6. Poradnik praktyczny
Ogrodzenia Do typowych elementów wyposażenia, które kojarzą się z wiejską zabudową, można zaliczyć ogrodzenie. Dawniej płoty czy murki ogradzające ogródki spełniały głównie funkcję ochronną. Dziś wytyczają one przede wszystkim granice i stanowią bariery. Najstarszym rodzajem ogrodzeń były płoty plecione, dziś już rzadko spotykane. Z powodzeniem można jednak zastosować tego typu płoty jako elementy ozdobne, parawany przesłaniające nieestetyczne widoki oraz niskie obrzeża rabat bylinowych. Najbardziej rozpowszechnione na obszarze Puszczy Drawskiej były ogrodzenia drewniane. Ze względu na dostępność materiału zwykle stosowano sztachety sosnowe. Sztachety łatwo było zmienić więc trwałość nie była najważniejsza. Większą wagę przykładano do wyboru żerdzi i słupków. Stosowano żerdzie modrzewiowe, nieżywicowane i słupki dębowe, najlepiej z odziomków, czyli dolnych odcinków pni. Przęsła płotu miały zwykle ok. 4~5 m długości. Żerdzie łączono na co drugim słupku. Chcąc zwiększyć estetykę i trwałość ogrodzeń, sztachety niekiedy pokostowano olejem lnianym, malowano farbą olejną lub chociaż zużytym olejem. Przy majętniejszych domach stawiano płoty na podmurówkach kamiennych, a niekiedy również z murowanymi słupkami. Do dzisiaj przy wielu dużych gospodarstwach zachowały się ozdobne ceglane lub ceglano-kamienne słupy przy bramach wjazdowych. Już przed wojną w większych wsiach stosowano niekiedy ogrodzenia stalowe z dekoracyjnie kutymi elementami. Również dzisiaj najwłaściwsze jest stosowanie ogrodzeń drewnianych. Chcąc zachować tradycyjny charakter wsi należy z kolei unikać ogrodzeń betonowych i prefabrykowanych oraz siatek stalowych, zwłaszcza w częściach frontowych zagród.
Nawierzchnie Podobnie jak inne elementy wiejskich ogrodów również nawierzchnie miały tradycyjnie przede wszystkim spełniać rolę użytkową. Nawierzchnie podwórzy i ważniejszych dróg w wielu gospodarstwach były brukowane kamieniem polnym. W miejscach, nie obciążonych dużym ruchem, bruk łatwo zarastał trawą. Nawet dzisiaj na wielu podwórkach można dokopać się do starych „kocich łbów”, a ich odsłonięcie możne dać bardzo ciekawy efekt. W skromniejszych obejściach pozostawiano nawierzchnie gruntowe. W wiejskich ogrodach z reguły nie stosowano utwardzonych ścieżek. W warzywnikach ścieżki były orane razem z grządkami, zaś w ogródkach ozdobnych stosowano mocno ubite ścieżki gruntowe, dbając by nie przerastały chwastami. Tego typu nawierzchnie wymagały regularnej pielęgnacji. Chcąc współcześnie wykonać nawierzchnie pasujące do tradycyjnych ogrodów, ale dostosowane do dzisiejszych oczekiwań trwałości i łatwości utrzymania możemy posłużyć się kilkoma prostymi technikami. Musimy jednak pamiętać, że nawierzchnia nie powinna być zbyt ozdobna i dominować nad roślinami. 128