(10 01 2014) peace statement 2 burmese

1

ျငိမး္ ခ်မ္းေရးလုပင ္ န္းစဥ္အေပၚ ဥပေဒစိးု မိးု ေရး နွင့္ လူ ့အခြင့အ ္ ေရးရႈေဒါင့္မွ သံုးသပ္ ထုတျ္ ပန္ခ်က္ (၂) ေကအင္ယစ ူ စ္သသးတဥး သတ္ျဖတ္ခရ ံ သည့္ မႈခင္းအေပၚ ဥပေဒေၾကသင္းအရ အျမန္ဆုးံ အေရးယူေဆသင္ရက ြ ရ ္ န္ ေတသင္းဆိျု ခင္း ကခ်င္အမ်ိ းသသးလြတ္ေျမသက္ေရး အဖြ​ြဲ ့(ေကအုိင္အ)ို နွင့္ စစ္အစိုးရတို ့၏ အပစ္အခတ္ရပ္စေ ြဲ ရး သက္တမ္း (၁၇) နွစ္အတြင္းတြင္ ကခ်င္အရပ္သသးအခ်ိ ့အပါအ၀င္ ေကအုိင္အို စစ္သသးမ်သး အစုလိုက္ အသတ္ခံခြဲ့ၾက ရသည္။ ၂၀၀၁ ခုနွစ္တြင္ ၁၁ ဥး၊ ၂၀၀၂ ခုနွစ္တြင္ ၄ ဥး နွင့္ ၂၀၀၇ ခုနွစတ ္ ြင္ ၆ ဥးတို ့ျဖစ္ သည္။ ယင္းသတ္ျဖတ္မႈမ်သးကို ျမန္မသ့တပ္မေတသ္က က် းလြန္ခြဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၄ ခုနွစ္တြင္ စစ္အစိုးရနွင့္ ေကအိုင္အို တို ့ခ် ပ္ဆိုခြဲ့သည့္ အပစ္အခတ္ရပ္စြဲေရး စသခ် ပ္၌ အကယ္၍ ဘက္တဘက္ဘက္၏ အရပ္သသးအမႈထမ္းကျဖစ္ေစ၊ စစ္သည္တဥးဥးက ျဖစ္ေစ ျပင္းထန္ေသသ လူ ့အခြင့္အေရး ခ်ိ းေဖါက္မႈ သို ့မဟုတ္ ျပစ္မႈ တခုခုကို က် းလြန္ခြဲ့သည္ရွိေသသ္ ဥပေဒေၾကသင္း အရ အေရး ယူေဆသင္ရြက္နိုင္ေရးနွင့္ ျပစ္မႈက် းလြန္သူအသး ျပစ္ဒဏ္စရင္နိုငေ ္ ရး တို ့အတြက္ အၾကပ္အတည္းစမံခန္ ့ခြ​ြဲ ေရး ဘုတ္အဖြ​ြဲ ့(သို ့မဟုတ္) တရသးစရင္ေရးပိုင္းဆိုင္ရသ ဖြ​ြဲ ့စည္းမႈ တခုခုကြဲ့သို ့အဖြ​ြဲ ့အစည္းမ်ိ းအသး စသခ် ပ္ အရ တရသး၀င္ဖြ​ြဲ ့စည္းတည္ေထသင္ ထသးခြဲ့ျခင္း မရွိပါ။ သို ့ျဖစ္၍ ေကအိုင္အိုသည္ ျပစ္မႈက် းလြန္ခခ ံ ြဲ့ရသည့္ မိမိ၏ စစ္သသးနွင့လ ္ ူထုမ်သးအတြက္ တရသး မွ်တမႈ ရွသေဖြနိုင္ချြဲ့ ခင္းမရွိ။ အဖြ​ြဲ ့အစည္းနွင့္ မိမိတပ္အတြင္း၌မေၾကနပ္မႈမ်သး ရွိခြဲ့ေသသ္လည္း အပစ္အခတ္ရပ္စြဲေရး မပ်က္စးေစရန္ အလို ့ငွသ ယင္းကြဲ့သို ့တရသးမ၀င္ ျပစ္မႈက် းလြန္မႈမ်သးအသး အၾကမ္းဘက္မႈျဖင့္ တုန္ ့ျပန္ခြဲ့ျခင္း မရွိေၾကသင္း ေလ့လသရသည္။

သို ့ရသတြင္ ေကအိုင္အို စစ္သသးတဥးျဖစ္သူ ဒုတပ္ၾကပ္ ခ်မ္းယိမ္းအသး ျမန္မသ့တပ္မေတသ္က ထပ္မံ နွိပ္စက္၊ သတ္ျဖတ္ျခင္းျပ ျပး ေနသက္တြင္မူ ၂၀၁၁ ခုနွစ္ ဇြန္လ ၉ ရက္ေန ့မွစ၍ အပစ္အခတ္ရပ္စြဲေရး အသး ဆက္လက္ထိမ္း သိမ္းထသးျခင္းမျပ ေတသ့သျဖင့္ ခုခံစစ္ကိုဆင္ႏႊြဲရင္းတိုက္ပမ ြ​ြဲ ်သး ျပန္လည္ျဖစ္ပြသးလသခြဲ့သည္။ အက်ိ းဆက္အေနျဖင့္ အျခသးလူ ့အခြင့အ ္ ေရးခ်ိ းေဖါက္မႈၾကးမ်သးအျပင္ ျပည္တြင္းအေျခတက်မေနထိုင္နိုင္သူ လူထုဥးေရ တသိန္းနွစ္ေသသင္း ေက်သ္ ရွိလသခြဲ့သည္။ ယံုၾကည္ေလသက္ဖြယ္ အစရင္ခံခ်က္ တခုအရ ျပင္းထန္သည့္ တိုက္ပၾြ​ြဲ ကးမ်သးအတြင္း ျမန္မသ့

2 တပ္မတသ္ဘက္မွ စစ္သည္ဥးေရ ၅၀၀၀ ေက်သ္ အသက္ဆံုးရံွ းခြဲ့ ေၾကသင္း1 သိရသည္။ နည္းလမ္းတက် အပစ္အခတ္ရပ္စြဲထသးသည့္ ကသလအတြင္းတြင္ ျပင္းထန္သည့္ ရသဇ၀တ္မႈ နွင့္ လူ ့ အခြင့အ ္ ေရးခ်ိ းေဖါက္မႈၾကးမ်သးအသး လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ၏ မည္သည့္ဘက္ကျဖစ္ေစ က် းလြန္ၾကလွ်င္ အဆိုပါ က် းလြန္သူမ်သးအေပၚ အေရးယူေဆသင္ရြက္နိုင္မည့္ ယႏၱယသးတည္ေဆသက္ထသးျခင္းမရွိပါက ဆိုး၀ါးသည့္ အက်ိ း သက္ေရသက္မႈမ်သးကို ေရွသင္လြဲန ႊ ိုင္မည္မဟုတ္ေၾကသင္း အထက္ပါ အေတြ ့အၾကံ က သက္ေသျပလွ်က္ရွိသည္။ ၂၀၁၂ ခုနွစ္ ဇန္န၀ါရလ(၁၂) ရက္ေန ့က စစ္အစိုးရနွင့္ အပစ္ရပ္စြဲထသးခြဲ့သည့္ တိုင္းရင္းသသး လက္နက္ ကိုင္ေတသ္လွန္ေရးအဖြ​ြဲ ့အစည္းတခုျဖစ္ေသသ ကရင္အမ်ိ းသသး အစည္းအရံုး (ေကအင္ယူ) သည္ ယခုအခ်ိန္တြင္ အလသးတူ ျပသနသနွင့္ ရင္ဆိုင္ၾကံ ေတြ ့ရလွ်က္ရွိသည္။ ၂၀၁၄ ခုနွစ္စက္တဘၤသလ ၁၆ ရက္ေန ့တြင္ ကရင္ျပည္နယ္ ျမ၀တျမိ ့၌ ေကအင္ယူမွ လက္နက္မပါ အရပ္၀တ္နွင့္ ေစသတသနိ ဆိုသူ စစ္သသးတဥးအသး ျမန္မသ့တပ္မေတသ္၏ တိုက္ရိုက္အမိန္ ့ေပးမႈ ေအသက္တြင္ ဖြ​ြဲ ့စည္းထသးေသသ နယ္ျခသးေစသင့္တပ္က ဖမ္းဆး စစ္ေဆးခြဲ့သည္။ ထို ့ေန ့မွစ၍ ၄င္းမွသ ေပ်သက္ဆုးံ သြသးခြဲ့သည္။ ထို ့ေနသက္ စက္တဘၤသလ ၂၂ ရက္ေန ့တြင္ ေသသင္ရင္းျမစ္အတြင္း၌ ၄င္း၏ အေလသင္းကို ျပန္လည္ဆယ္ယူရရွိခြဲ့သည္။

ကခ်င္ျပည္နယ္တြငျ္ ဖစ္ပြသးခြဲ့သည့္ လူ ့အခြင့္အေရးခ်ိ းေဖါက္မႈၾကးမ်သးနွင့္ ျပင္းထန္ ဆိုး၀ါးသည့္ အက်ိ း သက္ေရသက္မႈၾကးမ်သး ကရင္ျပည္နယ္တြင္ အလသးတူ ျဖစ္ေပၚမလသေစ၇န္ ေရွသင္လြဲန ႊ ိုင္ေရးအတြက္ ေကအင္ယူ စစ္သသး သတ္ျဖတ္ခံရသည့္ ယခုမႈခင္းအေပၚ အျမန္ဆုးံ စံုစမ္းစစ္ေဆးျပး ရံုးတင္တရသးစြဆ ြဲ ို ျပစ္ဒဏ္စရင္ရန္ လိုအပ္ သည္။ သို ့ရသတြင္ ျမန္မသနိင ု ္ငံ၌ လက္ရွိတည္ရွိေနေသသ တရသးစရင္ေရးမွသ လြတလ ္ ပ္မႈမရွိ၊ ဘက္လိုက္လွ်က္ရွိျပး အုပ္ခ် ပ္ေရးအသဏသပိင ု ္မ်သးကိုဥးညႊတ္ေနရဆြဲျဖစ္သည္။ တိုင္းရင္းသသး လက္နက္ကိုင္ေတသ္လွန္ေရးအဖြ​ြဲ ့အစည္းၾကး မ်သးသည္ ၂၀၀၈ ခုနွစ္ဖြ​ြဲ ့စည္းပံုကိုလက္မခံနုိင္ေၾကသင္း လူသိရွင္ၾကသးေၾကျငသခြဲ့ျပး ျဖစ္သည္။ ဤသည္မွသ ၄င္းဖြ​ြဲ ့စည္း ပံု အရ တရသးစရင္ေရး ယႏၱယသးကို ဗဟိုျပ ျပး တည္ေဆသက္ထသးသည့္ တည္ဆြဲ ဥပေဒေဘသင္တခုလံုးအသး လက္မခံ ျခင္း ကို ဆိုလိုသည္။ ၂၀၀၈ ခုနွစ္ဖြ​ြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၉၃ (က) နွင့္ ၃၄၃ တို ့အရ စစ္ဘက္ဆိုင္ရသတရသးစရင္ ေရး သည္ အရပ္ဘက္ဆိုင္ရသ တရသးစရင္ေရး၏ၾကးၾကပ္မႈမွ လံုး၀လြတ္ကင္းေနသည့္အျပင္ တပ္မေတသ္ ကသကြယ္ေရး ဥးစးခ် ပ္က အယူခံစရင္ပိုင္ခြင့အ ္ သဏသကို က်င့္သံုးထသးေသသေၾကသင့္ျဖစ္သည္။ သို ့ျဖစ္၍ သမတဥးသိန္းစိန္ ဥးေဆသင္သည့္ အစိုးရအသဏသပိုငမ ္ ်သးကတဘက္ တိုင္းရင္းသသး ေတသ္လွန္ေရး အဖြ​ြဲ ့အစည္းေခါင္းေဆသင္မ်သးကတဘက္ က်င္းပလွ်က္ရွိေသသေတြ ့ဆံုေဆြးေႏြးပြမ ြဲ ်သးတြင္ တိုင္းရင္းသသး ေခါင္းေဆသင္ မ်သးက သမိုင္းတြင္ျဗိတိသွ်နယ္ခ်ြဲ ့ကလသေရသက္သိမ္းပိုက္သည့္ အခ်ိန္အထိ ၄င္းတို ့ျပည္နယ္မ်သး လြတ္လပ္စြသ

1

http://www.irrawaddy.org/burma/army-lost-2-helicopters-suffered-heavy-personnel-losses-past-kachinoffensive-report.html.

3 ေနခြဲ့ၾကသည္ကို ေထသက္ျပလွ်က္ တန္းတူေရးနွင္ ့ကိုယ္ပိုင္ျပဌသန္းခြင့္အေျခခံအေပၚတြင္ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထသင္စု သစ္တည္ေဆသက္နိုင္ေရးအတြက္ ေတသင္းဆိုလွ်က္ရွိၾကသည္။ ၄င္းအရ ျပည္နယ္တခုခ်င္းစသည္ ျပည္ ေထသင္စုတြင္ ဆက္လက္ပါ၀င္သြသးမည္ျဖစ္ေသသ္လည္း ျပည္နယ္ အသးသး၌ ၄င္းတို ့၏ တရသးရံုးမ်သး တည္ေထသင္ခြင့အ ္ ပါအ၀င္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌသန္းခြင့္ အခြင့အ ္ ေရးမ်သး က်င့္သံုးသြသးေစနိုင္ရန္ ျဖစ္သည္။ အထက္ပါတို ့လက္ေတြ ့ျဖစ္မလသမ ေဒသဆိုင္၇သအရျဖစ္ေစ၊ တျပည္လံုးလကၡဏသ ေဆသင္သည္ ျဖစ္ေစ နည္းလမ္းတက် အပစ္ရပ္ထသးမႈေအသက္တြင္ ျပသနသေျဖရွင္းေရး ယႏၱယသးကို တပ္ဆင္ရပါမည္။ အေၾကသင္းမလွ စြသပင္ ၁၉၉၄ ခုနွစ္၌ ေကအိုငအ ္ ိုနွင့္ အစိုးရတို ့ခ် ပ္ဆိုခြဲ့သည့္စသခ် ပ္တြင္သသမက ၂၀၁၂ ခုနွစ္ ဇန္န၀ါရလ ၁၂ ရက္ ေန ့၌ ေကအင္ယူနွင့္ အစိုးရတို ့ခ် ပ္ဆိုခြဲ့သည့္ စသခ် ပ္တြင္ပါ အထက္ပါ ယႏၱယသး တပ္ဆင္မႈ မပါရွိေခ်။ အစိုးရနွင့္ စသခ် ပ္ခ် ပ္ဆိုထသးသည့္ သက္ဆိုင္ရသ တိုင္းရင္းသသး ေတသ္လွန္ေရးအဖြ​ြဲ ့အစည္းမ်သးသည္ ဆက္ဆန္ေရးထိခိုက္မည္ စိုးရိမ္ေၾကသင္းျဖင့္ နိုင္ငံေရးအရအေၾကသင္းျပခ်က္ယူကသ အဆိုပါ ျပစ္မႈၾကးမ်သး က် းလြန္မႈကို ဥပကၡသျပ မထသးသင့္ေခ်။ ယင္းသို ့ျပ ထသးမည္ဆိုပါက ျပစ္မႈမည္မွ်ပင္ က် းလြန္ေသသ္လည္း လြတ္ျငိမ္းခြင့ရ ္ သည့္ အေျခအေနၾကးမွသ တျပည္လံုး ၌ ဆက္လက္လႊမ္းျခံ ေနမည္၊ ျပစ္မႈက် ူးလြန္ခံရသူမ်သး အတြက္တရသးမွ်တမႈ ေပ်သက္ဆုးံ ေနမည္၊ ျပစ္မႈက် းလြန္သူမ်သး သည္ အတင့္ရြဲကသ ေနသက္ထပ္ျပစ္မႈၾကးမ်သး ဆက္လက္က် းလြန္ၾက လိမ့္မည္၊ လူ ့အခြင့အ ္ ေရးခ်ိ းေဖါက္မၾႈ ကးမ်သး ဆက္လက္ျဖစ္ပြသးေနမည္၊ လူ ့အဖြ​ြဲ ့အစည္းတည္ျငိမ္မႈကို ဆက္လက္ျခိမ္းေျခသက္ခံေနရမည္ ျဖစ္သည္။ အက်ိ းဆက္ အေနျဖင့္ စးပြသးေရး တိုးတက္မႈနွင့္ တျပိ င္တည္း စစ္မွန္သည့္ျငိမ္းခ်မ္းမႈကို ျပည္သူမ်သးခံစသးနိုငရ ္ န္ ဟူသည္မွသ ဒ႑သရ ပံုျပင္သဘြယ္သသ ျဖစ္ပါမည္။ ယင္းကိုအေျဖရွသရသတြင္ ပံ့ပိုးနိုင္ေစေရးအတြက္ ျမန္မသနိုင္ငံအတြင္း၌ လက္ရွိ ျငိမ္းခ်မ္းမႈရွသေဖြသည့္ျဖစ္စဥ္ မ်သးနွင့္ ဆက္စပ္ကသ ဥပေဒအေထသက္အကူျပ ကြန္ရက္အေနျဖင့္ ေအသက္ပါ လုပ္ငန္းသံုးရပ္ကို အဆိုျပ ပါသည္။ (၁) ျငိမ္းခ်မ္းမႈကို ရွသေဖြတည္ေဆသက္သည့္ ျဖစ္စဥ္မ်သး အသးလံုးတြင္ နိုင္ငံတကသက အသိအမွတ္ျပ ထသး ေသသ လူ ့အခြင့္အေရးမ်သးအသး ကသကြယ္ျခင္းနွင့္ တိုးျမွင့္ေအသင္လပ ု ္ေဆသင္ျခင္းတို ့မွသ လုပ္ငန္းအသးလံုး၏ ဗဟိုခ်က္မ ေနရသတြင္ ထသးသင့္သည္။ အစိုးရအေနျဖင့္ မိမိကိုယ္တိုင္ လူ ့အခြင့အ ္ ေရးခ်ိ းေဖါက္မႈမ်သး မက် းလြန္ရံုသသမက ခ်ိ းေဖါက္မမ ႈ ်သးမျဖစ္ပြသးေစေရးအတြက္ ကသကြယ္တသးဆးေစသင့္ေရွသက္ရန္ တသ၀န္ရွိ ေၾကသင္းျဖင့္ အခြင့အ ္ ေ၇းမ်သးကို တန္ဘိုးထသး ျမတ္နိုးမႈကို ရည္ညႊန္းသည့္ ညညြတ္ေပါင္းစည္းေသသ ျပဌသန္းခ်က္တရပ္အသး နွစ္ဘက္ခ် ပ္ဆိုၾကသည့္ စသခ် ပ္တြင္ ထည့္သြင္းသင့္သည္။ (၂) တျပည္လုးံ အပစ္အခတ္ရပ္စြဲေရးမွသ အေရးၾကးေသသအစိပ္အပိုင္းအေနျဖင့္ ပါ၀င္သည့္ လသမည့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး စသခ် ပ္ Peace Agreement တြင္ အပစ္အခတ္ရပ္စြဲေရးေစသင့္ၾကည့္ေရးအဖြ​ြဲ ့နွင့္ (အင္ဒိုနးရွသး နိုင္ငံတြင္ ဖြ​ြဲ ့စည္းခြဲ့ သကြဲ့သို ့ေသသ) အၾကပ္အတည္းစမံခန္ ့ခေ ြ​ြဲ ရး ဘုတ္အဖြ​ြဲ ့တို ့အျပင္ တရသးမွ်တမႈ ရွသေဖြေရး ဆိင ု ရ ္ သ ယႏၱယသး တရပ္ကိုလည္း ပါ၀င္ ဖြ​ြဲ ့စည္းတည္ေထသင္သင့္သည္။ http://www.acehpeaceprocess.net/pdf/mou_final.pdf, ယင္းရည္မွန္းခ်က္အတြက္ အသင့္ျမတ္ဆံုးမွသ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြသးေနေသသ ဘက္နွစ္ဘက္မွ ေရြးခ်ယ္ေစလႊတ္ေသသ ကိုယ္စသးလွယ္မ်သးျဖင့္ ဖြ​ြဲ ့စည္းထသးသည့္ အထူးတရသးရံုး တခုကို ဖြ​ြဲ ့စည္းသြသးေစ၇န္ျဖစ္သည္။ ယင္းကို ေဖၚေဆသင္ နိုင္ရန္မွသ ဘက္နွစ္ဘက္လံုးက အဆိုပါ တရသးရံုး၏ စရင္ပိုင္ခြင့အ ္ သဏသကို သေဘသတူ အသိအမွတ္ျပ ရပါမည္။ နိုင္ငံတကသ လူ ့အခြင့အ ္ ေရးဥပေဒတြင္ ʻ ဥပေဒနွင့္ အညတည္ေထသင္ထသးေသသʼ2 ဟူသည့္ ျပဌသန္းခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းနိုင္ရန္ အထူးတရသးရံုးဖြ​ြဲ ့စည္းေပးနိုင္ေ၇းအတြက္ ျပည္တြင္းဥပေဒတရပ္ ျပဌသန္းေပးရန္ လိုပါမည္။ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ၏ ဘက္နွစ္ဘက္အေနျဖင့္ အစိုးရ အသဏသပိုင္အဖြ​ြဲ ့အစည္းမ်သးနွင့္ တိုင္းရင္းသသး ေတသ္လွန္ေရးအဖြ​ြဲ ့အစည္းမ်သးအၾကသးေဆြးေႏြးၾကျပးေနသက္ ယခုခ် ပ္ဆိုမည့္ စသခ် ပ္မွသ ဥပေဒအသြင္လကၡဏသ ေဆသင္ေၾကသင္း ပိုမိုေကသက္ယူနိုင္သည့္ ေယဘုယ်သေဘသတူညခ်က္ျဖစ္သည္။ ၄င္းေယဘုယ် သေဘသတူညခ်က္3 2 3

“established by law” General Agreement

4 အရ ဖြ​ြဲ ့စည္းေပၚေပါက္လသမည့္ အထူးတရသးရံုးဟူသည္မွသမူ သးသန္ ့မႈခင္း တခုခု သို ့မဟုတ္ သးသန္ ့မႈခင္းမ်သးကို သသ စစ္ေဆးစရင္သြသးရန္ျဖစ္သည္။ (၃) ဤျပသနသကို နိုင္ငံတကသ လူ ့အခြင့္အေရးဥပေဒရႈေဒါင့္မွ ခ်ဥ္းကပ္ရသတြင္ ျပစ္မႈက် းလြန္ခံရသူမ်သး အတြက္ တရသးမွ်တမႈကို ရွသေဖြရုသ ံ သမက ျပစ္မႈက် းလြန္ေၾကသင္းစြပ္စခ ြ​ြဲ ံရသည့္ ပုဂိ လ္မ်သးအတြက္ကိုပါ တရသးမွ်တေသသ စစ္ေဆးစရင္မႈ အယူအဆ4 ရႈေဒါင့္မွ ခ်ဥ္းကပ္သြသးေစသင့္သည္။ ယင္းနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ ေကအင္ယူမွ စစ္သသး ေစသတသနိ သတ္ျဖတ္ခံရသည့္ ယခုမႈခင္းတြင္ ျပစ္မႈက် းလြန္သူမ်သးအျဖစ္ စြပ္စခ ြ​ြဲ ံရသူ နယ္ျခသးေစသင့္တပ္သသး ၅ ဥး အသး ရည္ညႊန္းသည္။ နိုင္ငံသသးနွင့္ နိုင္ငံေရးအခြင့အ ္ ေရးဆိုင္ရသ နိုင္ငံတကသ သေဘသတူစသခ် ပ္ ပုဒ္မ ၁၄ တြင္5

“ျပစ္မႈေၾကသင္း

အရ စြဆ ြဲ ိုျခင္း ခံရသည့္ ပုဂိ လ္မ်သးသည္ လြတ္လပ္၊ ဘက္မလိုက္၊ ထက္ျမက္ျပး ဥပေဒနွင့္ အညတည္ေထသင္ထသး ေသသ တရသးရံုးမ်သးမွေန၍ အမ်သးျပည္သူေရွ ့ေမွသက္တြင္ တရသးမွ်တေသသ စစ္ေဆးစရင္မႈကို ရယူပိုင္ခြင့ရ ္ ွိေစရမည္။” ျဖစ္ေၾကသင္း ျပဌသန္းထသးသည္။ အဆိုပါ ပုဒ္မတြင္ အမႈစစ္ေဆးပံု ျဖစ္စဥ္အဆင့္ဆင့္တြင္ အနိမ့္ဆံုးအသးျဖင့္ ခံစသးခြင့ရ ္ ွိ သင့္သည့္ ျပဌသန္းခ်က္မ်သး ကိုလည္း ထည့္သြင္းထသးသည္။ နိုင္ငံတကသ သေဘသတူညခ်က္ကို အေျခခံထသး သည့္ လူ ့အခြင့္အေရးေကသ္မတက အဆိုပါ ပုဒ္မ ၁၄ အေပၚအဓိပၸါယ္ဖြင့္ ဆို ခ်က္အရ တရသးမွ်တေသသ စစ္ေဆးစရင္ မႈ ခံစသးပိုင္ခြင့မ ္ ွသ အရပ္ဘက္တရသးရံုးမ်သးအတြက္သသမက စစ္ဘက္ဆိုင္ရသ ခံုရုးံ မ်သးနွင့္လည္း သက္ဆိုင္သည္။ ပုဒ္မ (၃) အေထြေထြမွတ္ခ်က္ အမွတ္၃၂ တြင္ ရႈပါ။ http://www1.umn.edu/humanrts/gencomm/hrcom32.html ျမန္မသနုိင္ငံသည္ နိုင္ငံသသးနွင့္ နိုင္ငံေရးအခြင့အ ္ ေရးဆိုင္ရသ နိုင္ငံတကသ သေဘသတူစသခ် ပ္ကို လက္မွတ္ေရး ထိုး အတည္ျပ ထသးသည့္ စသခ် ပ္၀င္နိုငင ္ ံမဟုတ္ေသသ္လည္း ပုဒ္မ၁၄ တြင္ေဖၚျပထသးသည့္ တရသးမွ်တေသသ စစ္ေဆး စရင္မႈ ခံစသးပိုင္ခြင့မ ္ ွသ နိုင္ငံတကသ ဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒသဘြယ္သေဘသသက္ေရသက္လႊမ္းျခံ သည္။ သို ့ျဖစ္၍ စသခ် ပ္ ကို လက္မွတ္ေရးထိုး အတည္ျပ ျခင္း မျပ ေသးသည့္နိုင္ငံမ်သးအေပၚသို ့ပါ စည္းေနွသင္မႈရွိလသသည္။ အလသးတူ ျပဌသန္း ခ်က္မ်ိ းအသး အျပည္ျပည္ဆိုင္ရသလူ ့အခြင့္အေရးေၾကျငသစသတမ္း အပုဒ္ (၁၀)နွင့္ (၁၁) တို ့တြင္ လည္းေတြ ့နိုင္သည္။ သို ့ျဖစ္၍ ေကအင္ယူ စစ္သသးအသး သတ္ျဖတ္မႈျဖင့္ သံသယျဖစ္ခံရသည့္ နယ္ျခသးေစသင့္ တပ္မွ စစ္သသးငါးဥးအသး အရပ္ဘက္ဆိုင္ရသ သို ့မဟုတ္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရသ မည္သည့္ တရသးရံုးတြင္ တင္သည္ျဖစ္ေစ၊ အမႈစစ္ေဆးပံု ျဖစ္စဥ္ အဆင့္ဆင့္တြင္ အနိမ့ဆ ္ ံုးအသးျဖင့္ ခံစသးခြင့ရ ္ ွိသင့္သည့္ ျပဌသန္းခ်က္မ်သးအပါအ၀င္တရသးမွ်တေသသစစ္ေဆး စရင္မႈ ခံစသးပိုင္ခြင့က ္ ို ရထိုက္ေစရမည္ျဖစ္သည္။ ဤသည္ကို အျမန္ဆံုးနွင့္ ပထမဆံုး လက္ေတြ ့က်င့္သံုးရန္မွသ ပူးတြစ ြဲ ံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြ​ြဲ 6့ တခုဖြ​ြဲ ့စည္းျပး အမႈ၏ အစ ကနဥး မွေန၍ တရသးရံုးတင္သည့္ အဆင့္ေရသက္သည္အထိ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈျဖစ္စဥ္အသးလံုးအသး ဤအဖြ​ြဲ ့ က ဥးစးကသ လုပ္ေဆသင္သြသးသင့္သည္။

ဥပေဒအေထသက္အကူျပ ကြန္ရက္

Legal Aid Network (LAN)

အေသးစိပ္သိလိုလွ်င္ ေမးျမန္းရန္ ေဒါက္တသ ေဒးဗစ္ဖစ္ရွသ၊ ဥပေဒအေထသက္အကူျပ ကြန္ရက္ နိုင္ငံတကသ အၾကံေပးဘုတ္ အဖြ​ြဲ ့၏ အဖြ​ြဲ ့၀င္၊ နိုင္ငံတကသဥပေဒပါေမသကၡ၊ ဥပေဒပညသဌသန၊ စေတသ့ဟုမ္း တကၠသိုလ္၊ စေတသ့ဟုမ္းျမိ ့၊ ဆြဒင္နိုင္ငံ (အဂၤလိပ္နွင့္ ဆြဒင္ဘသသသ)

4

David.Fisher@juridicum.su.se

The concept of a fair trial Art. 14 of the International Covenant on Civil & Political Rights (ICCPR) 6 Joint Investigation Team 5

5

ဥးေအသင္ထူး (ေရွ ့ေန) ဥပေဒအေထသက္အကူျပ ကြန္ရက္တည္ေထသင္သူ (ျမန္မသ နွင့္ အဂၤလိပ္ဘသသသ) ဖံုး ၄၆ (၀) ၇၆ ၁၁၅၆ ၂၁၅

ေဒၚအြဲလစ္ဇဘက္ေခါန္ဘူး (မဟသဥပေဒ) စစဥ္ေရးမႈးနွင့္ လက္ေထသက္သုေတသနမႈး ဥပေဒအေထသက္အကူျပ ကြန္ရက္ရံုး (ကခ်င္ နွင့္ ျမန္မသဘသသသ) ဖံုး ၉၅ (၀) ၉ ၄၇၁ ၂၅၉ ၆၈ ေဒၚနန္းျမင့္ျမင့္ေအး (မဟသဥပေဒ) လက္ေထသက္သုေတသနမႈး ဥပေဒအေထသက္အကူျပ ကြန္ရက္ရံုး (ရွမ္း နွင့္ ျမန္မသဘသသသ) ဖံုး ၉၅ (၀) ၉ ၄၇၁ ၂၅၉ ၆၈ ေဒၚေနသ္ခူး ဥပေဒအေထသက္အကူျပ ကြန္ရက္ လူထုဆက္သြယ္ေရးတသ၀န္ခံ (ကရင္ နွင့္ ျမန္မသဘသသသ) ဖံုး ၄၆ (၀) ၇၃ ၈၄၁ ၁၆၃၂

ေန ့စြ။ြဲ ေအသက္တိုဘသလ (၁) ရက္ ၂၀၁၄ ခုနွစ္