Π Ε [ΖΩ] Π Ο Ρ Ω Σ Τ Ο Ν Κ Ι Σ Σ Α Β Ο
ΑΘΗΝΑ ΜΩΡΑΪΤΗ ΕΦΗ ΣΙΔΕΡΗ
ΣΟΦΙΑ ΤΣΙΡΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΣΑΚΑΝΙΚΑ
ΙΟΥΛΙΟΣ 2019 ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΜΠ
Το έργο « Πε [ζω] πορώ στον Κίσσαβο » από τους δημιουργούς Αθηνά Μωραΐτη και Έφη Σιδέρη διατίθεται με την άδεια Creative Commons Αναφορά δημιουργού - Μη εμπορική χρήση - ‘Οχι παράγωγα έργα 3.0 Ελλάδα
ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ | ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ | ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2018-2019
Π Ε [ΖΩ] Π Ο Ρ Ω ΣΤΟΝ ΚΙΣΣΑΒΟ
ΑΘΗΝΑ | ΙΟΥΛΙΟΣ 2019
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Α Ν Α ΛΥ Σ Η 01
Α ΦΟΡ Μ Η
03
Ο Κ Ι ΣΣΑ Β Ο Σ
05
ΑΝΑΓΛΥΦΟ ΕΔΑΦΟΥΣ
07
ΧΛ ΩΡ Ι Δ Α - Π Α Ν Ι Δ Α
09
Δ Η Μ ΟΓ Ρ Α Φ Ι Κ Α Σ ΤΟ Ι Χ Ε Ι Α
10
ΟΔ Ι Κ Ο ΔΙ Κ ΤΥ Ο
11
Δ Ι Κ Τ Υ Ο ΜΟ Ν Ο ΠΑ ΤΙ Ω Ν
ΠΡΟΤ Α ΣΗ 13
ΣΧΕΔ Ι Α Σ ΤΙ Κ Ε Σ Π Ρ Ο Θ Ε Σ Ε Ι Σ
14
Τ Ο Μ ΟΝΟ Π Α ΤΙ
15
ΣΗ Μ ΕΙ Α Ε Ν Δ Ι Α Φ Ε Ρ Ο Ν ΤΟ Σ
17
Γ ΕΝ Ι Κ Η Χ Ω Ρ Ο Θ Ε ΤΗΣ Η
18
ΣΥ Ν ΘΕΤ Ι Κ Α Ε Ρ Γ Α Λ Ε Ι Α
Κ Α Τ Α ΣΚ Ε ΥΕ Σ 19
Ο1 Α ΦΕΤΗ Ρ Ι Α
25
02 ΠΥΛΗ
29
03 ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ
35
0 4 ΣΤ Α ΣΗ | Ε Ν ΗΜΕ Ρ Ω Σ Η
ΟΙ Κ ΟΔ Ο Μ ΙΚΗ Ε Π ΙΛ ΥΣ Η 39
ΦΕΡ ΩΝ Ο Ρ Γ Α Ν Ι Σ ΜΟ Σ
41
Τ ΟΜ ΕΣ 1 : 20
ΑΦΟΡΜΗ
“Πήγα στο δάσος επειδή επιθυμούσα να ζήσω συνειδητά, να αντιμετωπίσω μονάχα τα ουσιώδη της ζωής και να δω αν θα μπορούσα να μάθω όσα είχε να μου διδάξει...”
Henry D. Thoreau
01
Αφορμή για την επιλογή μας αυτή ήταν η αγάπη που έχουμε και οι δυο για το δάσος καθώς μέσα από κατασκηνώσεις και εκδρομές έχουμε ζήσει πολύ όμορφες στιγμές σ’ αυτό. Είναι στη φύση του ανθρώπου να μαγεύεται από την άγρια φύση. Γι΄αυτό, επιλέξαμε να μπλέξουμε την αρχιτεκτονική με το φυσικό τοπίο μέσα από μια οπτική που δεν υποβαθμίζει κανένα από τα δύο στοιχεία, ώστε αυτό που θα σχεδιάσουμε να αποτελέσει το μέσο, μέσω του οποίου ο άνθρωπος να δράσει φυσικά και να έρθει σε επαφή με άλλες μορφές ζωής, αφού σύμφωνα με τον Εντουαρντ Γουίλσον, ο άνθρωπος είναι ακόμη, βιολογικά, κυνηγός και συλλέκτης, και έχει απόλυτη ανάγκη να ανακαλεί αυτή τη συνάφεια με την άγρια φύση. Στόχος μας λοιπόν δεν είναι μόνο το να φέρουμε πιο κοντά στη φύση τον άνθρωπο, δημιουργώντας υποδομές μέσα στο δάσος και βοηθώντας την ανάπτυξη του οικολογικού τουρισμού και του οικοτουρισμού. Είναι και το να τον κάνουμε να συνειδητοποιήσει πως μπορεί να συνυπάρξει μ’ αυτό αρμονικά χωρίς έντονες και καταστροφικές παρεμβάσεις, παίρνοντας ως παράδειγμα την αρχιτεκτονική των δομών που θα τον βοηθήσουν να επιβιώσει και να νιώσει άνετα μέσα στο άγνωστο δάσος. O σχεδιασμός των κατασκευών που θα εξυπηρετούσε το στόχο μας, αποτέλεσε από την πρώτη στιγμή μια πρόκληση για μας, καθώς ξεφεύγει από το πλαίσιο σχεδιασμού σε έναν αστικό ιστό που είχαμε συνηθίσει να εργαζόμαστε και άνοιξε έναν νέο ορίζοντα στη σκέψη μας. Ακόμα και η επιλογή του ξύλου ως βασικού δομικού υλικού είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως προς τις συνθήκες του περιβάλλοντος και τη συνδεσμολογία των κτιρίων. Με το τοπίο της στην ηπειρωτική χώρα, που εναλλάσσεται με ψηλά βουνά, κοιλάδες, λίμνες, δέλτα ποταμών και παράκτιες λιμνοθάλασσες, με την ποικιλομορφία της πανίδας και της χλωρίδας και με τα νησιά της, η Ελλάδα είναι η καλύτερη επιλογή για τον οικολογικό τουρισμό. Έτσι, η έρευνα μας ξεκίνησε ψάχνοντας τα πιο γνωστά βουνά της, ώστε να είναι προσβάσιμα και να υπάρχουν πληροφορίες για τις συνθήκες και το περιβάλλον τους. Ο Κίσσαβος, χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη φυσική ομορφιά χωρίς να είναι τόσο γνωστός όσο ο Όλυμπος, παρ΄όλο που βρίσκονται σε κοντινή γεωγραφική θέση. 02
Ο ΚΙΣΣΑΒΟΣ
Η Όσσα ή αλλιώς ο Κίσσαβος είναι βουνό της Θεσσαλίας και βρίσκεται βορειανατολικά του νομού Λάρισας και νότια του Ολύμπου. Η λέξη «Όσσα» είναι παλαιοσλαβική και σημαίνει «ο τόπος της βροχής». Η πλησιέστερη πόλη είναι η Λάρισα, ενώ σε πολύ κοντινή απόσταση βρίσκονται ο Βόλος, τα Τρίκαλα και η Καρδίτσα. Ο Κίσσαβος χωρίζεται από τον Όλυμπο μέσω της κοιλάδας των ΤεμπΑών και του οποίου θεωρείται ότι αποτελεί γεωλογική συνέχεια. Η θέση του είναι «στρατηγική» καθώς το στενό των Τεμπών είναι αυτό που ενώνει ή αποκλείει τη βόρεια από τη νότια Ελλάδα. Στα δυτικά ο Κίσσαβος «βλέπει» τον κάμπο της Λάρισας, στα νότια τον κάμπΑύς τουρίστες. Η ροή του Πηνειού χωρίζει τον Κίσσαβο από τον Όλυμπο ενώ στα βόρεια σχηματίζεται και ένα έφορο Δέλτα. Χαρακτηριστική τοποθεσία αποτελεί το Φαράγγι της Καλυψούς που είναι καλά κρυμμένο στην Ανατολική πλευρά του Κισσάβου με καταρράκτη που φτάνει τα 70μ., βράχια, πυκνή δασώδη βλάστηση, αποτελούμενη από φτέρες, καρυδιές και καστανιές και η πρόσβαση σ’ αυτό γίνεται από τα χωριά Κόκκινο Νερό ή Καρίτσα.
Κτίριο ΟΤΕ
03
Καταφύγιο Ε.Ο.Σ
Προφήτης Ηλίας
Οικισμός Καρίτσα
Στο Βορειοανατολικό τμήμα του Κισσάβου εντοπίζεται και το Αισθητικό Δάσος, έκτασης 16.900 εκταρίων (1 εκτ= 10 στρέμματα) , που ως περιοχή εξαιρετικού φυσικού κάλλους εντάχθηκε στο Ευρωπαϊκο Δίκτυο προστασίας Natura 2000, μαζί με άλλα 18 αισθητικά δάση της Ελλάδας. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι οι περιοχές του Natura 2000 δεν προορίζονται αποκλειστικά και μόνο για φυσικά πάρκα, στα οποία απαγορεύεται κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί ότι το δίκτυο δύναται να συνυπάρξει με την οικονομική πρόοδο, επομένως δραστηριότητες όπως η γεωργία, το κυνήγι, ο τουρισμός μπορούν να λαμβάνουν χώρα εντός των ορίων του Natura, αλλά στο μέτρο που δε θίγουν τις ανάγκες διατήρησης της φύσης. Όλη η έκταση του Κισσάβου αποτελεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας, ενώ το βορειοδυτικό κομμάτι του, μαζί με την Κοιλάδα των Τεμπών και τον Κάτω Όλυμπο, αποτελεί Τόπο Κοινοτικής Σημασίας. Η θέα είναι γενικά περιορισμένη λόγω του ύψους της βλάστησης. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν σημεία με πανοραμική θέα, κυρίως σε περιοχές χαμηλού υψομέτρου προς τη θάλασσα αλλά και σε γυμνές κορυφές. Για παράδειγμα, από το κτίριο του ΟΤΕ (1.800μ.) φαίνονται η Λήμνος, η Θάσος, οι Σποράδες και η απόληξη του Άθω. Από την τοποθεσία του καταφυγίου του Ε.Ο.Σ. Λάρισας (1.629μ.) ξεχωρίζει κανείς την κορυφή του Ολύμπου και το Αιγαίο, ενώ η ψηλότερη κορυφή του Κισσάβου είναι ο Προφήτης Ηλίας με υψόμετρο 1.983μ., όπου βρίσκεται ένα εκκλησάκι χωμένο κυριολεκτικά στο έδαφος. Ο Κίσσαβος έχει μεγάλο γεωλογικό ενδιαφέρον, αφού κυρίως στους πρόποδές του αποτελείται από κρυσταλλικά πετρώματα στη βάση του, που σκεπάζονται από άλλα στρώματα εκρηξιγενών πετρωμάτων. Μερικά από αυτά είναι μεταμορφωσιγενείς σχιστόλιθοι, γνεύσιοι, γρανίτες, ασβεστόλιθοι και πυριγενή. Η πιο σημαντική θέση του ορυκτού μαγνήτη βρισκόταν στην κοιλάδα της Αγιάς.
04
ΑΝΑΓΛΥΦΟ ΕΔΑΦΟΥΣ
Μαρίνα Στομίου
05
Πυροφυλάκιο στην τοποθεσία Σέλωμα
Δέλτα Πηνειού
Καταρράκτης Καλυψούς
Η άμεση σχέση του βουνού με τη θάλασσα δημιουργεί ένα ιδιαίτερο μικροκλίμα και οι βροχοπτώσεις είναι πολύ συχνές, ειδικά στην πλαγιά προς τη θάλασσα. Λόγω της υγρασίας, οι πυρκαγιές είναι σπάνιες και το δάσος αναβιώνει γρήγορα. Το σχήμα του Κισσάβου είναι ιδιαίτερο, αφού η βάση του είναι πλατιά και καταλήγει σε μια πολύ στενή κορυφή που δεν υψώνεται ίσια πάνω, όπως κάνουν οι βουνοκορφές συνήθως αλλά γέρνει ελαφρά προς το μέρος της πεδιάδας. Ο Κίσσαβος είναι ένα βουνό με δύο όψεις, αφού η βορειοδυτική του πλευρά είναι άγονη και βραχώδης, ενώ στη νότια και ανατολική πλευρά του, που είναι κατάφυτη από δάση, σχηματίζονται καταρράκτες, φαράγγια, λίμνες, απόκρημνα βράχια και χαράδρες με ορμητικούς χείμαρρους.
06
ΧΛΩΡΙΔΑ | ΠΑΝΙΔΑ
Το Δασικό Σύμπλεγμα της Όσσας χαρακτηρίζεται ως Βοτανικός Κήπος καθώς διαθέτει πολλούς υδάτινους δρόμους, λίμνες και φαράγγια αλλά και πυκνά δάση από έλατα, οξιές, δρύες και καστανιές. Η πλευρά προς το Αιγαίο είναι δασώδης λόγω των βροχοπτώσεων αλλά και απότομη που καταλήγει στο ακρωτήριο του Κισσάβου ή αλλιώς ακρωτήριο Δερματάς. Χαμηλά στο βουνό (0-300μ.) συναντώνται αείφυλλα-πλατύφυλλα (όπως αριές, κουτσουπιές, κουμαριές, ρείκια) αλλά και ποώδη (θυμάρι, ρίγανη) ενώ ψηλότερα (300-600μ.) επικρατούν οι βελανιδιές, οι καστανιές, οι κρανιές, τα σφενδάμια, οι φράξοι, οι φλαμουριές και η μαύρη πεύκη, με την οποία αναδασώθηκε ένα μικρό τμήμα αυτής της ζώνης. Από τα 500μ. εώς τα 1600μ., κυρίως στις βόρειες και ανατολικές πλαγιές του βουνού κυριαρχεί η οξιά είτε σε αμιγή δάση είτε σε μικτά με ελάτη. Τα έλατα αποτελούν συνολικά το 13% της δασοκάλυψης του αισθητικού δάσους του Κισσάβου και έχουν ανανεωθεί μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα υπερεκμετάλλευσης. Πιο περιορισμένη είναι η εμφάνιση της ιπποκαστανιάς, ενός σπάνιου αυτοφυούς είδους. Τέλος, μεγάλη ποικιλία ειδών συναντάται και πάνω από το δασοόριο, όπου αρχίζει η αλπική ζώνη (1600-1983μ) και το βουνό είναι γυμνό και ξηρό. Γυμνή είναι και η δυτική πλαγιά του βουνού λόγω της βόσκησης.
0-300 Δάσος Αείφυλλων και Πλατύφυλλων Δέντρων
07
300-600 Δάσος Φυλλοβόλων Δέντρων
300-800 Μικτό Δάσος Οξιάς με Ελάτη και Καστανοπερίβολα
800-1600 Μικτό Δάσος Οξιάς με Ελάτη
1600-1980 Αλπική Ζώνη
Ο Κίσσαβος βρίσκεται σε εξαιρετική φυσική κατάσταση και εκτός από τη χλωρίδα του, αξιόλογη είναι και η πανίδα. Πιο συγκεκριμένα, στους ορεινούς όγκους του βουνού υπάρχουν αγριογούρουνα, ζαρκάδια, λαγοί, φασιανοί, πετροπέρδικες, μπούφοι, είδη αετών (χρυσαετός, φιδαετός) και είδη γερακιών (πετρίτης, μαυροπετρίτης). Επιπλέον, μπορεί κανείς να συναντήσει και την κιτρινοβομβίνα (αμφίβιο) και την ονυχοχελώνα.
08
ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ (2011), το 37% του πληθυσμού του δήμου Αγιάς απασχολείται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία και τη δασοκομεία ενώ μικρότερο ποσοστό (περίπου 14-15%) εργάζεται σε τομείς παροχής υπηρεσιών και πωλήσεων καθώς και ως ανειδίκευτοι εργάτες ή μικροεπαγγελματίες. Τέλος, ένα μικρό ποσοστό (10%) αποτελούν οι εξειδικευμένοι τεχνίτες και οι επαγγελματίες. Το υπόλοιπο 23%, εργάζεται ως υπάλληλοι γραφείων, επαγγελματίες, χειριστές βιομηχανικών μηχανημάτων κ.α.
Σε σχέση με τη τουριστική δραστηριότητα, όπως φαίνεται και στο αντίστοιχο γράφημα, καθ΄όλη τη διάρκεια του χρόνου, οι επισκέπτες μπορούν να επιδοθούν στην πεζοπορία, την ορειβασία, την ποδηλασία βουνού, το αλεξίπτωτο πλαγιάς, τη διάσχιση με οχήματα 4x4 καθώς και την εξερεύνηση σπηλαίων, ενώ κάποιους μήνες του χρόνο (κυρίως την άνοιξη και το καλοκαίρι) οι επισκέπτες μπορούν να ασχοληθούν με το rafting,το canoe-kayak, το canyoning, την αναρρίχηση (σε συγκεκριμένα οργανωμένα αναρριχητικά πεδία), το κυνήγι και τον ιαματικό τουρισμό.
09
ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ
Στη βορειοανατολική πλευρά του βουνού βρίσκεται η Επαρχιακή οδός Αγιάς - Ομολίου, η οποία αποτελεί και τον κύριο οδικό άξονα της περιοχής. Ο επισκέπτης κατευθυνόμενος από την Αγιά προς το Στόμιο, περνώντας την Καρίτσα, μπορεί να ακολουθήσει έναν δευτερεύοντα οδικό άξονα, ώστε να ανέβει στο βουνό και να φτάσει στο καταφύγιο του Ε.Ο.Σ Λάρισας. Όλοι οι οικισμοί συνδέονται μεταξύ τους μέσω της επαρχιακής οδού. Το βουνό διατρέχουν, ακόμη, πολλοί χωματόδρομοι και δασικοί δρόμοι, προκειμένου να διευκολύνεται η πρόσβαση σε όλη την έκτασή του. Τέλος, παρατηρούνται αρκετά πεζοπορικά μονοπάτια, κυρίως στη βορειοανατολική πλευρά του Κισσάβου, στα οποία έγινε μια καταγραφή, σύμφωνα με στοιχεία από τους ορειβατικούς συλλόγους που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.
10
ΔΙΚΤΥΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙΩΝ
Τα περισσότερα μονοπάτια ξεκινούν από την κορυφή του Προφήτη Ηλία (1983μ) και καταλήγουν είτε στη ΒΑ πλευρά στους οικισμούς Στόμιο και Καρίτσα, είτε στη δυτική πλευρά στον οικισμό Σπηλιά, στο Ομόλιο και στα Αμπελάκια. Επιπλέον, μελετώντας κανείς τα σηματοδοτημένα μονοπάτια του βουνού μπορεί συνδυάζοντας δυο απ’ αυτά να βρεθεί από τη μεριά του Αιγαίου προς τη πεδιάδα τη Λάρισας. Το επίπεδο δυσκολίας και η διάρκεια της πορείας καθορίζονται από την αφετηρία και τον τερματισμό της κάθε διαδρομής κι έτσι παρατηρούμε πως υπάρχουν κάποιες διαδρομές μέτριας δυσκολίας καθώς και κάποιες μικρής. Επομένως, ο Κίσσαβος μπορεί να είναι πόλος έλξης για διαφορετικές ομάδες επισκεπτών, προσφέροντας σε όλους μέσα από την κάθε διαδρομή του όλη τη φυσική ομορφιά που διαθέτει.
11
12
ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ
ΓΙΑΤΙ
ΤΙ
Πλεονεκτήματα
- Ανάπτυξη ήπιων δραστηριοτήτων και σημειακών παρεμβάσεων για την ανάδειξη του φυσικού τοπίου και των υφιστάμενων χρήσεων - Αύξηση επισκεψιμότητας στην κατεύθυνση της προστασίας του περιβάλλοντος και της οικονομικής ενίσχυσης του αγροτικού τομέα - Ενδυνάμωση και σηματοδότητση του δικτύου πεζοπορικών/ορειβατικών διαδρομών - Σημεία ενημέρωσης και στάσης - Δημιουργία υποδομής προσωρινής διαμονής
- Ποικιλία τοπίων - Φυσικό περιβάλλον με σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας - Έντονο ανάγλυφο - Εύκολη πρόσβαση με δασικούς δρόμους - Εναλλακτικές μορφές τουρισμού - Ποικιλία πεζοπορικών διαδρομών - Μεγάλη επισκεψιμότητα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες - Αισθητικό δάσος Μειονεκτήματα
ΠΩΣ
- Έλλειψη χώρου στάσης και ξεκούρασης για τους πεζοπόρους γιατί το καταφύγιο χρησιμοποιείται μόνο σε συνεννόηση με τον ΕΟΣ Λάρισας - Καταστροφή του δάσους λόγω της κατασκευής χιονοδρομικού - Παράνομη υλοτομία - Απορρίματα στα μονοπάτια - Έλλειψη νερού στους καταρράκτες το καλοκαίρι γιατί το εκμεταλλεύονται με αγωγούς
- Μελέτη χαρακτηριστικών βουνού και επιλογή κατάλληλων σημείων - Πύλη μονοπατιού - Καταφύγιο προσωρινής διαμονής - Σημείο στάσης και ενημέρωσης - Ενημέρωση, σημείο προμήθειας ορειβατικού εξοπλισμού, εκπαιδευτικές δραστηριότητες
ΓΙΑ ΠΟΙΟΝ - Πεζοπόρους και ορειβάτες - Τουρίστες - Μαθητές - Τοπική κοινωνία - Σύλλογοι/Περιβαλλοντικές ομάδες
13
ΤΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ
Μελετώντας τα χαρακτηριστικά του βουνού, έγινε η επιλογή του συγκεκριμένου μονοπατιού και των πιο ιδιαίτερων σημείων του. Η συγκεκριμένη διαδρομή που επιλέχθηκε, έχει αφετηρία τον οικισμό Στόμιο και τερματισμό το καταφύγιο του Ε.Ο.Σ Λάρισας. Απο την αρχή του (5μ.) μέχρι το τέλος (1.629μ.), η πορεία χαρακτηρίζεται εύκολη έως μέτρια με υψομετρική διαφορά 1.624μ και μήκος 10.740μ. Η χρονική διάρκεια είναι περίπου 5 ώρες με μέτριο περπάτημα χωρίς στάσεις ή εναλλακτικά 6-7 ώρες με στάσεις. Η διαδρομή είναι πυκνά σηματοδοτημένη και κατάφυτη, στις πυκνοδασωμένες πλαγιές του βορειοανατολικού Κισσάβου, με δάση από καστανιές, βελανιδιές, οξιές, έλατα και πλήθος άλλων δέντρων, με άφθονα τρεχούμενα νερά και τεράστια πλατάνια στα ρέματα. Το μονοπάτι ξεκινά από τον κεντρικό δρόμο του οικισμού λίγο πριν το κέντρο. Ο περιπατητής κινούμενος μέσα στο δάσος με τις οξιές συναντά αρκετούς δασικούς δρόμους και χωματόδρομους σε όλο το μήκος της διαδρομής και σε ορισμένα σημεία κινείται και πάνω σε αυτούς. Σε υψόμετρο 500μ. αν ξεφύγει κανείς λίγο από το μονοπάτι και ακολουθήσει έναν δασικό δρόμο θα βρεθεί στο Αριόπρινο, που είναι ένας διαμορφωμένος χώρος αναψυχής με εστιατόριο και καφετέρια. Λίγο πριν τη μέση της διαδρομής περίπου στα 980μ. συναντά κανείς το δρόμο Σπηλιάς-Καρίτσας, ο οποίος είναι ασφαλτοστρωμένος. Εκεί, βρίσκεται μια ξύλινη εξέδρα, η οποία υποδεικνύει τη συνέχεια του μονοπατιού. Στα 1.000μ. δίπλα στη διαδρομή υπάρχει ένα ξέφωτο με καταρράκτη ύψους 20μ. Ανηφορίζοντας για περίπου 3,5χλμ ακόμη και βγαίνοντας από το δάσος, σε μια μικρή κατηφόρα, συναντάμε τη διασταύρωση του μονοπατιού από Καρίτσα. Απ’ αυτό το σημείο και πάνω υπάρχουν λίγα δέντρα και η σηματοδότηση είναι πάνω σε βράχια, οπότε χρειάζεται προσοχή. Τέλος, η διαδρομή καταλήγει στο Καταφύγιο του Ε.Ο.Σ που συναντά και τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο. Επιλέξαμε, λοιπόν, το συγκεκριμένο μονοπάτι γιατί είναι το πιο πολυσύχναστο από τα καταγεγραμμένα πεζοπορικά μονοπάτια, μικρής δυσκολίας και εύκολα προσβάσιμο. Επιπλέον, εκεί εντοπίσαμε τα σημεία, τα οποία μπορούν να εξυπηρετήσουν καλύτερα το στόχο που θέσαμε εξ’ αρχής.
14
ΣΗΜΕΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ
Ως αφετηρία της δικής μας διαδρομής επιλέχθηκε το σημείο 1, λίγα μέτρα μακριά από το κέντρο του Στομίου, το Κέντρο Υγείας και το περιφραγμένο χώρο του camping. Πρόκειται για ένα κενό, ανεκμετάλλευτο, χωρίς περίφραξη οικόπεδο, στο οποίο διαπιστώσαμε την επαναλαμβανόμενη ρίψη σκουπιδιών. Ταυτόχρονα όμως, βρίσκεται πολύ κοντά στην αρχή του επιλεγμένου μονοπατιού και από εκεί μπορεί κανείς να αγναντέψει είτε τον Κίσσαβο από τη μια μεριά, είτε το Αιγαίο από την άλλη, ειδικά αν βρεθεί σε κάποιο ύψωμα. Τα όριά του είναι ο δρόμος που το χωρίζει από τα δύο σχολεία και οι γιγαντιαίες πέτρες που βρίσκονται σε μεγάλη έκταση ανάμεσα σ’ αυτό και στη θάλασσα. Το σημείο 2 τοποθετείται λίγο πιο πάνω από την αρχή του ήδη υπάρχοντος μονοπατιού και βρίσκεται πάνω στον επαρχιακό δρόμο Στομίου, λίγο έξω από το κέντρο του χωριού. Πρόκειται για ένα κατάφυτο και εύκολα προσβάσιμο μέρος, είτε για κάποιον που ξεκίνησε τη διαδρομή του από το Στόμιο, είτε για κάποιον που έρχεται από κάποιο άλλο σημείο. Προχωρώντας, στα μισά της διαδρομής μας και σε υψόμετρο 1.000μ., ορίσαμε ως σημείο 3, ένα ξέφωτο δίπλα σε έναν καταρράκτη 20μ., βγαίνοντας για λίγο από την κατάφυτη διαδρομή του μονοπατιού, προς τα αριστερά. Πρόκειται για ένα άνοιγμα με πολύ αραιή φύτευση και το οποίο συνορεύει με δασικούς δρόμους στους κάθετους άξονες του μονοπατιού. Τέλος, η δική μας διαδρομή σταματά περίπου 2χλμ. πριν από την τοποθεσία του καταφυγίου, όπου βρίσκεται η ένωση του μονοπατιού μας με το μονοπάτι “Καταφύγιο-Καρίτσα”. Πλέον βρισκόμαστε στην αλπική ζώνη και σε υψόμετρο 1600μ. περίπου.
15
16
ΓΕΝΙΚΗ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ
Στην αρχή της διαδρομής, τοποθετούμε ένα κέντρο με ενημερωτικό χαρακτήρα, το οποίο προετοιμάζει τον επισκέπτη για τη διαδρομή στο βουνό. Στη συνέχεια, στο δεύτερο επιλεγμένο σημείο, βρίσκεται η “πύλη” του μονοπατιού, που αποτελεί ουσιαστικά και την είσοδο στο δάσος αφήνοντας πίσω τον οικισμό. Πιο πάνω, στη μέση της διαδρομής και σε σημείο του δάσους με αραιή φύτευση, ώστε να μην επηρεαστεί το δάσος, προτείνεται καταφύγιο. Τέλος, το σημείο που το μονοπάτι συναντά αυτό που έρχεται από Καρίτσα αποτελεί το τέλος της παρέμβασής μας με μια κατασκευή που θα ενημερώνει τον επισκέπτη για τις επιλογές που έχει για την πορεία της διαδρομής του. Δηλαδή, είτε να συνεχίσει στο ίδιο μονοπάτι και να κατευθυνθεί προς το καταφύγιο του Ε.Ο.Σ και την κορυφή του βουνού, είτε να ακολουθήσει το άλλο μονοπάτι και να πάει προς Καρίτσα. Σε όλο το μήκος της διαδρομής και σε απόσταση περίπου μιας ώρας μεταξύ τους τοποθετούνται σημεία ανατροφοδότησης, τα οποία είναι εξοπλισμένα με πόσιμο νερό, κουτί πρώτων βοηθειών και παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και τηλεφωνικής γραμμής για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Ταυτόχρονα, έχουν προβλεφθεί διαμορφώσεις στο έδαφος που βοηθούν στη σηματοδότηση της διαδρομής. Σε συνδυασμό με όλα όσα προαναφέρθηκαν, και κυρίως με τη λειτουργία του τελευταίου σημείου παρέμβασης, προτείνονται εναλλακτικές διαδρομές που μπορεί να ακολουθήσει ο επισκέπτης. • η πρώτη εκδοχή έχει ως αφετηρία τον οικισμό Στόμιο, όπου η πρόσβαση γίνεται με κάποιο μεταφορικό μέσο, ενδιάμεσες στάσεις το καταφύγιο του Ε.Ο.Σ και την κορυφή και επιστροφή από την ίδια διαδρομή στο Στόμιο. • η δεύτερη ξεκινά από το Στόμιο και καταλήγει στο καταφύγιο του Ε.Ο.Σ, όμως η επιστροφή γίνεται μέσω της δεύτερης καταγεγραμμένης πεζοπορικής διαδρομής που οδηγεί στο Στόμιο. • τέλος, η τρίτη εκδοχή έχει πάλι ως αρχή το Στόμιο αλλά στο σημείο που το μονοπάτι συναντά αυτό της Καρίτσας, ο επισκέπτης ακολουθεί αυτή τη διαδρομή, καταλήγει στον οικισμό και από εκεί μεταφέρεται με λεωφορείο στον οικισμό του Στομίου.
17
ΣΥΝΘΕΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ
Οι πρώτες ιδέες μας για τη δημιουργία του σχήματος των μορφών μας προήλθαν από το ιδιαίτερο σχήμα της κορυφής του Κισσάβου. Έτσι αποτυπώνοντας τη σε δύο γραμμές που ενώνονται στο ανώτερο σημείο, δημιουργήθηκε μια κλίση, την οποία εκμεταλλευτήκαμε περιστρέφοντάς τη και αξιοποιώντας τη όσο καλύτερα μπορούσαμε με βάση τον προσανατολισμό των κτιρίων μας, έτσι ώστε αυτή να καθορίσει το βασικό σχήμα όλων των δομών. Ομαδοποιώντας τις ανάγκες και το τι χρειαζόμαστε καταλήξαμε ότι αυτό που σχεδιάζουμε χρειάζεται κάποια επιμέρους στοιχεία: • Στοιχείο 1. Το μονοπάτι που διαλέξαμε, που καθορίζει τη διαδρομή μας και μέσω αυτού θα περιηγηθούμε στο βουνό. • Στοιχείο 2. Υλικό, πληροφορία και εξοπλισμό ώστε ο περιηγητής να ενημερωθεί και να εξοπλιστεί σωστά για το άγνωστο δάσος. • Στοιχείο 3. ένα πέρασμα που θα ορίζει και θα κάνει σαφή τη σωστή κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσει κάποιος. • Στοιχείο 4. μια στάση για ξεκούραση ώστε να συνεχίσει ο περιηγητής το δρόμο. • Στοιχείο 5. προστασία και επιβίωση από τις συνθήκες στο δάσος • Στοιχείο 6. αγνάντεμα και παρατήρηση όσων προσφέρει η φύση μέσω ανοιχτού οπτικού πεδίου • Στοιχείο 7. να αφήσουμε το δάσος αναλλοίωτο άρα οι επεμβάσεις μας να είναι αναστρέψιμες. Ύπαρξη πλατφόρμας που θα “ακουμπάει” στο έδαφος Όπως βλέπουμε, στα στοιχεία 3 και 5, εντάχθηκε η κλίση της κορυφής η οποία μετατράπηκε σε πιο οξεία γωνία στην πρώτη περίπτωση για να θυμίζει μια “πύλη” και σε μια γωνία που τείνει να γίνει αμβλεία και θυμίζει μια “αγκαλιά” που σε δέχεται και σε προστατεύει. Έπειτα αυτά τα δύο βασικά στοιχεία και τα υπόλοιπα μοιράστηκαν πάνω στο μονοπάτι, στα 4 επιλεγμένα σημεία μας ανάλογα με τις ανάγκες και τελικά η διαδρομή μας πήρε την μορφή: χώρος -> πέρασμα-> χώρος -> χώρος + πέρασμα. 18
01 ΑΦΕΤΗΡΙΑ
Κτιριολογικό Πρόγραμμα
- Παρατηρητήριο:.............................................50 τ.μ. - Info point:.......................................................44τ.μ. - Χώρος προμήθειας ορειβατικού εξοπλισμού:...59τ.μ. - Χώρος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης:............102τ.μ. - Υπαίθριος χώρος / πλατφόρμα:.................... 354τ.μ. Συνολικό Εμβαδόν:............................................609τ.μ.
Υλικά Κατασκευής:
- Φέρων Οργανισμός: Επικολλητή Ξυλεία - Επένδυση: Κόντρα Πλακέ Θαλάσσης και Σανίδες Φυσικής Ξυλείας
19
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
Δ
20
21
22
23
24
Γ
25
26
27
28
B
29
30
31
32
33
Α
Α
Β
Ε
Ε
Γ
Δ
Ε
Δ
Γ
B
Α
ΚΑΤΟΨΗ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
Η πρώτη κατασκευή αποτελεί ένα κέντρο που περιλαμβάνει χρήσεις όπως παρατηρητήριο, κιόσκι ενημέρωσης (Info point), έναν χώρο όπου μπορεί κανείς να προμηθευτεί ορειβατικό εξοπλισμό και τέλος μια αίθουσα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Η επιλογή των χρήσεων έγινε με βάση την τοποθεσία. Εφόσον το σημείο αυτό είναι η αρχή της διαδρομής πρέπει ο επισκέπτης να ενημερωθεί σχετικά με αυτά που θα συναντήσει στην πορεία (info) αλλά και να εξοπλιστεί καταλλήλως, ώστε να είναι προετοιμασμένος για ό,τι προκύψει(ορειβατικός εξοπλισμός). Ακόμη, καθώς απέναντι από αυτό το σημείο, όπως έχουμε αναφέρει βρίσκονται δύο σχολεία, επιλέχθηκε να τοποθετηθεί η αίθουσα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με σκοπό να λειτουργεί συνδυαστικά με αυτά και να έρθουν και τα παιδιά πιο κοντά στη φύση και τη ζωή στο δάσος. Aπό το παρατηρητήριο μπορεί κανείς να δει τη θέα τόσο προς το βουνό όσο και προς τη θάλασσα και τον Πηνειό. Η επιμήκης αυτή κατασκευή στρέφεται στο νότο και ανοίγεται προς την πλευρά των σχολείων. Πρόκειται, ουσιαστικά για μια ξύλινη πλατφόρμα 96μ. μήκους και 11μ. μέγιστου πλάτους, πάνω στην οποία τοποθετούνται εγκάρσια όλοι οι υπόλοιποι χώροι. Όλη η κατασκευή έχει σχεδιαστεί με βάση τον κάνναβο 3χ3μ. Στην αρχή, το παρατηρητήριο, το οποίο λειτουργεί και σαν τοπόσημο, αναπτύσσεται σε 3 επίπεδα ( της πλατφόρμας και των 2 ορόφων). Διαθέτει εκτός από τους δύο εξώστες παρατήρησης και κάποιους πιο προφυλαγμένους χώρους. Αυτοί οι χώροι ξεχωρίζουν στις όψεις με τη χρήση της επένδυσης με
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
Α
Β
Γ
Δ
Ε
ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
20
+10.03
+5.95
+3.75
+0.80 +0.00
ΝΟΤΙΑ ΟΨΗ
1
2
4
3
5
7
6
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
+10.03
σανίδες και όχι με τη χρήση περσίδων. Οι περσίδες που βρίσκονται στην νότια πλευρά, επιτρέπουν στο χρήστη να κοιτάξει προς την πλευρά του βουνού, προφυλάσσοντας τον ταυτόχρονα από τον ήλιο. Στη συνέχεια, βρίσκεται το σημείο ενημέρωσης, το οποίο χωρίζεται σε δύο χώρους. Τον ημιυπαίθριο χώρο με τα ενημερωτικά πανέλα και το παγκάκι και τον κλειστό χώρο, στον οποίο προβλέπεται να βρίσκεται άνθρωπος, ο οποίος θα κατευθύνει τους επισκέπτες ως προς τις επιλογές δραστηριοτήτων σε σχέση με το βουνό. Προχωρώντας στην πλατφόρμα, συναντάμε τον χώρο με τον ορειβατικό εξοπλισμό μέσα στον οποίο υπάρχει ακόμα ένας δευτερεύον χώρος, με μικρή Ν Ο Τ Ι Α Ο Ψ Η που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες του εργαζόμενου και μια αποθήκη. Έπειτα, τοποθετούνται τουαλέτες, σε σημείο που να εξυπηρετούν τόσο τους κουζίνα ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100 επισκέπτες, όσο και τους εργαζόμενους του χώρου. +5.95
+3.75
+10.03 +0.80 +0.00
1
2
4
3
5
7
6
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
+4.80
+0.80 +0.00
ΒΟΡΕΙΑ ΟΨΗ
33
32
31
30
29
28
27
26
25
24
23
22
21
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
+10.03
+4.80
+0.80 +0.00
ΒΟΡΕΙΑ ΟΨΗ
33
32
31
30
29
28
27
26
25
24
23
22
21
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
Στο τέλος, βρίσκουμε τον χώρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Χωρίζεται σε δύο αίθουσες. Η πρώτη θα λειτουργεί για τις δραστηριότητες και τα παιχνίδια των παιδιών και περιλαμβάνει ενημερωτικά πανέλα και μεγάλα τραπέζια για να δουλεύουν τα παιδιά σε ομάδες. Η δεύτερη είναι μια αίθουσα στην οποία θα γίνονται προβολές και έχουν τοποθετηθεί πάγκοι. Απέναντι από αυτόν τον χώρο, η πλατφόρμα δημιουργεί ένα άνοιγμα με παγκάκια, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιούνται τόσο από τους επισκέπτες, όσο και από τα παιδιά για παιχνίδι. Οι πέτρες που υπήρχαν σε αυτό το σημείο, αποτέλεσαν ένα όριο για εμάς, αλλά εντάχθηκαν και στη σύνθεσή μας δημιουργώντας ένα “φόντο”.
+4.80 +4.20
+0.80 +0.00
ΤΟΜΗ Ε-Ε ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
21
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
+0.00
ΤΟΜΗ A-A
Ε
Δ
Γ
Β
Α
Ε
Δ
Γ
Β
Α
Ε
Δ
Γ
Β
Α
Ε
Δ
Γ
Β
Α
ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100 ΤΟΜΗ A-A ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
+10.07
+10.07
+6.65
+6.65
+4.60
+4.60 +3.55
+2.10 +4.60
+4.60
+2.10
+1.80 +3.55 +0.80
+0.80
+0.00 +1.80
+0.00 +0.80
+0.80
+0.00
+0.00
ΤΟΜΗ A-A
Ε
Δ
Γ
Β
Α
Ε
Δ
Γ
Β
Α
ΤΟΜΗ B-B
ΛΜ Ι ΜΗΑ A ΚΑ ΤΚ Ο - A1 : 1 0 0
ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100 ΤΟΜΗ B-B
ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
Εδώ γίνεται εμφανής η σχέση της κατασκευής με το έδαφος, που όπως αναφέραμε αποτελεί βασικό στοιχείο της σύνθεσής μας. Η πλατφόρμα σηκώνεται 80εκ πάνω από το έδαφος, γεγονός που επιτρέπει στον αέρα να κινείται από κάτω της, δροσίζοντάς τη και δεν επηρεάζεται από τα λιμνάζοντα νερά. Σε αυτόν τον κενό χώρο περνάνε και όλες οι εγκαταστάσεις για το ρεύμα και το νερό. Όσον αφορά τα υλικά κατασκευής, στον φέροντα οργανισμό έχει χρησιμοποιηθεί επικολλητή ξυλεία (από κάποιο πλατύφυλλο δέντρο) και στην επένδυση, κόντρα πλακέ θαλάσσης και σανίδες από φυσική ξυλεία. Η εναλλαγή των υλικών στις όψεις αντανακλά τις χρήσεις των χώρων στο εσωτερικό. Τα σημεία όπου υπάρχουν σανίδες είναι οι κυρίως χώροι και τα σημεία με το κόντρα πλακέ είναι οι υγροί χώροι καθώς και οι δευτερεύοντες αποθηκευτικοί. Καθώς το κτίριο στρέφεται στο νότο, τα μεγαλύτερα ανοίγματα έχουν τοποθετηθεί σε αυτήν την πλευρά και μόνο στα σημεία που είναι επενδυμένα με σανίδες. Στη βόρεια πλευρά Εκαι σημεία, υπάρχουν μικρότερα ανοίγματα, τα οποία επιτρέπουν τόσο τον καλύτερο ηλιασμό των χώρων, όσο Δ στα αντίστοιχα Γ Β Α Ε Δ Γ Β Α και τον καλό αερισμό τους. Ε Δ Γ Β Α ΤΟΜΗ B-B Στις τομές, φαίνεται και το χαρακτηριστικό σχήμα που έχουν όλες οι κατασκευές μας, στο ήδη αναφερθεί καθώςΒκαι η σχέση του κτιρίου με το Τ Οοποίο Μ Η Γέχουμε -Γ Ε Δ Γ Α Κ Λ Ι Μ Α Κ Α 1 : 1 0 0 Τ Ο Μ Η B B παρατηρητήριο και με τις πέτρες. ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100 +4.60
+4.60
+3.55 +4.60
+3.55
+3.55 +1.80
+4.60
+1.80 +3.55
+0.80 +1.80 +0.00
+0.80
+0.80
+0.00 +1.80
+0.00
+0.80 +0.00
ΤΟΜΗ Γ-Γ
ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
+4.60
+4.60
+3.55
+3.55
+4.60 +4.60 +3.55 +1.80
+1.80 +3.55
+0.80
+0.80
+1.80 +0.00
+0.00 +1.80
+0.80 +0.80
+0.00
+0.00
ΤΟΜΗ Γ-Γ
Ε
Δ
Γ
Β
Α
Ε
Δ
Γ
Β
Α
Κ Λ ΙΜΜΗΑ ΓΚ -ΑΓ 1 : 1 0 0 ΤΟ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
ΤΟΜΗ Δ-Δ
Ε
Δ
Γ
Β
Α
Ε
Δ
Γ
Β
Α
ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100 ΤΟΜΗ Δ-Δ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
22 +4.60 +3.55
23
24
02 ΠΥΛΗ
Μήκος:...............................................................9,24μ. Εμβαδόν:............................................................28τ.μ.
Υλικό Κατασκευής:
Κορμοί Καστανιάς
25
1
2
3
4
Α
Β
ΚΑΤΟΨΗ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
+5.30
+5.30
+4.72
Α
ΒΟΡΕΙΟANATOΛΙΚΗ ΟΨΗ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
+4.72
+3.88
+3.88
+3.38
+3.38
+2.80
+2.80
+0.00
+0.00
1
B
2
3
4
ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΟΨΗ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
Με την κατασκευή της πύλης σ’ αυτό το σημείο, ορίζουμε εμείς την είσοδο στο μονοπάτι μας σε μια τοποθεσία κομβική. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα πέρασμα που διαμορφώνεται από 13 τρίγωνα. Το ψηλότερο τρίγωνο ξεκινά από την μεριά του δρόμου, σε ύψος 5.30μ., ώστε να ξεχωρίζει από μακριά για τον περιπατητή από όποια κατεύθυνση κι αν έρχεται. Ακολουθούν παρόμοια τρίγωνα, των οποίων το ύψος σταδιακά ελαττώνεται. Το τελευταίο, το οποίο καταλήγει πάνω στη χάραξη του μονοπατιού, βρίσκεται στα 2.80μ. Η πύλη αποτελεί ουσιαστικά σύνθεση τριγώνων, κατασκευασμένων από φυσική ξυλεία και πιο συγκεκριμένα από κορμούς καστανιάς διαμέτρου 12εκ. περίπου. Κάθε τρίγωνο αποτελείται από 2 κορμούς, οι οποίοι στο πάνω μέρος τους έχουν μια εγκοπή ώστε να κουμπώνει ο ένας πάνω στον άλλον και στο ίδιο σημείο βιδώνονται με μπουλόνι. Τα τρίγωνα δε συνδέονται μεταξύ τους, αλλά το καθένα θεμελιώνεται στο έδαφος με τον εξής τρόπο. Κάθε κορμός βυθίζεται 1 μέτρο μέσα στο έδαφος και πατάει σε μια βάση από σκυρόδεμα, αφού σφηνώνεται μέσα στην τρύπα του εδάφους με χαλίκι γύρω γύρω. Για τη σταθερότητά του τοποθετείται στη βάση του κορμού και στο 0.0 του εδάφους ένα δαχτυλίδι-τάπα αργίλου.
26
27
28
03 ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ Κτιριολογικό Πρόγραμμα
- Ιατρείο:............................................................20τ.μ. - Αποθήκη:........................................................20τ.μ. - Χώρος Διαμονής Φύλακα:................................20τ.μ. - Κοινόχρηστος Χώρος:....................................118τ.μ. - Χώροι Διαμονής:............................................116τ.μ. - Τουαλέτες:.......................................................28τ.μ. - Υπαίθριος χώρος / πλατφόρμα:.................... 400τ.μ. - Παρατηρητήριο:...............................................41τ.μ. Συνολικό Εμβαδόν:............................................763τ.μ.
Χωρητικότητα: 22 άτομα
Υλικά Κατασκευής:
- Φέρων Οργανισμός: Επικολλητή Ξυλεία - Επένδυση: Κόντρα Πλακέ Θαλάσσης και Σανίδες Φυσικής Ξυλείας
29
Στο σημείο αυτό βρίσκεται το καταφύγιο, ένας χώρος προσωρινής διαμονής. Τοποθετείται κάθετα στην κίνηση του μονοπατιού και σε τέτοιο σημείο ώστε να μην επηρεαστεί το δάσος. Η κατασκευή έχει συνολικό εμβαδόν 763 τ.μ. και περιλαμβάνει χρήσεις όπως, ιατρείο, αποθηκευτικό χώρο, χώρο διαμονής για τον φύλακα, κοινόχρηστους χώρους και χώρους διαμονής. Όπως και στην πρώτη κατασκευή, έτσι κι εδώ έχουμε μια πλατφόρμα, η οποία αποτελεί ένα διάδρομο κίνησης και πάνω σε αυτόν συναντάμε τις υπόλοιπες χρήσεις. Στο τέλος της διαδρομής αυτής βρίσκεται ένα παρατηρητήριο με θέα στον καταρράκτη, στο οποίο μπορεί να φτάσει κανείς χωρίς να χρειαστεί να περάσει μέσα από όλους τους υπόλοιπους χώρους.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
Α
Β
Δ
Γ
Β
Α
Γ
Δ H/M
Ε
Ε
Ε
Ζ
Η
Θ
Δ
Γ
Β
Α
ΚΑΤΟΨΗ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
Και αυτή η κατασκευή οργανώνεται σύμφωνα με τον κάνναβο 3χ3μ. Έχει μήκος 90μ. και μέγιστο πλάτος 12,30μ. Στην αρχή, βρίσκονται οι βοηθητικοί χώροι. Πρώτα είναι το ιατρείο ώστε να είναι άμεσα προσβάσιμο από το μονοπάτι για τις περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Αμέσως μετά το δωμάτιο για τον φύλακα και η αποθήκη του καταφυγίου. Προχωρώντας στον κύριο όγκο του καταφυγίου, πρώτα βρίσκεται ένας μεγάλος κοινόχρηστος χώρος με καθιστικό, κουζίνα, μεγάλα τραπέζια και μπάνιο. Αυτός ο χώρος προβλέπεται να χρησιμοποιείται και από άτομα, τα οποία δεν έχουν υποχρεωτικά σκοπό να διαμείνουν στο καταφύγιο. Στην πορεία, βρίσκονται οι χώροι διαμονής, οι υγροί χώροι και οι χώροι Η/Μ εγκαταστάσεων. Εδώ, η είσοδος γίνεται σε έναν προθάλαμο όπου δίνει τη δυνατότητα αποθήκευσης του εξοπλισμού των πεζοπόρων. Οι ξενώνες αποτελούν δύο ξεχωριστούς χώρους, οι οποίοι όμως διαμορφώνονται με τον ίδιο τρόπο. Από έναν χώρο με 4 κουκέτες που φιλοξενεί 8 άτομα και από έναν πιο “ιδιωτικό” χώρο με ένα διπλό κρεβάτι και ένα μονό, όπου μπορεί να φιλοξενηθεί μια οικογένεια, για παράδειγμα. Συνολικά, το καταφύγιο φιλοξενεί 22 άτομα. Οι υγροί χώροι βρίσκονται ανάμεσα στα δύο υπνοδωμάτια, ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμοι από όλους. Η παροχή νερού στο καταφύγιο γίνεται από τη δεξαμενή συλλογής βρόχινου νερού. Το νερό της βροχής πέφτει στην επιφάνεια πάνω από τη δεξαμενή και οδηγείται μέσα από υδρορροές στη δεξαμενή. Στην είσοδο της υδρορροής υπάρχει φίλτρο (σίτα) που κάνει αρχικό φιλτράρισμα συγκρατώντας φύλλα, πετραδάκια, σκουπίδια κλπ. Φιλτράρεται επιπλέον καθώς περνάει μέσα από ένα φρεάτιο (φίλτρο από στρώσεις άμμου, χαλίκια κλπ.) Τέλος καταλήγει στη
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
Α
Β
Γ
Δ
Ε
Ζ
Η
Θ
ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
30
+9.55
+5.20
+3.80
+2.70
+1.00 +0.00
ΒΟΡΕΙΑ ΟΨΗ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
+9.55
+5.72 +5.20
+2.87
+1.00 +0.00
27
NOTIA ΟΨΗ
26
25
24
23
22
21
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
+9.55
+5.20
+0.00
9
ΤΟΜΗ E-E ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
31
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
4
3
2
1
+9.55
+9.55
+9.55
+9.55
+5.75
+5.75
+5.75
+5.75
+5.20
+5.20
+5.20
+5.20
+3.80
+3.80
+3.80
+3.80
+2.70
+2.70
+2.70
+2.70
+1.00
+1.00
+1.00
+1.00
+0.00
+0.00
+0.00
+0.00
Θ
ΤΟΜΗ A-A
Η
Ζ Θ
ΕΗ
ΔΖ
Ε
ΒΔ
ΤΟΜΗ A-A
Α
Β
Α
Θ
ΤΟΜΗ B-B
Κ 0Λ Ι Μ Α Κ Α 1 : 1 0 0 ΚΛΙΜΑΚΑ 1:10
Η
Ζ Θ
ΕΗ
ΔΖ
Γ Ε
ΒΔ
ΑΓ
Β
Α
ΤΟΜΗ B-B
Κ 0Λ Ι Μ Α Κ Α 1 : 1 0 0 ΚΛΙΜΑΚΑ 1:10
δεξαμενή αποθήκευσης, η οποία έχει αντλία για την άντληση νερού. Το νερό αυτό χρησιμοποιείται για το καζανάκι, την καθαριότητα, το πότισμα. Για τη θέρμανση, έχουν τοποθετηθεί ενεργειακές σόμπες στους ξενώνες και στους βοηθητικούς χώρους και ενεργειακό τζάκι στον κοινόχρηστο χώρο. Προβλέπεται ο ηλεκτρισμός να παρέχεται μέσω φωτοβολταϊκών. Εδώ φαίνεται η σχέση τη πλατφόρμας με το κεκλιμένο έδαφος του βουνού. Από τη νότια όψη η πλατφόρμα απέχει από το έδαφος 80 εκ. και όσο αυξάνεται το πλάτος της, τόσο αυξάνεται και η απόσταση της από το έδαφος. Κάτω από την πλατφόρμα βρίσκεται και η δεξαμενή αποθήκευσης του βρόχινου νερού. Όσον αφορά τα υλικά, και εδώ όπως και στην πρώτη κατασκευή, ο φέρων οργανισμός είναι από επικολλητή ξυλεία και η επένδυση από κόντρα πλακέ θαλάσσης και σανίδες φυσικής ξυλείας. Ο διαχωρισμός των υλικών στις όψεις γίνεται με βάση τις λειτουργίες που έχουν οι αντίστοιχοι χώροι. Για παράδειγμα, κόντρα πλακέ υπάρχει στους πιο βοηθητικούς χώρους, όπως στην αποθήκη, στην κουζίνα και στους υγρούς χώρους. Στη βόρεια όψη έχουν τοποθετηθεί κάποια ανοίγματα με περσίδες για να προφυλάσσονται από τις καιρικές συνθήκες. Στους ξενώνες, οι περσίδες βρίσκονται σε απόσταση από τα παράθυρα κι έτσι δημιουργούνται μικροί υπαίθριοι χώροι για να μπορούν να χρησιμοποιούνται τις περιόδους που ο καιρός το επιτρέπει. Στη νότια όψη, έχουμε την πλευρά με την μεγαλύτερη κλίση και μεγαλύτερα ανοίγματα στον κοινόχρηστο χώρο και στους ξενώνες για καλύτερο φωτισμό αλλά και αερισμό σε συνδυασμό με αυτά της βόρειας. Τέλος, όσον αφορά το παρατηρητήριο, αυτό αναπτύσσεται σε δύο επίπεδα για παρατήρηση του καταρράκτη αλλά και της χλωρίδας και πανίδας της περιοχής. Ένα ακόμη ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του καταφυγίου είναι οι εναλλαγές του πλάτους ανάλογα με τη χρήση των χώρων. Παρατηρούμε, δηλαδή, πως ο κοινόχρηστος χώρος με την κουζίνα και το σαλόνι και η είσοδος των ξενώνων με τους υγρούς χώρους έχουν μεγαλύτερο πλάτος (9μ.) από τους υπόλοιπους (6μ.). Σε αυτές τις τομές, φαίνεται και ο χώρος που δημιουργεί η συγκεκριμένη γωνία που χρησιμοποιούμε, που επιτρέπει να σταθεί κάποιος όρθιος από το πλάτος των 1,20μ και μετά. Γι’αυτό το λόγο, σε εκείνα τα σημεία, έχουν τοποθετηθεί αποθηκευτικοί χώροι και καθίσματα.
+9.55
+9.55
+9.55
+9.55
+5.75
+5.75
+5.75
+5.75
+5.20
+5.20
+5.20
+5.20
+3.80
+3.80
+3.80
+3.80
+2.70
+2.70
+2.70
+2.70
+1.00
+1.00
+1.00
+1.00
+0.00
+0.00
+0.00
+0.00
Θ
ΤΟΜΗ Γ-Γ
ΤΟΜΗ Γ-Γ
ΚΛΙΜΑΚΑ 1:10 Κ 0Λ Ι Μ Α Κ Α 1 : 1 0 0
Η
Ζ Θ
ΕΗ
ΔΖ
Ε
Δ
Θ
ΤΟΜΗ Δ-Δ
Η
Ζ Θ
ΕΗ
ΔΖ
Ε
Δ
ΤΟΜΗ Δ-Δ
ΚΛΙΜΑΚΑ 1:10 Κ 0Λ Ι Μ Α Κ Α 1 : 1 0 0
32
33
34
04 ΣΤΑΣΗ | ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Μήκος:...............................................................9,20μ. Εμβαδόν:............................................................29,80τ.μ.
Υλικό Κατασκευής:
- Φέρων Οργανισμός: Επικολλητή Ξυλεία
- Επένδυση: Κόντρα Πλακέ Θαλάσσης και Σανίδες Φυσικής Ξυλείας
- Πανέλα Ενημέρωσης: Κορμοί Καστανιάς
- Ένδειξη Πορείας: Κορμοί Καστανιάς
35
1
2
3
4
5
6
Α
Β
Γ
Δ
ΚΑΤΟΨΗ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
Στην αλπική ζώνη και στο σημείο όπου ενώνονται το μονοπάτι μας και το μονοπάτι που οδηγεί στην Καρίτσα, τοποθετείται από τη δεξιά πλευρά ένα σημείο στάσης, μήκους 9μ, πλάτους 3μ. Πρόκειται για τη διαμόρφωση δυο επιπέδων, που η μια αποτελεί συνέχεια της άλλης με διαφορά ύψους, από το 0.50μ στο 0.76μ. Στο πρώτο επίπεδο που στηρίζεται από 2 κορμούς καστανιάς από τη μια πλευρά, και από διπλά υποστηλώματα από την άλλη (στην ένωση με το δεύτερο επίπεδο), βρίσκει κανείς πίνακα ενημέρωσης και πληροφοριών- ενσωματωμένο πάνω στους κορμούς και μια εγκατάσταση παροχής πόσιμου νερού. Στο δεύτερο επίπεδο, το οποίο είναι ημιυπαίθριος χώρος διαμορφωμένος από την κλίση της αμβλείας γωνίας, μπορεί κάποιος να κάτσει για να ξεκουραστεί.
1
2
3
4
5
6
Α
Β
Γ
Δ
ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
36
+7.50
+3.97 +3.00
+0.00
+0.26
-0.50
6
5
4
3
2
1
ΒΟΡΕΙΟΔΥΤΙΚΗ ΟΨΗ ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
Στη βορινή πλευρά η κατασκευή είναι καλυμμένη με περσίδες για προστασία, στην πλευρά προς το μονοπάτι έχουν τοποθετηθεί περσίδες χαμηλά και αραιά, ώστε να υπάρχει οπτική επαφή, ενώ από την άλλη πλευρά οι περσίδες φτάνουν ως πάνω. Κοντά στη στάση, τοποθετείται δεξαμενή συλλογής βρόχινου νερού, όπως ακριβώς και στο καταφύγιο. Φεύγοντας από αυτή την κατασκευή, φτάνει κανείς στον κόμβο των μονοπατιών απ’ όπου ξεχωρίζουν σε κάθε διαδρομή που ακολουθεί 3 τρίγωνα κορμών, όπως ακριβώς στην πύλη, τα οποία ορίζουν τις δυο εναλλακτικές διαδρομές.
+0.26
+7.50
+7.50
+3.97
+3.97
+3.00
+3.00
+0.26
+0.00 -0.50
1
37
2
3
4
5
+0.00 -0.50
Δ
6
ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΟΨΗ
ΒΟΡΕΙΟANATOΛΙΚΗ ΟΨΗ
ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100
Γ
B
Α
38
ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΡΕΑ
Ο φέρων οργανισμός των κύριων κατασκευών αποτελείται
από
διπλά
υποστυλώματα
και
μονές δοκούς. Σε αυτό το διάγραμμα φαίνεται η διάρθρωση του φορέα των κατασκευών. Αρχικά,
τοποθετούνται
τα
υποστυλώματα
διατομής 70χ300μμ με τα πέδιλά τους. Στη συνέχεια, έρχονται οι δοκοί διατομής 70χ300μμ να τα συνδέσουν μεταξύ τους. Έπειτα, έχουμε τις πιο μικρές δοκούς. Τις τεγίδες της στέγης διατομής 70140μμ, τις δοκίδες των τοίχων 50χ90μμ και τις δοκίδες πατώματος 70χ140μμ. Τέλος, προκειμένου να διασφαλιστεί η ακαμψία της κατασκευής τοποθετούνται πλάγιοι μεταλλικοί χιαστοί σύνδεσμοι. Το επόμενο βήμα περιλαμβάνει την τοποθέτηση των επενδύσεων. Όσον αφορά την εσωτερική επένδυση, έχουμε 2 στρώματα από πανέλα κόντρα πλακέ θαλάσσης. Όσο για την εξωτερική επένδυση, τοποθετούνται πάνω από τις δοκίδες και τις τεγίδες κόντρα πλακέ 2εκ και στη συνέχεια λεπτά καδρόνια πάνω στα οποία καρφώνονται οι σανίδες ή το πανέλο κόντρα πλακέ.
39
40
ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ
δοκάρι 70x300mm
υγρομόνωση
+5.20
λωρίδες από κόντρα πλακέ
σανίδες
κόντρα πλακέ
κόντρα πλακέ υγρομόνωση
τεγίδες 70x140mm ανά 0,50μ
λωρίδες από κόντρα πλακέ σανίδες από φυσικά ανθεκτικό ξύλο θερμομόνωση
+3.80
κόντρα πλακέ 20mm εσωτερική επικάλυψη κόντρα πλακέ 20mm δοκίδες 50x90mm
+2.70
+1.00
υδρορρόη
+0.00
κόντρα πλακέ
σανίδες
δοκάρι 70x300mm
σανίδες δοκάρι 70x300mm
Θ ΤΟΜΗ B-B | ΚΛΙΜΑΚΑ 1:20
41
Η
θερμομόνωση κόντρα πλακέ
δοκίδες 70x140mm
Ζ
Ε
Δ
δοκάρι 70x300mm
υγρομόνωση
+5.20
τεγίδες 70x140mm ανά 0,50μ κόντρα πλακέ
λωρίδες από κόντρα πλακέ
σανίδες
κόντρα πλακέ υγρομόνωση δοκάρι 70x300mm
λωρίδες από κόντρα πλακέ σανίδες από φυσικά ανθεκτικό ξύλο θερμομόνωση
+3.80
κόντρα πλακέ 20mm εσωτερική επικάλυψη κόντρα πλακέ 20mm δοκίδες 50x90mm
+2.70
+1.00 περσίδες 10cm
+0.00
κόντρα πλακέ
σανίδες
δοκάρι 70x300mm
σανίδες δοκάρι 70x300mm
Θ
Η
θερμομόνωση κόντρα πλακέ
δοκίδες 70x140mm
Ζ
Ε
Δ
ΤΟΜΗ Δ-Δ | ΚΛΙΜΑΚΑ 1:20
42
43
Ε Υ Χ Α Ρ Ι Σ Τ Ο Υ Μ Ε Π Ο Λ Υ. . . τις καθηγήτριές μας Σοφία Τσιράκη και Ελευθερία Τσακανίκα, τις οικογένειες και τους φίλους μας:
Δημήτρη Κυπριανό Κλαίρη Ελένη Ασημένια Χριστίνα Ειρήνη Παναγιώτη Σπύρο Αλεξάνδρα Ζωζέφ
44