Dossier groep B by Autovisie

HOMERUN VAN DER MAREl Amef.sfoorter Jan van der Marel he eft in de tweede editie van de opnieuw voortreffelijk georganiseerde AMAC-Tulpenrally genadeloos toegeslagen. Al op de eerste proef, zesentwintig kilometer lang op het legerterrein Vlasakkers, nam hij direct een minuut afstand Op zijn voornaamste belager, de Zweedse Ford Escortrijder Bror Danielsson. Een minuut, die in het verloop van de strijd nog werd verdubbeld maar in de einduitslag weer als zodanig terug kan worden gevonden. Gebrand als hij was op de zege, na deze in de voorgaande versie, nog maar een half jaar geleden, door domme pech te hebben verspeeld, heeft hij er met Bruno van Traa geen twijfel over laten bestaan dat hij dit jaar de sterkste is. De overwinning is een terechte beloning voor de man die een voordeel had aan de omgeving, maar dat dan ook volle dig uitbuitte.

'"~

.9 t:

'" .'!! .0

';ij

0, 0

Op papier had de AMAC-TulpenraUy alles in zich een succesvol evenement te worden. De organisatie was in de vorige versie al bijna perfect, de heren erachter staan borg voor het uitwissen van gemaakte fouten, het streven naar Europese erkenning zorgde v~~r een serie kwalitatief uitstekende proeven en het wedstrijdterrein bood een goede variatie in de aard van de proeven. Bezwaren waren er ook vanaf het begin tegen deze opzet aan te voeren: de AMAC-Tulpenrally kan niet anders dan een geheime rally tijn - het verkrijgen van toestemming voor diverse proeven kostte toch al ontstellend vee I moeite - waa rdoor de Nederlanders en vooral zij die in het centrum van het land wonen, sterk in het voordee l zijn boven hun buitenlandse co llega's, terwijl door die moeilijke situatie de afstand tussen de proeven onderling af en toe erg groot was. Tientallen kilometers op de openba re weg rijden voordat er een proeGe van een kilometer of drie, vier moet worden verreden is voor een rally van dit kaliber te vee!.

Het deelnemersveld Jan van der Mare l had enige weken voor de rally nog hoop gekoesterd op de mogelijkheid met een Ascona 400 aan de start te komen, een auto waarmee de winst al bijna bij voorbaat zou vaststaan - heelblijven was dan het enige paroo l. Opels rallykanon was echter nog niet optimaal, zodat toch weer werd gekozen voor een K adett GT/E, die qua vermogen tekort komt maar dat compenseert met een verbluffend goede wegligging. Hoe;wel licht favoriet voor de eindzege, kreeg hij van de wedstrijdleiding startnummer 2, ten faveure van de Zweedse rally-aas Bror Danielsson, die gekoppeld aan Reinout Vogt in een Ford Escort RS 1800 als ee rste mocht starte n. Henk Vossen meldde zich pas op het laatste moment in de permanence, doordat hij 's middags - uit Hannover komend - lange tijd was opgehouden in een file . Grote paniek dus bij navigator Pie Theunissen, maar gelukkig

arriveerde de Ford Escort 1800 RS op tUd bij de technische keuring. Andere kanshebbers waren voornamelijk afkomstig uit de Scandinavische Janden, terwijl de Franse off road-kampioen Bruno Saby in een Renault 5 Alpine ook hoog in het klassement leek te kunnen eindigen . Vooral kwantitatief bood de deelnemerslijst verder een fraaie aanblik: zowel in de internationale als in de nationaJe categorie startten bijna zestig equipes.

De strijd Vrijdagavond kwart over tien ontbrandde de strijd eigenlijk direct na het verla ten van het startpodium, dat ondanks regen, hagel en harde wind veel publiek naar Amersfoorts centrum had getrokken. Zesentwintig donkere kilometers over de Vlasakkers, het militaire te rrein dat later in de Tulpenrally nog twee keer zou worden aangedaan. Een lastige proef, vol met verraderlijke bochten en door de weersomstandigheden hier en daar goed glad . Van der Marel ging zo hard, dat hij vlak voor de finish de achterlichten van zijn Zweedse concurrent moet hebben kunnen zien: bij de tijdwaarneming bleek hij maarliefst vijfenvijftig second en te hebben gewonnen, met een startverscrul van een minuut. Danielsson had, dit te zijner verdediging, echter grote last van onwillige remmen. Aile andere concurrenten werden op meer dan een minuut gezet, terwijl de Noren Lars Sundlillg-Tom Monsen in hun op papier supersnelle Vauxhall Chevette 2300 HS in een greppel belandden en mistroostig de thuishaven Amersfoort moesten opzoeken. Hetzelfde lot was ook toebedeeld aan de Denen Poul-Erik Jensen-J0rgen Esbensen (Opel Kadett GTlE), die dan ook metstartnummer 13 waren vertrokken. De eerste schifting bleek een overduidelijke. De strijd zou zich in de loop van het nachttraject, dat in totaal elf kJassementsproeven voornamelijk in de Betuwe omvatte, nog sterker in het voordee l van Van der Marel ontwikkelen. Het overzi cht op

de laatste pagina van dit verslag met de snelste drie per klassementsproef spreekt wat dit betreft boekdelen : bij de hersta rt op zaterdagochtend bedroeg zijn voorsprong op de op dat moment als tweede geklasseerde Danielsson 1 minuut 44 seconden en op de nummer drie, Henk VossenPie Theunissen in eveneens een Ford Escort RS 1800, zelfs 3 minuut 34 seconden. Eenmaal in de nacht - maar toen was de zon al vagelUk zichtbaar heeft D anie lsson seconden kunnen terugnemen van zUn grote concurrent, nota bene juist op de Vlasakkers, waar toen een proef van zelfs negenentwintig kilometer lengte werd verreden. Een uitstekende zege voor de man die deze proef nauwelij ks of helemaal niet kende.

Oponthoud In het begin van het nachttraject ontstond er wat dein ing op de proef van Wijk bij Duurstede : een auto van een onduidelijke overheidsinstantie vond het nodig de proef na de start van Daruelsson en Van der Marel in tegengestelde richting te berijden - een onbegrijpelijke manoeuvre van een dienaar die daar wets had te zoeken . Veel geluk zorgde ervoor dat de eerste twee equipes niet in de problemen kwamen - de rest van het veld moest een klein half uur wachten op de start. Want ondertussen was ook nog een tweetal bewoners van boerderijen langs de proef met Gelderse vasthoudendheid niet bereid de proef doorgang te laten vinden voordat zij met hun auto's naar huis mochten. Het aan aile bewoners van de huizen langs de proeven aangeboden bosj.e. tulpen, vergezeld van een brief met uitleg over de gebeurtenissen, was v~~ r hen blijkbaar onvoldoende. Misschien een tip aan de organisatoren nu vast tulpenbollen te planten in de tuinen langs de route van volgend jaar . . .

Pu bliekstrekker In de nachtelijke uren bleek dat de TUlpenraUy - mits goed georganiseerd - een publieks-

1. De overtuigende winnaarsJan van der Marel en Bruno van Traa dwars door de bocht op de nalle klassementsproej 3 bij Tiel. Ondanks het slechte weer waren de toeschouwers in groten getale opgekomen. 2. Bror

Danielsson en Reinout Vogt in actie op het kartcircuit in Drieberge n, waar zij de snelste tijd maakten. Ook de andere Ford Escort equipes gaven hier een specta culaire show weg.

trekker van formaat is. Honderden, soms duizenden bezoekers trotseerden de weergoden en de slaap, en konden genieten van af en toe spectaculair rijden, met name van de eerst tien a twintig passanten. Terug naar de strijd, terug naar de uitvallers van het eerste uur. Zoals de zo optimistische Fiat-equipe Dirk van der PolDon van der Vaart: de koppakking van de nieuwe 131 Racing-motor bleek niet bestand tegen nadrukkelijk vol gaan op de eerste proef. Ook Piet Bijvelds (Datsun Violet) moest al tijdens de eerste proef huiswaarts keren met een onwillige motor. John Bestebreurtje en Bob Dickhout waren - terecht - zo zuinig op hun Porschemotor, dat zij na het horen van een onheilspellende tik na vier proeven de pijp aan Maarten gaven. De kansrijke internationale groep I equipe Johnny Hoes-Rene Smeets (Opel Kadett GT/E) raakte op de zevende proef van de weg en kon dientengevolge het gevecht met concurrenten Van Heek-MoLkenboer (Opel Kadett GT IE) en het sterke Deense team Spiro-Yde (Opel Ascona 2000i) verder vergeten . Toch viet het aantal uitvallers tijdens de nacht mee, want in totaal negentig equipes begonnen de volgende ochtend, nauwelijks fris meer, aan de herstart.

Weer Vlasakkers V~~r

de derde keer zou de Vlasakkers als scherprechter fungeren, maar nu was het de verrassend strak sturende Deen Jens Ole Kristiansen (met navigatrice Marianne Pedersen) die overduidelijk won . Van der Marel zowel als Danielsson hadden hier te maken met mechanische storingen : het Opel-stuurhuis raakte beschadigd door een onzachte aanraking met een paaltje, terwijl halverwege de proef de pook van de Escort aile contact met de versnelJingsbak moest ontberen en slechts de derde overbrenging overbleef. Henk Vossen, die inmiddels als gevolg van een onwillige versnellingsbak was afgezakt in het klassement, begon ook weer lekker te draaien: in 24 minu-

3. De Deense spektakelrijders Kristiansen en Marianne Pedersen tijdens de negentiende klassementsproej Zij zo uden als derde algemeen eindigen. 4. De Limburgers Henk Vossen en Pie Th eunissen, die ondanks veel mechanische

ten had zijn se rviceploeg een compleet nieuwe bak gemonteerd, waa ma hij een keurige tweede plaats op Vlasa kkers III be haa lde, slechts tien seconden achter de snelle Deen . Maa r op de volgende proef, op het ook al geheime militaire terrein van Soesterberg, bega f de steekas van de Escort he ~ gelukkig nie t te ver van de finish. I)uwe n, snel repareren 00 direct naar de tijdcontrole, waar hen precies een minuut resteerde. Theunissen: "We he bben de a uto niet gespaard, we zij n vol in de aanval gegaan, maa r je ziet het resultaat. " Teruggevallen naar de tiende plaats lee k de rally over v~~r de toch rede lijk kansrijke equipe, maar door zich volledig te blijven inzetten voor een goede klasse ring konden toch nog twee plaatsen winst worden gepakt. Niet echt tevreden , maa r een hoge re notering dan een derde plaats had er toch niet ingezeten, zo ze iden de Limburge rs na afloop . Aparte vermelding verdient ook de enige Nederlandse dames-equipe, die souverein de Coupe des Dames won in de al eerder historisch genoemde Opel Ascona. Titia Westerhof en Anja Beltze r eindigden in het eindklassement als 24e, negen plaatsen achter hen fini shten de e nige concurrenten, de Noorse dames Randi Tangeland en E llen Syberg.

Slimme Saby De enige Fransman in het intemationale gezel chap, Bruno Saby, die gekoppeld aan Rene Leyds een Renault 5 Alpine bereed, had vooral in de nacht moeite de snelle rijde rs te volgen . Het in razend te mpo in het Frans vertalen van de pacenotes was voor Rene toch moei lijker dan verwacht, maa r toen het daglicht het Bruno mogelijk maa kte op eigen zich t de proeven te rijden ging hij a llengs sneller. Heel fraa i was zijn optreden ook op het ka rtcircuit van Driebe rge n, waa r zo'n zevenhonde rd man publiek e nkele knappe staaltjes autosport kon aanschouwen. Bruno had de avo nd tevoren karts gehuurd en kende het circuit daa rdoor

pech toch nog een achtste plaals haalden. 5. De snelste R enault 5 in hef gezelschap, strak gestuurd door de Fransman B runo Saby, die vooral in het begin waf vertaalproblemen had mel Rene Leyds. 6. Auto 36 werd bes fuurd door Johnny (zoon

van de beroemde) Hoes en R ene hetgeen hij beloond zag met een Smeets, die op de proe/bij Kesteren / raaie tweede plaats bij de Nationade baan verliet. 7. De winnaars van len. 9. Titia Westerho/en Anja Beltde nationale klasse, Jan B ak en zer legden beslag op de Coupe des Henk Bouwhuis in de snelle Porsche. Dames. Jammer voor hen dat de 8. Paul Maaskant heeft het circuit concurrentie uit nog slechts een deflnitie/verruild voorde ral/ysport, equipe bestond.

uitstekend. Slim! De kortste proef werd gewonnen door Danielsson; maar dit zette geen zoden aan de dijk : de volgende vier rijders bleven slechts twee seconden op hem achter. De eerste volledige zandproef, de Amhemse He ide, betekende v~~r de Zweed het startsein om er toch nog eens alles tegenaan te gooien om de kleine twee minuten achterstand op Van der Marel in te lopen. In schitterende stijl dartelde de Escort over het zand, zonder een meter weg te veel te gebruiken, zonder ook maar ooit in de problemen te komen. Hij pakte ineens 23 second en terug, de strijd leek toch nog spannend te kunnen worden. Maar het bleek de laatste geslaagde krachtsexplosie van de Zweed te zijn, de volgende proeven pakte hij hooguit nog vijftien seconden. De strijd was gestreden, de nacht in regen en wlnd was bepalend geweest voor thuisrijder Jan van der Marel, die zijn minder krachtige Kadett op uiter t efficiente wijze bestuurde. En heel hield . "De Betuwe is bepalend voor de eindoverwinning, niet de Vlasakkers," zo bestreed de Amersfoorter de v~~r de hand liggende conclusie. "En het probleem met de remmen van Bror, dat heeft ons ook in de kaart gespeeld." Danielsson was teleurgesteld, had min of meer op de overwinning gerekend, voerde talrijke argumenten aan om de nederlaag te vergoelijken : de pacenotes, de regen, de mechanische pech. "Het feit dat ik met een nieuwe, Nederlandse navigator reed heeft me geen parten gespeeld, de samenwerking verliep uitstekend," aldus de kleine Zweed. De twee na laatste proef, de voor het publiek toegankelijke Flevohof, moest later uit de uitslag worden gehaald, omdat vijf rijders door een fout bij de tijdwaameming niet waren geklokt. Jammer, maar een verstandig besluit van de organisatie die dit echter ook bij de proef op de ASK ('t Harde) beter had kunnen doen om geen onduidelijkheden in de eindklasseri ng te krijgen.

Bak best in bakbeest

Europees?

Bij de na tiona len ging de strijd om de e re plaa tsen e n de bijbehorende ka mpioe nschap punten voora l tusse n Jan Bak (Porsche Carre ra) e n Pa ul M aaskant (Vo lkswage n GoLf GTI). Ba k, die afge lope n winte r de ra llycur US van Bob de Jo ng volgde e n zijn de buut maa kte in de Tulpenra lly, had in Henk Bouwhui , de voorma lige bijrijder va n Joha n van H eek, een ervaren navigator. Rijkspo litiem an Maas ka nt we rd geassisteerd doo r collega Ruud 00 te rbaa n. D e ex-Zandvoo rtcoure ur, die vorig jaa r een ve rdie n te lijke Tulpe nra lly reed, is de linitief ove rgesta pt naa r de ra llywereld . M aas kant bewees uit he t goede hout te zijn gesneden, want hij m aakte op de eerste Vlasa kke rproef de vie rde tijd a lge meen e n was daarm ee liefst e lf seconden snelle r da n de C heve tte va n Joelsen en vijftie n seconde n ra pper dan de Porsche van Guliker. Op debutant Ba k na m M aas kant m eteen een voo rsprong va n ruim een ha lve minuut, m aa r op de tweede proef pa kte deze wee r een seconde te rug. D e Golf GTI-rijde r sm aa kte het genoegen om korte tijd op een vierde plaa ts a lgemeen te liggen . Vroeg in de oc htend vie I hij te rug, m e de door tra nsmissie proble m e n, die in de rust voor het dagtraj ect werden verho lpe n door de ve r ne llingsba k te ve rwissele n. Onde r de twaa lf nati on a le equipes die inmidde Is he t strijdto nee l hadde n moete n ruime n, bevo nde n zich ook G ert-Jan Vermeule n e n Rob H ofstra. Zij hadden in he t nac htelijke duiste r helaas niet kunnen prolite ren va n hun unie ke service, ee n Cessna

De dit jaar voor·de West-EuroC up me etellende AMAC-T ulpenra lly streeft emaa r Europese status te krijgen . De berichte n e rover zijn wat tegenstrijdig, de kans erop lijkt ec hter best aanwezig. Perschef Ja n Rooderke rk : "De beide FISAwaa rne mers wa ren op enkele punte n zeer lovend, maar hadden ook wei kritiek. Onder a nde re op de bekend maki ng va n tussenstanden die te lang zo u duren, op de grote afstand tussen de proeven en op de tijdwaa meming." Volgens de voorlopige rapportage he bben ze een be hoorlijk aantal punte n gegeve n, waa rschijnlij k genoeg o m de Tulpenrally volge nd jaa r de Europese status te ve rle nen . Daa rbij mag zeker o ok steun va n de zijde van de KNAC worden verwac ht, die e r veel aa n ge legen is da t Nederland in ieder geval een intemationaa l meetellend rallyeve nement kent. D e data voor volgend jaa r zijn in ieder geval a l ge cla imd : 3-4-5 april, een wee keinde dat in de Europese kalender ve rde r vrij is. Hoewel de ra lly zic h zeker nog (?) niet he lemaa l kan meten met so m mige e venementen in de ons omring,ende landen, heeft de o rga niserende AMAC toc h een voor onze begrippen pri m a eveneme nt op touw gezet. D e ra llysport le eft - gelukkig weer. Gert Enklaar

172 ... Het koppe l Ba k-B o uwhuis begon he t dag traject m e t m ee r dan een minuut voo rspro ng op Maas ka nt-Ooste rbaa n, een ma rge die te n slo tte tot drie minute n uitg roe ide. Achte r d it tweeta l leve rde de Autovisieequipe R ic va n K e mpen-Jan Ploeger (Rena ult 5 A lpine) strijd m e t W im W o rmgoo rHenny H a mbu rg. R edacte ur Ric va n K e mpe n zal in he t vo lgende nummer va n Au tovisie zijn erva ringe n uitvoering belichte n.

Klassementswinnaars Aig emeen nalionaal: Bak/ Bouwhu is.

Caju ter Kuile UITSLAG : 1. Jan van der Marel/Bruno van Traa, NL, Opel Kadett GTE, 6, 7437; 2. Bror Danielsson/ Rei· nout Vogt, S/ NL, Ford Escort RS 1800, 8, 7499 -62; 3. Jens ·Ole Kristiansen/ Marianne Pedersen, OK, Opel Aseona 20 00 S, 6, 7707 -270; 4. Tom Joelsen/Bjorn Lie, N, Vauxhall CheveNe 2300 HS, 8, 7732 -295 ; 5. Renger Guliker/ Gerrit van Espelo, NL, Porsehe Carrera , 8, 7893 - 4 56; 6 . Henk Vossen/Pie Theu· nissen, NL, Ford Escort RS 1800, 8, 790 2 -465; 7. Morten Spiro/Else Yde, DK, Opel Aseona 2000 i, 3 , 79 18 -481 ; 8 . Bruno Saby/Rene L.eyd s, F/NL, RenauIt5.Alpine,5, 7937 -500; 9. Geoff Fielding/Tony Goulding, GB, Ford Escort RS 1800, 8 , 7957 - 5 20; 10. Jan Bak/Henk Bouwhuis, NL, Porsehe Carrera, 8, 7969 -532 ; 11 . Johan van Heek/ Ab Mol kenboer, NL, Opel KadeN GTE, 3, 80 29 -592 ; 12. Eric van Peer/"Franske", B, Opel KadeN GTE, 3 , 8058 -62 1; 13. Birger Tangeland/ Per·Od· var Nyborg, N, Opel Aseona ,2000 S, 6, 806 3 -626 ; 14 . Paul MaaskanURuud Oosterbaan, NL, Volkswagen Golf GTI, 2, 8148 -7 11 ; 15 . Kjell Melin/B ertil Erikssen, S, Volkswagen Golf GTI, 2, 81 93 -756; 16. Ad Fru nt/Ernes t Hoogkamer, NL, Opel KadeN GTE, 6, 821 7 -7 80; 17. Joop Kui pers /Herma n Brouwer, NL, Opel Ka deN GTE, 6, 83 12 - 8 75; 18. Peter Verspuy/Henk van Tunen, NL, Opel Aseona 2000 S. 6. 8371 -934 ; 19. W im W o rmgoo rl Henny Hamburg, NL, Datsun 160 SSS, 5, 8382 -945; 20. Frits W assenburg/Jan Seh il· ders, NL, Datsun 1200, 4 , 8383 -3 46 .

Groep I Kl asse 1 (Um 1300 em' ), nat.: HabetslVan Monlfoort. Klasse 2 (1301 Um 1600 em' ), int.: Melin/Eriksse n; nat.: Maas kanUOos terbaan. Kl asse 3 (boven 1600 em'), int.: Spiro/Yd e; nat.: Fiddelers/G oethart.

1. Van der Marel 2. Danielsson 3. Vossen Fielding

220 - 22 - 25 - 25

KP 10 Papendal 5 4301-11. Van der Marel 2. Danielssan 3. Joelsen Guliker

235 - 5 - 11 - 11

Groep II Kl asse 4 (Um 1300 em' ), int.: W assenburg l Sehilders; nat.: Knoop/Kro mmedam. Klasse 5 (13 0 1 Um 1600 em'), int.: Saby/ Leyds; nat.: W ormgoor/Hamburg. Klasse 6 (boven 1600 em' ), int.: Van der MarellVan Traa; nat.: Van der W oude/Hoeks tra.

KP 12 Vlasakkers 290001-11 . Daniel ssan 2. Van der Marel 3. Vossen

Groepen II I en IV Klasse 8 (boven 1600 em'), int.: Danielssonl Vog t.

Daglrajecl (herstart) KP 13 Vlasa kkers 29000 /- /-

Coupe des Dames 1. Titla W esterhof/Anja Beltzer.

2. Vossen 3 . Saby 7. Van der Marel

1. Kri stia nsen

9 . Danielssan

11 5 4 - 28 - 39

1134 - 10 - 13 - 29 - 41

In dit staatje zijn opgenomen de bes te drie internationale klasse ringen per klassemen ts-

proef (uitged rukt in wecj strijdseeonden e.q.

KP 14 Soesterberg 360 0 1-/300

achterstand), inclusief d ie va n Jan va n der Ma-

1. Kristiansen

reI en Brar Danielssan voor lover zij niet bij de snelste drie behoorden. VoJledig heidshalve

2. Joelsen Guli ker 5. Van der Marel

zijn ex-aequo noteri ngen vermeld . D e getallen

onder de kp's du iden op het aa nta l meters

Danie/ ssan

proef, bes taande uit respectievelijk verhard,

Saby Field ing

onverhard en zand. De ~ p 's 11 , 16 en 23 werden afgelast, terw ijl van kp 24 (Flevohof) het resultaa t niet werd ingevoerd in de co mputer en du s niet werd doorberekend in de eind uit-

slag.

Frun t

KP '15 Kartei reui t Drie berg en 12 50 1-11 . Danielsson

Naehttraject KP 1 Vl asakkers 26000 /-11. Van der Marel 2 . D anielsson 3 . Kristiansen

KP 2 W ijk bij Du urstede 7600/- 11. Van der Marel 2 . Kris tiansen 3 . D anielsson

107 2 - 55 - 62

KP 3 Tiel Mulders 33 001- 11. Bes tebreu rtje

2. Vossen 3 . Field ing 6. Van der Marel Danielsson

KP 4 Uzen doorn 5000 /-11. Van der Marel 2. Vossen

3 . Field ing 4 . D anielsson

KP 5 Druten 92 70/-11. Van der Marel 2. Vossen 3 . Joelsen 4 . D anielsson Kristiansen

KP 6 Slijk-Ew ijk 8 500/ -11. Van der Marel 2 . D anielsson 3 . Vossen

Melin 3 . Kristiansen

5. Van der Marel KP 8 Uzen doorn 5000 / - 11. Van der Marel Vossen 3. Danielsson

KP 9 Sli jk-Ewijk 8 500 /-1-

Kris tia nsen

-2 -2 -2

Saby Wassenburg KP 17 Arnhemseheide -1-/8 5 00 2. Van der Marel Joelsen KP 18 Montana 2600/3 0 0 /1. Van der Marel Field ing KP 19 Berg en Dalweg 3 000/ 2 000 11. Van der Marel Danielsson

Field ing 132 - 5 -12 -13

3 62 -2 -5 -6 -6

22 0 - 24 -30

1. Danielsson

2. Van der Marel Fielding KP 21 Nieuwe Zuidweg 4 5 0 01-/1. Van der Marel 2. Gu li ker 3 . Joelsen Field ing Van Heek

132 132 -6

10 9 10 9 10 9

136 136 136

257 - 15 - 1'5

98 -3 -4 -4 -4 -5

KP 22 A.S.K. 825 01-/ 2 75 0 1. Danielsson

2. Van der Marel 3 . Kris tiansen

216 216 -4 -8

361 - 23 - 23

KP 20 S troesezand 1600/-/6 500

6 . Danielsson

KP 7 Kes teren 3 700 / 1300 /1. Danielsson

-2

Danielsson

132 -1 -5 -9 -9

2. Van der Marel

1. Dan ielsson

201 -11 - 14

2 11 - 7 - 7 - 11 - 11 - 11 - 11 - 11

465 -1 -8

KP 25 Doorn spijk 9 00/ 3500/ 2000 1. Danielsson 2. Kr istia nsen

3 . Field ing 6. Van der Marel

232 - 6 - 8 -1 4

KP 26 Ba rneveld 3 10 01-/ 1 . Vossen 2 . Danielsson

3 . Joelsen 5. Van der Marel

136 -2 -3 -6

Ra ye MonteCarlo Zaterdag 24 januari starten meer dan 275 wagens uit acht verschillende steden hun tocht naar Monte Carlo. Daarbij twee Nederlandse inschrijvingen, die zullen vertrekken uit Raamsdonksveer. Een voorbeschouwing van Ric van Kempen. Een nadere beschouwing van de inschrijverslijst leert dat we ditmaal te maken hebben met een uitstekend startveld. Dat belooft veel spanning voor deze 4ge editie. Als eerste start de vroegere wereldkampioen Bjorn Waldegaard met een Ford Escort die is ingeschreven door Publimo Racing, een firma die men rally-makelaar zou kunnen noemen. Zij brengen auto's, rijders en sponsors bij elkaar. Omdat ze niet merkgebonden zijn, kunnen ze bij voorbeeld ook Anders Kullang inschrijven met een Opel Ascona 400, die start met nummer 11. Sinds vorig jaar weten we hoe hard Anders gaat met een dergelijke wagen.

FIAT Op historische gron-

den mag Fiat als een der favoriete merken gezien worden. Zij schrijven drie wagens in, twee 131 Abarths voor Markku Alèn en Dario Cerrato, terwijl Atillio Bettega wederom met een Ritmo zal verschijnen. Het zal weinigen verrassen dat Fiat Rome als startplaats heeft gekozen, terwijl de bandenkeus (Pirelli, die vorig jaar duidelijk superieur was) evenmin zal verbazen.

FORD

Er is geen officiële fabrieksinschrijving van Ford, dat de competitie-activiteiten tijdelijk heeft onderbroken. Dat wil niet zeggen dat Waldegaard de enige kansrijke Ford-rijder is. In het Rothmans team start namelijk Ari Vatanen, de jonge Fin, die sinds zijn huwelijk minder vaak van de weg raakt, maar ook iets minder sensationele tijden draait. Toch won hij het vorige jaar nog de Acropolis Rally. De Excorts van Rothmans worden geprepareerd door David Sutton, die het

TALBOT Talbots trot-

DE EERSTE DERTIG Sta rtnr. 1 .2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 14 15 16 17 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 250

1 e bestuurder

2e bestuurder

auto

grp

startplaats

Waldegaard Alèn Vatanen Darniche Mikkola Kleint Bettega

Thorsièlius

Toivonen

Gallagher Andrid Vial Berglund Spjuth Guizzardi Arrii Todt Laloz Le Saux

Ford Escort Fiat Abarth Ford Escort Lancia Stratos Audi Quattro Opel Ascona Fiat Ritmo Talbot Lotus Renault 5 Turbo Porsche 911 Opel Ascona VWGoif Fiat Abarth Audi Quattro Talbot Lotus Renault 5 Turbo Renault 5 Turbo Audi 80 Ford Fiesta Porsche 911 Datsun Violet Opel Ascona Renault 5 Alpine Toyota Celica Fo rd Esco rt Ford Escort Opel Ascona Alfasud ti

4 4 4 4 4 4 2 2 4 4 4 2 4 4 2 4 4 2 2 4 4 1 2 4 4 4 1 1

Bad Homburg Rome Londen Parijs Bad Homburg Bad Homburg Rome Parijs Parijs Parijs Bad Homburg Bad Homburg Rome Parijs Parijs Parijs Parijs Parijs Saragossa Parijs Parijs Parijs Monte Carlo Bad Homburg Raamsdon ksveer Parijs Raamsdo nksveer

Ragnotti Thérier Kullang Eklund Cerrato Mouton Fréquelin Coppier Saby Vincent Servia Alméras Aaltonen Clarr Beauchef Fritzinger

Vossen Kridel Oanielsson Barbanti

Kivimaki Richards Mahé Hertz Wanger Perissinot

Cresson

Brustenga Tilber Gormley Fauchille Dobois W Onsch Th eun issen Demuth Oe Jong Michel

vertrouwen geniet van de Ford fabriek . Zijn team maakt gebruik van Dunlop banden.

LANCIA

De Fiat groep mag dan besloten hebben geen Lancia's meer in te schrijven, de Franse importeur Chardonnet doet dat nog steeds wel. Met startnummer 4 rijdt Bernard Darniche, zoals gewoonlijk vergezeld door Alain Mahé. Hoewel de concurrentie op papier misschen sterker is, mag men deze wagen nimmer over het hoofd zien. De Stratos won niet voor niets al vier maal eerder de Rallye Monte Carlo.

AU DI

Zoals elders op deze pagina's ook te lezen en te zien is, pakt Audi de zaken niet ·kinderachtig aan. Hannu Mikkola start (te zamen met Arne Hertz) in de eerste wagen van dit team, onder nummer vijf. Michèle Mouton zal met Annie Arrü haar vijfde

Raamsdonksveer

Coupe des Dames trachten binnen te halen, terwijl zij ook in de overall noteringen hoog kan eindigen. Ze eindigde de laatste drie jaar steeds op een zevende plaats. En als de Quattro's met hun vierwielaandrijving en de Klébèr-banden zo goed zijn als hun ontwerpers denken, kan het niet anders of beide wagens voeren het veld aan.

OPEL

Met Anders Kullang als supersnelle en Jochie Kleint als betrouwbare rijder heeft Opel een goed team bij elkaar gebracht. Weliswaar rijdt Kullang niet officieel voor dit merk, maar u mag van ons aannemen dat zijn wagen geen haarbreedte hoeft toe te geven op die van Kleint. In de groep één maakt Jean-Louis Clarr goede kans met zijn Ascona, hoewel hij het daarbij tegen Bror Danielsson moet opnemen, waarover zo meer.

se triomf in de RAC rally maakt dat verwachtingen hoog gespannen zijn voor deze sterrit. Henry Toivonen komt de zeldzame eer toe kanshebber te zijn in een evenement dat zijn vader al eens eerder won (in 1966, met een Citroën), maar toch moet hij niet als favoriet gezien worden. Datzelfde geldt voor de veelzijdige Guy Fréquelin, die met startnummer 16 voor hetzelfde merk rijdt. De Sunbeam Lotus van Henry Toivonen heeft nummer 8. Voor een besneeuwde rally is het concept achterwielaandrijving met motor voorin niet ideaal. Blijft het droog, dan zouden de Talbots, Fords en Opeis wel eens veel beter kunnen gaan.

RENAU LT

Een groot risico loopt Renault, dat met een rally in eigen land goed voor de dag moet komen. De 5 Turbo is licht van gewicht en heeft een zeer behoorlijk vermogen (250 pk). Toch zullen Jean Ragnotti (nr. 9) en Bruno Saby (nr. 20) hun handen vol hebben aan de concurrentie. Niet door de fabriek ingeschreven, maar wel rap is Alain Coppier, die vorig jaar snel was met een Porsche. Hij rijdt een 5 Turbo in de kleuren van Esso. De Renault rally-wagens rijden net als de formule één van dat merk op Michelin banden.

Gérard Larrousse Bij een ontmoeting die voornamelijk bedoeld was om de formule één perikelen te verklaren, gaf Gérard Larrousse commentaar op de inzet van de Régie Renault in de Rallye Monte Carlo, een evenement voor francofielen bij uitstek.

Hiernaast zien we de ISP-Escort van Henk Vossen en Pie Theunissen in actie bij de vorige Rallye Monte Cado. Daaronder twee snelle Zweden; Bror Danielson (I.) en Bjorn Waldegaard. De eerste zou voor Waldegaard (startnummer 1) ijs-notes maken, maar komt nu uit voor het Dealer Opel Team Holland, te zamen met Bob de Jong. Daaronder zien we Jean Ragnotti in actie met de Renault 5 Turbo tijdens trainingen voor de RMC. Onder een rij banden van het merk Klébèr, zoals die gebruikt zullen worden op de Audi Quattro.

"Ik geloof dat we voor de Rallye Monte Carlo een goede kans maken. De wagen heeft een gewicht van slechts 920 kg, terwijl het vermogen rond de 250 pk ligt." Natuurlij k is de RMC niet de enige rally die de Régie aanpakt. In ieder geval wordt ook deelgenomen aan de Tour de Corse, de Acropolis Rally en de Bandama in Ivoorkust. Verder zal de service aan de privé-inschrijvingen met een Renault 5 Turbo worden uitgebreid, vooral vanwege het feit dat het hier om een wat gecompliceerrle wagen gaat. "Sophisticated car", noemde Larrousse het. Men kan zich echter slecht aan de indruk onttrekken dat de formule één besognes de directeur sportif van Renault tot nu toe meer hebben bezig gehouden dan de rally-plannen. Tachtig procent van de inzet van Renault gaat immers naar de Grand Prix racerij , die blijft prioriteit nummer één. Outsiders De snelste outsider op sneeuw is ongetwijfeld Per Eklund met zijn door Pierburg gesteunde Volkswagen Golf GTI. Hij verbaasde vorig jaar vriend en vijand, en heeft daar nu zijn startnummer 12 aan te danken. Jean-Luc Thérier, die het vorig jaar eveneens schitterde met een Volkswagen, rijdt ditmaal met een Porsche, gesteund door Esso. Het lijkt echter alsof de Porsche-tijd van de Rallye Monte Carlo een beetje voorbij is. Die van Vic Elford overigens ook . . . Snelle mannen zijn verder Francis Vincent (Au di 80) en Jaques Alméras (Porsche), beiden uit Frankrijk. Salvator Servia kan weer voor vuur-

werk zorgen met zijn Ford Fiesta, die wordt ingeschreven door de Automobielclub van Catalonië. Rauno Aaltonen viert zijn rentree aan het stuur van een Datsun Violet van het Dealer team en Alain Beauchef rijdt met een Renault 5 Alpine, na jarenlang in actie geweest te zijn met een Ford Escort. Klaus Fritzinger ten slotte start voor zijn gebruikelijke merk Toyota met een Celica Coupé. Nr. 28: Vossen Henk Vossen en Pie Theunissen zijn de hoogst geplaatste Nederlanders met startnummer 28. Bepaald geen bescheiden startplaats voor de joviale Limburgers, die dit jaar ook wel wat willen laten zien. Daartoe is de Ford Escort RS 1800 danig onder handen genomen, zo dat volgens Henk alles honderd procent genoemd mag worden. Geen onderdeel van de ISP Escort werd over het hoofd gezien en alle belangrijke zaken werden gereviseerd of door nieuw vervangen. Uitrijden alleen is dan ook niet goed genoeg \ meer voor Henk, die in het verleden blij was als hij "de kade" haalde. Dit jaar wil hij voor een beetje vuurwerk zorgen, ook al blijft het natuurlijk een min of meer privé-inschrijving. De feitelijke inschrijver is ISP Hifi Radio TV, terwijl Schouten autobanden en Van den Homberg uit Venlo voor aanvullende ondersteuning zorgen. Vossen trainde een paar dagen in het wedstrijdgebied, maar natuurlijk niet zo veel als de profs. Bovendien beschikt hij niet over spionnen, die kunnen bekijken hoe de staaf van een klassementsproef is. Als de aanlooproute achter de rug

is, volgen er drie trajecten, welke Henk op de zeventigste, vijftigste en dertigste plaats hoopt te beëindigen. Nr. 30: DOTH Twee plaatsen achter de hoogst geplaatste N ederlanders start de inschrijving van het Dealer Opel Team Holland, waarbij Bror Damelsson de hoepel zal hanteren. Naast hem zit veelvoudig N ederlands kampioen Bob de Jong, die aanvankelijk met Bj0rn Johansson wilde rijden. In het Zweeds kampioenschap maakt Johansson echter enige kans, dus wilde het Zweedse DOT hem niet missen. De kleine Bror mag echter als een uitstekende remplaçant gezien worden, wat hij twee jaar geleden bewees met zijn overwinning in de Tulpenrally. Hij zou dit jaar (net als in 1980) voor Bjorn Waldegaard de ijsnotes maken, maar die moet het nu met een "spion" minder doen. De wagen waarmee gereden wordt is een Groep één Opel Ascona, en daarmee moet in die klasse zeker rekening gehouden worden. Met Lars Carlsson won Bob al eens eerder dat klassement en een herhaling lijkt niet onmogelijk . Tenzij meneer Clarr heel blijft, want die won al twee jaar achtereen de groep één categorie .. . Raamsdonksveer Bij Louwman en Parqui, Toyota importeurs voor N ederland, zal de Nederlandse startplaats worden ingericht voor de Rallye Monte Carlo. Behalve de twee Nederlandse inschrijvingen, zal ook een equipe uit Luxemburg deze startplaats benutten. In Raamsdonksveer leidt de politie naar parkeerterreinen,

belangrijkste is. Bovendien hebben we veel meer vermogen, en een koppel dat hoger ligt dan bij een formule één motor . .. " Het zijn indrukwekkende gegevens. Nu 320 pk, later in het jaar zelfs 360 of 370 voor de Quattro. Hannu Mikkola mag over een gebrek aan vermogen in ieder geval met mopperen. Men kan er zeker van zijn dat de Fin die vorig jaar nog vice-wereldkampioen was, dit jaar alles in het werk zal stellen om de titel binnen te halen. Voor zichzelf, en voor Audi. In ieder geval heeft het team een structuur die geheel is opgebouwd rond de eerste rijder. Michèle Mouton zal de tweede fabrieksinschrijving besturen, maar zij is ondergeschikt aan Mikkola. Overigens geldt dat niet voor zover het de wagens betreft, want die worden beide minutieus geprepareerd in Ingolstadt, waar Audi een supermarkt omtoverde in een perfect geoutilleerde werkplaats.

waarna men te voet bij het startpodium kan komen. (Rijdend vanuit Gorinchem naar het zuiden moet men direct na de brug over de Bergsche Maas rechtsaf het industrieterrein op. Komt men uit het zuiden, dan natuurlijk net andersom, even voor de Bergsche Maas eraf, onder de weg door naar het links gelegen industrieterrein.) Vanaf tien uur kan men terecht; om kwart over twaalf gaat de eerste deelnemer weg.

~----------------~--------------------------~

Het is misschien wijzer om die dubbele punt uit deze kop te verwijderen, want het gaat hier voorlopig nog slechts om de snelste Quattro. Maar het zelfvertrouwen van Walter Treser is zo groot, dat we ook zijn woorden wel over durven te nemen. "Over het resultaat van een Rallye Monte Carlo kun je van tevoren natuurlijk geen voorspellingen doen," relativeert Walter Treser, de jonge chef van Audi Sport, als wij bij hem op bezoek zijn. "Maar dat wij de snelste wagens van het complete deelnemersveld hebben, lijdt voor mij geen enkele twijfel. Wij hebben veel voordelen ten opzichte van de concurrentie, waarvan de vierwielaandrijving wel het

Quattro Vier jaar geleden werd het project "Quattro" bij Audi gestart. Leider van het project was een jonge ingemeur, Walter Treser, die met alleen de opdracht had gekregen om een superieure sportwagen te maken, maar eveneens de inzet bij rally's in het achterhoofd moest houden. Toen medio 1980 de Quattro gereed was, veranderde Treser van baan. Hij werd als leider van de sportafdeling van Audi verantwoordelijk voor de inzet van zijn eigen geesteskind, de Quattro. Een concept waarin hij zonder voorbehoud gelooft. Motorisch lijkt er geen vuiltje aan de lucht. De vijfcilinder motor van de Audi 200 is met een uitgekiend turbo-systeem tot onvoorstelbare vermogens in staat. Voorlopig is de Audi met 320 pk een van de zeer sterke in rally-land, maar als de 370 pk versie voor de asfalt-rally's gereed is, zal geen deelnemer over meer vermogen beschikken. Hoe slechter de ondergrond, hoe moeilijker het is om zoveel vermogen aan de wielen kwijt te raken. Daar zal de vierwielaandrijving uitkomst bieden. Treser verklaarde desgevraagd dat mmmer met minder dan vier aangedreven wielen gereden zal worden voor zover het de Quattro betreft. Er zijn voor de Quattro drie

motorvarianten ontwikkeld: Een "koppel-motor', die zeer veel trekkracht onderin geeft, maar "slechts" rond driehonderd pk levert; De normale motor, die in de RMC gebruikt wordt en 320 pk zal leveren; en de 370 pk sterke motor voor rally's op ilsfalt, 7()als de Tour de Corse. In de sterkste uitvoering wordt gewerkt met een turbo-overdruk van 1,5-1,6 bar! (De straat-versie neemt genoegen met 0,85 bar overdruk.) Werklust Hoewel de werkplaats bij ons bezoek (direct na de "Jänner"rally) een wat rommelige indruk maakte, was iedereen druk bezig. Zo'n 38 mensen werken bij de sportafdeling, waarvan 26 monteurs. Zij sleutelen met overgave aan hun troeteldiertjes, de Quattro's die inmiddels voor het grote evenement gereed zullen zijn. Alles wordt nieuw gebouwd, in totaal moet deze werkplaats er dit jaar zo' n vijftig afleveren. Per stuk kosten die wagens om te bouwen alleen al 150.000 DM. Wie de wagens bestudeert kan alleen maar bewondering hebben voor de minutieuze afwerking. Treser: "De auto's moeten perfect in elkaar zitten, en niet zoals bij sommige merken op goed geluk afgewerkt worden." Hij herinnert zich een geval bij een training, waarbij Michèle Mouton van de weg in de sneeuw-wal terecht kwam', en de wagen niet meer aan de praat kreeg. "Ik heb me bij haar verontschuldigd, hoewel zijzelf haar excuses wilde aanbieden. Onze auto's moeten ook als de motorruimte vol staat met sneeuw zonder probleem weer aanslaan .. ." Het is die ijzingwekkende aandacht voor de onmogelijkste details, die maakt dat Audi zo' n goede kans maakt bij deze komende klassieker. En ook al gaat geen van beide wagens als eerste over de finish, dan zal men dit merk toch dankbaar mogen zijn voor een unieke rallywagen. Een concept dat we volgens Treser in de toekomst op alle snelle wagens zullen tegenkomen.

1. Walter Treser, de nog jonge chef van Aud i Sport. 2. Alleen voor de afdeling sport bestemd; een partij wielen. 3. De werk· plaats met rechts de Quattro waarmee Hannu Mikkola de Rallye Monte Carlo zal rijden . 4. Bijna één kiloWatt lic ht . . .

......-

=----.~

5. De voorste veerpoot van de wagen van Mikkola. R 10 staat voor de tiende wagen die bij Audi Sport gebouwd wordt uit de Quattro serie. 6. De kofferru imte is volgebouwd, maar ook

fect afgewerkt. Om de pijp in het midden valt het reservewiel, waaromheen weer de benzinetank werd geco nstrueerd . Ook ziet men aan de linkerzijde de olietank van het dry sump systeem, dat gekoeld wordt door een ol iekoeler die in de spoiler op het kofferdeksel is geplaatst. 7. Voldoende lampjes en metertjes, met één grote waarschuwingslamp tussen best u en bij-rijder in, die fel oplicht al s een ernstige storing optreedt. 8. De perfect afgewerkte onderzijde van de wagen van Mikkola. Rechts de achterbrug die in ongeveer 25 minuten verwisseld kan worden en links de versnellingsbak met voorwielophanging.

Lancia heeft op het glibberige ralJypad een naam opgebouwd zoals maar weinig andere merken, en zeker geen kleine fabrieken die kunnen evenaren. AI een paar jaar staat het rallywerk van de Turijnse firma onder leiding van Cesare Fiorio, niet a ileen het rally-inzet overigens. Op zoek naar een gesch ikte automobiel om de nieuwe groep B-klasse te kunnen bevecl:lten koos Fiorio de Beta Monte Carlo, het koekoeksjong van Fiat. Immers, kort voor d.: introductie van de FiatXl120 als grote sportcoupe, kreeg Lancia dat model in de schoot geworpen. Ee n beslissing van de topleiding van de Fiat-groep, waar eigenlijk niemand blij mee was. Maar de Monte Carlo heeft inmiddels heel wat goed gemaakt voor zijn onechte ouders. De wagen is ingezet bij lange-afstandsraces, waarbij het wereldkampioenschap werd behaald. E n hij is als enige niet-voorwielaandrijyer nag steeds de meest geschikte basis voor een sportieve inzet. Vandaar dat het weer de Beta Monte Carlo werd, toen Fiorio een nieuw rallywapen moest smeden.

Chassis Het chassis van de Lancia RalJy vertoont slechts een zeer oppervlakkige overeenkomst met de Monte Carlo. Het middendeel bestaat uit plaatwerk, dat zodanig verstevigd is dat er nu sprake is va n een monocoque co nstructie. Daaraan zijn twee buitenframes bevestigd, een voor de montage van de voorwielophanging, een ander voor de plaatsing van motor, bak en achterwie lophanging. Daaroverheen vallen kunststor carrosseriedelen, die het geheel de vorm geven die Pininfarina ervoor heeft bedacht. Daarom is het beter de vergelijking met de Beta Monte Carlo op dit punt te stoppen; de overeenkomsten zij n verder nog slechts minimaal. Zo staat de motor bij de Lancia Rally gewoon in de lengterichting, terwijl hij in de Monte Carlo dwars achterin zit. Aan de voorzijde stelt het chassis niet zo vreselijk vee l voor. Een tweetal dikke buizen o nderaan geven nog het meeste vertro uwen. Voor de rest is het dragende gedee lte vail de voorzijde erg licht geconstrueerd. Er hoeft natuurlijk ook niet zoveel aan te hangen. De voorwielopha nging vindt er z ijn bevestigingspunten met taLloze varianten. E n de radiatoren hebben een plaatsje gevonden in de wage nne us, terwijl boven de voeten van de inzittenden het - mini - reservewiel rust. De voorwielophanging bestaat uit een triangel boven en een draagarm onder, waarop de schokdem per Iveerunit rust. Die ene draagarm wordt naar achteren afgesteund met een trekstang. Bovendien is er een stabili satorstang gemonteerd. De acl;1terwielophanging is zo mogelijk nog "sportiever" van vorm. De wielnaven zijn identiek aan die welke in de Formula Fiat Abarth gebruikt worden. Op die naaf rust de veer, aan twee kanten gef1ankeerd door schokdempers. Boven is weer een triangel gebruikt, onder een droehoekig element dat door een trekstang op z'n plaats wordt gehouden. Hier geen stabilisator, omdat voor een optimale tractie beter zonder dat onderdeel gereden kan worden. De wagen heeft tandhe ugelbesturing plus een stuurstab ilisator. 44

Ais automobielfabrikanten een auto maken, uitsluitend om met dat ding aan autosport deel te nemen, komt er meestal wei iets opwindends uit de bus. Maar als Lancia met Abarth en Pininfarina de krachten bundelt moet het resultaat verbijsterend zijn. Zo spectaculair, dat geen bijzondere naam meer nodig is: gewoon Lancia Rally. Of, zoals de Lancia mensen hem nog steeds simpelweg noemen: project 037. Gereden en gefotografeerd door Ric van Kempen en Helmuth Vonk.

Rondom zijn schij fremmen gemonteerd, met radiale koelgaten. Er zijn twee bekrachtigingsinstallaties ingebouwd, die er voor moeten zorgen dat het snelle monster weer op tijd tot sti lstand gebracht kan worden. De benzinetanks zitten even voor de achterwielen (2 X 35 liter), de accu zit op dezelfde plaats links en aan de rechterzijde van het motorcompartiment zit de olietank van het dry sump-systeem. De wielen zijn voor 8 en ac hter 9 inch breed; be ide zijn 16 inch hoog. En dan hebben we nog niet een woord gewijd aan de motor; het hart van elke wagen, zeker als het om een sportwagen gaat. Motor D e motor is gebaseerd op dezelfde tweeliter die ook in de Beta en de Trevi zit. Hij is - beter nog - vergelijkbaar met de krachtbron van de Trevi Volumex, die ook in dit nummer besproken wordt. Er wordt immers op dezelfde wijze, door middel van een mechanische compressor, aan drukvulling gedaan. D e motor is verder afwijkend door het feit dat de twee bovenliggende nokkenassen elk acht kleppen moeten bedienen. De motor heeft een speciale cilinderkop met niet twee, maar vier kleppen per cilinder. Direct achter de motor vinden we de ve rsnellingsbak, die is same ngebouwd met het difIerentieel. De voor racewagens meest ideale opstelling. Als gevo lg van deze compacte

bouw, waarbij het gewicht zoveel als mogelijk is rond het midden van de wage n is geconcentreerd, is de gewichtsverdebng gunstig. Op de vooras rust 42,7 % van het totaalgewicht, op de achte ras dus 57,3 procent. Het totaalgewicht bedraagt 1170 kg, wat bij een vermogen van 205 ouderwetse pk's (151 kW) een gewichtlpk verhouding geeft van 5,7 kilo per pk. Van deze liefbebbersauto zonder weerga zijn 200 exemplaren gebouwd, 50 voor inzet bij het wedstrij dwerk, 150 voor de klan ten. De normale straatversie, die 'terecht aileen in Italiaans race-rood verkocht werd, moest 44 miljoen lire opbrengen. In Nederlands geld is dat dus 84 duizend gulden, zonder BVB en andere belastingen . D e wedstrijdversie kost het dubbe le en daartussen liggen nog twee fasen van verbetering. In de wedstrijdversie beschikt men in principe over dezelfde wagen als de fabriek zelf inzet. ALleen staat bij de fabriek de ontwikkeling niet stil en dus zal men al sne l een verschil met de inschrijvingen van m eneer Fiorio merken. Als men al zo ve r wil gaan een dergelij ke wagen aan te schaffen. Kart Het rijden met de Lancia in zijn gewone uitvoering is een van de opwindende e~arin足 gen die ik niet snel zal ve rgeten. A uto's als deze zijn voorbehouden aan mensen met

De toegang tot het inte' rieur wordt beveiligd door een dikke buis, die deel uitmaakt van de rolkooi, die op zich ook weer een dragende rol in het chassis speelt.

De commandopost, met een heer/ijk (instelbaar) stuur.

De Lancia Rally oogt goed, van welke kant je 'm ook bekijkt, en de de' tails zijn ook de moeite waard. Veel tijd om hem na te kijken geef/ hij echter niet . ..

vee I geld of een aantrekkelijk beroep, dat ze dicht bij zulke monsters brengt Omdat ik niet ai leen voor mezelf, maar vooral voor u, de lezer, rijd zal ik trachten u mee te nemen op een rit met de Lancia Rally. We laten ons zakken in de diepliggende stoelen van de Lancia; oppassen voor de dikke balk die door de deuropening loopt Achter het stuur valJen twee grote klokken het meest op; toerenteller en snelheidsmeter. Daarnaast nog een aantal meters, onder meer voor de temperatuur van het koelwater, de olie en de oliedruk. Natuurlijk ook een benzinemeter en een metertje waarop de druk van de compressor vaJt af te lezen. Met mijn 1.74 meter pas ik goed achter het stuur. Hoe de boomlange Markku Alen erin kan is me een raadseL Ais we ons ge't:nstalleerd hebben en vertrouwd zijn met de diverse bedieningsorganen kan de motor gestart worden. Sonoor slaat hij aan, na enige aarzeling. Koud nog. De nogal lange pook valt goed onder haodbereik, het schakelschema is afwijkend. Zoals bij weI meer wagens zit de een links naar de bestuurder toe. De achteruit zit nog meer naar links, aan de voorzijde. Ais de motor eenmaalloopt, hoeven we niet lang meer te wachten, het beste is de wagen al rijdend op te warmen. Anders komt ook de versnellingsbak niet tijdig op temperatuur. Wegrijdend over de Turijnse straten voelen we elke steen, elk putje. Op comfort werd de Rally niet gemaakt Aan dit plank-harde gevoel ben je snel gewend, maar het blijft een vreemd geluid om de rammels in de achterwielophanging te horen. Bij normale auto's scharniert de ophanging in kunststof of rubber busjes - deze heeft keiharde kogelgewrichten. De besturing is vrij zwaar te hanteren, met 2,8 slagen van uiterst links naar uiterst rechts geen verrassing. Ook het gas, de rem en de koppeling gaan zwaar, kenmerk van de wedstrijdwagen. De pook laat zich bij zorgvuldige schakelingen evenmin gemakkelijk bedienen. Om te zorgen dat je goed schakelt is het verstandig de handpalm te laten drukken in de richting van het vlak waar d~ pook naar toe moet. Een oude foef, die nog altijd prima werkt Langzaamaan beginnen we te wennen aan de RalJy en kunnen de eerste bochtjes genomen worden. Bochten

die hij doorschiet als een kart lnsturen is geen probleem, de wagen duikt in elke richting die de chauffeur hem oplegt. Toch is de voorkant in evenwicht met de achterzijde, mede door de gewichtsverdeling. Oat de neus zo gewillig indraait, ligt aan de bundeling van het gewicht rond het midden van de wagen. Hoe meer gewicht naar voor- of achtersteven verplaatst wordt, des te groter de moeite om het geheel een andere richting te geven. Rijden Rijden met, is genieten vim deze Lancia. Allengs neemt ons zelfvertrouwen toe. Voor de foto gaan we een onverharde weg op, niet breder dan anderhalf keer de auto. Na een proefrondje weet ik al de grens; de Lancia laat zich gemakkelijk omzetten met gas en stuur. Uiteraard geldt dat aileen voor deze glibberige ondergrond, op asfalt ligt de snelheid zoveel hoger dat hetechtopletten geblazen is. De achterkant van de auto wil weI wegglijden als de bestuurder daartoe aanzet, maar hij komt ook bijzonder gemakkelijk weer terug. En zoals we weten, is die tweede slip het meest verraderJijk. Het sperdifferentieel laat zich nauwelijks voelen, geen wonder met 25 procent slipbeperking. Bij dit snelle werk is het weI zaak het stuurwiel stevig in de knuisten te houden. Hetgevoel in het stuur is goed, maar zou wellicht nog iets beter kunnen als er geen stuurdemper op zo u zitten. Nu reageert de rijder sneller dan hij aan zijn stuur kan doorgeven althans zo lijkt het. De wagen is neutraal, en kan naar believen door de rijder omgezet worden als het nodig is. Niet te ver, want de sliphoek is vrij klein. Bij dit stampwerk doet de motor onopvallend, maar dapper mee. Hij levert vermogen als erom gevraagd wordt Van aarzeling in het gaspedaal is totaal geen sprake. En hij draait toeren als de bestuurder door wil trek ken. Alleen het geluid direct achter je rug en de rode lijn van de toerenteller kunnenje ervan weerhouden verderdoor te trekken. Hetlijktallemaal zo moeiteloos te gaan. In de versnellingen bereikt de wagen ongekend hoge snelheden: 63, 95, 135 en 182 km/h. De top van 220 km/h komtjuistovereen met 7.000 toeren per minuut. De wagen ligt bij die snelheden als een rots op de weg, de stabiliteit neemt toe met de snelheid. Duidelijk is daaraan te zien dat Pininfarina een eigen windtunnel heeft. Ook over onefTenheden in de weg schiet de wagen als op rails. Niets verraadt dat de gewichtsverdeling in theorie ongunstig is voor een stabiele auto. En alles wijst er dus op dat bij de constructie van dit onderstel heel knappe koppen aan het werk zijn geweest Zuiver De besturing blijkt bij die snelheden ook haarzuiver, terwijl ook het schakelen "op tempo" geen enkel probleem geeft. De ZFversnellingsbak laat zich dan opeens flitsend bedienen, en de synchronisatie is voortrefTelijk. Zo goed zelfs, dat een voetje tussengas niet eens nodig is. De bak kan het alleen wei af, ook bij het terugschakelen. Bij het moordende tempo dat wij een paar uur achtereen aanhouden valt het op hoezeer de auto naar

je hand gaat staan. A lles zit na die eerste gewenning waar het zitten moet, de auto past om je heen als een handschoen. Het contact met de weg is ook alsje niet hard rijdt, ideaaL Je voeltalles, maarje wilthetook voelen. Het rijden is dan niets meer of minder dan een lijfelijk genoegen, waarbij handen en voeten, ogen en oren aan hun trekken komen. Vergeten is dan de prijs van vierenveertig miljoen Lire, de slecht vegende ruitewissers of het minimale uitzicht naar achteren. Vergeten is het ongemak geen kofTer mee te kunnen nemen. Onbelangrijk ook, omdatje voor een "blokje om" geen bagage nodig hebt. Oat bij de Lahcia Rally zo' n blokje om gauw een paar honderd kilometer lang is, bewijst slechts hoeveel deze wagen zijn bestuurder heeft te bieden. Genoegens die onbetaalbaar en onbeschrijfelijk zijn. En dat zijn nog steeds de beste.

TECHNISCHE GEGEVENS MOTOR typ e

LANCIA RALLY 4 -cil. in lijn, overla ng s gepl aa tst, ce ntraa l in de wagen, twee bovenl iggende nokkenassen, vier kl eppen per ci linder, mechanische co mpressor

inhoud boring x slag

1995 em"

vermoge n

205 pk (151 kW) bij 7000 min- I

koppel

23 mkg (233 Nm) bij 5000 min- I

84 x 90 mm co mpressieverh ouding 7,5 op 1

smering

2 zui gpompen, 1 perspomp, droog carter met aparte

olietank (dry s ump) merk ZF TRANSMISSIE koppeling aantal versn.

d ifferentieel

enkele droge plaa t 5 beperkte slip, 25 %

CHASSIS rem men

geventileerd e schijf路 remmen ro ndom,

diameter 300 mm, bekraehtigd handrem

mechani sch op de achterw lelen

voorwielophanging

onafh anke lijk, tr ia ngels, schroeveren, stab ilisa tor onafhankelijk, tri angels, schroefveren 8~ x 16 9J x 16 205 / 5 5 VR 16 (Pirell i P7)

achterwiel oph anging w ielen voor

wiel en aehter banden voor

22 5 / 50 VR 16 (Pirell i P7) MATEN EN GEWICHTEN 3,91 x 1,50 x 1.24 m Ie x br x ho 1170 kg massa leeg 1330 kg ma ssa toegelaten PRESTATIES 220 km / h tops nelheid 0-100 km/h in 7 sec. accelera tie 0-400 m in 15 sec. M km / h 8 ,0 1/ 100 verbruik km 120 km / h 10 ,91 / 10 0 km stad 16,6 1/ 100 km

banden aehter

Andervang wint Amsterdam Meteen al op de eerste klassementsproef van de AmsterdamBP Rally stelde het Zweedse rall ytalent Stig Andervang zijn kandidatuur voor de eindoverwinning. Hij bleef op die eer te proef zijn directe tegenstanders ruim voor. Genavigeerd door zijn Nederlandse bijrijder Andre Schoonenwolf, won Andervang niet minder dan 13 van de in totaal 27 kJassementsproeven. Jan van der Marel won er met zijn Opel Manta 400 tien en werd uiteindelijk tweede op slechts 45 seconden achter Anderyang. Door dit resultaat klom Van der Marel naa r de tweede plaa ts in het Open Nederlands Rallykampioenschap , dat nog steeds aangevoerd wordt door de Belg Patrick Snyers.

van Vossen . Paul Maaskant had Schagen aanzienlijk minder puzijn Visa toch op tijd klaar na zijn bliek trokken. Ook bij de finish onfortuinlijke koprol in het Cir- aan de Dam in Amsterdam, waar cuit des Ardennes. Het Opel Dea- de winnaar van de rally gehuldigd ler Team Holland bracht weer werd, stond slechts een handjevol haar twee Opel Manta's aan de toeschouwers : start voor Van der Marel en Hoes. Henk Vossen, die uiteindelijk derOutsider Renger Guliker kon zich de werd , voelde zich op de door uiteraard ook nog in de strijd om regen en zelfs hagel glad geworden de ereplaatsen mengen met zijn proeven tegen het einde van de vertrouwde Porsche 911. rally beter op zijn gemak en Maar dat de strijd om de overwin- maakte nog enkele snelle tijden. ning zo nadrukkelijk zou gaan Hij kon daarmee echter Jan van tussen Andervang en Van der Ma- der Marel niet meer bedreigen. reI was misschien toch nog onver- Van der Marel reed verder een bewacht. Afwisselend won nen An- keken rally en verzamelde weer de dervang en Van der Marel vrijwel nodige punten voor het kamaile klassementsproeven. Zoals pioenschap. Guliker verloor nog gezegd won Andervang de eerste de nodige tijd, nadat hij op een proef, verrassend gevolgd door de van de proeven rond Almere vast Opel Manta 200 van Johnn y Hoes kwam te zitten in het zand, maar

lend na zijn tweede plaats achter Colsoul vorig jaar. In de nationale klasse zegevierden Ron de GrootRichard Keve met hun Talbot Lotus, gevolgd door regerend Nationaal Kampioen Harry Doosje met de Mitsubishi Lancer Turbo. De derde plaats wa voor Waa!enSmeets (Opel Manta) , terwijl op een uitstekende vierde plaats de mixed equipe Gadella-Van Haaften met Citroen Visa eindigde. Uitslag : 1. Stig Andervang·Andre Schoonenwolf (SINL). Ford Escort. 6.860 sec .. 2. Jan v.d. Marel·Bruno va n Traa (NUNL). Opel Manta 400 op 45 sec.; 3. Henk Vossen·Pie Theunlssen (NU NL). Ford Escort op 66 sec.; 4. Renger Guliker·Bob Dick· hout (NUNL). Porsche 911 op 289 sec.; 5. John· ny Hoes·Theo Badenberg (NUN L), Opel Manta 200 op 389 sec .; 6. Paul Maaskant·Ruud Ooster· baan (NUNL) . Citroen V,sa op 468 sec.; 7. WiI· lem Sintenie·Els Sinten,e (NU NL). Opel Manta 200 op 538 sec.; 8. Ron de Groot·Richard Keve (NU NL). Talbot Lotus op 552 sec., tevens win· naars Nationale Klass.; 9. Harry Doosje-Jan Poel (NU NL). Mitsubish, op 603 sec.; 10. Jack Waalen·Michel Smeets (NU NL). Opel Manta 200 op 681 sec.

Geheel links: Slig Andervang en Andre Schoon en wolf (Ford Escort) wonnen de Amsterdam·BP rally. Links: Jan van der Marel en Bruno van Traa (tweede) bezig met een spec taculaire sprong.

Slecht 35 equipes verschenen vrijdagavond aan de start voor de derde rond e van het Nederlands kampioenschap . Een tienta! equipes verscheen niet om uiteenlopende redenen. Het lage aantal inschrijvingen yond zijn oorzaak waarschijnlijk in de zeer slecht verlopen rally van het vorige jaar. De organiserende Slichting Auto Sportief liet dit jaar zien veel van haar fouten geleerd te hebben en bewees dat rall ys port weI degelijk mogelijk is in de Randstad. Behalve een wat vermoeiend tijdscherna, met de Slart op vrijdagavond en de fini sh zonder enige rust pas op zaterdagmiddag, nog voorafgegaan door een verkenning op vrijdag, verliep de Amsterdam-BP Rally voorspoedig. Slechts een klassementsproef van de in totaal 28 moest geannuleerd worden , omdat omwonenden een veilige doorgang verhinderden . Voor het eerst dit jaar waren de vier ' importeursteams' dit jaar allemaal aan de start, zodat de strijd om de titel eige nlijk pas nu 10 barst. Voor hel eerSI reden Wim Luijbregts-A b Molkenboer met hun kleine T a lbo l amba Groep B. Hel Ford Di xo n Rall y Team we rd o p de dag voo r de Am lerdam-BP Rall y pa derinilief voo rge teld , en Henk Vos en-Pie Theuni ssen kwa men da n ook met een zee r ve rse Fo rd Escort RS aan de start. Een nieuwe motor van 260 pk koml pas voor de Tulpenrallye in de nu blauwe auto

op 19 seconden, en Van der Marel volgde op 21 seconden. Op proef 5 wist Van der Marel nog even aan de leiding te komen , doordat Andervang 26 seconden verloor . Maar Andervang zette de zaa k weer recht en stond na de zesde proef gelijk met Van der Mare!. En ook na to proeven was het pleit nog niet beslecht tussen de twee kemphanen. Pas op de vijftiende proef wist Andervang een definitief gat te slaan en stond hij met 31 seconden voorsprong aan de leiding. Achter Van der Marel en Andervang was het H enk Vossen die op de derde plaats lag, zonder dat hij er iets aan kon verbeteren: Guliker was vierde en Hoes vijfde. Luijbregts-Molkenboer waren toen al naar huis, want reeds op vierde proef moesten zij hun Talbot Samba aan de kant zetten met een afgebroken motorsteun . De kleuren van Talbot werden echter nog verdedigd door drie deelnemers aan de nieuw ingestelde Coupe Samba Ra ll y, terwij l in de Nationale klasse Ron de Groot aan de leiding ging mel een Talbot Lotus. De bij goed weer gestarte rally trok een enorm aantal toeschouwers. Vooral de klassementsproef in het hartje van Amsterdam aan de Sumatrakade werd een echt ralIyfestijn met enkele duizenden toeschouwers. Zaterdag sloeg het weer echter om en dat betekende dat de proeven rond A1kmaar en

herstelde zic h knap en werd uitei ndelijk vierde . Johnny Hoes reed met zijn Opel Manta 200 naar een verdienstelijke vijfde plaats achter de vee I krachtiger auto's van Andervang, Van der Marel, Vossen en Guliker. Paul Maaskant eindigde op de 6e plaats, misschien wat teleurstel-

In de eerste race voor het Europese Kampioenschap formule drie, zondag op Donington verreden , is John Bosch in derde positie uitgevallen. Hij spinde op de nalte baan , waarna de rijder van het Barron Racing Team zijn motor niet meer aan de praat kreeg . Bosch begon de wedstrijd vanuit 8e positie. Winnaar werd Johnny Dumfries (Ralt VW) .

Weer talentenjacht Voor het tweede achtereenvolgende j aar organiseert Philip Morris Holland de Marlboro Challenge. Doel is het geven van kansen aan talentvolle coureurs . Dergelijke talentenjachten wo rden ook georganiseerd in Engeland , Frankrijk, Zwitserland en Spanje. VerI eden jaar werd Peter Kox (Eindhoven) winnaar, hij debuteerde 11 maart op Zolder verdienstelijk als 4e in zijn eerste race met een formule Ford 2000. Overigens, om in Europees verband een lijn te trekken, promoveren de Challenge winnaars van '84 na deelname aan een cursus, naar de formule Ford 1600. Verleden jaar meldden zich in Nederland 5000 kandidaten aan voor deze competitie, waarna 1000 aspirant-coureurs test ritten reden op Zandvoo rt in een Ford Escort XR 3i. Ook dit jaar is er zo'n selectie met dat type wagen en krijgen de beste 20 kandidaten een driedaagse rijvaardigheidscursus bij de Dutch Racing School van Hans Deen . Op dinsdag II september wordt

tijdens de finale de winnaar bekendgemaakt. Aan het einde van het seizoen, moeten de Challenge winnaars van 1983 op een zo neutraal mogelijk circuit onderling uitmaken wie de talentvolste in Europa is nadat zij een jaar race ervaring hebben opgedaan . De winnaar neemt in 1985 deel aan het Europese Kampioenschap formul e drie.

Peter Kox (winnaar van de Marlboro Challenge '83) rijdt dit jaar formule Ford 2000 voor het Nederlands en Benelux kampioenschap.

Hellen do orn rally

Andervang ongrijpbaar

Het talent Stig Anderva ng en Fords nieuwste rallykanon, de RS 200, zijn als combinatie voor de Nederlandse rally top ongrijpbaar. Dat heeft de succesvolle Hellendoornrally (25 en 26 april) uitgewezen. Met een voorsprong van vijfeneenhalve minuut (op John Bosch) en twintig van de 22 proefwinsten op zak, besteeg de door Anja Lieuwma genavigeerde Zweed het finishpodium. De concurrentie kon slechts bewonderend toekijken met de geruststellende gedachte dat de fabrieksrijder de rest van het seizoen haar pad niet meer zal kruisen. Het Nederlandse kampioenschap blijft een strijd tussen Bosch, Colsoul en Maaskant. Doordat Maaskant na een schuiver op proef 6 uit de top van het Hellendoorn-klassement wegviel en Bosch v~~r Colsoul eindigde, heeft de Audirijder de lei ding in het kampioenschap van Maaskant overgenomen. Andervang vervolgt zijn weg opeen ander niveau . Op her programma staan de rally van Zuid~ Zweden, Hunsriick en drie nog -~ vast te stellen wedstrijden. Bij dat :i trio zit een WK-evenement. Dat ~ wordt in ieder geval geen San Re.... mo omdat Ford gezien de Portu~ gal-achtige toestanden in ltalie, ~ geen tweede incident met de RS 2 200 wi! riskeren. Teammanager <l: Jan Berkhof stelde na afloop trots 90

vast "dat we Stig na dit seizoen uiteraard kwijt zijn voor ons team" .- Hij heeft er echter goede hoop op dat de Engelsen zullen toestaan dat Andervang volgend seizoen een Nederlands evenement doet. Het is opvallend dat Ford Nederland een deel van haar budget aanwendt om een jonge Zweedse rijder naar de wereldtop te brengen. Berkhof heeft daar geen problemen mee: "Ik zie dat als een eer voor Nederland. Ik verwacht ook dat de fabriek iets terug zal doen. En daarnaast pakken we nu in eigen land de nodige publiciteit" -. Dat tegen de RS 200 van Anderyang geen kruid gewassen is,

John Bosch eindigde met de Audi Quattro in Rothmans kleuren weliswaar op de tweede plaats, maar voert nu de titelstrijd aan _

Stig Andervang was met de Ford RS 200 in de Hellendoornrally een klasse apart_ Hier de Zweed, genavigeerd door Anja Lieuwma, op de L uttenbergring.

stond na de Tulpenrally al min of meer vast. Er was aileen een vraagteken richting John Bosch, die met zijn Quattro als enige wist te profiteren van ernstige technische probfemen aan de Ford tijdens de Tulpenrally. Hellend oorn is niet het revancheduel geworden dat velen verwacht hadden. Daarvoor kende Bosch vrij dagavond een te zwakke start. Vooral een gebrek aan voorbereiding brak de jeugdige Noordhollander in de eerste helft van de rally op. Bosch was door allerlei publicitaire verplichtingen (waaronder het afsluiten van een contract met Rothmans) nauwelijks aan trainen toegekomen. Het werd

nog erger toen het vrijdagavond ging regenen. Terwijl Andervang vol over de proeven ging ("Ik hou van rijden in de regen en nacht") nam Bosch geen risico's. Hij zakte zelfs af naar de vij fde plaats en kon pas in de zesde en laatste proef de derde plaats (nog achter Colsoul) veroveren. Tijdens de tweede dag wilde Bosch het gevecht met Andervang aangaan, maar die aanval liep al snel op niets uit. Op de eerste proef slaagde Bosch er niet in de wagen voor een haakse bocht voldoende af te rem men, waardoor de Audi rechtuit over een sloot een weiland in vloog. Tijdens die vlucht schampte hij ook nog een lantaarnpaal. Bosch moest zijn Quattro over een dam (een toeschouwer moest nog ras zijn wagen uit de weg zetten) en langs een file van geparkeerde auto's terug op de proef brengen. Het tijdverlies viel achteraf nog mee: 40 seconden. De achterstand tot Andervang was daarmee opgelopen tot ruim drie minuten. Dat was voor de Zweed geen reden om gas terug te nemen. Hij bleef als een speer over de proeven gaan tot vermaak van de tienduizenden toeschouwers . Op slechts een proef lukte het Bosch een exaequo te scoren. De Belgische topper Guy Colsoul kon met fil zijn ervaring weinig uitrichten tegen het vierwielgeweld. De toeschouwers hebben dat geweten ... Dan maar de publieksprijs" , moet Colsoul gedacht hebben. Het spektakel dat hij bood bracht zijn derde plaats nooit in gevaar. Jan van der Marel kon hem nog het beste volgen, maar evenals in de Tulpenrally viel de Hooglander enkele proeyen yo or het einde uit. Ditmaal verhjnderde een ontploffing in het motorblok de doorgang. " Onbegrijpelijk. Alles ging goed tot die ontploffing. De motor is deze week pas uit Duitsland gekomen. Hier spreek ik Hainbach uiteraard over aan." De goed presterende thuisrijder Harry Doosje kon met zijn Van der Lee-Ascona na het uitvallen van Van der Marel en later JensOle Kristiansen (de Deen reed met Ab Molkenboer een 205 Turbo 16) doorschuiven naar een verrassen de vierde plaats in de eindrangsch ikking. Doosje werd op de voet gevolgd door drie Groep A rijAUTOVISIE 10/'86

ders. Daarbij was ditmaal niet Paul Maaskant. De Kadett ging vrijdagavond in een glad de bocht van de weg, raakte met de achterzijde een boom en moest uit-de greppel getrokken worden. Maaskant verloor dik tien minuten en moest de tweede dag achter in het veld rij den . De voorwiel-specialist had ook voor het eerst dit seizoen problemen met zijn Kadett. Doordat de remmen zo nu en dan bleven hangen, verloor hij vee I tijd bij het accelereren. U iteindelij k finishte hij nog als 17e. Het Groep A gevecht werd gewonnen door de dames-equipe Susanne Kottulinsky/ Christa Thorner. Na het 路 wegvaJlen van Maaskant nam de Volvo rijdster de leiding en hield die met krappe voorsprong vast. Op de voorlaatste proef strooide een kapotte steekas nog bijna roet in het eten. De reparatie kostte de dames 20 stra fseconden, waardoor Nielsen op negen en de Twent Peter van Merksteyn op elf seconden naderden. In de laatste proef bleef Suzanne de heren de baas en kon de snelle Van Merksteyn nog over de Deen komen. Groep N was aanvankelijk voor H enk Vossen. Bij de nakeuring werden te dikke stabi lisatorstangen onder de BMW geconstateerd waardoor de Limburger uit de ui tslag verdween . Het Groep N boek is echter nog niet gesloten . Vossen heeft protest aangetekend omdat de dikkere stangen standaard op

Revanche Ruitenbeek Guy Colsoul reed spectaculair, maar moest zich neer/eggen bij al het 4 x 4 geweld.

zijn BMW zaten en dunnere exemplaren niet verkrijgbaa r zijn . Het is nu aan het rechtspraakcollege van de KNAF om te bepalen of de homologatienorm daarmee komt te vervallen. Ad Pertljs UITSLAG : 1. Andervang-Lieuwma (SINL, Ford RS 200, Gr.B) 231,02 km in 2 uur, 25 min ., 01 sec .; 2. Bosch-Oosterbaan (Audi Ouattro, Gr.B) op 5.27 min .; 3. Colsoul-Van de Kimmenade (B / NL, Opel Manta 400, Gr .B) op 7.40 min .; 4. Doosie-Poel (Opel Ascona 400, Gr .B) op 17.03 min; 5. Kottulinsky-Thorn er (S, Volvo 240 Turbo, Gr.A) op 17.45 min .; 6. Van Merksteyn-Grouve (Audi 80 Ouattro, Gr.A) op 17.56 min .; 7. Nielsen -Madsen (OK, Opel Kadett GSi, Gr.A ) op 17.57 min. ; 8. Coyne-Philpot (lRL, Opel Manta 400, Gr.B) op 20.28 sec. ; 9. Melin路Waldenstrom (S , Vw Golf GTi, Gr.A) op 20 .52 min .; 10. Fikse-Van Koningsveld (Talbot Lotus, Gr.B) op 21.23 sec .; 11. (en Ie nat.) De Jong-De Jong (Opel Manta GTE, Gr.A) op 22.04 sec. STAND INK: 1. Bosch , 292 pnt .; 2. Colsoui. 291 pnt. ; 3. Maaskant. 280 pnt. ; 4. Waalen, 205 pnt .; 5. Vossen , 186 pnt. ; 6. J oannides, 160 pnt.; 7. Andervang , 150 pnt.; 8. Van der Marel, 145 pnt; 9. Van Merksteyn en Kottulinsky , 140 pnt.

DRAMA OP CORSICA Voor de tweede achtereenvolgende keer een dodelijk ongeluk in de Rall y van Corsica en voor de tweede keer was de Lancia ploeg erbij betrokken. De Fin Henri Toivonen (29) en zijn in New York geboren Italiaanse navigator Sergio Cresto (30) raakten afgelopen vrijdag in het bergland van het eiland met hoge snelheid van de weg met de Martini Racing Lancia Delta S 4 en vlogen in een ravijn. Daar had het duo geen enkele kans; de wagen brandde volkomen uit. Met het drama van Attilio Bettega nog vers in het geheugen, alsmede de recente ongelukken met publiek, begon de rally-we reId aan het vijfde WK-evenement met gemengde gevoelens. Corsica lOU te gevaarlijk zij n , met de vele snelle stukken langs afgronden. Natuurlijk, de Tour de Corse is gevaarlijk. Maar men maakte een denkfout. Iedere rally is gevaarlij k en zeker met de integraal aangedreven wagens met hun gigantische vermogens (de Delta S 4 heeft minstens 450 pk) die de rijders regelmatig aan de grenzen van het mogelijke laten tasten. Die grens werd op lOnnig Corsica overschreden door de om zij n spectaculaire rijstijl vermaarde, en daardoor in ItaliC:! zeer populaire, HenAUTOVISIE 101'86

BMW Nederland kon tevreden zijn na afloop van de c1ubraces op het circuit van Zandvoort. In Groep A eiste de kampioen van vorig jaar, Art hur van Dedem , de zege voor zich op al was het dan dank zij het uitvallen van Hans van der Beek met de snelle Mazda 929 Rotary . Maar het echte spektakelstuk vond toch plaats in Groep N.

ri Toivonen. Deze zoon van oudRallye Monte Carlo-winnaar Pauli Toivonen lOrgde voor historie door begin dit jaar ook deze beroemdste rally van allemaal te winnen. H et was, na RAC in 1980 en 1985, zijn derde WK-zege. Toivonen, getrouwd en twee kinderen, woonde in Monte Carlo. Met het overlijden van deze sympathieke Vliegende Fin die altijd tot het uiterste van zijn niet geringe capaciteiten ging; verloor Lancia's sport directeur Cesare Fiorio niet aileen een kanshebber voor de wereldtitel, maar vooral ook een geliefd coureur. Dat ook de navigator omkwam (verleden jaar bleef Perissinot die naast Bettega zat, ongedeerd) maakte het ongeluk op Corsica nog droeviger: De wedstrijd werd gewonnen door de Peugeot 205 Turbo 16 van Saby-Fauchille. In een voor de FISA ongewoon snelle reactie, kondigde de overkoepelende autosport-organisatie aan met ingang van volgend jaar het WK rally's voor Groep A (minimale produktie 5000 wagens in 12 maanden) te willen uitschrijven. De nieuwe Groep S, die de huidige Groep B moest vervangen, zou hiermee komen te vervallen .

In de tweede Groep N race van het seizoen nam Arie Ruitenbeek tijdens de Clubraces op Zandvoort re vanche voor Pasen. Hier de winnaar met de BMW 325i, achtervolgd door de Mercedes 190 van J eroen Hin.

In de eerste race met Pasen toonde Arie Ruitenbeek dat er met de BMW 325i in 'showroomconditie' niet te spotten viel, maar kwam niet echt aan de bak door wegliggingsproblemen . Voor de clubraces was de motor in topconditie gebracht, en vering plus remkrachtverdeling beter afgesteld. Het resultaat was dat Ruitenbeek er lOwel in de training als in de race zelf als ontketend vandoor ging . Naarmate de race vorderde bleek hij goed bestand tegen de druk van de oprukkende Hugenholtz met de Mitsubishi Starion en Hin met de Mercedes 190. De laatste verslikte zich bijna in de Tarzanbocht en kon grote schade slechts voor komen door de uitloopstrook fors om te ploegen. Ruitenbeek had duidelijk profijt van de volkomen droge baan . In de volgende race reden de Toyota Starlets, en die hadden minder geluk. Aile deelnemers startten op slicks maar na nauwelijks een ronde viel de regen met bakken uit de lucht. De weergoden herschiepen het overvol\e startveld in een complete chaos. Eerste pechvogel was Ronald van de Zande, die in de Hugenholt z bocht uit de baan knalde, over de kop ging en vervolgens zelf werd aangereden. Hij kon ongedeerd de totaal vernielde Starlet verlaten. Er volgden nog vele crashes, waar bijna altijd 'jonge honden' bij betrokken waren. De oude rotten, waaronder de latere winnaar Jaap van de Ende, red en op safe en dornineerden dus net als met Pasen de race. UITSLAGEN : Toerwagens Groep N 1. Arie Ruitenbeek (BMW 325i) , 11 ron den in 22 min. en 12.82 sec.; 2. Hans Hugenholtz ir. (Mitsubishi Starion) op 0.52 sec .; 3. Jeroen Hin (Mercedes 190) op 5.42 sec . Snelste ronde : Hans Hugenholtz , 1.59.76 .

Toyota Starlet Cup 1. Jaap van de Ende, 10 ronden in 22 min . 32.53 sec.; 2. John Vos , op 2.71 sec.; 3. Fred Frankenhout, op 4.32 sec. Snelste ronde: Evert Bolderheij. 2.04.97 . Formule Ford 2000 1. Allard Kaltt (Reynard), 11 ronden in 20 min . en 17.49 sec.; 2. Adri Hurkens (Reynard) op 46.n sec .; 3. Nico Versteegh (Reynard) op 49.n sec. Snelste ronde: Allard Kaltt, 1.48.18. Formule Ford 1600 1. Jaap Bokhoven (Reynard) , 11 ron den in 23 min . en 5.14 sec .; 2. Frans Voros (Van Diemen) op 4.13 sec'.; 3. Gert Val ken burg (Mondiale) op 5.04 sec . Snelste ronde: Jaap Bokhoven, 2.03.05. Sports 2000 1. Jaap van Silfhout (Tigal. 10 ronden in 18 min. en 44.98 sec.; 2. Peter Kox (Tiga) op 6.6 sec .; 3. Lammy van de Heuvel (Vector) op 14.53 sec. Snelste ronde : Hans Ernst (Tiga) , 1.51.07. Toerwagens Groep A 1. Arthur van Dedem (B MW 325) . 10 ron den in 20 min. en 22.46 sec.; 2. Raymond Coronel (Opel M onza) op 37.91 sec .; 3. Peter Fontiin (Opel Kadett) op 40.47 sec . Snelste ronde : Hans van der Beek (Mazda 929) , 1.59.58 .

SPORT KilLENDEB Races 11/5 Grand Prix van Monaco, WK /ormule I coureurs en constructeurs, Monte Carlo, MC; Zandvoort, EK historische wagens; 19/5 Zandvoort, Pinkslerraces, FF 1600, FF 2000, Sports 2000, Toyota Starlet, Gr. A, Gr. N, Jaguar (GB), Anderstorp, EK toerwagens Gr. A, S, Donington, F 3, GB; Pau, EK F 3000, F; 25/ 5 Grand Prix van Belgil!, WK /ormule 1 coureurs en constructeurs, Europa Cup Alpine-Renault, Francorchamps; 500-mijlsrace Indianapolis, USA.

Rally's 9-11/ 5 Haspengouwrally, EK I, B; 10-12/ 5 Ziatni-Piassatzi rally, EK 4, BG; 15-17/ 5 Rally van Elba, EK 3, I; 15-18/5 Rally van Zuid-Zweden, EK 2; S; 18/ 5 Rallysprint Rally '77; 22-25/5 R onde van Portugal, EK 2, P; 23-25/5 Saturnusrally, EK 1, Yu.

Rallycross 18/5 Hiimeenlinna, EK, SF.

Autocross 1115 Vaccarino, EK, I; 17/5 Garijp, EK; 19/ 5 Holwerd, Noordelijke A utocross Club; 25/5 Faley ras, EK, F.

Karting 11/ 5 Ee/de (KCE, 05750-21534); 18-19/5 Strijen, Grand Prix, NK Formule K (SHW, 010-356220); 25/5 Oldenzaal (KCN, 0549026491), Ubach over Worms (ISBL, 04494-42210). 91

Europees Kamp ioenschap toerwagens

V olvo en Rover: oorlog Op het 00 tenrijkse circuit va n Ze ltweg be haalden de Vo lvo's 240 Turbo o p 15 juni ee n prac hti ge een-twee overwinning. En d aa rmee deelde n ze de zoveelste slag uit aa n hun aartsrivalen, de Rovers Vite se van T o m Wa lkinshaw. Maa r de Vo lvo-vre ugde duurd e slechts kort: op gr o nd va n protesten va n de zijde va n Wa lkinshaw werden de beide Groe p A Volvo's ged iskwa lifi ceerd. Dam'door gin g de overwinning al nog naa r de equipe Die udo nne/MUlle r in ee n Ford Si erra Turbo , e n pakte een Rover de tweede plaa ts. T erw ijl Walkinshaw de Volvo's o p de baan dus nie t baas kan , bezorgt hij ze voor de officials grij ze haren. Voor de Zweden begon de ellende nota bene bij de thuiswedstrijd o p het circu it van Anderstorp (18 mei), toen zij e rv a n werde n beschuldigd ni e t ga ngba re benzine te gebr uike n. Inde rd aad is be nzine me t een octaa nge tal

. I11II ._.

va n 99 (Rover gebruikt 100,1) di e bove ndi e n loodvrij is noga l bijzo nder, maa r of je er no u hard er door gaa t ... Dit pro test is nog steeds in o nderzoe k. a de race o p Zeltweg kwa m Walkinshaw met een hele waslij t van protesten , o nde r meer tegen het inj ectiesystee m, de afrne tin ge n e ll de tank inho ud va n de Nordica-

Volvo's. Bijna ail e bezwa re n bleken ongegrond, op he t laatste na. Maa r dat had da n ook de volle aa ndacht, aa ngezie n de Zweden bij de race in Brno (8 juni ) van een dubbele overwinning werden afgeho uden doordat een Volvo zo nder benzine kwam te staan. Op Zeltweg bleken de ta nks van de 240's twee, re p . drie liter te vec l

Een van de snelle Volvo 's 240 Turbo van het RAS-team.

te kunn e n inne me n ... De Zwede n bek ritiseerden o p hun beurt de gebrekkige meetmethodc n van de official , maa r dat heeft ni et moge n he lpen : de diskwalifiea tie is een feit.

Pech voor John Bosch in leper lEPER - John Bo eh is de laa tste weken we ini g succesvol op het Eu ropese ra ll yto llee!. Na zijn overwinn ing in de Nederlandse ELE-rally kwam de Qua ttro-rijder in Europese evene me nte nni et meer tot resul ta tcn. D c Scottishrall y ging voor he t R o thm ans tea m ni et doo r omdat Audi de in chrijving va n Mikko la introk e n het geza me nlijk c e rviceplan daardoor in he t water vie!. In verband met de te verwachten problemen rond de radio-aetivite it werd vervolge n ook de bclft va n de Tsjechoslowakije-expeditie afgeblaze n. A ls a lte rn atief koos Bosch de ve rma ard e 24 U ur van l eper , die he t vorige weekeinde in ee n snikheet West-Vlaa ncle re n werd ve rreden. De Audi-rijder bezette e r na de eerste dag een knappe nege nde plaats, maa r op de eersre proef va n de twecde e rappe gi ng he t zarerdag mis. Op het fa me uze Zo ning-circui t blies B o eh vlak voor de fini h de hagelnie uwe Aud i-motor o p. D e oorzaak is voo r he r tea m voo ra lsnog raa d e lac hti g. Vlak voor de Zon in g lee k men de wagen perfect te heb be n gep repareerd voo r de laa tste proeve n doo r de wi e lo phan ging 64

r--------------------------~

(de stijve Quattro o ndervo nd veel hinde r va n de hobbelige wegen) en versne ll ingsbak tc ve rva nge n. Bosch bere idt zich nu voor op de Skoda-rally en de HunsrUck . De 24 Uur van reper werd uiteindelijk gewonnen door R obe rt Droogmans. a he t C ircuit de Ardennes, H aspe ngo uw e n Wallo ni e de vierde zege op rij voor de Ford RS 200-piloot . Droogmans kwam in de lotfase aa n de le iding nada t koplop er T abato n (de Itali aa n reed een Lanci a D e lta S 4) bij Poperinge van de weg ra akte. De ne lste man in de rall y was Marc Duez, die zijn Me tro ongemee n tel over de procven stuurde. Lc kke banden e n ophangingsproblemen kostten Duez echter de zege. Guy Colsoul haa lde de fini sh ni et . D e Opel-rijder tu urde zijn Manta ele ee rsre avo nel ee n slom in .

A. P.

EINDUITSLAG: 1. Droogmans/ Joosten (Ford RS 200), 2. Snijers/Colenbunders (Lancia Rally 037) op 1.39, 3. DuezlLux (MG Metro 6R4) op 3.52, 4. Touren/Neyron (Renault Maxi 5 Turbo) op 9.25, 5. Pregliasco/ Canci (Lancia Rally 037) op 11 .34 , 10. (en winnaar groep A) Ragnottil Thimonier (Renault 11 Turbo) op 24.23. AUTOVISIE 141'86

John Bosch in Algarve rally

STOF SLIKKEN

ARMACAO DE PERA - De Algarve rally is een evenement met stof, veel stof dat de rallywagens op de rotsige bergpaden achter zich laten en dat de achtervolgers hardnekkig hindert. Een evenement met dolenthousiaste toeschouwers die zich weinig aantrekken van gevaar. Ook niet als Joaquim Santos meedoet met de RS 200, de man die toch de hoofdrol speelde in het drama van de Portugese rally. Men vergeet snel. En Santos wint. John Bosch is er voor het eerst. Valt op door spectaculair rijden en een formidabele koprol op weg naar de tweede plaats. Op het startpodium in Silves staat de glanzend gepoetste Audi Quattro in de schijnwerpers te wachten om de avond in te gaan. Een official dekt de motorkap toe met de Portugese nationale vlag, een weerkerend ritueel bij iedere deelnemer. En dan, daar in die milde Algarve avond blijkt de commercie bepaalde automatismen met zich mee te brengen . Een functionaris van het sigarettenmerk - Rothmans die zijn vrolijk beschil~ derde busje strategisch naast het 搂. podium heeft opgesteld, die de in ~ overalls van het merk gestoken I::: gastvrouwen (daarbij een ex-miss ~ Portugal) ijverig rookwaar laat I::: uitdelen, ziet tot zijn afgrijzen dat Q het dundoek de forse belettering van zijn merk aan het路 oog onttrekt. Die Marcel Andre loopt naar de wagen en schuift de vlag iets omhoog, wantrouwend bekeken door de official. En aan de andere kant staat Joop Gosliga, special event manager van Turmac waar de rally-sponsor onder valt, die de vlag weer naar beneden trekt, het incident gladstrijkend. "Een mooi gebaar, zo'n vlag op de motorkap" meent Gosliga die ook wei weet dat je niet 70

moet ingrijpen in een lokale traditie en dat binnen enkele seconden zijn merknaam weer in alle glorie op de neus van de bolide prijkt waarin John Bosch en Steve Bond met grommend geluid de nacht instormen. We zijn bij de zestiende Algarve rally, meetellend voor het Europees kampioenschap, maar dat is kort tevoren gewonnen door Fabrizio Tabaton met een Lancia . De aandacht geldt het rijden van de jonge, ambitieuze John Bosch in de blauwe Audi Quattro. Hij is er niet vaak zelf bij, vader Jan Bosch, als zoon John de indrukwekkende Quattro over de klassementsproeven stuurt. Deze keer weet senior zijn angst te overwinnen, kijkt hoofdschuddend naar het projectiel dat op die proef, zoals overal, een gigantische stofwolk achter zich laat en zegt eigenlijk bJij te zijn dat hij de Serra de Carapinha, dat mooie massief in de Algarve, moet verlaten omdat zakelijke bezigheden hem roepen. Bezorgdheid overheerst bij Bosch. Geen wonder als je zonen Glenn en John heten . John was eigenlijk altijd al de wildste van het door snelheid beAUTOVISIE 23/' 86

zeten duo. Jan kan er nu om lachen. Maar die keer toen John nog maar vijftien was en even zijn Ferrari leende, was een zorgelijk moment. Kleine John kwam bij een tankstation en vroeg de bediende om er voor vijf gulden benzine in te doen. Meer geld had de Ferraririjder niet bij zich ... Twee jaar eerder was hij kampioen van Zuid-Azie op de skelter, zoals hij een kart hardnekkig blijft noemen. Als achtjarige maakte hij voor het eerst kennis met de kleine karretjes en met een oudere broer die hem steeds voor was met de kart en later de Formule Ford, was duidelijk dat ook John was voorbestemd voor een leven van snelheid. Moest wachten tot hij twaalf was voordat hij aan kartraces mocht deelnemen. Over die prestatie in Hong Kong kan hij nu relativeren. "Stelde niet zoveel voor, in Europa was het peil vee I hoger." Voor John kwam in '82 de logische overstap naar de autos port met de Formule Ford in Engeland, waar hij de winter tevoren een cursus had gedaan op Brands Hatch. Reed 36 races, was 34 keer bij de eerste vijf, won elf maal, vestigde twee baanrecords en crashte twee keer toen hij op kop lag. Het ging heel snel. Te snel miss chien voor John die in '83 reeds in de formule 3 zat en bij zijn eerste race op Vallelunga vanaf de vierde startrij vertrok. "Gerhard Berger stond nog achter me. En die won dit jaar een Grand Prix . Ik heb het nu allemaal van me afgezet dat ik niet verder kon gaan, maar het blijft natuurlijk vreselijk jammer. Vooral als je de plakboeken bekijkt en ziet dat ik op Silverstone pal achter Senna stond en voor Dumfries en Berg." Voeten verbrijzeld Donkere, nu somber kijkende ogen. Het drama van Diepholz keert terug in de gedachten. Daar, op dat Duitse vliegveld reed hij een formule 3 race ter voorbereiding op Zandvoort want hij wilde graag eens voor eigen publiek starten. Er waren nieuwe sidepods gemonteerd die moesten worden geprobeerd voor Zandvoort. Maar die verraderlijke pI as olie zag hij niet en met volle snelheid schoof hij met de Ralt van de baan, belandde tegen een muur en verbrijzelde beide voeten. Dat betekende een half jaar ziekenhuis en een half jaar in de rolstoel omdat hij weer helemaal moest leren lopen. Hij trainde met gewichten en wilde zo snel mogelijk terug in de cockpit. "Een stomme fout. Ik wilde te snel weer beginnen. Liep met krukken door de pitstraat en moest in mijn wagen worden getild." Op Zolder brak de voorwielophanging en belandde hij weer op de brancard. De boel raakte ontzet, de dokter zei dat het gekkenwerk was en dat hij eerst geheel moest revalideren. AUTOVISIE 23/' 86

trekkelijke Groep A wagen is, terwijl er natuurlijk nog steeds goede samenwerking is met Audi.

"Tja, toen dacht ik aan mijn ge- "AIs ik nu de videobeelden zie, zondheid, dat kwam op de eerste dan denk ik er alleen maar aan plaats. Maar ik ging weer testen hoe langzaam het ging." Hij deed met een formule 3. Kon mijn be- ervaring op, leerde te vertrouwen nen niet goed bewegen. Op Zand- op de pace notes van de navigavoort kwam ik na twintig ronden tor, zag dat het een paar seconden met het zweet op mijn voorhoofd scheelde a1s je blindelings gehoorvan de pijn uit de auto. Dat kwam zaamt. Het ging goed tot aan het door de liggende houding in een drama bij de Bianchi rally, het onracewagen. Ik kon het vergeten." geluk met Lambert Peters. Na enNadat eerder Glenn door een on- kele volgas bochten naderde hij geluk met een jeep in Zuid-Frank- een heuvel maar hoorde niet dat rijk voorgoed was uitgeschakeld er een haakse bocht kwam omdat v~~r de autosport, leek ook nu de intercom was uitgevallen. "Dat een einde gekomen aan de verdere was een enorme schok voor mij uitbouw van Johns plannen. nadat we tegen die muur waren Leek, want vader Bosch stelde gevlogen. Die verwondingen van v~~r dat hij maar eens naar een Peters, vreselijk. Ik wilde niets rally moest gaan kijken. meer weten van de autos port. Kijk, als je zelf in een racewaWereld van verschil gentje zit en tussen de lakens te"Daar zag ik niets in, wist er niets recht komt, dan is het je eigen van af. Ging ik naar het Circuit schuld . Maar nu had ik iemand des Ardennes. De eerste paar het ziekenhuis ingereden. Nam de auto's, dat was weI leuk, maar schuld op me. Mijn vader en m'n daarna niet meer. Ik had moeilijk- broer sleep ten me er doorheen. heden met mezelf. Zag dat de ra1- Zeiden dat ik het anders moest Iysport een hele grote stap terug zien. Dat het niet mijn schuld was was. Logisch als je de ambitie en dat de navigator het risico hebt om in de formule I te ko- weet. Ik ging op vakantie, wilde men. Maar het ging erg snel. Een tot mezelf komen." paar maanden later zat ik zelf in Bosch kwam terug, zat dit vooreen Audi Quattro bij de Tulpen- jaar bij de Boucles de Spa weer in rally. Een we reId van verschil met de Quattro. Kon met steun van de formule 3. Daar had je 160 pk Rothmans veel ervaring opdoen, in een lichte wagen, hier bijna 400 reed zestien rally's, waarvan enpk op onverharde wegen met bo- kele voor het Europese kampioenmen ernaast. En er zat iemand schap met de Brit Steve Bond. naast me, dat was ik ook niet ge- "Grappig, mijn vader reed vroewend. Die las een heel boekwerk ger wat rally's en had ook een Envoor. Dacht ik, man bIijf toch gelsman naast zich, Glenn en ik stil. Zeker, ik had getraind, maar noemden hem Uncle George, hoe dat was met een normale wagen . hij verder heet weet ik niet." En nu moest ik met een Quattro in Daarnaast reed John met Ruud de regen en bij donker aan de Oosterbaan in het Nederlands slag. Kon het ding amper op de kampioenschap, waarin het tweeweg houden. De mensen dachten tal als tweede eindigde. Hij heeft eerst dat Bosch het ging maken, zijn draai gevonden als rallyrijmaar ik draaide de dertigste tijd der, heeft een lange carriere achop de eerste proef. Kreeg je hele ter de rug en is nog pas 22. Zijn andere verhalen. Die van dat ver- bijgestelde ambitie is nu een wende jongetje dat met vee I geld plaats als fabrieksrijder. "Ik een auto kon kopen. Dat stak hoop over een jaar of twee voor vooral omdat er enkelen waren een fabriek te kunnen rijden ." die van Audi geen wagen mochten Voorlopig staat volgend jaar, als kopen. Ik kende niemand in die Rothmans ook verder doorgaat, wereld, voelde me er niet thuis ." het Europese kampioenschap op Het vervolg is bekend. John het programma. En hij hoopt vier draaide steeds sneller, Van der of vijf WK rally's te rijden. Er Marel en Vossen vielen uit en de zijn contacten met Ford, waar de debutant won de Tulpenrally. Sierra Cosworth een hoogst aan-

Over de kop In de Algarve stond opdoen van routine weer centraal. "We trainden hier twee weken, reden 3500 kilometer voor de 300 proeven-kilometers. Maar hier weet je pas hoe het echt is in de wedstrijd." Joaquim Santos, de man die enkele maanden tevoren ongewild aanleiding was van een ommekeer in de rally-reglementatie toen hij met zijn Ford RS 200 in de Rally van Portugal enkele mensen wegmaaide, was de grote kanshebber in zijn onder de weinig kiese naam Diabolique Motorsport ingeschreven RS 200. "Santos heeft de beste wagen, ik moet me normaal leeg rijden om een beetje in de buurt te komen van Andervang en Droogmans en Santos won hier a1 drie keer. Ik kon niet hopen hem te verslaan." Wat klopte, Santos en Miguel Oliveira wonnen voor de vierde keer. Het duo Bosch-Bond moest tevreden zijn met de tweede plaats, kon schitteren door enkele proeven te winnen maar stal vooral de Portugese harten door een spectaculaire rijstijl. Bosch verloor tijd door twee lekke banden op de proeven, drie keer moesten de demperpoten v~~r worden vervangen omdat ze waren gescheurd op de meedogenloze paadjes, maar voora1 was er de hardnekkige stof. Die stof bleef op de windstiIle proeven heel erg lang hangen nadat voorganger Santos had gereden zodat John haast geen hand voor ogen kon zien. De achterstand liep op van meer dan drie minuten na de eerste etappe, tot de uiteindeLijk 7 minuut twaalf bij de finish. Maar op het laatst ging het wat kalmer nadat John in een lange linkerbocht op de vijftiende van de 20 klassementsproeven een steen raakte en pontificaal over de kop sloeg. Het betekende slechts twintig seconden achterstand op Santos omdat hij meteen kon doorrijden. Laconiek meende Bond dat "dit de snelste manier was om die bocht te nemen", maar nuchter meld de John dat het heel dom was, zeker in die fase van de wedstrijd. Hij moest een proef zonder voorruit rijden, maar na twee services tops was de zaak door de enthousiaste monteurs geklaard en kon John als tweede worden gehuldigd . De Algarve rally, een evenement waarin hij minuten verloor door de vele stof, is slechts een etappe in zijn verdere carriere in een sport waarin alleen winnen telt. Over een tijdje weet niemand meer wie er in 1986 tweede was in de Algarve. Steve Bond: "Hij heeft zeker het potentieel om een goede rallyrijder te worden, van wereldniveau. Maar dat kost tijd. De meesten komen aan de top als ze een jaar of dertig zijn." Rob Wiedenhoff 71

Andere aufo 's bi} premiere

Amsterdam BP-Rally opent titelstrijd De meesten zijn er op het nippertje dan toch uitgekomen . De dit weekeinde te verrijden Amsterdam BP-rally wo rdt de premiere van een nieuw rallytijdperk in Nederland. Nu na voortdurend wisselende reglementen Groep Bwagens in zeven van de tien NKwedstrijden worden getolereerd, koos het merendeel toch voor Groep A of N. Op het hoogste niveau bleven twee rijders hun oude vertrouwde Groep B-wagen trouw. John Bosch komt met zijn Audi Quattro A2 naar het Amsterdamse Euromotel en Guy Colsoul zet een van zijn Manta's 400 op de trailer. Met zeven Groep B-rally's en zeven meetellende resultaten mogen ze zich v~~r het NK geen misstap veroorloven . Bosch richt zich daarom bij voorbaat al niet op de Nederlandse titelstrijd. Het kampioenschap omvat vij f Nederlandse (Amsterdam, Tulpenrally, Hellendoorn, ELE en Limburgia), drie Duitse (Hessenrally, Deutschlandrally en Keulen/ Ahrweiler) en twee Belgische (Rally van Looi en Grensland) evenementen. Niet aileen werkt het aantal resultaten in het nadeel van Groep B, ook het gewijzigde bonussysteem is voor hen ongunstig. Groep A krijgt nu steeds drie extra punten, Groep N zelfs zes. Ook de Amsterdamse BP-rallyorganisatie heeft getwijfeld of het de verguisde rallywagens zou toelaten. Gezien de Europese aspiraties en de ongetwijfeld bedenkelijk kijkende FISA-waarnemers, zij n die in Noord-Holland niet gewenst. Organisator Jan Ploeger zet de poort toch open voor de verdoemden. " Dan maar wat minder EK-punten . Het is per slot van rekening de FISA die ons zo lang in onzekerheid heeft gehouden," aldus Ploeger. Ford Titelverdediger Ford doet het dit jaar zonder Stig Andervang. De belangen van de Zweed worden sinds kort behartigd door Paul Beckers en die wi l de Zweed in ieder geval in de Tulpenrally aan de start brengen. De importeur zelf zet vier wagens AUTOVISIE 61'87

in v~~r het NK, ze vormen het Ford Sierra Team. Aile rijders kregen een wagen en moesten zelf de verdere sponsoring verzorgen . Kopman is Jan van der Marel die met Anja Lieuwma in een Sierra Cosworth stapt. De weer door Lease Plan gesteunde oudrkampioen begint met een Groep/N-uitvoering, maar wil zo snel mogelijk overstappen in een Groep A. Probleem is nog dat daar geen onderdelen v~~ r te krijgen zijn. Peter van Merksteyn en Gerard Grouve bemannen de tweede Cosworth. Rob van der Poel en Erwin Doctor komen ieder met een Sierra 4 X 4 aan de start. Buiten het team komen nog een aantal Sierra's in actie. De gebroeders Biesheuvel hebben een XR4i Groep A geprepareerd , evenals Erik Bolhaar. In Amsterdam komt ook circuitracer Arie Ruitenbeek aan de start. In zijn Groep N Cosworth gaat hij als nulrijder de proeven op.

Opel Ook Opel heeft lang getwij feld . Uiteindelijk zet het Opel Dealer Team Holland in drie groepen wagens in. Guy Colsoul rijdt waar mogelijk een Manta 400 (genavigeerd door Ruud Oosterbaan) , Maaskant en Van Beek blij ven de Groep A Kadett GSi bemannen en Harry Doosje en Jan Poel debu teren met een Groep N Kadett in het ODTH.

John Bosch Voor John Bosch wordt 1987 een jaar van rekken en er bij blij ven. Zijn plan om via een top klassering op het EK internationale sponsors te interesseren ging in rook op. Nu al overschakelen op

Peugeot De Utrechtenaren kunnen met hun nieu we Peugeot 1.9 205 GTi een eind komen. Bestuurder Frank Caron en navigator Hedi van de Kimmenade moeten het in Amsterdam nog stellen met" de

Groep A heeft voor hem geen zin . Hij aast op de nieuwe 20-kleppenmotor van Audi, die eind dit jaar uitkomt. Om nu eerst de oude Quattro's en dadelijk de een jaar oude Groep A weg te gooien is zelfs v~~r Bosch te veel van het goede. Om het ritme vas t te houden rijdt hij zoveel mogelijk Groep-B-wedstrijden of huurt hij zo nu en dan een Groep-A-wagen. Plannen zijn er om het Bri tse en Midden-Oosten Kampioenschap te rijden.

Het nieuwe ral/yduo Jan \Ian der Marel-Anja Lieuwma bij de Ford Sierra RS Cosworth waarmee afgelopen weekeinde ter \loorbereiding op het nationale seizoen werd deelgenomen aan de Ahausral/y in Duitsland. Jan en Anja begonnen goed: zij wonnen de wedstrijd. Het tweetal komt daarmee zeer gemotiveerd aan start in de openings ronde van het Nederlandse kampioenschap.

Harry Doosje en Jan Poel rijden voor het Opel Dealer Team HoI/and met deze Opel Kadett 2.0 GSi in de Groep N.

oude body , maar kunnen al wei gebruik maken van de nieuwe motor en zesversnellingsbak . De animo voor de Peugeot 205 GTiCup is nog steeds groot. Met vijf 1.6-wagens en vier 1.9-versies is er nog slechts een plaats open. Vossen De Limburger lijkt alsnog op weg te gaan voor het NK. Nadat onderhandelingen met Mazda en BMW op niets ui tdraaiden, hield Vossen het aanvankelijk voor gezien. In een Audi 80 Quattro rijdt hij nu toch de Amsterdam Rally en gaat hij vermoedelij k door v~~ r het kampioenschap. Ad Pertijs

AMSTERDAM-BP TIJDSCHEMA De Amsterdam BP-rally heeft een overzichtelijk schema. Vrijdag 13 maart wordt om 20.00 uur gestart met een aantal proeven rond Almere. Na de nachtrust wordt de wedstrijd zaterdagmiddag hervat met proeven in de kop van Noord-Holland, die wordt besloten met drie rondjes Zandvoort (aanvang 16.45 uur). Zaterdagavond worden vanaf half negen de bekende Amsterdamse proeven (zoals Amsterdamse Bos, Ford en Vervoerscentrum) verreden. De finish is om 01 .00 uur op het Leidseplein. De kop van de startlijst: I. Bosch-Hodgson, 2. ColsoulOosterbaan, 3. Van der Marel-Lieuwma, 4. MaaskantVan Beek, 5. Vossen-Theunissen, 6. Caron-Van de Kimmenade. 71

Vermogen ter discussie

Amsterdam BP voor John Bosch Ze zullen volgend jaar worden gemist. Twee weken geleden kon worden genoten van de spektakelmakende Groep B-wagens in de Amsterdamse BP Rally. In het open Noordhollandse land werd duideJijk dat het rall yrijden op nationaal niveau in 1988 een fikse stap terug zal doen . De nieuwe lichting (veilige?) rall ywagens is nog niet in staat het publiek in opperste ve rrukking te brengen. AIleen het geluid al. Ee n Quattro hoor je op een kilometer afstand aankomen. In de polder zie je een Groep N naderen. Het lichle geruis va n de banden is hoorbaar, verder is het stil. Toch werd vol verwachting ui tgekek en naa r al dat nieuwe sp ul. Vooral naar de mooi ogende Sierra Cosworths. Het vier wagens sterke Ford-team beleefde echter een wisselvallig NK-debuut. Kopman Jan va n der Marel reed op de vierde proef een veerpoot stuk en moest het v~~r gezien houden. Peter van Merksteijn reed naar een knappe vierde plaats en gaat door de versterkte bonusregeling (die schiet zij n doel bij evenementen als de Amsterdam BP voo rbij) riant aan de leiding in het kampioenschap . Erwin Doctor reed een goede rally tot hij na een noodstop van de dijk gleed en de wedstrijd moest staken. De vierde rijder, Rob van der Poel, maakte de minste indruk. Ondanks kleine problemen aan de wagen, moet de Sierra 4 x 4 veel sneller kunnen . Omdat ook de nieuwe 1.9 motor van Frank Caron's Peugeot he! na twee proeven begaf en Gu y Colsoul door ontstekingsproblemen de ra lly op de eerste proeven verloar, gi ng aile aandacht weer naar John Bosch en zij n heerlijk brullende Audi Quattro. Vermogensvraag Bosch leidde de 250 proefkilometers van start tot fin ish , won 18 kp's (Co lsoul de overige zeven), sprong het vers t op het bruggetje tussen Waarland en Dirkshorn, imponeerde Jan van de Marel (" Die jongen heeft echt vee I bijgeleerd") en vermaakte het publiek op Zandvoort met het acceleratievermogen van de Quattro. En juist daar zat hem bij een groot deel va n de concurrentie de pijn. Die viel over het (te) hoog geschatte vermogen van de Audi. Tot protesten kwam het niet, maar het is duidelijk dat v~~r de Tu lpenrally klaarheid moet komen in deze zaak. ledereen wil de rege ls nageleefd zien en daar wringt de schoen. De FISA laat Groep B-wagens toe die zijn opgebouwd volgens de specifica ties va n v~ ~r 1984, en streeft aan de andere kant een veilig80

Henk Vossen en Pie Theunissen reden deze Audi Quattro naar de derde plaats algemeen en de zege bij de Groep A. Hier op de proef bij Sint Maarten.

Winnaar John Bosch sprong hoog met de Audi Quattro op de klassementsproef van Waarland.

De zege in de nationale categorie was voor V.d . Sioot en Ueftink, hier met hun Peugeot op Zandvoort. Guy Colsoul en Ruud Oosterbaan werden op afstand gereden.

heidsgrens na van 300 pk . Aileen in het geval van de Quattro zijn die rege ls in tegenspraak. Bosch heeft de wagens omgebouwd vo lgens de oude norm en zit nu naar schatting op 320 pk . H et Barronteam heeft vergeefs nagetrokken of de Groep A-grens va n 300 pk ook voor hen geldt. " Dat is inderdaad nergens terug te vi nden," aldus Andre Slot boom van de KNAF. " Misschien dat er ergens een telex ligt, maar dat is nog geen reglement. Als de wagen van Bosch voldoet aan de normen van voor 1984 is er reglementair niets aan de hand, ook al heeft hij 400 pk onder de kap ." Onverwacht Doordat Colsoul eerst ontstekingsproblemen kende en later tijd verloor door een slippende koppeling, won Bosch de ra lly met overmacht. De Audi-motor klonk tijdens de laatste proeven niet meer lo fris, maar de nieuwe teammanager J ack Braken (de exChampion-man werkt nu voor Bosch) achtte een motorwissel niet nood zakelijk. " Dat brengt aileen maar onnod ige paniek en on-

rust in het team," aldus Braken die Bosch geroutineerd naar de zege leidde. Groep A werd gewonnen door Hen k Vossen met A udi 80 Quattro, die in de week voor de rall y zijn motor opblies en naarstig op lOek moest naar een vervanger. De Limburger kwam aan de leiding nadat de snelle motor van Paul Maaskants Opel Kadett vlak na de start van de proef op het circuit Zandvoort de geest gar. Groep N was voor Peter va n Merksteijn die bij tijd en wij le heerlij k speelde met de hand rem van zijn nieuwe Cosworth. Met een recordaantal bonuspunten in het verschiet staakte de Twent in de slo tfase de aanval op de derde plaats van Vossen. Gedurende de hele rally waren beide wagens aan elkaar gewaagd. De Amsterdam BP-Rally werd verreden onder koude, maar droge weersomstandigheden en trok daardoor flink wat bekijks. Absolute publiekstopper was Zandvoort, waar Arie Ruitenbeek a ls nulrijder meer toeschouwers trof dan bij een doors nee toerwagenrace. Ad Pertijs

UlTSLAG: I. Bosch-Hodgson (NLGB) Audi Quattro (B), 2. ColsoulOoslerbaan (B-NL) Opel Manta 400 (B) op 4 min. 10 sec., 3. Vossen-Theunissen Audi 80 Quattro (A) op 8.32, 4. Van Merksleijn-Grouve Ford Sierra RS Cosworth (N) op 10.06, 5. DirksVan Zulphen Talbot Lotus (B) op 13 .25,6. Price-Davies (GB) Renault 5 Turbo (B) op 15 . 14, 7. Doosje-Poel Opel Kadett GSi (N) op 19.40, 8. (en winnaar nationaal) Van der SloolLieftink Peugeot 205 GTl (N) op 22.26, 9. Maslen-Balfour (GB) Mazda 4x4 (N) op 23.18, 10. Bakker-Karssen Peugeot 205 GTI (N) op 24.12. STAND NK: I. Van Merksleijn 78 punten, 2. Vossen 76, 3. Bosch en Doosje 75,5. Colsoul 73 . Volgende ronde: AMAC-Tulpenrally op 11 april.

Gelijk voor Peugeot Verleden week woensdag besliste het Parijse kantongerecht dat Peugeot Talbot Sport in zijn recht stond om te protesteren tegen de beslissing van de FIA om de Groep B uit te bannen . Er werd een voorlopige vergoeding toegekend van 400 .000 Franse francs "tegen deze foutieve beslissing." AUTOVISIE 7/' 87

Tulpenrally trekt veel bekijks

JOHNBOSCH ONG :TPBAAR

;:,

::r:

拢 ~

De Tulpenrally trok weer tienduizenden mensen naar de proeven rondom Barneveld. Het betrekkelijk jonge evenement met de klassieke naam heeft zich snel opgewerkt tot een van de meest aansprekende autosportwedstrijden van Nederland. Achterna gezeten door 128 concurrenten vertrok John Bosch als torenhoge favoriet van het startpodium in de Barneveldse veilinghal. Aan aile onduidelijkheden over de 300 pk路regel was een einde gekomen. Ook de Quattro van John Bosch mag niet meer dan 300 paardekrachten leveren. Veertien uur later besteeg Bosch datzelfde podium weer. Nu voor de tweede keer als winnaar van de enige Nederlandse toprally die geen Europese status nastreeft.

~---------------------------------------------------------------------------AUTOVISIE 9/' 87 54

PEeR Een jumpende John Bosch is een lust4100r het oog en een buitenkansje voor de amateurfotograaf. Verwachtingsvol stonden ze dan ook opgesteld bij de jump op Garderbl:oek. Voor de fotografen ging het echter mis . Op het 'moment dai ze afdrukten am de Manta van Colsoul te vereeuwigen verscheen Bosch alop de butt. De toeschouwers vonden het prachtig om Bosch zowat in de kofferbak van de Manta te zien duiken, de

Op de Vlasakkers maakte winnaa r John Bosch , vergezeld van zijn Britse navigalor Guy Hodgson, deze indrukwekkende sp rong me t de Audi Ouattro Groep B.

fotografen konden het niet waarderen. Oat de Nederlander zo snel was ingelopen op Colsoul had een curieuze reden . Na een meting werd de Belg ve rzocht iets aan he! geluidsniveau van de Mantauitlaat te doen. Zoiets kan gedaan worden met het aanbrengen va n geluiddempend materiaal in de uitlaat. In die van de Manta werd echter Ie veel van dal spul ges top t, waardoor de motor sterk aan vermogen inboette . Het euvel was uiteraard snel verholpen.

eigen land een punt gaat zetten achter zijn Quattro-tijd. In Hellendoorn moet er dit weekeinde een VW Golf GTl 16V aan de start staan. In Barneveld hield het Barron-team over die deelname nog een slag om de arm . De fabriekswagen lag tijdens de Tulpenrally nog in duizend onderdelen uit elkaar in de werkplaats in Harderwijk. "Eerst maar eens kijken of we hem opgebouwd krijgen binnen anderhalve week, " aldus Bosch.

lekke band op de Vlasakkers (derde en droge omloop) bracht de spanning even terug. "Er lag een kei midden op de weg en ik ging er vol overheen. De band was meteen lek. Ik denk dat ik nog zeven kilometer had af te leggen ." Bosch wisselde niet en verloor bijna anderhalve minuut. Colsoul zag zijn achterstand slinken tot iets boven de minuut, maar dat was voor het Opel-team geen reden om een alles-of-niets aanval in te zetten . " Dat had toch geen zin, " aldus Ger Oosterman, " of Bosch had voor een tweede keer zo'n tegenslag moeten krijgen." Slecht wegdek Achter het leidende duo speelde zich een heel wat interessanter gevecht af. De kaarten werden aanvankelijk geschud door het grillige weer. Het kiezen van de banden was daardoor een moeilijk iets. De situatie van het wegdek veranderde met de minuut. Daarnaast lag Stompert er door de hevige regen val allerbelabberdst bij. Zo erg zelfs dat Colsoul er in toeristentempo overheen ging. "On-

verharde paden vind ik best, maar Stompert was waanzin. Die gaten en kuilen waren regelrechte brekers, " aldus de ontstemde Belg. Ondanks problemen met de ontsteking kwam Henk Vossen als winnaar uit de ochtendproeven . Zijn vierwielaandrijving speelde hem op de natte proeven in de kaart. De buitenlanders raakten na de eerste proeven wat achterop. Pettersson had veel tijd verloren door een kapotte stabilisatorstang en de Denen Nielsen en Hansen moesten wennen aan de Nederlandse omstandigheden. Toen het droog werd en ze met name de Vlasakkers door hadden , kwamen ze sterk terug.

OPZ'NDEENS De oeen Rasmussen heef/ aileen van de Tulpenrally kunnen dromen. De Mazdarijder had om 06,32 uur moe ten starten, maar toen lag hij nog op een oor, te dromen van de Vlasakkers en Harselaar. Reden van opgaaf: " verslapen ".

De Belg Guy Colsoul zorgde met de Opel Manta 400 voor spectacula ire

Gelaten tiet de concurrentie de Tulpenrally-overwinning van John Bosch over zich heen komen . Niemand kon zich nog echt druk maken over de 300 pk-grens, al bleven de bedenkingen, In Amsterdam was er vorige maand nog iets van een georganiseerd verzet, in de Veluwehal yond men het wei goed zoo Die berusting is voor het grootste gedeelte ingegeven door de wetenschap dat John Bosch in AUTOVISIE 9/' 87

Geen competitie actie. De voor het Opel Dealer Team Holland rijdende Colsoul werd op weg Dat er in Nederland geen kruid is naar de tweede plaats genavigeerd door Ruud Oosterbaan. gewassen voor de combinatie Bosch-Audi Quattro is tijdens de Amsterdam- en Tulpenrally duidelijk geworden. Niet aileen rijders als Maaskant, Vossen en Van der Marel zien uit naar een eerlijker gevecht in Hellendoorn. Ook Bosch staat te popelen om zijn kwaliteiten in een Groep A-wagen te bewijzen. "In die Quattro is er geen competitie, daarom stop ik daar maar mee. Ik heb er aile ver- . trouwen in dat ik ook in de Golf overeind blijf," aldus Bosch. Mocht Bosch de zestienklepper niet op tijd klaar krijgen, dan voigt hij de Hellendoornrally vanaf de zijlijn . De oude Quattro wordt voorlopig achter de hand gehouden voor buitenlandse evenementen. In het Midden-Oosten bijvoorbeeld mag er nog mee gestoeid worden en de kans is groot dat een Arabier de wagen overneemt. Dat het moeilijk zou worden John Bosch van zijn tweede Tulpenrally-overwinning af te houden, stond al bij de start vast. De meeste tegenstand kon verwacht worden van Guy Colsoul in zijn nieuwe 50 kilo lichtere Opel Manta 400 en Gunnar Pettersson in de Audi Quattro Coupe (Groep A). Beide wagens hebben echter te weinig in huis om een optimale Audi Quattro van de eerste plaats te verdringen. De grootste tegenstander huisde in het eigen team, de koppige Quattro zelf. Het machien liet Bosch echter niet in de steek en hij stevende zo onbedreigd op de zege af. Lekke band Bosch bouwde in de ochtenduren snel een grote voorsprong op. Een 55

Stuurfout Maaskant De grootste tegenslag had Paul Maaskant. De politie-instructeur ging ongemeen hard met de 2.0 Kadett GSi en had lange tijd uitzicht op de derde plaats. Een lekke band op Vlasakkers kostte hem echter veel tijd . Maaskant: "Het gebeurde direct na de start. We hadden nogal vee I benzine bij ons en daardoor veranderden de balans en het stuurgedrag. Ik maakte daardoor een stuurfout en gleed op zo'n grote kei . De band ging vervolgens stuk door de aanlopende kromme velg. Met nog 25 kilometer te gaan zat er niets anders op dan te wisselen. Tot overmaat van ramp hadden we nog een slick als reservewiel bij ons." In de stromende regen verspeelden Maaskant en Van Beek zo drie minuten . Jan van der Marel begon de rally rustig . "Ik wilde na het uitvallen in Amsterdam per se een resultaat behalen. Daarnaast wilde ik weer eens finish en in de Tulpenrally. Dat was me sinds 1981 niet gelukt, " a1dus de Sierra-rijder. Zijn teamgenoot Peter van Merksteijn to bde met de banden. De Twent: "Op het onverhard hadden we de

verkeerde banden. Jan had de goede, maar die heeft hij in Engeland gehaald. Voor Hellendoorn (hun thuisrally - AP) moet ik die dingen ook zien te krijgen ." Halverwege de rally zaten Vossen, Pettersson, Hansen, Van der MareI en Maaskant allemaal in dezelfde minuut. De Belg Nelissen (hij werd genavigeerd door Tulpenrally-winnaar Lambert Peeters) verloor door motorproblemen de aansluiting en Frank Caron raakte door een kapotte aandrijfas ver achterop. Caron zou de rally na een schuiver uiteindelij k staken . Anja Lieuwma in Bunschoten bij de hergroepering over de kansen van de Ford-equipe: "Pettersson en Hansen zijn juist voorbij gekomen en ik verwacht dat Maaskant ons ook nog pakt. Maar met een zevende plaats zijn we ook al dik tevreden ." Geen wonder dus dat Jan van der Marel met een dikke lach op het gezicht de uiteindelijke vierde plaats stond te verklareno "Op Vlasakkers verloren we vee I aan Maaskant, waardoor die ons voorbij kwam. Op de laatste proeven ben ik dan maar in de aanval gegaan. Op een gegeven

TOESCHOUWERS Het aantal toeschouwers langs de proeven was even wisselvallig als het weer. Onder barre weersomstandigheden bezochten aileen de echte fans de ochtendproeven, toen 's middags het zonnetje voor een heerlijk klimaat zorgde stroomde heel de Veluwe nieuwsgierig toe. De politie schatte het totaa! aantal bezoekers tussen de 70.000 en

moment moet je risico 's durven nemen en toen heb ik hem dan ook een aantal proeven laten staan, ook op de jumps," aldus Van der Marel, die vooral blij was met zijn derde plaats op het onverharde Stroe, achter Bosch en Pettersson. De vijfde plaats was op het nippertje voor Maaskant. "Tijdens de laatste proeven concentreerde ik me helemaal op Vossen. Op Zeumeren wilde ik echter te vee!. De wagen ging als een tol in de rondte en ook de motor sloeg af. Met nog een proef te gaan stond

80.000. Doordat het weer 's avonds omsloeg stond het industrieterrein de Harselaar niet zo afgeladen vol als vorig jaar. Daarnaast zat vlak voor de Harselaar nog een publiekstrekker van formaat, KP Stroe. De maatregelen om de Vlasakkers afte sluiten voor het publiek hadden dit keer meer succes, ook al omdat het zaterdagmorgen pijpestelen regende .

ik weer 4 seconden achter Henk." Op de Harselaar won Maaskant die vier tellen terug en eindigde ex-aequo met de Limburger. Een betere tijd op de eerste proef plaatste hem reglementair boven Vossen . In hun duel vlogen beide Nederlanders op de laatste proef ook nog Jorgen Hansen voorbij . Maaskant dus vijf, Vossen zes . Bij de nationalen ging de zege naar Ford-rijder Erwin Doctor, die in het algemeen klassement schitterend elfde werd. Ad Pertijs

Jan van der Ma rel wilde vooral aan de finish komen bij de Tulpen rally want dat wa hem niet meer gelukt sinds 1981 . Met Anja Lieuwma eindigde hij in de Ford Sierra Cosworth als vierde, een revanche voor de laatste jaren en ook voor de pech in de Amsterdam BP rally.

AUTOVISIE 9/' 87

Op de klassemen tsproef Esveld II, bij Barneveld, de Opel Kadett GSi van Paul Maaskant en Hans van Beek. Het OoTH duo werd vijfde, maa r het wa s op het nlppertje .

Henk Vossen en Pie Theunissen in het za nd va n Stroe. De Limburgers leverden felle strijd met Maaskant. De Audi Quattro 80 werd zesde.

UITSLAG

OP Z 'N ZWEEDS (1)

Voor veel spektakel zorgde de oeens-ouitse combinatie Hansen-Ladwig met Opel Manta 400 op de verregende proef de Ha rselaar bij Barneveld.

1. Bosch-Hodgson (NL-GB) Audi Quattro (Gr.B.). 2. ColsoulOosterbaan (B-NL) Manta 400 (Gr.B) op 3 min 5 sec . 3. Petterson-8chneppenheim (S-O) Audi Quattro Coupe (Gr.A) op 6.21, 4. Van der Marel-Lieuwma, Ford Sierra RS Cos worth (Gr.N) op 6.44. 5. Maaskant-Van Beek, Opel Kadett 2.0 GSi (GrA) op 6.57, 6. Vossen-Theunissen, Audi 80 Quattro (Gr.A) op 6.57. 7. Hansen-Ladwig (OK-D) Opel Manta 400 (Gr.B) op 7.06, 8. Van Merksteijn-Grouve, Ford Sierra RS Cosworth (Gr.N) op 9. 10, 9. Nielsen-Madsen (OK) Opel Kadett GSi (GrA) op 9.25, 10. Van Heek-Bouwhuis, Opel Manta 2.0 (GrA) op 13.33. 11. (en winnaar nationaal) ooctorKrieger, Ford Sierra 4 X 4 (GrA) op 15.01 , 12. Nelissen-Peeters (B) Nissan 240 RS (Gr.B) op 15.51.13. Poortman-Knobben, Talbot Samba (Gr.B) op 15.58. 14. Knoop-Boesten, Peugeot 205GT/ 1.9 (Gr.N)op 16.50, 15. ooosje-Poel. Opel Kadett GSI (Gr.N)op 18.31 .

De Zweed Bo Sandin verbouwde naarmate de rally vo rderde zijn Golf steeds

TUSSENSTAND INK: 1. Van Merksteijn 151 pnt, 2 . Bosch 150, 3. Vossen 148. 4. Colsoul 146, 5. ooosje 141 .

De Audi Quattro Coupe van de Zweed Gunnar Pettersson trok heel wat bekijks. Op de eerste proef brak een stabilisatorstang af waardoor de sporing In he! gedrang kwam. Met scheef slaande wielen reed Pettersson de ochtendproeven af in een permanente vierwieldrift. Door de spanningen op het chassis knapte de achterruit. Met een achterstevoren gemonteerde voorruit werd de reis vervolgd. Een Audl met permanente vlerwiel-drlft en dubbele voorruit derhalve .

OP Z'N ZWEEDS (2) Jerry Ahlin en Suzanne Kottulinsky zetten hun rap geachte Alfa Romeo 75 Turbo al na twee proeven aan de kant. " De wagen is niet vooruit te branden, " aldus de gelegenheidsnavigatrice die achter het stuur van een Audi 200 het ouitse kampioenschap rijdt . De Alfa leverde haast geen vermogen doordat een verkeerde tussenkoeler was gemonteerd. Het duo kon er niet mee zitten dat het slechts voor twee mislukte proeven uit Zweden was overgekomen. "That's rally," sprak Suzanne berustend.

verder. Hier is 'het ding nog gaaf. Sandin strandde 10 meter voor de finish ...

OP Z'N ZWEEDS (3) Bo Sandin ging weer ouderwets tekeer met zijn Golfje. Een koprolop de Vlasakkers overleefde hij nog weI (al moest hij de wedstrijd vervolgen in een niet gehomologeerde Golf GT/ Pick Up). maar hij strandde uiteindelijk op tien meter van de finish . Op het laatste onverharde paadje (de uitrit van Harselaar) gleed hij tegen een boom aan. Er ontstond een klein brandje en Bo kon te voet de finish opzoeken.

AUTOVISIE 9/' 87

Teamstrijd in ELE-rally

Lovell kampioen met hindernissen De Engelse fabrieksrijder Mark Lovell is de nieuwe Nederlandse rallykampioen. Het afgelopen weekeinde sloot hij de titelstrijd af met de vierde plaats in de Brabantse ELE路Rally. Die klassering leverde voldoende punten op om Paul Maaskant en John Bosch in de rangschikking te passeren. Ford Nederland greep daarmee de derde titel in succ~ssie.

Mark Lovell en Terry Harryman in actie op het Eurocircuit in Valkenswaard. De Ford-rijders werden vierde algemeen, wat voldoende was voor het behalen van de titel.

Mark Lovell (rechts) en Terry Harryman hadden alle reden tot het uitbundig leegspuiten van champagneflessen na het behalen van hun overwin ning in het internationale Nederlandse rallykampioenschap met de Ford Sierra Cosworth.

In 1986 zegevierde Stig Andervang met een RS 200, vorig jaar was het kampioenschap voor Jan van der Ma rel in een Groep N Sierra RS Cosworth en dit voorjaar deed de door Ford Europa uitgeleende Mark Lovell wat van hem verlangd werd : ka mpioen worden in een fabrieks-Cosworth Groep A . Toch verliep de laatste hindernis in en rondom Eindhoven niet helemaal vlekkeloos. In'- te rne ve rdeeldheid maakte va n . ~ ELE-winnaa r John Bosch bijna :i de lachende derd e.

~ ~

Rustig en beleefd Mark Lovell is niet gemakkelijk van zijn stuk te brengen. Onder bijna alle omstandigheden blijft hij rustig en beleefd. Zoals een 68

Engelsman hoort te zijn . "Wat is er ge beurd?," vroeg een opgewonden Nederlander aan Lovell toen die tijdens de Hellendoornrall y metershoge vlammen probeerde te blussen . "Ik denk dat de moto r in bra nd is gevlogen, " reageerde hij met veel gevoel voo r understatement. Diezelfde Lovell kon tijdens de allesbeslissende E LE-rall y zijn woede na uwelijks onderdrukken . De kopman binnen het Ford Fina-team hoefde slechts vijfde te worden om de Nederlandse rallyti tel binnen te halen . Een ogenschijnlijk simpele opgave in de lichtste van de zes kampioenschapswedstrijden . Op de proe f bij Son ging het echter mis. De massakabel van de dyna mo brak af en de Brit verloor

Paul Maaskant en Hans va n Beek (Ope l Kade tt GSi) eindigden op de gedeelde derde plaats in het kampioenschap na tweede te zijn geworden in deELE.

drie kostbare minuten. Snel rekenwerk leerde dat Lovell spelenderwij s kon oprukken van plaats 16 naar 6. Om vijfde te worden moest hij echter Doctor , Van Merksteijn of Van der Ma rel kloppen. Geell gemakkelijke klus. Althans, Doctor en Van der Marel maken ook deel uit van het Ford Fina-team, dus ging professional Lovell er van uit dat een van beide

heren va n het gas zo u gaa n. De als vij fde geklasseerde Van der Marel wilde echter van geen stalorders weten. " Ze hebben me het hele seizoen links laten liggen in Engel ~ nd . Nu kan ik ineens a lles krijgen. Ze bekijken het maar, ik ga rijden voor de vijfde plaats," aldus Van der Marel bij de hergroepering in Son . AUTOVISIE 12/' 8 8

Lastige po itie Mark Lovell schudde niet begrijpend het hoofd. "Mooie teamgenoot is hij. Gelukkig heeft Erwin toegezegd me te zullen helpen . Laten we echter hopen dat het zover niet hoeft te komen." Fords prbaas Jan Hoberg kn ikte instemmend. Maar met of zonder medewerker van " Marei" zat Ford dĂŠ\ar in het nachtelijke Oost-Brabant in een lastige positie. Wat ze ook zouden beslissen, kritiek kwam er gegarandeerd. Doctor laten wachten op de laatste proef zou uitgelegd worden als competitie-vervalsing en aan de andere kant zouden ze voor amateurs worden uitgemaakt wanneer niet werd ingegrepen. Ford koos voo r het professionalisme, instrueerde Erwi n Doctor en hoopte stilletjes dat Lovell de zaak in de resterende tien proeven zou rechtzeten. Vij f klassementsproeven ve rder op een kil en donker industrieterrein in Veghel raakte Lovell nog meer in vertwijfeling. Na een imponerende inhaalrace dacht de Brit de zesde plaats in handen te hebben . "Nu zit er plots een Renault 5 Turbo voor me. Wat is dat nu weer voor een wage n, waar komt die vandaan. Groep B? Kan dat dan?, " vroeg de geĂŻrriteerde Lovell zich af. De stemming in het Ford-kamp draaide echter snel 180 graden om. De koele cijfers wezen uit dat de Brit op de laatste proeven ongemeen hard was gegaan en dat hij zowel Van der Marel als Renault-rijder Kruythof te pakken had. "We liggen vier. Ik ben blij dat het op deze manier opgelost is." Een loden last viel va n de schouders va n Hoberg. Lovell maakte professioneel de luttele ISO km klassementsproef vol, passeerde Peter van Merksteijn nog die veel tijd verloor met een gebroken aandrij fas en hoefde geen beroep meer te doen op Erwin Doctor. Het 24-j arige

Naamsverwisseling Hellendoornrally Niet de wagen va n Chiel Bos, maar een ander Groep N voertuig is tijdens de nakeuring van de Hellendoornrally afgekeurd en niet bestraft. Lou Gillet, voorzitter van de sportcommissarissen, heeft een verklari ng. " De uitslag was officieel toen een keurmeester meldde dat naast de wagen van Bon t nog een Groep N niet in orde was. Omdat de ui ~ lag bekend was, is het rapport niet behandeld . De buitenlandse sportcommissarissen waren niet zo ingenomen met de late melding en brachten het incident naar buiten. Daarbij werd abusievelijk de naam va n Chiel Bos genoemd . De wagen va n Bos is wel ter keuring geroepen, maar niet onderzocht. Het moet dus om een derde Groep N wagen gaan", ald us Gillet die geen namen va n rijders wilde noemen . AUTOVISIE 12/'88

Coswort h (Or. A) op 2.46, 5. KnoopBoesten (NL) Peugeot 309 OT! (Or. A) op 5.05, 6. Caron-Wils (NL) Mazda 323 (Or. A) op 5.38, 7. BontDe Wild (NL) Ford Sierra RS Cosworth (Or. N) op 7 .01,8. Van Merksteijn-Oosterbaan (NL) Opel Kaden OS I (Or. A) op 7.09, 9. Waalen-Dickhout (NL) Peugeot 205 OT I (Or. A) op 7.22,10. Bakker- meets (NL) La ncia Delta Integra le (Or. N) op 7.57, 11. Bos-Reurings (NL) Ford Sierra XR4 x 4 (G r. N) op 8.04, 12. Poortman-Kn obben (NL) Talbot Samba (Or. B) op 8. 18. Voor Henk Bont en Bettina de Wild (Ford Sierra RS Cosworth Groep N) was er na afloop het bekende trio: 1e nationaal, 1e Groep N en 1e mixed-equipe. Ze werden zevende in het algemeen klassement.

talent uit Nijverdal kreeg waar hij UITSLAG ELE-RALLY: I. Bosc hrecht op had : plaats drie. Jan van Gormley (NL-OB) BMW M3 (Or. A) , der Marel werd voor de vijfde 2. Maaskant-Van Beek (NL) Opel Kakeer dit seizoen door pech ui tge- dett OS I (OR. A), op 1.28 min , 3. schakeld. Dit keer brak vier proe- Doctor-Krieger (NL) Ford Sierra ven voor het einde de ac hterwiel- X R4 X 4 (Or. A) op 2.44, 4 . Lovellophanging af. Ad Pertijs Harryman (OB- IRL) Ford Sierra RS

EI D TA DINK RALLY : I. Lovell 296 punten, 2. Bosch 292, 3. Maaskant 292, 4 . Van Merksteijn 264, 5. Knoop 263,6. Vossen 261. TUSSE STA D ATiONAAL: I. lJos 299, 2. De Weerd 268, 3. Van Goor 266. VOLGENDE RO NDE NK rally: Zu id erzeerally, 17- 18 september.

Tweede zege Bosch Tussen al het gekibbel in het Ford-kamp door, reed John Bosch onbedreigd naar zijn tweede ELE-zege. Eerder won hij de rally in J 986 met een Audi quattro. In Eindhoven schonk hij BMW Nederland de tweede overwinning van het seizoen. In het Barron-kamp stond men niet lang stil bij de gemiste titel. BMW's autosportmanager Paul van Splun- \ teren toonde zich uitermate te- '. vreden met de verrichtingen in de eerste helft van het seizoen. "De wagen wordt steeds 'snelIer en J ohn gaat er steeds beter mee om. Vergeet niet dat hij pas 24 is en nog nooit eerder met een achterwiel-aandrijver reed. " BMW wil dan ook in 1989 door gaan met Bosch. Van Splunteren houdt echter een slag om de arm. "BMW is uitermate tevreden over de samenwerking met dit jonge team. De rallysport ligt goed in de media en in vergelijking

met ZandvQort heeft het schokkende resultaten opgeleverd. We beraden ons momenteel over de plannen voor 1989 en de bedoeling is om de samenwerking met Barron voort te zetten." Bosch heeft voorlopig vier rally's met zijn BMW M3 op het programma staan: de 24-uur van Ieper, de Deutschland-Rally en de Zuiderzeerally; een vierde evenement wQrdt later aangewezen. De M3-piloot nam in OostBrabant snel de leiding. Op het moment waarop de wagen van Lovell te kampen kreeg met pech, lag Bosch al 40 seconden voor. Probleemloos voltooide hij de rest ' van de rally om met een voorspro ng van ruim anderhalve minuut te winnen. In het kampioenschap eindigden Bosch en Maaskant daardoor met een gelijk aantal punten. De twee overwinningen van Bosch tegenover de drie tweede plaat-

John Bosch en Kevin Gormley wonnen met BMW M3 de ELf. Hier het winnende Nederlands-Britse duo op de nachtelijke klassementsproef bij Son en Breugel.

sen van Maaskant gaven de BMW-rijder de tweede plaats. Bij de navigatoren eindigden Hans van Beek (Opel-Maaskant) en Kevin Gormley (BMW-Bosch) met datzelfde aantal punten op een gedeelde eerste plaats. Dank zij diezelfde regel kon Gormley zich laten huldigen als opvolger van Anja Lieuwma. Paul Maaskant reed opnieuw een ijzersterke rally, maar zijn verrichtingen in de Opel Kadett GSi gingen verloren in het Ford-BMW-gevecht. Samen met navigator Hans van Beek toonde Maaskant zich tevreden met het afgelopen seizoen: "Het blijft uiteraard jammer .d at we op het ontbreken van overwinningen een plaatsje verliezen in het kampioenschap. Drie tweede plaatsen is gewoon boven alle verwachtingen. Ook wij gaven onszelf voor aanvang van het seizoen weinig kans om een rol van betekenis te spelen in het kampioenschap. We hebben Ford en BMW echter danig partij gegeven." Erwin Doctor reed agressief en zelfverzekerd de fabrieksSierra 4 x 4 naar de derde plaats. Peter van Merksteijn viel op het einde uit de top-vijf weg. Een afgebroken aandrijfas wierp hem terug van de vierde naar de achtste plaats. Achter Theo Knoop en de sterk teruggekomen Frank Caron reed Henk Bont zijn Sierra R5 Cosworth naar de achtste plaats. Het bekende supertrio waren hem en zijn navigatrice Bettina de Wild weer ten deel: winnaar nationaal, winnaar Groep N en beste mixed-equipe. 6~

Nederlanders in Günaydinrally

m de Bosporus ISTANBOEL - De zeventiende Günaydin Türkiye Rallisi, ofwel de Günaydinrally, was voor Dick Waaijenberg en André Schoonenwolf met hun Skoda 130 L een exotisch avontuur. Het was precies wat ze zochten. Op de zware klassementsproeven werden ze op hun wenken bediend en ze wonnen hun klasse. Autovisie beet in het stof om het mee te maken.

neens is het ernst. De gedaanteverandering va n Dick Waaijenberg naast de Ayasofia, het Byzantijnse bolwerk van weleer, is opmerkelijk. De 41-jarige importeur van Reliant , fabrikant van invalidewagentjes naar eigen ontwerp, Ferrari fanaat en circuit-racer uit hobby "omdat het daar pas echt hard gaat", ziet de rallysport als ontspanning. Maar hier, voor een verheerlijkt toekijkend publiek draagt hij een haarband met het opschrift Banzai. Rallyrijden, op de dag waarop Nederland de finale binnenhaalt in het EK, is ook oorlog. We zijn in Istanboel bij de zeventiende Günaydinrally, meetellend voor het Europees kampioenschap maar die status lijkt ernstig te worden aangetast. Een folkloristische dansgroep wervelt voor het startschavot, mannen met trommels en houten fluiten van verschillende snit zorgen voor Turkse sfeer . Even tevoren is het podium verplaatst, de rijders komen er op een andere manier op aanrijden, wat de meesten verrast. De organisatie beseft op het laatste moment dat de fotografen hun werk niet naar behoren kunnen vervullen door de stand van de zon . Wat de mensen van de grote landelijke krant Günaydin, die het evenement organiseren, even over het hoofd zagen. Het duo Waaijenberg-Schoonenwolf komt met een door de Skoda fabriek ter beschikking gestelde 130 Laan start, hun derde evenement van het seizoen na een gewonnen rallysprint en de Hellendoornrally . Deelnemen aan de exotische wedstrijd in Turkije, waarbij als enige rally ter wereld in twee werelddelen wordt gereden (Europa en Azië), heeft zijn redenen. ~ Waaijenberg: "Als ik in Neder"ê land met een Skoda start, kun je Q) niet hoog scoren. Als het aardig ~ gaat, is het een verrassing maar het nieuwtje is er gauw af. André Schoonenwolf heeft veel internationale contacten, die weet waar JÈ ~ wat te halen is en dat moet je echt g> letterlijk zien. Skoda heeft een be0 perkt budget en hij weet waar we l.[ voor weinig of een beetje geld toe

pel bedden op stapel heeft staan; een werknemer gaat er losjes met de grijze verfspuit overheen, waarna de baas de zaak met de ronde kwast voltooit. Na die wagen volgen er nog twee want de wegen zijn erg slecht. Waaijenberg geniet. "Je moet blijven sturen om de auto op het pad te houden, het is heel smal en als je ernaast gaat, dan val je honderden meters. De ondergrond wisselt constant, van gravel naar grote stenen, gladde klei, ongelooflijk mooi." Hij zegt slecht weer nodig te hebben, regen om hoog in het klassement te komen. "Het voordeel van de Skoda is de motor boven . de achterwielen, met slecht weer kan geen achterwielaandrijver met veel meer pk's je bijhouden . " Het vermogen blij ft het tere Dick Waaijenberg en André Schoonenwolf reden de Skoda 130 L naar een punt in de Skoda-operatie. Dick meer dan verdienstelijke achtste plaats in de Turkse GÜnaydinrally. denkt terug aan de Manxrally van vorig jaar toen hij meldde tachtig pk te hebben, waarop de monteurs in koor negentig riepen. En hier? "Ze hebben vooruitgang geboekt, ik heb zeker een halve pk meer tot mijn beschikking." Het probleem is dat de Tsjechen het moeten doen met één carburateur; twee stuks zijn niet gehomologeerd. Dat komt volgend jaar als de Favorit wordt ingezet, een voorwielaandrijver. En dan is weer een tijdperk in de rallysport afgesloten omdat bij de komst van de Favorit de laatste wagen met de motor achterin van het rallytoneel is verdwenen. Waaijenberg zal met de nieuwe wedstrijdWinnaars van het evenement, verreden in twee werelddelen, werden de Turken Emre Yerlici en Can Okan met Audi Ouattro coupé . wagen van Skoda als nulrijder optreden bij de Tatryrally die in sepkunnen rijden. Zonder blasé te nodig hebben. Onderweg op de tember in Tsjechoslowakije wordt willen klinken, kan ik zeggen dat moordend-slechte rallypaden die verreden, waarna zijn seizoen ten ik op Nederland een beetje ben overeenkomst vertonen met wat einde komt met de San Remo uitgekeken. Als je een paar keer men aantreft in de Algarverally, rally . "In de Tatry moet ik zo de Tulpenrally hebt gereden, ken breekt een schokdemper af. Er hard mogelijk gaan om te zien wat je de proeven en is het geen ver- wordt gestopt bij een smid in een er stuk kan gaan aan de Favorit. rassing meer. Ik vind het mooie dorp. De onverwachte bezoekers De fabriek wil de capaciteiten van autosport het onverwachte moeten eerst een glas ouzo met kennen. " hem drinken. Na dit ritueel mag De dokter Jekyll en mister Hyde wat je tegenkomt." men de lasapparatuur lenen. Tot gedaantes van Waaijenberg koDorpssmid verbazing van het duo is er geen men tot uitdrukking als hij tussen Onverwachte dingen komen de acetyleengas, er wordt een stuk de Ayasofia en de blauwe moskee Nederlanders tegen tijdens de trai- carbid in een ketel gegooid, met zijn unieke zes minaretten bening. Ze krijgen een vrij oude waarop een pot water wordt uitge- nadrukt dat hij zich wil ontspanauto mee van de importeur omdat goten zodat het lassen kan beginnen. En dat met zo'n hoofdtooi. door een communicatiestoornis nen. André vertelt later met Die bedoeling heeft even later onniet is begrepen dat ze een wagen smaak dat de smid een serie sta- der de schroeiende zon meer te AUTOVISIE 14/' 88

maken met zelfkastijding want de profetische woorden van Schoonenwolf worden snel werkelijkheid als de Gouden Hoorn en de Bosporus, het gekrioel van de ontelbare gele taxi's in het altoos vastzitende Istanboelse verkeer achter de rug zijn en de gigantische hangbrug niets meer is dan een vervlogen schim die verrukking heeft ontlokt. De gehaaide navigator kondigde aan dat de wedstrijd op de weg wordt beslist, dat mensen met slecht voorbereid materiaal en degenen die in het begin te snel rijden, geen enkele kans hebben. Het tijdschema naar de eerste proef is zo krap bemeten dat het Nederlandse tweetal in moeilijkheden komt. Dick wil onderweg wat water drinken, André zegt dat er geen tijd voor is en ja, dan arriveert de kleine wit-blauwe Skoda met tien seconden vertraging bij de eerste tijdcontrole. Wat een volle strafminuut betekent. Met wat tandengeknars meldt André later dat dit een kwestie van eigenwijsheid was. De sfeer is aangegeven. Rallyrijden is oorlog. Banzai! Na het incident wordt met overgave gewerkt aan het doel de finish te halen en geen wilde dingen te doen. Collega-fabrieksrijders Jiri Urban (een potige vrachtwagenchauffeur) en Jiri Klima die in de AcropolisraJly opvielen door hun klasse te winnen, hebben andere plannen. Ze willen laten zien hoe snel ze zijn. Dat blijkt hier niet mee te vallen. Schoonenwolf: "Ze hebben ook racings waarbij een profiel met de hand is ingesneden, die ze voor een proef of drie willen gebruiken, maar ik zei vooraf dat ze geen tijd hadden om banden te wisselen en zo is het." De Nederlanders houden zich bij de Tsjechische Barums die volgens Dick beter zijn dan Michelins op nat, glad en onverhard. Als we opmerken dat het profiel verdacht veel lijkt op Finse Nokia's, lacht Waaijenberg en zegt dat de Tsjechen net zoals de Japanners veel om zich heen hebben gekeken. Urban komt niet ver, een kapotte ontsteking houdt hem staande na zes van de 26 proeven. Nummer dertien over de kop Vooraan gaat het om de Audi Quattro coupé van de Turken Emre Yerlici en Can Okan en de Ford Sierra Cosworth van Midden-Oosten kampioen Mohammed Bin Sulayem die er voor en na de wedstrijd in zijn smetteloos witte kledij uitziet als een Arabische prins en bewonderende opmerkingen krijgt van MarieLouise Jansen, vriendin van Schoonenwolf. Sulayem rijdt met de Ier Ronan Morgan wiens werkzaamheden als navigator in Arabische dienst ruimhartig worden beloond. Voor zes wedstrijden krijgt hij de ronde som van een ton, exclusief onkosten. Het Ford tweetal komt er niet aan te pas door transmissieproblemen en AUTOVISIE 14/' 88

Het Nederlandse duo Waaijenberg (rechts) en Schoonenwolf aan de finish .

moet de winnende Turkse Audi vier minuten voor laten. De Quattro van de Fransen Michel Demogue en Josiane Vilain is er dan allang uit want die gele coupé is verfomfaaid na een dubbele koprol. En dat komt allemaal, zegt Demogue beteuterd, omdat hij en zijn vriendin moesten starten onder nummer dertien. Een nummer dat volgens de Fransman nooit wordt verstrekt. Wat niet waar is want Hannu Mikkola hebben we er eens de Tunturiralli mee zien winnen, maar dit terzijde. Het is verre van de enige schade in het veld, waarin 65 wagens aan start komen en 29 eindigen. De gele Opel Kadett GSi van de Turken Ali Bacioglu en Metin Ceker (normaal in het INK gereden door Peter van Merksteijn) ziet er droevig uit na over de kop te zijn gegaan. Steen tegen de voorruit De enige Nederlanders worden gespaard van grote problemen. Het strategische pas-op-plan, werkt perfect. Een merkwaardig voorval heeft geen invloed op de prestaties. In een bocht gooit iemand die op een helling staat te kijken een baksteen tegen de voorruit aan de kant van Schoonenwolf, wat een forse ster tot gevolg heeft. André buit het incident uit in zijn voordeel. Een Turkse rijder met een Manta ziet de barsten in de ruit van de Skoda, concludeert dat hij een steen had opgeworpen omdat de Skoda zo dicht volgde. En dan, dan is het een weldaad als men

elkaars taal niet begrijpt. André laat het maar zo en de voor de Nederlanders in het klassement liggende Turk raakt even later spontaan van de weg af in zijn poging om boven z'n macht te rijden. Helaas komt er een tweede strafminuut op de weg bij als de Tsjechische monteurs tot ontzetting van Schoonenwolf de motorkap openen op een moment waarop daar bij de service geen tijd voor is. Ze willen de ontsteking controleren. Hans van Beek (navigator van Paul Maaskant die als vriend van Schoonenwolf is meegekomen om samen met Dick van Iperen, manager van het Skoda Dealer Team Hoiland, de wedstrijd te volgen) ziet dat de puntjes te dicht op elkaar staan; een tandarts met een timmermansoog. Het klopt, maar die tweede minuut is onvermijdelijk. Het maakt niet veel uit, gewonnen kan er niet worden, de overwinning in de klasse is nooit in gevaar en ten slotte worden de Nederlanders achtste. En zo komen Dick en André terug bij de Ayasofia na de tweede etappe die vrijwel geheel bestond uit klassementsproeven van de recente Bosporusrally, zodat de Turken in het voordeel waren. Vijftienhonderd man op de been Die waren toch al bevoordeeld, concludeert Schoonenwolf. "Ze mochten starten met twee minuten verschil op de proeven, wat

prettig is omdat je dan geen stof hapt van je voorganger en vrij zicht hebt. Maar dat mag niet volgens de EK-reglementen. Dat deden ze in de Bosporus ook, maar die telt niet mee voor het EK . Ik zei er wat van in de eerste etappe, maar het bleef zo. Een van de FISA-waarnemers organiseert zelf de Zlatni-Piassatzi in Bulgarije en die bezit de EK 20-status, dan weet je heus wel waar je naar moet kijken. De mensen hebben hier een schattige rally, maar er wordt op z'n Jan Boeren fluitjes georganiseerd. Neem die marathon. Ineens blijken er 1500 mensen door de straten van Istanboel te hollen als de rally er moet eindigen. Werd de wedstrijd omgelegd en moesten we een uur wachten. Ze deden alsof ze dat van die hardlopers pas heel laat wisten, maar ondanks dat was de zaak eerder afgelopen, op een moment waarop veel publiek op de been was. AI mag ik me vriend van de organisatie noemen, het is wel vervelend. De stand werd niet snel bijgehouden voor de deelnemers, het rammelde allemaal een beetje. " Waaijenberg is dik tevreden, heeft zijn hart opgehaald aan de onverharde wegen, kwam een keer in de problemen omdat hij het oplezen van de pace notes door André niet goed hoorde ("gaf niets, de weg was breed genoeg") en moest al zijn kunde gebruiken om te corrigeren nadat zijn navigator door vermoeidheid iets te ' laat reageerde. Schoonenwolf is na de finish onvermoeibaar in zijn ijver om te controleren of de tijden kloppen want ze staan op een seconde achter de Duitsers Werner Schweizer en Gerd Gleich in een Opel Kadett GSi. Er blijken nog andere fouten gemaakt en ten slotte wordt de achterstand vijf seconden, wat het voor de gemoedsrust iets draaglijker maakt. Later, veel later, pal aan de Zee van Marmara, bij de bar van het zwembad in Hotel Dernirköy waar de bierpomp overwerk verricht en de maan een sfeervol schijnsel werpt over de rimpelloze zee, wordt de Günaydin besloten met oeverloos napraten over gemiste kansen, stomme pech, strafminuten, marathonlopers en blunderende organisatoren. De stof is ruim door de kelen weggespoeld en navigatoren als Schoonenwolf en Van Beek spreken als vakbondsleiders met stemverheffing over hun ondergewaardeerde positie. Iets van alle tijden. Rijder Waaijenberg ligt dan reeds uren op een oor; punt uit. De volgende ochtend, als de wedstrijd in twee werelddelen bijna vergeten lijkt, toont een stralende Schoonenwolf een certificaat waarop in pompeuze bewoordingen wordt vermeid dat hij erbij was. Inderdaad, een schattige rally. Rob Wiedenhoff 57