Dentz 5 - 2018 by Het Branche Bureau

Dentz magazine Uitgave van ANT-tandartsen Nummer 5 - Jaargang 10 - 2018

Chris Oomen (DSW) “ Waarborg continuïteit in mondzorg” ANT kritisch op VWS-onderzoek taakherschikking 56 jaar tandarts in groeiend dorp Wat is waarde van online reviews? Als ANT-lid heb je alles geregeld

S...!* EEN PULPITIS VAN DE 46 intraossale anesthesie mislukt niet, werkt onmiddellijk pijnloos, geeft geen verdoofd gevoel geen post-operatieve neveneffecten nooit meer een mandibulair blok

*SUPER Vraag een vrijblijvende introductie in uw praktijk aan: info@straightdental.com

Straight Dental: boren | autoclaven | hoekstukken | airrotors | uithardingslampen www.straightdental.com - 020 22 99 0 99 - info@straightdental.com

Het Hybride Implantaat

Plaatst u ruwe implantaten bij risico patiënten?

Wetenschappelĳke doorbraak:

NO DISEASE PROGRESSION *no bone loss > 0.5mm na peri-implantitis behandeling

De oplossing voor uw risico patiënten

3 years

Combineer het beste van twee werelden 82%

49% *

Implant with non-modiﬁed surface (smooth)

Voorspelbare oplossing bĳ peri-implantitis

Implant with modiﬁed surface (medium-rough)

Studie *Surgical treatment of peri-implantitis. 3-year results from a randomized controlled clinical trial. Olivier Carcuac, Jan Derks, Ingemar Abrahamsson, Jan L. Wennström, Max Petzold & Tord Berglundh doi: 10.1111/jcpe.12813

Implant Direct BeNeLux • NL: +31 (0) 30 25 998 25 • BeLu: +32 492 39 80 48 • info@implantdirect.nu • www.implantdirect.nu

VOORWOORD

foto: Ivo Lucas Luijckx

Het seizoen is weer geopend…

Door Peter Vlaandere, directeur ANT

Alweer najaar. De laatste zonnebrandkleuren zijn vervangen door vijftig tinten najaarsgrijs. De nieuwe lichting eerstejaars studenten is al druk bezig en de wintertijd is bijna een feit. Vakantie is natuurlijk heerlijk, maar voor de ‘business’ is het wel zo prettig om fris en supergemotiveerd weer ‘vol aan de bak’ te gaan. Vanuit de ANT doen we dat. En dat is keihard nodig ook. Minister Bruins zet onverminderd in op taakherschikking. Wij missen nog steeds de onderliggende motivatie (‘wat wilt u nou aantonen met het experiment, mijnheer Bruins?’). Met zijn salamitactiek heeft hij nu zelfs de basisgedachte van taakherschikking – bijdrage aan het capaciteitsprobleem – losgeknipt. Tegelijkertijd stuurt hij het onderzoek naar dit probleem van onderzoeksinstituut Panteia met pingpong-argumenten rechtstreeks naar de eeuwige bureaucratische jachtvelden. De ANT laat dit niet ongehinderd passeren. Bovendien: hoe moeilijk kan het zijn? Meer inwoners in Nederland, iedereen wordt ouder, nieuwe Nederlanders met slechtere gebitten, een vergrijzende tandartsenpopulatie, feminisering en deeltijdarbeid bij de nieuwe generaties tandartsen. Er is geen hogere wiskunde voor nodig om uit te rekenen dat er tekorten ontstaan en al zijn. Dat het nog niet gillend misgaat, is vanwege

de instroom van buitenlandse tandartsen. Het inzetten van preventief geschoolde mondhygiënisten op curatie is daarbij absoluut een verkeerde keuze en het paard achter de wagen spannen, zoals professor Feilzer ook zegt. De inzet en strijdlust van de ANT is en blijft onverminderd noodzakelijk! Hoe meer leden: hoe krachtiger wij ons kunnen inzetten voor alle tandartsen in Nederland! Lid worden van de ANT is wéér aantrekkelijker geworden. De ANT is dé belangenorganisatie voor zowel de praktijkhouder als voor de zzp-tandarts. Voor ieder zijn er uitgebreide diensten voor juridische ondersteuning, interessante verzekeringspakketten en overige inkoopvoordelen. Het lidmaatschapstarief van de ANT blijft ook in 2019 weer onveranderd scherp. En er zijn nieuwe extra diensten en services. Zoals een gratis oplossing voor veilige uitwisseling van gegevens. Ook ontzorgen we u met een – eveneens gratis – online pakket protocollen om eenvoudig aan de eisen van de IGJ te kunnen voldoen. Voor kwaliteit is ons nieuwe visitatiesysteem gereed voor uitrol in 2019. En ons IQDentstudieprogramma breidt alsmaar uit, met nieuwe groepen en modules. Kortom: alle reden om nú ANT-lid te worden. Reeds meer dan 3.000 collega’s gingen u voor. Wat houdt u nog tegen? Wij heten u van harte welkom! 

VOORWOORD

INHOUD 05

Voorwoord: Peter Vlaandere

10 Colofon 10

Column: Jan Willem Vaartjes

13 Nieuws 16

Interview: Chris Oomen

Column: rechten en plichten

Brief aan VWS over onderzoek

Toelichting ANT op brief aan VWS

EDI News: interview Jan Willem Vaartjes

Maarten van Dijk: 56 jaar tandarts

41 Studentencolumn 42

De waarde van online reviews

Mobiele behandelstoel

49 Productnieuws 53 Adverteerdersindex

Buitenlandstage in Chili

Column: Wilfred Kniese

Een kijkje in de praktijk vanâ&#x20AC;Ś

Hobby: Koken

Buitenlandstage in Denemarken

67 Klacht 69

ANT Algemeen

INHOUDSOPGAVE

Eenvoud vindt Esthetiek W

De optimaal op elkaar afgestemde productlijn voor directe restauraties, die het u mogelijk maakt op efficiĂŤnte wijze hoogwaardige, esthetische restauraties te vervaardigen.

EfficiĂŤnte Esthetiek Isoleren

Hechten

Restaureren Uitharden

www.ivoclarvivadent.com Manufacturer, Sales & Distribution: Ivoclar Vivadent AG Bendererstr. 2 | 9494 Schaan | Liechtenstein | Tel. +423 235 35 35 | Fax +423 235 33 60

www.ivoclarvivadent.nl Representative Office Benelux: Ivoclar Vivadent B.V. De Fruittuinen 32 | 2132 NZ Hoofddorp | The Netherlands | Tel. +31 23 529 37 91 | Fax +31 23 555 45 04

ONTDEK MEER:

ARV

I VA D E

C N T.

NIEUW

In-Ovation® X

AFGESLOTEN CLIPKANAAL

VEREENVOUDIGD OPENINGSMECHANISME

LOW-PROFILE

STERK VERBETERDE CLIP

Dentsply Sirona investeert in de toekomst van orthodontie. Met een geheel nieuwe high-tech productiefaciliteit en R&D-afdeling in Sarasota, Florida, bieden wij u de eerste serie producten aan uit onze nieuwe fabriek. Naast de Plus line nu ook de In-Ovation® X. Wilt u meer weten? Bel uw areamanager of onze customer service medewerkers via tel: +31 88 024 52 00 (kies 3 voor Ortho) of per e-mail: Benelux-Ortho-Order@dentsplysirona.com

GA VOOR MEER INFORMATIE NAAR DENTSPLYSIRONA.COM

IN-OVATION X, DE VOORDELEN: AFGESLOTEN CLIPKANAAL

Vermindert ophoping van tandsteen aanzienlijk dat het openen van de clip kan hinderen. Gebruik van metaalligatuur en chain is door ontbreken van clipkanaal weer eenvoudig! De clipopening wordt niet meer belemmerd.

VEREENVOUDIGD OPENINGSMECHANISME

Eenvoudig te openen zonder specifiek instrument, optimaal geplaatst om risico op vervorming te voorkomen.

STERK VERBETERDE CLIP

Door toepassen van een vernieuwde legering, gereduceerde kromming en een bredere clip tussen de vleugels, zonder dat de bracket breder is geworden is de clipsterkte aanzienlijk verbeterd en de push kracht toegenomen. Wat de betrouwbaarheid sterk heeft vergroot.

LOW-PROFILE

Verlaagd algeheel profiel tot max. 14,3%, zonder vermindering van interactiviteit en voor meer patiëntcomfort.

COLOFON

COLUMN COLUMN

Dentz is een uitgave van APPR Hét Brancheburo, en leden‑ orgaan van de Associatie Nederlandse Tandartsen (ANT). Redactieadviesraad Martine Brouwer (medewerker communicatieafdeling ANT), Ravin Raktoe (bestuurslid ANT) en Peter Vlaandere (directeur ANT). Aan dit nummer werkten mee Kees Adolfsen, Martine Brouwer, Jonathan Eyal en Reinier van de Vrie Redactie Dentz APPR Hét Brancheburo, Postbus 5135, 1410 AC Naarden, 035 - 694 28 78, dentz@apprhbb.nl Advertenties Herman Wessels, 035 - 694 28 78, herman@apprhbb.nl Vormgeving APPR Hét Brancheburo Coverfoto Kim Verkade Druk Veldhuis Media BV

De redactionele inhoud van Dentz verwoordt niet noodzakelijk de standpunten van Associatie Nederlandse Tandartsen (ANT), noch neemt ANT verantwoordelijkheid voor de inhoud van redactionele artikelen. Copyright Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of vermenigvuldigd zonder nadrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever. ©2018 APPR Hét Brancheburo. ISSN 1877-3753.

COLUMN

Door Jan Willem Vaartjes, voorzitter ANT

“Voorts vormt de taakherschikkingsoperatie binnen de mondzorg aanleiding voor een herbezinning op het tariefgebouw voor deze sector. Zo zijn de huidige wettelijke maximumtarieven volledig toegerekend naar de tandarts, terwijl straks mondhygiënisten een deel van de tandartsverrichtingen voor hun rekening kunnen nemen. Handhaving van deze systematiek kan een doorvoering van taakherschikking in de weg staan.” Heb ik hiermee uw aandacht? Iets waarvoor we waarschuwden, stond kennelijk ook letterlijk op papier. Deze passage is afkomstig uit de aanbiedingsbrief van het toenmalige kabinet van het rapport Innovatie Mondzorg (rapport Linschoten). We weten inmiddels allemaal wat het ministerie van VWS doet met zaken die ‘taakherschikking in de weg staan’. Zo zou de opdracht van de tandarts in de weg staan en wordt dit vanaf 2020 geregeld met de AMvB taakherschikking. Dat de volgende ingreep er eentje zal zijn in de tarieven, lijkt voor de hand te liggen. Het falen van taakherschikking in de mondzorg mag straks immers nooit aan de taakherschikking zelf liggen. De passage moet toch bekend geweest zijn, maar sijpelde niet door tot de tandarts in het veld. Waarom werd er toen niet groot uitgepakt en kwam men niet in verzet? Waarschijnlijk omdat een goede relatie belangrijk was en dat er natuurlijk wel koninklijk gereageerd moest worden. Is dat erg? Ja, helaas wel, want in 2013 wordt in het rapport dat de Wet BIG evalueert geschreven dat er overwegend positieve reacties waren op het

Vertrouwen is goed, maar de ANT is beter

rapport Linschoten. Vervolgens raadt dit rapport aan om het aantal zelfstandige verrichtingen van de mondhygiënist uit te breiden. En zo geschiedde ook. Er bovenop zitten en gelijk in actie komen loont dus wel degelijk. Achteraf, na meerdere positieve rapporten, is het lastig repareren. Na het debacle van de vrije tarieven in 2012 hebben we de ANT gereorganiseerd tot een wendbare en moderne organisatie die voor niets en niemand bang is. Dit en het feit dat we nu meer dan 2.500 werkzame tandartsen als lid hebben, maakt dat we nu een echte vuist kunnen maken. En dat blijft ook nodig de komende tijd. Voor de start van het experiment taakherschikking in 2020 zal de AMvB nog juridisch moeten worden aangepakt. De EU-richtlijn die de professionele beroepen beschrijft, lijkt vrij duidelijk te zijn over het feit dat de tandarts de enige is die de tandheelkunde mag beoefenen en koppelt daar ook een minimale educatie aan. De ANT zal tot aan het Europese Hof betogen dat de AMvB in strijd hiermee is en bovendien het vrije verkeer van buitenlands gediplomeerde tandartsen belemmert. Maar ook op een ander vlak is actie noodzakelijk: de NZa wil namelijk het tariefsysteem ingrijpend veranderen. Opvallend genoeg is deze wens toevallig vlak voor de start van het experiment taakherschikking ontstaan. De vorige grote wijziging viel samen met het experiment vrije tarieven, en de NZa moet zich die vergissing toch goed kunnen herinneren. Desondanks wordt een aantal redenen gegeven om tot verandering over te gaan.

Zo zou het tariefsysteem niet voldoende op preventie gericht zijn, is kwaliteit niet te meten en daarnaast zou het ook onvoldoende transparant zijn. Bij al deze beweegredenen zijn echter vraagtekens te plaatsen. Preventie is bijvoorbeeld tegenwoordig goed te leveren in teamverband met behulp van de M-codes. Waarschijnlijk bedient de NZa zich van een eufemisme en staat er dat het vervaardigen van vullingen onvoldoende wordt bestraft. Hiermee gaat men voorbij aan de achterliggende sociale factoren die vaak hand in hand gaan met cariës. Factoren waar de tandarts vaak geen invloed op heeft maar wel verantwoordelijk voor wordt gemaakt. Bovendien is niet alle curatie te voorkomen met preventie. Indien de overheid echt preventie van cariës zou willen bewerkstelligen in plaats van verkapte bezuinigingen dan is een suikertaks een echt effectieve maatregel. In plaats daarvan wordt de btw op gezonde producten als groenten en fruit volgend jaar verhoogd naar 9 procent, en worden erosieve lightfrisdranken goedkoper. De ANT zal u gedurende het proces op de hoogte houden en zich geen onzin laten aanpraten. Deze opstelling voorkomt dat u over een paar jaar een plan voor grote stelselwijziging opgedrongen krijgt met in het begeleidend rapport de opmerking dat de betrokken partijen overwegend enthousiast zijn. Ik kan niet anders eindigen dan met: vertrouwen is goed, maar de ANT is beter. 

COLUMN

Excent Tandtechniek altijd de juiste keuze. Excent Tandtechniek ondersteunt de tandheelkundig behandelaar met het doel mensen een functionele, esthetische en stralende lach te geven. Excent Tandtechniek levert optimale kwaliteit door zich te richten op vakmanschap en innovatie, waarbij aandacht en lokaliteit een belangrijke pilaar zijn.

VAKMANSCHAP EN Â INNOVATIE

ALTIJD DICHTBIJ

DIGITALE DENTALE WORKFLOW

VEILIGE DATAOPSLAG

REPARATIE SERVICE

PERSOONLIJKE AANDACHT

Teken de petitie!

E U IT •

H • SC D E

Onder het motto ‘Snoep en fris de schoolkantines uit!’ heeft ToothCamp een petitie opgesteld die iedereen kan tekenen die vindt dat snoep en frisdranken niet op scholen thuishoren. De aftrap van de petitie was op 27 augustus in het tv-programma Hart van Nederland. Initiatiefnemer van de petitie en van ToothCamp is Ira van Eelen. Ze constateert dat suiker uit snoep en frisdrank een groeiend probleem is. Het tast het tandglazuur aan, waardoor er gaatjes kunnen ontstaan. Sommige scholen voeren wel een beleid om gezonde voeding aan te bieden, maar op de meeste scholen zijn nog frisdranken snackautomaten. Als die uit de kantines verdwijnen, helpt dat om de suikerproblematiek te bestrijden. Van Eelen zegt in het programma niet het idee te hebben het hele suikerprobleem te kunnen oplossen, maar ze vindt dat scholen er wel een begin mee zouden kunnen maken. De petitie wordt gesteund door mondzorgprofessionals, mondzorgopleidingen, NVM-mondhygiënisten, de KNMT, de ANT, dentale verenigingen, ouders, scholen en artsen. Eind november zal de petitie op een ludieke manier worden aangeboden aan de Tweede Kamer. De aanbieders zullen be-

Snoep en fris de school uit

P & FR E O N

I T

NIEUWS

KAN

drukte mondkapjes dragen met een verdrietige kies en de tekst ‘let op’. De ANT roept iedereen op deze actie te steunen door de petitie te tekenen. Dat kan via www.ant-tandartsen.nl/actueel/ nieuws (nieuwsbericht van 28 augustus).

Curaeos en 4Dental Tandtechniek samen De dentale Europese serviceorganisaties Curaeos en 4Dental Tandtechniek, in 2005 ontstaan uit een fusie van vier tandtechnische laboratoria, zijn in juni een strategische samenwerking aangegaan. Het Nederlandse netwerk van 4Dental vergroot de tandtechnische capaciteit van Curaeos, waarmee de organisatie

vorm kan geven aan haar groeiambitie. Het Zweedse investeringsfonds EQT ondersteunt Curaeos, dat ook actief is in België, Denemarken, Duitsland en Italië, in de realisatie van de Europese expansie. Voor 4Dental is het doel van de samenwerking haar marktpositie te versterken.

Online kennistoetsen voor KRT-punten De ANT heeft speciaal voor tandartsen een platform ontwikkeld voor Permanente Educatie (PE). Met het maken van online kennistoetsen kunnen KRT-punten geregistreerd worden. In deze online PE-omgeving worden onder andere toetsen aangeboden die horen bij ons magazine Dentz. Dentz lezen levert dus KRT-punten op.Van elke editie van Dentz wordt er een kennistoets aangeboden. In de toetsen worden vragen gesteld die gaan over artikelen uit die editie. Per toets kan één KRTpunt geregistreerd worden. Dentz verschijnt zes keer per jaar. U heeft dus zes keer per jaar de mogelijkheid een toets over Dentz te maken. De ANT schrijft de geregistreerde KRT-punten voor u bij in het

KEN

KRT-register. Wanneer u niet staat ingeschreven in het KRT-register, heeft u per gehaalde kennistoets de mogelijkheid zelf een certificaat uit te printen. Dit certificaat dient u zelf te bewaren. Elke in Nederland werkzame tandarts mag onze kennistoetsen maken. Iedereen die de toets wil doen, moet eerst een account aanmaken (aanmelden bij de kennistoets). Vervolgens hoeft u alleen uw initialen, naam, e-mailadres en BIG-nummer in te vullen. Deze gegevens hebben wij nodig om uw behaalde KRTpunten in het KRT-register bij te schrijven. De inlog voor de PE-omgeving is niet gekoppeld aan uw ANT-inlog. De toetsen zijn te maken via: toets.ant-tandartsen.nl.

NIST

OET

NIEUWS

De beste keuze in medisch debiteurenbeheer

Anders Medical Factoring 2.0

In vier jaar tijd kan veel gebeuren. Van nieuw op de markt in 2014 tot gerenommeerde factoringpartner in 2018. Het gaat goed met Anders Medical Factoring. We groeien, bloeien en maken toekomstplannen. Vol trots presenteren we aan u dan ook Anders Medical Factoring 2.0. Een nieuwe huisstijl, vernieuwd Dashboard en twee kersverse websites! Genoeg reden voor een feestelijke traktatie! Maak via onze vernieuwde website www.andersmf.nl een vrijblijvende afspraak en ontvang een heerlijke versnapering voor de hele praktijk!

Vragen? Bel ons: 085 273 49 79 of mail ons: info@andersmf.nl

www.andersmf.nl

NIEUWS

Vrijwilligers voor Ethiopisch project Rotary Doctors Nederland zet al meer dan tien jaar duurzame tandheelkundige projecten op. Voorheen in Kenia, tegenwoordig in Ethiopië. Een project heeft een looptijd van vijf jaar waarin met een lokale partner een tandheelkundige kliniek wordt opgezet. Plaatselijke medewerkers krijgen een opleiding om het project zelfstandig voort te zetten. Uitgangspunten bij de opzet zijn de principes van het WHO Basic Package of Oral Care en de Fit for School. Dat betekent nadruk op preventie en de zorg voor kinderen. Scholen introduceren handen wassen met zeep en dagelijks tandenpoetsen met fluoride tandpasta en een miswak. De uitvoering is de verantwoordelijkheid van het onderwijzend personeel. De kinderen worden gecontroleerd en waar nodig behandeld in de kliniek. Hierbij worden bij het melkgebit de niet-operatieve cariësbehandeling toegepast. Voor volwassen patiënten bestaat de mogelijkheid om tegen betaling het gebit te laten reinigen en pijnlijke elementen te laten verwijderen. De inkomsten daarvan worden gebruikt om het zelfstandig voortbestaan van het project te garanderen. In samenwerking met de aanwezige public health structuur wordt het belang van goede mondhygiëne onder de aandacht van het grote publiek gebracht. Voor de verdere opbouw van een project in Dembi Dolo, dat inmiddels twee jaar loopt, zoekt Rotary Doctors tandartsen die in het bezit zijn van een BIG-registratie en mondhygiënisten die in teamverband voor vier weken willen worden uitgezonden.

Enige jaren tandheelkundige ervaring, improvisatievermogen en enthousiasme voor het vak zijn daarbij belangrijk. Voor de tandartsen wordt een Ethiopische licentie aangevraagd die vijf jaar geldig is. Rotary Doctors voorziet in de reiskosten en een tegemoet koming in de kosten van de licentie en vaccinaties. Kost, inwoning en eventuele activiteiten in de weekeinden zijn voor eigen rekening. Algemene informatie over RDN is beschikbaar op www.rotarydoctors.nl. Specifieke vragen en aanmeldingen zijn welkom via arjun@vanderdussen.net.

Samenwerking Beugel Stichting en VTvO De Beugel Stichting en de Vereniging voor Tandartsen Orthodontie (VTvO) zijn 1 augustus de samenwerking aangegaan om kinderen die onder de armoedegrens leven toegang te geven tot orthodontische zorg. De stichting zet zich in voor kinderen die om financiële redenen geen gebruik kunnen maken van een aanvullende verzekering met orthodontie in het pakket. Met financiële steun kunnen ze toch geholpen worden. De kinderen en hun ouders komen via de Voedselbank in contact met de Beugel Stichting. Voorzitter Kelly den Ouden is erg blij met de samenwerking met de VTvO omdat er op deze manier meer behandelaren kunnen worden benaderd om de doelstelling van de stichting te realiseren. Volgens VTvO-voorzitter Peter Lamark heeft de algemene ledenvergadering enthousiast gereageerd op het voorstel om de Beugel Stichting te ondersteunen. Op de foto ondertekenen Den Ouden en Lamark de samenwerkingsovereenkomst. Voor informatie en aanmelden als behandelaar: www.debeugelstichting.nl

NIEUWS

DSW-directeur Chris Oomen

“ Continuïteit in de mondzorg is een probleem” Zoals inmiddels gebruikelijk zal DSW in de vierde week van september weer als eerste haar premie voor de basisverzekering bekend hebben gemaakt. Geen geheimzinnig gedoe, maar transparant voor directeur Chris Oomen. Eigenzinnig treedt hij ook op

Door: Ravin Raktoe en Reinier van de Vrie Foto’s Kim Verkade

Wat zijn de doelstellingen van DSW ten aanzien van de basisverzekering en aanvulpakketten. Maar wie op het gebied van zorg met goede lende verzekeringen voor de mondzorg? “De doelstelling van DSW is de gezondheidszorg centraal ideeën komt, kan ook op bijval rekenen. Dentz zette stellen. Dat stellen we boven het belang van de eigen organisatie. Dat doen we bijvoorbeeld door een ziekenhuis met hem een aantal kwesties op een rij. in een coöperatie over te nemen, een verzorgingshuis van het faillissement te redden of het initiatief te nemen voor ‘HOEDen’, huisartsen onder één dak, waarin soms ook een tandartsenpraktijk is gevestigd. Daarmee proberen we onder meer om de continuïteit van zorg te garanderen. We hebben geen collectiviteitskortingen, maar één polis met één prijs die voor iedereen hetzelfde is. Kortingen zijn volstrekt onlogisch. Je misleidt gewoon je klanten, omdat korting van de een door de ander wordt betaald. Minister Bruins heeft het laatst nepkortingen genoemd en het geldend maximum hiervoor voor komend jaar verlaagd van tien naar vijf procent. Wel merkwaardig om ze te handhaven als je het nep vindt, maar iedereen moet kennelijk aan dat idee eerst een beetje wennen. Verzekeraars zouden zelf die weeffout moeten herstellen, maar dat doen ze niet. Ik begrijp ook wel dat verzekeraars die kortingen met bedrijven hebben afgesproken, bang zijn dat verzekerden weglopen als de kortingen worden afgeschaft, maar ik vind dat de basisverzekering voor iedereen op dezelfde manier toegankelijk moet zijn.” in kwesties als fraude en de samenstelling van de

Misschien omdat de meeste verzekeraars ook commerciële belangen hebben? “Dat kan zijn, maar met dat soort kortingen en die afschuwelijke budgetpolissen doe je eigenlijk aan risicoselectie. Als je nooit kosten maakt, kun je net zo goed een goedkope polis nemen, want dan betaal je minder. Maar anderen moeten dan meer betalen, want

INTERVIEW

de gezondheidszorg zelf wordt er geen cent goedkoper van. Dat is de bijl aan de wortel van het systeem.”

Heeft DSW speciale projecten voor tandartsen? “Onze aanvullende verzekering voor volwassenen is indertijd mede ontworpen door tandartsen die ons hebben geadviseerd over de inhoud van de polis. Dat pakket was betrekkelijk populair, ook bij veel mensen die geen basisverzekering bij DSW hadden. Dat was best lastig, want het is handiger om een aanvullend pakket aan te laten sluiten bij het basispakket van één verzekeraar, omdat die soms in elkaar overlopen. In de tweede plaats doen we in de regio veel tegen fraude en slecht werk. Dat komt in de tandheelkunde helaas betrekkelijk veel voor. De kwaliteit van de mondzorg is helaas niet op alle plekken even goed. Ik vind dat tandartsen zelf het initiatief moeten nemen om de beroepsgroep van dat soort dingen te reinigen. We hebben hier in Rotterdam een meneer uit Azerbeidzjan gehad die als tandarts werkte maar het niet was. Je mag het beroep uitoefenen als je denkt dat je het kunt en werkt onder de verantwoordelijkheid van een tandarts. Die was echter praktisch nooit aanwezig maar declareerde soms wel voor vijfhonderd euro per half uur. We hebben het onderzocht en aan de toenmalige IGZ, de inspectie, doorgegeven. Ondanks diverse meldingen onzerzijds bij de IGZ, is daar pas na een jaar actie op ondernomen. Na nog eens een jaar kwam die met een rapport waarin stond dat er een verbetertraject moest komen. Een verbetertraject voor een niet-tandarts! Die man kon nog geen röntgenfoto lezen en boorde ook overal doorheen. We hebben ook tandarts Van N. gemeld bij de inspectie, die in Scheveningen en in Frankrijk werkzaam was. Hij is pas later voor zijn slagerswerk in Frankrijk veroordeeld. Het is toch stuitend dat dit soort dingen kunnen en dat de IGZ het zo lang laat lopen? Dat is heel slecht voor de uitstraling van de beroepsgroep. Ik zou graag willen dat de beroepsgroep zelf schoon schip maakt. De ANT moet in zo’n kwestie met de vuist op tafel slaan en zeggen dat het niet kan. Dat is beter dan te wijzen op een hele trits aan voorwaarden waaraan een verzekeraar moet voldoen om een fraudeonderzoek in te stellen. We moeten overeenstemming hebben dat er in dit soort gevallen wat moet gebeuren.”

we genadeloos. Onze aanpak moet een preventieve werking hebben. Het brengt altijd de mensen die het wel goed doen in diskrediet. Ik ben altijd bereid om data te delen en daarin samen op te trekken.”

Komt het verzekeringssysteem in gevaar als het aantal aanvullende verzekerden verder afneemt? “Wat mij betreft had alle noodzakelijke tandheelkunde in de basisverzekering moeten blijven, zoals die erin zat. Vierentachtig procent van onze verzekerden heeft een individuele aanvullende verzekering, terwijl die bij andere verzekeraars gemiddeld op tachtig procent ligt. Het is ook in het belang van de tandarts om deze verzekering in stand te houden. Het klopt dat een aanvullende verzekering een reden is om je bij een bepaalde verzekeraar te verzekeren, ook voor de basisverzekering. Op het ogenblik is de aanvullende verzekering voor ons overigens verliesgevend. Maar dat kan, omdat we reserves uit het verleden hebben.”

“Kortingen zijn de bijl aan de wortel van het

verzekeringssysteem”

Het is moeilijk om van de beroepsvereniging te vragen een oordeel te vellen over data waar ze niet over beschikt. De ANT heeft diverse verzekeraars voorgesteld om samen te werken in de aanpak van fraude, maar er is maar één verzekeraar die enthousiast reageerde. Hoe zit dat met DSW? “We staan achter zorgverleners, maar voor wie fraudeert, zijn

INTERVIEW

Bij andere verzekeraars verandert de inhoud van de aanvullende verzekeringen voortdurend. Waarom niet bij DSW? “Als je veel verandert, worden mensen wantrouwend. Dat geeft onrust. Men denkt dan dat er iets is verzonnen om het goedkoper te maken.” Wat vindt u ervan dat uitgebreide behandelingen waar mensen zelf voor willen betalen, afgeremd worden door het financieringssysteem? “Wie zelf betaalt kan toch met zijn tandarts binnen de wettelijke kaders afspreken wat hij wil.” Dat is niet mogelijk omdat een tandarts niet boven het maximumtarief mag declareren. “Wat kan mij het schelen als iemand bij wijze van spreken diamanten kronen wil. Dan moet dat mogelijk zijn voor zover het niet-verzekerde zorg is. Wij kunnen toch niet gaan over hoe iemand zijn geld wil besteden?” Is DSW bereid om de lage sociaal-economische groepen die niet of nauwelijks naar de tandarts gaan actief te benaderen en te stimuleren naar de tandarts te gaan? “We zitten hier in Schiedam met de meeste kunstgebitten van heel Nederland. Een tandartsentekort is hier het eerste merkbaar. Bij problemen werd in het verleden alles maar getrokken. Het is natuurlijk effectief om op jonge leeftijd naar de tandarts

te gaan, omdat dat vanzelf kwaliteit toevoegt en op termijn kosten uitspaart, denk ik. Wij stimuleren dat bijvoorbeeld met een financiële donatie aan een aantal jeugdpraktijken.”

Maar zou DSW ook bereid zijn ouders aan te schrijven als hun kind van bijvoorbeeld vier jaar nog nooit naar de tandarts is geweest? Het is tenslotte de verzekeraar die weet of een kind wel of niet tandheelkundige zorg krijgt. “Tot nu toe hebben we ouders niet systematisch aangespoord om met hun kind naar de tandarts te gaan. Wij hebben daar inderdaad wel de goede data voor. Maar er moet dan natuurlijk ook capaciteit bij tandartsen zijn om die kinderen te kunnen behandelen. Je zou daar natuurlijk afspraken over kunnen maken, bijvoorbeeld met bepaalde kinderpraktijken. Of we zover moeten gaan om ook brieven te gaan schrijven…? Wij zullen over een pilot op dat gebied gaan nadenken.” Een gaatje bij een kind onder de tien jaar kan in het leven van dat kind een kostenpost van een paar duizend euro worden. Er is dan voor de ver-

zekeraar toch, naast het verbeteren van de gezondheid van het kind, een prikkel om iets te willen doen aan het niet bezoeken van de tandarts? “Als we daarin goede afspraken kunnen maken met tandartsenpraktijken, zou dat geen probleem moeten zijn. Ik vraag me wel af of tandartsen in het algemeen daartoe bereid zijn en of er voldoende plek is voor die kinderen.” Cijfermatig zit er een groot capaciteitsprobleem aan te komen als er veel meer tandartsen uitstromen dan we in Nederland opleiden. “Dat is een uitspraak die ik echt al veertig jaar hoor. Op dit moment ervaren wij geen krapte. In het verleden kon je hier echt geen tandarts of huisarts krijgen. Daarom hebben we die ‘HOEDen’ geïnitieerd om meer continuïteit te krijgen.” Constateert u nu een tekort aan tandartsen? “Op dit moment is in deze regio op zich geen tekort. Maar er is wel een tekort aan tandartsen die de Nederlandse taal beheersen, die er vandaag zijn, en morgen ook nog. We zien klinieken waar veel buitenlandse tandartsen werken en waar je vandaag INTERVIEW

Hier had een product moeten staan

Misgrijpen. Niets dat zo vervelend is. Dankzij ons voorraadbeheersysteem is dat voorgoed verleden tijd. Steeds maar weer inventariseren, administreren en bestellen? Zonde van uw kostbare tijd. Laat ons systeem het werk voor u doen. Nauwelijks meer omkijken naar uw voorraad en altijd de

zekerheid dat er voldoende – maar nooit teveel – in huis is. En in combinatie met onze efficiënte modulaire kasten halveert u uw voorraadruimte met gemak. Bel voor een vrijblijvend advies 073 615 44 11

dental bauer denkt met u mee dental bauer.nl

wordt geholpen door tandarts A, de volgende keer door B en de volgende keer weer door C. De continuïteit is het probleem.”

Dat komt de kwaliteit en daarmee de kosten dus niet ten goede? “Nee, het is niet altijd duidelijk wat in het buitenland opgeleide tandartsen aan kwaliteit toevoegen. Het is zonneklaar dat buitenlandse tandartsen goed geïntegreerd moeten zijn en goed moeten kunnen communiceren. Dat is vaak niet het geval. We pleiten er daarom voor om de opleidingscapaciteit voor tandartsen in Nederland uit te breiden.” Waar moet volgens u de regie in de mondzorg liggen? “In principe hoort die natuurlijk bij de patiënt te liggen.” Maar een patiënt kan toch moeilijk beoordelen of bijvoorbeeld een gaatje nog wel even kan wachten? “De regie ligt in die zin bij de tandarts dat hij de goede voorlichting geeft met de diverse opties, consequenties en prijzen. De patiënt maakt dan de keuze over wat er gaat gebeuren.” Is dit zorgstelsel ingevoerd om de patiënt meer keuze te geven? “Nee, dat is niet juist. Dit zorgstelsel is er om ieder te verplichten zich te verzekeren en premie te betalen. Daarom is het te rechtvaardigen – en we zijn de enige zorgverzekeraar die zich daar hard voor heeft gemaakt – dat de patiënt een vrije keuze van zorgverlener heeft.” Vindt u het passend dat de maximumtarieven in Nederland de op de drie na laagste in Europa zijn? “Ik kan de hoogte van de tarieven niet beoordelen, maar ik kan wel zien hoeveel er in een uur verdiend wordt. Dan stel ik vast dat we dan niet bij de drie laagste van Europa zitten, want dan zouden veel Nederlandse tandartsen in het buitenland werken, in plaats van andersom.Tarieven is één ding, de snelheid en de lenigheid om een bepaald uurbedrag te declareren is een ander ding. Ik ben er wel van overtuigd dat er tussen tandartsen een groot verschil zit in tijd die ze aan een behandeling besteden. Soms zal het tarief dan eigenlijk te laag zijn, maar als iemand er een potje van maakt, is het veel te hoog.”

dat er teveel röntgendiagnostiek plaatsvindt. Het is ook niet goed als ze gaan boren en de pijnbestrijding overlaten aan de tandarts als het fout gaat. Als iedereen zometeen hetzelfde mag doen als een tandarts, ben je op de verkeerde weg bezig. Bij een tekort aan tandartsen kunnen we wel aan een zekere taakdelegatie doen. Maar als een beroepsgroep lager is opgeleid, moeten we er ook een lagere honorering tegenover stellen. Dat vind ik niet onlogisch.”

Gedelegeerde taken blijven de verantwoordelijkheid van de tandarts. Door delegatie wordt er meer zorg verleend. Het tarief wordt gecorrigeerd na een kostenonderzoek. Als tandartsen alle zorg zelf zouden doen, zou het tarief toch veel hoger worden? De bestaande delegatie is dus al verwerkt in onze tarieven. “In principe leidt taakdelegatie tot een lager tarief. Daar moet een positief verschil in zitten. Waarom zou je het anders doen? Als de gedelegeerde taken voor de tandarts ook lager gehonoreerd zouden worden, wordt hij gestimuleerd om die taken te delegeren.”

“Alle noodzakelijke

mondzorg zou in de

Maar dan zouden de taken die de tandarts zelf uitvoert hoger moeten worden gehonoreerd. Per saldo schieten we daar weinig mee op. “Dat zou kunnen. Het gaat mij om de logica.”

basisverzekering moeten”

Hoe kijkt u aan tegen het experiment taakherschikking voor de mondhygiënisten? “Ik vind dat we op een gevaarlijk vlak komen als mondhygiënisten ook röntgenfoto’s gaan maken. We moeten ervoor waken

De verzekeringspakketten van de grote verzekeraars lijken veel op elkaar en er zit weinig innovatie in. Treden ze mogelijk op als een kartel? “Nee, ik heb niet die indruk dat die afspraken maken. Ik heb wel het idee dat ze naar elkaar zitten te kijken als de premie vastgesteld moet worden. Wij doen het in ieder geval niet, want wij komen altijd als eerste met onze premieprijs.”  INTERVIEW

Een stralende glimlach, van tandarts tot patiĂŤnt Wij geloven in de kracht, het enthousiasme en het positieve gevoel van een lach. Met dit enthousiasme, gecombineerd met meer dan 80 jaar expertise in de tandheelkunde, helpen wij u om het maximale uit uw praktijk te halen. Wij doen dit door met u mee te denken en persoonlijk advies te geven op het gebied van apparatuur en praktijkinrichting. Op deze manier bieden wij solide oplossingen die bijdragen aan de verhoging van de efficiĂŤntie en kwaliteit en vermindering van de complexiteit en kosten. Zo kunt u zich volledig focussen op uw patiĂŤnten. Begin de dag met een lach en u zult zien dat alles mogelijk is. Arseus Dental Nederland Cartografenweg 18, 5141 MT Waalwijk T +31 (0)416 67 50 00 www.arseus-dental.nl

RECHTEN EN PLICHTEN

Ongecontrac teerde zorg in gevaar?

Door Daniël Post en Karik van Berloo

Veel tandartsen hebben geen overeenkomsten voor basiszorg en aanvullende zorg met zorgverzekeraars. De grootste verzekeraar van het land, Zilveren Kruis, werpt vanaf 2018 in haar polisvoorwaarden echter drempels op voor ongecontracteerde zorgaanbieders. De mogelijkheid bestaat dat andere verzekeraars haar daarin zullen volgen. Het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft hierover onlangs een arrest gewezen. Wat is het geval? De verzekeraar bepaalt vanaf 2018 dat cessie van een vordering (overdracht aan de zorgaanbieder van de vordering van de patiënt op de verzekeraar) niet langer is toegestaan. Ook mogen er geen betaalovereenkomsten meer worden aangeboden, waardoor zorgaanbieders niet langer rechtstreeks kunnen declareren bij de verzekeraar. Dit betekent dat het declaratieverkeer altijd via de patiënt moet lopen, wat het voor ongecontracteerde zorgaanbieders lastig kan maken. De zorgaanbieder moet immers maar afwachten of en wanneer hij zijn geld krijgt. Als een patiënt prima zelf kan betalen (en kan pinnen aan de balie), is er geen reëel financieel risico. Maar als iemand krap bij kas zit, in de schuldsanering zit of verslaafd is, kan – zeker bij een dure behandeling – betaling onzeker worden. Want er is geen garantie dat de vergoeding die de patiënt van de verzekeraar ontvangt, daadwerkelijk wordt doorbetaald aan de zorgaanbieder. Deze kwestie is juridisch getoetst door de rechtbank, die het cessieverbod niet houdbaar vond. Het Gerechtshof ArhemLeeuwarden denkt daar duidelijk anders over en meent in een arrest van juli 2018 dat het cessieverbod wel toelaatbaar is. Het Hof vindt het begrijpelijk dat Zilveren Kruis bij een niet-

gecontracteerde zorgaanbieder de declaratie naar de cliënt wil sturen, die deze vervolgens bij de zorgverzekeraar indient. De verzekerde moet immers zelf kunnen beoordelen of de declaratie juist is. Het laatste juridische woord is hierover nog niet gezegd. Het betrof een kort geding, met beperkte bewijsvoering en een beperkte toetsing. Om principiële redenen wordt nog een bodemprocedure gestart. Het blijft dus afwachten, maar voor nu moeten we rekening houden met de gevolgen van dit arrest. Veel tandartsen zonder contract declareren rechtstreeks – bijvoorbeeld via Vecozo – bij de zorgverzekeraar als er sprake is van basiszorg of als de patiënt een aanvullende verzekering heeft. Op zich is dat ‘juridisch’ vreemd, aangezien de verzekeraar uitbetaalt aan een partij met wie zij geen contractuele relatie heeft. Praktisch is het echter wel, omdat het zowel de verzekeraar als de zorgaanbieder veel administratieve ballast scheelt. Het is mogelijk dat ook andere zorgverzekeraars nu besluiten dat niet meer toe te staan. Dat maakt het declareren van prestaties in de basiszorg complexer. Waakzaamheid is dus geboden. Als de drempels worden ingevoerd, is het aan te bevelen om patiënten met een hoog debiteurenrisico te vragen direct te betalen. Een andere optie is om, zeker bij een langduriger behandelproces (denk aan prothese), een voorschot te vragen aan de patiënt. Ook factoring kan uitkomst bieden als declaraties niet meer rechtstreeks bij de verzekeraar kunnen worden ingediend.  Advocaten | Zorgmakelaars | Juristen| Adviseurs in de zorg

RECHTEN EN PLICHTEN

Ministerie van VWS Postbus 20350 2500 EJ â&#x20AC;&#x2DC;S-GRAVENHAGE t.a.v. Mevr. drs. C.E. Mur, Directeur Meva Amsterdam, 9 augustus 2018 betreft: onderzoek tijdens experiment ons kenmerk: brf090818THSWk-Km

Geachte mevrouw Mur, beste Katja,

Dank voor uw mail van 16 juli met de bijlage inzake een mogelijke opzet van het onderzoek tijdens het experiment taakherschikking mondzorg. U geeft in uw mail aan dat de ANT niet zou willen meedenken over dit onderzoek. Wij hebben inderdaad in onze brief aan minister Bruins d.d. 31 januari 2018 aangegeven niet betrokken te willen worden bij dit onderzoek. De reden is dat wij tot nu toe geen goede ervaringen hebben gehad met onderzoek door onafhankelijke instituten die door de overheid gestuurd en gefinancierd worden. De meeste input van veldpartijen, hoe goed ook door deskundigheid en ervaring onderbouwd, wordt uiteindelijk voor kennisgeving aangenomen, kennelijk ten einde het politiek wenselijke doel van het onderzoek niet te compromitteren. Wij hebben de afgelopen twee jaar tevergeefs getracht met VWS een constructieve dialoog op te bouwen over de doelstelling van dit experiment. Die dialoog is blijven steken in algemeenheden waar niemand wat mee kan. Daarbij is tevens de ervaring dat het deel uitmaken van klankbordgroepen of andere vormen van betrokkenheid bij onderzoeken steevast wordt uitgelegd als het akkoord gaan met het onderzoek en het mede dragen van verantwoordelijkheid voor de uitkomsten van het onderzoek en de mogelijke implementatie van de conclusies en aanbevelingen. Om deze reden geven wij er de voorkeur aan ons eigen, onafhankelijke onderzoek te doen tijdens het experiment. Niettemin waarderen wij het dat de minister de Associatie Nederlandse Tandartsen bij het aanbieden van het rapport Panteia aan de Kamer expliciet heeft gekwalificeerd als een belangrijke veldpartij die kritisch maar constructief naar de opzet van het onderzoek heeft gekeken. En dat vanwege onze kritiek experts zijn ingehuurd om het rapport tegen te lezen. Het is vanwege de opmerking van de minister dat wij nu onze verantwoordelijkheid niet uit de weg willen gaan en hebben besloten commentaar op de initiĂŤle onderzoeksopzet te geven. Uit het bovenstaande zal duidelijk zijn dat wij als ANT niet bij voorbaat optimistisch zijn dat er veel gedaan zal worden met onze suggesties en commentaar in de bijlage. Wellicht dat wij het bij het verkeerde eind hebben. In dat geval zullen we graag de dialoog met VWS (her)starten en zijn we beschikbaar om het onderzoeksbureau bij te staan tijdens het experiment.

Met vriendelijke groet,

Wilfred Kniese vice-voorzitter ANT

de effecten van zijn experiment met taakherschikking in de mondzorg moet monitoren. Onvolkomenheden in de redenatie van het ministerie van VWS en de minister, die door de ANT ter discussie werden gesteld, zijn in de afgelopen twee jaar systematisch genegeerd. Deze opstelling van de overheid heeft ertoe geleid dat wij weinig optimistisch kunnen zijn over de waarde van een eventuele bijdrage van de ANT aan het onderzoek naar de effecten van Bruins’ experiment. Onze ervaringen uit het verleden leren helaas dat iedere betrokkenheid van het veld vertaald zal worden als zijnde medewerking aan en dus goedkeuring van het experiment en de uitkomsten daarvan. De standpunten van de ANT met betrekking tot het in 2020 te starten onderzoek hebben we de overheid

COMMENTAAR ANT

De ANT heeft minister Bruins per brief laten weten niet betrokken te willen zijn bij het onderzoek dat

desondanks wel kenbaar gemaakt. Het niet deelnemen aan het onderzoek staat niet gelijk aan het niet zullen meedenken. Hier de belangrijkste punten:

Taakherschikking kan niet los gezien worden van het capaciteitsvraagstuk mondzorg, waar het een oplossing voor moet gaan vormen. Het onderzoek zal zodanig ingericht moeten worden dat op dit vraagstuk een passend antwoord geformuleerd kan gaan worden. Het doel van taakherschikking is doelmatigheid: de mondzorg moet goedkoper worden. Dat is tot nu toe een niet-geteste veronderstelling van VWS geweest waar het veld regelmatig kritische maar onbeantwoorde vragen over heeft gesteld. Het onderzoek zal het verloop van de kosten tijdens het experiment heel precies in kaart moeten gaan brengen. Taakdelegatie is al heel ver doorgevoerd in de mondzorg door de jarenlange spontane inspanningen van de praktijkhouders. Het gevaar bestaat dat de overheid zich straks al dan niet bewust rijk rekent door het succes van delegatie toe te rekenen aan de herschikking. De nulmeting in 2019 moet de huidige mate van taakdelegatie in kaart brengen en als uitgangspunt nemen voor de mate van succes van het experiment vanaf 2020. De deelnemers aan het experiment moeten zich inschrijven in een tijdelijk register. De hoogte van het aantal inschrijvingen kan geen indicatie voor het succes van het experiment zijn zolang niet tevens duidelijk is welke handelingen en verrichtingen door de geregistreerden worden uitgevoerd.

Het experiment zou de kwaliteit in de mondzorg moeten gaan verbeteren of, op zijn minst, niet in gevaar mogen brengen. Wij verzoeken VWS al twee jaar om aan te geven wat precies onder kwaliteit wordt verstaan. Het onderzoek zal hier van begin af aan glashelder over moeten zijn teneinde het effect te kunnen meten. Het experiment is in feite alleen relevant voor de groep van vrijgevestigde mondhygiënisten en het onderzoek zou zich daar grotendeels op moeten gaan concentreren. Aangezien verdovingen en röntgenfoto’s in hoge mate slechts ondersteunende handelingen zijn, is de unieke indicator voor de mate van succes van het experiment het zelfstandig boren van primaire caviteiten. Het onderzoek tijdens het experiment kan zich op deze ene variabele concentreren. Het is van belang dat tijdens het experiment van minister Bruins het tarievenstelsel niet wordt gewijzigd. Dit is een kapitale fout geweest in 2012, tijdens het experiment met de vrije tarieven. Als de mogelijkheid om te vergelijken verdwijnt vanwege een wijziging in de verrichtingencodes, dan leert het verleden ons dat dat gelijk staat aan manipulatie van de uitkomst.

TOELICHTING

2Het aangekondigde experiment taakherschikking heeft inmiddels ook de aandacht van tandartsenorganisaties in de rest van Europa. EDI NEWS Hoofdredactrice Anita Wittke van het Duitse EDI News interviewde ANT-voorzitter Jan Willem Vaartjes over de kritiek van de tandartsen op 2

de mogelijke Nederlandse wetswijziging en de rol van de ANT in deze ontwikkeling. Het bijgaande artikel zet de verwachtingen en gevolgen

EDI van NEWS de mogelijke wijziging duidelijk uiteen. Het is inmiddels vertaald in het Duits en ook in het Duitse tandartsenblad verschenen. Naar verluidt kan het experiment van minister Bruins daar op weinig begrip rekenen.

Interview with Dr Jan Willem Vaartjes on the situation in the Netherlands Interview with Dr Jan Willem Vaartjes on the situation in the Netherlands

“We expect costs to rise “We expect costs to rise and quality to drop” and quality to drop” Europe’s dentists are going livid about the plans of the Dutch Minister of Health to let dental hygienists perform restricted to dentists. Anita Wittke spoketowith Dr Janhygienists Willem Europe’s treatments dentists arenow going livid about the plansEditor-in-Chief of the Dutch Minister of Health let dental Vaartjes,treatments President ofnow the restricted Association Dutch Dentists (ANT). Anita Wittke spoke with Dr Jan Willem perform to of dentists. Editor-in-Chief Vaartjes, President of the Association of Dutch Dentists (ANT).

Letter from the CED to the Dutch Letter from the Minister of Health. CED to the Dutch No response so far! Minister of Health. No response so far!

Mr. B.J. Bruins Minister of Health, Welfare and Sport Pb 20350 2500 EJ Den Haag The Netherlands Mr. B.J. Bruins Minister of Health, Welfare and Sport Pb 20350 2500 EJ Den Haag The Netherlands RE : Dental Hygienists in the Netherlands

Dentists in the Netherlands are concerned about developments in dental health care. What is going Dentists in the Netherlands are concerned about on there? developments in dental health care. What is going Recently, the Dutch Minister of Health decided to on there? start an experiment in 2020 where dental hygienRecently, the Dutch Minister of Health decided to ists can administer local anaesthetics, prepare and start an experiment in 2020 where dental hygienfill primary caries cavities and take and evaluate ists can administer local anaesthetics, prepare and intraoral x-rays without a direction or supervision by fill primary caries cavities and take and evaluate a dentist, even in practice settings where no dentist intraoral x-rays without a direction or supervision by is present. Services at dental hygienist offices will be a dentist, even in practice settings where no dentist available to patients without their having to get a is present. Services at dental hygienist offices will be referral from a dentist. Part of the background for available to patients without their having to get a this was that due to government policy, our universireferral from a dentist. Part of the background for ties have produced only very few dentists during the this was that due to government policy, our universipast eight years as part of a move to transfer tasks ties have produced only very few dentists during the from dentists to dental hygienists. The upshot was, past eight years as part of a move to transfer tasks from dentists to dental hygienists. The upshot was,

Brussels, W 19e March 2018 encoura ge you (Recog to cons nit ider Ar compete ion of Profess ional Qu ticle 36 of Di nces of rective alificati Court of a denti ons (‘P 2005/36 st. Ju QD’)), of denta stice in the ca Further, acco which cle /EC rding to l se pra Ccti arl 437/03 Brussels, 19e March 2018 tioner for the jud impo W seen it is no gement y states the d co persons byura t t allow of the Eu art yo who do (Recog thage ropean not satis ed to pursue nition of icluetoinco res nspe ide ctr of the pro Wecoare Articrsu fy the tra Profess mpun le 36 fes eteco ional Qu pu ing ini nc of ng es nv tha Di requirem sion ofed inc t recti intere alificati Court a de fes vesio thanti st of ofpa ents ons (‘P pro 20n05 t the st. Fu Jutie un/36 r tha stints intrth ce in QD’)), RE : Dental Minister, Hygienists in Mr theBruins, Netherlands ener, Honourable Dear hoof C t titl dedac w the anthe denta which clede/E d fea conis mi carse rditer hollis e. pra ng a Ctic los cti to ial arl 43 tio ap muim s of7/0 the y states de neac pro ltifpo crejud ho3lis r for acse e wo it tic geme tordialbyan h topepa is no the uldnt rso pattie tha allntow beofinthe tiens d int I am contacting you on behalf of the Board of the Council ofpro European t art nt wh blematicDentists caed care err iclela theEu o do re.toItpu e in berop can noco tedres is rsu . Even t sa diffic tha pet ct e ult ntitis seeWae de (CED) regarding the role of dental hygienists in the Netherlands. thetopro st ean nufye.the a pie of pu more, it arenta cersu Denta sefes traini meing unl hy e sion co co al l ng uld co nv tha ap gie req nditiouir Adint inc lead to pro t pro nised ditere achfes t an ionall nsem tha st y, great ine are tosio enso d the of pa t the ca ts n pa re un n tie int tie a ca de on nts vis fficiencie ennti Honourable Minister, Dear Mr Bruins, association which represents The CED is a European not-for-profit over ho de nts n r tha ly ab destd mi w the anitin ly tbe d fea out the title. s where on holispro g de r anta thetersa losl shyof fornis ialme Demu 340,000 dentists across Europe. The association was established 1961ticand apdu patients ce deor ntaltif pro cresim gie honis l hy acin res ach e wo lists tornis gie first ticdir tha tot pa ial ilauld paec r pro anca thetiede ts tietly be are d nn as the Committee DLC) until It is Iwas am known contacting youEU onDental behalfLiaison of the Board of the (EU Council ofpro European Dentists nt ma ntnta bleinm. interr ouble care. calre the best tsi2006. ot be mathe elaex de y rec hyca It is tic. irEv tedpetha gie n eiv co dif nis lim e nti fic en sc cte (CED) regarding theofrole dentaldental hygienists in the Netherlands. t canu pro currently composed 32 of national associations fromse 30 EFTA t da to infult opmo ite edEU orm pieinf e ofre,pra aop toatise deand ceorm De ntans mealpaap n e. it cti ponta e tio on coce sel to land hyco uld. It coca poAd gie ndrry tiepro countries. The CED aims to promote high standards in oral healthcare lea ss uld nisre itioou ntsac dition isdpo ibl t an nst.are to ss abhou e tre greibl sudltthe allatm tot ca y, paen ateine so trere in npaatie atm tietsnts caen thffic on The CEDwith is a effective Europeanpatient-safety not-for-profit centred association whichisrepresents over dentistry professional practice. dent ev at th n on ly ab ienecie ntisstno ide ts tha ly be ntou d so itingno prseswh for ly theopro anvis t t be theing de enere t nta saaw tation Dental intals being a and 340,000 dentists across Europe. The association was established patie mear cetie l hygie pa dunt ore sim ofnts firs ressa able hygie1961 nisto of th tha ts ila nis fet t t dir r the giv e Inthe pro ts y are ec fu was known the EUadvocating Dental Liaison Committee (EU DLC) until 2006. It is The CED is as strongly that in order to ensure best oversight of the pa code er cannot tly or llble ourtic ram. mame tside nge of l hygie e inf y rec n. be expe ncnta ulathe d co eiv r nis ir wo ca lim e ns sc cte se t treatmentcomposed and continuing at alldental times,associations there is a need for the dentist to have currently of 32 care national from 30 EU and EFTA uld inform can pro opall en ite d to inf of likd e of t. Thati e op owpra to hig po orm pa ison tions ingcti hliand baoral centa de po cot uld gh sicss . Itl hy tients ab se to carry ou countries. The CED aims to promote high standards in healthcare a leadership role. The dentist is responsible for patients’ oral and thatre is gie sa ibl feteyhealth poss Co su tre out treatm t. staatm nisibl un ltcil in ts nd to is e I pa en to ard th Re ionev dentistry with effective patient-safety centred professional practice. the outcome of the clinical treatment and therefore the only th ateth tielat tak gu ents tha stsfor isiide ntnion anpro a ng nt e ay sk no x-r d so rad prs, lyiatals esthe t tecno 20 t be/59 entat definitio iono sta to ing tiont be a the professional able to decide which interventions shall bendelegated CE ag ion pa heastabyou 13 testietha ain D of ura in aing/Eaw are of respo to nt sa ders thlay meIn dang e fu ] hig veaninf tomofon gleato nsibi y conc rinthe dic The CED isofstrongly advocating that is inparticularly order to ensure the best oversight oflities t “[afet members the dental team. This relevant light of the risks the ing ll ra alin bougiv pa ex cari dong ern. rtic el eorfome po and tas S h lev wne of of co ula su rer is froco thenc sin wo cafun mpt ete rg d dergo mns pot. ks in se treatment andcomplexity continuing of care at all times, therecircumstances, is aunneed for dentist to da have related to the individual patients’ the uld ceon am of me likthe ing pro allow eincluding rely suTh e gandtaaking exen g ,all pro to dic me re is ntaing higconditions. l deba hli to e th al de cle ntal fes gh en s sic rad need to consider interactions when treating with multiple a leadership role.drug The dentist is responsible forthose patients’ oral health and nta ar e tiod sionals s of sure thaiag sagie hy l hyad fetnis t Co gie y sta noun involved eqnis the time to sticcilan uatstetopro coto mp caard Re ion the outcome of thehave clinical treatment and therefore isete only tsnd Dental hygienists a very valuable role as part of the team thlat n on tak d Igu indisc sand isinc rad for tec anion e tio ngdental ly dia x-rnayofs, progn esrad khe us cons tecos iatdia to apshall rap yo20 de ion to h iot tioe the pa pefin n ca tieCE should focusable on prevention and maintenance after treatment by the professional to decide which interventions be to the sta gn ar u 13 ag tic/E itio ntsD sions ider ou os tes onndelegated ain pro easstribu ura ineu/59 rie e all of x-r an thath cedures resay in th r te “[aan ders nthe on.”lay meind da ano ys ] hig vtan tom g tado ,ns dic members theas dental team. of This is particularly relevant inex light ofpo the risks dentist, asofwell education patients aboutra oral health. itibi amholi Siing e N letter a al caliti ncedown level an boung ep esotan hacari nn e sin ve ethe of dco desu n arcvis dMtas be gefrom foth Sinc es t ete ntre undergo enpo ad th mp ly.is fun r dis ks o related to the complexity of individual patients’ circumstances, including the rlan d look ta e ex ease am damenta nc ing me king posure psro CED Led aneon eth th g ,all ds. forw ly atsdco depro drei at dicconditions. gan l to Pensu de a e nt stly, th al cle ntwe fes al uld rad need to consider drug interactions when treatingLathose with multiple ard al ar e hy sionanis s of residre ad hy iodiagno wogie ls inv uldnis equate gie the time to pripart ts ca sti lik coipl e ts olv nc c e n mp ca ed Council of European Dentists have a very valuable role as an to rry Dental hygienists of the dental team and pro t n d e ete d radiot in poon of fre int ly nceespro oudia uss consid herapeu tection of pa ouist cxt tha chafter to gn ap ec dia vis os t kpe Tit e President Dr Marcofocus Landi on prevention ced@cedentists.eu Avenue de lamaintenance Renaissance 1 T +32 (0)2 736 34 29 io tie should and treatment by the ion gn e ar the tic le ca nts cc: osse ns in r our onlidan of procedu II, rie va e rvi Artic s bu all D EUra th ce le 5 anay B-1000 of Brussels Foral +32 (0)2 740 20ity 26x-r www.cedentists.eu res Transparency register: le t r e s. do th ysmb me d an W .” , of tt Ca co dentist, as4885579968-84 well as education patients about health. it ind no am Si e the caara mp nce onltethe tPQ haD Neth er an nnbil entes esnis veint otity mi dent antry arcvis procedu erepsta beM roli throd d e uces d elaea Bra waly. ofad erla nting to olom re and bose nds dis Led nds look fo ratse th CEDdip the anas th work in of hoat assu ,K d at Laran de rwa . w co ntNal stly,cewe who will reg it wi nta thePNe uld l hy ll resthe i M rd ulate it? gienis Thygie theuld nis wolik principl of wo And wha iderla rkedo nt nds? W haPresidtstsfroca Council of European Dentists mrry tone e of fre othou poby int de t is the er t xt ounta e pro nt vis t tha chec procedu is theeen l t hy k the Tit President Dr Marco Landi Avenue de la Renaissance 1 T +32 (0)2 736 34 29 visced@cedentists.eu ion gie ion le cc: re for qu of servi II,tsArintic ed valid D W nis EUFme le ne ge ality B-1000 Brussels +32 (0)2 740 20ity Transparency register: 4885579968-84 5 of compara ces.r Ca ral mber sta 26and www.cedentists.eu the n ministry ? PQD introd bility of oltethe tes wa procedu r Bra nting to ela uc diplom re and es the borate nds as of work in wh how it assuran ,K de ntal hy the Ne will ce of the o will regulate gienists therland NM TP it? work do resid from oth ne by de And what is the s? W hat is er theeen nt vis ntal hy gienists procedure for ioned in gene quality ral?

INTERVIEW

however, that almost one-third of the dentists we do have are immigrated dentists from other countries. however, that almost one-third of the dentists we do have are immigrated dentists from other countries. In most European countries, the dentist makes the diagnosis, develops a treatment plan and delegates In most European countries, the dentist makes the duties to team members as appropriate. How are diagnosis, develops a treatment plan and delegates dental practices organized in the Netherlands? duties to team members as appropriate. How are In the past 20 years, many dental practices dental practices organized in the Netherlands? evolved from an organization where one or two In the past 20 years, many dental practices dentists worked together with their assistant(s) to evolved from an organization where one or two organizations run by a larger team ranging from dentists worked together with their assistant(s) to specialist dentists (for example, implantologists or organizations run by a larger team ranging from endodontists), general dentists, dental hygienists specialist dentists (for example, implantologists or and dental assistants (the latter are also involved in endodontists), general dentists, dental hygienists treating patients). Primary and secondary prevenand dental assistants (the latter are also involved in tive tasks are mainly delegated to dental hygienists treating patients). Primary and secondary prevenand assistants. In some group practice settings, a tive tasks are mainly delegated to dental hygienists small percentage of dental hygienists also perform and assistants. In some group practice settings, a treatment tasks such as placing fillings. Delegating small percentage of dental hygienists also perform treatment tasks to assistants is possible under curtreatment tasks such as placing fillings. Delegating rent law, but the practice is rare. treatment tasks to assistants is possible under curAs there is no “classical” dental association perforrent law, but the practice is rare. ming lobbying tasks for the dental profession in As there is no “classical” dental association perforthe Netherlands, who can act in the face of these ming lobbying tasks for the dental profession in developments? the Netherlands, who can act in the face of these Dentists are organized in professional (dental) developments? associations. There are two of them in the NetherDentists are organized in professional (dental) lands, and I am President of one of them. These asassociations. There are two of them in the Nethersociations perform some duties conferred on them lands, and I am President of one of them. These asby the Dutch government, such as providing a comsociations perform some duties conferred on them plaints board for patients. The dental organizations by the Dutch government, such as providing a comoften consult about impending government policy plaints board for patients. The dental organizations but they do not actually have a right to intervene. often consult about impending government policy This results in many lawsuits between the governbut they do not actually have a right to intervene. ment and the dental associations; most recently, This results in many lawsuits between the governthe fee system has been the target of multiple lawment and the dental associations; most recently, suits. the fee system has been the target of multiple lawsuits.

3 EDI NEWS

The Dutch Minister of Health has announced the launch of a detailed catalogue of dental services to relieve dental professionals from some of the burdens of their complex field of responsibility. What is your opinion on that? Strange things happen when policy makers want to help to “relieve” dentists from something we do not consider a burden. Are there any stakeholders reacting to this initiative, and what is done or should be done? The dental associations do everything they can to stop this initiative. The tools we use range from articles in newspapers to media releases elucidating dentists’ opinions and highlighting warnings about the things that could go wrong. The public is also being alerted to the insufficient numbers of wouldbe dentists being admitted to dental schools and that the dental hygienist option is not the right way to try and resolve the existing shortage of dentists. As a measure of last resort, dentists have proposed a strike and will not train dental hygienists to perform tooth preparation and fillings during their internships. This “strike” got the attention of national newspapers and radio stations. What do you expect from the European Union on this specific issue? Since our profession is included in the Professional Qualifications Directive and dentists’ freedom to perform services is contingent on minimum educational standards throughout Europe, we would expect the EU to get involved when a country takes measures of significant influence in this area. The attempt to allow another profession to perform a major portion of a dentist’s original tasks should be examined on a European scale.

without the consent of the true experts: the dentists. The true underlying motivation seems to be to cut cost – of education by reducing the number of dentists, of dental fees by recurrent fee cuts, by making other members of the dental team or even independent dental hygienists perform dental tasks as some form of “bachelor dentist”. We expect that this will make costs go up rather than down while quality deteriorates. Dental hygienists should be responsible for preventive care, not for dental treatments at large. They should prevent caries from developing and not use the drill to make fillings. Also, a dental team with the university-trained dentist as leader and coordinator can operate much more efficiently and safely than individual healthcare workers with less training and education. AWU

Headlines of the strike started. Dentists advocated to stop teaching dental hygienists to drill and fill during their internships.

Jan Willem Vaartjes

Have you got any contact with the Council of European Dentists, the umbrella organization of all the dental associations of the EU member states? Yes, we are in contact with the CED. In March, the CED sent a highly critical statement to our Minister of Health that focussed on the role of the dentist as the leader of the dental team and the fact that dental hygienists do not have the education required to inspect an x-ray and diagnose all the anomalies and diseases that might be revealed there. What do you expect to happen in the long run – in terms of patients and the dental profession – if the move by the Dutch government gains impetus, possibly spreading to other countries? The future of dentistry is adversely influenced by government policy. Many decisions are made

• 1998 Graduation from dental school in Amsterdam • 2004 Registered implantologist (NVOI) • 2005 Associate fellow of the American Association of Implant Dentistry (AAID) • 2013 Chairman of the Association of Dutch Dentists (ANT)

INTERVIEW

Drie keuzes. ÉÉN betrouwbaar resultaat. Kies voor toonaangevende hechtsterkte voor CAD/CAM en glaskeramiek restauraties.

Kies voor gemak en een decennium aan klinisch bewijs met dit universele cement.

Kies voor eenvoudig en hygiënisch cementeren van VMK en RVS kronen met fluorideafgifte.

3M™ RelyX™ Ultimate adhesief composietcement

3M™ RelyX™ Unicem zelfhechtend composietcement

3M™ Ketac™ Cem Plus glasionomeercement

Houd het eenvoudig. Kies met onze cementeerwijzer het beste materiaal voor uw indicaties op go.3M.com/cementwijzer

Jaarcongres NVGPT 2018: ‘Prosthodontics/in focus’ Vrijdag 14 december 2018 van 09.00 tot 17.00 uur

Op vrijdag 14 december 2018 organiseert de NVGPT haar jaarcongres in de Heerlickheijd van Ermelo met als thema ‘Prosthodontics/in focus’. Onder prosthodontics verstaan we onder meer de prothetisch-restauratieve tandheelkunde al dan niet in combinatie met implantologie en parodontologie. De laatste jaren is er sprake van toenemende belangstelling

Op de is erdag dond het weer isch olog gnath ngres. preco

voor deze onderwerpen en is het zelfs mogelijk in Nederland een Royal College of Surgeons (RCS) geaccrediteerde deeltijdopleiding prothetisch-restauratief tandarts te volgen, hetgeen kan leiden tot erkenning als prothetisch-restauratief tandarts (MProsEd) door de NVGPT. Tijdens dit congres wordt aan alle aspecten van deze differentiatie aandacht besteed.

Aan de orde zullen onder meer komen: Telescoopvoorzieningen, implantologie en prosthodontics, uitneembare versus vaste voorzieningen, implantaten versus natuurlijke pijlers en parodontale risico’s, de differentiatie prothetisch-restauratief tandarts en een stuk casuïstiek.

Het programma luidt: 09.00 uur

Opening moderator | Hugo de Bruyn

13.00 uur

Verenigingszaken

09.10 uur

Diﬀerentiatie prothetisch-restauratief tandarts RCS | Marco Cune

13.30 uur

Uitneembaar (of vast?) | Wouter Kalk

09.20 uur

Casuïstiek prothetisch-restauratief tandarts RCS | Carolien Koolman

14.15 uur

Pauze

09.40 uur

Diagnose en Planning | Wouter Kalk

14.45 uur

Vast (of uitneembaar?) | Wouter Kalk

10.30 uur

Pauze

15.30 uur

‘The Joy of Less’, over minimaal invasief implanteren | Ronnie Goené

11.00 uur

Telescoopvoorzieningen | Henny en Phillip van Rijn

16.15 uur

Protocol peri implantitis | Hugo de Bruyn; aansluitend samenvatting van de dag

11.45 uur

KIMO protocollen uitneembaar | Laurens den Hartog

17.00 uur

Afsluiting | voorzitter Ralph van Brakel

12.15 uur

Lunch

17.05 uur

Borrel

Lokatie: De Heerlickheijd van Ermelo, Ermelo

Voor meer informatie en aanmelden: www.nvgpt.nl

Maarten van Dijk (80), 56 jaar tandarts

“ Ik zou nooit een baas boven me dulden.” Tandarts Maarten van Dijk kent waarschijnlijk meer Drontenaren dan wie dan ook. Na 56 jaar tandarts te zijn geweest, is hij op tachtigjarige leeftijd in mei gestopt met zijn praktijk. Bijna al die tijd heeft hij in

Door: Reinier van de Vrie Foto: ©Fotostudio Wierd

het dorp gewerkt, dat hij zag groeien van een De dag na het interview belt Maarten van Dijk op dat hij nog vergeten is te vertellen dat hij samen met een actiegroep in de jaren zeventig de vestiging van een grote kipveertigduizend inwoners, waarvan velen in zijn penfarm in Dronten heeft weten te voorkomen. Zo’n bioboerderij waar longpatiënten vaak veel last van hebbehandelstoel hebben gezeten. ben. Misschien dat dat nog interessant is voor het artikel. Het is de dag ervoor in de ‘boerenhemel’ in Dronten even zoeken naar Van Dijks woning, die in een bocht van de straat verscholen ligt tussen bomen en bosschage. Maar dat is ook precies de bedoeling, zegt hij, als hij lachend de deur openmaakt. Het waarom laat hij in het midden, in ieder geval niet omdat hij mensenschuw is; dat kan ook moeilijk als je 56 jaar tandarts bent geweest in het dorp dat hij letterlijk vanaf de grond heeft helpen opbouwen. De villawijk, ontstaan in de jaren tachtig, wordt wel boerenhemel genoemd, omdat veel gepensioneerde boeren uit de polder van Oostelijk Flevoland daarheen trokken om te gaan genieten na een leven van hard werken. Van Dijk voelde zich daar kennelijk goed op zijn plaats, dichtbij het centrum waar hij zijn tandartspraktijk had.

barakkenkamp tot een gemeente met meer dan

Dienstweigeraar Dat is wel een contrast met de houten barak waar hij als jonge man in 1962 begon als tandarts. Het jaar daarvoor was hij afgestudeerd in Utrecht. In het tussenliggende jaar deed hij wat waarnemingen in afwachting van een tewerkstellingsplek. Van Dijk had namelijk de militaire dienstplicht geweigerd en moest in plaats daarvan nog twee jaar vervangende dienstplicht doen. De polder Oostelijk Flevoland, waarin Dronten ligt, was toen net in opbouw. Er woonden alleen nog landarbeiders in houten barakken. Voor tandartsen was dat nog een weinig aantrekkelijke plek. Van Dijk werd ondergebracht in een barak en in een andere barak kreeg hij een behandelkamertje van 2,5 bij 4 meter. Voor de dienstweigerwedde van 1,10 gulden per dag ging hij aan de slag. Kost

56 JAAR TANDARTS

en inwoning waren wel inbegrepen. Gezeten tussen landarbeiders lepelde hij op de eerste dag rustig zijn soep op, om er toen achter te komen dat zijn tafelgenoten de warme hap al achter de kiezen hadden. Het tempo lag hoog, het land moest opgebouwd worden… Militaire dienst weigeren voor een tandarts was geen gebruikelijke stap. Maar Van Dijk vond dat de problematiek in deze wereld niet opgelost kon worden met oorlog. “Wat anderen deden, moesten zij dan maar weten.” Een paar jaar later dacht hij daar overigens alweer wat anders over, met name door de invallen van de Russen in de jaren vijftig en zestig in Hongarije en Tsjechoslowakije. Voor Van Dijk is deze herinnering de aanleiding voor een exposé over de demonstratie tegen de Amerikaanse president Johnson over de inval in Vietnam, zijn activiteiten voor Zuid-Afrika en het Angola-Comité. Gaandeweg kwam hij er echter achter dat bevrijdingsbewegingen zich meestal ook weer blijken te ontpoppen als machthebbers, dat ze manipuleren en niet het beste met de mensen voor hebben. Hij mag graag uitweiden over politieke kwesties. Ook als tandarts waren dat geliefde gespreksonderwerpen.

Gestage groei Terug naar de begintijd in Dronten. Aanvankelijk had hij nog weinig patiënten, maar dat groeide gestaag. Steeds als er een straat klaar was, kreeg hij er nieuwe patiënten bij. Na de barakkentijd startte hij de eerste officiële tandartsenpraktijk in een toen nog bescheiden medisch centrum in Dronten, later gezond-

heidscentrum genoemd. Tot mei van dit jaar had hij er een praktijk waar hij als solist altijd alleen met assistentes heeft gewerkt. Vier dagen per week hield hij van half twee tot twee spreekuur. Met name veel boeren vonden dat wel makkelijk. Bij slecht weer konden ze niet het land op en hadden ze tijd voor tandartsbezoek. Hoeveel patiënten hij in 56 jaar heeft gehad, durft hij niet te zeggen. Hij kan ook niet zeggen dat er een type Drontenaar is ontstaan, de mensen kwamen uit het hele land. Zelf is hij geboren in Malang (Oost-Java) in Indië, zoals Indonesië in 1938 voor de Tweede Wereldoorlog heette. In 1950 kwam hij in Den Haag te wonen tot hij ging studeren in Utrecht.

Eigen baas Wat hij zo mooi vindt aan het vak van tandarts, is dat je eigen baas bent. “Ik kan er niet tegen dat er iemand boven mij staat. Dat vind ik het allerbelangrijkste. Maar natuurlijk had ik ook plezier in mijn werk. Verder vond ik het ambachtelijke leuk en was ik graag met patiënten bezig.” Hij heeft het altijd belangrijk gevonden om met zijn patiënten een gevoelsmatige band op te bouwen. “Dat was niet altijd wederzijds, vrees ik, want er waren ook patiënten die weggingen. Daar had je je dan voor uitgesloofd. Dat stelde me wel teleur, maar waarschijnlijk lag ik hen niet.” Rond zijn 65ste wilde hij eigenlijk stoppen, maar juist toen verliet zijn vrouw hem. Met haar heeft hij twee kinderen en was hij 38 jaar samen. “Die vond het een beetje te saai worden, ja dat

56 JAAR TANDARTS

RAI CONGRESCENTRUM AMSTERDAM

VRIJDAG 1 FEBRUARI 2019

Succesvol behandelen van parodontitis in de algemene praktijk

Interessant voor het hele tandheelkundige team: Tandarts - Mondhygiënist - Tandarts(preventie)assistent Dr. Wijnand Teeuw Prof. dr. Fridus van der Weijden Prof. dr. Arie Jan van Winkelhoff

Dr. Schelte Fokkema Dr. Mark Timmerman Miranda Belder Schrijf u nu in voor deze praktische congresdag

www.paro2019.nl

minilu is de hit! Zo wordt de inkoop van tandheelkundige producten leuk! • Meer dan 45.000 merkartikelen voor praktijk en lab • Superaanbiedingen • Binnen 24 uur geleverd • Eenvoudige retourafhandeling

Grijp nu je kans! Word mijn vriend! 180718_VDV_minilu.0605.Anzeige_Dentz_NL_190x135.indd 1

18.07.18 10:10

Winkelcentrum in Dronten kan gebeuren”, constateert hij nuchter. Overigens heeft hij nog steeds goed contact met haar. Hij vond toen dat hij door moest gaan om alimentatie te kunnen betalen. Maar belangrijker was dat hij niet thuis wilde gaan zitten met de armen over elkaar. Hij had ook nog steeds lol in zijn werk. “Als je maar in het ritme blijft, glijden de jaren voorbij.” Langzaamaan verdwenen wel steeds meer patiënten uit zijn praktijk, omdat ze hem te oud vonden worden. De praktijk werd kleiner en kleiner en was op een gegeven moment niet meer rendabel. Met zijn 80 jaar vond hij het toen ook wel een mooie leeftijd om te stoppen. Nu, een aantal maanden later, mist hij het werk niet, maar voelt het ook niet als opluchting. Hij had nog best rustig door kunnen gaan.

Meer bovenop Van Dijk is altijd wel meegegaan in de ontwikkelingen in het werk. Zo stapte hij snel na de introductie over op de airrotor. Voor hem was de kaartenbak ook al lang verleden tijd en gebruikte hij ook de computer. Maar met digitale technieken is hij nooit gaan werken. Hij vond de kwaliteit van het beeldmateriaal in vergelijking met röntgenfoto’s nog onvoldoende. De politiek-economische ontwikkelingen in de tandheelkunde heeft hij altijd maar voor lief genomen, zoals de afschaffing van het Ziekenfonds. “De honorering ging toen met ongeveer dertig procent omlaag. Je kon hoog of laag springen, maar je kreeg toch niet meer.” In de tandheelkunde is hij bestuurlijk nooit actief geweest, maar bezocht hij wel steeds alle vergaderingen van kringen en afdelingen. Daar deed hij ook wel zijn zegje. Hij was zowel lid van de KNMT als van de ANT. “Twee partijen is altijd beter dan één. Ik vind het wel positief dat de ANT wat agressiever is en er wat

meer bovenop zit. Al in de begintijd van de ANT ben ik lid geworden. Ik vond dat een tegenkracht – tegen toen nog de NMT – geen kwaad kon.” Stel dat hij nu zou beginnen als tandarts, zou hij het dan anders doen? Hij vindt het er niet leuker op geworden, met name de regels voor privacy en hygiëne vindt hij tot in het overdrevene doorgevoerd. Hij ziet het ook de kant opgaan van steeds meer laten doen door assistentes en mondhygiënistes. “Die woorden graag met een s op het einde!” Dat brengt hem bij een taalkwestie die hem al jarenlang bezighoudt: de vrouwelijke vorm van functiebenamingen. Wat Van Dijk betreft hebben we het over wetenschapsters, feministes, imksters, tandartses, et cetera.Van dat stokpaardje laat hij zich niet snel afbrengen.

Alert Toch maar terug naar de tandheelkunde. Wat hij een van de moeilijkste ding vond, is openstaan voor klachten. Eén bepaald woordje kan al verkeerd vallen. Daarom moet je altijd goed luisteren naar je patiënten. Ze kunnen opeens iets zeggen waardoor je op een ander spoor wordt gezet. “Bij het stellen van de diagnose moet je alert zijn op de uitzonderingen. Bij kiespijn gaat het in negen van de tien gevallen om een ontstoken zenuw. Maar de tiende keer is er een andere oorzaak, bijvoorbeeld aangezichtspijn.” Van Dijk heeft er altijd naar gestreefd om kiezen net zolang te behandelen tot het niet meer kon. Hij stond niet snel met de tang klaar. Dat doet hem denken aan een paar jonge vrouwen van 20 à 22 jaar uit Urk die alles getrokken wilden hebben, omdat ze gingen trouwen. Maar dat heeft hij uit hun hoofd weten te praten.  56 JAAR TANDARTS

EXTRACTIE – WAT NU? EPEM® (EERSTELIJNS POST-EXTRACTIE MANAGEMENT)

PREVENTIEF BEHANDELCONCEPT VOOR DE 1E-LIJNS BEHANDELAAR Niets doen na extractie veroorzaakt ongewenst botverlies en zal herstelkosten op termijn doen toenemen. Voor een implantaatplaatsing is voldoende kaakbot en zacht weefsel vereist. Wat zijn de wensen van de patiënt?

VOORDELEN VAN HET UNIEKE EPEM® CONCEPT: • Beperkt op eﬀectieve wijze volumeverlies van bot en zacht weefsel • Geeft de patiënt extra tijd zich in alle rust te kunnen oriënteren op de behandelmogelijkheden • Zorgt voor voldoende bot en weefselvolume in geval van implantaatplaatsing of brugconstructie • Biedt u maximale zorg voor patiënt direct na extractie • Is betrouwbaar, duurzaam, voordelig en eenvoudig toe te passen • Alle benodigdheden in één voordelige productbundel Wilt ook u graag weten hoe u preventief kunt handelen, neem dan contact met ons op.

‘Preserveren kun je Leren’! www.dent-medmaterials.nl

www.dentmedshop.nl

info@dent-medmaterials.nl

Tel. 0226 - 360 150

DE STEM VAN DE TANDARTS IS BELANGRIJKER DAN OOIT Beste collega, Als een patiënt een (nieuwe) tandarts kiest, gaat hij of zij zorgvuldig te werk. Hoe staat de tandarts bekend, hoe ziet de praktijk eruit, hoe wordt er samengewerkt en hoe staat het met de kwaliteit? Een tandarts die zich oriënteert op een (nieuwe) beroepsvereniging doet in feite hetzelfde: wat heeft de ANT te bieden, wat is de kwaliteit van de dienstverlening, komen ze echt op voor mijn belangen en krijg ik waar voor mijn geld? Het antwoord is volmondig JA. De ANT is niet voor niets de afgelopen jaren hard gegroeid. Steeds meer tandartsen zijn overtuigd van onze meerwaarde en kiezen bewust voor de professionele belangenbehartiging en dienstverlening door de ANT. Ons motto is dan ook: De ANT staat voor de tandarts. Dat merk en dat proef je, omdat we net een stapje harder lopen. En als we ons ergens in vastbijten – of het nu taakherschikking is of overbodige regeldruk – dan laten we niet los bij een beetje tegenwind, maar dan gaan we door, als het moet tot aan de rechtbank of de Raad van State. Altijd met oog en oor voor de belangen van de tandarts, voor praktijkhouders, maar ook voor zzp’ers, starters en studenten. Naast belangenbehartiging in ‘Den Haag’, bij zorgverzekeraars, de NZa, het Zorginstituut en de universiteiten, bieden we nog veel meer. Een kwalitatief meer dan concurrerend pakket aan diensten en ledenvoordeel (van voordelige verzekeringen tot fiscaal advies en juridische bijstand), informatie, cursussen, nascholing, congressen, intercollegiale intervisie, tandheelkundig advies en ondersteuning bij praktijkovernames, etc, etc. Dat doen we voor een zeer voordelige prijs (€ 990- all-in), omdat we onze kantoororganisatie lean en mean houden. Dus inclusief onze nieuwe service ANT SecureMail: een belangrijke plus voor al onze leden, oud én nieuw. Ook in 2019 staan we graag weer voor u klaar. De dossiers stapelen zich op: de invoering van taakherschikking, het aantal opleidingsplaatsen, de krapte op de arbeidsmarkt, keuzevrijheid en bijbehorende tarieven, minder bureaucratie. Juist in deze tijd van bezuinigingen, stelselwijzigingen en toenemende macht van zorgverzekeraars is het van belang dat de stem van tandartsen wordt gehoord. Hoe groter, hoe krachtiger ons geluid! Mocht u nog geen lid van de ANT zijn: aanmelden of overstappen is binnen een paar minuten gebeurd! Ga naar www.ant-tandartsen.nl/lidmaatschap of stuur uw e-mailadres in een WhatsApp naar 06 83 77 07 24. Welkom bij de ANT!

Met vriendelijke groet,

Jan Willem Vaartjes

AL 3.000 COLLEGAâ&#x20AC;&#x2122;S GINGEN JE VOOR

WAT HOUD JE NOG TEGEN? WORD NU LID VAN DE ANT!

Waarom al jaren tevreden ANT-lid? De ANT is voor mij de beste vertegenwoordiger van onze beroepsgroep. Hun visie op de zorg is helder en duidelijk en altijd in het belang van patiĂŤnt en tandarts. Heel plezierig is ook dat er altijd korte lijnen zijn met het bestuur. Zelf ben ik nu sinds tweeen-een-half jaar hoofdvisiteur bij de ANT, een functie die ik met veel plezier vervul en waar ik naast het werk in de praktijk veel voldoening uit haal.

Annet Valentijn, tandarts, lid sinds 2011

Waarom ben je na je studie lid geworden van de ANT? Direct na mijn afstuderen heb ik mij verdiept in de beroepsorganisaties. Als student heb ik congressen en workshops van de ANT bezocht, waarbij ik een goede klik heb gekregen met het bestuur en de werknemers. Als tandarts heb ik zelf geen tijd meer om mij erg te verdiepen in de besluiten van de overheid en welke gevolgen deze hebben. De ANT houdt mij altijd up-to-date over de laatste ontwikkelingen en belangrijk nieuws. Tip: Op de website staat meer dan je denkt!

Joanna Li, tandarts, lid sinds 2018

Waarom ANT? Ik ben lid geworden van de ANT omdat deze beroepsorganisatie duidelijker zichtbaar is in het opkomen voor onze belangen in de media. Ze staat voor lean and mean, probeert kosten van lidmaatschap en cursussen laag te houden en is zeer transparant. Ook spreekt het huidige beleid van het ANT bestuur mij aan. Er wordt geanticipeerd op mogelijke wijzigingen van belangrijke politieke vraagstukken zoals nieuwe tarieven, regelgeving en de taakherschikking, waarop dan vakkundig en op snelle wijze wordt gereageerd.

Joris Rotteveel, tandarts-endodontoloog, lid sinds 2015

Daarom ANT! De ANT streeft naar het bevorderen van kwaliteit in en rond de tandartspraktijk. De ANT-ledenservice speelt daarbij een belangrijke rol door ondersteuning te geven bij praktijkadviezen, praktische tools aan te reiken en alle voorkomende vragen voor je uit te zoeken. Door gebruik te maken van de ANT-overstapservice worden alle praktische zaken voor je geregeld zoals het overzetten van je verzekeringen, met behoud van de kortingen die je gewend bent en alle juridische, fiscale en financiële zaken.

Peter Vlaandere, directeur ANT

Op de ANT kan je bouwen! De ANT is dé belangenbehartiger van tandartsen. Of het nu gaat om nieuwe tarieven, norminkomen, regelgeving of de toekomst van de mondzorg; op alle terreinen is de ANT een stevige onderhandelingspartner. We zijn kritisch als het moet en altijd constructief en bereid om samen naar oplossingen te zoeken. Een snel groeiende beroepsorganisatie met een eigen geluid, waar je op kunt bouwen en zaken mee kunt doen.

Ravin Raktoe, bestuurslid ANT

WORD NU LID VAN DE ANT 1. 2. 3. 4.

ZEER ACTIEVE BELANGENBEHARTIGING PERSOONLIJK, BETROKKEN EN LAAGDREMPELIG AANTREKKELIJKE KORTINGEN BIJ ONZE PARTNERS KWALITEITSBEVORDERING EN NASCHOLINGSAANBOD DOOR MIDDEL VAN WORKSHOPS, CONGRESSEN EN IQDENT STUDIECLUBS 5. ALTIJD OP DE HOOGTE VAN HET BELANGRIJKSTE NIEUWS VIA DE (VIDEO)NIEUWSBRIEF EN SOCIAL MEDIA ANT-OVERSTAPSERVICE Maak nu gebruik van de handige ANT-overstapservice. Wij regelen alle praktische zaken voor je om zonder zorgen over te stappen. www.ant-overstapservice.nl of app je e-mailadres naar 06 83 77 07 24 *Bekijk een overzicht van alle lidmaatschappen op www.ant-tandartsen.nl/lidmaatschap

LIDMAATS

CHAP

€ 990,-

PER JAAR

WORD NU LID VAN DE ANT!

Vera Lips - Ledenservice De meest actieve en betrokken belangenbehartiger van tandartsen Ledenservice - vakinhoudelijke, juridische en bedrijfsmatige ondersteuning Flinke besparing op de praktijkkosten met onze ledenvoordelen Standaa rd Wekelijkse (video)nieuwsbrief met actuele vakinfo lidmaats chap Gunstige verzekeringspakketten (dezelfde korting als u gewend bent) â&#x201A;Ź 990,Kwaliteitsbevordering met studiegroepen en praktijkvisitatie ANT-OVERSTAPSERVICE Maak nu gebruik van de handige ANT-overstapservice. Wij regelen alle praktische zaken voor je om zonder zorgen over te stappen. Ga naar de website of stuur een WhatsApp.

WWW.ANT-TANDARTSEN.NL Ă&#x201C;F

APP JE E-MAILADRES NAAR 06 83 77 07 24

Bescherming Buffer Funktiebehoud

Bruxisme strest. LuxaCam beschermt. De uitdaging: bruxisme. Het antwoord: occlusale veneers gemaakt van LuxaCam-composiet. De mechanische veerkracht van het CAD / CAM-materiaal is nagenoeg gelijk aan natuurlijk glazuur. Spanningen in het materiaal, verhoogde abrasie aan de tegenoverliggende kaak en beschadigingen aan de antagonisten kunnen op deze manier worden vermeden. Bescherming voor de tand, ontspanning voor uw patiĂŤnten en zekerheid voor u. Het nieuwe LuxaCam-composiet. Van DMG. www.dmg-dental.com

Save the date! AZ_LuxaCamBruixismus_Nl_185x130_2018-04.indd 1

Alweer een jaar geleden werd PDL17 georganiseerd. Het symposium voor het hele team.

februari 2019

We kijken met veel plezier terug, maar we blikken ook graag vooruit. Op 8 februari 2019 vindt PDL19 plaats in Groningen. Noteer alvast in je agenda, binnenkort zal meer van het programma worden bekend gemaakt.

PARODONTOLOGICA, VAN DE MAKERS VAN DE PARODONTOLOOG

21.08.18 16:41

Hét adres voor geaccrediteerde nascholing binnen de tandheelkunde! Wij bieden een uitgebreid programma voor het gehele tandheelkundige team. Ons programma bevat leergangen, cursusdagen, workshops en symposia. We bespreken graag de mogelijkheden voor nascholing bij u in de praktijk of op een locatie naar keuze.

In ons aanbod: 15 november 2018

Behandelplanning en specifieke tandheelkundige problemen bij mensen met een beperking, deel I en II

22 november 2018

Periodieke Nascholing Stralingsbescherming incl. verwijzerscursus CBCT

30 november 2018

Opleiding Toezichthoudend Medewerker Stralingsbescherming – ConebeamCT

7 december 2018

The Apex Revisited, deel 1

16 maart 2018

Secrets of isolation

Heeft u vragen over ons aanbod of een specifieke cursus, neem dan contact op met een van onze cursuscoördinatoren. Kijk op onze website: www.acta-de.nl voor meer informatie over onze producten en diensten. Gustav Mahlerlaan 3004, 1081 LA Amsterdam, T 020 - 5980 308, ade@acta.nl

Chirana EASY Switch Plafond Comfort uitvoering

Openhuis Dagen!

Een links - rechts behandelconcept dat zijn gelijke niet kent

€17.564,Excl. BTW

+ gratis

installatie

2 & 3 november

rende wijnen Heerlijk seafood & schitte biedingen Spetterende openhuis aan

mee en wij maken Neem uw praktijktekening kontwerp ktij pra 3D uw nie een gratis /CAM en stijl- en Diverse Workshops o.a. CAD ktijk pra uw r voo vies rad kleu

ng Ontvang 5% extra korti bij vooraanmelding

Volledige symmetrie in een slanke vormgeving

Meld u nu aan op

www.e -dental.nl/openhuis Kelvinring 5 - 2952 BG Alblasserdam - 088 606 0810 - info@e-dental.nl - www.e-dental.nl

STUDENTENESTAFETTE

Non-Trad Smeren in recordtijd

Door Jonathan Eyal student Tandheelkunde, UMC Groningen

NIEUW Een perfecte oliebeurt in slechts 10 seconden De nieuwe Assistina Twin onderhoudt uw instrumenten sneller en grondiger dan ooit tevoren. Dankzij de innovatieve technologie van olieverneveling kan de unit tot 360 instrumenten per uur verwerken. De ideale, practische oplossing voor elke praktijk.

W&H Benelux, Reepkenslei 44, B-2550 Kontich, t +32 (0)475 51 63 63, office.benelux@wh.com, wh.com

Non-Trad is de afkorting van non-traditional student. Een hippe term die uit Amerika is komen overwaaien, maar in Nederland nog niet zo bekend is. Een non-traditional student is iemand die bij de start van zijn opleiding ouder is dan 25 jaar. Als 29-jarige jurist uit Amerika pas ik daar dus aardig in. Er zouden veel nadelen kleven aan ouder zijn dan de rest van de groep, maar dat blijkt gelukkig heel anders. Sterker nog, non-traditional zijn heeft in mijn geval heel wat voordelen. Ik ben erg gefocust op de opleiding, ga door werkervaring gestructureerd te werk en door mijn politieke betrokkenheid in het verleden begrijp ik hoe het zorgsysteem werkt. Dat geeft me een duidelijk beeld van wat me als toekomstige tandarts te wachten staat. Maar het heeft ook nadelen. De opleiding kan me niet snel genoeg gaan. Als een enthousiasteling als ik eindelijk de opleiding mag volgen die hij altijd heeft willen doen, sta je echt te popelen om bezig te zijn met het vak. Helaas kan dat niet meteen en moet ik eerst mijn studie afronden. In de tussentijd probeer ik mee te lopen bij verschillende tandartspraktijken, heb ik een commissie gevonden (de Bonding) binnen onze vereniging (Archigenes) die mij aanspreekt en probeer ik onze beroepsverenigingen en ontwikkelingen binnen de mondzorg op de voet te volgen. Dat heeft voor mij een enorme toegevoegde waarde. Je leert je studiegenoten en toekomstige collegaâ&#x20AC;&#x2122;s beter kennen en je mag alvast een kijkje in de keuken nemen. Alle studenten die net als ik staan te popelen, adviseer ik om actief te worden. Er is zo veel te zien, te lezen en te doen. ď&#x20AC;ź Het stokje wordt overgenomen door Fleur Simons, student Tandheelkunde Radboudumc Nijmegen.

STUDENTENESTAFETTE

Reviews op internet

Relatief weinig reacties, maar forse impact Als internet ons iets gebracht heeft, is het dat we weten wat anderen ergens van vinden. En dat voorziet in een behoefte. Reizen, kopen, uitzoeken waar je je zorg haalt: we doen het bijna niet meer zonder reviews

Door: Kees Adolfsen

te checken. Maar hoe groot is de regulerende rol van

ZorgkaartNederland is de website van Patiëntenfederatie Nederland, waarop zorgconsumenten hun ervaringen reviews in de zorg? En specifieker: in de mondzorg? kwijt kunnen over de instanties waar ze hun zorg betrekken en over hun behandeling en behandelaar. ZorgkaartNederland twitterde in juli met trots dat de zeshonderdduizendste review was geplaatst. Daarvan betreffen er zo’n 12.000 de mondzorg. Op vergelijkingssite Independer verschijnen jaarlijks zo’n 5.000 reviews over de mondzorg. Ze vormen opmerkelijk genoeg ongeveer de helft van alle zorgreviews (gevolgd door huisarts, fysiotherapeut en ziekenhuis). Wel neemt het aantal mondzorgreviews jaarlijks iets af.

Kritisch belicht Het is van belang de waarde van reviews in de mondzorg kritisch tegen het licht te houden. Allereerst is de vraag hoe representatief de reviews die je nu vindt op internet zijn voor de actuele situatie. Garanderen ze een zekere landelijke dekking? En vormen ze – ze blijven immers jarenlang zichtbaar – een afspiegeling van hoe en door wie er op dit moment in de praktijk wordt gewerkt? Daarover verderop meer. Een tweede kritiekpunt kan liggen in de komst van de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming, per 25 mei 2018). Websites als ZorgkaartNederland en Independer bewaren persoonsgegevens (waaronder naam, e-mailen IP-adres) van reviewers. Daarvoor is volgens de AVG een duidelijke grondslag nodig. Een van die grondslagen is het verkrijgen van toestemming van de reviewer. Stel dat die toestemming er niet was bij reviews van een oudere datum, dan zouden de reviews mogelijk hun bestaansrecht verliezen en van het internet verwijderd moeten worden. Er blijven er in dat geval maar weinig over! De sites claimen dat ze die toestemming wel gevraagd hebben, omdat die ook al vereist was binnen de voorganger van de AVG, de Wet bescherming persoonsgegevens. Dan is 42

REVIEWS OP INTERNET

het nog mogelijk dat die toestemming niet op de inmiddels vereiste manier verkregen is. De AVG stelt in het algemeen dat als toestemming voor het bewaren van persoonsgegevens niet correct verkregen is, daar opnieuw om gevraagd moet worden. Dat zou voor de betrokken websites een gigantische klus worden…

Delicaat gebied Toch denken ze bij ANT’s huisadvocaat Eldermans|Geerts dat het zo’n vaart niet zal lopen. Het verkrijgen van toestemming is juridisch al een delicaat gebied. “Maar bovendien”, stelt advocaat Kitty ten Bras, “zijn er ook andere grondslagen voor het bewaren van persoonsgegevens. Een ervan is de aanwezigheid van een contract of overeenkomst. En zelfs als die met reviewers niet expliciet worden afgesloten, is het plaatsen van een review een dermate actieve en bewuste daad dat moeilijk aannemelijk te maken is dat de reviewer volkomen onbewust en onbedoeld een vorm van overeenkomst is aangegaan.” Of oudere reviews geldig zijn en blijven, zou dus een case kúnnen vormen. Maar dat vergt aardig wat juridische haarkloverij. Waarbij ook niet direct duidelijk is of er een grote benadeelde partij is, afgezien van een onterecht negatief afgeschilderde praktijk of behandelaar. Het lijkt Ten Bras dan ook erg onwaarschijnlijk dat de Autoriteit Persoonsgegevens hier haar – voorlopig nogal beperkte – slagkracht voor zal inzetten. Representatief? Terug naar de eerste vraag: hoe representatief zijn de reviews

voor de staat van de mondzorg in ons land? Vorig jaar werd in dit magazine aandacht besteed aan ZorgkaartNederland. Tandarts Falco Everdij uitte kritiek op het daar geschetste beeld. Everdij is een van de initiators – en inmiddels solo-beheerder – van de website VergelijkMondzorg. Deze site heeft als doel consumenten een zo compleet mogelijk beeld van de mondzorg in ons land te geven: met betrekking tot zorgaanbieders, tarieven en verzekeringen. De site bevat ook handige tools voor de tandartspraktijk. En toont bovendien de reviews bij praktijken. Everdij stoorde zich aan de suggestie dat de reviews van praktijken en individuele behandelaars op ZorgkaartNederland een representatief beeld van de mondzorg zouden geven. “Een eenvoudige rekensom laat zien dat dat niet het geval is. In de acht jaar dat ZorgkaartNederland vorig jaar bestond, waren ongeveer 25.000 mondzorgreviews verschenen. Dat is circa 0,05 review per praktijk per maand; voor individuele mondzorgprofessionals is dit het dubbele. In één jaar kun je als praktijk dus gemiddeld ruim een halve review verwachten. Interessant is bovendien dat bijna de helft van alle reviews valt in een ‘top 100’ van tandartspraktijken. Zo’n 4.000 praktijken hebben geen of vrijwel geen reviews.” Everdij heeft meer twijfels bij de betrouwbaarheid en validiteit van de reviews op ZorgkaartNederland: “De verhalen zouden minstens zo belangrijk zijn als de cijferwaardering, stelt ZorgkaartNederland. Maar ik kan talrijke voorbeelden geven van lage cijferbeoordelingen met uitsluitend een toelichting als ‘disaster en niet betrouwbaar’. Aan de waarde van zulke reviews

REVIEWS OP INTERNET

moet ernstig getwijfeld worden wat mij betreft.” Wel geeft Everdij toe dat wie kwaad wil, altijd wel een methode vindt. Zo checkt de redactie van ZorgkaartNederland op e-mailen IP-adres, om te voorkomen dat één persoon uit frustratie meerdere negatieve reviews plaatst. Everdij: “Maar je kunt via Google heel gemakkelijk verschillende mailadressen aanmaken. Met dat probleem heeft elke ervaringssite te maken.”

Geen afspiegeling Ondanks zijn kritiek op websites als ZorgkaartNederland en Independer plaatst Everdij hun reviews wel op VergelijkMondzorg. Is dat niet inconsequent? “Een terechte vraag. Maar ik streef met mijn website naar een zo compleet mogelijk beeld van wat er in de mondzorg gaande is. Daar maken die reviews een niet te negeren onderdeel van uit. Sommige praktijken maken hier proactief gebruik van; dat heb ik zelf ook een tijdje gedaan. Een bundeltje reviews op beoordelingssites maakt je beter zichtbaar en laat je praktijk dus beter gevonden worden – dat levert patiënten op. Je moet alleen niet het idee hebben dat dat een belangrijke afspiegeling vormt van de totale mondzorg in ons land.” Daar komt bij: in hoeverre vormen de bestaande reviews een afspiegeling van de actualiteit? Everdij vindt een bewaartermijn van 15 jaar voor reviews niet meer kunnen. “Sites als Independer en ZorgkaartNederland verliezen meer dan 75 procent van hun content als je die termijn verkort. Maar reviews over zo’n lange periode, dat is niet meer van deze tijd. De mondzorg is zo in beweging dat wat mij betreft reviews van meer dan twee à drie jaar oud hun geldigheid al verliezen. Praktijken veranderen ook sneller van personele bezetting. Wat dat betreft hebben de reviews op individuele zorgverleners een langere houdbaarheid.” Bewaartermijn en AVG Hoe kijken de genoemde websites er zelf tegenaan? Loes Bierma, productmanager van ZorgkaartNederland, bevestigt dat de AVG het nodig maakte het product opnieuw te evalueren: “We zijn als Patiëntenfederatie Nederland door een extern bureau onder de loep genomen. Voor Zorgkaart leverde dat geen majeure veranderingen op. Wel hebben we onze privacyverklaring aangepast. Daarin staat nu nog duidelijker welke gegevens we hoe lang en met welk doel bewaren.” De bewaartermijn van persoonsgegevens is 15 jaar gebleven. ZorgkaartNederland vindt dat noodzakelijk om zo zorgvuldig mogelijk om te kunnen gaan met ‘oneigenlijk gebruik’: “Om nepwaarderingen en zwartmakerij zo goed mogelijk aan te kunnen pakken, hebben we de informatie van vroegere waarderingen nodig. Onze conclusie was dat het niet verantwoord zou zijn die termijn te verkorten.” Daarmee lijkt de organisatie in haar recht te staan. Navraag bij de Autoriteit Persoonsgegevens leert dat de wettelijke bewaartermijnen binnen de AVG niet zijn gewijzigd. Wat ZorgkaartNederland wél gaat aanpassen, is de termijn waarop reviews mede het beoordelingscijfer voor de praktijk bepalen. “Daarvoor vinden we vijftien jaar inmiddels veel te 44

REVIEWS OP INTERNET

lang”, bevestigt Bierma. “Alleen reviews van de laatste vier jaar tellen mee voor het beoordelingscijfer. Oudere reviews dus niet, al blijven ze wel zichtbaar. Krijgen wij overigens door dat een zorginstelling in andere handen is overgegaan, dan verwijderen we oude reviews.”

Groen vinkje Klopt het dat ZorgkaartNederland met beloningen werkte om het verkrijgen van reviews te stimuleren? “Dat hebben we wel geprobeerd, met VVV-bonnen bijvoorbeeld. Maar dat leverde niet meer of betere reviews op. Beloning bleek zo’n beetje de laatste reden om een review in te sturen. De eerste blijft de drang van zorgconsumenten om anderen behulpzaam te zijn met hun zorgervaringen.” Patiënten die een review hebben geschreven, krijgen één keer per jaar een mail om ook hun recente ervaring te delen. Nieuwere vormen zijn mailings vanuit ziekenhuizen, die via een unieke link “echte bezoekers” vragen hun ervaring te delen. Zo’n review krijgt een groen vinkje: de verificatie dat de patiënt werkelijk is geweest. Deze methode zal naar verwachting begin volgend jaar ook voor de mondzorg beschikbaar komen. Bierma noemt nog een manier om meer reviews te genereren: aansluiting op het patiënttevredenheidsonderzoek: “Als je bij reacties in tevredenheidsonderzoeken een rechtstreekse link naar ZorgkaartNederland plaatst, neemt je aantal reviews ongetwijfeld toe – en gegarandeerd van echte bezoekers. De nadruk die we daarop leggen, kan misschien verbazen. Maar wij hebben te vaak contact met zorgverleners die zich op geen enkele manier in een waardering aan hun adres herkennen. In veel gevallen overigens kwamen die reviews wel degelijk van eigen patiënten. Maar via zo’n link heeft de zorgverlener een extra zekerheid.” Andere kanalen Bij te grote verdenking, afwijking van de Gedragscode of weigering van de reviewer om een beoordelingscijfer tekstueel toe te lichten, kan de redactie van ZorgkaartNederland besluiten een review niet te plaatsen of te verwijderen. Ook kan de redactie zorgverleners helpen in contact te komen met reviewers. Als reviewers toestemming verlenen voor het verstrekken van hun persoons- en contactgegevens, kan rechtstreeks overleg plaatsvinden. Discussies op de website worden daarmee in principe voorkomen. En nog een principe: reviewsites zijn nooit bedoeld om een serieuze klacht tegen een zorgverlener in te dienen – daar zijn andere kanalen voor. Ook Independer claimt e-mailen IP-adres langdurig te mogen bewaren om fraude te voorkomen. Reviewers kunnen een apart vinkje aankruisen als zij hun naam vermeld willen. Bij Independer blijft een review staan tot de reviewer zijn toestemming intrekt – dat zal dus vaak oneindig zijn.Wel denkt ook Independer inmiddels na over een systeem waarin oudere waarderingen minder zwaar meetellen. Hoewel het aantal mondzorgreviews jaarlijks iets afneemt, blijft Independer praktijken stimuleren, met gratis reviewkaartjes en

een klantcijferbanner (> 5 reviews) bijvoorbeeld, om patiënten tot een beoordeling te motiveren. Het devies is en blijft: hoe meer reviews, hoe beter je in de zorgzoeker naar voren komt. Ook bij Independer kunnen zorgverleners een verzoek doen rechtstreeks met de reviewer in contact te komen, zonder verdere bemiddeling.

Extra informatie Zorginstellingen en zorgverleners kunnen op de genoemde sites met foto’s en filmpjes extra informatie over hun praktijk plaatsen. Ook ZorgkaartNederland plaatst bij zorginstellingen extra informatie (over specialisaties, sterftecijfers en keurmerken bijvoorbeeld). Dergelijke informatie heeft ZorgkaartNederland van de mondzorg (nog) niet voorhanden. Vergelijken we de aantallen reviews in verschillende zorgsectoren, dan neemt de mondzorg op ZorgkaartNederland een bescheiden plek in (ruim 8 procent) – op Independer ligt dit op 50 procent. Toch werd op ZorgkaartNederland het laatste half jaar ruim 3.000 keer gereviewd over de mondzorg. Een aanbevelingspercentage van bijna 90 procent – in de hele zorg overi-

gens (!) – maakt duidelijk dat overwegend patiënten met positieve ervaringen ‘in de pen klimmen’.

Marketingtool Wat is nu de waarde van deze ervaringssites? Zonder twijfel vertegenwoordigen de gereviewde praktijken maar een gering deel van het totale mondzorgaanbod in ons land. Daarnaast zorgt vooral de lange duur (tot en met oneindig) waarmee reviews zichtbaar blijven, voor een weinig nauwkeurig beeld van de actualiteit. (Voor wat de invloed op het beoordelingscijfer betreft wordt hieraan gewerkt door de twee genoemde websites). Bovendien is duidelijk, dat ondanks de controle-inspanningen van de reviewsites, de echtheid van reviews allerminst te garnaderen is. Toch valt het belang van reviews als marketingtool niet te negeren. De digi-consument gebruikt ze nu eenmaal steeds meer ter fundering van zijn keuzes. Niet voor niets gebruikt ook een aantal mondzorgpraktijken het verzamelen van reviews, op z’n minst voor een bepaalde periode, om de zichtbaarheid van de praktijk te vergroten. Mag de waarde van reviews dus al beperkt zijn, de invloed ervan valt niet te negeren.  REVIEWS OP INTERNET

Airrotor reparatie voor 135 euro 6 maanden garantie op uitgevoerde reparatie Alle rotoren zijn voorzien van keramische lagers! Onze rotoren worden geproduceerd in de E.U. 24 uurs-service Wij repareren bijna alle modellen airrotors

www.airrotorshop.eu

Weg van Rollecate 17 8325 CP Vollenhove Tel: 0527-241782 / 06-53214620 www.zeelte.nl Info@zeelte.nl

KAPS-Variflex-100 voor een nog betere ergonomie! Karl Kaps K900 Led microscoop met Variflex-100 Wij willen u graag de mogelijkheden van de Karl Kaps microscoop laten ontdekken. Onze proefplaatsingen zijn altijd gratis. U bent van harte welkom in onze showroom in Vollenhove. Bel ons gerust voor demonstratie en advies.

Nieuwe mobiele behandelstoel Dit najaar komt het bedrijf DHM-dental uit Arnhem met de ergoTOS, een mobiele behandelstoel op de markt. Robin Postma, die de opleiding mondzorgkunde in Utrecht volgt en praktijkhouder is van Postma ambulant tandarts en mondhygiënist in Harderwijk,

Foto: Alain Baars

verleent drie dagen per week – samen met een tandarts

Postma (op foto) heeft dus de nodige ervaring met mobiele apparatuur. Tijdens de Dental Expo kwam hij in contact – tandheelkundige hulp bij patiënten thuis. Voor het met de bovengenoemde producent. Naar aanleiding daarvan heeft hij een prototype van de nieuwe behandelstoel merendeel zijn dat kwetsbare ouderen van boven de uitgetest. Postma was enthousiast over de nieuwe stoel. De vijftig, maar daarnaast ook jongeren met problemen als stoel die hij op de achterbank van zijn auto vervoert, is redelijk gemakkelijk draagbaar en verrolbaar (als een soort pleinvrees of extreme angst die niet naar een praktijk reiskoffer). Een belangrijk voordeel van de stoel is dat deze hoog op de poten staat, waardoor patiënten redelijk gedurven maar wel thuis behandeld kunnen worden. makkelijk in en uit de stoel kunnen komen. De twee armsteunen dragen daartoe ook bij. Met deze stoel kan hij ook ergonomischer werken dan bij vergelijkbare stoelen waar hij mee werkte, mede doordat hij zijn benen kwijt kan onder de stoel. Verder is de hoofdsteun kantelbaar en is de stoel makkelijk te reinigen. Ook vindt hij het een voordeel dat de stoel in diverse kleuren verkrijgbaar is. Eigenlijk alleen het tableau om materialen op te leggen was niet stevig genoeg bevestigd. In het definitieve model zal dat aangepast worden. En verder heeft de keuze om de stoel licht en hanteerbaar te houden wel de beperking dat corpulente en te zware mensen (boven de 120 kilo) er niet in kunnen worden behandeld. Samenvattend noemt Postma de ergoTOS “gebruiksvriendelijker” dan vergelijkbare stoelen. Hij heeft de stoel dan ook in order staan bij DHM-dental. 

LEZERSAANBIEDING

MEER INFO: www.postma-ambulante-tandarts.nl,

Voor de lezers van Dentz geldt een speciale introductiekorting. De ergoTOS behandelstoel kost 3.242,80 euro (incl. btw). Tot 1 november geldt een lezersaanbieding van 2.725 euro (incl. btw). Voor deze prijs krijgt u de mobiele behandelstoel compleet met wielen, armsteunen, hoofdsteun en de praktische opbergtas. Wees er snel bij. Tot en met eind oktober kunt u voor deze prijs intekenen of een vrijblijvende offerte opvragen via info@dhm-dental.com.

www.dhm-dental.com

MOBIELE BEHANDELSTOEL

â&#x20AC;&#x153;Wat vergoedt mijn verzekering?â&#x20AC;? Die vraag krijgt u vast vaak! Met 1 druk op de knop geeft ZorgSom duidelijkheid in de behandelkosten. Zonder verrassingen achteraf. Dat wil toch iedereen?

Probeer ZorgSom nu 2 maanden gratis op www.zorgsom.nl

PRODUCTNIEUWS

SmartTalks 2019 Vrijdag 18 januari wordt de tweede editie SmartTalks in het Evoluon in Eindhoven gehouden. Dit Philips-symposium gaat over dentale innovatie en inspiratie, en is voor het hele tandheelkundige team. Het thema van deze editie is ‘Een reis door het leven’. De presentaties leiden van prenataal met Prof. dr. Egija Zaura, tot (zorgafhankelijke) ouderen met dr. Gert-Jan van der Putten. Cabaretière Funda Müjde doet de aftrap van het evenement met een ‘moedig’ kijkje in haar eigen leven. Als af-

sluiter is er net als vorig jaar een smaakmakende verrassing. Deelnemers kunnen deze dag ook kiezen uit diverse workshops. Tickets verkrijgbaar via www.philips-smarttalks.com.

Protocollen Famed en Rotocol

Bart Hogendoorn (CEO van Famed, links) en Roderick Ton (eigenaar van Rotocol) ondertekenen de samenwerkingsovereenkomst.

Famed en Rotocol zijn een officiële samenwerking aangegaan met een online platform voor protocollen. Met deze dienst ‘Famed Protocollen’ hebben Famed-klanten ieder moment toegang tot hun eigen, op maat gemaakte, protocollen die altijd voldoen aan de meest recente weten regelgeving. De ervaring is dat het up-to-date houden van zowel protocollen als de kennis van het personeel op dit vlak vaak complexer is dan gepland. Famed wil praktijken hierin ontzorgen. Rotocol stelt tandartspraktijken in staat om op een moderne manier, actief bezig te zijn met de protocollen en helpt praktijken op het gebied van privacy, kwaliteit en informatiebeveiliging. Met de Famed Protocollen claimen de partijen dat praktijken altijd voorbereid zijn op inspectiebezoek. Door de krachten te bundelen, denken ze praktijken verder te kunnen ontlasten. Meer info: www.famed.nl of www.tandartsprotocollen.nl

Bluephase Style in matzwart De Bluephase Style-uithardingslampen met een innovatief design zijn nu verkrijgbaar in een prestigieuze matzwarte afwerking. Deze Black Edition is in een beperkte oplage van 999 stuks op de markt. Producent Ivoclar Vivadent AG wil daarmee de exclusiviteit van deze editie onderstrepen. In de

Benelux vindt de verkoop en levering plaats via Henry Schein en Dental Union. Online bestellingen kunnen via de www.bluephaseallblack.com worden geplaatst. Meer info: www.ivoclarvivadent.nl

PRODUCTNIEUWS

AquasilÂŽ Ultra+ Smart WettingÂŽ afdrukmateriaal

ELKE AFDRUK IS UNIEK.

REKEN OP DE BESTE AFDRUK, TOT IN DETAIL. Wij introduceren Aquasil Ultra+ afdrukmateriaal in een compleet nieuwe versie. Uitmuntende intraorale hydrofiliciteit en trekkracht leveren de beste resultaten ooit dankzij geoptimaliseerde prestaties op alle gebieden. Het plusteken verwijst naar een ideale formule zodat u nooit meer hoeft te kiezen tussen hydrofiliciteit, trekkracht, snelheid en afgiftemogelijkheden. Voor meer informatie of het aanvragen van een sample neemt u contact op met uw Dentsply Sirona area manager of met onze afdeling Customer Services via: tel.: +31 88 024 52 00 (NL) / tel.: +32 3 232 81 50 (BE) of per e-mail: benelux-pre-info@dentsplysirona.com

PRODUCTNIEUWS

CB12 White Mondwater CB12 introduceert een nieuw mondwater: CB12 White. Dit mondwater zou 12 uur lang beschermen tegen een slechte adem en moeten helpen om de tanden witter te maken. Dat effect zou na twee weken tweemaal daags spoelen na het tandenpoetsen, moeten optreden. Het product is verkrijgbaar bij drogist, apotheek en via CB12.nl. De consumentenadviesprijs is 9,99 euro. CB12 White Mondwater neutraliseert volgens de fa-

brikant slechte adem en helpt vlekdeeltjes (bijvoorbeeld van koffie, thee, rode wijn en nicotine) die tanden verkleuren te verminderen en te beschermen tegen nieuwe vlekken. De actieve ingrediënten van CB12 White, dat geen alcohol bevat, zijn zink en chloorhexidine. De specifieke combinatie van deze ingrediënten moeten ervoor zorgen dat de gassen die een slechte adem veroorzaken, worden geneutraliseerd en niet vrijkomen.

Katana™ Zirconia Block Met Katana™ Zirconia Block maakt de Cerec in 45 minuten een esthetische volzirkoniumrestauratie. Dit materiaal combineert geavanceerde materialen en technologieën. Het heeft volgens de fabrikant een hoge translucentie en een hoge buigsterkte. Het heeft ook een natuurlijk verlopende kleuropbouw, bestaande uit vier lagen. Het product is verkrijgbaar in 15 esthetische kleuren. Het is leverbaar via Sirona Channel Partners. Meer info: www.kuraraynoritake.eu/nl/katana-block

NextDent 5100-printer

Double Taper Shape Het Duitse bedrijf VDW claimt dat de Double Taper Shape bij het plaatsen van een stift zorgt voor behoud van meer dentine en een beter esthetisch resultaat geeft. Dit zou komen door het design van de Double Taper Shape en de gebruikte quartzfiber technologie, de sleutel voor een succesvolle endo. De coating van de stift biedt volgens VDW ook een goede, langdurige retentie. Ook zijn de stiften bij verschillende lichaamstemperaturen nauwelijks zichtbaar. Meer info: www.vdw-dental.com/en/products/ post-endo/

3D Systems is met de NextDent 5100 3D-printer op de markt gekomen die tandheelkundige laboratoria en praktijken in staat stelt zelf trays, modellen, boorsjablonen, gebitten, orthodontische spalken, kronen en bruggen te maken. Volgens de fabrikant kan dat snel, precies en efficiënt. Ook zou de printer minder grondstoffen verspillen en is men minder afhankelijk van freescentra. De patiënt kan door de printer sneller worden geholpen. De printer is compatibel met intraorale scanning en tandheelkundige softwareoplossingen. Meer info: www.3dsystems.com

PRODUCTNIEUWS

ALTIJD HELDER ZICHT. ALTIJD ZEKERHEID Yirro-plus & Lottago: de perfecte match

AIR-FLOW MIRROR

KAAKONDERSTEUNING MET AFZUIGING

stand E 119

* altijd helder zicht * HR front spiegel > 99% reflectie! * universeel systeem * 100% autoclaveerbaar

HANDIG! www.dhm-dental.com

* past op beide afzuigers * links/rechts verwisselbaar * werkt comfortabel * 100% autoclaveerbaar

De endo richt lijn 2.0

NVvE Najaarscongres vrijdag 9 november Hotel Okura Amsterdam

meer informatie & aanmelden via www.nvve.com

ADVERTEERDERSINDEX Cover 2 Protilab Cover 3 Straight Dental Cover 4 ANT 3 Cedexis Medical Eyewear BV 4 Implant Direct 8 Ivoclar Vivadent 9 Dentsply Sirona 12 Excent 14 Anders Medical Factoring 20 dental bauer Nederland B.V. 22 Arseus 28 3M Nederland B.V. 29 NVGPT 32 Minilu 32 Bureau Kalker 34 Dent-Med Materials BV 34 TRI Dental Implants Benelux Smart Dental 39 De Parodontoloog 39 DMG GmbH 40 Acta Dental Education B.V. 40 E-dental 41 W&H Benelux 46 MedieQ 46 Zeelte Dental Equipment 48 ZorgSom 50 Dentsply Sirona Benelux 52 Lucas verlichting 52 DHM-dental bv 53 Becker Medical 53 NVvE 60 Ultradents Products 61 Listerine (Johnson & Johnson) 66 Miele 66 Young Innovations Europe GmbH 68 Academie Tandartsenpraktijk B.V. 68 ICX Implants 68 Score 68 Sibbing 70 Waterpik

Blijf de inspectie voor.

BDM Becker Medical bv

Statmatic Smart

Statim 2000G4

Hydrim 61G4

• Alkalische Reiniging en Smering van hoekstukken. • Onder Rotatie. • USB Dataopslag.

• Sterilisatie van hoekstukken en instrumenten. Korte cyclustijd. • USB Dataopslag.

• Thermodesinfector 61 L • Kiwa keur. Actieve droging. • Single cleaning vloeistof. • USB Dataopslag.

Advertentie_Vakblad_dentz_D18-172.indd 1

Prijzen op aanvraag. tel. 06-2026079 mail. info@becker-medical.nl 03-07-18 10:25

ADVERTEERDERSINDEX

STAGEVERSLAG

Eerst een zoen van de patiënt Met de ANT Van Nouhuysbeurs op buitenlandstage

Van april tot en met juni draaiden Marjolein Tillmans en Eva van Vugt (links, met bril) uit Nijmegen mee in de kliniek van de Universidad de Concepción in Chili. Ze ontdekten dat patiënten er minder mondig zijn en dat studenten zelf veel techniekwerk moeten doen.

STAGEVERSLAG

Hoe was de reis? “We kwamen van ver, letterlijk en figuurlijk. De vliegreis bedroeg maar liefst dertien uur. Figuurlijk, omdat we ons geen raad wisten toen we voor het eerst voet zetten op Chileense bodem. Alles is in het Spaans. De manier van betalen bij een lokaal bakkertje gaat net even iets anders en het openbaar vervoer is in het begin ook ‘complex’. Aan het einde van de stage bestelden we echter in ‘vloeiend’ Spaans een empanada, voordat we de bus instapten naar de universiteit.” Hoe was de ontvangst? “Op de Facultad de Odontología van de Universidad de Concepción (UdeC) werden we warm ontvangen. De eerste week was nog rustig. Alleen een rondleiding, ophalen van het instrumentarium en onze pitufos (letterlijk smurf, en verwijzend naar de blauwe kleur van onze scrubs).Vervolgens een weekje meegelopen op de prekliniek. We moesten een aantal preparaties doen om onze klinische vaardigheden te tonen en hun materialen te leren kennen. De elementen moesten we eerst wel inharsen, iets wat we in onze beginjaren op de prekliniek in Nijmegen nog hebben gedaan, maar konden missen als kiespijn. De sfeer was erg gezellig met veel geklets en Spaanse muziek via telefoonspeakertjes. Na deze ‘zware test’ kregen we ons definitieve rooster voor de kliniek. Door gebrek aan patiënten konden we in het begin alleen nog meekijken en assisteren. Interessant voor de Spaanse terminologie, maar na anderhalve week toch ook een beetje saai.”

Hoe ging de patiëntenbehandeling? “Begin mei konden we zelf patiënten gaan behandelen. Dat bleek best een uitdaging! Ieder consult begint hier met een zoen van de patiënt. De bevindingen van anamnese, klinisch onderzoek, eventueel aanvullende diagnostiek, diagnose en passende behandeling noteer je met de pen in het papieren dossier: la Ficha. Bij elke stap moet je wachten op een docent. Het wachten lijkt hier uitgevonden, maar niemand maalt er om. Patiënten zijn veel minder mondig dan in Nederland. Dat lijkt lekker makkelijk, maar voor het succes van de therapie is een gesprek vaak wel veel beter.” Wat is er anders? “Alle studenten doen hier zélf het grootste deel van het techniekwerk. Modellen gieten ze uit en gipsen ze in de juiste articulatie in een soort versimpelde articulator. Bij een (partiële) kroon of in-/ onlay moeten zij het stompmodel maken en de outline vrijsteken. Ze zijn ook verantwoordelijk voor de vormgeving van de kroon. De kronen moeten eerst met de hand in occlusie en articulatie worden opgewassen voordat ze naar het lab gaan. Ook stellen zij zelf de elementen op voor eventueel prothesewerk. Bij kinderen wordt in Chili veel meer curatief werk gedaan, alles gericht op behoud van de melkdentitie. Kronen en endodontische behandelingen zijn heel normaal op melktanden. Bij een extractie moeten de studenten bijna altijd een spacemaintainer plaatsen.”

Welke plaats heeft de UdeC in Chili? “Er zijn ontelbare tandheelkunde opleidingen in Chili, de UdeC staat aangeschreven als een van de beste vanwege de klassieke methode. Studenten van deze universiteit kunnen in alle soorten praktijken werken.” Wat hebben jullie verder gedaan? “Chili heeft veel verschillende soorten natuur en klimaten. Met z’n tweeën en met andere studenten hebben we verschillende natuurreservaten bezocht in het zuiden, gezwommen in de prachtigste rivieren, heerlijk gerelaxt in natuurlijke hot springs en hebben we het nachtleven van zowel Concepción als Santiago verkend. Maar het letterlijk hoogtepunt was toch wel de beklimming van Volcán Villarica, de meest actieve vulkaan van Zuid-Amerika. Gewapend met icepicks, crampons en gasmaskers zijn we ruim zestienhonderd meter door pakken sneeuw en ijs naar boven gehiked, om uiteindelijk de top van 2.847 meter te bereiken. Wat was dat waanzinnig!” Hoe kijken jullie terug? “De mensen waren hartverwarmend, open en willen niets liever dan hun land en hun cultuur aan je laten zien. De laatste dag blikten we terug met een dubbel gevoel. Enerzijds waren we natuurlijk ontzettend blij om onze familie en vrienden weer te gaan zien, maar anderzijds lieten we ook een hoop nieuwe vrienden achter.” 

STAGEVERSLAG

COLUMN

foto: Geek Zwetsloot

Geïmmuniseerd

Door Wilfred Kniese

De AMvB taakherschikking is vlak voor het zomerreces bij de Kamers gedeponeerd en met een genereus gebaar is de termijn om hierover met elkaar in de debat te kunnen gaan, verlengd tot begin oktober. Ik ben benieuwd of de vonken er vanaf gevlogen zijn, maar gegeven de uiterst kleine en vooral ook wankele meerderheid van de coalitie zal men er geen kabinetscrisis om geriskeerd hebben. Wel is er op de valreep een aantal initiatieven ontplooid om het tij te keren, maar die lijken vooral ingegeven door het motto: ‘demp de put voordat er nog een kalf verdrinkt’. Zo heeft de decaan van ACTA een brandbrief gestuurd aan de Tweede Kamer met de dringende oproep het ontwerpbesluit op te schorten. Hetgeen met name de VVD een slecht idee vond. En de KNMT heeft een ludieke actie gestart waar we best wel jaloers op mogen zijn: de knoopjesactie. Een oproep aan alle leden om met ondersteunend fotomateriaal aan te tonen dat mondzorg teamwork is. De foto's zouden op de vierde dinsdag van september, Knoopjesdag, aan de politiek worden aangeboden. Zo’n actie getuigt wel van een zekere moed. Want stel dat de respons tegenvalt. Dat valt te berekenen aan de hand van het STP-model (Statistisch Voorspellend Verenigingsmodel). Dat model in de zorg ziet er ongeveer als volgt uit: 93 procent van de leden van de vereniging vormt de passieve, morrende meerderheid. Vijf procent bestaat uit zogenaamd actief-passieve leden die bereid zijn voor de vereniging in actie te komen zonder daarvoor vacatiegeld te ontvangen. Dan is er een

COLUMN

selecte groep van actieve leden, circa twee procent, waarvan de actiebereidheid evenredig is met de hoogte van het vacatiegeld. En tot slot zijn er een paar hyperactieve leden, maximaal 3 à 4, die het niet voor het geld doen maar uit roeping en voor de eer. Dit model zou dus een respons van maximaal tweehonderd foto’s voorspellen. Daar wordt Kamer noch minister warm of koud van. En toch blijft het een prima actie. Want het maakt allemaal niet uit. De politiek is volstrekt immuun tegen welke actie dan ook. De menselijke soort is behept met een cognitieve teflonlaag, genaamd ‘immunization against refutation’, die selectief beschermt tegen onwelgevallige opvattingen. Elke vorm van kritiek, elke logische redenering, elk aangedragen feit dat beoogd om een maatregel ter discussie te stellen wordt direct aangegrepen als een bewijs van de juistheid van het vooringenomen standpunt. En de rest wordt afgedaan als fake news.

Aan de beurt Zoals een zeer hoge ambtenaar van VWS ons toefluisterde: “maak jullie je niet ongerust, we hebben niets tegen tandartsen, maar we geloven hier bij VWS gewoon in taakherschikking en nu zijn jullie aan de beurt.” Dat was geruststellend. Gelijke behandeling, geen discriminatie, geen hard feelings. Gewoon zakelijk beleid. We hadden inderdaad twee jaar lang tevergeefs getracht tot een open, constructieve, transparante dialoog met VWS te komen over taakherschikking. Achteraf een sisyfusarbeid. Dogmatisch beleid

beleid is niet geïnteresseerd in argumenten en feiten. Dat beleid wordt gewoon opgelegd. En daarom dat er ook geen enkel rapport beschikbaar is ter onderbouwing van het beleid. Je gelooft er in (of niet). Onze conclusie als ANT is daarom dat je veel beter geen enkele actie kunt nemen. Want actie geeft als reactie de bevestiging van het ingenomen standpunt omdat het cognitieve immuunsysteem van de politici en de ambtenaren wordt geactiveerd. Alleen als je totaal niet reageert, gaan in Den Haag pas echt overal de alarmbellen rinkelen.

Geen bedelbrieven De coryfee van het CDA en fractievoorzitter Eerste Kamer, Elco Brinkman, heeft aangekondigd de handschoen in de politieke arena te gaan werpen. Zelf ooit minister van VWS geweest toen het nog WVC heette en in een tijd dat de patiënt nog centraal stond en de zorgverlener met respect werd bejegend. “Politiek hoort over het algemeen belang te gaan en niet toe te geven aan cliëntelisme, politieke partijen dienen echter steeds meer de individuele belangen”, concludeert Brinkman. Dat is uit ons hart gegrepen. Een minister van VWS moet de algehele mondzorg dienen en niet het oor alleen laten hangen naar bedelbrieven van mondhygiënisten. Brinkman vervolgt: “In Den Haag is iedereen al tevreden als we er een verwrongen wetstekst doorheen hebben gewurmd. We zijn zo druk bezig meerderheden binnen te halen, dat we pyrrusoverwinningen behalen met een krappe meerderheid van één zetel, of aan lege symboolpolitiek doen.” Treffender kan de AMvB taakherschikking en de marginale coalitie die de maatregel steunt inderdaad niet getypeerd worden. Volgens Brinkman is Nederland steeds complexer georganiseerd en hebben instituties aan zeggingskracht verloren. Het is er inderdaad met de NZa, IGJ, ZiN en ACM om er maar een paar te noemen anno 2018 allemaal niet eenvoudiger op geworden, overspoeld als de zorg wordt met richtlijnen, protocollen, indicatoren, visitatie, bij- en nascholing, taakherschikking en

dat alles in het kader van zelfregulerende deregulering. Elco wil nu plaatsmaken voor een nieuwe generatie. Zal die generatie durven luisteren naar zijn wijze lessen of het wiel, zoals past in de geest des tijds, opnieuw willen gaan uitvinden?

Adieu Paul! Ambtenaren komen, ambtenaren gaan, maar het beleid van taakherschikking zal altijd blijven bestaan. Ik schrijf in principe niet over ambtenaren. Ze moeten gewoon het beleid uitvoeren, ook al staan ze er totaal niet achter en kunnen ze zich dus amper verdedigen. Toch maak ik dit keer een kleine uitzondering. Paul gaat, na twintig jaar trouwe dienst, afscheid nemen van het ministerie van VWS waar hij als geen ander de Nederlandse mondzorg in Europa op de kaart heeft gezet. Vijfentwintig jaar geleden, zo schreef ik in mijn vorige column, heeft de ANT een strategie ontwikkeld om te komen tot vrije tarieven en dat beleid is sedert 2000 door VWS in ondersteunend beleid omgezet. Paul is in 1998 in dienst gekomen van VWS en hij heeft van meet af aan en met niet aflatende ijver gevochten voor het dossier taakherschikking. Voor Paul stond het niet als een paal maar als een hele boomstam boven water dat taakherschikking de toekomst had. En nu, met de haven in zicht, mag hij zijn carrière afsluiten als Nederlands vertegenwoordiger in Genève. Welverdiend en bovendien goed gekozen. In Zwitserland moeten ze namelijk helemaal niets hebben van borende mondhygiënisten en ook de tarieven zijn er volkomen vrij. Geen land binnen Europa waar dagelijks het ANT-standpunt zo ijzersterk in de praktijk wordt gebracht. Paul heeft menig dossier rond taakherschikking voor ons weten vlot te trekken, met name de laatste jaren toen onze strategie een paar keer in de knel dreigde te raken. Misschien, heel misschien, dat er in 2030 zelfs een erelidmaatschap inzit als de tarieven volgens plan zijn vrijgegeven... En het goede nieuws: de Dentz is digitaal beschikbaar, ook in Genève. 

“Onmogelijk om in dialoog te komen met VWS.”

COLUMN

Een kijkje in de praktijk van... ‘DE NIEUWE S’

WIE Marianne Grobler, tandarts/praktijkeigenaar

WAT Tandartspraktijk WAAR Sleeuwijk WANNEER Sinds oktober 2016 WEBSITE www.praktijkdenieuwes.nl

KIJKJE IN DE PRAKTIJK

Tandarts Marianne Grobler studeerde tandheelkunde in Stellenbosch, ZuidAfrika. Ze kwam tien jaar geleden voor de liefde naar Nederland en werkte voor twee ketenorganisaties. Dat paste eigenlijk niet bij de soort tandarts die ze wil zijn: “Ruime tijd en aandacht voor de patiënt leveren voor jezelf en voor de mondgezondheid van patiënten veel meer op.” Vanuit woonplaats Dussen (gemeente Werkendam) bekeek ze regionaal de mogelijkheden om een eigen praktijk te starten. Marktonderzoek bracht haar in Sleeuwijk, waar haar oog viel op een huurpand in een gloednieuw winkelcentrumpje, ‘De nieuwe Es’. De eigenaar had er een bakkerij of kroegje voor in gedachten. “Maar ik was direct verkocht, zag het helemaal voor me. Het pand was niet meer dan casco opgeleverd, we begonnen met de stort van 10 centimeter vloer. Ik kwam in contact

met Dental Air uit Dordrecht. Die hebben het project, vanaf de eerste gesprekken met de architect, werkelijk fantastisch begeleid!”

Winkelpandje Het pand oogt van buiten inderdaad alsof je een winkeltje binnengaat. Maar schijn bedriegt. 149 vierkante meter vloeroppervlak biedt ruimte aan een lange gang met de mogelijkheid voor drie behandelkamers. De tweede wordt in september, binnen twee jaar na de opening, in gebruikgenomen. “Best bijzonder, als je rekent dat ik in oktober 2016 met letterlijk nul patiënten van start ging. Ik wist dat er één praktiserende tandarts zat, in dit dorp met 5.300 mensen: ruimte genoeg dus voor een tweede tandarts erbij. Bovendien steekt niemand hier graag de brug over voor een tandarts elders.” (over de Waal naar Gorinchem - red.).

Foto’s: Michael van Oosten Fotografie

Groblers wens, een kleine elegante praktijk die rust uitstraalt, is uitgekomen. Dat krijgt ze van patiënten vaak terug. Er is in het tochtportaal een toilet voor hen. Ook is er een ruime poetshoek, wat afgescheiden van de wachtruimte. “Belangrijk voor mensen die net uit hun werk komen”, vindt Grobler.

Graffiti-kunst Gezichtsbepalend en kleurrijk is de muurschildering van een graffiti-kunstenares uit Glasgow. De dominante kleuren komen terug in andere ruimtes: blauw, roze en oranje in de behandelkamers, geel in de personeelsruimte. Ook vanuit hygiënisch oogpunt is Grobler erg tevreden: “De praktijk heeft een perfecte routing. De sterilisatieruimte heeft, met een minimum aan vloeroppervlak, genoeg loopruimte, zodat je elkaar nooit voor de voeten loopt en

nooit met trays hoeft uit te wijken. Bovendien is er een uitgekiend lichtplan, met 25.000 lux op het werkveld, 5.000 lux er vlak omheen en daarbuiten 500 lux. Je ogen hoeven nauwelijks over te schakelen: ik ben ’s avonds niet moe en heb nooit hoofdpijn.”

Regie De praktijk past volledig bij hoe Grobler als tandarts wil werken. Ze wil de patiënt de controle en de regie teruggeven, zodat die én z’n verhaal kwijt kan én begrijpt wat er gebeurt en waarom. Dat vraagt tijd en aandacht, die ze zorgvuldig plant. Ze ziet het terug in een betere mondgezondheid, een toenemende motivatie bij haar patiënten én in de groei: naast ‘locals’ komen er mensen naar de praktijk vanuit een regio die reikt tot Utrecht en Rotterdam. Die derde – oranje – behandelkamer zal er dus wel komen. 

KIJKJE IN DE PRAKTIJK

Reparatiecement op basis van mineraaltrioxideaggregaat

Gemakkelijke applicatie via een

29 ga NaviTip -tip! ®

DE JUISTE CONSISTENTIE

VOOR DE JUISTE INGREEP

PULPA-OVERKAPPING

PULPOTOMIE

PERFORATIE VAN DE BODEM VAN DE PULPAKAMER

RESORPTIE

APEXIFICATIE

APICALE PLUG

VULLEN VAN WORTELPUNT

U LT R A D E N T. C O M / N L

KAN LISTERINE DE MONDHYGIËNE HELPEN VERBETEREN? ®

Ja, significant. Een meta-analyse met meer dan 5.000 proefpersonen levert het bewijs.1

Zo werkt LISTERINE : ®

· LISTERINE met 4 essentiële oliën helpt ®

TOT

· MEER

TANDPLAKVRIJE · TANDOPPERVLAKKEN * 1

* bij 2.325 proefpersonen die naast de mechanische tandreiniging met LISTERINE® spoelden.

Tandenpoetsen, interdentaal reinigen en spoelen. Omdat 3-maal beter werkt.

Meer over de resultaten van de baanbrekende meta-analyse vindt u bij Araujo MWB et al., JADA 2015; 146 (8): 610-622. 2 Geldt voor Listerine met 4 essentiële oliën.

biofilmvormende bacteriën die achterblijven na het mechanisch reinigen van de mondholte te bestrijden. De essentiële oliën dringen diep in de biofilm door en helpen de structuur ervan te vernietigen. Daardoor wordt de biofilm losgemaakt, ook op plaatsen waar de tandenborstel en tandzijde maar moeilijk kunnen geraken.

TANDARTS & HOBBY

Maklouba, maar nog geen boerenkool Toen hij nog in Palestina woonde, wist Iyad Safi al dat hij tandarts wilde worden. Dat is voor hem pure liefhebberij. Nu de tandheelkunde zijn vak is, maakt hij in de keuken werk van zijn ‘andere’ hobby: koken.

U bent in Palestina geboren. Kookt u ook altijd Palestijns? “De Arabische keuken is zeker de basis voor mij. Maar ik heb tandheelkunde gestudeerd in Polen en heb daar ook lang als tandarts gewerkt. Daar kookte ik bijna elke dag, en werd koken echt mijn hobby. Ik probeerde daar ook wel eens Poolse, Mexicaanse en Italiaanse gerechten uit. Dus mijn kookrepertoire is veel breder. Maar mijn moeder heeft me zeker de smaken en gerechten bijgebracht die ik nu doorgeef aan mijn kinderen. Ze heeft weleens gezegd dat ik zo van koken houd omdat ik in de keuken geboren ben. Letterlijk.” 62

TANDARTS & HOBBY

Wat is kenmerkend voor de Palestijnse keuken? “Het opvallendst ten opzichte van Nederland is misschien wel dat wij veel meer werk maken van de lunch en het ontbijt. Een bekend lunchgerecht is maklouba, met kip, bloemkool en rijst. Je maakt het voor minimaal vier personen, want er moet een hele kip en een hele bloemkool in, anders gaat het ten koste van de smaak. Ons ontbijt is traditioneel zeer uitgebreid, met wel vijf bordjes met verschillende gerechten zoals humus en pasta. Veel thee erbij. Daar ben je dertig tot veertig minuten mee bezig en daarna ga je dan weer even liggen. Dit doen wij dus uitsluitend in het weekend, want ik ben elke werkdag ruim vóór acht uur op de praktijk.” Hoe vaak kook je? “Als tandarts kan ik doordeweeks geen tijd vrij maken om te koken. Maar wel kook ik vrijwel iedere zaterdag en zondag. Mijn kinderen kunnen eigenlijk niet wachten tot het zaterdag is, want papa kookt ‘anders’. Ze mogen erbij helpen en dan mogen ze kliederen en dingen vies maken, wat ze bij hun moeder niet zo snel voor elkaar krijgen.”

Heb je een kast vol kook boeken thuis? “Helemaal niet! Ik probeer altijd dingen uit en wat een paar keer gelukt is, sla ik op. Sauzen zijn eigenlijk het moeilijkst om te maken. Daarvoor check ik nog wel eens filmpjes op YouTube. Als het goed blijkt te werken én te smaken, maak ik er notities van – al die aantekeningen samen zou je mijn eigen kookboek kunnen noemen.”

Maklouba (= ondersteboven)

Ingrediënten • 1 hele kip • 1 bloemkool • 500 gram rijst (basmati) • zwarte peper • zout (4 theelepels) • kerriekruiden • Arabische kruiden (niet verplicht), Libanese 7-kruidenmix (verkrijgbaar bij Turkse supermarkt) • zonnebloemolie • 1 ui Bereidingswijze Als eerste de kip goed schoonmaken (eventueel met zout en citroen). Snijd de kip in drie of vier stukken (borst en poten). Zet een kookpan op het vuur. 2 à 3 lepels zonnebloemolie toevoegen. Snijd de ui in kleine stukjes en bak die vervolgens in de pan.

Zet de rijst in een bakje met lauwwarm water, laat het een half uur staan en giet het vervolgens af.

Als de ui zacht geworden is, kunnen de zwarte peper, kerriekruiden en eventueel de Arabische kruiden toegevoegd worden. Roer dat 1 minuut goed door voor de juiste smaak en geur.

Giet de kip na het koken af, maar bewaar het water voor later. Zet een nieuwe kookpan klaar. Leg de bloemkool bovenop de kip. Giet de rijst af en voeg de zwarte peper, 2 theelepels zout en de kerriekruiden toe. Doe de rijst over de bloemkool en giet het gekookte water van de kip over de bloemkool en rijst. Zorg dat alles (een halve cm) onder water staat.

Vervolgens gaan de stukken kip ook in de pan. Roer dit samen met de kruiden en ui. Voeg water toe en zorg dat de kip onder water staat. De kip 40 minuten laten koken. Voeg 2 theelepels zout toe als het water kookt. Zet ondertussen een bakpan met zonnebloemolie klaar. Snijd de bloemkool in kleine roosjes en bak die in de olie tot een goudbruine kleur.

Vanuit mondzorgperspectief lijken de ramadan en het Suikerfeest niet heel gezond. Hoe kijk je daarnaar? “Over de ramadan kan ik eigenlijk niet heel kort zijn. Het is zeker in Nederland, met die zeer vroege zonsopkomst en erg late zonsondergang, een zware tijd. Ook voor mij als tandarts: ik help mijn vrouw met koken als ik ’s avonds thuiskom. Maar het is voor ons een heel goede tijd, waarna we ons lichter en

Zet de pan op het vuur (medium) en laat het gerecht een kwartier koken, totdat het water is weggetrokken. Keer de pan ondersteboven op een grote schaal. Versier eventueel met wortels.

Eet smakelijk!

honderd procent gezond voelen. Als de periode voorbij is, praten we er nog lang over na: hoe was het met jouw familie, wat hebben jullie gegeten, et cetera. De naam ‘Suikerfeest’ is nogal misleidend: er wordt echt niet alleen heel zoet gegeten, al hoort dat er natuurlijk wel bij. Ook op het Suikerfeest is onze maaltijd buitengewoon veelkleurig.”

Je noemt tandheelkunde ook een soort hobby. Heeft het

veel met koken te maken? “Voor mij hebben die twee niets met elkaar te maken. Ik bedrijf het vak met heel veel liefde. Ik volg nascholingscursussen in het buitenland en ben actief in de kring met collega’s. Maar thuis ben ik geen tandarts. Daar ben ik papa, echtgenoot en… kok.Waarbij ik één ding moet toegeven. Ik heb me nog niet echt verdiept in de Nederlandse keuken. De komende jaren wordt het echt tijd voor boerenkool!” 

TANDARTS & HOBBY

STAGEVERSLAG

Een knipoog om zenuwschade te analyseren Met de ANT Van Nouhuysbeurs op buitenlandstage

Van maart tot mei deden Cung May Thai (links op foto) en Laura Zweers van ACTA in het kader van hun stage onderzoek naar de knipperreflex van het oog bij de afdeling Orofacial pain and Jaw function, Oral Health, Aarhus University in Denemarken.

STAGEVERSLAG

Hoe was de ontvangst? “Na een lange autorit eind februari kwamen we aan in Aarhus waar een dik pak sneeuw lag en het nog ontzettend koud was. Na een overnachting in een hotel maakten we de volgende dag kennis met onze begeleiders van de Deense tandheelkundefaculteit. We kregen een warm onthaal en een uitgebreide introductie en rondleiding.Vervolgens gingen we naar de universiteitscampus om de studentenkamers te bekijken waar we zouden verblijven tijdens onze stage.” Hoe was de eerste week? “Al tijdens onze eerste dag maakten we kennis met ons favoriete moment: de dagelijkse koffiepauze. Het moment waarbij alle collega’s van de afdeling minimaal een half uur sociale en werkgerelateerde zaken bespreken. De eerste dagen kregen we in die pauzes vooral uitleg over ons onderzoeksonderwerp en de Deense cultuur. Zo leerden we ook wat Deens en werden we langzaam deel van de afdelingsfamilie.” Deden jullie sociale activiteiten met andere studenten? “We woonden in een verschillend studentencomplex en hadden ieder twaalf huisgenoten met wie we veel tijd doorbrachten. De lokale studenten namen ons vaak mee naar activiteiten en feestjes. Ook hadden we veel contact met internationale studenten in Aarhus.” Wat voor onderzoek deden jullie? “We waren verbonden aan de afdeling Orofacial pain and jaw function aan de

universiteit van Aarhus en deden onderzoek naar de knipperreflex van het oog. Door de aangezichtszenuwen elektrisch te stimuleren kun je de knipperreflex activeren. Naar ons weten als een van de eersten onderzochten we of deze test behalve op het aangezicht ook in de mond kan (het is mogelijk, maar de test is nog onbetrouwbaar). Dit objectieve meetresultaat kan bijdragen aan het stellen van de diagnose van waarschijnlijke schade aan de nervus trigeminus. Deze experimenten voerden we uit in een laboratorium.”

Wat heeft veel indruk op jullie gemaakt? “Tijdens ons verblijf werd het grootste studentenevenement van Denemarken georganiseerd: Kapsejladsen. Een estafette waarbij studenten van verschillende faculteiten strijden in opblaasbare kano’s op een meertje in het universiteitspark. De teams trainen daar maandenlang voor. In de nacht voorafgaand aan het evenement verzamelen zich al studenten rondom het universiteitspark voor de beste plekken.” Wat is het voordeel om relatief dichtbij stage te doen? “Beide families zijn bij ons op bezoek geweest. We hebben tijdens hun verblijf de omgeving van Aarhus laten zien. En Laura heeft haar verjaardag gevierd met vrienden van thuis.” Hoe hebben jullie de stage afgesloten? “Tijdens de laatste weken hebben we de onderzoeksdata geanalyseerd en onze

scripties geschreven. We konden toen nog veel feedback vragen aan onze begeleiders. Bij een van de laatste koffiepauzes hebben we iedereen persoonlijk bedankt voor de geweldige tijd in Aarhus. Ze vonden ons een waardevolle toevoeging en we zijn altijd welkom om terug te komen.”

Wat voor stad is Aarhus? “Aarhus is de tweede grootste stad van Denemarken en ligt op het schiereiland Jutland. Het is een echte studentenstad met een rijke Vikingengeschiedenis. Vorig jaar was het ook de culturele hoofdstad van Europa. De stad biedt daardoor veel nieuwe architectuur en organiseert ontzettend veel sportieve en culturele activiteiten. Bossen, stranden en havens liggen op fietsafstand. Daar hebben we veel vrije tijd doorgebracht.” Hebben jullie ook nog iets van het land gezien? “We hebben een aantal trips gemaakt. De eerste naar Kopenhagen waar we onder meer het Deense parlementsgebouw hebben gezien. In Odense hebben we ons in de sprookjeswereld van Hans Christian Andersen verdiept en tijdens een van de laatste weekenden zijn we ook nog naar natuurpark Mols Bjerge geweest voor ruïnes en de prachtige natuur.” Hoe kijken jullie terug? “We kijken met veel enthousiasme en dankbaarheid terug op deze stage. Het enthousiasme van Laura is zelfs zo groot dat ze in augustus al terug is geweest om alle gemaakte vrienden en onze tweede familie weer te zien.” 

STAGEVERSLAG

De norm in reiniging en desinfectie! Betere hygiëne, meer capaciteit, meer zekerheid. Miele Professional. Immer Besser. Better dentistry by design

starterskit Miele ProCare Dent* * Bij aankoop van een Miele thermodesinfector.

Miele thermodesinfectoren overtuigen met perfecte reinigings resultaten en een grote capaciteit. De nieuwe generatie staat garant voor maximale hygiëne en veiligheid tijdens de verwer king van uw kostbare instrumenten. • Krachtige gepatenteerde spoeltechniek door een frequentiegestuurde circulatiepomp met geïntegreerde verwarming • Optimale reiniging door verbeterde rekken en inzetten • Minder verbruik van water, energie en chemie door toepassing van specifieke programma‘s en EcoDry • Hoge betrouwbaarheid van het proces door nieuwe uitgebreide controlefuncties

Excellentie

GRATIS

25 Jaar of handgemaakte

Unieke XP®technologie voor een langer vlijmscherpe snijrand zonder nood te hebben aan slijpen

www.am-eagle.org info@ydnt.eu

Voordelen waar u dagelijks plezier van heeft! Info: (0347) 37 88 84 www.miele-professional.nl

18-0452_Anz_Dental_90x267_NL.indd 1

YIE_AEI_Dentz_92_275_NL.indd 1 13.04.18 08:39

17.08.18 16:20

Een klacht Berisping voor upcoding

In deze rubriek komt een klacht van een patiënt over een tandarts aan bod. Dit keer een aan de tuchtrechter voorgelegde klacht over onder meer een verkeerd gebruikte tariefcode. Het Regionaal Tuchtcollege stelde de tandarts in het gelijk, maar het Centraal Tuchtcollege dacht er anders over.

Wat verwijt de patiënt de tandarts? De patiënt is van mening dat de tandarts haar niet heeft geïnformeerd over de kosten voor een kijkoperatie. De verstuurde e-mail daarover zegt ze niet te hebben ontvangen. Ten tweede heeft de tandarts volgens haar na de kijkoperatie een nota gestuurd met een onjuiste code waardoor hij een hoger bedrag kon declareren. En als derde zegt ze dat de tandarts een behandeling wilde uitvoeren die onmogelijk is. Volgens haar had de tandarts aangegeven dat er geen scheur in de wortel van de kies zat en dat er twee weken later een wortelkanaalbehandeling zou volgen. Wat zegt de tandarts? De tandarts bestrijdt de klacht en de daaraan ten grondslag liggende stellingen. De kosten voor de diagnostische kijkoperatie zijn volgens hem met behulp van de zorgsompolis opgesteld en per email aan de patiënt verstuurd. Zijn assistente geeft in een verklaring aan dat de kosten met de patiënt zijn besproken en gemaild. Volgens de tandarts mag hij code E33 gebruiken bij de uitgevoerde flapoperatie (waarbij tandvlees is opengesneden om de situatie met direct zicht te bekijken en ontstoken weefsel te verwijderen). Tijdens het vooronderzoek heeft hij direct

uitgelegd dat op basis van de kijkoperatie het niet mogelijk was de kies verder te behandelen. Hieruit blijkt volgens hem dat hij geen onmogelijke behandeling wilde uitvoeren.

Hoe oordeelt het Regionaal Tuchtcollege? Het College verklaarde alle klachtonderdelen ongegrond. Wat het niet informeren over de kosten betreft, is er sprake van een een-op-eenverklaring. Mede door de verklaring van de assistente oordeelt het Regionaal College dat de patiënt vooraf is geïnformeerd over de kosten. Het College kan niet vaststellen dat in de nota een onjuiste code is ingevuld. Op het punt van de onmogelijke behandeling oordeelt het College dat het erop lijkt dat de patiënt de tandarts verkeerd heeft geïnterpreteerd. Wellicht was er sprake van een taalbarrière tussen de partijen. De verklaring van de tandarts wordt ondersteund door zijn aantekeningen op de patiëntenkaart. En verder doordat na de operatie alleen controlehandelingen zijn verricht. In het dossier zijn er geen aanwijzingen dat hij de behandeling wilde doorzetten. Hoe oordeelt het Centraal Tuchtcollege? Vervolgens heeft de patiënt de complete klacht aan het Centraal Tuchtcollege

voorgehouden. De patiënt gaf daarbij nog aan dat niet code E33 maar E37 gedeclareerd had moeten worden. Het Centraal Tuchtcollege oordeelt niet anders dan het Regionaal Tuchtcollege over het niet informeren omtrent de kosten en het uitvoeren van een onmogelijke behandeling. Anders dan het Regionaal Tuchtcollege stelt het Centraal Tuchtcollege wel vast dat in de nota een onjuiste code is ingevuld. Uit de vermelding op de patiëntenkaart blijkt niet dat de tandarts de verrichtingen heeft toegepast waarop code E33 van toepassing is. Het Centraal Tuchtcollege oordeelt dat de tandarts bewust de verkeerde code heeft gebruikt, omdat hij wist dat hij geen microchirurgische handeling had verricht.

Uitspraak? Het Centraal Tuchtcollege vindt dat de tandarts inderdaad een verkeerde code heeft gedeclareerd. Omdat de tandarts hiermee niet de zorgvuldigheid en nauwgezetheid heeft betracht die van hem verwacht mocht worden, is dit tuchtrechtelijk verwijtbaar. Het Centraal Tuchtcollege beoordeelt dit als zodanig ernstig dat een maatregel van berisping passend en geboden is. De twee andere klachtenonderdelen zijn verworpen.  Deze uitspraak is integraal te lezen op www.geschilleninstantiemondzorg.nl/uitspraken.

KLACHT

Academie Tandartsenpraktijk Opleidingen en nascholing in mondzorg

“Modern en hedendaags onderwijs voor het hele team”

Infectiepreventie

® Distributed by ICX Implants B.V.

Het FAIRE Premium Implantaat P

MAXIMALE KWALITEIT, FAIRE PRIJZEN, TRANSPARANTIE!

E-learning | Klassikaal | Audit

Een uiterst krachtig hulpmiddel om het kennisniveau van de WIP-richtlijnen in de praktijk op peil te houden.

Tevens Wettelijk erkend e MBO-4 opleiding

Inschrijven en Informatie: academietandartsenpraktijk.nl info@academietandartsenpraktijk.nl

Tel: +31 (0)33 4451854

sit healthy, work comfortable Als mondzorgprofessional hoef je je niet in de vreemdste bochten te wringen om patiënten te behandelen. Score Dental biedt jou de beste keuzes om lekker en gezond je werk te kunnen doen.

Gratis 2 weken proefzitten! vraag aan op score-dental.com www.score-dental.com

WIJ OVERTUIGEN AL 14 JAAR MET STABIELE PRIJZEN VOOR EEN PREMIUM DUITS/ZWITSERS IMPLANTAATSYSTEEM! Boodtlaan 10 · 1796 BE De Koog · Tel.: 0222 - 76 90 11 E-mail: info@icx-implants.nl · Web: www.icx-implants.nl

ANT Algemeen De ANT biedt een compleet dienstverleningspakket: Ledenservice – vakinhoudelijke, juridische, bedrijfsmatige ondersteuning Klachten- en geschillenregeling conform de Wkkgz Helpdesk met adviserend tandartsen Stevige, uitgesproken en betrokken belangenbehartiging Wekelijkse (video)nieuwsbrief Gunstige verzekeringspakketten Flinke besparingen op praktijkkosten met onze ledenvoordelen Extra’s:  IQdent studieclubs – intercollegiaal overleg voor alle tandartsen  Ruim nascholingsaanbod: ANT Congres, workshops, online kennistoetsen  ANT-visitatie Studenten en starters: ANT Van Nouhuysbeurs voor buitenlandstages Stappenplan voor de afstuderende tandarts ANT-Studentencongres Gunstige verzekeringspaketten ANT Dental Games ANT-Studentenraad ANT is een beroepsorganisatie voor tandartsen, opgericht in 1995. Op 5 juli 2002 heeft de minister van VWS de ANT aangewezen als ‘representatieve organisatie’ voor tandartsen en tandartsspecialisten.

Bestuur Voorzitter Dhr. J.W. Vaartjes Vicevoorzitter/ Penningmeester Dhr. W.F. Kniese Secretaris Dhr. R.J. Raktoe

Bureau Algemeen directeur Dhr. P. Vlaandere Bureau-adres Margriettoren Haaksbergweg 75 1101 BR Amsterdam Telefoon 020 - 23 74 740

Lid Dhr. R.H.C. Suy

E-mail ant@ant-tandartsen.nl

Lid Vacature

Website www.ant-tandartsen.nl

ANT lidmaatschappen en contributie 2019

Statutair is vastgelegd dat uitsluitend tandartsen en studenten Tandheelkunde lid kunnen worden van de ANT. De vereniging kent een aantal verschillende typen lidmaatschappen met bijbehorende contributie. Contributie per kalenderjaar per 1 januari 2019: Lidmaatschap* Partnerlidmaatschap* Groepslidmaatschap* Starterlidmaatschap*

Gereduceerd lidmaatschap 65+ lidmaatschap* Pensioenlidmaatschap Lidmaatschap op grond van inkomen*

Studentlidmaatschap

€ 990,00 Praktiserende tandartsen 495,00 Voor partnertandartsen van leden 773,50 Vanaf vier tandartsen werkzaam op één adres of onder één naam 0,00 In jaar van afstuderen 49,00 1e jaar 249,00 2e jaar 459,00 3e jaar 749,00 4e jaar 369,00 Niet-praktiserend, <65 jaar 495,00 Praktiserend 94,00 Niet meer praktiserend 346,50 <35% van het rekeninkomen 693,00 35 tot 65 procent van rekeninkomen 0,00

* inclusief aansluiting bij klachtenregeling conformWkkgz. Instellingsklachtenregeling; eerste stoel gratis, daarna € 40,- per stoel.

Lid worden of uw lidmaatschap wijzigen? Mail naar ant@ant-tandartsen.nl of bel 020 - 23 74 740.

ANT Agenda 18 oktober | Workshop: Hoe bouw ik een goed pensioen op als tandarts? 1 november | ANT kwaliteitsavond en actuele ontwikkelingen, Van der Valk Hotel Gilze. 15 november | Workshop: Praktijkverkoop (speciaal voor starters). 29 november | ANT kwaliteitsavond en actuele ontwikkelingen, Van der Valk Hotel Hengelo. 13 december | ANT kwaliteitsavond en actuele ontwikkelingen De avonden vinden plaats bij de ANT in Amsterdam, tenzij anders is aangegeven. Voor alle workshops geldt: 2 KRT-punten. Meer informatie en aanmelden: www.ant-tandartsen.nl/actueel/activiteiten

ANT ALGEMEEN

GRATIS WATERFLOSSER

Effectieve plakverwijdering Verwijdert tot 99,9% tandplak van de behandelde gebieden.1

Gezonder tandvlees

N EZE BEW IG

VEIL

Vermindert bloedend tandvlees tot 93% binnen 4 weken.1

Onmisbaar bij implantaten Tot 2x effectiever dan flosdraad voor het verbeteren van de gezondheid van het tandvlees rond implantaten.1

Superieure reiniging rondom beugels Tot 5x effectiever in het verwijderen van tandplak rondom beugels dan poetsen alleen.1

Meer weten? Plan een Lunch & Learn *Neem contact op met Waterpik® en plan een Lunch & Learn. Wij nemen een heerlijke lunch mee voor het hele team en een Waterpik® Waterflosser. Tijdens de Lunch & Learn krijgt u meer inzicht in:

LUNCH

LEER

• De voor- en nadelen van verschillende interdentale hulpmiddelen • Klinische studies • De effectiviteit en werking van de Waterflosser Ook kunt u de Waterpik® Waterflosser zelf uitproberen.

Contact

info@waterpik.nl of

+31 (0) 35 - 695 14 43

Ga naar www.waterpik.nl voor de details.

WATERFLOSSER

PROBEER

S...!* EEN PULPITIS VAN DE 46 intraossale anesthesie mislukt niet, werkt onmiddellijk pijnloos, geeft geen verdoofd gevoel geen post-operatieve neveneffecten nooit meer een mandibulair blok

*SUPER Vraag een vrijblijvende introductie in uw praktijk aan: info@straightdental.com

Straight Dental: boren | autoclaven | hoekstukken | airrotors | uithardingslampen www.straightdental.com - 020 22 99 0 99 - info@straightdental.com

DE ANT STAAT VOOR DE TANDARTS!

WORD NU LID VAN DE ANT

WWW.ANT-TANDARTSEN.NL Ã&#x201C;F

APP E-MAILADRES NAAR 06 83 77 07 24