Inhoud PrachtVo
Colofon ISSN-1568-8968 Hoe het nu is
PrachtVondsten is een speciale uitgave van ‘Tussen Antiek & Verzamelen’ en wordt uitgegeven door ACB Media te Vlagtwedde
5
Uitgever Diana Wassing pay-off Na aanpassen
Voorwoord
Redactionele bijdragen van; Bernard van Noordwijk , Friedy en Gerrit Kamp
Abonnementen NL: € 19,95, West Europa: € 35,00
Daniel Riccio over zijn vingerhoeden
Overige landen Europa: € 55,00 Dit is voor 4 nummers, te verschijnen eind maart, juni, september en december. Losse nummers zijn te bestellen via: s.smit@acbmedia.nl Opzeggingen dienen uiterlijk 31 oktober 2011 schriftelijk of per email door ACB Media ontvangen te zijn.
Rekening informatie
6
ING 78.18.512 ten name van ACB Media te Vlagtwedde
Redactie en administratie ACB Media, Prachtvondsten Kraaikampweg 24, 9541 BR Vlagtwedde Telefoon: 0599- 345 770 Fax: 0599 -345 779 Administratrice Sandra Smit, Email: s.smit@acbmedia.nl Website: www.vingerhoeden.nl en later: www.prachtvondsten.nl KvK inschr.nr.: Groningen: 09097443
Advertentieverkoop:
12
Email Cloisonné op vingerhoeden
Anneke de Lange-Weesjes : a.delange@acbmedia.nl Anita Langes-Drenth : a.langes@acbmedia.nl
Deadlines Sluitingsdatum volgende (september)uitgave: woensdag 31 augustus 2011.
Opmaak Advanced Media te Veendam
16
Vingerhoeden uit Lapland
Drukwerk & Verzending Drukkerij Veldhuis bv te Raalte
Verzamelaarsplatform Prachtvondsten is aangesloten bij het Nationaal Verzamelaars Platform
Copyright 1985-2011: Uitgeverij ACB Media te Vlagtwedde. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopiëen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld. Evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid en/of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van
pv
dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geisoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
2
20
Evenemententips voor verzamelaars
ondsten
34
Porselein in Nederland Laat je versieren
22 36
24
Geschiedenis quilten, deel IV
Bloemen op Bijbelzilver
38
Winkeladressen
Palais Royal parelmoer
27
Winkel advie
30
C U LT U U RH I ST O RI S C H m a a n d b la d
39
Tussen Antiek & Verzamelen
Boekentips
3
NDE O E IE N VO L B M E LIN G E A VE R Z
pv
DECE M S PE C B E IA L
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
SCHOONHOVEN
ZILVERSTAD/KLOKKENDORP
ZILVERSTAD
BEZOEK ONZE (WEB)WINKEL LEKKERKERK
CADEAUDORP
Een unieke collectie antiek Nederlands zilver, verzamelobjecten, antieke en occasion sieraden. Grootste zilver- en juwelierscollectie van Nederland.
Duizenden verschillende items. Haven 1-13 Dagelijks nieuwe Schoonhoven aanwinsten. Tel. (0182) 38 26 51 info@rikkoert.nl www.rikkoert.nl
ME ISSEN SO − I L
\/
'Turk', porselein, circa 1745, 26 cm. Courtesy: privé collectie
SCHOONHOVEN/LEKKERKERK
18e eeuws porselein in hedendaagse architectuur 28 mei t&m 28 aug 2011 Meer info — kunsthalkade.nl K/-\dE / Kunsthal in /-\mersfoort
Vrijdag koopavond. Gratis parkeren nabij het Schoonhovense veer.
Expositie Verborgen Schatten, t/m 24 september 2011, Streekmuseum voor de Krimpenerwaard Iedere dinsdagmorgen werkt een groep vrijwilligers aan de registratie en documentatie van de textielcollectie. Naast lange onderbroeken, schorten, babyhemdjes etc. betreft dit ook een grote verscheidenheid aan oud handwerk. Deze zomer zijn de verborgen schatten van het depot tentoongesteld en kunt u genieten van de fraaie handwerkcollectie van het museum. Om de kunst van het handwerken weer eens op te frissen, kunt u bij bezoek aan de expositie Verborgen Schatten, een blanco lapje mee nemen. Borduur, haak of brei uw eigen lapje en lever deze weer in bij het museum. Zou het lukken om van al deze kunstwerkjes de langste handbewerkte lap ter wereld te maken en in het Guiness Book of Records te komen? Streekmuseum voor de Krimpenerwaard IJsseldijk 312 2922 BM Krimpen aan den IJssel
www.streekmuseumkrimpenerwaard.nl
Denkt u met ons mee? Beste lezers, Op elke redactie wordt er van tijd tot tijd gediscussieerd over de koers van een blad. Op zich een gezonde situatie natuurlijk. Om actueel te blijven en u als lezer te kunnen blijven boeien willen we graag weten waar uw interesses liggen. En om het blad te kunnen blijven bekostigen proberen we vanzelfsprekend ook nieuwe lezers te trekken door de inhoud zo gevarieerd mogelijk te maken. Begrijpt u me goed, de basis van PrachtVondsten zal nog lange tijd uit alle mogelijke soorten vingerhoeden bestaan.
En toch is er geleidelijk een dilemma aan
Verder zou ik u nog op 2 dingen attent willen
het ontstaan op onze redactie. Dat u volop
maken.
geïnteresseerd bent in vingerhoeden en het
1. In het hart van deze PrachtVondsten
antieke naaigerei, dat is bekend bij ons. Maar
bevindt zich weer een overzicht met evene-
breidt uw interesse zich daarna meer uit
menten. Dit keer hebben we er meer tijd en
richting alle mogelijke textiele werkvormen.
aandacht besteed zodat de evenementen
Of….wordt u juist meer geboeid door mate-
waarschijnlijk beter aansluiten bij uw
rialen als porselein en zilver. Want ook over
interesses. Ook hebben we een overzicht met
porselein, goud en zilver valt ongelooflijk veel
interessante en passende tentoonstellingen
te vertellen. Zelf denken wij dat het een het
toegevoegd. Voor een fijne en wellicht boei-
ander niet hoeft uit te sluiten. Vandaar dat wij
ende dag uit.
in de afgelopen uitgaven aan beide richtingen redactionele aandacht hebben besteed.
2. Eindelijk is het zover….in de maand
Omdat we u niet teleur willen stellen, nodi-
augustus gaat onze website bouwer na zijn
gen we u van harte uit, ons te laten weten
welverdiende vakantie aan de slag met een
welke richting uw voorkeur heeft. Dat kan
eigen website voor PrachtVondsten. We
gratis en snel door een email te sturen naar
zijn heel benieuwd en we gaan er vanuit
redactie@prachtvondsten.nl
dat de nieuwe site eind augustus ook voor
Ook zullen we een aantal lezers onder u in
uw gebruik klaar is. Dan kunnen we u ook
september opbellen om een kort lezerson-
tussen de uitgaven door extra informeren
derzoek met u door te nemen. Dan horen
over vingerhoeden, antiek naaigerei, textiele
tenslotte van u zelf waar uw wensen liggen
werkvormen…..of toch maar liever porselein,
betreffende PrachtVondsten.
(klein)zilver en goud?!
Voor nu….veel leesplezier en een heerlijke fijne zomer toegewenst! Geniet ervan! Diana Wassing
5
pv
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
Passie voor vingerhoeden Vingerhoeden worden al sinds jaar en dag
van vorm was ook het overwegen waard. Ik
internationaal gewaardeerd en verzameld. Zo
zocht een thema waarvan de vorm zich zou
kwamen we onlangs in contact met de Amerikaan
lenen voor een vingerhoed en kwam op de
Daniel Riccio, een kunstenaar die al ruim 25 jaar
uil. Ik voegde de vorm van de uil samen met
van vingerhoeden ware kunstwerkjes maakt.
de taps toelopende vorm van de vingerhoed.
Hieronder vertelt hij zelf over zijn passie voor de
Daarna voegde ik details toe om de uil verder
vingerhoed.
te definiëren en textuur om de oppervlakten te verrijken. Ik deed mijn uiterste best om de
“In de vroege 80-jaren raakte ik geïnteres-
vorm simpel en eenvoudig te houden. Er zijn
seerd in vingerhoeden maken. Vingerhoeden
geen open ruimtes. Uitstekende delen zoals
maken is een vaardigheid waar traditionele
poten en vleugels zijn plat gemaakt en tegen
metaal smeden trots op zijn en ik wilde ook
het oppervlak bevestigd. Je kunt dat zelf ook
graag onderdeel worden van dit erfgoed.
doen door je armen en benen op te vouwen
Mijn eerste vingerhoeden waren echte
en ze tegen je lichaam te houden om minder
gebruiksvoorwerpen. Waren in het begin
ruimte in beslag te nemen. De Japanners
de functionaliteit van de vingerhoeden
hebben dit concept tot kunst verheven met
mijn uitgangspunt, later leek het mij een
hun Netsuke snijwerken. In dezelfde stijl
goed idee om meer nadruk te leggen op het
heb ik van de brulkikker, de olifant en de
visuele aspect. Ik begon de vingerhoed als
schildpad vingerhoeden gemaakt.
een artistieke uiting te zien.
Op een dag opperde een attente klant een
Het decoreren van de oppervlakte was een
suggestie voor een nieuwe vingerhoed.
manier om meer visuele waarde toe te voegen aan de vingerhoed. Het veranderen
pv
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
6
diorama. De bovenkant van de vingerhoed bestaat uit een vlot van leliebladeren. Er zit een kikker bovenop en er steekt een boomstam bovenuit om aan te geven dat dit een “Maak een vingerhoed die lijkt op een klosje
nieuw moeras is. De zijkant van de vinger-
garen”. Ze had gelijk. Een vingerhoed is nauw verwant aan naaigerei. Ik ging aan het werk met dit idee en kwam uit bij de Singer Naaimachine vingerhoed. Ik gaf de allereerste aan haar. Het was ook rond deze tijd dat de interesse van een vertegenwoordiger van
hoed is opgemaakt in laag reliëf en illustreert de vijver onder de lelies. De regenwoudvingerhoed was ook een overgangsontwerp. Deze ging net een stapje verder en liet de bovenkant van de vingerde Smithsonian ’s catalogus gewekt werd
hoed verder uitdijen boven het lichaam van
in enkele van de nieuwe ontwerpen. Ik
de vingerhoed. Een toekan en boom staan
kreeg een aanvraag voor een vingerhoed die
vrij bovenop de vingerhoed, waardoor deze
geschikt zou zijn voor de voorjaar catalogus.
fungeert als basis. Vele ontwerpen volgden
Ik had een paar ideeën en diende deze in als schetsen. Eén tekening werd geselecteerd
vanwege het romantische gebruik van bloemen(rozen en vergeet-mij-nietjes). Ik werkte deze vingerhoed verder uit en
in deze stijl. Daarbij werden de bovenkanten
creëerde zo de Rozen Vingerhoed.
steeds hoger en breder.
De Nationale Flora en Fauna Federatie had
Ik heb vele ideeën geïntroduceerd in de
een andere invalshoek. De Kikker/vijver
vervaardiging van mijn vingerhoeden. Kleine
vingerhoed werd ontworpen om geld in te
veranderingen in de filosofie hebben geleid
zamelen voor behoud van de moerassen.
tot uitgesproken stijlen in de vingerhoeden.
Deze vingerhoed nam de vorm aan van een
Ik houd ervan om unieke stukken te maken.
7
pv
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
Dit is een tijd waarin ik luister naar mijn innerlijke stem, en waarin ik meer uitgebreide composities verken en de grenzen van mijn expertise opzoek. De uiteindelijke resultaten zijn dan meer kunst dan gebruiksvoorwerp. Het onderwerp kan dan heel gevarieerd
als basisvorm.
zijn: teddy beren, acrobaten, zeeschappen,
Momenteel ben ik al 25 jaar bezig met vinger-
speelgoed maar eigenlijk kan het van alles
hoeden maken. Er zijn veel experimenten en aanpassingen in mijn aanpak geweest. Al met al is mijn werk toch herkenbaar gebleven. Als het een Riccio ontwerp is, dan ziet het er ook uit als één.
zijn. Mijn ideeën komen uit allerlei hoeken en de mogelijkheden zijn eindeloos, maar er is ook een keerzijde. Er gaat ontzettend veel tijd zitten in deze exotische vormen. Maar hoe ingewikkeld al deze ontwerpen ook lijken te zijn, ze hebben allemaal een vingerhoed
Over brons Brons is een legering van koper en andere
pv
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
metalen. Een metaal legering is een manier
8
om de inzetbaarheid te verbeteren. Bronzen worden in verschillende verhoudingen gemixt wat effect heeft op de sterkte, werkbaarheid en kleur. De kennis en de techniek van het brons maken is iets wat al duizenden jaren onderdeel uitmaakt van
nemen. Ik gebruik verschillende soorten was
onze beschaving. Door haar schoonheid,
met elk zijn unieke eigenschap. Sommige
duurzaamheid en werkbaarheid is het altijd
zijn hard en kunnen bewerkt worden met
een populair metaal geweest voor het maken
kleine mesjes, niet veel anders dan je hout
van kunstwerken. Ik maak vingerhoeden
zou bewerken. Andere zijn weer kneedbaar
tot kunstwerken. Om de traditie in ere te
als toffee, en kunnen vormgegeven worden
houden, maak ik ze in brons.
met de vingers in vloeiende vormen als bijvoorbeeld bloemen. Alle was kan gesmol-
Een nieuw ontwerp maken
ten worden. Vele kleine onderdelen kunnen
Als ik een nieuw ontwerp begin, maak ik
samengesmolten worden tot een complex
eerst een model in was. Een model maken
geheel. De creatieve mogelijkheden zijn
is een zeer precies werkje dat stap voor stap
eindeloos. Veel tijd en moeite wordt besteed
moet gebeuren en vele uren in beslag kan
aan het concept en het ontwerp voor het model maken begint. Soms werk ik maanden aan een ontwerp voor het daadwerkelijk op de werktafel komt te liggen.
Het giet proces Als een wasmodel gecompleteerd is, voeg ik wassen staafjes toe die het model rechtop houden en kanaaltjes vormen in de mal. Deze kanaaltjes worden poorten genoemd. Deze hele constructie wordt dan in een lege roestvrijstalen kan gezet, ongeveer zo groot als en lijkend op een koffiekan. Dan mix ik gips tot
pv
ongeveer de dikte van pannenkoekenbeslag
9
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
en giet dat over het model totdat deze
die zo ontstaat in de mal is een exacte replica
volledig is ondergedompeld. Na ongeveer 10
van het originele model, en de poorten zijn
minuten begint de mix hard te worden. Nu
nu lege doorgangen. Deze techniek wordt
hebben we een mal. De mal wordt dan verhit
aangeduid als de “verloren was�methode.
in een over tot een temperatuur van 1325 F.
Nu is de mal klaar om het brons te ontvan-
of wel 718 C. Binnenin de mal smelt dan de
gen. Ik verhit mijn brons tot ongeveer 2000
was en stroomt eruit via de poorten. De holte
F of wel 1093 C. Bij deze temperatuur is het
pv
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
10
een dikke vloeistof. Ik zorg ervoor dat ik mijn trechter zo positioneer dat het vloeibare brons door dezelfde paden naar binnen kan stromen als waar de gesmolten was door naar buiten stroomde. Om de fijne details van mijn werk te bereiken wordt het brons niet alleen gegoten maar onder grote druk in de
patineerlagen worden aangebracht om de
mal geperst door het gebruik van een grote
achtergrond te kleuren of verrijken. Het
centrifuge. Nadat het metaal geĂŻnjecteerd is
stuk wordt afgemaakt door een tweede
wordt de mal gekoeld totdat het te hanteren
polijstbeurt. Als laatste kan een lak worden
is. Om het stuk in de mal te bereiken wordt
aangebracht om de aangebrachte accenten te
erop gehamerd zodat het gips breekt. De
beschermen. Voor meer informatie over het
metalen poorten worden eraf gezaagd en het
hoe en waarom achter het maken van mijn
stuk wordt zorgvuldig schoongemaakt en
vingerhoeden kunt u kijken op de website
geschuurd. Daarna wordt het gepolijst. Dit
onder het kopje About Riccio Thimbles�
brengt de accenten naar boven en onthuld de schoonheid van metaal. Verschillende
www.danielriccio.com
11
pv
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
Cloisonné Tekst en foto’s: Friedy en Gerrit Kamp
Rusland maakt gebruik van gedraaide metalen draadjes
Wie kent ze niet: de prachtige sierschalen en vasen
kleur schitterend contrasteerden met het
in Chinese restaurants, vervaardigd van koper en
goud.
als een mozaïk versierd met allerlei afbeeldingen. Deze techniek noemen we: cloisonné.
Rond 900 na Chr. gebruikten de Byzantijnen
Cloisonné is een op zichzelf staande kunst en
dezelfde techniek, eveneens op gouden
kan niet zondermeer gerangschikt worden onder
voorwerpen; zij waren het, die voor het eerst
emailleerwerk, want ook porselein kent cloisonné
een soort glaspasta verwerkten, dat tussen de
en daar komt geen email aan te pas. Het Franse
dijkjes aangebracht werd. Bij het branden op
woord ‘Cloison’ betekent gewoon ‘dijk’ en daarmee
hoge temperaturen smolt de pasta, hechtte
wordt reeds aangegeven, dat er opstaande rand-
zich aan het metaal en na het afkoelen schit-
jes, tussenschotjes, op een voorwerp aangebracht
terden de kleuren in hun volle pracht net als
worden, waardoor er open vlakjes ontstaan, die
bij goud.
opgevuld kunnen worden met allerlei kleuren email. Het uitzettings en krimpingspercentage bij
Het is niet bekend wanneer de techniek naar
het branden en afkoelen moet gelijk zijn aan dat
China gebracht is, men vermoedt zelfs, dat
van het materiaal waar op geëmailleerd wordt.
de Chinezen het zelf ontwikkeld hebben. Zij
Kunstenaars gebruiken het liefst koper als onder-
gebruikten namelijk al heel vroeg koperen
grond terwijl edelsmeden zilver of goud gebruiken.
draadjes in porselein, om de verschillende
Overigens, email voor cloisonné wordt heden ten
glazuurkleuren van elkaar te scheiden.
dage voornamelijk in poedervorm verwerkt.
In Limoges, Frankrijk, ontwikkelde zich de cloisonné techniek reeds vanaf de 12e eeuw.
De geschiedenis van het cloisonné gaat terug
Zij gebruikten het, net als de Chinezen,
tot het oude Egypte, waar men reeds gouden
allereerst voor porselein, maar ook koperen
voorwerpen vervaardigde met de boven
voorwerpen zijn bekend. Ongeveer 1500
beschreven tussenschotjes en vervolgens
na Chr. werd emailpoeder ontwikkeld, dat
de open vlakjes opvulde met edelstenen in
hetzelfde uitzettingscoëfficient had als zilver
de kleuren terra, wit en lapis lazuli, die qua
en koper.
pv
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
12
Het meeste cloisonné stamt echter uit China,
Vierde stap: het mengen van de kleuren,
en vormt reeds eeuwen lang een deel van de
die elk een grote hittebestendigheid moeten
Chinese cultuur. Vooral de 1-1,5 meter hoge
hebben.
vazen oogsten bewondering. Het vervaardigen van cloisonné bestaat uit meerdere
Vijfde stap: Het zorgvuldig vullen van
stappen:
de open vlakjes (cellen genaamd) met de kleuren, dit is het belangrijkste werk. De
Eerste stap: Het vormen van het voorwerp
kleuren met de hoogste smelttemperatuur
uit metaal; voornamelijk koper of zilver. Voor
worden het eerst verwerkt. Na het opbrengen
juwelen wordt nog steeds goud gebruikt.
van iedere kleur wordt het voorwerp steevast eerst in een emailoven gebrand. Iedere kleur wordt in minimaal drie lagen opgebracht. Om een goed resultaat te bereiken, gaat het object dus vele malen de oven in, telkens na het aanbrengen van een nieuwe laag. Zodoende kan een siervoorwerp wel tot vijftien keer de oven ingaan! Tijdens dit lange proces van steeds maar weer kleuren aanbrengen en op hoge temperaturen branden, kan er heel veel mis gaan. Juist daarom getuigt cloisonné werk van groot vakmanschap.
Tweede stap: Het buigen van de metalen draadjes tot een vorm; meestal gebeurt dit met de hand. Dit is een uiterst precies en tijdrovend werk: hiermee wordt immers het patroon bepaald.
Zesde stap: Het schuren (met de hand) tot het gehele oppervlak geëgaliseerd is en gelijk is aan de hoogte van de draadjes.
Derde stap: Het solderen of lijmen van deze voorgevormde draadjes op het betreffende object. Ook dit behoort zéér accuraat te gebeuren. Vaak wordt het hele patroon van draadjes ingebed in een onderlaag van email op het voorwerp.
Lak met karaktertekens.
Zevende stap: Het geheel polijsten tot er een
snel als decoratie ging aanbrengen op allerle
glanzend oppervlak ontstaat.
voorwerpen. De vroegste decoratie met lak was zwart en rood. Eerst gebruikte men klei
Achtste stap: Het uiteindelijke vergulden,
als ondergrond, later hout. Tegenwoordig
waardoor het cloisonné zijn bijzondere
kunnen allerlei materialen gebruikt worden
uitstraling verkrijgt.
voor dit werk. Er worden zelfs meubels van gemaakt. U heeft vast wel eens in een
Vele voorwerpen van cloisonné zijn kunstige
Chinees restaurant een tafeltje, een grote
meesterstukjes; zó mooi, zó verschillend en
vaas of een schaal van rode lak gezien.
bovendien zeer gecompliceerd. De kunste-
De meest bewerkelijke techniek heet qié-
naars leggen een perfectionisme aan de dag,
hóng, rood laksnijwerk. Daarbij bedekken tot
waarmee zij zichzelf blijkbaar iedere keer
wel honderd flinterdunne laklagen het object
weer in precisie en creativiteit overtreffen.
waarin sierlijke, vaak ingewikkelde patronen uitgesneden worden. Kunstenaars laten zich
Chinese lak
graag inspireren door oude bronzen
Vaak wordt cloisonné gecombineerd
vazen, die door hun grote variatie en
met rode, Chinese lak. Ook dit is
ingewikkelde patronen zich uitstekend
een zeer oud procédé; de oudst
lenen als voorbeeld voor laksnijwerk.
bekende voorwerpen dateren
Vandaag de dag word het beroep van
van omstreeks 430 v. Chr. De lak
laksnijwerk hoofdzakelijk nog in Bejin
wordt, net als rubber, als sap uit
uitgeoefend.
een boom gewonnen. Deze bomen groeien alleen in China en Japan.
Het verzamelen van cloisonné en
Aanvankelijk werd het gebruikt
Chinees lakwerk is op zich een boei-
om voorwerpen, zoals kruiken van
ende hobby. Voor de vingerhoedverzamelaar
zowel klei als ook hout, waterdicht te maken.
is er eveneens een zeer grote keuze van beide
Aangezien de structuur van het materiaal
materialen te vinden. Let eens op de kleur-
zacht en glanzend was, gebruikte men het
rijke motieven en zorgvuldig aangebrachte
ook om oppervlakken glad te maken. De
cloisons. Als dit werk in Europa vervaardigd
glans was echter zo mooi, dat men het al
zou worden, zouden de vingerhoeden een
pv
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
vermogen kosten!
14
Etruskische kunst, in Duitsland vervaardigd. Tombak, verguld.
Een voorbeeld van Russisch cloisonnĂŠ op edelmetaal, zilver, verguld.
Typisch voor Limoges is de ronde top.
Waarschijnlijk ook een vingerhoed uit Limoges.
Alleen email tussen het draadwerk aangebracht geeft een transparant effect.
Duidelijk is te zien, hoe het draadje gebogen werd.
15
pv
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
Vingerhoeden uit Laplan d Tekst en foto’s: Friedy en Gerrit Kamp
Een enthousiast vingerhoedverzamelaarsechtpaar uit Finland, Martti en Irja Helsilä, heeft veel moeite gedaan om meer te weten te komen over in Lapland gebruikte vingerhoeden. Hoe meer zij zochten, hoe meer bleek, dat er van deze gebruiksvoorwerpjes eigenlijk niets bewaard gebleven is. Wel zijn er in de loop der jaren vele moderne vingerhoeden verschenen, die echter meer als souvenir zijn gedacht. Zelf bezitten zij ongeveer 65 vingerhoeden uit Lapland. Hun zoektocht hebben zij in dit artikel verwoord. Martti en Irja verzamelen ondertussen vijfentwintig jaar en reizen nogal veel. Daardoor hebben zij veel kennis opgedaan over allerlei makers in diverse landen. Finland werd circa 2000 jaar geleden reeds
schoeisel geheel zelf. Naalden en vingerhoe-
door de Laplanders bewoond. De Romeinse
den moeten door hen dan ook al in een vroeg
geschiedschrijver Tacitus noemde hen in 98
stadium gebruikt zijn.
na Chr. al. Dit nomadenvolk trok aanvan-
Het ligt voor de hand dat de eerste vingerhoe-
kelijk achter de dieren aan; nu echter trekt
den uit leer bestonden, want in de gebieden
men niet meer maar leeft van visserij jacht
waar de Laplanders zwierven, kwamen geen
en rendierteelt. Doordat het van oorsprong
metalen voor. En als men al over metalen
een trekkersvolk is, komen ze niet alleen in
beschikte vervaardigde men daar liever
Finland maar tevens in Noorwegen, Zweden
wapens van om zich tegen de wolf of beer
en Rusland voor. In totaal praten we over 40
te kunnen weren. Voorbeelden van leer zijn
000 tot 70 000 personen. De Noren noemen
niet bekend; waarschijnlijk omdat leer snel
hen “Fin”, de Zweden “Lap” en de Finnen
verteert.
noemen hen “Lappalainen” of “Saamelainen”. Zij zelf noemen zich Samen. Men beschikt
Been zou ook nog een mogelijkheid kunnen
over een eigen taal met maar liefst negen
zijn, maar ook daar zijn nooit voorbeelden
dialecten. Ook hebben zij eigen zeden, gewoonten en een geheel eigen cultuur. SUBKOP gebruik van vingerhoeden De Italiaanse geschiedschrijver Acerbi verhaalt dat de Lappen zeer arm waren en eenvoudig gekleed door het leven gingen. Daarin is veel veranderd, want hun huidige kleding is erg kleurrijk. Zij
pv
maakten hun kleding en
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
16
van opgedoken. Het ligt ook niet zo voor de hand, want runderen en paarden kwamen bij de Lappen nauwelijks voor. En voor de beer had men teveel ontzag; men zag hem als een soort god. Er zijn wel sieraden, armbanden en amuletten van berenbeen bekend. De Eskimo’s daarentegen gebruikten wel
Zilver Irja
naairingen van been, maar bij de Laplanders ontbreekt tot op heden elk bewijs. SUBKOP Sormikota Een heel speciale vorm is een ’sormikota’ wat vrij vertaald “vingertent” betekent. Het is een uit gelooid rendierleder vervaardigde huls, met plantaardige verf geverfd; het garen waarmee de beide einden bijeen gehouden worden, is versterkt met was. Dit is wel door de Lappen als vingerbeschermer gebruikt. Op de foto zijn twee exemplaren te zien, de rechter stamt uit begin 1900 en is ongeveer drie jaar lang gebruikt. In de loop der jaren doken wel vingerhoeden van berkenbast en rendierhoorn (zie foto’s)
Met Staaltop 19e eeuw
op. Voor zover mij bekend, zijn deze voor de toeristen gemaakt en nooit echt gebruikt. Het bijzondere hieraan is echter dat de vingerhoeden van rendierhoorn gegraveerd zijn met oude symbolen van de Samense goden. Voor hen hadden de dieren een ziel en zij aanbaden de zon, de maan en andere natuurverschijnselen. Er bestaan nu nog een paar priesters, of sjamanen, die deze godsdienst doorgeven. Sommigen zien hen als tovenaars, anderen als genezers. Rookkwarts
De afgebeelde vingerhoeden met deze gravures zijn in het meest noordelijk gelegen dorp van Finland, dus dichtbij de Noordpool gemaakt. Martti en Irja Helsilä Finland
17
pv
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
Boot
Maan
Hoorngod
Rendier kalf
Shamaan drum
Idool
pv
Jachtgod
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
Sneeuwkristal
18
Vis
Rendierhoorn zilvertop
Vogels
Zandsteen
Zon
Labradorit
Dondergod
Rendier
19
pv
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
EVENEMENTENTIPS VOOR VERZAMELAARS JULI AUG. SEPT.
Staphorst Beekbergen Selb (Duitsland) Staphorst Beekbergen Brugge (Belgie) Brugge (Belgie) Staphorst Beekbergen Barneveld Barneveld Zwiep Brugge (Belgie) Zwiep Brugge (Belgie) Beekbergen
Wo. 03-08 Do. 04-08 Za. 06-08 Wo. 10-08 Do. 11-08 Za. 13-08 Zo. 14-08 Wo. 17-08 Do. 18-08 Vr. 19-08 Za. 20-08 Za. 20-08 Za. 20-08 Zo. 21-08 Zo. 21-08 Do. 25-08
Vr. 02-09 Bunschoten Landwinkel en Handwerkfestijn 033-4564457 Schenkerij De Kastanjeboom Za. 03-09 Bleiswijk Floraholland Mega hobbyfestival 035-6565393 Za. 03-09 Bunschoten Landwinkel en Handwerkfestijn 033-4564457 Schenkerij De Kastanjeboom Zo. 04-09 Bleiswijk Floraholland Mega hobbyfestival 035-6565393 Zo. 04-09 Bunschoten Landwinkel en Handwerkfestijn 033-4564457 Schenkerij De Kastanjeboom Vr. 09-09 Rijswijk Darling Market Crea Weekend 070-3075900 Za. 10-09 Rijswijk Darling Market Crea Weekend 070-3075900 Zo. 11-09 Rijswijk Darling Market Crea Weekend 070-3075900 Zo. 11-09 Rijswijk Museum Rijswijk Textielmarkt 070-3903617 Wo. 14-09 Schellinkhout Kantklosschool Wijdenes Opendag 0229-503197 Vr. 16-09 Venray Evenementenhal Crea Weekend Najaar 0478-519790 Za. 17-09 Venray Evenementenhal Crea Weekend Najaar 0478-519790 Za. 17-09 Gent (Belgie) Flanders Expo Int.beurs poppen en beren 0578-628767 Zo. 18-09 Venray Evenementenhal Crea Weekend Najaar 0478-51979 Zo. 18-09 Gent (Belgie) Flanders Expo Int.beurs poppen en beren 0578-628767 Za. 24-09 Deventer Lebuinuskerk Hobbyfestival, antieke 035-6565393 poppen verkoopexpositie Za. 24-09 Doesburg Grote Kerk Doesburg Nat. Textiel/ en Vezelmanifestatie 015-2562051 Zo. 25-09 Bonheiden (Belgie) Krankhoeve Kantmarkt 0032-(0)15-525675 Vr. 30-09 Hardenberg Evenementenhal Crea Weekend Najaar 0523-289898
OKT.
Deventer Den Burg Beekbergen Deventer Beekbergen Beekbergen Beekbergen Deventer
Za. 02-07 Wo. 06-07 Do. 07-07 Za. 09-07 Do. 14-07 Do. 21-07 Do. 28-07 Za. 30-07
Grote Kerkhof Parkstraat rondom Herv. Kerk Grote Kerkhof rondom Herv. Kerk rondom Herv. Kerk rondom Herv. Kerk Grote Kerkhof
Brocante a/d IJssel 0570-600186 Dag van de Ambachten 0222-312421 Veluwse Avondmarkt www.veluwseavondmarkt.nl Brocante a/d IJssel 0570-600186 Veluwse Avondmarkt www.veluwseavondmarkt.nl Veluwse Avondmarkt www.veluwseavondmarkt.nl Veluwse Avondmarkt www.veluwseavondmarkt.nl Brocante a/d IJssel 0570-600186
centrum rondom Herv. Kerk Binnenstad en fabriek centrum rondom Herv. Kerk Walplein Walplein centrum rondom Herv. Kerk De Veluwehal De Veluwehal Zwieps Lokaal Hallenzalen Belfort op de Markt Zwieps Lokaal Hallenzalen Belfort op de Markt rondom Herv. Kerk
1e Staphorstdag 0522-464718 Veluwse Avondmarkt www.veluwseavondmarkt.nl Porseleinmarkt 0049-(0)92-8788312 2e Staphorstdag 0522-464718 Veluwse Avondmarkt www.veluwseavondmarkt.nl Brugse Kantdagen 0032-(0)50-330072 Brugse Kantdagen 0032-(0)50-330072 3e Staphorstdag 0522-464718 Veluwse Avondmarkt www.veluwseavondmarkt.nl Hobbyfestival 035-6565393 Hobbyfestival 035-6565393 Brocanteweekend 0180-317379 Int. Beurs poppen en beren 0578-628767 Brocanteweekend 0180-317379 Int. Beurs poppen en beren 0578-628767 Veluwse Avondmarkt www.veluwseavondmarkt.nl
Za. 01-10 Zo. 02-10
Hardenberg Hardenberg
pv
Evenementenhal Creaweekend Evenementenhal Creaweekend
0523-289898 0523-289898
PrachtVondsten wenst u
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
20
TENTOONSTELLINGEN / EXPOSITIES Plaatsnaam
Museum
Amersfoort
Kunsthal KAdE
Informatie 033-4225030
Soort Tentoonstelling
Datum
18e-eeuws porselein
t/m 28 aug.
in hedendaagse architectuur
Amsterdam
Hoezo Tuttig?
Tassenmuseum Hendrikje 020-5246452
t/m 11 sept.
Arnhem
Openlucht museum
026-3576111
Kleur bekennen
Bellingwolde
Museum
0597-531509
Duikvlucht, Quilttentoonstelling
t/m 30 okt. 21 aug. t/m 1 okt.
Brugge (Blg)
Kantmuseum
0032-(0)50-330072
Expositie Kant
t/m 31 dec.
Delden
Zoutmuseum
074-3764546
Kantexpositie
t/m 25 juli
Delft
Museum Paul
015-2124206
Traditie en vernieuwing, keramiek
Tetar van Elven
Den Haag
Gemeente museum
Dordrecht
Huis van Gijn
070-3381111 078-6398200
t/m 30 okt.
Pablo Picasso, affiches en keramiek
t/m 11 sept.
Tussen de Lakens
t/m 11 sept.
Giethoorn
Museum de Oude Aarde
0521-361313
Van Mammoet ivoor tot Kunst
Goes
Museum de Bevelanden
0113-228883
DiverseDamesDecorerenDroogDoeken t/m 11 sept.
Grou
Mineralogisch Museum
0566-623636
Quilt ontmoet Steengoed
t/m 31 okt.
Haarlem
Teylers Museum
023-5160960
Jurriaan Pool, Zilversmid
t/m 25 sept.
Hardinxveld-
De Koperen Knop
0184-611366
Hollandse Souvenirs
Heerlen
Thermenmuseum
045-5605100
Romeins Glas
t/m 28 aug.
Horst
Museum de Kantfabriek
077-3981650
Het tafelkleed vertelt
t/m 25 sept.
Kapelle
Fruitteeltmuseum
0113-344904
Quilts met fruitmotieven
Krimpen a/d IJssel
Krimpenerwaard
0180-514866
Verborgen Schatten, Handwerkcollectie t/m 24 sept.
t/m 1 aug.
17 sept.
Giessendam
t/m 30 jan.
Leens
Verhildersum
0595-571430
Mode en het Groninger Platteland
Leeuwarden
Keramiek Museum
058-2948958
Gelukssymbolen op Chinees Porselein
Leiden
Wevershuis
071-3010687
De Uitdaging, tentoonstelling Quilts 13 aug. t/m 18 sept.
Meliskerke
World of Silk Galerie
0118-593305
1000 kraanvogels voor Japan
Middelburg
Zeeuws Museum
0118-653000
Sits, Grein en Bombazijn, vergeten stoffen t/m 1 dec.
Oldenzaal
Museum Palthehuis
0541-513482
Kant in Oldenzaal
t/m 29 aug.
Ravenstein
Museum voor Vlakglas
0486-411155
Glas en Loodramen
t/m 31 dec.
Ravenstein
Museum voor Vlakglas
0486-411155
Emaille panelen, objecten en sieraden
t/m 31 dec.
Rijswijk
Museum Rijswijk
070-3903617
Textiel biĂŤnnale
t/m 11 sept.
Sebaldeburen
Quilt Atelier v/d Horst
0594-612079
Overzicht tentoonstelling
t/m 30 sept.
Slochteren
Fraeylemaborg
0598-421568
Tradities rond trouwen
Tegelen
Keramiekcentrum
077-3260213
Breekbare Waar
t/m 11 sept. t/m 30 okt. t/m 10 okt.
t/m 23 okt. 4 sept.
Tiendschuur Thorn
Abdijkerk
Hoogadellijke Kant. Jan Geelen collectie t/m 30 okt.
Tilburg
Textielmuseum
013-5367475
Bloemmotieven in tafeldamast
Tilburg
Textielmuseum
013-5367475
Hete Harten Koele Koppen
t/m 31 dec. t/m 20 aug.
Veenwouden
De Schierstins
0511-472937
Textiele Kunst TeXui
Weert
Gemeentemuseum
0495-531920
Gebakken Vroomheid
Wijk aan Zee
Burg. Rothestr.
0251-375800
Quiltdiva’s
Zandeweer
Anneke Tuitman
0595-435538
Quilts Kieken
Zeist
Slot Zeist
030-6921704
Impressions of Indonesia
Zoetermeer
Stadsmuseum
079-3164735
Mona Lisa Mania
t/m 6 nov.
t/m 4 sept. 19 aug. t/m 30 sept.
u een zonnige zomer toe! 21
t/m 4 sept. t/m 11 sept.
pv
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
‘LAAT JE VERSIEREN!’
Lustrum Nederlandse Vereniging voor Kostuum, Kant, Mode en Streekdracht
Onder het motto ‘Laat je versieren!’ viert de
Versieren
NVKKMS binnenkort haar tweede lustrum. Tien
Kleding zonder enige versiering is er amper.
jaar geleden fuseerde de toenmalige Nederlandse
Door de eeuwen heen, in de westerse en
Kostuumvereniging voor Mode en Streekdracht
niet-westerse culturen, hebben we kleding
(opgericht in 1980) met Het Kantsalet, dat al in
altijd net iets extra’s willen geven: sierende
1925 was opgericht. De vereniging verbindt kleine
toevoegingen die kunnen bestaan uit gebruik
en grote verzamelaars, studenten en belangstel-
van gepatroneerde stof, vouwen, stroken,
lenden die zich vanuit hun hobby of beroep met
gaten of een speciale techniek, bijzondere
kleding en kleedgedrag bezighouden. Op 23 en
materialen, vormen en motieven. Door die
24 september wordt in Gorinchem een feestelijk
versieringen proberen we onszelf en de ander
samenzijn georganiseerd door en voor de leden.
te veroveren! Het woord ‘veroveren’ is daarbij een synoniem van ‘versieren’ geworden.
Versiering bij de Miao in Guizhou in China, foto Frank Alberts.
Tijdens het 10-jarig bestaan van de NVKKMS
vinden voor hedendaagse kledingontwerpen.
zijn de schijnwerpers gericht op het feestelijk
De vereniging heeft een ontwerpwedstrijd
versieren van kostuums.
voor de modeafdelingen van de ROC’s van Tilburg, Eindhoven, Rotterdam en Hilversum
Activiteiten
uitgeschreven waarvan de winnaars bij de
Op vrijdagochtend 23 september worden
show hun creaties laten zien.
de leden ’s ochtends feestelijk onthaald in Schouwburg De Nieuwe Doelen waar de
Informatie en opgave: www.nvkkms.nl
burgemeester van Gorinchem het lustrum officieel zal openen. Op beide dagen zijn er workshops in het Gorcums Museum en in Schouwburg De Nieuwe Doelen worden lezingen houden en ‘kennis en kunde’ uitgewisseld. Ook is er een vraagbaak op het gebied van handwerktechnieken dan wel behoud en beheer van textiel. De zaterdagmiddag wordt feestelijk afgesloten met een show van bijzondere kleding met aspecten van kostuum, kant, mode en streekdracht met het thema Laat je versieren! Hierbij zullen de deelnemers het thema in al zijn facetten tonen. De vereniging vindt het erg belangrijk om jongeren te betrekken bij haar activiteiten. Ook zij kunnen in de vereniging inspiratie
Robe à la française, Collectie Amsterdam
Achttiende-eeuws geborduurd vest Detail robe à la française, Collectie Amsterdam
Collectie Ingrid Grunnill
BLOEMEN VERLEVENDIGEN ANTIEK BIJBELZILVER
Een 25-jarig herdenkingsfeest werd niet voor niks een zilveren jubileum genoemd. Voeg hieraan toe dat de mens aardiger en vrolijker wordt van bloemen, zodat de combinatie zilver met een bloemdecor een ideale versiering was voor kerkboekjes.
Tekst: Bernard van Noordwijk
In de zeventiende eeuw werd veel sluitwerk op kerkboekjes verfraaid met bloemmotieven. Bijbeltjes kregen – zij het sporadisch – zilveren sloten die met siernageltjes in bladvorm werden vastgezet. Het ornamenteren van boekbandjes ontwikkelde zich in de achttiende eeuw om in de negentiende tot een hoogtepunt te komen. Boekzilver werd voorzien van bijbelse of symbolische voorstellingen, maar de overhand kreeg toch aan de natuur ontleende versiering.
Bloemranken Romantische guirlandes waren zinnebeeld van nieuw leven en toewijding. Geleidelijke groei en zielsverrijking – betekenissen van zilver – verduidelijken meteen de verbintenis van bloemen en zilver op bijbelsloten.
Graveersel Mensen worden blij van bloemen. Tegenwoordig wordt zoiets pas erkend als er studie naar is gedaan. Het afgebeelde bijbeltje heeft sloten met gegraveerde florale motieven. Deze figuren zijn anno 1869 prachtig in beide zilveren sloten gestoken door Andries J. Nobel te Schoonhoven. Zilver symboliseerde standvastig vertrouwen.
Het afgebeelde exemplaar is hiervan een voorbeeld. Deze versiering kwam niet uitsluitend op kerkboekjes voor, ook op doosjes en kokers. Het patroon werd gewalst uit stroken van dun zilverplaat en afgekort op de gewenste lengte. In het midden van de negentiende eeuw werden deze decors praktisch aan de lopende band gemaakt en op de gewenste ondergrond gehecht. Schoonhovense zilversmeden als Littel, van Ewijck of Nobel vervaardigden dergelijk werk, maar ook Reitsma in Friesland. Het hier getoonde boekslot is anno 1858 gemaakt in Schoonhoven.
Patrones Anna In het atelier van Willem Roelfsema te Winsum werden boeksloten gemaakt, zoals op de bijgaande foto weergegeven. Zulk sluitwerk zag er opgewekt uit en werd omstreeks
pv
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
1860 in tamelijk grote aantallen vervaardigd.
24
op rijpheid en welvaart. Zilver was synoniem met voorspoed, kon het kwade vernietigen en zou demonen afwenden. In veel gevallen werden dergelijke decors louter gekozen om de schoonheid van het ontwerp…
Zo’n ajour bewerkte sluiting werd gedreven uit plat zilver en kreeg aan de achterzijde een verstevigingsstrip. In dit slot staat een bloem centraal, die vanwege de sterstructuur refereert aan de zon, maar ook aan koninklijke macht. In de spirituele symboliek verwijst de zon plus goud naar Christus en de maan plus zilver naar Maria. Maria’s moeder heette Anna en stond te boek als de moeder van het zilver. Sint Anna is sinds jaar en dag beschermvrouwe van de zilverwinning en de zilversmeden.
Opengewerkt Verfraaiing van bijbeltjes sloot nauw aan bij de ornamentiek van streeksieraden. In het Noorden werd veel waarde gehecht aan sierzilver met bloempatroon, dat terug te vinden is in accessoires bij de klederdracht. Hendrik van Giffen, zilversmid te Groningen maakte omstreeks 1795 een tasbeugel met identieke open decors als het afgebeelde boekslot. De uitstraling van onschuld en maagdelijkheid die aan zilver werd toegeschreven, gevoegd bij groeikracht, energie en optimisme dat aan bloemen werd toegedicht, combineert hier tot een feestelijk samenspel. Het patroon is
Tudorroos
uitzonderlijk vormgegeven, de bloem staat
Dergelijke kerkboeksloten werden verschil-
plukbereid en is zorgvuldig afgewerkt. Een
lende keren aangetroffen in bijbelzilver van
bijbeltje met dergelijk zilverwerk mocht een
de Zeeuwse eilanden. Middelburgse edel-
pronkstuk heten.
smeden hebben sluitingen gerealiseerd met dit geciseleerde bloemmotief, wel aangeduid
Zuinig met ere
als een ‘Tudorroos’. Het afgebeelde boekslot
In de veenkolonies werd spaarzaam
dateert van 1785 en is gemonteerd op een
omgegaan met luxe. Toch kwamen er
bijbeltje uit hetzelfde jaar. Vanaf de Middel-
kerkboekjes met zilver voor, die qua uiterlijk
eeuwen was de roos een uiting van vreugde,
niet onderdeden voor de bijbelversiering van
genegenheid, verlangen en werd beschouwd
de notabelen. Zilver betekende burgerlijke
als de koningin van de bloemen. Het roos-
welstand, ook in de turfstreek. In de tweede
motief in deze zilveren bijbelsluiting duidt
helft van de negentiende eeuw gebruikten
25
pv
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
werden geregeld in zilver uitgevoerd; wellicht werd dit gebedenboekje bij zo’n gelegenheid ooit cadeau gedaan.
edelsmeden als Jan, Hemmo en Cornelis Hemmes voor Drentse bijbelsloten dun zilverplaat, dat zij in twee laagjes modelleerden. In de onderste zilverlaag werden florale motieven aangebracht; er bovenop werd een geopende bloemkelk gemonteerd, zodat het er voornaam en indrukwekkend uitzag. Zoals de bloem zijn hoofd draait naar de zon, richt de mens zich naar het goddelijke licht. Mooi voor een bijbeltje, toch?
Jardinière Bloemen en zilver hebben bij veel beschavingen een belangrijke rol gespeeld. In het Oude Testament staan bloemen voor trouw en godgevalligheid, getuige de bloeiende staf van Aäron (Numeri 17 : 23). In de Azteekse kalender symboliseerde de bloem het artistieke en smaakvolle. In het taoïsme wordt bloesem in verband gebracht met mystieke verlichting. Een bloemenmand zoals hier afgebeeld, stond – met de hoorn van overvloed – in de christelijke symboliek voor vruchtbaarheid en weelde. In combinatie met de klassieke betekenis van zilver (rechtvaardigheid) had dit een bijbelse betekenis. Er staat immers: ”de uitspraken van een rechtvaardige zijn
Gebedenboekje Dit boekslotje is eind achttiende eeuw gemaakt in de Zuidelijke Nederlanden. Fraaie bloempjes zijn in het zilver gegraveerd, het ene met opgeheven kopje op een kaarsrechte stengel, het andere met kelkjes op gebogen steeltjes. De zilversmid heeft hiermee aangegeven dat bloemen verwijzen naar oprechtheid en buigzaamheid, maar ook naar kwetsbaarheid en vergankelijkheid. Deze eigenschappen, gepaard aan de gangbare interpretatie van zilver – ontvankelijkheid en intuïtie – vormden een gelukkige combinatie
pv
in kerkboeksluitingen. Communiegeschenken
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
26
als zuiver zilver…” (Spreuken 10 : 20). Een bekoorlijke uitleg van de bloemenmand, zoals hier aangebracht door de Leidse zilversmid Jac. Snarenberg in 1785.
Tenslotte Dit is een willekeurige greep uit het arsenaal bijbelzilver. Bijna zestig procent van alle Nederlandse boeksloten is geornamenteerd met bloemen, bladeren, bloemslingers of bladerrandjes. Andere figuren of voorstellingen in het zilverwerk werden heel vaak omlijst met florale motieven. En vrolijkten daarmee de monotonie van het doorsnee bijbelslot aanzienlijk op.
Parelmoer en Palais Royal Tekst en foto’s: Friedy en Gerrit Kamp
Een van de wonderlijkste materialen waar vingerhoeden en naaigerei van vervaardigd zijn, is wel parelmoer. De manier, waarop dit zijdezachte materiaal verwerkt werd, wekt alom bewondering. Voor zover we kunnen nagaan, is er nog nooit een object van parelmoer in die kwaliteit als vervalsing nagemaakt. Vele gebruiks- en siervoorwerpen komen we tegen, dus niet slechts naaigerei. Waar
van allerlei siervoorwerpen ontstond. Het was gedurende de tijd van verschillende koningen die alle onder invloed van de ‘Zonnekoning’ Lodewijk XIV naar pracht en praal streefden. Ook in Engeland komen we dit tegen. Objecten uit die periode zijn kunstvol, verfijnd, en van een ongekende schoonheid. Was het de gouden eeuw van die landen? Waarschijnlijk wel. Hier echter, in de lage landen, zien we de sporen van het Calvinistisch denken: sober, eenvoudig, functioneel; zeer zelden protserige tierlantijnen.
‘Palais Royal’ – Koninklijk Paleis Eind 18e eeuw. Het is 1780, kort vóór de
komen deze toch vandaan? De naam ‘Palais Royal’
Franse revolutie. Louis Philippe regeerde
valt, eventueel nog een paar jaartallen en dat was
in Parijs en onder zijn bewind vonden veel
het. Zou de kunst van dit type snijwerk misschien
veranderingen plaats. Hij bezat het Palais
geheel verloren zijn gegaan?
Richelieu, in 1634 gebouwd in opdracht van de gelijknamige kardinaal. Louis veranderde
We zijn er voor u nog eens in gedoken.
het, breidde het paleis uit met twee vleugels
Allereerst zien we, dat vooral in de late 18e
en legde mooie tuinen aan. Vervolgens doopte
eeuw in Frankrijk een bloeiende productie
hij het om in ‘Palais Royal’ – Koninklijk
pv
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
Boekje geopend
Rond 1810 bevond zich het centrum van parelmoersnijwerk in het stadje Méru, niet ver van Parijs. Er werden dominostenen, heften voor bestek, waaiers, naaiattributen, toiletartikelen en nog veel meer vervaardigd. Er is helaas weinig over bekend; de kunst van het snijwerk werd overgedragen van vader op zoon. Deze artikelen gingen in de winkeltjes van het Palais Royal grif van de hand. De high society was immers altijd op zoek naar kostbare geschenken voor speciale gelegenheden. Speciaal voor die winkeltjes werd een viooltje op de snuisterijen
het paleis, dat wordt alom vermeld. Maar het
gemonteerd, meestal van email gevat in goud.
meeste werk kwam van Méru.
Viooltje is in het Frans “pensée” en aangezien het Franse “pensez à moi” – “denk aan mij” betekent, werd het viooltje een soort symbool voor een souvenir, een aandenken dus. Ook ivoor werd daar gesneden. Er zijn vingerhoeden van ivoor bekend die eveneens voorzien zijn van dit viooltje. Zekerlijk zijn er ook ateliers met snijwerk geweest rond
pv
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
Vingerhoed
28
Vingerhoeden en naaigerei Om het tere materiaal te beschermen voor invloeden van buitenaf -(parelmoer verdraagt bijvoorbeeld geen zonlicht, dan wordt het dof)- werden er speciale, kostbare behuizingen voor vervaardigd. Naaidozen, vaak in de mooiste vormen en ingelegd met mozaïeken
Wengert
verrukken de verzamelaar vandaag de dag
Speciaal voor het hof van Charles Xe werd
nog steeds. Je vindt ze ovaal, vierkant, in de
zulk naaigerei vaak in een doosje in de vorm
vorm van vleugels (piano’s) compleet als
van een boek verpakt. Men noemde deze
naaitafeltjes en ga zo maar door. Onderin
boekjes het ‘geheime boek’; meestal betrof
vaak nog een speeldoosje met meerdere wijs-
het een geschenk aan een geliefde.
jes, in het deksel een spiegeltje, het interieur uitgevoerd in fluweel of zijde; ieder deeltje
Er is weinig bekend over het einde van deze
van het geheel kreeg er zijn eigen voorge-
episode. Nog tot omstreeks 1830 werden
vormd plekje. De naaidozen bevatten niet
parelmoeren snuisterijen vervaardigd, daarna
alleen vingerhoed, schaar, priem, naalden-
wordt het stil. Misschien door de opkomende
kokertje en rijgpen, nee ook vaak een flesje
industriële revolutie? Wie het weet mag het
reukwater met zilveren of gouden dopje,
zeggen. Misschien een idee om daar eens in
garenwindertjes of klosjes. Zelfs mesjes
te duiken?
om brieven of zegels te openen en ander schrijfgerei zijn in deze dozen te vinden.
In elk geval zijn de Palais Royal attributen,
Aangezien deze dozen op een Koninklijke
hoewel zeer kostbaar, prachtig en het verza-
plaats verkocht werden, waren ook deze van
melen meer dan waard!
een zeer hoge kwaliteit. Palais Royal dozen zijn voor een kenner onmiskenbaar, ook al dragen ze de naam van de makers niet.
Interieur
Boekje
pv
Garenwinders
29
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
Boekentips De Textielgids Geeft een beknopt overzicht van patronen en motieven in textiele ontwerpen. Elk hoofdstuk richt zich op een specifiek aspect van een patroon, bijvoorbeeld op gestileerde, geometrische, abstracte of verhalende patronen, op patronen die een weergave zijn van de natuur of van voorwerpen, op patronen van rasters en strepen en patronen die - delen van - het menselijk lichaam laten zien. Dit toonaangevende, toegankelijke werk is bedoeld voor iedereen die ooit met bewondering heeft gekeken naar bijvoorbeeld de krullen van een ingewikkeld brokaat, de symmetrie van damast of het caleidoscopisch effect van een Art-deco zeefdruk.
Uitgeverij: Librero, Auteur: Clive Edwards, 236 pagina’s Prijs : € 7,95 ISBN: 978-90-8998-079-3
Royal Delft De Koninklijke Delftsche Aardewerkfabriek ‘De Porceleyne Fles Anno 1653’ (Royal Delft) is de toonaangevende producent van het authentieke Delftsblauw sieraardewerk en modern aardewerk. Royal Delft en bloemsierkunstenaar Pim van den Akker sloegen de handen in elkaar voor dit inspirerende kijkboek. Tijdloze topstukken uit de Royal Delft collectie worden verrassend eigenzinnig aangekleed en geherinterpreteerd door floraal designer Pim van den Akker. Pims oog voor detail, zijn gevoel voor composities en bovenal zijn originele creaties werpen een ander licht op deze eeuwenoude Hollandse erfenis.
Uitgeverij: Stichting Kunstboek, Auteur: Pim van den Akker 96 pagina’s Prijs: € 39,90 ISBN: 978-90-5856-362-0 (tweetalig, Engels en Nederlands)
Handboek Handwerktechnieken Biedt een zeer uitvoerig overzicht van alle handwerktechnieken. Het prachtig uitgevoerde boek is opgedeeld in de zeven belangrijkste handwerktechnieken: breien, haken, borduren, tapisserie, patchwork, appliqueren en quilten, en tot slot technieken voor de afwerking. Alle hoofdstukken bevatten een overzicht van de belangrijkste materialen en benodigdheden, de basisvaardigheden om de techniek onder de knie te krijgen, plus technieken en steken voor de meer ervaren beoefenaar. Elke techniek, van de eenvoudigste tot de wat ingewikkelder, is geïllustreerd met stap-voor-stap foto’s en -illustraties.
Uitgeverij: Gottmer, Auteur: Maggi Gordon, 400 pagina’s Prijs : € 29,90 ISBN : 978-90-230-1303-7
Gratis boek voor trouwe abonnees Speciaal voor onze trouwe lezers doen wij graag iets extra’s. Voor elke uitgave loten wij 4 trouwe abonnees uit. Staat uw naam hieronder? Dan krijgt u als blijk van waardering binnenkort een prachtig boek dat eerder in deze rubriek Boekentips gepubliceerd is gratis toegestuurd! Mw. Van de Steeg, 1221 LD uit Hilversum Mw. H.H. van Zanten, 4001 DZ uit Tiel Mw. P. de Jong, 6137 TA uit Sittard Mw. N.C. de Koe-van der Pol, 8471 DV uit Wolvega
Bouw aan uw verzameling! Speciale service voor abonnees Vingerhoeden speciaal uitgezocht voor abonnees van Prachtvondsten! Bestellen kan via internet -veilig snel en makkelijk; of maak gebruik van bijgaande bestelkaart. Opsturen naar: Frika Porcelain Postbus 2085 7420 AB Deventer Tel/fax: 0570 642 003 www.vingerhoedwinkel.nl Prijzen zijn exclusief verzendkosten Bruiloft van de eeuw!
Meissen - De Goudvink
Graaf en Gravin van Cambridge - William en Catharine- op hun onvergetelijke bruiloft. Het huwelijk werd bevestigd in de Westminster Abbey te Londen, en was adembenemend! Een drieluik op vingerhoedjes om dit heugelijke feit voor altijd te herdenken.
FI08-01 1. Het Paar. 2. Koninklijke Kus. 3. Ja, voor altijd! Art. code:10101 7507 Prijs drieluik: € 10,00 Prijs per stuk: € 4,50
De goudvink is zeer geliefd om zijn felle, contrasterende kleuren. Deze heerlijke tuinvogel wordt in Duits “Dompfaff” genoemd. Het grappige is, dat een “pfaff’’ behalve een naaimachine ook een lagere geestelijke kan zijn. Al gauw kunnen we dan de link leggen naar een kerkelijk persoon, die in rood en zwart gekleed gaat en dienst doet in een domkerk. Deze beeldige handgeschilderde vingerhoed van Meissen is een plaatje! Art. code: 1042 2205 Prijs: € 105,00
FI08-02
FI08-03
FI08-4
De oude zeven wereldwonderen Tot 2010 golden deze als de zeven wereldwonderen. De Piramiden van Cheops, de vuurtoren van Alexandrië, de hangende tuinen van Babylon, het mausoleum te
Halicarnassus, het beeld van Zeus, de tempel van Artimis te Efeze en de kolossus van Rhodes (34m hoog). Prijs voor de hele serie (7): € 25,00 Niet los verkrijgbaar Jaarvingerhoed 2011 Het Roodstaartje - een bedreigde vogel, komt zowel in struikgewas als in bos voor.
Twaalf maanden van Rie Cramer. Aan de achterzijde van de vingerhoedjes staat de originele tekst van de betreffende maand. Afgebeeld zijn april, juli, november en januari. Art. code RC08-03 Bestel ze per 3 (kwartaal) voor € 12,00 p. drie Art. code RC08-12 Het hele jaar (12 stuks) voor € 45,00 p. 12
Deze vingerhoed is met de hand geschilderd door Saxonia (D). Art. code: 1058 2011 Prijs: € 27,50
SC08-10
SC08-11
DI08-16
DI08-17
RE08-22
MA08-12
MA08-13
MA08-14
MA08-15
DI08-18
DI08-19
DI08-20
DI08-21
RE08-23
RE08-24
RE08-25
RE08-26
RE08-27
RE08-28
RE08-29
RE08-30
RE08-31
RE08-32
RE08-33
RE08-34
RE08-35
RE08-36
RE08-37
RE08-38
RE08-39
Let op: De artikel codes komen geheel overeen met de nummers van de foto’s! SC08-10 Operahouse Sidney; tin op porselein, GB Prijs per stuk: € 18,95 SC08-11 Keltisch kruis, tin op porselein, GB Prijs per stuk: € 9,95 MA08-12 - MA08-15: Bronzen vingerhoeden uit Mauritius, welbekend. Prijs per stuk: € 18,95 DI08-16 Duits cloisonné op tombak € 45,00
DI08-17 - DI08-21: Diversen cloisonné, Rusland en Prijs per stuk: € 12,95 China
Van Reutter stammen de nu volgende afbeeldingen van gebouwen in steden: RE08-22: Hamburg - Beroemde winkelstraat Jungfernstieg RE08-23: Frankfurt - Gezicht op de Dom
RE08-24: Heidelberg - Oude stad met Slot op de berg. RE08-25: Würzburg - 800 jr. oude vesting Marienberg. RE08-26: Kleve - Het Schwanenschloss, uit 1450 RE08-27: Koblenz - Waar Rijn en Moezel samenkomen RE08-28: Neurenberg - ‘Schone Fontein’ uit 14e eeuw RE08-29: Neurenberg - Oude stadspoort RE08-30: Oberammergau - Typisch Beiers dorp RE08-31: Rüdesheim - Drossel (=lijster) steeg; beroemd. RE08-32: Rothenburg - Het wereldberoemde ‘Plönlein’ RE08-33: Trier - Best bewaarde Romeinse stadspoort RE08-34: Zürich - Gezicht op Grossmunster v.a. het meer RE08-35: Wenen- Spaanse Rijschool RE08-36: Berlijn - Brandenburger Poort RE08-37: Keulen - de Dom, gebouwd in de 13e eeuw RE08-38: Bingen a.d. Rijn - Bezienswaardig stadje RE08-39: Dresden - Liebfrauenkirche, in 2005 herbouwd Prijs per stuk: € 4,50
KH08-40
KH08-41
LF08-46
MU08-47
YE08-49
YE08- 50
WA08-54
SC08-55
KH08- 42
LA08-43
LA08-44
LA08-45
FI08-48 Setje van vier kastelen
UL08-51
SC08-56
RE08-57
UL08-52
RE08-58
UL08-53
RE08-59
Greifenkunst (Dld) sieraden van goud. Versiering: de zonnespiraal, een oudgermaans symbool. GR08-64: Reversspeldje (l), 9kt goud a. Groot: HxB = 18x14 mm € 79,50 b. Klein: HxB = 11x10 mm € 69,50
GR08-64
GR08-65: Hangertje (r) plat vingerhoedje, 18x14mm 14 kt goud € 62,50
GR08-65
KH08-40: Afghanistan - Lapis Lazuli op zilver KH08-41: Afghanistan - Koper met zilveren rand KH08-42: Turkoois
€ 32,50 € 22,50 € 36,00
LA08-43: Rendierhoorn - muizenval LA08-44: Rendierhoorn - god van de jacht LA08-45: Rendierhoorn - god v/d vruchtbaarheid
€ 19,50 € 19,50 € 19,50
LF08-46: Frans, Limoges - handgeschilderd MU08-47: Iers Porseleinkant
€ 25,00 € 17,50
FI08-48: Vier kastelen. Wales: Caernarfon Castle en Pembroke Castle, Schotland: Stirling Castle; UK-(Yorkshire): Skipton Castle alle vier voor € 18,00 (niet los verkrijgbaar)
Bij aanschaf van een zilveren vingerhoed: een boekje over de zilveren Gabler vingerhoeden uit 1988 gratis. YE08-49: Zilver uit Israël, kangeroe € 34,95 YE08-50: Zilver uit Israël, Maria € 34,95 UL08-51: Boheems kristal, jaarvingerhoed 2010 UL08-52: Boheems kristal, feestelijk gestrikt lint UL08-53: Boheems kristal, Vlinder, blauw luster
€ 18,50 € 18,50 € 18,50
WA08-54: Engels tin, februari elfje, ook andere maanden zijn nog verkrijgbaar, bel voor informatie; p.st.: € 12,50 SC08-55: Engels porselein met tinnen kat en € 22,50 SC08-56: Idem, op kussen; beide handbeschilderd € 22,50 RE08-57: Hummel: cadeautjes voor mams € 9,50 RE08-58: Hummel: De paden op... € 9,50 RE08-59: Hummel: Meisje met geitje € 9,50
Porselein in Nederland Tekst: Dhr. Jobse Het Gemeentemuseum Weesp heeft een van de grootste collecties Weesper porselein in Nederland. Het Weesper porselein is het oudste porselein dat in Nederland werd geproduceerd. Naast porselein wordt een overzicht gegeven van de andere takken van nijverheid die in Weesp hebben plaatsgevonden. Te denken valt ondermeer aan de jenever- en bierindustrie, de Koninklijke Cacaofabriek van C.J. Van Houten en de Magneet rijwielfabriek. Het porselein is echter de belangrijkste pijler
In 1710, nu dus 301 jaar geleden, werd te
van het museum. Naast Weesper porselein
Meissen de eerste porseleinfabriek in Europa
zijn er ook een grote collectie Amstelporse-
gesticht.
lein en enkele stuks Loosdrechts porselein te
De fabriek in Meissen produceert tot op de
zien.
dag van vandaag nog steeds zeer kostbaar porselein.
Het verschil met aardewerk is de samenstelling van de klei.
In 1757 werd aan de Kromme Elleboogsteeg
Na het biscuitbakken is het porselein
te Weesp, in een voormalige jeneverstokerij,
waterdicht, dit in tegenstelling tot aardewerk,
een fabriek gevestigd voor de fabricage van
dat eerst moet worden geglazuurd om het
porselein en aardewerk. Dit pand bestaat nog
waterdicht te krijgen.
steeds. Anderhalf jaar na de oprichting ging deze onderneming echter alweer failliet. Van
In het begin van de 18e eeuw werd door de
deze fabriek is wat de productie betreft, niets
alchemist J.F. Bรถttger, in dienst van de Saksi-
bewaard gebleven. Het is daarom niet bekend
sche Keurvorst August de Sterke, de samen-
of er daadwerkelijk ook porselein werd
stelling van de porseleinmassa ontdekt.
geproduceerd.
pv
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
34
de graaf Van Gronsveld niet voorkomen dat de fabriek failliet ging. In 1768 werd er geen porselein meer geproduceerd. Van Gronsveld bleef geruïneerd achter en stierf in 1771 te Amsterdam. Het Weesper porselein wordt gekenmerkt door twee gekruiste degens omgeven door drie bollen; dit merk is ontleend aan het wapen van de graaf. In 1774 kocht Dominee De Mol op een veiling De Weesper fabriek werd verkocht aan de
een hoeveelheid porseleinaarde, voorraden,
graaf Van Gronsveld Diepenbroick Impel.
waaronder een onbeschilderde terrine, en de
De graaf was ondermeer hoofdschout van
inventaris uit de fabriek van Van Gronsveld
Weesp, Weespercarspel en Hoogbijlmer en
en begon in Loosdrecht met de fabricage van
baljuw van Muiden van 1750 tot aan zijn
het Loosdrechts porselein. Na 10 jaar moest
dood in 1771.
ook deze fabriek de deuren sluiten. De fabriek werd in 1784 door de geldschieters aan de
Deze graaf was van 1747 tot 1759 gezant te
Amstel voortgezet.
Berlijn en in staat aan het Hof van Frederik
In 1809 werd door Lodewijk Napoleon nog
de Grote diens verzameling porselein te
het predicaat ‘Koninklijk’ toegekend, maar
bestuderen.
ook deze fabriek moest de deuren sluiten. Na 1814 werd niets meer van deze fabriek
De Graaf Van Gronsveld stichtte de fabriek
vernomen.
in 1759. De eerste porseleinfabriek in Nederland. Omstreeks 1762 werden er door
Het Gemeentemuseum Weesp is gevestigd
de porseleinfabriek al zeer goede resultaten
in het 18de eeuwse Stadhuis van Weesp,
verkregen. Gronsveld wist van begin af aan
Nieuwstraat 41 te Weesp.
uitstekende medewerkers te kiezen. Van
Geopend van dinsdag t/m donderdag en
1760 - 1764 werkte de Duitser Niklaus Paul Sr.
zaterdag en zondag van 13.30 tot 16.30 uur.
als bedrijfsleider in de fabriek. Aangetrokken
Feestdagen gesloten.
door het loon, dat hoger was dan in de Duitse
www.gemeentemuseumweesp.nl en
fabrieken, verrichtten Duitse porseleinwer-
www.weesp.nl
kers het deskundige werk. De Hollanders waren meest als stokers of schilders werkzaam. Kaolien werd vanuit Duitsland binnengesmokkeld en de kwartskeien werden opgezocht op de Gooise heide. De fabriek leverde een kwaliteit die kon wedijveren met het porselein uit Meissen. Helaas konden de kwaliteit en al de titels van
35
pv
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
Geschiedenis Patchwork en Quilten Deel IV Quilts met een boodschap Het is niet altijd gemakkelijk om rechtstreeks te zeggen wat je bedoelt. Vooral niet als er gevaar dreigt. Dat zie je ook in de geschiedenis van patchwork en quilten terug. In allerlei omstandigheden werden quilts gebruikt om een boodschap uit te dragen.
Hervormingsbewegingen Een quilt is een geschikt medium om in bedekte termen een verhaal te vertellen. Vrouwen konden er hun gedachten, wensen en eisen door kenbaar maken. In de negentiende eeuw hadden vrouwen namelijk niet zo veel in te brengen in het maatschappelijke leven. Door de naamgeving van hun quilts konden ze toch iets van zich laten horen. Ze gingen ook in georganiseerd verband voor liefdadige of politieke doeleinden quilts maken. Met hun naaiwerk ondersteunden zij de hervormingsbewegingen. Het gaf hun de gelegenheid leden te werven en met anderen in contact te komen. Op deze manier waren vrouwen actief voor bijvoorbeeld de afschaffing van de slavernij.
Tijdens de burgeroorlog van 1861 tot 1865 droegen vrouwen aan beide zijden hun steentje bij door bijvoorbeeld quilts te maken voor de soldaten in het leger. Ze maakten daarnaast ook quilts voor verlotingen. De opbrengst van deze verlotingen werd gebruikt om de kostbare oorlog te helpen financieren. Er zijn erg veel quilts uit die periode bewaard gebleven. Dit geeft aan dat er een behoorlijke
pv
hoeveelheid quilts gemaakt moet zijn in die
Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
in die tijd de vlag van het eigen land. Sympathisanten van één van beide partijen knipten de vlag in duizend stukjes en maakten daarvan een nieuw patroon voor een quilt.
Alcoholgebruik Eén van de ideële doelen waar de vrouwen zich met hun patchwork sterk voor maakten, was de beperking van het alcoholgebruik. Quilts werden vaak in blauw-wit gemaakt, de officiële kleuren van de instelling voor drankbestrijding. Veel dames zetten zich hiervoor in. Waarschijnlijk ook omdat zij aan den lijve ondervonden wat drankmisbruik voor schadelijke gevolgen kan hebben.
Burgeroorlog
PrachtVondsten
tijd. Een geliefd patroon voor patchwork was
36
ontstond een nieuw soort quilts. Het waren de Victoriaanse ‘crazy-quilts’. Deze quilts waren gemaakt van ogenschijnlijk willekeurig geplaatste lapjes die in grillige vormen waren geknipt. De industrie speelde hierop in door afvallapjes te koop aan te bieden. Ook werden er stoffen met grillige patronen gedrukt, zodat een crazy-quilt in blokvorm aan elkaar gezet kon worden. De lapjes werden op een ondergrond vastgezet met borduursteken, zodat het geheel er nog drukker uit ging zien. Het heel druk versieren van het interieur was in deze tijd namelijk gebruikelijk. Ook quilts
Vrouwenkiesrecht
werden hier veelvuldig voor gebruikt.
Vanuit de naaiclubs werd ook fel gestreden voor het vrouwenkiesrecht. De politieke leidsters die dat opleverde, keken echter al vrij snel neer op het handwerk. Ze vonden dat vrouwen wel iets beters met hun tijd konden doen. In plaats van het huishoudelijk gebruik, kon het patchwork en quilten beter gebruikt worden voor het maken van banieren en vlaggen. Deze banieren en vlaggen konden dan gebruikt worden in de protestdemonstraties en optochten.
Weerstand In de laatste decennia van de negentiende eeuw begonnen de quilts met een boodschap wat weerstand op te roepen. Als reactie
37
pv
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
Quilten
Heritage Antiek & Brocante in Heinenoord Tel. 0186-603590 www.heritage-antiek.nl
De Stofmeid Hunebedstraat 19 in Borger www.destofmeid.nl Tal van benodigdheden op quiltgebied.
Even strunen in Steenwijk Woldpromenade 33 in Steenwijk Nostalgie, Antiek, Rariteiten, Emaile, Tiffany. Tel. 0521-515900 / 850938
De Sampler Patchwork & Quiltshop Groot Heiligland 66 in Haarlem www.desampler.nl
De Bruin & Stacey Antiques Grote Kerkstraat 7 & 16 in Venlo www.debruinstaceyantiques.nl www.MijnPakkieAn.nl Webwinkel voor: oude- & nostalgische fournituren, boeken, patronen en naaigerei.
Boeken Boekhandel Van de Moosdijk Wilhelminaplein 8 in Someren Gespecialiseerd in verzamelen www.moosdijk.com
Brocante / Curiosa Brocante Atcetera Brocante woon - en keukenaccessoires Alphen a/d Rijn www.brocante-atcetera.com De Oranjerie Woon- en tuinaccessoires en exclusieve cadeaus. Noorderstraat 1 in Zeijen www.de-oranjerie.nl
Hobby Ruan Creatief Voor al uw creatieve- en actieve hobby’s Brouwerstraat 16 in Almere-stad www.ruan.nl www.ellencebears.nl U kunt bij ons terecht voor handgemaakte Teddyberen in de oude stijl, berenkleding, accessoires en cursussen.
De Quilterie Dorpsstraat 15-B in Heinkenszand www.dequilterie.nl Quilterij Kruisstraat 8a 5211 DV ’s-Hertogenbosch www.quilterij.nl
’t Hobby Hoekje quiltstoffen, quiltmateriaal & toebehoren Langestraat 29 in Huissen www.hobbyhoekje.nl
Stoffen Stoffen en stofferen Landstraat 29-A in Bussum Regelmatig aanbiedingen Quiltstoffen www.stoffenenstofferen.nl De Lapjesschuur Kaai 17 in Dirksland www.lapjesschuur.nl Hier vindt u ook onze webwinkel.
Vingerhoeden Edith Jungbludt Fingerhüte Schöntaler Str. 38/1 D-71522 Backnang Duitsland www.thimble.de Frika Porcelain Postbus 2085, 7420 AB Deventer www.vingerhoedwinkel.nl
Zilver
Porselein
Rikoert Haven 1-13 in Schoonhoven www.rikkoert.nl
www.chinesedingen.nl Bezoek onze webwinkel voor vazen, Chinese tafellampen, porseleinen serviesgoed en nog veel meer.
Beads4you Naai- en borduurbedeltjes Te koop via onze website www.beads4you.net
“Servies-goed!” Groenmarkt 5 in Zutphen Tel. 0575–544041 www.servies-goed.nl
Old Memories Meer dan 10.000 gouden en zilveren artikelen. www.zilver.nl
pv
PrachtVondsten Alles over vingerhoeden, antiek naaigerei, quilten, zilver & porselein
38
Winkeladressen
Antiek
Meer dan 10.000 zilveren & gouden artikelen: antiek zilveren gebruiksvoorwerpen, tafelzilver, collector’s items, sieraden, fotolijsten, geboortegeschenken, enz.
www.zilver.nl
Heeft u vragen of bijzondere wensen? Bel ons 020 – 40 38 563 / 06 – 53 12 42 08 of mail: info@oldmemories.nl Openingstijden winkel: elke zaterdag van 11.00-17.00 uur, of wilt u liever op een ander tijdstip langskomen?
7-11 Old Memories Advertentie.indd 1
Old Memories B.V. Burg. Peereboomweg 1, 1151 EC Broek in Waterland Telefoon: 020 – 40 38 563 - E-mail: info@oldmemories.nl Op werkdagen voor 15:00 uur besteld en betaald via iDeal of Paypal/creditcard, dan wordt uw bestelling dezelfde dag nog verstuurd!
14-03-11 15:23