Editie 5 - November 2007 - Arnhem Business by Arnhem Business

Verspreidingsgebied: Andelst, Bemmel, Bennekom, Didam, Doetinchem, Doesburg, Duiven, Driel, Ede, Elst, Giesbeek, Heteren, Huissen, Oosterbeek, Valburg, Velp, Westervoort, Zetten en Zevenaar

Zakenmagazine voor de regio Arnhem, 20e jaargang, november 2007

SBm: HoE flExIBEl IS HEt gEBoUw IN dE toEKomSt?

acE HollaNd: og-BEHEEr IS vErtroUwEN ScHENKEN’

Nov07d.indd 1

gErard SpoNg: ‘IK BEN advocaat, gEEN pr-maN’

ww w BEd .w rIj Il fSm lE aK mS Ela EN ar .N S l

rIjKSwatErStaat wErKt aaN doorStromINg a12

NatIoNaal

dtz zadElHoff NEEmt HEt voortoUw plEIdooI voor parKmaNagEmENt

25-10-2007 15:17:27

Nov07d.indd 2

25-10-2007 15:17:27

INHoUd

dtz zadElHoff NEEmt HEt voortoUw Er zullen in de toekomst ongetwijfeld verschuivingen optreden als de gemeente Arnhem de bedrijventerreinen 7Poort bij Zevenaar en het Betuws Bedrijvenpark – het oude MTC Valburg – gaat uitgeven. Bert Hobbelink, partner/directeur, en Elmar Wouda, adjunct-directeur van DTZ Zadelhoff, waarschuwen ondernemers de boot daarbij vooral niet te missen. _________________________________________ pagina 8

ZAKENMAGAZINE VOOR ONDERNEMERS IN DE REGIO ARNHEM 20e jaargang, november 2007

SBm HoE flExIBEl IS HEt gEBoUw IN dE toEKomSt? Het Goffertstadion werd door hen omgebouwd, gebaseerd op eerdere ervaringen met het Heracles-stadion in Almelo. Maar ook de nieuwe brede school in Bemmel is door hen begeleid, evenals de brandweerkazerne in Wijchen met het opvallende schuin aflopende grasdak. Maar ook elders in Nederland zijn ze actief. _______________________________________________________ pagina 16

Een uitgave van:

rIjKSwatErStaat wErKt aaN doorStromINg a12

Postbus 1619 6501 BP Nijmegen Telefoon: (024) 360 92 88 Telefax: (024) 360 92 77 E-mail: info@eberson-nijhof.nl

Sinds september zijn er op de A-12 tussen Ede en Veenendaal wegwerkzaamheden aan de gang. De rijbanen zijn versmald en het verkeer wordt vertraagd tot 90 km/h; iedereen die hier regelmatig rijdt heeft het al kunnen ondervinden. Maar waarom wordt de weg versmald? Hoe lang gaat het duren? En de belangrijkste vraag: welk doel beoogt men? ________________________________________________________ pagina 18

UITGEVERS: Hans Eberson / Ferry Nijhof BLADMANAGER: Rico van Kranen

acE HollaNd: og-BEHEEr IS vErtroUwEN ScHENKEN’ ACE Holland Property Management BV houdt zich bezig met een zeer specifieke tak van sport: het bedrijf beheert OG voor institutionele beleggers, maar ook voor particulieren. Beheer betekent in de optiek van ACE Holland Property Management een all-inclusive oplossing voor een OG-portefeuille.____ pagina 25

REDACTIEMEDEWERKERS: Hein Arns, Loet van Bergen, Ben Schoonebeek, Marrian Enserink, Hans Hooft, Helen Stenfert Kroese, Gerbert Wubs ACQUISITIE: Rico van Kranen / Nicole Palsgraaf / Joost Vosmer

UIt lIEfdE voor HEt vaK

FOTOGRAFIE: Broer van den Boom Jacques Kok Hein Arns Huting fotografie & beeldmanipulatie

NatIoNaal

VORMGEVING: F-Graphics bv Nijmegen, telefoon: (024) 372 26 22

DRUKKERIJ: JP Tamminga COPYRIGHTS: Het auteursrecht op de in dit tijdschrift verschenen artikelen wordt door de uitgever voorbehouden. Het verlenen van toestemming tot publikatie in dit tijdschrift houdt in dat de auteur de uitgever, met uitsluiting van ieder ander, onherroepelijk machtigt de bij of krachtens de Auteurswet door derden verschuldigde vergoeding voor kopiëren te innen en dat de auteur alle overige rechten overdraagt aan de uitgever. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gekopieerd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.

plEIdooI voor parKmaNagEmENt Parkmanagement is een middel om de kwaliteit van een bedrijventerrein op peil te houden of op een hoger niveau te brengen. Zowel bij bestaande als bij nieuwe terreinen zijn de voordelen aanzienlijk. Als het gaat om schaalvoordelen moet echter gewaakt worden voor te hoge verwachtingen.

EN vErdEr:

Foto: Jacques Kok

ABONNEMENTEN: Telefoon: (024) 360 92 88 Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Alle abonnementen lopen tot 1 januari en worden automatisch verlengd tenzij de abonnee uiterlijk vóór 1 november schriftelijk opzegt. Abonnementsprijs E53,- per jaar (incl. BTW)

Gerard Spong heeft een uitgesproken mening, die hij scherp en zorgvuldig formuleert. Spong koestert zijn status als strafpleiter; die van Bekende Nederlander kan hem gestolen worden. Hij selecteert zijn zaken dan ook geenszins op publicitaire gevoeligheid: ‘Ik ben advocaat, geen PR-man’.

covEr: Bert Hobbelink en Elmar Wouda van DTZ Zadelhoff

Inhoudsopgave en colofon

Haal meer uit uw huisstijl met Multicopy

Voorwoord en actueel

Businessflitsen

Column Creaforti / Businessflitsen

Arnhem op de kaart als CREACITY.NL? Forumdiscussie

Het Kadaster biedt schat aan informatie aan iedereen

De gezonde ontwikkeling van ING Real Estate Finance

Willemsen Bedrijfsmakelaars: de Arnhemse binnenstad is goed op weg

Friand zet koers naar Scandinavië met de KvK Centraal Gelderland:

Vitesse Masters 2007 op Landgoed Welderen goed voor recorddeelname

PWC blikt terug op 2007

Hoe houden we de bestaande bedrijventerreinen courant; VNO-NCW Midden 30

arNHEm

Nov07d.indd 3

25-10-2007 15:17:30

business en huiss t i j l MultiCopy Arnhem: grafische totaaldienstverleners

Een goede huisstijl is goud waard.

Haal meer uit uw huisstijl bij de specialisten van MultiCopy De huisstijl is de visuele presentatie van uw bedrijf of organisatie. Het straalt uit hoe u in- en extern gezien wilt worden. Jong, dynamisch, extravert of juist ingetogen en met oog voor historie en exclusiviteit. Ruim 40.000 MKB bedrijven hebben hun huisstijl laten ontwikkelen, uitvoeren en implementeren door MultiCopy. MultiCopy haalt dan ook méér uit uw huisstijl. Ook in de regio Arnhem.

ndernemer Marius Kamberg van MultiCopy Arnhem: “Als allround grafisch bedrijf staan we organisaties terzijde om de stijl van het bedrijf consequent te vertalen naar de presentatie. Of het nu gaat om briefpapier en visitekaartjes of om de implementatie naar brochures, posters, stands, kerstkaarten en zelfs relatiegeschenken.” Eigen vormgevers Marius Kamberg: “We werken heel erg goed samen met reclamebureaus en ontwerpers in de regio. Wij zorgen dan voor de praktische implementatie. Steeds vaker worden ook onze eigen ontwerpers ingeschakeld om een huisstijl te ontwikkelen. De combinatie van inspirerende creativiteit en de kennis

1001 Huisstijltoepassingen Briefpapier – Visitekaartjes – Facturen – Folders Brochures – Jaarverslagen – Direct Mailings Nieuwsbrieven – Magazines – Vlaggen – Beursstands Displays – Verpakkingen – Kop-en-schotels Relatiegeschenken – Suikerzakjes – Gevelreclame Autobelettering – Verkoopmappen – cd-bedrukkingen Verzenddozen – en nog veel, heel veel meer.

Nov07d.indd 4

van hoe deze ook in productie te vertalen leidt tot verrassende resultaten. Ook in efficiency.” Huisstijlbewaking “Het is heel natuurlijk dat iedereen wil vernieuwen. Vaak zie je dan ook huisstijlen na verloop van tijd verwateren. Dat is zonde, want dan gaat de samenhang uit de presentatie. Juist op deze momenten is het belangrijk om óf te kiezen voor het consequent volgen van wat bestaat óf helemaal iets nieuws ontwikkelen. Dat laatste is vaak helemaal zo gek nog niet. Het laat zien dat je als organisatie met de tijd en de markt mee verandert. En je straalt meteen een nieuw elan en een nieuwe ambitie uit.” Marius Kamberg: “Vaak is het ook helemaal niet kostbaar om ‘in het nieuw’ te gaan. We werken vaak in fases en door slim en efficiënt te denken en te werken kunnen vaak interessante efficiencyslagen worden gemaakt. Denk bijvoorbeeld eens aan geautomatiseerde bestel- en bewakingsystemen als web-to-print. De hele huisstijl wordt dan in een digitale bestelomgeving gebracht en er wordt alleen besteld als de voorraad zichtbaar onder een bepaald niveau komt.” Meer dan drukken alleen “Wij kunnen meer uit huisstijlen halen omdat we meer zijn dan een gewone

drukker alleen. Denk bijvoorbeeld ook eens aan kop-en-schotels met het logo van het bedrijf. Of suikerzakjes, kerstkaarten of vlaggen. We maken het allemaal. Marius Kamberg: “Het leuke is dat je een bedrijf helemaal in de presentatie ziet groeien. Een goed geïmplementeerde huisstijl staat voor instant trots op het bedrijf waarvoor en waarmee je werkt. Als je dan ook nog ziet dat je bijvoorbeeld een receptie met grootformaat displays erg mooi kunt maken binnen de stijl van het bedrijf, dan zie je iedereen groeien. Dat is nou dat beetje extra eer in ons werk.” Advies op maat MultiCopy maakt en implementeert graag huisstijlen. Ondernemer Marius Kamberg: “Ik zou elk bedrijf het advies willen geven om gewoon eens langs te komen of te bellen voor een afspraak. We laten graag zien wat we allemaal kunnen en hoe we voor elke organisatie het werk mooier, beter, efficiënter of slimmer kunnen maken. In de stijl die past bij het huis.” ■ MultiCopy Arnhem Vlamoven 20 (IJsseloord 1) 6826 TN Arnhem Tel. 026-442 92 23 www.multicopy.nl/arnhem

BUSINESS

26-10-2007 12:41:58

a c t uee l

Arnhem is CreaCity.nl Dit is zowel de stelling als het streven van de ondernemer met een warm hart voor Arnhem. Een forumdiscussie over vastgoed en bedrijfshuisvesting kwam met regelmaat terug op het gegeven dat Arnhem een aantal goede usp’s heeft maar dat het profileren van deze sterkten nogal te wensen over laat. Het budget voor degelijke citymarketing van slechts twee ton is veel te laag om een vuist te kunnen maken. En aan de ondernemers ligt dat niet, het is een keuze van de bestuurders. Het wordt tijd dat het tij keert, zodat we meer spraakmakende projecten binnen halen en zeker zo belangrijk de bestaande binnen houden. Koester de trekpleisters die je hebt en daar horen beslist ook bedrijven bij. Arnhem heeft zoveel te bieden. Niet alleen op cultureel gebied maar ook als groene stad, de aangename combinatie van wonen en werken met relatief weinig fileleed. Twee vliegvelden in de buurt, goed opgeleide werknemers en talloze ondernemers met ambities. Een vruchtbare bodem voor een prachtige toekomst voor alle betrokkenen. De uitdaging is echt compleet als we de stadsregio als geheel willen beschouwen. Anno 2007 moet dat lukken. Arnhem Vooruit!

Rico van Kranen, bladmanager

Kerstavond anders bij de Boerderij Brasserie de Boerderij organiseert op kerstavond een geweldig feest in het prachtige Park Sonsbeek. Compleet met vuurkorven, fakkels, kerstbomen, champagne, oesters en muziek. Met onbeperkt mooie wijnen, cava, whiskyproeverij, cocktailbar, heerlijke happen, dj en entertainment. En bij kerst horen natuurlijk cadeaus! Bijvoorbeeld een geheel verzorgde week in Spanje of een weekend lang genieten van een Porsche 911. Hoe klinkt dat? Reserveren kan op nummer (026) 4424396 of via info@brasseriedeboerderij.nl. Graag voor 3 december (gelimiteerd aantal kaarten) Na reservering ontvangt u entreekaarten met daarop een code. Tijdens het feest vindt er een trekking plaats. Aanvang 20.00 uur, afsluiting om 01.00 geheel in stijl met een optreden. De entreeprijs bedraagt g99,00 all-in p.p. Dresscode: Black tie. Vervoer in stijl mogelijk via VES Executive Services (06 29 44 56 18).

• Arbeidsrecht • Huurrecht woon- & bedrijfsruimte • Ondernemingsrecht • Echtscheiding / Alimentatie • Algemene voorwaarden • Incasso’s • Strafrecht • Bestuursrecht

Nov07d.indd 5

KWALITEIT HOEFT NIET DUUR TE ZIJN! Vanaf E 100,= p/u excl. 6% kantoorkosten en B.T.W. Tevens gefinancierde rechtshulp. Gratis oriënterend gesprek na afspraak. Ook in het weekend bereikbaar. De Overmaat 26, 6831 AH Arnhem • Postbus 4112, 6803 EC Arnhem Telefoon 026 - 327 01 34 • Fax 026 - 327 30 64 • www.advocatenpunt.nl

25-10-2007 15:18:07

business f l i t sen

InduSTrIEpArk klEEFSE WAArd BESchIkBAAr: kantoorruimte vanaf circa 50 m2 - 3.000 m2 Bedrijfsruimte vanaf circa 600 m2 - 22.000 m2

OndErnEmEn zOAlS u dAT WIlT dat is wat u mag verwachten van Industriepark kleefse Waard. dit unieke Industriepark in het hart van knooppunt Arnhem –nijmegen biedt al ruim een halve eeuw een thuis voor bedrijven uit tal van branches. Vele vormen van industrie worden al vertegenwoordigd: chemie, research, techniek, kunststofbewerking en dienstverlening. denk aan bedrijven als AkzO, colbond, Teijin Twaron, nedstack en Orange Access. niet voor niets. het 34 hectare grote industriepark beschikt over alle faciliteiten die een ondernemer zich kan wensen. Voor huisvesting geldt; Van kantoren tot bedrijfshallen, de mogelijkheden zijn legio.

ARCADIS Kantoor Beaulieu doet zijn naam weer eer aan Aan de rand van een vermaarde Arnhemse villawijk met panden van statuur, staat Kantoor Beaulieu. Kantoor Beaulieu was een kind van zijn tijd: een typisch jaren zeventig pand met inspringende, terrasvormige verdiepingen, lage plafonds en lange gangen. Praktisch en duidelijk met oog voor de gebruiker gebouwd in een decennium dat volstrekt anders eindigde dan het begon. Hoewel karakteristiek, stellen organisaties vandaag de dag andere eisen aan representativiteit en gebruikersgemak. Huurder en eigenaar stonden dan ook voor een ingrijpende beslissing: verhuizen, slopen en herbouwen of renoveren. Ze kozen voor het laatste. Renoveren bleek een understatement voor de opdracht die ARCADIS en Oranje-Nassau Vastgoed zichzelf oplegden. Het moest een pand worden dat van buiten de jaren zeventig uitdraagt, maar van binnen de sfeer ademt van 2020. De boodschap was dan ook: duurzaam revitaliseren. Duurzaam revitaliseren is een zeer duurzame vorm van nieuwbouw. Een pand hoeft niet te worden gesloopt, zodat optimaal gebruik gemaakt kan worden van bestaande materialen.Veelal gaat het samen met bijvoorbeeld het verbeteren van de thermische isolatie, wat het energiegebruik ten goede komt. Daarnaast kunnen de verbouwplannen en een eventueel nieuw kantoorconcept optimaal op elkaar aansluiten. U leest er alles over in het prachtige fotoboek. Let op: Arnhem Business verloot vijf exemplaren onder de liefhebbers. Interesse, mail uw reactie naar info@eberson-nijhof.nl.

Thema-avond Wetten & Regels bij de KvK

Voor meer informatie neem contact op met de beheerder van het Industriepark: Schipper Bosch Vastgoed Westervoortsedijk 73, 6827 AV Arnhem T +31 (0)26 384 46 46 F +31 (0)26 384 46 47 E arnhem@schipper-bosch.nl I schipper-bosch.nl www.industrieparkkleefsewaard.nl

Weet u al wat er allemaal gaat veranderen in 2008 op het gebied van wetten en regels en fiscaliteiten? Tijdens de thema-avond Wetten & Regels georganiseerd door de KvKl voor Centraal Gelderland, hoort u in korte tijd hoe u kunt inspelen op de regels die in 2008 voor úw bedrijf van belang zijn. Ook krijgt u een overzicht van de mogelijkheden om dit jaar nog fiscaal voordeel te behalen. Wilt u meer weten over wijzigingen op het gebied van fiscale en juridische zaken? Tijdens de korte presentaties hoort u er alles over. U kunt op de avond zelf toegangskaarten afhalen voor de presentaties. Wanneer u vroeg bent heeft u grotere kans om alle drie de presentaties van u keuze bij te wonen. Aan deze thema-avond zijn geen kosten verbonden. Let op:Voor alle presentaties geldt vol = vol. Programma 18.00 uur Ontvangst deelnemers 18.30 uur Aanvang van diverse presentaties verdeeld over drie zalen 21.15 uur Afsluiting van de thema-avond, aansluitend een drankje en gelegenheid om te netwerken of om met de aanwezige partijen van gedachten te wisselen.

Zet in uw agenda: dinsdag 27 november 2007 van 18.00 tot 22.00 uur op de Kronenburgsingel 525, te Arnhem

Nov07d.indd 6

25-10-2007 15:18:08

business f l i t sen

De Gelderse Roos en ArtEZ starten kunstcampagne Rita Weeda opende op 26 oktober de kunstwinkel de Gelderse Roos2 in cafĂŠ Mahler, Musis Sacrum. De winkel is onderdeel van het gelijknamige kunstproject dat ggz-instelling de Gelderse Roos Arnhem heeft opgezet samen met de opleiding Vrije Kunst, ArtEZ Arnhem. In november 2007 betrekt de Gelderse Roos Arnhem een nieuw centrum voor geestelijke gezondheidszorg op De Braamberg. Om het werk van de instelling en de nieuwe locatie nadrukkelijk onder de aandacht te brengen, heeft de Gelderse Roos samen met beeldend kunstenaar Gea Ardesch en de opleiding Vrije Kunst, ArtEZ Arnhem het kunstproject â&#x20AC;&#x2DC;De Gelderse Roos2 â&#x20AC;&#x2DC; bedacht. Dit project koppelt de naam van de instelling aan de gelijknamige plant, die door de stichting Floron onlangs werd gekozen tot â&#x20AC;&#x2DC;plant van Gelderlandâ&#x20AC;&#x2122;. Open dag en opening De Gelderse Roos2 is onderdeel van de grote publiekscampagne die de instelling is gestart om haar activiteiten onder de aandacht te brengen in Arnhem en omgeving. De campagne wordt afgesloten op 19 januari 2008. Dan wordt ook de nieuwe locatie officieel geopend door Ella Vogelaar, minister van Wonen,Wijken en Integratie. Aansluitend is iedereen van harte welkom op een open dag.

Sfeer in Arnhem valt op Onlangs werd de Arnhemse binnenstad bekroond als beste binnenstad. Het oordeel van de jury: â&#x20AC;&#x153;Arnhem heeft een complete stad met een knusse uitstraling, waar de vriendelijke atmosfeer zorgt voor een prettig verblijfsklimaat.â&#x20AC;? Als het aan Bert de Kruijk van Flower and Shower ligt, heeft hij daar onmiskenbaar zijn steentje aan bijgedragen. Zijn bedrijf verzorgt al enige jaren de vele bloemen aan lantaarns op steeds meer straten en pleinen in Arnhem. Het gaat volgens de â&#x20AC;&#x2DC;bloemenkunstenaarâ&#x20AC;&#x2122; om gevoel. â&#x20AC;&#x153;Als de sfeer goed is en prettig aanvoelt, voelt men zich op het gemak. Dan wordt rondlopen en winkelen echt genieten van de binnenstad. Pure ontspanning, waardoor shoppen, cultuur en uitgaan intenser worden beleefd.â&#x20AC;? Zijn bloemensierkunst met de zogeheten flower baskets, is vanwege de hoogte, een fleurig en niet te missen fenomeen in het straatbeeld. â&#x20AC;&#x153;Iedereen heeft een positieve associatie bij bloemen, bewust of onbewust. Ook individuele bedrijven gaan hier in mee, door hun gevel op te fleuren. De komende zomer staat zijn werk natuurlijk weer in volle bloei, in Arnhem, maar ook in Velp en Utrecht. En wat dacht u van uw eigen bedrijfspand? Mail naar info@ flowerandshower.nl om ook uw pand van een fleurige uitstraling te voorzien.

Op zoek naar... sfeer en uitstraling? WWW ÂžOWERANDSHOWER NL T

column

Grootste kantoor van Nederland Te koop: multifunctionele bedrijfsruimte, goed verlicht, schitterend uitzicht. Uitstekende bereikbaarheid, voldoende parkeerruimte. Internet en telefoonvoorziening inbegrepen. Beschikbaar in units van elk 41.582 km2. Aanvaarding per direct. Prijs: vanaf g10 tot g75 per maand.

zult het met me eens zijn: dat is een fors kantoor voor dat geld! Ik verkoop het dan ook met gepaste trots. In makelaarsland heb ik een vrij uniek product. Zo uniek dat Funda.nl en Jaap.nl me niet willen opnemen in de database. Iets over oneerlijke concurrentie, tja. Hoe ziet mijn kantoor er dan uit vraagt u zich af? Dat is lastig te zeggen. U kunt het kantoor naar eigen smaak inrichten, zolang u maar rekening houdt met de andere kopers. En ik garandeer dat het minder dan 5 minuten lopen is van de lokatie waar u dit nu leest. Ongeloofwaardig? Laat ik het maar verklappen, mijn kantoor is geen gewoon kantoor, maar een â&#x20AC;&#x153;mobile officeâ&#x20AC;?. Veel organisaties kennen flexplekken en doen aan telewerken. Ik bied u beide: uw kantoor is waar u bent. Overal in Nederland en daarbuiten. Ik zorg er namelijk voor dat u met uw laptop overal met uw bedrijfsgegevens kunt werken. En dat u met uw telefoon uw e-mail kunt afhandelen. Servicemonteurs, consultants, chauffeurs: ze zijn overal verbonden met hun organisatie en collegaâ&#x20AC;&#x2122;s, en wij zorgen dat dit probleemloos werkt. Ik hoor vaak dat organisaties â&#x20AC;&#x2DC;iets met mobiel e-mail of mobiel internetâ&#x20AC;&#x2122; willen doen. Om efficiĂŤnter en slimmer te werken, kosten te besparen of zaken te automatiseren. Merknamen vliegen rond: BlackBerry, Nokia IntelliSync, Windows Mobile, Symbian, HTC, iPAQ, GPRS, UMTS, HSDPA... maar wat zijn de verschillen en wat zijn de kosten? Kortom: veel mensen willen een nieuw â&#x20AC;&#x2DC;mobiel kantoorâ&#x20AC;&#x2122;, maar weten nog niet welk â&#x20AC;&#x2DC;kantoorâ&#x20AC;&#x2122; het beste bij ze past. Interesse in een vrijblijvende bezichtiging van de verschillende kantoorpanden? U bent al op de lokatie, ik weet daarom zeker dat u zich thuis voelt. Wij bezoeken u graag voor een rondleiding en onafhankelijke demonstratie! â&#x2013; Paul Bongers Creaforti Telecommunicatie BV Reageren? paul@mobileoffice.nl arnhem

adver 92*60.indd 1

Nov07d.indd 7

21-10-2007 12:53:54

25-10-2007 15:18:12

covErStory

Nov07d.indd 8

BUSINESS

25-10-2007 15:18:15

coverstory

m alvast in te spelen op de toekomstige ontwikkelingen en verschuivingen in de bedrijvenmarkt voeren zij een pro-actief beleid. Hobbelink: ‘Wij attenderen het bedrijfsleven op de uitgifte van deze twee percelen bedrijventerreinen die elk zo’n 100 hectare beslaan. Wie er oren naar heeft om zich op een van beide te vestigen, wordt voor twee vragen gesteld. Wat doe ik met mijn oude bedrijfsvestiging? En hoe ga ik vervolgens de nieuwbouw aanpakken?’ Sale & Lease Back De percelen op beide bedrijfsterreinen worden in de komende vijf jaar gefaseerd uitgegeven. Dat rechtvaardigt de vraag waarom DTZ Zadelhoff nu reeds met mogelijke kandidaten het gesprek over de toekomst van hun bedrijfshuisvesting aangaat. Wouda: ‘Natuurlijk kunnen ondernemers alle tijd nemen. Maar de vraag is hoe courant hun onroerend goed is tegen de tijd dat ze de oude bedrijfshuisvesting willen verkopen om vervolgens nieuw te gaan bouwen op een van de nieuwe bedrijfsterreinen. Huisvesting is vaak niet de kerntaak van een ondernemer, dus zal hij daarvoor deskundig advies inwinnen. DTZ Zadelhoff biedt de ondernemer de optie van Sale & Lease Back aan. Dat betekent dat de ondernemer nu al zijn bedrijfshuisvesting verkoopt om deze vervolgens terug te huren om de periode naar nieuwbouw te overbruggen. Wij kunnen de ondernemer daarvoor in contact brengen met een belegger die door deze constructie ook alle tijd heeft om nieuwe huurders te vinden als de ondernemer zijn nieuwbouw heeft gerealiseerd en daarheen vertrekt.’ Quick Scan DTZ Zadelhoff heeft een Quick Scan ontwikkeld aan de hand waarvan de adviseurs van DTZ Zadelhoff de ondernemer kunnen voorrekenen of het interessant is zijn vastgoed al te verkopen en voor de lopende periode terug te huren. Hobbelink: ‘Er is veel vraag bij beleggers naar verhuurd vastgoed, dus kan de ondernemer er een goede prijs voor krij-

gen. De belegger heeft het voordeel dat hij direct huur ontvangt en alle tijd heeft het pand eventueel op te knappen voor de volgende huurder. De Sale & Lease Back constructie voorkomt leegstand en verloedering van bedrijfsvestigingen en bewerkstelligt dat de oude bedrijfsterreinen weer een nieuwe invulling krijgen. Bij een aantal bedrijven zijn wij de Quick Scan al aan het uitvoeren. Daaruit blijkt vaak dat nu al verkopen een positief financieel plaatje voor de ondernemer oplevert. Bovendien heeft deze dan geen zorgen meer over zijn vastgoed.’ Vastgoedadviseur DTZ Zadelhoff is dus niet alleen een specialist in bedrijfsmakelaardij, maar heeft zich ook toegelegd op vastgoedadvisering. Wouda: ‘De bedrijfsmakelaardij is de afgelopen jaren sterk geprofessionaliseerd. Onze kracht is dat we niet alleen kunnen bemiddelen in de traditionele markt van vraag en aanbod, maar al in een heel vroeg stadium kunnen meedenken met ondernemers en eerder bij de ondernemer aan tafel zitten als vastgoedadviseur. Wij adviseren ondernemers niet te wachten met de

DTZ Zadelhoff Arnhem

Ondernemend Arnhem en andere partijen die zich in Gelderland en de Achterhoek willen vestigen of op zoek zijn naar nieuwe huisvesting in een bestaand bedrijvenpark, 7Poort en het Betuws Bedrijvenpark vinden in DTZ Zadelhoff een professionele, meedenkende partner. Wouda: ‘Onze focus ligt op Arnhem, de Achterhoek, Zutphen, het Betuwegebied, Tiel, Ede, Veenendaal en Nijmegen plus de omliggende dorpen en steden. DTZ Zadelhoff kent twaalf regio’s die vanuit twaalf regiokantoren bediend worden. Landelijk werken er inmiddels 500 adviseurs bij DTZ Zadelhoff dat een onderdeel is van de DTZ Groep. In Arnhem werken wij met 20 medewerkers die de kantoren-, bedrijven- en winkelmarkt in onze regio door en door kennen. Daarbij kunnen zij ook gebruikmaken van onze landelijke en internationale netwerken, want de DTZ Groep is internationaal actief in 40 landen en er werken meer dan 10.000 medewerkers voor de DTZ Groep. De adviseurs van DTZ Zadelhoff die vanuit ons regiokantoor in Arnhem werken, zijn bekende gezichten in ons werkgebied. Ze zijn lid van diverse netwerken, waaronder de KAN-sociëteit, het netwerk van VNO/NCW, en het netwerk Arnhem Ambassadeurs dat inmiddels 50 leden telt die strategisch belangrijke posities bij Arnhemse bedrijven bekleden.’

Pro-actief inspelen op de toekomst verkoop van de oude bedrijfshuisvesting tot de nieuwe gereed is, maar nu al na te denken over de toekomst. Naast het beleggen in kantoorruimte groeit de belangstelling van beleggers voor de markt van bedrijfshuisvesting. Op dat vlak kunnen wij intermediëren tussen ondernemers en de beleggermarkt. Maar onze dienstverlening gaat verder: wij kunnen ook meedenken over de nieuwbouw.’ Praktische maatwerkadviezen Daarvoor heeft DTZ Zadelhoff vier belangrijke punten opgenomen in de Quick Scan. Hobbelink: ‘Punt een is:

arnhem

Nov07d.indd 9

25-10-2007 15:18:20

coverstory

ondernemer, denk goed na over de krimp en de groei van je bedrijf. Een te krappe bedrijfshuisvesting bij oplevering van het pand is een gemiste kans. Dus houd er bijvoorbeeld in het ontwerp al rekening mee dat je er op termijn een verdieping op kunt bouwen. Punt twee is de prijskwaliteitverhouding. Voorkom onder- en overprestatie. Punt drie is: denk na over alternatieve aanwendbaarheid en courantheid van je vastgoed. Probeer in je nieuwbouw de ideale mix te realiseren tussen een pand dat ideaal is voor je eigen bedrijfsvoering maar zorg er bovendien voor dat het pand qua maatvoering ook goed verhuurbaar is aan een ander bedrijf. Beperk de hoogte van

je ruimten bijvoorbeeld niet tot 3 meter, maar maak er 6 meter van. Daardoor verruim je de verkoopbaarheid en de mogelijkheden voor toekomstige verhuur. Dat maakt een investering waardevaster. Punt vier is: denk na of je je bedrijfshuisvesting wilt kopen of huren. Huren biedt een ondernemer het voordeel dat hij zijn geld misschien beter kan laten renderen als hij het uitgeeft aan research in plaats van te investeren in een bedrijfspand. Kopen kan een goede oudedagsvoorziening voor een ondernemer betekenen. Wij kunnen ondernemers bij deze afwegingen ondersteunen met praktische adviezen over de fiscale en financiële consequenties van zijn keuze.’ ■

Win-winsituatie

DTZ Zadelhoff kan ondernemers adviseren wat zij met hun oude bedrijfshuisvesting kunnen doen als zij op termijn nieuwbouw willen realiseren. DTZ Zadelhoff is gespecialiseerd in bedrijfsmakelaardij en kan al in een vroeg stadium optreden als vastgoedadviseur door te intermediëren tussen beleggers en ondernemers. DTZ Zadelhoff heeft de constructie Sale & Lease Back ontwikkeld die ondernemers de mogelijkheid biedt hun bestaand vastgoed te verkopen aan een belegger en het vervolgens terug te huren voor de periode dat hij nog in het pand wil blijven en nieuwbouw wil realiseren. De ondernemer weet zich daardoor verzekerd van bedrijfshuisvesting zonder vastgoedrisico en kan de opbrengst uit verkoop aanwenden voor investering in de nieuwbouw. DTZ Zadelhoff hanteert voor de Sale & Lease Back constructie een Quick Scan dat een doeltreffend instrument is om de fiscale en financiële voordelen met betrekking tot bedrijfshuisvesting voor een ondernemer in kaart te brengen. Als vastgoedadviseur kan DTZ Zadelhoff tevens meedenken over het waardevaster maken van een investering in nieuwe bedrijfshuisvesting.

Nov07d.indd 10

BUSINESS

25-10-2007 15:18:27

The m a A r nhe m v o o r ui t

Kansen en bedreigingen vastgoed en bedrijfshuisvesting in Arnhem onder de loep

Arnhem op de kaart als CreaCity.nl? Wanneer haalt Arnhem de voorpagina’s van de landelijke dagbladen met deze spraakmakende kop? Een kwestie van tijd? Een ruimer budget voor doeltreffende citymarketing? Of moet er een te naam en faam bekende ambassadeur opstaan die Arnhem in alle gremia als dé ideale plaats voor bedrijfshuisvesting stevig op de kaart zet? En welke kansen biedt de stadsregio Arnhem-Nijmegen? Of gaan die teloor door het “gekwelder” tussen Arnhem en Nijmegen, de oudste stad van Nederland? Blijven gevoeligheden zoals tijdens de streekderby Vitesse-NEC vaak tot uiting komen de boventoon voeren in het interregionale overleg? Vragen die gespreksleider Rico van Kranen de deelnemers aan het rondetafelgesprek voorlegde in het kader van het forum over vastgoed en bedrijfshuisvesting. Een verslag van Helen Stenfert Kroese.

arnhem

Nov07d.indd 11

25-10-2007 15:18:31

The m a A r nhe m v o o r ui t

eneral manager Diana Bartels van Bilderberg Hotel Wolfheze bracht de deelnemers aan het gesprek alvast in de juiste stemming door een voortreffelijke lunch te serveren. Na een tongstrelende spoon van gerookt kalfsvlees kreeg het gezelschap een knapperig gebakken baarsfilet, geserveerd op een garnituur van groene asperges en Hollandse garnalen. Daarbij liet de gastvrouw een goed glas droge witte wijn schenken. Het ijs was snel gebroken en de disgenoten namen al tijdens de lunch een voorproefje op het komende gesprek dat na de lunch plaatsvond in de Forestière-zaal bij een knappend haardvuur.

Foto’s van boven naar beneden: Kees Kuijper en Peter Riemens

Over the top Aan Van Kranen de aftrap refererend aan een bezielende presentatie van Giesbers directeur Peter Ruigrok en de quote “De goede makelaar denkt mee over de stad.” Hoe wordt de regio door de bestuurlijke gremia aantrekkelijk gemaakt voor investeerders? Heeft de markt vertrouwen in het Arnhemse gemeentebeleid ten opzichte van de vastgoedontwikkeling en bedrijfshuisvesting? Elmar Wouda neemt het voortouw door te stellen dat de ontwikkelingen zich in sneller tempo mogen voltrekken.”De kunst is de sterkten van Arnhem te profileren en bestaande bedrijven te behouden.” Waarop Robert Jan Buis aangeeft dat het ambitieniveau van Arnhem “over the top is in relatie tot wat we in de Arnhemse vraagmarkt waar kunnen maken en dat er onvoldoende budget - slechts twee ton – is uitgetrokken voor goede citymarketing. En dat is een gemiste kans.” Kees Kuijper deelt de mening van Wouda dat Arnhem er goed aan zou doen om de kerncompetenties van de stad en de stadsregio beter te positioneren.” John de Beijer vindt dat de ambities hoog liggen en er veel kansen zijn, maar dat als het erop aankomt te vaak de rem er op gaat. Hij pleit ervoor de uitdaging te zoeken in de potenties van de stadsregio als geheel, “niet alleen de steden Arnhem en Nijmegen, maar vooral ook het sterk

Nov07d.indd 12

verstedelijkte gebied tussen de rivieren waar een groot deel van de bewoners (gaat) wonen en werken.”

Retoriek der provincialen? Van Kranen verwijst naar het rapport Kantorenbeleid Arnhem 2006 - 2010, waarin voor verdere leegstand wordt gewaarschuwd en de vermarkting van de stad en haar locaties als strategie word genoemd. Waarmee onder meer als kerncompetenties benoemd zijn de kwaliteit van wonen, de groene omgeving, een goed opgeleide workforce en de nabijheid van twee vliegvelden. Rob Hengeveld attendeert het gezelschap op het feit dat Arnhem een verzorgingsgebied heeft van slechts 150.000 inwoners en stelt vervolgens: “Is het reëel daarvoor 1 miljoen m2 kantoorruimte te realiseren? Arnhem is geen Shanghai.” Kees Kuijper typeert deze ambitie als de “retoriek der provincialen” en haalt het voorbeeld van Roermond aan met een verzorgingsgebied van 22 miljoen inwoners, inclusief het Ruhrgebied. Waarop Erwin Ykema terecht opmerkt dat het verzorgingsgebied uit 700.000 inwoners kan bestaan “als de passerpunt in Arnhem wordt geplaatst.” Inzoomen op kerncompetenties Naarmate het gesprek meer vorm krijgt, ontstaat langzaam maar zeker consensus rond de tafel dat inzoomen en concreet focussen op de kerncompetenties de beste opties biedt. Groen, prettig wonen en werken; geen files dus een productievere dagbesteding. Een goed cultureel aanbod, want Arnhem heeft op cultureel gebied veel te bieden en wordt bovendien het domicilie van een nieuw nationaal museum. Ook onderscheidt de stad zich duidelijk als een modestad, die zich kan meten met internationale concurrenten. Dus het is zaak in te zetten op kerncompetenties, mits deze goed gecommuniceerd worden. Daarvoor moet de gemeente echter een ruimer budget beschikbaar stellen. Robert Jan Buis merkt terecht op dat het hoog tijd

wordt om Arnhem prominenter op de kaart te zetten, omdat “kannibalisatie” vanuit Enschede door wervingscampagnes in de Arnhemse regio een reële bedreiging vormt. Waarop Erwin Willemsen het gezelschap de vraag stelt of Arnhem wel voldoende herkenbaar is als vestigingsplaats voor nieuwe bedrijvigheid. In hoeverre zijn Arnhem en de stadsregio Arnhem-Nijmegen aantrekkelijk voor grote bedrijven of landelijke organisaties? De kans daarop acht men klein; voor back offices van multinationals ziet men wel kansen. Inzetten op het MKB biedt de meeste kansen, valt rond de tafel te beluisteren. Twee sporen meer kansen Dan rijst de vraag hoe Arnhem zich moet profileren: als stadsregio tezamen met Nijmegen? Of als een stad met een duidelijke eigen identiteit? De cultuurverschillen zijn groot, is alom de mening. Er gaan geluiden op om de sterke punten van beide steden te combineren. Valente oppert de mogelijkheid om ook de mogelijkheden van nauwere samenwerking met Apeldoorn te overwegen. De discussie gaat heen en weer: enerzijds wordt aangegeven dat blijven hangen in de warme deken van de stadsregio de vaart uit de ontwikkelingen haalt. Dat pleit voor meer focus op de eigen corporate identity van Arnhem. Maar anderzijds wordt Arnhem nog te vaak gezien als een grote bouwput, omdat de ontwikkelingen van en rond het station nog lang niet zijn gerealiseerd. Peter Riemens pleit voor voortvarende afronding ervan en vindt daarvoor algehele bijval: zo snel mogelijk afronden wat nog in de steigers staat en dan de stadsregio actief profileren als breekijzer op bestuurlijk niveau. Daarnaast een goede profilering neerzetten op stadsniveau met behulp van citymarketing. Genoeg te melden Nog even staat de discussie stil bij de kerncompetenties en het versterken van alle kwaliteiten van de stadsregio. Hoe wil men een en ander communiceren? Met welke doelstelling?

BUSINESS

25-10-2007 15:18:36

The m a A r nhe m v o o r ui t

Bart Kuipers geeft aan dat Twente en Groningen goede groeiprofielen in de markt hebben gezet. Met betrekking tot de samenwerking binnen de stadsregio acht hij het noodzakelijk dat de regio met één gezicht naar buiten toe standpunten inneemt en dat onderling binnen de kern de sterke punten verdeeld worden. Met als doel dat daardoor extern een sterker beeld van de regio ontstaat en de regio succesvoller kan acquireren conform het Twentse stadsmodel. Op verzoek van de gespreksleider licht John de Beijer een aantal projecten van Giesbers Gebiedsontwikkeling toe: project de Limos in Nijmegen, De Groene Treden in Arnhem en het Betuws Bedrijvenpark aan de A15 waar Giesbers als private ontwikkelaar netto 85 hectare bedrijvenpark tussen de rivieren gaat realiseren. Peter Riemens van bd architectuur vertelt over Arnhems Buiten dat ook een terrein met potentie in het Arnhemse vertegenwoordigt. Een aantal gebouwen was onlangs te bezichtigen tijdens de open monumentendag, o.a. gebouw B38 waar bd architectuur is gehuisvest. Een ongekend groot aantal bezoekers is in een paar uur tijd komen kijken. Men was erg enthousiast over de huidige gebouwen en parkachtige omgeving. De toekomstvisie van het voormalig KEMA-terrein, nu omgedoopt tot “Arnhems Buiten”, is donderdagavond 4 oktober gepresenteerd aan omwonenden. De toekomstvisie omvat een combinatie van werken, wonen en leven. Minder kantoren en meer woningbouw met een open karakter. De verkeersafwikkeling is nog een heikel punt. Andere voorbeelden die ter tafel komen zijn de Rijnboog, de verbinding tussen Arnhem Centraal via het Coehoorngebied naar het Kerkplein en het stadhuis en het Stationsplein van Nijmegen dat vanaf 2009 op de schop gaat. De deelnemers pleiten voor diversiteit, op heldere sturing met betrekking tot de periferie en centraal gelegen stadslocaties. Op het aantrekken van de juiste gebruikers voor de daartoe geëigende plekken.

het forum over vastgoed en bedrijfshuisvesting

Foto’s links: Bart Kuipers, Rico van Kranen, Rob Hengeveld Foto’s rechts: Erwin Willemsen, John de Beijer

arnhem

Nov07d.indd 13

25-10-2007 15:18:51

The m a A r nhe m v o o r ui t

Foto’s links: Elmar Wouda, Robert Jan Buis Foto’s rechts: Erwin Ykema, Natale Valente

Lef en vertrouwen De opmerking richting bestuurders valt: hoeveel lef heb je om te gaan? Hetzelfde geldt voor de ontwikkelaars en financiers. Bart Kuipers geeft aan een goed gevoel te hebben over het project Plein 44 van ING Real Estate Development in Nijmegen. John de Beijer heeft het volste vertrouwen in de ontwikkeling van het Betuws Bedrijvenpark, een belangrijke toekomstige werklocatie in het gebied tussen de rivieren. Uitvoerig marktonderzoek heeft ten grondslag gelegen aan de planning van dit bedrijvenpark. Sterke grote trekkers die zich hier gaan vestigen, kunnen een belangrijke rol spelen bij het succes van de stadsregio. Hierbij wordt de vergelijking gemaakt met detailhandelsprojecten. Grootschalige detailhandelvoorzieningen aantrekken schept kansen en vergroot de passantenstromen. NXP in Nijmegen wordt genoemd als voorbeeld van een bedrijf dat “brains” aantrekt en “incubators”, die zich mettertijd tot grotere bedrijven kunnen ontwikkelen. Lef en vertrouwen zijn de kernwoorden voor ontwikkeling. Waarbij de opmerking wordt geplaatst dat zowel Arnhem als de stadsregio Arnhem-Nijmegen gebaat zouden zijn bij een ambassadeur die de kwaliteiten goed voor het voetlicht weet te brengen. Daar ontbreekt het volgens de deelnemers aan, omdat zowel het gemeentelijk beleid als de rol van de Kamer van Koophandel te weinig voortvarend zijn. CreaCity Tot slot worden de kerncompetenties nog eens onder de loep genomen en is men unaniem van mening dat “gekwelder” tussen Arnhem en Nijmegen, zoals Kees Kuijper het treffend typeert, geen zoden aan de dijk zet. Voor de korte en langere termijn is voortvarende profilering vereist, waarbij Arnhem zich ook duidelijk kan onderscheiden door de creativiteit van de stad. Op modegebied heeft de stad al internationaal naam gemaakt. Ook op cultureel gebied heeft Arnhem veel te bieden. Qua groene omgeving, natuur

Nov07d.indd 14

en sportfaciliteiten oefenen de Hoge Veluwe, de vele musea en sportfaciliteiten als Papendal en Gelredome een grote aantrekkingskracht uit op mensen die prijs stellen op wonen en werken in een mooie omgeving, zonder de dagelijkse verkeerscongestie van de Randstad. Maar, zo is de conclusie, het is een kwestie van lef, vertrouwen en willen doorpakken. De overheid stelt en faciliteert de kaders, is het eindoordeel, maar de markt draagt de risico”s en realiseert. Daar heffen de deelnemers na afloop van het rondetafelgesprek het glas op en wisselen kaartjes uit om contact met elkaar te houden. ■

AAN TAFEL Aan het rondetafelgesprek over bedrijfshuisvesting in en rond Arnhem namen deel: John L. de Beijer, directeur Giesberg Gebiedsontwikkeling Kees C.G.F. Kuijper, algemeen directeur Van Kessel & Janssen, Bouwconsultancy Peter E. Riemens, directeur bd architectuur afdeling bouwkunde en advies Rob J. Hengeveld, directeur Meeùs Bedrijfshuisvesting Gelderland Robert Jan Buis, directeur ABC Bedrijfsmakelaars Elmar P.R. Wouda, adjunct-directeur DTZ Zadelhoff Erwin Willemsen, key account manager Kadaster Erwin Ykema, senior private banker ABN AMRO Private Banking Natale Valente, directeur Fidente Investments Bart G.J, Kuipers, relationship manager ING Real Estate Finance regio Noord-Oost Nederland Rico van Kranen, bladmanager van Arnhem Business

BUSINESS

25-10-2007 15:19:02

t he m a V a s t g o e d en B e d r i j f shuis v es t in g

Kadaster biedt schat aan informatie voor iedereen “Men moet meer doen met onze informatie” Het Kadaster registreert al 175 jaar gegevens over vastgoed, percelen en hypotheken in Nederland. Toch is het Kadaster geenszins een stoffige organisatie. Sterker nog als er één organisatie is die de afgelopen jaren met zijn tijd is meegegaan dan is dat het Kadaster wel. Door toepassing van de modernste ICT technieken is het Kadaster een ware schatkamer aan informatie voor zowel de publieke als ook de private sector.

u de wildgroei aan bedrijventerreinen langzaam begint weg te ebben en er selectiever gekeken wordt waar en hoe er nieuwe ontwikkelingen gedaan worden, is het inschakelen van het Kadaster al in het voortraject van grote waarde. Erwin Willemsen, key accountmanager bij de afdeling zakelijke markt van het Kadaster, vindt dan ook dat het Kadaster niet altijd op de juiste waarde geschat word: “Onbekend maakt onbemind. Het Kadaster is een openbaar orgaan. Binnen de zakelijke markt zijn we wel bekend, maar meer om geraadpleegd te worden als een deal al nagenoeg rond is. Wij zijn er echter voor de publieke sector en voor de private sector. Overheidsinstellingen en projectontwikkelaars baseren de beslissingen op ongeveer tien parameters. Wij kunnen hen op een aantal van die parameters van dienst zijn om tot een beter besluit te komen. En wel juist in de voorfase alvorens een besluit genomen wordt over een gebied of project, door het leveren van maatwerkdiensten en/of advies.” Het Kadaster heeft zich ontwikkeld tot een allesomvattende organisatie die naast de standaard producten als hypotheekgegevens, gemiddelde koopsommen, transactiegegevens, perceelsgegevens en kadastrale kaarten,

tegenwoordig maatwerk biedt. Behalve panden en percelen registreert het kadaster ook gegevens over schepen en vliegtuigen die beroepsmatig gebruikt worden. De cijfers zijn indrukwekkend. In 2006 stonden 8.6 miljoen percelen in de boeken. Werden 624.000 hypotheken ingeschreven, bijna 489.000 transportakten ingeschreven. Bovendien werden ruim 21 miljoen informatieverzoeken verwerkt. De informatieverzoeken komen voornamelijk via het notariaat, gemeenten, de makelaardij en de projectontwikkelaars binnen. De gegevens zijn tegen betaling voor iedereen toegankelijk. “Wij registreren ook of er rechten van derden op een pand of perceel gevestigd zijn. Zoals bijvoorbeeld een recht van overpad of een recht van vrij uitzicht. Neem nou een project als het Rijnboogproject in Arnhem. Wij kunnen feilloos aangeven waar rechten van derden zijn gevestigd, welk pand van wie is en waar monumenten staan”, aldus Willemsen. Hij verbaast zich er over dat projecten stevige vertragingen oplopen. Veelal zijn de vertragingen te vermijden. “Projectontwikkelaars en bedrijven stappen meestal eerst naar een gemeente. Wethouders zijn maar voor vier jaar gekozen en zullen in die vier jaar datgene willen realiseren waarvoor zij gekozen zijn. Daarom

ontbreekt het in mijn ogen af het toe aan een lange termijn visie van een overheidsinstelling. Zij moeten meer doen met de beschikbare informatie. Als je dat doet, dan zullen vertragingen tot een minimum beperkt blijven.” Met de beschikbare informatie doelt Willemsen op de digitale mogelijkheden die het Kadaster heeft. Verhuisbewegingen, monumenten, rechten van derden, het leidingwerk dat in de grond ligt, eigenaren van percelen, alles kan gevisualiseerd worden in kaarten. Een voordeel van het feit dat ook de Topgrafische Dienst onderdeel is van het Kadaster. Willemsen waarschuwt Arnhem voor het verlies van de eigen identiteit in het KAN. “Arnhem moet zich profileren als Arnhem. Nijmegen als Nijmegen en Overbetuwe en Lingewaard als Overbetuwe en Lingewaard. Natuurlijk is samenwerking is noodzakelijk, maar Arnhem moet niet opgaan in het grotere geheel van het KAN.” ■ Feiten en cijfers 2006 Aantal geregistreerde percelen: 8.640.000 Aantal ingeschreven transportakten: 488.732 Koopovereenkomsten: 21.504 Nieuwe perceelsvormingen: 68.632 Ingeschreven hypotheekakten: 624.050 Informatieverzoeken: 21.313.143

arnhem

Nov07d.indd 15

25-10-2007 15:19:11

t he m a V a s t g o e d en B e d r i j f shuisves t in g

Hoe flexibel is het gebouw in de toekomst? De brandweerkazerne in Wijchen met het kenmerkende schuin aflopende grasdak

Het Goffertstadion werd door hen omgebouwd, gebaseerd op eerdere ervaringen met het Heracles-stadion in Almelo. Maar ook de nieuwe brede school in Bemmel is door hen begeleid, evenals de brandweerkazerne in Wijchen met het opvallende schuin aflopende grasdak.

aar ook elders in Nederland zijn ze actief. In Rotterdam begeleiden ze bijvoorbeeld de verbouwing/restauratie van het stadhuis aan de Coolsingel, en in Apeldoorn zitten ze achter de bouw van het Omnisportcentrum, de eerste indooratletiekbaan van Nederland. En zo zijn er nog talloze grote en kleine bouwprojecten. Wie zijn deze mensen? We hebben een gesprek met Ton Oude Sogtoen, vestigingsleider SBM Vastgoedbeheer, en Jos Kronenberg, vestigingsleider Arnhem van SBM Bouwmanagement. Een ingenieursbureau voor proces- en projectmanagement en huisvestingsadvies dat twintig jaar geleden werd opgericht, en dat als basis de kritische kostencalculatie heeft en daar vanuit bouwprocessen begeleidt. Van ideevorming en second opinion via (ver)bouw en interieurmanagement tot exploitatiebeheer en zelfs herbestemming na afloop van de levensduur van het gebouw – want ook dat is bouwen en anticiperen op de toekomst. Herbouwen Jos Kronenberg: “Elk gebouw krijgt in de loop van de tijd een andere bestemming. Soms noodgedwongen. Als je tijdens het ontwerp daar geen rekening mee houdt, moet je tijdens de rit gaan herbouwen. Daar kunnen

Nov07d.indd 16

wij in begeleiden.” SBM Bouwmanagement ondersteunt eigenaren en gebruikers van vastgoed en opdrachtgevers met bouwambities die streven naar een optimale inzet van (financiële) middelen. SBM levert direct toe te passen kennis en ondersteuning in de ontwikkelings-, realisatie-, en beheersfase van het vastgoed. Huzarenstukje Het Omnisportcentrum wordt een huzarenstukje, aldus Jos Kronenberg. “Tijdens de Champions Leaguewedstrijden zal de bouw gewoon doorgaan. Daarbij krijgen we de nodige organisatorische problemen, zoals het gegeven dat supporters over de bouwplaats moeten kunnen lopen. Hun veiligheid kunnen we echter garanderen. We zullen ook eerder een accommodatie laten opleveren met de nodige tijdelijke voorzieningen. Voor ons zijn dit mooie uitdagingen waar we ons echt in kunnen vastbijten.” Portemonnee Leegstaande gebouwen worden nog wel eens door beleggers opgekocht om er een andere bestemming aan te geven. Dat kan kantoorruimte betreffen, maar ook bedrijfsruimte. SBM Bouwmanagement wordt dan vaak gevraagd om een haalbaarheidsonderzoek in te stellen. Omdat het bureau onafhankelijk werkt, kan het een objectief oordeel geven. Dezelfde neutraliteit past het

BUSINESS

25-10-2007 17:41:45

t h e m a Va s t g o e d e n B e d r i j f s h u i s v e s t i n g

Het Omnisportcentrum in Apeldoorn. Tijdens de bouw kan de eerste Champions Leaguewedstrijd gewoon doorgaan.

toe bij de projectbegeleiding. Jos Kronenberg: “Juist omdat we geen belangen hebben bij architect , bouwbedrijf of andere (onder)aannemers, kunnen we voor de opdrachtgever de beste begeleiding geven. “Uiteindelijk is het de portemonnee van de opdrachtgever”, valt Ton Oude Sogtoen in. “Doordat je alle disciplines beheerst kun je het beste overzicht houden en een bouwtraject begeleiden. Geen verraderlijke PM-posten, geen vertragingen, geen onverwachte meerkosten. Dat is wat een opdrachtgever verwacht, en dat is waar wij sterk in zijn.” Woondrome De opdrachtgevers van SBM Bouwmanagement bevinden zich zowel in de kringen van ondernemers als in die van de overheid (scholen, brandweer) en instellingen en organisaties (zorg/ ziekenhuizen). Jos Kronenberg: “Het Woondrome in Wijchen is in deze regio een mooi voorbeeld van onze inbreng voor ondernemers.” Door de privatiseringen van de afgelopen jaren zijn er steeds meer scholen die nu zelf verantwoordelijk zijn voor hun gebouwen. Ton Oude Sogtoen: “We zien een sterke toename in bouwplannen in deze sector. Er komen dan ook heel mooie schoolgebouwen in de regio. Kijk naar Bemmel, waar we twee scholen hebben gerealiseerd: het OBC Junior College, en de brede school Klaverkamp.

Verloren energie Naast haalbaarheidsonderzoeken, bouwtrajectbegeleiding en exploitatiebeheer is het interieurmanagement een belangrijke discipline van SBM Bouwmanagement. Jos Kronenberg: “Soms kibbelen directies zelfs met interieurarchitecten over de vloerbedekking. Of over wat voor soort verlichting je moet gebruiken. Dat is natuurlijk verloren energie; als directeur moet je je op belangrijker zaken richten. Wij nemen het interieuradvies in deze gevallen mee in onze bouwtrajectbegeleiding. Juist doordat wij alle touwtjes in handen hebben, hebben we goed overzicht en kunnen we het bouwproces zo efficiënt mogelijk laten verlopen.” Ton Oude Sogtoen besluit: “95% van onze opdrachtgevers zijn terugkomende opdrachtgevers. Dat zijn opdrachtgevers die naar de toekomst blijven kijken, en hun gebouw flexibel willen laten blijven.” ■

Het OBC Juniorcollege te Bemmel

Jos Kronenberg (zittend) en Ton Oude Sogtoen buigen zich over een nieuw bouwplan

SBM Bouwmanagement Velperweg 87-1 6824 HH Arnhem (026) 370 19 00 Hofstraat 79 Postbus 665 7600 AR Almelo (0546) 86 19 19 www.sbm-groep.nl

arnhem

Nov07d.indd 17

25-10-2007 17:41:00

BUSINESS EN BErEIK

aaNlEg SpItSStroKEN om doorStro

Nov07d.indd 18

BUSINESS

25-10-2007 15:19:39

Business en Bereik

stroming A-12 bij Ede te verbeteren T

jalling de Boer, projectleider bij Rijkswaterstaat, geeft uitleg. “De A-12 is de belangrijkste verbinding tussen de Randstad en het achterland en het daarachter gelegen

Duitsland. Doordat in 2004 de A-30 tussen Ede en Barneveld, met direct aan het begin een afslag naar de bedrijventerreinen, werd geopend, is er een grotere druk op het verkeer gekomen. Bovendien krijgt Veenendaal een extra afslag naar de Oostelijke Rondweg. Dat geeft in de nabije toekomst nog meer drukte.” Weven Op een kort traject met 3 aansluitingen en één knooppunt moeten weggebruikers zowel in- als uitvoegen, het zogenaamde weven. Dat vertraagt het verkeer dat al op de snelweg rijdt aanzienlijk. Tjalling de Boer: “Wat er nu gaat gebeuren is het volgende. Er worden spitsstroken aangelegd waardoor het verkeer in de spits drie rijstroken tot zijn beschikking krijgt in plaats van twee.Tevens komen er weefstroken die twee dicht op elkaar volgende in- en uitvoegstroken met elkaar verbinden. Hierdoor kan het weven tot minder verstoring leiden van het doorgaande verkeer. Immers, dat wijkt nu als het ware uit naar de twee linkse stroken, waardoor de doorstroming minder gehinderd wordt.” De planning van dit project is opgesplitst in twee fasen. Het eerste deel, tussen Veenendaal en de A-30, duurt tot mei 2008. Daarna komt het tweede deel, tussen de A-30 en het viaduct over de Edeseweg net ten oosten van Ede aan de beurt.Voor de zomer van 2009 moet het hele project voltooid zijn. Sneller besluiten Het project kan versneld worden aange-

legd door de zogenaamde Spoedwet, die door minister Roelf de Boer van Verkeer en Waterstaat in 2003 werd ingesteld. De belangrijkste kenmerken daarvan zijn, dat het aantal fasen in de oorspronkelijke besluitvorming is teruggebracht. Bovendien is een verbreding met een spitsstrook niet meer MER-plichtig, wat ook tijd scheelt, en er gelden kortere termijnen voor overheid, burgers en rechters. Ook komt er een strakke(re) coördinatie tussen het wegaanpassingsbesluit en de uitvoeringsbesluiten (bijvoorbeeld vergunningen en ontheffingen). Er wordt een tijdwinst van gemiddeld twee jaar bereikt door instelling van de Spoedwet. Geen files meer tot 2020 De doelstelling die Rijkswaterstaat zich heeft gesteld, is dat er tot 2020 geen fileproblematiek meer kan voorkomen op dit stuk weg. De spitsstrook, die bij een verkeersintensiteit van meer dan 3000 voertuigen per uur ook buiten de spits kan worden opengesteld, biedt daartoe voldoende capaciteit, zo blijkt uit verkeersmodel berekeningen.. Tjalling de Boer legt uit dat er veel onderzoek vooraf is gepleegd. “We zijn al twee jaar geleden met de voorbereidingen begonnen. Voordat we het project startten hebben we al onderzoek laten doen naar mogelijke verkeersknelpunten die zich voor kunnen doen tijdens de uitvoering. Op grond daarvan is de minimale breedte van de rijbanen tijdens de uitvoering vergroot. Aanvankelijk zouden er twee smallere stroken ontstaan, maar daardoor konden personenauto’s vrachtwagens niet passeren. Nu zijn de stroken iets breder, waardoor de doorstroming op dit moment vergelijkbaar is met dat van voor de vakantie, zo hebben we gemeten.” Betrokken “Daarnaast hebben we de inwoners en ondernemers uit de omgeving bewust betrokken bij de plannen. Resultaat hiervan is bijvoorbeeld dat de tunnel bij De Klomp toch niet afgesloten wordt, wat aanvankelijk wel de bedoeling was. Bovendien is er extra openbaar vervoer in-

gezet tussen De Klomp en het ziekenhuis in Ede. Daar wordt nu gemiddeld door ruim 90 mensen per dag gebruik van gemaakt. Op station De Klomp worden binnenkort ook leenfietsen ter beschikking gesteld. Met de pomphouder in De Klomp zijn afspraken gemaakt omdat hij door de werkzaamheden omzetverlies lijdt.” Kamsalamander Arjen van Kempen, projectmanager realisatie infrastructuur, vult aan: “Rijkswaterstaat heeft bewust gekozen voor een dialoog met de omgeving. Bewoners worden betrokken en zelfs de natuur wordt gerespecteerd. Zo wordt er een ecoplas aangelegd voor de kamsalamander die in dit gebied huist. Ook wordt er een natte ecoduiker onder de A12 aangelegd, naar die plas toe, zodat er een verbindingszone ontstaat voor het diertje. Dit soort ecoplassen en -duikers leggen we tegenwoordig bij veel projecten in Nederland aan. Ook worden er voor alle bomen die moeten worden gekapt, nieuwe bomen geplant. Rijkswaterstaat is voortdurend op zoek naar innovatieve manieren om met de schaarse ruimte en middelen die beschikbaar zijn, om te gaan.” Begrip Arjen van Kempen heeft meer van dit soort projecten in het KAN-gebied onder zijn hoede vooral op het gebied van water, hier is nog veel uitbreiding van het verkeer mogelijk. Collega projectmanagers zijn bezig met de verbreding spitsstroken van de A50 bij Ewijk en de A15 richting Enschede. Alle viaducten die bij dit project over de A-12 liggen, worden vervangen door langere viaducten. De tunnel bij Veenendaal wordt verlengd. Er komt een extra viaduct bij de nieuwe aansluiting van de Oostelijke Rondweg Veenendaal op de A12. “We roepen weggebruikers wel op om de A-12 zo veel mogelijk te mijden in de spits en bijvoorbeeld te kiezen voor het openbaar vervoer, of alternatieve routes. Het is de komende twee jaar even doorbijten, maar daarna zijn de vertragingen verleden tijd. We hopen dat de mensen daarvoor begrip hebben.” Op de hoogte Arjen van Kempen is trots op zijn projectteam: “We hebben met dit project een uniek voorbeeld in handen. Met Rijkswaterstaat als initiatiefnemer en de combinatie Van Gelder, Haverkort Voormolen en Van Gelder KLM als uitvoerende aannemers kunnen we laten zien dat je met een versnelde procedure in korte tijd veel goeds kunt doen voor de bereikbaarheid van onze regio. Ondernemers, bestuurders en inwoners van het gebied kunnen stapsgewijs zien hoe de vorderingen zijn. We zullen met informatieavonden en dergelijke regelmatig de mensen op de hoogte houden.” Daarnaast staat er op website www.rijkswaterstaat.nl/A12 de nodige informatie en via de landelijke informatielijn 0800-8002 (gratis). ■ arnhem

Nov07d.indd 19

26-10-2007 12:42:56

t H E m a va S t g o E d E N B E d r I j f S H U I S v E S t I N g

gEzoNdE oNtwIKKElINg vaN INg rEal EStatE fINaNcE

acqueline constateert dat de gezonde ontwikkeling van marktleider ING Real Estate Finance in de regio Noord-Oost Nederland mede het gevolg is van successen op het gebied van beleggingsfinancieringen, financieringen van vastgoed in Duitsland en het versterken van de eigen positie in de markt voor projectfinancieringen. Particuliere beleggers, instituten, fondsen, maatschappen, vennootschappen en woningcorporaties die willen beleggen in commercieel vastgoed of zelf projecten willen realiseren kunnen rekenen op de expertise en gedegen marktkennis van haar team dat inmiddels is uitgegroeid tot 25 medewerkers. In de regio zijn zeven relationship managers actief die allen een aandachtsgebied hebben in de regio. Objectfinancier bij uitstek Het team onderscheidt zich in de markt als objectfinancier en door de grote kennis van vastgoed, de regi-

Nov07d.indd 20

BUSINESS

25-10-2007 15:19:49

T H E M A VA S T G O E D E N B E D R I J F S H U I S V E S T I N G

ING Real Estate Finance heeft de afgelopen jaren in de regio Noord-Oost Nederland een gezonde ontwikkeling doorgemaakt. Deze heeft begin 2007 geleid tot een aantal positieve mutaties. Jacqueline van der Stelt (36), voormalig commercieel directeur van de Arnhemse vestiging, is benoemd tot regiodirecteur. Bart Eijsvogels (36) is aangetrokken om haar op te volgen als commercieel directeur. Ook het aantal medewerkers is fors uitgebreid, met als gevolg dat het pand aan de Velperweg is verruild voor een groter pand aan de Jansbuitensingel in Arnhems centrum. onale vastgoedmarkten en het uitgebreide netwerk dat het ter beschikking stelt aan zijn relaties. ‘Als onze relaties daarom vragen, kunnen wij ze in contact brengen met andere relaties, onze wereldwijd opererende collega’s en op verzoek ook met de twee andere ING Real Estate divisies Development en Investment Management. Bovendien verrichten wij veel onderzoek naar de ontwikkelingen in de vastgoedmarkt. Ons regiokantoor onderscheidt zich door zijn platte organisatie, waardoor wij slagvaardig kunnen reageren.’ En dat is geen sinecure gezien de grootte van de regio die Gelderland, Overijssel, Drenthe, Flevopolder, Friesland en Groningen omvat. Daarbij is ING Real Estate Finance regio NoordOost Nederland sinds twee jaar ook actief in Duitsland voor Nederlandse relaties die Duits vastgoed willen kopen in economisch krachtige regio’s en de grote steden van Duitsland. Grensverleggend ‘Onze focus ligt op Nordrhein Westfalen, het Ruhrgebied, Nieder Sachsen, Hamburg, en het zuiden van Duitsland, waaronder de steden Frankfurt, Stuttgart en München. Nederlandse beleggers hebben een groeiende belangstelling voor vastgoed sinds

het een aantal maanden minder tot slecht gaat op de onzekere aandelenmarkten. Daardoor zijn de vastgoedprijzen sterk gestegen en is een krapte in het aanbod van commercieel vastgoed in de vorm van verhuurde kantoren, winkels, bedrijfs- en logistieke objecten en uitpondwoningen ontstaan. Het zit de Nederlander in zijn DNA om dan op zoek te gaan naar alternatieven. Daaruit is de belangstelling voor vastgoedbeleggingen bij onze Oosterburen ontstaan. Onze relaties verwachten van ons als hun financier dat wij hen daarin volgen. De Duitse markt is echter totaal anders dan de Nederlandse, dus het vergt veel knowhow van onze organisatie om onze relaties te helpen op een verantwoorde manier een nieuwe markt te betreden.’ Projectfinancieringen Bart Eijsvogels constateert dat veel beleggers in vastgoed daarnaast een uitstapje maken door vóór in het traject te gaan zitten. ‘Omdat het vaak moeilijk is om nieuwe beleggingsobjecten te vinden en aan te kopen gaan steeds meer beleggers zelf ontwikkelen als ze daarvoor een goede locatie hebben ontdekt. De markten van beleggingsfinancieringen en pro-

jectfinancieringen raken elkaar en lopen in elkaar over. Een logisch gevolg daarvan is dat wij ons daarom ook steeds meer op projectfinancieringen richten en onze positie in die markt versterken. We kunnen onze relaties maatwerkoplossingen bieden, omdat wij bovendien kunnen beschikken over de kennis en expertise. ING Real Estate is dé vastgoedspecialist binnen ING Groep en behoort wereldwijd tot de drie grootste vastgoedspelers.’ Toegevoegde waarde De vestiging in Arnhem biedt relaties van oudsher veel toegevoegde waarde door de grote vakkennis en inzet van het regioteam. ‘Wij doen zaken met praktisch alle in vastgoed geïnteresseerde partijen in de Arnhemse regio. In Arnhem/Nijmegen nemen wij ook historisch gezien een prominente plaats in als vastgoedfinancier. Ter plaatse zijn wij bovendien maatschappelijk gezien actief in de vastgoed-netwerken, onder meer door de Outdoor Gelderland Vastgoed borrel te organiseren, de KAN-Vastgoedrapportage te sponsoren en met onze skybox bij Vitesse. Op deze manier weten we goed wat er regionaal speelt en staan we dagelijks met beide benen in de dynamische Arnhemse markt.’ ■ ARNHEM

Nov07d.indd 21

Jacqueline van der Stelt en Bart Eijsvogels

25-10-2007 17:31:21

oost en west binnen handbereik

Ondernemen is kansen zien en ze grijpen. Geef uw bedrijf en uw visie de ruimte op een van de prachtige kavels in BusinessPark 7Poort.

BusinessPark 7Poort: • unieke ligging aan de A12 en het nieuwe station Zevenaar Oost • in no time naar de Randstad of het Ruhrgebied • 90 ha bedrijventerrein, met kavels in categorie 1 tot en met 4 • hoogwaardige voorzieningen als glasvezel en parkmanagement • 50.000 bedrijven en 1 miljoen consumenten binnen een straal van 20 kilometer • pal naast 1.500 nieuwe woningen in Groot Holthuizen

Kijk op 7Poort.nl

Nov07d.indd 22

25-10-2007 15:20:01

t H E m a va S t g o E d E N B E d r I j f S H U I S v E S t I N g

de gelegenheid toe geven en bepaalde faciliteiten bieden.”

dE arNHEmSE BINNENStad IS goEd op wEg De Arnhemse binnenstad heeft veel te bieden op het gebied van winkelen, werken en wonen. En dat wordt steeds meer. Waar het een aantal jaren geleden misschien nog niet zo goed ging, is het tij nu duidelijk gekeerd, stelt Johan de Rooij, onroerend goedspecialist van Willemsen Bedrijfsmakelaars. Hij houdt de trends en ontwikkelingen nauwlettend in de gaten. “Ik krijg steeds meer opdrachten voor nieuwe winkelvestiging. Er komen ook interessante projecten aan, zoals het Bartokkwartier. Het gaat echt goed met Arnhem.”

e Rooij ziet dan ook op korte termijn een groeiende stroom toeristen en winkelend publiek naar Arnhem komen. Bezwaren dat de bereikbaarheid en de parkeergelegenheid niet meer zo best zijn wuift hij weg: “Dat gaat over het wennen aan een nieuwe situatie. Er is genoeg parkeergelegenheid, alleen moet je soms drie minuten lopen in plaats van twee. Mensen willen bij wijze van spreken in de winkel parkeren en inladen, maar dat kan gewoonweg niet.”

Faciliteiten “Vroeger kon je misschien iets dichterbij parkeren, maar voor een toerist uit Amsterdam is het hier een Mekka. Wat dat betreft hoop ik dat de gemeente het parkeren op het Gele Rijdersplein in stand houdt, én goedkoop houdt. Want dat is absoluut belangrijk voor de bedrijvigheid in de binnenstad. Wil de gemeente die pas behaalde titel van Beste Binnenstad prolongeren, dan moeten ze daar wel

Extra impuls Met het Musiskwartier heeft Arnhem een goede zet gemaakt, vindt De Rooij. “Je merkt dat de winkeliers nu na een jaar pionieren langzamerhand de geest krijgen en het publiek weten te trekken.” Het Bartokkwartier, dat medio volgend jaar een aanvang krijgt, is een volgende parel in zijn ogen. “Dit gebied van de Kortestraat, de Weverstraat en het Kleine Oord krijgt daardoor ook weer meer aantrekkingskracht. Er worden in en rond de voormalige dansacademie in totaal 3300 m2 winkels, 58 koopappartementen én een parkeergarage gerealiseerd. Dat zorgt voor een extra impuls voor het winkelareaal. Andere winkels zullen ook profiteren van deze ontwikkelingen. We zijn hier op kantoor nu al druk bezig met winkelpanden in de omringende straten, zoals de Bakkerstraat, de Rijnstraat, de Nieuwstad en de Looijerstraat.” Allure Voor werkelijk íeder publiek heeft Arnhem iets, vertelt De Rooij verder. “Er zijn de kleine steegjes met hun aparte winkeltjes, maar er zijn ook de grote ketens als de Bijenkorf en de V&D. Het is niet voor niets dat Arnhem al jaren geleden voor een kleine-stegenbeleid heeft gekozen. Ook dat zijn pareltjes. En een aanloopstraat als de Rijnstraat is nu ook veel aantrekkelijker dan vroeger. Daar zitten nu jonge ondernemers in die profiteren van de economische opgang, en die met veel enthousiasme de straat een nieuw allure geven. Alleen de Looijerstraat heeft nu nog wat leegstand, onder andere doordat een paar uitzendorganisaties daar samen gegaan zijn. Maar dat is een kwestie van tijd. Als de groei van de binnenstad zo doorgaat, wordt ook dat een aantrekkelijke straat.” Willemsen Bedrijfsmakelaars behoort met drie fulltime vastgoedspecialisten tot de top-tien van zakelijk Arnhem. ■

arNHEm

Nov07d.indd 23

25-10-2007 15:20:09

Nov07d.indd 24

25-10-2007 15:20:15

t h e m a V a s t go e d e n b e d r i j f s h u i s v e s t i n g

‘OG-beheer is vertrouwen schenken’ ACE Holland Property Management neemt volledig OG-beheer uit handen

ACE Holland Property Management BV houdt zich bezig met een zeer specifieke tak van sport: het bedrijf beheert OG voor institutionele beleggers, maar ook voor particulieren. Beheer betekent in de optiek van ACE Holland Property Management een all-inclusive oplossing voor een OG-portefeuille. “En dat is maatwerk, want elk pand vraagt om een verschillende aanpak”, vertelt David Buijs. “je koopt aan of laat aankopen en je hebt er verder geen omkijken meer naar. Wij beheren tegen een goed rendement en met de instandhouding van de waarde van het pand.” David zwaait er met Rob van der Sluys en Amela Cehic de scepter.

eheer kan gaan om technisch beheer, de hele administratieve rompslomp rond een pand, maar ook om de commerciële verbetering van het OG. “Technisch beheer spreekt eigenlijk voor zich. Het is onze taak om ervoor te zorgen dat de staat van onderhoud van het pand in orde blijft. Daartoe maken we niet alleen onderhoudsprognoses, maar zorgen ook dat er meerjaren financiële reserveringen worden gemaakt. Uiteraard hoort daar ook een storingsdienst bij. Wij coördineren alle werkzaamheden,

plannen ze, zorgen dat ze correct worden uitgevoerd en controleren.” Commerciële meerwaarde Beheer van panden vraagt om een zorgvuldige administratie. “Ook dat proces nemen we helemaal uit handen. Van boekhouding tot eventueel fiscaal advies, want OG is onze kerntaak. Maar ook bijvoorbeeld de contacten met Verenigingen van Eigenaren. Dat is een taak die vaak wordt onderschat, maar die aandacht verdient.Ten slotte is er de commerciële doelstelling. “Denk aan

de continuering van de huurstroom conform marktwaarde. We bekijken of pandverbeteringen in de huurprijs kunnen worden verwerkt, bekijken of oppervlaktevergroting door middel van herontwikkeling tot meer rendement leidt, eigenlijk te veel om op te noemen. En we adviseren met aankoop of verkoop, zonder daarbij makelaars voor de voeten te lopen. Wij zijn namelijk zelf geen makelaars, maar zetten juist zelf makelaars aan het werk.” Vertrouwensmarkt ACE Holland Property Management werkt voor zeer verschillende objecten in binnen- en buitenland. Van een eenvoudig huurpand tot een torenflat, hier in de regio tot in België en Duitsland. En de portefeuille groeit. “Het is een vertrouwensmarkt , waarin je als belangenbehartiger een belangrijke rol speelt. Ik denk dat klanten het belangrijk vinden dat wij de OGmarkt kennen als onze broekzak. Wij komen namelijk zelf voort uit ACE Real Estate BV. We werken met een team van jonge, maar zeer ervaren mensen, die het klappen van de zweep kennen. Die zien wanneer iets een goede belegging is, die andere meerwaarden en mogelijkheden zien en die dus verder gaan dan de beheerafdeling van een willekeurig makelaarskantoor. Bovendien zijn we groot genoeg om elke klantvraag te beantwoorden en klein en flexibel genoeg om persoonlijke aandacht aan elke klant te besteden.” ■ Meer weten? Bel (024) 322 30 73 of kijk op www.aceholland.nl arnhem

Nov07d.indd 25

25-10-2007 17:32:16

BUSINESS EN Export

grENzEN vErlEggEN mEt dE KamEr vaN KoopHaNdEl cENtraal gEldErlaNd

Grenzen verleggen. Bent u er al aan toe? Dan bent u bij de Kamer van Koophandel Centraal Gelderland aan het juiste adres. Want voor ondernemers die internationaal zaken willen doen is de Kamer vliegveld, station en haven tegelijk, ofwel: het logische vertrekpunt voor uw reis richting buitenland.

e Kamer van Koophandel Centraal Gelderland beschikt over een eigen afdeling Internationale Handelsbevordering. Die staat ondernemers die de grens over willen met raad en daad ter zijde. Want internationaal zakendoen vraagt om een goede voorbereiding. Markt-

onderzoek, agenten of tussenpersonen, verpakking en transport, vereiste exportdocumenten, het al dan niet in rekening brengen van BTW, cultuurverschillen… internationale handel is een complex proces. De Kamer van Koophandel kan u op verschillende manieren van dienst zijn. Een greep uit het aanbod. • De Kamer voert de subsidieregeling Programma Starters op Buitenlandse markten (PSB) uit. Daarmee kunnen beginnende exporteurs onder andere een marktverkenning laten uitvoeren, hun onderneming presenteren op internationale beurzen of de kosten van de ontwikkeling van een brochure gedeeltelijk vergoed krijgen. • De Kamer organiseert regelmatig Landenspreekdagen. In een individueel gesprek kunt u veel te weten komen over zakendoen in het betreffende land. • De Kamer verzorgt seminars over aspecten van internationaal zakendoen. • In april vindt traditioneel de Inter-

nationale Handelsdag plaats waar (beginnende) exporteurs alle informatie vinden over buitenlandse handel en in contact kunnen komen met relevante (markt)partijen. • De Kamer Centraal Gelderland is in het bijzonder goed thuis in zakendoen met Duitsland. Vooral in de Euregio Rijn-Waal weet de Kamer als geen ander de weg. • Het project Doorstarters op Buitenlandse Markten (DBM) zet ondernemers die al wat langer internationaal zakendoen, maar tegen bepaalde praktische problemen aanlopen, weer op het juiste spoor. • Ondernemers kunnen bij de Kamer ook altijd terecht voor individuele adviesgesprekken met een van de consulenten internationale handel. U ziet: het buitenland begint bij de Kamer van Koophandel Centraal Gelderland. Bel gerust voor meer informatie de afdeling Internationale Handelsbevordering: (026) 353 89 37. ■

frIaNd zEt KoErS Naar ScaNdINavIË “We waren al actief in de Verenigde Staten, Nieuw-Zeeland en diverse Europese landen, maar wilden ook voet aan land zetten in Scandinavië. Maar dat wilde maar niet lukken, zelfs niet via een handelscontactreis. Dankzij de Kamer van Koophandel hebben we nu wel de eerste contacten kunnen leggen. Het is nu aan ons om daar een succes van te maken.”

an het woord is Ronald Andrea, exportmanager bij Friand Elektrotechniek in Spankeren. Het bedrijf – 25 jaar geleden opgericht, 22 medewerkers – maakt stroomverdeelkasten in een rubberen behuizing. “Het gaat dan om kasten voor tijdelijke toepassingen, zoals op bouwplaatsen en bij grote evenementen. In Amerika werken we bijvoorbeeld ook veel voor de entertainmentindustrie.” 26

Nov07d.indd 26

Andrea schatte in dat ook Scandinavië een interessante markt zou kunnen zijn. “Maar wat we ook probeerden, we kwamen er niet binnen. Toen ik hoorde van het project Doorstarters op Buitenlandse Markten (DBM) van de Kamer van Koophandel Centraal Gelderland, ben ik er gaan praten. Na een quick scan kregen we een exportcoach toegewezen die op zoek ging naar

de juiste contacten. Daarop zijn we gericht gaan mailen en dat heeft nu geleid tot de eerste gesprekken met een mogelijke afnemer. Zo ver waren we niet eerder gekomen. Bovendien organiseert DBM ook nog nuttige informatieve bijeenkomsten. En dat alles tegen een zeer bescheiden bijdrage. Hulde dus.” ■ I www.friand.nl

BUSINESS

25-10-2007 15:20:39

BUSINESS EN GOLF

VITESSE MASTERS 2007 OP LANDGOED WELDEREN GOED VOOR RECORDDEELNAME Acht keer per jaar organiseert de Businessclub Vitesse-Gelredome evenementen voor de leden van de businessclub. Naast voetbalwedstrijden met het eigen elftal dat namens de Businessclub speelt, zijn dat netwerkevenementen met een informatief en ontspannend karakter. Vaste prik op de agenda is de Vitesse Masters, de golfwedstrijd op Landgoed Welderen in Elst. Op 9 oktober konden Landgoed Welderen en de Business Club Vitesse-Gelredome ruim 210 deelnemers verwelkomen in het sfeervolle clubhuis van de tussen Elst en Driel gelegen golfbaan. Daarvan namen 152 personen deel aan de Vitesse Masters 2007. Zestig deelnemers telde de gelijktijdige clinic voor de deelnemers zonder GVB. De dag stond onder goed gesternte want op het weer is in oktober doorgaans geen peil te trekken. De combinatie van ongedwongen netwerken in combinatie met heerlijk golfweer, zorgde er voor dat organisatie en deelnemers een uiterst geslaagde dag hadden.

“

De organisatie van de Vitesse Masters is in uitermate goede handen bij Landgoed Welderen”, aldus Henk Dekker, voorzitter van de Business Club Vitesse-Gelredome. “Tijdens de dag zijn altijd voldoende pro’s aanwezig. En voor de mensen

den verdeeld over maar liefst veertig flights. “De populariteit van de Vitesse Masters wordt steeds groter. Ook Theo Janssen, Santi Kolk en Harrie Gommans waren er, ondanks dat zij geblesseerd waren. Zij verzorgden de drankjes op de baan”, vervolgt Henk

“INTERESSE VOOR GOLFWEDSTRIJD VAN BUSINESS CLUB VITESSE-GELREDOME NEEMT NOG STEEDS TOE” die niet over een GVB beschikken is er de mogelijkheid om deel te nemen aan een golfclinic waarna zij de Pitch & Puttbaan op kunnen.” Tijdens de Vitesse Masters 2007 was de gehele selectie van Vitesse aanwezig op Landgoed Welderen. De deelnemers wer-

Dekker. De achttien holes Championship Course werd het beste afgelegd door de flight bestaande uit Linda van Hesse (Staalbankiers), Ronald Albers (Bostik), Tim Hoen (Joosten Promogifts) en Vitessespeler Mads Junker. Aansluitend aan de vermoeiende, maar

uiterst geslaagde, dag werd er bijgepraat tijdens een gezellige borrel met buffet in het restaurant van Golfbaan Landgoed Welderen Daar stond netwerken in een geheel andere sfeer op het programma. En dat werkt over het algemeen het best. Afspraken buiten de vastomlijnde kaders gemaakt blijken volgens Dekker tot de meest standvastige te horen. Grote tevredenheid derhalve bij de voorzitter van de Business Club Vitesse-Gelredome en bij de organisatoren van Golfbaan Landgoed Welderen. De Vitesse Masters 2007 hadden dan ook alles in zich. Goed weer, ontspannen sfeer en sportieve prestaties. Delen van sportieve inspanningen, contacten die niets met voetbal, alles met golf en veel met zakendoen te maken hebben. ■ Foto´s: Foto Vitesse

ARNHEM

Nov07d.indd 27

25-10-2007 17:33:30

u i t d e a d v i e s p r a k t i j k va n p r i c e wat e r h o u s e c o o p e r s

Afschrijven; wordt de soep toch niet zo heet gegeten? We zijn begonnen met de laatste maanden van 2007. Dat is een mooi moment om samen met u terug te kijken naar één van de elementen uit de wetswijzigingen die per 1 januari 2007 in werking zijn getreden, namelijk de nieuwe afschrijvingsregels.

et doel van de nieuwe wetgeving was kort gezegd dat Nederland internationaal weer zou kunnen concurreren op belastinggebied met de andere EU Lidstaten. Om deze ambitie waar te maken heeft de wetgever ons belastingstelsel aanzienlijk gewijzigd. Zo gingen de tarieven omlaag, maar anderzijds is de grondslag waarover de vennootschapsbelasting wordt berekend, vergroot. Eén van de aanpassingen die voor deze grondslagverbreding zorgt, is de beperking van de fiscale afschrijving op onder andere gebouwen, machines, computers, goodwill en andere activa. Kort gezegd betekent dit dat u vanaf 2007 op een bedrijfspand slechts kunt afschrijven tot de boekwaarde de zogenoemde onderwaarde heeft bereikt. Bij beleggingspanden is deze onderwaarde gelijk aan 100% van de WOZ-waarde en bij eigen gebruik is dit de helft hiervan. De wijzigingen hebben ook betrekking op de afschrijving op andere activa. Zo moet de termijn voor afschrijving op goodwill op ten minste tien jaar worden gesteld en die voor andere bedrijfsmiddelen, zoals machines, computers en inventaris, op minimaal vijf jaar. De regeling zal u vooral in de eerste jaren tot extra last zijn, omdat u de waarde van de bedrijfsmiddelen moet herbereke-

nen. Dit brengt extra werk met zich mee en bovendien zullen verschillen ontstaan tussen de fiscaal en bedrijfseconomische waardering. Daarnaast moet ook goed worden gelet op de spelregels die de wetgever voor de eerste overgangsjaren heeft opgesteld. Inmiddels zijn we zo’n tien maanden verder en de praktijk leert dat deze grondslagverbreding in sommige gevallen toch minder ‘breed’ lijkt te zijn dan wat we in eerste instantie hadden vermoed. Onze ervaring leert namelijk dat op veel vlakken ruimte is om toch ‘flink’ af te kunnen schrijven. Om dit te kunnen bereiken, blijkt echter ook dat dit met aardig wat inspanning gepaard gaat. De eerste mogelijkheid geldt voor bedrijfs- en beleggingspanden. Het loont vaak de moeite om te kijken of de WOZ-waarde juist is vastgesteld. Eén van de elementen die de taxateur van de gemeente namelijk niet mag meenemen zijn zogenoemde werktuigen. Dit zijn kort gezegd allerlei kabels, machines en installaties die uit het pand verwijderd kunnen worden met behoudt van de functie van het pand. Hierdoor kan veelal een lagere WOZ-waarde worden bereikt, wat een flink afschrijvingspotentieel oplevert. De WOZ-waarde

kunt u op twee manieren ter discussie stellen. Allereerst door vooraf in overleg te treden met uw gemeente en ten tweede door bezwaar te maken tegen de beschikking waarmee de waarde van het pand wordt vastgesteld. Een andere mogelijkheid is om bij verhuurde panden een nieuwe investering in het pand niet door de verhuurder, maar door de huurder te laten betalen. Binnen bepaalde grenzen kan de huurder dan op zijn investering afschrijven, waarmee een stuk afschrijvingspotentieel is gecreëerd dat bij een verhuurderinvestering deels zou zijn beperkt. Het zal u niet verbazen dat voor deze optie goede afspraken tussen de huurder en verhuurder nodig zijn. Tot slot blijken de door de wetgever gestelde afschrijvingstermijnen van vijf en tien jaar voor discussie vatbaar te zijn. De praktijk leert dat de afschrijvingstermijnen van bijvoorbeeld computers (vijf jaar) en goodwill (tien jaar) in bepaalde situaties toch sneller kunnen worden afgeschreven dan in eerste instantie op basis van de letterlijke tekst van de wet wordt geaccepteerd. Uiteraard zullen hiervoor argumenten moeten worden aangevoerd, op grond waarvan blijkt dat een kortere afschrijvingstermijn gerechtvaardigd is. In dit verband is het verstandig om hierover vooraf met de Belastingdienst in overleg te treden. Indien u dat niet doet, kunt u er zeker van zijn dat u vragen zult krijgen over de ingediende aangifte. Al met al lijkt het alsof de soep niet zo heet gegeten wordt over de toepassing van de afschrijvingsregels. Door middel van enige inspanning en een nadere beoordeling van de afschrijvingstermijnen en de achterliggende activa, lijkt het mogelijk om toch nog wat ruimte te creëren in de afschrijving. ■ drs. J.J.C. Keijmel en mr. R.T. Derksen PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs N.V. te Arnhem arnhem

Nov07d.indd 29

25-10-2007 17:33:53

t he m a V a s t g o e d en B e d r i j f shuis v es t in g

Hoe houden we de bestaande bedrijventerreinen courant? Behoud van vestigingsmogelijkheden voor bedrijven is van het grootste belang voor de economische vitaliteit van de regio Arnhem-Nijmegen. En daarmee van de leefbaarheid voor al onze inwoners. Bestaande bedrijventerreinen spelen daarin een essentiële rol. Niet alleen moet de kwantiteit van deze terreinen worden gewaarborgd, maar ook in kwalitatief opzicht moet worden geïnvesteerd om nu -en in de toekomst- plaats te kunnen blijven bieden aan ons regionaal bedrijfsleven.

ransformatie van bedrijventerreinen naar woningbouw of natuurontwikkeling kan bijdragen aan de ruimtelijke- en milieukwaliteit. De uitplaatsingsmogelijkheden van bedrijven moeten dan wel gegarandeerd zijn. Zowel in financiële zin als qua tijdsplanning moet rekening worden gehouden met een logische continuering van de bedrijfsprocessen. Bovendien mag transformatie nooit ten kost gaan van de netto vestigingsmogelijkheden in de regio. Het is zaak dat bedrijfsleven, gemeenten en provincie samen werken aan het behoud van onze bestaande vestigingsruimte. De volgende instrumenten zijn daarbij onontbeerlijk:

Nov07d.indd 30

- Ontwikkel met bedrijfsleven, provincie en regiogemeenten een masterplan om de bereikbaarheid van bestaande bedrijventerreinen in de regio te waarborgen. - Onderzoek hierbij de mogelijkheden van publiekprivate samenwerking; - Investeer in het in kaart brengen van de vergunde milieugebruiksruimte, de feitelijk benutte milieugebruiksruimte en de (resterende) cumulatieve milieugebruiksruimte op bestaande bedrijventerreinen; - Breng de braakliggende kavels en leegstaande bedrijfspanden in kaart; - Overweeg uitplaatsing van bedrijven met extreme milieubelasting naar regionale bedrijventerreinen om zo “lucht” te geven aan andere op het terrein gevestigde bedrijven; - Overweeg het verruimen van vestigingsmogelijkheden voor categorie 1 en 2 bedrijven in woongebieden. Dit om twee redenen: het biedt nieuwe vestigingsmogelijkheden voor startende bedrijven, naar woongebieden verruimt de uitbreidingsmogelijkheden voor categorie 3 en hoger. Hiermee wordt de efficiëntie van het ruimtegebrek op bedrijventerreinen vergroot. - Kijk naar succesvolle externe voorbeelden van een integrale aanpak van bedrijventerreinen en hun directe omgeving; - Overweeg de oprichting van een

(regionaal of provinciaal) herontwikkelingsbedrijf dat de uitplaatsing van bedrijven, het opkopen van oude locaties en herontwikkeling gaan oppakken; - Bekijk daarbij steeds de mogelijkheden voor, en meerwaarde van, private inbreng (kennis en kapitaal) en publiekprivate samenwerkingsvormen. VNO-NCW regio Arnhem-Nijmegen is gelukkig met de aandacht die tegenwoordig, zowel vanuit het Rijk als vanuit de Provincie, wordt besteed aan de kwaliteit van bestaande bedrijventerreinen. Maar de werkgeversorganisatie constateert tegelijk dat de aandacht zich niet mag beperken tot een oppervlakkige facelift. En het opknappen van bestaande terreinen betekent niet dat er niet langer naar nieuwe terreinen moet worden gekeken. Kroon: “Het een sluit het ander niet uit. Hoe dan ook moet de totale voorraad bedrijfsruimte op peil blijven. Qua hoeveelheid, maar ook kwalitatief. Veel gemeenten in de regio Arnhem-Nijmegen hebben de afgelopen jaren al veel geïnvesteerd in revitalisering. Maar voor het behoud van deze terreinen is het zaak dat we nu ook verder kijken. Naar zaken als bereikbaarheid en milieuruimte. Wij willen daar, samen met regio en provincie, graag aan werken.” ■

BUSINESS

25-10-2007 17:35:18

Vergaderen in de bossen

Bilderberg Hotel Wolfheze: HĂŠt Bilderberg Hotel van het Jaar 2006. Goed bereikbaar, fantastisch gelegen in de bossen, eten & drinken op topniveau. Hotel Wolfheze beschikt over uitstekende vergaderfaciliteiten. VariĂŤrend van grote zalen voor seminars, trainingen en presentaties tot kleine ruimtes voor beperkte groepen. Dankzij een extra ruime werkplek zijn de kamers zeer geschikt voor zakelijke overnachtingen. Bilderberg Hotel Wolfheze, T 026 333 78 52. Voor een overzicht van alle Bilderberg locaties kijk op www.bilderberg.nl

Nov07d.indd 31

25-10-2007 15:21:16

Sommige ondernemers volgen de trend niet. Ze zetten hem ING Commercial Finance overbrugt seizoenen Ondernemen is vooruitzien.

ING Commercial Finance lost het voor u op. We kijken samen met u vooruit

Dat geldt letterlijk als orders ver vooruitlopen op de

en verstrekken een inkoop- en voorraadfinanciering zodat u de ruimte heeft

verkoop. Dan moet u uw inkoop financieren terwijl

om te investeren. U kunt de toekomst daardoor altijd met alle vertrouwen

u pas over vele maanden zelf kunt factureren. En dat

tegemoet zien. Kijk op www.ingcommercialfinance.nl. Daar ziet u precies wat

kan een probleem zijn.

we bedoelen als we zeggen:

ING_76498_215x285 Adv Textiel.in1 1 Nov07d.indd 32

forever business.

22-03-2007 16:18:49 25-10-2007 15:21:16