Program 54. Bydgoskiego Festiwalu Muzycznego (fragment) by Aldus Oficyna Wydawnicza

PROGR A M

piątek, 9 IX, godz. 19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 INAUGURACJA FESTIWALU • FIDELIO RZECZE O WOLNOŚCI Orkiestra Symfoniczna FP, Chór Opery Nova Kai Bumann dyrygent, soliści Beethoven – Fidelio niedziela, 11 IX, godz. 19. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 KONTRASTY CHRZEŚCIJAŃSTWA Chór Psalmistów ze Wspólnot Staroobrzędowych Syberii (Nowosybirsk), Chór Afro-Gospel BONA DEUS (Berlin) środa, 14 IX, godz. 19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 SKANDALISTA CZY WIRTUOZ? Georgijs Osokins fortepian Bach, Beethoven, Skriabin, Chopin niedziela, 18 IX, godz. 19. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 MOZART I PANUFNIK NA SEKSTET SMYCZKOWY Maria Sławek skrzypce, Piotr Tarcholik skrzypce Katarzyna Budnik-Gałązka altówka, Artur Rozmysłowicz altówka Marcin Zdunik wiolonczela, Rafał Kwiatkowski wiolonczela środa, 21 IX, godz. 19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 BAROKOWY SMAK ORIENTU {oh!} Orkiestra Historyczna Martyna Pastuszka dyrektor artystyczny, koncertmistrz Couperin, Corrette, Purcell, Telemann czwartek, 22 IX, godz. 19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 DON KICHOT WIATRAKI… I MUZYKA Zespół Muzyki Dawnej Intemperata, Mikołaj Trzaska saksofon Olgierd Łukaszewicz aktor Telemann – Suita Don Kichot fragmenty powieści Don Kichot z La Manchy Miguela de Cervantesa piątek, 23 IX, godz. 19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 MISCHA MAISKY W OPOWIEŚCI DON KICHOTA Orkiestra Symfoniczna FP, Eugene Tzigane dyrygent Mischa Maisky wiolonczela, Wojciech Kołaczyk altówka Strauss, Beethoven niedziela, 25 IX, godz. 19. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 IZRAEL W EGIPCIE Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Polski Chór Kameralny Schola Cantorum Gedanensis Kai Bumann dyrygent, soliści Händel – Oratorium Izrael w Egipcie środa, 28 IX, godz. 19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 W MOJEJ OJCZYŹNIE… Sinfonia Varsovia, Robert Trevino dyrygent Jakub Haufa skrzypce Smetana, Rimski-Korsakow piątek, 30 IX, godz. 19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 SANCTUS ADALBERTUS NA ROCZNICĘ CHRZTU POLSKI Orkiestra Symfoniczna FP, Chór Filharmonii Łódzkiej José Maria Florêncio dyrygent, soliści Strawiński, Górecki

honorowy patronat Senacka Komisja Kultury i ล rodkรณw Przekazu

Filharmonia Pomorska serdecznie dziękuje za wsparcie finansowe 54. Bydgoskiego Festiwalu Muzycznego Panu prof. Piotrowi Glińskiemu I Wicepremierowi Ministrowi Kultury i Dziedzictwa Narodowego Panu Piotrowi Całbeckiemu Marszałkowi Województwa Kujawsko-Pomorskiego Panu Rafałowi Bruskiemu Prezydentowi Miasta Bydgoszczy

Szanowni Melomani, Festiwal w Bydgoszczy podczas wielu lat swego istnienia otrzymywał zawsze nowe impulsy i akcenty, zapewniające różne nurty w jego ramach. „Kontrasty” to następny kamyczek w mozaice wieloletniej tradycji Festiwalu. Pod tym tytułem przedstawimy artystyczne dzieła różnych kierunków, które pozornie nie są do siebie podobne, ale mogą poszerzyć horyzonty: nie tylko odczuwania, ale i myślenia. Mogą też być próbą odpowiedzi na ważne pytania naszych czasów. W tym roku w centrum uwagi będzie pojęcie „wolności” w najszerszym tego słowa znaczeniu. Na początku przedstawimy operę Fidelio Ludwiga van Beethovena: w tym dziele – jak w żadnym innym – chodzi o osobistą i polityczną wolność i to w wymiarze, który do dzisiaj nie stracił nic ze swej aktualności. Andrzej Panufnik był zmuszony szukać swojej wolności na emigracji: jego muzyka kameralna przypomni nam ten aspekt. Przeciwieństwem będzie Izrael w Egipcie – oratorium, w którym Händel barwnie nakreślił drogę Izraela do wolności. Innym spojrzeniem na wolność jest Moja ojczyzna Bedřicha Smetany, który w swoim czasie mógł o niej tylko marzyć... Nie może zabraknąć „wolnego wyboru” Polski sprzed 1050 lat: oratorium św. Wojciech Henryka Mikołaja Góreckiego godnie uwieńczy festiwal. Ale, czyż przygody Don Kichota nie są też pewną formą wolności w poszukiwaniu lepszego świata? Literacki wieczór z tekstami Cervantesa, muzyką Telemanna i improwizacją Mikołaja Trzaski odbędzie się przed koncertem, na który przyjedzie do nas Mischa Maisky, żeby zagrać partię solową w Don Kichocie Richarda Straussa. Czyż Georgijs Osokins – podczas ostatniego Konkursu im. Chopina, interpretując jego muzykę z pełnym poczuciem niezależności i wewnętrznej wolności – nie był w jakimś sensie Don Kichotem? Z wielką ciekawością czekamy na jego recital… Wszyscy – na estradzie i także za kulisami – zapraszamy serdecznie do przeżycia z nami tych dni w Bydgoszczy. Kai Bumann

Szanowni Państwo, prowokacyjnie zapytam: czy strona duchowa naszego życia, a w niej i sztuka, przedstawiają jeszcze jakieś wartości w skomercjalizowanym świecie? Czy może są jedynie koronką zdobiącą codzienność? Okazuje się, że nie jest aż tak źle i dla wielu stanowią zupełnie podstawowe wartości, które znacząco wpływają na rozwój całych wspólnot. Świadectwem tego jest duże zainteresowanie koncepcją społecznej odpowiedzialności biznesu w strategii przedsiębiorstw. Z tego zainteresowania bezpośrednio korzystamy również i my, zatem Filharmonia oraz wierni Odbiorcy naszej artystycznej oferty. Dziękuję biznesowi lokalnemu za hojność, dalekowzroczność i wiarę w to, że sztuka ubogaca każdego, a jej finansowanie nie jest kosztem a wieloletnią inwestycją ze stopą zwrotu trudną do przeszacowania. Dziękuję serdecznie za finansowe wsparcie 54. Bydgoskiego Festiwalu Muzycznego, którego udzielili: Unilever Polska S.A. Pan Andrzej Kobiak Senator Rzeczypospolitej Polskiej Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 2 S.A. Rada Nadzorcza WZL nr 2 w Bydgoszczy Bank Pocztowy S.A. w Bydgoszczy Klinika Bieńkowscy esteticmed.pl Sp. z o.o. w Bydgoszczy Ebud - Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o.o. w Bydgoszczy Miejskie Wodociągi i Kanalizacja w Bydgoszczy Sp. z o.o. Izba Gospodarcza „Wodociągi Polskie” w Bydgoszczy Transand Firma Transportowo-Budowlana Jerzy Gotowski w Bydgoszczy P.U.P. Kolbud Sp. z o.o. w Bydgoszczy Galeria Osielsko Sp. z o.o - Sp. k. w Bydgoszczy Kontbud Sp. z o.o. w Bydgoszczy Hotel Słoneczny Młyn w Bydgoszczy

Z wdzięcznością

Maciej Puto dyrektor Filharmonii Pomorskiej

godz.

P IĄT E K

9 IX 2016

Filharmonia Pomorska INAUGURACJA FESTIWALU

F I DE L IO R Z ECZ E O WOL NOŚCI Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Chór Opery Nova w Bydgoszczy Kai Bumann dyrygent Tomasz Kuk tenor (Florestan) Katarzyna Hołysz sopran (Leonora) Marta Boberska sopran (Marcelina) Sylwester Smulczyński tenor (Jaquino) Dariusz Górski baryton (Don Fernando) Adam Kutny baryton (Don Pizarro) Piotr Nowacki bas (Rocco) Henryk Wierzchoń przygotowanie Chóru

godz.

plac przed Filharmonią PIĘKNA NASZA POLSKA CAŁA Orkiestra Wojskowa w Bydgoszczy mjr dr Dominik Sierzputowski dowódca-kapelmistrz

prog r a m Ludwig van Beethoven (1770-1827)

Opera Fidelio w dwóch aktach, w wersji estradowej op. 72

(1814) libretto – Joseph Sonnleithner, Stephan von Breuning, Georg Friedrich Treitschke

Osoby: Don Fernando, minister – baryton Don Pizarro, gubernator więzienia dla więźniów politycznych – baryton Florestan, więzień – tenor Leonora, małżonka Florestana, pod przybranym imieniem Fidelio – sopran Rocco, dozorca więzienia – bas Marcelina, córka Rocca – sopran Jaquino, odźwierny – tenor Pierwszy Więzień – tenor Drugi Więzień – bas strażnicy, więźniowie, lud Akcja rozgrywa się w hiszpańskim więzieniu dla skazańców politycznych, oddalonym kilka mil od Sewilli, pod koniec XVIII w. Akt I. Odsłona 1. Marcelina odtrąca zaloty odźwiernego Jaquino. Serce dziewczyny podbił Fidelio – pomocnik jej ojca. Nie wie, że Fidelio to przebrana kobieta – Leonora, żona zaginionego niedawno urzędnika Florestana. Florestan wykrył wielkie nadużycia gubernatora więzienia, Pizarra, więc Leonora przypuszcza, iż mąż znajduje się w więzieniu. Dzięki swemu przebraniu ma nadzieję go odnaleźć. Podczas gdy Marcelina rozmawia z Jaquinem, nadchodzą Rocco i Fidelio.

prog r a m Odsłona 2. Do więzienia przybywa Pizarro z orszakiem. Komunikuje Roccowi, że minister Don Fernando przybędzie niebawem na inspekcję więzienia, gdyż doniesiono mu, że Pizarro trzyma tu swoich prywatnych nieprzyjaciół. Należy więc zgładzić więźnia trzymanego w sekretnym lochu. Gdy Rocco wzbrania się przed morderstwem, Pizarro oświadcza, że uczyni to sam. Słyszy to Leonora i domyśla się, że chodzi o jej męża. Podejrzenia te potwierdzają się, gdy Florestana nie ma wśród więźniów, których pod pozorem przechadzki udało jej się wyprowadzić na światło dzienne. P R Z E R WA

Akt II. Odsłona 1. W najgłębszym lochu więzienia przebywa zakuty w łańcuchy Florestan. Nadchodzą Rocco z Fideliem, aby wykopać grób dla więźnia. Leonora poznaje męża. Gdy Rocco gwizdkiem daje znak, że robota ukończona, wchodzi Don Pizarro. Leonora pozornie się oddala, lecz z ukrycia śledzi gubernatora i gdy ten zamierza się sztyletem na Florestana, występuje naprzód i grożąc Pizarrowi pistoletem, daje się poznać jako małżonka więzionego. W tej chwili głos trąbki zwiastuje przybycie ministra. Pizarro i Rocco wychodzą, aby go przywitać. Odsłona 2. Leonora z pomocą Rocca wyprowadza Florestana z lochu i stawia go przed ministrem jako dowód nikczemności Pizarra. Wśród radosnych okrzyków tłumu Don Fernando wita swego przyjaciela, którego uważał za zmarłego, Pizarro zaś zostaje wtrącony do własnego więzienia. (streszczenie libretta według Przewodnika operowego J. Kańskiego)

Kai Bumann Urodził się w Berlinie w roku 1961. Jest absolwentem wydziału dyrygentury tamtejszej Hochschule der Künste. W latach 1986-1992, jako dyrygent, współpracował na stałe z wieloma teatrami operowymi w Niemczech, gdzie kierował muzycznymi premierami, m.in. takich oper, jak: Lady Makbet mceńskiego powiatu Szostakowicza, Salome Straussa i Lulu Berga, jak również operami od Mozarta po Verdiego. Od wielu lat jest blisko związany z polską sceną i estradą muzyczną. Po zdobyciu II nagrody w Międzynarodowym Konkursie Dyrygenckim w Genewie w 1994 rozpoczął, trwającą do dziś, współpracę z najważniejszymi ośrodkami muzycznymi w Polsce. W 1996 został pierwszym gościnnym dyrygentem Polskiej Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku (cykl koncertów Beethovena, Pasja wg św. Łukasza Pendereckiego), a także pierwszym dyrygentem w Hessisches Staatstheater w Wiesbaden, gdzie prowadził m.in. opery takie, jak: Czarodziejski flet Mozarta, Cyrulik sewilski Rossiniego, Tosca Pucciniego czy Aida Verdiego. W 1997 objął dyrekcję artystyczną Opery Krakowskiej, stając się również jej pierwszym dyrygentem. Z zespołem tym przygotował premiery m.in.: Czarodziejskiego fletu i Don Giovanniego Mozarta, Balu maskowego Verdiego oraz Czarnej maski Pendereckiego. W tym samym roku objął stanowisko głównego dyrygenta Swiss Youth Symphony Orchestra. W latach 1998-2003 gościł regularnie w berlińskiej Deutsche Oper. Od początku 2004 do maja 2013 był stałym dyrygentem Warszawskiej Opery Kameralnej. Współpracę z tą sceną rozpoczął, przygotowując muzycznie premierę Falstaffa Verdiego (2003). Z zespołem WOK odbył podróże do Francji, Hiszpanii i dwukrotnie do Japonii (2004, 2006). W Teatrze Wielkim – Operze Narodowej zadebiutował w lutym 2007, dyrygując operą Mozarta Don Giovanni. Od września 2008 do czerwca 2012 pełnił funkcję dyrektora artystycznego Polskiej Filharmonii Bałtyckiej im. Fryderyka Chopina w Gdańsku. W sezonach 2013 – 2015 Kai Bumann był pierwszym gościnnym dyrygentem Filharmonii Łódzkiej im. Artura Rubinsteina. Od 2010 prowadzi klasę dyrygentury w Akademii Muzycznej w Gdańsku. Od września 2015 pełni obowiązki szefa artystycznego Filharmonii Pomorskiej.

Tomasz Kuk Ukończył z wyróżnieniem Wydział Wokalno-Aktorski Akademii Muzycznej w Krakowie, w klasie Wojciecha Jana Śmietany. Jest laureatem krajowych i zagranicznych konkursów wokalnych. Zdobył m.in. I nagrodę w Konkursie Wokalnym we Wrocławiu (1994), II nagrodę regulaminową oraz nagrodę specjalną w Konkursie Wokalnym w Dusznikach-Zdroju (1996). W VII Międzynarodowym Konkursie Sztuki Wokalnej im. Ady Sari w Nowym Sączu (1997) otrzymał III nagrodę regulaminową oraz nagrodę specjalną za wykonanie arii Jontka z opery Halka Moniuszki; w 1999 został laureatem Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. V. Belliniego w Caltanissetcie; w IV Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. S. Moniuszki w Warszawie zdobył I nagrodę. Tomasz Kuk ma na swym koncie wiele prestiżowych koncertów, m.in. wykonania: Stabat Mater Dvořaka pod dyrekcją Helmutha Rillinga, Mszy Es-dur Schuberta pod dyrekcją Wojciecha Michniewskiego, Requiem Mozarta, Requiem Verdiego pod dyrekcją Tadeusza Wojciechowskiego, IX Symfonii Beethovena, Małej mszy uroczystej Rossiniego, cyklu pieśni Schöne Müllerin Schuberta, Dichterliebe Schumanna. Współpracuje z Operą i Operetką w Krakowie, a także Teatrem Wielkim – Operą Narodową w Warszawie. Często gości w przedstawieniach premierowych na zagranicznych scenach operowych, m.in w Japonii, Anglii, Niemczech, Szwajcarii, Austrii i Czechach. Artysta kreował wielokrotnie następujące role: w operach Verdiego – Ismaela w Nabucco, Alfreda w Traviacie, Makdufa w Makbecie, Carlo w Joannie d’Arc, Duca w Rigoletcie, Radamesa w Aidzie, Manrico w Trubadurze, Don José w Carmen Bizeta, Artura w Łucji z Lammermooru Donizettiego, Tebaldo w Capuletich i Montecchich Belliniego, Turiddu w Rycerskości wieśniaczej Mascaniego, Jontka w Halce Moniuszki, Stefana w Strasznym dworze Moniuszki, Leńskiego w Eugeniuszu Onieginie Czajkowskiego, zaś w operach Pucciniego występował jako Cavaradossi w Tosce, Rudolf w Cyganerii i Kalaf w Turandot. W tym roku wykonał po raz pierwszy tytułowe partie w operze Tannhäuser Wagnera podczas XX Letniego Festiwalu Opery Krakowskiej.

Katarzyna Hołysz „Największy talent wokalny ostatnich lat” – jak napisał jeden z wybitnych polskich krytyków muzycznych. Absolwentka Akademii Ekonomicznej oraz Akademii Muzycznej w Poznaniu, którą ukończyła z wyróżnieniem w klasie Krystyny Pakulskiej. Miała zaszczyt współpracować z wieloma wybitnymi dyrygentami, m.in. takimi, jak: Antoni Wit, Tadeusz Kozłowski, Andriy Yurkevych, José Maria Florêncio, Jerzy Maksymiuk, Tadeusz Wojciechowski, Nikša Bareza, Rolf Reuter, Massimiliano Caldi, Charles Olivieri-Munroe. Szczególnym wydarzeniem był występ artystki w partii Madame w operze Poulenca Głos człowieczy we własnym, autorskim przekładzie na język polski, wystawionej w kompozytorskiej wersji z fortepianem w 2003 w Poznaniu, po raz pierwszy i jak dotąd jedyny w Polsce. W listopadzie i grudniu 2010 artystka wystąpiła w tytułowej partii Fidelia Beethovena w pionierskiej, impresaryjnej produkcji Elżbiety Pendereckiej i Stowarzyszenia im. Ludwiga van Beethovena oraz Orkiestry Akademii Beethovenowskiej. Współpracuje z teatrami w Polsce i Niemczech, wykonując na ich scenach głównie pierwszoplanowe partie ze światowego repertuaru operowego, jak: Venus – Tannhäuser Wagnera, Octavian – Kawaler srebrnej róży R. Straussa, Neala – Paria Moniuszki, Leonora – Fidelio Beethovena, Agathe -Wolny strzelec Webera, Księżna – Rusałka Dvořáka, Ariadna – Ariadna na Naksos – R. Straussa, tytułowa rola w Halce Moniuszki, Hrabina – Wesele Figara Mozarta, Lady Makbet – Makbet Verdiego, tytułowa partia – Salome R. Straussa, Kundry – Parsifal Wagnera, Adalgisa – Norma Belliniego, Idamantes – Idomeneo Mozarta, tytułowa rola – Tosca Pucciniego, Desdemona – Otello Verdiego, Benigna – Czarna maska Pendereckiego. Na stałe współpracuje z wieloma filharmoniami i festiwalami muzycznymi w kraju i za granicą na czele z Filharmonią Narodową w Warszawie. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Festiwalu Wagnerowskiego w Bayreuth. Uhonorowana szeregiem nagród muzycznych, z których najbardziej ceni sobie: Medal Młodej Sztuki za debiut sceniczny i kreację wokalną (partia Adalgisy w operze Norma

w Teatrze Wielkim w Poznaniu), 2003; Złotą Maskę za najlepszą kreację wokalną sezonu 2008/2009 (partia Agaty w operze Wolny strzelec w Teatrze Wielkim w Łodzi); Sztorm Roku 2010 – nagrodę krytyków i melomanów Trójmiasta za role Halki i Lady Makbet kreowane w Operze Bałtyckiej; Teatralną Nagrodę Muzyczną im. Jana Kiepury dla Najlepszej Śpiewaczki sezonu 2011/2012. Artystka często jest zapraszana do nagrań płytowych. W dorobku posiada 9 albumów zarówno z pieśniami, muzyką dawną i muzyką sakralną, jak i największymi dziełami operowymi.

Marta Boberska Ukończyła z wyróżnieniem Akademię Muzyczną im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Podczas studiów była stypendystką Ministra Kultury i Sztuki oraz Prezydenta Miasta St. Warszawy. Od 1994 jest solistką Warszawskiej Opery Kameralnej. W repertuarze tego teatru posiada ponad 30 partii operowych przede wszystkim w operach Mozarta, Rossiniego, Händla, Monteverdiego, Purcella oraz wiele partii oratoryjnych. Poza działalnością w macierzystym teatrze współpracowała m. in. z Operą Narodową (Widma Moniuszki), Narodową Operą Łotewską w Rydze (Czarodziejski flet Mozarta), Operą Nova w Bydgoszczy (Mesjasz Händla), Operą Krakowską (Così fan tutte Mozarta, Zemsta nietoperza Straussa). W sezonie 1998/99 brała udział w produkcji Czarodziejskiego fletu (jako Królowa Nocy) pod dyrekcją Jean-Claude’a Malgoire’a, wykonując tę partię m.in. w Théâtre des Champs Élysées w Paryżu. W Teatrze Powszechnym w Warszawie partnerowała Krystynie Jandzie w sztuce Maria Callas – lekcja śpiewu. Śpiewa też muzykę współczesną (m.in. prawykonanie cyklu pieśni Marijna Simonsa w Finlandii w 2003). Prowadzi aktywną działalność koncertową w kraju i za granicą, wykonując m. in. utwory kameralne i oratoryjno – kantatowe. Współpracuje z wieloma zespołami i wykonawcami muzyki dawnej (m.in. Władysławem Kłosiewiczem, Agatą Sapiechą, Markiem Toporowskim). Koncertuje w czołowych filharmoniach kraju zarówno z koncertami, jak i recitalami solowymi. Współpracuje również z Polskim Radiem. Jest zapraszana do udziału w licznych festiwalach krajowych

i zagranicznych. Nagrała wiele płyt kompaktowych (m.in. J. A. Hasse – Zenobia, G. F. Händel – Imeneo, K. Forster – Vanitas vanitatum, J. Peri – Euridice, M. Mielczewski – Opera omnia, G.G. Gorczycki – Opera omnia, S. S. Szarzyński – Opera omnia, D. Scarlatti – Tetide in Sciro, J. Strauss Zemsta nietoperza, G. Mahler – VIII Symfonia, S. Moniuszko – Msze vol. 1 i 2). Dokonała także licznych nagrań radiowych, telewizyjnych oraz muzyki filmowej, m.in. do obrazów A. Wajdy i A. Holland. Śpiewała pod batutą takich dyrygentów, jak Jan Krenz, Jerzy Maksymiuk, Antoni Wit, Kazimierz Kord, Wojciech Michniewski, Jerzy Kaspszyk, Christopher Hogwood, Frans Brüggen, Jean-Claude Malgoire, Helmuth Rilling, José Maria Florêncio, Kai Bumann, Tomasz Bugaj, Tadeusz Wojciechowski i in. W swoim dorobku posiada również nominacje do nagród muzycznych, m.in: Paszport Polityki – 2000, 2001 i 2002; Fryderyk – 1999, 2000, 2001, 2002, 2005. W 2009 Fryderyka otrzymała płyta Msze Moniuszki z jej udziałem.

Sylwester Smulczyński Edukację muzyczną rozpoczął w Państwowej Szkole Muzycznej II stopnia w Kielcach, w klasie śpiewu solowego. W 2006 ukończył studia na Wydziale Wokalno-Aktorskim Akademii Muzycznej w Łodzi w klasie Piotra Micińskiego, uzyskując dyplom z wyróżnieniem. Już w trakcie studiów miał okazję uczestniczyć w międzynarodowym projekcie Opera Island w Norwegii w Traviacie Verdiego w reżyserii Jonathana Millera. Jako student zadebiutował również partią Hrabiego Almavivy w Cyruliku sewilskim Rossiniego, odbywając tournée po Europie z zespołem Teatru Muzycznego w Lublinie. Warsztat wokalny doskonalił także na kursie interpretacji muzyki barokowej prowadzonym przez Paula Esswooda we Florencji. Uczestniczył w licznych festiwalach muzycznych, takich jak Sądecki Festiwal Muzyczny Iubilaei Cantus, Międzynarodowy Festiwal Muzyki Wokalnej Viva il canto, Międzynarodowy Festiwal Chopin w barwach jesieni. Od 2006 jest solistą Warszawskiej Opery Kameralnej, z którą miał okazję występować na scenach europejskich teatrów operowych, między innymi w Niemczech, Szwajcarii, Francji i Hi-

szpanii. W swoim dorobku artystycznym ma nagrania dla Polskiego Radia, Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina oraz innych instytucji kulturalnych, a także występy pod kierunkiem cenionych dyrygentów, takich jak: Ch. Olivieri-Munroe, K. Bumann, Ruben Silva, P. Kotla, T. Bugaj, I. Dohovič. Szczególnie ceni sobie współpracę z zespołami muzyki dawnej oraz takimi wybitnymi przedstawicielami tego nurtu muzycznego, jak Agata Sapiecha czy Władysław Kłosiewicz. W swoim repertuarze posiada liczne partie solowe w dziełach Mozarta, Rossiniego, Donizettiego, Verdiego, Brittena oraz Strawińskiego. Z powodzeniem wykonuje również muzykę oratoryjno-kantatową Bacha, Händla, Haydna, Mozarta czy Rossiniego.

Dariusz Górski Ukończył studia teologiczne w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej oraz śpiew w Szkole Muzycznej II st. im. F. Chopina w Warszawie. Solista Warszawskiej Opery Kameralnej. Wykonuje czołowe partie basowe w operach: W.A. Mozarta (Czarodziejski flet, Don Giovanni, Uprowadzenie z seraju), G. Rossiniego (Cyrulik sewilski, Semiramida), K.M. Webera (Wolny strzelec), G. Verdiego (Falstaff), P. Czajkowskiego (Eugeniusz Oniegin), S. Moniuszki (Halka, Verbum nobile), L. Janačka (Jenufa), I. Strawińskiego (Żywot rozpustnika) oraz współczesnych kompozytorów: Z. Krauzego (Polieukt) i B. Matuszczak (Quo vadis, Prometeusz). W 2013 brał udział w przedstawieniu Diabłów z Loudun Krzysztofa Pendereckiego, realizowanym w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej. Występował wielokrotnie na scenach Japonii, Francji, Hiszpanii, Niemiec i Szwajcarii. Często wykonuje muzykę oratoryjną (J.S. Bacha, G.F. Händla, J. Haydna, A. Pärta) oraz muzykę polskiego, francuskiego i włoskiego baroku. Współpracuje z wybitnymi dyrygentami takimi, jak: K. Bumann, L. Friend, T. Strugała, R. Silva, A. Wit oraz reżyserami – J. Lavelli, R. Peryt, I. Stokalska, K. Warner, M. Weiss. Gościnnie występował w Filharmonii Bałtyckiej, Warmińsko-Mazurskiej, Krakowskiej, Operze Bałtyckiej oraz z Płocką Orkiestrą Symfoniczną.

Adam Kutny Urodził się w 1992 w Poznaniu. Ukończył Poznańską Szkołę Chóralną Jerzego Kurczewskiego. Obecnie jest studentem ostatniego roku Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej w Poznaniu w klasie śpiewu solowego dra hab. Jarosława Bręka. Jest laureatem Nagrody Specjalnej Mercedes Viñas w 53. Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. Francisco Viñasa w Barcelonie, I miejsca w Międzynarodowym Konkursie Wokalnym Iuventus Canti we Vrable (Słowacja), III miejsca oraz dwóch nagród specjalnych w II Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. Jana Kiepury w Krynicy – Zdroju, nagrody specjalnej Grazia Cavanna w IX Concorso Internazionale di Canto Lirico „Rinaldo Pelizzoni” w Parmie (Włochy), III miejsca i nagrody specjalnej w IV Konkursie Wokalnym im. Jana, Edwarda i Józefiny Reszków w Częstochowie oraz III miejsca i nagrody specjalnej w I Ogólnopolskim Konkursie Wokalnym im. Jana Kiepury w Sosnowcu. W Filharmonii Łódzkiej wykonał partię Jezusa w Pasji wg św. Mateusza, zaś w Filharmonii Pomorskiej w Pasji wg św. Jana Bacha pod dyrekcją Kaia Bumanna. W Filharmonii Zabrzańskiej wziął udział w Koncercie Galowym Fundacji Auxilium, śpiewał też w IX Symfonii Beethovena pod dyrekcją Sławomira Chrzanowskiego. W roku akademickim 2013/2014 oraz 2014/2015 otrzymał zarówno stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcia, jak i nagrodę Rektora Akademii Muzycznej w Poznaniu dla najlepszych studentów za wybitne osiągnięcia naukowe i artystyczne, zaś w roku akademickim 2015/2016 otrzymał Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W czerwcu 2016 zadebiutował w bydgoskiej Operze Nova, śpiewając partię Belcora w Napoju miłosnym Donizettiego.

Piotr Nowacki Absolwent łódzkiej Akademii Muzycznej, którą ukończył w klasie Jadwigi Pietraszkiewicz. Już jako student śpiewał na polskich scenach operowych. Laureat konkursów wokalnych w Bytomiu, Krynicy, Kudowie i Warszawie. Finalista Międzynarodowego Konkursu

Belvedere w Wiedniu. W 1987 zaproszony został przez mediolańską La Scalę do tytułowej partii w Baśni o carze Sałtanie Rimskiego-Korsakowa. W dwa lata później został laureatem Konkursu im. Luciano Pavarottiego w Filadelfii, a później zaśpiewał tam rolę Wurma w Luizie Miller Verdiego. Występował również w Waszyngtonie i na Festiwalu im. Pabla Casalsa w Puerto Rico (Złoty kogucik Rimskiego-Korsakowa). Lata 90. to pasmo sukcesów artysty na scenach operowych: Brukseli (Stephen Climax Zendera), Monachium (Borys Godunow Musorgskiego i Dmitrij Dvořáka), Antwerpii (Powrót Ulissesa Monteverdiego, Tosca Pucciniego, Kawaler srebrnej róży Richarda Straussa), Bolonii (Lombardczycy Verdiego) i Wenecji (Purytanie Belliniego). Śpiewał na festiwalach w Edynburgu, Granadzie i Wiesbaden oraz w wielu znanych salach koncertowych Europy i Ameryki. Ma w swoim repertuarze wielkie partie basowe w operach Belliniego, Czajkowskiego, Moniuszki, Monteverdiego, Mozarta, Musorgskiego, Pucciniego, Richarda Straussa, Szymanowskiego, Verdiego i Wagnera. Bogata jest również działalność koncertowa artysty. Na scenie warszawskiej śpiewał m.in.: Brandera w Potępieniu Fausta Berlioza, Wasyla Koczubeja w Mazepie i Surina w Damie pikowej Czajkowskiego, Stolnika w Halce, Skołubę i Zbigniewa w Strasznym dworze oraz Widmo w Widmach Moniuszki, Leporella w Don Giovannim Mozarta, Bardiora w operze Ubu Rex Pendereckiego, Angelottiego w Tosce Pucciniego, Archiereiosa w Królu Rogerze Szymanowskiego, Nazarejczyka w Salome Richarda Straussa, Lodovica w Otellu i Sparafucile’a w Rigoletcie Verdiego oraz Klingsora w Parsifalu Wagnera.

Chór Opery Nova w Bydgoszczy Początki Chóru sięgają 1956 i rekrutacji do powstającego Studia Operowego. Pierwszym zadaniem młodego zespołu pod kierownictwem Antoniego Rybki była premiera dwóch oper Stanisława Moniuszki Flis i Verbum nobile – 21 IX 1956. Kolejnymi kierownikami Chóru byli Czesław Kaczmarek, Maciej Banach, aktualnie funkcję tę sprawuje Henryk Wierzchoń (1984–91 i ponownie od 1993). Przez

60 lat działalność Chóru objęła niemal wszystkie pozycje światowej literatury operowej i operetkowej, sztandarowe pozycje musicalowe a także oratorium. Poziom zespołu podnosił się sukcesywnie, umożliwiając sięganie po kolejne realizacje. Osobną kartę stanowi działalność koncertowa Chóru a cappella i z orkiestrami Opery i Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy oraz zagranicznymi. Chór brał udział w licznych tournée do Francji, Niemiec, Włoch, Holandii, Belgii, Luksemburga, na Maltę, prezentując różnorodny repertuar. Miał też 11 występów na Letnim Festiwalu Muzycznym w Xanten oraz odbył pięć muzycznych wizyt na Europejskim Festiwalu Muzycznym w luksemburskim Willtz. Obecnie Chór Opery Nova zajmuje pozycję jednego z najlepszych polskich operowych zespołów. Jego bieżący repertuar to m.in. rzadko wystawiany Mefistofeles Boito czy opera Manru Paderewskiego (DVD uzyskało w 2013 Złotego Orfeusza). Chór wykonuje „kanon operowy”, zaś szczególną pozycją jest oratorium Mesjasz Händla (wystawione w wersji teatralnej, z ruchem scenicznym, w kostiumach, ze scenografią). Za wykonanie tego dzieła Chór otrzymał Złotą Maskę przyznaną w 2000 przez nieistniejącą już redakcję Dziennika Wieczornego. W bieżącym sezonie artystycznym zespół liczy 51 etatowych pracowników oraz (w razie potrzeby) powiększany jest o 20 osób doangażowanych.

Henryk Wierzchoń Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie na Wydziale Wychowania Muzycznego, po studiach podjął pracę na uczelni jako wykładowca. Był dyrygentem chóru akademickiego SGPiS w Warszawie. Ukończył też studia na Wydziale Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki Akademii Muzycznej w Warszawie (specjalność dyrygentura symfoniczna). Wśród swoich profesorów wymienia: Ryszarda Dudka, Henryka Wojnarowskiego, Romualda Twardowskiego, Henryka Czyża, Stanisława Wisłockiego. Z Operą Nova, której chórem kieruje, związany jest od 1984. Przygotował chór do 60 premier operowych, operetkowych, musicalowych i oratoryjnych. Jako dyrygent prowadził opery z repertuaru bydgoskiej Opery, oratorium Mesjasz Händla oraz ope-

retki Kraina uśmiechu Lehára i Zemsta nietoperza Straussa. Sprawuje kierownictwo muzyczne spektaklu Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków, baletu Bogdana Pawłowskiego (premiera 2000). Kieruje Orkiestrą Symfoniczną PZSM im. Artura Rubinsteina w Bydgoszczy, z którą odbył ponad 130 koncertów. Jest wykładowcą w Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy w stopniu profesora. Juror licznych konkursów muzycznych. Jako dyrygent występował z wieloma orkiestrami symfonicznymi oraz zespołami wokalno-instrumentalnymi (m.in. z Capellą Bydgostiensis, Płocką Orkiestrą Symfoniczną) w kraju i za granicą. Przygotował Chór Opery Nova do wykonania wraz z Płocką Orkiestrą Symfoniczną Requiem Verdiego w 2006, a także podczas organizowanych przez Filharmonię Pomorską: 49. Bydgoskiego Festiwalu Muzycznego (2011) – Miserere Góreckiego, 50. Bydgoskiego Festiwalu Muzycznego MAEO w 2012 – Missa pro pace Kilara oraz 51. BFM – Requiem Verdiego. Na zakończenie sezonu 2015-2016 Filharmonii przygotował Chór do wykonania (w wersji estradowej) opery Trubadur Verdiego. Jest autorem kompozycji instrumentalnych i wokalno-instrumentalnych.

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy Powstała w 1946. W latach 1991-2015 jej dyrektorem artystycznym była Eleonora Harendarska. Orkiestrę prowadzili: Robert Satanowski, Zbigniew Chwedczuk, Witold Krzemieński, Antoni Wit, Tomasz Bugaj, Mieczysław Nowakowski, Jerzy Salwarowski, Michael Zilm, Roman Kofman, Marek Pijarowski, Tadeusz Wojciechowski. Od września 2015 obowiązki szefa artystycznego pełni Kai Bumann. Orkiestra osiągnęła wysoką pozycję, czego dowodem są koncerty z tej klasy dyrygentami, co: E. Ansermet, R. Benzi, B. Britten, A. Chaczaturian, R. Chailly, J. Domarkas, J. Katlewicz, K. Kord, J. Krenz, W. Lutosławski, J. Maksymiuk, K. Penderecki, K. Redel, W. Rowicki, J. Semkow, S. Skrowaczewski, S. Sondeckis, L. Stokowski, T. Strugała, C. Zecchi i inni. Z uznaniem spotkały się wy-

stępy orkiestry w Czechach i na Słowacji, we Włoszech, w Danii, Francji, Niemczech, Hiszpanii, Szkocji, Szwajcarii, Rosji, Korei Płd., na Cyprze i Węgrzech. Zespół wielokrotnie gościł na krajowych i zagranicznych festiwalach muzycznych, m.in.: Wratislavia Cantans, Warszawska Jesień, Poznańska Wiosna Muzyczna, Berliner Festwochen, International Summer Festival Ljubljana, Schweriner Musiktage, Frankfurter Festtage der Musik. OSFP dokonała nagrań płytowych, m.in. Symfonii h-moll Polonia Paderewskiego (Muza), Symfonii Isanga Yuna (Bild-Kunst, Bonn), Łańcucha II Lutosławskiego (CD wyróżniona nagrodą krytyki francuskiej Diapason d’Or, wyd. Thorofon), z dziełami Szymanowskiego w 125. rocznicę urodzin i 70-lecie jego śmierci (DUX) oraz dla Polskich Nagrań, Veritonu, CPO Osnabrück i Naxos. W 2010 w Budapeszcie OSFP inaugurowała Rok Chopinowski na Węgrzech. Koncert był transmitowany na żywo na wszystkie kontynenty przez DUNA TV oraz emitowany na antenie MR3 Bartók. OSFP regularnie współpracuje z chórami Berliner Cappella oraz Singakademie z Frankfurtu nad Odrą. W 2011 Orkiestra wystąpiła na Festiwalu Musikfesttage an der Oder we Frankfurcie nad Odrą, w Berlinie (Konzerthause) oraz z okazji Polskiej Prezydencji UE w Brukseli. W 2013 filharmonicy zagrali po raz pierwszy w słynnej Złotej Sali Musikverein w Wiedniu. W 2013, z okazji 60-lecia Filharmonii Pomorskiej, Orkiestra pod dyrekcją Jerzego Maksymiuka nagrała jubileuszową płytę z Symfonią h-moll Polonia Paderewskiego (pełna wersja, DUX). W 2014 wystąpiła w Filharmonii Berlińskiej z chórami Berliner Cappella i Studio Chor oraz międzynarodowej sławy śpiewakami (Dvořák – Stabat Mater). W 2015 OSFP z okazji 40-lecia współpracy Filharmonii Pomorskiej i chóru Berliner Cappella wzięła udział w uroczystym koncercie w Filharmonii Berlińskiej pod dyrekcją Kerstin Behnke (Szymanowski – Stabat Mater, Brahms – Ein deutsches Requiem).

godz.

NIEDZIELA

11 IX 2016

Filharmonia Pomorska

KON T R AST Y CH R Z E ŚCIJA ŃST WA Chór Psalmistów ze Wspólnot Staroobrzędowych Syberii (Nowosybirsk)

Aleksandr Jemieljanow kierownictwo artystyczne

Chór Afro-Gospel BONA DEUS (Berlin)

Danny Wazolua

kierownictwo artystyczne

prog r a m Chór Psalmistów ze Wspólnot Staroobrzędowych Syberii Блажен муж – псалом 1 / Błogosławiony mąż – psalm 1 Прежде шести дней Пасхи – стихира, столповой знаменный распев, гл. 3 / Pierwsze sześć dni Paschy – stichira, stołpowy znamienny raspiew, cz. 3 О преславное чудо – стихиры, знаменный распев, гл.8, 6 (пение на глас) / O cudzie przesławny – stichira, znamienny raspiew, cz. 6, 8 (śpiew solowy) Разбойник на кресте – стихира „блаженна”, столповой знаменный распев, гл. 5 / Łotr na krzyżu – stichira „błogosławiona”, stołpowy znamienny raspiew, cz. 5 Красен бе и добр – стихира „блаженна”, столповой знаменный распев, гл. 7 / Piękny był i dobry – stichira „błogosławiona”, stołpowy znamienny raspiew, cz. 7 Волною морскою – ирмос Великой Субботы, столповой знаменный распев, гл.6 / Morską falą – irmos Wielkiej Soboty, stołpowy znamienny raspiew, cz. 6 Не рыдай Мене, Мати – ирмос Великой Субботы, столповой знаменный распев, гл. 6 / Nie płacz po mnie Matko – irmos Wielkiej Soboty, stołpowy znamienny raspiew, cz. 6 Крест хранитель всей вселенной – светилен Воздвижению Креста / Krzyż obrońcą wszechświata – swietilen Podniesienia Krzyża Поучение на Воздвижение Креста Господня – поучительное литургическое чтение / Pouczenie na Podniesienie Krzyża Pańskiego – pouczające czytanie liturgiczne

prog r a m Плач Иосифа прекрасного – духовный стих / Płacz Józefa Pięknego – wiersz duchowy О числах – духовный стих / O liczbach – wiersz duchowy Утренняя бе рано – стихира евангельская, столповой знаменный распев, гл. 4 / Jutrznia była rano – stichira ewangeliczna, stołpowy znamienny raspiew, cz. 4 Да воскреснет Бог – стихиры Пасхе, напевка, гл.5 / Zmartwychwstanie Bóg – stichira na Paschę, cz. 5 P R Z E R WA

Chór Afro-Gospel BONA DEUS Pieśń Nkosi Sikele’ iAfrika a cappella muzyka i słowa – Enoch Sotonga, 1897 aranżacja – Danny Wazolua

Pieśń Nakobila African Spirituals muzyka i słowa – Kua Nzambi Toko

Pieśń You Raise Me Up

muzyka – Rolf Løvland słowa – Brendan Graham, 2001

Pieśń Mayangi afrykańska modlitwa z Konga a cappella aranżacja – Danny Wazolua Pieśń Hallelujah

muzyka i słowa – Leonard Cohen aranżacja – Danny Wazolua

Pieśń I Couldn’t Hear Nobody Pray

negro spirituals, USA, John Wesley Work II, 1940

WYDAWCA: Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego w Bydgoszczy Redakcja i korekta:

Mariola Grochowina Projekt graficzny:

Bartosz Pawlonka Projekt okładki, opracowanie graficzne, przygotowanie do druku:

Aldus Oficyna Wydawnicza Jacek Czekała Druk:

Dom Wydawniczy MARGRAFSEN Nakład: 300 egz. Cena: 10 zł

ISBN: 978-83-65533-09-8

Filharmonia Pomorska współprowadzona jest przez SAMORZĄD WOJEWÓDZTWA KUJAWSKOPOMORSKIEGO oraz MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE

Festiwal finansowany ze środków: MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO MIASTA BYDGOSZCZY WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE

W S PA R C I E

FINANSOWE

PAT R O N AT

MEDIALNY