lerîriî kontrol ettiriyor ve konuşmaların! dinletiyordu. Kendine muavin olarak, Rus konsolosunun aracılığıy la aldığı Hoca Niyaz Hacı da habersiz ortalıktan kal dırılmıştı. Bu anormal d u r u m karşısında, Kazak Türk lerinin yapacağı tek bir şey vardı. O da her ne paha sına.olursa olsun hazırlıkları bîr an evvel bitirip ne ticesi ö l ü m d e olsa mücadeleye başlamaktı. İşkence leri g ö r ü p şerefsizce yaşamaktansa, vatan ve h ü r r i yet uğrunda canlarını feda etmeleri daha akıllıca bir İŞ olurdu.
İKİNCİ KUMUL AYAKLANMASI
Şin Şî. Sey'in kalleşçe hareketlerine, zulüm ve eziyetlerine dayanamayan milliyetçiler, yeni bir ayak lanmanın arifesinde iken, Kumul Kazak Türkleri ta rafından çok sevilen Hacı Nabı, Abdullah Taici, Seit Nebi'lerin dahil olduğu bir g r u p gizlice tevkif edil mişti. Halk bunların derhal iadesini İstemişti. Fakat Şin Şİ Sey bunların akıbetleri hakkında hiçbir şey bilmediğini s ö y l ü y o r d u . Halbuki cani vali halk ara sına, birçok casus salmıştı. Bu yamaklar, tevkif aley hinde konuşanları bîr bir tesbit ediyor ve yakalıyor lardı. Bu arada çok İtibar edilen şahsiyetlerden Kudabay Batur ile Kasım Batur'lar da tevkif edilmişler di. Kumuldaki Ç i n l i l e r i n bu zorbalıklarına tahammül edemeyen Kazak Türkleri, bir de Rusların buraya gel diklerini görünce, endişelenmeğe başlamıştı. Şîn Şi, Sey komünist olduğunu artık açıktan açığa gösteri y o r d u . Daha fazla sabredemeyen Kumul halkı, ufak çapta olmak üzere baskınlara başlamıştı. Bîr. karakolu basarken yakalanan ve hapîse atılan Kasim Batur — 85 —