Perły Korony Beskidu Sądeckiego

KORONY SĄDECKIEJ PERŁY PERŁY KORONY BESKIDU SĄDECKIEGO

LGD „KORONA SĄDECKA” Ul. Papieska 2 33-395 Chełmiec www.lgdkoronasadecka.pl e-mail: stowarzyszenie@lgdkoronasadecka.pl tel. 18 414 56 55, 660 675 601

PERŁY BESKIDU SADECKIEGO

KORONA SĄDECKA

Dolina Popradu rozcina góry Beskidu Sądeckiego na dwa pasma - Pasmo Jaworzyny Krynickiej i Pasmo Radziejowej. Malowniczą krętą drogą, ze srebrzącą się w słońcu rzeką, raz po lewej, raz po prawej stronie, dotrzeć można do popradzkich uzdrowisk: Piwnicznej, Żegiestowa-Zdroju i Muszyny. Do Krynicy-Zdroju wybierana jest częściej droga biegnąca doliną Kamienicy Nawojowskiej, przez Nawojową i Łabową. Te obydwa szlaki tworzą wielką pętlę wokół Pasma Jaworzyny, jakby naszyjnik, którego perłami są uzdrowiska i miejscowości letniskowe. Na turystów czekają tu źródła wielu różnych wód leczniczych, trasy spacerowe, szlaki piesze wiodące ku graniom i przez granie Beskidu Sądeckiego, oznakowane trasy rowerowe oraz takie atrakcje jak Park Linowy w Rytrze, spływ łodziami w Piwnicznej, przejażdżka koleją gondolową na Jaworzynę Krynicką lub wizyta w słynnym ośrodku apiterapii w Kamiannej. Odkrywajcie Perły Beskidu Sądeckiego!

Każdy kto jechał pociągiem do Krynicy zna te widoki. Najpierw, przed Grybowem pojawia się na wprost ciemny masyw wysokiego Jaworza — znak, że stąd zaczynają się góry. Linia kolejowa wspina się na nie serpentynami, a widok z okien wagonów sięga daleko na pogórze. Z wysoko położonej Ptaszkowej tory biegną naprzemian ciemnymi i szerokimi dolinami przez Kamionkę Wielką do Nowego Sącza. Stąd można wybrać się pociągiem Ciężkowice turystycznym w trasę przez Beskid Wysoki, zaczynając podróż nad brzegiem Dunajca przez Chełmiec i dalej Marcinkowice doliną Smolnika. Mijane miejscowości i okolice to Korona Sądecka z niezwykłą różnorodnością kulturowego krajobrazu rolniczego pogórza i pokrytych lasami gór. Tu można zaszyć się w jednym z wielu gospodarstw agroturystycznych i pieszo, na rowerze lub konno odkrywać Góry Grybowskie czy wzniesienia Beskidu Wyspowego nad Dunajcem. Wędkowanie, smakowanie miodów i piękne widoki — tuż obok Nowego Sącza!

Jezioro

POGÓRZE ROŻNOWSKO CIĘŻKOWICKIE

wskie Rożno

Wielokulturowy szlak rowerowy

Chełm 790 753

Rezerwat Białowodzka Góra nad Dunajcem

B E S K I D W Y S P O W Y

Karpacki szlak rowerowy

owskaaGGóórara DąJbordołw Dunajec

753 581

łowienie ryb

Królewski szlak rowerowy Bia ła

miody

Maślana Góra Rezerwat Cisów w Mogilnie

753 Rezerwat Jelenia Góra

Jodłowa Góra

Rosochatka

753

Chełmiec

Grybów

753

B

G

E

S

Y

Chełm

G R Y B O W S K I E Postawne

I

846

D

Jaworze

882

N

wk kó

820

877

a

Królewski szlak rowerowy

Ubocz

Czerszla

888

Kam ienic a

I S K I

lim

Kozie Żebro

ła

oK ior

jazda konna

Bia

Jez

rad Pop

R

753

Kamionka Wielka Nawojowa

ła

Ó

K

ajec

Dun

Bia

Sądecki szlak rowerowy

Łabowa

Bia

ła

miody

S Ą D E C K I

I D K Rytro E S

B

Makowica

948

Rezerwat Barnowiec

Wielokulturowy szlak rowerowy

Wierch nad Kamieniem 1091

Przechyba

Rezerwat Baniska

Łabowska Hala

Rezerwat Łabowiec

Piorun .

1175 Rezerwat Uhryń

Przechyba

740

Radziejowa Rezerwat nad Kotelniczym Potokiem

1262 Wlk. Rogacz

Rezerwat Lembarczek

Piwniczna-Zdrój

Runek 1080

983

wody mineralne

Lackowa

Jaworzyna Krynicka

spływ łodziami

Jaworzyna

1114

kolej gondolowa

Rezerwat Żebracze

Rezerwat Wierchomla Rezerwat Biała Woda

Rezerwat Wąwóz Homole

wody mineralne

Rezerwat Zaskalskie -Bodnarówka

Mapa turystyczna w skali 1:135 000

Grybów Wlk. Rogacz

granica obszaru LGD granica Państwa lasy rezerwaty przyrody drogi główne drogi pozostałe tory kolejowe rzeki jeziora miejscowości LGD miejscowości ważniejsze szczyty

1 km

kościół zabytkowy cerkiew zabytkowa synagoga zabytkowa zamek, baszta pałac zabytkowy dwór zabytkowy muzeum schronisko punkt widokowy szlak pieszy szlak rowerowy

2 km

Żegiestów-Zdrój Rezerwat Las Lipowy Obrożyska

wody mineralne

997

Krynica-Zdrój

Muszyna wody mineralne Rezerwat Hajnik

Poprad Karpacki szlak rowerowy Kraczonik

934

983

Poprad

Sądecki szlak rowerowy

PERŁY KORONY BESKIDU SĄDECKIEGO PERŁY KORONY SĄDECKIEJ

Stowarzyszenie LGD „PERŁY BESKIDU SĄDECKIEGO” 33-343 Rytro 572 tel. 18-262-14-97 perlybeskidu@gmail.com www.perlybeskidu.pl

Ziemia Sądecka ma dwa oblicza. Na północy, pomiędzy Nowym Sączem a Grybowem rozciąga się gęsto zaludniona kraina Pogórzy i wzniesień gór Beskidu Niskiego, podzielona szerokimi dolinami Dunajca i Białej oraz ich dopływów.

Lasy zachowały się tu na grzbietach wzniesień, niżej ciągną się pola uprawne i sady. To KORONA SĄDECKA. Zabytkowe kamienne kościółki i drewniane cerkiewki to charakterystyczny element krajobrazu Korony Sądeckiej, podobnie jak przydrożne kapliczki i krzyże. O dramatycznej historii XX wieku przypominają cmentarze wojenne i miejsca pamięci.

Ku południowi góry stają się wyższe a doliny ciaśniejsze.

Większą część obszaru Beskidu Sądeckiego pomiędzy Popradem a Kamienicą Nawojowską stanowią dobrze znane turystom górskie lasy. Przez wieki była to kraina pasterska, ale od ponad stu lat przyciąga rzesze gości dzięki wodom leczniczym rozsławianym przez uzdrowiska nad Popradem: Piwniczną, Wierchomlę, Żegiestowem, Muszyną. Razem z Rytrem to PERŁY BESKIDU SĄDECKIEGO, podobnie jak królowa tutejszych wód – Krynica-Zdrój i leżące nad Kamienicą Nawojowską – Łabowa i Nawojowa.

Rytro Historia Rytra sięga XIII wieku, kiedy mieli się tu osiedlić rycerze niemieccy. Od słowa „ritter” – rycerz wywodzona jest nazwa miejscowości. Malownicze pozostałości kamiennego zamku na wierzchołku wysokiego wzniesienia, nad samym Popradem, po lewej stronie drogi podziwiane od XIX wieku, dominują nad Rytrem i przyciągają odwiedzających.

Warto się wybrać: szlakiem turystycznym niebieskim z Żegiestowa-Zdroju do Bacówki nad Wierchomlą (896 m n.p.m. – schronisko) i dalej na Runek (1078 m n.p.m) do Krynicy-Zdroju [6.03 h].

Muszyna Muszyna leży w wyjątkowym miejscu krzyżowania się obniżeń dolinnych. Łączą się tutaj: dolina skręcającego z południa na zachód Popradu, dolina potoku Szczawnik, płynącego spod gór na północy, a także dolina płynącej ze wschodu Muszynki. Ta ostatnia prowadzi nie tylko do Tylicza, ale poprzez niskie przełęcze do rozległych obszarów Beskidu Niskiego nad górną Białą i Ropą. Właśnie dzięki swemu położeniu ta średniowieczna warownia kresowa strzegąca granicy z Górnymi Węgrami (obecną Słowacją) stała się z czasem ośrodkiem potężnego latyfundium ziemskiego, gdzie na obszarach dzikich i trudnostępnych, po wykarczowaniu lasów, powstały ludne wsie, przynoszące dochody i dzierżawcom tych ziem i ich właścicielom – biskupom krakowskim. Położone dosłownie „za górami, za lasami” dobra stały się z konieczności częściowo niezależne administracyjnie, miały własne sądownictwo, własne wojska. Określenie „Państwo Muszyńskie” dość dobrze oddaje ich charakter niemal do końca XVIII wieku.

LGD „KORONA SĄDECKA” Ul. Papieska 2 33-395 Chełmiec tel. 18 414 56 55, 660 675 601 stowarzyszenie@lgdkoronasadecka.pl www.lgdkoronasadecka.pl

Informacja turystyczna: ul. Zdrojowa 4/2, tel. 18 472 55 77 tel. 18 472 55 88 Łabowa W połowie drogi pomiędzy Krynicą-Zdrojem a Nowym Sączem leży Łabowa. Najstarsze wzmianki o niej pochodzą z XV wieku, jednak założona została zapewne jeden wiek wcześniej przez kasztelana krakowskiego Nawoja z Tęczyna. Wkrótce stała się kluczową, po samej Nawojowej, miejscowością rozległych dóbr nad Kamienicą, sięgających po Krzyżówkę. W roku 1581 kolejni po Nawojowskich właściciele Łabowej – Braniccy dokonali jej powtórnej lokacji – na prawie wołoskim. Niedaleka Kamianna stała się w końcu XX wieku słynnym centrum apiterapii – leczenia opartego na produktach pszczelich.

Rzesze turystów przyciąga miodowe gospodarstwo Sądecki Bartnik w Stróżach nad Białą, pomysłowo promujące staropolską kulturę miodu. Jest tu bogata kolekcja dawnych uli z różnych stron Polski, są przykłady tradycyjnego budownictwa wiejskiego oraz współczesne rzeźby w drewnie — owoc dorocznych plenerów rzeźbiarskich. Dla najmłodszych atrakcją będzie przejażdżka tradycyjnym zaprzęgiem konnym oraz mini zoo.

Warto zobaczyć: gospodarstwo pasieczne Sądecki Bartnik w Stróżach ze skansenem pszczelarstwa, zabytkowe kościoły drewniane w Ptaszkowej i Krużlowej, piękne drewniane kościoły i kaplice w Kąclowej i na Podjaworzu, podobnie jak cerkiew drewnianą w Binczarowej i wyjątkowo położoną cerkiewkę w Wawrzce czy nietypową, bo murowaną, cerkiew we Florynce.

Warto się wybrać: pociągiem przez góry Beskidu Niskiego z Grybowa do Nowego Sącza, szlakiem turystycznym zielonym z Grybowa na Jaworze (869 m n.p.m. – platforma widokowa, panorama Beskidów 360) [2:00 h], szlakiem niebieskim przez Chełm (780 m n.p.m.), Flaszę (602 m n.p.m.) do Klimkówki [5:10 h], lub krótszym spacerem z grybowskiego rynku na Wojciechową Górę, skąd rozciąga się daleki widok na Pogórze oraz wznoszące się po przeciwnej stronie zielone Góry Grybowskie.

Najmłodsze z popradzkich uzdrowisk swoją działalność wodoleczniczą zaczęło w latach dwudziestych ubiegłego wieku. Jego atrakcją jest możliwość bezpłatnego korzystania z ogólnodostępnych pijalni wód mineralnych.

Kamionka Wielka Kamionka Wielka leży w miejscu, gdzie wąska i głęboka dolina niewielkiej rzeki Kamionki wcina się we wzniesienia Beskidu Niskiego. Osadę w tym trudnym terenie założyli mieszczanie sądeccy, w późniejszych czasach stała się własnością kościelną. Pięknym dziedzictwem historii tego miej-

Warto zobaczyć: rynek z zabytkowymi kapliczkami, zabytkowy kościół pw. Św. Józefa, Muzeum Regionalne z bogatą i ciekawą ekspozy-

Łosie — cerkiew pw. św. Michała Archanioła Warto zobaczyć: murowaną cerkiew pw. Matki Bożej Pokrownej, kościół drewniany pw. Św. Stanisława Biskupa i Męczennika, a także cerkiewki drewniane w Kamiannej, Maciejowej, Łosiu i Roztoce Wielkiej.

Warto się wybrać: dydaktyczną ścieżką geologiczną przez Uhryń i szlakiem turystycznym niebieskim na Łabowską Halę (ok. 1060 m n.p.m. – schronisko) [2:20 h]

Warto zobaczyć: kościół pw. Św. Bartłomieja w Kamionce Wielkiej, cmentarz wojenny z I wojny światowej w Królowej Polskiej, cerkiew pw. Narodzenia MP w Królowej Górnej, cerkiew pw. Św. Dymitra w Boguszy.

Krynica-Zdrój To największe uzdrowisko polskich Karpat swoją sławę zawdzięcza wielu doskonałym wodom leczniczym – między innymi wodzie Zubera, a także stylowej architekturze uzdrowiskowej, swojemu pięknemu położeniu w zakątku górskim u stóp wysokiej Jaworzyny oraz malowniczo biegnącej linii kolejowej.

Warto się wybrać: w Beskid Niski turystycznym szlakiem żółtym przez Kozie Żebro (888 m n.p.m.) i Czerszlę (877 m n.p.m.) do Florynki [7:30 h].

To również świetna okolica do uprawiania turystyki konnej.

Chełmiec To jedna z najbardziej przedsiębiorczych gmin w Polsce. Z trzech stron okala miasto Nowy Sącz, a zachodnim skrajem sięga do Beskidu Wyspowego. Największym walorem turystycznym tego obszaru jest połączenie bliskości miasta z górami i rzeką. Jest tu też wiele miejsc znanych z kart historii – jak Marcinkowice gdzie bitwę w roku 1914 stoczył Józef Piłsudski i gdzie ukrywany był, po odbiciu z rąk gestapo, legendarny kurier Polski Podziemnej – Jan Karski.

Nawojowa — Pałac Stadnickich Warto zobaczyć: Pałac Stadnickich i kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi.

Warto się wybrać: szlakiem turystycznym niebieskim przez Wilcze Doły i dalej zielonym na Zadnie Góry (934 m n.p.m.) na grani pasma Jaworzyny Krynickiej i czerwonym do schroniska na Cyrli (837 m n.p.m.) [3:10 h]

Warto zobaczyć: Nowy Dom Zdrojowy, zabytkową pijalnię Anna, kościół pw. Św. Kingi, sanatorium Wiktor na Łopacie Polskiej, zabytkowe cerkiewki w Żegiestowie Wsi, w niedalekiej Wierchomli i w Zubrzyku.

Warto zobaczyć: Chomranice – kościół Najświętszej Marii Panny, Marcinkowice – dwór, Białowodzka Góra – rezerwat przyrody, Wielogłowy – gotycki kościółek pw. Wniebowzięcia NMP oraz pobliski dwór, Paszyn – słynne na całą Polskę Parafialne Muzeum Sztuki Ludowej.

Warto się wybrać: szlakiem turystycznym żółtym, czerwonym i zielonym wokół rezerwatu Białowodzka Góra (585 m n.p.m. – panorama) [2:25 h], na ryby na Dunajec w okolice Kurowa.

Pomiędzy Dunajcem, Popradem a Białą przebiega wiele szlaków rowerowych uzupełniających główny szlak karpacki. Prowadzą one najbardziej malowniczymi okolicami sądecczyzny, w większej części drogami lokalnymi.

Warto zobaczyć: Stary Dom Zdrojowy, Pijalnię Główną z oranżerią, Muzeum Nikifora, zabytkowe wille przy deptaku, m. in. Małopolankę, Witoldówkę, willę Biały Orzeł, wybudowaną przez Jana Kiepurę modernistyczny hotel Patria, Górę Parkową, na którą prowadzi kolej szynowa, Pijalnię Słotwinka w Parku Słotwińskim – a w niedalekim Powroźniku cerkiewkę pw. Św. Jakuba Młodszego Apostoła – jedną z najstarszych i najcenniejszych zabytkowych cerkwi drewnianych tej części Beskidów. Wielką atrakcją jest wjazd kolejką gondolową na Jaworzynę Krynicką z rozległymi widokami Beskidów.

Warto się wybrać: szlakiem turystycznym czerwonym przez Jaworzynę Krynicką (1101 m n.p.m. – schronisko) i Halę Łabowską (ok. 1060 m n.p.m.

– schronisko) do Rytra [9:10 h] lub szlakiem niebieskim do Żegiestowa-Zdroju przez Runek (1078 m n.p.m) i Bacówkę nad Wierchomlą (896 m n.p.m. – schronisko) [6:00 h]. Wokół Krynicy-Zdroju przebiega też szereg krótszych tras pieszych i spacerowych. Warto odwiedzić niedaleki Tylicz, Mochnaczkę czy Powroźnik.

Ptaszkowa — kościół pw. Wszystkich Świętych

Marcinkowice — dwór

PERŁY KORONY BESKIDU SĄDECKIEGO

OBSZARU

MAPA KRAJOZNAWCZA

skala 1:135 000

STOWARZYSZENIA LGD PERŁY BESKIDU SĄDECKIEGO I LGD KORONA SĄDECKA

Pogórze Rożnowskie, Beskid Wyspowy,

Beskid Niski, Beskid Sądecki

czerwiec 2014

Żegiestów-Zdrój Żegiestów-Zdrój rozwijając się szybko w okresie międzywojennym stał się jednym z największych w tym czasie polskich uzdrowisk.

Położone w lesie u stóp gór monumentalne budowle tworzą niepowtarzalny klimat i stanowią pamiątkę po rozmachu inwestycyjnym II Rzeczpospolitej. Anegdota mówi, że działki w Żegiestowie-Zdroju osiągały taką wartość, że z planowanej budowy sanatorium tutaj zrezygnować musiał Jan Kiepura.

Na południe od Grybowa, wśród gór, leży dawna Łemkowszyzna, której śladem są zabytkowe cerkwie — między innymi piękna cerkiew drewniana św. Demetriusza w Binczarowej.

Tekst i zdjęcia — Sławomir Kubisa, opracowanie graficzne — Szymon Kubisa Dane topograficzne — OpenStreetMap, ikony — Flaticon ISBN 978-83-936920-9-5 Appen Karpaty Multimedialna Agencja Wydawnicza Długa 4, 05-806 Komorów www.appen.pl

Informacja Turystyczna – Rynek 11 tel. 18 446 83 25, informacjapiwniczna@o2.pl

Mało które miejsce w Polsce zasługuje na miano kurortu, tak jak Krynica. Nie przypadkowo tu właśnie, od wielu lat w jesiennej barwnej aurze bukowych lasów, odbywają się spotkania prestiżowego Międzynarodowego Forum Ekonomicznego, dzięki którym miejscowość porównywana jest do szwajcarskiego Davos.

w skali 1:135 000

Warto się wybrać: szlakiem turystycznym czerwonym przez Kosarzyska, Suchą Dolinę i Obidzę (929 m n.p.m. – punkt widokowy) do Jaworek [4:25 h], żółtym na Niemcową (1001 m n.p.m. – punkt widokowy, szlak beskidzki) [2:00 h] – lub szlakiem niebieskim na Łabowską Halę (ok. 1060 m n.p.m. – schronisko) [3:20 h].

Lecznicze właściwości tutejszych źródeł udokumentowane zostały już w końcu XVIII wieku i od początku XIX wieku zwolna zaczęła się działalność uzdrowiskowa. Przełom nastąpił w połowie wieku dzięki energii profesora Józefa Dietla, a kolejnego przyspieszenia rozwój Krynicy doznał w roku 1911, kiedy dotarła tu linia kolejowa.

Grybów Krajobraz okolic Grybowa łączy szerokie przestrzenie rolniczego pogórza z lesistymi wzniesieniami Beskidu Niskiego, zwanymi Górami Grybowskimi. Tutejsze wsie sięgają rodowodem czasów Kazimierza Wielkiego, a w zabytkowych drewnianych kościółkach odkryto skarby średniowiecznej kultury takie jak płaskorzeźbę Wita Stwosza z Ptaszkowej czy rzeźbę Pięknej Madonny z Krużlowej.

MAPA KRAJOZNAWCZA

Warto zobaczyć: zabytkowy rynek ze studnią i Izbę Regionalną z kolekcją dawnego sprzętu narciarskiego, kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny, pijalnie wód – Artystyczną i Odwiert i rzekę Poprad podczas spływu łodziami do Rytra.

Krynica-Zdrój — Witoldówka

PERŁY KORONY BESKIDU SĄDECKIEGO

Sucha Dolina— SKI Hotel

Najbardziej malownicza okolica to rejon ujścia Smolnika do Dunajca z Białowodzką Górą, której lasy schodzące do samego Dunajca stanowią rezerwat przyrody.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Piwniczna Piwniczna została założona w XIV wieku w ramach prowadzonej przez Kazimierza Wielkiego strategii umacniania południowych kresów państwa, a rozwijała się szybko jako ważny punkt głównego szlaku handlowego z Węgrami. Odkryte w XIX wieku wody mineralne stały się podstawą prowadzenia tu działalności uzdrowiskowej, zaś w miarę rozwoju turystyki ważniejsze nawet stały się walory krajobrazowe okolic Piwnicznej – zarówno w samej dolinie Popradu, jak i otaczających ją gór.

Warto się wybrać: szlakiem turystycznym żółtym na Jaworzynę Krynicką (1101 m n.p.m. – schronisko) [2:55 h] lub szlakiem żółtym i niebieskim do Leluchowa przez Dubne [3:30 h].

Informacja Turystyczna – ul. Krzywa 1, 33-370 Muszyna, tel. 18 534 91 61 fax. 18 534 91 60, cit@muszyna.pl

sca jest murowany kościół z 1621 roku. W sąsiedztwie leży wieś Królowa Polska, to wieś położona w ciasnej dolinie Królówki – dopływu Kamionki przecinającej pasma Beskidu Niskiego. W nazwie miejscowości skrótowo odbija się jej historia – wieś powstała jako własność królewska w starostwie sądeckim. Kiedy przez przełęcze Beskidu Niskiego dotarła zaś od wschodu fala osadnictwa wołoskiego, wieś podzieliła się na dwie części – Królową Ruską (obecnie K. Górna) na wschodzie i Królową Polską na zachodzie.

Instytucje odpowiedzialna za treść publikacji: LGD KORONA SĄDECKA, Stowarzyszenie „Perły Beskidu Sądeckiego” Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013:

Warto się wybrać: szlakiem turystycznym czerwonym (główny szlak beskidzki) na zachód przez Przechybę do Krościenka nad Dunajcem [7:5 h] lub na wschód pasmem Jaworzyny Krynickiej przez Łabowską Halę (ok.

1060 m n.p.m. – schronisko) do Krynicy-Zdroju [7:55 h].

cją dokumentującą historię „Państwa Muszyńskiego”, Aleję Zdrojową nad Popradem z pijalniami wód Antoni i Wanda oraz ruiny zamku muszyńskiego na wzgórzu, a także drewniane zabytkowe cerkiewki w Miliku, Złockiem, Szczawniku, Leluchowie i Dubnem.

Kamionka Wielka — kościół pw. św. Bartłomieja

Publikacja finansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Osi IV LEADER działanie 421 „Wdrażanie projektów współpracy” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.

Warto zobaczyć: ruiny zamku rycerskiego na górze Zamczysko, Park Ekologiczny i Park Linowy w Roztoce Ryterskiej oraz źródło św. Kingi w pobliskim Młodowie.

Muszyna-Zdrój — ruiny zamku starostów

Europejski Fundusz Rolny na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”.

Rytro — na Górze Zamkowej

Nawojowa Nawojowa założona została przez kasztelana krakowskiego, Nawoja z Tęczyna. Nawojowscy zbudowali tu w XV wieku drewniany kościół parafialny, a w końcu wieku XVI niewielki zamek. W końcu XVIII wieku Nawojowa stała się siedzibą rodu Stadnickich. Pałac sukcesywnie rozbudowywany uzyskał obecny kształt na początku wieku XX-go. Jego ostatnim gospodarzem do 1945 roku był Adam Stadnicki, właściciel dziewięciu tysięcy hektarów lasów pomiędzy Nawojową a Roztoką Wielką oraz w okolicy Rytra. Po studiach leśnych w Monachium z pasją wykorzystywał nabytą wiedzę we własnych dobrach, prowadząc przemyślaną i dalekowzroczną gospodarkę leśną. Założył między inymi rezerwaty w Barnowcu, Łabowcu i Uhryniu.