JAARGANG 34 - 2020
3 Mis
et! i n t he
n bij e t o l s Bijge ansie p x e V deze ndse a l r e ed de N n de a v g lin r verta Pape n o i t Posi A P E
VEX
P AN
platform parkeren nederland
22 oktober het online Vexpan Nationaal Parkeercongres
‘Gedrag, verandering en efficiënt gebruik van de openbare ruimte’
TREFFENDE DOELTREFFENDE DOELTREFFENDE PARKEERGARAGE PARKEERGARAGE PARKEERGARAGE INSPECTIES INSPECTIES INSPECTIES
ngrijkste Het belangrijkste bijHet brandbeheersing belangrijkste bij brandbeheersing bij is naast brandbeheersing een zo is snel naast mogelijke iseen naast zo een snelzo mogelijke snel mogelijke ng, het signalering, voorkomen signalering, hetvan voorkomen rookgasverspreiding. het voorkomen van rookgasverspreiding. van rookgasverspreiding. keergarages Veel parkeergarages Veel zijn daarom parkeergarages verplicht zijn daarom zijn uitgevoerd daarom verplicht verplicht met uitgevoerd een uitgevoerd met een met een veiligingsinstallatie brandbeveiligingsinstallatie brandbeveiligingsinstallatie welke volgenswelke het bouwbesluit volgens welke volgens het 2012 bouwbesluit het dient bouwbesluit te2012 dient 2012tedient te voorzien worden vanworden een voorzien geldig voorzien van inspectiecertificaat. eenvan geldig een inspectiecertificaat. geldig inspectiecertificaat.
rootsteHet gevaar grootste Het voor grootste mensen gevaargevaar voor bij brand mensen voorismensen de bijopeenhoping brand bij is brand de opeenhoping is van de opeenhoping van van en warmte. rookRook en rook warmte. vermindert en warmte. Rookhet vermindert Rook zicht, vermindert belemmert het zicht, hetde belemmert zicht, belemmert de de haling en ademhaling maakt ademhaling brandbestrijding en maakt en maakt brandbestrijding moeilijk. brandbestrijding moeilijk. moeilijk. anden vallen Bij branden de Bijmeeste branden vallenslachtoffers vallen de meeste de meeste slachtoffers door verstikking. slachtoffers door verstikking. door verstikking. lopende Dehitte oplopende De bevordert oplopende hitte daarnaast bevordert hitte bevordert dedaarnaast uitbreiding daarnaast devan uitbreiding vuur de uitbreiding en van vuur vanenvuur en oot de schade. vergroot vergroot de schade. de schade.
Fire Safety Normec &Normec Security Fire Safety Fire BVSafety &isSecurity de onafhankelijke & Security BV is deBV onafhankelijke is kennispartner/denktank de onafhankelijke kennispartner/denktank kennispartner/denktank vraagstukken voor alle voor vraagstukken over allebestaande vraagstukken over parkeergarages bestaande over bestaande parkeergarages maarparkeergarages ook voormaar de ook maar voor ook devoor de e ontwikkelingen nieuwste nieuwste ontwikkelingen in deontwikkelingen parkeersector in de parkeersector zoals in de probleemstellingen parkeersector zoals probleemstellingen zoals probleemstellingen ukken-vraagstukken op het-vraagstukken gebiedop van het litium-ion-accu’s, op gebied het gebied van litium-ion-accu’s, van laadpalen, litium-ion-accu’s, laadpalen, laadpalen, f-auto’s, waterstof-auto’s, enz. waterstof-auto’s, enz. enz.
t heeftKwaliteit bij onsKwaliteit heeft bij heeft ons Snel,bij efficiënt ons Snel, en efficiënt Snel, efficiënt enKennis, enkunde,Kennis,Kennis, kunde, kunde, eit nummer prioriteit 1 prioriteit nummernummer 1betrouwbaar 1 betrouwbaar betrouwbaar integriteit integriteit integriteit
www.normecfss.nl www.normecfss.nl www.normecfss.nl 1 (0)765780949 +31 (0)765780949 +31 (0)765780949
k
Colofon VEXPANSIE
Vexpansie is een uitgave van Vexpan, Platform Parkeren Nederland. De redactionele inhoud verwoordt niet noodzakelijk de standpunten van Vexpan, noch neemt Vexpan verantwoordelijkheid voor de inhoud van redactionele artikelen. Vexpan - Platform Parkeren Nederland Postbus 5135, 1410 AC Naarden Telefoon: 035-694 32 45 e-mail: info@vexpan.nl www.vexpan.nl
Voorwoord
Het nieuwe normaal? MARTJE HOOFS Bestuurslid Vexpan
EINDREDACTIE
Anya Vos, telefoon: (035) 694 28 78, e-mail: vexpansie@vexpan.nl REDACTIE
Jeroen Quee, Jitze Rinsma, Sjoerd Stienstra, Tjeerd Velders, Jacob de Vries en Ronald van der Weerd Met dank aan Peter Martens VERSPREIDING EN ABONNEREN
Vexpansie wordt verspreid onder de leden van Vexpan en andere personen en organisaties die zich professioneel bezighouden met parkeren. Zoals advies bureaus, bouwbedrijven, lokale overheden, landelijke instanties et cetera. Neemt u voor meer informatie over abonneren contact op met Vexpan. Wilt u Vexpansie niet meer ontvangen: mail ‘afmelden’ naar info@vexpan.nl en wij zullen uw gegevens verwijderen. ADVERTENTIEVERKOOP
Herman Wessels, telefoon: (035) 694 28 78, e-mail: herman@apprhbb.nl VORMGEVING
Studio APPR Hét Brancheburo STOCKFOTO’S
iStock.com DRUK
Wilco BV VERSCHIJNINGSFREQUENTIE
4 maal per jaar
AUTEURSRECHT
2020© Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Vexpan mag niets uit deze uitgave openbaar worden gemaakt of op welke wijze dan ook vermenigvuldigd. LIDMAATSCHAP
Informatie over lid worden en uw lidmaatschap van Vexpan kunt u vinden op www.vexpan.nl
platform parkeren nederland
Als deze Vexpansie op jullie (digitale) mat valt zijn we inmiddels alweer een half jaar onderweg in een nieuwe werkelijkheid. Thuiswerken is de norm, reizen met het OV is niet meer de norm en activiteiten buiten de deur kennen ineens een ongekende beladenheid door de anderhalve meter norm. Maar ik ben trots! Trots op hoe iedereen nieuwe manieren heeft gevonden om deze nieuwe werkelijkheid het hoofd te bieden. Trots op het feit dat we met zijn allen veel flexibeler blijken te zijn dan we ooit gedacht hadden. Ineens is thuiswerken heel normaal, sterker nog, sommigen roepen al: doek dat kantoor maar op! Het OV kent geen spits meer, en de snelwegen laten veel minder files zien. Komen we nu dan met zijn allen in een versneld tempo in een optimaal mobiliteitsconcept? Gaan we massaal in de Achterhoek wonen omdat woonwerkverkeer geen rol meer speelt? En hoe zit het met MAAS, hebben we dat nog nodig of is dat plotseling ook een overbodig concept geworden? Of gaan we straks, als er een vaccin is toch weer terug naar het oude ‘normaal’ omdat de mens nou eenmaal een gewoontedier is? Als ik toch eens even in de toekomst zou mogen kijken om al die vragen hier en nu te kunnen beantwoorden. Natuurlijk hoop ik dat we het C-woord snel achter ons kunnen laten. Maar ik hoop ook dat de zaken die we uit deze periode leren, een basis zullen zijn voor ons ‘nieuwe normaal’. Voor ons als bestuur van Vexpan zijn dit ook spannende tijden. Ineens moeten alle evenementen zoals lunchbijeenkomsten, algemene ledenvergadering, parkeercongres en innovatietour ‘heruitgevonden’ worden. Maar ook daar is het mooi om te zien dat dit ook positieve effecten kent. De lunchbijeenkomsten worden nu als webinar aangeboden en zijn drukker dan ooit. Het feit dat je niet hoeft te reizen en dus minder tijd kwijt bent maakt voor velen het verschil tussen wel en niet gaan. De eerstvolgende lunch/ kennisbijeenkomst is al op 1 oktober. In samenwerking met DTV Consultants vindt de digitale lunchbijeenkomst ‘Afhandelen publieksreacties, dat kan sneller en beter’ van 11.00 uur - 12.00 uur plaats. Doet u mee? Ook niet te missen is het Vexpan Nationaal Parkeercongres 2020. Het congres vindt dit jaar online plaats. Als thema staat ‘Gedrag, verandering en efficiënt gebruik van de openbare ruimte’ centraal. Ondanks we op 22 oktober elkaar niet fysiek kunnen ontmoeten, zorgen we ervoor dat we toch in contact blijven. ‘Zie’ ik u op 22 oktober? Op pagina 6 van deze Vexpansie en op onze website www.nationaalparkeercongres.nl vindt u alle informatie.
3
vexpansie 2020
Parkeertickets
RFIDMedia
CTTickets
Mailpacks
more than just tickets CardServices
Individuele vereisten hebben individuele oplossingen nodig. Vertrouw op onze 30+ jarige expertise en ervaring – van OEMgecertificeerde tickets, via Card-Services, tot aan RFID gebaseerde toegangs- en identificatiemedia. Simply more than just tickets.
welkom.nl@nagels.com ¡ nagels.com
VEELZIJDIGE VERWARMING VOOR BEHUIZINGEN CP 061 | 50W, 100W Ultra vlakke verwarming CP 061, steeds krachtiger in output. Schakelkasten worden steeds dichter uitgerust met elektrische en elektronische componenten. Daardoor wordt de ruimte voor noodzakelijke thermische maatregelen steeds kleiner. De electronica
Effectief mobiliteitsvraagstukken aanpakken?
beschermers van Stego herkennen het probleem en komen met vindingrijke oplossingen om condensatie te voorkomen.
Volg de specialisatieopleiding Mobiliteit & Gedrag! Startdatum: 5 november 2020 Meld je aan op gedragsveranderaar.nl
W W W. S T E GO N E D E R L A N D . N L
Inhoud
16
18
42
22
44
In deze Vexpansie
En verder
16
Beter omgaan met bestaande parkeerplekken
3
Voorwoord
18
Mobiliteit & Gedrag
6
Vexpan Nationaal Parkeercongres
21
Opsporen buitenlanders na parkeerovertreding niet mogelijk
7
Overige Vexpannieuws
22
Parkeergarages Lammermarkt en Garenmarkt
9 Parkeernieuws
26
Parkeren en gebiedsontwikkeling rond knooppunten
13
32
Parkeergaragebouw met speciale knowhow
29 Parkeermedia
34
Bewaking van vluchtwegen met behulp van tijdvertraging?
31
Column: De praktijkparkeerder
38
Open parkeerdata: EEN MUST
41
Product- en bedrijvennieuws
42
Fietsparkeren wordt steeds meer een dingetje
49
Het Expertteam
44
De Birò in Amsterdam
50 Servicepagina
Gascolumn: Niels van Oort
46 Gemeente Hardenberg evalueert en actualiseert gereguleerd parkeren
5
vexpansie 2020
Vexpannieuws
Vexpan Nationaal Parkeercongres 2020 Gedrag, verandering en efficiënt gebruik van de openbare ruimte Op donderdag 22 oktober a.s. organiseert Vexpan het Vexpan Nationaal Parkeercongres 2020. Als thema staat ‘Gedrag, verandering en efficiënt gebruik van de openbare ruimte’ centraal.
Alles loopt dit jaar iets anders dan we gewend zijn. Zo ook voor Vexpan en het Nationaal Parkeercongres. Het congres vindt bijvoorbeeld volledig digitaal plaats en we kunnen elkaar dus niet zien en spreken zoals we altijd deden. Ondanks we op 22 oktober elkaar niet fysiek kunnen ontmoeten, zorgen we ervoor dat we toch in contact blijven. Gedrag, verandering en efficiënt gebruik van de openbare ruimte Verandering is echter iets waar we met parkeren en mobiliteit altijd mee te maken hebben. Daarom zullen we tijdens het parkeercongres hier ook dieper op in gaan. Ook de thema’s ‘gedrag’ en ‘efficiënt gebruik van de openbare ruimte’ worden belicht. Programma We starten op 22 oktober rond 13.00 uur met een uitgebreid plenair programma, gevolgd door een aantal parallelle break-outsessies. We sluiten wederom plenair af met rond 16.00 uur, als afsluiting, een virtuele toost. Tijdens de plenaire en parallelle sessies gaan we onder andere dieper in op gedragsbeïnvloeding door inzet van data, gedrag en fietsen, data-uitwisseling, verblijfsrecht en brandveiligheid. Zo komen fietsprofessor Marco te Brömmelstroet, verkeerspsycholoog en adviseur mobiliteit en gedrag bij Goudappel Coffeng dr. Matthijs Dicke-Ogenia, Parkmobile, ML6 en Localyse aan het woord.
gelmatig op in de media om speeches, debatten of de perfecte framing van boodschappen te analyseren.
Met dank aan de premiumpartners
Voor en door leden Achter de schermen is er - en wordt er nog steeds - hard gewerkt om ook dit jaar een succes te maken van het Vexpan Nationaal Parkeercongres 2020. Hiervoor wil Vexpan heel hartelijk danken: Angelique Breukel (Spark), Martin Curfs (InPublic), Peter Dingemans (ParKam/bestuur Vexpan), Ciaran Dooijes (Parkmobile) en Stan van de Hulsbeek (Spark). Meer informatie en aanmelden 22 oktober belooft een goed gevuld programma, dat u zeker niet mag missen. Voor de meest actuele informatie over het programma en de aanmeldmogelijkheden kunt u terecht op: www.nationaalparkeercongres.nl.
Dagvoorzitter Lars Duursma Het parkeercongres verloopt dit jaar onder leiding van Lars Duursma (Debatrix). Lars treedt als communicatie-expert re-
22 oktober het online Vexpan Nationaal Parkeercongres ‘Gedrag, verandering en efficiënt gebruik van de openbare ruimte’
6
vexpansie 2020
Vexpan digitale lunchbijeenkomst ‘Afhandelen publieksreacties, dat kan sneller en beter’
Veko Lightsystems
Op 1 oktober a.s. organiseert Vexpan in samenwerking met DTV Consultants van 11.00 uur - 12.00 uur een digitale lunchbijeenkomst ‘Afhandelen publieksreacties, dat kan sneller en beter’. Daarin zullen Natalie Veenkamp en Carl Stolz van DTV Consultants de resultaten van de benchmark ‘afhandeling publieksreacties’ samenvatten. Parkeren staat op nummer 1 als het gaat om het afhandelen van publieksreacties. Veel van de publieksreacties richting Nederlandse gemeenten gaan namelijk over parkeren en parkeervergunningen. Nederlandse gemeenten zien tegelijkertijd veel ruimte voor verbetering van de afhandeling van publieksreacties. Dit blijkt uit de eerste ‘Benchmark afhandeling publieksreacties’, uitgevoerd najaar 2019 door DTV Consultants. Gemeenten krijgen naast meldingen over parkeren veel vragen en opmerkingen over verkeersveiligheid, zo laat het onderzoek zien. De afhandeling van reacties is beperkt gestandaardiseerd en geautomatiseerd. Tegelijkertijd heeft een deel van de gemeenten wel behoefte aan geautomatiseerde ondersteuning bij het generen van antwoorden en afhandeling van deze meldingen. Het doel van de benchmark was om te achterhalen: • wat het kwaliteitsniveau van deze afhandeling is; • in hoeverre de afhandeling van deze reacties gestandaardiseerd is; • of wegbeheerders de afhandeling van publieksreacties efficiënt en effectief hebben ingericht;
• of data van deze publieksreacties structureel worden opgeslagen en gebruikt voor bijvoorbeeld beleid, begroting en planning. Bent u al geïnteresseerd in de resultaten van de benchmark? In het artikel ‘Parkeren op nummer 1 publieksreacties gemeenten’ in Vexpansie 2020 #1 kunt u de resultaten alvast doorlezen. Beslisboom en antwoordgenerator Tijdens de digitale lunchbijeenkomst zal een demonstratie worden geven van een handige tool, een ‘beslisboom en antwoordgenerator’, die zijn dienst al bewezen heeft bij de gemeente Rotterdam. De tool kan helpen om publieksreacties efficiënter, uniformer en kwalitatief beter af te handelen. Naast de presentatie en een demonstratie van de ‘beslisboom en antwoordgenerator’ is er uiteraard ruimte voor het uitwisselen van ervaringen en het stellen van vragen. Meld u aan via
premium partner van Vexpan Wilt u ook partner worden? Lees over de mogelijkheden: www.vexpan.nl/evenementensponsormogelijkheden
Digitale lunchbijeenkomsten Normaliter organiseert Vexpan viermaal per jaar een lunchbijeenkomst waar u twee uur lang, onder het genot van een lunch, een presentatie kon bijwonen. De digitale lunchbijeenkomsten zijn een reeks webinars die in plaats van deze reguliere lunchbijeenkomsten plaatsvinden. Deelname aan een digitale lunchbijeenkomst is gratis voor Vexpanleden. Voor niet-leden bedraagt deelname 150 euro (excl. btw). Niet-leden die de digitale lunchbijeenkomst voor het eerst bijwonen krijgen 50 procent korting! Bij het aanmelden kunt u aangeven of u wel, of niet eerder een lunchbijeenkomst heeft bijgewoond. Na aanmelden ontvangt u een factuur.
Goudappel Coffeng
premium partner van Vexpan
1 oktober
Wilt u ook partner worden? Lees over de mogelijkheden: www.vexpan.nl/evenementensponsormogelijkheden
7
vexpansie 2020
Walo Hygiëne en Reiningingssystemen
premium partner van Vexpan Wilt u ook partner worden? Lees over de mogelijkheden: www.vexpan.nl/evenementensponsormogelijkheden
Mis het niet! Bijgesloten bij deze Vexpansie de Nederlandse
vertaling van de er EPA Position Pap
Parkmobile Group
premium partner van Vexpan Wilt u ook partner worden? Lees over de mogelijkheden: www.vexpan.nl/evenementen-
Young professionals gezocht Begin juli 2019 is een groep gevormd met voornamelijk jongeren die werkzaam zijn binnen het vakgebied parkeren. Dit zijn de Vexpan Young Professionals. Het doel van de Young Professionals is om elkaar als jongeren beter te leren kennen en een netwerk op te bouwen, ook zijn we inhoudelijk met elkaar bezig. Ons aanbod richting gemeenten is om te helpen bij het ‘out of the box’ denken bij bepaalde parkeervraagstukken. Vorig jaar hebben we een eerste casusbespreking met de gemeente Rotterdam gehad en deze zomer heeft een inspirerende sessie met de gemeente Leiden plaatsgevonden. In Vexpansie 4 delen we samen met de gemeente Leiden de meest opvallende resultaten! Dennis Gerritsen van Goudappel Coffeng heeft de Vexpan Young Professionals sinds de oprichting voorgezeten. Omdat Dennis een nieuwe baan heeft
Nieuwe leden
Edwin van der Gracht
gevonden als adviseur Ruimtelijke Ordening bij Interconcept neemt Edwin van der Gracht van Spark zijn rol over. Als nieuwe voorzitter wil hij gelijk een oproep doen richting jongeren binnen ons vakgebied: ‘Wij zijn namelijk op zoek naar jou! Neem contact met ons op als je onderdeel wilt zijn van hét jongerennetwerk binnen de parkeerwereld.’ Dat kan via: info@vexpan.nl
Vexpan Agenda
Graag heten we Spaarnelanden Parkeerservice welkom als nieuw Vexpanlid.
1 oktober Lunchbijeenkomst‘Afhandelen publieksreacties, dat kan sneller en beter’Webinar van 11:00 - 12:00
Spaarnelanden Parkeerservice Haarlem Een bereikbare stad is gebaat bij goede parkeervoorzieningen, voor zowel fietsers als automobilisten. Spaarnelanden biedt veilige en gebruiksvriendelijke faciliteiten voor de stalling van fietsen en beheert daarnaast de voorzieningen voor straaten garageparkeren in de gemeente Haarlem.
8 oktober 2020 Parking Golf Open 2020 in Lieren
Meer informatie:
22 oktober 2020 Online Vexpan nationaal parkeercongres 2020 ‘Gedrag, verandering en efficiënt gebruik van de openbare ruimte’. 29 oktober Lunchbijeenkomst ‘De parkeerbarometer’ Webinar van 11:00 - 12:00 26 november 2020 Andere brandstoffen en brandveiligheid, Arnhem Zie voor meer informatie www.vexpan.nl
sponsormogelijkheden
IP Parking In memoriam – Jaap Koedoot Jaap Koedoot, voormalig directeur van Interparking Nederland, is op de leeftijd van 77 jaar. overleden. Koedoot was van 1995 tot 2012 directeur van Interparking Nederland. Hij overleed op 18 mei in zijn geboorteplaats Rotterdam. ‘De groep Interparking zal zich een boeiende, warme en inspirerende man herinneren en wenst Jaap Koedoot te bedanken voor zijn intense inzet en steun gedurende zijn vele jaren in Interparking Groep’. Het bestuur van Vexpan wenst de nabestaanden, familie, vrienden en oud-collega’s veel sterkte met het verwerken van dit verlies.
8
vexpansie 2020
premium partner van Vexpan Wilt u ook partner worden? Lees over de mogelijkheden: www.vexpan.nl/evenementensponsormogelijkheden
Parkeernieuws Uit de praktijk: docenten post-hbo opleiding Parkeren aan het woord Beleid maken over en regie voeren over parkeren is een vak dat je niet uit boeken kunt leren. Daarom is de posthbo opleiding Parkeren sterk geënt op beroepssituaties en praktijkcases, in lessen die door praktijkdeskundigen worden gegeven. We vroegen drie van hen welke ontwikkelingen zij zien en waar ze in hun lessen op in gaan.”
Sjoerd Stienstra (zelfstandig adviseur, Stienstra Adviesbureau) geef les in de module ‘Parkeerbeleid en visie op parkeren’. “Er wordt veel te weinig onderzoek gedaan, cijfers zijn daarom vaak verouderd of incompleet. En dan weet je als beleidsmaker niet goed hoe de parkeersituatie er nu voor staat. De rode draad in mijn lessen is dan ook hameren op het belang van onderzoek, of liever nog: monitoring. Door regelmatig de thermometer erin te steken weet je wat er speelt. Daarbij leer ik de studenten om te kijken naar het verhaal áchter de cijfers. Dit komt extra naar voren in deze tijd, waarin het nieuwe normaal regeert. Het oude normaal kun je even niet meten. En dat stelt bestuurders wel eens voor problemen als er besluiten genomen moeten worden over bijvoorbeeld bouwplannen.” Parkeren is mensenwerk Roger Theunissen (Thema Mobiliteitsadvisering) is één van vaste docenten in de module ‘Marketing en communicatie’. Volgens Theunissen is het goed voor beleidsmakers om aandacht te hebben
voor de menselijke factor van parkeren. “Technieken uit het vakgebied marketing bieden daarvoor goede instrumenten. Een voorbeeld is inzetten van flexibele parkeertarieven, een ochtend parkeren door de week kan een andere prijs hebben dan kort parkeren voor een snelle boodschap. Met deze prikkels heb je als beleidsmaker een stuurinstrument. In het licht van de coronacrisis zie ik dat mensen bewust omgaan met verplaatsingen. Reizen worden gecombineerd, er zijn kansen voor deelmobiliteit en ook niet verplaatsen is steeds vaker een optie. Dat heeft weer zijn weerslag op de parkeerdruk in woongebieden. Deze uitingen van menselijk gedrag zijn met marketingkennis te verklaren en te beïnvloeden.” Financiële kant De financiële kant van het parkeervak komt aan bod in de lessen van Rob Ebbing (partner parkeeradviesbureau Spark).“Parkeren begint bij een duidelijke visie en een goed uitgewerkt beleid,” vindt Ebbing. Het beleid is er veelal op gericht om vraag en aanbod optimaal op elkaar
af te stemmen. De afstemming met andere (beleids-)disciplines maakt dat de ruimte voor parkeren, van auto en fiets, langs de openbare weg of op de stoep afneemt. Gelukkig slagen we er met elkaar in de leefbaarheid van de openbare ruimte, ondanks de alsmaar toenemende druk, op niveau te houden, soms zelfs te verbeteren. Deze ontwikkeling veroorzaakt wel een materieel en structureel effect op het financiële resultaat van de parkeerexploitatie. Parkeren in een gebouwde voorziening is nu eenmaal kostbaarder dan parkeren langs de openbare weg. Verschillende steden moeten dan ook rekening houden met een (toekomstige) forse investeringsopgave. Om deze opgave goed op te vangen is het van belang de parkeerexploitatie te monitoren en in een meerjarig perspectief te plaatsen. Een dergelijke aanpak stelt je als gemeente in staat ontwikkelingen op gang brengen en problemen vóór te zijn.” Opleiding start maart 2021 De post-hbo opleiding parkeren bereidt u voor op u de regierol bij het vormgeven, operationaliseren en uitvoeren van het parkeerbeleid en het beheren van de parkeervoorzieningen. Beroepssituaties en praktijkcases vormen de ruggengraat van de opleiding. Het is mogelijk om zowel de hele opleiding als losse modules te volgen. De volgende editie start in maart 2021. Op de website van DTV Consultants vindt u meer informatie en kunt u een gratis studiegids aanvragen.
Model parkeerverordening gemeentelijke parkeerbelastingen gewijzigd De VNG heeft de modelverordening parkeerbelasting en het aanwijzingsbesluit parkeerbelastingen gewijzigd. De wijzigingen houden verband met twee uitspraken van de Hoge Raad d.d. 10 april 2020, ECLI:NL:HR:2020:639 (Amsterdam). In hun ledenbrief lichten ze de wijzigingen toe. Gepubliceerd 8 juli 2020 zie:
9
vexpansie 2020
Wetsvoorstel tariefdifferentiatie parkeertarieven Staatsecretaris S. van Veldhoven-van der Meer van Infrastructuur en Waterstaat heeft recente een wetsvoorstel ingediend om tariefdifferentiatie bij straatparkeren mogelijk te maken Als deze wetswijziging doorgaat wordt het voor gemeenten mogelijk om in het kader van differentiatie in parkeertarieven op straat een lager tarief te kunnen vaststellen voor emissieloze voertuigen ten opzichte van nietemissieloze voertuigen. Hiermee wordt invulling gegeven aan het Regeerakkoord Rutte III. Emissieloze voertuigen stoten immers geen fijnstof, stikstofdioxide en CO2 uit en leveren daarmee een bijdrage aan de verbetering van de luchtkwaliteit. De wet zal helpen bij de stimulering van het gebruik van emissieloze voertuigen en daarmee aan het realiseren van de klimaatdoelstellingen.
DE VBR IN
2019
Erkend opleidingsbedrijf
Gekwalificeerde opleiding betonreparatie gewaarborgd met OtBS
Bestuur
moeten opleidingsbedrijven erkende
In het bestuur van OtBS hebben zitting William
verantwoordelijk zijn voor de begeleiding van
Om de gecertificeerde betonreparatie-
Nederland en bewaakt de kwaliteit van de
van Lissum – Rendon (voorzitter), Mark
de studenten in de praktijk. Om die erkenning
branche in stand te houden is opleiding van
opleiding.
Houtman – Hemubo (secretaris), Gerrit van
te verkrijgen dan wel te behouden dient de
vakmensen van groot belang. De VBR ziet
Nieuwe setting
Nes (Neston) – penningmeester en René van
(nascholings)cursus leermeester met succes
der Stelt (De Boer & De Groot), bestuurslid.
afgerond zijn.
dit belang als geen ander in.
De opleiding wordt in januari 2020 gestart in Nadat het opleidingsinstituut LSVB is
een nieuwe setting. Deze sluit aan op de
opgehouden te bestaan, heeft de VBR zich
behoefte van de branche. Naast vaktheorie
tot taak gesteld een alternatieve organisatie
en praktijk is er ook aandacht voor
op te zetten.
Nederlands, rekenen en burgerschap. Dat is essentieel, want de betonreparateurs
En dat is gelukt! Ruim 30 betonreparatie-
moeten bestekken, plannen van aanpak
bedrijven hebben zich verenigd in de
lezen en berekeningen maken. Werknemers-
kersverse Stichting OtBS: Opleiding tot
vaardigheden zijn daarnaast ook heel
Betonreparatie Specialist. Samen met het
belangrijk. Het diploma krijgt daarmee ook
ROC Midden Nederland worden studenten
een erkende status.
opgeleid tot betonreparateur op niveau 2 en 3. De stichting vormt een centraal
Vaktheorie- en praktijklessen worden
aanspreekpunt voor het ROC Midden
gegeven door gastdocenten uit het
werkveld. Zij werken samen met een bevoegde mbo-docent voor de pedagogisch-didactische aspecten.
Van de voorzitter
In 2019 nam Rob Braaksma het
Om deel te kunnen nemen aan de OtBS leermeesters in dienst hebben, die
Ook als leden van de VBR leren we graag van elkaar, waardoor we als branche sterker staan. Gedurende het jaar organiseren we hiervoor kennisdelingssessies, waarbij we elkaar informeren over relevante onderwerpen
voorzitterschap over van Peter Nuiten. Rob
in ons vakgebied. In dit jaarverslag leest u
heeft zich in dit jaar hard gemaakt voor de
welke onderwerpen onder meer aan bod zijn
continuïteit van de opleiding van
gekomen in 2019.
vakbekwame betonreparateurs. Dit heeft geresulteerd in de oprichting van de Stichting
Voor de parkeerbranche is een interessant
Opleiding tot Betonreparatie Specialist
lexicon opgesteld, waarin de levenscyclus
(OtBS). Deelname aan de opleiding staat
van een parkeergarage vanuit
open voor leerlingen van bedrijven uit de
onderhoudsoogpunt wordt beschreven. Met
gehele branche, ongeacht of deze
dit naslagwerk als inspiratie hopen wij na de
aangesloten zijn bij de VBR. Gedurende hun
opheffing van de Covid19-maatregelen
opleiding blijven de leerlingen in dienst van
tijdens een seminar met partijen vanuit
hun huidige werkgever.
verschillende geledingen in debat te kunnen gaan over de beschikbare mogelijkheden.
Het werkvolume in onze branche is groot en er zal des te meer om vakmanschap gevraagd worden. Het boeien en binden van nieuwe vakspecialisten staat daarom hoog op onze agenda. Tegelijkertijd gaan we met onze opdrachtgevers in gesprek om hen te motiveren waar mogelijk te kiezen voor betonrenovatie. Hierin werken we samen met
Paul Lange Voorzitter VBR
VLB, Vabor en het KB-Kenniscentrum.
Jaarverslag VBR Het jaarverslag van de VBR 2019 is uit. Wat heeft VBR bereikt voor de betonreparatieen betononderhoudsbranche en welke initiatieven zijn genomen? Scan de QR-code en lees het jaarverslag online
Brandveiligheid elektrische voertuigen in parkeergarages Brandveiligheid van elektrische voertuigen in parkeergarages is een actueel onderwerp. In juli publiceerde kennisinstituut IFV een tweede rapport waarbij vragen die er leven naar de stand van dit moment worden beantwoord. Brandweer Nederland geeft in haar standpunt daarover aan dat, in afwijking van het parkeren van auto’s met fossiele brandstoffen, met elektrisch
Rapport IFV
10
vexpansie 2020
aangedreven auto’s in parkeergarages sprake is van andere risico’s waarover we moeten nadenken. Er dient onder andere meer duidelijkheid te komen over laadpunten. Niet onbelangrijk is dat Het Verbond van Verzekeraars achter het advies van Brandweer Nederland staat. Op 26 november a.s. vindt over dit onderwerp bij het IFV een kennisbijeen-
Bond verzekeraars
komst plaats. Voorts streeft de Stichting Koninklijk Nederlands Normalisatie Instituut (NNI) ernaar om binnen twee jaar met een norm te komen voor de brandveiligheid van alternatief aangedreven auto’s in parkeergarages. Kortom het onderwerp heeft en krijgt ook de komende tijd veel aandacht.
Brandweer Nederland
Informatie en aanmelden kennis bijeenkomst bij het IFV
Parkeernieuws
TEKST: SJOERD STIENSTRA
Parkmobile vermindert stadsverkeer met feature Find & Park Parkmobile introduceert de feature Find & Park in Amsterdam. De Parkmobile-app toont nu de waarschijnlijkheid van een beschikbare parkeerplaats in een straat. Hierdoor wordt nodeloos door de stad rijden op zoek naar een parkeerplaats tot een minimum beperkt, wat zorgt voor een bijdrage aan de CO2-reductie in een stad. Automobilisten ervaren zo minder stress en besparen tijd omdat ze voor vertrek al kunnen zien waar de meeste kans op een beschikbare parkeerplaats is. Hierdoor wordt de kans om onnodig in de (parkeer)drukte te komen verkleind.
Leiden-Cultuurkwartier bron: Buro JP
Bron: Traffic congestion metric, Connected Car Survey, Inrix, 2016
Nauwkeurige berekening op basis van data Om de waarschijnlijkheid van een parkeerplaats zo nauwkeurig mogelijk te berekenen, combineert Parkmobile dynamische en statische data. De dynamische data worden verzameld door de zelfontwikkelde fleet-scanner sen-
soren op voertuigen die door de stad rijden en informatie verzamelen over de actuele parkeerbezetting. Deze dynamische data worden gecombineerd met statistische data, zoals verkeersregels en verkeersborden.
Compensatie misgelopen parkeerbelasting Gemeenten met betaald parkeren op straat zijn vanwege de coronacrisis inkomsten uit parkeerbelasting misgelopen. Dit wordt door de Rijksoverheid gecompenseerd. Dit heeft het kabinet in overleg met de medeoverheden (VNG, IPO, UvW) besloten. De compensatie betreft de periode van 1 maart 2020 tot en met 1 juni 2020 en vindt plaats via het gemeentefonds. In totaal wordt 125 miljoen euro uitgekeerd. De verdeling vindt plaats naar rato van de verwachte jaaropbrengst zoals opgenomen in de gemeentelijke begroting 2020. Er is op dit moment geen informatie bekend over een compensatie van misgelopen parkeerinkomsten in parkeergarages.
11
vexpansie 2020
Besluit gemeentelijke parkeerbelastingen gewijzigd (Staatsblad 2019 nr.46) Door gemeenten is bij het Rijk aangedrongen op wijziging van het Besluit gemeentelijke parkeerbelastingen. De belangrijkste redenen zijn het invoeren van de scantechnologie en het daardoor op andere wijze controleren op het niet betalen van parkeerbelasting. De wijziging die 1 juli 2019 is ingegaan betreft verruiming van de kostencomponenten van de naheffingsaanslag. Elke gemeente dient voordat ze naheffing parkeerbelasting mag opleggen de kosten van de naheffingsaanslag te bepalen en deze door de gemeenteraad te laten vaststellen. De kostensoorten die daarbij mogen worden gehanteerd waren in het Besluit parkeerbelasting limitatief. Op grond van het nieuwe besluit mogen kosten in rekening worden gebracht voor zover zij ‘samenhangen met de inning van niet betaalde parkeerbelastingen’. Deze ruimere formulering betekent dat zeker is dat kosten van digitale scantechnologie ook in rekening mogen worden gebracht. Ook is nu de raming van de gemiddelde kosten over meerdere jaren toegestaan. De gemeenteraad stelt de hoogte van de naheffingsaanslag vast op basis van een raming van de jaarlijkse kosten. Omdat dit kan leiden tot jaarlijkse schommelingen, is bepaald dat de raming gebaseerd mag zijn op een gemiddelde over een periode van ten minste één en ten hoogste vier jaren. Door uit te gaan van een raming over een periode van meerdere jaren kunnen schommelingen worden beperkt. Tenslotte is de bepaling over de chipknip in het Besluit vervallen. De reden is dat de chipkaart is afgeschaft, en de bepaling hierover in het besluit overbodig is geworden. Het besluit is in februari 2019 bekend gemaakt en op 1 juli 2019 van kracht geworden. Zie:
Betaald en toch een bekeuring Je parkeert, betaalt via een parkeer-app en tot je grote verrassing vind je bij terugkomst toch een boete onder de ruitenwisser. Dat overkwam Corien Prins, hoogleraar Recht en Informatisering aan Tilburg University. Ze liet het er niet bij zitten en begon een rechtszaak. Want wie is er nou verantwoordelijk voor fouten in een parkeer-app: de burger of de overheid? (bron NRC)
Rotterdam plaatst laadpalen Rotterdam verwacht dat er de komende jaren steeds meer elektrische auto’s zullen rondrijden. Daarvoor zijn laadvoorzieningen nodig. Deze geplaatst in parkeergarages dragen bij aan het aanpakken van de luchtvervuiling en zorgen voor een slimmer gebruik van het
12
vexpansie 2020
netwerk, waardoor er meer ruimte blijft voor het opwekken van zonne-energie op Rotterdamse daken. Alle laadpunten worden voorzien met smart chargingtechnieken, waarmee de stroomcapaciteit zo efficiënt mogelijk wordt benut. Op die manier kunnen auto’s maximaal la-
den binnen de beschikbare capaciteit van de parkeergarage. De komende tijd zijn/worden de laadpalen geplaatst in de garages Schouwburgplein, Kralingse Zoom en Kruisplein. Daarna volgt er elke maand een oplevering bij een gemeentelijke parkeergarage.
Gastcolumn
De goednieuwsshow Fiets+OV NIELS VAN OORT
Een column schrijven in een blad over parkeren. Die vraag had ik als onderzoeker van openbaar vervoersystemen en reizigers niet zien aankomen. Het kwartje valt eigenlijk nu pas. Want nooit was ik zoveel bezig met parkeren als nu. Als OV-onderzoeker nota bene. De zwakste schakel van het OV is niet de rit met de bus of trein zelf, maar het voor- en natransport, de first en last mile noemen we dat tegenwoordig. Ruim 40 procent van de treinreizen begint met een fietstochtje naar het station. Ook met tien procent fietsen voor het laatste deel van de reis, met een belangrijke rol voor de deelfiets, breekt Nederland alle internationale records. Groeipotentie ligt er nog voor de fiets van en naar snelle bussen, trams en metro’s. Voor de last mile komt de nieuwe generatie deelfietsen om de hoek. Vijftig jaar na de eerste generatie, de witte fiets in Amsterdam, bieden slimme sloten, die je kunt openen met je smartphone, ongekende (deel)mogelijkheden. Fiets+OV zorgen samen voor aantrekkelijke, duurzame en gezonde mobiliteit. Mensen zijn bij hoogwaardig openbaar vervoer bereid bijna twee keer verder te fietsen, wat ook de efficiëntie van het OV ten goede komt. Fiets+OV is dus een goednieuwsshow. Althans, dat heb ik jaren verkondigd op (inter) nationale bijeenkomsten. Totdat ik erop werd gewezen dat het niet allemaal halleluja is. En daar komt het parkeren om de hoek kijken. Parkeren, fietsparkeren wel te verstaan, is een probleem, of uitdaging zo u wilt. Want al onze stalen rossen willen we het liefst óp het perron of de halte stallen en het liefst voor niks. Andere landen zien onze druk op het fietsparkeersysteem als een luxeprobleem, maar luxe of niet, vele gemeenteamb-
tenaren zitten met hun handen in het haar. Elk nietje dat je bijplaatst is de volgende dag weer bezet. Als we duurzame mobiliteit willen blijven stimuleren zullen we hier iets mee moeten. De ‘makkelijkste’ manier is natuurlijk bijbouwen van stallingen, zoals we inmiddels in Utrecht en Den Haag schitterende fietsparkeerkathedralen zien. Daarnaast zullen we ook op zoek moeten naar andere oplossingen. De deelfiets biedt ook voor parkeren kansen. Allereerst zijn het allemaal dezelfde fietsen, zonder kratjes, fietstassen en andere parafernalia, waardoor ze heel ruimte-efficiënt geparkeerd kunnen worden. Groter voordeel is als ze helemaal niet geparkeerd hoeven te worden, maar continu worden gebruikt. Collega’s van me rekenden uit dat we als we elkaars fiets gebruiken –u neemt mijn fiets mee, nadat ik hem ’s morgens bij het station heb achtergelaten, we vijf tot twintig procent minder stallingscapaciteit nodig hebben. Grote beperking is natuurlijk dat ik het fijn vind, als u de fiets weer op tijd terug heeft gebracht, als ik weer naar huis wil. Met standaardfietsen, zoals de populaire ‘Swap leasefiets’ (blauwe voorband) is dat verholpen. ’s Ochtends naar het station met de rode Swapfiets, die na aankomst door een ander gebruikt kan worden. ’s Avonds met een groene Swapfiets weer naar huis. De fietsen zijn er, de slimme slottechnologie is er, dus het is een kwestie van tijd. En als het fietsparkeren geen probleem meer is dan wordt de combinatie fiets+OV weer gewoon een goednieuwsshow. Zoals het hoort.
NIELS VAN OORT, Co-director Smart Public Transport Lab, TU Delft
13
vexpansie 2020
• Toegang tot dossiers en het volledige netwerk van Vexpan • Gratis deelname aan de Algemene Ledenvergadering • Gratis deelname aan het Nationaal Parkeercongres • 4 x per jaar het magazine Vexpansie • En nog veel meer!
Wo
n a p x e : n V e l n e a rd v o d o i l v e rd en
d r e i h lees
platform parkeren nederland
GESPECIALISEERD IN HET DUURZAAM BESCHERMEN EN BEHOUDEN VAN BETON- EN STAAL IN PARKEERGARAGES
www.sealteq.com
GETTING YOU THERE TrafficSupply is dé grootste online aanbieder van verkeers-, tekst- en informatieborden en parkeergerelateerde producten. TrafficSupply bestaat uit meerdere webshopconcepten in Traffic, Parking & Safety.
www.trafficsupply.nl
SignEditor™
Ontdek onze unieke ontwerpmodule met alle modellen veiligheids-, informatieen parkeerborden.
+31 (0)38 79 200 70 Lindenhof 7 - 8051 DD Hattem Netherlands
Next generation Parking Management Innovative, smart and reliable parking solutions Door toepassing van betrouwbare en toekomstbestendige technologiën en apparatuur die een optimale betrouwbaarheid en beveiliging garandeert, helpen de innovatieve parkeeroplossingen van WPS ook uw bedrijfsvoering te vergemakkelijken en te optimaliseren. Met ons compleet scala aan schaalbare web-based ParkiD en ParkiD Cloud oplossingen is er altijd een oplossing die bij uw situatie past, ongeacht de omvang van uw parkeervoorziening.
www.wpsparkingsolutions.com
We werken met dynamische prijsvoering 16
vexpansie 2020
Beter omgaan met bestaande parkeerplekken We geloven in een geïntegreerde en digitale oplossing waarvan data & technology de kern zijn Steden staan voor een grote uitdaging. Door bevolkingsgroei
plekken voor circa 80 procent van de tijd leeg (gemeten over een etmaal). Als we die locaties beter benutten, is er meer dan voldoende ruimte beschikbaar voor de 10.000 parkeerplekken die uit het straatbeeld moeten verdwijnen. Maar hoe maak je parkeerlocaties, die vaak letterlijk onder de grond verstopt zitten, dan toegankelijk voor het publiek?
Vervolgens past het systeem prijsdifferentiatie toe. Het doel is dat op dalmomenten extra parkeerders worden aangetrokken. Op piekmomenten stelt het algoritme het parkeertarief bij, om daarmee de omzet te optimaliseren en parkeerdruk op straat te verlagen. De laatste toevoeging aan onze werkwijze is gericht op het verder vergroten van de leefbaarheid in de stad. We beseften dat ParkBee met een groot binnenstedelijk netwerk van parkeerlocaties kan bijdragen aan een toename in het gebruik van EV. Van onze gebruikers rijdt gemiddeld 8,5 procent in een elektrische auto. Als je kijkt naar heel Nederland ligt dit percentage op 4,96 procent. Als reactie hierop breiden we ons parkeernetwerk daarom verder uit met laadpunten en bieden we incentives voor het gebruik, zoals het aanbieden van parkeerkorting voor EV-gebruikers. Op basis van data en technologie maken we de beschikbaarheid van parkeerlocaties inzichtelijk en ontsluiten we deze plekken voor bezoekers. Op deze manier halen we zoveel mogelijk geparkeerde auto’s van de straat.
DE ROL VAN TECHNOLOGIE
VOORDELEN VOOR STAKEHOLDERS
Wij geloven we in een geïntegreerde en digitale oplossing waarvan data & technology de kern zijn. Onze missie is om bestaande parkeerplekken beter bereikbaar te maken voor het publiek, en zo ruimte terug te geven aan de stad. Dit doen we met directe integraties in apps van onder andere Parkmobile, Yellowbrick en Park-line. Gebruikers vinden eenvoudig een parkeerplek in zowel publieke als private parkeerlocaties die aangesloten zijn bij ParkBee, openen de slagboom vanuit de app en doen hiermee hun betalingen. Deze integraties leiden tot een bereik van miljoenen gebruikers. Ons product kan tevens direct gekoppeld worden aan de platformen van affiliate partners zoals Prettig Parkeren en de ANWB. Daarnaast werken we met dynamische prijsvoering. Aan de hand van een geavanceerd datamodel voorspelt ons algoritme wat de verwachte bezetting van een parkeerlocatie is.
Het beter omgaan met de beschikbare ruimte in steden is dus altijd ons uitgangspunt. Op dit moment hebben we meer dan 175 parkeerlocaties ontsloten, waarvan 60 in Amsterdam. Door met slimme technologie parkeerbarrières op te heffen bieden we vastgoedeigenaren en parkeerexploitanten de mogelijkheid om extra inkomsten te genereren, en automobilisten kunnen sneller en goedkoper parkeren. Voor steden en gemeenten betekent dit dat we actief bijdragen aan een leefbare omgeving. Hoewel voor veel steden parkeren een heikel onderwerp is, heeft de Amsterdamse wethouder Sharon Dijksma al laten weten dat ze positief tegenover onze aanpak staat en dat het past binnen de autoluwe ambities van Amsterdam. Daar dragen wij graag aan bij.
en een stijging in autobezit neemt de parkeerdruk toe, terwijl ook de behoefte aan meer ruimte en duurzaamheid toeneemt. Bij ParkBee geloven we dat beter gebruik maken van bestaande private en publieke parkeerlocaties de oplossing biedt. Technologie speelt hierin de hoofdrol. TEKST WOUTER DE BRUIJNE
De afgelopen maanden werd door de wereldwijde COVID-pandemie rap duidelijk hoe belangrijk en schaars ruimte is, vooral in de grote steden. De schaarste neemt de komende jaren alleen maar toe. Steden groeien tot wel twee keer in omvang, en over dertig jaar woont ruim 70 procent van de gehele wereldbevolking in grote steden. We staan met elkaar voor een grote opgave om steden niet alleen beter bereikbaar, maar ook leefbaarder en duurzamer te maken. Als we inzoomen op Amsterdam, zien we dat 13 procent van alle openbare ruimte wordt gebruikt voor parkeerplekken. Toch zoeken automobilisten in Amsterdam gemiddeld 15 minuten naar een plek om hun auto neer te zetten. De straten staan vol, terwijl de ruimte die op dit moment wordt gebruikt voor geparkeerde auto’s ook anders ingezet kan worden. Bijvoorbeeld voor milieuvriendelijke deelmobiliteit, meer groen, of als speelplek voor kinderen. AUTOLUWE STEDEN
Grote steden kiezen ervoor om steeds meer parkeerplekken te schrappen. Zo haalt Amsterdam de komende jaren 10.000 parkeerplekken uit het straatbeeld en schrapt Brussel zelfs 65.000 parkeerplaatsen langs de openbare weg. Om stadsbewoners tegemoet te komen, moeten die parkeerplekken wel elders gerealiseerd worden. Op het moment van schrijven staan parkeer-
WOUTER DE BRUIJNE, Commercieel Directeur ParkBee
17
vexpansie 2020
&
mobiliteit gedrag Mobiliteit en parkeren zijn onlosmakelijk verbonden met menselijk gedrag. Waarom willen we allemaal zo dicht mogelijk bij onze voordeur of bestemming parkeren? En waarom vinden we betaald parkeren vaak te duur? In dit artikel leggen we beknopt uit hoe gedrag ontstaat aan de hand van twee belangrijke gedragsprincipes. En we beschrijven hoe je gedrag langdurig kunt veranderen.
TEKST TJEERD VELDERS
18
vexpansie 2020
Als je gedrag wil veranderen, dan is het allereerst belangrijk om te begrijpen hoe gedrag ontstaat. En dat is niet eenvoudig. Gedrag is namelijk complex en wordt bepaald door tal van psychologische processen. Om het overzichtelijk te houden delen we twee belangrijke gedragsprincipes: • We maken maar zelden een bewuste afweging Gedrag ontstaat voor een groot deel automatisch en impulsief. Het wordt gestuurd door vuistregels waar we geen bewuste aandacht aan hoeven te schenken: onze instincten en gevoelens. En die komen weer voort uit allerlei onbewuste processen. Zet jij wel eens écht goed op een rijtje wat de slimste keuze is om van A naar B te reizen? Waarschijnlijk niet. De keuze om bijvoorbeeld de auto te pakken maak je uit gewoonte en zonder erbij na te denken. Alleen een goed alternatief mobiliteitsaanbod en een focus op bewustwording is dan ook niet voldoende om iemands mobiliteitsgedrag te veranderen. • Gedrag is afhankelijk van weerstanden, motieven en omgevingsfactoren Als we mensen willen beïnvloeden proberen we mensen veelal te overtuigen met rationele argumenten. We houden dan echter vaak geen rekening met onze psychologische drijfveren: weerstanden, motieven en omgevingsfactoren. Weerstanden weerhouden mensen ervan om te veranderen. We zetten bijvoorbeeld onze hakken in het zand als anderen ons vertellen wat we moeten doen, we zijn van nature sceptisch over veranderingen en vernieuwingen en tot slot komen we vaak niet in actie, zelfs als we dat eigenlijk wel willen. Zonder de belangrijkste weerstanden weg te nemen krijg je nooit verandering. Het is als gasgeven met de handrem erop! Naast weerstanden zijn er motieven die ons gedrag stimuleren. Denk aan geld en
het milieu, maar ook bijvoorbeeld aan onze onbewuste neiging om hetzelfde gedrag te vertonen als andere mensen in onze sociale omgeving. Tenslotte heeft -naast weerstanden en stimuli- ook de omgeving en context invloed op ons doen en laten; denk aan de ligging of inrichting van een parkeerterrein of aan het beleid van een werkgever. IN DRIE STAPPEN NAAR EFFECTIEVE GEDRAGSVERANDERING
Je weet nu dat bewustwording niet genoeg is voor gedragsverandering en dat weerstanden, motieven en omgevingsfactoren het gedrag van jouw doelgroep beïnvloeden. Gedragsverandering begint bij het achterhalen van de drijfveren die de belangrijkste rol spelen voor het specifieke gedrag. Daarna is het belangrijk om te weten hoe je met deze drijfveren om moet gaan. Hieronder beschrijven we in enkele stappen hoe je effectief aan gedragsverandering kunt werken. Stap 1: Gedrag begrijpen Pas als je weet waarom mensen doen wat ze doen, kun je tot kansrijke oplossingen komen die gedrag effectief en langdurig veranderen. Je begint daarom met het analyseren van het probleem en doel(gedrag) van jouw gedragsvraagstuk. Wat is precies het probleem? Waarom? Wie veroorzaakt dat probleem? Waar en wanneer gebeurt dat dan? En welke gedragingen en drijfveren liggen hieraan ten grondslag? En het allerbelangrijkste: wat is het gedrag dat je wél wilt zien? Om deze vragen te beantwoorden betrek je een gedragsexpert of zoek je in (vak)media, wetenschappelijke literatuur en op online fora. Ter verdieping kun je ook andere methoden toepassen, zoals observaties, interviews, vragenlijsten en/of focusgroepen.
Stap 2: Gedrag beïnvloeden Op basis van de analysefase zoek en verzin je kansrijke oplossingen. In zowel wetenschap als praktijk zijn inmiddels honderden beïnvloedingstechnieken en instrumenten bekend. De kunst is om de methoden te kiezen die precies aansluiten op jouw casus. Jouw methode zorgt er idealiter voor dat weerstanden voorkomen of weggenomen worden, motieven gestimuleerd worden en/of de omgeving en context aantrekkelijker gemaakt wordt. Denk aan het optimaliseren van het online reserveringssysteem voor de parkeerplaats, een communicatiecampagne over de kosten van parkeren, een beleidsverandering om reizen in het openbaar vervoer aantrekkelijker te maken of het inzetten van werknemers als ambassadeurs om collega’s op de fiets te krijgen. Een online zoektocht en brainstorm met collega’s levert vaak bruikbare ideeën op! Stap 3: Gedrag meten en borgen Het is belangrijk om de impact van jouw oplossing te vergroten. Meet en evalueer het effect van jouw oplossing, bijvoorbeeld door daadwerkelijk te tellen hoeveel mensen zich anders gedragen door jouw interventie en door hen te vragen wat zij van de interventie vinden. Reflecteer op het proces en vat de belangrijkste resultaten samen. Deel de uitkomsten met stakeholders, zodat jouw inzichten top of mind zijn. Verbind sleutelfiguren met elkaar en het belangrijkste: vier je successen! Het is hierbij belangrijk om je te realiseren dat gedrag complex is en niet altijd in één keer eenvoudig te veranderen is. Gedragsverandering is een continu proces. TJEERD VELDERS, redactie Vexpansie
Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door Behavior Change Group. Wil je meer leren over gedrag en gedragsverandering? Kijk op www.gedragsveranderaar.nl
19
vexpansie 2020
ADV_Scanmenu_2a.indd 1
17-02-2020 10:59
Innovatie in kaart
WG-plein 516 I 1054SJ AMSTERDAM I info@trajan.nl I www.trajan.nl
Opsporen buitenlanders na parkeerovertreding niet mogelijk Het lid van de Tweede Kamer Van Raak (SP) heeft op 7 juni 2019 aan de minister van Justitie en Veiligheid een vraag gesteld over het bericht dat buitenlanders parkeerboetes ontlopen. De minister heeft mede namens zijn collega’s op 11 juli 2019 geantwoord. DE VRAAG
Waarom verschuilen landen als Duitsland en Polen zich achter Europese regels om geen gegevens van hun inwoners door te geven? Waarom zou een dergelijke boete moeten worden gezien als een soort belasting? Het antwoord: Op Europees niveau is de Richtlijn Cross Border Enforcement (CBE) vastgesteld om kentekengegevens uit te wisselen tussen de lidstaten voor het kunnen opleggen van verkeersboetes. De parkeerboetes zijn gemeentelijke naheffingsaanslagen voor niet betaalde parkeerbelasting. Uitwisseling van kentekengegevens ten behoeve van deze naheffingsaanslagen dienen niet de verkeersveiligheid en mogen daarom op grond van de genoemde CBE Richtlijn niet worden uitgewisseld. Voor parkeerbelasting gold tot voor kort dat voertuigen uit Duitsland, waarvoor geen parkeerbelasting werd betaald, een naheffingsaanslag kregen opgestuurd. Dat was mogelijk, omdat het Duitse Kraftfahrt-Bundesamt (KBA) de adresgegevens verstrekte die bij het betreffende kenteken hoorde. Op enig moment heeft Duitsland geconstateerd dat naheffingsaanslagen parkeerbelasting fiscale feiten zijn en dat de juridische grondslag voor uitwisseling van kentekengegevens ten behoeve van handhaving op deze fiscale feiten ontbreekt. Duitsland is daarom gestopt met het verstrekken van de gegevens ten behoeve van naheffingsaanslagen. De minister antwoordt verder dat hij met zijn Duitse collega’s in overleg gaat treden om te bezien hoe deze uitwisseling weer kan worden hervat. Verder gaf de minister aan dat handhaving van de regels voor parkeerbelasting een bevoegdheid is van de gemeenten waar de parkeerbelasting wordt geheven. Het staat gemeenten vrij om van de bevoegdheid gebruik te maken om een wielklem te plaatsen om zo de naheffing te kunnen innen.
COMMENTAAR
Veel gemeenten lopen elk jaar parkeerbelasting mis door buitenlandse toeristen en andere buitenlandse bezoekers die parkeren in een betaald parkeergebied op straat zonder te betalen. Uit een oogpunt van rechtsongelijkheid en motivatie van betrokken medewerkers is dat niet uit te leggen. Elke politieagent ontvangt bij een andersoortige overtreding op straat via zijn handy binnen enkele seconden de gegevens van buitenlandse kentekenhouders. De minister heeft wel gelijk dat gemeenten kunnen klemmen maar dat is ingrijpend. Het schrikt bezoekers af en slecht is voor het imago van gemeenten. Het klemmen van voertuigen die in een bepaalde periode meerdere naheffingen in
bepaalde gemeenten hebben gekregen wordt gepraktiseerd. Parkeerders met één niet betaalde naheffing, zoals toeristen, blijven op deze wijze buiten schot. We vragen ons af waarom de gefiscaliseerde gemeenten niet gaan inventariseren hoe groot de omvang van de schade is en op basis daarvan bij het Rijk aankaarten om de Europese richtlijn uit te breiden voor gemeentelijke belastingen. Een andere optie is dat gemeenten onderling kentekens van buitenlandse parkeerovertreders gaan uitwisselen zodat deze als notoire overtreders kunnen worden aangemerkt wanneer in verschillende gemeenten een naheffing is opgelegd. JITZE RINSMA, redactie Vexpansie
21
vexpansie 2020
Parkeergarages Lammermarkt en Garenmarkt Een aantrekkelijk entree naar de stad Om de Leidse binnenstad aantrekkelijk en bereikbaar te houden heeft het gemeentebestuur in 2010 opdracht gegeven om twee ondergrondse parkeergarages te bouwen. Die parkeergarages bieden samen bijna duizend extra kwalitatieve parkeerplaatsen. Nu tien jaar later is ook Parkeergarage Garenmarkt geopend, net als haar grotere broertje Parkeergarage Lammermarkt in 2017. Twee technische hoogstandjes aan het zicht onttrokken maar wel een lust voor het oog.
TEKST MANDY VON ECKARDSTEIN EN DENNIS BRUIN
Foto: Gemeente Leiden
22
vexpansie 2020
De bouw van de twee ondergrondse parkeergarages was deels het antwoord op de gemeentelijke doelstelling om kwalitatieve en voldoende parkeerplaatsen te bieden. In de gemeentelijke mobiliteitsnota uit 2015 - binnenkort besluit de gemeenteraad over een nieuwe Mobiliteitsnota - is al de ambitie geformuleerd: ‘de juiste parkeerder op de juiste plaats’. Dat betekent bijvoorbeeld dat bewoners in de wijken rond het centrum met een parkeervergunning in de buurt van hun eigen woning kunnen parkeren en bezoekers zoveel mogelijk naar de nieuwe parkeergarages worden geleid. Leiden stond in 2015 nog bekend als een stad waar je vooral erg moest zoeken naar een parkeerplaats. Er waren pleintjes waar je kon parkeren maar een vrije parkeerplek was moeilijk vindbaar. Met de twee nieuwe parkeergarages in het centrum - Leiden heeft inmiddels zes gemeentelijke parkeergarages moest het zoekverkeer verminderen, maar ook een grote kwaliteitsslag worden gemaakt. Om de parkeergarages te realiseren koos de Gemeente Leiden voor een DBM – contractvorm waarbij zowel het ontwerp, de bouw als het onderhoud door één opdrachtnemer worden uitgevoerd. Beide parkeergarages zijn gerealiseerd door de combinatie Dura Vermeer –
Besix en zijn aansluitend aan elkaar gebouwd. Parkeergarage Lammermarkt heeft 525 parkeerplaatsen en is in april 2017 in gebruik genomen. Direct aansluitend is gestart met de bouw van Parkeergarage Garenmarkt. De Parkeergarage Garenmarkt heeft 425 parkeerplaatsen en is in februari 2020 geopend. LAMMERMARKT
Parkeergarage Lammermarkt ligt aan de noordzijde van de binnenstad, naast Molen De Valk. JHK Architecten heeft in samenwerking met de combinatie Dura Vermeer – Besix het ontwerp gemaakt voor de parkeergarage onder de Lammermarkt. In het ontwerp komen functionaliteit en bouwwijze op een mooie manier samen. De cilindrische vorm van de garage vormt niet alleen de basis voor een gebruiksvriendelijke parkeergarage, de compactheid van het volume minimaliseert ook de overlast voor de monumentale bebouwing eromheen. In een spiraal rijdt de automobilist naar beneden en komt daarbij vanzelf een lege parkeerplek tegen. Er is dus geen zoekverkeer. Met zijn zeven ondergrondse lagen en een diepte van 22 meter is deze parkeergarage een technisch hoogstandje. Omdat de bouwcom-
Foto: Groenenboom
binatie ook de Parkeergarage Garenmarkt zou ontwerpen en bouwen, konden de opgedane ervaringen bij de Lammermarkt goed benut worden bij de tweede parkeergarage. GARENMARKT
Parkeergarage Garenmarkt ligt aan de zuidkant van de binnenstad in het verlengde van de zuidelijke invalsroute Lammenschansweg voor autoverkeer vanaf onder meer de A4. De parkeergarage is grotendeel gesitueerd onder een plein dat oorspronkelijk als parkeerterrein in gebruik was. In eerste instantie ging de bouwer ook hier uit
De juiste parkeerder op de juiste plaats
23
vexpansie 2020
Spark is hĂŠt parkeeradviesbureau van Nederland. de Bijna 15 jaar adviseren wij bij parkeer- en mobiliteitsvraagstukken over auto en fiets. Advies nodig bij uw parkeeropgave? Neem contact met ons op.
ft Welke impact hee ving op 1,5-metersamenle parkeren? kun je Welke maatregelen rkeren, nemen bij straatpa fietsenparkeergarages en stallingen? ecklist Download onze ch .nl op spark-parkeren
Nieuwstraat 4 | Leidschendam T 070 317 70 05
@sparkparking /company/spark-parking
info@spark-parkeren.nl www.spark-parkeren.nl
parkeerwoordenboek.nl parkeerbarometer.nl
Foto: Gemeente Leiden
van een ronde garage. Een ronde garage onder de Garenmarkt zou echter heel dicht tegen de bestaande bebouwing aankomen. Architectenbureau Studio VVKH ontwierp vervolgens een ovaalvormige garage. Die vorm, vergelijkbaar met een schaatsbaan, biedt een optimaal gebruik van de parkeerplaatsen en een goede routing. De garage ontleent haar hoogwaardige karakter aan de kolomvrije ruimte, de schuine parkeervakken, het ontbreken van kruisend verkeer, de toepassing van hoogwaardige materialen, voldoende verlichting, de weggewerkte leidingen en een efficiënt verwijzingssysteem. De gemeente Leiden heeft ingezet op een hoge kwaliteit en veel gebruiksgemak. De laatste vier parkeergarages in Leiden zijn allemaal gebouwd conform de ESPA Gold eisen. Voor Parkeergarage Garenmarkt is de aanvraag voor een ESPA Gold Award in behandeling. TECHNISCH HOOGSTANDJE
De nieuwe parkeergarage heeft vijf ondergrondse bouwlagen en reikt daarmee tot circa zestien meter diepte. Op sommige plekken ligt de parkeergarage slechts vijf meter van de omliggende bebouwing af. Veel van de
bebouwing rond het plein betreft oude gebouwen die niet op palen gefundeerd zijn, maar ‘op staal’. Hierdoor zijn deze panden gevoeliger voor vervormingen als er werkzaamheden in de ondergrond plaats vinden. De gevels van de omringende panden werden daarom gemonitord met onder andere total stations, landmeetkundig apparaten voor automatische monitoring. Hiermee was 24 uur per dag inzichtelijk of de werkzaamheden van de parkeergarage tot vervorming van de panden leidden. Door de secure werkmethode van Dura Vermeer-Besix is het allemaal heel goed verlopen en zijn de vervormingen zeer beperkt gebleven en is er geen grote schade opgetreden. De wanden van de parkeergarage zijn uitgevoerd met betonnen diepwandpanelen tot bijna twintig meter diepte. Voor de ronde gedeelten waren geen stempelramen nodig, wel voor het (middelste) rechte gedeelte. Op maaiveld werd daarvoor een betonnen stempelraam aangebracht, dat tevens de definitieve dakconstructie vormt. Omdat er geen gebruik is gemaakt van een tijdelijke constructie is hiermee bouwtijd bespaard. Om de verkeersoverlast voor de omgeving te
ONTWIKKELING GEBRUIK PARKEERGARAGE LAMMERMARKT EN GARENMARKT
beperken is ervoor gekozen om de afgegraven grond uit de bouwput via een buizensysteem af te voeren. De grond werd door de buizen naar de Rijn getransporteerd en vanaf daar verder per schip afgevoerd. Dit heeft aanzienlijk minder vrachtverkeer opgeleverd. Om de onderste vloer te maken is eerst een vloer met onderwaterbeton aangebracht. Om de aansluiting tussen deze vloer en de wand van de parkeergarage waterdicht te maken heeft de aannemer een zogeheten vrieslichaamverbinding gemaakt. Via een buis werd zout water met een temperatuur van -36 graden rondgepompt. Zo vriest de aansluiting dicht en kon de bouwput worden leeggepompt zonder de grondwaterstand te beïnvloeden. Daarna is de definitieve vloer gestort die aansluit op de diepwanden. Dat was een kritieke fase, maar deze is naar tevredenheid verlopen. MOOI DAK
In het oorspronkelijke raadsbesluit stond dat de parkeerplaatsen op het plein, dat boven de garage is gelegen, weer terug moesten komen. Actieve inbreng van omwonenden zorgde ervoor dat de raad besloot voor een alternatief plan: de realisatie van een groene en klimaatbestendige inrichting van het plein zonder parkeerplaatsen. De omwonenden en overige betrokken zijn vervolgens actief betrokken geweest bij de uitwerking van het ontwerp van het plein en de omgeving. Het plein heeft een groen karakter met eilanden van gras met bomen, die omringd worden door een betonnen rand waarin verlichting is geïntegreerd. Langs de randen van het plein zijn vakken met vaste planten en bomen. Het vernieuwde plein is tevens geschikt voor evenementen, zo kan hier weer de traditionele 3 oktober taptoe worden gehouden. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de inrichting van het plein. Samen met de realisatie van de parkeergarage is dit een grote aanwinst voor de stad Leiden!
Lammermarkt
Garenmarkt
Met een omzetgroei van circa 10 procent
Voor Parkeergarage Garenmarkt zijn nog
(2018/2019) gaan de opbrengsten beter
geen betrouwbare cijfers beschikbaar. Een
dan begroot. De gemiddelde bezetting op
paar weken na opening werd de wereld
werkdagen (09:00-18:00 uur) is 12 procent
getroffen door de coronacrisis en de daar-
en op de zaterdag (09:00-17:00 uur) nu ruim
opvolgende maatregelen. Wel stond deze
22 procent. De groei zette zich door tot aan
parkeergarage de eerste zaterdag vol om-
de coronacrisis. De gemiddelde parkeer-
dat Universiteit Leiden een open dag organi-
duur bedraagt circa 140 minuten (kortpar-
seerde. Dit is vaak een van de drukste dagen
keerders).
in de binnenstad qua parkerende bezoekers.
Wij zien dat nog steeds ongeveer 50 procent
Met omwonenden hebben wij een regeling
unieke bezoekers zijn, kortom bezoekers die
getroffen dat degenen met een parkeerver-
voor het eerst met dat kenteken de garage
gunning in de daluren ook gebruik kunnen
inrijden. De groep die Parkeergarage Lam-
maken van de parkeergarage. De daluren
MANDY VON ECKARDSTEIN projectleider
mermarkt kent, groeit dus nog steeds.
worden jaarlijks vastgesteld, evenals het ta-
gemeente Leiden en DENNIS BRUIN,
Bron: Parkeermonitor.
rief voor deze regeling.
parkeermanager en projectleider Parkeervisie gemeente Leiden
25
vexpansie 2020
Parkeren en gebiedsontwikkeling rond knooppunten De afgelopen jaren is uit meerdere onderzoeken gebleken
TEKST CASPER STELLING, FALCO LIEVAART
dat parkeerbeleid groot effect kan hebben op duurzame
EN ALEX DRAGAN
gebiedsontwikkeling met laag autobezit- en gebruik. Bovendien vergroot het de haalbaarheid en betaalbaarheid van binnenstedelijke ontwikkelingen. MuConsult onderzocht in opdracht van de provincie Noord-Holland de
Veel gemeenten in Noord-Holland hebben een actief parkeerbeleid met betaald parkeren en vergunningen. 90 procent van de gemeenten heeft bovendien een mogelijkheid om ontwikkelaars ruimte te geven om af te wijken van vigerende parkeernormen. Grotere gemeenten zijn hierbij meer sturend. Kleinere gemeenten focussen meer op het bevorderen van gebiedsontwikkeling. Inwoners spelen een belangrijke rol bij de parkeerdruk van veel gebieden tijdens de piekbelasting. Het autobezit, autogebruik en de parkeervraag van inwoners nemen autonoom fors toe als de plancapaciteit voor woningbouw van de gemeenten in NoordHolland wordt gerealiseerd met een vergelijkbaar autobezit als in de huidige situatie. Voor duurzame groei is een afname van het autobezit- en gebruik wenselijk.
huidige situatie en kansen in Noord-Holland.
ord-Holland
zit e
aar
n
PRAKTIJKVOORBEELDEN
Percentage gemeenten met parkeerinstrument Parkeerfonds Afwijking parkeernorm Eigen Normen P&R Blauwe zones Vergunning parkeren Betaald parkeren
ken
oede 26 vexpansie 2020
31% 91% 18%
51% 67% 53%
0%
20%
84%
40%
60%
80%
100%
Er zijn veel praktijkvoorbeelden waarin wordt afgeweken van de vigerende parkeernorm. Deze projecten zetten de toon voor de ontwikkeling van het parkeerbeleid in Nederland in relatie tot duurzame gebiedsontwikkeling. Succesfactoren daarbij zijn parkeerregulering in de omgeving, participatie van bewoners in bestaande wijken en een streng vergunningenbeleid in combinatie met de mogelijkheid om de auto op afstand te parkeren. Deelmobiliteit aanbieden is op dit moment vooral een goede manier om nieuwe inwoners te stimuleren
Parkeerbeleid kan groot effect hebben op duurzame gebieds ontwikkeling met laag autobezit en -gebruik
om een woning te kopen zonder parkeerplaats of -vergunning. Wanneer wordt afgeweken van parkeernormen is het raadzaam om de ontwikkeling van de parkeerdruk te monitoren en mitigerende maatregelen te nemen als dat nodig blijkt te zijn. Om afwentelling van risico’s op de gemeente te voorkomen is het goed om afspraken te maken met de projectontwikkelaar over continuering van de betrokkenheid na oplevering van de bebouwing. INVLOED OP PARKEERVRAAG
Een breed scala aan mogelijke maatregelen is in het onderzoek aan bod gekomen. Dat zijn enerzijds parkeermaatregelen om de vraag te reguleren en te beperken en anderzijds maatregelen om alternatieven zoals fiets, ov, deelmobiliteit en parkeren op afstand te stimuleren. Beïnvloeding van de parkeervraag kan leiden tot 25 procent reductie van het benodigde parkeerareaal ten opzichte van de huidige situatie. Dit betekent 57.400 minder parkeerplaatsen in de huidige situatie van de 6 onderzochte gemeenten en 8.100 minder parkeerplaatsen voor de toekomstige ontwikkeling van de huidige plancapaciteit voor woningbouw van die gemeenten. Sturend parkeerbeleid is randvoorwaardelijk voor lagere parkeernormen bij nieuwbouw. In hoge dichtheid ontwikkelen rondom ov-knooppunten in combinatie met een aanbod van deelmobiliteit, lagere parkeernormen, regulering met een beperkt aantal parkeervergunningen in de omgeving en een mogelijkheid om de eigen auto op afstand te parkeren (stallen) vormt het meest kansrijke pakket aan maatregelen. ROL PROVINCIE
Provincies kunnen gemeenten ondersteunen bij het doorontwikkelen van parkeerbeleid. Bovendien kunnen zij gewenste beleidsontwikkeling aanjagen in hun rol als wegbeheerder, ov-concessieverlener en regisseur voor Smart Mobility. Gemeenten willen graag leren van andere gemeenten met vergelijkbare omstandigheden. De provincie kan hierin een verbindende rol spelen. De provincie kan gemeenten ondersteunen bij het onderbouwen van lagere parkeernormen bij knooppunten via haar
verantwoordelijkheden voor het ov-beleid en het knooppuntenbeleid. Gemeenten vragen om ondersteuning bij rechtmatige onderbouwing voor lagere parkeernormen bij knooppunten die standhoudt als er bezwaar wordt gemaakt. Gerelateerde thema’s waar de provincie een coördinerende rol in kan spelen zijn het nu vaak nog versnipperde P+R beleid, de opschaling van het aanbod van deelmobiliteit en de ontwikkeling en implementatie van aan parkeren gerelateerde innovatie vanuit de Krachtenbundeling Smart Mobility. CORONA
Dit onderzoek is uitgevoerd voordat de coronacrisis uitbrak. Bovenstaande bevindingen lijken vooralsnog geldig te blijven. Wel zijn er een aantal bredere aandachtspunten voor de toekomst. Structureel meer thuiswerken verlaagt de druk op het mobiliteitssysteem maar leidt op langere termijn mogelijk tot grotere woon-werkafstanden en meer behoefte aan gespreide woningontwikkeling. Dit wordt versterkt door de hernieuwde aandacht voor de kwaliteit en kwantiteit van de openbare ruimte in de directe leefomgeving (die tijdens de lockdown intensiever is gebruikt omdat men niet kon reizen). Ten slotte is er sprake van een forse imagoschade voor het ov en een piek in de aanschaf van tweedehandsauto’s en abonnementen op deelmobiliteit. Dit leidt op korte en middellange termijn tot
een hoger autobezit en -gebruik. Als er na afloop van de crisis daadwerkelijk sprake zal zijn van een ‘nieuwe normaal’ dan zal nader bekeken moeten worden in hoeverre bovenstaande trends optreden en wat dat betekent voor parkeren en gebiedsontwikkeling bij knooppunten. TOT SLOT
Gemeenten doen er goed aan om hun parkeerbeleid te bekijken vanuit de context van duurzame gebiedsontwikkeling. Het herijken van parkeernormen is hierbij een belangrijke stap, alsmede het herzien van de afwijkingsmogelijkheden van de standaard normen. Bij dit laatste is het goed om afwijkingsmogelijkheden te verbinden aan de beleidskaders van provincies. Dit geldt in algemene zin maar in het bijzonder voor parkeernormen rondom knooppunten van openbaar vervoer en hubs van deelmobiliteit. Via een palet aan parkeermaatregelen en gedragsbeïnvloeding kan het autobezit en -gebruik omlaag gebracht worden en kan er hierdoor extra ruimte gecreëerd worden voor hoogwaardige openbare ruimte of andere functies zoals extra woningen.
CASPER STELLING, Manager Markt- en Kennisontwikkeling, FALCO LIEVAART, Adviseur Ruimte en Mobiliteit, en ALEX DRÂGAN onderzoeker Mobiliteit en Verkeer, allen werkzaam bij MuConsult
27
vexpansie 2020
Parkeren is รณnze zorg!
Niet de tijd of de juiste mensen?
Wij bieden: Ons telefoonnummer op de parkeerautomaten
Wij ontzorgen u volledig en nemen het complete beheer op ons. Created by iconcheese from the Noun Project
Gedreven en vakkundig personeel Created by Musmellow from the Noun Project
Servicemonteurs met kennis van de techniek Created by jai from the Noun Project
Duidelijke rapportages Created by Minh Do from the Noun Project
Volledige ontzorging Created by Adrien Coquet from the Noun Project
Taxameter Centrale B.V. | www.taxameter.nl | 020 - 462 0 462
Parkeermedia
TEKST: SJOERD STIENSTRA
Parkeerovertredingen in Duitsland harder aangepakt Op het gebied van parkeerhandhaving zijn de afgelopen periode in Duitsland grote veranderingen ingevoerd, zo blijkt uit Parken aktuell. Was een parkeerbon de afgelopen decennia een ‘lachertje’, daar is nu wel een einde aan gekomen. De Bundesrat heeft kortgeleden de boetes voor foutparkeren (dubbelparkeren, parkeren op voet- en fietspaden) fors verhoogd, van vijftien euro naar honderd euro. Verder heeft het OLG (OberLandesGericht) Frankfurt in februari de uitspraak gedaan dat gemeentes de parkeerhandhaving niet mogen uitbesteden aan private partijen. De grootste verandering is wellicht wel de uitspraak van het Bundesgerichtshof dat bij parkeerovertredingen op private parkeerterreinen (bijvoorbeeld bij supermarkten) de eigenaar van de auto verantwoordelijk is. Tot eind vorig jaar werd de chauffeur verantwoorde-
lijk gesteld en kwam de eigenaar vaak weg met de uitvlucht dat hij/zij niet zelf had gereden (en niet gedwongen kon worden de naam van de chauffeur prijs te geven). Door deze uitspraak is de parkeerhandhaving op openbare en
private parkeerterreinen gelijkgetrokken en kunnen parkeerovertredingen op private parkeerterreinen ook adequaat worden aangepakt, waarschijnlijk tot tevredenheid van de chauffeurs die zich wel aan de regels houden.
Van parkeren naar mobiliteit in Zweden
‘Nobody goes there anymore; it’s too crowded’ In een artikel in de Parker pleit David Burr ervoor om ook in Canada anders om te gaan met verkeer in de stad. De gebruikelijke aanpak om autoverkeer tot ver in de stedelijke centra door te laten dringen is niet langer houdbaar. De oplossing hiervoor ligt niet in minder bezoekers, maar in minder auto’s in de stad. Steden zullen zich moeten afvragen waaróm automobilisten het ervoor over hebben om alle nadelen van autorijden in de stad voor lief te nemen om naar het stadscentrum te rijden, en dan een vervoerssysteem op te zetten waarin openbaar vervoer, voetgangers en tweewielers-verkeer een essentiële rol vervullen om, samen met de auto, de passende vervoerwijze te kunnen bieden aan de gebruikers en de attractiviteit van de stad niet alleen te handhaven, maar te verbeteren. Burr noemt dit transportation linkage; zijn voorstellen komen sterk overeen met de gedachten achter MaaS. Parkeren speelt een belangrijke rol om de verschillende vervoerwijzen goed op elkaar te laten aansluiten; parkeren is niet slechts een schakel in de keten, maar het is een belangrijk ankerpunt voor succes.
Parkeringsnytt gaat in op de in november 2019 in Borås geopende gemeentelijke mobiliteitshub Vulkanus. Deze parkeergarage, die in zijn eigen energiebehoefte voorziet door middel van zonnepanelen, heeft een capaciteit van 303 parkeerplaatsen, waarvan 44 zijn uitgerust met een elektrisch laadstation. De mobiliteitshub wordt nu uitgebreid Leiden-Cultuurkwartier bron: Buro JP met tien afsluitbare fietsboxen, waarvan vijf met oplaadmogelijkheden voor een elektrische fiets, die per maand kunnen worden gehuurd. De gemeente constateert dat meer en meer forenzen ervoor kiezen op de fiets naar het werk te gaan en behoefte hebben aan een goede stallingsmogelijkheid. Om die reden is besloten de mobiliteitshub Vulkanus, die is opgezet om actief in te spelen op actuele mobiliteitsbehoeftes, uit te breiden met deze veilige en betrouwbare parkeermogelijkheden voor fietsen, gecombineerd met een servicepunt voor fietsreparaties. Deze uitbreiding is een eerste stap om van parkeren te komen tot een completer mobiliteitsaanbod in de parkeergarage, aldus de gemeente Borås.
29
vexpansie 2020
Parkeergarages met
Systeem Snel, Kostenefficiënt en Duurzaam.
Ons doel: uw tevredenheid! Hoe we dit bereiken: Meer dan 30 jaar ervaring in het ontwerpen en bouwen van parkeergarages en meer dan 1.200 gerealiseerde projecten, hebben ons laten zien hoe divers de behoeften van onze klanten zijn. Op basis van deze kennis ontwikkelen wij voortdurend onze producten, systeemelementen en bouwdetails. Dit geldt ook voor onze engineeringsprocessen. Architecten werken hand in hand samen met onze ingenieurs in geïntegreerde engineeringsteams. Wij bieden uitgebreide ondersteuning, van het eerste idee tot een succesvolle oplevering. Zo creëren we optimale oplossingen – individueel, functioneel en tegelijkertijd kostenefficiënt.
35M
GOLDBECK Nederland B.V., Meander 901, 6825 MH Arnhem, Tel. +31 (0)26-800 12 11, arnhem@goldbeck.nl goldbeck.nl
Column
Van de praktijkparkeerder...
Vanwege de coronacrisis houden wij ons sinds half maart aan strenge gedragsregels. Overal zie je waarschuwingsborden en waarschu wingsstickers, in televisiespotjes word je erop gewezen, op internet vind je inmiddels dui zenden coronafilmpjes en Amsterdam had dit voorjaar zelfs posters hangen met de tekst “Hou je oma van de IC!”. Inmiddels willen veel mensen niet eens meer fysiek dichtbij elkaar staan en zijn de meeste mensen zich ervan bewust hoe sterk zij zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen gezondheid én die van de mensen om hen heen. De overheid stuurt terecht in die verantwoor delijkheid. Dat is immers haar verantwoorde lijkheid. Dus zijn er noodverordeningen en haast eindeloze ad hoc maatregelen die ons Nederlanders duidelijkheid en ondersteuning bieden. Ook waar het de (openbare) ruimte betreft, want onze nieuwe anderhalvemeter samenleving vraagt extra ruimte; veel extra ruimte. Met als logisch gevolg dat de gebruikers er domweg niet meer allemaal tegelijkertijd inpassen! Niet tegelijkertijd in de winkel, niet tegelijkertijd in bussen en treinen, op fietspa den en trottoirs, enzovoort. Onze ruimte is ingericht op omgangsvormen van vóór de crisis. Nu de samenleving en gedragsregels zó sterk zijn veranderd, moeten ook de omgeving en de infrastructuur volgen.
Op het moment van schrijven is de intelli gente lockdown in ons land en in vele landen om ons heen deels achter de rug, maar flakkert het aantal besmettingen weer op. De vakantie periode zit erop; zonder massatoerisme en zonder grote evenementen, maar met verplaat singen in de ruimte en daarbij behorende in richting van de anderhalvemetersamenleving. Die blijft! Hoe merkt de parkeerbranche dat? De impact is fors, zowel bij het autoparkeren als het fiets parkeren. Er komen minder bezoekers. De parkeerinkomsten nemen dramatisch af. Veel kosten nemen toe. Er zijn al veel ad hoc maat regelen getroffen. Zo worden betaalautomaten, fysieke contactpunten, drukknoppen en deur krukken extra schoongemaakt. En zijn er ge scheiden in- en uitgangen voor fietsers en voetgangers, looproutes, en wachtlijnen bij servicebalies. Iedereen wordt gevraagd zo weining mogelijk aan te raken en anderhalve meter afstand te bewaren. En nu? Wat doen we structureel? Gaan we gratis parkeren invoeren om drukknopbesmet tingen te voorkomen? Gaan we bewoners- en bezoekersparkeren scheiden? Wordt er met shifts gewerkt? Bakenen we vakken af waarin we op gepaste afstand de fiets stallen of ons parkeerticket mogen afrekenen? Betalen we alleen nog contactloos? En wat betekent dit voor de benodigde parkeercapaciteit op straat en in parkeergarages? Gaan we parkeren in een ‘poffertjespan’ en lopen in compartimenten? Wordt het passen en meten om onze winkel gebieden en binnensteden bereikbaar te hou den? En speelt nog de vraag hoe het handjevol parkeerders de kosten dekken van gemeente lijke en private parkeervoorzieningen? Dat alles moet georganiseerd en ingepast worden in de bestaande omgeving en infrastructuur. Het kan niet anders dan dat daarbij veel geëx perimenteerd gaat worden, want niet alles valt te voorzien.
31
vexpansie 2020
Parkeergaragebouw met speciale knowhow In Duitsland is het bouwbedrijf Goldbeck marktleider in de bouw van parkeergarages: vijftig procent van alle nieuw te bouwen parkeergarages komt van deze specialist voor elementaire bouw. Het bedrijf heeft tot nu toe meer dan duizend parkeerprojecten voltooid.
TEKST KATRIN BORCHERDING
Copyright Goldbeck GmbH
32
vexpansie 2020
Copyright Goldbeck GmbH
Sinds 2017 is Goldbeck ook in Nederland vertegenwoordigd met een vestiging in Arnhem. Commercieel manager Jeroen Tilleman beschrijft wat het bedrijf anders maakt: "Het succes zit in het speciale constructieprincipe en het proces daarnaartoe", zegt de 31-jarige Doetinchemmer. Goldbeck bouwt met geprefabriceerde stalen liggers/ kolommen en prefabbeton vloerelementen. Deze onderdelen vormen de basis voor de constructiemethode. Onder andere eigen constructeurs, architecten en parkeerdeskundigen zorgen voor het efficiënte proces. Meer dan zeventig procent van de gebruikte componenten wordt in eigen beheer geproduceerd. Hierdoor zijn wij zelfsturend in aspecten als kwaliteit, planning en prijsvorming. De betonelementen van de parkeergarage zijn zonder verdere coating bestand tegen temperatuurschommelingen, vorst, dooizouten en olie. Hierdoor zijn er aanzienlijk minder onderhouds- en reparatiewerkzaamheden noodzakelijk wat ten goede komt aan de levensduur van de garage en de total cost of ownership. Ook de assemblage wordt door eigen montageteams uitgevoerd en het systeem is door de hoge mate van prefabricage, onafhankelijk van weersinvloeden. Tilleman benadrukt het doordachte ontwerp: "De parkeergarage biedt de gebruikers een bijzonder hoge mate van vrijheid omdat deze bestaat uit gesystematiseerde stalen liggerconstructies. Het systeem heeft géén kolommen in rijbanen. Ook zijn alle installatieonderdelen in de parkeergarage geïntegreerd". Naast de con-
structieve kenmerken denken wij ook mee in de nieuwste technologieën van tegenwoordige tijd. Tilleman: "Denk hierbij aan kentekenherkenningssystemen en contactloze betaalsystemen. Maar ook weergave van de resterende parkeerruimte, niveautelling en individuele ruimtedetectie voor optimaal benutte parkeerplaatsen. We zetten ook stappen met het oog op het toenemend aantal elektrische voertuigen en bieden klanten de juiste oplaadinfrastructuur - die kan meegroeien met de marktvraag en desgewenst kan dit worden gecombineerd met zonnepanelen.” INNOVATIE
Het team werkt continu aan productontwikkelingen, verdere verduurzaming en toekomstgerichte oplossingen voor de parkeergarages. Zo doet het bedrijf samen met het Nedersaksische onderzoekscentrum voor voertuigtechnologie onderzoek op het gebied van autonoom parkeren. De nieuwste pro-
ductontwikkeling is het vervangen van de conventionele dragende staalwapening door carbon in de betonnen vloerelementen. Het bedrijf gebruikte het nieuwe composietmateriaal voor het eerst in 2019 op de eigen personeelsparkeerplaats in Hirschberg. Zij ontving voor deze innovatie de Bautec Innovation Award 2020. De carbon vloerplaten zijn in eigen beheer ontwikkeld. Speciale carbonmatten, die in een textielproces worden geproduceerd en vervolgens worden gecoat, vervangen de dragende staalwapening. "Carbon is corrosievrij en is daarom bijzonder geschikt als duurzaam materiaal voor buitencomponenten. Bovendien vermindert het gebruik van carbon het gewicht aanzienlijk", legt Tilleman uit. “Omgerekend in cijfers: één vierkante meter staalwapening in onze vloerelementen weegt ongeveer acht kilogram. Daarentegen weegt een vierkante meter benodigde carbonversterking slechts 200 gram. In een parkeergarage kunnen wij in totaal zo'n twintig procent gewicht besparen door gebruik te maken van carbon. Deze gewichtsvermindering - met behoud van dezelfde draagkracht - betekent een revolutie in de bouwsector". Al met al levert het nieuwe composietmateriaal slankere componenten op. Ook hier vindt een reductie plaats van ongeveer twintig procent. "Door lichtere elementen besparen wij op natuurlijke hulpbronnen & verminderen wij de kosten in de productie, het transport en de assemblage!” Met de lopende goedkeuringsprocedure bij het Duitse Instituut voor Bouwtechniek maakt Goldbeck de volgende stap in deze innovatie. Daarbij wordt verwacht dat er de komende jaren stappen gezet kunnen worden naar de daadwerkelijke productie en toepassing van deze betonelementen, voorzien van carbonbewapening. KATRIN BORCHERDING, Pers & PR-activiteiten Goldbeck
Goldbeck ontwerpt, bouwt en beheert gebouwen op maat met systemen voor productie en logistiek, parkeren, kantoren, retail en wonen. Daarnaast biedt men geïntegreerde gebouwgebonden diensten aan gedurende de gehele levenscyclus van het pand. Zij is zowel een partner voor het midden- en kleinbedrijf als voor grote organisaties, investeerders, projectontwikkelaars en publieke opdrachtgevers. De onderneming heeft in het boekjaar 2019/20 meer dan 500 projecten gerealiseerd met een totale productie van 3,5 miljard euro. In totaalzijn er momenteel meer dan 7.800 mensen in dienst. Het bedrijf is sinds 2017 ook in Nederland vertegenwoordigd, de vestiging in Arnhem heeft momenteel ongeveer 20 mensen in dienst.
33
vexpansie 2020
Bewaking van vluchtwegen met behulp van tijdvertraging?
Goed en veilig beheer van parkeergarages wordt in toenemende mate op afstand gedaan. Daarbij worden ook technische hulpmiddelen voor toe-en uitgangscontrole ingezet om alleen parkeerders binnen te laten. Maar deze hulpmiddelen
TEKST EDWIN VAN DEN BRINK EN JAN WILLEM KOOT
mogen het veilig vluchten niet hinderen. Vluchtdeuren moeten bij brand of spanningsuitval namelijk eenvoudig te openen zijn, terwijl brandwerende en inbraakwerende deuren juist vergrendeld zouden moeten blijven.
34
vexpansie 2020
Hoe zorg je ervoor dat uitgangscontrole een veilige ontvluchting niet in de weg zit? Het Bouwbesluit geeft op deze vraag geen duidelijk antwoord. Daarom ontstaat regelmatig discussie met bevoegd gezag over de te kiezen oplossingen. De uitkomst van die discussie kan per regio of zelfs per functionaris verschillen. Dat werpt de vraag op: ‘Is het wel mogelijk om binnen de kaders van de wetgeving én op een verantwoorde manier misbruik van vluchtwegen te voorkomen? Met kennis van wet- en regelgeving en een juiste onderbouwing is deze vraag positief te beantwoorden. VLUCHTDEUREN VOLGENS HET BOUWBESLUIT
De eisen aan deuren in vluchtroutes zijn onder andere vastgelegd in artikel 6.25 van het Bouwbesluit. Voor de eisen aan de kwaliteit van het hang- en sluitwerk verwijst het Bouwbesluit naar de Europese normen op dit gebied, waaronder de NEN-EN 1125. Deze norm is van toepassing als door een deur meer dan honderd personen moeten kunnen vluchten. In dat geval moet de deur in de vluchtrichting geopend kunnen worden door een lichte druk tegen de deur of door een lichte druk tegen een paniekbalk die op een hoogte van 1 meter over de volledige breedte van de deur is aangebracht. Daarnaast mag een voorziening voor toe- en uitgangscontrole in een vluchtroute het vluchten niet belemmeren. Deze moeten bij stroomuitval automatisch opengaan of moeten zonder gebruik van een sleutel geopend kunnen worden. Het Bouwbesluit geeft op de volgende vier vlakken onvoldoende duidelijkheid: 1 Voor deuren in utiliteitsgebouwen waarop minder dan honderd personen zijn aangewezen geldt uitsluitend dat voorzieningen voor toe- en uitgangscontrole geen belemmering mogen vormen voor de ontvluchting. Andere kwaliteitseisen worden vreemd genoeg niet geëist. 2 De term ‘belemmeren’ is niet nader gedefinieerd, waardoor het onduidelijk is hoe uitgangscontrole op vluchtdeuren toegepast kan worden. 3 Voor deuren waarop minder dan honderd personen zijn aangewezen ontbreekt een heldere definitie van het toelaatbare ontsluitingsmechanisme. 4 De maximale kracht die nodig is om een vluchtdeur te openen is niet gedefinieerd. Daarbij speelt niet alleen het deurbeslag een rol maar ook het eigen gewicht van de deur of de windbelasting op een deur in de buitengevel.
Gelukkig zijn de eisen in het Bouwbesluit niet in beton gegoten. Op grond van artikel 1.3 van het Bouwbesluit mag ook een gelijkwaardig alternatief geboden worden. Voor een verantwoorde oplossing moet de onderbouwing echter buiten het Bouwbesluit gezocht worden. HANDBOEK BRANDBEVEILIGINGSINSTALLATIES
We kennen in Nederland een aantal richtlijnen en publicaties die aanwijzingen geven hoe bewaakte vluchtdeuren uitgevoerd kunnen worden. Het Handboek Brandbeveiligingsinstallaties van Brandweer Nederland is daarvan de meest relevante. Hierin staat een aantal voorwaarden waaraan elektrische deurvergrendelingen moeten voldoen: 1 Ruststroomprincipe: bij spanningsuitval moet de deur ontgrendelen (fail safe). 2 Handbediening: binnen 500 mm van de deurkruk moet een handbediening aanwezig zijn die met één handeling bediend kan worden (bijvoorbeeld groene nooddrukker). 3 Centrale bediening door meldkamer: op afstand moet men alle (vlucht)deuren gelijktijdig kunnen openen. 4 Automatische sturing: bij een brandmelding moeten de vluchtdeuren automatisch openen. Maar ook deze voorwaarden laten ruimte voor discussie. Als bij spanningsuitval de elektrische grendels worden vrijgegeven bestaat het risico dat de sluitpunten ontgrendelen die juist nodig zijn omwille van de brandwerendheid van de deur. De ontgrendeling van de deur met één handeling leidt tot interpretatieverschillen. En niet in de laatste plaats is het niet altijd wenselijk om bij spanningsuitval of een brandmelding alle beveiligde deuren zomaar te ontgrendelen. Deze publicatie geeft dus geen afdoende onderbouwing voor een gelijkwaardige oplossing. Die kan wel gevonden worden in de NEN-EN 13637 waarnaar het handboek verwijst. NEN-EN 13637
Deze Europese norm voor elektrisch bestuurde uitgangssystemen die worden toegepast in vluchtroutes, beschrijft een breed scala aan mogelijke oplossingen. Op hoofdlijnen gaat deze norm uit van twee onafhankelijke vergrendelingen op deuren: 1 Een primaire grendel die voldoet aan de NEN-EN 179 of aan de NEN-EN1125. 2 Een secundaire grendel die fail safe wordt uitgevoerd. Het principe is dan als volgt. Normaal gesproken is de deur vergrendeld met beide grendels.
Daardoor zijn de brandwerendheid en de inbraakwerendheid van de deur geborgd. Bij een incident (brand of spanningsuitval) ontgrendelt de secundaire grendel. Vanaf de vluchtwegzijde kan de deur dan worden geopend met een klink of paniekbalk die de primaire grendel bedient. Telkens wanneer de deur wordt gepasseerd valt deze weer dicht en vergrendelt de primaire grendel. Daarmee zijn de vluchtveiligheid en de brandwerendheid gegarandeerd. Vanaf de andere zijde kan de deur bij een incident gewoon vergrendeld blijven. Door aan deze
35
vexpansie 2020
Parkeer- en Mobiliteitsvraagstukken. Parkeervraagstukken. Parkeren en mobiliteit zijn cruciale onderdelen in het bereikbaar en leefbaar houden van steden. Daar houden wij ons elke dag mee bezig. Van strategie tot uitvoering. Onze opdrachtgevers leggen ons daarbij uitdagende en complexe vraagstukken voor, maar die parkeren we zeker niet. Meer weten over wie we zijn en wat we doen? Kijk op empaction.nl
empaction.nl
Volg ons op social media:
zijde bijvoorbeeld een deurknop toe te passen kan de deur niet geopend worden. Daarmee is de inbraakwerendheid van de deur verzekerd. De toepassing van twee grendels kent wel een belangrijke voorwaarde. De secundaire grendel moet onder een belasting van 1.000 N (circa 100 kg) vrijgeven om te voorkomen dat een groep vluchtende personen bij de deur in de verdrukking komt. Deze norm geeft dus duidelijkheid over de manier waarop vluchtveiligheid, brandveiligheid en inbraakwerendheid correct met elkaar gecombineerd kunnen worden en biedt een goede basis voor de onderbouwing van een gelijkwaardige oplossing. TIJDVERTRAGING
De NEN-EN 13637 biedt onder voorwaarden ook de mogelijkheid om een tijdvertraging op de ontgrendeling toe te passen. Hiervoor is in de norm het stroomschema uitgangscontrole opgenomen. Het stroomschema laat zien hoe de ontgrendeling van een vluchtdeur plaats kan vinden. De scenario’s aan de rechterzijde van het
schema die leiden tot een directe ontgrendeling vormen een reëel risico voor de beveiliging en behoeven daarom aandacht. Als een ‘verzoek tot uitgang’ wordt veroorzaakt door het indrukken van een groene nooddrukker zien we aan de linkerzijde van het schema dat beslismomenten zijn ingebouwd om onder voorwaarden twee keer een tijdvertraging in te bouwen. De eerste tijdvertraging (T1) is enerzijds bedoeld om een dader te ontmoedigen om zijn actie door te zetten, anderzijds om de beveiligingsorganisatie de tijd te geven om de melding te verifiëren en verdere beslissingen te nemen. Bij een voldoende hoog uitvoeringsniveau van de beveiligingsinstallatie kan een tweede tijdvertraging (T2) worden toegepast. Voorwaarde is dan wel dat door direct zicht of met camera’s vastgesteld wordt dat sprake is van een noodsituatie of van misbruik. Na het aflopen van de eerste tijdvertraging kan de beveiliger daarop besluiten de vertragingstijd te verlengen met een periode van 15 tot 180 seconden. Bij het uitblijven van zo’n besluit
Is het wel mogelijk om binnen de kaders van de wetgeving en op een verantwoorde manier, misbruik van vluchtwegen te voorkomen?
ontgrendelt het aanvullende elektrische slot automatisch na 15 seconden en kan men de deur mechanisch openen om te vluchten. De toepassing van een tweede tijdvertraging is echter geen absolute mogelijkheid. De toelaatbaarheid ervan moet altijd integraal beschouwd worden binnen het brandveiligheidsconcept. Om vast te stellen of het ook echt verantwoord is om mensen langer in het gebouw op te houden moeten aspecten als de capaciteit van vluchtroutes, de veiligheid van opvanggebieden en menselijk gedrag nader beschouwd worden. CONCLUSIE
Als het omwille van de beveiliging wenselijk is om een tijdvertraging toe te passen op vluchtdeuren die zijn voorzien van uitgangscontrole, dan is het mogelijk om dat op een verantwoorde manier te doen op basis van de NENEN 13637. Met de toepassing van deze norm kan een gelijkwaardige oplossing geboden worden voor de eisen in het Bouwbesluit. Om tot een juiste onderbouwing van deze gelijkwaardigheid te komen, is het wel noodzakelijk om de brandveiligheid en de beveiliging van een gebouw integraal te beschouwen. Daarmee kan een verantwoorde balans gevonden worden tussen safety en security, die ook door het bevoegd gezag geaccepteerd kan worden. ING. W.J.G. (EDWIN) VAN DEN BRINK RSE, Senior-adviseur brandveiligheid & beveiliging J.W. (JAN WILLEM) KOOT RSE, Senior-adviseur beveiliging
37
vexpansie 2020
Open parkeerdata:
EEN MUST Het Servicehuis Parkeer- en Verblijfsrechten (SHPV) en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat ((IenW) hebben de handen ineengeslagen om parkeerdata beter te ontsluiten. Over vier jaar moet 95 procent van deze data als open data beschikbaar zijn. TEKST TIES DE GROOT
Parkeren in de (binnen)stad zorgt vaak voor behoorlijk wat zoekverkeer met tijdverlies, ergernis, verkeersonveilige situaties, onnodig gebruik van wegcapaciteit, belasting van het milieu en overlast voor de omgeving tot gevolg. Wanneer de automobilist op maat geïnformeerd wordt over locatie, actuele en te verwachten beschikbaarheid van parkeervoorzieningen en zaken als tarieven, openingstijden, eventuele aansluiting op het ov en dergelijke, dan kan, zo blijkt uit onderzoek, 5-20 procent van het zoekverkeer, en daarmee de overlast ervan worden voorkomen. Betrouwbare informatie kan een belangrijk middel zijn om reizigers te stimuleren een optimale mix van vervoersmiddelen te kiezen. Bijvoorbeeld door te parkeren aan de rand van de stad als er een goede ov-verbinding is naar de eindbestemming. Sleutelwoord in bovenstaande tekst is ‘betrouwbare informatie’. Betrouwbare informatie is noodzakelijk voor reizigers om de juiste keuzes te kunnen maken voor, tijdens en na de reis.
Om het proces te versnellen, verzamelen wij zelf de statische data en controleren wij deze bij bronhouders en gemeenten
Tenslotte, en zeker niet de minst belangrijke reden: overheden zijn verantwoordelijk voor een maatschappelijk verantwoord gebruik van de openbare ruimte. Dat gebruik wordt steeds intensiever en de beleidsdoelen stapelen zich op: een combinatie van meer woningen, klimaatmaatregelen, een gewenste verbetering van de leefbaarheid en verkeersveiligheid zorgt ervoor dat de lat hoog wordt gelegd qua ambitie. Inmiddels geldt dan een goed georganiseerde en betrouwbare dataset als een randvoorwaarde om alle beleidsdoelen te bevorderen. 90 PROCENT OP ORDE IN 2023
In de afgelopen periode zijn bestuurlijke besluiten genomen in relatie tot de Digitalisering van Overheden door middel van versnelde kwaliteitsborging en het inzetten op de digitale organisatie. Binnen deze brede digitaliseringsopgave zal IenW samen met decentrale overheden de beschikbaarheid van publieke data op het gebied van mobiliteit verder optimaliseren. Hierin zijn 15 data-items aangemerkt als ‘Data Top 15’, waarvan zowel statische als dynamische parkeerdata deel uitmaken. De ambitie van deze opgave is om in 2023 in heel Nederland 90 procent van de publieke data op orde te hebben. Deze digitaliseringsopgave raakt ons allemaal. Iedere overheid en wegbeheerder kent een eigen veranderopgave om data duurzaam te kunnen ontsluiten. Dit vraagt naast een integrale aanpak binnen de eigen organisatie ook slim samenwerken met medeoverheden. De uitdagingen zijn groot. De grote hoeveelheid stakeholders1, publieke- en private belangen en ICT-complexiteit vragen om gerichte samenwerking en coördinatie tussen alle overheidslagen. Landelijke informatiediensten vragen immers om data die op landelijke schaal van hoge kwaliteit is. Het uiteindelijk resultaat moet zijn om betrouwbare data te leveren aan de twee tot drie miljoen weggebruikers die dagelijks informatiediensten gebruiken tijdens het reizen en ter ondersteuning van innovaties 1
38
vexpansie 2020
nder Stakeholders wordt verstaan de publieke en private O bronhouders, de afnemers, de PMS- en PRIS-leveranciers, de RDW en de centrale en decentrale overheden
zoals Mobility as a Service (MaaS), enz. De digitalisering van mobiliteit past binnen een bredere Smart City ontwikkeling die steden de kans geeft om het hoofd te bieden aan uitdagingen rondom bijvoorbeeld congestie, vervuiling en ruimtebeslag. SAMENWERKING SHPV EN IENW
In november 2019 hebben het Service Huis Parkeer en Verblijfsrechten (SHPV) en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) een overeenkomst gesloten tijdens de Vakbeurs Mobiliteit in Houten. Maar eerder waren we gezamenlijk al begonnen met het ontsluiten van statische parkeergegevens van P+R locaties en carpoolplaatsen. Dan gaat het onder meer om de locatie van de parkeergelegenheid, de GPS-coördinaten van de ingang en het aantal plaatsen. Deze data verzamelen we en plaatsen we in het Nationaal Parkeer Register (NPR).” Het SHPV is de opdrachtgever voor het NPR. Het beheer van dit register ligt bij de RDW. Natuurlijk wordt in dit traject ook uitdrukkelijk aandacht besteed aan de security en privacy. Data verzamelen is soms een proces van de lange adem. Om het proces te versnellen verzamelen wij zelf de statische data en controleren wij deze bij bronhouders en gemeenten. Inmiddels is alle data van de carpoolplaatsen en P+R locaties in kaart gebracht en geverifieerd bij de bronhouders. Nu zijn beide partijen bezig parkeerdata te verzamelen van parkeergarages en parkeerterreinen. Deze data worden op dezelfde manier verzameld en geverifieerd bij gemeenten en bronhouders. Eind van dit jaar hopen we alle data ontsloten te hebben.
procent van de dynamische data. Niet alle faciliteiten leveren dynamische data. Voor parkeergarages of -terreinen in bijvoorbeeld woonwijken is het beschikbaar stellen van dynamische data niet altijd aan de orde. Onderdeel van de samenwerking met IenW is dat SHPV gemeenten actief ondersteunt bij het inwinnen, beheren en ontsluiten van parkeerdata als open data. Al 101 van de ongeveer 120 gemeenten die mobiel betalen faciliteren, maken gebruik van de diensten van het SHPV. Gemeenten die niet bij SHPV zijn aangesloten, benaderen we via verschillende communicatiekanalen. Bijvoorbeeld via de Regionale Data Teams die nu worden ingericht, waarin binnen landelijke regio’s wordt samengewerkt aan één nationale Digitale Agenda. De open parkeerdata wordt centraal verzameld en op een uniforme wijze gepubliceerd ten behoeve van afnemers zoals reis- en navigatie-apps en MaaS-dienstverleners. De data zijn belangrijk bij het vinden van de dichtstbijzijnde beschikbare parkeergelegenheid. Verschillende partijen vertalen onderliggende data tot producten (apps) die voor iedereen beschikbaar zijn. Wij stellen de data beschikbaar, toepassing ervan laten we aan de markt. We hebben ook een website in het leven geroepen waar we alle informatie voor bronhouders, afnemers en MaaS-dienstverleners bijeen brengen. Op www.parkeerdataplatform.nl kun je terecht voor zowel achtergrond
als ondersteunende informatie Naar verwachting zal eind 2020 de parkeerdata van bij het SHPV aangesloten gemeenten op het gewenste kwaliteitsniveau zijn gebracht en is tevens het kwaliteitsbeheer geborgd. Kortom, de basis is dan op orde. EFFECTEN
Bovenstaande acties hebben de volgende, beoogde effecten: • De betrouwbaarheid van reisadviezen van navigatiediensten wordt verhoogd; • Er wordt een bijdrage geleverd aan het terugdringen van zoekverkeer en daarmee ook een reductie van uitstoot; • Overheden krijgen beter zicht op actueel ruimtegebruik en gebiedsbezoek en kunnen dit gebruiken bij hun beleidsontwikkeling; • MaaS-dienstverleners kunnen parkeeroplossingen opnemen in hun dienstverlening om zo te komen tot ‘deur-tot-deur’ adviezen. Voor meer informatie: t.degroot@tedege.nl TIES DE GROOT, Projectmanager Open Parkeerdata , Ministerie van IenW
DYNAMISCHE DATA
Parallel aan de statische data worden de pijlen ook gericht op dynamische data. Denk bij dynamische data bijvoorbeeld aan de borden langs de weg die aangeven hoeveel plekken er nog beschikbaar zijn in een parkeergarage. De kwaliteit van parkeerdata is van groot belang. Om die te kunnen borgen werken we zoveel mogelijk met machine-tot-machine koppelingen. Handmatig invoeren van data proberen we zoveel mogelijk te vermijden, omdat de foutkans daarbij groter is. Voor on-street parkeren is inmiddels zo’n 95 procent van de parkeerdata ontsloten. Dat heeft er mee te maken dat deze data al een aantal jaren beschikbaar is via het NPR, (Ties de Groot was tot 1 mei 2020 in dienst van het SHPV, red.). We benaderen ook gemeenten die niet zijn aangesloten bij het SHPV. Bij off-street parkeren hebben we inmiddels zo’n 75 procent van alle statische data verzameld en zo’n 45
Op de Vakbeurs Mobiliteit 2019 hebben Frans Backhuijs (links, voorzitter SHPV) en JanBert Dijkstra (directeur Mobiliteit en Gebieden IenW) een samenwerkingsovereenkomst voor vijf jaar getekend om het inwinnen, beheren en ontsluiten van open parkeerdata, met kwaliteitsborging, een extra impuls te geven
39
vexpansie 2020
VelowUp!®
VeloComfort®
Smart Bicycle Parking
Dé oplossing voor steile trappen en fietshellingen
Compact fietsparkeren >40% ruimtebesparing
sales@lo-minck.nl Tel: 0252 420 384 VeloComfort® is een geregistreerd product van Lo Minck Systemen BV, Lisserbroek, Holland - www.lo-minck.nl
VelowUp!® is een geregistreerd product van Lo Minck Systemen BV, Lisserbroek, Holland - www.lo-minck.nl
PCH PARKING & FACILITY SERVICES Weegschaalstraat 10, 7324 BG Apeldoorn
+31 88 - 186 10 10
Postbus 4358, 7320 AJ Apeldoorn
info@pch-dienstengroep.nl
Wij zorgen voor een optimale dienstverlening van unieke parkeerlocaties.
Product- en bedrijvennieuws STEGO - Perfect thermal management
Sinds de oprichting in 1980 ontwikkelt, produceert en verkoopt STEGO Elektrotechnik in Schwaebisch Hall Duitsland, een steeds groter wordend assortiment producten ter bescherming van elektrische en elektronische componenten. Alle STEGO-producten voor kasten en behuizingen – verwarmingen, ventilatorverwarmingen, filterventilatoren, LEDlampen, thermostaten, hygrostaten en accessoires – zijn gericht op het bereiken van optimale klimatologische omstandigheden in de meest uitéénlopende omgevingen, zodat alle gevoelige componenten altijd betrouwbaar werken. STEGO is vertegenwoordigd op 12 locaties wereldwijd en door meer dan 200 verkooppartners. Het verkoopkantoor Nederland is gevestigd in Emmen. Voor informatie zie:
Corona: terugkeer van lokale productie Azië. Er volgden late leveringen, out of stocks en hier en daar problemen met de kwaliteit. Veel producenten zijn zich daarom aan het heroriënteren: is het niet veiliger om in Europa te produceren? Fosbit–LED Lease was al een tijdje bezig met dit vraagstuk. De maker van Ledarmaturen voor parkeergarages heeft in januari zijn fabricage naar Nederland overgeheveld. “We hebben lang vastgehouden aan Maleisië als technologisch centrum, maar de voordelen van Nederland werden steeds duidelijker,” zegt directeur Bas van der Giessen. Het grootste voordeel zijn de kortere lijnen: er kan sneller geschakeld worden, het scheelt een maand levertijd en het toezicht op de kwaliteit is directer. “Uiteindelijk is de prijs-kwaliteitverhouding beter dan in lagelonenlanden.” Een vooruitziende blik van het Amsterdamse bedrijf? Directeur Taeke Tromp: “Ook wij zagen de pandemie niet aankomen. We hadden al eerder besloten dat we meer grip op de productie wilden. Niet alleen voor de kwaliteit van
onze armaturen, maar ook voor de efficiëntie van ons bedrijf. We verwachten dat we hierdoor sterker uit de coronacrisis komen.”
Voor informatie zie:
41
vexpansie 2020
Fietsparkeren wordt steeds meer een dingetje
Arjan en Lo Minck
42
vexpansie 2020
Regelmatige bezoekers van fietsstallingen kennen ze wel: de
TEKST JACOB DE VRIES
borstelgoot om fietsen met meer weerstand naar beneden, en de tandriemband om de fiets makkelijker naar boven te brengen. Een uitvinding van Lo Minck, ontstaan op de werkvloer door simpelweg twee borstels tegen elkaar te duwen. Reden voor een interview met Arjan Minck, managing director over zijn visie op het fietsparkeren.
Voorzie je betaald parkeren? Je ziet het al gebeuren, maar er is veel weerstand. Een betere oplossing voor mij is de fiets voorzien van een tag, een soort kenteken. Voor pakweg een tientje per jaar los je veel problemen op: je haalt de fiets uit de anonimiteit, je kunt makkelijker handhaven. Eerlijk gezegd snap ik die weerstand niet. We accepteren het voor de auto, en de scooter, waarom dan niet voor de fiets? Als je al die tientjes weer in fietsinfrastructuur investeert, komt het weer terug en zijn er alleen maar winnaars. Als je kijkt naar het succes van de swapfiets zou je kunnen zeggen dat er wel een markt is voor een systeem met tags De Fietsersbond is faliekant tegen. Stukje vrijheid, blijheid. Ik herken die weerstand wel, maar het is ook vreemd. Men is ook bang dat er een hele organisatie moet worden opgetuigd, maar voor auto’s is er al zo’n organisatie. Waarom dat niet integreren, met registratie en afmelden via internet? Ik denk dat de baten veel hoger zijn dan de kosten.
Innovatief denken is het bedrijf wel toevertrouwd. Oprichter Lo Minck had rond de start van het bedrijf in 1985 al de bijnaam Willy Wortel. Via Luud Schimmelpennink en zijn Witte Fietsenplan kwam hij in aanraking met het fietsparkeren. Eind 2012 kwam zoon Arjan Minck aan boord en maakte het bedrijf een verdere groei mee, vooral ook in het buitenland. Lo-Minck systemen biedt duurzame innovatieve oplossingen in het totaalconcept van industriële automatisering en mobiliteit. De markt voor innovatieve parkeeroplossingen groeit volgens Arjan Minck, managing director van Lo Minck systemen: “technologie doet steeds meer zijn intrede. De fietsen worden duurder, dus verwachten parkeerders bij het stallen ook meer comfort. Een stalling inrichten met alleen voorwielbeugelrekken gaat ‘m niet meer worden. Wij proberen in die behoefte mee te gaan enerzijds door stallingen gevarieerd in te richten en anderzijds met een stukje automatisering.” Welke ontwikkelingen neem je waar in het fietsparkeren? Er is steeds minder ruimte beschikbaar voor straatparkeren, zeker in de binnensteden. Met automatische oplossingen maak je ruimtes toegankelijk die normaal gesproken niet beschikbaar zijn. Steden zien dit ook en stellen ook meer budget beschikbaar. De gemiddelde fiets zelf wordt ook duurder. Vroeger was de fiets een wegwerpartikel, tegenwoordig is het meer en meer een alternatief voor de auto. Met de
elektrische fiets en de speedpedelec kun je grotere afstanden afleggen. Met zo’n speedpedelec praat je al gauw over een aanschaf van vijfduizend euro. Die plaats je niet in de traditionele voorwielbeugelrekjes. Ten eerste past dat niet eens, ten tweede is het ook lastig met een aanbindmogelijkheid. Fietsers stellen hogere eisen en zijn ook nog eens bereid hiervoor te betalen. We zien dat veel partijen eendimensionaal denken op het gebied van fietsparkeren: etagerekken, etagerekken, etagerekken. En dat terwijl die bovenste rij van die etagestallingen juist een steeds groter probleem vormt: de fiets wordt zwaarder, en de fietser wordt ouder. Speelt Lo-Minck daarin ook een adviserende rol in dat denken over fietsparkeren? Als je niet biedt wat mensen willen, parkeert niemand in je stalling. In dit proces proberen we te sturen richting architecten en bouwondernemers. Als men uit ruimtegebrek een trap van veertig graden neerlegt, dan hoef je ook geen rekken neer te leggen. Immers, in dat geval is de trap te steil en te gevaarlijk en zal een groot deel van de fietsenstalling ongebruikt blijven. Als na oplevering bewoners met klachten naar de rechter stappen, moet je het achteraf allemaal aanpassen. Met veel hogere kosten. We zien dat er op dit vlak heel weinig kennis is bij architecten, aannemers en ambtenaren. Fietsparkeren was altijd een sluitpost en nu wordt het toch steeds meer een dingetje.
Ook elektrische fietsen nemen een vlucht We zijn veel bezig met stallingsoplossingen voor elektrische fietsen. Zo hebben we de velovolt, de laadlocker en VeloAqua. Maar er is weinig bewustzijn op dit vlak. Fietsbatterijen kun je nog steeds via een stekkertje opladen, al komen er richtlijnen die dat gaan verbieden. Compartimenteren wordt de norm, één compartiment per batterij. Als een batterij in thermal runaway gaat, kan er geen kettingreactie ontstaan. Als een batterij ontploft blijft dat beperkt tot dat compartiment. Vind je dat dat bewustwording nu op goede manier gebeurt? Het gaat vrij langzaam. Je moet het hebben van wetgeving en verzekeringsmaatschappijen. Er is weinig kennis. Momenteel lopen wij voorop, we doen onze kennis op door nauw samen te werken met kennisorganisaties en brandweer. Zo zijn we nu bezig met richtlijnen voor locaties met meerdere accu’s, zoals fietswinkels en logistieke bedrijven. Maar de thuissituatie is net zo riskant. Men weet niet wat er kan gebeuren als een batterij ontbrandt bij het thuis opladen. Er komt veel rook vrij. In een huis dat zich vult met giftige rook, waar mensen liggen te slapen kan dat heel gevaarlijk zijn. Je moet de batterij dan in een bak water leggen, maar dat is vrij moeilijk als die al brandt. Dus je kunt beter overdag buiten opladen. En houd oog op de batterij. JACOB DE VRIES, Redactie Vexpansie
43
vexpansie 2020
De Birò in Amsterdam Van overlast naar toekomstperspectief
Een Birò is een klein, elektrisch stadsvoertuig. Tot grote ergernis van velen kon de bestuurder hiermee op de weg en op fietspaden rijden en parkeren op de stoep zonder te betalen. De gemeente Amsterdam heeft een plan geïmplementeerd om de Birò te weren van de stoep en met een kenteken een parkeervak in te krijgen.
TEKST MICK LIMBURG EN ONNO VAN HET GROENEWOUD
Hoe krijg je de Birò van de stoep en in een parkeervak? 44
vexpansie 2020
De Birò is een elektrisch klein voertuig dat voor stadsvervoer veel beter is dan een auto. Liever meer mensen in een Birò dan in een auto: milieuvriendelijker en een kleinere footprint op de openbare ruimte. Jarenlang ergerde zich een grote groep burgers en politici aan het gebruik van de Birò. De bestuurder kon rijden op de weg, maar ook op fietspaden en parkeren op de stoep zonder te betalen net als een invaliden voertuig zoals de Canta. Dit terwijl de Birò niet als gehandicaptenvoertuig is gere gistreerd bij de RDW en 97 procent van de bestuurders niet gehandicapt is. De grote vraag; hoe krijg je ‘m van de stoep en in een parkeervak? De gemeente Amsterdam heeft binnen een jaar een plan geïmplementeerd om de Birò te weren van de stoep en met een kenteken een parkeervak in te krijgen. HANDHAVEN, ZO JA EN HOE?
De zoektocht begon met inven tariseren wat er qua handhaving mogelijk is op de stoep. Er blijkt bijzonder weinig mogelijk te zijn. Een eenmaal uitgegeven gehandicaptenvoertuig is door politie en justitie bijna niet te bekeu ren. Er is immers geen kenteken dus moet de bestuurder op heterdaad betrapt worden. Deze kan zich vervolgens beroepen op het recht op privacy. Zo wordt het erg lastig om een bestuurder te verbaliseren. De oplossing? Zorgen dat alle Birò’s een kenteken krijgen. In samenwerking met de RDW en de leverancier Birò Nederland is dit delicate proces gestart. Formeel moet een Birò een kenteken hebben als het voor het eerst de weg op gaat. Vrijwel geen enkele Birò heeft er een. Nu kan alleen achteraf, op basis van vrijwilligheid, een Birò-rijder verleid worden een kenteken aan te schaffen. Waarom zou een gebruiker hiervoor gaan? Immers, een kenteken betekent kans op een boete bij parkeren op de stoep en, erger nog, parkeergeld betalen. PARKEERVERGUNNING, WELKE EN HOE?
Ten eerste moet een parkeervergunning voor een Birò aantrekkelijk genoeg zijn om een gebruiker te bewegen een kenteken aan te vragen. De stadsauto is vaak juist aangeschaft om er de hele stad mee door te rijden en overal neer te kunnen zetten. Een vergun ning voor de hele stad ligt dan voor de hand, maar dit druist in tegen het algemene par
keerbeleid van de gemeente Amsterdam. Hoe vind je hierin een passende oplossing? Na lang wikken en wegen is op 1 juli jl. de Gemeente Amsterdam begonnen met een experiment. Gebruikers van een Birò kunnen ondanks dat ze mogelijk in bezit zijn van andere autovergunningen ook een tijdelijke stadsbrede parkeervergunning voor hun Birò aanvragen. Er is een plafond van 3.000 ver gunningen ingesteld. Om ervoor te zorgen dat het totaal aantal uitgegeven vergunnin gen niet toeneemt, wordt ieder halfjaar de wachtlijst voor andere vergunningen aange past. Het zal in de toekomst dus moeilijker worden een autovergunning te krijgen. Zo stimuleren we tijdelijk dit voertuig ten koste van een auto. LANGETERMIJNBELEID
Op langere termijn moet het Rijk Amster dam de mogelijkheid geven te differentiëren in parkeertarieven, zodat Birò’s of andere soortgelijke voertuigen weinig of nauwelijks parkeergeld hoeven te betalen. Hierdoor wordt een stadsbrede vergunning mogelijk overbodig. Amsterdam hoopt dit over twee jaar te kunnen doen. Dan kan de status van Birò en vergelijkbare voertuigen worden aangepast ten nadele van auto’s. Dit allemaal op weg om in 2030 een elektrische en emis sieloze stad Amsterdam te bereiken. NIEUWE PROBLEMEN EN ZOEKTOCHTEN?
Zijn er alleen positieve zaken te melden? Nee, jammer genoeg niet. Er is nog steeds een groep bestuurders die moeilijk ter been zijn, maar niet voldoen aan de regelgeving en eisen van de RDW om in aanmerking te komen om hun Birò als gehandicaptenvoer tuig aan te merken (of registreren). Daarnaast ontstaan er laadproblemen. Een Birò werd voornamelijk op de stoep tegen de gevel met verlengsnoer via een gewoon stopcontact opgeladen. Nu de stadsauto in een parkeervak staat -en meestal niet vlak bij de woning-, wordt het verlengsnoer wel erg lang. Dit is een reden waarom gebruikers kiezen voor opladen met een speciale kabel aan een laadpaal. Deze zijn echter niet veilig. Daarnaast zijn de laadpalen juist bedoeld voor auto’s wat weer leidt tot een nieuwe zoektocht: het faciliteren van openbare laad punten voor Birò’s en andere vergelijkbare voertuigen. MICK LIMBURG – Adviseur Parkeren ONNO VAN HET GROENEWOUD – Adviseur Verkeer & Openbare Ruimte
45
vexpansie 2020
Gemeente Hardenberg evalueert en actualiseert gereguleerd parkeren
Net als in vergelijkbare gemeenten in de regio was in de Hardenbergse samenleving discussie over het geldende parkeerbeleid. Alhoewel het parkeren al een aantal jaren naar behoren functioneerde, klonken er ongenoegens over de bestaande praktijk. Samen met de aankomende vervanging van de parkeerapparatuur was dit voor de gemeente aanleiding om een uitgebreide evaluatie van het parkeren in het centrum van Hardenberg uit te voeren.
46
vexpansie 2020
TEKST GERRIT DORGELO, SANDRO VLUG EN JEROEN QUEE
De gemeente Hardenberg is een middelgrote gemeente in het oosten van Overijssel, grenzend aan Drenthe, Twente en Duitsland. De gemeente heeft 60.000 inwoners, waarvan een kleine 18.000 in de stad Hardenberg. De gemeente vervult een streekfunctie in Noordoost-Overijssel en trekt bezoekers uit de hele regio. Daarnaast is de regio Hardenberg een populaire toeristische regio, met bezoekers uit het hele land.
Parkeeronderzoeken In het hele onderzoeksgebied zijn in zowel het hoog- als het laagseizoen parkeertellingen uitgevoerd. Daarbij is gekeken naar de bezettingsgraad, de parkeerduur en de herkomst van de parkeerder. Ook is in het centrum op straat en op de campings geënquêteerd. Vervolgens is in de hele gemeente een enquête over het parkeren verspreid. Dit leverde een respons op van meer dan drieduizend reacties. Een waardevolle bron van informatie. Uit de parkeertellingen bleek dat in het centrum voldoende parkeercapaciteit aanwezig is. Het gebruik van deze parkeercapaciteit is alleen onevenwichtig verdeeld. De twee parkeergarages (Centrum/Gemeentehuis en Centrum/LOC) zijn zelfs sterk onderbezet, terwijl een aantal parkeerterreinen een structurele overbezetting kennen.
EVALUATIE EN PARTICIPATIE
Het betaald parkeren en het parkeertarief zijn voor bewoners afwegingspunten voor het be-
Het huidige parkeerbeleid in het centrum van Hardenberg functioneert al ruim tien jaar. Het bestaat uit een betaald parkeren zone in het winkelgebied, met vergunninghouderzones in de omliggende woonwijken. In het coalitieakkoord 2018-2022 is afgesproken dat een evaluatie moest plaatsvinden van het huidige parkeerbeleid. Op die manier kan bij de vervanging van de parkeerautomaten rekening gehouden worden met de wensen uit de samenleving. In de samenleving zijn de belangen rond parkeren groot en de meningen divers. Daarom is als onderdeel van de evaluatie veel tijd geïnvesteerd in de betrokkenheid van inwoners, ondernemers en stakeholders. Nog voor het uitvoeren van de daadwerkelijke evaluatie is het gesprek met hen gestart. Gezamenlijk is een projectplan opgesteld, waarin belangrijke aandachtspunten voor de parkeeronderzoeken geformuleerd zijn. Daarnaast is met elkaar nagedacht over de opzet en de uitvoering van de evaluatie.
zoek aan het centrum van Hardenberg. Het parkeertarief wordt door toeristen en bezoekers
SCENARIO’S
Na vaststelling van het projectplan en uitvoering van de parkeeronderzoeken is in
van het centrum passend gevonden voor een kern als Hardenberg. Daar tegenover wordt wel gesteld dat men het centrum vaker zal bezoeken wanneer het parkeren gratis zou zijn. Opvallend was dat bewoners van het centrum aangaven groot voorstander te zijn van betaald parkeren en met name het ontbreken van een goede bezoekersregeling als grootste knelpunt te zien.
drie werksessies gewerkt aan het opstellen van verschillende scenario’s voor het parkeren. Daarvoor was het uitgangspunt dat een vorm van parkeerregulering noodzakelijk was. Alle belanghebbenden zijn in de werksessies meegenomen in de opbouw van het parkeerbeleid: uit welke onderdelen het bestaat en wat de interactie tussen bepaalde onderdelen is. Door op deze manier te werken, kregen alle belanghebbenden inzicht en begrip in het tot stand komen van een succesvol parkeerbeleid. Men begreep de keuzes die hiervoor gemaakt moesten worden. Uiteindelijk zijn twee gedragen scenario’s voorgesteld: • Scenario 1: Gratis | Blauwe zone • Scenario 2: Betaald parkeren | Optimaliseren De ondernemers waren sterk voorstander van het gratis parkeren, om het bezoek aan
Scenario 2B: Betaald parkeren | Beter verdelen In scenario 2B wordt het betaald parkeren gehandhaafd, maar wordt ingezet op het beter verdelen van de parkeerders. Naast het oplossen van de knelpunten uit de evaluatie, wordt gedeeltelijk gratis parkeren aangeboden in de parkeergarages Centrum/ Gemeentehuis en Centrum/LOC. Op deze manier krijgt de consument de keuze: • hij kan gemakkelijk vlakbij de winkels parkeren maar moet daarvoor betalen of, • hij kan gemakkelijk in een van de parkeergarages parkeren, waar hij de eerste drie uur gratis kan blijven staan; • hij kan op een grotere afstand van het centrum de gehele dag gratis parkeren.
het centrum aantrekkelijker te maken. Bewoners van het centrum waren hier echter niet enthousiast over. Het college stuitte bij dit scenario ook op een aantal inhoudelijke bezwaren. Het gratis parkeren zou de wens tot het beter verdelen van parkeercapaciteit tenietdoen en bovendien de stimulans om met de fiets naar het centrum te komen weg laten vallen. Daarnaast waren de financiële gevolgen voor de gemeentelijke begroting groot. Tegelijkertijd wilde het college wel tegemoetkomen aan de wens van gratis parkeren en ook het gebruik van de parkeergarages verbeteren. Vandaar dat uiteindelijk gekozen is voor verdieping van scenario 2, genaamd scenario 2B: “Betaald parkeren | Beter verdelen”. Dit scenario combineert de voordelen van het gratis parkeren met de optimalisatie van het huidige parkeersysteem. De gemeenteraad heeft in februari 2020 ingestemd met het voorgestelde nieuwe parkeerbeleid conform scenario 2B. De gemeente accepteert dat hiermee het bestaande exploitatietekort nog verder wordt vergroot, maar blijft investeren in een aantrekkelijker centrum om zo zijn streekfunctie voor de regio te kunnen blijven vervullen. Op dit moment wordt gewerkt aan de (juridische) implementatie en de vervanging van de parkeerapparatuur. Volgens planning is het nieuwe parkeerbeleid na de zomer van 2021 van kracht.
Daarnaast wordt het voor werknemers en bewoners aantrekkelijker om een abonnement te kopen in de parkeergarages, waardoor er parkeerruimte in het centrum
GERRIT DORGELO, Bonotraffics; projectleider
vrijkomt voor bezoekers. Met scenario 2B wordt in het centrum van Hardenberg gratis
namens gemeente Hardenberg
parkeren aangeboden, de parkeerdruk in het centrum beter verdeeld en komen de
SANDRO VLUG, beleidsmedewerker verkeer
juiste parkeerplaatsen beschikbaar voor de juiste parkeerders.
gemeente Hardenberg JEROEN QUEE, Sweco / redactie Vexpansie
47
vexpansie 2020
Onderscheidend in beheer en exploitatie Wij beheren, exploiteren en transformeren bestaande en nieuwe parkeerlocaties. Dankzij onze expertise en focus realiseren wij beter renderende openbare parkeerlocaties. Door innovatieve toepassingen zoals pre-booking, doordachte marketingcampagnes en een hoogwaardig operationeel beleid zorgen wij ervoor dat de bezettingsgraad stijgt en er direct extra parkeerinkomsten worden gegenereerd. Iedere parkeerlocatie heeft een op maat aanpak nodig. Wij gaan daarom samen met jou rond de tafel zitten om te achterhalen wat de mogelijkheden zijn en houden jou altijd op de hoogte van de vooruitgang en onze initiatieven.
Hoogwaardig beheer
Extra rendement,
Een hoogwaardig operationeel beleid is essentieel om de bezoeker veilig en prettig te laten parkeren. Wij zijn daarom ook 24/7 beschikbaar voor iedere bezoeker.
Draag jouw parkeerlocatie over aan ons, dan maken wij van jouw parkeerlocatie een commercieel bedrijf en kan jij je focussen op jouw eigen core business.
Hoge bezettingsgraad
Innovatieve tools,
Unieke samenwerkingen, innovatieve parkeersoftware en doordachte marketing campagnes vergroten de bezettingsgraad van jouw parkeerlocatie.
www.parkingyou.nl
•
+31(0)40 8200 956
Pre-booking software, B2B partner-software en innovatieve marketing-middelen zorgen voor hogere naamsbekendheid en online vindbaarheid van jouw parkeerlocatie.
•
Victoriapark 4, 5611 BM Eindhoven
Het Expertteam
Eigendom en openbaarheid van parkeervoorzieningen In een gemeente wordt een bouwplan ontwikkeld voor de bouw van circa tien appartementen. Voor de beoordeling van de daaruit volgende parkeervraag wordt met behulp van de gemeentelijke parkeernormen, en toepassing van de bijbehorende aanwezigheidspercentages, berekend hoeveel parkeerplaatsen op de verschillende maatgevende momenten benodigd zijn. De grootste parkeerbehoefte doet zich voor in de avond en nacht, en dan is de geplande parkeercapaciteit op eigen terrein van het bouwproject ontoereikend. Het gemeentelijk beleid geeft de mogelijkheid om in die gevallen gebruik te maken van eventuele beschikbare rest-
teit van openbaar parkeren in de omgeving van een bouwplan. Het blijkt dat eigendom van een parkeerterrein (of van een weg) niet van invloed is op het openbaar gebruik daarvan. De toegankelijkheid voor openbaar verkeer is doorslaggevend. Dit blijkt bijvoorbeeld uit een uitspraak van de Rechtbank Noord-Nederland dat ‘de omstandigheid dat het parkeerterrein door eiseres gehuurd wordt, [niet] maakt dat de betreffende plaats niet voor het openbaar verkeer toegankelijk was en is’. Alle openbare parkeervoorzieningen, ook die in bezit zijn bij supermarkten of anderen (denk bijvoorbeeld ook aan commerciële exploitanten van parkeergarages), maken deel
capaciteit in het openbare parkeerareaal binnen acceptabele loopafstand (in dit geval honderd meter), mits deze restcapaciteit door middel van onderzoek (tellingen) wordt aangetoond. Binnen het onderzoeksgebied liggen enkele supermarkten met parkeerterreinen die ’s avonds en ’s nachts openbaar toegankelijk zijn, maar geen eigendom van de gemeente zijn. De gemeente vroeg aan Vexpan of deze plekken meegenomen kunnen worden in de capaciteit, ook al zijn ze niet in eigendom van de gemeente. De kernvraag is hier of eigendom van een parkeervoorziening van belang is bij het vaststellen van de (rest-)capaci-
uit van de openbare parkeercapaciteit en kunnen dus ook een (aanvullende) functie vervullen in het opvangen van de parkeervraag van een bouwplan. Deze parkeervoorzieningen kunnen dus worden meegeteld in een onderzoek naar beschikbaarheid van restcapaciteit. HEBT U EEN VRAAG VOOR HET EXPERTTEAM? Bijvoorbeeld over de omvang van het parkeerareaal in Nederland of het aantal parkeerplaatsen in ondergrondse parkeergarages? Of een vraag van bouwtechnische, juridische of beleidsmatige aard? Uw vraag is welkom op: info@vexpan.nl
49
vexpansie 2020
Service
Martje Hoofs
André Wielaard
Albert de Vr ies
Ronald van der Weerd
ans Peter Dingem
Daniel de Te lla
Otto Meijer
Over Vexpan
Ties de Groot
BESTUUR
EUROPEAN STANDARD PARKING AWARD (ESPA)
• Voorzitter: André Wielaard - EasyPark Group • Penningmeester: Albert de Vries - Gemeente Leiden • Martje Hoofs - Gemeente Amsterdam • Daniel di Tella - BKS Parking • Ronald van der Weerd - Gemeente Tiel • Peter Dingemans - ParKam • Otto Meijer- Skidata • Ties de Groot - TeDeGe Advies.
De ESPA is een onderscheiding die namens de EPA wordt verstrekt. De ESPA wordt in Nederland uitgereikt door Vexpan. De ESPA is in het leven geroepen door de Europese parkeerbranche, omdat zij de kwaliteit en het imago van parkeervoorzieningen wil verhogen. Bij de toetsing wordt gebruikgemaakt van een uitvoerige checklist, waarbij onderdelen als verlichting, gebruiksgemak, veiligheid, comfort en betaalsystemen aan de orde komen.
SECRETARIAAT
Contactgegevens: info@vexpan.nl, 035 - 694 32 45.
Mocht u uw garage willen laten toetsen voor de ESPA, dan kunt u via onze website het aanvraagformulier downloaden. Meer informatie vindt u op www.vexpan.nl of neem contact op met het secretariaat: info@vexpan.nl of 035 - 694 32 45.
WOORDVOERING
André Wielaard: contact via het secretariaat: info@vexpan.nl of 035 - 694 32 45. LID WORDEN
Voor informatie over uw lidmaatschap of lid worden van Vexpan kunt u kijken op www.vexpan.nl of neem contact op via info@vexpan.nl of 035 - 694 32 45 EUROPEAN PARKING ASSOCIATION
Vexpan is als onafhankelijke beroepsvereniging lid van de European Parking Association (EPA). Contactpersoon: Peter Dingemans - ParKam
VEXPAN EXPERTTEAM
Het Expertteam is er om uw parkeer-vakinhoudelijke vragen te beantwoorden. Vragen kunnen gaan over de omvang van het parkeerareaal in Nederland en het aantal parkeerplaatsen in ondergrondse parkeergarages tot vragen over bouwtechnische, juridische of beleidsmatige onderwerpen. Vexpan heeft die kennis in huis. Er is een team van professionals in het leven geroepen om de vragen objectief te beantwoorden: het Vexpan Expertteam. Heeft u een inhoudelijke vraag? Uw vraag is van harte welkom op info@vexpan.nl
platform parkeren nederland
50
vexpansie 2020
Fosbit is de expert in parkeerverlichting. Wij produceren sinds 2010 maatwerk voor onze professionele klanten. Van losse armaturen tot lichtlijnen. Van constant licht tot gedimd met sensoren. Met of zonder camera’s, roodgroen-indicatie en koppeling met het parkeermanagementsysteem
Parkeergarage Croeselaan
Parkeergarage Biggelaar, Roosendaal
Prinses Máxima Centrum, Utrecht
“De lichtlijn ziet er mooi strak uit en zodra de sensor aanwezigheid detecteert, is het alsof het plafond van de garage wordt getild en zonlicht binnenkomt.” Arthur Gal, Parking Centrum Oosterdok, Amsterdam
www.fosbit.com
d! erd! ceer ifi e rtfic certi geece 01g 9001 O40 IS 1 O IS
d! erd! ceer ifi e rtfic certi geece 01g 9001 O40 IS 1 O IS
m m rkaarten.co rkaarten.co e e e e k k r r a a .p .p w w .com ww n.com ww e t r a a k r e e k info@par
.nl .nl t t e e n n a a l l p p @ @ n n rte erkaarte parkeerkaa
er van parkeerkaarten Leverancier van parkeerkaarten or alle systemen voor alle systemen Van Dodeweerd B.V. PParkingsupplies ARKINGSUPPLIES B.V. 31 RANSPORTCENTRUM 6 TVeerdijk 1531 MS 7547 RW Wormer ENSCHEDE Telefoon 075 7122 062 TELEFOON 05320 - 43 688
FAX 053 - 43 25 350