Godišnji izvještaj o radu 2022

Sadržaj

Ko smo mi?

Aktivna zona je nevladina i neprofitna organizacija koja okuplja grupu kreativnih ljudi, uvijek motivisanih za nove akcije. U oblasti djelovanja Aktivne zone spadaju: transparentnost, otvorenost, lokalni razvoj, demokratizacija, politička odgovornost, evropske integracije, vladavina prava, briga o mladima, aktivizam, volonterizam, kritičko mišljenje, participacija, neformalna edukacija, ljudska prava, ravnopravnost, preduzetništvo, zaštita životne sredine, solidarnost, digitalizacija, digitalna i medijska pismenost.

Aktivna zona predstavlja inovativno okruženje u kojem je moguće steći znanja i vještine u različitim oblastima: pisanje, formulisanje i realizacija projekata, akcija i inicijativa koje imaju za cilj pozitivne promjene u društvu. Aktivna zona pruža mogućnost da kroz mrežu aktivnih ljudi radite za svoju zajednicu, i stvara uslove u kojima naši aktivisti, zaposleni i saradnici i ciljne grupe postaju aktivni i odgovorni/e građani/ke, odnosno nosioci pozitivnih promjena u lokalnim zajednicama.

Iako smo omladinska organizacija, mi okupljamo pojedince različitih generacija i interesovanja i omogućavamo razmjenu ideja, iskustava i znanja, što dovodi do stvaranja sinergije koja daje snažan impuls razvoju društvene zajednice, njene kohezije i rješavanju zajedničkih problema. Mi se zalažemo za vrijednosti poput humanosti, solidarnosti, aktivizma, odgovornosti, kreativnosti/inovativnosti, kritičkog mišljenja, kao i za druge osnovne vrijednosti građanskog društva.

MISIJA organizacije: Aktivna zona afirmiše građansko društvo i otvorenu javnu upravu jačanjem saradnje i partnerstava između svih aktera u zajednici.

VIZIJA organizacije: Uređeno društvo odgovornih građana koji brinu o svom okruženju.

Naši ciljevi i programi

Društvene mreže

Pratite naš rad putem sljedećih društvenih mreža: Facebook >>> https://www.facebook.com/AktivnaZona Twitter >>> https://twitter.com/AktivnaZona Instagram >>> https://instagram.com/aktivna.zona/ ISSUU >>> http://issuu.com/aktivnazona

1. Program za dobru javnu upravu

Strateški cilj 1: Doprinijeti osnaživanju institucija za odgovorno donošenje i sprovođenje odluka - Programski ciljevi: 1.1. Povećati otvorenost i transparentnost rada institucija i zagovaranje vladavine prava; 1.2. Doprinijeti razvoju i demokratizaciji lokalnih zajednica; 1.3. Stvoriti preduslove za veću odgovornost institucija i nosilaca javnih funkcija.

Fokus oblasti: Transparentnost, otvorenost, lokalni razvoj, demokratizacija, politička odgovornost, evropske integracije, vladavina prava)

Aktivnosti: evaluacija i praćenja rada institucija; povezivanje institucija sa građanima; promocija i afirmacija vladavine prava; zagovaranje prednosti decentralizacije; predlaganje sistemskih rješenja za lokalni razvoj; pozivanje na odgovornost institucija i nosilaca javnih funkcija; podsticanje i promocija procesa evropskih integracija.

2. Program za razvoj građanskog društva

Strateški cilj 2: Doprinijeti stvaranju podsticajnog okruženja za participaciju građana i djelovanje građanskog društva - Programski ciljevi: 2.1. Unaprijediti omladinsku politiku i brigu o mladima; 2.2. Poboljšati pravni okvir i okruženje za razvoj i učešće građana i organizacija građanskog društva u procesima donošenja odluka; 2.3. Informisati i edukovati građane o relevantnim temama za život u društvenoj zajednici.

Fokus oblasti: briga o mladima, aktivizam, volonterizam, kritičko mišljenje, participacija, neformalna edukacija, ljudska prava, ravnopravnost, preduzetništvo, zaštita životne sredine, solidarnost, digitalizacija, medijska pismenost.

Aktivnosti: unapređenje sistemske brige o mladima za sve prioritetne oblasti za razvoj mladih, a posebno: unapređenje uslova za omladinski aktivizam, volonterizam i neformalnu edukaciju; podsticanje učešća građana u procesima donošenja odluka; organizovanje predavanja/diskusija/radionica za građane/ke na teme: ljudska i manjinska prava (OSI, RE, LQBTIQ+), rodna ravnopravnost, evropske integracije, prevencija zloupotrebe droga, zaštita životne sredine, prava životinja, održivi razvoj, očuvanje i razvoj kulture, mentalno zdravlje i druge oblasti od značaja za život u društvenoj zajednici; organizovanje praktičnih i primjenjivih kurseva i realizacija drugih aktivnosti usmjerenih ka povećanju upošljivosti mladih, afirmacija društvenog biznisa, digitalne i medijske pismenosti; osnaživanje i jačanje organizacija građanskog društva, kroz stvaranje kvalitetnijeg okruženja za rad i održivi razvoj organizacija građanskog društva.

Uspješno realizovan projekat ,,Lokalna inicijativa za Digitalnu Agendu”

(februar 2022. godine) Aktivna zona je tokom 2021. i 2022. godie realizovala projekat ,,Lokalna inicijativa za Digitalnu Agendu”, uz finansijsku podršku obezbijeđenu u okviru regionalnog programa „Povećanje učešća građana na polju Digitalne agende – ICEDA“ koji sprovode Fondacija Metamorfosis (Severna Makedonija), Open data Kosovo (Kosovo), Akademija za eUpravu (Estonija), CRTA – Centar za istraživanje, transparentnost i odgovornost (Srbija), NVO 35mm (Crna Gora) i Levizja Mjaft! (Albanija), uz finansijsku podršku Evropske unije i Ministarstva javne uprave, digitalnog društva i medija Crne Gore.

Početkom 2022. godine, Aktivan zona je u okviru pomenutog projekta sprovela istraživanje o stavovima, mišljenjima i navikama srednjoškolaca/ki iz Crne Gore, u oblasti digitalne i medijske pismenosti, a u okviru projekta ,,Lokalna inicijativa za Digitalnu Agendu #LIDA’’.

Putem ovog upitnika smo željeli da prikupimo informacije o tome koliko je zastupljena tema digitalne i medijske pismenosti u svakodnevnom životu, sa akcentom na formalno i neformalno obrazovanje mladih. Tom prilikom smo pozvali srednjoškolce/ke iz cijele Crne Gore da označe odgovore koji na najbolji način odražavaju mišljenja i osjećaje.

Pored ove aktivnosti, formirani su i klubovi za digitalnu i medijsku pismenost u cetinjskim srednjim školama. Naime, u tri cetinjske srednje škole su formirani Klubovi za digitalnu i medijsku pismenost, a tome je prethodio seminar za profesore i učenike u decembru prethodne godine, na kojem je kreiran plan aktivnosti i određeni

ciljevi budućeg rada. U martu 2022. godine, Aktivna zona je potpisala sporazum o saradnji sa direktorima srednjih škola sa Cetinja, putem kojih su se stvorili uslovi za formiranje pomenutih klubova. Potpisnici sporazuma su saglasni sa tim da je u periodu velike razvijenosti i dostupnosti digitalnih tehnologija i medija, neophodno i korisno raditi sa mladima na sticanju znanja i vještina u oblasti digitalne i medijske pismenosti, što će biti i ključni cilj formiranih klubova. Potpisnici sporazuma su zaključili da bi slične aktivnosti trebalo realizovati i u drugim školama u Crnoj Gori, te da će ova pilot inicijativa biti inspirativna za povećanje broja sličnih inicijativa od strane pružalaca formalnog i neformalnog obrazovanja za mlade u ovoj oblasti.

Nakon potpisivanja sporazuma, organizovano je i predavanje o bezbijednosti ličnih podataka na društvenim mrežama, na kojem je Snežana Nikčević, iz NVO 35mm iz Podgorice, sa mladima razgovarala o navikama u digitalnom svijetu i načinima za zaštitu podataka koji mogu biti zloupotrijebljeni. Cilj našeg projekta je da poveže svijet tehnologije i medija sa srednjim školama na Cetinju, kako bi iste što kvalitetnije iskoristile mogućnosti koje nove tehnologije pružaju, pokrivajući aktuelne teme digitalnog obrazovanja i medijske pismenosti, odnosno Digitalne agende. Projektne aktivnosti se odnose na unapređenje znanja zaposlenih i mladih u srednjim školama na Cetinju o Digitalnoj agendi i mogućnostima uključivanja digitalne i medijske pismenosti u vannastavne aktivnosti.

Zatim, u prostorijama RTV Cetinje, tokom marta mjeseca, organizovana je i obuka za zaposlene u toj medijskoj kući, a tema obuke je bila izvještavanje lokalnih medija o Digitalnoj Agendi. Predavač, Snežana Nikčević, iz NVO 35mm, je zaposlenima u RTV Cetinje predstavila ključne ciljeve regionalnog ICEDA projekta, u okviru kojeg se i realizuje projekat Aktivne zone ,,Lokalna inicijativa za Digitalnu Agendu”. Ova obuka je imala za cilj da zaposlenima u ovom mediju predstavi Digitalnu agendu, koja čini plan Evropske unije koji se odnosi na viziju, ciljeve i prioritetne aktivnosti koje će biti utvrđene u strateškim dokumentima EU, a u okviru sljedećih oblasti: bezbjednost na internetu, zaštita ličnih podataka, pristupačnost, povezanost, digitalna i medijska pismenost, te digitalna ekonomija. Cilj agende je podrška tranziciji EU i Zapadnog Balkana u digitalnu ekonomiju i ostvarenje dobrobiti digitalne transformacije, kao što su: brži ekonomski rast, više zaposlenih i bolje usluge. Učesnici/ce su tokom interaktivne obuke razgovarali o digitalnoj i medijskoj pismenosti građana, te problemima i prilikama u radu lokalnih medija, kada su u pitanju nove okolnosti. Te okolnosti se odnose na sve veći broj online medija koji se ne pridržavaju novinarske etike, te pribjegavaju senzacionalističkom izvještavanju kako bi obezbijedili veći prihod. Novinari iz redakcije RTV Cetinje su konstatovali da je u oblasti digitalizacije rada lokalnih i državnih institucija potrebno uložiti još mnogo napora kako bi se olakšao pristup ili povećala preglednost dostupnih informacija na

digitalnim platformama, te ubrzao proces izvještavanja o radu tih institucija.

Nakon organizovanih obuka, Aktivna zona je pripremila i Smjernice za uključivanje digitalne i medijske pismenosti u Lokalne akcione planove za mlade. Smjernice za uključivanje digitalne i medijske pismenosti u Lokalne akcione planove za mlade namijenjene su prevashodno akterima lokalne samouprave, kao nosiocima aktivnosti formulisanja i sprovođenja lokalnih akcionih planova za mlade, ali i samim mladima, te organizacijama i institucijama koje sprovode omladinsku politiku.

Lokalni akcioni plan za mlade (LAPM) je mehanizam koji lokalnim samoupravama omogućava da planski i dugoročno rade na rješavanju problema mladih u lokalnoj zajednici, uz kreiranje i sprovođenje mjera i aktivnosti u skladu sa stvarnim potrebama mlade populacije. To je strateški dokument u oblasti omladinske politike, koji ima za cilj da ispita trenutni položaj mladih, te predloži konkretne aktivnosti u smjeru rješavanja identifikovanih problema i poboljšanja kvaliteta života mladih u gradu. Lokalni akcioni plan za mlade se donosi u skladu sa Zakonom o mladima (Službeni list Crne Gore, br.025/19 , 027/19).

Planiranje i sprovođenje aktivnosti LAPM-a usmjerenih ka unapređenju odgovora na izazove digitalne transformacije društva u lokalnoj zajednici treba da bude vođeno sljedećim principima i načelima:Ravnopravnost, nediskriminacija i solidarnost; saradnja i partnerstvo; uključivanje i učešće mladih; odgovornost i transparentnost; preventivno djelovanje i stalno praćenje; održivo korišćenje resursa lokalne zajednice.

U cilju prepoznavanja važnosti sticanja znanja i vještina u oblasti digitalnih tehnologija, te praćenja standarda u vezi sa implementacijom Digitalne agende, pripremili smo ključne smjernice za uključivanje digitalne i medijske pismenosti u LAPM-e:

1. Formirati i opremiti klubove za digitalnu i medijsku pismenost u osnovnim i srednjim školama (Na ovaj način bi se kroz formalne i neformalne programe obuka/radionica/ predavaja omogućilo mladim ljudima sticanje osnovnih znanja i vještina za bezbjedno korišćenje interneta i drugih digitalnih alatki. Ovo okruženje će omogućiti lakše sticanje znanja, budući da će se osnovne informacije dijeliti putem vršnjačke edukacije);

2. Stvoriti uslove za upotrebu digitalnih alata u nastavi (Kada je u pitanju unapređenje digitalnih vještina djece i mladih, upotreba digitalnih proizvoda je ključna (računari, projektori, pametne table, pametni tableti i telefoni i druga oprema). Iako mnoge škole isključuju tehnologiju iz učionice, ako joj odgovorno pristupimo, može da donese sjajne rezultate, a lokalne uprave mogu u svojim budžetima planirati nabavku pomenute opreme);

3. Realizovati edukativne aktivnosti usmjerene ka roditeljima (Realizacija edukativnih kampanja za roditelje sa ciljem jačanja njihove sposobnosti ranog prepoznavanja i sprječavanja sajber nasilja i nebezbjednog ponašanja djece i mladih na internetu, odnosno njihovog osnaživanja za suočavanje sa posljedicama ovih štetnih pojava, ključne su aktivnosti koje bi mogle da sprovode lokalne uprave, institucije i NVO);

4. Pružiti podršku programima vršnjačke edukacije u oblasti digitalne i medijske pismenosti (Obezbijediti budžetske linije za podršku formalnim i neformalnim inicijativama mladih za organizaciju vršnjačke edukacije u oblasti digitalne i medijske pismenosti, putem organizacije obuka, radionica, predavanja i druženja u omladinskim klubovima i lokalnim udruženjima građana);

5. Organizovati specijalizovane obuke/radionice i druge vrsta edukacije mladih za sticanje ključnih kompetencija u oblasti informacionih tehnologija (Lokalna uprava bi trebalo da u svoje servise uvrsti i mogućnost pohađanja specijalizovanih obuka/radionica za nezaposlene mlade ljude, putem kojih bi sticali znanja i vještine za pružanje usluga u oblasti IT (dizajn, kodiranje, social marketing i dr.) Ove obuke se mogu organizovati uz podršku lokalne NVO ili drugih društvenih aktera koji potencijalno mogu imati koristi od kompetentne radne snage u oblasti u kojoj pružaju usluge ili kreiraju proizvode);

6. Analizirati postojeće korisne materijale, programe i projekte iz ove oblasti i izraditi informativne materijale o njima (Ovi informativno-edukativni materijali mogu biti namenjeni djeci, mladima i roditeljima, ali i građanstvu generalno, a mogu se distribuirati putem obrazovnih i ustanova kulture i na drugim mjestima gdje se okupljaju mladi. Takođe, informativno-edukativni materijali o temama kao što su: zaštita ličnih podataka, prevencija digitalnog nasilja, frilensing, digitalna ekonomija, mogu se objaviti i putem lokalnog javnog emitera, kako bi što veći broj građana bio u prilici da se upozna o digitalnoj transformaciji);

7. Unaprijediti e-usluge lokalne uprave i prilagoditi ih mladima (Lokalna uprava bi putem svoje zvanične internet

prezentacije trebalo da obezbijedi veću pristupačnost, ali i preglednost podataka o načinu rada. Posebnu pažnju treba posvetiti digitalizaciji servisa koje nudi lokalna uprava, a koje se odnose na mlade građane/ke, odnosno podnošenje zahtjeva za registraciju ili brisanje podataka, te prijem odgovora. Takođe, lokalna uprava mora uzeti u obzir pristupačnost podataka mladim osobama sa invaliditetom, te u skladu sa smjernicama organizacija civilnog društva koje zastupaju njihova prava, svoje napore usmjeriti ka omogućavanju pristupa podacima na odgovarajući način);

8. Opremiti Omladinski klub kako bi postao mjesto gdje se mladi mogu informisati i edukovati putem različitih digitalnih alatki (Omladinski klub predstavlja mjesto gdje se mladi svakodnevno okupljaju i gdje se redovno organizuju različiti vidovi neformalne edukacije, a koje uključuju organizaciju radionica, obuka, predavanja, projekcija filmova i dr. Opremanjem ovih prostora se može obezbijediti bolji pristup digitalnim alatkama svim mladim posjetiocima, a u vršnjačkom okruženju se mogu lagodnije obučiti o tome kako ih koristiti)

Aktivna zona: Novu lokalnu samoupravu čeka dosta posla

(februar 2022. godine) Aktivna zona je pozdravila demokratsku smjenu vlasti na Cetinju, odnosno konstituisanje novog saziva Skupštine Prijestonice Cetinje i čestita g-đi Mileni Vujačić na izboru za predsjednicu Skupštine Prijestonice Cetinje. Vujačić ima priliku da dokaže kako mlade osobe mogu doprinijeti bržem razvoju zajednice, a većim senzibilitetom prema pitanjima mladih može uticati na rješavanje njihovih mnogobrojnih problema.

Čestitamo svim učesnicima posljednjih lokalnih izbora na doprinosu mirnom i demokratskom procesu, što budi nadu u brzi izlazak iz krize i uspostavljanje normalnog funkcionisanja lokalne samouprave koja treba da bude na usluzi svim građanima.

U okviru programa ,,Znam koga biram’’ naša organizacija je pratila predizborne kampanje svih učesnika posljednjih lokalnih izbora na Cetinju, a u fokusu su bili mladi. Svim učesnicima izborne trke smo postavili set pitanja koja su se odnosila na ideje za poboljšanje položaja mladih u Cetinju. Nadamo se da će ciljevi nove lokalne uprave korespondirati sa mnogobrojnim obećanjima datim javnosti. Mladim ljudima je potrebno obezbijediti podršku u obrazovanju i zapošljavanju, odnosno pokretanju sopstvenog biznisa, kao i stvoriti uslove za ekonomsku i stambenu nezavisnost. Takođe, potrebno je povećati nivo učešća mladih u procesima donošenja odluka, kreirati kvalitetne kulturne i sportske sadržaje kako bi mladi slobodno vrijeme provodili na kvalitetniji način.

Jedna od ključnih ideja koju smo predložili bivšoj lokalnoj upravi se odnosila na uspostavljanje ,,Fonda za zapošljavanje mladih’’ putem kojeg bi se, u okviru tri programa, dodjeljivala finansijska podrška zapošljavanju

mladih: podrška u pokretanju sopstvenog biznisa, podrška poslodavcima u zapošljavanju mladih i aktivniji pristup rješavanju problema nezaposlenosti mladih iz marginalizovanih grupa (mladi OSI, žene i mladi RE populacije). Nadamo se da će ovaj Fond biti osnov ili ključni mehanizam nove vlasti za uspostavljanje podrške zapošljavanju mladih u Cetinju.

Kada je riječ o radu Skupštine Prijestonice Cetinje, Aktivna zona je više puta podnosila inicijative za poboljšanje otvorenosti i transparentnosti u radu. Naši prijedlozi su se odnosili na uspostavljanje direktnog prenosa zasijedanja lokalnog parlamenta, organizaciju ,,otvorenih dana Skupštine’’, poboljšanje preglednosti veb stranice i dostupnosti akata od ključnog interesa za građane, a to će biti okosnica našeg daljeg zalaganja za kvalitetniju lokalnu samoupravu.

Već petu godinu zaredom, naša organizacija prati primjenu Zakona o Prijestonici, sa posebnim akcentom na realizaciju projekata iz godišnjih Planova za razvoj grada, putem kojih bi na Cetinju trebalo da se realizuju projekti u vrijednosti do osam miliona eura na godišnjem nivou. Uskoro ćemo objaviti i Analizu primjene Zakona o Prijestonici sa mapiranim problemima i ključnim preporukama za poboljšanje primjene ovog Zakona, koje bi novoj lokalnoj upravi mogle poslužiti da na najbolji način iskoristi ovaj mehanizam podrške razvoju grada.

Takođe, u okviru platforme ,,Popravi Cetinje’’, naša organizacija prati infrastrukturni razvoj grada, a u dosadašnjem radu smo uočili nekoliko ključnih problema koje je potrebno hitno riješiti: na Cetinju je potrebno ubrzanom procedurom riješiti tretman otpadnih voda, tako što će se kreirati i sprovesti dugoročni plan za rješavanje tog decenijskog problema; Prijestonica Cetinje bi trebalo da obezbijedi građanima mogućnost za reciklažu, izgradnjom tzv. ,,Reciklažnog dvorišta’’; problem velikog broja pasa lutalica je moguće riješiti uspostavljanjem lokalnog skloništa za napuštene životinje; a potrebno je rekonstruisati Mojkovačku ulicu, kako bi se omogućio bezbjedan saobraćaj za vozače i pješake.

Tim Aktivne zone stoji na raspolaganju, kao i do sada, za pružanje podrške lokalnoj samoupravi u svim sferama našeg djelovanja, sa akcentom na učešće građana u procesima donošenja odluka, transparentnost i otvorenost u radu lokalne samouprave, planiranje i razvoj infrastrukture, bolji položaj mladih, ali i druga pitanja od važnosti za lokalnu zajednicu.

Uspješno realizovan projekat ,,Od škole do posla“

(februar 2022. godine) Aktivna zona, uz finansijsku podršku predstavništva UNICEF-a u Crnoj Gori, a u okviru Programa „Od škole do posla“, realizovala niz aktivnosti koje su imale za cilj da stvore uslove za bržu tranziciju mladih od škole do posla.

Jedan od ključnih problema sa kojima se suočavaju mladi u Crnoj Gori, ali i u Cetinju, jeste visok stepen nezaposlenosti. Aktivna zona već nekoliko godina sprovodi aktivne mjere u cilju mapiranja i rješavanja problema u oblasti njihovog zapošljavanja, te ovaj projekat predstavlja dodatni napor organizacije koji ima za cilj da ih pripremi za različita radna angažovanja. U okviru projekta sprovodimo istraživanje o tome šta mladi misle o prilikama i preprekama u procesu zapošljavanja (putem fokus grupa), ali i istražujemo dostupne javne politike lokalne uprave u ovoj oblasti. Cilj je pripremiti minimum deset ključnih preporuka za kreiranje boljih uslova za zapošljavanje mladih u našem gradu. Sastavni dio ovog projekta predstavljaju i obuke u okviru tri modula, gdje će srednjoškolci/ke imati priliku da steknu osnovna znanja i vještine potrebne za zaposlenje.

Početkom godine, kao jednu od prvih aktivnosti, Aktivna zona je pozvala učenike/ce srednjih škola sa Cetinja (treći i četvrti razred) da se prijave za učešće na obukama koje se realizuju kroz tri modula (karijerno savjetovanje, preduzetništvo i učenje kroz praktičan rad), a u cilju usmjeravanja i osposobljavanja adolescenata za buduće radne angažmane.

Nakon što su izabrani učesnici, organizovane su obuke za 30 mladih u okviru tri modula: I modul - Karijerno savjetovanje: Tokom trodnevne obuke, učesnici/ce su stekli ključne vještine potrebne za posao. Tokom tri dana obuke su naučili šta je poslovna komunikacija, kako da napišu CV i motivaciono pismo i kako da se pripreme za razgovor za posao. Poseban akcenat je bio stavljen na prepoznavanje interesovanja mladih i usmjeravanje na nastavak obrazovnog usavršavanja. Tokom II modula

- Preduzetništvo: U okviru ovog mogula, učesnici/ce seminara su stekli osnovna znanja o pripremi biznis planova i izvorima finansiranja za njihove biznis ideje. Mladima su predstavljene plaforme putem kojih mogu dobiti podršku za pokretanje sopstvenog biznisa, a finalni rezultat ovog modula je izrađen biznis plan za sve učesnike/ ce obuka. Tokom III modula - Učenje kroz praktičan rad: Učesnici/ce su imali priliku da na dva dana posjete neke od uspješnih cetinjskih preduzetnika/ca, informišu se o njihovom radu i učestvuju u praktičnoj obuci, upoznaju se prilikama i izazovima sa kojima su se mladi preduzetnici susreli tokom pokretanja sopstvenog biznisa.

Pored pomenutih obuka, Aktivna zona je kreirala i set Preporuka za zapošljavanje mladih u Prijestonici Cetinje, čemu je prethodilo organizovanje fokus grupa sa šest različitih ciljnih grupa mladih: učenici/ce srednjih škola na Cetinju (3), mlade osoba sa invaliditetom (1), mlade osobe iz RE populacije (1), mladi preduzetnika (1) *online. Fokus grupe su sprovođene tokom februara mjeseca 2022. godine na Cetinju u prostorijama Omladinskog centra Cetinje.

Ključne preporuke koje mogu posješiti prilike za zapošljavanje mladih u Prijestonici Cetinje smo podijelili u pet ključnih oblasti, a pripremili smo čak 23 preporuke:

1. Podrška mentalnom zdravlju mladih u lokalnoj zajednici: Destigmatizacija školskog psihologa, kroz razne aktivnosti u školama i u gradu; Organizacija radionica, veća psihološka podrška u školama, više edukacija o mentalnom zdravlju.

2. Podrška formalnom obrazovanju mladih u lokalnoj zajednici: Obezbjeđivanje stipendija za školovanje u specijalizovanim oblastima i u skladu sa potrebama lokalne zajednice; Unapređenje obuka nastavnog kadra i obrazovnih radnika, te veća involviranost škole kroz konkretne aktivnosti u informisanju i karijernoj podršci mladima;

3. Podrška neformalnom obrazovanju mladih u lokalnoj zajednici: Obezbeđivanje prostora koji će služiti mladima za radionice, uz redovno organizovanje programa namijenjenih mladima, sa posebnim akcentom na marginalizovane grupe mladih (mlade OSI, mladi iz RE populacije, mladi LGBTIQ+ i dr.); Kvalitetan sistem informisanja mladih o aktivnostima iz domena neformalnog obrazovanja u gradu, kroz školu i profesore, tako da informacije budu dostupne svima, a ne pojedincima; Organizovanje neformalnog obrazovanja iz domena poslovnih vještina (preduzetništvo, pregovaranje...); Organizovanje neformalnog obrazovanja za OSI (engleski i slično) kao i obuke lokalnog stanovništva i stručnjaka u gradu o OSI; Predstaviti mladima programe zapošljavanja koje nudi Zavod za zapošljavanje Crne Gore, Investicionorazvojni fond, kao i druge institucije, prije svega

Ministarstvo rada i socijalnog staranja, Ministarstvo prosvjete, te Ministarstvo poljoprivrede i dr.

4. Podrška karijernom razvoju mladih: Formiranje Centra za informisanje mladih, u kojem će moći da se dobiju informacije o stipendijama, opcijama

za dalje školovanje, karijerno savjetovanje i podrška, radionice na tu temu, karijerni testovi, sistemska stručna karijerna podrška, profesionalna podrška; Analizirati potrebe lokalnih kompanija i preduzetnika, te u skladu sa tim precizirati listu najpotrebnijih radnih znanja i vještina, zbog usmjeravanja mladih na potrebe postojećih privrednih struktura; Omogućavanje praksi za mlade dizajnere i umjetnike u gradu; posredovanje i podsticanje zapošljavanja mladih dizajnera na projektima u gradu i kod lokalnih poslodavaca, te osmišljavanje aktivnosti kojima će se mladi dizajneri uključivati u život grada i dobijati iskustvo zauzvrat; Formiranje Udruženja dizajnera grada i uspostavljanje saradnje udruženja i lokalne zajednice, kroz projekte kojima bi udruženje pomagalo (izrada logotipa npr.), a umjetnici jačali svoj portfolio; Dodatne mašine u kopirnici Udruženja paraplegičara kojima bi se stvorili uslovi za dodatna radna mjesta za mlade OSI;. Otvaranje Kancelarije u okviru Prijestonice (radnog mjesta - Info centra, koji bi se bavio informisanjem OSI o pravim i mogućnostima, širenjem svijesti o OSI u gradu i organizovanjem i koordiniranjem aktivnosti kojima se podiže svijest i daje mjesto OSI u životu grada); Informisanje, obučavanje i praćenje državnih službenika u odnosu na potrebe mladih OSI; Lokalna samouprava bi mogla da podstiče firme da uključe mlade u svoj rad (organizacija obuka za mlade u uspješnim cetinjskim firmama, kako bi mladi stekli znanja i vještine za rad); Redovno objavljivati konkurse za mlade, u različitim oblastima (osmisliti turistički proizvod, brend Cetinja, turističku ponudu i dr.), kako bi se podsticao istraživački duh i inovativnost mladih; Uvezivanje obrazovnog sektora i realnog sektora, kako bi se doprinijelo razmjeni iskustava (organizacija gostovanja uspješnih poslodavaca u školi, organizacija radionica, druženja; Veće angažovanje Prijestonice da se tursitička ponuda grada obogati, kao i da se razvijaju vještine i mogućnosti za buduće turističke djelatnike: otvaranje hotela, simulacije turističkih događaja, projekti unutar zajednice, udruživanje sa muzejima, vrtićima, osmišljavanje nove ponude.

5. Podrška razvoju biznis ideja mladih: Obezbjeđivanje finansijske podrške od strane Prijestonice za biznis za mlade – „Fond za zapošljavanje mladih“, „Fond za biznis ideje mladih“; Proaktivnija uloga Biznis centra / inkubatora za preduzetničke ideje mladih; Jačanje kompetencija i kapaciteta (zvanja, vještine, informisanost) službenika i službi koji rade kao podrška razvoju preduzetništva, posebno u domenu saradnje i potreba mladih.

Započeta realizacija projekta: Odgovorno i solidarno - građani preuzimaju inicijativu

(mart 2022. godine) Fond za aktivno građanstvo u partnerstvu sa Udruženjem roditelja djece sa teškoćama u razvoju „Zračak nade“ i Aktivnom zonom, realizuje program “Odgovorno i solidarno: građani preuzimaju inicijativu”, koji finansira Evropska unija.

Opšti cilj je jačanje kapaciteta organizacija građanskog društva da budu profesionalni, učinkoviti, odgovorni i nezavisni akteri - naročito pružalaca socijalnih usluga i omladinskih organizacija. U skladu sa tim, krajnji korisnici projekta će biti mladi i ranjive grupe, pogođene ekonomskim i socijalnim posljedicama Covid-19 pandemije u Crnoj Gori. U okviru programa, tokom 2022. godine, konzorcijum NVO je objavio konkurs za podršku projektima organizacija građanskog društva koji ima dva specifična cilja: promovisanje inovativnih pristupa najugroženijim grupama, posebno grupama pogođenim posljedicama pandemije - uključujući mlade, djecu sa smetnjama u razvoju i osobe sa invaliditetom, naročito van glavnog grada, u manje razvijenim oblastima; promovisanje uloge kompetentnih, transparentnih, učinkovitih i odgovornih aktera među omladinskim i organizacijama koje pružaju socijalne usluge.

Ukupan iznos sredstava za raspodjelu je iznosio €120,000, i bio je ravnomjerno podijeljen u okviru dvije kategorije –obije po €60,000.

Aktivna zona donirala set društvenih igara Omladinskom klubu na Cetinju

(mart 2022. godine) Aktivna zona je Omladinskom klubu na Cetinju donirala set društvenih igara, sa ciljem da se mladim posjetiocima Kluba obezbijede uslovi da svoje slobodno vrijeme češće provode u ovom kvalitetnouređenom prostoru za mlade.

Omladinski klub je formirala Uprava za sprot i mlade Crne Gore i on je jedan od ukupno 11 omladinskih klubova/ centara u Crnoj Gori. Omladinski klub se nalazi u prizemlju Biznis centra (bivša upravna zgrada fabrike Košuta) u Bulevaru crnogorskih junaka, a raspolaže sa preko 50 kvadrata otvorenog prostora, sa propratnom opremom (TV, kompjuteri, stolice, stolovi, materijal za rad), a mladima je dostupan i besplatan internet.

U ovom prostoru se redovno organizuju aktivnosti različitog tipa (radionice, predavanja, projekcije filmova, diskusije), a mladi se nakon škole okupljaju kako bi radili na domaćim zadacima u grupi. Klub je otvoren za sve mlade ljude, a usluge kluba su dostupne i nevladinim organizacijama koje sprovode aktivnosti namijenjene mladima.

Izrvšni direktor Aktivne zone, Miloš Marković, je na dodjeli donacije (koju čine različite društvene igre za mlade) kazao da bi ovaj prostor trebalo da svakodnevno okuplja mlade ljude, koji se žele edukovati, informisati i provoditi svoje slobodno vrijeme na kvalitetan način. Koordinatorka

Kluba, Irena Vulaš, se zahvalila na donaciji i pozdravila mnogobrojne inicijative i aktivnosti koje Aktivna zona realizuje za mlade na Cetinju.

Aktivna zona podnijela Inicijativu za dodjeljivanje naziva ulica na Cetinju po zaslužnim ženama

(april 2022. godine) Aktivna zona je skupštinskom Savjetu za davanje prijedloga naziva naselja, ulica i trgova i podizanje spomen obilježja Prijestonice Cetinje podnijela Inicijativu za dodjeljivanje naziva ulica na Cetinju po zaslužnim ženama.

U okviru ove Inicijative uspjeli smo da sastavimo spisak od 12 znamenitih žena koje su obilježile istoriju Crne Gore, sa kratkim informacijama o njihovom životu i doprinosu koji su dale u svojim oblastima djelovanja. Pomenuti spisak smo kreirali konsultujući se sa Nacionalnom bibliotekom Crne Gore, ali i samostalnim istraživanjem značaja žena u istoriji Crne Gore. Predloženi spisak se može dopuniti, uzevši u obzir važnost žena u crnogorskoj istoriji, te činjenicu da na Cetinju ne postoji nijedna ulica nazvana po nekoj zaslužnoj ženi.

Na spisku su se našle:

- Princeza Ksenija Petrović (Rođena je na Cetinju, kao osma ćerka i deseto od dvanaestoro djece crnogorskog kralja Nikole i kraljice Milene. Bila je izuzetno obrazovana, darovita, karakterna, odvažna, principijelna i dostojanstvena dama koja je pored mnogih vještina upamćena kao prva princeza majstor fotografije i kao prva žena na Balkanu koja je vozila automobil.);

- Jelena Savojska (Rođena je na Cetinju 28. decembra 1872. godine kao šesto dijete, a peta ćerka kralja Nikole i kraljice Milene.); Jelena Ćetković (Rođena je 21.

avgusta 1916. godine na Cetinju, kao najmlađe dijete u porodici Blagote i Gordane Ćetković. Bila je poznata kao revolucionarka, borac za ženska prava, učesnica Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.);

- Vukosava Mićunović (Rođena je 15. marta 1921. godine u Velestovu, kod Cetinja. Osnovnu školu završila je u rodnom selu, a potom se bavila poslovima po domaćinstvu i čuvala stoku. Pod uticajem njenog brata Blagote, ali i braće od stričeva koji su bili članovi Komunističke partije Jugoslavije, opredijelila se za komunistički pokret.);

- Stana Tomašević- Arnesen (Rođena je u Baru i školovana je za učiteljicu. Od avgusta 1940. godine bila je učiteljica u osnovnoj školi u selu Vrulja (Pljevlja), gdje ju je zatekao aprilski rat 1941. Poznata je po tome što je bila jugoslovenski partizanski oficir tokom Drugog svjetskog rata, učesnica Narodnooslobodilačke borbe, politički komesar, a nakon rata društveno-politička radnica Crne Gore i SFRJ i prva žena ambasador Jugoslavije.);

- Jelena Vicković (Učiteljica prve private ženske škole (Kotor, 1849 - 1908). Njeno ime se vezuje za početak rada Đevojačkog instituta na Cetinju, u kojem je bila zadužena za upis učenica. Osnovala je na Cetinju 1871. prvu privatnu žensku osnovnu školu.);

- Svetlana Kana Radević (Rođena je 1937. godine na Cetinju. Osnovnu školu završila je na Cetinju, a gimnaziju u Podgorici. Diplomirala je na Arhitektonskom fakultetu u Beogradu, a apsolvirala je i Istoriju umjetnosti, studirajući oba fakulteta istovremeno. Magistrirala je na Univerzitetu u Pensilvaniji. Stručno se usavršavala u Parizu, Moskvi i Japanu. Bila je prva žena arhitekta u Crnoj Gori i jedan od najuspješnijih arhitekata u bivšoj SFRJ.);

- Divna Veković (Rođena 1886. godine u selu Lužac kod Berana. Bila je prva prevoditeljica i prva ljekarka u Crnoj Gori. Osnovnu školu je završila u manastiru Đurđevi stupovi, nižu Gimnaziju u Skoplju, a zatim Djevojački institut na Cetinju.);

- Ksenija Cicvarić (Slavuj sa Ribnice, koji je svojim glasom izazivao divljenje, Ksenija Cicvarić, rođena je 1929. godine u Podgorici, gdje je završila gimnaziju. Zapisano je da joj se san da studira pjevanje nije ostvario zbog materijalne situacije njene porodice. Pjevačku karijeru počela je šesdesetih godina u Radio Titogradu, a nastavila je u Radio Beogradu.);

- Ksenija Vujović Tošić (Prva crnogorska slikarka. Rođena je 1930. u Trstu. Završila je Akademiju likovnih umjetnosti 1953. godine i postdiplomske studije 1955. godine u Ljubljani. Radila je kao slikar dekorater u „Lovćen filmu“ i kao profesor u Ljubljani i Podgorici.);

- Ana Marija Marović (prva pjesnikinja crnogorskog porijekla. Rođena je 7. februara 1815. godine u Veneciji u dobrostojećoj porodici Josipa i Marije iz Dobrote. Prve stihove je objavila sa dvadeset godina pod pseudonimom Filotea.);

- Đina Vrbica (učesnica NOB-a i narodni heroj Jugoslavije. Godine 1932. je maturirala. Kako nije mogla nastaviti školovanje bila je prinuđena da radi u Duvanskoj stanici u Podgorici. U članstvo Komunističke partije Jugoslavije je primljena 1934. Iste godine učestvuje kao delegat na Pokrajinskoj konferenciji SKOJ-a za Crnu Goru. 1935. godine se seli u Sarajevo.)

Da je društvo u Crnoj Gori suočeno sa nedostatkom žena u kulturi sjećanja, pokazuje i analiza broja ulica nazvanih po ženama u odnosu na broj ulica nazvanih po muškarcima, koju je sproveo Centar za demokratiju i ljudska prava (CEDEM). Analiza naziva ulica po Odluci o imenovanju ulica lokalnih samouprava pokazala je da je samo 40 ulica u Crnoj Gori imenovano po ženama, ili njihovi nazivi imaju veze sa ženama. Taj broj predstavlja 1,7% svih naziva ulica. Istovremeno, po muškarcima je imenovano čak 700 ulica u Crnoj Gori, piše u analizi.

Crna Gora i njene institucije, prema domaćim zakonima, ali i na osnovu međunarodnih dokumenata koje je ratifikovala, imaju obavezu da promovišu rodnu ravnopravnost. Sudeći po tome koliko je malo žena kojima je odato priznanje na ovaj način, može se zaključiti da u Crnoj Gori nema puno prostora za rodnosenzibilno nasljeđe.

Reagovanje: Nasilje nema opravdanje

(april 2022. godine) Nije prošlo mnogo od posljednjeg reagovanja u kojem smo, uoči dešavanja petog septembra prošle godine na Cetinju, upozorili na moguće posljedice ukoliko se dozvoli eskalacija netrpeljivosti u gradu, pozivajući sve nas na suzdržanost i odgovornost. Osjećamo odgovornost da kao omladinska organizacija još jednom reagujemo i nadamo se, saopštimo mišljenje većine Cetinjanki i Cetinjana o posljednjem događaju.

Ukoliko nije očigledno, netrpeljivost je eskalirala i posljednjih dana čitamo o nedopustivom ponašanju nepoznatih pojedinaca u gradu koji godinama predstavlja oazu razumijevanja, tolerantnosti i borbe protiv svih oblika netrpeljivosti. Kada smo u reagovanju od četvrtog septembra prethodne godine kazali „pazite što radite, mladi vas posmatraju“, željeli smo da skrenemo pažnju na odgovornost svih nas u očuvanju društvenog sklada, gdje ustaljivanje ektremnih stavova o određenim društvenim temama nije nešto na čemu bi trebalo da gradimo zdravu društvenu zajednicu. U vezi sa konkretnim nemilim događajem od 25. aprila, želimo da podsjetimo da je pitanje identiteta i njegovo iskazivanje jedno od osnovnih ljudskih prava i žalimo što još uvijek nijesmo uspjeli da izgradimo uslove gdje iskazivanje svoje pripadnosti nije nešto što se smatra provokacijom, već bogatstvom jedne zajednice. Takođe, u potpunosti razumijemo kontekst događaja i znamo da provokacije bilo kojeg tipa uopšte nijesu dobrodošle na Cetinju, ali one nikako ne bi smjele da budu povod za nasilje, te ni u kojem slučaju ne smijemo dozvoliti opravdavanje takvih događanja. U cijeloj situaciji nas najviše zabrinjava činjenica da su upravo djeca i mladi ljudi glavni akteri ovog nemilog događaja i iskazujemo protest prema organizatorima događaja, u slučaju da se ispostavi da su svojim zlonamjernim činjenjem ili na bilo koji način zloupotrijebili mlade učesnike i doveli u pitanje njihovu bezbjednost. Sa pažnjom smo ispratili i sva reagovanja javnih funkcionera povodom nastale situacije i vjerujemo da određeni istupi ne idu u prilog tome da se situacija riješi. Ovim putem pozivamo sve nosioce odgovornih funkcija u društvu da se manu prepucavanja preko leđa mladih ljudi, nego da u interesu zajednice rade na smirivanju tenzija i pružanju podrške tome da se ovakve situacije nikad više ne ponove.

Pozivamo policiju da sa pažnjom ispita sve detalje u vezi sa događajem i da neodgovorne pojedince privede pravdi.

Baci PET

đe

treba:

Cetinjani bi rado reciklirali kada bi imali gdje

(maj 2022. godine) Ukoliko bi građani Cetinja dobili reciklažno dvorište imali bi mogućnost da sav otpad selektivno i bezbjedno odlože, a time bi zaštitili životnu sredinu, naročito ako uzmemo u obzir činjenicu da se Cetinje nalazi između dva nacionalna parka –kazao je direktor NVO ”Aktivna zona” Miloš Marković, predstavljajući projekat ”Baci PET đe treba”.

Projekat ima za cilj da smanji udio plastičnih kesa i drugih plastičnih materijala u otpadu u Prijestonici Cetinje, a predstavljen je na Okruglom stolu koji je danas organizovala ova nevladina organizacija, sa ciljem da se ova tema nametne gradskoj upravi, ne bi li Prijestonica dobila svoj reciklažni centar.

Kako je naveo direktor NVO Aktivna zona, Miloš Marković, na teritoriji grada postoje mnogobrojna odlagališta koja su nepropisna i koja štete prirodi, pa su u vezi sa tim, na Okruglom stolu pozvali predstavnike Komunalnog preduzeća koji se nisu odazvali.

Htjeli smo da ih pitamo da li nude neke programe koji se odnose na reciklažu, koliko nas sada košta ovakav način odlaganja otpada i koja je šteta, te da li je taj model održiv u budućnosti. Nažalost, oni se nisu odazvali našem pozivu – kazao je Marković.

Osim što bi reciklažno dvorište zaštitilo životnu sredinu, Prijestonica Cetinje bi mogla da ima i dobit – tvrdi Marković.

Svaka roba ima svog kupca. Plastika može da se proda,

metal, papir, aluminijum, staklo – svi ti materijali mogu da se prodaju, tako da bi u tom slučaju Prijestonica imala i dobit – istakao je Marković.

Na Okruglom stolu su predstavljeni rezultati onlajn istraživanja, u kojem je učestvovalo preko 100 građana Cetinja. Koordinator projekta, Filip Rutović je predstavio ključne nalaze istraživanja, a najavio je realizaciju ostalih projektnih aktivnosti: kreiranje i promociju tri kratka informativna video zapisa o problemu nedostatka reciklaže u gradu, kreiranje i distribuciju vodiča za ambalažni otpad, realizaciju Eko-časova za mlade iz osnovnih škola, te kao završnu aktivnost i realizaciju takmičenja za mlade iz srednjih škola.

Istraživanje je pokazalo da ispitanici prilikom trgovine dominantno koriste plastičnu kesu iz martketa (86,8%), a za upotrebu platnenog ili plastičnog cegera za višekratnu upotrebu opredjeljuje se 7,5% ispitanika, dok druga sredstva van ponuđenih koristi 5,7%. Ispitanike koji ne odlažu otpad selektivno, pitali smo zašto ne recikliraju i pri tome došli do podatka da najveći procenat njih 86,4% smatra da u njihovom gradu nema uslova za reciklažu (nema kontejnera za reciklažu, nema reciklažnog dvorišta i drugo), zatim 13,6% smatra da to zauzima previše prostora u kući/stanu, 9,1% nema vremena za recikliranje, 2,3% smatra da je to komplikovan proces, takođe isti je procenat onih koji po mogućnosti recikliraju, ali ne odlažu selektivno otpad, dok čak 18,2% anketiranih nijesu upoznati sa tom mogućnošću – kazao je Rutović.

On navodi da je građanima postavljeno pitanje u kojoj mjeri su isti spremni da mijenjanju svoje navike. Odgovori pokazuju da su skoro svi ispitanici spremni da učestvuju u smanjenju problema otpada u svom gradu (89,7%), nasuprot 8,3% onih koji su djelimično spremni, dok je samo 2,1% onih koji uopšte nijesu spremni. Kada je u pitanju udaljenost koju je neophodno preći da bi se koristile kante za reciklažu, 43,4% ispitanika bi putovalo najdalje do 500 metara, 30,2% do jednog kilometra, 5,7% do pet kilometara, isti procenat je preko pet kilometara, a 15,1% njih nije spremno da pređe više od 100 metara do najbliže kante.

Ispitanicima smo ponudili mogućnost da označe najbolje mjere kojima bi se olakšalo selektivno odlaganje otpada, te na osnovu dobijenih podataka vidimo da preko 86% anketiranih podržava mjere kao što su: postavljanje više kontejnera za otpad sa jasno vidjivim oznakama za selektivno odlaganje otpada, sprovođenje informativnoedukativnih kampanja o koristima/važnosti selektivnog odlaganja otpada, uvođenje organizovanih akcija (npr. akcije recikliranja otpada, prikupljanja starog papira, sakupljanja smeća…), uvođenje obaveznog obrazovnog programa o reciklaži/selektivnom odlaganju otpada u osnovne i srednje škole, izgradnja reciklažnog dvorišta u gradu – kazao je Rutović.

Kada je riječ o mjeri zadovoljstva građana Prijestonice uslugama Komunalnog preduzeća 45,3% anketiranih je veoma zadovoljno ili uglavnom zadovoljno ovom vrstom usluga – naveo je Rutović.

Većina ispitanika odnosno 92,5% je saglasno da je potrebno pooštriti kaznenu politiku za one koji nekontrolisano odlažu otpad, stvarajući na taj način divlje deponije. Na pitanje koga smatraju najodgovornijim za nedostatak servisa namijenjenih selektivnom odlaganju otpada i reciklaži u gradu, većina građana (71,7%) smatra da je to lokalna samouprava, zatim 35,8% lokalna preduzeća i servisi, 30,2% pojedinci – kazao je on.

Okruglom stolu su prisustvovali i predstavnici DOO Čistoća iz Podgorice, koji su sa pristunima podijelili ključne izazove u pokretanju reciklažnih dvorišta, kojih u glavnom gradu trenutno ima šest, na različitim lokacijama u gradu. Mila Stojanović iz tog preduzeća navodi da bi ključna ciljna grupa za promociju dobog upravljanja otpadom trebalo da budu djeca, te da to preduzeće redovno sprovodi mnogobrojne edukativne i informativne kampanje kako bi povećale stepen građana koji selektivno odlažu otpad i koriste postojeće servise tog preduzeća.

Pored navedenog istraživanja, Aktivna zona je organizovala i Eko časove. Časove je vodio profesor biologije, Petar Špadijer, a mladim učesnicima/cama je predstavljen ciklus životne sredine, na koji utiče čovjek svojim činjenjem (korišćenjem neobnovljivih izvora energije i na druge načine). Takođe, fokus časova je bilo predstavljanje koristi reciklaže za lokalnu zajednicu, a učesnici/ce su dobili i promotivne platnene torbice koje mogu koristiti tokom posjete marketima, kako bi se smanjila upotreba plastičih kesa.

Nadalje, kako bi na najbolji način motivisali mlade ljude da istraže i sami prikupe korisne podatke u okviru navedene oblasti, te doprinijeli pronalaženju načina za rješavanje ovog problema, Aktivna zona je objavila i nagradni konkurs za najbolji video, koji je namijenjen srednjoškolcima/ kama sa Cetinja. Tema ovog Konkursa, odnosno pitanje na koje bismo željeli da čujemo odgovor od mladih ljudi je bilo: „Ključni problemi i potencijalna rješenja za pravilno odlaganje otpada na Cetinju”.

Projekat „Baci PET đe treba“, NVO Aktivna zona realizuje uz finansijsku podršku Ministarstva ekologije, prostornog planiranja i urbanizma.

Započela realizacija projekta ,,Znanje i vještine za preduzetničke potencijale mladih“

(avgust 2022. godine) Aktivna zona je u avgustu 2022. godine započela realizaciju projekta “ Znanje i vještine za preduzetničke potencijale mladih ” u okviru programa ReLOaD2. Regionalni program lokalne demokratije na Zapadnom Balkanu – ReLOaD2, finansira Evropska unija, a sprovodi UNDP. U Crnoj Gori, ReLOaD2 program realizuje se u partnerstvu sa petnaest lokalnih samouprava, u okviru pet klastera.

Aktivnosti ovog projekta sastoje se iz tri ključne komponente: - Realizaciju radionica za razvoj preduzetništva u oblasti turizma za mlade na Cetinjudvije dvodnevne obuke za mlade (30 mladih) sa Cetinja za kreiranje biznis planova u oblasti turizma, budući da je turizam prepoznat kao ključna privredna grana grada sa velikim potencijalom za razvoj; - Organizovanje specijalizovanih obuka za mlade sa Cetinja iz oblasti kodiranja, dizajna i social media marketinga (koje predstavljaju popularna nova zanimanja kod mladih, ali i veliki potencijal za razvoj znanja i vještina za samostalan ili rad kod poslodavca); - Kreiranje preporuka za formiranje Fonda za zapošljavanje mladih - ova aktivnost se vezuje za namjeru lokalne uprave da formira lokalni Fond za zapošljavanje mladih, putem kojeg će dodjeljivati finansijsku i tehničku podršku mladim ljudima, a cilj aktivnosti je da se kreiraju kvalitetne preporuke za rad tog Fonda.

U okviru pomenutog projekta, Aktivna zona je prije svega, objavila Javni poziv za izbor 10 ekipa od po 3 mlada člana/ ce (od 16 do 35 godina starosti) sa Cetinja, koje imaju ideju i želju da pokrenu određenu preduzetničku aktivnost u oblasti turizma. Aktivna zona je pozvala sve mlade ljude sa Cetinja koji imaju ideju i želju da pokrenu određenu preduzetničku aktivnost u oblasti turizma da prijave svoje ekipe (ekipe po tri člana/ce) za učešće na radionicama u okviru kojih bi stekli potrebno znanje i vještine u pisanju biznis plana i pokretanju svoje preduzetničke ideje u oblasti turizma. Radionice su organizovane u okviru dva modula. U okviru prvog modula učesnici su stekli osnovna znanja o izradi biznis plana, dok su u okviru drugog modula započeli izradu svog biznis plana uz mentorsku podršku predavača (eksperata u oblasti turizma), koja je bila pružena putem pojedinačnih online konsultacija sa mentorom. Pravo učešća su imali mladi ljudi (od 16 do 35 godina) sa Cetinja, (obavezno formiranje ekipa od po tri člana/ce) a koji imaju ideju i želju da pokrenu određenu preduzetničku aktivnost u oblasti turizma.

Aktivna zona je u okviru ovog projekta započela i realizaciju Specijalizovanih obuka za mlade u okviru tri oblasti: 1. Dizajn (učesnici/ce će istražiti najpopularnije aplikacije iz porodice adobe programa: Adobe Ilustrator i Adobe Photoshop, Adobe inDesign, sa fokusom na vektorsku grafiku: prelom knjige, dizajn postera,

brošura,flajera, veb grafika i sl.); 2. Izrada veb stranica (učesnici će biti u prilici da nauče proces izrade veb stranice na poznatim platformama za izradu veb stranica i upoznaju se sa načinom unošenja sadržaja, dodavanje fotografija, provjeravanje brzine učitavanja i sl.); 3. Social media marketing (učesnici će imati priliku da nauče: šta je marketing na društvenim mrežama, sa prednostima, statistikom i savjetima, kako izgraditi marketinšku strategiju na društvenim mrežama i plan za njeno sprovođenje, te istražiti najbolje marketinške platforme društvenih medija i kako ih koristiti u cilju pružanja usluga u toj oblasti).

Za svaku od navedene tri oblasti biće izabrano po 10 učesnika/ca, na osnovu pristiglih prijava i kratkog motivacionog pisma. Ohrabrili smo prijave mladih žena, ali i mladih iz drugih osjetljivih grupa (OSI, RE populacija, LGBTIQ+ i dr.), a prednost su imale prijave mladih ljudi koji nijesu do sada imali priliku da učestvuju na sličnim aktivnostima.

(jul 2022. godine) Aktvna zona je u julu 2022. godine započela realizaciju projekta „Za odgovornu akciju“. Projekat ima za cilj povećanje svijesti građana/ki Cetinja o značaju njihovog doprinosa procesu planiranja i praćenja budućeg razvoja grada, kao i izgradnju javnog prostora za istrajnu aktualizaciju društvenih problema u formama koje mogu doprinijeti kreiranju novih vrijednosti na kojima će počivati lokalna zajednica, odnosno razvoj podsticajnog okruženja za volonterski aktivizam građana/ki Cetinja.

Realizaciju projekta smo započeli raspisivanjem javnih poziva za učešće u radnoj grupi za izradu Alternativnog plana razvoja prijestonice Cetinje, kao i javnog poziva za podršku realizaciji građanskim akcijama.

Alternativni plan razvoja Prijestonice Cetinje ima za cilj da bude platforma za razvoj Prijestonice u kojoj će ključnu riječ imati građanke i građani Cetinja, a koju i aktuelna i buduće lokalne samouprave, bez obzira na to koje političke strukture u njima budu učestvovale, mogu koristiti za razvoj godišnjih i višegodišnjih planova razvoja Prijestonice. Osnovni zadatak radne grupe je da definiše ključne projekte i programe koje bi bilo neophodno sprovesti u Prijestonici u narednih 10 godina.

U toku rada radne grupe Aktivna zona će sprovesti istraživanje javnog mnjenja građana/ki Cetinja i organizovati najmanje pet fokus grupa sa specifičnim ciljnim grupama (mladi, OSI, nezapošljeni, preduzetnici,...) kako bi članovi/ce radne grupe imali što kvalitetnije inpute prilikom izrade Alternativnog plana. Takođe, nakon izrade nacrta Alternativnog plana razvoja Prijestonice biće organizovane tri javne rasprave o pojedinačnim tematskim oblastima iz plana.

Ohrabrili smo prijave svih onih koji žele da svojim znanjem, kapacitetima i kreativnošću kroz rad u ovoj radnoj grupi doprinesu kreiranju platforme za bolji i

Započela realizacija projekta „Za odgovornu akciju“

inkluzivniji razvoj Prijestonice, posebno jer vjerujemo da ovaj format djelovanja omogućava veću slobodu i autonomnost članova/ica u odnosu na radne grupe koje formiraju zvanične institucije sistema, a svakako sve buduće članove/ice radne grupe podstičemo da prilikom izrade Alternativnog plana razvoja Prijestonice Cetinje razmišljaju van uobičajenih formalnih okvira.

Kada je riječ o finansijskoj i mentorskoj podršci građanskim grupama sa Cetinja, Aktvna zona je u septembru 2022. godine objavila javni poziv kako bi izabrala šest grupa građanima kojima će biti pružena podrška. Građane/ke smo pozvali da, ukoliko misle da u njihovom naselju, zgradi ili ulici postoje problemi koje mogu da riješe građanskom akcijom, te ukoliko imaju ideju i motivaciju da urade nešto dobro za svoju zajednicu, da se prijave sa idejama građanskih akcija. Ovom projektnom aktivnošću ćemo podržati građanske akcije koje podrazumijevaju: uređenje zelenih površina; uređenje zajedničkog prostora u zgradi ili ulici; uređenje igrališta; nabavka mobilijara; nabavka sadnica; akcije koje doprinose vizuelnom identitetu grada; akcije kojima se promovišu inovativni pristupi rješavanju problema u zajednici; akcije usmjerene na podizanje svijesti javnosti o nekom problemu u zajednici; akcije koje su usmjerene ka marginalizovanim grupama; akcije koje doprinose razvoju i promociji kulture u lokalnoj zajednici.

Finansijski izvještaj

UKUPNO: 58560,56

RASHODI

UKUPNO: 58560,56

BILJEŠKE:

................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................

BILJEŠKE:

BILJEŠKE:

................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................