Rachana 113

Page 1


o; cÍdf b'O{ dlxg] ;flxlTos k|sfzg jif{ %! k"0ff{ªs \ !!# c;f/–;fpg @)^* k|wfg ;Dkfbs

/f]rs l3ld/] ;Dkfbs

1fg'jfs/ kf}8]n k|aGws

;'wL/ l3ld/] k|tLs l3ld/] cfj/0f

/fh]Gb| kGt …tf/ls0ffÚ ;Dks{

uxgfkf]v/L, 6ª\ufn sf7df8f}+ – % kmf]g M $$#@&)#, $$#@@)! E-mail : romire@mail.com.np Web : onlinesahitya.com/rachana

z'Ns

ljlzi6 ;b:otf z'Ns M 36Ldf ?= %,))).– o; cª\ssf] ?= @%.–

syf–n3' s yf gf} lbg hlt ef] snL Û afFr] e]6 xf]nf d'gf ;ft efO gofF u'nfkm gf6s d kmsL{ cfPF dLt Û n] v –lgaGw–;dLIff d]/f] hLjg ofqf l;d|fg} u9 / lj:yflkt cd]l/sfsf] ;'Gb/ gu/L aflN6df]/df Ps lbg pQ/cfw'lgs z'esfdgf chDa/L uLt / d]/f ch/ cd/ /ftx¿ Ol8k;sf] cg'xf/df pbfPsf ;f}uftsf lgZ5n cfFvfx¿ bz}+ dfg]/ kms{b+ f ;"os { f] cGt sljtf lktf b'O{ sljtf p;sf] cfqmf]z /f]rs /rgf s]xL ePg s:tf] gL/; lhGbuL xfd|f] k':tfsf] kf}/v kbf{kmf; d t d'u' ltdL sf] lg < O/fssf] ufpFsL Hofdfsf] lkm/fb b'O{ uLt uhn uhn b'O{ Ufhn uhn uhn uhn s[ l t ;dLIff …cGtd{GygÚ dflysf] dGyg

nLnf/fh bfxfn dfwj ;okqL c~h' k'/L Olb|; ;fon k~rd clwsf/L

% ( !@ !( @!

/fde/f]; sfkl8 …e|d/Ú

@@

8f=/fdbofn /fs]z zLtn lul/ 3gZofd /fhsl0f{sf/ g/]Gb|/fh kf}8n ] k|sfz ;fodL

#) #$ #* $! $$

/hgL 9sfn xl/ aGbL dª\unk|;fb >]i7

$( %# %^

Zofdn /fhj 8f= kb\d b]jsf]6f k|Xnfb kf]v/]n If]qk|tfk clwsf/L s'j/] zdf{ gj/fh sfsL{ lji0f'axfb'/ l;+x lji0f'k; | fb zdf{ k/fh'nL zÍ/ zfx ljjz j:tL ljof]uL a'9fyf]sL /f;f /Ltf vqL ;~hLj /fO{ 8f=6Lsf/fd e08f/L efis/ sfhL

%* %( ^) ^@ ^# ^$ ^% ^^ ^& ^( &) @! @( %& (& (( !)%

8f=nId0fk|;fb uf}td

&!


bLlIftsf] …d]/L gLlndfÚ pkGof;sf dxTTjk"0f{ kIf 8f=lji0f'k; | fb kf}8n ] …hLjgsf /Ëx¿Ú leqsf o'uLg oyfy{ uLtf lqkf7L Kff7ssf cfFvfdf …b'O{ x/km cf]7x¿Ú dx]Zj/ zdf{ ;ft :j/ M ;ft /Ë dfwj sfˆn] ;flxTo, Oltxf;, /fhgLlt / /fli6«otfsf] ;+of]hg ……:j]tkqÚÚ ;+uLtf bfxfn cfljisf/fTds gf/LjfbLo :j/M …kj{tsf] csf]{ gfd kfj{tLÚ u'?ª ;'zfGt …kl5 km]l/Ú leqsf lg/~hg a/fn ;Ltf/fd pk|t] L ;F£' g}kg]{ Pp6f sf]lknf ;fwgf k|tLIff Afl;laofF n f] k|sfz k'~h lzj /]UdL xfd| f ] s' / f ePg efg'sf of]ubfgsf] ;d'lrt sb/ /f]rs l3ld/] ;j] { I f0f lxhf] c fh zlz zfx

&^ *# *^ ** (! (% (* !)) !)^ !)* !!)

sf ljlzi6 ;b:o gj/fh ;'jb] L, /fd]5fk÷hubLz l3ld/], /fd]5fk÷afa'/fd kf}8n ] , /fd]5fk÷gu]Gb|/fh zdf{, sf7df8f}÷ + sfzLgfy a/fn, lj/f6gu/÷8f= w|j' rGb| uf}td, sf7df8f}÷ + r"8fdl0f uf}td, sf7df8f}÷ + /d]z uf]vf{nL, aL/u~h÷;fdgfy kf}8n ] , nlntk'/÷ k/z' k|wfg, sf7df8f}÷ + Clif/fd l3ld/], x]6f}8 + f÷zª\s/ljqmd zfx, sf7df8f}÷ + xl/z slNkt sf7df8f}÷ + 8f= pk]Gb| uf}td, sf7df8f}÷ + ?Sdgfy kf}8n ] , nlntk'/÷P;\=aL= zfx, 6Lsfk'/÷df]xg b'jfn, ag]kf÷ljgf]b bLlIft, sf7df8f}÷ + /Tg>L >]i7, sf7df8f}÷ + pbok|sfz rfkfufO{,+ sf7df8f}÷ + sflt{so ] l3ld/], ;nf{xL÷8f= pk]Gb| dxtf], xfn d:sf], ¿;÷8f= eLid cfrfo{, xfn d:sf], ¿;÷8f= dl0f/fh kf]v/]n, xfn d:sf], ¿;÷hLjf nfld5fg], xfn d:sf], ¿;÷v]d/fh nfld5fg], xfn d:sf], ¿;÷8f= ljlGbtf nfld5fg], xfn d:sf], ¿;÷bLks e08f/L, sf7df8f}÷ + ;'zLnf/fgL /f0ff, nlntk'/÷8f=/fdbofn /fs]z, ;nf{xL÷ONof e§/fO{, sf7df8f}÷ + afa'si[ 0f lji6, sf7df8f}÷ + g[kG] b|k? ' if oflb, nlntk'/÷gu]Gb|/fh Gof}kfg], uf]/vf÷uf]ljGb lul/ k|/] 0ff, xfn cd]l/sf÷sdnf ;¿k, xfn cd]l/sf÷ljZj/fh af:tf]nf, kf]v/f÷8f= gj/fh rfln;], sf7df8f}÷ + lbnLks'df/ rfkfufO{,+ sf7df8f}÷ + dfof 7s'/L, nlntk'/÷s[i0f ahufO{,+ xfn a]NhLod÷ge/fh l3ld/], sf7df8f}÷ + g/]Gb|/fh kf}8n ] , sf7df8f}÷ + lji0f'axfb'/ l;+x,sf7df8f}+÷uf]ljGbk|;fb >]i7, sf7df8f}+÷an/fd cof{n, sf7df8f}+÷8f=;'ifdf cfrfo{, nlntk'/÷/df zdf{, sf7df8f}+÷5lj/d0f l;njfn, sfe|]÷kLtfDa/f pkfWofo kLo"if, sf7df8f}÷ + 8f=d'sz ] rfln;], nlntk'/÷hn]Zj/L >]i7, sf7df8f}÷ + ljef]/ a/fn, sf7df8f}÷ + ;ËLtf bfxfn, sf7df8f}+÷ ;xb]j uf}td, sf7df8f}+÷rGb|snf g]jf/, sf7df8f}+÷nIdL pk|]tL, sf7df8f}÷ + j;Gt l/hfn, sf7df8f}÷ + pGglt af]x/f…lznfÚ, sf7df8f}÷ + ?s' sfsL{, sf7df8f}÷ + zld{nf v8\sf -bfxfn_, O6x/L÷ljhoWjh yfkf -nLnfWjh yfkfsf 5f]/f_, sf7df8f}÷ + bfdf]b/ k'8f;}gL lszf]/, sf7df8f}÷ + 7fs'/ zdf{, u'NdL÷bof/fd bfxfn, sf7df8f}÷ + dx]Gb| u'?ª\, sf7df8f}÷ + 3gZofd /fhsl0f{sf/, sf7df8f}÷ + cdL/ yfkf, sf7df8f}÷ + ;GbLk e§/fO{, xfn c:6«l] nof÷cgGtk|;fb jfUn], sfe|]÷kjg cfnf]s, sf7df8f}+÷lji0f'k|;fb zdf{ k/fh'nL, kj{t÷8f]lnGb|k|;fb zdf{, sf7df8f}÷ + s'j/] k|;fb zdf{, sf7df8f}÷ + lzjk|sfz, xfn cd]l/sf÷wg/fh lu/L, lrtjg÷lg/~hg zdf{ l3ld/], sf7df8f}÷ + 8f=b'a;' If]qL, sf7df8f}÷ + ljgob]j n'OF6n ] -df= jf;'bj] n'OF6n ] sf gflt, 8f= ljBfb]j zdf{ n'OF6n ] sf 5f]/f_, sf7df8f}+ .

r q nf]stGqsf] ljsf;sf nflu zflGt clgjfo{ zt{ xf] . To;}n] /fli6«o zflGt sfod ug{ ;a}n] oyf]lrt of]ubfg lbcf}+ g]kfn ;/sf/ ;"rgf tyf ;~rf/ dGqfno ; r" gf lj efu

s

t


ef] eg] xf]nfg\ . klxn] ;;'/f;Fu n;k; u/L kl5 OHhtsf nflu ph'/L lbg lx+8s ] L klg eg] ls s;}n] t Û ;f]Rbf ;f]Rb} laGbf jfSs e};s]sL lyOg\ . l5 M s] s] s'/f cfpF5g\ dgdf < hlt la;{g vf]Hf]klg ;Demgf cfO/xg] Û laGbf ;':t/L ;DxflnOg\ leq}bl] v . pgL cfˆgf] lgotL ;Dem]/ lgs}a/] ;Dd ljrlnt eO/lxg\ . cfFvfaf6 aUg cfF6s ] f cfF;n ' fO{ ?dfnn] k'l5g\ / dg axnfpg ahf/df otfptf 8'Ng yflng\ . laxfgsf] (=)) aHof] . laGbfnfO{ s]xL vfg] tntnn] ;tfpg yfNof] . s] vfpF < lgs} a]/ ljrf/ u/]kl5 cln k/sf] lrof k;ndf k'u/] a]~r dfly al;g\ . pgsf] pbf;Lgtfdfly lrof k;n] efj's ag]g . pgLleqsf] j]bgfn] k;n]df s'g} c;/ kf/]sf] lyPg . k;n]n] NofP/ pgsf] cufl8 /flvlbPsf] lrofsf] lunf;n] laGbfsf] cGtd{gsf] 56k6L 36fpg} ;s]g . pgn] lrofdfly Ps Kofs]6 kfp/f]6L vfO;lsg\ . pgsf] cg'xf/df ;nanfO/x]sf] ps';d's; ' sf] nx/ cem} k|uf9 eP/ bf}l8/x]sf] lyof] . lrofsf] ;fy;fy} pgsf] k]6leq k'us ] f] kfp/f]6Ln] pgsf] zf/Ll/s sdhf]/L s]xL 36fP klg dfgl;s tgfj eg] k6Ss} 36fpg ;s]sf] lyPg . Ps 306f hlt ;do To; k;ndf ljtfPkl5 laGbf p7]/ k|x/L sfof{nolt/ nflug\ . clxn] eg] pgnfO{ d"n u]6df s'g} klg k|x/Ln] /f]s6f]s u/]gg\ . ;/f;/L k|x/L sfof{no leq k;]/ d'bb\ f zfvflt/ pgsf uf]8f df]l8P . leq k'u/] k|x/L clws[tnfO{ dlng :j/df clejfbg\ ul/g\ / cfˆgf] lg/Lxtf cfˆgf cf]7;Dd} NofOk'¥ofOg\ . …lsg s] sfdn] cfpg'ef] oxfF <Ú k|x/L lg/LIfsn] ;f]w] . …d laGbf s]=;L=x'F xh'/ Û 3/]n' lx+;faf6 kLl8t eP/ Gofosf] nflu b'ud{ ufpFbl] v cfPsL x'F . d]/f] p4f/ xf]nf lsÙ cksf/LnfO{ ;hfo xf]nf ls eg]/ cfPsL ÛÚ pgn] ljgd|tfk"js { hjfkm lbOg\ . pgsf] cg'xf/el/ kL8f 5rlNs/x]sf] lyof] . k|x/L lg/LIfs pgnfO{ lgs}a/] ;Dd lgofln/x]sf lyP . slxn] tnb]lv dfly;Dd clg slxn] dflyb]lv tn;Dd . pgL leq}bl] v v'lDr/x]sL lyOg\ k|x/Lsf] Psgf;sf] x]/fOn] . …tkfO{+ s] ug'x{ G' 5 < s:tf] 3/]n' lx+;f eof] tkfO{+ dfly < v'n:t eGg';\ ÛÚ k|x/L lg/LIfsn] laGbfdf clnstf cfzf el/lbP . ca eg] laGbfnfO{ Gofo kfpF5' ls h:tf] nfUg yfn]sf] lyof] . pgsf] To:tf] pbf; cg'xf/ klg s]xL a]/d} pHofnf] eP/ cfof] . …d ufpFsf] pk :jf:Yorf}sLsL df=lz=sf=x'F . d]/f >Ldfg\ ci6«l] nofdf x'gx' G' 5 . 3/df d]/f ;;'/f slxn]sfxL+ dfq} a:g'x' G' 5 . slxn] sf7df8f}+ slxn] ufpF ug'x{ G' 5 . b'O{ 5f]/f 5f]/L / d 5f}+ . ;f;' k/nf]s e};Sg'ef] . Pslbg ;;'/f sf7df8f}a+ f6 /ftL cfOk'Ug'ef] . vfgf vfP/ ;'lt;s]kl5 d]/f ;;'/f egfpFbf of}g lkkf;' d]/f] sf]7fdf k;]/ dnfO{ hyfefjL ug{ yfn], /S;L klg lkPsf lyP . dnfO{ PSsfl; cf]5o\ fgdf k5f/]/====. d cfˆg} ;;'/f]af6 n'l6PF . d aaf{b ePF . ;fÚa Û oL ufnfdf x]g; {' \ t pgn] 6f]ss ] f vt . dnfO{ Gofo rflxof] .Ú laGbf eGbf eGb} ?g yflng\ . pgsf cfFvfaf6 a//{ cfFzs ' f bfgf v;] . …clg s] gfd xf] tkfO{s + f] ;;'/fsf] < ufpFd} k|x/L rf}sL 5}g / oxfF cfPsf] <Ú k|x/L lg/LIfssf] ;f]wgLn] laGbf eml:sOg\ . …d]/f] ;;'/fsf] gfd eQm axfb'/ s]=;L=xf] . ufpFsf k|x/L pgL;Fu 8/fpF5g\ . d]/f s'/f ;'Gb} ;'gg] g\ pgLx¿n] .Ú laGbfn] elgg\ .

syf

gf} lbg hlt ef] Û nLnf/fh bfxfn vfndf cfˆgf] ;j{:j xf/]sf] h'jf8] em}+ laGbf s] s] ;f]r/] lx+l8/x]sL lyOg\ . dgdf p7]sf ts{gfsf nx/x¿ zfGt gxFbF' } pgL Psflaxfg} ;b/d'sfdl:yt lhNnf k|x/L sfof{no cfOk'lug\ kL8fsf kf]sf af]s/] . cgluGtL sfF8fsf aLrdf /f]O/x]sf km"n pgsf cfFvfel/ laemfO/x] /ftel/g} . b'O6f slnnf 5f]/f5f]/LsL cfdf laGbfnfO{ o;/L cfˆgf] 3/ leq} c;'/lIft 5' eGg] cfef; klxn] slxNo} klg ePsf] lyPg . pk :jf:Yo rf}sLsf] dft[lzz' sfo{stf{sf] gf]s/Ln] pgsf ;j}h;f] cfjZostf k"/f ePs} lyP . pgn] cfˆgf] nf]Ug] ;'udnfO{ ljb]z hfg' kb}g{ klg eg]sL g} lyOg\ . t/ ;'uddf w]/} wg y'kfg]{ nfn;f jiff{sf] vf]nfdf kfgLsf] dfqf a9] h:t} u/L al9/x]sf] lyof] . p;n] >LdtLsf] ljb]z ghfg' eGg] cfu|x k6Ss} dfg]g . g]kfnd} s]xL Joj;fo u/L a:g p;nfO{ k6Ss} dg lyPg . laxfgsf] 3fdsf] em'Nsf];uF } laGbf ;b/d'sfd cfOk'lu;s]sL lyOg\ . cg'xf/el/ j]bgfsf] 5fofF nkSs} 6fFl;P/ a;]sf] lyof] . /ftel/ cfFz' aufP/ yfs]sf pgsf cfFvf leq} b]lv 3f]rh ] :t} u/L laemfO/x]sf lyP . pgsf c;/Nn s]z / c:tJo:t klx/gn] pgsf] c;fdfGo l:yltsf] 5gs lbO/x]sf lyP . ufnfel/ g} sf]l/Psf cfFzs ' f w;f{ n]uf| eP/ cg'xf/sf] sflGt p8fpg tNnLg lyP . pgsf uf]8f s]xL lbg lj>fd lng'kg]{ c7f]6sf ;fy e'Od +{ f 6]Sg klg ufx|f] dflg/x]sf lyP . clg laGbfnfO{ af]ls/xg k"0f{ c;dy{ lyP . laGbf ;/f;/L k|x/L sfof{no leq k;]/ cfˆgf kL8f hfx]/ ug{ rfxlGyg\ . pgsf rnfodfg\ uf]8f s;}u/L km6fkm6 u]6 kf/ u/]/ leq hfg rfxGYf] . k|x/L sfof{noleq k|jz ] ug]{ d"n u]6sf ;'/IffsdL{n] pgnfO{ aflx/} /f]s] . s]xL a]/sf] ;f]wk"5kl5 laGbfn] clxNo} leq hfg gkfpg] eOg\ . pgsf] lsg < sf] hjfkm pgLx¿n] :ki6;Fu lbg rfx]gg\ . cln ?vf] JojxfF/sf ;fy eg] …b'O{ 306fkl5 cfpg' ÛÚ pgn] x'G5 klg elggg\Ù x'bF g} klg elggg\ . k|x/Lsf lkkf;' cfFvf cfkm"dfly k/]sf] pgn] ;xh} rfn kfOg\ t/ pgsf] s]xL k|ltlqmof lyPg To;a]nf . u]6sf k|x/Ln] cfkm"nfO{ vfpFnfem}+ tndfly;Dd x]/s ] f] eg] pgnfO{ k6Ss} dg k/]g . laGbf u]6af6 leq hfg gkfPkl5 aflx/} pleOg\ s]xL a]/ . pgnfO{ pleO/xg c;lhnf] nfUof] . clg s]xL a]/ lj:tf/} leQfdf c8]; nfu]/ v8f eOg\ . pgnfO{ ca eg] 5f]/f5f]/L glnO{ cfPsf]df k5'tf] nfUg yfNof] . 5f]/fnfO{ t kNnf] 3/sL dfOnL lbbLn] v'jfO{ lkofO{ x]/rfx ul//flVng\ t/ 5f]/L t ;fg} 5] . cj oxfF slt ;do nfUg] xf] < s] s] eGg' ug'{ kg]{ xf] < pgsf] dgel/ gfgfy/Lsf ts{gf cfpFb} hfFb} ul//x] . dlxnf eGbf k'?if k|x/L a9L b]Vtf pgnfO{ s:tf] s:tf] nflu/x]sf] lyof] . ;a} s'/f Ps}rf]l6 ofb cfP pgsf] dfg;k6nel/ . upFel/ xNnf tLj| j]udf km}ln/x]sf] xf]nf–;;'/fn] a'xf/LnfO{ ljtfP5 eg]/ . s;}n] gflKkPsL lyO{ ljGb] 7Ls}

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿5

4

6¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


lyP .

…lh=lj=;=sf] k"j{ ;efklt eQm axfb'/ s]=;L=<Ú k|x/L lg/LIfsn] k'gM ;f]ws ] f

pgnfO{ ;fGTjgf lbg l8=P;=kL af]n,] …slt lbg ef] ltdLdfly hjh{:tL ePsf] <Ú …gf} lbg hlt ef] ÛÚ pbf; cfFvf lkln{Ss kN6fP/ laGbfn] elgg\ . …ltd|f] 8fS6/L k/LIf0f u/fpg' k5{ . To;}sf] l/kf]6s { f cfwf/df sf/afxL x'g] xf] . ltdL pk/ To:tf] anfTsf/ x'g] lalQs} cfpg' kb}g{ < cj d s]xL ug{ ;lSbg .Ú l8=P;=kL=n] eg] . olt eg]/ pgL dg gnflu gnflu leQflt/ x]g{ yfn]sf lyP . laGbfn] Gofo kfpg] cfzf dfl/;s]sL lyOg\ . tfklg pgn] dg gnfu]klg elgg\, …/flt d dfly To:tf] ef], ef]lnkN6} ufpFs} rf}sLdf uPF . b'Ot{ Lg lbg dnfO{ TolQs} cndNofO lbP . clg 3/af6 otf lx8]+ . tLg lbg lx+8/] oxfF cfOk'u+] .Ú laGbfsf kL8fbfoL s'/fn] l8=P;\=kL / k|x/L lg/LIfsnfO{ clnstf klg 5f]Psf] lyPg . laGbfsf] dd{ pgLx¿n] k6Ss} a'‰g rflx/x]sf lyPgg\ . laGbfn] cg'ej ul/g\–logLx¿sf] dgdf clnstf klg bof dfof 5}g . …d Gofo gkfP tkfO{x+ ¿s} clkm; cufl8 g} cfTdxTof u5'{ . d]/f] OHht, cl:dtf dl/;s]kl5 d lsg afFRg] <Ú laGbfn] lgs} a]/ ;f]rk] l5 elgg\ . laGbfsf] s'/f ;'Gg] lalQs} l8=P;=kL=/ k|x/L lg/LIfs d'vfd'v ug{ yfn] . pgLx¿ cln cflQP h:tf] b]lvP . …To;f] xf]Og alxgL ÛÚ l8=p;=kL=n] eGg] lalQs} laGbf cln cfj]udf cfOg\ . pgn] elgg\, …cl3 d]/f] z/L/df s] s] ug'e { f] clxn] alxgL eGg nfh nfUb}g <Ú l8=P;\=kL=n] Psk6s c;lhnf] u/L y's lgn] . clg pgn] eg]–…ltd|f] ;;'/f] dfly ;Dd kx'r F ePsf] dfG5] xf] . p;s} kf6L{sf] clxn] ;/sf/ 5 . p dfly d'2f rnfpg kl§ nfUbf p;n] d]/f] hflu/ g} tndfly kfl/lbg ;S5 . d]/f afnaRrfsf] larNnL x'G5 . d To;f] ug{ ;lSbg . dnfO{ dfkm u/ ÛÚ …To;f] eP 7"nfnfO{ r}g ;fgfnfO{ P]g eg]sf] oxL /x]5 . p;f] eP d}n] Gofo kfpFlbg t < tkfO{x+ ¿sf] abL{n] klg 7"nf / ;fgf dfG5] 5'6o\ fpFbf] /x]5 . tkfO{n + fO{ /fHon] lsg tnj lbP/ /fv]sf] <Ú laGbf cfj]udf lgs}a/] ;Dd aa{/fO/lxg\ . …hfpmÙ 3/ hfpm Û w]/} efif0f gb]pm ÛÚ l8=P;=kL=n] pgnfO{ d'vn } ] unxTofpg vf]h] . laGbfn] vf]hs ] f] Gofo ToxfF lyPg . of] t kLl8tnfO{ emg\ kL8f ylklbg] 7fpFdf ¿kfGt/0f x'bF } uPsf] pgnfO{ cfef; e}/x]sf] lyof] . pgLx¿n] laGbfsf] hfx]/L ln+b} lnPgg\ . pgnfO{ 3/df eGbf Hofbf oxfF n'l6Psf] dxz'; e}/x]sf] lyof] . pgL lg/fz / ckdflgt eP/ aflx/ cfOg\ . cfˆgf] efUo ;Dem]/ pgL lgs}a/] ;Dd /f]O/lxg\ . ;'SF s ;'SF s ub}{ laGbf af6f]sf] 5]p nfu]/ ufpF kms{g kfOnf cufl8 a9fpg vf]lhg\ . t/ ckmzf]r pgsf uf]8f k6Ss} cufl8 ;g{ dfg]gg\ . …lbO;\ t d lj?4 d'2f ÛÚ ;;'/f] eQm axfb'/ s]=;L=5]psf] k;ndf a;]/ pgnfO{ x]l//x]sf] lyof] . p;sf] cg'xf/el/ v'zLsf nx/ bf}l8+b} lyP . laGbf aLr af6f]d} lz/ dfly b'j} xft /fv]/ SjfF SjfF ?g yflng\ . laGbfsf cfFvfaf6 eml//x]sf cfFz' k'l5 lbg] ToxfF pgsf sf]xL klg lyPgg\ . sd}o{ f, ;nf{xL kmf]gM (*$$)$^(^@

…xf] Û pxL eQm axfb'/ x'g\ .Ú laGbfn] elgg\ . laGbfsf] s'/f g;ls+b} k|x/L lg/LIfsn] s'/f a'lem;s]sf lyP . clg k|x/L lg/LIfsn] of] s'/f klg a'lem;s]sf lyP ls eQm axfb'/sf] dfly ;Dd} 7"nf] kx'r F 5 . pg} k|x/L lg/LIfsn] pk]Iffk"js { eg], …hxfF 36gf ePsf] xf] ToxfFaf6 gePsf] oxfFaf6 s;/L x'G5 t < ufpFs} rf}sL uP/ eGgf];\ ÛÚ …ufpFaf6 oxfF k7fOlbP . of] hfx]/L btf{ ul/lbg'k¥of] . dnfO{ h;/L klg Gofo rflxof] ÛÚ laGbfn] elgg\ . …hfx]/L btf{ ePkl5 d'2f rnfpg'k¥of] . d'2f rnfpg klg t k|df0f x'gg' k¥of] lg Û s] k|df0f 5 <Ú k|x/L lg/LIfsn] cfFvf t/] h:tf] u/]/ laGbfnfO{ aflx/ hfg Ozf/f u/] . laGbf aflx/ cfP/ ;Lwf dflyNnf] tnfdf k'lug\ l8=P;\=kL=sf] sfo{sIfdf . k|x/L lg/LIfs klg kl5 kl5 cfPsf lyP . laGbfn] u/]sf] gd:sf/ kmsf{pbF } l8=P;=kL=n] d'v vf]n,] …lsg cfPsf] <Ú l8=P;\=kL=;fanfO{ ultnf] ;]No'6 r9fpFb} k|x/L lg/LIfsn] eg], …oL alxgL d'2f rnfpg' elG5g\ eQm axfb'/ s]=;L=dfly . k|df0f 5}g s]xL klg ÛÚ l8=P;=kL r'krfk ;'lg/x]sf lyP . …k|df0f 5 d ;Fu ÛÚ laGbfn] ;':t/L elgg\ . …s] 5 <Ú k|x/L lg/LIfsn] cln /jfkmsf ;fy ;f]w] . …RofltPsf] Anfph / ;fof b'j} 5 . 6f]ss ] f] 3fp cl3 ev{/} b]vfPF . c? s] k|df0f rflxof] <Ú laGbf leqsf] ps';d's; ' Ps}rf]l6 5\ofNnAofNn eP/ kf]lvof] . …km]l/ b]vfp t ÛÚ k|x/L lg/LIfs cufl8 ;/] . laGbfn] ufnfsf] 3fp b]vfOg\ . k|x/L lg/LIfsn] laGbfsf ufnf ;'D;'DofpFb} eg], …ufnfdf 6f]ss ] f] of}g b'Jo{jxfF/ x'bF g} . cGoq klg rf]6 k6s 5 t <Ú l8=P;=kL ;j} s'/f lgofln/x]sf lyP . laGbf nfhn] v'lDr/x]sL lyOg\ . pgn] nfh dfg]/ w/ kfO/x]sL lyOgg\ . pgsf] dgdf PSsfl; s] ;f]r cfof] s'lGg . pgnfO{ ToxfFaf6 lg:s]/ efu'F efu'F nflu/x]sf] lyof] . …clg olQs}df d'2f rN5 t < /]k ePsf] v} k|df0f < ltd|f] cGoq 3fp 5 ls <Ú clxn] l8=P;=kL=af]ns ] f lyP . laGbf ;f]Rbf ;f]Rb} Ps tdf;sL e}/x]sL lyOg\ . pgsf] cg'xf/ /ftf] /ftf] e}/x]sf] lyof] . pgL qmf]wn] sfDg yfn]sL lyOg\ . pgn] PSsfl; cfˆgf] Anfphsf 6fFs vf]lng\ / leqL n3' rf]nLnfO{ dfly ;f/]/ 5ftLnfO{ pbfË} 5fl8lbOg\ clg cfFvf lrDn]/ l/;sf] cjf]udf eGg yflng\, …n' x]/ Û oxL x]g{ vf]hs ] f xf]Ogf} <Ú 5ftLsf] 3fp klxn] l8=P;\=kL=n] To;kl5 k|x/L lg/LIfsn] To;kl5=======n] 5fDb} uP . laGbfnfO{ cyfx kL8f lbP/ . laGbfs]f 3fp lgs} a]/;Dd 5fld;s]kl5 l8=P;=kL=Pp6f lGfSof}n { df k'u,] …oL d"n k|df0f xf]Ogg\ . logsf cfwf/df dfq} d'2f rnfpg ldNb}g .Ú laGbfsf] dgleqsf] kL8fsf] afFw eTsfP/ pgsf cfFvfaf6 cfFzs ' f] af9L lgl:s;s]sf] lyof] .

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿7

gi 5

8¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


a]nfdf cfpF5g\ . l7Ss gkf/] 76fpF5g\ . lbbL, s] d}n] df6f] ksfP/ lbg' t Û oL e'/fe'/LnfO{ s] vfg lbg' < o:ff] r'/f, 6Lsf lsGg} k¥of] . sxfFaf6 Nofpg' < ca t d of] 3/df a:g ;lSbg lbbL . e'/f;'/f 5f8]/ lx+85 \ ' .Ú d}n] eg]–+ …cfˆgf aRrfsf] dfof nfUb}g ltdLnfO{ <Ú p;n] egL–…dfof nfU5 eg]/ Hofg cfkmNg sxfF ;lsG5 t lbbL Û clxNo} s'6fO, e/] s'6fO{ . d]/f] 9'Ëfsf] Hofg t xf]Og lg ÛÚ d}n] lg/Lxtf k|s6 u/]–+ …sNkgf, d s] ug{ ;S5' / < ca ltdLg} ufpFn] dlxnf hDdf u/ . clg lg;fkm u/f}n + f .Ú p;n] egL–…To;f] u¥of] eg] t d]/f] sfn 6f9f hfFbg} lbbL ÛÚ d}n] eg]–+ …ca slt lbg ;x]/ a:5\of} t <Ú p;n] egL–…d ca w]/} lbg ;xg ;lQmg lbbLÙ ca t clt e};Sof] .Ú d}n] ;f]w–+] …s] u5\of}{ t ca . dfG5] hDdf kf/ ÛÚ pm af]nL–…d dfG5];fG5] hDdf ulb{g lbbL Û cfˆgf] ;'/ u5'{ .Ú dnfO{ ToxfF w]/} a]/ /xg dg nfu]g . af6f] nfu]+ . pm dnfO{ x]l//xL . d]/f cfˆg} ;d:of 5g\ . >Ldfg\ 6f9f x'gx' G' 5 . 5'§Ldf dlxgf kGw| lbgdf cfpg'xG' 5 . 5f]/f5f]/L 6f9f a;]/ k9\5g\ . snLn] sfd gulb{P kl5 d}n] cfkm} ug'k{ 5{ . wfg} ksfP/ vfg ;ls+bg} . ef]lnkN6 cfˆgf] k]6 5fDb}5fDb} d tn ldndf em/]+ . ;ftkfyL wfg dnfO{ Ps lSjG6n h:tf] eof] . krf; 7fpFdf la;fpFb} ldndf k'u+] . gu¿FÙ ug]{ sf] 5 / ca Û of] lhGbuL P]of, P]ofdf g} hfg] ef] . Pp6f >Ldfg\sf] sdfOn] sltlt/ 6fg'{ . 5f]/f5f]/L k9fpg', d]/f] pkrf/ ug',{ >Ldfg\ cfkm}n + ] cf}iflw vfg', 3/ vr{ rnfpg' . d]/f afsf] ;DklQ x'bF fx'bF } klg lsg dnfO{ gk9fOlbPsf xf]nfg\ . k9fOlbPsf eP t snd 3'dfP/ vfGy]+ . of] k]6 klg b'Vb}gYof] xf]nf . s]xL ug]{ cfF6 cfpFbg} . /f]un] Rofk]kl5 cfF6;fF6 x/fpFbf] /x]5 . wfg s'l6;s]/ v'§f nunu sdfpFb} pFef] nfu]+ . psfnf]df t emg\ k/fg} hfnfh:tf] ef] . af6f]df lx8\bf lx8\b} 5f]/Ln] kmf]g u/L–…cfdf Û ;Gr} x'gx' G' 5 Û s] ug{ nfUg'ePsf] 5 <Ú d}n] :ofF :ofF ub}{ dfafOnaf6 hjfkm kmsf{PF . p;n] d]/f] :ofF:ofF yfxf kfO5 Sof/]Ù egL–…tkfO{s + f] :j/df :ofF:ofF ;'lgG5 . tkfO+{ af6f]df lx+8b\ } x'gx' G' 5 ls Sof xf] cfdf ÛÚ d}n] eg]–+ …afaf d ev{/ ;'t/] p7]sf] clg To:tf] ;'lgPsf] xf]nf ÛÚ 5f]/Ln] kmf]g /fvL . 5f]/Ll;t e]6 ePh:tf] t eof] . t/ d]/f] of] xljut 5 . clndfly rf}tf/f]df ef/L la;fPF . ltvf{n] KofsKofs k/]sL lyPF . glhs} kfgL lyPg . ;fd'bflos agn] agfOlbPsf] ;fj{hlgs ;DklQsf] lsg dfof gnfu]sf] xf]nf . htfklg o:t} nyflnË 5 . d cfn;tfn; k/]+ . rf}/df ;'t+] . kfl/kl§ kfvfdf afv|f uf]7fnfsf] rsf]{ xkf/fO{ ;'lgof] . p7\g ;ls+g . 3fd klg 8'Ag nfUof] . Pp6f ePsf] 7'6] e}; + L klg ltvf{of] xf]nf . p7]/ otfplt x]/+] . d]/L af:;} Û ‰ofª\df t n'uf kf] a]l/Psf] b]v+] . glhs} uPF . 8/ klg nfUof] . st} s;}n] cfTdxTof t u/]g Û sk8f x]/+] . snLs} s'yf{;?' jfn /x]5 . kf]t] 9'Ëfdfly /fv]sL /lx5 . nfUof]–snL tfdfsf]zLdf kmfn

snL Û afFr] e]6 xf]nf dfwj ;okqL

-snL cyf{t\ sNkgf . d]/f] hLljt syfkfq . pm k6sk6s d]/f] dfg;k6ndf cfO/xg], 5fO/xg] jf:tljs kfq . ev{/} snLsf] 3/df km]l/ Pp6f syf aGof]–To;/L ag]sf] syf o;k|sf/ 5–syfsf/_ cfhsn d]/f] tNnf]k]6 cln a9L g} b'Vg nfu]sf] 5 . xfd|f] cfo;|f]tn] EofP;Dd sf7df8f}s + f d[To'zfnf¿kL c:ktfndf pkrf/ u/fPs} xf] . s]xL lbg t a]yf aL;sf] pGgfO; ePYof] . t/ clxn] a9]/ kf] b'lv/x]sf] 5 . d snLsf] em'k]| 3/sf] cfFugdf b]vf k/]+ . snLsf] d'v cFWof/f] b]v+] . kfgL 5fb\g nfu]sf] sfnf] afbnh:tf] . ;x;f d}n] s;}nfO{ ;f]Wg ;ls+g . pgsf] nf]Ug]nfO{ Totfx'bF L b]lvFg . snLn] aNnaNn ;f; tfg]/ egL–…lbbL a:g';\ g ÛÚ p;n] dnfO{ rs6L cf]5o\ fOlbO{ . dnfO{ a;f}+ ls ga;f}+ eof] . snLsf 5f]/f5f]/Lsf d'vdf x]/+] . 5f]/f] efF8fs'6L v]ln/x]sf] lyof] . 5f]/L d}lt/ ‰oflDdP/ cfO{ / sfvdf a;L . Tof] d]/f] unfsf] kf]t] rnfpg nfuL . snLsf] cfFvfdf cfF;' b]v+] . p;n] s'yf{sf] km]/n] cfˆgf] cfF;' k'5L . d}n] ;f]w–+] …sNkgf ltdLnfO{ s] eof] <Ú pm cem} af]lng . 5f]/L d]/f] sfv 5f8]/ bfh';uF ef8fs'6L v]Ng uO{ . d Pp6f sfd lnP/ uPsL lyPF . d}n] d]/f] sfd atfpg klg ;lsFg / h'?Ss p7]/ lx+8g\ klg ;lsFg . km]l/ s]xL ;f]wLxfNg cfF6 klg cfPg . p7]/ p;sf] t/sf/Laf/Llt/ x]/–+] …sNkgf ltdLn] sfFqmf] klg slt l5§} x'sf{O;ls5\of} . yfªu|f] xfNg] a]nf eP5 ÛÚ d p;sf] cfFugdf Psl5g otfptf u/]+ . cf] xf] Û s/]nf, :s';, e06f, uf]ne]8f slt hfFu/ u/]/ nufPsL o;n] < of] lg/f]uL 5] . sfd ug{ hfFu/ u5]{ . cfkm" t ;w}s + f] xF xF . s]xL ug{ hfFu/ g} cfpFbg} . d}n] km]l/ d'v kmf]/–+] …sNkgf ltdLnfO{ 6fpsf] b'vs ] f] xf] < 5f]/fnfO{ k7fOBf} cf}iflw k7fOlbG5' .Ú jfSo d]/f] ToxfFaf6 pDsg] axfgf lyof] . p;nfO{ 6fpsf] gb'v/] c? g} s]xL ePsf] x'g ;SYof] . d ToxfFaf6 emg{ nfu]+ . p;n] cgfof; ;f]wL–…lbbL s] ;'/n] cfpg'ePsf] lyof] s'lGg, s]xL gegL lx+8g\ nfUg'eof] . s] sfd lyof] lbbL <Ú d}n] nfrf/Lk"js { af]n–+] …sNkgf ltdL cfkm}n + fO{ ;~rf] 5}g . d}n] s] sfd atfpg' / ÛÚ p;n] egL–…lbbL eGg' g s] sfd 5 <Ú d}n] eg]–+ …sNkgf, d]/f] k]6 b'v/] s]xL ug}{ ePg . rfdnsf] u]8f] 5}g . ldndf hfg'lyof] .Ú p;n] af]nL–…lbbL d wfg s'6/] NofOlbGy]+ tf lg Û t/ o;sf afpn] dfl/xfN5g\ . d}n] ufpFns ] f] sfd u/]+ eg]/ lxhf] nj6f xfg] . d st} sfd ug{ hfg gx'g] /] Û sfd gu/] b'Or { f/ k};f s;/L b]lvG5 < g pm s]xL u5{g\ g dnfO{ ug{ lbG5g\ . eft vfg] /rgf¿9 k")ff{‚ – 113 c;f/–;fpg, 2068

6

10¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


xfNg uO5 . cl3 embf{ t sk8f s]xL b]vs ] L lyOFg . em;Ë ePF snL st} ?vdf em'l08PsL t 5}g Û x]/+] . b]lv+g . ef/L af]s+] . lhp sdfpFb} psfnf] nfu]+ . ufpFdf va/ t ul/lbg' k¥of] . s'2} uP/ kmsf{pg klg ;S5g\ . d]/f v'§f a6fl/Psf lyP . t}klg ;f]rfO a6fl/Psf] lyPg . ;f]r–+] p;sf] s/];fsf] sfFqmf], t/sf/L, ev{/} ev{/} dlxnf ljsf; sfof{nosf] cfly{s ;xof]udf lgdf{0f ePsf] vfg]kfgL . ljr/L snLn] slt x}/fgL ul/yL . 8f]sf] el/el/ 9'Ëf af]sLyL . tn vf]nfaf6 af]/fel/ afn'jf af]sLyL . krf; lsnf] l;d]G6sf] af]/f Ps k6sdf k'¥ofOyL . cfgGbn] ;kmf;'£3/ kfgL vfg] wf]sf] lyof] xf]nf . ;f]Rbf;f]Rb} efpGg eP/ em08} n8]sL d . nfUof]–snL ca lhDbL 5}g . slt 6f]S;f] ;xg' eg]/ hLjg} kmflnlbO{ . ca To;sf] d'v b]Vg kfpFlbg xFn ' L . nf]Ug]dfG5] slt kfkL x'bF f /x]5g\ . d'vel/ n}lËs ;dfgtfsf] /;a/L rkfpF5g\ . egel/ ljif lj?jf x'sf{p5g\ . 3/ k'u+] . ufpFlt/ xNnf u/]+ . tn ahf/sfn] b]vs ] f /]–a; r9]/ rl/sf]6lt/ nfuL /] Û snL h] ePklg Hofg rflx+ gkmfn\ x} . t]/f] d'v x]g{ dg nfu]sf] 5 . afFr] st} b]lvG5 xf]nf lg Û km'nf;L, /fd]5fk kmf]g M (&$!)*)%%#

d'gf c~h' k'/L :s'n uPsf] ;doafx]s hlta]nf klg alxgLl;t 3/jl/kl/, cfFug k]6Llt/ plk|mb+ } v]Nb} u/]sL x'GyL d'gf . p:sL cfdf 3/df ePsf] avt cS;/ p:nfO{ ufnL ub}{ s/fO{/x]sf] ;'Gg kfO{GYof] …d'gf Û P cnlR5gL Û leq cfOh g eg]sf] . dnfO{ sfddf hfg ca]/ e};Sof] . …oqL e};sL . cfdfnfO{ sfd ;3fpg' eg]sf] t lkml6Ss} 5}g . kv\ Û s'glbg t]/f huN6f ;Kk} pv]N5' clg yf’kfpln;\ . P d'g] Û eft l3Rg cfOh l56f] . cfp+5; ] \ ls d lng cfpmF <Ú cflb cflb . t}klg d'gf lgl:kmqmL x'GyL . s}ns ] fxL+ p:sL cfdfn] huN6\ofp+b} leq nu]sf] klg d}n] b]vs ] f] 5' . pm ?+b} s/fp+b} hfGyL . t/ cfdfrflx+ sfddf lg:s]sf] Ps}l5gdf pm km]l/ lg:s]/ To:t} lglikmqmL;fy v]Ng yfNyL . /]l8of] l6eLdf w]/} alh/xg] uLtsf 6'qmf klg hfgL ghfgL u'Gu'gfO/x]sL x'GyL . cflv/ aRrL g xf] Û xfdL klg t Tof] pd]/df To:t} lgl:kmqmL lyof}+ xf]nf ===== d ;f]Ry]+ . d km';b{ df a/08faf6 Tot}lt/ x]l//xG5' -xfd|f] a/08faf6 b]lvg] b[Zo g} To} kNnf] 3/ xf]_ . pm / p:sf] kl/jf/ kNnf] 3/sf] l5+8Lsf] sf]7fdf 8]/f u/L a:5g\ . sf]7fdf Pp6}dfq em\ofn, Tof] klg 3fd gcfpg] . 3/ klg cln xf]r} 7fpFdf ePsf]n] l5+8Lsf] Tof] sf]7f cFWof/f], lr;f] / l;lS;sfpFbf] xf]nf h:tf] nfU5 dnfO{ . d lax] eP/ of] 3/df cfPb]lv g} d}n] pgLx¿nfO{ ToxfF b]vs ] f] . tLgrf/ jif{ eof] . Tolta]nf Tof] d'gf clns ;fg} lyO{ . clxn] Ps 8]9 jif{otf xnSs a9]/ cUnL ePsL 5 . p:sf] hDdf rf/hgfsf] kl/jf/ 5, afa', cfdf / b'O{ 5f]/L . d'gf zfob o:t} P3f/ afx| jif{hltsL eO{xf]nL . p:sL alxgL 5 ;ft jif{ hltsL eO{xf]nL d]/f] cg'dfgdf . p:sf] afa' dfOqmf]a; rnfpF5 . /flt ca]/ /S;Ln] dft]/ cfpF5 / laxfg c+WF of/}df sfddf hfG5 . klxn] klxn] p:n] rnfpg] Tof] yf]qf] dfOqmf]a; klg /flt To} 3/5]psf] ;fgf] uNnLdf NofP/ /fVYof] . Pslbg cfwf /ftdf af6f] lx+8g\ ] hF8o\ fxfx¿ emu8f ubf{ dfOqmf]sf] cufl8sf] lzzf g} km'6fOlbP5g\ . Tof] lzzf km]g{] k};f p;}n] ltg'k{ /]5 . To;kl5 ToxfF NofP/ /fVg 5f]8o\ f] . glhs} st} Uof/]hdf /fV5 /] . p:sL cfdf tLgrf/ 3/df h'7f efF8f dfem\g,] e'O+{ k'5g\ ] / n'uf w'g] sfd u5]{ . clxn] rngrNtLsf] efiffdf eGbf 3/]n' sfdbf/ . p:sf] sfddf slxNo} labf x'b+ g} . zlgaf/ klg . zlgaf/ t emg\ cfkm\gf] kl/jf/sf] n'uf wf]P/ klg c? b'O7{ fpF n'uf w'g ;d]t Eofpg'k5{ p:n] . w]/l} t/ Eofpg'kg]{ ePsf]n] xf]nf p:sL cfdf ;w}+ laxfg rfF8} eft ksfP/ vfP/ sfddf lx+85 \ ] . To;kl5 d'gf cfkm" / alxgLnfO{ eft v'jfP/, skfn sf]/Laf6L 8«; ] nufP/ alxgL lnP/ :s'n hfG5] . cfdfrflx+ emdSs ;fFemlt/ dfq} 3/ kmls{G5] . pgLx¿sL cfdf;Fu 5f]/Lx¿nfO{ lbgel/ x]/ljrf/ ug]{ km';b{ 5}g, pgLx¿sf] cfkm}n + ] ;kmf;'U3/ eP/ a:g] a'l4 5}g . xKtfsf] Pslbg zlgaf/ t cfdfrflx+n] lgoldt g'xfOlbPs} x'G5] . t/ aRrfx¿ g x'g\ . w'nf]df6f]

gi

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿11

7

12¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


htftt} a:g], v]Ng] u/]/ xf]nf b'Ol{ bgd} n'uf d}nf] b]lvG5, skfn w'nfDo] . t/ pgLx¿nfO{ s'g} kL/ 5}g . :jtGq eP/ v]Ng kfPsf]d} pgLx¿ b+u 5g\, v'zL 5g\ . ;du|df eGg'kbf{ Tolt ;kmf;'U3/ gb]lvg] tL u/La lbbLalxgLdf vf;} lx:;L jf cfsif{0f s]xL 5}g . t}klg lsg lsg d]/f] Wofg Tof] d'gflt/ ;w}+ tflgG5 . Pslbg d sf]7f a9fb}{ lyPF, 9f]sf 9s9s u/]sf] ;'g/] vf]n/] x]/,+] d'gf /lx5 . …tkfO{s + f] afb{nLaf6 v;]sf] n'uf=========O{M .Ú p:sf] xftdf d]/f] gLnf] s'tf{ lyof] . d}n] wf]P/ a/08fdf ;'sfPsL lyPF . dnfO{ lgs} dgk/]sf] n'ufdWo] lyof] Tof] . xfjfn] k/ k'¥ofPsf] eP x/fpFYof]===== ;f]r/] d}n] n'uf ;dfp+b} d'gfnfO{ wGojfb lbPF . pm lªRr xfF;L . d}n] p:nfO{ klxnf]kN6 glhsaf6 b]vs ] L lyPF . uf}/ u/]/ tnb]lv dfly;Dd x]/+] . p:n] /ftf]df ;]tf] a'§f ePsf] kftnf] 3fF3/ nfPsL lyO{ . Ps;/f] 3fF3/dfq nfPsLn] xf]nf p:sf] z/L/sf ptf/r9fj aflx/af6} k|i6 b]lvPsf lyP . ev{/ p7\g yfn]sf] p:sf] slnnf] 5ftL p:sf] kftnf] j:qn] 5f]Kg ;s]sf] lyPg . ;fgf] k]G6Lafx]s leq s'g} klg leqL n'uf gnfPsLn] k5fl8sf] pHofnf]df 3fF3/leq p:sf] 3'8F feGbf dflysf] efu klg k|i6} emlNsGYof] . dnfO{ s:tf] s:tf] cK7]/f], nfhh:tf] nfu]/ cfof] . t/ p:sf] cg'xf/ lgbf]i{ f, lgln{Kt / lglikmqmL lyof] . zfob p:nfO{ cfkm" s:tf] b]lvG5' eGg] yfx} lyPg . cfkm\gf] z/L/df lszf]/josf] :jfefljs kl/jt{g cfpg yfn]sf] klg p:nfO{ x]Ss} lyPg zfob . p:sL cfdfn] klg s:tf] Vofn gu/]sL =====< ;w}+ Jo:t, laxfg}bl] v ;fFem, pHofnf] 5pGh]n p;nfO{ sfds} WofpGg x'G5==== . d}n] ;Dem],+ To;sf] cl3Nnf] laxfg d a/08fdf lgl:s+bf b'Oh { gf nf]Ug]dfG5] pleP/ d'gfl;t s'/f ub}l{ yP . zfob d'gfl;t s]xL ;f]Wb}lyP . dlt/ d'gfsf] lk7\o+' / tL dflg;x¿sf] cg'xf/ lyof] . tL b'jh } gf Ps6s nfP/ d'gfsf] 5ftLlt/ x]bl{} yP . clg Pscfk;df x]/fx]/ u/]/ xfF:b} lyP . d'gfn] oxL n'uf nufPsL lyO{ . Tof] e2f x]/fO{ / e2f xfF;f] Toltv]/ g} dnfO{ Psbd} gdL7f] nfu]sf] lyof] . t/ k/af6 x]bf{ d}n] d'gfsf] n'uf olt kftnf] / Ps;/f] xf]nf eGg] 7Dofpg ;s]sL lyOg+ . Tof] ;Dem]/ dnfO{ Ps}kN6 nfh, l/;, Unflg / Iff]e, s'lGg s] s] nfu]/ cfof] . gf/L hfltsf] sdhf]/L / pkxf;nfO{ ;Dem]/ cfFv} /;fof] . d'gf km/Ss kms]/{ lx+8L . …d'gf, Ps}l5g kv t ÛÚ d}n] xtf/ xtf/df zfob 7"n} :j/df eg]+ . pm cl8O{ / kms]/{ k|Zg;"rs b[li6n] dnfO{ x]/L . dnfO{ s] u?+ s] eg"+ eof] . d]/f leqL n'uf p:nfO{ 7Ls x'b+ g} g\ . clxn] t'?Gt} p:nfO{ 7Ls x'g] n'uf lslglbg otf glhs} To:tf] k;n klg 5}g . t/ p:nfO{ TolQs} uP/ km]l/ v]Ng lbg d]/f] dgn] dfg]g . d}n] p:nfO{ leq af]nfPF . pm Hofb} cK7]/f] dfGb} leq k;L eGb} …sf]7fdf a}gL PSn} 5] ====Ú d}n] b/fh vf]n/] vf]hvfh u/]/ d]/f] Pp6f k'/fgf] ;dLh lgsfn]+ . p:nfO{ Tof] kSs} 7"nf] x'GYof] . t/ nfp+b} gnfpg' eGbf t=========. p:nfO{ Tof] lb+b} d}n] eg]+ M …ca ltdL 7"nL e};Sof} . o;/L Ps;/f] / kftnf] n'uf nfP/ glx+8g\ ' . leq o:tf] ;dLh nfpg'k5{ . gq nfh x'G5 .Ú eGbfeGb} efjgfdf au]/ p:sL cleefjs em}+ eP/ eGg yfn]+ M …glrg]sf] dfG5]l;t st} ghfg', s;}n] s]xL lbPklg gvfg' . ;s];Dd alxgLl;t 3/leq}, geP 3/ jl/k/L g} v]Ng', k/k/ v]Ng ghfg' . ca ltdL 7"nL e};Sof} .Ú

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿13

pm 5Ss k/]/ d]/f] s'/f ;'lg/xL . d}n] p:nfO{ d]/f] b/fhsf] P]gf b]vfp+b} eg]M+ …pm ToxfF P]gf x]b{} of] n'uf leq nufpm clg aflx/ cfkm\gf] n'uf nufpm x} < d ptf sf]7fdf hfG5' .Ú d kms]/{ cfp+bf p:n] n'uf nufO;s]sL lyO{ . p:sf] cg'xf/df nfh / Unflg lyof] . p:n] b[li6 p7fP/ dlt/ klg x]l/g . zfob p:n] 7"nf] P]gfdf x]//] n'uf km]bf{ d}n] eGg rfx]sf] s'/f a'em]sL lyO{ . …d ltDfLnfO{ e/]ef]lnlt/ ahf/ hfFbf leq nfpg] n'uf lsg]/ NofOlbG5' x} <Ú p:n] lgx'//] } 6fpsf] xNnfO{ / uO{ . pml;tsf] d]/f] Tof] klxnf] 3lgi7tf lyof] . kl5 d}n] p:nfO{ tLghf]/ hlt leqL n'uf lsg]/ lbPsL lyPF . To;lbg eGbf cufl8sf] d'gfl;tsf] kl/ro olt g} lyof] d]/f] . p:sf] lgbfp/f] cg'xf/ / pbf; lbgrof{nfO{ Vofn u/]/ To;lbg dnfO{ Hofb} g/dfOnf] nfUof] / lbpF;f] 3/df sf]xL gePsf] a]nf kf/]/ p:nfO{ dfly af]nfPF . pm la:tf/} cfP/ leq a;L . d}n] dfofn] p:sf] skfn sf]l/lb+b} la:tf/} ljleGg k|Zg dfkm{t ghflg+bf] kf/fn] p;sf] dgnfO{ vf]tNb} uPF . p:sL alxgL b'Ol{ bg cl3 cfdfl;t dfdf3/ uPsL /lx5 . dfdf3/sf] xh'/af v;] /] . d'gfnfO{ rflx+ 7"nL e};sL, k9fO{ 5'65 \ eg]/ gnu]sf] /] cfdfn] . p eP eft ksfP/ v'jfp+5,] wGbf klg u5]{ eg]/ afpn] gk7fPsf] /] . lxhf] a]ns ' L p:sf] afpn] b'Oh { gf ;fyLx¿ lnP/ cfPsf] lyof] /] . p:sf] afp /S;L lsGg eg]/ k;n uPsf] a]nf afpsf] ;fyLn] d'gfl;t kfgL dfu]5 . d'gfn] lunf;df kfgL nu]/ lbO5 . kfgL vfFb} d'gfnfO{ l/;p7\bf] kf/fn] tnb]lv dfly;Dd x]b{} ul//x]sf] Tof] dfG5]n] kfgL vfO;s]kl5 h'?Ss p7]/ …cf]xf] 5f]/L t slt 7"nL e};ls5, dhq} x'gnflu5 .Ú eGb} gfKg cfPh:tf] u/]/ d'gfsf] k5fl8 lhpdf 6fFl;P/ b'O{ xftn] d'gfsf] 5ftLdf lyr]5 . d'gf t Psl5g nfh / l/;n] ls+st{Joljd"9 eP/ ple/lx5 . To;kl5 pm bu'//] aflx/ uP/ cFWof/f] s'gfdf slta]/;Dd ?Fb} al;5 . afpn] af]nfPkl5 leq uP/ afpn] /S;L;+u} lsg]/ NofPsf] s'v/' fsf] df;' / eft klg ksfP/ lbO5 . hDdf ToxL Pp6f sf]7f, efG5f, a}7s, ;'Tg] sf]7f ;a} Pp6} . eft ksfpFbf, kl:sP/ lb+bf, h] ubf{klg tL b'O{ dfG5] /S;L vfFb} 3l/3/L d'gfnfO{ x]/s ] f] x]¥o} uy]{ /] . cfwf /ft;Dd /S;L vfPkl5 aNn tNn tL dfG5] ef]ln km]l/ cfpFnf x} eGb} xlNn+b} uP /] . To;kl5 aNn d'gfn] ;f; km]/L /] . p:n] Tof] s'/f afpnfO{ eGg ;lsg5 . egf];\ klg s;/L < cfdf ePsL eP zfob eGyL ls < =========t/ cfdf 3/df e}lbPsL eP t To:tf] cj:yf g} cfOkb}g{ Yof] xf]nf ===. ;'g/] dleq tL dfG5] k|lt Iff]e / d'gfk|lt s?0ffsf] e]n pn]/{ cfof] . t/ d s] ug{ ;Sy]+ / < d]/f cfkm\g} ;d:of 5g\, ;Ldf 5g\, lhDd]jf/L 5g\==== . d'gfh:tf slt aflnsf, lszf]/Lx¿ k|ltlbg of}g b'Jo{jxf/ / lx+;fsf lzsf/ e}/x]sf xf]nfg\======. To;af6 pgLx¿sf] slnnf] dl:tisdf s:tf efjgf plAh+bf xf]nfg\ . tL efjgfn] pgLx¿sf] :jfefljs zf/Ll/s dfgl;s ljsf;df slt g/fd|f] c;/ kf5{ xf]nf =====. d ;f]lr/x]+ . t/ ;f]Rg'afx]s d s] ug{ ;S5' / < t/ p:sL cfdf 5] lg t==== clns lbgdf t dfdf3/af6 kmls{OxfN5] . c? s]xL ug{ g;s]klg d p:sL cfdfnfO{ 5f]/Lsf] a9\bf] pd]/ / p:sf] zf/Ll/s dfgl;s ;'/Iffk|lt ;r]t u/fpg ;S5' lg ===. dleq cfzf knfof] . …s;}n] ltDfLnfO{ dg gkg]{ sfd u5{ eg] 8/fpg] xf]Og, l/;fP/ ufnL ug{ ;Sg'k5{ . 7"n} dfG5] 5g\ eg] 8

14¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


klg a'jf cfdfnfO{ elGbG5' eGg'k5{ . clg pgLx¿ cln xlRsG5g\ . ;s];Dd To:tf dfG5]sf] glhs g} gkg'{ . ====Ú lgs} a]/kl5 s] eg"+ s] eg"+ eP/ d}n] eg]+ . …ltgLx¿ km]l/ cfh klg cfP eg]====Ú d'gfn] 8/fPsf] :j/df egL . …cfp+bg} g\ xf]nf . lxhf] /S;Lsf] ;'/df dft]/ To:;} elGbPsf ÛÚ d}n] p:nfO{ ;fGTjgf lbg vf]h+] . t/ d cfkm}+ cfkm\gf] egfO{l;t cf:j:t lyOg+ . Ps}l5g ;f]rk] l5 d}n] eg]+ …cfh klg cfP eg] ltgLx¿sf] ghLs ghfg' . eft ksfO;Sg] lalQs} afpnfO{ d}n] k9\g af]nfPsf] 5' eg]/ lstfasfkL af]s/] dsxfF cfpg' clg oxL+ ;'Tg' .Ú geGb} a]ns ' L gf} ah]lt/ 9f]sfdf s;}n] 9s9s u¥of] . d]/f] >Ldfg\n] 9f]sf vf]Ng'ef] . d'gfnfO{ b]v/] …olt /flt lsg cfPsf] < s:nfO{ vf]hs ] f] <Ú eGb} xKsLbKsLsf] 9Ëdf ;f]wk"5 ug{ yfNg'eP5 . d xQkQ uP/ …p:nfO{ d}n] af]nfPsL . pm cfh oxL+ ;'T5] .Ú eg]/ d'gfsf] xft ;dfP/ leq NofPF . pxfF 5Ss kg'e { f] . …hf] kfof] To}nfO{ sf]7fsf]7fleq NofP/===========Ú eGb} l/;n] e'Te'tfp+b} sf]7fdf k:g'ef] . d'gfsf sft/ cfFvf / cg'xf/df 8/ / nfh lyof] . d'gfnfO{ g/fd|f] nfUof] xf]nf eg]/ dnfO{ klg cK7\of/f] nfUof] . p:nfO{ a}7s sf]7fdf nu]/ /fv]+ / jftfj/0f ;xh agfpg p:sf lstfax¿ kN6fP/ k9fO{sf] af/]df ;f]Wg yfn]+ . Ps}l5gkl5 pm ;xh eP/ dl;t :s"nsf s'/f ug{ yfnL . k9]/ 7"nf] ePkl5 s] aGg] dg 5 eg]/ d}n] ;f]Wbf p:n] egL M …d t w]/} k9]/ :s"nsf] ld; x'G5' . sljtf ld;h:tf] . ;Kk}nfO{ dfof ug],{ syf eGg], s;}nfO{ glk6\g] . dGh'ld; h:tf] xf]Og . dGh' ld; t h:nfO{ klg lk6\gx' G' 5 clg s;}nfO{ Tof] ld; dgkb}g{ .===Ú To;kl5 lgs}a/] p:n] dnfO{ pT;fxk"js { cfkm"nfO{ dgkg]{ lzIfs lzlIfsf clg ;fyLx¿sf af/]df atfO/xL, d ;'lg/x]+ . Psl5gkl5 sf]7faf6 cf]9g\ ] / l;/fgL nu]/ p:nfO{ ;f]kmfdf ;'Tg nufPF . ;f]kmfd} ;'t/] } l6eL x]b{} dl;t ukm ub}l{ yO{, Ps}l5gdf lgbfO;ls5 . lgb|fdf p:sf] 9'Ss / lgbf]i{ f cg'xf/ b]v/] dnfO{ p:sf] c;fWo} dfof nfu]/ cfof] . ef]lnkN6 laxfg ;j]/} p7]/ d'gf 3/lt/ nfuL . d}n] oxL+ vfgf vfpm eg]sf] dflgg . afnfO{ klg eft ksfOlbg'kg]{ ePsf]n] xf]nf . To;lbg a]ns ' L d'gf dsxfF cfOg . ;fFemdf PskN6 p:nfO{ tn b]vs ] f] lyPF . dnfO{ x]//] d';S' s xfF;s ] L lyO{ . csf]{ b'Ol{ bg klg p cfOg . zfob tL dfG5] To;kl5 p:sf] sf]7fdf cfPgg\ Sof/] . xfd|f] x]/fx]/ / d':sfg ;f6f;f6 dfq eof] . To;kl5sf] /flt sl/a ;f9] P3f/ ah]lt/ tn d"n9f]sfdf la:tf/} 9s9s u/]h:tf] nfUof] . d l9nf];Dd l6eL x]//] ev{/ cf]9g\ l] eq k;]sL lyPF . lgbfPsL lyOgF . Psl5g /f]ls+b} b'Ot{ Lg kN6 ;Dd klg la:tf/} 9s9s u/]h:tf] nfu]kl5 d}n] la:tf/} p7]/ em\ofnaf6 lrxfpg] sf]lz; u/]+ . kmnfd] 808Lx¿n] ubf{ em\ofnaf6 tn t b]lvPg t/ s;}n] 9s9s u/]sf] cfjfh eg] k|i6 ;'lgof] . olt /flt sf] xf]nf eg]/ 8/ klg nfUof] . ev{/ lgbfPsf >Ldfg\nfO{ s] p7fpg' eg]/ la:tf/} tn cf]n/{] 9f]sflg/ uP/ 8/fp+b} ;fgf] cfjfhdf …sf] xf] <Ú eg]+ . …d, d'gf ÛÚ slDkt :j/ ;'g/] crlDet x'b+ } 9f]sf vf]n+] . d'gf xQkQ leq k;L . d}n] aflx/ x]/+] c? sf]xL b]lvgF / 9f]sf nufPF . 8/fPsL d'gfnfO{ dfly a}7s sf]7fdf nu]/ a;fPF / kfgL NofP/ lbPF . p:n] Ps 3'6s \ f] kfgL vfO{ / lunf; lkmtf{ lbO{ . p:sf] skfn d';fb}{ d}n] s] eof] eg]/ vf]tn vftn ubf{klg p:n] vf;} k|i6 s'/f s]xL atfOg .

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿15

…d cfdf gcfpGh]n oxL+ ;'T5' n<Ú d'gfn] egL . …tL dfG5] km]l/ klg cfP<Ú …cFx+ .Ú …cfh s] ef] t< ltd|f] af klg cfPgg\< PSn} eP/ 8/ nfUof] xf] <Ú …x}g . TolQs} .Ú To;kl5 d}n] klg ha/h:tL c? s]xL ;f]Wg ;lsg . km]l/ cl:t h:t} p:nfO{ l;/fgL / cf]9g\ ] NofOlbP/ ;f]kmfdf ;'tfOlbPF / eg]+ …s]xL lrGtf gu/L ;'t . cfdf gcfpGh]n oxL+ ;'t] x'G5 .Ú To;lbg l9nf] e};s]sf]n] pm lgbfpg' cl3 g} d cfkm\gf] cf]5o\ fglt/ nfu]+ . t/ lgs}a/] ;Dd lgb|f nfu]g, d'gf Tolt /flt cfpg'sf] sf/0faf/] ;f]lr/x]+ . zfob afa'rflx+ /S;L vfP/ d:t lgbfP/ 3'g{ yfNof] xf]nf, d'gfnfO{ rflx+ lgb|f nfu]g xf]nf cyjf 3'/s ] f] ;'g/] 8/ nfUof] xf]nf . g/fd|f] ;kgf b]v/] 8/fPsL klg x'g;S5 . aRrfx¿nfO{ cfdf x'gs ' f] ;f/ g} cs}{ x'G5 ====== ;f]Rbf ;f]Rb} d lgbfP5' . ef]lnkN6 laxfg d p7\bf d'gf a/08fdf 6'qm'Ss a;]/ p:sf] sf]7flt/ lrxfp+b} /lx5 . dnfO{ cgf}7f] nfUof] . d}n] cfFvL ef}+ ;GsfP/ Ozf/fn] ;f]w+] …s] xf] <Ú pm lv:; xfF;L / …hfG5'Ú eGb} aflx/ lgl:sO{ . d cfkm\gf] b}lgs lqmofsnfklt/ nfu]+ . ;f9] gf} ah]lt/ >Ldfg\ vfgf vfP/ clkm;lt/ nfu]kl5 n'uf w'g] kfp8/ / ;fa'g lsGg eg]/ glhs}sf] ls/fgf k;n uP/ kmls{b+ f emnSs b]v,+] d'gf t xfd|f] 3/sf] k5fl8kl6 k]6Ldf w'Dw'DtL al;/x]sL Û dnfO{ b]v/] pm eml:sO{ . lsg ToxfF al;/x]sL < eGg] k|Zgdf csdsfp+b} p:n] egL=======t]:;} Û d}n] p:nfO{ s/ u/]/ dfly nu]+ . p:nfO{ ljZjf;df lng dnfO{ w]/} a]/ nfUof] . To;kl5 la:tf/} la:tf/} p:n] dnfO{ ;a}s/' f atfO{ . pm laxfg dsxfFaf6 lx+8b] l] v g} ToxL k5fl8sf] k]6Ldf uP/ al;/x]sL /lx5 . d}n] s/ u/]/ p:nfO{ efG5fdf nu]/ cfkm';uF } a;fP/ vfgf v'jfPF . lxhf] /flt l9nf] /S;L vfP/ cfPsf] p;sf] afp eft gvfO{ n'uf klg gkm]/L lgbfP5 . To;kl5 d'gf klg 9f]sf;f]sf nufP/ cfkm\gf] 7fpFdf uP/ ;'lt5 . /flt PSsfl; cK7]/f] eP/ Ao'l+ em+bf t p:sf] afpsf] ef/L lt3|fn] p:nfO{ lylr/x]sf] clg afpsf] xftn] p:sf] slnnf] 5ftLnfO{ lgrf]l//x]sf]========= pm t slta]/;Dd s]xL ;f]Rg} g;s]/ cft+lst eP/ h8jt\ eO{5 . k|ltlqmofxLg=====. Psl5gkl5 afprflx+ zfob p:nfO{ lgbfO/x]sL 7fg]/ xf]nf zf}rfnolt/ uP5 . ToxL df}sf kf/]/ pm h¥ofsh'?s p7]/ aflx/lt/ eflu5 . lgs}a/] 3/k5fl8 n's/] To;kl5 ToxfF cFWof/f]df 8/ nfUg yfn]kl5 dfq xfd|f] 9f]sf 9s9s ug{ cfPsL /lx5 . To}klg afpn] yfxf kfpnf eg]/ la:tf/} 9s9s u/]sL /lx5 . ;'g/] d :tAw ePF . s;}n] sfNklgs syf ;'gfO/x] h:t} nfUof] . kqklqsfdf obfsbf ;'lgg] o:tf] 3[l0ft / csNkgLo 36gf cfkm\g} glhsdf oyfy{df 36]sf] ;'g/] dnfO{ kTofpg} ufx|f] eof] . t/ k|df0f d]/f] ;fd' k|ToIf lyof] . d'gfsf lgbf]i{ f cfFvf / cg'xf/==== clg p:sf] aofg=====. x] eujfg\ Û ltd|f] of] s:tf] ;[li6 xf] < dflg;nfO{ o:tf] a'l4 klg ltdLn] g} lbPsf xf} < d}n] c? s]xL ;f]Rg} ;lsg . To;}n] kf] laxfg klg d'gf 3/ hfg gvf]hs ] L /lx5 . dsxfF al;/xg klg p:nfO{ d]/f] >Ldfg\n] ufnL ug'x{ f]nf eGg] 8/ nfu]5 . olt ;fgL s]6L, laxfgel/ lr;f] k]6Ldf r'krfk 3f]l/P/ a:g' ==== p:sf] dgl:yltsf] cg'dfg u/]/ d]/f] dg b|ljt eof] . 9

16¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


To;kl5 tLgrf/lbg d'gf d]/f] 3/d} a;L . p:sf] afp ;f]wvf]h ug{ klg cfPg . s'g d'v lnP/ cfcf];\ < zfob p:n] cg'dfg nufO;s]sf] xf]nf d'gf oxfF dsxfF a;]sL 5] eGg]=== . d]/f] >Ldfg\ a]ns ' L ca]/ 3/ cfpg'xG' Yof] . jxfFn F ] lxhf]cl:t h:t} /flt ;'Tg dfq cfPsL xf]nL eGg] 7fGg'eof] . d'gf 3/} guP/ al;/x]sL jxfFn F fO{ kQ} ePg . o;aLrdf d'gf / daLrsf] cfTdLotf cem uf9f eof] . dnfO{ pm cfkm\g} r]nLh:tL nfUYof] . rf/ lbgkl5 lbpF;f]l] t/ p:sL cfdf cfOk'uL . d'gf;+u;+u} dklg v'zL ePF . d'gf v'zLn] plk|mb+ } 3/ uO{ . cfdfrflx+ cfPkl5 d klg cln 9'Ss ePF . t/ p:n] Tof] s'/f cfdfnfO{ egL ls elgg xf]nL eg]/ lgs} lbg;Dd ;f]lr/x]+ . s]xL lbgkl5 Pslbg d'gfsL cfdf dsxfF cfO{ . d}n] p;sf] xfnva/ / cfpg'sf] sf/0f ;f]w+] . lgs}a/] otfptfsf s'/f u/]kl5 p:n] dnfO{ lxlRsrfp+b} egLM …d'gfnfO{ tkfO{s + f sfdug{ /fVg';\ g x} <Ú …sfd ug{ < lsg / <Ú d 5Ss k/]+ . …t/ xfDnfO{ t sfdug]{ rflx+bg} . hDdf b'Oh { gf 5f},+ 3/sf] sfd d cfkm}+ ul/xfN5' . km]l/ d'gfsf] t of] k9\g] a]nf xf] .Ú …x'gt xf] lg, To} eg]/ d}n] klg oL b'O6{ L 5f]/LnfO{ k9fpg eg]/ Aofgb]lv a]Nsf;Dd cfsf{sf] efF8f] dfem]/ lxg]sf]===. t/ s] ug',{ of] nf]Ug]dfG5]sf] hft t ;f/} gx'g] /]5 . dft]kl5 cfkm\g} 5f]/L klg geGg] /]Ú5 . d'gfn] tk}n + fO{ eGof] xf]nf lg===Ú lz/ lgx'/fP/ o;f] elg/x+bf p:sf] cg'xf/df nHhf / Unflg lyof] . nf]Ug]n] nfhnfUbf] Jojxf/ u5{, :jf:gL nlHht x'gk' g]={ ==== xUg]nfO{ eGbf b]Vg]nfO{ nfh====== . d}n] eGg ;lsgF, …ltd|f] 3/df cfkm\g} afa'l;t t d'gf ;'/lIft eOg, dsxfF klg t Pp6f nf]Ug]dfG5] 5===== . d'gf t?gL x'b+ 5 } ,] d rflx+ ;w}+ p:sf] ;'/Iffsf] Uof/]G6L s;/L lng;S5' ===.Ú dgdgn] o;f] eg]klg aflx/ d}n] eg]+ M …v} d >Ldfg\nfO{ ;f]W5', s] eGg'xG' 5 ===== jxfFn F ] dfGg'xG' g xf]nf=====Ú >Ldfg\af6 ;sf/fTds hjfkmsf] cfzf sd} nfu]sf]n] b'Ol{ bg;Dd klg d}n] d'gfsf] s'/} lgsflng+ . of zfob dnfO{ klg cfkm\gf] >Ldfg\kl| t ljZjf; lyPg . kl;{kN6 lbpF;f] 3/af6 kmf]g cfof], xh'/d'df ;f;' laTg'eP5 . jxfF+ clkm;af6 l56} kms{ge ' f] / xtf/ xtf/ b'Or { f/hf]/ n'uf emf]nfdf sf]r/] xfdL 3/lt/ lx+8o\ f}+ . 3/df k'uk] l5 Psflt/ h'7f] afg'k{ g],{ g'xfO{wj' fO{ rf]vf]lgwf], lqmofk'qLx¿sf] ;]jf;';f/, csf]l{ t/ ;dj]bgf k|s6 ug{ ljrf/ lnP/ cfpg] kfx'gfsf] nsf]s { f] :jfut ;Tsf/ ug'k{ g]{ . t]x| lbgsf] sfd g;lsP;Dd t cf/fdn] ;f; km]g{] km';b{ klg ePg . To;kl5 eg] >Ldfg\sf] clkm; gu} gx'g] afWotf b]vfP/ aNn tNn kGw|f+} lbg xfdL kmls{of}+ . lbgel/df sof}k+ N6 d}n] d'gfsf] sf]7flt/ b[li6 bf}8fPF, t/ 9f]sf aGb lyof] . d'gfsf] rfnr'n b]lvgF . csf]l{ bg klg laxfg}bl] v km';b{ x'gf;fy a/08fdf uP/ o;f] lrxfp+y+] . d'gfsL ;fgL alxgL emNofsem'ns ' b]lvGyL t/ d'gf b]lvOg . tLgrf/ lbg;Dd klg d'gfnfO{ gb]vk] l5 ;fx|} ;s;s nfu]/ d Pslbg laxfg >Ldfg\ rfF8} 3/af6 lg:sg'ePsf] df}sf kf/]/ d'gfsf] sf]7flt/ nfu]+ . d'gfsL cfdf h'7f efF8f aflx/ lgsfNg nfu]sL /lx5 . …5f]/Lx¿ v} t<Ú d}n] xQkQ eg]+ . …;fgLnfO{ t eSv/ O:s'n k'¥ofP/ cfsf] ÛÚ …clg d'gf <Ú

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿17

Psl5g d]/f] cg'xf/ x]//] cs}l{ t/ x]b{} p:n] egL …v}, d'gfsf] t s] s'/f ug',{ stf u} stf=======Ú …xF < stf uO{< x/fO{<Ú d cflQPF . …x/fsL eg'F eg] lr7L n]v/] 5f]8s ] f] /}5 . x/fsL x}g eg'F eg] sfF uO{ stf 5] So} yf 5}g =====Ú d'gfsL cfdf 6f]nfO{ . …s] ef], lr7Ldf s] n]v/] stf uO{, dnfO{ atfpg';\ g .Ú d}n] cg'gosf] efjdf eg]+ . Ps}l5g 3f]l/P/ pm eGg yfnL …d]/f] afp d/]/ d dfOt ufsf] a]nfsf] s'/f t tk}n + fO{ yf 5+b5 } . t];kl5 d]/f] / a'9fsf] ;w}+ emu8f kg{ yfNof] . d]/f] /L;n] xf] ls d'gfn] dnfO{ s'/f nufO{ eg]/ xf], afpr}n + ] d'gfnfO{ of}6f of}6f lgx'F kfb}{ lbglbg} lk6\g yfNof] . s}n] l;s{gfn], s}n] ef6fn], s}n] 9f]sfsf] uhaf/ g} prfn]/ lxsf{pY+ of] . xfd|f] /ftlbgsf] emu8f / afpsf] lk6fO{n] xf]nf, d'gf 6f]xf]nL x'g yfn]sL yL . p:sf] O:s'nsf] ld:fn] klg dnfO{ Pslbg lsg lxhf]cfh d'gfn] k9\gdf Wofg lb+bg} xf]ds klg ub}g{ . Tolt /fd|f] k9\g] s]6LnfO{ s] ef] eg]/ eGYof] ========.Ú eGbfeGb} p:sf] :j/ /f]lsof] . cfFvf /;fP . Ps}l5g /f]lsP/ km]l/ eGg yfnL …t];kl5 Pslbg d'gfnfO{ s:n] s] l;sfP5, cfdf d t ca ;s{;df sfd ug{ Ol08of hfG5' . slt w]/} k};f kfOG5 /] . /fd|f] /fd|f] n'uf nfpg kfOG5 /] . d k};f sdfP/ ltDnfO{ klg k7fOlbG5' . clg ltDn] klg cfsf{sf] efF8f dfem\g kb}g{ . eGyL . d}n] l/;fP/ …tF v'?v'? gk9]/ w]/} a9\tf s'/f gu/\ . d]/f] s'6fO{ vfnf;\ . O:s'nsf] ld;n] klg lxhf]cfh d'gf k9\gdf Wofg lb+bg} eGYof] . grfOg] grfOg] s'/f ug]{ x}g v'?Ss /fd|/L k9\g] .Ú eg]/ ufnL u/]sf] y]+ . t]:sf] b'Ol{ bg kl5 t pm stf lx+8L stf ========= . j/k/ hfg;Sg] 7fpFhlt ;Kk} vf]h+] . kl5 l;/fgLd'lg Pp6f ;fgf] lr7L n]v/] 5f]8s ] L /}5 . d]/f] kL/ gug',{ d ;s{;df sfd u/]/ w]/} k};f sdfP/ k7fOlbG5' . kl5 cfdfnfO{ / a}gLnfO{ klg pt} Ol08of af]nfpF5' eg]/ n]vs ] L /}5 ==========. s'gr}+ kfkLn] d]/f] slnnf] 5f]/Lsf] lbdfv lauf/]/ stf nUof] =======. d}n] slt b'Mv u/]/ k9fO/fv]sf] . k9fOn]vfO 7"nf] hfuL/ vfg] xflsDgL agfpF5' eGg] ;f]rs ] f] y]+ . t]tL /fd|f] v'?v'? kl9/fv]sL d]/L 5f]/L ========. d]/f] klg t]lta]nf a'l4 k'ug] . t]:n] s'/f u/]sf] a]nfd} kmsfP/ o:tf] s'/f tFnfO{ sNn] l;sfof] eg]/ Tof] dfG5]nfO{ kQf nfpg'kg]{ /]5 . t]NnfO{ k'ln;df l/kf]6 ug'k{ g]{ /]5 ======= . clxn] k'ln;n] eGbf kf] yf ef] . ca t d]/f] 5f]/LnfO{ stf nu]/ a]lr;Sof] xf]nf ======== k'ln;n] klg e]§fp+bg} xf]nf ca t ========.Ú eGbf eGb} p:sf cf]7 sfd] . :j/ sfDof] . gfs /ftf] eof] . cfFvfaf6 t// cfF;' v;] . pm kml/ofsf] ;Ksf]n] gfs, cfFvf k'5g\ yfnL . d]/f xftv'§f kmtSs un] . ;a} ;DklQ h'jfdf xf/]em}+ nfUof] dnfO{ klg . ;fGTjgfsf b'O{ zAb af]Ng klg ;lsg . d'gfsL cfdf h'7fefF8f lgsfn]/ dfem\g yfnL . d r'krfk s]xL gegL To;} kms]+{ . sxfF xf]nL d'gf clxn] < s] ub}{ xf]nL < p:sf] lgbf]i{ f cg'xf/ emNemnL cfFvfdf cfpg yfNof] . eljiodf Pp6L lzlIft / ;Ifd gful/s aGg ;Sg] d'gf o;/L x/fpg'df bf]if s:sf] < p:sf] ul/aLsf], p:sf] afpsf], p:sL cfdfsf], p:sf afpcfdfsf] clzIffsf], ;dfhsf], jf ;dfhsf d h:tf ;b:osf] < w]/yf]/ bf]if ;a}sf] 5 . d ;f]lr/x]+ . ;f]Rg' afx]s ca ug{ g} s] ;S5' / < ug{ ;Sg] / ug'k{ g]{ a]nfdf zfob d}n] ug}{ vf]lhgF =====. 10

18¿/rgf

gi c;f/–;fpg, 2068

panju76@yahoo.com

k")ff{‚ – 113


oxL s'/f ;'g/] 1fg]Gb| cfˆgf efOx¿;Fu uËf/fdsf] 3/df 3';s ] f] lyof]Ù lbgbxf8} 3';s ] f] lyof] . 1fg]Gb|sf] lgb]z { gdf p;sf efOx¿n] Ujfnf uËf/fd clx/nfO{ ;dft]/ lgoGq0fdf lnP ToxfF . b]v/] uËf/fdsf] xf]zxjf; p8\of] . s]xL af]Ng ;s]g . UjflngLn] elgg\, …of] s] u/]sf] 1fg]Gb| < d}n] ltdLnfO{ cfˆg} cfFugdf b"weft v'jfPsf] 5' . l3psf l3p xfn]/ bfneft klg v'jfPsf] 5' . ca klg cfˆgf] lktfh:tf dfG5]nfO{ of] s] u/]sf] <Ú …s}b ub}5 { ' . yfxf 5}g < d s+z x'F s+z ÛÚ 1fg]Gb|n] uËf/fdnfO{ 3/s} vDafdf afFlwlbof] . 1fg]Gb|n] sf]/f{n] lxsf{pbF } uËf/fdnfO{ ;f]Wof]–eg\ Û ;'gsf] c;kmL{ sxfF 5 <Ú uËf/fdn] xft hf]b{} eGf], …5}g xh'/ Û Pp6f klg c;kmL{ 5}g . of] ;a xNnf dfq xf] ÛÚ …ha;Dd eGb}g;\ ta;Dd sf]/f{ al;{/xG5 ÛÚ …gePkl5 d s;/L 5 elglbpF xh'/ <Ú UjflngLn] elgg\, …1fg]Gb| Û ltdLn] o:tf] a'9f] / lktfh:tf] dfG5]nfO{ s'6t\ f cfˆg} lktfnfO{ s'6h ] :tf] nfUb}g <Ú 1fg]Gb|n] bfgjtf k|bz{g ub}{ eGof], …/fhf s+zn] h;nfO{ h] klg ug{ ;S5 .Ú …gePkl5 s;/L 5 egf}+ xh'/ Û gkTofP xfd|f r]nLx¿nfO{ ;f]Wg';\ g ÛÚ uËf/fdn] 9f8 ;dfpFb} eg] . PSsfl; 1fg]Gb|sf] xft r]nLx¿sf] rf]nLdfly k'Uof] . p;n] rf]nL cfˆgf] d'67\ Ldf kfb}{ eGof], …elgxfn\ c;kmL{ sxfF 5 < gq rf]nL hfG5 ÛÚ …xfdL r]nLx¿nfO{ s;/L yfxf x'g' < ha cfTdlg0f{osf] clwsf/ 5}g eg] <Ú r]nLx¿sf] oyfy{ hjfkm lyof] . UjflngLn] elgg\, …1fg]Gb| Û ltdLnfO{ oL r]nLx¿sf] OHht n'6b\ f cfˆg} r]nLsf] OHht n'6h ] :tf] nfUb}g <Ú …s] logLx¿ b]jsL x'g\ <Ú 1fg]Gb| cfˆg} dlyËndfly yKk8 xfGb} aa{/fpg yfNof], …b]jsL Û b]jsL ÛÛ b]jsL ÛÛÛÚ ;f]gk'/–(, afFs]

;ft efO Olb|; ;fon xl/j+z cfˆgf dftflktfsf] Pp6} ;Gtfg lyof] . Tof] klg xl/j+z k'/f0f nufP/ eujfgnfO{ v'zL kf/]/ p;sf] hGd ePsf] lyof] c/] Û clg t p;sf] gfd} xl/j+z /xg uof] . t/ xl/j+zsf ;Gtfg eP–bzj6f . ;ft 5f]/f / tLg 5f]/L . h]7f] 1fg]Gb|, dfOnf] ljnf;, ;flx+nf] ljsf;, sflx+nf] c + ljgfz, cGt/] clegGbg, 7"nf] sfG5f] b]z/fh / sfG5f] gd:sf/ . kf}/fl0fs sfndf ;}Gojn clws ePsf] zf;sn] lht]sf] / ;}Gojn sdhf]/ ePsf] zf;sn] xf/]sf] ;'lgPs} 5 . a9\b} uPkl5 1fg]Gb| nufotsf ;ft efOdf klg of] syf ;To ;flat e}lbof] . 1fg]Gb|n] efOx¿;Fu} cfˆgf ufpFjf;Lx¿nfO{ s'6k] lg, n'6k] lg / 7u]klg sf]xL r'F ;Dd klg ub}g{ y] . Pp6} sf/0f lyof]–8/ . s'l6g] / n'l6g] 8/ lyof] . ufpFjf;Lx¿ d'v vf]Nb}gy], sbflk vf]Nb}gy] . pgLx¿ nf7L p7fpFbg} y]Ù k|x/Ldf gflnz ub}g{ y] / cbfntdf d'2f xfNb}gy] . k|ltsf/sf] gfd} ;'gs ] f lyPgg\Ù zfob . ;ftj6} efOx¿sf] zf;gÙ Ps5q zf;g rNg yfNof] . t/ b]zdf dfcf]jfbL hgo'4n] r/d ¿k lnPkl5 1fg]Gb|nfO{ ufpF 5f]8g\ k' ¥of] . pm cfˆgf efOx¿;Fu} ;b/d'sfd knfog eof] . otf b]zdf nf]stGq cfPkl5 1fg]Gb| km]l/ ufpF kmSof]{ cfˆgf efOx¿;Fu} . ufpFsf] v08x/ e};s]sf] cfˆgf] 3/df kfOnf /fv]kl5 gd:sf/n] eGof]–…bfO Û 3/sf] of] bzf ÛÚ b]z/fhn] eGof], …oxfF ePsf] eP xfd|f] klg o:t} bzf x'GYof] .Ú clegGbgn] eGof], …h] xf];\ cfˆgf] ufpmF t kms{g kfOof] ÛÚ cljgfzn] eGof], …v08x/ ePklg cfˆgf] 3/sf] d'xf/ t x]g{ kfOof] Û 3/sf] t k'glg{df{0f klg ug{ ;lsG5 . t/ s] cfˆgf] k'glgdf{0f=======<Ú aLr}df ljsf;n] eGof], …of] ;a xfd|f] st't{ n] t ePsf] x}g <Ú ljnf;n] xsf¥of], …r'k,\ kfun ÛÚ 1fg]Gb|n] eGof], …ca cfcf] d]/f] kl5kl5 . d h] h] eG5' ToxL ToxL ug'k{ 5{ ltdLx¿n] .Ú 1fg]Gb| cfˆgf efOx¿nfO{ lnP/ uËf/fd clx/sf] 3/df 3':of] . uËf/fd o; ufpFsf] k'/fgf] afl;GbfÙ clx/ e}; + L kfNg] hflt Û ztfAbLof}+ b]lv b"w, bxL / l3p a]rL ;'g / rfFbLsf] l;Ssf y'kf/]sf lyP /] pgsf k'vf{n] . ljz]if u/]/ ;'gsf l;Ssf …c;kmL{Ú y'kf/]sf lyP /] . ufpFdf o:t} xNNff ;'lg+b} cfPsf] lyof] .

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿19

gi

lkmTsf}nL

;Dk"0f{ xf:o Joª\Uo klqsf ¤ ;'?lrk"0f{ / :t/Lo xf:o Joª\Uosf] :jfb lng ;j}n] k9\g} kg]{ dfl;s klqsf Û

;Dks{ sfdgkf – 14, v*\sf ufp“ snª\sL, kmf]g M 4276498 email : narnath@wlink.com.np

11

20¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


n3'syf

gf6s

d kmsL{ cfPF dLt Û

gofF u'nfkm

/fde/f]; sfkl8 …e|d/Ú

k~rd clwsf/L b[Zo – !

k|d ] k|:tfj:j¿k p;n] /ftf] u'nfkm lbof] . …d o;nfO{ tfhf /fVg]5' . of] hlt ;fhL /xG5 xfd|f] ldqtf plt g} rf]vf] / zfZjt /xG5 ÛÚ p;n] km"n ;sf/L / egL– …d ltdLnfO{ lrGg rfxG5' .Ú p;n] u'nfkmsf] oyf;+ej ;+/If0f u/L . t}klg xKtf lbgkl5 u'nfkm cf]Onfpg yfNof] . dfofsf] dd{nfO{ sfod /fVg p;n] csf]{ u'nfkm lbof] . pm cToGt v'zL eO{ . xKtflbgkl5 Tof] u'nfkmsf] rds klg lkmsf x'g yfNof] . tfhfkgnfO{ sfod /fVg Pj+ l/tn] s]6fn] cfˆgL dfofn'nfO{ x/]s xKtf gofF u'nfkm lbg] rng a;fNof] . cGttM s]6fsf] ;dk{0faf6 k|efljt eP/ lax] ug{ /fhL eO . lax] w'dwfd;Fu ;DkGg eof] . lax] ePsf] xKtf lbg glaTb} p;n] lbPsf] g"tg u'nfkmsf] a's] cf]Onfpg yfNof] . To;kl5 klxn] eGbf km/s, p;n] gjLg / c;fWo} /fd|f] u'nfkm lbof] . h'g b'?:t t/ Knfli6sn] ag]sf] lyof] . To;kl5 p;n] slxNo} gofF u'nfkm lsGg' k/]g .

k'?if M dlxnf M rGb/ M dlxnf M

pancham28@gmail.com

k'?if rGb/ k'?if rGb/

gi

uhn ljof]uL a'9fyf]sL d"n gfos sf] xf] of] b]zsf] pQ/ df}g 5g\ oxfF cg]ssf] ;Ldf nufpg] ljrf/ kfn]/ lsg s'/f ul/G5 efiff e]ifsf] zxL zAb oxfF aflkmP/ p8\5g\ ;jfn s:tfn] a'‰5 kfkL k]6sf] lxhf];Dd ;'jfl;t b]zsf] df6f] k|bl" ift s;/L ef] c;n v]tsf] e]6 x'ge ' Gbf gePs} hftL ;Fu} a:g sl7g w'k h]7sf]

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

M M M M

dlxnf M k'?if M dlxnf M rGb/ M k'?if M dlxnf M rGb/ M dlxnf M

xfQLuf}8+ f, sf7df8f}+ kmf]g M (*$!#@^@^^

/rgf¿21

k'?if M 12

22¿/rgf

[kSsL 3/ . cfFugdf b'Oj{ 6f d]r /flvPsf 5g\ . b'al} t/ au}r + fdf ;okqL k"mn kmqm]sf 5g\ . ;do M laxfg (–!) ah]] . Pshgf k'?if aflx/af6 cfFugdf k|jz ] ub{5g\ .] sfsL, sfsL Û [Pp6L dlxnf 3/ aflx/ cfpFl5g\] rGb/, cfof} Û, af}cfsf] vj/ s] 5 < hL, sfsL Û a8f] /fd|/L a;]sL l5g\ . legfh' v'a} dfg ug'x{ G' 5 . s'g} sfddf klg xft nufpg lbg'xG' g . ;f;', gGb klg v'a} cufl8–k5fl8 ul//x]sf d}n] b]v,+] sfsL Û eujfg ;df+u b]cf];\ . af}cf v'a} b'nf/n] kflnPsL x'g\ . 8/fpFb} lyof}+ xfdL . dfOtL 5f]8/] s;/L 3/df a:g ;lSng\ pgL < [3/leqaf6 Pshgf k'?ifsf] cfFugdf k|jz ] ] s] s'/f x'bF 5 } sfsL–elthdf Û k|0ffd sfsf Û gLs] /x Û slt a]nf cfof} < hL, clxn] g} cfPsf] xF' . [k'?if d]r tfg]/ a:b5] rGb/ af}cfsf] ufpFaf6 cfPsf] xf] . eG5–af}cf v'zL l5g\ /] Û 7Ls} /lx5g\ . t/, 8/ t dnfO{ klg gePs]f x}g . oL /fd]Zj/n] s:tf] nf8–Kof/ u/]/ lauf/] eg] dnfO{ klg zÍf nflu /xGYof]–xfd|L 5f]/L ;f;'– ;;'/f;Fu ldn]/ a:g ;lS5g\ ls ;lSbgg\ . x}g, af}cfnfO{ ;a}n] lgs} dfg lbPsf 5g\ . -km]l/ rGb/;Fu_ rGb/, ljbfu/Lsf] nflu s] eGg'eof] ;DwLhLn] < dflg/fVg' ePsf] lyPg . eGg'xG' Yof]–o;kfln cfFk v'a} kmNof 5 /] . o;kfln oxLF a;] cfFk hlQ vfP klg x'g] lyof] . xf] t ;fFlRrs} cfFksf wgL x'g\ xfd|f ;DwL . xf] t . d}n] aNnaNn lrQ a'emfPF . clg cfpFbf] d+un lbgsf] …lbgÚ lbg' efsf] 5. ;'Gg'ef] Û af}cf d+un lbg cfpFl5g\ . tkfO{+ t k6gf hfg] eGb} x'gx' G' Yof] . ca ePg . 5f]/LnfO{ 5f]8/] s;/L hfg' x'G5 < 7Ls 5, hfGg .

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


dlxnf M rGb/ Û af}cfn] s'g} ;dfb klg eg]sL l5g\ ls < rGb/ M xf], sfsL . cfpg] a]nf cfk"m glhs af]nfP/ alxgLn] hf]/ lbP/ g} eg]sL lyOg\–bfO, cfdfnfO{ elglbg', d cfpFbf dLtafpsf] nflu bfn e/]sf] aluof agfP/ NofpFnf . k'?if M b]Vof}, /lwofsL cfdf . of] 5f]/L d]/L xf] ls /fd]Zj/sL . hlxn] klg dLtafp, dLtafp Û ;g]; NofpFbf klg dLtafpsf nflu /] . [d'v d'bf| df pbf;L b]lvG5] dlxnf M x]g; {' ,\ d]/L 5f]/LnfO{ To:tL g;Demg';\ . tkfOFn + fO{ dnfO{ eGbf klg a9\tf dfof u5{] . hxfF;Dd dLthLsf] s'/f 5– pgs} sfvdf v]Nbfv]Nb} hjfg eO{ . xfd|fe ] Gbf klg a9L dfof pxfFaf6 g} p;n] kfPsL 5] . To;}n] =============== [pgL efj's x'g yflN5g\] k'?if M 7Ls 5, d}n] To;} eg]sf] x'F / Û ddf / d]/f] dLtdf cGt/ g} s] 5 / . dnfO{ slxn] klg nfu]g–pgLx¿sf a'cf–afh] kxf8af6 cfP/ t/fO{df a;]sf lyP / jf:tjdf pgLx¿ g]kfnL af]Ng] kxf8L lyP . dlxnf M b't\ . dLthL ca kxf8L sxfFaf6 eP, pgL t vfF6L dw]zL x'g,\ xfdL– tkfO{+ h:t} . ;uf]nsf lbcfb h:t} . d/g–x/g, zfbL–ljjfx, ;'v–b'Mv ;a}df cfˆg} ;df+u eGbf klg klxn] cfFugdf cfO kg]{ pgL g} 5g\ . k'?if M 7Ls} eG5\of} ltdL . pgL xfdLaf6 6f9f 5g\ –;f]Rg} ;lsGg -s]xL :d/0f ub}_{ n]p t df]afOn . dLtnfO{ cfufdL d+unlbg 5f]/L cfpg] va/ t u/L lbpF . [kTgL leq uP/ df]afOn NofpFl5g\ . k'?if df]afOndf gDa/ lyr]/ sfglg/ nU5g\ . of] qmd b'O{ rf/ rf]l6 u5{g\ . efj o:tf] b]lvG5 ls df]afOn nflu/x]sf] x'bg} . lbSs dfGb}] M cf] xf], xb e};Sof] . of] df]afOn t s'g} a]nf Hofgsf] h+hfn e}m+ nfUg yfNb5 . s] s] af]ln/xG5] s]6L . -kTgL;Fu_ n /fv o;nfO{, d k}bn} uP/ dLtnfO{ of] z'e ;dfrf/ lbP/ cfpF5' . dlxnf M kVg';\ . ha hfg] g} xf] eg] vfnL xft dLtsxfF lsg hfg] Û d Ps} l5gdf cfpF5' . -kTgL 3/ kl:5g\ . s]xL kl5 xftdf l6lkmg lnP/ kmls{G5g\_ o;df vL/ 5 . arfP/ /fv]sL lyPF . alxgkfnfO{ lbO{ lbg'xf]nf . [k'?if Psrf]l6 l6lkmglt/ / Psrf]l6 kTgLsf] cg'xf/lt/ x]5g{ \ . d':s'/fpF5g\ / l6lkmg xftdf lnP/ cfFug aflx/ hfg nfU5g\ . cFWof/f] x'G5] b[Zo – @ [3/ k"jj{ t\ . ck/fGx rf/ ah]sf] ;do . d]rx¿ oyfjt\ /flvPsf], 7fpF abn]sf] dfq . k'?if x/]; vfP h:t}, skfndf hd]sf] kl;gf c+uf]5fn] k'5b\ } cfFugdf cfp+5g\ . xftdf ;dflt/fv]sf] l6lkmg rf}sLdfly /fv]/ yRr d]rdf a:b5g\ . cfFugdf s'g} cfjfh ;'g/] kTgL 3/ aflx/ cfpFl5g\ . c:t Jo:t kltnfO{ b]vk] l5 lrlGtt x'lG5g\ .] kTgL M s] eof] /fwfsf] a'cf . of] l6lkmg klg ;Fu} 5 .

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿23

k'?if kTgL k'?if kTgL

M M M M

k'?if M kTgL M k'?if M kTgL M k'?if M kTgL M k'?if M kTgL M k'?if M kTgL M k'?if M

/fd]Zj/ M

k'?if M 13

24rgf

[k'?if r'Kk 5 . cfFvf aGb u/L lrGtfdUg 5 . ] ;'Gg'ePg, s] eof] < tkfO{+ o;/L lsg 6f]nfpg'ef 5 < /lwofsL cfdf . s] eg' . d]/f] t ;+;f/} ajf{b ef] . x] eujfg . s'g km;fb k¥of] . dLt xfdLx¿nfO{ 5f8]/ hfFb5 } g\ . -cfZj:t x'bF _} st} hfg]–cfpg] klg gu?g\ t < lsg ;Fw; } uF } x'gk' g]{ . d t Joy{d} 8/fPF . x}g, /lwofsL cfdf . of] ;fdfGo cfpg]–hfg] s'/f x}g . pxfF t cfˆgf ;a} hfoh]yf a]r/] kf] hfFb} x'gx' G' 5 . -cfZro{n_] ;a} yf]s a]r/] . s] eof] o:tf] < e]6k] l5 g ;f]Wg] s'/f x'GYof] . x]6f}8+ fjfnL / dLt b'a} ahf/df st} uPsf lyP . a? kms{b+ } ubf{ hfgsLnfO{ e]6+] . To;}n] g} ;a} yf]s hfgsf/L lbof] . 3/ klg p;}n] lsg]sf] /}5 . 3/ klg a]Rg'ef] < Tof] klg sf}8Lsf] efp . dnfO{ klg crDd nflu/x]sf] 5–s] sf/0f k¥of], dnfO{ klg gegL dLt o;/L 5'l§g nfu]sf 5g\ . tkfO{n + ] s'g} ;Dafb 5f]8g\ ' ePg < Ps tfnL t nfUof] gegf}+ s]xL . s]xL t xf]nf sf/0f dLt dnfO{ gegL hfg rfx]sf 5g\ . t/ dg dfg]g . hfgsLnfO{ eg]–+ d cfPsf] lyPF elglbg' . 7Ls} eGg' ef] t/ s] pgL e]6g\ cfpF5g\ t < eGg klg ufx|f] 5 . g;f]lwsg Ps ufF; cGg klg d'vdf gxfNg] dLtn] oqf] 7"nf] lg0f{o PSn} u/], sf/0f t kSs} 7"nf] xf]nf . cfpg klg ;S5g\, gcfpg klg ;S5g\ . st} ;Djfb k'ug] eg] . s'/f t 7"n} x'gk' b{5 . km]l/ x]g{] ls < -cln /f]ifn]_ oxL ltdL dlxnfx¿sf] v/faL xf] . s'/f a'‰g} grfxg] . ha a'‰b}5f} dLtn] e]6g\ rfx]sf 5}gg\, km]l/ lsg d c¿ b'Mv lbpF+ . [kTgL r'k eOg\, cfsfzdf afbn d8fl/g yfn]sf] 5 . j]nfj]nf r6\ofª\ klg rDsG5 . s]xL a]/sf] r'KkLkl5] t/ eGg ;lSbg lsg, dLtn] d;Fu cjZo e]6g\ ] 5g\ . of] d]/f] dgsf] e|d klg x'g ;Qm5 . -kTgL s]xL af]lNbgg\ . rf}sLdf glhs cfP/ al:5g\ . TolQs}df /fd]Zj/sf] k|jz ] . k'?if gb]lvg] u/L a:5g\ . /fd]Zj/ cufl8 l7Ë pleG5g\ . t/ klg k'?if Wofg lbO/x]sf 5}gg\ . kTgL rf}sLaf6 p7\b} Ozf/fn] d]rdf a:g cfu|x ul5{g\ . /fd]Zj/ 6fpsf] xNnfP/ ;+st] d} ga:g] pQ/ lbG5g\ .] -efj's x'bF _} dLt, dnfO{ yfxf 5 tkfO{+ lsg l/;fpg' ef 5 eg]/ . t/ d u¿F klg s] < d t w/tL / cfsfzaLr lqz+s' h:tf] c8\ss ] f] 5' . g otf g ptf g} hfg ;Qm5' . tkfO{s + f] l/; plrt 5, t/ d]/f] d'6l' eq hf/L cfFwLa]x/LnfO{ tkfO{n + ] g ;Dem] s;n] ;Dem]nf Û -p7\b_} d}n] dfg+=] , tkfO{+ 7"n} k/]zfgLdf kg'e { f lyof] . t/ o:tf] sl7g ;dodf dnfO{ cnUofpg' ef], lsg <

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


/fd]Zj/ M xf], dLt . of] sl7g ;dosf] s7f]/ lg0f{o xf] / o;df d tkfO{n + fO{ ;fd]n ug{ ;Sb}g lyPF . k'?if M s] lyof] To:tf] afWotf, h;n] gªdf;'sf] ;DaGwnfO{ etfe'ªu\ ul/lbof] . /fd]Zj/ M lyof] dLt, efjgf / hLjgsf] ;'/Iff;Fu ufFl;Psf] k|;Ë lyof] . [k'?if k|Zgjfrs cfFvfn] dLtlt/ x]5g{ \ .] xf], hLjgd/0fsf] s'/f . kfl/jfl/s ;'/Iffsf] k|Zg . otf h;/L kxf8L d"nsf JolQmx¿k|lt b'Jo{jxf/ a9]sf] 5 . rGbf, wDsL, kq / ckx/0f dfq} x}g, st}–st} xTof;d]tsf] 36gf ePsf] 5 . To;n] d]/f] kl/jf/nfO{ klg ufFHg z'¿ ul/;s]sf] 5, dLt . /fd]Zj/sf cfFvf /;fpg yfn]sf 5g\ . d]/f] 3/df klg kmf]g, wDsL, rGbfsf] s'/f dfq} x}g kTgLnfO{ p7fO{ nfg];d]t eg]kl5 5f]/f / hxfg dl/uP oxfF ga:g] eg]/ lh2L ug{ yfn] . / zky v'jfP, dLtnfO{ geGg], eg]kl5 pxfFn] hfg lbg'xG' g eGgyfn] . k'?if– M xf], t/fO{ d'lQmsf] gfpFdf oxfF ljt08f v8f ePsf] 5 . /fd]Zj/ M d t oxL+ hGd+] . d]/f a'cf–xh'/ a'cf klg oxL+ hGd]sf /x]5g\ . d]/f ;a} hLjgz}nL, af;ufF; oxL+sf 5g\ . d s;/L kxf8L ePF . ldlynfsf] o; z:o Zofdnf w/tLdf ;'gh:t} kmNg] wfgdf d]/f] /ut kl;gfsf] l;+rg lsg dx;'z gul/Psf] xf]nf . k'?if M hxfF lghL :jfy{ cufl8 cfpF5, dfgjLo ;Dj]bgf uf}0f x'g k'Ub5 . wd{sf] gfpFdf, hftsf] gfpFdf, If]qsf] gfpFdf cfkm}n + fO{ ljeflht u/L /fhgLltsf] uf]6L v]Ng] bfpn] g} dfgjnfO{ ljeflht u/]sf] 5 dLt, tkfO{+ klg pgLx¿sf] nx}nx}df kg'e { f5 . /fd]Zj/ M tkfO{+ klg o:tf] cj:yfdf ToxL ug'{ x'GYof] . d kl/jf/sf] eofqmfGt cg'xf/df lg/Gt/ a9\b} uPsf] kL8fsf] cufl8 dha'/ ePF dLt, Ifdf ugf]; { \. k'?if M Ifdf s] sf] . d t cfk"mnfO{ g;f]ws ] f]df dfq b'MvL 5' . tkfO+n { fO{ kxf8L eg]/ kl/eflift ug]{ sf] x'g\ pgLx¿ . tkfO{x+ ¿sf] o; lg0f{on] ;dfhdf c/fhstf km}nfpg] tŒj pT;flxt x'g5 ] g\ . To;}n] k'glj{rf/ ugf]; { \. /fd]Zj/ M x}g dLt . d t clxn] 5f]/f / hxfgaf6 n's/] tkfO{; + uF e]6g\ cfPsf] x'F . ha hfgsLn] eGof]–dLt cfpg' ef lyof], dg dfg]g . tfs]tfsf] axfgf agfP/ d e]6g\ cfPsf] 5' . x]6f}8+ fjfnLn] t ;Kky g} v'jfPsL 5] . k'?if M d a'‰5' pxfFsf] klg Joyf . /fd]Zj/ M p;sf] wf/0ff lyof]–d dLt;Fu e]65 \ ' t g/e; e} hfG5' / zx/ 5f]8g\ ;lStg c/] . k'?if M oxL k|d ] n] t dnfO{ kfun agfOlbPsf] 5 . d n8\5' ;a};uF . hfg';\ efph'nfO{ lnP/ cfpg';\ . dsxfF g} a:gf];\ . x]/f},+ s;n] s] u5{g\ < /fd]Zj/ M x}g, dLt . dnfO{ labf ugf]; { \ . x]6f}8+ fjfnL a; :6}08 u};s]sL 5] . of] lg0f{o d'6d ' fly 9'Ëf /fvL u/]sf] x'F . cfh oxL Ps dfq cfu|x xf] hf] d dfGg ;lSbg . kTgL M cfˆgL 5f]/L /fwf;Fu ge]6g\ ] xf] t < [/fd]Zj/ hfFbfhfFb} /f]lsG5 .] /fd]Zj/ M dnfO{ sdhf]/ ug]{ k|of; gugf]; { \ . 5f]/L /fwfnfO{ ca e]6g\ cK7\of/f]

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿25

kTgL M k'?if M

k'?if M kTgL M k'?if M kTgL M k'?if M kTgL M k'?if M

kTgL M k'?if M 14

26¿/rgf

x'g5 ] . dfkmL ug{ elg lbg'xf]nf . a; 5'6g\ ] ;do e} ;Sof], dLt, dfkm ug'{ xf]nf ============ . cFWof/f] b[Zo – # [k"jj{ t\ 3/ . udL{sf] ofd ePsf]n] cfFugdf rf}sL /fvL k'?if ;'ts ] f] . k|sfzsf] dl4d 3]/f k'?if dfly kl//x]sf] . k[i7e"lddf Pp6f uLtsf] :j/ ;'lgG5–ckgf lszf]/LhL s] r/0f baPa} x], xd ldlyn] d] /xa}===;fukft d'/Ld'/L ;do udPa} x] xd ldlyn] d] /xa}===. uLtsf] af]n k6s k6s k|ltWjlgt e}/xG5 . k|ltWjgL;+u} k'?if s/fp+b} p7\5 – dLt Û kl;gfn] lgy|S' s x'G5 . rf/}lt/ lgofNb5 . c+uf]5fn] cg'xf/df cfPsf] kl;gf k':5 . p7]/ otfplt 8'Ng yfNb5 . cfjfh ;'g/] 3/leqaf6 kTgL aflx/ cf+p5] .] s] eof] xh'/nfO{ . lsg s/fpg' efsf] < -l:y/ x'bF _} s] eg'F /lwofsL cfdf . klxnf kfgL v'jfp clg af]nL k'm6\5 d]/f] . [kTgL 3/leq hfG5] / nf]6fel/ kfgL af]s/] Nofp+5] nf]6f k'?ifnfO{ lbG5], k'?if pleP/ g} k"/} nf]6fsf] kfgL lkp+5 . d'v k'55 \ . nf]6f kTgLnfO{ lbP/ km]l/ rf}sLdf a:5 . kTgL klg aund} a:5] .] cfh km]l/ dLt ;kgfdf cfpg' ef lyof] . d;Fu} ldn]/ uLt ufO/xg' ef lyof] . ToxL uLt x}g, hf] tkfO+{ b'a} hgf ldn]/ bnfgdf ufpg] ug'x{ G' Yof] . xf] /lwofsL cfdf . ToxL uLt . dLt hlxn]b]lv uP, d r}g;Fu ;'Tg klg ;lsg . ;w}+ ;Fu} a:g] jrg lbPsf dLt, s;/L efu] xfdLnfO{ 5f]8]/ . pgL xfd|f] nflu k/fO{ lyPgg\ . of] 3/df tkfO{+ eGbf s] sd clwsf/ lyof] t pgsf] . ToxL t . ha /fwf :s"n hfg dflGbgyL cfˆg} sfFwdf af]s/] nnfO{– kmsfO{ :s"n k'¥ofpg] pgL g} lyP . d htf uP klg dLtsf] lhDdf lyof] of] 3/ ========= . ca s] ;f]Rg], hfg] t uP Û x}g, /lwofsL cfdf . dw]; cfGbf]ngdf d ;Fu} ;8sdf lxF8s ] f lyP pgL . g]kfnsf ;fdGtL zf;sx¿n] dw]z t/fO{sf hgtfnfO{ x]ks ] } x'g,\ dw];– t/fO{sf] ljsf; oxfF a:g] ;a}sf] ljsf; xf]–oxL eGg] ub{y] . [s]xL a]/sf] r'KkL] kxfl8of eg]kl5 3f]lTng k'Ug] . k':tf latfO{ ;Sbf klg kxf8L, pgsf] 3/df d}lynL af]Ng] rng lyof] . 57, kmfu', h'8zLtn, rf}7rGb– s] 5'6Y\ of] / pgLsxfF Û x]6f}8+ fjfnL t emg g]d–6]d u/]/ 57L uly{g\ /fwfsf] lax]df d}n] ltdLn] s]xL u¥of+} < klxnf] ;Gtfgsf] lax]df s]xL kL/ k/]g . ;a} dLtn] ;DxfNg' ef] .

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


kTgL M etvOdf bxL cln sd eof] . ;DwL l/;fP/ d8afaf6 p7]/ lx+8g\ yfNg' x'bF f dLtn] g} xft hf]8/] ;DwLnfO{ dgfpg' ef sf] lyof] . tkfO{+ t n'lsxfNg' ef lyof] . -b'as } f] xfF;f] ;'lgG5_ k'?if M xf], /lwofsf] labfO{ ;dodf========. d]/f cfFvf klg g/;fPsf x}gg\ . t/ dLtn] t eSsfgf] 5f]8L /f]Psf] d la;{g} ;lQmg . lgs} dfof uy]{ pgL /fwfnfO{ . kTgL M eof], ca ;'Tgf];\ . hlt :d/0f ug'x{ G' 5, TolQ g} kL8f a9\5 . km]l/ k6gf klg t hfg' 5 . k'?if M ;'Tg] t d]/f] klg OR5f 5 . t/ dLt lagf Ps /lQ /fd|f] nfUb}g . s] u¿F /lwofsL cfdf < kTgL M dg df/]/ ;'Tgf];\ . pxfFnfO{ hfg' lyof], uP . pgL cfˆgf] 3/ kl/jf/df /dfO/x]sf xf]nfg\ . tkfO{+ ToxL lbgb]lv la/fdL h:t} b]lvg yfNg' ef 5 . k'?if M ;'Tg], vfg] 7]ufg gePkl5 s] ug]{ . kTgL M w]/n } ] ufpF, gu/ 5f]8/] u};s]sf 5g\ . slQsf] nflu ;f]Rg] . k'?if M of] Ps JolQmsf] s'/f x}g, /lwofsL cfdf . of] k|jl[ Qsf] s'/f xf] . cfh zx/ z"Go 5, Jofkf/ dGbf 5 . ;dfhs} uxgf lyP dLt h:t} cGo gful/sx¿ . lsg nv]l6P, d h:t} cg]sf}+ dLtx¿nfO{ ljnvaGbdf 5f]8/] uPsf 5g\ pgLx¿ . b'Mv ToxfF 5 ======== . kTgL M xf], dLtsf] dg klg To;}sf] nflu b'MvL lyof] . hfg] OR5f t pxfFsf] klg sxfF lyof] / < k'?if M hxfg / 5f]/fsf] s/n] hfg'ef] . ToxfF klg ;xh} sxfF a:g' xf]nf / Û dnfO{ cfˆgf] dLtk|lt ljZjf; 5 . To;}n] ;fob d ;kgfdf b]Vg] ub{5' . uLt ufpg] ub{5' . kTgL M -cf]5o\ fg ldnfpFb_} ef] xh"/, ca ;'Tg' k¥of] . ;fFlRrs} la/fdL kg'{ ef] eg] cK7\of/f] x'G5 =====. [k'?if vf6df ;'Tg] k|oTg ub{5g\ . kTgL 3/leq kl:5g\ . k'?ifsf] :jf;sf] :j/ k|i6 ;'lgG5,] cFWof/f] b[Zo – $ [3/ k"j{jt\ . laxfgLsf] ;do . r/fr'?ª\uLsf] cfjfh . cfFugdf afnls/0fsf] cfef 5l/Psf] . k'?if ;'lt/fv]sf] . uLtsf] af]n k[i7e"lddf ;'lgg yfNb5–ckgf lszf]/LhL s] r/0f baPa} x], xd ldlyn] d] /xa}=== . k'?if Jo"lF emG5 . rf}sLdfly a;]/ rf/}lt/ s;}nfO{ vf]Hg] pkqmd ub{5 . s/fP/ g} kTgLnfO{ af]nfpF5 .] k'?if M sxfF 5f} < -kTgLsf] s'g} k|ltlqmof cfpFbg} clns hf]/n]_ /lwofsL cfdf, stf xf] l5§} cfp Û -kTgL bf}l8+b} cfFugdf cfpFl5g\ . l:yltnfO{ ;fsf+If gh/n] cfsng ul5{g\ ._ d}n] t cfh km]l/ dLtsf] cfjfh ;'g+] . t/ o;kfln pgL PSn} ufO/x]sf lyP . d t ca oxfF a:g} ;lSbg . x]/f},+ sxfF 5g\ d]/f dLt====== .

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿27

kTgL M eg]s} 5' . xh'/n] lrQ l:y/ ug'k{ b{5 . lgs} lbgsf] ysfg / lrGtf 5 . k'?if M s] l:y/ x'g' . ha ha cfFvf lgbfpg yfNb5g\ . dLtsf] cfjfh sfgdf 3GsL xfN5 . xd ldlyn] d] /xa} . s] vfs /xg] xf], dnfO{ 6'x/' f] agfO t lxF8o\ f} . ca s] < [k'?if km]l/ efj's aGg yfNb5] kTgL M hfg', xft d'v w'g' . ;kgfsf] s'/f klg ;fFrf] x'G5 <, cfpF5–hfG5 . [kTgL 3/leq hfg yfN5] . k'gM ToxL uLtsf] af]n ;'lgG5 . p 6Ss pleG5] . k'?if M -cfFvf ldRb}_ x}g, clxn] t d ;'ts ] f] 5'Og lg /flwofsL cfdf Û km]l/ of] cfjfh cfof], n dLtn] ufPsf] kSs} xf] . ltdLn] ;'lggf} < kTgL M xf], d}n] klg ;'g+] . t/ of] dLts} cfjfh xf] s;/L eGg] < c?n] klg ufpg ;St5g\ . xh'/ ;'Tg ;ls/xg' ef sf] 5}g / k"/} Wofg dLtdf u} ;s]sf] 5 . To;}n] c?n] ufPsf] :j/ klg dLts} 7fGg' ef 5 . k'?if M x}g, of] kSs} dLtsf] :j/ lyof] . ltdL h];s ' } eg, d]/f] dg dfGb}g . kTgL M d kfgL NofO lbG5' . hfg' u5'nL lt/ . [kTgL 3/leq hfg l;+9L r9\g yfn]sL x'G5] TolQs}df uLtsf] af]n glhsaf6 g} cfPsf] h:tf] ;'lgG5–…xd ldlyn] d] /xa} ==. kTgL cfkm\gf kltsf] cg'xf/ / 9f]sftkm{ k6sk6s x]l5{g\ . TolQs}df xftdf ;'6s]z lnP/ /fd]Zj/sf] k|jz ] . k'?if / kTgLsf] d'vaf6 Ps} rf]l6 lg:sG5–dLt Û] [/fd]Zj/ ;'6s]z tn /fVb} cfFvfel/ cfF;' lnP/ glhs hfFb} eG5–xf], dLt, d kms]/{ cfOxfn]+ . b'ah } gf cFufnf] xfnL PsIf0f oyf¿kdf /xG5g\ . cfFvfaf6 cfF;' alx/xG5 . kTgL 3/leq u} Ps nf]6f kfgL NofO{ /fd]Zj/nfO{ ;Daf]wg ub}{ elG5g\ .] kTgL M n eof] . klxnf d'v v'§f w'g,' clg s'/fsfgL x'G5 . k'?if M b]Vof}, /lwofsL cfdf . d eGb} lyPF, d]/f dLt dnfO{ 5f]8/] cGoq a:g} ;Sb}gg\ . pgL kms]/{ cjZo cfpnfg\ . /fd]Zj/ M d dfq} sxfF 5' / . Hof]ltsL cfdf klg l5g\ . oxfFaf6 uPkl5 sxfF r}g lyof] s;}nfO{ Û k'?if M cfkm";uF } Nofpg' kg]{ lyPg pxfFnfO{ < /fd]Zj/ M ;+sf]rn] cfpg dflggg\ . eGb} lyOg\ d]/f] lh2Ls} sf/0f tkfO+n { fO{ cfˆgf] dLt, w/tL 5f]8g\ ' k/]sf] 5 ===== . k'?if M unt, ;/f;/ unt . pgL t ;b}j xfd|f] kl/jf/sL ;Ddflgt ;b:o l5g\ . ;+sf]r s] sf] . -kTgL;+u_ hfp l56f] Nofp pxfFnfO{ . [kTgL aflx/ uO{ Hof]tLsL cfdfnfO{ lnP/ cfp+l5g\ . Hof]tLsL cfdf k'?ifnfO{ 9f]lU5g\ –k|0ffd . k'?if klg k|To'Q/ lbG5g\ .] /fd]Zj/ M xfdL t kmSof},+{ t/ a:g] hf]uf8 ug'{ kb{5 . Totflt/ hfg'knf{ . k'?if M xtf/ 5}g . of] 3/ tkfO{s + } xf] . k"/f 3/ vfnL g} 5 . kl5 b]vf hfnf . /fd]Zj/ M 5f]/f] eGb} lyof] . a'cf hfg' x'G5 . km]l/ rGbf, ckx/0f, wDsL cfof] eg] === . k'?if M s] sf] wDsL . xfdL ;a} Psh'6 eP/ a:of}+ eg] ;a} 7Ls x'g5 ] . /fd]Zj/ M xf] dLt . d}n] eg+] klg . afa', of] df6f]nfO{ d}n] cfˆgf] /utn] l;+rs ] f] 5' . 15

28¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


oxfFsf k"mnx¿n] d]/f 3fdsf ;'uGw af]s/] ;'jf; 5g]{ u/]sf 5g\ . oxfF aUg] xfjfdf d]/f ;'v–b'Mvsf ;':s]/fx¿ cg'ul+' ht x'g] ub{5g\ . dLt, ;fFlRrs} d oxfFsf] s0f–s0fdf cfˆgf] pkl:ylt dxz'; ub{5' . lszf]/LhLsf] ;]jf ug]{ k|0f d}n] eoeLt eP/ la;]+{ dLt, h;n] hLjg lbG5, /Iff p;}n] u5{g\ klg . of] df6f]n] h;/L dnfO{ arfO{ /fv]sf] 5, ca d]/f :jf;sf PsPs kn oxL w/tLdf ljnLg x'g5 ] g\ . k'?if M /lwofsL cfdf x]/, of] w/tLdf km]l/ xl/ofnL kmls{ cfPsf] 5 . cfˆg} w/tLnfO{ ;GtfgljxLg agfpg sl:;Psfx¿n] ;f]Rg} kb{5 . aGb'sn] ljgf; dfq ub{5, lgdf{0f ug{ ;St}g . cfqmf]z ;fdGtL ;f]r /fVg] zf;sk|lt x'gk' b{5, JolQm k|lt x}g . h;n] g]kfnLsf] klxrfgnfO{ 6'qm\ofpg] w[i6tf u/]–ltgn] cfkm"nfO{ ;Rofpg' kb{5 . ca km]l/ xfdL b'a} dLt bnfgdf a;]/ cfˆgf] w/tLsf] syf ufp5f}+ . -b'a} ;Fu;Fu_} M ckgf lszf]/LhL s] r/0f baPa} x] xd ldlyn] d] /xa} . ;fukft d'/Ld'/L, ;do udPa}, xd ldlyn] d] /xa} === . [rl/q l:y/ cFWof/f]]

gi

n]v–lgaGw

8f=/fdbofn /fs]z

k6fIf]k g]kfn k|1f k|lti7fg sdnfbL, sf7df8f}+ kmf]g M (*%$)@)**(

uhn /f;f ljgf sfd s/fpF5o\ f}, lbSs} nfU5 …/f;fÚnfO{ r/fpF5o\ f}, lbSs} nfU5 ltd|} nflu h]Úlg u/]+ v';L x'Ggf} < dgkl/ u/fpF5o\ f}, lbSs} nfU5 lhTg dfq hfg]sL 5\of} hlxn] klg em]n u/L x/fpF5o\ f}, lbSs} nfU5 uNtL ubf{ vfg'k5{ ufnL klg To;} lsg 8/fpF5o\ f}, lbSs} nfU5 h;n] xfgL k'¥ofpF5 lhGbuLdf ToxL dg k/fpF5o\ f}, lbSs} nfU5

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

uf}/Lgu/, sf7df8f}+ kmf]g M $$&(#*!

/rgf¿29

d]/f] hLjg ofqf

16

xf]Ù d]/f] ljjfx d]/f] OR5f, clenfiff, c/dfg, cfsf+Iff lj?4 ePsf] lyof] . d cfˆgL gj ljjflxtf >LdtLsf] cg'xf/} gx]l/sg p;nfO{ ckdflgt / cjx]lnt u/]/ cfˆgf] cWoog ;'? ug{ cfˆgf] ljBfno uPF . p;sf] s'g} bf]if lyPg . p;sf cleefjsn] p;sf] efUo lgwf{/0f ug]{ lhDdf lnP/ g} p;nfO{ hjh{:tL lax] ul/lbP . d]/f cleefjsn] d]/f] efUosf] 7]Ssf lnP/ d]/f] ljjfx u/]/ cfˆgf] kfl/jfl/s / ;fdflhs st{Jo k"/f u/]/ cfˆgf] pQ/bfloTjaf6 pGd'lQm kfP . ;'xfu/ft s:tf] x'G5 < xfdL b'j} hgfnfO{ yfxf ePg . xfdL b'j} hgfn] Pp6} la5\of}gfdf ;'t/] ;'xfu/ft dgfof}+ . o;sf] dfq lemgf] ;Demgf 5 . ;'xfu/ft t bfDkTo hLjgsf] dw'/td, ;'Gb/td :d/0fLo /ft x'G5 . t/ xfdLnfO{ o;sf] cfef; ;d]t ePg . d]/f] dxflelgis|d0f l;4fy{ uf}tdsf] eGbf a]Un} lsl;dsf] eof] . pgn] bfDkTo hLjgsf] /;f:jfbg u/]/, /fhs'df/ /fx'nnfO{ hGdfP/ dxflelgiqmd0f u/]sf lyP / cfˆgf] cleofgdf k"0f{ ;kmn eP . pgn] 1fg k|flKt (enlightenment) u/] af]w uofsf] lkknsf] ?vd'lg tk:of/t / ;fwgf/t eP/ . t/ ozf]w/fn] Gofo kfOg\ ls kfOgg\ < of] cfhklg oIf k|Zg ePsf] 5 . d]/f] dxflelgiqmd0f tLg jif{sf nflu dfq lyof] / cWoog k"/f ug{sf nflu lyof] . d}n] bfDkTo hLjgsf] /;f:jfbg g} gu/]/ of] sbd p7fPsf] lyPF / k"/} tLg jif{;Dd cfˆgL >LdtL;Fu zf/Ll/s ;Dks{ g} gul/sg latfPF . o; aLrdf xfd|f] e]63f6 x'GYof] . xfdL Pp6} z}øofdf ;'TbYof}+ t/ ;+ef]u ;'vaf6 jl~rt lyof}+ . ;;'/fnL kIfaf6 / cfˆgf] 3/sf] tkm{af6 klg xfd|f] bfDkTo hLjg ;'vdo xf];\ / ;+ef]udo xf];\ eGg] k|of; hf/L lyof] . t/ of] ;+ej x'g ;s]g . afn ljjfx clezfk xf] eGg] s'/fsf] x]Ssf klg ddf lyPg . d}n] dfq k9\g] c7f]6 lnPsf] lyPF . d]/f] k9fO{df sxL+ st}af6 jfwf Jojwfg k'¥ofOPg . dnfO{ df]lxt / cfslif{t ug{ cjZod]j k|of; b'j} kIfaf6 x'GYof] . xfO{:s"nsf] jflif{s k/LIff;Dd xfdL a|Dxro{ j|tdf g} afFlwPsf lyof}+ . of] d]/L gjljjflxtf >LdtLk|lt ;/f;/ ;fdflhs b[li6sf]0faf6 cGofo g} lyof] . tLg jif{sf] jgjf; kl5 xfdL klt / kTgLsf] ¿kdf k|:t't eof}+ . cyf{t\ xfO:s"nsf] jflif{s k/LIff kl5 tLg–rf/ dlxgfsf] Uofk eof] . k/LIffkl5 k/LIffkmnsf] k|tLIffdf . tLgrf/ dlxgf cfˆgf] 3/df g} a:g'k¥of] . o;}aLr d lj/fdL ePF . d]/f] lkzfj aGb eof] PSsfl; Pslbg . ufpFdf s'g} lrlsT;s klg /fd|f vfnsf lyPgg\ . t/fO{sf] udL{ ofd lyof] . d]/f bfh' l5d]sL ufpFsf Pshgf lrlsT;s;Fu clncln lrlsT;fsf cfwf/e"t lzIff lnO/fVg'ePsf] lyof] / tL lrlsT;s sf7df8f}a+ f6 uP/ d]/f] l5d]sL ufpF uf]gjf{df cfˆgf] k|flS6; ;'? ub}{ lyP . pgLklg l8u|Lwf/L 8fS6/ lyPgg\Ù t/ To; If]qdf pgL nf]slk|o lrlsT;ssf ¿kdf lrlgg nfu]sf lyP . d]/f] bfh' h;sf] ljx] d;Fu} ePsf] lyof]Ù pxfFn] d]/f] lkzfj gnLdf kfOk 3';f/]/ d]/f] lkzfj u|GyLnfO{ 7Ls ul/lbg'ef] . To; jvt o;sf] zNolqmofsf] 1fg s;}nfO{ klg lyPg . d]/f] lkzfjgnL ;'rf? ¿kn] ;+rflnt gePsf] eP d o; ;+;f/df x'Gy]+ ls x'lF bg lyPF yfxf 5}g . t/fO{sf] k|r08 udL{n] To:tf] ePsf] lyof] cGo s'g} sf/0f lyPg . To;kl5 30¿/rgf c;f/–;fpg, 2068 k")ff{‚ – 113


d s]xL lbgdf lgsf] ePF . Ps/flt d]/L >LdtL d]/f] sf]7fdf cfOg\ / Tof] /ft d]/f] hLjgsf] ;a}eGbf /+uLg /ft ;fljt eof] . jf:tljs bfDkTo hLjgsf] cfgGb xfdL b'jn } ] cg'et" u¥of}+ . To;kl5 t xfdL olt /dfof}Ù+ olt glhs eof}+ ls ;fFem x'gf;fy ;xjf;sf] ckl/ldt / ct'ngLo cfgGb cg'el" t x'g yfNbYof] . xfdL emdSs ;fFem x'g] k|tLIffdf cft'/ x'GYof}+ . dgf]/~hgsf] cGo ;fwg klg lyPg . sfd klg csf]{ lyPg . ;xjf; / ;Def]u klg cfbt xf] . of] cfbt nfu]kl5 hLjgko{Gt rlng} /xG5 . of] cEof; klg xf] . o;sf] nflu s'g} tfnLdsf] cfjZostf klg kb}g{ . pd]/sf] dfu klg xf]Ù afof]nf]lhsn (Biological) clgjfo{ cfjZostf klg xf] . cfrfo{ /hgLzsf] Pp6f k':ts klg k|sflzt 5 o; ;Gbe{df h;sf] zLif{s xf] …;+ef]u ;] ;dflw tsÚ . To;j]nf t of] k':ts klg k|sflzt lyPgÙ t/ z/L/ lj1fg (Hygiene) sf] kf7\ok':tsdf clncln zf/Ll/s /rgfsf] af/]df k9]sf] lyPF . k/LIffkmnsf] k|tLIff dfq lyof] . ;do latfpg d cfˆgf] ufpFn] cGotd ;fyL;Fu p;sf] bfh'sf] ;;'/fnL uPF+ . xfdL s]xL lbg ToxL+ a:of}+ . of] af9Lu|:t If]q lyof] / cfhklg 5 . afudtLsf] af9Ln] k"/} If]q hndUg lyof] . d PSn} ToxfFaf6 lxF8/] 3/sf] nflu k|:yfg u/]+ . af6f]df k/LIffkmn k|sflzt ePsf] va/ kfPF . k/LIffkmn x]g{ laxf/ /fHosf] 9]u+ /]nj] :6]zg k'u+] h'g a}/ulgofsf] glhs 5 . k/LIffkmn cvaf/df x]/+] . d k|yd >]0fLdf pQL0f{ ePsf] lyPF eg] d]/f] ufpFn] ;fyL rGb|sfGt emf låtLo >]0fLdf . k/LIffkmn k|sflzt ePkl5 kl/jf/df k|;Ggtf 5fPsf] lyof] . Tof] hgkbdf d dfq k|yd >]0fLdf pQL0f{ ePsf] lyPF . d]/f cleefejsx¿ w]/} pT;flxt x'gx' G' Yof] / cfˆgf] pQ/bfloTj k"/f ug{sf nflu tDtof/ . Dofl6«s kf; u/]kl5 cfˆgf] lhNnfsf a'l4hLjL /fdxl/ hf]zLHo"nfO{ cWoogsf] ljifodf ;f]Wg uPF . pxfFn] cufl8 k9\gsf nflu ;'emfj lbg'eof] . d Pshgf ;fyL;Fu sf7df8f}d+ f cf]e/l;o/ k9\gsf nflu eg]/ jL/u~h;Dd k'lu;s]sf] lyPF . t/ ToxfFaf6 k}bn} sf7df8f}+ hfg'k5{ eGg] ;'gk] l5 d}n] cfF6 ul/g / kms]/{ 3/ uPF . sn]hdf d]/f] k9fO{sf] rfFhf]kfFhf] ldNg yfNof] . d]/f] kfl/jfl/s l:Yflt klg ;'lw|Psf] lyof] . d]/f cleefjs / dnfO{ klg sn]h vr{sf] cefj cg'ej ePg . d]/f] kl/jf/ Jofkf/df klg ;+nUg lyof] . ljxfF/ /fHosf] ;Ltfd9L;Fu Jofkfl/s ;DaGw ufFl;Psf] lyof] . cGTodf d]/f cleefjsx¿n] ;Ltfd9Ldf g} k9fpg] lgwf] u/] . rfdn–bfn 3/af6 lnP/ hfg] / sn]h z'Ns gubdf ltg]{ . d]/f ;fyL w]/} ;DkGg ePsf]n] pgL gfdfÍgsf nflu d'hˆkm/k'/ uP . d]/f] gfdfÍg …>L /fwfs[i0f uf]oGsf sn]hÚ, ;Ltfd9Ldf eof] . pgsf] gfdfÍg …>L /fdbofn' l;+x sn]hÚ, d'hˆkm/k'/df . t/ xfdL b'jh } gf snf ;+sfosf 5fq lyof}+ . sn]hdf d]/f] k9\g] ljifo lyof] cy{zf:q, gful/s zf:q / ts{zf:q . clgjfo{ ljifo lyof] c+uh ]| L / lxGbL . cfO{=P=sf] kf7\qmd b'O{ jif{sf] lyof] . cfO{ P= pQL0f{ gx'bF } d]/f] h]7f] 5f]/f] k|eftsf] hGd eO;s]sf] lyof] . ljBfyL{sfnd} 5f]/f] hlGdbf nfh klg x'GYof]Ù t/ jf:tljstf n'sfpg] s'/f] klg lyPg . cfO{=P+ k9\bf ljleGg vfn] ljbfdf 3/ klg cfpg] ub{y+] . xfd|f] bfDkTo hLjgsf] uf8L ;kmntfk"js { rln/x]sf] lyof] . kl/jf/sf] l:ylt /fd|f] ePsf]n] JolQmut ¿kdf kl/jf/sf] lrGtf lyPg . cfO{=P=kf; u/]kl5 sf7df8f}d + f k9\g] lgwf] u/]/ l;d/faf6 xjfO{hxfhdf sf7df8f}+ cfPF . oxfF Pp6f ufpFn] hldGbf/sf] sf7df8f}l+ :yt 3/df jf; a;]+ . lq–rGb| sn]hdf jL=P=;Ddsf] k9fO{ x'GYof] . t/ oxfF k|lti7f (Honours) sf] k9fO{sf]

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿31

k|fjwfg gePsf]n] d}n] gfdfÍg u/fpg ;ls+g . dnfO{ c+uh ]| L ljifodf k|lti7f df k9\g] pTs6 clenfiff lyof]Ù t/ ;f] k9fO{sf] k|fjwfg gePsf]n] d}n] oxfFaf6 kmls{g] lgwf] u/]+ . jiff{ofd ePsf]n] ;8s oftfoft klg cj?4 lyof] . df};d cg'sn " gePsf]n] xjfO{ oftfot klg k|efljt lyof] . b]zdf k|hftGqsf] r'gfj eO;s]sf] lyof] . ;+;bLo r'gfjdf ;nf{xL lhNnfaf6 lht]/ lg:tf/ /fo cfpg'ePsf] lyof] . pxfF;uF klg e]6+] . t/ s] ef] s] ef]Ù sf7df8f}s + f] jftfj/0fdf /dfpg ;lsg clg kms]+{ oxfFaf6 . kmls{b+ f yfgsf]6;Dd 6«sdf uPF / ToxfFaf6 k}bn uP/ /flt lrtnfªdf jf; a:g k'u+] . ef]lnkN6 e}; + ] x'bF } eLdkm]bLaf6 6«sdf cdn]vu~h . cdn]vu~haf6 jL/u~h . aL/u~haf6 /S;f}n x'bF } b/e+uf k'u+] / ToxfF …rGb|ef/L ldlynf sn]hÚ df jL=P= c+uh ]| L k|lti7fdf gfdfÍg u/fP/ Ps} dlxgf hlt k9]+ . ToxfFsf] jftfj/0fdf klg d /dfpg ;lsg / km]l/ ;Ltfd9L kms]/{ cfPF . …;Ltfd9L sn]hÚdf To;}jif{bl] v c+uh ]| L k|lti7fsf] k9fO{sf] Joj:yf ePsf] lyof] . csf]{ cfsif{0f s] lyof] eg] ldl8n :s"ndf dnfO{ k9fpg' ePsf lzIfs df}hn ] fn bf;n] klg lzIf0fsf] sfd 5f8]/ jL=P= k9\g To;} sn]hdf gfdfÍg u/fpg'ePsf] lyof] . d}n] jL=P=c+uh ]| L k|lti7f -h;df ^ k]k/ c+uh ]| L efiffsf] k9\gk' Yof]_{ df gfdfÍg u/fPF . c¿ ljifo lyof] bz{gzf:q, gful/s zf:q / lxGbL . of] ;a} lg0f{o d :jo+n] ug'k{ /]sf] lyof] / cleefjssf] s'g} e"ldsf lyPg . dnfO{ t cfZro{ nfU5 d}n] To; jvt Tolt vr{ ubf{klg / Psnf}6L lg0f{o ubf{ klg d]/f cleefjsaf6 s'g} x:tIf]k ePg . clxn] cfP/ ;f]Rbf s] nfUb5 eg] d}n] cgfjZos vr{ g} w]/+} u/]+ . s'g} Pp6f sn]hdf k9]sf] eP Tolt w]/} vr{ klg x'bF g} lyof] / cfjthfjtsf] vr{ klg aRg ;SYof] . olt ubf{klg d]/f cleefjsx¿af6 s'g} c8\rg cyjf cfklQ ePg d]/f cleefjsx¿ wGojfbsf kfq klg x'g\ . lzIffsf] To:tf] cFWof/f] sfnv08df klg s'g} afwf lj/f]w gx'g' d]/f] :jtGq lg0f{odfly s'g} c+sz ' gnfUg' cfZro{sf] ljifo lyof] . d]/L >LdtLn] klg o:tf] s'/f]df cyjf o:tf] lg0f{odf slxNo} jfwf Jojwfg ul/gg\ . jL=P=df k9\bf rflxF d sn]hsf] xf]:6ndf ga;]/ k|fOe]6 nhdf a:g] ub{y+] . rf/hgf ;fyLx¿;Fu Pp6} sf]7fdf a:by]+ / vfgsf nflu Pp6f :ofgf] kfszfnf klg lyof]Ù hxfF To; nhdf a:g] ljBfyL{x¿sf] vfg] Joj:yf ul/Psf] lyof] . Psrf]l6 xf]nLsf] 5'§L eof] . d]/L >LdtLnfO{ r]rs ePsf] lyof] . d x]g{ p;sf] dfOtL3/ uPF . Ps xKtf a;]+ . pgnfO{ clnslt ;~rf] ePkl5 d km]l/ sn]hdf uPF . hfFr rln/x]sf] lyof] . cg;{sf] hfFr ;lsPkl5 d ;;'/fnL uPsf] lyPF . hfFrsf] ?l6g /fd|fl] ;t ofb lyPg . bz{gzf:qsf] Ps kqsf] hfFr k|yd ;qdf lyof]Ù t/ d rflx+ bf];f| ] ;qdf hfg tof/ ePsf] lyPF . ;fyLx¿ t s] eGy] eg] …hfFr t k|yd ;qdf g} lyof]Ù ltdLn] t hfFr g} 5f8\of}Ù ca s]xL x'g ;Qm}g ÛÚ To;jvtb]lv d]/f] dfgl;s ;Gt'ng g} lalu|of] . d}n] k9]sf ;Dk"0f{ lstfa s07:y lyP . /ftel/ ;'Tg ;lsg . w]/} lrlGtt ePF . t/ ef]lnkN6sf] hfFrdf ;fd]n ePF . dg cl:y/ lyof] . o]gs]g k|sf/]0f hfFr ;DkGg u/]/ 3/ kms]{+ . t/ 3/df s;}n] ufnL u/]gg\ . k|fWofksx¿n] klg s]xL eg]gg\ . b'Ot{ Lg dlxgfsf] 5'§L lyof] . 3/df ;~rflnt k;ndf sfd ub}u{ bf{ 5'§L lat]sf] yfx} ePg . k/LIffkmn k|sflzt eof] . dnfO{ aL=P=c+uh ]| L k|lti7f k|fKt ePgÙ t/ d pQL0f{ ePF . (Honours)

17

32¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


ca Pd=P=k9\g] rfFhf]kfFhf] ldnfpg yfn]+ . c+uh ]| Lsf] e"t s:tf] ;jf/ ePsf] lyof] eg] eg]/ ;fWo} 5}g . c+uh ]| L ;flxTodf Pd=P=k9\g sf7df8f}+ cfPF . lqe'jg ljZjljBfnosf] Pd=P=c+uh ]| L k|yd jif{sf] sIffdf gfdfÍg u/fP/ k9\g yfn]+ . bz}s + f] labf eof] . sf7df8f}a+ f6 cfˆgf] u[xufpF uPF . kms]/{ cfpg dg nfu]gÙ axfgf agfP/ 3/d} a;]+ . sf7df8f}d + f a:bf k]6 v/fa eof] eg]/ axfgf agfP/ a]0fL ef6]of xfO:s"n uf]8t} fdf cWofkg ug{ yfn]+ . sl/a–sl/a gf} dlxgf;Dd cWofkg sfo{df bQlrQ eP/ nfu]+ . cWofkgdf /dfO g} /x]sf] lyPF . Tof] 5f8]/ km]l/ sf7df8f}+ cfPF . o;kfln Pd=P=lxGbLsf] k|yd jif{df gfdfÍg u/fP/ k9\g yfn]+ . To;jvt Pd=P=sIffx¿sf] k9fO{ lqk'/Z] j/df x'GYof] . xfdL sIffdf tLg–rf/ ljBfyL{ dfq lyof}+ . b'Oh { gf k|fWofksx¿ sf]nDaf] of]hgf cGtu{t ef/taf6 cfPsf lyP . pgLx¿sf] gfd lyof] k|f=] /fhgfy kf08] / k|f=] dy'/fbQ kf08] . Psjif{;Dd k9]kl5 k|yd jif{sf] hfFr lbPF . hfFRfkl5 3/ uP/ d]/f] l5d]sL ufpFdf cyf{t\ ;'Gb/k'/ ahf/l:yt …b]jwf/L xfO{:s"nÚ df k|fWofks ePF . Pd=P=bf];f| ] jif{sf] clGtd hfFr k|fOe]6 eP/ lbPF . k/LIff / k9fO{vr{ sd xf];\ eg]/ d :jo+n] o:tf] lg0f{o u/]sf] lyPF . cj rflx+ cln JofjxfFl/s cg'ej x'g yfn]sf] lyof] . cleefjsdfly slt lge{/ x'gÙ] cfTdlge{/ x'gk' ¥of] eg]/ o:tf] lg0f{o lnPsf] lyPF . o;} bf}/fgdf >LdtLnfO{ dfl;s wd{ ;DaGwL /f]u ePsf]n] hFrfpg ljxfF/sf] a]ltof zx/df lnP/ uPF . cj kfl/jfl/s bfloTjsf] jf]w klg x'g yfn]sf] lyof] . otf :s"ndf kmf]xf]/L /fhgLlt x'g yfNf]sf] lyof] . ufpFn] /fhgLlt / hftLo efjgfaf6 k|tfl8t x'g yfn]sf lyP . s]xL ljBfyL{, lzIfs / ufpFnx] ¿ d]/f lj?4df if8oGq ug{ yfn] . d afWo / ljjz eP/ k|wfgfWofks kbaf6 /fhLgfdf lbP/ sf7df8f}d + f hflu/sf] v]fhLdf ef}t+ fl/g yfn]+ . o;}aLr d]/f k|fWofks 9'08L/fh e08f/LHo"n] d]/f] ;d:of a'em]/ cfˆgf] hdnl:yt k|fk] m];;{ Sjf6{/df k|fOe]6 6"oz ' gsf] Joj:yf ldnfOlbg'eof] . d kfFr–5 hgf s]6Lx¿nfO{ c+uh ] | L efiff k9fpg yfn]+ . logLx¿ dWo] clxn] b'Oh { gf;Fu slxn]sfxL+ sf7df8f}d+ f e]63f6 x'G5 . Pshgf o"=Pg=8L=kL=df sfo{/t l5g\ eg] csL{ xfO{:s"ndf k|fWofkg ul5{g\ . To;kl5 k|f=] uf]sn ' zf:qLn] Pslbg dnfO{ 8f=l8NnL/d0f /]UdLHo"sf] gfpFdf lr¶L n]v/] lb+b} pxfFnfO{ e]6g\ eGg'eof] . d 8f=/]UdLnfO{ e]6g\ uPF / pxfFn] dnfO{ cfˆgL 5f]/LnfO{ 6o"zg k9fpg] cleef/f lbg'eof] . o;/L sf7df8f}d+ f a:g] rfFhf]kfFhf] ldNg uof] . otf kßsGof sn]hdf lxGbL ljifosf] k9fO{ x'g] x'gfn] d]/f] Wofg Totflt/ klg lyof] . ToxfF sf]nDaf] of]hgf cGtu{t b'Oh { gf ef/tLo k|fWofksx¿ 8f= b]jlif{ ;gf9Ø / 8f=bLgfgfy z/0f lxGbL ljifo k9fpg'xG' Yof] . o;} aLr 8f=;gf9Ø cfˆgf] sfo{sfn k"/f gul/sg :jb]z kmls{ge ' of] . c+u/' afaf hf]zL lk|lG;kn x'gx' G' Yof] . pxfFn] dnfO{ cj}tlgs k|fWofkgsf nflu cg'dlt lbg'eof] . d cj}tlgs sfo{ ug{ yfn]+ . cg'ejsf nflu d}n] of] sfo{ :jLsf/ u/]sf] lyPF . kl5 nf]s;]jf cfof]uaf6 lj1fkg eof] . d cGtjf{tf{df 5flgP/ km]l/ ToxL+ k9fpg yfn]+ . o;}aLr lq=lj=lj=sf] lxGbL ljefudf klg lj1fkg lg:Sof] . lxGbLsf k|l;4 ljåfg / ;dfnf]rs 8f=gu]Gb| d]/f] cGtjf{tf{df bIf eP/ cfpg'ePsf] lyof] . o; cGtjf{tf{df klg d 5flgPF . gofF jfg]Zj/, sf7df8f}+ kmf]g M $!)&&*% gi

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿33

l;d|fg} u9 / lj:yflkt zLtn lul/ ’ ’

’ ’

18

Pp6f k|Zgn] dnfO{ ;tfpg] u/]sf] 5 . O{=;+=!@@^ sf] ltAatL ofqL wd{:jfdLsf] e|d0f cfly{s / ;Eotfsf] b[li6n] l;d|fg} u9sf] af/]df ultnf] k|df0f ag]sf] 5 . JojxfF/df dfq xf]Og, wd{ :jfdLsf] ofqf j[QfGt 8f]o /fHosf] zf;g:j¿ksf] ;fIfL xf] . o:f}sf] cfwf/df ldlynfsf] Oltxf;df s0ff{6j+zL zf;gsfnnfO{ :j0f{ o'u elgPsf] xf] . Tof] /fHo s] eof] eGbf klg ToxfFsf hgtf s] eP of] k|Zgsf] ;dfwfg rfxG5' . lsgeg] l;d|fg} u9 /fHodf sl/j ^ nfv 3/ wd{:jfdLn] b]Vf]sf lyP . pgsf] ofqf j[QfGtdf oxL s'/f] pNn]v 5 . pgLh:tf pTs6 ljåfgn] kSs} klg em'7f] gn]vs ] f] x'gk' 5{ . l;Df|fg} u9sf] ;'/Iff Joj:yf lgs} /fd|f] ePsf] kfpF5f}+ . ca ;f] klg x]/f}–+ pgsf cg';f/ s0ff{6j+zL /fhf gfGob]jn] cfˆgf] /fHosf] /fhwfgLsf] ;zQm lsNnfjGbL u/]sf lyP . l;d|fg} u9jf;L ljgd| / cf1fsf/L, /fHosf] /Iff vflt/ dg{ dfg{ t}of/ lyP . ;ftj6f ;'/IffTds kvf{nn] /fhwfgL ch]o agfPsf lyP . b/af/sf] yk ;'/Iffsf] nflu !! j6f 7"n7"nf 9f]sf / @! 7fpFdf 7"n7"nf kfgL kf]v/L / cg]sf}+ nx/ ¿vx¿ nufOPsf lyP . tTsfnLg ;'/Iff Joj:yfn] t's{ ;]gfsf] k|xf/ em]Ng g;Sbf nf]k eof] . t's{ ;]gfn] ;Dk"0f{ gu/jf;Lsf] kSs} xTof u/]gÙ o;sf] cy{ . eUgfjz]if / vl08t l;d|fg} u9 Tofu u/L hgtf sxfF uP < cGo s]xL ufpF3/, gftfuf]tf ePsf 7fpFdf uP xf]nfg\ egL eGg ;lsG5 . of] klg eGg ;lsG5 ;'/lIft :yfg x]/L hLjgofkgsf] ;'ljwfo'Qm 7fpFdf j:tL a;fn]/ a;] . d]/f] jt{dfg dgf]bzfn] O{=;+=!#@$ df OHht / hgwg arfpg lj:yflktx¿nfO{ vf]Hg] lhDd]jf/L lnPsf] 5 . of] xfjfbf/L s'/f]n ] ] clxn] dnfO{ 5fFb xfln/x]sf] 5 . xfjfbf/L g} ;xL Psf]xf]/f] ¿kn] nfluk/]sf] 5' sxfF 5g\ t tL l;d|fg} u9sf z/0ffyL{ < ;kgfdf cfP/ e]65 \ g\ d;Fu . ;kgfdf b]lvPsf] wldnf] d'xf/sf] e/df 7Dofpg ;lSbg . k|Zg pgLx¿n] s:tf] si6 Joxf]/] eGg] xf]Og . pgLx¿n] a;fn]sf] a:tL s'g xf] < of] xf] k|Zg . o;sf/0f of] c;lhnf] k|Zgsf] ;dfwfg rfxG5' d . efjgfdf axlsP/ tTsfnLg z/0ffyL{sf] si6 n]Vg t ;lsG5 . pgLx¿n] a;fn]sf] a:tL kQf nufpg ef}t+ fl/Psf] 5' d . o;sf/0f d sDtLdf Pp6f ePklg a:tL kQf nufpg OR5's 5' . ;fy} l:ylt / kl/l:yltn] ;fy lbof] eg] ;kmntf xft nfUg] g} 5 . l;d|fg} u9sf lj:yflktn] s] ;fFRrL g} cfˆgf] cl:tTj nf]k u/fP t < o:tf] åGå d]/f] dfg;k6ndf JofKt 5 . o:tf] cj:yfdf ;lhn};uF of] a:tL ToxL xf] eGg ;lhnf] 5}g . d}n] kQf nufpg} k5{ eGg] klg s]xL 5}g . vf]h cg';Gwfg ug]{ gzfsf] :jfb g} cs}{ x'G5 . s]xL o:t} dgf]bzfdf d ef}t+ fl/+b} lzjflnusf] tnx§L s5f/sf] ufpF u}8+ f6f/ k'us ] f] lyPF, ef]sn] nvt/fg kb}{ .

34¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


…u}8+ f6f/Ú u}8+ fnfO{ nv]6/] a:tL a;fn]sf] yfxf kfPF . / of] klg yfxf eof] ls u}8+ f6f/ l;d/f ag If]qdf kbf]/{ x]5 . u}8+ f6f/ k|frLg l;d|fg} u9sf lj:yflktx¿n] a;fn]sf] a:tL xf] eGbf w]/s } f] dgdf ;sf/fTds gsf/fTds s'/f v]Ng yfNb5g\ . PsfGtdf ;se/ s;}sf] cfFvf gk/f];\ egL bRs]/ a;flnPsf] a:tL xf] u}8+ f6f/ . u}8+ f6f/ k'Ubf dnfO{ yfxf gePsf] Pp6f s'/fsf] /x:o v'Nof] Tof] s] eg] ;dgk'/ n8fOF -cª\uh ]| ;Fu o'4 ePsf] :yfg_ df !% ;osf] ;+Vofdf u}8+ f6f/jf;Ln] dlxif;"t ;lxt ;xeflutf hgfPsf /x]5g\ . ndfxf / rfFgL gbLsf] bf]efgdf klg u}8+ fnfO{ eufP/ lj:yflktx¿n] u]8xL gfds a:tL a;fn] . Tof] u]8xL a:tL clxn] ;f] 7fpFdf geP/ ;jf lsnf]ld6/ k"j{ ;/]sf] 5 . ndfxf gbLsf] af9Lsf] sf/0fn] a:tL ;fl6Psf] cg'dfg nufpg ;lsG5 . of] klg x'g ;Dej 5 ls dxfdf/Ln] w]/} hgsf] Iflt k'¥ofPsf] x'bF f a:tL ;/]sf] xf];\ . To; ;dosf] s'/f] oltv]/ o;} ePsf] lyof] eg]/ s;/L eGg] < u}8+ f -u]8f_ nfO{ wkfP/ a:tL a;fn]sf] eg] kSs} xf] . u]8xLaf/] a'9f k'/fgfx¿ To;} eG5g\ . dnfO{ u]8xLaf/] a'9f k'/fgfsf s'/f ljnIf0f nfUof] . >'ltsf] ¿kdf g} ;xL, ar]sf] s'/fdf ;Totf 5 kSs} xf] z/0ffyL{x¿sf] a:tL . jf:tjdf d dUg eP/ O{=;+=!#@$sf lj:yflktx¿sf] a:tL kQf nufpg vf]Hb}5' . l;d|fg} u9af6 lj:yflktx¿df Pstfsf] efjgf lyof] . pgLx¿sf /xg;xg Ps} lsl;dsf lyP . o;sf/0f pgLx¿dWo]sf s]xLn] l;d;f/ If]qnfO{ cfjfb ug]{ ;f]r agfP . ;f] ;dodf of] sfo{ dxfsl7g lyof] . afFRgsf] nflu l;d;f/ If]q cfjfb ug'{ cfjZos lyof] . pgLx¿n] lgZro u/], ;fx; b]vfP / cfˆgf] cfjZostf cg';f/sf] e"ld cfjfb u/] . kl/>dL lj:yflktx¿n] b'O6f 5'§f5'§} a:tL a;fn]sf] yfxf x'g cfpF5 . ndfxf gbLsf] l;d;f/ If]qaf6 u?8 r/fx¿sf] ;d"xnfO{ nv]6/] a;fn]sf] a:tL u¿8f xf] . u¿8f gfd u/]sf ufpF b'O6f 5g\ . o;af6 yfxf x'G5 ls yf? hfltsf] Pp6f / sfg" hfltsf] csf]{ ufpF xf] . b'j} u¿8f zfGt / ;f}Do 5g\ . Pp6f s'/f] pgLx¿df km/s 5 Tof] s] eg] y?jf u¿8f k|ultkydf nDs]sf] 5 eg] sfg" u¿8f cf]em]ndf 5 . y?jf u¿8f a}l/of uf=lj=;=df k5{ / clxn] u¿8f ahf/ /f}tx6df d'Vo Jofkfl/s s]Gb| aGg uPsf] 5 . csf]t{ km{ sg'jf u¿8f rflx+ dxDdbk'/ -lzj gu/_ uf=lj=;=sf] ( g+=j8f xf] . w]/n } fO{ sg'jf u¿8fsf] af/]df hfgsf/L 5}g . Ps} s'nsf l;4fy{ nf]sn] k"lht eP eg] b]jbQ cfˆg} kfk sd{n] ubf{ nf]k x'g k'u] . Ps} ;dodf cfjfb ePsf b'O{ u¿8fdf af6f]sf] ;'ljwf kfP/ Pp6f chDd/L ePsf] 5 eg] csf]{ u'dgfd 5 . h] ePklg l;d;f/ If]qdf u¿8 nv]6L cfjfb u/]sf] syf eGb}5 . ;do anjfg x'G5 . o;} x'bF f lj:yflkt lt/x'tx¿sf] vf]hL ub}5 { ' . vf]hL ub}{ d ndfxf / rfFgL gbLsf] ;+uddf k'u+] . ToxfF gs6L dfO{sf] k"hf ug]{ ul/Psf] /x]5 . / ToxfF 8'Ëf ufl8Psf] 5 egL w]/a} f6 ;'Gg kfPF . ToxfFsf] j:t'l:ylt cjnf]sg u/]+ . hg>'ltx¿ ;'g+] . ;f]sf] cfwf/df n]Vb}5' . dnfO{ ;Dej nfUof] dxfdf/Lsf] sf/0fn] u]8xL p7]/ ;jf lsnf]ld6/ k"j{ ;/]sf]

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿35

19

/x]5 . dxfdf/Lsf] k|sf]kdf cfˆgf] ;Dk"0f{ kl/jf/ u'dfPsL Psn gs6L rflx+ a;fO{+ ;l/gg\ . a? ltgn] ndfxf sf7sf] 8'Ëfaf6 ofq'x¿nfO{ jf/Lkf/L ug]{ sfd dggk"js { ug{ yflng\ . dxfdf/L rn]sf] ufpF 5]psf] 3f6df j/k/sf dnfxf cfP/ kSs} klg 8'Ëf lvofPgg\ . rNtL af6f]sf] 3f6 lyof] . /ftla/ft cghfg ofq'x¿ cfpFy] . ;Dk"0f{ Oi6hg u'dfPsL gs6Ln] dfgj ;]jf u/L cfˆgf] gfd ;fy{s kfl/g\ . o; ljifodf w]/} s'/f yfxf kfpgsf] nflu s]xL;Fu ;f]wvf]h u/]–+ eGg';,\ o; ljifodf s]xL s'/f] ;'Gg'ePsf] 5 < oltdfq atfpg ;s]–of] gs6L dfO{sf] yfg xf], logsf] s[kfn] oxfF glhs} ufl8Psf] 9'Ëfsf] 8'Ëf jf/kf/ x'g] uYof]{ . pgLx¿n] csf]{ Pp6f s'/f klg atfPÙ of] PsfGtsf] 3f6df s]xL jif{ cl3;Dd PSn}bS' n} cfpg sf]xL klg ;fx; ub}g{ Yof] . ca s]xL j]/ rfgL gbLnfO{ dggk"js { cjnf]sg u/f}+ . o;sf] pb\ud vf]Hg r'krfk nfuf}–+ k"j{ pQ/tkm{ a9\b} hfFbf lj>fdk'/sf] pQ/tkm{ ;/odf k'U5f}+ . ToxfF xfdL v]tx¿sf] kfgL hDdf x'g] u/]sf] ;f]tL kfp5f}+ . xf], ToxL ;f]tL blIf0f klZrd a9\b} hfFbf ulx/f] / rfSnf] ePsf] kfpF5f}+ . k|fozM gbL blIf0f au]sf] kfOG5 . t/ rfgL gbL eg] blIf0f sd klZrd a9L au]sf] kfpF5f}+ . o; rfgL gbLn] jt{dfgsf] u]8xL -k"jL{ u]8xL_ nfO{ k"j{ / blIf0ftkm{af6 3]/s ] f] 5 . rfgLdf /x]sf] kfgL / axfj cs[lqd / lgZ5n 5 . d}n] x]bf{ rfgL ls;fgx¿sf] ldq gbL xf]Ù pAhgL a9fpg w]/} ;xof]u k'¥ofPsf] 5 . zfob of] kL8s gbL gePsf]n] xf]nf cGoqsf dflg;x¿nfO{ rfgL gbLsf] af/]df yfxf 5}g . rfgL gbLsf] pb\ud lj>fdk'/df 5, o;df s'g} z+sf 5}g . t/ ToxfFsf] j:t'l:ylt cjnf]sg ubf{ d]/f] dgdf Pp6f s'/f pAHof] . lzjflnudf d'xfg ePsf] u}8+ f6f/, rGb|lgufxk'/, df]tLk'/, l;Gw'/3 ] f/L cflb x'bF } lj>fdk'/sf] pQ/af6 afudtLdf ldl;g] Pp6f gbL 5 rfFbL . d To; rfFbL gbLnfO{ ha x]5{' ta dgdf s'/f v]Ng yfN5, sfnfGt/df rfFbL gbL lx8]sf] af6f] g} xf] jt{dfgsf] rfgL gbL . rfFbL / rfgL gfdn] klg o; ts{nfO{ an k|bfg ub{5 . rfFbL lj>fdk'/sf] pQ/af6 afudtLdf ldl;G5 . ;f]xL :yfgsf] j/k/ jt{dfg rfgLsf] pb\ud :yn 5 . x'g t rfFbL / rfgLsf] :jefj clxn] Psbd k[ys nfUb5 . rfFbL k"j{ xflgb} afdtLdf ldl;Psf] 5 eg] rfgL klZrd eP/ ndfxfdf ldl;Psf] 5 . rfFbL gbLsf] s6fg tLj| 5 eg] rfgL ;'sd ' f/ nhfpFb} cfkm}d + f ;Lldt 5 . t/ klg d]/f] dgdf ljZjf; 5Ù ToxL rfFbLn] 5f8]sf] 5f/g g} xf] jt{dfgsf] rfgL gbL . of] ljrf/ dfq geP/ oyfy{ x'gk' b{5 . rfFbL gbLn] x]bf{xb] {} #) jif{leq afudtLdf ldl;g] rf/ kfFrj6f af6f] ab\ln;s]sf] kfOPsf] 5 . of] k'i6 k|df0f xf] . d]/f] dgdf jt{dfg u]8xL -o; u]8xLnfO{ k"gL{ u]8xL / csf]n { fO{ g}sf u]8xL eGg] ul/G5_ sf] af/]df s]xL s'/f] n]Vg] rfxgf eof] . ufpF aGg'sf] klg cfˆg} l;4fGt x'G5 . ofgL ufpFx¿ elTsG5g\ clg gofF ufpF lgdf{0f x'G5 . hLjgofkg ;xh kfg{ vflt/ ufpF lgdf{0f x'G5 . k"lg{ u]8xL klg l;d|fg} u9sf lj:yflktx¿n] u}8+ f eufP/ a;fn]sf] u|fd dxfdf/Lsf] k|sf]kdf k/]sf] x'bF f afFRgsf] nflu lgdf{0f ePsf] xf] . ufpFnfO{ k"j{ / blIf0f tkm{af6 rfgL gbLn] ;'/Iff k|bfg u/]sf] 5 .

36¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


csf]t{ km{ o; ufpFdf d"n dw]l;of ePsf sfg" hfltsf] a;f]jf; 5 . dw]l;of d"n ePsf sfg"x¿sf] pTklQ j}zfnLsf] j/k/ ePsf] h:tf] nfUb5, of] pgLx¿nfO{ g} yfxf xf]nf . t/ k"lg{ u]8xLsf af;Lx¿ l;d|fg} u9 pR5]bs} qmddf cfPsf x'gÙ\ /f}tx6sf] Oltxf;, pTyfg, ;'Mv–b'Mvdf jiff}+ jif{bl] v ;xefuL x'bF } cfPsf 5g\ . o:tf ljz]if dxTjsf ufpF / hfthfltk|lt dgdf >4f p7\g' :jfefljs} xf] . sfg" hflt k/fk"j{ sfndf efG;]sf] ¿kdf /x]sf] kfpF5f}+ . z/L/ / cfTdfn] oL hflt /fd|f kl/sf/ -ufpF 3/df rn]sf]_ agfpg l;kfn' /x]sf yfxf x'G5 . k]zfut l;k dfgl;s / zf/Ll/s b'j} h:tf] nfU5 dnfO{ . cfhef]ln klg ljjfx jt{dg of s'g} rf8kj{df hj kl/sf/ agfpg hfGg]sf] vf]hL x'G5 ta /f}tx6df klxnf] k|fyldstf o; hfltn] kfPsf] 5 . k"gL{ u]8xLsf] blIf0f tkm{ rfgL gbLsf] lsgf/df u|fd b]jtfsf] :yfg 5 . u|fd b]jtfsf] k"hfcfhf plxNo} b]lv ufpF aGg] qmddf dflg;n] dfq xf]Og–kz' kª\IfL, cf:yf sd{ ;a}n] :yfg kfpF5g\ . dflg;sf] cf:yf / >4fdf g} b]jtfx¿sf] cl:tTj 5 . nfUb5 lkknsf] ljzfn ?v u|fd :yfkgfsfnsf] ;fIfL xf] . ;f] lkknsf] ?v ljt]sf y'k}| 36gfx¿sf] df}g bz{s xf] . lkknsf] km]bLdf a|Dxb]jtfsf] :yfg dxTjk"0f{ 5 / pg}nfO{ u|fd b]jtf elgG5 . k"hf ubf{ a|Dx b]jtfnfO{ af]sf r9fpg] cgf}7f] rng 5 . ;fdfGotM u|fd b]jtfsf] k"hf bzdLsf] ;dodf ug]{ u/]sf] kfOG5Ù t/ oxfFeg] bLkfjnLsf] ef]lnkN6 k"hf ug'{ ufpFsf k|To]sn] cfˆgf] klxnf] sQ{Jo 7fGb5g\ . u|fd b]jtfsf] d"n k"hf oxfF klg bz}s + f] cj;/df ug]{ ul/G5 . Tof] k"hf Ps kl/jf/n] dfq ub}{ cfPsf] 5 . o;sf] sf/0f yfxf kfpg vf]HbfÙ k"hf ub}{ cfPsf] 3/df eujtL a'l9of dfO{sf] dfOtL ePsf]n] xf] eGg] yfxf x'g cfof] . d}n] o; ljifodf 3f]lTn+bf eujtL a'l9of dfO{sf] nf]Ug]–;;'/fnL cfPsf avt u]8xLdf ePsf] dxfdf/Lsf] qf; a9]kl5 ltgL nf]Ug];uF } ;tL uPsL x'gk' 5{ . eujtL ;tL uPkl5 ;DejtM dxfdf/L /f]lsof] xf]nfÙ / ltgL dfOtL vnsaf6 k"hgLof eujtL a'l9of dfO{sf] ¿kdf k'lhg yfn]sL x'gk' 5{ . eujtL a'l9of dfO{nfO{ kf7L r9fP/ k"hf ug]{ ul/Psf] 5 . :yfgLo rng cg';f/ bLkfjnLsf] ef]lnkN6nfO{ bf]x/Oof– ;f]x/Oof eGg] ul/G5–xf] ;f]xL lbg u|fd b]jtfsf] k"hf -eujtLnfO kf7L, a|Dx b]jtfnfO{ af]sf r9fP/_ ug]{ u/G5 . sNkgf u/f}–+ u|fd b]jtfsf] k"hf bz}d + f Ps kl/jf/n] dfq ug]{ rng rNg'sf k5fl8 sf/0f s] 5 < s] cGoq klg o:tf] lsl;dsf] rng 5 < o:tf] sNkgf sf]/f geP/ ;fdflhs ;+:s[lt;Fu d]n vfg]u/L ul/g'kb{5 . u|fd b]jtf afx]s ;dodfO{, ;'Gb/ dfO{, l8xl8xjfgL nufotsf b]jL b]jtfsf :yfgx¿ /x]sf 5g\ . u0f]z eujfg ToxfF lj/fhdfg x'gx' G' 5 . ;dli6df eGbf nf]xf/–hfltsfn] k|To]s jif{ hshsLgsf] k|ltljDj sf7sf] d"lt{ r9fpFb5g\ . o; afx]s åf/kfnnfO{ k/]jf r9fOG5, e}/jnfO{ nuf}6+ f r9fOG5 eg] e'Oofafaf / ;xn];nfO{ ;'uF /' r9\b5 . ;fy} o; afx]s klg ToxfF y'k}| b]jb]jL 5g\ / pGfLx¿n] :jefj / k|efj cg';f/sf] k"hf kfpFb} cfPsf 5g\ . sf7df8f}+ gi kmf]g M (*$%@#*(%!

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿37

cd]l/sfsf] ;'Gb/ gu/L aflN6df]/df Ps lbg 3gZofd /fhsl0f{sf/ Ps lbg xfdL ;kl/jf/ cyf{t\ hLjg ;+lugL zfGtf, 5f]/L bLkf, HjfOF k|jL0f, gfltgL Åbozf, cd]l/sfdf cWoog ul//x]sL 5f]/L ;[li6 / d d]l/Nof08sf] k|l;4 zx/ aflN6df]/ 3'Dg hfg tdtof/ eof}F . d]l/Nof08df xfdL a;]sf] 7fpF u]6z ] ju{sf] ni6 gfOkm ;s{n xf] . xfdL laxfg & ah] g} aflN6df]/sf] nflu k|:yfg u¥of}F . ToxfF ljz]ifu/L g]zgn PSj]l/od cjnf]sg ug]{ ljrf/ lyof] . HjfOF / 5f]/Lx¿n] s]xL lbg cl3 avfg u/]sf lyP . d}n] d'DaO{sf] tf/f PSj]l/od cjnf]sg ul/;s]sf] x'bF f aflN6df]/lt/ …e}uf], ghfpFm, klg eg]sf] lyPF . t}klg 5f]/Lx¿ dfg]gg\ / pgLx¿sf] cg'/f]wnfO{ d}n] ;xif{ :jLsf/ u/]F . ljxfFg & ah] HjfOFsf] uf8Ldf r9L k|:yfg u/]sf xfdL 7Ls Ps306f laTbf–glaTb} aflN6df]/ k'Uof}F . ToxfFsf] s'g 7fpFdf k'us ] f] xf] Tof] t yfxf ePg t/ xfdL uf8Laf6 cf]n/{] o;f] aflN6df]/ zx/nfO{ lgofNbf lgofNb} d v';Ln] ub\ub\ ePF . s:tf] /fd|f] zx/ Û s:tf] lx;L k/]sf] 7fpF Û slt ;kmf 7fpF Û slt ;kmf j:tL Û ToxfFsf] v'nf km/flsnf] 7fpFdf st} km"n} km"nsf ;;fgf au}r F f 5l/Psf 5g\ eg] st} cf/fd ug{ ljleGg y/Lsf d]rx¿, s';L{x¿ /flvPsf 5g\ . st} rp/sf l9:sf 5g\ eg] st} ;;fgf kf]v/L 5g\ . To;/L g} st} lrof, skmL, sf]s, kmG6f kfOg] ;;fgf k;n 5g\ eg] st} 7"nf cUnf uugr'DaL ejg 5g\ . oL ;a}sf] ;dfof]hgaf6 Pp6f ;'Gb/ gf}nf] 7fpF ;'zf]let eO/x]sf] dnfO{ c;fWo dgk¥of], ;fx|} /fd|f] nfUof] . hxfg kl/jf/;Fu Totflt/ 8'ln/xFbf gfr]/ hfpFm ls, bf}8/] hfpFm jf p8]/ hfpFm ls h:tf] dgdf nflu/x\of] . ;'Gb/, zfGt / gf}nf] zx/df 3'ld/xFbf 5f]/Lx¿n] 7Ls} 7fpFdf NofP5g\ h:tf] nflu/x\of] . laxfg %÷^ ah] p7]/ xtf/–xtf/ lrofrd]gf u/L cfPsf xfdLnfO{ !) ah]lt/ ef]s nfUg' :jfefljs} lyof] . To;}n] n~rsf] nflu pko'Qm /]i6f]/fF vf]Hg yfNof}F . ko{6sLo zx/ x'bF f aflN6df]/df xf]6n / /]i6f]/fF /fd|/L km:6fPsf 5g\ . xfdLn] rSs/ nufPsf] 8fpg6fpg If]qdf slG6g]G6n, rfOgLh, hfkfgLh, :kflg;, O6flnog, k|m~] r nufot cg]s hft–hfltsf /]i6f]/fFx¿ 5g\ . t/ xfdL dWod:t/Lo /]i6f]/fFsf] vf]hLdf h'6o\ f}F . ;fy} xfdL ^ hgf dWo]df tLghgf cyf{t\ HjfOF, zfGtf / d zfsfxf/L x'bF f zfsfxf/L vfgf kfOg] /]i6f]/fF rflxPsf] lyof] . tLg rf/ cf]6f /]i6f]/fF leq k;]/ a;]sf klg lyof}F t/ zfsfxf/L vfgf gkfOg] x'bF f p7]/ lg:Sof}F . cd]l/sfnL /]i6f]/fFdf zfsfxf/L vfgf vf]Hg' a]js'km aGg' h:tf] dnfO{ nflu/x\of] . olQs}df Pp6f ;fOgaf]8d{ f ;[li6sf] cfFvf 7f]lsP5 – n]lvPsf] /x]5– …k|m; ] Pl;og O6 (Fresh Asian Eat) xfd|f] nflu oxL 7Ls xf]nf eg]/ xfdL leq k:of}F . ToxfF zfsfxf/L vfgf klg kfOg] hfGbf bË k¥of}F . l5ge/d} vfgfx¿ cfOk'u] . df+;fxf/L vfgf 7Ls} lyof] xf]nf, 5f]/Lx¿ / gfltgL :jfb dfgLdfgL vfg yfn] . zfsfxf/L vfgf eg] cgf}7f] / a]:jflbnf] lyof] . zfGtfn] d'v laufl/g\ t/ HjfOF / d}n] r'k nfu]/ vfof}F . h] xf];\ aflN6df]/sf] ofqfdf zfsfxf/L vfgf vfg uf¥xf] ePsf] 36gf d]/f] nflu lr/:d/0fLo x'g k'Uof] . 20

38¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


38L x]5{' !!M#) alh/x]sf] 5 . xfdLnfO{ ca g]zgn PSj]l/oddf hfg xtf/ nfUof] . Tof] PSj]l/odsf] k|jz ] z'Ns PSsfO; 8n/ kGrfgAa] ;]G6 /x]5 . jflzª6gsf ;a}h;f] Do'lhodx¿df lgz'Ns k|jz ] u/fpg ;Sg] cd]l/sfnLx¿n] aflN6df]/sf] PSj]l/oddf lsg k|jz ] z'Ns nufPsf x'g\ d}n] a'em\g ;lsg . aflN6df]/df /ftx¿ /dfOnf];uF latfpg of}g pGd'v gfO6Snjx¿ 7fpF7fpFdf 5g\ eGg] s'/f c¿n] eg]sf]af6 yfxf kfPF . ljleGg k|sf/sf h'jfv]Ng] s]Gb|x¿ t otfptf 7fpF7fpFdf oy]i6 b]vF] . cfw'lgs ;+;f/df cfdf]b k|df]b ug'{ eg]sf] ljz]if u/L h'jf v]Ng', hfF8 /S;L wf]Sg', l8:sf] gfRg', An' lkmNd x]g,{' /lt lqmof ug'n { fO{ k|dv ' tf lbg] u/]sf] b]Vtf dnfO{ of] PsnsfF6] hLjgz}nL h:tf] nfU5 . xf], slxn]sflx+ cg'ej / cg'el" tsf] nflu o:tf] lqmofsnfkdf nfUg' 7Ls} xf]nf . t/ o:t}df x/bd 6fFl;/xFbf hLjg aaf{b eOghfnf eGg ;lsGg . hLjgsf] csf]{ kf6f] klg 5 h;nfO{ k"jL{o z}nL eGg' pko'Qm xf]nf . Tof] xf] – Wofg, k|f0ffofd, of]u, wd{–rrf{, ehg–sLt{g cflbdf nfUg' . cd]l/sf h:tf] cfw'lgstfsf] r/d ;Ldfdf k'us ] f] /fi6«df k"jL{o 9Ësf] hLjg z}nL gx'g' cfkm+d } f ck"0f{ x'g' xf] . o; b[li6n] xfdL k"jL{ox¿ klZrdf eGbf pkNnf l:yltdf 5f}F eGg' cTo'lQm gxf]nf . cd]l/sfsf] :jgfdwGo of] g]zgn PSj]l/od eJo x'gd ' f s]xL cfZro{ 5}g . oxfF leq k:bf dnfO{ cs}{ ;+;f/df k;] h:t} eof] . ko{6sx¿ ;a} ;Eo 5g\, zfGt 5g\ . xfdLsxfF h:tf] wSsd\wSsf, xf]xNnf, clzi6 cfr/0f 5}g . To;}n] dnfO{ af/Daf/ cgfof; …cd]l/sf, jfx Û cd]l/sfÚ eGg dg nflu/xG5 . oxfF k:bf ;aeGbf klxn] d]/f] cfFvf Pp6f 7"nf] ;"rgf kf6Ldf 7f]lsg k'Uof] . d}n] yfxf kfPF–;g\ !(*! df lgld{t aflN6df]/sf] ;jf]T{ s[i6 ko{6sLo s]Gb| of] g]zgn PSj]l/oddf %))) hflt k|hfltsf df5f / ^^) hfltsf ;d'bL| hLjhGt' k|bz{gfy{ /flvPsf 5g\ . g]zgn PSj]l/od cjnf]sg ug{ xfd|f] cf}sftn] dxFuf] l6s6 lslg;s]kl5 dnfO{ nfUof] aflN6df]/n] ko{6snfO{ Gofgf] ;Tsf/ lbg'sf] ;§f …vfP vf, gvfP l3r\Ú sf] e'j+ /Ldf ws]n/] ko{6sx¿af6 k};f emfl//x]5 . cd]l/sfdf htf uPklg k};f rflxFbf] /x]5 . o;}df dflg;sf] hLjgz}nL 6fFl;/x]sf] 5 . k};f 5}g eg] oxfF cfsfzsf] kmn cfFvf t/L d/ x'bF f] /x]5 . g]kfndf sdfPsf] wgn] cd]l/sf 3'Dg' eg]sf] kmnfdsf] lrp/f rkfpg' ;/x xf] . of] g]zgn PSj]l/odsf] e'OtF nfdf ePsf 7"nf cUnf Unf;x¿ hl8t PSj]l/odleq ;d'bd | f x'g] ljleGg k|sf/sf df5fx¿ cjnf]sg ug{ yfNof}F . oxfF ufO8sf] Joj:yf /x]g5 . ljleGg PSj]l/oddf ePsf ;"rgf kf6Lx¿ k9\b} x]b{} cfkm}n] cg'ej ub}{ hfg'kg]{ kl/kf6L /x]5 . oxfFsf PSj]l/od -s[lqd hnfzo_ df ePsf ljljw ;d'bL| hLjghGt'x¿dWo] dnfO{ l:6ª/]h (Stengrays) elgg] tLvf / sfF6b] f/ k'R5/ ePsf df5fx¿ / ;;fgf zfs{x¿n] cfslif{t u/fO/x] . hLjgdf sxL+ st} / slxNo} gb]vs ] f o:tf k|f0fLx¿ k|ToIf b]Vtf dnfO{ /dfOnf] cg'el" t eO/x\of] . ot}lt/ Pp6f s[lqd kfgL s'08df gLnf u+u6fx¿ b]Vtf klg d k'nlst ePF . of] ;fttn] g]zgn PSj]l/oddf Psaf6 csf]{ tnfdf hfg e¥ofª r9\g gkg]{ /x]5 . ljh'nLaf6 ;~rfng x'g] kfo/ (pier) df plePkl5 cfkm}+ ;// P;sn]6/åf/f dflyNnf] tnfdf k'lug] /x]5 h'g d}n] cGt sxL+ st} b]vs ] f] lyOg . To;a]nf d]/f] cj:yf xfd|f] ufpF3/af6 klxnf] k6s sf7df8f}+ cfOk'us ] f] Pshgf g]kfnLsf] h:tf] eof] hf] hLjgdf slxNo} gb]vs ] f] gofF ;8ssf] ;'k/dfs]6{ l:yt :jrflnt e¥ofª

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿39

rl9/x]5 . h] xf];,\ aflN6df]/l:yt g]zgn PSj]l/odsf] Tof] /dfOnf] P;sn]6/df ple+bf ple+b} xfdL ;a} ;lhn};uF bf];f| ] tNnfdf k'Uof}F . Pj+ /Ltn] t];f| ,] rf}yf] / kfFrf} tnf;Dd xfdL k'us ] f lyof}+ . ToxfFsf] Tof] bf];f| ] tnfdf ljz]ifu/L ljleGg hft–hfltsf ;fs{x¿ Unf;sf 7"nf7"nf ;f] s]z leqsf] hnfzodf otfptf rnanfO/x]sf dgdf]xs nfUof] . Totflt/ 6xln/xFbf ;d'bs | f] kL+wdf k'u/] zfs{x¿;Fu xfdL hDsfe]6 ul//x]sf 5f}F h:tf] nfUof] . t];f| ] tnfdf cjl:yt zLn df5fsf] kf]v/L klg x]g{ nfossf] 5 . oxfF ePsf u|] ;Ln (Gray Seal) / xfj{/ ;Ln (Harbour Seal) x¿n] sxL+ st} slxNo} g;'gs ] f] :j/ lgsfn]/ s/fpg] / ltgLx¿nfO{ v'jfpFbf SjfKk vfFb} otfptf ;nanfP/ s'bg\ ] k|lqmof cfkm\g} lsl;dsf] dgf]/~hgk"0f{ ePsf] kfPF . rf}yf] tnf klg cfsif{0fo'Qm lyof] . s]xL hftsf Xj]n df5fx¿ oxfF /fd|/L k|blz{t ul/Psf 5g\ . kmf]6f] / l6=eL= df dfq b]vs ] f Xj]n df5fsf k|hfltx¿ k|ToIf b]Vg kfpFbf dg k'nlst x'g' :jefljs} lyof] . To;kl5 xfdL kfFrf}F tnfdf k'Uof}F . ToxfF klg xfdL lgs} /dfof}F . ToxfFsf c;ª\Vo hLjhGt'x¿;Fu k|ToIf e]63f6 u¥of},F t}F r'k d}F r'ksf] l:yltdf enfs';f/L u¥of}F . oxfFsf] af]8x{ ¿df n]lvPsf tL hLjhGt'sf] gfd dfq l6kf]6 u/] 8]9 b'O{ kfgf el/G5 xf]nf . d'VotM ToxfFsf lrl6Ss k/]sf cd]l/sg a'n k|mu (American Bull Frog) h:tf Eofu'tfsf k|hflt / cfFvf lemdlemd ul//xg] lx;LnfUbf 5]kf/fx¿ tyf 3f]8fsf] h:tf] 6fpsf] ePsf ;–;fgf ;L–xif{ (Sea Horse) df5fx¿ b]Vtf d w]/j} /] ljl:dt eO/x]F . o;/L aflN6df]/sf] of] g]zgn PSj]l/oddf kfgLdf a:g] ljljw k|sf/sf hLj–hGt'x¿ h:t} /ËLlj/ËL df5fsf hflt k|hfltx¿, cS6k;x¿, ;;fgf ;fs{x¿, 8lNkmgx¿, ljleGg y/Lsf l;kLx¿, gLnf u+u6fx¿ clg ljleGg y/Lsf Eofu'tfx¿, s5'jfx¿, ;k{x¿, 5]kf/fx¿, uf]xLx¿n] d h:tf gjfuGt's ko{6sx¿ ;a}nfO{ /fd|/L cfslif{t ul//x]sf] d}n] cg'et" ul//x]F . o:tf ;d'bL| hLj–hGt';uF glhs}af6 e]63f6 ug{ kfpFbf gfltgL Åbozfn] sxL++ t;{g,] sxL+ 6f]nfP/ x]g{] / sxL+ j8f] rfv dfg]/ /dfpg] u/]sf] b[Zo klg d]/f] nflu sd sf}tx" nk"0f{ lyPg . ;fFRr} sf]xL s;}n] aflN6df]/sf] of] g]zgn PSj]l/od s:tf] 5 egL ;f]wd] f d lgw{Ss;Fu eGg]5' – of] cg'kd 5, a]hf]8 5, 1fga4{s 5, lrQfsif{s 5, /dfOnf] 5 clg clj:d/0fLo 5 . ;fFRr} eGg] xf] eg], of] PSj]l/od x]l//xFbf klg d}n,] …cd]l/sf Û jfx Û cd]l/sfÚ eGg} k¥of] . olQs}df dnfO{ lrof lkpg] tntn nfUof] . d}n] of] k|:tfj /fVgf;fy 5f]/Lx¿ b'jn } ] k|km'Nn x'bF } …xf], xf] afÚ eGb} ;dy{g ul/xfn] . cem ;[li6 t …d}n] eGg} nfu]sf], afn] elgxfNg'ef], s:tf] dHhf ef]Ú eGb} bË eOg\ . ;fFRr} 3'dlkm/ ubf{ lrofkfg jf vfgkfgsf] cfkm\g} dxQf x'gu] 5{ . To;}n] xfdL ToxL ejgleq /x]sf] …xfj{/ Eo" Sofkm]Ú leq k:of}F . o:tf /]i6f]/fFdf kfOg] s'/fx¿ cS;/ Pp6} lsl;ldsf x'G5g\ h:t} :of08jLr, au{/, kLhf, 8]h6{, u|LN8 dL6, cfO;ls|d, sf]s clg tfttftf] skmL . t} oxfF zfsfxf/L vfgf PKkn kfO klg /x]5 . xfdL tLg hgf HjfOF k|jL0f, hLjg ;+lugL zfGtf / d}n] skmL / PKkn kfO lnof}F . 5f]/Lx¿ / gfltgLn] rflx+ df;'sf kl/sf/ :jfb dfgL dfgL vfO/x]sf] b]Vtf d cfgGbn] ljef]/ eO/x]F . ;fFRr}, cfˆgf Åbosf 6'qmfx¿sf] v'zLdf cfkm"nfO{ klg ;'v–;Gtf]if k|fKt x'bF f]/x]5 . sdnkf]v/L, sf7df8f}+ gi 21

40¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


cfªdfly lemFuf–e';g' f eGsfpg' . o:t} vfn] rfn' hggfos ag]/ bL3{sfn ko{Gt b]zsf] gfojL ;dfNg' . d'lVtof/L rnfpg' . cfkm" /fd|/L ;f; km]g{' . c?n] km]g{ lal;{P ljho ;Demg' . d'u,' afh'/f, sfnLsf]6x'bF L dfG5] ef]s} d/] dg{ lbg' . hgtf, kmf]xf]/ cGwsf/df nDk;f/ n8'g— \ jf:tf gug'{ . s]jn cfkm" pHofnf]df a:g' . t/ hgtfsf] ;]js eGg glj;{g' . sld;gvf]/LnfO{ pRr:t/sf] Wofg lbg' . l;len k'ln; ht}sf] eP klg sd{rf/L ;?jfdf sdfn eP dfq jf/kf/ ug'{ . sd;n dfn lsg]/ ljb]z k7fpFg] tkm{ ;hu x'g' . Ow/sf dfn p3/ eGg] ;"lStnfO{ slxNo} ge'Ng' . x]nr]So|fOF gug'{ . v'sn ' f] gx'g' . ljutsf jg kmF8fgL r'/] e~hg, ;fn;L8 h:t} sl;s;fp u/]/ b}b:t"/ c;'Ng' . ljutsf] c?0fdf h:t} cfutsf hn dn 9n xjfO ljB't of]hgfx¿nfO{ Ps Ps u/L efFhf] xfNg nufpg' . cFWof/f] eP nfnl6g 6r{sf] cfoft a9fpFg' . lbofnf]– k'N7f]tkm{sf] nË dfr{lt/ hgtfnfO{ 8f]¥ofpFg] ;fx; b]vfpFg' . wfFhf kmf6]/ b]znfO{ si6 eP So|fs dnd nufpg' . lr/f k/] 6]k nufpg' . ls/f k/] ofG6L afof]l6s\;\ bNg' . ;fFw ldlrP bf];fFw] gLlt lng' . t]/f]d/] f] g eGg' . otf lt/ cfpg] kfl/kl§sfnfO{ kfx'gf ;+lemP/ a:g lbg' . b]zeQm x'F eGg]nfO{ h] h] eGf] klg eGg lbg' . cfkm" sfg 78\ofP/ ;'lgdfq /xg' . t/ xft nfu]sf] ;Qf hlt u/f}+ nfu] klg s;} u/] g5f]8g\ ' . bfp nfu]sf] zlQm rf}tf/L e]6t\ d } f g lj;fpg' . s;n] s] eG5 wfh]{ lnP/ ;'Gg' . clk|o nfu] klg gl/;fpg' . cfkm\gf] jl/kl/ n'6k' 6' ' ug]{ ldl8ofnfO{ v]Ng lbg' . ljleGg y/L k]k/nfO{ n]Vg lbg' . Sofd]/fnfO{ b]Vg lbg' . t/ wG;f/sf] ljtf{– akf}tL Hofg} uP g5f8\g' . AjfF;f aFbn ] la;f{pg' . laR5L clhFu/ kNsfpg' . d';f 5'rG' b|f t;f{pgF ' . b]z b'nf] kfg]{ sfo{df cfkm}+ g]tT[ j lng' . g}ltstf / dof{bfsf ;Ldf kvf{n st} b]lvP kmf]g{] vGtL cfkm}n + ] ;dfTg' . aFL8F anLof] /fVg' . b/f]u/L ;dfpFg' . cfkm} l;4fGtsf] k|0f]tf aGg' . clg clwj]zg , dxflwj]zgsf] a]nf cfkm}F JofVoftf ag]/ Jof;f;gdf kn]6L s:g' . hf] 5g\ ;f] dxf/fh–z}nLdf cy{lj:tf/df km}lng' . l;Fuf/k6f/ ;lxtsf] b:tfj]h Nofpg' . cfˆg} gLlt lgb]z { g lkP/ 6Gg c3fpFg' . cfkm\g} l;4fGtsf ;]pnf rkfP/ ufOe}; + L h:t} pu|fpFg' . sfo{gLlt kR5\ofP/ leQf] eTsfpg' . /0fgLlts rfnafhL eGb} 8LncfnL vGg' . bf/fgª\uf| Ps};fy rnfpg' . 8"8F leq ;"8F x'ns ] f] aË"/ emF} cnd:t ag]/ s'8F f]n] 9fl8g' . ;Gtf]ifdf hu/ xNnfpg' . c3fP/ km';t{ df eOF vf];g| ' . b]zsf] df6f] ;s] hlt cfFwLdf p8fpg' . g;s] hlt af9Ldf aufpg' . k5f8L e"d08nLs/0fsf] gftf hf]8g\ ' . k'R5/ ufF:g' . efjL ;GtltnO{ c/jlt/ e]Hg' . afFsL tfFsLnfO{ aËfnlt/} a;fOF ;f/]/ ;gkf6 /f]Kg] sfd lbnfpFg' . uf]8d \ n ] ug]{ d];f] ldnfpg' . nf}sf efG6fsf] uf]bfd nufP/ rf}lsbf/Ldf /dfpg' . oltn] gEofP cfkm}+ b'D;L aGg' . cfkm\g} b]zsf] leQf] vf];g| ' . 5]pdfem b'nf] kfg'{ . kf}/vL kfv'/f ahf/]/ cfkm}n + ] agfPsf] ToxL Ejfªleq n's/] ;'/lIft /xg' . afFsL ;fFw;Ldfgf s]xL g eGg' . s';L{ ljof]usf] nIf0f b]lvP pbf/dgf eP/ 9's6' L afFl8lbg' . c?sf] /fhgLlt gfpFsf af/aGwg hlt Ps Ps u/]/ kmfFl8lbg' . k|ltåGbL g]tfsf 3/jf/ phfl8lbg' . 5/l5d]s / jfl/kfl/sf wf}n] 3/x¿sf] ;w}F Vofn /fVg' . eLd;]g yfkf nufot Oltxf; k'?ifx¿af6 rflxFbf] kf7 l;ls/fVg' . hLjgsf] ljof]ufGt kL8fsf] kl/ro

pQ/cfw'lgs z'esfdgf g/]Gb|/fh kf}8n ] h;n] /fd|l} ;t e]6–] tL eP . h;n] clnsltn] 5n]–tL uP . yKk8sf] cfzLjf{b klg crDd}l;t a'O r9]Yof] s'g} j]nf g]kfnsf] /fhgLltdf . x'gn ] ] b]zL ljb]zL ldl8of / ;~rf/ hutnfO{ ;uf}/j elglbP–df}sfd} e]l6PYof] , /fd|; } u+ e]l6PYof] / g} eOof] klg . df]km;nsf dfG5]x¿ x'gn ] fO{ jwfO{ clg z'e sfdgf lbFb,} eGb} lyP–x'g' t o:tf] kf] x'g' . c? h:tf] kfof] To:t} gx'g' . cGt htftt} eP h:tf] klg gx'g' . a? x'b} gx'g' . x'g} k/] o:t} dfq x'g' . sxL+ gePsf] x'g' . ;w}F ysL{ yfk]/ kf;f v]ndf /dfpg] v]nf8L x'g' . ;w}F+ gfª\nf] 76fP/ xfQL t;f{pg] sAaf8L x'g' . ;w}F d'vdf /fd/fd hKg] / aunLdf 5'/f af]Sg] gDa/ jfg em]nf8L x'g' . g]kfnL u0ftGq] g]tf x'g' t b]Vtf o:t} cgf8L x'g' . vfl/Psf] ;'g h:t} 6nSs 6lNsg] hnk gfds gSsnL kbfy{ x'g' . r;Ss x[bo 5'g] sljtfsf] efjfy{ h:t} ;+jB ] x'g' . ef]sf gfËfsf] cufl8 efif0fdf dfgjLo ;+jb] gfsf] Hjf/ef6f x'g' . JojxfF/df eg] dfG5]dfly r9]/ k}ofF 7f]Sg /dfpFg] 3f]8r8L x'g' . u/Lj b]zsf] wgL g]tf x'g' . sdhf]/ gf6\onLnfsf] alnof] ljb"ifs aGg' . ljZj /Ëd~rdf k|x;gsf] g]tT[ j ug'{ . sxL+ st} g ePsf] clego kl:sP/ ljZjnfO{ xF;fpFg' . vfOa9]sf] nlaw/] HofgnfO{ pRr bhf{sf] sf}rdfly 9;d:; lj;fpg' . dfG5] eP/ of] wtL{df hlGdg'sf] ;f/ o;}nfO{ ;+lemg' . hLjgofqfsf] clGtd nIo olQd} lgwf{l/t ug'{ . c;n s'/fsf] slxNo} Vofn g/fVg' . ;bf;a{bf t'R5 ljrf/sf] ck'tfnL :ofxfg'{ . s'g} lbg cfuf]df blGsg] b]x;+;f/nfO{ kfNg] kf]:g] sfd dfq ug'{ . b]z agfpFg] gofF lehg xfQL jg / uf]s0f{sf e§Lx'bF f] 88'jf tGsfP/ vf]Hg' . To;}sf] nflu xKt} lkR5] efp a9fP/ sfnf ahf/Ln] lbPsf] k]6f« n ] lkpg' . UofF; ;F£' g' . cnsqf rf6\g' . sdhf]/ pkef]Qmfsf] /utkl;gfdf kf}8L v]Ng' . Pg hL cf] gfpFsf 8n/kltx¿sf] l6s6df cfsfzdf p8\g' . Dofg kfj/ sDkgLsf pkxf/–k|f8f] kh]/f] r9]/ w/fdf u'8g' . Hofg cem} vFlbnf] el/nf] agfpg' . dg alnof] agfpg' . c?nfO{ guGg' . c?sf]nflu sfnf] lz;f aGb ug'{ . cfkm" r}+ ToxL sfnf] lz;fleq a;]/ dgnfUbL dlRrg' . cfkmcfkm}+ ;QfzlQmsf] efua08f ug'{ . cfkm}+ ;j{JofkL, ;j{1 5' eGg' . o; cleofgdf e}k/L cfpg] s'g,} s:t} sd{ s'sd{ ug{ afFsL g /fVg' . s'g} cwd{ yftL g /fVg' . cyf{t\ k/L cfpFbf h:tf] ;'s} kfk ug{ u/fpg nfuL kg{' . efuL g lxF8g\ ' . g}lts cg}lts eGg] s'/f s'g} zAbsf]zdf st} e]l6P l8ln6 ug'{ . clg g eP a/fa/ 9'Ss kg'{ . v'n/] ;dfh ;]jf ug'{ . d;fh, d]jf, ldi6fGgsf] kf/vL ag]/ kf}/v b]vfpFg' . 5ftL km'sfP/ kl/jf/ s'nsf] ;]jfdf ;dlk{t x'g' . Hofg} lbP/ nfUg' . ePsf] e]if n'sfP/ ;Rrf ;dfh;]jL aGg' . l;4fGtsf sf]if kN6fP/ , 9f]n ahfP/ t'n 6fFUb} gf/f nufpFg' . h'nz ' p/fNg' . zx/ ttfpFg' . kfxf8–dw]; /GsfpFg' . aaf{bLsf] nfz cf]9fP/ af/}df; b]zsf] hh{/

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿41

22

42¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


gla;{g' . ;w}+ ;+emL/fVg' . ;Rrf dflnsjfbL aGg' . csf{n] lbPkfPsf] tfn'sbf/LnfO{ akmfbf/Lk"js { ;dfNg' . xfjfdf aGb"s k8\sfP/ lbgel/ gDa/L b':dg tf]Sg] sfd ug{ s;} u/] g5f8\g' . /ft;fFem v'§f ahf/]/ ltg} b':dg bfbfnfO{ ;nfd 7f]Sg' . dbf{ dnfdL ag]/ zª\v km'St} nfzsf] kl5 nfUf]/ d;fg3f6 k'Ug' . a9\bf al/ofFt ag]/ bdfxf 7f]St} / ;g} ahfpFb} cl3 nfUg' . clg eGb} s'nb{ } klg ug'{ –gDa/ jfg b':dg d'bf{jfb . Sofl;gf], af/ d;fhs]Gb| x'b} /ft;fFem e§L rfxfg{] sfd /fd|/L ug'{ . ;xdlt vf]Hg] eGb} l;pk'/L ,w'nLv]n , xfQLag, uf]s0f{ stf stf tfs k5{ –pt} pt} efFrf] s:g' . zf;sx¿ zf;g dfq x}g /dfOnf] ug{ klg hlGdPsf x'G5g\ eGg] j:t';TonfO{ 5\ofË kfl/lbg' . 5n{Ë b]vfOlbg' . o; sfo{sf] k|of]hgsf] nflu v'§f a6fb}{ nfKkf v]Ng] x}lot+;d + dfq k'Ug' . ;8s b'36{ gfsf] lzsf/ ag]/ zxLb x'g] ;kgf rflxF ;se/ gb]Vg' . b]vLxfn] zxLb kl/jf/n] kfpFg] eQf ;'ljwf cfkm+n } ] lhpFb} ntfg'{ . Tolt a]/;Dd kv{g] w}o{ g/fVg' . s'g} lbg hgtfn] 3f]qm]7] o\ fs nufPsf Vjfldtsf kblrGxdf nDk;f/ k/]/ kl;|g' . l5s]{ bfp nufP/ ;Qf l6sfpg] ;Tsfo{sf] nflu dxfg /fi6\afbL aGg' . cfOkbf{ iffi6fË b08jt\ ;lxt Hofg} la;fP/ ndtGg kg'{ . s';L{ ljof]usf] 5fF6sfF6 b]lvP ljof]u– ljklQsf syfJoyf la;fpg' . dgsf] afFw} eTsfP/ ePe/sf] ax kf]Vg' . k/fk"j{ sfnb]lv bz+d } f lbg] k'Vof}n { L cfzLjf{b ;+lemP/ ;w}F To;sf] ljlgdf{0flt/ nfUg' . ;k"t hlGdPF5' eg]/ cfkm}+ v'zLdf sf]lSsg' . o:t} pknIfdf n8\8" afF8g\ ' . cfkm" slxNo} pFwf] g nfUg' . c? g]tf , sfo{stf{nfO{ s;} u/] pFef] nfUg glbg' . lbP 5ft,] x'Ss], a}7s]sf] kbk"lt{sf]nflu cln ;fFu/' f] 7fpF;d + lbg' . oL afx]ssf RofFv] w'kf}/x] ¿nfO{ e/;s l9lDsg} g lbg' . gftfuf]tf Oi6ldqnfO{ To;} g 5f8\g\ ' . ljrNnL x'g glbg' . ky/f g kfg'{ . efO, 5f]/f, elthf hdftnfO{ 5f8f ;fF8] z}nLdf hdhdfpg lbg' . 7]sbf/ a]kf/L ls;fg xf]6n ] af/ Sofl;gf] ;f/f hutnfO{ hhdfg agfP/ xKtf dlxgfjf/L c;'Ng] rfFhf] ldnfpFg' . ;fnf;fnL ;f8"tkm{ ljz]if Wofg k'/o\ fpg' . b]zleq–aflx/sf gfdL bfdL dfnbf/ :+f:yf, sfof{no, lgof]u, cfof]udf 7f8f] lgo'lQm lbP/ ;'zf]let u/fpFg' . nf]s;]jf n8]/ cfPsf /fi6«;j] s hltnfO{ clkm;df e]nf u/]/ xKsLbKsL kfg{' . leqleq} ugfPsf] cfkm\gf] s'¿k :jR5 5ljsf] d]nf b]vfpFg' . c?nfO{ vKsL v'jfP/} tx nufpFg' . dlxg} / xKt}lkR5] hyfefjL ;?jf u/]/ x}/fg kfg'{ . ab\VjfOF u/]/ tf/Gtf/ ax lknfpg' . g]tf gfosx¿sf b'nf h:s]nf rfxf/]/ ;'of]Uo ag]sf rfs/ e[Tox¿nfO{ eG;f/ wG;f/sf uf}8F f ulN58fsf] bfOhf] lbnfpFg' . tLg ;fFrf ;'lDkg' . eQfdfly eQ}eQf lbnfP/ chL0f{ u/fpg' . o;}nfO{ k|zf;g ;'wf/sf] gd"gf eGg' . dfgj ljsf; ;"rsfÍsf] k/fsfi7f ;+lemg' . cfkm" cof]Uo ePsf] g b]vfpFg' . c?s} dfq wHhL p8fpP/ ;w}F ;Gtf]ifsf] ltg kfg] lguf/ lkpg' . ;QfzlQmsf] g;fdf lbg/ft TolQs} n6\7 kg'{ . Tofusf] gfddf dnd"q TofunfO{ pRr k|fyldstfdf /fVg' . ToxL Tofu / tk:ofsf] efif0f vf]Sg' . ToxL efif0fsf] e/df cfP / kfPhlt /f;g krfpFg' . tdf;] ag]/ b'lgofF grfpFg' . a;\ . afg]Zj/, sf7df8f}+ kmf]g M $$(%!(# gi

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿43

chDa/L uLt / d]/f ch/ cd/ /ftx¿ k|sfz ;fodL g]kfndf PkmPd /]l8of]sf] cfudg . cfheGbf !^ jif{cl3 @)%@ d+;L/ dlxgfdf g]kfndf PkmPd u'l~hof] !)) d]ufxh{df . /, d}n] oxL dlxgf !)) d]ufxh{df k/LIf0fsf] ¿kdf sf7df08" sn Og eGg] sfo{qmd rnfPsf] lyPF . of] sfo{qmd ;~rf/sdL{ xl/z/0f nfld5fg]sf] :g]xfb/n] rnfPsf] lyPF / of] sfo{qmdsf] ;dflKt klg d :jo+n] sf7df08" PkmPd aGb x'g] lbg u/]sf] lyPF . sf7df08" PkmPddf /f]lag zdf{, >4f zfx, sljtf z]/rg / xl/z/0f nfld5fg] cfj4 lyP . /f]ljg zdf{, k|sfz clwsf/L / zlQmjNne ;xkf7L lyP / d]/f lgs6 . /f]lagn] s]xL ;docufl8 d]/f] rnlrq hgddf Pp6f kfZj{ uLt ufPsf lyP , ldq g} lyP . ;+uLtaf/] lstfa n]V5' eGy] . t/ pgn] n]vg] g\ d}n] n]v+] . pgsf] sf/0fn] geO dnfO{ d]/f lk|o efO xl/z/0f nfld5fg]n] cfdGq0f u/]sf lyP /]l8of] g]kfndf PkmPd rnfpg . d}n] gl;s]sf] sfd lyof] dnfO{ xl/efOn] l;sfP . xl/efO l;t d]/f] @)#* ;fnb]lvsf] kl/ro lyof], pgnfO{ d}n] g} lqrGb| sn]hsf] 6L;L gfO6df pb\3f]if0f ug{ df}sf lbPsf]lyPF, pgn] c?0f yfkfsf] uLtdf uhan] af]ns ] f lyP . Toltj]nf ev{/sf pgsf lktfsf] bdsf] /f]un] b]xfGt ePsf] lyof] , pgL pb\3f]if0f ug{ avL{ kf]zfsd} cfPsf lyP . cfof]hs dfg]sf lyPgg\ , d}n] s]xL x'Gg eg]F . pgn] cfkm\gf] cfjfh lbP . s/fdt u/] . Toltj]nf c:sn gfO6df e"if0f bfxfnnfO{ klg Ps cfof]hssf] ¿kdf d}n] k|1f ejgdf uLt ufpg nufPsf] lyPF …pgn] ltdL To;} nhfof}Ú ufPsf lyP . oL b'O{ efO ;b}j d]/f lk|o /x] . xl/efO dnfO{ x/]s lsl;dn] k|/] 0ff lbGy], slxn] cGtjf{tf{ lnP/ . slxn] lkmNd agfpF eg]/ . /, pg}n] ubf{ d PkmPdsf] pb\3f]ifs ePF . :j/;d|f6 gf/fo0fuf]kfn / lbJo vflnªn] ubf{ d :6]h PgfpG;/ ePF To;/L g} xl/efOn] ubf{ d PkmPdsdL{{ ePF . Sof uha . g]kfndf PkmPd cfPsf] ;olbg kl5 xf]6n An" :6f/df g]kfndf PkmPdsf] cfudg af/] ;+uf]i7L cfof]hgf ul/of], xl/efOn] dnfO{ k'gM jQmfsf] ¿kdf af]nfP, d k'u+] . ;~rf/ dGqL dxGy 7fs'/sf] k|dv ' cfltYodf ;~rf/;lrjn] s] s] af]n] . To;kl5 gL/ zfx, /fhLj /fhe08f/Ln] af]n] . kqsf/ ldq xf]d kl/jfun] lx6\; PkmPddfly s8f k|xf/ u/], tkfOFx¿ gful/stf Roft]/ cd]l/sf hfg';\ klg eg] , cFuh ]| L uLt w]/} ahfP eg]/ . xl/efOn] rnlrqsdL{sf ¿kdf dnfO{ af]Ng cfu|x u/] . d}n] ;fdfGo t/ lzi6 tl/sfdf cfkm\gf] ljrf/ /fv],F xf]dsf] ;dy{g ub}{ t/ lx6\; PkmPdsf] arfp ub}{ . lx6\;sf ;gL >]i7n] d]/f] ljrf/af6 k|efljt eP/ dnfO{ PkmPddf sfo{qmd rnfpg cfu|x u/], d cGsgfPF . lsgls d Toltj]nfsf] Jofj;flos ¿kn] cToGt ;kmn l;g]df …l;dfgfÚsf] lgb]z { s lyPF, d]/f l;g]df ;a} xndf ;olbgsf] /]s8{ tf]8b\ } lyP . uLtx¿ PsfPs lx6 x'bF } lyP . ;aeGbf a9L 23

44¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


s/ ltg]{ rnlrqsf] ¿kdf / nufnu b'O{ jif{ Do'lhs g]kfn cjf8{ lht]/ l;dfgfsf] cl8of] cNadn] Oltxf; agfpFb} lyof] . /, d Toltj]nf gofF gflosf hf]n zfx / gofF gfos ;LdfGtnfO{ lnP/ gofF lkmNd ;f]Rb}lyPF . jif{df b;afx|j6f l;g]df aGg] g]kfnL rnlrqj[Qdf d jif}l{ kR5] l;g]df agfpFb} lyPF . l;g]df agfP/ d 8]9nfv b'O{ nfv kfpFy]+ t/ PkmPddf Tof] ;Dej lyPg . d uOFg, PkmPddf . Tof] t xl/efO lyP h;sf sf/0fn] d dfOs;Dd k'uF] . t/ d PkmPdnfO{ ;xof]u ug{ OR5's lyPF . ul//xGy]F . Snfl;s PkmPdsf hok|sfz l/hfnnfO{ d gofF gofF ;L8L pkxf/ :j¿k lbGy]F pgL d]/f] rogdf ahfpy] . /, pgL slxn]sfxL+ d]/f] cGtjf{tf{ klg uy],{ ljz]iftM l;g]dfsf jf/]df . To;jfx]s !)) d]ufxh{df sflGtk'/ PkmPd, PdPg Pkm, Snfl;s PkmPd, u'8gfO6 PkmPd klg aHy] . d}n] klxnf] k6s PkmPddf cGtjftf{ lbPsf] u'8gfO6 PkmPddf k|l;4 uLtsf/ ls/0f v/]nnfO{ xf] . ls/0f bfOnfO{ ls/0fhL eg]/ lbPsf] Tof] cGtjf{tf{ Pp6f cgf}7f] ljifodf s]lGb|t lyof] , rnlrq snfsf/ ;+3 6'lqmg] cj:yfdf lyof] . s[i0f dNnsf] Pp6f ;d"x / a;'Gw/f e'iffnsf] Pp6f ;d"x . d b'j} ;d"xdf lyOFg . rnlrq snfsf/ ;d"xn] d]/f] rnlrq …l;dfgfÚ k|bz{g x'ga] n ] f /fh]z xdfnnfO{ alxisf/ u/]sf] lyof] h;n] ubf{ d]/f] l;g]df k|bz{gdf w]/} afwf k'us ] f] lyof] . Toltj]nf /fh]z xdfnsf] ToxL Pp6f lkmNd lyof] l/nLhdf . csf]{ lkmNd 5f]/La'xf/L klg lyof] . t/ c8\ls/x]sf] lyof] . k|;u+ , snfsf/ ;+3sf jf/]df . /, d}n] af]Ng' kg]{ ;dGjosf jf/]df . d cln a9L s[i0f dNn, pHjn l3ld/] / czf]s zdf{lt/ s]lGb|t lyPF lsgls tL Toltj]nf lgs} ;lqmo klg lyP . Tof] cGtjf{tf{ ;lsPkl5 dnfO{ Pshgf gflosfn] kmf]g u/]/ v"a k|z; + f u/L / egL, ætkfOFsf] h:tf] cfjfh d}n] ;'gs ] f] lyOFg . tkfOF d]/f] nflu ePklg af]Ng';,\ lKnh . Æ t/ ltgsf] nflu d}n] slxn]sfxL+ kmf]gdf dfq eP klg af]lnlbg yfn]F . o;/L Pp6f km\ofg hlGdOg\ g]kYodf . s/La kfFrjif{kl5 Pslbg Od]h Rofgndf cGtjf{tf{ lbg hfFbf ToxfFsf dflns cf/ s] dfgGw/hLn] dnfO{ 6LeLdf Pp6f sfo{qmd rnfpg cfu|x u/] . cf/ s] hL gftfn] 6f9fsf] cfkmGt eP klg kl/ro r}F pgn] shf{ lkmNd agfPkl5 g} ePsf] xf] . pgLl;t gflosf vf]Hg xfdL w]/} 7fpF 8'Nof}F . pgsf] cfu|xnfO{ d}n] x'G5 eGg ;lsgF . d]/f] Toltj]nf klg jif{df b'O6f lkmNd aGb} lyP . d]/f] wGbf rNb} lyof], clegosf] Pp6f :s"n rnfpFy+] afg]Zj/df . cln Jo:t lyPF . 6LeLdf ;do lbg ufx|f] 5, d]s ck u/ . aQL kv{ . sfd ug]{ ;a}sf] ;do ldnfpm . uf8L vf]h . cflb OToflbn] ubf{ d}n] gfOF eg]+ . a? PkmPddf r}F o;f] a]ns ' f cfP/ s'g} sfo{qmd rnfpg ;S5' egL lbPF . PkmPddf d]/f] cfsif{0f lyof], tL gflosfsf] sf/0fn] . ls/0f v/]nsf] :j/sf] df]xn] / xl/efOsf] k|/] 0ffn] . Od]h PkmPdsf] cfkm\g} ejg lyof] gofF ;8sdf . Od]h PkmPdsf] Tof] j]nfsf] gfpF s] P 6L Pr gfOG6L ;]eg] KjfOG6 gfOg lyof] . To;sf :6]zg k|dv ' ev{/ sfd ;DxfNg cfPsf lyP . e/t zfSo . e/t d]/f k'/fgf kl/lrt lyP . ;dsfnLg To;dfly lgs6 . pgn] g} dnfO{ PkmPddf cfpg an u/] . d cfPF .

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿45

xKtfdf Pp6f sfo{qmd tLg ;o ?lkofFsf] b/df . d]/f] sfo{qmd /fltsf] gf}ah] kl5 lyof] . d tof/ ePF . gofF ;8s d x/ ;fFem uO/xGy],F gofF ;8s x/]s lsl;dn] ;lqmo 7fpF . ToxfF w]/} ultljlw eO/xg] h'n; ' , gf/f, ;flxTo, ;+uLt, /fhgLlt, k|bz{gL cflb . /, PkmPdaf6 kmls{g] a]nf Pp6f Eofgsf] Joj:yf lyof] h;df d / Od]h 6]lnlehgaf6 tf/fe"if0f bfxfn klg kmls{GYof} . tf/fe"if0fnfO{ cfhsfn e"if0f eg]/ lrlgG5 . pgL c:sn sn]hdf d]/f h'lgo/ lyP, To;}n] dnfO{ bfO eGy] . b'O{ bfOefO k|foM l;g]dfsf] ukm ub}{ kmls{GYof}F . @)%^ ;fndf d ljlwjt\ PkmPddf k|jz ] u/]F . zfd P uhn gfdaf6 klxnf] k6s uhn k|wfg sfo{qmd rnfPF, /fltsf] ;jf gf} ah] a'waf/ . a'wjf/ d]/f lglDt /fd|f] lbg geP klg sfo{qmd yfn]F . PkmPd cfPsf] rf/jif{kl5 d d}bfgdf cfPF t/ eL8df x/fOg] xf] ls eGg] 8/ k|z:t lyof] . e/tn] ltd|f] cfjfhn] vfG5 eg] . klxnf] sfo{qmd k|;f/0f kl5 km]l/ dnfO{ csL{ gflosfsf] kmf]g cfof], ltgn] elgg\, æo" Xofe u6 af]N8 Ejfo;\ .Æ ltgsL dfdfsL 5f]/L cd]l/sfaf6 5'66\ Ldf g]kfn cfPsL lyOg\ d]/f] cfjfh ;'g/] lgs} k|efljt ePsf] ltgn] ;'gfOg\ . d k|;GglrQ ePF . ltgL lyOg\, em/gf ah|frfo{ . em/gf x/]s xKtf d]/f] sfo{qmd ;'g/] kmf]g uly{g\ . To:t} dnfO{ kmf]g ug]{ y'k}| x'bF } uP . PkmPddf kmf]g p7fpg Pp6f dfG5] g} a:g' kg]{ eof] . Tof] klg Joj:yf ul/of] . clg sfo{qmd ;s]sf] ef]ln kN6 dnfO{ e]6g\ d]/f k|z; + s PkmPdsf] cfFugd} cfpg yfn] . dgf]hs'df/ zdf{, ;'jf;rGb| 9'Ën ] , cdf]ljs, kjgs'df/ ofbj, z}nz ] a/]h' cflb d]/f lgoldt e]63f6df /xg] >f]tf eP . xfdLn] uhn s] xf] eg]/ a'em\g dfl;s e]nf klg yfNof},F O{Zj/jNne, /TgzD;]/ yfkf, sflnk|;fb l/hfn, ;gts'df/ j:tL, zlQmjNne, 1fg'jfs/ kf}8n ] l;t cGt/lqmof u¥of}F . slxn] ;f+:s[lts ;+3, l8NnLahf/ t slxn] gf/fo0fuf]kfnsf] klxnf] 8]/f g/l;+x rf]s, 7d]n . sfo{qmd nf]slk|o x'bF } uof] . ca xKtfdf tLglbg x'g yfNof] . d To;jfx]s cGo sfo{qmd klg rnfpg yfn]F . d rnlrq agfpg 5f]8/] lj:tf/} j[Qlrq agfpg yfn]F . Od]h PkmPddf d}n] v'Nnf cfsfz, u'8 dlg{ª sf7df08", /flzkmn cflb rnfpg yfn]+ . kfFr dlxgfkl5 d]/f] sfo{qmd aGb ul/g] hfgsf/L cfof] . d To;kl5 PkmPd uOFg . pg}n] af]nfPsf lyP, pg}n] g cfOh eg] kl5 d hfg 5f]l8lbPF . ca a]/f]huf/Lsf lbg ;'? eP . o;}jLr d cfef;l;t cfj4 ePF, Ps lzIfssf ¿kdf . ToxfF lkmNd n]vg / >Jo kqsfl/tf k9fpg yfn]F . cfef;df x]daxfb'/ lji6hL k|dv ' x'gx' G' Yof] . pxfF d]/f] a]/f]huf/L a'em]/ k|foM x/]s lsl;dsf tfnLd cfof]hgfdf af]nfpg' x'GYof] . d k9fpFy,+] k};f kfpFy+] . cfef;df d}n] klxnf] n6df dgf]h kl08t, hLkL ltldN;]gf, cd[t efbufpFn,] ;'gGbf 8Ëf]n, /fh :oM:oM, ;[hgf hf]zL, hf]lznf b]jsf]6f, l5l/ª cflbnfO{ k|:t't u/]sf] lyPF . cfef;df s'g} ;dosf d]/f lzio gf/fo0f k'/L Joj:yfkgdf cfj4 lyP t/ d pgsf] sf/0fn] geO x]daxfb'/ lji6sf sf/0f glhlsPsf] lyPF . lji6hLn] Psk6s dnfO{ k};fsf] vfFrf] ePsf] a]nf kGw|aL; xhf/sf] d]/f k':ts lslglbg'ePsf] lyof] . ca ToxL ;dosf] ;Demgfdf d}n] pxFfl;t sfd yfn]F . cfef;df kl5 /f]ljg zdf{ 24

46¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


cfP h;sf sf/0fn] d}n] Od]h PkmPd 5f]8g\ ' k/]sf] lyof] kl5 dnfO{ Tof] yfxf ef] . d}n] cfef; klg 5f]l8lbPF . km]l/ 9fqm] Û Pslbg d]/L lziof ;[hgf hf]zL d]/f] 3/ cfOg\ /, pgLl;t n~rdf hfg cfu|x ul/g\ . d pgLl;t lqk'/Z] j/sf] s'g} /]:t/fFdf lbjfGt ef]hgdf uPF, ToxfF x]daxfb'/ lji6hL / ;'gGbf 8Ëf]n klg lyO{ . lbjfGt ef]hg kl5 ;[hgfn] elgg\, ætkfOFn] lji6 ;/nfO{ ;3fpg' k¥of] . lji6;/ /]l8of] ;u/dfyfdf cfpg' ePsf] 5 . Dofg]hd]G6df . Æ k|d ] L XbosL ;[hgfn] d]/f] a]/f]huf/Lsf lbg x6fpg of] rfFhf] ldnfPsL /lxl5g\ . d}n } ] eg], gfOF . ca d PkmPddf sfd ulb{gF . d of] If]qsf] dfG5] xf]Og . ;[hgf dflggg\ . tkfOFsf nfvf}F >f]tfsf] lglDt klg af]Ng'k5{ . sd;]sd d]/f] nflu eP klg .==== pgsf] cfu|xnfO{ t :jLsf/]F . t/ PkmPddf k};f g} 5}g eGg] d]/f] u'gf;f]df lji6;/n] k|d ] k"js { eGg'ef], tkfOF slt rfxg'xG' 5 eg]/ ;f]wk] l5 d}n] cfkm\gf] dfu /fv]F . pxfFn] Ps zt{df cf]s] ug'e { f] . o;kl5 d]/f] /]l8of] ;u/dfyf / chDd/L uLt;+uLtsf] ofqf ;'? ef] . blIf0fPl;ofsf] klxnf] ;fd'bflos /]l8of] ;u/dfyfsf] cfkm\g} rl/q lyof] . sf7df08"sf] ahf/df gfd rn]sf PkmPd / k|:tf]tf cfO;s]sf lyP . d lgs} kl5 d}bfgdf cfPF . 8/ klg lyof] . pkTosfdf Toltj]nf lx6\; PkmPdsf ;'gLtf clwsf/L, /Ltf lnDa", /lj >]i7, bLk]z >]i7, k|sfz yfkf, sNof0f uf}td kk'n/ lyP . sflGtk'/df uf]kfn emf, k|eft l/dfn, z/b\/fh uf}td, x]d ;'jb] L, lbg]z l8;L ahf/ ttfO/x]sf lyP . slt;~rf/sdL{ t u'8gfO6 e};s]sf lyP , /fh]Gb| zne, >Lcf]d >]i7, zDe'lht afF;sf]6f cflb . d t PSnf] / c;xfo lyPF . t/ dnfO{ yfxf lyPg d]/f k5fl8 y'k}| efjs /x]5g\ hf] d]/f nflu h'n; ' ag]/ cfPsf lyP . d ltgsf nflu @)%^ sf] kf}if dlxgfsf] hf8f]df Ps;o b'O{ yf]Knf] rf/df /flt ;jf gf}ah]kl5 8]9 306fsf] nflu af]Ng yfn],+ sfnhoL uLtx¿sf ;fydf . To;kl5 ;'? eof] chDa/L uLt / d]/f ch/ cd/ /ftx¿ . ============ /]l8of] ;u/dfyfaf6 d}n] klxnf] sbd p7fPF, uLt;+uLtsf] /f]oN6Lsf] . /,ToxL PkmPdsf] cfFugdf @)%^ kmfu'g & ut] /f]oN6L afFl8of] . ToxL dlxgf d}n] /]l8of] ;u/dfyfaf6 /fi6«ufg kl/jt{g ul/g'k5{ eg]/ Ps 306fsf] sfo{qmd rnfPF . w]/} >f]tf ;xefuL eP . lj/f]w klg eP k|z:t . d]/f] sfo{qmddf Ps lsl;dn] ;+s6 kg{ yfNof] . PkmPdsf Ps sd{rf/L wd{/fh n'O6F n ] n] lj:tf/} lj/f]w ug{ yfn] . To;kl5 z+s/ nfld5fg] sf]z, sf]OnLb]jL ;+uLt sf]zsf] hGd eof] efjs cleofg;Fu} . d nv]l6g] sfd x]daxfb'/ lji6hLn] 5f]8k] l5 lj:tf/} ;'? eof] . To;kl5 Joj:yfkgdf gofF 6Ld cfP, / d+undfg zfSohL k|dv ' ¿kdf cfpg' ef] . pxfFn] klxnf] e]6df g} eGg' ef], æd tkfOFsf] hf]8bf/ km\ofg x'F . Æ d pgsf] lgb]z { df clu a9],F pgL d]/f :s'ndf h'lgo/ /x]5g\ . dfof ug{ yfn] . t/ Tof] dfof lj:tf/} abnfdf ab\lnof] . d km]l/ km\ofFlsPF . /flqsfnLg d]/f] sfo{qmddf d]/f O~rfh{ lyP, efO lht]Gb| /fjt . sf7df08" 9f]sf6f]n lgjf;L /fjt dnfO{ v"a dfof uy]{ , dnfO{ km\ofFlsg] lbg pgL 5'66\ Ldf a;]

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿47

/ of] sfd c?nfO{ cx|fP . d}n] dflggF . sfo{qmd rnfPF / ;Fws } f nflu ljbf dfu]F . /, /flt PSn} nv/ nv/ 3/ kms]F{ . dl;t d]/f ;xfos cgLtf u'?ª klg lyOg\ pgL d]/L lziof klg lyOFg\ ldl8of xfp;df . pgn] of] va/ dnfO{ klxnf] k6s u/]sL lyOg\ . d 3/ k'Ug'dfq lyof], kmf]gsf] nZs/ ;'? ef] . d}n] ;f]rF] /]l8of] ;u/dfyfl;t d]/f] ;DaGw ;lsof] t/ xf]Og /x]5 . ef]lnkN6 dnfO{ Joj:yfkgn] km]l/ af]nfof] d k'uF] . t/ crDDe, PkmPdsf] cfFugdf nf7L, Kn]sf8{ lnP/ d]/f z'eR] 5's pkl:yt lyP . pgLx¿ Joj:yfkgsf lj?4 gf/f nufpFb} lyP . dnfO{ aLrdf pEofOof] / efif0fafhL ;'? ef] . /fhLj sfkm\n] ;aeGbf cfqmf]lzt lyP . pgL dfg{ / dg{ tof/ lyP . nf]sgfy dg]g, sd'{ nfdf lbgel/ wgf{ lbg vfhf / kfgL af]s/] cfPsf lyP . slt lrg]sf, slt glrg]sf . Joj:yfkg / cfGbf]ngsf/Lsf aLr s]xL ;xdlt ef] . d km]l/ a]ns ' f sfo{qmd rnfpg uPF t/ klxn] h:tf] pT;fx ddf ePg . d ef/L dgn] 3/ kms]F{ . d}n] d]/L kTgLnfO{ eg] ca d PkmPddf sfd ug{ rfxGgF . pgnfO{ eGg h?/L lyof], lsgls 3/ pgL rnfpFlyOg\ . pgL d]/f] sfd, eljio / dfg;Ddfgsf] Vofn uly{g\ . l;g]df agfpFbf klg pgL v'zL lyOg\, gagfpFbf klg . d Toltj]nf ;u/dfyfdf :jo+;j] ssf ¿kdf sfd uy]+{ . d afx]s ToxfF pk]Gb| cof{n, r6\ofFª\ df:6/ nf]slk|o lyP . >LdtLn] elgg\, sfd t PkmPd d} ug'k{ 5{ . ToxfF ltdLn] s]xL u/]sf 5f} . d tfHh'a ePF , ltgL klg d]/f] sfo{qmd dgk/fpFbL /lxl5g\ . pgn] cfkm\gf Ps l;lgo/ 8f=5q cdfTosf] xjfnf lbP/ elgg\ . ltd|f w]/} k|z; + s 5g\ To;dWo] d klg x'F . d cndndf k/]F . x'g t ;u/dfyfdf x'bF } g} dnfO{ lx6\; PkmPd / sflGtk'/ PkmPdaf6 af]nfj6 cfPsf] lyof] t/ d sf7df08"df a:g] d'8df lyOFg . sf7df08" aflx/ hfg] d]/f] d"vt{ fk|lt kl/jf/ t xfF;] t/ Tof] d]/f] OR5f lyof], ;f/fn] To;sf] ;Ddfg u/] . d kf]v/fdf PkmPd :yfkgf ug{ ;+:yfks :6]zg Dofg]h/ eP/ klxn] kf]v/f uPF, rf/hgf s]6fnfO{ lnP . sf]xL d]/f ljBfyL{, sf]xL d]/f k|z; + s . cf/h' lji6 ;NofgL, bLk]Gb| >]i7, kf/; kf}8n ] / gjLg kv]nL . /]l8of] cGgk"0f{fsf] u'~hg d]/f] :j/df @)%* ;fnsf] a}zfv afx|ut] kf]v/f e]udf eof] . d ca PkmPd ko{6s ePF , sf]xL dnfO{ ;~rf/hutsf] u0f]zdfgl;+x eGy] . sf]xL dnfO{ ;Togf/fo0f uf]oGsf eGy] . kf]v/fdf d}n] vf;} s]xL ug{ ;lsgF h] u/], d]/f efOalxgLn] u/] . sf]dn z]/rg, k"l0f{df u'?ª, cldt l/hfn, gjLg, bLk]Gb|, cf/h', h]lgz, bLlIftf, lzvf >]i7, /fh' e08f/L cflbsf] ljz]if of]ubfg /Xof] . /fh' d]/f ;aeGbf lk|o / :g]xL /x] . To;kl5 d}n] / d]/f efO xl/z/0f ldn]/ lrtjgsf ldq ljqmd kf08]sf] sflnsf PkmPd :yfkgfdf ;3fof}F . sflnsf kl5 d wjnflul/ PkmPd, eQmk'/sf] eQmk'/ PkmPd, DofUbLsf] DofUbLsfnL PkmPd, a'6jn PkmPd, uf]vf{sf] uf]vf{ PkmPd, x]6f}8F fsf s]xL PkmPddf ;Da4 ePF . PkmPd w]/} 5g\ cfh d sxL+ 5}g . t/ d ;a}l;t ;fydf 5' PSnf] / lgtfGt PSnf] . 25

48¿/rgf

gi c;f/–;fpg, 2068

prakashsayami@gmail.com

k")ff{‚ – 113


7f]lSs+b} ub{f ;a} bz{ssf cfFvfx¿ st} rndn gu/L d~rdf 6kSs} 6fFl;g k'U5g\ . d clxn] gf6s x]bf{ sf] ToxL k|efjnfO{ k|s6 ug{ vf]lh/x]5,' t/ 8/ nflu/x]5 d]/f] bz{s dgnfO{ d]/f] ljrf/sf zAbn] Gofo ug{ ;S5g\ ls ;Sb}gg\ . d tL kfqsf hLjGt clegonfO{ zAbdf ;d]6g\ ;S5' ls ;lSbgF . s] ;f]kmf]lSnhsf] Tof] ljrf/nfO{ d]/f zAbn] ;d]6n \ fg\ < k|frLg o'gfgsf yLj b]zsf nfo; eÌ] /fhf tLy{ofqfdf hfFbf 8fFsfx¿af6 dfl/Psf] va/ cfpF5 . To;kl5 /fgL ofsf]i7f / /fgLsf efO lj|mof]gn] /fHo rnfpF5g\ t/ b]zdf Pp6L /fIf;gLn] cftÍ d~rfpg yfN5] . l;+xsf] z/L/ / dfG5]sf] 6fpsf] ePsL To; /fIf;gLn] ;f]ws ] f k|Zgsf] pQ/ lbg g;Sbf dfG5]x¿ p;sf] xftaf6 e6fe6 dfl/g yfN5g\ . o:t}df o'js Ol8k; Tof] b]zdf cfOk'U5 / To; /fIf;gLsf] k|Zgsf] ;xL pQ/ lbP/ b]znfO{ cftÍaf6 hf]ufpF5 . /fIf;gLsf] k|Zg x'G5, "Tof] s'g k|f0fL xf], hf] laxfg rf/ v'66\ fn], lbpF;f] b'O{ v'66\ fn] / ;fF´ tLg v'66\ fn] lx+85 \ <Æ Ol8k;sf] rft'ok{ 0" f{ / bfz{lgs ;xL pQ/ o:tf] x'G5, "Tof] k|f0fL dfG5] xf], hf] laxfg cy{ft\ afNosfndf rf/ xftv'66\ fn] , lbpF;f] cy{ft\ o'jfj:yfdf b'O{ v'66\ fn] / ;fF´ cy{ft\ j[4fj:yfdf n7\7L 6]s/] tLg v'66\ fn] lx+85 \ .Æ b]znfO{ arfPsf] x'gfn] Ol8k;nfO{ b]zsf] /fhf agfOG5 / /fgL ofsf]i7f;Fu ljjfx u/fOG5 . pgLx¿af6 b'O{ 5f]/f / b'O{ 5f]/L hlGdG5g\ . s]xL ;dokl5 km]l/ d'ns ' df csfn, /f]uJoflw / dxfdf/L ;'? x'G5 . yLj b]zsf hgtf Ol8k;sf] b/af/ cufl8 hDdf x'G5g\’ ;"qwf/sf ¿kdf ;'lgn kf]vn ]| sf oL jf0fLx¿ ;lsPkl5 gf6ssf] d~rg ;'? x'G5 . jL/]Gb| xdfnsf] cgf}7f] d~r kl/sNkgfn] bz{snfO{ 36gfeGbf d~r ;hfj6sf] s'tx" ntfn] ufFhs ] f] x'G5 . "pm tL klg dfG5] g} x}gg\ <Æ d]/f] l;6 k5fl8af6 cfO/x]sf] dl;gf] cfjfh d} jl/kl/ lanfpF5 . ;a}sf cfFvfx¿ zx/df ;]tf sk8fdf a]l/Psf d'bf{ h:tf nfUg] dfG5] / ltgsf] rxnkxn x]l//xG5g\ . b]zsf] ;d:of ;dfwfg ug{ Ol8k; Jou| x'G5 . p;sf] gfosTj / g]tT[ j dg k/fPsf hgtf pmk|lt plQs} e/f];f klg u5{g\ . Hof]ltifsf cg';f/ yLjdf k"j/{ fhf nfo;sf] xTof/f a;]sf] x'gfn] b]z ;d:ofsf] e'd/Ldf k/]sf] x'G5 . Ol8k; xTof/f kQf nufpg] p2]Zodf cl8u x'G5 . yLj b]znfO{ h'g;'s} d"No lt/]/ klg arfpg rfxG5 Ol8k; . oxfFg/] Ol8k;sf] b]z / hgtfk|ltsf] dfof / p;sf] b[9lgZron] lgs} tfG5 czflGt / /fhgLlts w"ldntfdf afFlr/x]sf g]kfnL bz{ssf] dg . z"/, jL/ / w}os { f] k|ltd"lt{´+} ag]sf] Ol8k;df Tolta]nf 3d08sf /]vfx¿ b]lvg yfN5g\ hlta]nf k'hf/L /fxjn] p;}nfO{ /fhfsf] xTof/f ePsf] 7x/ u5{ . ;w}+ c¿sf] enfO / ;Tosf] af6f] lx+8g\ rfxg] :jfledfgL Ol8k;sf cfTd arfpsf jf0fLx¿ PsfPs Hof]ltif k'hf/Lk|lt jlif{G5g\ . pm Hof]ltif / lj|mof]gnfO{ zÍfsf cfFvfn] x]5{ / b08 lbg] lg0f{odf k'U5 . b]zjf;Lsf] cfu|xdf /fgL of]sfi7f Ol8k;sf] ;d:ofnfO{ ;dfwfg ug{ kxn u5]{ . of]sfi7f /fhf nfo;sf] xTof ePsf] ;Gbe{ vf]N5] . p;sf s'/fn] Ol8k;sf] dgdf lr;f] k:5 . of]sfi7fn] eg]h:t} kfqnfO{ p;n] tLgj6f af6fsf] aLrdf df/]sf] x'G5 . k|ToIfbzL{sf] ¿kdf ar]sf] Pp6} kfqnfO{ af]nfpg nufOG5 . o:t}df csf]{

Ol8k;sf] cg'xf/df pbfPsf ;f}uftsf lgZ5n cfFvfx¿ /hgL 9sfn gf6s x]g{] OR5fnfO{ k"/f u/]sf] of] bf];f| ] ;fF´ xf] d]/f] hLjgsf] . u'?s'nsf] Ol8k;n] d]/f] /x/nfO{ c;f/ l/dfn gf6s3/df c;f/ @) ut]bl] v d~rg eO/x]sf] Ol8k; @! ut]sf] ;fF´df dHhfn] k"/f u/]sf] 5 . gf6ssf] bz{s x'g k'us ] f] d]/f] klxnf] ;fF´ cfheGbf @) jif{cl3sf] lyof] . a'af;Fu dfwj l3ld/]sf] dfntL dËn dËn] x]g{ k|1f k|lti7fg k'Ubfsf] ;fF´ hLjgsf] clj:d/0fLo If0f ag]sf] 5 / cfhsf] lbgnfO{ klg plQs} ;f}efUozfnL 7flg/x]sL 5' . km/s rflx+ s] 5 eg] Tof] ;fF´ a'afsf] kl5kl5 nfu]/ d}tLb]jLb]lv sdnfbL;Ddsf] af6f]nfO{ hLjgsf k|yd k|yd pT;'stfsf kfOtfnfn] gfKb} lx+8s ] L lyPF . t/ cfh hLjgsf] w]/} s'tx" ntfnfO{ cg'ejdf ufF7f] kf/]/ s]xL cfkmGt / cfdf;Fu} Pp6f lglZrt uf]/6] f] lnPsf] hLjgsf] cfTdljZjf;sf] dfu{df u'l8/x]sL 5' . u'?s'ndf d]/f] k6sk6ssf] udg gf6ssf] bz{s aÌsf nflu ePg . t/ u'?s'nsf ;Dk"0f{ va/x¿;Fu slxNo} a]va/ eOgF d . k6s k6s OR5fn] tfGYof], clg k6s k6s afWotfn] v'DRofpFYof] . t/ cfh ;do ldn]s} xf] . To;}n] t ljz]if elg/x]5' . g]kfnL /Ëd~rdf txNsf dRrfpg] ;'lgn kf]vn ]| / lgzf zd{fk|ltsf] cg'/fu klg xf] / ;fob bfh' /d0f l3ld/]sf] k':ts Ps bh{g Ps Psdf pgLx¿nfO{ k9]kl5 pTkÌ ePsf] csf]{ cfb/efj klg xf], u'?s'nn] dnfO{ ´g\ a]:;/L tflg/x]sf] 5 . w]/k} 6s rfxFbf klg kl/l:yltj; 8N; xfp; x]g{ hfg] cj;/ h'6g] . t/ Ol8k; km]l/ To;}u/L g5'6f];\ eÌ] rfxGy]+ d . :gfts cWoog ub{f u'?x¿sf d'vf/ljGbaf6 ;'gs ] f y'k}| ljZjk|l;4 gf6sx¿df oL b'O{ gf6snfO{ d slxNo} la;{g ;lSbgF . k|ltof]lutfdf @) cf}+ k6s;Dd k|yd ePsf / !@) eGbf a9L gf6ssf n]vs ;f]kmf]lSnh -O{=k"= $(^-$)^_sf] ;j{>i] 7 ljof]ufGt gf6s, bfz{lgs Pl/:6f]6nn] agf]6 / ;+/rgfsf b[li6n] ;a}eGbf dgk/fP/ pbfx/0fsf] ¿kdf k|:t't u/]sf] gf6s / dgf]lj1fgsf lktf l;Ud08 k|mfo8sf] Ol8k; sDKn]S; ;sf] cfwf/e"ld . oL ljz]if0fx¿ kfPsf] x'gfn] klg of] gf6s hf];s ' s } f] dg tfÌ] /rgf xf] eÌ] nfU5 dnfO{ . O{=k"= $@( df klxnf]k6s k|bz{g ePsf] of] gf6snfO{ lgb]z { s / cg'jfbs ;'lgn kf]vn ]| n] g]kfnL /Ëd~rdf cf]/fNg slt s;/t u/] < of] klg csf]{ ljifo xf] g]kfnL bz{ssf] dgnfO{ tfÌ] . cfheGbf ´G8} @% ;o jif{ cufl8 tL lu|s n]vsn] s] To:tf] ljrf/ Ol8k;df n]v,] h;n] cfh;Dd klg plQs} rr{f kfO/x]sf] 5 < s] 5 o;df hLjgsf] To:tf] ;To, h;nfO{ x]g{ cfh l/dfn gf6s3/ vrfvr el/Psf] 5 . clg s:tf] clego u5{g\ u'?s'nsf k|lzIffyL{x¿ < dgleq lh1f;fsf kf]sfx¿ cfk;df

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿49

26

50¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


b]zsf] b"t ag]/ Pp6f uf]7fnf] cfOk'U5 . Ol8k;sf afa'sf] d[To' ePsf] / Ol8k;nfO{ Tof] b]zsf] /fhf agfpg] p2]Zon] lngnfO{ pm ToxfF cfPsf] x'G5 . cfk\mgf] afa'nfO{ cfk\mg} xftn] dfg]{ / cfdf;Fu lax] x'g] cfk\mgf] eljiojf0fL ;'gs ] f] Ol8k; ToxL gsfdaf6 aRgsf] nflu cfk\mgf] b]z 5f]8/] efu]sf] x'G5 t/ cfh afa'sf] d[To' sfnultn] ePsf] s'/f ;'Gbf Hof]ltifLx¿k|lt 3[0ff u5{ . t/ Toltg} a]nf uf]7fnf]n] Ol8k;sf] jf:tljs cfdfafa' tL gePsf] / ;fg}df yLjs} uf]7fnf]n] cfkm"nfO{ lbPsf] aRrf tL lg;Gtfg /fhbDkltnfO{ ;'Dk]sf] s'/f] ;'gfpF5 . otf nfo;sf] uf]7fnf]n] klg /fgL of]sfi7fsf] cfb]zcg';f/ pgs} xftaf6 pgLx¿sf] ;GtfgnfO{ dfg{ nu]sf] t/ dfg{ g;s]/ ToxL uf]7fnf]nfO{ ;'Dk]sf] s'/f] ;'gfpF5 . b'O{ uf]7fnfsf s'/f ldn]kl5 Ol8k;n] yfxf kfpF5, nfo; -cfk\mgf] afa'_nfO{ p;n] cfk\mg} xftn] xTof u¥of] / h'g sf]vaf6 cfkm" hlGdof] ToxL sf]vdf cfk\mgf ;Gtfgsfnflu aLpm /f]Kof] . jf:tljs ef]ufOsf] e"sDkn] uNo{fDd 9N5 Ol8k; . Unflgaf]w / kL8fn] 56\kl6G5, lrRofpF5, ?G5, d"5f{ k5{ . cfk\mg} hLjgnfO{ af/Daf/ lwSsf5{, O{Zj/nfO{ k'sf5{ t/ p;sf] hLjgdf zflGtsf ;a} af6fx¿ p;s} s'sd{sf klx/fn] v;fn]sf 5g\ . rf/}lt/ cGwsf/ b]V5 . oL cj;fbsf afbnn] 3]l/Psf] hLjgsf] csf]{ laxfg x]g{ rfxÌ . pm vf]kLdf cfTdxTof u/]sL of]sfi7fsf] nfzd'lg v;]sf p;sf lslnkn] cfk\mgf b'j} cfFvfnfO{ jf/Djf/ 3f]r/] /QmfDo kf5{ . Ol8k; h'g e"n gug{ hLjge/ eflu/Xof] cflv/ ToxL e"nn] p;sf] hLjg g/s aGof] . Ol8k;sf] JolQmTj / j'l4dQfn] klg p;nfO{ hLjge/ /fd|f] / ;'Gb/ sfdsf nflu k|/] 0ff lbO/x] t/ cflv/ pm ToxL JolQmTj, a'l4dQf / Ifdtfn] e8\vfnf]df hflsof] . cflv/ lgoltn] dfG5]nfO{ lsg o;/L 3'dfO/xG5 < Ol8k;n] hLjgel/ h] gxf];\ eÌ] rfXof] / alr/Xof] p;sf] hLjgdf ToxL eof] / To;sf] jl/kl/ kml;/Xof], h'gs'/f lgoltn] rfXof] . s] dfG5] lgoltaf6 slxNo} 6f9f x'g ;Sb}g < s] hLjg dfq lgoltsf] v]n xf] < Ol8k;n] b]vfPsf] axfb'/L, a'l4dQfn] p;sf] hLjg lsg Ifl0fs ¿kdf dfq} ;'vL eof] < lsg hLjgdf ;'veGbf b'Mvs} If0fx¿ a9L 5g\ < hLjgsf] cGTo s;n] b]vs ] f] 5 < cfh ;'vn] xfF:g]x¿sf] ef]lnsf] l:ylt s] xf] < cfh ;Qfsf] df]xdf hLjgsf] pGdfb dgfpg]x¿ s] ef]ln Ol8k;´}+ kL8f / Unflgaf]wn] hLjgaf6 efUg'kg]{ x'G5 < ;d:ofsf afbnn] Ol8k;sf] hLjgnfO{ h;/L 3]l//x]sf] 5, s] xfd|f] hLjg Tof] cj:yfaf6 c5'tf] 5 < Ol8k;sf] hLjgkL8fsf d'Znfx¿;Fu} cfd bz{ssf dgdf plAhg] k|Zg x'g\ oL . hLjgdf hfgL hfgL slxNo} g/fd|f] u/]g Ol8k;n] t/ ghfgL ghfgL u/]sf e"nx¿n] p;sf] ktg eof] . p;n] u/]sf ck/fwx¿ IfDo lyPgg\, t/ p;n] ghfgL u/]sf] eP klg Tof] ck/fwsf] efuLbf/ cfkm"nfO{ agfof] . oxL+g/] ;Dk"0f{ bz{ssf] ;xfg'el" t kf]lvG5 p;df . p;sf clGtd cj:yfsf kL8fbfoL If0fx¿ ;]ljsfsf] e"ldsf lgj{fx u/]sL ;l/tf lu/Lsf cfjfh / clegodf slt hLjGt x'G5g\, ;fob} s'g} bz{ssf] cfFvf cf]efgf /xnfg\ . ;Fu} a:g'ePsf d]/f kltsf] r:dfleq 6lNs/x]sf cfFvfx¿ df}g af]ln/xG5g\ . cfdfsf] cfFvfdf x]g{] ;fx; ulb{gF d . clnk/ a:g'ePsL lbbL c?0ff pk|t] Lsf

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿51

xftx¿ af/Daf/ cfFvfsf sf]zdf 8'ln/xG5g\ . cg'dfg u5{,' clnk/sf] cf;gdf ;fyL ;'l:dtf / d~h'n bfO kSs} efjljXjn xf]nfg\ c¿ bz{sx¿ ´}+ . kL8fsf ;':s]/fx¿ ;'OO=== ;'OO=== cfO/x]sf x'G5g\ ;Ìf6fsf] :tAw ;donfO{ r// lr/]/ . 8]9 3G6fsf] a;fO Ps If0fdf ;lsG5 . xkxkL udL{n] ltv{fPsf] dgn] ´f]nfdf /fv]sf] kfgLsf] af]tn klg ;lD´Ì . a¿ Ol8k;sf] clegodf hLjGt afFrs ] f ;f}uft dNnnfO{ vf]lh/xG5g\ d]/f cfFvfn] . aflx/sf] zLtn xfjfdf k'uk] l5 bz{s;u} ldl;g cfPsf kfqx¿df Ol8k;nfO{ vf]lh/xG5' . ofsf]i7f ag]sL c?0ff sfsL{ d':s'/fpFb} cfOk'lU5g\ . lji0f'eQm km'ofFn cfk\mgf] clegosf] bL3{ ;fwgf ufnfsf ulx/f w;{fx¿df lnP/ bz{ssf] aLrdf ple/x]sf] b]V5' . lj|mof]g ag]sf k|jL0f vltj8f efO d':sfgsf ls/0fdf xfd|f] cufl8 5l/G5g\ / ;a}sf z'esfdgf a6'N5g\ . cGo kfqsf cfFvfdf c´} klg kL8fsf] kfgL l6lNknfPsf] dx;'; u5{' . t/ b]lVbg Ol8k;nfO{ . ";'lgn bfO Ol8k;nfO{ af]nfpg';\ g .Æ d]/f] cfjfh v;]sf] s]xL ldg]6df ;f}uft cfpF5g\ . d}n] pgsf pHofnf cfFvfnfO{ x]5,'{ x]l//xG5' s]xL a]/;Dd} . pgsf] 3'ds ]| f] ;'gf}nf skfnnfO{ dgsf] xftn] ;'D;'DofpF5,' :g]xn] . "slt /fd|f,] of] tkfO{s F f] cfk\mg} skfn xf] <Æ "xf], clncln 3'df/]sf] x',F oxL gf6ssf] nflu kfn]sf] .Æ c?0ff lbbL ljZjf; ug{x' Ì ' Sof/], tfÌ} kf] k'Ug'xG' 5 . xfF;f]sf] kmf]x/f 5'65 \ . "slt hLjGt clego /x]5 efO tkfO{s F f]===Æ s'/f t u5{' t/ cl3sf] kL8fn] dnfO{ plt v'Ng lb+bg} . ;f}uft d]/f] k|Zgcg';f/sf w]/} s'/f atfpF5g\ t/ pgsf cfFvfdf rlDsPsf] Hof]ltnfO{ dfq} a'l´/xG5' d . ;f}uftsf] clegosf] ;f}uft dgel/ lnP/ kmls{g] t/v/ u5{' t/ Ol8k;sf] clegodf ef]us ] f] of] kfqsf] kL8fn] dnfO{ s]xL lbg xfF:g klg lbg] 5}g . kmls{b+ } ub{f b]V5', Ol8k;sf] cg'xf/df pbfPsf ;f}uftsf lgZ5n / ;'Gb/ cfFvf clxn] klg p;}u/L gflr/x]5g\ d]/f] dgel/ . cfkm}n + fO{ ;f]w5 \ ,' olt ;'Gb/ hLjgsf] k|l] dn cg'el" tdf oL j|m/" kL8fx¿ lsg hlGdG5g\ xF < rajanidhakal@yahoo.com

gi

k|To]s cª\s k7gLo / ;+ux| 0fLo

cleJolQm b'O{ dlxg] ;flxlTos klqsf kDa' dfu{, uf}/L gu/, rfjlxn, sf=d=kf–* sf7df8f}+ kmf]gM$$&@^#& O{dn ] M e472637@hotmail.com j]aM www.34.brinkster.com/abhibyakti 27

52¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


d[tjt\ cj:yfdf h:tf] lj>fd lnO/x]sf lyP / lx+8\g' l;jfo csf]{ ljsNk ToxfF c? b]lvPg . ToxfF cj csf]{ wd{;s + 6 k}bf eof] . lhGbuLe/ d}n] ofqf ug]{ u/]sf] uGtJo dfn9'Ëf hfg] d"naf6f]df kg]{ b'O{ 7"nf vx/] n'ªb\ L n:bL / aLraLrdf cfOhfO nfu]sf df};dL 7f8f vf]nfx¿sf] pkb|f] d]/f] dl:tisdf v]Ng yfn] . ToxL a]nf :yfgLo Ps kl/lrt sxfF uP/ Ps lunf; kfgL tGsfPF / ;fd'Gg]sf] uGtJoaf/] pgsf] k/fdz{ kfPF . gofF 7fpFsf] /dfOnf] x]b{} /Tg] rf}/sf] af6f] hfg';\ eg] pgn] . DofUbLsf] uf8L rNg] kSsL k'n l5rf]n/] d}n] lemD6L k'gM lk7\od F" f xfNb} af6f] ttfPF . cj s]xL psfnf] ckl/lrt / lgtfGt lgh{g :yfgsf] d ofq' eO/x]sf] lyPF . sf]zf}+ ;Dd bfofFafofF yf]t] a'9fsf bfFt h:tf ?v 5]pdf cleO/x]sf] lyPF / 306f}+ lx+8k] l5 aNn cfsn em'sn Psfw lgh{g 3/ b]vf ky]{ / s'g} klg pd]/sf] JofwLn] sxL+ klg PSnf] n8\v8fO/x]sf] d j[4sf] s7fnf] ;lhn} ;dfTg ;Sg] k|z:t ;Defjgfn] d]/f] dg s]xL ;z+lst aGb} uO/x]sf] lyof] . sfnL lsgf/ dflysf] 6fs'/] df]6/ u'8g\ ] af6f]df lx+8b\ f lx+8b\ } u/L /xFbf Psx"n /ftflk/f ko{6s cfpFb} u/]sf b]lvP . ltgsf] v'§flt/ d]/f cfFvf kbf{ b]v–+] ltgsf uf]/f 5fnfel/ /ftf] df6f]sf] lxnf] 5tf5'Nn kf]ltPsf] lyof] . cufl8 csf]{ ;+s6sf] ;fdgf ug'k{ g]{ r'gf}tL s]xLj]/ kl5 pkl:yt x'g] nIf0f cj :ki6 x'bF } lyof] . c1ft uGtJolt/ d cu|;/ x'Fb}lyPF / ck/fGx 9lNsb} hfFbf] lyof] / cfh d sxfF k'Ug] x'F s'g} lglZrt lyPg . kfgL s]xL sd / xfjf rn]sf]n] d]/f] jiff{bL lj>[ª\vn cj:yfdf lyof] / d lelh klg ;s]sf] lyPF . s]xL k/sf] eL/ jf6f]df k'u]kl5 pFwf]lt/af6 pSnFb} u/]sL Pp6L cwj}+z] dlxnfnfO{ b]v]kl5 d s]xL cfZj:t ag]+ / ToxL+ klNt/sf] uf}+8f] uN5\of}8f]df xfd|f] ;fdLKosf] ;++hf]u h'6]sf] lyof] . cj b'j} uf]8f dflyaf6 n;n; au]sf] klx/f]sf] lxnf]df 8'Ab} efl;+b} lyof] / nueu sDd/sf] hf]gL{;Dd lxnf]sf] cfqmd0f glhls+b} hfFbf tL dlxnfn] lx+8\g] uf]/]6f]sf] kyk|bz{g ub}{ uOg\ . cGttM a8f] sl7gfOsf] s;/tn] Tof] cl3lNt/sf] df]6/ af6f] kf/ x'g ;lsof] . cj cl3lNt/sf] df]6/ af6f] gfnLj]nL k/]sf] 3'dfp/f] af6f] lyof] / tL dlxnfn] elgg\–df]6/af6f] k5\ofpg'eof] eg] tkfO{+n] cfh jf; e]§fpg' x'Gg . d 5f]6f] af6f] atfpF5' eGb} df]6/ af6f] 5f]8]/ pgL;Fu d nf}/f] 6]Sb} 3fF;] af6f] pSng yfn]+ . s]xL a]/ kl5 …wf/f] ePsf] 3/g]/ k'Ug]u/L hfg'xf]nfÚ eGb} af6f]sf k|tLs lrGxx¿sf] ;+s]t dnfO{ u/L pgL cfˆgf] af6f] nflug\ d hlt lx+8\b} uPFÙ TolQg} cndln+b} klg uP5' . Pp6f p3f/f] rf}/sf] 6fs'/f]dfly k'u]kl5 d}n] af6f] la/fPsf] dxz'; u/]+ . cfˆgf] yfKnf] dflysf] cfsfz emg\emg\ cFWofl/+b} lyof] cyf{t\ ;fFemsf] cfef;n] d]/f] dg cQfln+b} uPsf] lyof] . dflylt/ hxfF 3/ b]V5' Tot} kfvfsf] a'6f a'6\ofg ;dftL em'l08P/ h]gt]g pSnFb} hfFbf Pp6f blntsf] 3/ cfFugdf k'u]/ ToxfFsL dlxnfnfO{ jf;sf] cg'go ljgo ubf{ pgn] elgg\, …jf; t lbpFnf, ufF;sf] Joj:yf ldnfpg ;lSbg . d]/f >Ldfg /S;L vfP/ cfPeg] d ;Fu l/;fpg] 5g\ ÛÚ Tof] kl/l:ylt efFk]/ d ToxfFaf6 klg lx8]+ / lgs} dfly aNntNn plSnP/ /Tg]rf}/sf] xf]6ndf cfOk'Ubf d lgy|'Ss lelh;s]sf] lyPF xf]6njfnfsf aRrf;Fu bf]nfOF dfu]/ d}n] cfˆgf] lgj{:q hLp 9fs]+ / d/0ffGt u/L

bz}+ dfg]/ kms{b+ f xl/ aGbL kf]xf]/ ;fnsf] bz}+ d]/f nflu cln gf}n} eP/ cfP5 . cfkmGtsf] ;'Ts]/f]sf] 5]sf] nfu]/ k"l0f{dfsf lbgdf aofgAa] pd]/sf] g]6f] sf6]sf afa'sf] xftaf6 6Lsf] t nufOof], lx+8g\ ] tf]s nfu]sf] laxfg cfsfz sfnf] eP/ k|ltIf0f 9fls+b} uof], kfgL qmdzM aflSn+b} em¥of] . a]ns ' L kv g} emf]nfsf] ef/Lel/sf u'Gb|s ' , s'/fpgLsf kf]sfn] k|:yfgsf] ;+st] ul/;s]sf lyP . dg leq leq} h;/L ePklg cfh} sf7df8f}+ kms{g] t/v/df nfu]sf] lyof] . lktfhL eGb} x'gx' G' Yof], …Psb'O{ lbgkl5 uP eOxfNof] lg Û o:tf]df hfFbf dfG5]n] klg s] eGnfg\ ÛÚ d eg] hfg cQflnO;s]sf] lyPF . Ps;¶L pd]/sf] a'9f] dg emgemg r~rn x'bF } lyof] . zfob lktfsf] ddtf dftfsf] eGbf sdhf]/ x'bF f] /x]5 Sof/] Û Tof] cfu|xn] d]/f kfOnf /f]lsPgg\ . DofUbL–afUn'ªs \ f Pkm=Pdn] af9L klx/f]n] af6f] lau|s ] f k|zf/0f k|jflxt ul//x]sf lyP . ltgn] klg d]/f] Wofg tfGg ;s]gg\ . nueu b'O{ xKtf jfGb|s ] f] s'gfdf latfPsf] w}os { f] afFw d leq km'l6;s]sf] lyof] . l;dl;d] kfgLd'lg uf8L rNg] rfSnf] af6f]df d k}bn n'dn'd lx+l8/x]sf] lyPF . tftf]kfgL g]/sf] yfªg] n'uf nufPsf] dfUg]sf] h:tf] tnf{ª t'n{ª kmnfdsf ef6f em'l08Psf] k'n b]Vbf d s]xL em;Ë ePF . Tof] eGbf a9L dg e/Ë eof] k'n d'lgsf] DofUbLsf] :j¿k b]Vbf . sfnf] wldnf] pn{+bf] DofUbLsf] k|r08 j]un] k'nnfO{ lgn'Fnf h:t} u/L 5'g 5'g cfFl6/x]sf] . ofqfsf] klxnf] k'n t tl/of] g} . kf/Lkl§ k'u]kl5 jl/kl/sf] lxn] jftfj/0fn] dg s]xL lvGg eof] . cj glx+8L ;'v lyPg . emf]nfnfO{ lk7\o"Fdf s;sf; u/]/ cufl8 kfOnf rnfPF . tftf]kfgL klNt/ Pp6f vf]N;f] cfof] . kfOG6 dfly ;f/]/ lrKn] 9'Ëf 5Nb} hF3f/ t/]+ . v'§f 7fpFdf kb}{gy] . Tot} j/k/sf jfl;Gbf Pshgf aGw'n] dnfO{ b]v] / af]nfP . s'/f nlDag] 8/n] ;+lIfKt zAbfjnL k|of]u u/]/ d eL/ s'gf RofKb} cl3 a9]+ . cl3 a9\g'sf] cy{ eof]–s]xL prf/ dflysf] d"naf6f]df 5fªf]af6 v;]sf] vx/]n] ;fgf] vf]nfsf] ¿k lnP/ af6f] 5]ls/x]sf] /x]5 . wGg kf/Lkl§ tftf]kfgL g'xfpg cfPsf b'O{ e';lt3|] cwj}+z] s]xL dlxnf ;lxt b]lvP . sDd/;Dd kfgL 8'a]sf] / 9Ng] cj:yfsf] d]/f] bzf b]v]/ tL b'O{ ;Hhgn] Pp6fn] csf{sf] xft ;dft] / dnfO{ em08} ‰ofOs'6L kf/] h:tf] u/L Tof] df};dL 7f8f] vf]nf]af6 d]/f] p4f/ u/] . ltgLx¿k|lt dfgjLo cfef/ k|s6 ub}{ cfsfzaf6 jif]{sf] kfgLsf] cv08 k|jfxdf ?‰b} leHb} af6f] sfl6/x]+ . kfgLsf] j]u a9\b} lyof] . s]xL k/ af6f] d'lgsf] s6]/fdf s]xL ljb]zLx¿n] Knfli6ssf] jiff{bL klx/]sf] b]v]kl5 aL; ?lkofF uf]6fdf Pp6f lsg]/ le/]kl5 dgdf /fxt cg'ej eof] . cefjdf 5ftfsf] ljsNk e]§fP/ cl3 a9\g] an ddf cfof] / ck/fGx b'O{ ah]lt/ a]gL ;b/d'sfd cfOk'u]+ . k+lQmj4 ¿kdf uf8Lx¿ /rgf¿53 k")ff{‚ – 113 c;f/–;fpg, 2068

28

54¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


b'v]sf b'Ov'§f t]:of{{O d To; xf]6nsf] ;fgf] jfb{nLdf nDk;f/ ePF . a]n'sLsf] vfgfkl5 k]6Ldf d}n] lgb|fsf] lgdGq0f u/L/x]+ . lbgel/ leh]sf] hLpsf] lr;f] st} uPg . cfFvf k6Ss lemDs]gg\ . kfgL km]l/ bls{/x]sf] lyof] / jfl56fn] lr;f] cf];fl//x]sf]n] dnfO{ lbOPsf] bf]nfO{+n] sfd lbO/x]sf] lyPg . clgb|fsf] 56k6Ld} /ft sfl6of] / laxfg} lemld;]df lemD6L af]s]/ afUn'ª\ tkm{sf] d]/f] ofqf k'gM z'? eof] . afUn'ªb]lv s]xL lsnf]ld6/ dfq j/sf] s'F8'n]df Pp6f hLk e]§fP/ kl5 aNn cfw'lgs hghLjgdf d}n] k|j]z u/]+ / d]/f] t];|f] v'§f ag]/ ;fy lb+b} cfPsf] nf}/f]nfO{ cToGt :g]xk"j{s ljbf u/]+ . zfob pm lagf d ToxfF slxNo}klg cfOk'Ug] lyOFg . k'/fgf] afg]Zj/ kmf]gM $$&#@(#

;"os { f] cGt dª\unk|;fb >]i7 ;"os { f] cGt jf d[To' Û of] ;'Gbf klg tkfO{+ crlDdt x'gx' f]nf Û Pp6f c;Dej s'/fh:tf] nfUg ;Sb5 . ;"ob{ j] sf] klg cGt x'G5 t < Tof] klg eujfg\, eujfg\sf] t cflb–cGt g} x'bF g} –wfld{s b[li6n] x]bf{ . t/ d}n] ljZjf; u/]sf] 5', dgdf nfu]sf] s'/f oxfF elg/x]5–' ;"o{ eujfg\sf] klg d[To' x'g5 ] , pgsf] klg cGt x'g5 ] . s'g} klg ef}lts j:t'sf] ;+/rgfsf] ;[li6 klg x'G5, cGt klg x'G5 . ;[li6 x'g] j:t'sf] cGt x'gk' lg cjZoDefjL xf] . tYo s'/f of] xf]–xfdLnfO{ ;"os { f] ;[li6 ePsf] yfxf x'bF g} , To:t} cGt slxn] x'G5 eGg] s'/f klg yfxf 5}g . j}1flgs syg cg';f/ c/af}–+ c/a jif{cl3 ;"os { f] ;f}od { 08n;Fu} xfdL al;/x]sf] of] k[YjL jf wtL{sf] ;[li6 eof] . To:t}, c/af}–+ c/a jif{kl5 k[YjLdf hGd]sf xfdL dflg;x¿sf sltko k':tfkZrft\ ;"os { f] klg cGt x'g5 ] , d[To' x'g5 ] . ;"os { f] d[To'sf] dtnj clxn]h:tf] tfk kfpg ;lsGg . ;"os { f] bgbg aln/x]sf] cfuf]sf] 8Nnf] v/fgL x'g5 ] Ù To;n] clxn]h:tf] k|sfz klg lbg;Sg] 5}g . Toltv]/ ;f}od { 08nsf] ult s] x'g5 ] , xfdLnfO{ yfxf 5}g . ;fob ;"os { f] zlQm IfL0f x'gs ' f] sf/0f ;f}od { 08nsf u|xx¿ cf–cfkm"df ljBdfg u'?Tjfsif{0f zlQmsf] u'0f klg ;Gt'ng gx'g ;S5 . xfdLn] b]lv/x]sf] cfsfz ljZja|Dxf08 Pp6f ljzfn cgGt z"Go cGwsf/ dfq x'g ;Sb5 . Tolta]nf of] a|Dxf08df c¿ klg w]/} ef}ule{s kl/jt{g cfpg ;Sg]5g\ . cs}{ ;f}od { 08nsf] pTklQ klg x'g ;Sg]5 . tf/fd08n gIfqsf] cb\et' of] a|Dxf08sf] dxf;fu/df ;do;Fu} w]/} kl/jt{g x'g;Sg] xfdL cg'dfg ug{ ;Sb5f}+ . j}lbs sfnsf] syf cg';f/ klg ;"os { f] cGt klxNo} x'g nfu]sf] s'/f xfdLn] ;'lg/fv]sf 5f}+ . PskN6 afns xg'dfgn] cfˆgf] r~rntfn] ubf{ yfx} gkfO{ ;"on { fO{ em08} /f]6L ;Dem]/ d'vleq lgNg vf]hs ] f lyP . rf/}lt/ cGwsf/ x'gu] /L ;"on { fO{ d'vleq /flv;s]sf lyP . OGb|n] x7ft\ ah|n] k|xf/ u/L d'vdf /flv;s]sf] ;"on { fO{ cf]sNg nufP . ;"o{ geOlbPsf] eP b]jnf]s klg cGwsf/ x'g;Sg] xfdL cg'dfg ug{ ;S5f}+ . k[YjLdf /x]sf hLjhGt', k|f0fL, jg:klt OToflbsf] /Iffsf nflu ;"os { f] tftf] k|sfz rflxG5 eg]/ xg'dfgnfO{ ;"o{ lgNg glbOPsf] klg x'g;S5 . x'g klg ;"o{ k[YjLaf6 hlt 6f9f /x]klg k[YjLsf] cfwf/ g} xf] . oxfF /x]sf ;Dk"0f{ k|f0fL jg:kltsf] eujfg\ g} xf] . o; lsl;dn] ;"o{ ;SsnL cg'el" t ug{ ;lsg] eujfg\ xf] . k[YjLsf] k|fs[lts k|efjsf] Pp6f 7"nf] ck"j{ ;|ft] xf] ;"o{ . xfd|f] hLjgnfO{ geOgx'g] k~rtTj kfgL, xfjf, cfsfz, k[YjL / k|sfzdWo] cTofjZos tTj xf] ;"o{ . ;"os { f] k|efj sd x'g] pQ/L / blIf0fL uf]nf4{ tyf lxdfn cflb :yfgdf dflg; / cGo k|f0fLx¿ ;fwf/0f tl/sfaf6 a:g sl7g 5 . To:t}, ;"os { f] k|r08 /fkaf6 k|efljt x'g] k[YjLsf sltko 7fpFdf klg dflg; / cGo k|f0fLx¿nfO{ ;fwf/0f lsl;daf6 a:g ufx|f] 5 . ;"os { f] k|efj of] k[YjLdf ljleGg 7fpFdf ljleGg k|sf/n] kg]{ eP klg

gi

k|sflzt eof] Û

;flxlTos kqsfl/tf ljifos cg';GwfgfTds klqsf

cfn]vg

k|sfzs g]kfn ;flxlTos kqsf/ ;ª\3 s]Gb|Lo sfo{;ldlt, sf7df8f}+ ;Dks{ Email : romire@mail.com.np / sahityikpatrika@gmail.com

kmf] g M )!–$$#@&)#, )!!–^^!%&#, (*$!&@$@!*, (*$!@*!&)%, (*$!*@#)% k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿55

29

56¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


;"o{ geO{ k[YjLdf s'g} hLj hGt'sf] cl:tTj afFsL /xGg . of] k[YjLdf ;"Idbz{s oGqåf/f b]lvg] hLjb]lv ;Dk"0f{ k|f0fL jg:kltnfO{ ;"o{ geO{ x'Gg . ;"on { ] ubf{ g} ;a} hLj–hGt'n] ;donfO{ /ft–lbgdf 6'qm\ofP/ hLjgnfO{ lgoldt ug{ hfg] . xfdL ;dosf] d"No a'‰g ;"os { f] hLjgrof{nfO{ ljrf/ u/]/ lgoldt x'g ;Sg] h:tf];s ' } hl6n sfd klg ;lhn} ug{ ;S5f}+ . csf]{ s'/f, xfdLn] ug]{ s'g} sfd klg z'e– cz'esf] Pp6f lbJobz{s jf ;fIfL ;"o{ xf] . o;/L dfq dgdf /fv]/ sfd ubf{klg xfdLn] slxNo} cz'e ug{ ;Sb}gf}+ . lsgeg], xfdLn] xfd|f] ljj]sn] x'g–] gx'g] sfd ug's { f] ;fIfL ;"o{ afx]s c¿ sf]xL 5}gg\ . xfdL ;a}nfO{ ;defjsf cfFvfn] x]g{ hfGg] sfd klg ;"oa{ f6} l;Sg'k5{ . ;"on { ] cfˆgf] To:tf] ckf/ zlQmn] km}nfPsf] k|sfz s;}nfO{ yf]/,} s;}nfO{ w]/} gu/Lsg ;dfg lbO/fv]sf] 5 . ;"o{ lbgx'F k"ja{ f6 pbfP/ klZrddf c:tfP/ cfˆgf] lgoldt sd{ ub{5 . To;sf] lgoldt sfo{ rGb|dfem}+ slxn] cfwf slxn] rf}yfO eP/ b]vfpFbg} . rGb|dfn] h:t} vfln cfˆgf] cfsf/ abln/xg] eP k[YjLdf 7"n} pynk'yn x'GYof] . uf]nfsf/ k[YjLdf Ps}kN6 k|sfz / /fk 5g{ g;Sg] ePsfn] k[YjLnfO{ 3'Dg lbP/ kfn}kfnf] lbg / /ft u/L k|sfz afF8/] lbnfpg] sfd klg ;f}od { 08nn] ul//fv]sf] 5 . o:tf] ckf/ / ck"j{ zlQm ePsf ;"os { f] d[To'sf] sNkgf ug'k{ lg Ps lsl;dsf] c;Dej xf] . t/ Pslbg ;"os { f] klg d[To' x'g5 ] , cGt kSsf x'g5 ] . Tolta]nf of] ;+;f/ a|Dxf08 k[YjL ;Dk"0f{ ljzfn cGwsf/df ljnLg x'g5 ] g\ . g]kfn efiffaf6 cg'jfb M /f;f ;|ft] M kln:yf gi

sljtf

lktf Zofdn Ps ;fgf] 36gf lyof] o; k[YjLsf], ha ltdL cfof} Ps ;fgf] atf;sf] emf]sfh:tf], t/ uof} cfFwL em}+ . o; hutdf c;+Vo 36gf x'g5 ] g\ cem} . v/af}+ v/a jif{;Dd dflg;x¿ cfpg]5g\, hfg]5g\ . t/ ltdL cfpg' klg Ps 36gf lyof] . dnfO{ af]s/] ltdLn] l;sfof} zAb . dflg;sf c;n, v/fa / ldl>t lrqx¿ b]vfP/ dnfO{ x]g{ l;sfof} ltdLn] . d;+u 5g\ ltdLn] lbPsf pkxf/—36gf / ltgnfO{ cy{ lbg] efiff . d]/f dl:tis tGt'x¿df a8f] htgn] /flvlbPsf] b[li6ljGb'n] g} ;+;f/ x]l//x]sf] 5' d cfh . ddf g} t hLljt 5f} ltdL, s'g} c1ft snfsf/ cfˆgf snfx¿df afFr] h:t} . atf; hxfFsf] klg atf; xf], ;"o{ hxfF klg hfG5 o; k[YjLsf] s'gf s'gf;Dd . hxfF klg ofqf ub{5g\ Hof]lt / Wjlgn] . d}n] x]g{] j:t'nfO{ b[Zojfg t'Nofpg] Hof]ltdf hLljt 5f} ltdL, d}n] lgsfn]sf] Wjlgdf hLljt 5f} ltdL . d pSng] kxf8df d;+u;+u,} d}n] tg]{ hF3f/df d;Fu;Fu,} d lxF8s ] f] h'n; ' df, d]/f gf/fdf, d]/f] lrGTo clrGTodf ltdL ;Fu;Fu} . ltd|f] k|d] sf /+uLg kqbnn] 5f]lkP/ o; wtL{sf] s'g} s'gfdf hLjgsf] cf/fwgfdf 5g\ d]/L cfdf . xf] lktf, d}n] km'6fNg lbOg pgsf r'/f Û ltdLn] nufOlbPsf aGwgnfO{ cufw >4f ul5{g\ d]/L cfdf . s]xL aGwgx¿ x'G5g\ :jtGqtfsf KjfFvx¿h:t} g/d, e'jfbf/ / lk|o . r/fnfO{ jiff{ta\ f6 hf]ufpg]] ;;fgf KjfFvx¿ h;sf h/f ufl8Psf x'G5g\ cGt/td tx;Dd . s]xL dhf 5}g tL ;;fgf KjfFvnfO{ y't/] leq x]gd {' f . hLjg Ps ;du| j:t' xf] . d t nf;nfO{ klg k|f0f xfn]/ dfq x]g{ ;S5' . k|d ] Ps snf xf] afFRg] snf / k|d ] dg]{ snf klg xf] ltd|f] dxfk|of0fsf] pbf; t:aL/ h:t} . sf]xL klg lyPg cf]afgf] ltd|f] clGtd ofqfdf .

b'O{ Ufhn /Ltf vqL ! pbf; pbf; eof] lhGbuL k'mNb} gk'mnL uof] lhGbuL .

@ of] dg st} g8'n] lg x'GYof] dfof df]xdf ge'n] lg x'GYof] .

sf];“u kf]vF" dgsf] u'gf;f] cTof;nfUbf] 5 of] lhGbuL .

lbgx'F l6lkg], lbgx'F ºofFlsg] tL k"mn st}, gkm'n] lg x'GYof] .

gbLem}+ aUg] /x/ lyof] dleq xfjfx'/Lem}+ ax\of] lhGbuL .

cFWof/} Kof/f] 5 cr]n dnfO{ ;w}+ of] cfsfz gv'n] lg x'GYof] .

knkn db}5 { ' cr]n leqleq} s;/L lhpFm d of] lhGbuL .

r]tgfsf] lap 5 dgsf] ux|fdf Effjgfsf] afnL gem'n] lg x'GYof] .

gi cfˆgf] hflt agfpg" 5 ;an] ug"{ 5 w]/} >d of] /fi6«fG] gltsf s'g} ljifodf nfpF ;a}n] dg cfˆgf] au{tdf ;w}+ e/ u/L Ho"bF f ag'g\ ;Gtlt h] h:tf] h;n] hxfF h;l/ xf];\ ub}{ /xf];\ pGglt –k'iknfn pkfWofo

reetapdl@gmail.com

)))

k")ff{‚ – 113

shyamal59@hotmail.com

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿57

30

58¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


b'O{ sljtf

p;sf] cfqmf]z

/fhj bldt ljb|fx] xfdL ;fgf sljtf hgaf]nLsf ;/n, pk]lIft bldt\, ljb|fx] L xfdL ;fgf hg sljtf cfsf/df xfdL ;fgf sljtf lj:tf/df xfdL cfsfz 5'bF } 5f}+ xfdL ;fgf hg sljtf xfd|f] k|efj ljikmf]6s x'bF } 5 xfdL ;fgf ;fgf nf]s kIfw/ c;+Vo sljtf

kb\d b]jsf]6f

3ft

cfh laxfg Ps ldqn] /fi6«sf] b'ul{ t b]v/] hgtfn] lhtfPsf g]tfx¿pk/ jdg vGofP, æs] 3'; vfg / emu8f ug{ k7fPsf xf}+ xfdLn] < ls ;+ljwfg agfpg <Æ 8fF8f / d}bfgdf 3lGsPsf] k|Zg p;sf] lbnsf] 5fFuf] v:bf dnfO{ cfZro{ nfu]g .

;fgf ;fgf ljkGg gful/ssf cfzdf rN5 /fhgLlt / v'?v'? bnfnx¿sf e|i6x¿sf k|:tfj k"/f x'G5 ;fgf ;fgf c;+Vo lgw{gx¿sf] ;fgf ;kgfsf] hudf Psfw 7"nfsf] rfx k"/f x'G5 rN5 /fhgLlt aG5 ;/sf/ sf]xL dGqL x'G5 sf]xL k|wfgdGqL

æd klg t sfd} u/]/ a;]sf] 5' . Odfg kmfn]sf] 5}g . logLx¿nfO{ dfq s]sf] dft nfu]sf] xf] < nf} eGg'xf];\ t, ;/ < s] g]tfx¿n] /fi6«sf] dfof u/]sf eP xfd|f] o:tf] ljhf]u x'g] lyof] t <Æ xf], ljhf]u t xfd|f] 5 . aQL 5}g, kfgL 5}g, dxFuLsf] ef/ kxf8 alg;Sof] . cj;/ 5}g, ;'/Iff 5}g === s]xL klg 5}g hf] ;fwf/0f hLjg afFRg cfjZos x'G5 . t/ klg p;sf] s'/fn] dnfO{ cfZro{ nfu]g lsgeg] g]kfnel/ o:tf] cfqmf]z nxnxfPsf] 5 .

;fgf ;fgf gful/sx¿sf] ;kgfsf] 3ftdf 7"nfx¿ wdfwd kbx¿sf] v;L efu nufpF5g\ xfn cd]l/sf

gi

rajavpudasaini@gmail.com

;lxt c? ;flxlTos klqsf, ljljw ljifosf kf7\o ;fdu|L Pj+ :6]zg/L ;fdfgx¿sf lglDt xfdLnfO{ ;Demg'xf];\ Û

pm eGb} uof], æ;/sf/ t hgtfsf] ;]js xf] Û tL alhofsf ;jf/Lsf] lglDt xfd|f jfxg cj?4 x'gk' g]{ < o; hLjgdf sltj6f /fhf uGg' kg]{ xf] < ltgsf ;Gtfg ljb]zdf k9fpg xfdLn] s/ ltg'{ kg]{ /] < dgk/L s/ < ;x'lnot ljgfsf] s/ <Æ

kf7Ø ;fdu|L k;n -k|f]= sdn ;'j]bL_ hfd] dfs]{6, /Tgkfs{, sf7df8f}+ k;n gDa/ !*, kmf]gM $@$#!%)

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿59

31

60¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


Sof sf]7u] kmem}+ ;a}n] eg]sf s'/f pm klg elg/x]sf] lyof], æoL b]z a]rj' fx¿ tkfO{–+ xfd|f] sb/ ug{ hfGb}gg\ Û xfdLnfO{ nf6fl;wf 7fg]sf xf]nfg\ Û xfdL s;}sf] bfz xf]Ogf}+ Û kh]/f] r9\g] kz'x¿sf] g lbn x'G5, ;/ Û g lbdfu ÛÆ dnfO{ of] st} ;'gs ] f] plStem}+ nfUof] . o;df s'g} gf}nf] s'/f lyPg . To;}n] ;'lg/fv]+ === k6Ss} cfZro{ nfu]g . p o:t} o:t} cg]sf}+ s'/f ;'gfpFb} uof], ;a} ;To h:tf] nfUof] === ;a}n] ;To af]Ng] b]zdf c;Ton] kf] cfZro{{ hGdfpF5 . p;sf s'/f olt ;fwf/0f lyP ls === p;sf] cfqmf]z olt ;fwf/0f lyof] ls === dnfO{ slQ klg cfZro{ nfu]g .

gi

/f]rs /rgf k|Nxfb kf]v/]n s:tf] of] /rgf ;w}+ ;/l;nf] cf:jfb g} /f]rs k9\g] kf7s dVv ub\ub ;w}+ ;Gt'i6 5g\ n]vs 5fk] s f] /rgf t /f] r s agL n7\ o fpF b f kf7s 5fKg] n]vs kfpFbf t /rgf cfkm}+ eof] Jofks . s] s:tf /rgf k|sflzt eP s:tf lyP n]vs < k9\b} n]v–syf–lgaGw–sljtf s:tf eP kf7s << of] d"NofÍg ug{ ;S5 s;n] cfwf ztfAbL 3'dL < sf] x]nf{ Oltxf; /f]rs oxfF 6]s/] cfˆg} lhdL << h:t} lj£g k/f];\ tyflk g8uL tfs]/ uGtJodf cfˆg]f nIo ;b}j lglZrt u/L nfu]/ p2]Zodf lxF8\bf ;fFem–laxfg–/ft–lbpF;f] yfQm} gyfSg] agL pT;fxL ultzLn hLjg;Fu} hLjGt ef] hLjgL . d}tLb]jL, sf7df8f}+ kmf]g M $$!#@$(

ubf{ n] v sn] ;kmf Åbon] ;Gb] z –;Dk| ] i f0f kfO{ zfZjt zAb ;Dej eof] ;flxTo–;+ / If0f dfof kf7ssf] ;b}j gldn] ;jf{Ë aGYof] lkmsf emg\ ;Dkfbssf] c7f]6 geP s] rNbYof] klqsf .

sf] ;"rgf ’ k|sfzgfy{ n]v–/rgf k7fpFbf cfkm";Fu Psk|lt /fv]/ dfq k7fpg' kg]{5 . c:jLs[t /rgf ;'/lIft /fVg] cyjf lkmtf{ ul/g] 5}g ’ k|Llt kmG6df 6fOk u/L O{d]nåf/f k7fOPsf :t/Lo /rgfnfO{ u|fXotf lbOg]5 . ’ k|sfzg cof]Uo, c:ki6, ga'lemg] cIf/ ePsf ;fdu|L k|sflzt x'g] 5}gg\ . ’ k|sfzgfy{ cfPsf ;fdu|Lsf] cTolws rfksf sf/0f tTsfn k|sflzt ul/xfNg xfdL c;dy{ 5f}+ . ’ ;fdu|L k7fPsf] rf}yf] cÍ;Dd klg k|sflzt geP /rgf c:jLs[t ePsf] 7fGg' kb{5 . ’ …/rgfÚ df k7fO;lsPsf ;fdu|L c¿ klqsfdf klg k7fOP / b'j}lt/ k|sflzt x'g uP eljiodf To:tf /rgfsf/sf ;fdu|L …/rgfÚdf k|sflzt ul/g] 5}g . ’ …/rgfÚ df k|sflzt ;fdu|L k|ltsf] bfloTj ;DjlGwt n]vsdf g} /xg]5 . k|sfzgfy{ /rgf k7fpFbf pko'{Qm a'Fbfx¿df Wofg lbg cg'/f]w ul/G5 .

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿61

s:tf] /f]rs nfU5 cfh /rgf ;flxTosf] Bf]ts hf] ;ª\ i f{ u/] / hLljt eof] cfwf ztfAbLts Ps} nIo lnP/ lxF 8 \ b 5 ;bf ;flxTo;] j L agL g]kfnL Oltxf; vf; /rgf ;flxTo–;~hLjgL . hf] lgeL{s eP/ rfNb5 ;w}+ cfˆgf b/f kfOnf hf] cfˆgf] ultdf ;/f;/ lxF8L aGb} gaGg] l9nf hf] cfˆgf] lz/ pRr /fVb5 ;w}+ 8Ub} g8Ug] agL of] xfd|f] /rgf t /f]rs agL kfcf];\ gofF hLjgL . @)^* c;f/ !*

sf7df8f}+, kmf]gM $$&$@!&

gi 32

62¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


s]xL ePg

s:tf] gL/; lhGbuL

If]qk|tfk clwsf/L

s'j/] zdf{ sk8f a'lg/x]sf] tfg h:tf] 7\ofs–7\ofs rln/x]sf] 3/–c8\8f c8\8f 3/ sf]7f–rf]6f rf]6f–sf]7f efG5fdf ?dlNnO /x]sf] s:tf] gL/; of] lhGbuL

;ef;b\x¿ cfP s]xL ePg df]6f] tna vfP s]xL ePg Û g t ;+ljwfg g t zflGt gofF g]kfn ufP s]xL ePg Û eQfn] k'ug] /fxbfgL a]r] 7"nf] /sd kfP s]xL ePg Û

;w}+ pxL kxf8, pxL d}bfg pxL au/, pxL cg'xf/ x]l//xg'kg]{ pxL af6f] cf]x/bf]x/ ubf{ub}{ cl3 al9/x]sf] ;Gtf]if lng'kg]{ s:tf] gL/; of] lhGbuL

;lrj s'6] l;l8cf] s'6] g]tflgjf; wfP s]xL ePg Û hgtf l/;fP/ s] x'G5 / emfk' ku/L nfP s]xL ePg Û

/Lltl/jfh dfg]/ lx+8g\ ] /Lltl/jfh 5f8]/ lx+8g\ ] P]g lgod kfng u/]/ lx+8g\ ] P]g lgod 5n]/ lx+8g\ ] ;anfO{ nf]nf]kf]tf] ul//xg'kg]{ s:tf] gL/; of] lhGbuL

xUg]nfO{ eGbf b]Vg]nfO{ nfh s]xL ePg xfo Û s]xL ePg Û

gi

aQL;k'tnL, sf7df8f}+ kmf]g M $$&##*#

k|sl[ tn] Nofpg] Ct' kl/jt{g ;don] NofPsf] k|fs[lts k|sf]k x'ltxf/fx¿sf] cJoj:yfn] hGdfPsf] c;Gtf]if / cfqmf]z c;Gtf]if / cfqmf]zn] NofPsf] xnrn afx]s c¿ s'g} ult g/x]sf] s:tf] gL/; of] lhGbuL

g]zgn sfli6ª\u O08li6«h -k|f=_ ln NATIONAL CASTING INDUSTRIES (PVT) LTD

x]6f}8 + f cf}Bf]lus If]q Head office: TEL-00977 57 520541 FAX-00977 57 525266 Email: gew@ntc.net.np

Branch office: Tika Thali-5, Lalitpur TEL-5007046, FAX-5007266 CELL-9851103352

lj1fgn] u/]sf] rdTsf/ ;Eotfn] u/]sf] ljsf; dflg;n] u/]sf] cfgGb k/af6 x]bf{ x]bf{ k6\ofO{ nflu;Sof] s:tf] gL/; of] lhGbuL

REMEMBER US FOR Manufacture of Cast Iron Main Hole, Hand Hold Cover, Rolling Mill’s Cast Iron, Gun Metal, Aluminium parts and other Casting Items.

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿63

gi 33

64¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

sf7df8f}+, kmf]g M $$&!*)(

k")ff{‚ – 113


xfd|f] k':tfsf] kf}/v

kbf{kmf;

gj/fh sfsL{ xfd|f a/fh'x¿– cIf/ ;If/ lrGb}gy] t/ kf}/v u/]/ …b]zÚ hf]8y\ ] xfd|f afh]x¿– :s"n l;:s"n hfFbg} y] t/ b]z hf]ufpg n8\y] xfd|f afx¿– sgLs'yL …/DdfOgÚ ;Dd k9\y] / b'Mvlhnf] u/]/ 3/v]t hf]8y\ ] xfdL– s] s] g k9\g] ePsfx¿ xfdL– s] s] g sn]h uPsfx¿ } f}+ s] s] hf]8b\ 5 } f}+ / sf] l;t n8\b5 5f]/fn] ;f]Wnfg\ g;f]Wnfg\ of] k|Zg t/ gftLx¿n] t ;f]Wnfg\ lg Û To;} lsg 5f8\y] <

lji0f'axfb'/ l;+x d:t lgb|fdf ;'ts ] f oL bnx¿ 5tf5'Nn cfGtl/s snxx¿ /+uzfnfsf cb[Zo v]nx¿ g]kfn / g]kfnLsf] /utdf of] ljiffQm /f]usf] sL6f0f' s'g af6f] eP/ l5¥of] of] b]zdf ue{df n'ss ] f] Tof] /x:o kbf{kmf; slxn] xf]nf < zflGt / ;+ljwfgsf jfwfx¿ hft / wd{sf] gfpF h'wfpg]x¿ k|sl[ tsf] a/bfg sf}8Ldf a]Rg]x¿ g]kfn / g]kfnLsf] efudf hjh{:tL vfgf k:sg]x¿ s'g efG;]n] ksfPsf] xf]nf Tof] ef]hg ue{df n'ss ] f] Tof] /x:o kbf{kmf; slxn] xf]nf <

sf7df8f}+

gi

zflGtsf Bf]ts g]kfnLx¿ dg dl:tisleq n'ss ] f xltof/x¿ x/]s lbgsf xTof / n"6x¿ g]kfn / g]kfnLsf] 3/ cfFugdf kfx'gf eP/ cfPsf d's§{ fx¿ s'g ldqn] lgDTofPsf] xf]nf cfh ue{df n'ss ] f] Tof] /x:o kbf{kmf; slxn] xf]nf <

d'vdf hgtf / hgfb{g 5 dgdf hk dGq 5 zf]if0fsf] slt 8Dkm' / dfbnsf :j/df cem of] as j[lQ lasfpg' xf] d'vdf d'ns ' f]Ggltsf ukm 5g\ Jojxf/ 5 w"t{ / nDk6sf] cem of] sk6L Jojxf/ dlg slt u'lD;g' xf] < slt 6flS;g' xf] < –dxfgGb ;fksf]6f k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

dlG8vf6f/, sf7df8f}+ kmf]g M (*%!)@!*)(

gi

/rgf¿65

34

66¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


dnfO{ gfªuf] kfb},{ d]/f ;GtltnfO{ k/lge{/tfdf afFRg ljjz kfg]{ d]/f lgwf/df ul/jLsf] n]kg lnkLlbP/ dlSsPsf] rfdndf nfda4x'g afWokfg],{ 3'Dg] d]raf6 a'nS{' s pkm|/] d]/} gfddf ljZj ;o/ ug]{ sn+lst ltdL sf] lg <

d t d'u' ltdL sf] lg < lji0f'k; | fb zdf{ k/fh'nL r+vn ] L, 5fFofgfy, r'rLdf/f, >[0fdf]rg lxd>[ªv \ nf clg wfld{s:ynsf] hudf ;'Gb/tfsf] vfgL /f/fsf] ;fydf :jfledfgsf;fy plePsf] d t d'u' xF' . clg, dnfO{ ul/jsf] klg ul/j dnfO{ lgw{gsf] klg lgw{g dnfO{ a];xf/fsf] klg a];xf/f agfpg] ltdL sf] lg <

ljZjnfO{ n7\ofpg] gLn bx, ljzfn gLn uugnfO{ jIf:yndf ;d]6g\ ,] ;'Gb/tfsf] vfgL k|sl[ tsf] /fgL km]jf tfn, bfdf]b/ s'08, uf];fO{s0' 8, kfFrkf]v/L, ltnLrf] clg ;]kmf]S;'08f]nfO{ cf:j:t kfg]{ dfg;/f]j/;Fu ;'Gb/tf / ljzfntfdf k|lt:kwf{ ug],{ k|fs[lts ;f}Gbo{sf] ;uj{ tfh klx/g] d t /f/f tfn x'F , /f/f tfnsf] klg hggL d d d'u' x'F . ltd|f] dflQPsf] j}z + sf] rfln;]df d]/f ;Gtltn] dnfO{ TofUg afWo x'g kg],{ d]/f ;'Gb/tfsf] nfnLdfdf d]/f ;Gtlt ef]sef]s} ;':tfpg kg],{ d]/f] 5ftL dfly ah|kx| f/ ub},{ dnfO{ ef]sf], gfªuf], / kmf]xf]/L, cNkfo' / k/lge{/tfsf] sn+s yf]kb}{ d]/f gfddf qm"/tfsf] v]tL ug]{ ltdL sf] lg <

k|sl[ tsf]] vfgL, ;'Gb/tfsf] /fgL d t d'u' x'F . clg, dnfO{ dlSsPsf] rfdndf lsga]r ug],{ dnfO{ :jfledfgdf aFfRg glbg] dnfO{ jiff}{ b]lv k/lge{/tfsf] vfª\u]| 8f]sf] af]sfP/ 9Ns] 6f]kL nufpb} d]/f] cl:dtf h'7o\ fpg vf]Hg] ltdL sf] lg < lxdjiff{ kl5sf] gLn uug eGbf gLnf] e} lg:5n, lgeL{s / lg/Gt/ ;Nnf3f/Lsf] ;';fx6em}+ ;';fpFb} cys d'ufnLsf] :ofxf/ ub}{ lg/Gt/ l;+rg ug]{ d t d'u' s0ff{nL x',F d'u' s0ff{nLsf] :g]xdf n'6k'l6Psf] d t d'u' x'F . clg, dnfO{ dfgj ;"rsfª\ssf] g]kfns} clGtd ;"rLdf ;2fd x';g] nfO{ kmfF;Lsf] kf;f]df em'08\ofPem}+ em'08\ofpg] kmflzi6 ltdL sf] lg <

bishnu@nmdc.org.np

gi d'Qm t 9'Ëf x'G5 g p;sf] b'Vg] d'6' x'G5 g b]Vg] cfFvf x'G5 s;}n] kvf{n nufP kvf{n aG5 ;8s agfP ;8s aG5 ;fob To;}n] To;sf] k"hf x'G5 pm O{Zj/ aG5 . –xl/eQm s6'jfn

of;f{uD' af, lr/fO{tf], h6fd;L, lznflht, kfFrcf}n + ,] kbdrfn af]emf] clg lg/d;L h:tf cd"No hl8a'6Lsf] aLhfªs'/ ug]{ d t d'u' x'F . d]/f uxgf n'6/] ,

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿67

35

68¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


O/fssf] ufpFsL Hofdfsf] lkm/fb

b'O{ uLt

zÍ/ zfx

ljjz j:tL htf 3'Dof]=== htf 3'Dof] pt} /fd|f] d]/f] g]kfn h]h] r'Dof] ToxL /fd|f] d]/f] g]kfn

aubfbb]lv b"/ u|fdsL j[4f d PSnL u5'{ lkm/fb lgufx aS; v'bf O/fsnfO{ cNnfx dfkm u/ s] sofdt cfpFb5 } af3 kNs]em}+ d'ns ' xfd|fd ] f d[To' 3'Db}5 Û

n]se } l/ s'lx/f] Kof/f] a];Lel/ 3fd st} 5}g tg} e'mNg] o:tf] Kof/f] 7fd hxfF hfpm htf hfpm /D5 lg of] dg} af]nfpF5 u'/fF;n], ;'gufefn] emg}

jqm b[li6 s:tf] nfUof] oxfF k¥of] ah|kft AjfF;fx¿ aVt/aGbsf xdnf eof] 3ft vf]hs ] f O/fsL kmf}hnfO{ x'8F f/x¿ ;l/ uf]nfaf/L a;]{ a:tL ufpF gi6 x/x/L Û

lxdfnsf] rL;f] xfjf hlt 5fd] klg d}bfgsf] tftf] 3fdn] hlt 8fd] klg oxL r'nLdf /D5' d t kfOnf lvP;Dd 3fd h'gn] d'/Ld'/L dfof lbP;Dd

rLn;l/sf sfjf df/L xjfO hxfhsf tfFtL adx¿ v;fNg] eLif0f ysf{O{ w/tL 5fofF lu4x¿sf t;f{pg] 3'Db} jl/kl/ b'uG{ w ef/L ;8]sf nfzx¿ a:tLel/ uf8\g] sf] 5 /, v'nf sla|:tfg aGof] yft of] eTsL hn]sf] dl:hb z}tfgsf] /fh eof] Û

dem]/Ldf lbof]=== dem]/Ldf lbof] afnL kvL{ a;] x'G5 cfFugLdf km"nk} m"n 5sL{ a;] x'G5

crfSnL g} eof] oltsf ;+xf/ eO{ ;s] Joy}{ lsg afFrs ] f] gflt gfltgf dfl/O{ ;s] o:t} cfˆgf] jtgsf] tafxL b]VgnfO{ xf] ls cfˆgf] of] ufpFsf] a/afbL x]gn { fO{ xf] ls Û o;} 7"nf] p;} a8f] h] u/] lg x'g] sf] /f]Sg] h'Qf lxsf{pg] v} c? ;k"t 5ftL 7f]Sg] < uFjf/ a'9L ;Q/LsL a'l‰bg l:ylt b]zsf] ;'vzflGt sxfF x/fof] afFr/] s] g} eof] Û

x]/] x'G5 b]p/fnLsf] kmsL{ cfpg] af6f] cFhn ' Ldf lnP x'G5 cfFugLsf] df6f] ;f]w] x'G5 rf}tf/LnfO{, eGHofªnfO{ klg …slxn] cfpnf k/b]zL, of] ufpFdf <Ú egL /fV5f} xf]nf 38f klg pbf; b}nfel/ km"nk} m"nn] ;lhPsf] dgsf] 3}nfel/ 6f]nfP/ ga:g' x} h:s]nf]df PSn} cfpF5' d t uf]/6] f]sf dfofx? af]Sb}

……cflzofgfÚÚ /ËË rf]s @@@÷$& uNsf]kfvf dfu{, 7d]n

bastibibas@yahoo.com

gi

gi

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿69

36

70¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


jQmJox¿ cGtu{t ;Todf]xg hf]zL, 8f=cle ;'jb] L, 8f=jf;'bj] lqkf7L / OGb| axfb'/ /fO{sf jQmJox¿ /x]sf 5g\ . dGtJox¿ v08df pgGkrf;hgf JolQmx¿sf ;dLIffTds dGtJo / kf7s k|ltlqmofx¿ /flvPsf 5g\ eg] ;ª\lIfKt l6Kk0fLx¿ gfds v08df pGgfO{; hgf JolQmx¿sf clt ;+ªl\ IfKt / ;ª\lIfKt l6KK0fLx¿ ;dfj]z ul/Psf 5g\ . o;/L of] s[lt ;dfnf]rgfTds÷;dLIffTds÷k|ltlqmofTds ;+/rgfdf /x]sf] b]lvG5 . #= s[ltleqsf pks/0fsf] dGyg M e"ldsf / jQmJo M /f]rs l3ld/]åf/f ;Dkflbt …cGtd{GygÚ s[lt e"ldsfx¿, jQmJox¿, dGtJox¿ / ;ª\lIfKt l6KK0fLx¿ zLif{ssf rf/ v08df ljeflht 5g\ . klxnf] …e"ldsfx¿Ú v08df …cGtd{gsf] ofqfÚ k':tsdfly n]lvPsf pko'Q{ m ljåfgx¿sf e"ldsfx¿ /flvPsf 5g\ . tL e"ldsfdWo] dbgdl0f bLlIftsf] …hLjgofqfsf] sf?l0fs tyf snfTds clen]vÚ zLif{ssf] e"ldsfdf hLjgdf cfpg] k|r08 t"kmfgn] hLjgnfO{ gofF af6f]df df]l8lbg] x'gfn] g} hubLz l3ld/]n] o:tf] zlQmzfnL s[lt n]Vg ;s]sf x'g\ elgPsf] 5 . 8f=uf]ljGb/fh e§/fO{sf e"ldsfsf] zLif{s lgs} nfdf] 5 . …d[To'sf] kfZj{5fofdf nf]nfO/x]sf hubLz;+u Ps /ft cyf{t\ d/0fzLn JolQmsf] of] cd/ l;h{gfk|ltÚ zLif{ssf] e"ldsf bzj6f pkzLif{s / !^ k[i7sf] cfofddf lj:tfl/t g}alGws ;dfnf]rgf z}nLsf] nfdf] e"ldsf xf] . o; e"ldsfdf cfTdk/s cgf}krfl/s z}nLdf g} hubLz l3ld/]sf] pQm s[ltdfly uDeL/ ljZn]if0f ul/Psf] 5 . An8 SofG;/ eP/ pkrf/ u/fpFb} cf]5o\ fgdf klN6/x]sf hubLznfO{ d[To'sf] kfZj{5fof b]lv/x]sf] JolQmljDa k|bfg u/]/ d[To'jf]w g} s[lt l;h{gfsf] sf/s tŒj ePsf] s'/f oxfF pNn]v ul/Psf] 5 . …cGtd{gsf] ofqfdf k|ltljlDat n]vsÚ, …cGtd{gsf] ofqfdf k|ltljlDat n]v bz{gÚ / …s[i0f ljj/sf] cl3lNt/ pleP/Ú gfds pkzLif{sx¿ o; e"ldsfsf zlQmzfnL kIf x'g\ . bfz{lgs sf]0faf6 n]lvPsf] of] e"ldsf ljlzi6 5 . o;df hubLz l3ld/]sf] ;du| ;flxlTos JolQmTjsf] ;d]t lg¿k0f ePsfn] of] cem k|flKtk"0f{ ag]sf] 5 . g/xl/ cfrfo{sf] …dfld{s pkGof; h:tf]Ú zLif{ssf] 5f]6f] e"ldsf kqfTds z}nLsf] 5 eg] 8f=1fg' kf08]sf] …cg'el" tsf] dxf;fu/Ú zLif{ssf] e"ldsf klg cf}krfl/s z}nLsf] 5 / l6Kk0fLd"ns 5 . aLr aLrdf sljtfTds z}nLsf] ;sf/fTds l6KKf0fL o;sf] ljz]iftf xf] . e"ldsfdf cgf}krfl/s cfTdk/s z}nL, sljtfTdstf / ;dLIffTdstf Ps} 7fpFdf kfOg' o; e"ldsfsf] csf]{ pNn]vgLo kIf xf] . o;k|sf/ …cGtd{gsf] ofqfÚ dfly n]lvPsf rf/}j6f e"ldsfx¿df ;+jb] gfTds kIfsf] k|antf kfOG5 . An8 SofG;/n] cqmfGt kf/]sf a]nf To;;Fu n8\b} cfTdansf] b[9tfsf ;fy n]vgdf nfu]sfn] klg Psflt/ ;+jb] gf / ;xfg'el" t JoQm ePsf] 5 eg] csf{lt/ d[To'af]wL r]tgfn] 3r3RofP/ n]lvPsf] x'gfn] klg …cGtd{gsf] ofqfÚ zlQmzfnL ag]sf] 5 . pko'Q { m ;a} e"ldsfx¿sf] d"n clek|fo oxL xf] . uxgtf, bfz{lgstf, efjfTdstf / ;dLIffTdstfsf b[li6n] 8f=e§/fO{sf] e"ldsf ljlzi6 5 . efjgfTdstf / ;"Idtfsf b[li6n] cGo e"ldsf klg ;an 5g\ . …cGtd{GygÚ sf] bf];f| ] dGtJo v08sf ¿kdf /x]sf] 5 . o; v08df …cGtd{gsf] ofqfÚsf] ljdf]rg sfo{qmd / o; s[ltn] pQd zflGt k'/:sf/ k|fKt ubf{ ;flxlTos ;df/f]xdf k|:t't ePsf dGtJox¿ ;dfj]z ul/Psf 5g\ . o:tf dGtJox¿ ;a} g} k|efjk"0f{ 5g\ . ;Todf]xg hf]zLn] hubLz l3ld/]sf] …cGtd{gsf] ofqfÚnfO{ g]kfnL

‘cGtd{Gyg’ dflysf] dGyg 8f=nId0fk|;fb uf}td !=

ljifo k|jz ] g]kfnL ;flxTosf sljtf, syf, pkGof;, gf6s, lgaGw÷;+:d/0f cflb ljwfdf snd rnfP/ :yflkt ePsf hubLz l3ld/] kl5Nnf] ;dodf …cGtd{gsf] ofqfÚ -;+:d/0f–@)^$_ n]v/] ;jf{lws rrf{sf] lzv/df /x]sf b]lvG5g\ eg] o; s[ltn] dbg k'/:sf/ k|fKt u/]kl5 pgsf] rrf{n] g]kfnL ;flxTodf JoflKt ;d]t k|fKt u/]sf] b]lvG5 . kf}g] bh{g s[ltsf ;|i6f hubLz l3ld/]sf] …cGtd{gsf] ofqfÚ dfly g]kfnL ;flxTosf/, ;dfnf]rs, kf7s cflb ;a}n] l6Kk0fL u/]sf 5g\ . o;k|lt cfˆgf wf/0ff / dGtJo /fv]sf 5g\ . sltkon] ;dLIff ;dfnf]rgf n]vs ] f 5g\ . pgsf] o;} s[ltaf/] n]lvPsf e"ldsfx¿, jQmJox¿, dGtJox¿ / ;ª\lIfKt l6Kk0fL jf kf7s k|ltlqmofx¿ cflb ;a} lsl;dsf cfn]v / l6kf]6x¿nfO{ Ps} 7fpFdf /fv]/, ;ª\sng u/]/ / ;+of]hg u/]/ /f]rs l3ld/]n] To;sf] ;Dkfbg ;d]t u/L …cGtd{GygÚ @)^&_ gfds s[lt aflx/ NofPsf 5g\ . …cGtd{gsf] ofqfÚ dflysf] …cGtd{GygÚ dfly klg ;dLIffTds dGyg ug'{ o; cfn]vsf] ceLi6 xf] . …cGtd{GygÚ ;+u …/rgfÚ klqsf / o;sf ;Dkfbs /f]rs l3ld/] s;/L ufFl;Psf 5g\ eGg] s'/f klg oxfFg/] :d/0fLo 5g\ . …/rgfÚ klqsfn] @)#@ df g} hubLz l3ld/]sf] …;flatLÚ pkGof;nfO{ ljz]iffÍsf ¿kdf k|sflzt u/]sf] lyof] eg] hubLz l3ld/]s} …cGtd{gsf] ofqfÚ dfly n]lvPsf e"ldsf, jQmJo, dGtJo / l6Kk0fLx¿nfO{ …/rgfÚ klqsfs} :j0f{ cª\ssf ¿kdf k|sflzt u/]sf] b]lvG5 . …/rgfÚ sf] :j0f{ cª\sdf k|sflzt ToxL ;fdu|L …cGtd{GygÚ s[ltsf ¿kdf hubLz l3ld/] k|lti7fg, /fd]5fk dGynLaf6 k|sflzt ePsf] 5 . o; ;DaGwdf csf]{ :d/0fLo s'/f emg\ dggLo 5 . @)#@ sf] a}zfvdf …/rgfÚn] …;flatLÚ nfO{ ljz]iffÍsf ¿kdf 5fKof] / To;} jif{sf] c;f/ ;fpg cª\sdf …;flatLÚ af/]s} kl/rrf{nfO{ klg ljz]iffÍsf ¿kdf 5fKof] . o;/L …/rgfÚn] ;|i6f hubLz l3ld/] / pgsf l;h{gfsf] /fd|f] ;Ddfg u/]sf] 5 . of] …cGtd{GygÚ klg To:t} ljz]if / pNn]vgLo ;Ddfg xf] . -@_ s[ltsf] ;+/rgf / cfofd ;flxTosf/÷jl/i7 ;flxlTos kqsf/ /f]rs l3ld/]åf/f ;Dkflbt Pj+ hubLz ygÚnfO{ hubLz l3ld/]sf] ax'rlr{t l3ld/] k|lti7fg, /fd]5fkåf/f k|sflzt …cGtd{GygÚ k':ts …cGtd{gsf] ofqfÚaf/] dd{1x¿sf dGtJo elgPsf] 5 / tbg'¿k juL{s/0f u/]/ ;fdu|Lx¿sf] ljGof; ul/Psf] 5 . b'O; { o c7\tL; k[i7 / rf/ v08sf] cfofddf lj:tfl/t …cGtd{GygÚ leq Ps;o Ps hgfsf Ps ;o Ps l6Kk0fLx¿ ePsf] o; s[ltdf …cGtd{gsf] ofqfÚ df /x]sf rf/hgf ljåfgx¿ -dbgdl0f bLlIft, 8f=uf]ljGb/fh e§/fO{, g/xl/ cfrfo{ / 8f=1fg' kf08]_ sf e"ldsfx¿nfO{ ;'?df /flvPsf] 5 .

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿71

37

72¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


;flxTosf] s7f]klgifb eg]sf 5g\ . s7f]klgifbsf] glrs]tf gfds kfq lhpFb} odnf]s uP/ od/fh;Fu ;+jfb u/]sf] ;Gbe{;uF hubLz l3ld/]nfO{ t'ngf ul/Psfn] o; k':tsnfO{ s7f]klgifb gfd lbOPsf] 5 . cle ;'jb] Lsf] …Hof]ltsf] d':nf]Ú zLif{ssf] dGtJo cfTdk/s lgaGw h:tf] 5 / s[lt s]lGb|t x'bF fx'bF } klg kf7snfO{ s[lt;Fu ;+jfb u/fpg] ;fdYo{ o;n] /fV5 . s[ltsf/nfO{ o'4ljhoL l;kfxLsf] k|tLs dfGg' o; dGtJosf] ceLi6 xf] . …cGtd{gsf] ofqf M Ps uxg hLjgaf]wÚ zLif{ssf] 8f=jf;'bj] lqkf7Lsf] dGtJo hubLz l3ld/]sf] ;flxlTos kl/j]z / pgsf] s[lt …cGtd{gsf] ofqfÚsf n]vsLo j}olQms r]tgf / ;+jb] gf;Fu ;Da4 5 / hLjgaf]wsf] laDasf ¿kdf s[ltnfO{ lrgfOPsf] 5 . OGb| axfb'/ /fO{sf] …kxf8 sfd jL/ sfdÚ zLif{ssf] jQmJo g]kfnL snf ;flxTo 86 sd k|lti7fgsf] /fli6«o snf>L k'/:sf/ ;dk{0f ;df/f]x k|:t't ul/Psf] df}lvs jQmJo xf] . o;df s[lt;Fu ;Da4 s'/fx¿ s]xL sd ePklg …cGtd{gsf] ofqfÚnfO{ bfz{lgs ¿kdf x]//] hLjg afFRg] snfsf ¿kdf k|:t't ul/Psf] 5 . e"ldsf / jQmJodf cleJoQm …cGtd{GygÚ nfO{ lgisif{df o; k|sf/ d"Noaf]w k|fKt ug{ ;lsG5 M -!_ oL e"ldsf÷jQmJox¿df s[ltdflysf] j:t'k/s uxg ljZn]if0f 5}g t/ s[ltnfO{ x]g{] gjLg b[li6sf]0fsf] bfz{lgs JofVof 5 . -@_ oxfF÷o; s[ltsf e"ldsf÷jQmJox¿df k|foM clwd"Nog / cjd"Nog gul/Pklg ;+jb] gfTdstf k|r/' 5 . -#_ o; s[ltsf e"ldsf÷jQmJox¿ cgf}krfl/s z}nLsf 5g\, g}alGws 5g\ / klg ;Da4 s[ltsf] sYoaf6 lg/k]If 5}gg\ . -$_ s]xL e"ldsf÷jQmJox¿df gj b[li6sf]0fsf] :yfkgf 5 eg] s]xLdf dfgjLo ;+jb] gfsf] ;fwf/0fLs/0f 5 . -$_ s[ltleqsf pks/0fsf] dGyg M dGtJox¿ jl/i7 ;flxTosf/ hubLz l3ld/]sf] …cGtd{gsf] ofqfÚ s[ltdfly n]lvPsf cg]sf}+ lsl;dsf k|ltlqmofx¿sf] ;ª\ux| …cGtd{GygÚ sf] t];f| ] v08 …dGtJox¿Ú df s]lGb|t 5 . o; v08leq pgGkrf; hgf n]vs÷kf7sx¿sf k|ltlqmofTds dGtJox¿ 5g\ . slkn c1ft, 8f=s'df/ k|;fb sf]O/fnf, s[i0f k|wfg, /d]z uf]vf{nL, /fk|p kf]vn ]| , xl/x/ vgfn cflbsf cfn]vx¿ ck]Iffs[t nfdf 5g\ / ltgn] ;dLIffsf] e"ldsf klg lgjf{x ug{ ;S5g\ eg] a'l4;fu/, ef/tL uf}td, Jofs'n kf7s cflbsf n]vx¿ klg ck]Iffs[t nfdf 5g\ . ;dLIffsf] e"ldsf ;d]t lgjf{x ug{ ;Sg] cfn]vx¿ d"ntM k|efjjfbL÷k|efjk/s b]lvPklg ltgn] Pp6f a]Un} kf7sLo cg'el" t pTkGg u/fpF5g\ . o; v08sf pgGkrf;cf]6f cfn]vx¿dWo] cf7cf]6f cª\uh ]| L efiffdf n]lvPsf 5g\ eg] P3f/cf]6f kqfTds z}nLdf n]lvPsf b]lvG5g\ . sIff * df k9\g] ljBfyL{bl] v lnP/ jl/i7 / k|f9} jfª\do;]jLx¿sf /rgfx¿nfO{ o; s[ltdf ;dfj]z ul/Psf] 5 . 8f=uf}/L clwsf/L, bf]efg /fO{, lk6/ h]=sfy{s, k|bLk yklnof, dgk|;fb ;'Aaf, dfwj s'df/ l/dfn, 8f=/d]z vqL cflbsf cª\uh ]| L efiffdf n]lvPsf dGtJox¿ klg cgf}krfl/s / cfTdk/s z}nLsf 5g\ . …dGtJox¿Ú v08sf cfn]vx¿dWo] OlGb/f k|;fO{,+ lrQ/~hg g]kfnL, hut\ clwsf/L, 8f=lbjfs/ k|wfg, b]jG] b|kt| fk ;fx, k|bLk yklnof, ef]h/fh e§, dgk|;fb ;'Aaf, df]xg 7s'/L, 8f=/d]z vqL, nId0f ufDgfu] cflbsf dGtJox¿ k"/} kqfTds 5g\

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿73

/ kqfTds ePs}n] tL cgf}krfl/s klg 5g\ . c/ljGb l/dfn, s[i0frGb| l;+x k|wfg, uf]ljGb jt{dfg, hob]j e§/fO{, 8f=ho/fh cfrfo{, 1fg'jfs/ kf}8n ] , emds l3ld/], wg/fh lul/, w|j' rGb| uf}td, gu]Gb|/fh zdf{, efuL/yL >]i7, dg' a|fhfsL, /d0f l3ld/], l;=s]=nfn cflbsf dGtJox¿ ;+:d/0ffTds, g}alGws, ;+jb] gfTds, xflb{s, cg'el" tk/s / k|ltlqmofTds 5g\ . tL dWo] sltko dGtJox¿ Go"g ¿kdf ;dLIffTds ;d]t 5g\Ù tfklg cfTduttf / ;+jb] gzLntfdf xflb{stfsf] /Ën] ;FufPsf cleJolQmx¿ g} …cGtd{gsf] ofqfÚ s[ltdflysf cGtd{Gygsf] d"n clek|fo xf] eGg] :ki6 b]lvG5 . oL dGtJox¿ kf7sLo k|ltlqmof l;4fGtsf b[li6n] a9L dggLo 5g\ . bfz{lgstf, af}l4stfo'Qm ;dfnf]rgfTdstf / uxg tyf uDeL/ ljZn]if0f ltgdf Tolt gkfOPklg xflb{stf / dfgjLo ;+jb] gfsf] cleJolQmsf b[li6n] tL a9L dggLo 5g\ . …cGtd{gsf] ofqfÚ s[ltsf dfWodaf6 hubLz l3ld/]sf afXo–cfGtl/s kIfsf] xflb{s lg¿k0f ug'{ o; s[ltleqsf cyf{t\ …cGtd{GygÚ leqsf dGtJox¿sf] d"n ceLi6 xf] dGtJox¿df cleJol~ht cGtd{GygnfO{ lgisif{df o;k|sf/ b]vfpg ;lsG5 . -!_ dGtJox¿df …cGtd{gsf] ofqfÚ dflysf ;fdfGo / ljlzi6 kf7s k|ltlqmof 5g\ . -@_ dGtJox¿df JolQm hubLz l3ld/] / pgsf] s[ltdflysf] sf?l0fs / ;+jb] gfTds k|ltlqmof 5 . -#_ dGtJox¿ k"/} cgf}krfl/s 5g\ / tL hubLz l3ld/]nfO{ cfGtl/s kl/ro u/fpg] vfnsf 5g\ . -$_ dGtJox¿df c+zt M ;dLIffTds r]t ;d]t kfOG5 tfklg d"ntM g}alGws ;+:d/0ffTds / kqfTds 5g\ . -%_ dGtJox¿df hubLz l3ld/] / pgsf] pQm s[ltdflysf] cf:yf, >4f, :g]x, ;Demgf / xflb{stf a9L k|s6 ePsf] b]lvG5 . -%_ s[ltleqsf pks/0fsf] dGyg M ;ª\lIfKt l6Kk0fLx¿ …cGtd{GygÚ leq hubLz l3ld/]sf] …cGtd{gsf] ofqfÚ dflysf ;ª\lIfKt t/ ;6Ls dGtJox¿ 5g\ / ltgnfO{ …;ª\lIfKt l6Kk0fLx¿Ú v08df /flvPsf] 5 . o:tf l6Kk0fLx¿ Ps jfSob]lv !^ kª\lSt;Ddsf 5g\ . pk]Gb| kfun, sfnLk|;fb l/hfn, s'Gb bLlIft, vu]Gb| ;ª\uf| n } f, b'uf{ l3ld/], b]z ;'Aaf, gLnfDa/ cfrfo{, k'?iff]Qd bfxfn, k|bLk 1jfnL, k|bLk g]kfn, k|ef e§/fO{, j}/fuL sfOFnf, d~h'n, df]ldnf, /hgL 9sfn cflbsf pGGffO{;cf]6f ;ª\lIfKt l6Kk0fLx¿ dWo] b'uf{ l3ld/] / j}/fuL sfOFnfsf l6Kk0fLx¿ Ps jfSosf -cf7 zAbsf_ 5g\ eg] c¿ b'Ot{ Lg jfSob]lv kGw| ;f]/ kª\lQm;Ddsf 5g\ . o:tf ;+lIfKt l6KK0fLx¿ kmf]g jf k|ToIf e]63f6 / cGo ;Gbe{x¿df lnOPsf kf7s k|ltlqmof x'g\ . o:tf k|ltlqmofx¿nfO{ klg ;;Ddfg :yfg lbg' ;Dkfbssf] kf7s k|ltsf] ;Ddfg xf] eg] ;a} k|ltlqmofx¿nfO{ Jojl:yt tl/sfn] ;'/lIft /fVg' n]vssf] ;'Joj:yfkg s'zntf xf] . ;ª\lIfKt dGtJox¿df cleJoQm cGtd{GygnfO{ o;k|sf/ b]vfpg ;lsG5 M -!_ …;ª\lIfKt l6Kk0fLx¿Ú df cleJoQm k|ltlqmofx¿ ;ª\lIfKt kf7s k|ltlqmofsf gd'gfsf ¿kdf 5g\ . -@_ oL l6Kk0fLx¿ ;ª\lIfKt t/ vFlbnf / ;6Ls 5g\ . -#_ oL l6Kk0fLx¿ JolQm hubLz l3ld/] / …cGtd{gsf] ofqfÚ s[ltdflysf Ps em'Nsf] tyf Ps e'Nsf] k|ltlqmof ePsfn] tL cToGt ;f/k"0f{ 5g\ . 38

74¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


-^_ ‘cGtd{Gyg’ leqsf] ;du| dGyg M hubLz l3ld/] g]kfnL sljtf / cfVofg Pj+ lgaGw ljwfsf jl/i7 ;flxTosf/ x'g\ . s'g} a]nf …;flatLÚ / …lnnfdÚ h:tf s[ltx¿sf dfWodaf6 :yflkt eO;s]sf hubLz l3ld/]sf] prfOnfO{ …cGtd{gsf] ofqfÚn] cem pRr lzv/df k'¥ofPsf] 5 / To;} s[ltdfly n]lvPsf JoQm ePsf ;dLIff÷;dfnf]rgf÷dGtJo÷jQmJo÷l6Kk0fL cflb k|lts[ofx¿nfO{ Ps} 7fpFdf ;ª\sng ;Dkfbg u/]/ /f]rs l3ld/]n] tof/ kf/]/ kf7s ;dIf NofPsf 5g\ / o;af6 pQm s[ltsf] dxQf emg\ a9]sf] 5 . …cGtd{GygÚ leq …cGtd{gsf] ofqfÚ dflysf dGygx¿ ;jf{lws 5g\ / k|To]s cfn]v÷l6Kk0fLx¿ s[ltsf s]Gb|Lotfdf x'g' :jfefljs} xf] tfklg hubLz l3ld/]sf] ;flxlTos JolQmTjsf ljleGg kf6fx¿, ;fdflhs ;]jf;+u hf]l8Psf ;Gbe{x¿ / pgsf]÷pgsf kl/jf/sf] ;fdflhs ;]jfefjsf ljljw cfofd, kIf / tYox¿nfO{ klg w]/} n]vsx¿n] pNn]v u/]sf 5g\ . …cGtd{gsf] ofqfÚ s[ltnfO{ s[ltsf s]Gb|Lotfdf g} /x]/ j:t'lgi7 / j:t'ut JofVof ljj]rgf ug'e { Gbf hubLz l3ld/]sf] …dfOnf]dfÚ ;Fu ;Gble{t u/fP/ x]l/Psfn] …cGtd{GygÚ Úleqsf w]/} cfn]v÷e"ldsf÷dGtJo÷l6Kk0fLx¿ j:t'lgi7 x'g ;s]sf 5}gg\ . jl/i7 ;flxTosf/ hubLz l3ld/]n] d[To'af]w gu/]sf eP ;fob olt zlQmzfnL s[lt l;h{gf ug{ ;Sg] lyPgg\ ls < eGg] k|Zg cfpg ;S5 tfklg d[To'af]w zlQmzfnL s[lt l;h{gfsf] sf/s tŒj xf] eGg] s'/f oxfF k6Ss} la;{g ;lsFbg} . ctM pgsf] …dfOnf]dfÚn] pgnfO{ lbPsf] d[To'af]w / k|ltlqmof lbg]x¿sf xflb{s ;+j+ b] gfTds kIfn] Pj+ kf7sx¿sf] ;+jb] gfTds xflb{s ;xfg'el" tn] …cGtd{gsf] ofqfÚ sf] ;flxlTos u'0fjQf tyf d"NojQfsf] lg¿k0f …cGtd{GygÚdf Tolt x'g ;s]sf] b]lv+bg} . s[ltsf] ;flxlTos d"No s] 5 < hubLz l3ld/]n] j}olQms cg'el" t, ;+:d/0f, kL8f, cf3ft cflb ;a} s'/fnfO{ s;/L zfZjt / ;flj{s agfPsf 5g\ < pgsf] of] cg'el" t / ;+:d/0f s;/L ;fwf/0fLs/0f ePsf] 5 < eGg] af/]df ck]lIft ljZn]if0f x'g' cfjZos 5 . -&_ lgisif{ jl/i7 ;flxlTos kqsf/ /f]rs l3ld/]åf/f ;Dkflbt …cGtd{GygÚ jl/i7 ;flxlTos JolQmTj hubLz l3ld/]sf] ax'rlr{t ;+:d/0f s[lt …cGtd{gsf] ofqfÚ dfly n]lvPsf, JoQm ul/Psf, l6Kk0fL ul/Psf, k|ltlqmof lbOPsf dGtJox¿sf] ;ª\ux| xf] . Pp6} s[ltdfly olt w]/h } gf n]vs÷kf7sx¿n] JoQm u/]sf k|ltlqmofx¿sf] o:tf] ;ª\ux| lj/n} b]lvG5 . zlQmzfnL n]vgsf nflu To:t} ljlzi6 If0f / :km'/0f rflxG5 . Tof] :km'/0f / If0fsf] ;Gt'lnt ;+of]hg eof] eg] s[lt cAan aG5 . cAan s[ltdfly n]lvPsf] …cGtd{GygÚ s]xL cfn]vx¿ afx]s Tolt cAan x'g g;s]sf] xf] ls < ;+jb] gfTds / xflb{s kIfn] s[ltsf] j:t'tf s]xL cf]em]ndf k/]sf] xf] ls < s[ltnfO{ pgs} hLjgj[Qsf cfnf]sdf x]g{] sfd sd ePsf] xf] ls < cyjf s[ltsf] ;flxlTos d"No l;4fGtnfO{ ku]N{ g] vfnsf cfn]vx¿ s]xL Go"g eP ls < u'0fjQf dfly efj'stf xfaL ePsf] xf] ls < eGg] h:tf w]/} k|Zg ;r]t kf7ssf cufl8 cfpF5g\ . t/ o;f] eGgfsf] tfTko{ bf]od, ;Ld jf rfxf/ dfq 5 eGg] xf]OgÙ o;nfO{ ljlzi6 kf7sLo k|ltlqmofb]lv ;fdfGo kf7sLo k|ltlqmof;Ddsf >]0fLdf /fv]/ x]g{ ;lsG5 . Pp6} s[ltdflysf] …cGtd{GygÚ sf] hGdsf]÷k|flKtsf] :t'To k|of; cAan 5Ù dxgLo 5 .

bLlIftsf] ‘d]/L gLlndf’ pkGof;sf dxTTjk"0f{ kIf 8f=lji0f'k; | fb kf}8n ] ;f/ M g]k fnL ;flxTosf Ps dxTjk"0f{ lrGts / ;h{s dbgdl0f bLlIft pkGof;sf If]qdf gf/L rl/qnfO{ ljz]if dxTjsf ;fy k|:t't ug{] pkGof;sf/ x'g\ . …dfwjLÚ kl5 b]lvPsf] bLlIftsf] …d]/L gLlndfÚ pkGof;df klg gLlndfs} rl/qnfO{ ljz]if dxTjsf ;fy k|:t't ul/Psf] 5 . gLlndf oxfF ax':j¿lk0fL / ;anf gf/Lsf ¿kdf lrlqt 5 . :j}/sfNklgstf / lgaGwsf] ;+ l IfKt Psfnfksf] z} n L ;+ Z n] i f0f u/L k| o f] u zLn gjz} n Lsf] lgdf{0f ug'{ o;sf] z}nLut ljz]iftf xf] . ToxL z}nL dfkm{t d'VotM k"jL{o / c+ztM klZrdL k/Dk/fdf k|fKt gf/Lsf cg]sg dlxdfdo ¿k pkGof;sL k|d'v kfq gLlndfdf ljjlt{t ePsf] b]vfP/ gf/Lk|ltsf] ljz]if ;Ddfg oxfF k|If]k0f ul/Psf] 5 . To; afx]s dfgjtf, /fli6«otf, hLjgsf] ;'v b'vfTdstf, lrGtg / kl/j] z sf] ;" q fTds lj:t[ l t h:tf cGo ljz] i ftf klg o;df dgUo] b]Vg ;lsG5 . bLlIftsf] of] ;a}eGbf n3' cfofdsf] pkGof; eP klg kfq, kl/j]z / lrGtgsf b[li6n] lgs} 3gTjk"0f{ b]lvPsf] 5 . != k[i7e"ld dbgdl0f bLlIft -!(&(_ sf] bf];f| ] pkGof; …d]/L gLlndfÚ -@)%)_ xf] . o;sf] n]vg bLlIftn] pkGof;sf] æcfk\mgf] s'/fÆ df eg] cg';f/ @)#$ ;fnsf] ufO{hfqfsf lbg ;'? u/]sf lyP . Toltv]/ rf/ lbgdf *# k[i7 n]v] klg kl5 vf]Hbf n]vsn] %@ k[i7dfq} km]nf k/]sf lyP -k[=s–v_ . o;sf s]xL c+z Toltv]/ k|sfzg klg ePsf x'g\ . pkGof;d} /x]sf] sdndl0f bLlIftsf] n]v cg';f/ klg o;sf s]xL c+z dbgdl0fn] cfk\mgf] …;dLIffÚ klqsfsf] æd]/f] b]z M d]/f] ;+;f/Æ gfds :tDedf klg k|sflzt u/]sf lyP -k[=5_ . ;'?sf] o:tf] k|f¿knfO{ cfd"n kl/jt{g u/]/ bLlIftn] o;sf] n]vg @)$^ c;f]h !$ af6 ;'? u/L @)$^ sflt{s @@ ut] k"/f u/]sf] a'lemG5 -k[=v_ . n]vg / k|sfzg b'j} b[li6n] of] n]vssf] bf];f| ] pkGof; xf] . o;df 7fpF 7fpFdf -k[=#, $), $!, $% / (( df_ k|;ª\ujz dfwjL pkGof;sf k|;ª\ux¿ -h:t} ufnj / dfwjL, dfwjLsf rf/ ;Gtfg, ljZjfldqk|ltsf] dfwjLsf] pk]Iff h:tf s'/f_ NofOPsf] 5 . To:t} 7fpF ljz]ifdf gLlndfnfO{ dfwjLs} csL{ ¿k jf k|lt¿kf klg dflgPsf] 5 . pkGof;sf cGTolt/ gLlndfn] d kfq jf df:6/;Fu :ki6 eg]sL 5– æltd}| dfwjLsf] kfFrf}F 5f]/f] xf] of]–d}n] hGdfPsL . of] ltd|f] 5f]/fsf] gfpF k[y' /fVg] x} . ltd|} pT;u{ xf] of] . xfd|f] k|d ] sf] kfjg lrgf], hf] ltdL xf} . Tof] ltdL xf} .Æ -k[=((_ o;af6 dfwjL pkGof;sf gfos gflosf -ufnj dfwjL_ g} oxfF ljjlt{t ¿kdf k|s6 ePsf h:tf b]lvG5g\ . o;f] eP klg o; s[ltsf] ;+/rgf :j¿k / …dfwjLÚ pkGof; aLr 7"nf] cGt/ kfOG5 . sn]j/s} b[li6n] x]bf{ …dfwjLÚ pkGof;eGbf of] 5 u'gf ;fgf] -hDdf !)$ k[i7sf]_ 5 . n]vssf] egfO cg';f/ of] lgaGw n]Vbf nVb} ag]sf] ¿k xf] -k[=v_ .

gi

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿75

39

76¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


@=

ljifo lj:tf/ o; pkGof;df ljifosf] k|:t'lt d"ntM PsfnfkLo z}nLdf ul/Psf] 5 . To;}n] n]vsn] o;nfO{ pkGof; gegL Psfnfk eg]sf 5g\ . sltko ;dLIfsn] o;nfO{ pkGof; eGg lxrlsrfPsf] klg e]l6G5 -clwsf/L, @)%! M@@(_ . t/ Psfnfk eGbf eGb} klg pkGof;sf] 7fpF 7fpFdf gLlndf / df:6/ aLr ePsf ;+jfb, ;+jfb;Fu b]vfk/]sf] lemgf] cfVofg k|jfx, To;n] pgLx¿nfO{ s[ltdf gfos gflosfsf ¿kdf :yflkt ub}{ nu]sf] l:ylt, ltgLx¿ aLr 1fg, lj1fg, snf, ;dfh, Oltxf;, hLjg / /fi6«sf af/]df ePsf lrGtg, g]kfnL /fli6«otfsf] lrGtf clg a]nfa]nfdf b]lvg] ltgLx¿sf] k|d ] fnfk, To;k|ltsf] cft'/tf, efjfTdstf h:tf s'/fn] clg pkGof; eGg ;'xfpFbf] o;sf] cfsf/n] klg o;nfO{ pkGof;} t'NofPsf] 5 . lgZro g} k/Dkl/t pkGof;sf] 9fFrf jf vfsfnfO{ o;n] k"/} cg';/0f u/]sf] 5}g tfklg ;flxTosf] clwstd ;+Zn]if0fsf/L jf nlrnf] ljwf pkGof;leq o;sf] :j¿k ;xh} ;+lZni6 x'g ;Sg] b]lvG5 . lgaGwsf] ljsL0f{ lrGtg / efjfTdstfsf] ljz]iftfnfO{ k|z:t cfTd;ft\ ub{} k|s6 ePsf] pkGof;sf ¿kdf jf lgaGwfTds pkGof;sf ¿kdf o;nfO{ lng ;lsG5 . of] o;sf] lzNk k|of]usf] gjLgtf jf k|of]uzLntf g} xf] . bLlIftsf] klxnf] pkGof; …dfwjLÚ df ljifoj:t'sf] h'g ljzb j0f{g 5 To;sf ljk/Lt oxfF ;f/} ;lª\IfKt ;ª\st] dfq} kfOG5 . 7fpF ljz]ifdf t Tof] sljtfsf] ;ª\st] jf k|tLsfTds sygsf ¿kdf dfq} cfPsf] 5 t/ j}rfl/s kl/k|I] o eg] …dfwjLÚ sf] eGbf o;sf] ;Lldt b]lvFbg} . a? lj:t[t g} b]lvG5 . dfwjL j}lbs sfnLg ljifosf] pkGof; xf] . To;df d"ntM pQ/ j}lbs sfnLg o'uhLjg / lrGtgsf] kl/k|I] onfO{ cfw'lgs b[li6n] jf dfS;{jfbL clek|/] 0ffn] x]l/Psf] 5 t/ oxfF sfn ljz] i f, e" u f] n ljz] i f / lrGtg ljz] i fsf] s' g } ;Ldf/] v f b] l vF b } g . n]vssf] cfk\mgf] ;fwgfleq k/]sf lrGtg z[ªv \ nf oxfF st} Go"g :ki6tf / st} ;fª\sl] ts dfq} ag]/ k|sL0f{ ¿kdf k|s6 ePsf 5g\ . oxfF ;'b/" ctLtb]lv jt{dfg / eljiot sfnLg l:ylt / ;Defjgfx¿ ;d]l6Psf 5g\ . pkGof; CUj]bsf uf}td Clifn] dfgj hLjgsf nflu k|sl[ tn] ;j{q dw'dotfsf] l;h{gf u/f];\ eGg] sfdgf jf cfx\jfg;Fu} yfngL eP/ hLjgsf] cfgGbdotf, ;'vaf]w clg ltSttf / l/Sttfsf] l:yltaf]w u/fpFb} cufl8 a9]sf] 5 . pkGof;sf] gfos -d jf df:6/_ n] hLjgsf] cfgGbdotfs} af]wnfO{ Psf]xf]/f] syg u/]sf] 5 eg] gLlndfn] hLjgsf ;'v / b'v b'j} kf6fnfO{ lgs} ;3gtfsf ;fy pb\3fl6t u/]sL 5 . oxL qmddf j]b, pklgifb\, /fdfo0f, dxfef/t, b]jL k'/f0f jf ;KtztL r08Lsf cg]sg k|;ª\ux¿, ;"lQmx¿Ù ;+:s[tsf sflnbf;, eje"ltÙ g]kfnLsf ;d, b]jsf]6f, Jolyt, l/dfn, uf}td -w'j| rGb|_, v/]n -ls/0f_, d]njfb]jLÙ lxGbLsf /fwfs[i0fg\, ljj]sfgGb, /jLGb|gfy cflbsf l;h{gf ;Gbe{x¿, b[li6sf]0fx¿ oxfF cg':o't x'bF } uPsf 5g\ . To:t} klZrdsf qmfO:6, ;'s/ft, Pl/:6f]6n, ;]S;lko/, 6fN;6fo, dfOs]n PGh]nf], l;sGb/, t]/:] sf]ef, lx6n/, o'/L uful/g, dfu{/6] Yofr/b]lv lnP/ kl5Nnf cd]l/sL k|fk] m];/ P=;L=Snfs{ -h;n] ;g\ @)() ;Dddf dflg;n] cfk\mgf] d[To'dfly ljho kfpg] 3f]if0ff u/]sf_ ;Ddsf cg]sg O{Zj/, wd{, cWofTd, ef}lts lj1fg, hLj lj1fg, vuf]n, e"uf]n lrGtsx¿Ù ;flxTo, snf, ;ª\uLt ;h{sx¿Ù

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿77

pbf/ cg'bf/ zf;sx¿Ù k|frLg hflt hghfltx¿Ù dlxnf g]t[x¿Ù hfb'sf cfljisf/sx¿sf ljifo k|;ª\u oxfF ufFl;g cfPsf 5g\ . o;n] lgZro g} o;sf] af}l4s Jofkstf / ljzbtf ljzbtfnfO{ b]vfPsf] 5 t/ oxfF cfPsf o:tf k|;ª\ux¿dWo] sltko ;f/} ;"RofTds dfq} /x]sf x'gfn] tL w]/} kf7ssf nflu c:ki6 / b'af{W] o ljifo klg ag]sf 5g\ . o:t} :yfg k|of]usf b[li6n] x]g]{ xf] eg] oxfF u|L;sf] Py]G;b]lv h]?;nd, nG8g, OG8f]g] l] ;of, blIf0f clk|msf, l;8gL, t]x/fg, ;fOk|;, rLg, ;f]leot ;+3, cd]l/sf, tf;sGb, aln{g, leotgfd, gfldljof, kfls:tfg, ckmuflg:tfg, ef/t agf/;, snsQf_ / g]kfnsf ljleGg e"efu -/;'jfsf lsdtfª, nfd6fª, uf];fOs'08, sf7df8f}F pkTosfsf gu/sf]6, rfFug' f/fo0f, c;g, afª\ud ] 9" f, rGb|flu/LÙ cGo eLdkm]bL, lrTnfª\, sf]zL, jfUdtL, ;u/dfyf, gf/fo0fL, hfh/sf]6, vnfª\uf, hgsk'/, l/8L, d'lStIf]q, n'lDagL, slknj:t' cflb 7fpFsf] k|of]u k|ToIf ck|ToIf ePsf] 5 . olt w]/} If]qdf ljr/0f ug{ oxfF :j}/sfNklgs un}r + ffsf] pkof]u ul/Psf] 5 h'g aubfbsf gjf}F ztfAbLsf xf? cn\ /zLbsf clnkm n}n aNn}nsf] hfb' un}r + fsf ¿kdf lrlgG5 -k[=@#_ . To;}df a;]/ gfos gflosf -d / gLlndf_ afbndfly dfly p8\b} b'lgofF ljr/0f u/]sf 5g\ . o;n] Psflt/ pkGof;sf] Jofks ef}uf]lns kl/j]znfO{ b]vfPsf] 5 eg] csf{lt/ :jR5Gb ljr/0fsf lglDt :j}/sfNklgs dfWodsf] cg';/0fnfO{ klg cf}NF ofPsf] 5 . pkGof; cfVofg ;ª\u7gsf b[li6n] eGbf klg rl/q lg¿k0fsf b[li6n]] a9L dxTTjs dxTTjsf] b]lvPsf] 5 . o;df gLlndfs} rl/qnfO{ a9L dxTjsf ;fy k|:t't ul/Psf] kfOG5 . æ;flxlTos k|of;df d}n] gf/LnfO{ el/;So cu|flwsf/ lbg] u/]sf] 5'Æ -k[=u_ eGg] bLlIftn] o; pkGof;nfO{ klg gf/Lk|wfg pkGof;sf ¿kdf k|:t't u/]sf 5g\ . cl3Nnf] pkGof;df dfwjLnfO{ dfgjLo w/ftns} ;fk]Iftfdf /fv]/ x]g]{ sfd ePsf] lyof] t/ o;df gLlndfnfO{ oyfy{ w/ftndf dfq} xf]Og, cfWoflTds w/ftn jf cflbd gf/L pmhf{sf] k|tLssf ¿kdf klg x]l/Psf] 5 . gLlndf oxfF ax'¿lk0fL b]lvPsL 5 . pm gfos -d jf df:6/_ sL dftf, kTgL / k|o] ;Lsf ¿kdf b]lvPsL 5 . To:t} st} lg/If/ u|fdL0f afnf, st} >lds ;'Gb/L, st} a+z } n] kflQPsL o'jtL, st} JojxfF/ lgk'0f gf/L / st} uDeL/ bfz{lgs lrGtgsqL{ eP/ k|s6 ePsL 5 . gfos -df:6/_ sf gh/df t gLlndf cfgGb, ;f}Gbo{, :g]x, ddtf, sNof0f, dfgjtf, zflGt / ;/ntfsL k|ltd"lt{ g} /x]sL 5 . pkGof;df of] st} /;'jfsf] kxf8 kv]/fdf :ofpnfsf] ef/L af]Sb} lxF8s ] L -k[=!$_ lg/If/ u|fdafnfsf ¿kdf -k[=%&_, st} cln kflQPsL ls/fltgL jf z]lk{gL -k[=@@_ sf ¿kdf, st} cg]sg kL8f / Joyfn] cfxt g/gf/Lsf] kIfdf af]Ng] ;r]t gf/Lsf ¿kdf -k[=()– (!_, st} k'?ifsf] x}sdnfO{ nNsfg{] gf/Lsf ¿kdf -k[=$!_ b]lvPsL 5 . o:t} b]zk|d ] , dfgj k|d ] , hLjg k|d ] , :jtGqtf k|d ] , k|1fk|d ] h:tf s'/fx¿ klg pkGof;sf 7fpF7fpFdf o;sf cleJolQmaf6 k|s6 ePsf 5g\ . hLjgjfbL hfu/0fsf] ;Gb]z klg o;af6 k|s6 u/fOPsf] 5 . pkGof;df gLlndfnfO{ ;Ltfsf] Tofu, b|fk} bLsf] gf/LTj, cg;"ofsf] JojxfFl/stf, ufuL{sf] 1fg / ;fx;, d}qo] Lsf] lg:k[xtf, zLnfjtLsf] bfDkTo, e[s6' Lsf] d}qL h:tf u'0fn]] el/k"0f{ gf/Lsf ¿kdf lrgfOPsf] klg kfOG5 -k[=%&_ . o:t} eLidlktfdxnfO{ 40

78¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


km8\sfbL{ b|fk} bL, /fj0fnfO{ km8\sfbL{ ;Ltf, z'Delgz'EenfO{ km8\sfbL{ r08L, lzjsL kfj{tL, /fdsL ;Ltf, gnsL bdoGtL, l;4fy{sL ozf]w/f, ;'s/ftsL kTgL, cy]nf]sL 8]:8Ldf]gf h:tf k"j{ klZrdsf cg]sg dxTjk"0f{ rl/q;Fu klg t'ngLo 7flgPsf] 5 . oxL qmddf hut\ hggL, cfBzlQm, cljgfzL, cflbphf{, tTjbzL{, :joDe"tf gf/L / k[YjLsf ¿kdf klg gLlndfsf] rl/q ufyf ufog ul/Psf] 5 . Tolt dfq} xf]Og gLlndf ;f/f cfgGbsf] ;|ft] jf /;f] j} ;M sf ¿kdf jf a|Dx ;To+sf ¿kdf lrlgPsL 5 . gfos df:6/n] eg]s} 5– æa|Dx ;To xf] eg] d]/L gLlndf of] a|Dx xf] / To;sf] k|d ] d]/f] ;To xf] .Æ -k[=@&_ o;/L gLlndfsf] rl/qdf dbgdl0fsf] hLjg hut\ ;DaGwL ofjt\ r]tgf k|ltWjlgt 5 . o;df n]vssf] :ki6 :jLs[lt klg 5 – æof] /rgfdf klg dfwjLdf dfwjL / ufnjaLr em}F gLlndf / df:6/df afFl8P/, t/ ;Dk"0f{ ¿kdf Ps eP/ d cfkm" g} k|:t't ePsf] 5' .Æ -k[=u_ n]vssf] of] egfO oxL s[ltdf hlt w]/} nfu' x'G5 Tolt …dfwjLÚ df eg] x'bF g} Ù eP klg Tof] s]xL ck|ToIf eP/ cfPsf] 5 t/ oxfF t k"/} k|ToIf 5 . oxfFsf] df:6/ eg]sf] n]vs :jo+ g} xf] t/ ufnjdf n]vssf] k"/} JolQmTj To;/L cf/f]lkt ug{ ;lsGg . dfwjL / ufnjsf] cfk\mg} sd{ ljlxt rl/qeGbf syg lgwf{l/t rl/q a9L 5 . gf6sLotfeGbf j0f{gfTdstf jf l6Kk0fLd"nstf o;df a9L 5 . To:t} l6Kk0fLdf oyfy{tfeGbf efj's cf:yf / tbg'sn " sf] af}l4stf jf bfz{lgstf -cWofTd bz{g_ n] :yfg kfPsf] 5 . o;n] n]vssf] j}1flgs dfS;{jfbL lrGtg oyfy{ w/ftnaf6 qmdzM hLjgjfbL, /fi6«jfbL, dfgjtfjfbL x'bF } cfgGbjfbsf gfddf cWofTdjfblt/ jf /x:ojfblt/ :ki6;Fu 8f]l/Psf] e]l6G5 . oxfFg/] ;fk]If l;4fGtsf hgs cNj6{ cfO:6fOgn] cfkm\gf] hLjgsf] cGTodf cfWoflTds ;Tok|lt cfk\mgf] cf:yf k|s6 ub{} lj1fgn] cfWoflTds agf];\ clg cWofTdn] cGwljZjf;nfO{ 5f8]/ lj1fgnfO{ ckgfcf];\ eGg] h'g sfdgf JoQm u/]sf lyP jf ;dn] æ1fg lj1fgsf] xft hf]8g\ ' kb{5 sd{dfÆ h'g eg]sf lyP ltgsf] ;Demgf x'G5 . bLlIft klg cfk\mgf] cl3Nnf] jfddfu{af6 ca dWod dfu{df jf ;dGjosf] dfu{df lxF8g\ rfx]sf] b]lvG5 . of] s'/f gLlndfsf] rl/qfª\sgaf6 dfq} geO{ p;nfO{ cToGt k|d ] ug{] pkGof;sf] gfos df:6/ -h;df bLlIftsf] k"/} JolQmTj k|ltlalDat 5 / hf] dsf ¿kdf k|s6 klg ePsf] 5_ sf syg / JojxfF/af6 klg yk :ki6 ePsf] 5 . df:6/ cfk"mnfO{ ;f+Vo bz{gsf] k'?if geO{ ;[li6sf] pknlAwsf ¿kdf /x]sf] dflg; 7fG5 . dflg; ePsf gftfn] cfkm"df qmf]w, b'al'{ 4, OlGb|o nf]nk' tf / lx+;s | kg h:tf bfgj k|jl[ Q klg s'g} ;dodf /x]sf] cg'el" t u5{ . hut\sf c;dfgtf, lje]b h:tf cGofoaf6 d'St x'g hfu/0fsf] ;Gb]z klg ;~rf/ u5{ / cGttM cfkm"nfO{ g/af6 gf/fo0fdf p7fpg], gLlndf h:t} cd/ x'g rfxg] clg cfBzlSt, huthggL, dxfdfof, zlSt :j¿lk0fL, a|Dx¿lk0fL gLlndfsf] lrGts, pkf;s / cgGo k|d ] Lsf ¿kdf k|:t't x'g] sfd u/]sf] 5 . o;sf] sfDo eg]s} cGttM ;f]xL d" t { t faf6 cd" t { t fdf ;fl6b} uPsL cWofTd :t/sL gLlndf g} ag]sL 5 . pkGof;df cfWoflTdstfk|ltsf] nufj eP klg k'/f0fx¿df ePsf c;ª\ultsf] aofg, ;dftfjfbL ;f]rsf] rrf{, k'?if x}sdk|lt s6fIf / gf/Lk|ltsf] ;b\efj, /fi6«kd ]| , lj1fgjfbL b[li6sf]0f, k|d ] fnfk, u|fdL0f ;dfhk|ltsf] df]x h:tf jt{dfg

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿79

o'uhLjgsf ;Gbe{x¿ klg 7fpF 7fpFdf k|s6 ePsf 5g\ . h:t} j]b ljlxt o1 sd{df ufO{sf] xjg gu/] afkt OGb| agfOPsf] gx'ifnfO{ Clifx¿n] kbRo't ug{,' OGb|x¿ k'mF 8f] :jefjsf blvg' -k[=@%_, ;KtztLn] gf/Lsf] s?0ff, ;lxi0f'tf, w}o{ / JojxfF/jflbtf gb]Vg' -k[=*@–*#_, k'?if cjtf/sf] dfq} rrf{ x'g' gf/L cjtf/sf] Tolt rrf{ gx'g' -k[=%@_, ljkGgtfsf sf/0f zLtsfndf st} afnaflnsf gfª\u} s7\ofª\lu|g,' xl:k6n k'u/] klg cf}iflw lsGg] k};f geO{ dg'{ t/ st} s/f]8f}F 8n/sf] a}s F Aofn]G; b]lvg' -k[=()–(!_, dfgj clwsf/jfbLx¿sf] eL8 dfq} b]lvg' t/ ljkGgtfn] db{} u/]sf dfgjnfO{ pgLx¿n] s]xL gug'{ -k[=(!_, k[YjLdf hgtf g} qmflGtsf/L / ;fj{ef}d ;Qf ;DkGg 7fGg' -k[=&$_, x'gv ] fg] / ;Qfdf a:g] k'?ifx¿n] lxhf] -/f0ffsfn_ b]lv clxn];Dd gf/L zf]if0fd} /dfpg', pgLx¿nfO{ gª\Uofpg} rfxg', gf/LnfO{ la5\of}gfdf k"hf u/]/ b]jtf ag]sf k'?if /dfpg' -k[=$)–$!_, b'lgofFdf cfttfoL / oGq0ffbfoL k'?ifx¿ -gflb/ zfx, rª\uh ] vfF, gL/f], lx6n/, 6«D' ofg, rlr{n cflb_ e]l6g' t/ To:tf gf/L gb]lvg' -k[=@)_, ;fgf nfnfafnfnfO{ g]kfnL df6f] lrgfpg vf]Hg' -k[=#_, /fi6«lgdf{0fdf nfUbf cfgGbsf] cg'el" t ug{' -k[=%_, cfkm\gf] b]znfO{ dfof ug'{ eg]sf] cfkm}n + ] cfkm"nfO{ dfof u/]sf] 7fGg', cfh geP klg ef]ln cfk\mgf] b]z ;d[4 x'g] cf; ug'{ -k[=!(_, To;sf nflu k|oTg/t /xg' / g]kfnL x'gd ' f uj{af]w ug'{ -k[=$%–$^_, ljb]z knfog eP/ g]kfn / g]kfnLsf] pkxf; ug{k] l| t qmf]lwt x'g,' cfk\mgf] b]znfO{ æcfsfz hlt g} km/flsnf] / el/nf]Æ b]Vg' k[=^^_, rf}tkmL{ /fli6«o ;d[l4sf] sfdgf ug{' -k[=^*_, ;+;f/el/ cfk\mgf] b]z, /fhf / hgtfsf] pgLx¿;Fu ;';DaGwsf lglDt kxn ug{' -k[=&&_, ;f}Gbo{sL ;|ft] ag]sL gLlndfdf g]kfn ;fl6Psf] b]Vg' -k[=**_, /fi6«sf ;Dkbf /f]d / nG8g k'us ] fdf b'v; ] f] ug'{ -k[=!(–@)_, ljb]zdf g]kfnLn] Joxf]/s ] f] ckdfg b]v] ;'g/] b'vL aGg', sfndf lgaf{w lg/Gt/tf /xg', kbfy{ ultdfg x'g,' h8j:t' r]tgdf kl/0ft x'bF f dfgjsf] ;[li6 x'g' -k[=^#_, ;a} hut\ dfgjn] g} lgdf{0f u/]sf] 7fGg', O{Zj/ klg dfgj lgld{t wf/0ff dfGg' -k[=^&_, cfk\mgf] df6f]nfO{ eGbf klg cfk\mgL dfofn'nfO{ dfof ug{ cft'/ b]lvg' -k[=##_, u|fdL0f lbgrof{kl| t df]lxt x'g' -k[=#_ h:tf cg]sg cf}kGofl;s k|;ª\uaf6 pSt s'/fx¿sf] k'li6 x'G5 . oL afx]s n]vssf] 7fpF 7fpFdf cfTdj[QfGt -k[=@^, %#, %*, &%, &^, &&_, ;flxlTos n]vgsf] cfk\mgf] pb\bZ] o -k[= ^, ^(, &), &#_, hLjg ;DaGwL lrGtg -k[= !, @, $, %, ^, &, !), @&, &# / (%_, ljZjzflGtsf] sfdgf -k[=^$, &$_ h:tf s'/fx¿ klg k|;ª\ujz k|s6 ePsf 5g\ . o:tf sltko s'/fsf] sygdf ;"lStdotf jf cfsif{s ;flxlTostfsf] lgjf{x klg 7fpF 7fpFdf ePsf] 5 . h:t} s]xL pbfx/0f– – hLjg oxL ;Dk"0f{tf xf], cfgGb / kL8fsf] cGof]Gof>o xf] . -k[=!_, – lgaf{w ;'vaf]w cfTd/ltsf] :jKgbf]ifsf] sfNklgs :vng xf] hf] cfgGbsf] aLhf/f]k0fdf kl/0ft x'bF g} . -k[=@_, – >d u/]/ z/L/ yfSg' / cfTdfdf t[lKtsf] cg'ej x'g' cfgGb xf] . -k[=^_, – cfk\mgf] b]zsf] dfof eg]sf] cfkm"nfO{ lrg]/ cfk\mgf] dfof ug{' xf] . cfk\mg} v'66\ fdf pleg' xf] . -k[=!(_, – of}6L gf/Lsf] gfd atfp dnfO{ h;nfO{ of] ljZjsf] Oltxf;n] cfttfoL / oGq0ffbfoL egL gflb/ zfx / rª\uh ] vfF jf gL/f] eg]sf] xf];\ . -k[=@)_, 41

80¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


d'Vo ;Gbe{ u|Gy clwsf/L= cRo't/d0f ;Dkf= -@)%!_= pGgog -dbgdl0f ljz]iffª\s_= c+s !^ -df3–r}t_ . clwsf/L= k"0f{k; | fb -@)%!_= æ;flxTo lrGtgsf ¿kdf dbgdl0f bLlIft / pgsf] …d]/L gLlndfÚ Ps cWoogÆ= pGgog -dbgdl0f ljz]iffª\s_= c+s !^= -df3–r}t_= k[=@!%–@#! . sfTofogL / ;Tod -;g\= @))(_= æd]/L jf]N;g6g qmfkm\6 M :qL d'lQm sL cflb l;4fGtsf/Æ= :qL clwsf/f]+sf cf}lrTo ;fwgf, d]/L jf]N;g6qmfkm\6= cg'jfbs dLgfIfL lbNnL M /fhsdn k|sfzg k|fln= . uf}td= s[i0f -@)^$_= pQ/cfw'lgs lh1f;f= sf7df8f}" M e[s6' L Ps]8l] ds klAns];g . ——————— -@)^!_= æjt{dfg g]kfnL ;flxTodf gf/Ln]vg, pQ/cfw'lgs kl/k|I] odf :qLjfb k7gsf] Ps lrqÆ= ;dsfnLg ;flxTo ;flxTo= !% M! -sflQs– dª\l;/–k';_= sf7df8f}" M g]kfn /fhsLo k|1f k|lti7fg= k[=()–(^ . bLlIft= sdndl0f -@)%)_= ægLlndf dnfO{ dfkm u/Æ= d]/L gLlndf= dbgdl0f bLlIft= nlntk'/ M ;femf k|sfzg . bLlIft= dbgdl0f -@)%*_= dfwjL= t[=;+== nlntk'/ M ;femf k|sfzg . —————————— -@)%)_= d]/L gLlndf= nlntk'/ M ;femf k|sfzg . dsf= r08Lu9 M kf08]o= d}gh ] / -;g\ !(*(_= ;flxTo s] ;dfhzf:q sL e"ldsf xl/of0ff ;flxTo csfbdL . kf}8n ] = lji0f'k; | fb -@)^&_ æpkGof; /rgfdf rl/q / rl/q ljwfgsf] k|sl[ tÆ= hgk|f1dGr= jif{ !!= kf]v/f_= k[= !^)–^%_ . —————————— -@)^&_ ægf/LjfbL lrGtg l;df]g b a'cfsf] b ;]s0] 8 ;]S;= s[ltsf cfwf/e"t s'/fx¿Æ k[YjLjfª\do !) M %= kf]v/f k[= ^^–*$ . a/fn= Clif/fh -@)^#_= pQ/cfw'lgstfjfb / ;dsfnLg oyfy{= sf7df8f}"M k|ultzLn ;flxTo cWoog s]Gb| . lzNk k6gf M ljxfF/ lxGbL u|Gy /fo= uf]kfn -;g\ !(&#_= pkGof;sf lzNk= csfbdL . zdf{ = df] x g/fh -@)^^_= cfw' l gs tyf pQ/cfw' l gs kf7sd} q L ;dfnf]rgf= sf7df8f}F MSj]:6 klAns];g . >]i7= bof/fd -@)^^_= clegj syfzf:q= sf7df8f}+ M kfn'jf k|sfzg k|f=ln= . l;+xn= j}hgfy -;g\ !(**_= lxGbL ljwfPF M :j¿kfTds cWoog= r08Lu9 M xl/of0ff ;flxTo csfbdL .

– –

of] ;+;f/df dflg;n] afx]s s;}n] s'g} kf];fs nufPsf 5}gg\ . –k[=#(_, gLlndfsf] z/L/el/sf /f]df~rdf bf leGrLsf Sofgef; ag"g\ . d]/f k|To]s r'Dag gLlndfsf z/L/el/ htftt} sfps'tL nufpg] sf/vfgf / e6\6L eP/ hfHjNodfg blGs/x'g\ . -k[=$$_, – ltdLn] / d}n] ef]ln of] b]znfO{ agfPkl5 s'g gfs lnP/ s'g 7fpFdf sxfF kmls{g] jxfFxF ¿ < -k[=$^_, – ;|i6f / ;f}Gbo{sf] lgdf{tf eP/ g} t afFb/af6 cl3 a9]/ Tof] hLjg dflg;df kl/0ft eof] . -k[=%!_, – hf] Pp6f k':ts n]V5 s] cfkm"eGbf klxn] n]lvPsf ;a} k':tsaf6 To;sf] k':ts hlGdPsf] xf]Og < -k[=%@_, – kL8f / j]bgfnfO{ of] b]zaf6} lgjf{l;t ug'{ k/]s ] f] 5 . -k[=%&_, – dflg; eg]sf] r]tgf ;DkGg Tof] k|sl[ t xf] hf] kfOnf] kfOnf]df cfkm"nfO{ cfkm+} lrGb} hfG5 . -k[=&#_, – d}n] cfkm\gf] 5ftLdf 3[0ff / k|d ] b'js } f] blGsFbf] cfuf]sf] of}6f d':nf] g} n'sfO/fv]sf] 5' . -k[=&(_, – pb\bZ] ok/s, pb\bZ] o k|l] /t / pb\bZ] o ;+/lIft afFRg' g} t gLlndfsf] hLjg xf] . -k[=*@_, – lgGbf / eT;{gfsf] hLjg afFRg'k/]sf cfhsf xfdLaf/] ef]lnsf] Oltxf;sf/n] n]Vg] kfgf x'g] 5}g / ===< -k[=*%_, cflb . #= pk;+xf/ dbgdl0f bLlIft g]kfnL ;flxTosf Ps uDeL/ lrGts / ;h{s x'g\ . ax'dv ' L ;h{s bLlIftsf] of] bf];f| ] pkGof; xf] . logsf] klxnf] pkGof; …dfwjLÚ g} j}lbs sfnLg ;f+:s[lts lrGtg / gf/L rl/q lgdf{0fsf b[li6n] lgs} dxTjsf] b]lvPsf] 5 . ToxL k[i7e"lddf of] pkGof; cfPsf] 5 . o;df klg ljk'n ljsL0f{ j}rfl/stf, kl/j]zut Jofkstf, lgaGwfTdstf, :j}/sfNklgstf, ;ª\lIfKttf, ;fª\sl] tstf, gf/L k|wfgtf, dfgjtf, /fli6«otf, k|d ] k/stf, ef}ltstfaf6 cWofTd pGd'vtf, tLj| efjfTdstf, ;"lStdotf, ;'vb'vfTds hLjg af]w h:tf ljljw ljz]iftf b]lvPsf 5g\ . cfsf/sf b[li6n] bLlIftsf] of] ;a}eGbf n3' pkGof; xf] tfklg hLjg hut\ / lrGtg cfofdsf b[li6n] eg] c¿eGbf a[xt\ pkGof; b]lvPsf] 5 . oxL n3' cfsf/leq a[xt\ cfofdsf] ;+Zn]if0f o; pkGof;sf] hl6n r'gf}tL / ljz]iftf b'j} ag]sf] 5 . csf{] s'/f bLlIftsf] of] bf];f| ] pkGof; eP klg o;sf] ;+/rgf lgdf{0fdf logsf] cl3Nnf] pkGof;sfl/tfn] eGbf klg lgaGwsfl/tfn] a9L :yfg kfPsf] 5 . o;af6 klg bLlIftsf] of] pkGof; k|of]uzLn ;+/rgf jf ljwf ld>0fsf] gj :j¿ksf ¿kdf b]lvg k'us ] f] 5 . of] gjLgtfnfO{ gsf/fTds b[li6n] geO{ ;sf/fTds b[li6n] x]g{' g} Gofo ;ª\ut x'g] 5 . ;du|df eGbf bLlIftsf] o; pkGof;df olt w]/} ljz]iftf /x] klg ltgsf] s]Gb| eg]s} gLlndfsf] rl/q ;+:yflkt ug'{ xf] . gLlndf oxfF bLlIftsf] cl3Nnf] pkGof;sL dfwjLeGbf klg ax':j¿lk0fL / ;anf gf/Lsf ¿kdf b]lvPsL 5 . p;sf] ax':j¿lk0fL / ;anf gf/L rl/qsf] cfsif{s k|ltlaDa lgdf{0f ug{ ;Sg' g} o;sf] vf; k|flKt ag]sf] 5 .

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿81

paudel.vishnu@yahoo.com

gi

42

82¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


o; ;ª\ux| sf syfx¿dWo] pTs[i6 syf xf], hxfF kltn] cfkm" / aRrfnfO{ 5f8]/ hfg'sf] sf/0f;Dd yfxf gkfPsL lgbf]i{ f gf/Lsf] juL{o / hftLo ef]ufO k|:t't ePsf] 5. ;ª\ux| sf s]xL syfx¿ gf/L / k'?ifsf /fufTds ;DaGw k|foM Ifl0fs cfsif{0fdf ablng] / k|d ] sf] jf:tljs /ª\ rflxF lkmsf x'g] kl/l:yltaf6 u'lh|Psf b]lvG5g\ eg] st} k|]ddf Tofusf] cgf}7f] k|;ª\u ;d]t cfPsf] b]lvG5 . b'O{ lbgsf] hLjg dfofdf latf];\ syfdf Ps hf]8L cGt/Ë k|d ] Lx¿ /fh]z / lggfn] lggfsL alxgL ;¿sf lglDt p7fPsf] lhDd]jf/L / ;dk{0f jf:tjdf k|d ] alnbfg klg xf] eGg] efjaf6 clek|l] /t eP/ k|s6 ePsf] b]lvG5 . syfsf] j:t';ª\u7gsf lx;fan] cToGt ;kmn of] syfdf gf/L cl:tTjsf] vf]hL, gf/L dgf]lj1fgdf b]lvg] zª\sfsf] kf6f], bfDkTo;fy ef]usf lglDt dfq xf]Og, of] k|fs[lts cfjZostf xf] eGg] efjsf ;fy} lbbL alxgLaLrsf] k|d ] sf] cg's/0fLo pbfx/0f k|s6 ePsf] 5 . k|yd k'?if z}nLdf ;+/lrt cfTdsygfTds cleJolQm kfOg] oL syfx¿df syfsf/ gf/L ePsfn] w]/} syfx¿ d'Vo gf/L rl/qsf k|ltlglwsf cfTdk/s cg'el" tdf l;lh{t 5g\ . plNnlvt b'O{ syfx¿ d kfqsf ¿kdf ;/:jtL / ;¿sf ef]ufO / cg'el" tsf cleJolQm x'g\ . t/ s]xL syfdf k'?if kfqsf] cfTdk/s cleJolQmnfO{ klg k|of]u ul/Psf] / ltgdf k'?if dgf]lj1fgsf] ;kmn k|:t'lt ePsfn] ONof e§/fO{df kl/jf/df a'af / cfdf, klt / kTgL, 5f]/f / 5f]/Lsf ¿kdf /xg] dlxnf / k'?if b'j} hfltsf ;+jb] gfnfO{ kqmg ;Sg] JofjxfFl/s / dfgjtfjfbL Ifdtf k|r/' /x]sf] b]lvG5 . o:tf syfx¿df 5f]8]/ cfPsf] ;do syfsf] d kfqsf] ;Gbe{ lng ;lsG5 . ;/n :jefjsL kTgL dw'lnsf / 5f]/f5f]/LnfO{ 5f8]/ 8n/ sdfpg] csL{ cfw'lgs s]6Lsf] afXo ;f}Gbo{df km;]/ p;};uF ljx] u/L ljb]l;Psf] d kfq ljb]zdf sfG5L :jf:gL clgtfaf6 ckdflgt x'gk' /]kl5 h]7L kTgL / kl/jf/sf] :g]x ;D´]/ kZrfQfkdf k/]sf] of] syf ;+:d/0ffTds z}nLdf n]lvPsf] cfbzf]G{ d'v oyfy{jfbL syf xf] . o;/L g} d p;sf] ld:6/ ld:6/, d]/f] gofF gfd g+= @!%, dw'rGb|sf] /ft tyf 6fFsLsf] km"n / Ps hf]8L cfFvfh:tf syfdf klg k'?if kfqsf dgf]bzf / ef]ufOsf ljljw /Ëx¿sf] lrq0f ul/Psf] 5 . d p;sf] ld:6/ / d]/f] gofF gfd g+= @!% cfw'lgs hLjgsf /xg ;xg / cfjZostf k"lt{sf nflu cfkm"eGbf k|f9} pd]/sf wgL dlxnf;Fu of}g;Dks{sdf /x]sf k'?if j]Zofsf cg'ejaf6 n]lvPsf] 5 . d p;sf] ld:6/ syfsf] ;'/z ] nfO{ cfkm" ljb]zdf o:tf] ;D´f}tfdf Psjif{bl] v a:b} cfPsfdf s'g} k5'tf] gePsf] cg'ej 5 eg] csf]{ syf d]/f] gofF gfd g+= @!% sf] d kfq cfˆgf] kl/jlt{t kl/rosf sf/0f b]zsf] /fhgLlt / cfˆgf] ul/aLnfO{ sf/0f dfGg k'us ] f] 5 . o;df s';ª\utsf sf/0f /S;L / ;De|fGt 3/sf dlxnfsf] ;Dks{df k'us ] f] ;fdflhs lj;ª\ultk"0f{ hLjgsf] lrq0f 5 . d p:sf] ld:6/ ld:6/, lgof] / pgL PSnL x'g] 5}gg\ h:tf syfx¿sf] kl/j]z ljb]zL e"ld / ToxfFsf] ;+:s[lt /x]sf] 5, hxfF g]kfnL o'js, o'jtL / j[4fsf 8fo:kf]l/s ef]ufOdf syfsf/ Psfsf/ ePsf] b]lvG5 . oL tLg} syfsf ljifo / ef]ufOnfO{ g]kfnL dg / g]kfnL ;+:s[ltsf sf]0faf6 cg'ej ubf{ x[boljbf/s pbf;Lgtfn] dg g} cldnf] agfOlbG5 .

‘hLjgsf /Ëx¿’ leqsf o'uLg oyfy{ uLtf lqkf7L ONof e§/fO{ -O{=!(%%_ ;dsfnLg g]kfnL syfdf Ps ljlzi6 syfsf/ x'g\ . pgsf] syf ofqf @)$# ;fndf …dw'ks{Údf k|sflzt syf p;sf] k'tnL nLaf6 cf/De ePsf] xf] . pgsf xfn;Dd dg dg} t xf] -@)^)_, clg===-@)^@_, lgMzAb k|Zgx¿ -@)^#_ / hLjgsf /Ëx¿ -@)^&_ u/L rf/ cf]6f syf ;ª\ux| k|sflzt b]lvG5g\ . pgsf] /rgf lzNk lgofqfdf klg ;zQm b]lvG5, h;sf] k|df0f pgsf b'O{ lgofqf s[ltx¿ nkmj/fsf] jl/kl/ -@)^!_ / o'/f]k gf}nf] kl/j]z -@)^%_ x'g\ . pgsf] afnsyf ;ª\ux| s;n] s] a'‰of] <-@)^^_ klg k|sflzt 5 . d"ntM syfsf/sf ¿kdf kl/lrt e§/fO{sf cl3Nnf syf ;ª\ux| sf syfsf t'ngfdf c´} ljifout ;"Idtflt/ k|jz ] u/L uDeL/ lrGtgsf] ;/n k|:t'lt lbOPsf syfx¿n] pgsf] kl5Nnf] syf ;ª\ux| hLjgsf /Ëx¿ /Ëx¿leqsf syfx¿ c´} ltVv/ / hLjgnfO{ kl/eflift ug{ ;Ifd b]lvPsf 5g\ . pgn] hLjgnfO{ ef]ufOx¿sf ;fk]Iftfdf ag]sf] OGb|0] fL xf] eGg] cfef; cfˆgf syfdfkm{t\ k|s6 u/]sL 5g\, h;/L kfgLsf] /ª\ To;nfO{ /flvPsf] efF8fsf] /ª\sf] cfwf/df kl/eflift x'G5, To;/L g} hLjgnfO{ lbOg] /ª\ cd"t{ x'bF fx'bF } klg of] ef]ufOsf ;fk]Iftfdf k|blz{t x'G5 . ONofsf syfsf] ;f/ oxL xf] . afXo / cfGtl/s hut\sf cg]s ljifox¿dWo] ONof e§/fO{sf ;"IdbzL{ ;+rt] gfn] cfw'lgs hLjg / ;x/L kl/j]zsf oyfy{ ef]ufOx¿nfO{ cfnª\sfl/s efiffsf dfWodaf6 k|s6Ls/0f u/]sf 5g\ / pgn] agfPsf] OGb|0] fLdf ;]tf] dfq xf]Og, sfnf] /ª\ klg 5 . v/fgL dfq xf]Og, xl/of] /ª\ klg hLjgsf] no ag]/ a;]sf] b]lvG5 . To;}n] cfzf / lg/fzf, ljdlt / ;xdlt, uNtL / ofrgf log} dfgjLo :jefjsf ;]/f]km]/f]df a;]/ cfw'lgs hLjg–k|lqmofnfO{ lr/kmf/ ug{ oL syfx¿ ;dy{ ePsf b]lvG5g\ . pgsf syfdf lgDg juL{o ef]ufOdf cfly{s ;d:ofn] lklN;Psf lzlIft gf/Lx¿sf ljs/fn ;d:of / dft[ jfT;Nosf] jfWofTds lj36g k|:t't ePsf] kfOG5 . kltsf ¿kdf k'?ifsf] cg'Q/bfoL k|jl[ Qsf] ;fgf] ´ns lbP/ cfˆgf] dfq xf]Og, l;Ëf] kl/jf/sf] qf;bLdf afFRg ljjz gf/LnfO{ pgsf] klxnf] syf Pp6f dfof of], Pp6f dfof Tof Tof]df lrq0f ul/Psf] 5 . s'g} klg a]nf u[x:yLsf] ljs6 af6f]df kTgLnfO{ PSn} 5f]8/] j}olQms cfgGbdf efl;P/ hfg] nf]Ug]sf sf/0f lg/Lx ag]sL ;/:jtLsf] dft[xb[ osf] cfnfk o; syfdf ;'lgG5 . cfOP;Dd k9]/ klg cfjZostfn] ubf{ csf{sf] 3/df sfd ug]{ 3/]n' sfdbf/ aGg ljjz y'k}| ljb]l;Psf gf/Lx¿sf] kL8f o; syfn] eg] :jb]zd} cg'et" u/fPsf] 5, la/fdL 5f]/fnfO{ p;sL ;fgL gfafns lbbLsf ;fydf 5f8]/ csf{sf] 5f]/fsf] :ofxf/df v6\gk' g]{ jfWotfdf ;/:jtLsf] dft[xb[ o nyflnË x'g vf]H5 t/ pm ;dflnFb} c¿nfO{ dfof lbFbf cfˆgf ;Gtfgsf] enf] x'g] cfzLjf{bfTds cf:yfn] cfkm}+ cfˆgf] dgnfO{ ;dfN5] . of] syf

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿83

43

84¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


d'lg d/]sf] 5}g syf syfleqsf] pksyfh:tf] Pp6f k|of]ujfbL z}nLdf n]lvPsf] syf xf] . cfhsf] ;flxTo / To;sf] ;Ldf oyfy{;uF cfa4 5 eGg] s'/fsf] alnof] k|df0f xf] of] syf . d'lg / Hof]ltsf] bfDkTo hLjgsf] ljkmntfsf] sf/0f Hof]lt / zLtnsf] tyfslyt k|d ] ;DaGw /xg' xf] tfklg k/Dk/fut n]vgdf ;dfhdf nlHht eP/ dg'k{ g]{ cj:yf d'lgn] ef]Ug'k5{ . oxfF h:n] uNtL u5{, ;hfoFsf] efuL pxL x'g' k' g]{ tYotkm{ ;ª\st] ub}{ Hof]lt;Fu ;DaGw tf]8/] d'lgn] gofF hLjg k|fKt u/]sf] s'/f syfdf hLjgjfbL ;f]rsf ;fy k|:t't ul/Psf] 5 . ;ª\u|xsf] syf 6fFsLsf] km"n / Ps hf]8L cfFvf åGåsfnLg ljjztfdf cfwfl/t syf xf] . cGhfgdf 3/kl/jf/ / ;dfhsf] alnof] ljZjf;nfO{ nTofP/ hª\un k:g] sltko o'jfx¿sf] kZrfQfkk"0f{ dgf]efjnfO{ s]nfpg ;kmn 5 of] syf . ;+/rgfsf lx;fan] klg of] syf ;ª\ux| s} ;a}eGbf nfdf] syf xf] eg] o;sf] d kfq bfh'af6 x'g uPsf] ck/fw, h'g p;n] lx+;s | ePsf a]nf cfˆg} alxgLnfO{ anfTsf/ ug]{ s'sd{ u/]sf] lyof], o;sf] qf;b lrq0fdf ONof e§/fO{sf] syf lzNk ;hLj eP/ p7]sf] 5 . t/ klg ONofsf syfx¿sf] cGTo cfzfjfbL, hLjgjfbL ;Gb]zsf ;fy x'g] k|jl[ Q cg'¿k of] syfdf klg ToxL z}nL cFuflnPsf] 5 . g]kfnsf] hgo'4sfnLg ;do g]kfnsf] /fhgLlt kl/jt{gsf ;t{df cTolws qmflGtsf/L / kmnbfoL dflgP klg ;fdflhs kl/j]zdf Tof] ;do ;jf{lws sfn/flq lyof] . ;j{;fwf/0f hgtf / gf/L hfltsf] cl:dtfdfly h'g lsl;dsf] gfËf] gfr gflrof], ;D´Fbf tL 36gfx¿ IfDo x'bF } xf]Ogg\ t/ klg ONof e§/fO{sf] dgf]hut\ ;sf/fTds b[li6sf]0f agfpg clek|l] /t 5 / olt aLeT; kfk ug]{ dflg;nfO{ k'gM 5f]/f / bfh'sf] x}l;otdf afFRg] cg'dlt lbg' ONofdf cGtlg{lxt cfbz{sf] ljlzi6 kl/ro ePsf] b]lvG5 . ;du|df hLjgsf /Ëx¿ /Ëx¿leqsf ;a} syf ljifout / lzNkut cfwf/n] dL7f, /l;nf / ;Gb]zd"ns ag]sf b]lvG5g\ . ef]s, /f]u / clzIffeGbf dfly p7]/ ;fdflhs ;DaGw / wf]sfsf sf/0f l;lh{t dgf]j1} flgs ;d:ofx¿n] ag]sf syf oxfF w]/} b]lvG5g\ . of}gs]Gb|L ;d:ofd"ns syfn] dgf]lj1fgsf] txnfO{ vNaNofO{ Ifl0fs cfsif{0fdf km:g'sf] ;d:ofnfO{ phfu/ u/]sf] 5 eg] cGo syfx¿ ljifout ;"Idtf / lzNkut ljlzi6tf cFufn]sf df}lns k|:t'lt aGg ;kmn ePsf 5g\ . k|tLsfTds / cfnª\sfl/s efiff ONof e§/fO{sf syfnfO{ :jflbnf] agfpg] ljz]if tTj x'g,\ h;nfO{ pgn] dgsf] l;nf}6f]df dl:tissf] nf]xf]/f]n] lk;]/ ;a}lt/ ljz]ifk|sf/sf] ld>0f u/]sL 5g\ . b'Mvsf] sfnf] kl/j]znfO{ OGb|0] fLdo agfpg klg klxn] t cfF;' g} rflxof], ONofsf oL syfx¿df b]lvPsf hLjgsf /Ëx¿ cfF;a' f6 knfPsf cg'el" t x'g,\ h'g cg'el" t /ª\ux¿df cg'jfb ePsf 5g\ . k|To]s syfdf kfOg] cfTdsygfTds cleJolQmdf cfw'lgs hLjgsf] /Ëd~rsf] kbf{ p3fl/Psf] b]lvG5 / kf7s afFrs ] f] o'usf] k6fIf]k x'g k'us ] f] 5 .

gi k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

Kff7ssf cfFvfdf ‘b'O{ x/km cf]7x¿’ dx]Zj/ zdf{

poetgeeta@gmail.com

/rgf¿85

44

@)^$ k'; @* ut] :ofª\hf ;flxTo kl/ifb\åf/f sf7df8f}F dxf/fhu~hdf cfof]lht sfo{qmddf cfdlGqt efO d~h'n / alxgL uLtf lqkf7Ln] cfˆgf] ;+oQ ' ms[lt -;+oQ ' m–n]vg_ …b'O{ x/km cf]7x¿Ú dnfO{ pkxf/ lbg'ePsf] lyof] . s[lt k|fKt u/]kl5 n]vsk|ltsf] wd{lgjf{xsf nflu s]xL n]Vg] u/]sf] lyPF, t}klg Tof] ;w}F ;Dej gx'g] /x]5 . ;|i6fåosf] pQm s[lt lgtfGt gf}nf] k|of]u b]v/] s]xL n]V5' eGbfeGb} k':ts kqklqsfsf] wfFhdf k/]/ w]/l} bg cnk eof] . cfh km]nf kf/]/ of] l6kf]6 agfPsf] 5' . slj d~h'n g]kfnL ;flxTofsfzsf pHHjn gIfq x'g\ . pgL k|z:t rlr{t / k|zl+ ;t 5g\ . d~h'n gfd'b uLtsf/ / ufos klg x'g\ . pgn] k|z:t dfqfdf hgtfsf uLt n]vs ] f dfq} 5}gg\, 3'dL3'dL hgtfsf df´ ufPsf klg x'g\ . sf7df8f}bF l] v kxf8}kxf8 t]xy| d' cf7/fO{ -kf]v/L_;Ddsf] k}bn uLltofqfdf cyjf /fNkmf cfGbf]ngsf qmddf rdTsf/ b]vfpg] k|dv ' d~h'n g} lyP / pgL cfh g]kfnL ;flxTosf] km"naf/Ldf 9sdSs km'n/] ;'jf; 5l//x]sf 5g\ . ofqfqmdsf pgsf Sof;]6 ;'gk] l5 p;}an ] f d}n] d~h'nnfO{ e]6g\ rfx]sf] lyPF, t/ Tof] ;+of]u h'/g] . t}klg Tof] k/f]If egf}F cyjf sfNklgs lrghfgsf] d~h'n cgfof;} stfstf d]/f] dgdf k|jz ] ul/;s]sf] cg'ej ePsf] lyof] . w]/} kl5 dfq To;n] ;fsf/ ¿k kfPsf] xf] . ´08} rf/bzs cl3sf] Tof] nfdf] uLltofqfsf qmddf ufpFa; +] L–psfnLcf]/fnL– kfvfkv]/f–vf]nfgfnf–e~Hofª\–jghª\un l5rf]Nb} ljljwtfk"0f{ k|fs[lts kl/j]z / ;fdflhs hLjgsf pHofnf–cFWof/f kf6f s]nfP/ x08/ vfFb} lxF8s ] f] cg'ejsf] vhfgfnfO{ ;hfP/ k|:t'tug]{ lzNkz}nLsf wgL d~h'nn] …;+´gfsf kfOnfx¿Ú gfds ;f9] tLg;o k[i7sf] uxlsnf] u|Gy -ofqf;+:d/0f_ @)$$ ;fnd} k|sflzt u/]sf x'g\ . pgsf ofqf ;+:d/0fsf lghfTds cg'el" t Hofb} /l;nf / :jflbnf x'G5g\ . …hfg] xf]Og bfO cfnfkf]6Ú klg To:t} :jflbnf] ;+:d/0f xf] . d~h'nsf cfh;Dd uLt ;ª\ux| , pkGof;, sljtf ;ª\ux| x¿ Psbh{g eGbf a9L dxTTjk"0f{ s[lt k|sflzt eO;s]sf 5g\ . km'6s/ lgaGw / sljtf t kqklqsfdf lg/Gt/ cfO g} /xG5g\ . d~h'ns} af/]df c¿n] n]vs ] f k':ts klg k|sflzt ePsf 5g\ . ljZjefiff SofDk;df k|fWofkg/t d~h'n ljleGg sfJok'/:sf/af6 ;Ddflgt JolQmTj x'g\ . pgsf pRrsf]l6sf sljtf ;ª\ux| x¿ -rf]s6L sljtf, l;l4r/0fx¿ / d[To' sljtf_ Psflt/ gf}nf] k|of]usf ¿kdf 5g\ eg] csf{lt/ dfld{s Pj+ dg5'g] vfnsf 5g\ . Pp6f pbfx/0f— d[To' sljtfsf] p7fg …d[To'–PsÚaf6 …d[To' Ps;o cf7Ú k'¥ofP/ 6'ªU\ ofOPsf] 5 . of] sfJo k9\bf hlt ;/n nfU5 Tolt g} uxg 5 . hlt uxg 5, Tolt g} ;/n / ;/; klg 5 . of] d~h'nh:t} d~h'n 5 eg] bfz{lgs b[li6af6 d[To'h:t} s7f]/ ;To . clxn]sf k|;Ë …b'O{ x/km cf]7x¿Úsf] 5 . of] d~h'n / uLtf lqkf7Lsf] ;+oQ ' m– n]vg xf] . of] uLltofqfdf pHHjn ;flxlTos ;Defjgf af]ss ] L uLtfsf] ;fy kfPsf 5g\ d~h'nn] . cl3Nnf] ofqf cs}{ vfnsf] / cs}{ kl/j]zsf] ef}uf]lns kbofqf lyof] eg] of] hLjg ef]ufOsf] cfGtl/s cg'el" tnfO{ lrq0f ug]{ bf]xf]/L efsfsf] ;/; zflAbs ofqf ePsf] 5 . o; bf]xf]/L z}nLsf] uLltsfJodf hLjg / k|sl[ tsf] 86¿/rgf c;f/–;fpg, 2068 k")ff{‚ – 113


tfbfTDonfO{ ;hLj¿kdf pEofPsf 5g\ ;|i6fåon] . o;df ;xofqL uLtf lqkf7Ln] k5\ofPsL eP klg b'j} k"0f{ Pj+ ;zQm¿kdf k|:t't 5g\, t}klg cu|hsf gftfn] uLtfn] d~h'nsf] dfg /fVg' :jfefljs 5 . sflnbf;n] eg]sf 5g\— æt]h;f+ lx g joM ;dLIot]Æ cyf{t\ t]lhnf dfG5]sf] pd]/ x]l/Fbg} . oxfF klg uLtf / d~h'nnfO{ pd]/sf lx;fan] x]l/Psf] 5}g . @))# ;fndf hGd]sf d~h'n / @)@( ;fndf hGd]sL uLtfsf] joj}ifDo t'ngLo x'bF g} . pd]/ / Ifdtfsf] prfO km/s x'G5 . Pd=P= g]kfnL -k|yd >]0fL_ / la|l6;–uf]vf{ sn]h Pj+ ;]km8{ sn]h ckm ldl8of 6]Sgf]nf]hLdf k|fWofkg/t / ljleGg k'/:sf/ / ;Ddfgkqk|fKt uLtfn] k|:t't uLltsfJoaf6 dfq} xf]Og, cfwfbh{g hlt k|sflzt s[ltdfkm{t klg cfˆgf] Ifdtfsf] prfO b]vfO;s]sL 5g\ . t}klg d~h'nsf] k|/] 0ffk|lt uLtfsf] ljgd|tf k|z; + gLo 5 . of] pgsf] lzi6tf xf] / u'?elQm klg . c¿nfO{ k|l] /t ug]{ d~h'nsf] :jfefljs k|jl[ Q x'gfn] pgn] …k'qflbR5]t\ k/fhod\Úsf] wf/0ff /fVg' klg plQs} :jfefljs 5 . …b'O{ x/km cf]7x¿Ú ;|i6fåosf] ;dfg cg'el" tsf] pkh xf] . o;df b'jd} f efjgf ;dfg¿kn] k|ltljlDat 5g\ . b'jn} ] b'js } f] oyf]lrt dof{bf /fv]/ hLjg ef]ufOsf cg'ej ;f6f;f6 ubf{ ;fwf/0fLs/0fåf/f tL b'O{ x/km cf]7n] ;dfhs} efjgfsf] k|ltlglwTj u/]sf 5g\ . ;dfhsf cGt/s'Gt/ 5fd]/ ljs[lt lj;Ëlt vf]tNg] d~h'nsf] ljz]iftf g} xf] . ;dfh cWoogs} qmddf k|fs[lts ljz]iftfdf /dfP/ n]Vg] pgsf] :jefj klg xf] . cfkm" hGd]–v]n–] x'ss { ] f] ufpF3/sf] kl/j]zaf6 d~h'n Hofb} k|efljt 5g\ . uLtf klg ufpFs} k|fs[lts jftfj/0faf6 zx/ k;]sL x'gfn] k|fs[lts j}ejk|lt pgL klg plQs} cg'/Qm b]lvG5g\ . of] uLltsfJonfO{ b'js } f ;dfg x[boljDasf ¿kdf cfPsf] cg'ej ug{ ;lsG5 . b'O{ lsgf/fsf bfh'–alxgLaLr au]sL o; uLltuËfdf s[i0f / ch'g{ aLrsf] cb\et' bfz{lgs ;Djfb ´}F oL ;|i6fn] klg jfl/ / kfl/ lsgf/fdf a;]/ cfF;' / d':sfg, gbL / kxf8, pHofnf] / cFWof/f], ufpF / zx/nfO{ laDa / k|tLssf ¿kdf pEofP/ cfˆgf dgsf hLjGt efjgf ;Dk|i] f0f u/]sf] o; ck"j{ ;DjfbnfO{ jftf{nfk of bf]xf]/L h] eg] klg logsf ;jfn–hjfkmdf ck"j{ ld7f; 5 . …oq of]uZ] j/M s[i0f oq kfyf]{ wg'w/{ MÚ eg]´F} hxfF d~h'n ToxfF uLtf / hxfF uLtf ToxfF d~h'n k|sl[ tsf k'hf/L oL b'js } f efjgf Psfsf/ eP/ au]sf] cg'el" t x'G5 . hLjg / hut\kl| t nlIot o; s[ltdf gf}nf] k|of]u ePsf] b]v/] …b'O{ x/km cf]7x¿ÚnfO{ d}n] ck"j{ dfq} xf]Og, cb\et' klg 7fg]sf] 5' . ;|i6fåosf af}l4s ;Djfbdf gbL af]ns ] f 5g\, kxf8 af]ns ] f 5g\ cyf{t\ :yfj/nfO{ klg hLjGt agfP/ af]nfOPsf] 5 . bfh'–alxgLsf ;flxlTos cf]7af6 ;nnn au]sf ;'l/nf zAb / no sljtfdf h:tf] efj;+of]hg dfq geP/ nofTds ;jfn–hjfkmn] ubf{ af}l4s ljnf;sf] cfgGbfg'el" t ;d]t k|fKt x'G5 . uLtx¿ ;|i6fsf uDeL/ t/ sf]dn :jefjsf uf]tf uPsf x'gfn] k|To]s x/kmdf cleJolQm;f}Gbo{ k|ltljlDat 5 . l;h{gfk|lt ;h{sx¿s} hLjg;fyLx¿ ;'l:dtf g]kfn / ofbj lqkf7Lsf ;f/k"0f{ dGtJo klg plQs} dfld{s 5g\ . cGTodf— of] s'g} ;dLIff jf l6Kk0fL xf]Og / To:tf] cflwsfl/s kfq klg d xf]Og . of] t s]jn ;|i6fk|ltsf] Pp6f ;fdfGo kf7ssf ;Ddfgsf zAbdfq eg]/ a'l´lbg cfu|x ub{5' . lrnfpg]af;—&, :ofª\hf gi

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿87

;ft :j/ M ;ft /Ë dfwj sfˆn] !=

45

Ohnf;df nfx'/] km"n @)#* ;fndf kf]v/fsf] x]dhfdf hlGdP/ xfn c:6«l] nofdf sfo{/t dfwj/fh kf}8n ] g} lgik|e ;hLsf] ;flxlTos gfdaf6 g]kfnL ;flxTodf kl/lrt x'g cfPsf ;|i6f x'g\ . e"kl/j]li6t v'§fx¿ -sljtf ;ª\ux| _ af6 g]kfnL ;flxTodf pbfPsf ;hLsf] csf]{ sljtf ;ª\ux| …Ohnf;df nfx'/] km"nÚ xfn} k|sfzgdf cfPsf] 5 . o; ;+ux| leq ljleGg afGsLsf, ljleGg /Ësf, ljleGg ljifosf %$ j6f sljtf ;ª\slnt 5g\ . sljtfx¿ ljz]iftM b]z–sfn–kl/l:ylt / cfhsf] rfl/lqs lj36gnfO{ ;hLj kf/fdf laDafTds ¿kdf k|:t't epsf 5g\ / pgn] ;/n efiffdf ;Dk|i] f0f u/]sf 5g\ . b]z b'vs ] f] kL8f, /fi6«kd ]| / ufpFsf lj;+ult cf]tk|ft] ePsf sljtfx¿ lgs} g} dd{:kzL{ 5g\ . vfl/g g;s]sf] efiffn] stfslt kf7snfO{ cNdNofpg vf]hk] lg ;/; efiffn] kf7ssf] dg lhTg ;s]Dd sf]lzz ub{5 . 8f=uf]ljGb/fh e§/fO{sf] / ;?eQmsf] ;zQm e"ldsf klg s[ltsf] ;fª\uf]–kfª\uf] cWoogsf lgldQ ;lhnf] cwf/ aGg k'us ] f] 5 . s[lt /fd|f] 5 / of] g]kfnL ;flxTodf ;Defjgfo'Qm jt{dfgsf] 9f]sf vf]Ng ;Ifd ePsf] b]lvG5 . @= 5QL; 5Gbsf] 5x/f Û g]kfnL efiff, ;flxTosf ;dlk{t ;fws x'g\ 8f=ad axfb'/ yfkf …lhtfnLÚ . slj lz/f]dl0f n]vgfy kf}8n ] sf sljtfdf ljBfjfl/lw u/]sf slj, uLtsf/, cGj]ifs slj lhtfnLsf] j;'Gw/f, wf]tL g 6f]kL, hfkfgL 5Gbdf g]kfnL sljtf, cf}lrTojfbsf cfnf]sdf n]vgfy / pgsf sljtfsf ;fy} k|:t't ;dLIffTds s[lt 5QL; 5Gbsf] 5x/f k|sfzg u/]/ g]kfnL ;flxTo ;d[4 lgldQ pgn] pNN]Vo of]ubfg lbPsf 5g\ . cfw'lgs g]kfnL ;flxTodf uB sljtfsf] afx'No / jr{:j sfod ePsf] cj:yfdf k/Dk/fut 5Gbsf] dfWodaf6 lhtfnLn] cleJolQm sf}znsf] hfb" km'ss ] f 5g\ . kB sljtf k/Dk/fdf pNNf]Vo sljsf] ¿kdf :yflkt eO slj ad axfb'/ yfkf lhtfnLn] g]kfnL ;flxTo e08f/ ;d[4 t'Nofpg u/]sf] of]ubfg :t'To b]lvG5 . o; …5QL; 5Gbsf] 5x/fÚ df slj lhtfnLn] g]kfnLsf ljljw 5Gbx¿sf] ;kmn k|of]u ub}{ rdTsf/L lzNksf] dfWodaf6 sljtf ljwfnfO{ dfly prfn]sf 5g\ . ;Df:ofk"lt{ v08 afx]s o; ;+ux| df pgsf %% j6f sljtf ;ª\slnt 5g\ . lj;+ut ljifo, tŒj cyjf k|jl[ QnfO{ Joª\UofTds Pj+ laDafTds k|;fwgåf/f plhNofpFb} pgn] ;dfhsf tyfslyt Jolerf/, lj>[ªv \ lnt hLjg k4lt / cf8Da/o'Qm cfr/0fdf plePsf] cfhsf] lsRrs dfG5]sf] sLt]{ 5ljsf] ;ª\nf] / ;hLj lrq ptf/]sf 5g\ . ;d:ofk"lt{ v08df !# j6f sljtf ;ª\slnt 5g\ eg] kl/lzi6 v08df ljleGg sljx¿sf] lhtfnLsf] sljŒjd"NofÍg, ljZn]if0f ;lxtsf bzj6f sljtf klg pNn]Vo b]lvG5g\ . ;fy} pgsf lktfn] cfl;s lbPsf] Pp6f sljtf klg e"ldsf v08df ;dfj]z ul/Psf] 5 . oBlk of] sljtf -pgsf lktfsf] x:tfIf/ 88¿/rgf c;f/–;fpg, 2068 k")ff{‚ – 113


Ifdtf x]bf{_ k|d ] axfb'/ yfkf If]qLn] n]vs ] f] gnfu]tfklg sljtf /fd|f] 5 . 5QL; 5Gbsf] 5x/f zLif{ssf] sljtfdf 5QL;j6f 5Gbsf] a]Unfa]Un} k|of]un] klg slj lhtfnLsf] sflJos Ifdtf / :t/ :ki6 kf/]sf] jf]w x'G5 . ;du|df of] ;ª\sng pNn]Vo, k7gLo / ;+ux| 0fLo /x]sf] b]lvG5 . #= e"ldsfx¿ k|ultzLn v]dfsf ;zQm x:tfIf/ x'g\ Zofdk|;fb . ;]jf ;bg / ;flxTo ;]jf ;bgsf] dfWodaf6 ljut & bzsb]lv g]kfnL ;flxTodf clj>fGt of]ubfg lb+b} cfPsf ;flxTosf/ Zofdk|;fbsf xfn;Dd ;fgf7"nf u/L b'O{ bh{g eGbf a9L ;+ux| k|sflzt eO;s]sf 5g\ . ;flxTo ;]jf ;bg xftL;f/, sf7df8f}a+ f6 @)^& j}zfv ( ut] k|sflzt ePsf] k|:t't u|Gydf Zofdk|;fbn] ljleGg n]vs, sljx¿sf /rgfx¿sf] ;+ux| df n]vs ] f e"ldsfx¿sf] ;Íng ul/Psf] 5 . ;fy} cfˆgf s[ltdf n]lvPsf] e"ldsf klg o;df ;dfj]z ul/Psf] 5 . k|:t't ;+ux| df ;ª\slnt e"ldsfx¿ k9\bf s] nfUb5 eg] w]/} n]vs, sljsf /rgfx¿sf] e"ldsf pgn] xr'jfsf] kf/fdf n]vs ] f 5g\ . pgn] e"ldsfdf ;fx|} km'Sof{P/ prfNg vf]hs ] f n]vsx¿ cfhko{Gt klg slt t n]vssf] ¿kdf g} :yflkt x'g ;s]sf b]lv+bg} g\ . To;df klg pgn] pNn]Vo 7fg]sf cfVofgx¿ cfVofg ;flxTosf ;fdfGo dfGotf klg /fVg g;s]sf ahf? n]vg dfq eP em}+ nfUb5g\ . lgofqfsf/ lgdf]x{ L Jof;sf] 7f]/Lsf] Pnjd gfds lgofqf ;+ux| sf] e"ldsf afx]s s'g} klg e"ldsf pNn]Vo 5}gg\, nfUb}gg\ . To;df klg s]xL t e"ldsf g eO{ cGo klqsf -1fgu'g k|sfzg_df k|sflzt sf]/f n]vx¿nfO{ klg e"ldsf dfgL o; ;+ux| df k|sflzt ug]{ /x/ ul/Psf] 5 . o; ;+ux| sf] d'Vo pknAwL eg]sf] Zofdk|;fbsf k|sflzt ;+ux| x¿df Pp6f yk ;+ux| ylkPsf] 5 eg] kf7snfO{ rflx+ o;n] xif{ g lj:dft\sf] l:yltdf k'¥ofPsf] 5 . $= 5fgfdflysf] cfsfz ag]kfsf pBf]u–Joj;foL ;flxTo ;|i6f lbo];/Tg zfSoåf/f lnlvt 5fgfdflysf] cfsfz pgsf] klxnf] sljtf ;+ux| xf] . ;d;fdlos ljifo / k|sl[ tx¿nfO{ dfWod agfO{ n]lvPsf sljtfx¿ o; ;+ux| df hDdf #* j6f ;+slnt 5g\ . sljtfsf] af/]df ;|i6f /fdk|;fb 1jfnLåf/f e"ldsf v08df ;f/} /fd|f] d"NofÍg, ljZn]if0f ul/;lsPsf] x'bF f oxfF sljtfsf] af/]df yk s'/f eGg' 3fdsf] cufl8 6'sL afn] ;/x g} x'g] x'gfn] olQ eGg ;lsG5 sljn] o;} u/L yk cEof; ub}{ cfˆgf] ;"Id b[li6sf]0f tLI0f agfpg] xf] eg] eljiodf g]kfnL ;flxTon] Pp6f of]Uo / e/kbf]{ slj kfpg] 5 / ;d[l4sf ljljw 56fx¿ b]vfpFb} sfJofTds ¿kdf slj :jo+ klg ;d[4 x'g ;Sg]5 . %= uhn pT;j g]kfnL ;flxTosf] kl5Nnf] r/0fdf ;jeGbf a];L n]lvg], k|sflzt x'g] / jfrg x'g] ljwfdf kb{5 uhn . uhnsf] ;j{JofkL k|efj / ;fj{ef}d ljifo 5gf}6, lrGtgn] ubf{ lbgfg'lbg of] ljwf kms|bF f], km'Nbf] / ‰oflËbf] cj:yfdf 5 . cGo ljwfdf :yflkt eP/ Voflt sdfpg] ;|i6fx¿b]lv lnP/ ev{/sf l;sf? / lh1f;'x¿ ;d]tsf] ;3g pkl:yltn] ubf{ cfofltt g} ePklgÙ cGo ljwfsf] t'ngfdf uhn n]vgsf] k|so[ f tLa| ¿kdf cufl8 a9]sf] rf}tkmL{ dx;"; ul/+b5 } / o;sf] pTyfgdf clw/fHoJofkL pnf/ klg cfpFb} u/]sf] b]lvG5 . hfFul/nf / h'emf? kf]v/]nL o'jf hdftx¿n] ljut

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿89

nfdf] ;dob]lv uhn ;flxTosf] ;+/If0f, ;+j4{gsf lgldQ uhn ;GWof, kf]v/f gfds ;+:yf :yfkgf u/L uhn pT;j gfds uhnk|wfg -;dsfnLg g]kfnL uhn ;Íng_ k|sflzt u/]/ o'ufGtsf/L t egL gxfnf}+ 7"n} / pNn]vgLo of]ubfg u/]sf 5g\ . uhn ljsf;sf lgldQ :yflkt w]/} j}w, cj}w ;+:yfx¿n] u/]eGbf lgtfGt km/s / uxlsnf] sfo{ u/]sf] s'/fsf] k'li6 uhn pT;jsf] t];f| ] cÍn] u/]sf] b]lvG5 . o; cÍsf] klxnf] cfsif{0f / ljz]iftf eg]sf] cfj/0fsnf / snfsf/sf] leqL k[i6df ;f/ule{t d"NofÍg / kl/ro, bf];f| ] ljz]iftf cw'/} / ck"/} ePklg …;dsfnLg g]kfnL uhn M Oltxf; / k|jl[ QÚ zLif{ssf] ;dLIff t];f| ] ljz]iftf eg]sf] gjf]lbt b]lv lnP/ :yflkt ;j}nfO{ Pp6} cfj/0f leq kl/ro ;lxt ;d]6g\ ' / clGtd ljz]iftf eg]sf] ;Dkfbssf] lg/Gt/tfsf] k|ltj4tf . d"No cln a];L g} /flvP klg b'O; { o rf}w uhn k9]kl5 c;'n ePsf] cg'e"lt k|To]s kf7sn] ug{ ;Sb5 . o; cy{df ;Dkfbssf] ;Dkfbg sfo{ / ;fx;sf] k|z; + f ug}k{ 5{ . ^= g]kfnsf] gfddf ;dfh zf:qdf :gftsf]Q/ tx pQL0f{ u/]sf ef]nf w/ftn g]kfnL ;flxTosf pbLodfg k|ltef x'g\ . u'nfkmsf kqx¿, x/fPsf] cfFz,' pm h:tf] sf]xL 5}g h:tf uhn ;ª\ux| sf] lg/Gt/tf kZrft\ …g]kfnsf] gfddfÚ gfds uxlsnf] v08sfJo lnP/ pbfPsf slj ef]nf w/ftnn] sljtfsf] ;f}Gbo{ / dfw'on { fO{ ;'nlnt z}nLdfÙ To;df klg 5Gbdf ;xhtfk"js { lg¿k0f u/L k|ltefsf] kl/ro b]vfpFb} cfˆgf] :t/ sfod u/]sf 5g\ . sljtfdf z}nL ;dfof]hg u/L sljtfsf] :t/nfO{ dfly prfn]sf 5g\ . g]kfnL ;flxTosf] v08sfJo k/Dk/fdf o; s[ltnfO{ Pp6f uxlsnf] pknlAw dfGg ;lsG5 . ljz]iftM zfb"n { ljqmLl8t, lzvl/0fL / dGbfqmfGtfdf pgL cem ;zQm efjfleJolQmsf ;fy v'Ng ;kmn ePsf b]lvG5g\ . kl/dflh{t / :ki6 b[li6sf]0fsf lglDt slj cln ;Dj]bgzLn ePsf eP lgZro g} of] v08sfJo cem} vfl/Psf] 7flgg] lyof] . ;du|df s[lt / s[ltsf/sf] of]ubfg tfl/km of]Uo nfUb5 . &= cfTdfx¿ a'4 eP=== k]zfn] lrlsT;s eP/ klg sljtf ljwf dfkm{t\ cfˆgf] k|ltef ;fj{hlgs ug{ ;Ifd slj 8f=;'dg sdf{rfo{sf] klxnf] k|sflzt s[lt cfTdfx¿ a'4 eP===xf] . pgn] o; ;+ux| df $# j6f ;fgf, demf}nf sbsf sljtf ;dfj]z u/]sf 5g\ . dfgjLo ;+jb] gfo'Qm oL sljtfx¿ ;/n, ;/;, demf}nf / :jfefljs nfUg] vfnsf 5g\ . sljtfsf] :t/ ;fwf/0f ePklg ljrf/ / ljifosf b[li6n] pRr /x]sf oL sljtfx¿ ;dosf cfnf b:tfj]h x'g\ . ;dsfnLg kL8f, lj/x, ljiffb / lj;+ultnfO{ pbfËf] kf/fdf JoQm ul/Psf sljtfx¿sf] :j¿k / ;+/rgf b]Vtf nfUb5 sljn] cem} c? s8f cEof; ug{ ;s] cfpg] k':tfdf pgL rlr{t dfq} xf]Og alnof];uF :yflkt x'g ;Sg] b/f] ;Defjgf b]lvG5 . kmf]gM (*$%@@#!%! lgdf]x{ Lgu/, rGb|lgufxfk'/ ! /f}tx6

gi

46

90¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


o; sfJodf h]7L lbbL g]kfn cfGtl/s snx / åGåsf] kL8f kf]lV5g\ eg] dfOnL l;lSsd cem} 3fon l5g\ . :jfwLgtf u'ds ] f] 5 . :jtGq cfˆgf] cl:tTj c?df g} ljnLg ePsf] cGToxLg Joyf 5 . sfG5L alxgL e'6fgsf] klg sd lk/nf] 5}g . cfˆgf ;Gtfg z/0ffyL{ eP/ ljb]lzPsf] lk/nf] 5 . tL cfk:tdf cf–cfˆgf Joyf la;fp5g\ . g]kfn hf] h]7L 5Ù Oltxf; vf]tNb} lj:tfl/t g]kfnsf] tTsfnLg ;LdfIf]qsf] s'/f p7fpFb} lj:tfl/t / ;+sl' rt g]kfn ;+emb} cfˆgf] Joyf / lk/ b'Ohgf alxgL;+u la;fpF5] . lbbL g]kfnn] o;/L sfJofTds ¿kdf cfˆgf] efjgf cleJoQm u/]sf] kfOG5– xfd|f] xf] Pp6} d"n xfd|f afa' lxdfno pgs} ;[li6 xf}+ xfdL jg, kj{t cfno To;}n] elugL xfdL lhpFbf Oltxf; xf}+ kljq e"ldsf r]nL o;d} wGo dfGb5f}+ log} tLg lbbL alxgL kf/:kl/s s'/fsfgLsf] dfWodaf6 cf–cfˆgf] Oltxf; cGt/f{li6«o JojxfF/, 7"nf] l5d]sL /fi6«sf] JojxfF/, cGt/f{li6«o If]qsf jt{dfg / ljut dfem eO/x]sf 36gfnfO{ sfJofTds ¿kdf n]vsn] cf}N+ ofPsf 5g\ . c? hf] sf]xL gk'us ] f] 7fpFdf ;|i6f ;lhn} k'Ug ;Sb5 . c?sf] kL8fnfO{ cg'el" t ug{ ;S5 eGg] tYonfO{ phfu/ ug{ sfJosf/ o; s[ltdf /fd|f; ] u+ ;kmn ePsf 5g\ . To;df klg gf/Lx¿ cfkm}d + f ;+jb] gzLn x'G5g\ . To;}n] sljn] gf/LkfqnfO{ k|fyldstfdf /fv]sf 5g\ . gf/Ln] ;[li6 dfq ub}g{ g\Ù ;[li6sf] ;+/If0f / hu]gf{ klg ub{5g\ . gf/Lsf] of] wd{–u'0faf6 olb pm ljrlnt x'G5] eg] ;[li6sf] oxL cj:yf / lg/Gt/tf klg /xL /fV5 h:tf] nfUb}g . gf/Lx¿ ;d:ofsf] Joj:yfkgdf s'zn / lgk'0f klg x'G5g\ . o; tYonfO{ bfxfnn] cfTd;ft\ u/]sf 5g\ . sfJosf/sf] ;'emfj xf]Ù Tof] slt ;kmn x'G5 jf x'bF g} kIf jf ljkIfdf s] slt dt dtfGt/ x'g ;Sb5 < Tof] t cfˆgf] 7fpFdf 5 . tLg lbbL alxgLsf] ;d:of ;dfwfgsf nflu tLg} /fHo -g]kfn, e'6fg / l;lSsd_ ldn]/ lxdfnL u0ftGqsf] :yfkgf x'gk' 5{ eGg] cfu|x u/]sf 5g\ . Tof] g} …:j]tkqÚsf] cjwf/0ff xf] . To;}n] lbbL alxgL sfJofGt/df o;/L 3f]if0ff ub{5g\– xfdLnfO{ n8fP/ xfdL d} /fh ug{sf] lbjf :jKg ;w}+ b]Vg] cfkm}+ b|f]xL bnfnsf] k¥of}+ rË'ndf xfdL a'‰of}+ cfh s'/f ;a kb}{gf}+ ca kmGbfdf eGb} jfrf u/f}+ ca hGdg} glbcf}+ xfdL gjn]08'k sf]vdf glbcf}+ l5g{ b|f]xLsf] cfTdf :jR5 lxdfndf km'sf}+ lau'n xfdL nf} :jTjdfly lrofpg] b' i 6 kfkLx¿nfO{ l5of–l5of agfpg] sfJo lsg / s] sf nflu n]v] < sfJosf/n] k|f/Dedf g} :ki6 kf/]sf 5g\ . To;}n] pgsf] sfJofTds cGt/r]tgf o;/L k|:km'l6t ePsf] 5– gn]Vbf t/ s] x'G5 x'G5 b'a{nsf] vlt 7"nfn] cem ug]{5g\ dg nfu]x¿ hlt t;y{ n]Vg' g} k5{ ljZjJofkL u/fpg eGg] ;f]r]/ of] n]v]+ Joyf cem} lrgfpg

;flxTo, Oltxf;, /fhgLlt / /fli6«otfsf] ;+of]hg ‘:j]tkq’ ;+uLtf bfxfn Vf]d bfxfnåf/f lnlvt …:j]tkqÚ v08sfJosf] ljifo df}lns / gf}nf] 5 . gf}nf] cfofdsf] o; s[ltdf ;flxTo dfq 5}g . o;leq clnslt Oltxf; 5Ù s]xL dfqfdf cGt/f{li6«o /fhgLlt, ;+3–;+:yf, ltgsf] lgot, x}sdjfb / 7fn'jfb 5 . ;fgf /fi6«sf] lgwf]{ / aa'/f] /fli6«otf 5 . ;+oQ ' m /fi6«;3 + sf] e"ldsf 5 . ;fgf /fi6«x¿sf] lg/Lxtf 5Ù /fHosf cfTdlg0f{osf] clwsf/ / cGt/f{li6«o lgot k|lt slj Åbo cToGt ;+jb] gzLn / uDeL/ 5 . k|Zgjfrs / ;+bx] o'Qm b[li6 klg TolQs} dfqfdf 5. g]kfn, e'6fg / l;lSsd h:tf lxdfnL e"efu o; v08sfJosf s]Gb|Lo j:t' / kfq x'g\ . o; v08sfJosf !% ;u{ leq ;g\ !(&% df hgdt ;+ux| åf/f ef/tdf ljnLg ePsf] l;lSsdsf] lj/x ufyf 5 . l;dfgf hf]l8Psf 7"nf l5d]sL /fi6«sf] e"ldsf, df}gtf / pbf;Lgtfsf ;fy} ;+oQ ' m /fi6«;3 + sf] JojxfF/nfO{ sfJofTds ¿kdf p7fOPsf] 5 . b]Vtf :jfwLg /fi6« ePklg ;g\ !($( sf] ;GwLåf/f cfˆgf] ;'/Iff / k//fi6«gLlt ef/tnfO{ a'emfPsf] e'6fg / z/0ffyL{ ;d:ofsf] rrf{ / Joyf 5 . cfGtl/s åGå / lsrnf]df k/]sf] g]kfnsf] sf?l0fs lrq0f 5 . lxdfnsf tLgj6L 5f]/Lsf] ¿kdf g]kfn, l;lSsd / e'6fgnfO{ sljn] k|tLsfTds ¿kdf lnPsf 5g\ . log} tLghgf lbbL alxgLsf] cfk:tsf s'/faf6 s[lt k|f/De ePsf] 5 . k/ PsfGtdf b]v]+ tLg a}gLx¿ h'6L s'/f s] ug{ yfn]y] hfUof] d leq v'Nb'nL sf] x'g\ oL ;'Gb/L tLg s] ub}{5g\ s'/fx¿ eGg] ;f]r]/ 5]j}df uPF pT;fxn] c?

elGyg\ g]kfn h]7L x'F, l;lSsd dfOnL c/] sfG5L e'6fgn] elGyg\ ltgL 5}gg\ ;'vL c/] lbbL a}gLx¿sf] of] jftf{ cToGt b'n{e k|ToIf ;'Gg kfP/ cfTdf dfGb5 uf}/j o;/L sfJo k|f/De u/]sf bfxfnn] sfJofTds hf]lvd / cK7\of/fnfO{ klg cg'dfg gu/]sf xf]Ogg\Ù u/]sf 5g\ . To;}n] k|f/Ded} n]vs ] f 5g\– ha yfn]+ d of] n]Vg ;f]r]+ w]/} s'/fx¿ ctLj uf]Ko of] jftf{ eË ubf{ emg} c? bf/f ls6]/ oL dfly bfuf wg]{x¿sg x'g;Sg]5 of] sfJo ultnf] yk OGwg /rgf¿91 k")ff{‚ – 113 c;f/–;fpg, 2068

47

92¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


pgLx¿sf] sfJofTds k|0f o:tf] 5– oyfzSo agfP/ ;+3 /fHo lxdfnsf] sfZdL/ clg g]kfn, l;lSsd / e'6fgsf] uf]vf{Nof08 / n2fv ;d:t efu Ps g} agfcf}+ gj ;fd|fHo lxdfn u0ftGq g} tLg lbbL alxgL o;/L zkysf] dfWodaf6 eLid k|lt1f ug{ ;d]t k'us ] f 5g\ sfJodf M– g]kfn clg e"6fg uf]vf{Nof08 / l;lSsd ljeflht eof}+ xfdL x'b}g t/ 5'l§g xfd|L x'g\ hggL Ps} :fGtfg pgsf ;a vfcf}+ ;ky cfdfsf] 5'6\g] 5}gf}+ egL cj of] s[lt ljz'4 /fi6«kd ]| n] cf]tk|ft] 5 . sfJo sNkgfaf6 g} hGdG5 . Tof] ;To xf] . t/ of] s[lt sfNklgs dfq xf]Og oyfy{k/s 5 . tYo ;fFrf 5g\ . oyfy{ 5g\ . s[ltdf /fhgLlts ;Gb]z 5 . t/ sf]/f /fhgLlts gf/f o;df 5}g . k|frLg z}nLsf] k|of]u ub}{ sfJo cfw'lgs ljifodf s]lGb|t 5 . sfJosf/sf] of] gf}nf] k|of]u xf] . pgsf] /fli6«otf k|lt Ao'e F m]sf] r]tgfnfO{ hf] sf]xLn] klg ;nfd ug'k{ 5{ . /fli6«otf eGg] s'/f efjgfTds x'G5 . Tof] kIfnfO{ sfJosf/n] cfTd;ft\ u/]sf 5g\ . :jfwLg /fi6«sf] kIfkf]if0f u/]sf 5g\ . x'g t dfS;{n] x'g] / gx'g] eg]/ b'O{ ju{sf] ljefhg ub}{ ju{ ljxLg ;dfhsf] sNkgf cfˆgf] bz{gdf u/]sf 5g\ . clxn];Ddsf] cEof;df g t ju{ljxLg ;dfhsf] ;+efjgf eof] g t eljiodf g} x'g5 ] . ;+;f/df oyfy{df b'O6f ju{ 5g\ . Tof] xf] zf;s / zfl;t . hj zf;s :jfy{nf]nk' x'G5Ù /fi6«eGbf cfˆgf] lxt ;jf]k{ l/ x'G5 . tj zfl;tn] l;lSsdsf] lgolt ef]Ug'k5{ . To;}n] /fhgLlt eg]sf] ;Qfsf] k|lt:kwf{ xf] . zfl;t aGgsf nflu s'g} k|lt:kwf{ ul//xg' kb}g{ . :jfwLgtfsf] d"No slt x'G5 < eGg] s'/fsf] jf]w ug{ of] s[lt x/]s /fhgLltsdL{n] k9] j]; x'G5 . sfJosf/sf] oyfy{k/s lrq0fut z}nL k|lt gtd:ts x'gk' 5{ . pgsf] cfF6 / lxDdtsf] ;¥xfxgf ug'k{ 5{ . jt{dfg / eljiosf kf7sn] ;fxl;s s[ltsf] ¿kdf o; sfJonfO{ pRr d"NofÍg lgZro klg ug]5 { g\ . ljv08g, ljefhg / hftLo å]ifsf] ljWj+zs k|jl[ Qdf ljZj g} ?dlNnPsf] cfhsf] ljiffQm kl/j]zdf cv08tf / /fli6«otf k|lt uj{jf]w u/fpg] o:tf] pkof]uL s[lt n]v/] slj v]d bfxfnn]] :t'To sfo{ u/]sf 5g\ . pgsf] sflJos ;[hgzLntfn] pQ/f]Q/ cf]hl:jtf k|fKt ub}{ hfcf];\ Û xflb{s z'e efjgf Û lkËËnf:yfg, uf}zfnf, sf7df8f}+ kmf]g M (&$!)##$%$

of] s[ltdf sfJosf/ k/f]If ¿kdf /x]/ kfqx¿sf] s'/f ;'Gb5 . p;sf] pkl:ylt g]kYodf /x]sf] 5 . ;'Gg], lgofNg] / oyfy{nfO{ cfTd;ft\ ub}{ ;+jb] gzLn / uDeL/ ag]sf] kfOG5 slj . o;df dfq e'6fg, l;lSsd / g]kfnsf] dfq s'/f 5}g . s]Gb|Lo kfqsf ¿kdf logLx¿ /x]klg o'/f]ksf] Oltxf; klg o; leq 5 . k|mfG;, hd{gL, O6fnL h:tf b]zsf s'/f 5g\ . ?; 5, a[l6z ;fd|fHosf] jt{dfg cj:yf 5 . lxhf]sf] l66f]sfnLg o'uf]Znfljof / clxn]sf] hh{/ ljvl08t o'uf]Znfljof klg 5 . ckmufg, O/fs, lkmln:tfg, >LnÍf, sl:d/, a'?08L, O6nLsf cj:yf klg sfJodf c6fpg kl5 k/]sf 5}gg\ . Pl;of åLksf] Oltxf; klg oxfF 5 . dxfef/tsfnLg o'4 / lxGb' bz{gn] ljefhg u/]sf] ;Too'u b]lv slno'u;DdnfO{ sfJosf/n] ;d]6s ] f 5g\ . o'4sf syf / sf/0f 5g\ . bDe 5 . kl/0ffd 5 . /fli6«o r]t 5 . :jfledfg 5 . :jfwLgtfsf] dxŒj 5 . k/fwLgtfsf] kL8f 5 . e'6fgL z/0ffyL{sf] kL8f 5 . cfˆgf] :jfwLgtf / cl:dtf u'dfPsf] l;lSsdsf] k5'tf] 5 . l;lSsdsf] :jtGqtf u'Dbf l5d]sL rLgsf] JojxfF/ 5 . To;}n] sfJosf/ n]V5g\– l5d]sL clt b'MvL / lgd'vf g} ePklg 6f9fsf] b]jtf eGbf l5d]sL e't g} klg a? nfU5 ;w} sfd h:t} ;'v / b'Mvdf eGg] cfu|xsf] plQm lbbL nfu]g sfddf o;f] eGb} 6'6s ] f] e|dnfO{ dfld{s ¿kdf o;/L JoQm u/]sf] kfOG5 M– a'4 wd{ lyof] xfd|f] b'j}sf] aLrdf k'n ltAatL lnlk cf} efiff lyP cfwf/ pHjn b'j}tkm{ lyof] xfd|f] ;b\efj clt pQd nfu]gg\ t/ oL sfd a]sfd kfg{ aGwg ;fFRr} cK7\of/f] kbf{ ;+oQ ' m /fi6«;3 + sf] e"ldsf klg ;xof]uL gePsf] oyfy{ lrq0f sfJodf kfOG5 . To:t} cGt//fli6«o ;+:yf k|lt k|Zg pAhfOPsf] 5 . To;}n] sfJodf o:tf oyfy{k/s k+lQm ;dfj]z 5g\– c?sf] s] s'/f ug'{ /fi6«;+3 ;d]tn] x]b}{gg\ lgd'vftkm{ 7"nfsf 8/ qf;n] x08Lsf e/df afFRg] c? ;+:yfx¿ klg rl/q å}w /fv]/ s'/f u5{g\ y/Ly/L To;}n] l;lSsdsf] cfGtl/s kL8f o;/L sfJodf kf]lvPsf] 5– xf] /fi6«;+3 ;femf of] eGg] k}n] d 7fGby]+ lgd'vf /fi6«sf] k|f0f p4f/s d dfGby]+ ;f]Rg] xfd|f ;d:ofsf] ug]{ lgbfg d~r xf] lje]bd'Qm of] ;+:yf ljZjs} ;j{>]i7 xf] tLg lbbL alxgLx¿ cf–cfˆgf j]bgf / kL8fx¿nfO{ cfk;df afF85 \ g\ . 36gfx¿sf] oyfy{ lrq0f u5{g\ / cGtdf :j]tkqdf saf]n ug{ k'U5g\ . PSsfO;f} + ztfAbLsf] :j] t kq lj/f] w sf] 3f]if0ff xf], ;j} xfdL lxdfnL clw/fHosf] x'G5 l;lSsd rfF8} g} :jtGq ;fj{ef}dsf] e'6fg clg g]kfn x'G5g\ :jTj c8fgsf]

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿93

gi

48

94¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


kl/jt{gsf nflu ;lxb ePsf 5g\, j]kQf 5g\, h'g hlt g} afSnf] lj:d[ltsf] sfnf]n] kf]t] klg pbfËf] g} x'G5 . tyflk ha ;Qfdf /fhg}lts bnx¿ k'U5g\, lal;{xfN5g\ } flgs 8/ / tL ;ª\3if{zLn gf/Lx¿nfO{ . k'?ifx¿nfO{ cfkm" 5f]lkg] k'8l\ sg] dgf]j1 k'?if x'gs ' f] cx+n] Ps}rf]l6 3fF6L ;dfT5g\ . cflv/ of] lkt[;QfTds ;f]r geP s] t < s]xL u/L dlxnfx¿ ;jf]R{ r kbdf cf;Lg eP eg] klg gfdsf] cufl8 ;'>L / >LdtL nufOxfN5g\ . 8f=lul/ h:tf lrGtsx¿ o:tf] gfª\uf] b[Zo s;/L x]g{ ;S5g\ / < …dlxnf k|wfgdGqL… zLif{ssf] lgaGwdf pgL n]lV5g\– …s] pxfx¿n] la;]{/ klg lgDglnlvt jfSof+zsf] k|of]u ug'{ePsf] 5 < – g]=sfF=sf ;j{dfGo k'?if g]tf >L u0f]zdfg l;+x – g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf k'?if g]tf >L dgdf]xg clwsf/L – t];|f] cfofdsf k|jt{s k'?if slj j}/fuL sfOFnf – k| h ftGqsf k' ? if slj uf] k fnk| ; fb l/dfn cFx, la;]{/ klg o:tf jfSof+z k|of]u ug'{ePsf] 5}g . ca cfkm}+ ljrf/ u/f}+ . cfwf ;+;f/af/] rrf{ rNbf, cem egf}+ g /fhgLlts, ;fdflhs, ;flxlTos k|ltefaf/] af]Ng'kbf{ jf n]Vg' kbf{ h'g k| s f/sf] zAb, ;Daf] w g / Jofs/0f pxfF x ¿n] k| o f] u ug' { x ' G 5 To;sf] l;ª\uf] cg'jfb cª\u|]hLdf ug]{ xf] eg] ;+;f/} xfF:b}g xfdLdfly <Ú ;dfhdf gf/L x'gs ' f] kL8f gf/Lx¿ s;/L ef]lu/x]5g\ eGg] s'/fsf] pbfx/0f cfˆgf] lgaGwdf o;/L pgL lbG5g\– …d} n ] ;' g ] s L 5' , oxL+ s L Pp6L /fhgLlts k| l tef;DkGg g] k fnL gf/Ln] ;/sf/;Fu bz{g e]6 kfpFbf laGtL u/]sL lyOg\ /]–…;/sf/ d csf]{ h'gLdf 5f]/f] eO{ o;} b]zdf hGd"F .Ú o; jfSosf s'07f / kL8f ef]ln cfpg] g]k fnsf k|l tef;DkGg 5f]/Lx¿n] gef]u'g\ ÛÚ dlxnfx¿ ;dfhsf x/ sf]0faf6 cl3Nnf] k+lQmdf cfpg'k5{ . o;sf] cy{ of] x'bg} ls k'?ifx¿ k5fl8 k?g\ . cfljisf/fTds gf/Ljfbsf] ljZjf; of] 5 ls dlxnf– k'?if ;dfh lgdf{0fsf z[ªv \ nfdf a/fa/L plepg\ g ls sf]xL cufl8–sf]xL k5fl8 . gf/LjfbL x'g' eg]sf] k'?if–lj/f]wL tTj af]Sg' x'bF } xf]OgÙ lk5l8Psf gf/Lx¿sf] pTyfg rfxg' xf] . cfljisf/fTds gf/LjfbLx¿ eG5g\–;dfhdf lkt[;QfTds laDax¿sf] k|eT' j 5, efiffdf, Jofs/0fdf / cGo l8:sf];x{ ¿df k'?ifsf] xfnLd'xfnL 5Ù To;}n] o;nfO{ k'glg{df{0f / k'gJof{Vof ug'{ h?/L 5 . gf/Lsf ;d:ofx¿ / b'vfO{x¿ :jefjt M gf/Lx¿ g} glhsaf6 hfGb5g\ . ctM 8f=lul/h:tf ;|i6fsf] sndn] lrq0f u/]sf] gf/L j:t'jfbL xf]nf . gf/Ljfb l;4fGt eGbf klg kL8f / cfjfh xf] . lsgeg] gf/Ljfb cfkm}d + f l;4fGtsf] lj?4df plePsf] 5 . k'?ifjfbL dgf]/rgfsf] k|ltkmn g} l;4fGt ePsfn] pgLx¿ l;4fGtdf ljZjf; ub}g{ g\, pQ/l;4fGtlt/ gf/Ljfbsf] em'sfp 5 . cem cfljisf/fTds gf/Ljfbsf] p8fg t v'Nnf cfsfzlt/ 5, hxfF lnª\u s} cfwf/df sf]xL v'Drg gk/f];\ . 8f=lul/h:tf ;flxTosf/nfO{ /fd|/L yfxf 5 ls gf/L k'?ifsf] v]nf}gf / k'R5/ b'j} xf]Ogg\ . gf/L cfkm+d +} f ;Unf] cl:tŒjwf/L :jtGq k|f0fL xf] . gf/L t cfkm}d + f ;|i6f klg xf] . 8f=lul/ af]lN5g\– …/f] l ag df] U of{ g To:tL k| v /td gf/LjfbL JolQmTj x' g \ hf] s;} s L kTgL cyjf s;}sL cfdf x'g'df dfq ;Gtf]if ulb{gg\ a? ljZjsf ;Dk"0f{

cfljisf/fTds gf/LjfbLo :j/ ‘kj{tsf] csf]{ gfd kfj{tL’ u'?ª ;'zfGt …ltdL cfˆgL kTgLnfO{ k|d ] u5f}{ tfklg ltdL cfkm"n] hfg]hlt ;a} s'/f p;nfO{ eGg] gu/Ù h] s'/f klg ;+If]kdf dfq eg .Ú xf]d/Lo oL egfOn] ;dfhdf k'?if–gf/L aLrsf] ;DaGwsf ljljw cfofd / ;DaGwdfly cg]sf}+ k|Zg 5l/lbPsf 5g\ . ;[li6sf] lg/Gt/tf, ;fdflhs ;+/rgfsf] k"0f{tf / k|l] dn jftfj/0fsf] sf]0faf6 klg gf/L–k?ifaLrsf] ;DaGw gª\ / df;'sf] h:t} x'g' clgjfo{ 5Ù t/ Oltxf;sf ljleGg df]8 / sfnv08df zlQms]Gb|df slxn] gf/L t slxn] k'?if åGåfTds ¿kdf cfˆgf pkl:yltnfO{ alnof] agfpF5g\–cg]sf}+ zf:q / gLltnfO{ xltof/ agfpFb} . wd{ / bz{gsf] ;xf/f lnP/ a'l4jfbL k'?ifx¿n] xflb{s gf/Lx¿dfly zf;g ub}{ cfPsf 5g\ o'uf}+ b]lv . ;dfgfGt/ kx'r F sf] ;/n /]vfaf6 gf/L–k'?if lsg ;xhtfsf ;fy ofqf ub}g{ g\ < of] k|Zg a]nf–a]nf pl7/x]s} 5g\ . sd{sf08Lo lxGb" k/Dk/fn] dfq xf]OgÙ lqmlZrog ;d'bfon] klg Oe h:tf cwL/ gf/Lsf sf/0f dg'iosf] cd/Tj vf]l;Psf] s'/fdf ljZjf; ub{5g\ . hlt;'s} ldys / gLltzf:qsf] ;xof]u lnP/ gf/LnfO{ k5f/] klg s] ;fFRr} gf/Lx¿ canf x'G5g\ t < ulxl/P/ Oltxf; kN6fpg] xf] eg]Ù gf/LzlQm Oltxf;sf kfgf kN6fpg] xf] eg] gf/LzlQm :t'To b]lvG5g\ . ha bdgsf] :t/ a9\b5Ù ta ljb|fx] sf] :j/ Tof] eGbf dfly k'U5–of] k|fs[lts g} dflgG5 . gf/Lx¿n] cfˆgf] cl:dtf /Iffy{ cfjfh p7fpFb} ubf{ pu| gf/LjfbL :j/x¿ klg ;'lgg yfn]sf 5g\Ù h;n] k'?ifnfO{ k"0f{tM alxisf/ ug]{ cltjfbL ;f]r hGdfPsf 5g\ . pu| gf/LjfbLx¿ k'?if;Fusf] k|d ] , ;]S;, ljjfx / dft[Tj h:tf kIfx¿nfO{ alxisf/ u5{gÙ hxfF n]l:jogx¿sf] klg ;xdlt b]vG5 t/ s]xL pbf/ gf/LjfbL o:tf] rfxG5g\ ls k'?if–gf/L Ps} ;dfhdf a;"g,\ sf]xL gblao"g\ / k|d ] sf] km"n km"nfpg . h;nfO{ xfdL cfljisf/fTds gf/Ljfb eGg ;S5f}+ . 8f=jfgL/f lul/h:tf d"w{Go ;|i6fx¿ /rgfTds gf/Ljfb÷cfljisf/fTds gf/Ljf/]sf] kIfdf 5g\ . 8f=lul/sf] kl5Nnf] lgaGws[lt …kj{tsf] csf]{ gfd kfj{tLÚ -@)^&_ o;sf] HjnGt pbfx/0f xf] . lul/sf] em'sfp kSs} klg gf/Llt/ x'gk' 5{, t/ pgL k'?ifnfO{ ;fy} lnP/ hfg rfxlG5g\ . pgL k':tssf] cfj/0fdf /flvPsf] n]vs t:jL/df >Ldfg\ z+s/ lul/nfO{ klg ;fy} /flV5g\ eg] s[lt klg >Ldfg\nfO{ g} ;dk{0f ul5{g\ . ;fob 8f=lul/nfO{ nfu]sf] x'gk' 5{–>Ldfg\sf] /rgfTds ;xof]u k|fKt gePsf] eP d}n] s;/L n]Vg] ;do kfpFy+] / s;/L ;flxlTos of] prfO k|fKt uy]+{ . /fhg}lts ceLi6 k"/f ug{ k'?ifx¿;Fu} dlxnf aGb's af]S5g\ . slt g]tfx¿ ;8s cfGbf]ngdf dlxnfnfO{ grfpF5g\ / ;Fu} gfR5g\ klg . slt dlxnfx¿ /rgf¿95 k")ff{‚ – 113 c;f/–;fpg, 2068

49

96¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


gf/L hfltsf b' M v, kL8f, cl:dtfnfO{ af] w ug{ kfPdf uf} / jflGjt x'lG5g\ . …pgLÚ / …ltdLÚ (He and She) aLrsf] kfy{So, lje]bnfO{ lr/kmf/ ug'{ ltgsf] Ps cToGt dgkg]{ ljifoj:t' xf] .Ú pgsf] s[ltsf] gfd g} gf/Ljfbsf] emns lbG5 . x/]s kfj{tL cyf{t\ x/]s gf/Lx¿ kj{t h:tf] alnof] / cl8u eP/ pleg'k5{ eGg] nfu]/ g} xf]nf lul/n] gfdfÍg ul/g\–…kj{tsf] csf]{ gfd kfj{tLÚ . pgsf k|foM lgaGwx¿ gf/Ls]Gb|L 5g\ . st}–st} k'?ifx¿k|lt cfqmfds h:t} b]lvPklg tL cfqmf]zx¿ s7f]/ k'?ifjfbL lrGtg k|lt nlIft 5g\ . ljdn ef}sfhLsf] ;Dkfbg kfPsf 8f=lul/sf tnsf kª\lQmn] g]kfnL gf/Lx¿sf] b}lgsLsf] laDa k|i6;Fu /fVb5g\– …kfj{tLx¿sf 9'ª\u] efUodf b'ef{Uosf] csf]{ /]vf klg s'FlbPsf] x'G5– pgLx¿ slxNo} gyfSg] dfgj–>d (Man–Power) x'g\ 3/ / dfOtLsf] lglDt . logLx¿ laxfg x'g'cl3 p7\5g\ . hfFtf], l9sL u5{g\ . kfgL e5{g\ . dfnhfn x]5{g\ . uf]a/–kfgL u5{g\ . ksfpF5g\ . v'jfpF5g\ . af/L–la?jf x]5{g\ . aRrf klg kfpF5g\ . x'sf{pF5g\ . kfj{tLsf lzjx¿ p7\5g\ . la+8L km' S 5g\ . vfG5g\ . tf; v] N 5g\ . tf] ª \ j f tfG5g\ . ukm u5{ g \ . cfª tfG5g\ . aRrf kfpgdf d2t u5{ g \ .Ú 8f=lul/ rfxlG5g\ ls lxdfnsf] sfvdf cjl:yt of] ;'Gb/ b]zsf] ;dfh klg Tolts} ;'Gb/ xf];Ù\ hxfF dlxnf–k'?if ;dfg d"Nosf] xfF;f] xf;"g\ . cfljisf/fTds gf/Ljfb klg oxL ck]Iff u5{ zfob . ;Dks{ M(*$!$!(!#@

‘kl5 km]l/’ leqsf lg/~hg a/fn ;Ltf/fd pk|]tL

gi

uhn ;~hLj /fO{ of] PstkmL{ dfof hf] nfPsf] 5' d}n] s] atfpmF s:tf] ;'v kfPsf] 5' d}n] c;Xo oL bb{ e'Ng lkpg} k/]Úl; uhnsf] of] dw'zfnf wfPsf] 5' d}n] n'sfO{ 3fp xfFl;/ÚG5g\ lbjfgf ;w}F sxfF eG5' ulx/f] rf]6 vfPsf] 5' d}n] kL/x¿n] uhnsf] kmdf{O; u/]kl5 PsfGtsf] dxlkmndf ufPsf] 5' d}n] …;~hLjÚ /f]P s] x'G5 / ltdL xfF;] k'U5 d]/f] xf]Og ltd|f] v';L rfx]sf] 5' d}n] w/fg, ;'g;/L, xfn M skg, sf7df8f} kmf]gM (*$!!^#(*(

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿97

50

;flxlTos kq–klqsfx¿df w]/} gc6fPsf] gfd xf] lg/~hg a/fn . rngrNtLsf] / Psvfn] ;flxTosf/x¿sf] efiffdf pgL d"n wf/sf lgaGwsf/ xf]Ogg\ . sf/0f k|i6 5 pgL cfˆgf /rgfx¿ lnP/ ;Dkfbsx¿nfO{ d]/f /rgf 5flklbg'k¥of] eGb}gg\ . cfˆgf] sd{df lg/Gt/ nflu/xg] lgaGwsf/ a/fn a? Ps}kN6 lgaGw ;+ux| g} kf7sx¿ dfem k'¥ofP/ cfˆgf] lgaGwsfl/tf bzf{p5g\ . pgL s'zn cg'jfbs ;d]t x'g\ eGg] s'/f lj1 kf7sx¿nfO{ hfgsf/L xf]nf . @)^% ;fndf bfloTj jfª\do k|lti7fgn] k|sflzt u/]sf] pgsf] bf];f| ] lgaGw ;+ux| …kl5 km]l/Ú df s'n rf}wj6f lgaGw ;+ul[ xt 5g\ . oL lgaGwx¿df gf} j6f ;+:d/0ffTds lgaGw /x]sf 5g\ . k/z' k|wfg, u'?bQ, /fh sk'/, Pd=Pkm=x';g] , /fdk|;fb /fhafxs, 8L=hogf/fo0f lul/, cDa/ u'?ª, gf/fo0f uf]kfn / Cifeb]j zf:qL ;DaGwL ;+:d/0fx¿ 5g\ . oL dWo] klg ef/tLo snfsf/ / lxGbL l;g]dfsf lgdf{tfx¿ /x]sf u'?bQ, /fhsk'/ / Pd=Pkm=x';g] sf ;DaGwdf Jofks ¿kdf rrf{ ul/Psf 5g\ . k/z' k|wfgsf ;DaGwdf hlt ulxl/g' kg]{ xf] pgL Tolt uxg ¿kdf k|:t't x'g ;s]sf 5}gg\ . o;df ljifoj:t' c;fWo uf}0f ¿kdf /x]sf] b]lvG5 . 8f=hogf/fo0f lul/ pgs} 3/ ufpF l;/fxf a:tLk'/sf x'g\ eg] /fdk|;fb /fhafxs pgsf sn]h :t/sf u'? x'g\ . gf/fo0f uf]kfn / cDa/ u'?ª g]kfnL uLt ;+uLt If]qsf d"wG{ o JolQmTjx¿ x'g\ eg] Cifeb]j zf:qL ;fOgfn] pgsf dfjnL xh'af x'gÙ\ hf] nfdf] ;do;Dd uf]/vfkq ;+:yfgsf sd{rf/L lyP . ofqf lgaGwx¿df l:j6\h/Nof08, kfls:tfg, snsQf, ef/tsf] /fhwfgL lbNnL / l;Ëfk'/sf] e|d0fdf /x]sf ;dodf 7fpF cg';f/sf] /f]rs j0f{g u/]sf 5g\ . snsQfdf bz}s + f] sfnL k"hfdf k'Ug kfpg] cfzf u/]sf 5g\ . l;+ufk'/sf] ljsf; / ToxfFsf] /fqL hLjgsf] rrf{ u/]sf 5g\ . kfls:tfg e|d0fsf] qmddf P]ltxfl;s ljifoj:t'bl] v nfxf]/ ljdfg:ynsf] gfds/0fsf] ;Gbe{nfO{ ;d]t pgn] lgaGwdf ptf/]sf 5g\ . nfxf]/ ljdfg:ynsf] gfds/0f k|l;4 pb"{ slj …OsjfnÚsf gfddf /flvPsf] ;Gbe{nfO{ lnP/ lbNnL a;fOdf x]g{ gkfPsf] Pp6f lxGbL rnlrq x]//] /ft latfPsf] k|;Ë 5 . lgaGwsf/ lg/~hg a/fn uLt÷;+uLtsf cToGt kf/vL b]lvG5g\ . k|sfzg gu/]klg pgn] cfkgf u'Kt 8fo/Lx¿df cjZo klg uLt n]v/] /fv]sf xf]nfg\ eGg] c8\sn lgaGw k9\g] kf7sx¿n] cg'dfg nufpg ;S5g\ . lxGbL / g]kfnL uLt ;+uLtsf] olt Jofks rrf{ u/]sf 5g\ ls k|To]s lgaGwx¿df uLt ;+uLtsf] k|;Ë 3gLe"t ¿kdf hf]l8Psf] 5 . lgaGwsf aLr aLrdf cfˆgf lktfhLsf k|;Ëx¿ NofPsf 5g\Ù dftfhLsf] k|;Ë klg 5 . t/ pgn] st}klg dftflktfsf] gfd pNn]v u/]sf 5}gg\ . h;sf sf/0f lgaGwx¿ vNNff ePsf 5g\ . ck"/f h:tf ePsf 5g\ 98¿/rgf c;f/–;fpg, 2068 k")ff{‚ – 113


kf7sx¿sf nflu . k|fWofkg / a}l+ sª If]qdf lr/ kl/lrt cfˆgf lktfhLsf] gfd lsg n]Vg] cfF6 u/]gg\ lgaGwsf/ a/fnn] < s]xL ;dob]lv g]kfnsf k"j{ k|zf;sx¿ wdfwd lstfa n]Vg yfn]sf 5g\ . /fwf/d0f pkfWofob]lv ;"og{ fy pkfWofo;Dd / Zofd s[i0f >]i7 ;Ddn] cf–cfˆgf ;+:d/0f kf7s dfem kl:s;s]sf 5g\ . t/ lg/~hg a/fnsf lgaGwsf ljifox¿ cGo n]vssf lgaGwsf ljifo;Fu 7\ofSs} d]n vfFbg} g\ . k|zf;gsf] pRr txsf JolQmn] n]vs ] f ;+:d/0f lgaGwx¿df g]kfnL gf]s/zfxLsf] ljifoj:t' x'gk' g]{ h:tf kf7sn] cf; u/]sf s'/f of] lgaGw ;+ux| df 5}gg\ hlt cGo k"j{ k|zf;sx¿sf ahf/df cfPsf ;+:d/0fx¿df 5g\ . cfzf u/f}+ lgaGwsf/ lg/~hg a/fnsf ca cfpg] lgaGw ;+:d/0fx¿df pgsf hLjgdf eP 36]sf ;Dk"0f{ s'/f Odfgbf/L ;fy kf7sx¿sf dfem k'Ug ;s'g\ ;TotYo ¿kdf / kf7sx¿ t[Kt x'g ;s'g\ pgsf ;+:d/0ffTds lgaGwaf6 . sf7df8f}+ kmf] g M (*$!%%$&#& gi

;F£' g}kg]{ Pp6f sf]lknf ;fwgf k|tLIff

uhn 8f=6Lsf/fd e08f/L ha lhGbuL ef/ km"nh:tf] lyof] d]/f] klg cg'xf/ km"nh:tf] lyof] 6'6g\ ] d'6s ' } bf]if dflgof] oxfF wf]sf lb]gnfO{ k|xf/ km"nh:tf] lyof] sf]xL vf;sf] kvf{Odf x'gk' 5{ pgL cfh pgsf] >[ªu\ f/ km"nh:tf] lyof] hLjg u'dfPsf zxLb cfTdf eGb}lyP b]zsf] nflu t/af/ km"nh:tf] lyof] ;don] 9'ªu\ f agfPsf] x'gk' 5{ kSs} s'g} lbg uhnsf/ km"nh:tf] lyof] bhaskar_kaji@yahoo.com

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿99

51

k|sl[ tsf] ckf/ hnwf/f ;'ss ] f] 5, xfd|f] cfsfzdf h"g n'ss ] f] 5, k'vf{sf] Oltxf;df uf}/j ug]{ lz/ em'ss ] f] 5 clg Psd'i6df k|To]s g]kfnLsf] dg b'vs ] f] 5 . /dfO/x]5g\ s]xL …tLÚ dfq hf] wldnf] kfgLdf df5f dfg{ vlKk; 5g\ . To;}n] t cem} k|of;/t 5g\ vf]nf] wldNofpg . wldnf] kfgL lkpg afWo xfdL ;ª\nf] dg x'gx] ¿ eg] dgdg} cfdGq0f ul//x]5f}+ Pp6f k|nosf/L cfFwLnfO{ h;n] Pp6f gofF laxfgL Nofcf];\ . ;f/f d"n, vf]nf, s'n; ] fx¿ ;ª\NofP/ Psd'7L :jR5 kfgL lkpg] jftfj/0f agf];\ ;Gqf;d'Qm cfFugdf lgw{Ss a;]/ . jt{dfgsf] kL8fbfoL b}lgsLdf afFRg afWo ePsf] a]nf rls{Psf] / rl:sPsf] dgnfO{ axnfpg clg Ifl0fs ePklg cfgGbfg'e ' l" t ug{ ;flxTofg'/fuLx¿n] gofF s[ltsf] vf]hL ug'{ :jfefljs x'G5 . g]kfnL ;flxTosf] uhn ljwfdf o:t} Pp6f s[lt cfPsf] 5 …/fu–j;'Gw/fÚ . uhnsf/ vu]Gb| lul/ …sf]lknfÚsf] uhn;ª\ux| xf] of] . k|f/Ded} ;'kl| ;4 uLtsf/ /fh]Gb| yfkfsf efjnx/Lx¿n] kf7snfO{ Pp6f r'DasLo cfsif{0f pTkGg u/fpF5g\ . pgs} zAbx¿ ;'6S' s rf]//] eGbf …=====;f;"n] dgkg]{ a'xf/LnfO{ dfq l;sfPsf] ljz]if k':tf}gL uf]Ko ;"qjfnf Ps gDa/L P]nf /S;Lh:t}====.Ú lxd>[ªv \ nfaf6 k|jflxt clj/n gbLh:t} clg cg'kf| ;o'Qm dw'/ uB efiffsf] ld7f; ;fFRr} eGg] xf] eg] k|eftL laxfgn] ;'lbgsf] ;ª\st] u/]em}+ …/fu–j;'Gw/fÚsf] ld7f;sf] ;ª\st] xf] of] . …p:t} p:t} gbLsf p:t} p:t} emnsx¿Ú tyf …Jou| rFbgLÚ gfds b'O{ uhn;ª\ux| df vfl/O;s]sf uhnsf/ vu]Gb| lul/ …sf]lknfÚ sf] of] t];f| ] uhn ;ª\ux| xf] . axQ/sf] ;+Vofdf /x]sf o;leqsf uhn jf:tjd} uhnk|d ] Lx¿sf nflu ;'/Do /fus} ¿kdf 5g\ . cfsfzdf p8\g] kG5Lem}+ :jtGq aGg lsg gkfpg] < sNkgfsf gf}nfv tf/fx¿ uGg lsg gkfpg] < cr]n ;a}n] cfˆgf nflu dfq dl/xQ] u/]sf] a]nf dnfO{ klg ;fgf] efu rflxof] eGg lsg gkfpg] < -k[=@$_ o;/L xfd|f] ;d;fdlos oyfy{ xfdLleq u'lD;Psf cJoQm kL8f clg xfd|} ef]ufOsf c;+Vo ljs[lt / lj;ËltnfO{ r§Ss l6k]/ uhnsf/n] o:tf y'k}| uhn l;h{gf u/]sf 5g\ . gf/f, cfZjf;g clg cg]s bnsf l;4fGt / kl/jt{gsf b:tfj]h vfFbf vfFbf chL0f{ ePsf] xfd|f] dg–dlitissf nflu pko'Qm kfrs aGg ;S5 of] ;ª\ux| . PSn} lx+8g\ ' ;lhnf] x'G5Ù x/]s dfG5] lx+8g\ ;S5 . t/ cfkm" ;Fu;Fu} c?nfO{ klg 8f]¥ofpg' / gofF kl/j]z agfpg' sl7g 5 . o:t} sl7g af6f]df lx+8/] cfˆgf] klxrfg agfPsf ofqL x'g\ …sf]lknfÚ . cfˆgf] jl/kl/ Pp6f ;flxlTos jftfj/0f agfO{ w]/} gofF cg'xf/nfO{ To;df ;xefuL u/fpg] JolQmsf ¿kdf cfˆgf] If]qdf 100¿/rgf c;f/–;fpg, 2068 k")ff{‚ – 113


b]lvPsf oL k|ltef dWoklZrd / ;'b/" klZrdsf gofF sndsf/x¿sf nflu pTk|/] s klg dflgG5g\ . ljleGg ;flxlTos ;+3–;+:yfdf cfj4 eP/ ;flxlTos ultljlwdf nfu]sf logL cfkm"dfq ;h{s geO{ To; If]qsf] ;flxlTos kmfF6nfO{ pj{/ agfpg klg tNnLg 5g\ . logsf] of] kl5Nnf] uhn ;ª\ux| jf:tjd} uhnkf/vLx¿sf nflu ld7f] v'/fs aGg] ;fdYo{ ;fy cfPsf] 5 . nufPsf kf] z fs slt km/s xfd| f pgsf] h:t} x'g]5 skmg d]/f] klg . -k[=@)_ o;leq ljifosf] ljljwtf 5Ù nosf] ld7f; 5 clg uhnsf cfwf/e"t dfGotfleq klg gjLgtfsf] 5gs 5 . ljifoj:t'nfO{ 5fd]/ x]bf{ ;a}eGbf a9L jt{dfg / jt{dfgdf afFRgsf] lgolt clg To;}kl| tsf] c;Gt'li6, /f]if–cfqmf]z kfOG5Ù o:tf]– c;'/lIft ef] hLjg hut lxhf] cfh kfgLeGbf ;:tf] eof] /ut lxhf] cfh jt{dfgdf ljs[ltn] 3]/]kl5 dfG5] /f]O/x]5g\ ;lDemP/ ljut lxhf] cfh -k[=@#_ jf:tjd} ;flxTo hLjg–hut lg/k]If x'g} ;Sb}g . kf7snfO{ ToxL /rgf / s[lt lk|o nfU5 h;n] af]ns ] f] x'G5 p;sf] hLjg p;sf] ef]ufO clg p;}sf] h:tf] cfF;' xfF;f] . cfh cfd g]kfnLsf] dgdf c;Gtf]if 5 . ;xL 7fpFdf unt dfG5] k'u/] l;lh{Psf] ;bfaxf/ ;ª\qmd0fsfn / To;}sf] gfddf afx|df;] /f]u, ef]s, cefj / cGwsf/sf] d':nf]leq} xfdL lgsfz vf]Hb} u'lD;O/x]sf 5f}+ . o:t} efjx¿ w]/} 7fpFdf e]l6G5g\Ù o;/L M lxhf] cfh dfgjtfsf] csfn kg{ yfNof] lgwf{x¿dfly lzsf/Lsf] hfn kg{ yfNof] -k[=@^_ 3fd / h"gn] cfsfzsf] efuj08f u/]sf] slxNo} b]lvPg xfdL eg] Åbosf] ljefhg ug]{ af6f] cFufnL/x]5f}+ -k[=#@_ nf]s tGqsf] gfddf xfdLn] ev{/ kfPsf] x8\tfn, wgf{, rSsfhfd / aGb ef]u]kl5 yfxf x'G5 -k[=@$_ af]Ng]x¿sf] lk7f] laSg' t :jfefljs xf] . t/ cr]n af]Ng]x¿ cfˆgf] lk7f]dfq lasfP/ ;Gt'i6 geO aa'/f gaf]Ng]x¿sf] rfdn vf]:g yfn]sf] ;dodf, dfgjhutaf6 dfgjtf k"/} x/fP/ ;j{q cdfgjLo ultljlw e}/x]sf a]nf, ;f]emf–Odfgbf/x¿ cg]s hfnem]ndf k/L /f]O/x]sf a]nf uhnsf/ klg To;} kl/j]znfO{ cfTd;ft ug{ k'U5g\ . hggL / hGde"ld ;bf gofF g} x'G5 eGg] oyfy{ la:fL{ To;nfO{ gofF agfpg] ;kgf b]Vb} cfˆg} cfdfsf] sfv lr/flr/f kfg]{ ljefhgsf] k|of; x'bF f s'g ;Rrf ;k"tsf] dg g/f]nf < sof}s + f] anLåf/f NofOPsf] gofF kl/jt{gkl5 klg cu'jfx¿sf] c;Ifdtf / cb"/blz{tfn] l;h]s { f] c:tJo:ttfnfO{ 7fpF7fpFdf lrq0f ug{ k'U5g\ uhnsf/ o;/L M hËndf dfG5] ;x/df hgfj/ k;] a]3/ t cfhef]ln oxfF eujfg 5 . -k[=#%_ /rgf¿101 k")ff{‚ – 113 c;f/–;fpg, 2068

afx'anLx¿ klg g]tf aGg yfn]b]lv rf}af6f] g} ;+;b x'g nfUof] cfhef]ln cfkm}+nfO{ dfg]{ xltof/ agfP/ dfG5] g} cfkm}+b]lv ubub x'gnfUof] cfhef]ln -k[=$!_ Psflt/ 6k6'O{ ofF g]tfsf] ljuljuLn] l;h]s { f gf}6ÍL /fhgLltdflysf] rf]l6nf] Joª\Uo 5 eg] csf{lt/ zlQmdfg /fi6«x¿ u/La /fi6«sf] t s'/} 5f]8f}+ cfˆg} /fHosf duGt]x¿sf] ;+Vofk|lt cfFvf lrDn]/ g/;+xf/sf/L xltof/ xf]8afhLdf cfkm"nfO{ ljZjljhoL agfpg] ;kgf b]Vb}5g\ . ;fob o:t} efj af]ss ] f] x'gk' 5{ pko'Q{ m uhn c+zn] . u/Lasf] em'k8Ldf bz}+ sxfF x'G5 < b'O{5fs vfg] rfdn ;w}+ sxfF x'G5 < -k[=$#_ jfdg ¿k wf/0f u/L leIff dfUg hfg] w]/} eP anL /fhfem}+ s;}n] cfkm}+nfO{ bfg u/]sf] b]lvPg . -k[=$$_ /fli6«otf stf aGwsL /flvof] s'lGg < sf]xL pQ/ sf]xL b]lVvg k/:t cr]n . -k[=%!_ rf/}lt/ ljs[lt / lj;uËltn] 3]/s ] f] a]nf :jf;–k|Zjf;af6 :jR5 xfjf cfjthfjt ug{ sxfF kfpF5 / < To;}n] xf]nf uhnsf/ sf]lknfsf] o; ;ª\ux| sf clwsf+z uhnx¿df st} cJoj:yfn] agfPsf u/La g]kfnL hgtfsf] ;hLj lrq af]ln/x]5 eg] st} /fli6«otf aGwsL /fVg ;Sg] slyt /fi6«jfbLx¿k|lt cfqmf]z kf]lvPsf] 5 . cfhsf] dfG5] g lx+;s | hgfj/;Fu 8/fpF5 g t dfgj]t/ cGo s'g} zlQmx¿;Fu . lsgls dfG5]sf nflu cfh ;a}eGbf 7"nf] 8/ dfG5] g} xf] . cfh Pp6f dfG5]n] csf]{ dfG5]nfO{ ;fF3/' f] uNnLdf e]6o\ f] ls unf /]6g\ kl5 kb}g{ . To;}n] uhnsf/ af]N5g\Ù o;/LM dfG5] g} lx+;|s ag]/ a:tLdf 8'Ng yfn] hËnL hgfj/sf] cr]n eo x/fPsf] 5 -k[=%$_ dfG5]sf] :jefj l;Sg] xf] eg] kz'x¿sf] ayfg x'b} x'Fb}g .ÚÚ -k[=^%_ Tofu / alnbfgsf syf lbgx'F k9]/ klg ;a}nfO{ To} s';L{s} /x/ slxn];Dd < cvaf/sf kfgf cfjfh / t/Ëx¿df ;w}+el/ d[To's} va/ slxn];Dd < -k[=^&_ cfh Tofu / alnbfgsf s'/f c¿nfO{ lbg] pkb]z dfq ePsf 5g\ clg kj{x¿df l6sf nufOlb+bf cu|hx¿n] cfˆgf ;GtltnfO{ o'/f]k / cd]l/sfsf] le;f nfu];\ eGg] u/]sf 5g\ . lsgls ;'Gb/ zfGt ljzfn g]kfn t Oltxf;d} x/fpFb5 } . jt{dfgdf t xfdLx¿ ztfAbLof}+ k5fl8 ws]lnPsf 5f}+ . hn;|ft] df ljZjs} bf];f| ] wgL /fi6« cfhklg /fhwfgLd} x//ft …6'sLÚsf] pHofnf]df afFRb}5 . dxËL, c/fhstf, b08xLgtf cflb cflb . t/ o;sf] sf/0f g]tT[ jsf] c;Ifdtf–s';L{sf] n8fO{ . To;}n] uhnsf/sf] snd zAb zAbdf /f]Psf] 5Ù o;/L M 52

102¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


kfPgg\ s;}n] klg /f]udfly ljho oxfF cxd\n] s'?If]qdf cfh ;a} k/flht ePsf 5g\ kvfNg} k5{ ca /utn] nTkltPsf v's '/Lx¿ cfkmGtnfO{ x/fP/ sxfF s;sf kf] hLt ePsf 5g\ < -k[=^*_ gofF af]tndf k'/fgf] /S;L km]/h ] :tf] zf;s km]l/gfn] u/La b]z emg\ u/La aGb} uPsf] clg u/La b]zsf u/La hgtfx¿ ljj]sxLg ;dy{s e}lbgfn] cj;/jfbLx¿sf] dfq pGglt ePsf]df uhnsf/sf] lrQ b'vs ] f] 5 . Ps ;Rrf /fi6«jfbLnfO{ slt 8fxf x'G5 cfˆgf ;|ft] ;fwgdfly k/fO{n] lgl:kmqmL clwsf/ hdfpFbf Û To;sf] cg'el" t klg kf]lvPsf] 5 o; uhn ;ª\ux| df . oL 3f]if0ff oL gf/f olt cfsif{s geOlbP x'GYof] h] eGof] tfnL lkl6lbg] oL ;dy{s geOlbPx'GYof] . -k[=&$_ 6gsk'/ nId0fk'/ u08sL / sf]zL t ef]lu;Sof}+ l5d]sLn] ca s'g gbL y'G5 s;nfO{ yfxf 5 < -k[=&%_ o; uhn ;ª\ux| df /fli6«otfsf] efjgf cToGt k|jn / dfld{s 9Ën] k|:t't ePsf] 5 . ldlrG5 ha b]zsf] ;Ldfgf rs{G5 clg sljsf] 5ftL . JolQmut / kf6L{ut :jfy{sf] nflu cg]s axfgf agfP/ k'vf{n] lgdf{0f u/]sf] l;Ëf] /fi6«nfO{ ljv08gtkm{ pGd'v u/fpg nfu]sf] a]nf ;a}n] ;f]Rg'kg]{ ePsf] 5 o;n] xfd|f] uf}/jufyf sfod /fVnf < k' v f{ n ] agfPsf] 3/df efO efOsf] cnu lsQf 5 cfFvf ;fd' l;dfgf ldr] gS;f t ca Ps ljQf 5 . -k[=*^_ ;+;f/ ef}lts pGgltsf] lzv/ r9\b} u/]sf] a]nf xfdL eg] 9'Ë] o'unfO{ nlIft ub}{ lx+8g\ k' g]{ afWotf / lj8Dagfdf 5f}+ . To;f] x'gs ' f oyfy{ klg kf]lvPsf 5g\ o;leq M a'4sf] gfd kf] hKg nfu]sf 5g\ lxhf] ; Dd lx+ ; f rsf{ p g] x ¿ ;f]r]h:tf] s] xf]nf / vf]O < 5flgP laufg]{ eTsfpg]x¿ . -k[=*(_ o:tf y'k}| oyfy{x¿ ;d]l6Psf 5g\ . dg r;Ss kfb}{ Psrf]l6 ;r]t x'g r]tfjgL lbg;Sg] o:tf w]/} efjfleJolQmx¿ 5g\ h;sf] ;–;fgf] c+z dfq pSsfP/ /fVg] k|of; xf] . o;}u/L dfG5]sf ;ª\3if{, c;kmntf, lg/fzf clg s'07fx¿sf cleJolQm klg sd 5}gg\ o; uhn s[ltdf . c;kmntf / lg/fzfn] 8f]¥ofP/ dfG5]nfO{ lj;ª\ultlt/ n}hfG5 eGb} dfG5] /x/n] dfq lkpFb}g eGg] efj kf]v]sf 5g\ uhnsf/n] M dlb/fn] clnslt cfF; ' ld;fP/ lkPF Kofnfdfly Kofnfx¿ e/fP/ lkPF . -k[=@*_

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿103

s;}n] dw'hn lkP s;}n] cfF;' lkP wfg d';fn] vfof] bf]if Eofu'tfnfO{ lbP . -k[=#^_ dg cflv/ dg} xf] . slxn] ;fgf] ;'vdf /dfpFb} p8\g,] slxn] ;fgf] b'Mvdf eSsflgP/ ?g] . oxL dg h;n] r§fg ag]/ sof}+ k|xf/ ;xg'k5{ . cfˆgf c;+Vo kL8fx¿ lzjn] ljif lkPem}+ lkP/ c¿sf nflu xfF:g l;sfpg] dgsf efjx¿ kf]lvPsf 5g\ oxfF M cfkm"n] eg] /f]P/ g} lbg sfl6of] ;w}+ c¿nfO{ eg] cr]n xfF:g l;sfO/x]5' . -k[=$(_ yfx} gkfO{ leqleq} dls{P 5 dg} t xf] l;;fem}+ crfgs rls{P5 dg} t xf] . -k[=%)_ lrtf;Fu} hn]/ v/fgL ePF ha cfkmGtx¿ aNn aNn nf; dfUg cfP . -k[=*)_ pkef]QmfjfbL ag]sf] o; jt{dfgdf sf]xL s;}sf] efjgf a'‰g] k|of; ub}g{ Ù ug{ rfx]/ klg km';b{ x'bF g} . dfgjtf c;fWo} b'vs ] f] o; ;dodf dfG5] olt;Dd Jofkf/L ag]sf] 5 ls af6f]df n8]sf] c;xfo dfG5]nfO{ p7fpg klg klxnf pm gfkmf 3f6fsf] lx;fj u5{ . o:tf] hl6ntfdf bLgb'MvL / c;xfo clg cFWof/f]df k/]sfx¿sf af/]df n]Vg'k5{ egL sndsf/x¿nfO{ cfu|x ug{ klg uhnsf/ kl5 k/]sf 5}gg\ . …k|d ] ÚÚ of] zAb dfgj dfq geO ;Dk"0f{ hLjg huts} ckl/xfo{ tŒj xf] . ;flxTo, To;df klg uhn t >[Ëf/ k|;Ëaf6 k[ys x'g} ;Sb}g . To;}n] oxfF uhnsf/ cToGt zfnLg >[Ëf/ efjdf k|:t't ePsf 5g\ M sf]xL kvf{pg l;kfn' x'G5g\ sf] x L t8kfpg l;kfn' x' G 5g\ . sf]xL lgsf] kf5{g\ 3fp / kL8f sf]xL aNemfpg l;kfn' x'G5g\ . -k[=$)_ >[Ëf/df klg ;+of]ueGbf a9L ljof]u efj JoQm ePsf] of] uhn ;ª\ux| >[Ëf/sf gfddf c;+oldt efj tyf zAbx¿ kf]vL cZnLntfsf ;fFw gf£g vf]Hg] uhnsf/x¿nfO{ Pp6f r'gf}tLsf] ¿kdf cfPsf] 5 . uhn >[Ëf/dfq xf]Og / klg uhndf >[Ëf/ efj x'gk' 5{ . t/ ;Eo lzi6 / ;f}Do . o:t} ljz]iftf ePsf >[Ëfl/s uhnsf] ld7f; klg kfOG5 sf]lknfsf] of] kmlqmPsf] uhn ;ª\ux| df M h;n] lauf5{ p;}sf] dfof nfUg] s:tf] crDd dfG5]sf] dgn] h] kfOGg To} dfUg] s:tf] crDd Û 3fdkfgL ;x]/ /ftlbg sfF8fn] kx/f lbPklg km"nn] eg] p;}nfO{ k/fO{ 7fGg] s:tf] crDd . -k[=$^_ k|:t't uhn s[ltdf t'ngfTds b[li6n] ljb|fx] , qmflGt, c;Gtf]if, cfqmf]z clg jt{dfgsf] ljs[lt / lj;Ëltdo ljifoj:t' a9L b]lvG5 . t/ yf]/} dfq ePklg k|d ] efjsf uhnx¿ sd ld7f 5}gg\ . kf7ssf dgdf k|d ] sf] Pp6f cfsif{s ljDa 5f]8g\ ;kmn 5g\ o:tf uhnx¿ M 53

104¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


gbLdf af9L cfof]eg] gbLsf] s] lalu|G5 / < t/ 3fOt] eg] ToxL au/ h¿/ x'G5 x'G5 -k[=^^_ dgn] /f]h]sf] s'g}lrq gh/n] lvRg slt dhf Û an]sf] bLof] ldngsf] If0f PSsfl; lgEg' slt dhf Û -k[=&*_ oL t s]jn b'Orf/ pbfx/0ff+z dfq x'g\ . o:t} o:t} /l;nf :jflbnf uhnx¿ 5g\ uhns[lt …/fu–j;'Gw/fÚ leq . d"8rn]sf] a]nf uhn n]lvxfNg] clg To;nfO{ lagf kl/dfh{g k':tsfsf/ u/L kf7s;fd' k'¥ofOxfNg] clxn]sf] xf]8afhL Psflt/ 5 eg] csf{lt/ 5Gb–ax/sf cg'zf;gdf cfj4 geO uhn uhn aGb}g eGg] ¿9 ts{x¿ klg cu|;/ 5g\ . o:tf]df of] uhn s[lt Pp6f /fd|f] pbfx/0f ag]/ cfPsf] 5 lsglsÙ of] g /x/ nx8sf] pkh xf] g o;n] uhnsf cfwf/e"t :tDe eTsfPsf] 5 g t 5Gb–ax/sf ;Ldfleq k"0f{tM cfj4 ePsf] 5 . pko'Qm cg'kf| ; ;+of]hg ;'Gb/ efj–zAbåf/f d'Qm–nofTds uhnx¿ ePsfn] uhnk|d ] Lx¿sf nflu Pp6f /l;nf]–el/nf] kmqmFbf] sf]lknf h:tf] 5 …/fu–j;'Gw/fÚ . ctM /fh]Gb| yfkfs} zAbx¿ pwf/f] dfu]/ km]l/ eGg dg nfu]sf] 5–;a}n] ;F£' g}kg]{ s[lt xf]–…/fu j;'Gw/fÚ . pkk|fWofks, lqrGb| SofDk;, sf7df8f}+ kmf]g M $$$!#))

k|sfz k'~h lzj /]UdL

gi

uhn Eff:s/ sfhL aGb's la;fOP klg, 5'/fsf] lrGtf p:t} r]nLa]6Lsf xftsf r'/fsf] lrGtf p:t} . cfh ef]luof], ef]nLsf] 5 lk/nf] ca df5fsf lbg t uP e'/fsf] lrGtf p:t} . stf rN5 v} < xf8lagfsf] lha|f] g xf] o} lha|fn ] ] laufg]{ s'/fsf] lrGtf p:t} . ;don] g]6f] sfl6;Sof], dfG5] p:t} 5 ddtf u'dfPsf 6'x/' fsf] lrGtf p:t} . ljj]sz"Go x'G5 dfG5] , ef]ulanf;df ;j{q e]l6g] ;'Gb/L / ;'/fsf] lrGtf p:t} .

k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

?F3f &, ?s'd

/rgf¿105

54

…cfn]vgÚ g]kfn ;flxlTos kqsf/ ;+3, s]Gb|Lo sfo{;ldlt, sf7df8f}n + ] xfn} k|sflzt u/]sf] ;flxlTos kqsfl/tf ;DaGwL klqsf xf] . o;}df k|sflzt 8L=cf/ kf]v/]nsf] …lrtjgsf] ;flxlTos kqsfl/tfsf] ;+lIfKt ¿k/]vfÚ gfds n]v cToGt ?lr / 1fgj4{s nfUof] . To;f] t ;flxlTos kqsfl/tf / Oltxf;k|lt ?lrs/ eP/ klg o:tf] ePsf] xf]nf . t/ l;Ëf] lrtjg lhNnfsf] ;flxlTos kqsfl/tfsf] Oltxf; n]Vg' n/t/f] s'/f xf]Og . o;}u/L k|To]s lhNnfsf] Oltxf; n]Vg ;lsof] eg] ef]ln ;du| g]kfnsf] ;flxlTos kqsfl/tfsf] Oltxf; slt /fd|f] x'g] lyof] . 8L=cf/ kf]v/]nhLn] lrtjgsf] klxnf] ;flxlTos klqsf …lrgf]Ú -k'; @)@!_ eGg'ePsf] 5 eg] bf];f| ] / t];f| ] qmddf …bf]efgÚ -kmfu'g @)@$_ / …k|sfz–k'~hÚ -ljhof bzdL, @)@%_ sf] gfd pNn]v ug'e { Psf] 5 . klxnf] gePklg bf];f| ] / t];f| ] cfkm";uF /x]sf]n] t];f| ] …k|sfz–k'~hÚ sf] ctLtsf kfgf kN6fpg nfu]sf] 5' . …k|sfz–k'~hÚ ;flxlTos ;+sngsf] ¿kdf jL/]Gb| sn]h, ljBfyL{ ;+3 lrtjg, gf/fo0fL c~rnn] @)@% ;fnsf] ljhofbzdLsf] cj;/df lgsfn]sf] b]lvG5 . …pkxf/sf] k|yd e]6 clg k|yd k|of;Ú sf] ¿kdf lgsfn]sf] of] ;Íngsf] ;Dkfbs d08ndf k|efts'df/ hf]zL, /ljls/0f …lghL{jÚ, ;'>L ;fljqL hf]zL, pk]Gb|/fh ;'jb] L tyf pbo axfb'/ /fodfemL ;d]t u/L kfFrhgf x'gx' G' 5 . …o; lhNnfdf ev{/ knfpFbf] ;flxTo klg 5 . lsgeg] clxn]sf] k|ultzLn Pj+ qmflGtsf/L o'udf ;flxTon] htf;'s} xft k'¥ofPsf] 5 / dfGotf klg kfPsf] 5 . k/Dk/fut t/ ultzLn hLjg k4ltaf6 k|l] /t eP/ ;flxTon] ljz]if of]ubfg u5{ . lrtjgsf] ;flxlTos ultljlw klg o:t} eP/ g} /x]sf] xf]nf o;nfO{ emg\ gofF 9Ësf] ¿k lbg xfd|f] dgdf pT;'stf pTkGg eO{ cu|;/ ePsf] .Ú …xfd|f] tTsfnLg p2]Zo lrtjgsf] ;flxTo /fli6«o :t/sf ;flxTosf/x¿l;t bfFlhg of]Uo e};s]sf] eGg] xf]Og t/ oxfFsf ;flxlTos ;fyLx¿sf] v'aLsf] hgfp lb+b} oxfFsf] ;flxTonfO{ a9L l;h{gfTds agfpg vf]Hg' xf] . ;flxTo hLjg / o'usf] Pp6f r]tgf / ;+3if{ xf] . xfd|fh:tf sltko sn]h :s"n / ;flxlTos ;+:yfåf/f k|sflzt cg]s lsl;dsf ;flxTo ;Íng / klqsfx¿ g} xfd|f] k|/] 0ff / pT;fxsf >f]taf6 of] …k|sfz–k'~hÚ ;flxTo ;Íngn] klg pleg] cfF6 u/]sf] xf] .Ú eGb} lgSn]sf] klqsf jflif{s d'vkqsf] ¿kdf …k|sfz–k'~hÚ @)@( ;fnsf] kfFrf}+ cÍ klg d ;+u /x]sfn] oxfF;Dd lgSn]sf] eGg ;s]klg c? s]xL yfxf 5}g . ;a} cÍ a6'nL n]Vg kfP slt pknlAwk"0f{ Oltxf; x'GYof] xf]nf . ] fÍdf 5 j6f n]v–lgaGw, @ syf tyf @^ j6f sljtfsf] …k|sfz–k'~hÚ k|jz la6f ;Ílnt 5g\ . n]v–lgaGw If]qdf e§ åosf cfcfˆgf 7fpFdf ;kmn 5g\ . 106¿/rgf c;f/–;fpg, 2068 k")ff{‚ – 113


cfgGb b]j e§sf] …Tof] tf/f hf] d]/f] kf]N6fdf cf]ln{xfNof]Ú tyf Hof]T:gf e§sf] …cf>oÚ b'j} pTs[i6 /rgf x'g\ . o:t} xl/x/ vgfnsf] …b]jsf]6fsf] ;DemgfdfÚ …1fg db{5 xfF;/] /f]O{ lj1fg db{5Ú cfnf]rgfTds lgaGw k|eft s'df/ hf]zLsf] /fd|f] 5 . O{Zj/ lkofsf] …aflx/L 7fF6 M Ps cf8Da/Ú tyf /lj ls/0f …lghL{jÚsf] …:jfªÚ klg /fd|f 5g\ . ljBfyL{ x}l;otdf n]lvPsf oL /rgfx¿ . syfdf ljBfyL{ efOx¿ kz'klt jfUn] / k|d ] s'df/ lkofsf qmdzM …cfTdxTof b'O6f Åbosf]Ú tyf …lgbf]i{ f dfly k|xf/Ú syf 7Ls} 5g\ . z'?sf syfx¿ x'g zfob . sljtf b'O{ bh{g eGbf a9L k|sflzt 5g\ . s]xL sljtf d'Qmssf gd"gf M– …P ljj]szLn dfgj Û ltdL dfgjsf] gftfn] p;sf] Åbo lrg cksf/sf] lj?4 p;sf] pksf/ u/ lsgeg] ltdL ljj]szLn xf} /, ltd|f] s sŒŒf{Jo xf] .Ú ;'>L s:t'/L k|wfg -P dfG5] Û_ …ha d /xG5' ltd|} ;fydf e'Nb5' lrGtf ePklg b'Mvdf t/, ltdL eGb}gf} ghfp kms]{/ ljgf, d~h'/ g} cfpg' kg]{ kms]{/Ú ;'>L ;fljqL hf]zL -;kgf Û_ sljtf k|ikm'6gsf] cj:yfdf dfq /x]sf b]lvG5g\ . kmqmg cem} afFsL 5g\\ . efjgf c6]z d6]z dfq 5g\ . ' tftf] jfkmsf] ;+sng xf] . g]kfnsf] k|sfz–k'~h ps'; ds'l;Psf] ;dofg'sn s'g} klg lhNNff ;flxlTos e"ldsf] ¿kdf lgSs} dlnnf] / /l;nf] 5, ca ;a}n] x]?g\ …k|sfz–k'~hÚ sf xnf], sf]bfnf] / afp;]x¿ eGg] s:tf 5g\ <Ú eGg] ;DkfbsLo cleJolQm ;6Ls g} b]lvG5 .

ePg efg'sf of]ubfgsf] ;d'lrt sb/ Û x] efg'eQm Û cg'/Qm 5 hflt ;f/f ltd|f ;'wf;l/ ld7f kl9 sfJowf/f ltd|f ld7f dw'/ sfJo–snf lgldQ cfhGd b]z /xg] 5 s[tfy{ lrQ –w/0fLw/ sf]O/fnf …/fli6«o lje"ltÚ / …cflbsljÚ eg]/ dfGotf kfPsf g]kfnL efiff–;flxTosf ljVoft ;h{s–;]js efg'eQm cfrfo{sf] !(* cf}+ hGd hoGtL c;f/ @( ut] ljljw sfo{qmd u/]/ b]z / ljb]zdf dgfOof] . ljZjsf ljleGg d'ns ' df 5l/Psf g]kfnLnfO{ efiffsf] dfWodaf6 Pp6} dfnfdf ufF;/] Psfsf/ kfg]{ k|yd slj x'g\ efg'eQm . cfˆgf] hflt / b]zs} cv08 r]tgfsf] 1fg ePsf slj lyP pgL . o;} sf/0f ctLtb]lv clxn];Dd clåtLo hftLo sljsf ¿kdf pgL :jLsfl/Psf x'g\ . efg'eQmsf] /fdfo0f ;+:s[t efiffdf /lrt cWofTd /fdfo0fsf] g]kfnL cg'jfb xf] . t/ ljljw 5Gbdf /lrPsf] efg'eQmLo /fdfo0f k9\g] s;}nfO{ klg cg'lbt s[lt k9]sf] c;lhnf] nfUb}g . Hofb} ?lrk"0f{ df}lns g]kfnL u|Gy k9]sf] dL7f] :jfb kfpF5g\ o;sf kf7sn] . g]kfnL hnk nufP/ lrl6Ss l;+uf/]/ /lrPsf] eP/ g} efg'eQmLo /fdfo0fn] ;d:t g]kfnLsf dfem ckf/ nf]slk|otf sdfpg ;s]sf] xf] . ljleGg hft–hfltdf afFl8Psf g]kfnLnfO{ efg'eQmn] cfˆgf] /fdfo0fåf/f s;/L Ps l9sf] kfb}{ g]kfnLTjsf] uj{ / :jfledfg af]w u/fpFb} 7f8f] lz/ kf/L afFRg l;sfPsf 5g\Ù of] oyfy{ :jb]zdf eGbf ljb]zdf g} a9L b]Vg kfOG5 . :jb]znfO{ t hfltjfb, efiffjfb, ;Dk|bfojfb, k|fGtjfb h:tf cg]s jfbsf slrËnn] ljv08g / ljå]ifsf] e8\vfnf]df k'¥ofPsf] 5 . oxfF efg'eQm–b]jsf]6f h:tf eflifs lje"ltx¿nfO{ v; x}sdjfbsf k|tLs eg]/ nfl~5t ub}{ ltgsf :df/s–zflns Wj:t kfg]{ cleofg g} rnfOof] . ptf ljb]zdf, vf; u/]/ g]kfn kl5 cTolws g]kfNfLsf] a;f]jf; ePsf] d'ns ' ef/tsf ljleGg k|fGtdf a;]sf cg]s hft hfltsf ef/tLo g]kfnLx¿n] cflbslj efg'eQm, dxfslj b]jsf]6fx¿nfO{ cfˆgf hftLo uf}/j dfg]/ uj{ ub}{ ltgsf eJo :df/s agfPsf 5g\ ., zflns 78\ofPsf 5g\ . To:tf :df/s / zflns lgdf{0f ug]x{ ¿df ToxfFsf g]kfnL hghflt g} cl3 ;/]sf b]lvG5g\ . k/fwLg x'gs ' f] kL8f cg'ej u/]kl5 dfq xfd|f ljv08gjfbLx¿sf] a'l4sf] lasf]{ v'Ng] xf] ls Û ;do 5Fb} ltgsf 3}6+ fdf 3fd nfu] hftL x'GYof] .

gi

cfF;'n] d]/f] s;}sf] kL/ kvfNg ;Sbf] xf] d ?g] lyPF–cfF;'s} Pp6f ;fu/ hDbf] xf] . dnfO{ nfU5 Tof] kL/ ltd|f] 5ftLdf d lnpF, ;[li6sf] aLr km'n]sf] km"n cf]Olng glbpF . ;s] t ltdL /f]Psf] a]nf d klg /f]OlbGy]+ 5ftLsf] ltd|f] k/]sf] 3fpm cfF;'n] wf]OlbGy]+ ;[li6sf] aLr km'n]sL ltdL dfofn' h'xf/ ;Dxf/ lagf cf]On]5 ltd|f] xFl;nf] d'xf/ .

xl/eQm s6' j fn k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿107

55

108¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


g]kfnL hfltnfO{ eflifs Pstfdf afFWg efg'eQmn] cfˆgf] /fdfo0fåf/f h] h:tf] of]ubfg lbPÙ To; lglDt /fi6«n] pgnfO{ u/]sf] ;Ddfg rfxL+ Hofb} Go"g /x]sf] 5 . tgx's F f] r'bF L /D3fl:yt cflbsljsf] hGd:ynnfO{ Pp6f eJo eflifs–;flxlTos tLy{:ynsf ¿kdf ljsl;t ug'k{ g]{ xf] . Tof] t k/} hfcf];\ efg'eQmsf] 3/sf] eUgfjz]if klg cj lgld6\ofGg x'g nflu;s]sf] 5 . /fhwfgLdf cflbsljsf] Pp6f ultnf] :df/s–zflns ;d]t agfpg] rf;f] /fi6«sf s0f{wf/ elgPsfx¿df k6Ss} 5}g . b/af/ :s"nnfO{ efg'eQmsf] gfd lbP/ clg ToxL+sf] kvf{nsf] Pp6f vf]kfdf v'DRofP/ efg'eQmsf] k|ltdf :yflkt ul/Pkl5 efg'kl| t /fi6«sf] lhDd]bf/L Olt>L ePsf] b]lvPsf] 5 . cfˆgf dxfg\ ;|i6f / lje"ltx¿k|lt /fi6«n] ug]{ ;Ddfg klg ltgsf of]ubfg cg'¿k g} x'gk' b{5 . efg'eQm, nIdLk|;fb h:tf g]kfnL efiffsf dxfg\ ;|i6fx¿sf ;fy} g]kfnsf c? efiffsf ;|i6fx¿nfO{ klg TolQs} cfb/ /fli6«o :t/df lbOg'kb{5 . efg'eQm / ljBfklt, b]jsf]6f / l;l4bf;, leIf' / r]dhf]ª h:tf sltko ;h{sx¿sf of]ubfgaf6 jfª\dlos ;d[l4sf] y'Dsf]df k'us ] f] 5 xfd|f] /fi6« . oL ;a} efiff–efifL ;|i6fx¿nfO{ ltgsf of]ubfg lglDt ;d'lrt sb/ ug}k{ g]{ lhDd]bf/Laf6 /fi6«n] kG;g ldNb}g . cflbslj efg'eQmk|lt pgsf] hGd hoGtLsf cj;/df >4f–cr{g ub}{ /fi6«, /fi6«sf gLltlgdf{tf / ;DjlGwt ;j} kIfx¿sf] Wofgfsif{0f pko'Q { m s'/fx¿df eP g]kfnsf] eflifs, ;flxlTos If]qn] g};lu{s Gofo kfpg] ;fy{s jftfj/0f aGg] lyof] . g]kfnsf] ;d:t jfª\dlos If]qs} cfzf / cfu|x xf] of] . cfzf ul/P cg'¿ksf] l:ylt ljsf;sf lglDt slt kv{g' kg]{ xf] Tof] t c1ft eljios} ue{df 5 . clxn]nfO{ olQ Û – ho efiffeQm–efg'eQm Û

zlz zfxsf] t"lnsf

gi k};fn] k"0f{ lzIff lnO dg'h ag] pRr ljåfg ;Eo k};f eGb} u'dfP dlt duh pg} gLlt cfrf/ e|i6 k};fn] g} sdfP dgdlyËndf 1fg–lj1fg ;Œj k};f eGb} u'dfP dgdlyËnsf] ;f/ v} zf:q tŒj < –k'iknfn pkfWofo k")ff{‚ – 113

c;f/–;fpg, 2068

/rgf¿109

56

110¿/rgf

c;f/–;fpg, 2068

k")ff{‚ – 113


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.