LAN ETA IKERKUNTZA PROIEKTUAK

ARTE HEZKUNTZA Lan eta Ikerkuntza proiektuen bidez

Zer EZ dira?

•

Gai baten inguruko ibilbide deskriptiboa

•

Arazorik gabeko eta lan ildorik gabeko ibilbide expositiboa

•

Gai baten inguruko eta pausu eta sekuentzia bakar bateko aurkezpen lineala

•

Irakasleak dakienaren inguruko erantzun multzo bat

•

Eskolako materien aurkezpena

•

Ikasleek nahi duten edozer ikasgai bihurtzea

Zer dira?

•

Kontzepzio psikopedagogiko konstruktibistan oinarriturik, eskolako jakintzak artikulatzeko modu berriak dira, besteak beste, ikasgai ezberdinen arteko konexioak ezartzen dituztelako.

•

Kurrikulumeko mugetatik haratago joan eta gai baten inguruko ibilbidea proposatzen digute, honen inguruko analisia, interpretazioa eta kritika ahalbidetuz.

•

Errealitatea begiratzeko ikuspuntu anitzetatik abiatuz, informazio iturri ezberdinak erabili eta ondorioz, ibilbide ezberdinak gauzatzen dira.

•

Edukiak malgutasunez artikulatzen dira eta jakintza ez da diziplinetan banatzen, ikasleak errealite eta ezagupenaren ikuspegi globalago batean formatzeko helburua jarraituz.

•

Informazio iturri ezberdinen bilaketa, antolamendu eta ikasketa estrategiak lantzen dira.

•

Kooperazio egoerak sortzen dira, irakasle-ikasle dikotomiari aurre egin eta jakitun orojakilearen ideia baztertuz.

Nola burutu?

Ibilbide orokorra •

Gelarekin adostutako gaitik/arazotik abiatzen da.

•

Informazio iturriak aukeratu eta bilatu egiten dira eta iturri horien antolamendu eta interpretazio irizpideak ezartzen dira.

•

Beharrezkoa den informazioa ez da aldez aurretik prestatzen; ez da irakasleak prestaturikoa edota testu-liburuarena soilik.

•

Sortzen diren zalantza berriak biltzen dira.

•

Beste arazoekin erlazioak eratzen dira.

•

Sortu eta eraman den ezagupen prozesua errepresentatzen da eta ikasitakoa ebaluatzen da.

•

Arazo berri batekin konektatzen da.

Arazo nagusia •

Ezagupen grinatik abiatzen dira

•

Ardatz baten inguruan eraikitzen dira: Kontzeptu baten definizioa, arazo nagusi bat, galdera sorta, gai bat…

•

Aukeraketa irizpideak: – Ikasleentzako esanguratsua – Kurrikulumarekin erlazioa – Aurreko lanekin erlazioa…

Gai posibleak •

Egunerokotasunarekin loturikoak: adiskidetasuna, familia, ingurune hurbila, ihauteriak… Kolektiboaren interesetatik abiaturikoak.

•

Gizartearen aspektu ezberdinekin loturikoak: Gai ekonomiko, politiko, sozialak…

•

Beste ikasgairen batean lantzen ari diren gaiak / Kurrikulumarenak

•

Arte hezkuntzaren esparruko ohiko gaiak: ehundurak, koloreak, formak, materialak…

•

Artearen baitan sortzen diren arazoak: Zertarako balio digu arteak?

Zergatik aldatzen da artea? Zergatik ezagutzen ditugu hain emakumezko artista gutxi?

•

Mugimendu edota artista konkretuak...

Aurkibidea IKASLEAK EDO TALDEAK eraikitzen du: 路 Proiektuan landu beharrekoak zehazten dira. 路 Proiektuaren garapena zein izan daiteken aurreikusten da. 路 Denbora eta jarduerak planifikatzeko eta edukien antolamendurako lagungarria da. 路 Informazioa bilatzen hasteko eta ondorengo aprendizaia antolatzeko abiapuntua da.

Informazio bilaketaren eta dokumentazio prozesua: •

Ikerketa prozesuan arte eta inguratzen gaituzten irudien inguruko konprentsio eta interpretazio aprendizaiak egin behar dira.

•

Arte eta kultura bisualeko produktuak gertatzen zaizkigun gauzekin harremanetan jarri behar ditugu.

•

Garai eta testuinguru hauetan, zein beste batzuetan, artearen eta bestelako eremuetako produktuekin, adierazpen eta komunikazio arazoei nola erantzun zaien aztertzeko balio du.

•

Transbertsalitatearen espazioa da, beste arloekin topaketa.

Irakasleak . Lan hipotesiak lantzen ditu: zer jakin nahi den, zein galderari erantzun nahi zaion, zergatik merezi duen gaiak‌ . Ikerketa lanaren egitura posiblea proposatzen du. . Helburu, eduki eta jardueren 1. aurreikuspena burutzen du. . Hasierako gidoia martxan jarri eta ikasle edo talde bakoitzaren informazioaren planifikazioa antolatzen du.

Pausuak •

Denon artean nolabaiteko mapa eraiki, gaiaren ikuspegi zabala eskeiniko duena, gaiaren inguruan sortutako hainbat galderetatik abiatuz.

•

Mapa horretako ibilbideak identifikatu, aukeratu eta galdera gehiago sortzen saiatu.

•

Eman beharreko lehenengo pausuak taldeko kideen artean zehaztu eta ardurak banatu.

•

Ikerketa eta bilaketa lana burutu.

•

Emaitzak amankomunean jarri eta denon artean, ikasitakoen analisi eta bilduma osatu (ebaluazioa).

•

Bestelako ibilbideak plazaratu.

•

EKOIZPENA

Qué pueden aprender:

Estrategias que puede desarrollar:

Cómo empezar: conocimientos y las experiencias de los que parten:

Recursos, materiales, textos, libros, visitas…

A M E ESK E L B I POS BA T Conexiones con otras materias y saberes:

TEMA del proyecto: IDEAS clave o HILO conductor

Actividades para toda la CLASE:

Actividades en GRUPO:

Presentación final: el PORTAFOLIOS

ActIvidades INDIVIDUALES:

EVALUACIÓN: qué han comprendido qué son capaces de transferir

… baina gogoratu!

•

Aurreikuspena abiapuntu moduko bat da, baina gelaren dinamikan aldatu daiteke.

Ez da aldez aurretik egositako errezeta.

•

Edukien estruktura era logiko eta sekuentzialean egituratzen da, haien ulermena errazteko.

•

Proiektu bakoitzak antolamendu eran eta ikasketa prozesuan aniztasuna ahalbidetzen du.

•

Pausu eta jarduerak ikaslea bere ikasketa prozesuaz jabetzeko lagungarriak dira.

‌ eta ekoizpena?

Ekoizpena •

Proiektuen beharrezko eta ezinbesteko atala da.

•

Ikerketa lanaren ondorio izan behar du.

•

Aldez aurretik egindako bilaketak (dokumentu, ideiak, baliabideak, arte eta eguneroko irudiak…) ikuspegi berriak eta sormena sustatzeko baliabide lez erabiliko ditu.

•

Besteek egindakotik ikasiz eraikitzen da, ahalik eta erreferente aberatsenak bilatuz.

Eta amaitzeko‌

Nola ebaluatu?

Ikasketa prozesuaren karpeta •

Edozein ikerketan emandako pausuen talde eta banakako hausnarketa eta analisia ahalbidetzen du.

•

Proiektu batetik sortutako ezagupena eta garatutako prozesuak era kolektiboan biltzeko aukera ematen du, ezagupena denon artean eraikitako zerbait bezala aurkeztuz.

•

Egindakoa beste edozein momentutan berriro kontsultatzeko aukera ematen du.

•

Edukiak: Obserbazioak / Elkarrizketak / Eguneroko hausnarketak / Proiektuak / Ikasleen lanen bilduma / Ikasleen autoebaluazioak…

Erakusketa •

Autoebaluaziorako eta besteak ebaluatzeko lagungarria.

•

Taldeko feedback-a egon dadin, aberats eta deskribatzailea (ez soilik kalifikatzailea).

•

Barneratu beharreko kontzeptu eta gaitasunei buruzko erreferentziaz betea.

•

Amaitutako zerbait baino, haruntzago joateko aukera ematen du, beste ibilbide posible batzuk ere aurkeztuz.

Aukerak ezberdinak – Banaka edo taldeka…

– Ikasleek zuzenduriko galdeketa / Ikasle bakoitzak besteen aurrean aurkeztuko duena aukeratzen du / Klasekideei bere lanaren inguruko galderak prestatzen dizkie / Klasekideek ere bai galderak prestatzen ahal dituzte.

– Egunerokoan prozesuen anotazioa / Irakaslearekin izandako elkarrizketen deskribapena / Arte profesionalen komentarioen ikerketa eta ikasketa / Ikuspegi ezberdinetatik jasotako komentarioak / Izandako eztabaidak / Talde kritika / Rol jokuak…

Bibliografia •

* Plastika eta ikusizkoen hezkuntza: EUSKAL AUTONOMI ERKIDEGOKO DBHko KURRIKULUMA (2007-11-13)

• • • • •

AGIRRE, I.:“Marrazki librea, benetan librea?”, HIKHASI/17, 1997ko apirila (8-14) AGIRRE, I.: “El desarrollo curricular en la educación artística. La estructuración y organización de los conocimientos” (p. 75-83) “Teorías y prácticas en educación artística”, Octaedro, Barcelona, 2005 AGIRRE, I. / HERNANDEZ, F.: “Fragmentos de la práctica”, Cuadernos de pedagogía, nº 312 (pag. 69-71) BARRAGAN, J.M./ FIGUERAS, E.: “Los proyectos de trabajo en educación visual y plástica”, Guias Praxis para el profesorado de la ESO, 1999 DIDARTE: “Lan eta ikerkuntza proiektuak arte-hezkuntzarako alor motibagarri moduan”, Nafarroako Unibertsitate Publikoa, 2004 DOMINGUEZ CHILLON, G.: “Proyectos de trabajo: una escuela diferente” Ed., Muralla, Madrid, 2000, (p. 15-40) GOMBRICH, E.H.: “El arte y los artistas” (pag.3-18), “Historia del arte”, Alianza, Madrid, 1990.

HERNANDEZ, F.: “Arte bisualen hezkuntza ber hausnartzen” (Itzulpena), Cuadernos de pedagogía, nº 312 “El docente como profesional de la enseñanza” (127-155), “Para enseñar no basta con saber la asignatura”, Paidós, 1993.

“La evaluación en la educación artística” (171-207) “Educación y cultura visual”, Octaedro, Barcelona, 2000.

“La experiencia del cuerpo en la sociedad, en Lucien Freud y en la vida de los niños y las niñas” “Espigadoras de la cultura visual”, Octaedro, 2007 “Pasión en el proceso de conocer” (46-51) Cuadernos de pedagogía, nº 332 “Tres proyectos de trabajo para la comprensión de la cultura visual” (189-279) “Educación y cultura visual”, Octaedro, Barcelona, 2000.

HERNANDEZ, F. / VENTURA, M / SERRANO, D.: “¿Qué se puede aprender de un cuadro?”, Tres proyectos de trabajo para la comprensión de Cultura Visual HERNANDEZ, F. / VENTURA, M / MOREJÓN, L.: “Rothko, una excusa para el cruce de miradas”, Aula de Innovación educativa, nº 116.

HERNANDEZ, F. / VENTURA, M.: “Curriculuma lan proiektuen bidez nola antolatu”, EHUko Argitalpen Zerbitzua, 2010 MAJO, F.: “Por los proyectos interdisciplinarios competenciales”, Aula Infantil, nº 57, octubre 2010, (pag. 5-10) MARIN, R: “Irudi guztien esanahi guztiak: plastikatik kultura bisualera eta haratago” (Itzulpena), Cuadernos de pedagogía, nº 312 MOREJON, L.: “Aprendiendo desde los bordes de la educación artística: una experiencia en la escuela primaria”, Universidad de Barcelona PALACIOS, Alfredo: “Educación artística y cultura. Un proyecto de didáctica de la expresión plástica en la formación inicial del profesorado” Arte, Individuo y sociedad, 1999, 11: 147-161

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •