ΟΙ ΜΙΚΡΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ

«ΟΙ ΜΙΚΡΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ ΠΕΡΠΑΤΟΥΝ ΣΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΖΩΓΡΑΦΩΝ» ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2011-2012 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2011 - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

17ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΛΙΟΥ

ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: ΑΒΡΑΜΙΔΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΕ 6Ο ΝΙΚΑΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΕ 60.50

ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ : Τίτλος: « ΟΙ ΜΙΚΡΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ ΠΕΡΠΑΤΟΥΝ ΣΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ, ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΖΩΓΡΑΦΩΝ»

Ανάλυση περιεχομένου- Παιδαγωγικοί στόχοι: ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ - ΣΚΟΠΟΣ :

1. Να γνωρίσουν πίνακες ζωγραφικής μεγάλων ζωγράφων, με διάφορες θεματολογίες.

2. Να γνωρίσουμε έναν ζωγράφο.

3. Να φτιάξουν τα δικά τους έργα και να τα εκθέσουν.

4. Να γνωρίσουν τεχνικές ζωγραφικής.

5. Ίσως μια επίσκεψη σε Πινακοθήκη. ΣΤΟΧΟΙ:

1. Ανάπτυξη πολιτισμικής συνείδησης (τις κοινωνικές συνθήκες που καθορίζουν το έργο, ψυχολογικέςσυναισθηματικές συνιστώσες, σχέση ανάμεσα στο έργο τέχνης και το κοινό.).

2. Καλλιέργεια δεξιοτήτων καλλιτεχνικής έκφρασης (κιναισθητικές δεξιότητες- πειραματισμός, παρατήρησης και φαντασίας, χρήση εργαλείων και αξιοποίηση υλικών).

3. Καλλιέργεια δεξιοτήτων διαπροσωπικής επικοινωνίας για να εξωτερικεύσει το συναισθηματικό κόσμο του, το παιδί.

4. Διδακτικές έννοιες :χρώμα, σημείο – γραμμή – σχήμα- υφή , σύνθεση.

5. Πιο συγκεκριμένα, να προωθήσουμε τη δημιουργικότητα των παιδιών και να ερεθίσουμε την φαντασία τους.

6. Να αναπτυχθεί η κριτική τους ικανότητα , και η αναπαραστατική τους σκέψη.

7. Να εμπλουτίζουν τις δυνατότητές τους στο να εκφράζουν με διαφορετικούς τρόπους και μέσα την σκέψη και τα συναισθήματά τους.

8. Να καλλιεργηθεί η αισθητική τους αντίληψη και η εικαστική μάθηση των παιδιών.

9.

10.

11.

12.

13.

Να πειραματιστούν και να διερευνήσουν τα παιδιά ποικίλες τεχνικές και υλικά. Να ανακαλύψουν ότι η τέχνη είναι μέσο έκφρασης και επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων. Να εμπλουτίζουν την γλώσσα και με λέξεις που συνδέονται με τα μαθηματικά αλλά και με το θέμα. Να αντιλαμβάνονται και να αναπαράγουν δεδομένα μοτίβα. Να αναγνωρίζουν συμμετρικά σχήματα ως προς άξονα.

Προτεινόμενες δραστηριότητες- Συνεργασίες - Επισκέψεις: ΓΛΩΣΣΑ :

1. Βιβλία για ζωγράφους, 2. Διαδρομές στην Τέχνη.

3. Δημιουργία παραμυθιού με πίνακες ζωγραφικής, και με ζωγραφιές των ίδιων των παιδιών. ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ:

1. Συμμετρία , μοτίβα, σχήματα.

2. Το πριν και το μετά του πίνακα ζωγραφικής. ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ:

1. Ζωγραφίζουμε με το σώμα μας.

2. Παιχνίδια κινητικά με πίνακες ζωγραφικής. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ:

1. Ζωγραφίζουμε με διάφορες τεχνικές και υλικά. ΜΟΥΣΙΚΗ: 1. Αντιστοίχηση ήχου και χρώματος.

2

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ: 1. Δραματοποιούμε και ζωντανεύουμε πίνακες ζωγραφικής. ΜΟΥΣΙΚΗ: 1. Αντιστοίχηση ήχου και χρώματος. ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: 1. Επίσκεψη σε πινακοθήκη.

2. Γνωριμία με έναν ζωγράφο.

3. Έκθεση ζωγραφικής στο νηπιαγωγείο μας. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ – ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ:

1. Ζωγραφική με λογισμικά κατάλληλα :tuxpaint, revelation Natural art, Drawing for children.

2. Παιχνίδια puzzles με πίνακες ζωγραφικής αλλά και τα έργα των ίδιων των παιδιών, με χρήση του ελεύθερου λογισμικού Jigsaw Platinum,

3. Λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης Kidspiration για έννοιες μαθηματικών και άλλων εννοιών.

4. Επισκέψεις σε ιστοχώρους μουσείων, 5. Αναζήτηση μέσω διαδικτύου έργων , ζωγράφων.

6. Δημιουργία ταινίας με την δουλειά των παιδιών , από διάφορες δραστηριότητες και παρουσίασης με χρήση του Power point.

Μεθοδολογία- Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης Διερευνητικές δραστηριότητες διαθεματικού χαρακτήρα που έχουν νόημα για τα ίδια τα παιδιά, ώστε ν’ αναπτύσσουν την προσωπικότητα τους, να κοινωνικοποιούνται, να γνωρίζουν τον κόσμο στο ανθρωπογενές περιβάλλον. Επικοινωνία, τεχνολογία, γλώσσα , δίνοντας έμφαση στη διαδικασία. Ενεργός συμμετοχή, ανάπτυξη μεταγνωστικών δεξιοτήτων, διαμόρφωση αξιών και στάσεων ζωής και σφαιρική καλλιέργεια της προσωπικότητας των μαθητών. Ομαδοσυνεργατική μέθοδος

Τρόπος υλοποίησης του προγράμματος: (Ευέλικτη ζώνη - Διαθεματικά - Συνδυασμός των προηγούμενων) Σύνδεση με το αναλυτικό πρόγραμμα του νηπιαγωγείου. Πιθανά πεδία σύνδεσης με γνωστικά αντικείμενα των προγραμμάτων σπουδών (ΔΕΠΠΣ , ΑΠΣ) με απώτερο στόχο τη διαθεματική –διεπιστημονική προσέγγιση του θέματος (π.χ. ΓΛΩΣΣΑ,ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΆ,ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ, ΜΟΥΣΙΚΗ, ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ, ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ, ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ.) Επίσης σύνδεση με την θεματολογία της χρονιάς (φθινόπωρο, 28η Οκτωβρίου, σχήματα, χειμώνας, Χριστούγεννα, απόκριες, συναισθήματα, 25η Μαρτίου, άνοιξη, νερό, καλοκαίρι).

Από τις προγραμματισμένες δραστηριότητες πραγματοποιήθηκαν οι παρακάτω: 1. ΠΑΡΑΜΥΘΙ : Λότη Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου, « Κάθε μέρα παραμύθι, κάθε βράδυ καληνύχτα», Αθήνα,(2003), εκδόσεις Πατάκη. Περιγράφουν το εξώφυλλο συζητούν για τα χρώματα που αναγνωρίζουν, τα χρώματα του ουράνιου τόξου, τα μετρούν. Διαβάζοντας την εισαγωγική ιστορία του παραμυθιού, όπου η κυρία Εβδομάδα, προσπαθεί να φτιάξει χρώματα για τις κόρες της και τα παραμύθια τους, σ’ ένα χαρτί ζωγραφίζουμε με κερομπογιά τα χρώματα, παιδιά της εβδομάδας. Ενώσαμε χρώματα , μίξη χρωμάτων για την δημιουργία νέων .

3

ΒΑΣΙΚΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΧΡΩΜΑΤΑ. Δωδεκαμερής κύκλος του Ίττεν. (ΓΛΩΣΣΑ, ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ, ΦΥΣΙΚΟ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ)

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΚΑΙ

2. ΠΑΡΑΜΥΘΙ : Λότη Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου, « Κάθε μέρα παραμύθι, κάθε βράδυ καληνύχτα», Αθήνα,(2003), εκδόσεις Πατάκη. Κάθε μέρα διαβάζουμε και το παραμύθι της συγκεκριμένης ημέρας , που αντιπροσωπεύει και ένα διαφορετικό χρώμα. Στην συνέχεια ζωγραφίζουμε μόνο με το συγκεκριμένο χρώμα με μαρκαδόρο, ξυλομπογιά , ή κερομπογιά. ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ. Όταν τελειώσουμε όλα τα παραμύθιαχρώματα, ενώνουμε τις εργασίες, και φτιάχνουμε ένα βιβλίο, με εξώφυλλο τις ημέρες στην σειρά ανάλογα με το χρώμα τους, δημιουργώντας έτσι και μαθαίνοντας και τα χρώματα του ουράνιου τόξου με την σειρά. Διαδοχική σειρά. (ΓΛΩΣΣΑ, ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ,ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ)

3. ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΧΡΩΜΑΤΩΝ Δημιουργούμε μαζί με τα παιδιά στον υπολογιστή έναν πίνακα αναφοράς χρωμάτων για να τον αναρτήσουμε στην τάξη. (ΓΛΩΣΣΑ, ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ,ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ,ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ)

4

4. ΠΑΡΑΜΥΘΙ –ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ: Αλέξη Κυριτσόπουλου, « το παραμύθι με τα χρώματα», Αθήνα, (1976), εκδόσεις Κέδρος. Αφού διαβάσαμε το παραμύθι, ανοίξαμε το μυστικό κουτί της τάξης μας, και μέσα βρήκαμε ένα μολύβι και ένα μαρκαδόρο. Αποφασίσαμε να ζωγραφίσουμε στο μισό χαρτί με μολύβι για τη δημιουργία ασπρόμαυρης ζωγραφιάς, και με μαρκαδόρο, ξυλομπογιές στο υπόλοιπο μισό για τη δημιουργία μιας πολύχρωμης ζωγραφιάς. Διαχωρισμός του ασπρόμαυρου από το πολύχρωμο. Συνειδητοποίηση της διαφοράς. Εικαστικά Α΄ και Β΄ Δημοτικού, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, Αθήνα, (2008) βιβλίο και τετράδιο εργασιών. ΣΕΛ 55. «ΟΤΑΝ ΛΕΙΠΟΥΝ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ». (ΓΛΩΣΣΑ, ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ).

5. «ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ»: Νίκη Κάντζου, Βάσω Βασίλα, Κατερίνα Παπανικολοπούλου, « Της Τάξης και της Πράξης»,(2007), εκδόσεις Δίπτυχο, ΣΕΛ. 68. Παρουσιάζουμε στα παιδιά, διάφορους πίνακες ζωγραφικής του Βαν Γκογκ και άλλων ζωγράφων, με θέμα το φθινόπωρο, φωτογραφίες με φθινοπωρινά φύλλα και δέντρα. Συζητούμε και κάνουμε σύγκριση εικόνας- ζωγραφικής- φωτογραφίας. Μιλάμε για την διαφορά των επαγγελμάτων του ζωγράφου και του φωτογράφου, του πίνακα ζωγραφικής και της φωτογραφίας. Συζήτηση με τα παιδιά για τα χρώματα, μέσα σε φόντο, που όλοι μαζί συνθέτουν έναν πίνακα ζωγραφικής με θέμα το φθινόπωρο. (ΓΛΩΣΣΑ).

5

6. ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ: «ΔΕΝΤΡΟ» . « Τα παιδιά ζωγραφίζουν δέντρα»: Βίβιαν Δημητράτου, «Τα παιδιά δημιουργούν και εκφράζονται», Α΄ και τόμος,(2001),εκδόσεις Πατάκη. ΣΕΛ 33.

Β΄

Κάθε παιδί γίνεται ζωγράφος και φτιάχνει ένα δέντρο, με φθινοπωρινά χρώματα, μέσα σε φόντο, αφού έχουμε παρατηρήσει από την προηγούμενη δραστηριότητα πίνακες μεγάλων ζωγράφων. Το κάθε παιδί συνθέτει τον δικό του πίνακα ζωγραφικής με θέμα το φθινόπωρο. Παρουσιάζουν τα παιδιά τις εργασίες τους. Γίνεται σχολιασμός για τα χρώματα και τα σχέδια που έκαναν τα παιδιά. (ΓΛΩΣΣΑ, ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ).

ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ

7. ΔΡΑΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ: ΖΩΝΤΑΝΕΥΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ; «παίζουμε με τα χρώματα του φθινοπώρου» « Θεματικές προσεγγίσεις , σχέδια εργασίας για το Νηπιαγωγείο»- «Φθινόπωρο», τεύχος 2,(2005), εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα. σελ.105 Πίνακας ζωγραφικής του Βίνσεντ Βαν Γκογκ με θέμα ένα φθινοπωρινό δέντρο. Κινητικό παιχνίδι θεατρικής δημιουργικής έκφρασης. Παραλλαγή. Σκορπίζουμε φύλλα πορτοκαλί- κίτρινο- πράσινο, στο πάτωμα, και σε απόσταση μεταξύ τους. Ακούμε μουσική της Ρεμπούτσικα. Στην αρχή τα παιδιά περπατούν ανάμεσα στα φύλλα. Κινούνται χωρίς να ακουμπούν τα φύλλα, άλλοτε αργά και άλλοτε γρήγορα, ανάλογα με το άκουσμα της μουσικής. Όταν σταματήσει η μουσική, ακινητοποιούνται μπροστά σε ένα φύλλο, και τα ρωτάμε να μας πουν το χρώμα του φύλλου που έχουν. Επαναλαμβάνουμε με την δεύτερη ομάδα, και εναλλάσσονται με την πρώτη. Παρατήρησαν ότι δεν ξεκίνησαν αργά όπως η προηγούμενη ομάδα, και συνέχισαν γρήγορα, έκαναν κάτι διαφορετικό. Τους εξήγησα και άκουσαν ότι το τραγούδι , χωρίστηκε σε 3 μέρη και η καθεμία χόρευε το μισό, εναλλάσσοντας τον γρήγορο με τον αργό ρυθμό. (ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ, ΜΟΥΣΙΚΗ, ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ).

8. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ :« ΤΟ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΠΙΝΑΚΑ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ» , Νίκη Κάντζου, Βάσω Βασίλα, Κατερίνα Παπανικολοπούλου, « Της Τάξης και της Πράξης»,(2007), εκδόσεις Δίπτυχο. ΣΕΛ 75. Ζητάμε από τα παιδιά να χωριστούν σε ομάδες των τριών ή των τεσσάρων ατόμων. Τους δίνουμε μια κόλλα Α3 χωρισμένη στα τρία. Στο δεύτερο μέρος του χαρτιού ,στην μέση, έχουμε κολλήσει ένα αντίγραφο έργου ζωγραφικής. Πίνακας ζωγραφικής που δείχνει ένα δέντρο με φθινοπωρινά, κίτρινα και πορτοκαλί φύλλα. Στην συνέχεια ενθαρρύνουμε τα παιδιά να ζωγραφίσουν στο πρώτο μέρος του χαρτιού τη σκηνή που έχει προηγηθεί από αυτή που απεικονίζεται στο έργο ζωγραφικής και στο τρίτο μέρος τη σκηνή που θα μπορούσε να ακολουθήσει. Πως ήταν πριν το δέντρο, ( με πράσινα φύλλα) και πως θα είναι μετά; (χωρίς φύλλα, γιατί θα έχουν πέσει από τον αέρα). Παρουσιάζουν την εργασία τους στην ολομέλεια.

6

(ΓΛΩΣΣΑ, ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ).

ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΆΝΩ ΣΤΗΝ ΕΙΚΌΝΑ: 1. ΤΟ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΠΙΝΑΚΑ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ

9. ΚΙΝΗΤΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ : «παίζουμε με τα χρώματα του φθινοπώρου» « Θεματικές προσεγγίσεις , σχέδια

εργασίας για το Νηπιαγωγείο»- «Φθινόπωρο», τεύχος 2,(2005), εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα. σελ.105 Μαντίλια στα χρώματα του φθινοπώρου : πράσινα, κίτρινα, πορτοκαλί. Σκορπίζουμε τα μαντίλια στο πάτωμα και σε απόσταση μεταξύ τους. Στην αρχή τα παιδιά περπατούν από το ένα μαντήλι στο άλλο. Στη συνέχεια βάζουμε τη μουσική. Όταν τη σταματήσουμε, τα παιδιά πρέπει να ακινητοποιηθούν και να πουν το χρώμα του μαντιλιού στο οποίο βρίσκονται. Επαναλαμβάνουμε μερικές φορές. Στη συνέχεια ζητάμε από τα παιδιά να πιάσουν το μαντίλι στο οποίο βρίσκονται και να το σηκώσουν ψηλά. Ξαναβάζουμε τη μουσική και ζητάμε από τα παιδιά να χορέψουν σε όλο το χώρο με τα μαντίλια τους ψηλά. Στη συνέχεια σταματάμε την μουσική και αναφέρουμε ένα χρώμα. Όλα τα παιδιά πρέπει να ακινητοποιηθούν, εκτός από αυτά που κρατούν το μαντίλι με το χρώμα που αναφέραμε. Τα παιδιά αυτά συνεχίζουν να χορεύουν. Τέλος , μπορούμε , με την παύση της μουσικής, να ζητήσουμε από τα παιδιά να γίνουν ομάδες ανάλογα με το χρώμα του μαντιλιού που κρατούν. (ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ).

10. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ : ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ ,Βίβιαν τόμος,(2001),εκδόσεις Πατάκη. ΣΕΛ 63.

Δημητράτου, «Τα παιδιά δημιουργούν

και εκφράζονται», Α΄

Τεχνική ζωγραφικής : ζωγραφίζουν με κερομπογιά σε βελουτέ χαρτί το αποτύπωμα των φύλλων και φτιάχνουν έναν πίνακα. Τα παιδιά τοποθετούν το χαρτί επάνω στο ανάγλυφο αντικείμενο , στην συγκεκριμένη περίπτωση , φύλλα που μάζεψαν από τα δέντρα και τα φυτά που βρίσκονται στην αυλή του σχολείου μας, και το τρίβουν προσεκτικά με μια κερομπογιά (κρατώντας την οριζόντια). Στη συνέχεια , τοποθετούν με τη σειρά τα φύλλα δίπλα δίπλα και ξεσηκώνουν τα σχέδια όλων επάνω στο ίδιο χαρτί. Μπορούν τα αποτυπώματα να σκεπάζουν το ένα το άλλο, ή να χρησιμοποιήσουν περισσότερα χρώματα κερομπογιάς το ένα επάνω στο άλλο, για να δώσουν τις αποχρώσεις των φθινοπωρινών φύλλων, που παρατήρησαν στους πίνακες ζωγραφικής. ΕΚΦΡΑΣΗ,).

7

(ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ

11. ΣΥΖΗΤΗΣΗ : ΠΙΝΑΚΕΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΜΕ ΘΕΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ ΄40, Ελισάβετ Γερμανού, Ευαγγελία Παπαδημητρίου, « Διαθεματικές προσεγγίσεις για όλο το χρόνο» τόμος 1 Φθινόπωρο, Αθήνα,( 2008), εκδόσεις Σαββάλας. Σελ 151-152. Παρατηρούμε εικόνες και πίνακες ζωγραφικής του περιγράφουν τα ρούχα, τα όπλα, τα συναισθήματα, τον καιρό, το μέρος , την αποχώρηση των στρατιωτών από τις οικογένειές τους, τα συναισθήματα. Ξεχωρίζουμε τις εικόνες που είναι φωτογραφίες, αληθινά δηλαδή πρόσωπα που τα φωτογράφησαν, και τις ζωγραφιές, έτσι όπως τις φαντάστηκε και τις απεικόνισε ο ζωγράφος Αλέξανδρος Αλεξάνδρου. Γίνεται συζήτηση με τα παιδιά. (ΓΛΩΣΣΑ, ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ).

12. ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ jing@w puzzles : Δύο εικόνες , η ελληνική σημαία και ο πίνακας ζωγραφικής του Αλέξανδρου «ΑΕΡΑ» χωρισμένο σε 6 κομμάτια, σχήμα παζλ, και τα παιδιά προσπαθούν με την χρήση του λογισμικού jing@w puzzles, να το φτιάξουν. Τα παιδιά δουλεύουν σε ομάδες των τριών παιδιών για να βοηθάει το ένα το άλλο, αλλά και να αλληλεπιδρούν. (ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ).

,

ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ

13. ΠΑΡΑΜΥΘΙ: Νίκη Δεληκανάκη, «Περιπέτεια στο Μουσείο Σχηματοτέχνης», Ηράκλειο, ( 2009), Μακέτες –Εκτύπωση : ΤΥΠΟΚΡΕΤΑ. Ανάγνωση του παραμυθιού , γνωριμία με τους πίνακες ζωγραφικής και παρατήρηση των σχεδίων τους. Συζήτηση και αναγνώριση των σχημάτων, πρόβλεψη για το όνομα του πίνακα . (ΓΛΩΣΣΑ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ).

8

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ,

ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ

14. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ: « ΧΡΩΜΑΤΙΣΤΕΣ ΧΑΡΤΟΕΙΚΟΝΕΣ», Γεύσω Παπαδάκη, « Ομαδικά παιχνίδια με άξονα τη ζωγραφική», (2005),εκδόσεις Διάπλαση, ΣΕΛ 14-15. Χρωματιστά χαρτιά σχεδιασμένα, σε διάφορα σχήματα και σε διάφορα μεγέθη. Κόβουν και κολλούν τα σχήματα, όπως θέλουν για να σχηματίσουν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, τους δικούς τους πίνακες με σχήματα. Δίνουν μορφή στο σχέδιο που δημιούργησαν. Τι δημιουργείται τελικά; Ένα αφηρημένο σχέδιο, ή κάτι πιο συγκεκριμένο. Το κάθε παιδί κάνει την δική του δημιουργία. (ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ, ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ).

15. ΓΛΩΣΣΑ : «ΠΙΝΑΚΕΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΜΕ ΣΧΗΜΑΤΑ» : Χωρίζονται σε ομάδες, και αναλαμβάνουν να παρατηρήσουν και να παρουσιάσουν πίνακες ζωγραφικής με σχήματα. Δίνουν τίτλο στον πίνακα, και αναγνωρίζουν κοινά στοιχεία ανάμεσα στους πίνακες. Γνωρίζουν τα ονόματα των ζωγράφων. Μιλούν για τα χρώματα, τα σχήματα, τις γραμμές , και τα συναισθήματα που δημιουργούνται ή εκφράζονται. (ΚΑΝΤΙΣΚΙ ΜΙΡΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ).

(ΓΛΩΣΣΑ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ, ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ).

9

16. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ: «ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΙΤΛΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΠΟΥ ΖΩΓΡΑΦΙΣΑΤΕ»; Τζένη Μωραΐτη , Γλυκερίας Διανέλλου, «Τι θέμα να διαλέξω στο χρόνο για να τρέξω;», (2006), εκδόσεις Μεταίχμιο. ΣΕΛ 246. Αποφασίζουμε να φτιάξουμε και εμείς έναν πίνακα ζωγραφικής. Χρωματίζουν με διάφορους τρόπους και χρώματα, σχήματα. Κόβουν τα σχήματα που χρωμάτισαν. Συζήτηση για το που θα κολλήσουμε τα σχήματα. Κολλούν τα σχήματα σε χαρτί του μέτρου για να ολοκληρωθεί ο πίνακας ζωγραφικής. Αποφασίζουν για το καδράκι – μοτίβο γύρω από τον πίνακα, τι σχέδια θα φτιάξουν, σχήματα, μοτίβο, τι χρώματα θα χρησιμοποιήσουν. Σχεδιάζουν το μοτίβο ορθογωνίου- τριγώνου, γύρω από το καδράκι που φτιάξαμε. Χρωματίζουν το μοτίβο γύρω από τον πίνακα ζωγραφικής . αποφασίζουμε να δώσουμε τίτλο στον πίνακα. Δοκιμάζουμε διάφορα ονόματα , και καταλήγουμε σ’ έναν τίτλο που συνδυάζει τις απόψεις πολλών. « ΤΙ ΩΡΑΙΑ ΧΑΡΟΥΜΕΝΑ ΧΡΩΜΑΤΑ». (ΓΛΩΣΣΑ, ΓΡΑΦΗ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ, ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ,ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ).

17. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ «ΠΡΟΣΩΠΟ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ» , Νίκη Κάντζου, Ρένα Δαμηλάκη, Ζέτα Λαμπρινέα, « Ο κήπος των συναισθημάτων», (2009), εκδόσεις Δίπτυχο). ΣΕΛ 29 Παρουσιάζουμε στα παιδιά τον πίνακα «το χαμόγελο των φλεγόμενων φτερών του Μιρό,και παρατηρούμε ότι το ανθρωπάκι που απεικονίζεται δεν έχει πρόσωπο και δεν καταλαβαίνουμε τι αισθάνεται. Στη συνέχεια μοιράζουμε στα παιδιά αντίγραφα του συγκεκριμένου έργου, ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, και τους προτείνουμε να συμπληρώσουν το πρόσωπο και να ζωγραφίσουν πως αισθάνεται το ανθρωπάκι. Να χρωματίσουν τον πίνακα ζωγραφικής του Μιρό . Εκφράζουν συναισθήματα στο πρόσωπο( φόβο, χαρά, λύπη, θυμό) και αιτιολογούν το αποτέλεσμα. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ).

10

(ΓΛΩΣΣΑ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ,ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ

18. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ - ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ: « Η ΧΑΡΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ» ΤΑ ΤΕΤΡΑΓΩΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΜΟΚΕΝΤΡΟΥΣ ΚΥΚΛΟΥΣ ΤΟΥ ΚΑΝΤΙΝΣΚΙ. Γιολάντα Δήμου, « Η αισθητική αγωγή στο σχολείο», Αθήνα ,(1994), εκδόσεις Κορφή. Παρατηρούν τον πίνακα ζωγραφικής του Καντίνσκι, και προσπαθούν να τον αναπαραστήσουν. Συζητούν για την τεχνική που μπορούν να χρησιμοποιήσουν, και ο εκπαιδευτικός βοηθά τα παιδιά δίνοντας περισσότερες ιδέες. Χρωματίζουν το φόντο ενός τετράγωνου χαρτιού με κερομπογιά κρατώντας την οριζόντια. Ατομική εργασία. Την επόμενη μέρα θα φτιάξουν ομόκεντρους κύκλους και θα κάνουμε μια τεχνική με ξυλάκια από σουβλάκια. Με τέμπερες και πηχτή μπογιά, κάνουν τέσσερις κύκλους τον ένα μέσα στον άλλο. Μετά με ξυλάκια, ή με χτένι, ή πιρούνι, τραβάμε γραμμές από το κέντρο, προς το εξωτερικό μέρος, για να ενωθούν μεταξύ τους τα χρώματα, και να τραβηχτούν οι γραμμές προς τα έξω. Τοποθετούμε τις ατομικές εργασίες στον πίνακα της τάξης , τη μία δίπλα στην άλλη, και το αποτέλεσμα , μοιάζει αρκετά με τον πίνακα ζωγραφικής του Καντίνσκι. Η εργασία καταλήγει να είναι ομαδική. (ΓΛΩΣΣΑ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ,ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ).

19. ΠΑΡΑΜΥΘΙ: «Η ΠΑΛΕΤΑ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ» Έρα Μουλάκη, « Η παλέτα των συναισθημάτων», (2004), εκδόσεις Κέδρος., Νίκη Κάντζου, Ρένα Δαμηλάκη, Ζέτα Λαμπρινέα, « Ο κήπος των συναισθημάτων», (2009), εκδόσεις Δίπτυχο). ΣΕΛ 25. Διαβάζουμε το παραμύθι, εξηγούμε λέξεις που δεν καταλαβαίνουν τα παιδιά, όπως συναίσθημα, παλέτα, μαντεύουν , εκφράζονται. Στη συνέχεια , τα ρωτάμε πότε αυτά ένιωσαν χαρά, και πότε λύπη. Εκφράζονται όλοι και αιτιολογούν. Με έναυσμα το παραμύθι, όπου η συναισθηματικούλα έκλαιγε συχνά χωρίς να ξέρει το γιατί, ώσπου γνώρισε ένα ζωγράφο που της έδειξε όλα τα συναισθήματα που όλοι έχουμε χιλιάδες μέσα μας, σκορπίζουμε σε διάφορα σημεία του νηπιαγωγείου εικόνες του παραμυθιού που απεικονίζουν διάφορα συναισθήματα και καλούμε τα παιδιά , χωρισμένα σε ομάδες, να τις αναζητήσουν. Μόλις ολοκληρωθεί το κυνήγι των συναισθημάτων η κάθε ομάδα παρουσιάζει τις εικόνες που συγκέντρωσε κα συζητάμε για τα συναισθήματα που παρουσιάζονται εκεί, αλλά και τι αισθάνονται τα παιδιά σε παρόμοιες περιπτώσεις. Γίνεται αντιστοίχηση χρώματος και συναισθήματος. (ΓΛΩΣΣΑ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ).

11

19. ΓΛΩΣΣΑ – ΓΡΑΦΗ: «ΧΡΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ» ,Νίκη Κάντζου, Ρένα Δαμηλάκη, Ζέτα Λαμπρινέα, « Ο κήπος των συναισθημάτων», (2009), εκδόσεις Δίπτυχο).ΣΕΛ 29. Επισημαίνουμε στα παιδιά, ότι πολλοί ζωγράφοι, πίστευαν ότι κάθε χρώμα είναι όπως ένα συναίσθημα. Τα χρώματα μπορεί να είναι χαρούμενα, θυμωμένα, δυνατά ή λυπημένα. Στη συνέχεια τους προτείνουμε να παρατηρήσουν καλά μια σειρά από πίνακες και να μας πουν τι είδους συναισθήματα τους προκαλούν τα χρώματα που κυριαρχούν σε αυτά τα έργα ζωγραφικής. Γίνεται αντιστοίχηση χρώματος και συναισθήματος. Γράφουμε τα συναισθήματα (4 βασικά ΧΑΡΑ, ΛΥΠΗ, ΘΥΜΟΣ, ΦΟΒΟΣ), και αναγνωρίζουν τα αρχικά γράμματα σε σχέση και με τα ονόματά τους, ή γράμματα που έχουμε μάθει. Χρώματα που αντιστοιχούν στα συναισθήματα, ( ανοιχτά, φωτεινά χρώματα, που μας δημιουργούν χαρά, σκούρα χρώματα που μας δημιουργούν λύπη.) (ΓΛΩΣΣΑ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ, ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ).

20. ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ: «ΧΡΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ» Νίκη Κάντζου, Βάσω Βασίλα, Κατερίνα Παπανικολοπούλου, « Της Τάξης και της Πράξης»,(2007), εκδόσεις Δίπτυχο. ΣΕΛ 315. Ζωγραφίζουν τον εαυτό τους χαρούμενο και λυπημένο, χωρίζοντας το χαρτί Α4 σε δύο μέρη και χρησιμοποιούν ανάλογα χρώματα. Αιτιολογούν την αντίστοιχη χρήση. Στην μια μεριά ζωγραφίζουν με χαρούμενα χρώματα, την χαρά, και αυτά που μας την δημιουργούν, και στην άλλη με σκούρα χρώματα , αυτά που μας δημιουργούν λύπη. Πότε ένιωσες χαρά, και τι έγινε; Πότε ένιωσες λύπη και τι έγινε; (ΓΛΩΣΣΑ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ, ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ).

21. ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ «ΧΡΩΜΑΤΑ –ΜΙΞΕΙΣ ΧΡΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΧΡΩΣΕΙΣ» Παιχνίδι και απασχόληση στον υπολογιστή με το λογισμικό REVELATION NATURAL ART. Μίξεις αποχρώσεις. Ελεύθερη ζωγραφική.

12

και

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΆΝΩ ΣΤΗΝ ΕΙΚΌΝΑ: 1. ΜΙΞΕΙΣ ΧΡΩΜΑΤΩΝ – ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ.

2. ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΕΣ.

3. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ «ΧΡΩΜΑΤΑ –ΜΙΞΕΙΣ ΧΡΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΧΡΩΣΕΙΣ» (ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ, ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ).

22. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ – ΤΕΧΝΙΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ : Sally Grindley and Penny Dann, « Τι θα κάνω χωρίς εσένα;», Αθήνα, (1999), εκδόσεις Παπαδόπουλος. Διαβάζουμε στα παιδιά το παραπάνω παραμύθι, και παρατηρούμε τα χρώματα του ουρανού , με την δύση του ήλιου, τον χειμώνα. ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕ ΝΕΡΟΜΠΟΓΙΑ» «ΚΗΛΙΔΕΣ ΜΕ ΧΡΩΜΑ»: Βίβιαν Δημητράτου, «Τα παιδιά δημιουργούν και εκφράζονται», Α΄ ΄ τόμος,(2001),εκδόσεις Πατάκη. ΣΕΛ. 94. Στην συνέχεια δίνουμε υλικά στα παιδιά, χαρτιά , πινέλα και νερομπογιές με χρώματα φούξια, μωβ, ανοιχτό, σκούρο , μπλε, γαλάζιο. Ζωγραφίζουν με νερομπογιά, σε ένα χαρτί λευκό, για να δημιουργηθεί το φόντο , για μια εργασία που θα κάνουν. Οι νερομπογιές απλώνονται και αναμιγνύονται μεταξύ τους. Αυτό θα αποτελέσει το φόντο, για να ζωγραφίσουν μια εικόνα, χειμωνιάτικη, αφού όπως είδαμε από το παραμύθι « τι θα κάνω χωρίς εσένα;» ο ουρανός το απόγευμα , κατά την δύση του ήλιου , το χειμώνα, παίρνει αυτό το μωβ –λιλά χρώμα, μαζί με την συννεφιά. Ζωγραφίζουν – σχεδιάζουν με σκούρο μπλε, μωβ, μαύρο μαρκαδόρο, πάνω στο χαρτί που χρωμάτισαν το πρωί, με νερομπογιές, έναν χειμωνιάτικο τοπίο. (ΓΛΩΣΣΑ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ, ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ).

13

23. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ : «ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΣΕ ΣΚΟΥΡΟ ΦΟΝΤΟ». Τις προηγούμενες μέρες αναρωτήθηκαν τα παιδιά, γιατί δεν μπορούν να ζωγραφίσουν με το άσπρο χρώμα, στο άσπρο χαρτί. Ένα παιδάκι είπε ότι εκείνος ζωγράφισε αλλά στη συνέχεια επισήμανε και διευκρίνισε ότι ήταν σε μαύρο φόντο στον υπολογιστή. Έτσι αποφασίσαμε να πάρουμε σκούρο μπλε χαρτί και να φτιάξουμε χρώματα ανοικτά, για να μην χρησιμοποιούμε μόνο το άσπρο, (άσπρο, γκρι, μωβ ανοικτό , καφέ). Συζητήσαμε για τις αναλογίες και τις μίξεις των χρωμάτων, για να φτιάξουμε καινούργιες αποχρώσεις. Ψάξαμε και βρήκαμε στο χώρο γύρω και στα ρούχα μας , και συζητήσαμε για τις αποχρώσεις και τον τρόπο που γίνονται. Φτιάχνουμε χρώματα ανακατεύοντας ποσότητες. Παρατηρούν ότι βάζουμε πολύ άσπρο, και ελάχιστες σταγόνες του χρώματος , γιατί θέλουμε να τα κάνουμε ανοιχτόχρωμα . (ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗ, ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ).

ΚΑΙ

24. ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ: «ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΧΡΩΜΑΤΩΝ»

Πίνακες ζωγραφικής, την «έναστρη νύχτα» του Βίνσεντ Βαν Γκόγκ, τα «τετράγωνα» του Κλέε, ένα έργο του Mondrian. Τα παιδιά εργάζονται σε ομάδες 2-3 ατόμων, επιλέγουν και σύρουν τα χρώματα , στην

σωστή τους θέση. Η νηπιαγωγός δείχνει το περιβάλλον εργασίας και των εργαλείων του προγράμματος, και εξηγεί στα παιδιά, πως επιλέγουν το χρώμα, κινώντας το δείκτη του ποντικιού και κάνοντας κλικ μια φορά με το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού, για να το σύρουν στο ανάλογο σύνολο. Στην συνέχεια κινούν το ποντίκι και παρακολουθούν στην οθόνη την ταυτόχρονη κίνησή του, μέχρι να το ακουμπήσουν επάνω στον χώρο που αναλογεί. Τα παιδιά ανοίγουν το λογισμικό ανοικτού τύπου, ζωγραφικής , REVELATION NATURAL ART, και χρησιμοποιούν τα εργαλεία της πλευρικής εργαλειοθήκης , πινέλα νερομπογιάς , τέμπερας , κερομπογιάς, και ανάμειξης ,και της παλέτας χρωμάτων , και προσπαθούν να αναπαράγουν και να συνθέσουν με τον δικό τους τρόπο, τον πίνακα ζωγραφικής του Βαν Γκόγκ, «έναστρη νύχτα». Το ίδιο κάνουν και με το λογισμικό TUX PAINT χρησιμοποιώντας τα χρώματα από την παλέτα ζωγραφικής. ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΆΝΩ ΣΤΗΝ ΕΙΚΌΝΑ: 1. ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΧΡΩΜΑΤΩΝ 2. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ : ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΧΡΩΜΑΤΩΝ. (ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ).

14

ΚΑΙ

ΕΚΦΡΑΣΗ,

25. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ : «ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΟΥ ΦΡΟΤΑΖ ΜΕ ΜΑΛΛΙ ΚΑΙ ΣΠΑΓΓΟ,» : « Θεματικές προσεγγίσεις , σχέδια εργασίας για το Νηπιαγωγείο»- « χειμώνας» ,τεύχος 4, (2005), εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα. σελ 95 . Κόβουμε κομμάτια μαλλιού πλεξίματος και σπάγκου. Τα κολλάμε σε ένα χοντρό χαρτόνι κατασκευών, με όποιον τρόπο και σε ό,τι σχηματισμούς θέλουμε. Τοποθετούμε από πάνω το χαρτί Α4. Χρωματίζουμε με το λαδοπαστέλ ή την κερομπογιά, το χαρτί που έχει καλύψει το χαρτόνι, μέχρι να εμφανιστούν πάνω στο χαρτί τα σχέδια από τα μαλλιά και το σπάγκο. Σηκώνουμε το χαρτί του μέτρου και το μετακινούμε ελαφρά. Επαναλαμβάνουμε την τεχνική χρησιμοποιώντας άλλο χρώμα λαδοπαστέλ ή κερομπογιάς., μέχρι να γεμίσει όλο το χαρτί μας με τα αποτυπώματα των νημάτων ή του σπάγκου. ( ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ).

26. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΑ «ΚΑΛΑΝΤΑ» ΤΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΛΥΤΡΑ : Περιοδικό «Παράθυρο στην εκπαίδευση του παιδιού», (2007),Σελ 284- 287 Τεύχος 47, εκδόσεις Ωρίων. Τα παιδιά κάθονται σε κύκλο, έχοντας στο οπτικό τους πεδίο τη Χριστουγεννιάτικη Γωνιά και τους διαβάζουμε ένα γράμμα που βρίσκουν μέσα στην τάξη. Το ανοίγουν και επειδή βλέπουν, μόνο γράμματα, μου ζητούν να τους το διαβάσω. Από πριν έχουμε φροντίσει να κρύψουμε μέσα στη τάξη τη σκούπα, το καλαθάκι που θα οδηγήσει τα παιδιά στον πίνακα. Είναι ένα γράμμα από την Πινακοθηκουλίνα, που τους παρουσιάζεται, και τους εξηγεί ποια είναι, που βρίσκεται, και γιατί ήρθε στην τάξη μας να περάσει τις γιορτές. Μας έδωσε οδηγίες για κάποια αντικείμενα που θα μας οδηγήσουν σ’ ένα πίνακα ζωγραφικής. Τα παιδιά ψάχνουν στην τάξη και ανακαλύπτουν τα δυο κρυμμένα αντικείμενα. Τότε τους ζητάμε να παρατηρήσουν προσεκτικά όλες τις εικόνες από τη Χριστουγεννιάτικη Γωνιά και να ανακαλύψουν τον πίνακα όπου υπάρχουν τα δυο αυτά αντικείμενα και να τον φέρουν στον κύκλο. Βρίσκουν το καλαθάκι και μέσα σε αυτό εικόνες- κομμάτια που αν τα ενώσουμε μοιάζουν με πάζλ, και μας δείχνουν κάτι. Περιγράφουν τι βλέπουν όταν ενώσουν τα κομμάτια, ανακαλύπτουν τον πίνακα που βρίσκεται στη γωνιά συζήτησης. Τοποθετούμε τον πίνακα σε νέα θέση για να τον βλέπουν όλα τα παιδιά, και αρχίζουν την «ανάγνωσή του». Παρατηρούν τον πίνακα και γίνεται συζήτηση. Στη συνέχεια ζωγραφίζουν την πινακοθηκουλίνα όπως την φαντάζονται, από την περιγραφή που τους έκανε η ίδια, και γράφουν το όνομά της. ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΟΥΛΙΝΑΣ. (ΓΛΩΣΣΑ , ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ, ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ).

15

27. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ – ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ «ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΣΕ ΒΡΕΓΜΕΝΟ ΧΑΡΤΙ». : Βίβιαν Δημητράτου, «Τα παιδιά δημιουργούν και εκφράζονται», Α΄ τόμος,(2001),εκδόσεις Πατάκη. ΣΕΛ 79. Ζητάμε από τα παιδιά να υγράνουν ένα λευκό βελουτέ χαρτί, με ένα πινέλο, ή με σπρέι νερού, χωρίς να αφήσουν νερά. Βουτάνε το πινέλο στις νερομπογιές και ζωγραφίζουν. Παρατηρούν ότι τα σχέδια που σχηματίστηκαν χάνονται, τα χρώματα διαλύονται, απλώνονται και αναμιγνύονται. Καταλαβαίνουν ότι το νερό βοήθησε γι’ αυτές τις αλλαγές. Αφήνουν τα χαρτιά να στεγνώσουν, και θα συνεχίσουν το έργο την άλλη μέρα. Θα παρατηρήσουν τις κηλίδες ή τα σχέδια που σχηματίστηκαν και θα διαλέξουν σε ποιες θέλουν να υπογραμμίσουν το περίγραμμα, με ένα λεπτό ή χοντρό μαρκαδόρο. Θα δουν ότι η καθεμία έχει την δική της μορφή και φυσιογνωμία. Αυτή η εργασία , που άρχισε τόσο απλά και εύκολα, έγινε μια πολύ λεπτή, πολύπλοκη και προσωπική σύνθεση. (ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ,ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ).

28. ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ: «ΟΙ ΑΠΟΚΡΙΕΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ» Χρησιμοποιήσαμε την μηχανή αναζήτησης GOOGLE, προκειμένου να αναζητήσουμε με τα παιδιά, εικόνες από πίνακες ζωγραφικής μεγάλων ζωγράφων , που είχαν θέμα τις απόκριες, και τους χαρταετούς, έτσι ώστε να τις αποθηκεύσουμε σε ένα αρχείο εικόνων. Στην συνέχεια, η νηπιαγωγός ετοιμάζει ένα περιβάλλον εργασίας, όπου εισάγει τις εικόνες από τους πίνακες ζωγραφικής, στο λογισμικό δημιουργίας πάζλ, JIGSAW PUZZLE. Δημιουργεί έναν λεύκωμα με το όνομα «ΑΠΟΚΡΙΕΣ», μια λέξη που μπορούν να αναγνωρίσουν τα παιδιά ,μιας και υπάρχει στην τάξη σε πίνακες αναφοράς. Για να πραγματοποιηθεί το σενάριο, τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες 2-3 ατόμων, για να βοηθάει το ένα το άλλο, και να σέβεται ο ένας την εργασία του άλλου. Τα υπόλοιπα παιδιά εργάζονται στις γωνιές της τάξης, καθώς το σενάριο, πραγματοποιείται, κατά την διάρκεια των ελεύθερων δραστηριοτήτων. Όμως κατά την διάρκεια της δραστηριότητας και άλλα παιδιά , αφήνουν για λίγο το παιχνίδι τους για να δουν , ως παρατηρητές , αυτό που πραγματοποιείται στον υπολογιστή. Δείχνουν ενδιαφέρον για τον τρόπο που πραγματοποιείται, και για την πορεία της εργασίας. ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΆΝΩ ΣΤΗΝ ΕΙΚΌΝΑ: 1. ΟΙ ΑΠΟΚΡΙΕΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ.

2. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΟΙ ΑΠΟΚΡΙΕΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ (ΓΛΩΣΣΑ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ).

16

29. ΓΛΩΣΣΑ – ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ: «ΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΤΗΣ ΚΑΘΑΡΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ» (ΒΑΣΙΛΙΕΙΟΥ) Σοφία Γιαλουράκη, « Το κουτί της Τέχνης» ,(2005), εκδόσεις Δίπτυχο.Σελ 34-35. Νίκη Κάντζου, « Καθημερινές διαθεματικές δραστηριότητες για το νηπιαγωγείο», τόμος Α΄ (2005), εκδόσεις Δίπτυχο. Σελ 359. Παρουσιάζουμε στα παιδιά αντίγραφο του πίνακα ζωγραφικής « το τραπέζι της Καθαρής Δευτέρας» του Βασιλείου, και συζητάμε για το περιεχόμενό του, τα σχέδια , τα χρώματα. (ΓΛΩΣΣΑ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ).

30. ΠΑΡΑΜΥΘΙ – ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ : «ΑΝΟΙΞΗ Η ΚΥΡΙΑ ΜΙΝΑ ΚΑΙ Η ΑΝΟΙΞΗ» ,Χρήστος Μπουλώτης, « Η κυρία Μίνα και η Άνοιξη», (2006), εκδόσεις Λιβάνη. Διαβάζουμε στα παιδιά το παραμύθι, και στη συνέχεια κάνουμε συζήτηση με τα παιδιά, και δημιουργείται προβληματισμός για το πώς μπορούμε να φέρουμε την άνοιξη στη τάξη μας, να φτιάξουμε και εμείς κάτι σαν το χαλί της κυρίας Μίνας. Αποφασίζουμε να χρωματίσουμε με τέμπερες γρασίδι, και να κόψουμε και να κολλήσουμε λουλούδια, που χρωματίζουμε. Επίσης χρειαζόμαστε ουρανό, πεταλούδες, δέντρα, ήλιο, σύννεφα. Αφού συμφωνήσαμε για το τι χρειαζόμασταν , θα τα ετοιμάσουμε για τις επόμενες ημέρες, προκειμένου να συμπληρώσουμε την ανοιξιάτικη εικόνα του ταμπλό. Ζωγραφίζουν τα λουλούδια που θα μας χρειαστούν. Κόβουν τα λουλούδια που χρωμάτισαν για να τα κολλήσουμε στο χαλί της άνοιξης. Χρωματίζουν σ’ ένα χαρτί του μέτρου με πράσινο χρώμα το γρασίδι, που θα κολλήσουν τα λουλούδια. Χρωματίζουν με ξυλομπογιές μια πεταλούδα, αφού πρώτα σχεδιάσουν με μαρκαδόρο σχέδια με συμμετρία. Χρωματίζουν με μαύρη τέμπερα χελιδόνια. Χρωματίζουν με τέμπερες την γαλάζια λίμνη που θα βάλουν τα νούφαρα, το πράσινο χρώμα των δέντρων, τους κορμούς, τα σύννεφα, τον ήλιο, και δίνουν με τεχνικές και αποχρώσεις , σκιάσεις.

17

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:

(ΓΛΩΣΣΑ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ, ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ).

31. ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ: «ΗΡΩΕΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ 25ΗΣ ΜΑΡΤΙΟΥ 1821-Α΄ΜΕΡΟΣ» Χρησιμοποιήσαμε την μηχανή αναζήτησης GOOGLE, προκειμένου να αναζητήσουμε με τα παιδιά, εικόνες από πίνακες ζωγραφικής, που είχαν θέμα τους ήρωες του ΄21, και το κρυφό σχολειό, έτσι ώστε να τις αποθηκεύσουμε σε ένα αρχείο εικόνων. Στην συνέχεια, η νηπιαγωγός ετοιμάζει ένα περιβάλλον εργασίας, όπου εισάγει τις εικόνες από τους πίνακες ζωγραφικής, καθώς και φωτογραφία με τις στολές που παρουσιάσαμε στην τάξη, στο λογισμικό δημιουργίας πάζλ, JIGSAW PUZZLE. Δημιουργεί έναν λεύκωμα με το όνομα «25η ΜΑΡΤΙΟΥ 1821», μια έκφραση που μπορούν να αναγνωρίσουν τα παιδιά ,μιας και υπάρχει στην τάξη σε πίνακες αναφοράς. Για να πραγματοποιηθεί το σενάριο, τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες 2-3 ατόμων, για να βοηθάει το ένα το άλλο, και να σέβεται ο ένας την εργασία του άλλου. Τα υπόλοιπα παιδιά εργάζονται στις γωνιές της τάξης, καθώς το σενάριο, πραγματοποιείται, κατά την διάρκεια των ελεύθερων δραστηριοτήτων. Όμως κατά την διάρκεια της δραστηριότητας και άλλα παιδιά , αφήνουν για λίγο το παιχνίδι τους για να δουν , ως παρατηρητές , αυτό που πραγματοποιείται στον υπολογιστή. Δείχνουν ενδιαφέρον για τον τρόπο που πραγματοποιείται, και για την πορεία της εργασίας. ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΆΝΩ ΣΤΗΝ ΕΙΚΌΝΑ: 1. «ΗΡΩΕΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ 25ΗΣ ΜΑΡΤΙΟΥ 1821-Α΄ΜΕΡΟΣ».

2. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: «ΗΡΩΕΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ 25ΗΣ ΜΑΡΤΙΟΥ 1821-Α΄ΜΕΡΟΣ». (ΓΛΩΣΣΑ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ).

18

32. ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ ΗΡΩΕΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ 25ΗΣ ΜΑΡΤΙΟΥ 1821- Β΄ΜΕΡΟΣ Τα παιδιά συγκεντρώνονται στην ολομέλεια , και με την βοήθεια του λογισμικού γενικής χρήσης, αναπαραγωγής ήχου και εικόνας, windows media player, παρακολουθούν μια ταινία με τους ήρωες της επανάστασης , τον Κολοκοτρώνη, τον Παπαφλέσσα, τον Υψηλάντη, την Φιλική Εταιρία, τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, με το λάβαρο της Επανάστασης. Σχολιάζουν την ενδυμασία, τους τρόπους μεταφοράς και μετακίνησης, τις καταστροφές που έπαθαν τα ελληνικά χωριά, τα όπλα που χρησιμοποιούσαν, τον τρόπο που τα φύλαγαν, κρυφά από τους εχθρούς, και τον τρόπο που εμψύχωναν το λαό, ο Κολοκοτρώνης και οι άλλοι. Τα παιδιά επηρεασμένα από την προβολή της ταινίας, με τους ήρωες του 1821, ζωγραφίζουν εικόνες που τους έκαναν εντύπωση, χρησιμοποιώντας ξυλομπογιές, μαρκαδόρους, κερομπογιές και λευκά χαρτιά. Επίσης ζωγράφισαν με τον ίδιο τρόπο και παραδοσιακές στολές, έτσι όπως τις παρουσιάσαμε και τις εκθέσαμε στην τάξη μας με πραγματικά αντικείμενα . Στην συνέχεια τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες 2-3 ατόμων, για να σαρώσουν τις εικόνες που ζωγράφισαν, να τις αποθηκεύσουν σε ένα αρχείο εικόνων, και στην συνέχεια να τις εισάγουν στο πρόγραμμα παρουσίασης Power point. Για να πραγματοποιηθεί το σενάριο, τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες 2-3 ατόμων, για να βοηθάει το ένα το άλλο, και να σέβεται ο ένας την εργασία του άλλου. Τα υπόλοιπα παιδιά εργάζονται στις γωνιές της τάξης, καθώς το σενάριο, πραγματοποιείται, κατά την διάρκεια των ελεύθερων δραστηριοτήτων. γίνονται οι ίδιοι ζωγράφοι, και με αφορμή την προβολή ταινίας εικονογραφούν τους δικούς τους πίνακες, που στην συνέχεια με το εκπαιδευτικό πακέτο κάνουν προβολή της δουλειάς τους με πρόγραμμα παρουσίασης, και γίνεται ανάρτηση στο ιστολόγιο του εκπαιδευτικού, ενημερώνονται οι γονείς , που παρακολουθούν τις δουλειές των παιδιών.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΆΝΩ ΣΤΗΝ ΕΙΚΌΝΑ: 1. Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ 25ΗΣ ΜΑΡΤΙΟΥ 1821 2. ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΣΤΟΛΕΣ 25ΗΣ ΜΑΡΤΙΟΥ 1821 3. «ΗΡΩΕΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ 25ΗΣ ΜΑΡΤΙΟΥ 1821-Β΄ΜΕΡΟΣ». (ΓΛΩΣΣΑ,ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ).

33. ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ «ΖΩΓΡΑΦΙΖΩ ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ» Διαχειριστήκαμε δύο λογισμικά ανοικτού τύπου, προγράμματα ζωγραφικής, για να χρησιμοποιήσουν τα παιδιά χρώματα και εργαλεία ζωγραφικής που επιλέγουν τα ίδια ,ώστε να πειραματιστούν και να δημιουργήσουν καινούργιες συνθέσεις εικόνων, με θέμα την Άνοιξη. Το σενάριο πραγματοποιείται στην γωνιά του υπολογιστή, με έναν υπολογιστή. Τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες 2-3 ατόμων, για να βοηθάει το ένα το άλλο, και να σέβεται ο ένας την εργασία του άλλου. Ζωγραφίζουν ανοιξιάτικες εικόνες με το πρόγραμμα ζωγραφικής TUX PAINT, REVELATION NATURAL ART, και τις δυνατότητες που έχει από την παλέτα των χρωμάτων και των διαφορετικών εργαλείων και τεχνικών ζωγραφικής. (ΓΛΩΣΣΑ,ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ).

19

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΆΝΩ ΣΤΗΝ ΕΙΚΌΝΑ: 1. ΖΩΓΡΑΦΙΖΩ ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ.

2. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ : ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΖΩΓΡΑΦΙΖΩ ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ».

34. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ : « ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΕΣ ΖΩΓΡΑΦΙΕΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΜΙΚΡΟΥΣ ΚΥΚΛΟΥΣ ΣΤΟ ΧΑΡΤΙ» : Ένα χαρτί Α4 ,που έχει σχεδιασμένα σχήματα, σαν κύκλους. Τα παιδιά με αφετηρία αυτά τα σχήματα, σαν γύρη του λουλουδιού, σχεδιάζουν γύρω πέταλα, τα χρωματίζουν με μαρκαδόρους και ξυλομπογιές, και στο τέλος φτιάχνουν το φόντο γρασίδι με κερομπογιά, χρησιμοποιώντας διάφορα χρώματα που απαιτούνται για να έχουν πιο ικανοποιητικό αποτέλεσμα σε σχέση με την απόχρωση. Τα κολλούν σε πράσινο χαρτί κανσόν και τα κάνουμε καδράκια. (ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ).

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΆΝΩ ΣΤΗΝ ΕΙΚΌΝΑ:

1. «ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΕΣ ΖΩΓΡΑΦΙΕΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΜΙΚΡΟΥΣ ΚΥΚΛΟΥΣ ΣΤΟ ΧΑΡΤΙ».

20

35. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ : «ΤΥΠΩΜΑ ΜΕ ΤΕΜΠΕΡΑ» Βίβιαν Δημητράτου, «Τα παιδιά δημιουργούν και εκφράζονται», Β΄ τόμος,(2001),εκδόσεις Πατάκη. ΣΕΛ 29 Τυπώνουν αυγά σε χαρτί λευκό κανσόν και φτιάχνουν το εξώφυλλο της πασχαλινής κάρτας τους που την συμπληρώνουν και με άλλα υλικά . (ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ).

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΆΝΩ ΣΤΗΝ ΕΙΚΌΝΑ 1. ΠΑΣΧΑΛΙΝΕΣ ΚΑΡΤΕΣ ΜΕ ΤΥΠΩΜΑ.

36. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ - ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ : Εικαστικά Α΄ και Β΄ Δημοτικού, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, Αθήνα, (2008) βιβλίο και τετράδιο εργασιών. ΣΕΛ 23 ΚΑΙ ΣΕΛ 32 -33 Γνωριμία με την συμμετρία. Φτιάχνουν πεταλούδες χρησιμοποιώντας μαρκαδόρους , ξυλομπογιές και κερομπογιές, με συμμετρικά σχέδια.

(ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ).

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΆΝΩ ΣΤΗΝ ΕΙΚΌΝΑ 1. ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ ΣΤΙΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ.

21

37. ΣΥΖΗΤΗΣΗ : «ΠΟΥ ΖΩΓΡΑΦΙΖΟΥΜΕ» Νίκη Κάντζου, Βάσω Βασίλα, Κατερίνα Παπανικολοπούλου, « Της Τάξης και της Πράξης»,(2007), εκδόσεις Δίπτυχο. ΣΕΛ 77 Τα παιδιά ενθαρρύνονται να πειραματίζονται με διάφορα υλικά και χρώματα. Συζητάμε με τα παιδιά σε τι υλικά, (π.χ. χαρτί, ύφασμα, πέτρες, γυαλί, ξύλο, τοίχους) μπορούμε να ζωγραφίσουμε. (ΓΛΩΣΣΑ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ).

38. ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ : «ΖΩΓΡΑΦΙΣΤΕ- ΖΩΓΡΑΦΙΣΤΕ» : Νίκη Κάντζου, Βάσω Βασίλα, Κατερίνα Παπανικολοπούλου, « Της Τάξης και της Πράξης»,(2007), εκδόσεις Δίπτυχο ΣΕΛ 78. Τα παιδιά ενθαρρύνονται να αναπτύσσουν την κινητικότητά τους. Τοποθετούμε στο πάτωμα σε διάφορα σημεία της αίθουσας λευκά χαρτιά. Μοιράζουμε σε κάθε παιδί μερικά χρώματα κερομπογιάς, και τους ζητάμε να σκορπιστούν ελεύθερα στο χώρο. Με το ξεκίνημα εύθυμης μουσικής αρχίζουν να χορεύουν. Κάθε φορά που σταματάει η μουσική πηγαίνουν μπροστά σε ένα κομμάτι χαρτί και εκτελούν τις εντολές που τους δίνουμε: Ζωγραφίστε ένα κόκκινο καραβάκι. Ζωγραφίστε το πρόσωπο ενός φίλου σας. Ζωγραφίστε μια κίτρινη καρέκλα και ένα κίτρινο κρεβάτι. Ζωγραφίστε ένα δέντρο. (ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ , ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ).

39. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ : «ΦΤΙΑΧΝΩ ΠΑΖΛ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΥΣ ΠΙΝΑΚΕΣ»: Τζένη Μωραΐτη , Γλυκερίας Διανέλλου, «Τι θέμα να διαλέξω στο χρόνο για να τρέξω;», (2006), εκδόσεις Μεταίχμιο. ΣΕΛ 245 . Φωτοτυπούμε κάρτες με τους πίνακες σε χαρτί Α3 ή Α4 , τις κολλάμε σε σκληρό χαρτόνι , ή τις πλαστικοποιούμε και τις κόβουμε σε σχήμα πάζλ. Μπορούμε τώρα να φτιάξουμε ξανά τον πίνακα; Αυτά τα κομμάτια, μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε και όταν θέλουμε να χωρίσουμε τα παιδιά σε τυχαίες ομάδες για την διεξαγωγή μιας δραστηριότητας. Μοιράζουμε στα παιδιά από ένα κομμάτι, και αυτά αναγνωρίζουν από τα χρώματα και τα σχέδια του κομματιού που κρατούν στα χέρια τους, με ποια παιδιά, ανήκουν στον ίδιο πίνακα ζωγραφικής. Αφού τα ενώσουν και φτιάξουν το πάζλ, συνεχίζουν την δραστηριότητα με την σύνθεση της ομάδας που δημιουργήθηκε. (ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ , ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ).

40. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ :«ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΛΑΖ» : Βίβιαν Δημητράτου, «Τα παιδιά δημιουργούν και εκφράζονται», Β΄ τόμος,(2001),εκδόσεις Πατάκη. ΣΕΛ 20 Σε ένα χαρτι κανσόν λευκό δίνουμε σχεδιασμένο έναν κύκλο, μικρό, που γύρω του κολλάμε πέταλα από γκοφρέ χαρτί, σε δυο χρώματα. Στην συνέχεια δίνουν μορφή στο κέντρο του λουλουδιού (προσωπογραφία)προσωπάκι και συμπληρώνουν με κοτσάνι, φύλλα, χώμα γρασίδι, και άλλα λουλούδια , και έντομα, ουρανό, ήλιο, χρησιμοποιώντας ξυλομπογιές , μαρκαδόρους, κερομπογιές. Γίνεται ένα μικρό καδράκι με λουλούδια, έτοιμα να μιλήσουν. (ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ , ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ).

22

41. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. «ΤΙ ΝΑ ΣΚΕΦΤΕΤΑΙ ΆΡΑΓΕ Η ΜΙΚΡΗ ΜΑΡΓΑΡΊΤΑ»; Τα παιδιά δοκιμάζουν να γράψουν με το δικό τους τρόπο, την σκέψη της μαργαρίτας.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΆΝΩ ΣΤΗΝ ΕΙΚΌΝΑ 1. ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ ΣΤΙΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ

(ΓΛΩΣΣΑ , ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ).

42. «ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΖΩΓΡΑΦΟΥ». Συζητούμε με τα παιδιά για τον ζωγράφο. Τι κρατάει, τι φοράει, πως ζωγραφίζει, μήπως σκέφτεται ή κάποιος ποζάρει και προσπαθεί να τον ζωγραφίσει; Γιατί ζωγραφίζουν οι καλλιτέχνες; Όχι μόνο για να μας δείξουν πως βλέπουν οι ίδιοι τα διάφορα πράγματα ή με τι μοιάζουν αλλά για να μας κάνουν να αισθανθούμε κάτι. (χρώματα- σχέδια). Προβολή βίντεο, από την Διεύθυνση Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης με θέμα:

1. Χρωματοϊστορίες – Klee, Miro, Van Gogh, 2002.

2. Χρωματοϊστορίες – Το δέντρο, 2002. (ΓΛΩΣΣΑ , ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ).

23

ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ,

43. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ :ΜΕΙΚΤΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ: «ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΕΡΟΜΠΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΝΕΡΟΜΠΟΓΙΑΣ» Υπουργείο παιδείας και πολιτισμού , τμήμα δημοτικής εκπαίδευσης, « Εικαστική Έκφραση στο Νηπιαγωγείο», Λευκωσία, (1996). ΣΕΛ 78-79. Τα παιδιά σχεδιάζουν με κερομπογιές ή λαδομπογιές, χωρίς αν καλύψουν όλο το χαρτί. Στην συνέχεια, καλύπτει την επιφάνεια του χαρτιού με αραιωμένη νερομπογιά. Η μπογιά θα καλύψει μόνο τον κενό χώρο του χαρτιού, δημιουργώντας χρωματιστό φόντο. Η θεματολογία των παιδιών , έχει θέμα το καλοκαίρι. (ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ).

Προτεινόμενοι τρόποι αξιολόγησης του προγράμματος: Αρχικά αξιολογήθηκε

το επίπεδο

των εμπειριών ,βιωμάτων, γνώσεων, ενδιαφερόντων

των

παιδιών(αρχική-διαγνωστική αξιολόγηση). Στη συνέχεια ελέγξαμε την πορεία του κάθε παιδιού (διαμορφωτική-σταδιακή αξιολόγηση), καθώς αναπτύσσουν νέες αντιλήψεις, στάσεις, αξίες και δεξιότητες, έτσι ώστε να εξάγουμε πληροφορίες για το σχεδιασμό κατάλληλων παρεμβάσεων. Τέλος εκτιμήθηκε

η συνολική επίτευξη των στόχων του προγράμματος, (τελική- συνολική

αξιολόγηση).

Η τελική αξιολόγηση έδειξε ότι το ενδιαφέρον των παιδιών ήταν μεγάλο για την εργασία που ετοίμαζαν, συνεργάστηκαν μεταξύ τους , και προσπαθούσαν να δώσουν βοήθεια ο ένας στον άλλο. Ενθουσιάστηκαν από τα αποτελέσματα της δημιουργίας των συνθέσεων. Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων συζητούσαν καθημερινά για τις τεχνικές ζωγραφικής, που είχαν μάθει και ζωγράφιζαν κατά την διάρκεια των ελεύθερων δραστηριοτήτων , κατά την πρωινή προσέλευση, ατομικά, αλλά κυρίως και σε ομάδες 2-3 παιδιών. Δεν μπόρεσαν να πραγματοποιηθούν οι δραστηριότητες που είχαν προγραμματιστεί, για την επίσκεψη σε μία πινακοθήκη , και η γνωριμία με ένα ζωγράφο , από κοντά. Προσπαθήσαμε όμως να κάνουμε αυτή την γνωριμία μέσα από την προβολή βίντεο με ανάλογο θέμα, από την Διεύθυνση της Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης. Οι εργασίες παρουσιάστηκαν εποχιακά, στον χώρο του σχολείου μας , ως έκθεση ζωγραφικής των δημιουργιών των παιδιών. Επίσης αναρτήθηκαν στο ιστολόγιο της εκπαιδευτικού της τάξης, http://blogs.sch.gr/kavramidou/, από όπου οι γονείς , ενημερώθηκαν ότι μπορούν να βλέπουν τις δημιουργίες των παιδιών τους, από το σπίτι, και να συζητούν μαζί τους , για την διαδικασία, τα υλικά, τις ιδέες….. και ό,τι άλλο ήθελαν να αναφέρουν τα παιδιά τους.

24

Οι εργασίες του προγράμματος δόθηκαν σε όλα τα παιδιά, με την ολοκλήρωση της σχολικής χρονιάς 2011-2012, γραμμένες σε DVD, να τις δουν και όσα παιδιά, δεν διέθεταν στο σπίτι τους σύνδεση στο internet, και για να υπάρχει σαν ενθύμιο, όταν μεγαλώσουν.

Βιβλιογραφία : Υ.Π.Ε.Π.Θ, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, (2003).Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών για το Νηπιαγωγείο (Δ.Ε.Π.Π.Σ.),Αθήνα. Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης ,Ειδικό Μέρος κλάδος ΠΕ 60, Α΄ έκδοση, Ι.Τ.Υ.,Πάτρα, Ιανουάριος 2011. Δαφέρμου,Κουλούρη,Μπασαγιάννη,(2006),ΟδηγόςΝηπιαγωγού/Εκπαιδευτικοί σχεδιασμοίΔημιουργικά περιβάλλοντα μάθησης,ΥΠΕΠΘ/ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ.

James Mayhew, « Η Μαριάννα και οι Ιμπρεσιονιστές», Μαγικό ταξίδι στην Τέχνη,(2011), εκδόσεις Μοντέρνοι Καιροί.

James Mayhew, « Η Μαριάννα και τα Ηλιοτρόπια», Μαγικό ταξίδι στην Τέχνη,(2011), εκδόσεις Μοντέρνοι Καιροί.

Rosie Dickins, «Ζωγράφοι και Εποχές», (2010), εκδόσεις Μοντέρνοι Καιροί. «Τέχνη για παιδιά», (2009), εκδόσεις Μοντέρνοι Καιροί. Ψηφιακή βιβλιοθήκη σεναρίων ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ, επιμορφούμενων εκπαιδευτικών, προσχολικής ηλικίας, ΠΕ60, από την ιστοσελίδα της επιμόρφωσης Β επιπέδου, http//b- epipedo2.cti.gr. Τα πρώτα βήματα στην τέχνη, « Ζωγραφική και Γλυπτική», Αθήνα,(2006), εκδόσεις Σαββάλας. Κατερίνα Τζαβάρα, « Μαγικές διαδρομές στην Τέχνη – Νίκος Χατζηκυριάκος Γκίκας», Θεσσσαλονίκη, (2009-2010), εκδόσεις Βιβλιοδιάπλους. Κατερίνα Τζαβάρα, « Μαγικές διαδρομές στην Τέχνη – Θεόφιλος Χατζημιχαήλ», Θεσσσαλονίκη, (2009-2010), εκδόσεις Βιβλιοδιάπλους Εικαστικά Α΄ και Β΄ Δημοτικού, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, Αθήνα, (2008) βιβλίο και τετράδιο εργασιών. Γεύσω Παπαδάκη, « Ομαδικά παιχνίδια με άξονα τη ζωγραφική», (2005),εκδόσεις Διάπλαση. Νίκη Κάντζου, Βάσω Βασίλα, Κατερίνα Παπανικολοπούλου, « Της Τάξης και της Πράξης»,(2007), εκδόσεις Δίπτυχο. Νίκη Κάντζου, « Καθημερινές διαθεματικές δραστηριότητες για το νηπιαγωγείο», τόμος Α΄ (2005), εκδόσεις Δίπτυχο. Βίβιαν Δημητράτου, «Τα παιδιά δημιουργούν και εκφράζονται», Α΄ και Β΄ τόμος,(2001),εκδόσεις Πατάκη. Νίκη Κάντζου, Ρένα Δαμηλάκη, Ζέτα Λαμπρινέα, « Ο κήπος των συναισθημάτων», (2009), εκδόσεις Δίπτυχο). Τζένη Μωραΐτη , Γλυκερίας Διανέλλου, «Τι θέμα να διαλέξω στο χρόνο για να τρέξω;», (2006), εκδόσεις Μεταίχμιο. Χρήστος Μπουλώτης, « Η κυρία Μίνα και η Άνοιξη», (2006), εκδόσεις Λιβάνη. Σοφία Γιαλουράκη, « Το κουτί της Τέχνης» ,(2005), εκδόσεις Δίπτυχο. Περιοδικό «Παράθυρο στην εκπαίδευση του παιδιού», (2007),Σελ 284- 287 Τεύχος 47, εκδόσεις Ωρίων. « Θεματικές προσεγγίσεις , σχέδια εργασίας για το Νηπιαγωγείο»- « χειμώνας» ,τεύχος 4, «Φθινόπωρο», τεύχος 2,(2005), εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα. Έρα Μουλάκη, « Η παλέτα των συναισθημάτων», (2004), εκδόσεις Κέδρος. Νίκη Δεληκανάκη, «Περιπέτεια στο Μουσείο Σχηματοτέχνης», Ηράκλειο, ( 2009), Μακέτες – Εκτύπωση : ΤΥΠΟΚΡΕΤΑ. Αλέξη Κυριτσόπουλου, « το παραμύθι με τα χρώματα», Αθήνα, (1976), εκδόσεις Κέδρος.

25

Sally Grindley and Penny Dann, « Τι θα κάνω χωρίς εσένα;», Αθήνα, (1999), εκδόσεις Παπαδόπουλος. Λότη Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου, « Κάθε μέρα παραμύθι, κάθε βράδυ καληνύχτα», Αθήνα,(2003), εκδόσεις Πατάκη. Γιολάντα Δήμου, « Η αισθητική αγωγή στο σχολείο», Αθήνα ,(1994), εκδόσεις Κορφή. Ελισάβετ Γερμανού, Ευαγγελία Παπαδημητρίου, « Διαθεματικές προσεγγίσεις για όλο το χρόνο» τόμος 1 Φθινόπωρο, Αθήνα,( 2008), εκδόσεις Σαββάλας. «Τα μαγικά χρώματα», Σοφίας Ζαραμπούκα, εκδόσεις Πατάκη, 2001. Υπουργείο παιδείας και πολιτισμού , τμήμα δημοτικής εκπαίδευσης, « Εικαστική Έκφραση στο Νηπιαγωγείο», Λευκωσία, (1996).

Ιστότοποι : http://blogs.sch.gr/kavramidou/ http://www.edutv.gr/ http://nikidelikanaki.yolasite.com/ http://ifigeneia.cti.gr/repository/ http://b-epipedo2.cti.gr/ http://www.kindykids.gr/

17 ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΛΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2011-2012

26