Zwevende religieuzen
Geloven voor waaghalzen Veertig procent van de Nederlanders voelt zich niet meer thuis bij een traditioneel geloof, maar is ook geen atheïst. Manuela Kalsky schreef een boek over hen.
10
DOOR WELMOED VISSER FOTO JOCELYNE MOREAU
‘
Ik ben moslim, ik ben jood, ik ben christen, ik ben hindoe, ik ben boeddhist’, zegt cabaretière en schrijfster Nilgün Yerli in het boek Flexibel Geloven. ‘De kern van al die geloven is liefde. Dus waarom zou ik moeten kiezen?’ Relishoppers worden ze vaak schamper genoemd, mensen die elementen uit verschillende geloven combineren. Het beeld is dat ze opportunistisch en oppervlakkig zijn, dat ze meewaaien met elke new-age-wind, meebewegen met elke yogamode. Zowel traditionele gelovigen als hardcore atheïsten moeten weinig van ze hebben. Toch gaat het inmiddels om zo’n veertig procent van de Nederlandse bevolking dat zijn eigen spirituele weg kiest. Deze groep is amper in beeld bij traditionele
religieuze instituties, zoals de kerken. In de statistieken worden ze ongebonden spirituelen genoemd, maar onderzoek naar wat deze mensen beweegt en wat ze geloven is er nauwelijks. “Eigenlijk weten we zo weinig van ze dat we niet eens weten of het wel terecht is om te spreken van één groep, vermoedelijk niet”, vertelt Manuela Kalsky, bijzonder hoogleraar op de Schillebeeckx-leerstoel aan de VU en directeur van het Dominicaans Studiecentrum voor Theologie en Samenleving. “En of ze ongebonden zijn, is ook maar de vraag. Ze zijn vooral niet op de traditionele manier verbonden aan één geloofsgemeenschap.” Samen met journalist Frieda Pruim schreef Kalsky Flexibel Geloven, Zingeving voorbij de grenzen van religies, een verkennend onderzoek in de vorm van diepte-interviews naar deze groep nieuwe religieuzen. In het boek komen mensen aan het woord die zich tot verschillende geloven rekenen en mensen die zijn bekeerd. Als er één ding duidelijk wordt, is het wel
nr 5 — 22 oktober 2014
ADVALVAS