Τα μυστικά του θρανίου
Τρίμηνη έκδοση των μαθητών του 7/θέσιου Δημοτικού Σχολείου 3ου Κισάμου ΕΤΟΣ: Γ΄
ΤΕΥΧΟΣ 7
Φθινόπωρο - Χειμώνας 2010
Τα μυστικά του θρανίου Τρίμηνη έκδοση των μαθητών του 7/θέσιου Δημοτικού Σχολείου 3ου Κισάμου ΕΤΟΣ: Γ΄ ΤΕΥΧΟΣ: 7, Φθινόπωρο – Χειμώνας 2010 Δ/νση Σχολείου: Κίσαμος Χανίων Τ. Κ. 73400, τηλέφωνο-Fax: 28220-23194 e-mail: mail@3dim-kisam.chan.sch.gr Ηλεκτρονική Δ/νση Σχολείου: http://3dim-kisam.chan.sch.gr/ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ: Εκπαιδευτικοί και μαθητές ΕΞΩΦΥΛΛΟ: Παπαδογιωργάκη Όλγα, Τάξη Β΄ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ: Αποστολάκη Ειρήνη, Τάξη Β΄
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος …………………………………………………………………………..1 Επίσκεψη στην Ποταμίδα………...…………………………………..……………2 Από την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου - Το 1940 - Λίγα λόγια για τη γυναίκα του 1940, της κατοχής και της αντίστασης..….…...............4 Μια γιαγιά κι ένας παππούς θυμούνται . . . ……………...……...………….5 Εδώ Πολυτεχνείο………………………………………………………..…...….….6 Επίσκεψη στην Παιδική Βιβλιοθήκη του Δήμου Χανίων και στο Πολεμικό Μουσείο Χανίων…………..……………...…...……………….…..7 Επίσκεψη στο Μουσείο Σχολικής Ζωής Νομού Χανίων………….…………..8 Το Μουσείο Σχολικής Ζωής……………..…………..…….……………………...9 Κάνω μια ευχή για τον καινούριο χρόνο……………………….…..………….10 Η γιαγιά μου μού είπε - Κρητικά Κάλαντα – Μοραΐτικα Κάλαντα …..……11 Παροιμίες με τους δώδεκα μήνες……...………...……………………...……...12 Η διατροφή των αρχαίων – Από την παραδοσιακή κουζίνα της Κρήτης…13 Ιστορικά στοιχεία για το σκάκι………………………………………….........14 Μια πραγματική ιστορία – Γιατί αγαπώ το διάβασμα……………..….........15 Μάντεψε . . . Παροιμίες, Αινίγματα……..………………………………. .…16 Ο γρίφος του Αϊνστάιν…………………………...………………….…….........17 Γιορτινά κρυπτόλεξα - Μεσοστιχίδες…………..……………………….........18 . . . και οι λύσεις μας…………………………………………………….........19 Μαθητές που παρέδωσαν εργασίες …………...…………………….……. .…20
Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Σ 1, 2, 3, 4, 5, 6, . . . . . 7 βήματα! ! ! Μάθαμε να μετράμε . . . Τι σημαίνει αλήθεια αυτό; Μόνο εμείς ξέρουμε . . . Εσείς μπορείτε να το μαντέψετε; «Εν δυο δεν σταματάμε . . . » Ελάτε πάλι να πιαστούμε χέρι χέρι και να τραγουδήσετε μαζί μας στο δικό μας ρυθμό. Είμαστε αστείρευτη πηγή έμπνευσης, δημιουργίας, χαράς και κεφιού και αγωνιζόμαστε να χτίσουμε το δικό μας όμορφο μικρόκοσμο, με την πολύτιμη καθοδήγηση και υποστήριξη των δασκάλων και των γονιών μας. « Γύρω γύρω όλοι κι η ζωή περβόλι Άνθη, χιόνι και βροχή κάθε χρόνο απ’ την αρχή και το ξέρουμε όλοι μια γιορτή μια σκόλη» Γύρισε σιγά σιγά του χρόνου το ρολόι και φτάσαμε στο Σεπτέμβριο του 2010. Το σχολείο μας άνοιξε πάλι διάπλατα την αγκαλιά του να μας υποδεχτεί σε μεγαλύτερη τάξη με νέα βιβλία και νέα πρόσωπα. Κι εμείς έτοιμοι για το νέο μας ταξίδι μπήκαμε στο καράβι και σαλπάρουμε γι’ άλλα λιμάνια. Μακάρι να είναι ενδιαφέρον το ταξίδι μας «γεμάτο περιπέτειες, γεμάτο γνώσεις. . . » Φθινοπώριασε στο ημερολόγιο μα ο καιρός – εκτός από κάποιες βροχές – έμοιαζε με καλοκαιράκι. Εμείς όμως διατρέξαμε τους τρεις αυτούς μήνες, παρέα με τα καινούρια μας βιβλία, με τις επισκέψεις μας, τις γιορτές μας όπως πάντα. Είχαμε και την εμπειρία των εκλογών, που είναι η κορυφαία έκφραση της δημοκρατίας. Μονομιάς φτάσαμε στο Δεκέμβριο και το χειμώνα. Περιμένουμε τα δώρα του Πολυχιόνη μα ακόμη δε φανήκανε. Ίσως είναι η έκπληξη των γιορτών. Ήρθε τώρα η σειρά της νύχτας να στριμώξει την ημέρα κι όλο της κλέβει ώρα μέχρι να φτάσουμε στις 21 Δεκεμβρίου – το χειμερινό ηλιοστάσιο – με την πιο μικρή μέρα του χρόνου και την πιο μεγάλη νύχτα. Ατέλειωτα νυχτέρια. «Ώρα για ζεστή φωλιά και για παραμύθια», παρέα με το πιο αγαπητό πρόσωπο που έχει συνδεθεί μ’ αυτά: τη γιαγιά. Θα διαπιστώσατε όμως από τα προηγούμενα τεύχη μας, ότι είναι ένα θέμα πολύ αγαπητό σε μας τα παιδιά. Με την πλούσια φαντασία μας διηγηθήκαμε, δραματοποιήσαμε, εκφραστήκαμε και δημιουργήσαμε πολλά δικά μας παραμύθια ατομικά και ομαδικά. Κι αυτά ποτέ δεν τελειώνουν. Όσο κι αν μεγαλώσουμε κι όσα κι αν μάθουμε η ψυχή μας θ’ αποζητά ένα παραμύθι. Θα θέλαμε να τα διηγηθούμε στα πρωτάκια μας που ομόρφυναν πάλι φέτος τη σχολική μας οικογένεια, μα και ν’ ακούσουμε τα δικά τους. Όσο για τα εκτάκια μας που άνοιξαν τα φτερά τους και πέταξαν σε μεγαλύτερο σχολείο τους ευχόμαστε καλή δύναμη και είμαστε σίγουροι πως θα τα καταφέρουν. Δεν σας παραξενεύει πως βγήκανε στην επιφάνεια όλες αυτές οι δημιουργικές μας δυνάμεις και πόσες ακόμη κρύβουμε μέσα μας; Μάθαμε να ζούμε μέσα στην κατανόηση, στην επιδοκιμασία, στον έπαινο, στη δικαιοσύνη, στην αποδοχή, στην ενθάρρυνση, στην εμπιστοσύνη, στη φιλία, έτσι όπως πρέπει να ζει κάθε παιδί σ’ ένα κλίμα ήρεμο, φιλικό και πλούσιο σε ερεθίσματα, για ν’ αναδείξει όλα τα θετικά του στοιχεία. Μπήκαμε ήδη στο γιορτινό κλίμα των ημερών των Χριστουγέννων και εμείς τα παιδιά με τη μεγάλη καρδιά δεν ξεχνούμε τα λόγια του ποιητή: «Άλλη χαρά δεν είναι πιο μεγάλη απ’ τη χαρά που δίνεις. . . »
Κ α λ έ ς
γ ι ο ρ τ έ ς
κ α ι
Κ α λ ή
χ ρ ο ν ι ά
Οι μαθητές. . . και . . . οι δάσκαλοι του Σχολείου Σπανουδάκης Αντώνιος, Δ/ντής Σχολείου, Κουσάταλη Αλεξάνδρα, Α 1΄ τάξη, Ψαράκη Μαρία, Α2΄ τάξη, Κουτσαυτάκη Πηνελόπη Β΄ τάξη, Καλλίνη Ευαγγελία, Γ΄ τάξη, Κουτσουρά Αιμιλία, Δ΄ τάξη, Ταγγίλη Νεκταρία Ε΄ τάξη, Χαχλάκης Γεώργιος ΣΤ΄ τάξη, Μαζοκοπάκη Ελένη, Ολοήμερο Τμήμα, Δουράνου Γεωργία, Τμήμα Ένταξης, Βασιλείου Βασιλική, Αγγλικής Γλώσσας, Μητράκου Ιωάννα, Φυσικής Αγωγής, Κατσιάνος Ηλίας, Φυσικής Αγωγής
Ζωγραφική: Πατεράκης Γιάννης, Πατεράκη Ελευθερία Τάξη A’
Ε Π Ι Σ Κ Ε Ψ Η Στις
14
Οκτωβρίου
ξεκινήσαμε
από
Σ Τ Η Ν το
σχολείο
Π Ο Τ Α Μ Ι Δ Α για
να
επισκεφθούμε την Ποταμίδα. Η Ποταμίδα είναι ένα πολύ όμορφο χωριό και πηγαίνουμε για δεύτερη φορά, αφού μας αρέσει πάρα πολύ. Πρώτη στάση στον ξυλόφουρνο της κυρίας Μαρίκας. Μας περίμεναν δύο γυναίκες και μας εξήγησαν πως παρασκευάζεται το ψωμί. Ζυμώσαμε και πλάσαμε το ψωμί και ενώ περιμέναμε να «ετοιμαστεί», μας εξήγησαν πως είναι μέσα ο φούρνος και τι εργασίες χρειάζεται να κάνουμε. Στη συνέχεια φουρνίσαμε και περιμέναμε το ψήσιμό του. Δεύτερη στάση στο λαβέντζι. Μας περίμενε ένας κύριος με πρόχειρα ρούχα για να μας εξηγήσει πως παρασκευάζεται η τσικουδιά στην Κρήτη. Στο χώρο μύριζε στράφυλο, δηλαδή η φλούδα των σταφυλιών που είχε μείνει μετά το πάτημά τους. Έβαλε φωτιά στο καζάνι το οποίο πρώτα γέμισε με στράφυλα και σε λίγη ώρα είδαμε στην άλλη άκρη μιας σωλήνας να τρέχει ένα διαφανές υγρό, η τσικουδιά. Τρίτη στάση στο παλιό Δημοτικό Σχολείο της Ποταμίδας. Ήταν πεντακάθαρο. Δε λειτουργεί πια. Λειτουργεί σαν Μουσείο. Μας εντυπωσίασαν τόσα παλιά πράγματα που μπορούσε να δει κάποιος και το Δε σας κρύβουμε ότι μας άρεσε περισσότερο από τα σημερινά σχολεία. Ζούσαν μέσα στη φύση και μάθαιναν καλύτερα χωρίς να έχουν άγχος. Γιατί άραγε τα έκλεισαν; Καθίσαμε στα θρανία που δεν μοιάζουν με τα σημερινά, πήραμε μια πένα, τη βουτήξαμε σε μελάνι και αρχίσαμε να γράφουμε καλλιγραφικά Ήταν καταπληκτικά. Συμφωνήσαμε, μόλις γυρίζαμε πίσω θα αγοράζαμε πένα και μελάνι, να κάναμε την ίδια διαδικασία και στα σπίτια μας. Είχε περάσει αρκετή ώρα στο παλιό σχολείο – αλήθεια πως πέρασε έτσι γρήγορα – και μας φώναξαν να συγκεντρωθούμε έξω στην αυλή.
πώς μάθαιναν τα πρώτα τους γράμματα αλλά και τις πρώτες τους γνώσεις παλαιότερα τα παιδιά.
Είχαν έρθει οι κυρίες που μας είχαν βοηθήσει στον ξυλόφουρνο και κρατούσαν μεγάλες λεκάνες. Μέσα ήταν τα ολόφρεσκα ψωμιά που ήταν ζεστά. Σε άλλες ήταν τυρί. Όλα τα παιδιά πεινούσαμε πάρα πολύ. Περάσαμε όλα τα παιδιά του σχολείου και πήραμε όσο θέλαμε. Εμείς πήραμε τέσσερις φορές! ! ! Αλήθεια, πόσο νόστιμο ήταν! Μετά πήγαμε στην καταπράσινη και πεντακάθαρη παιδική χαρά της Ποταμίδας που είναι στον ίδιο χώρο με το σχολείο. Όλα
τα
παιδιά
παίξαμε
και
ευχαριστηθήκαμε
παιχνίδι. Πέρασε όμως πολύ γρήγορα η ώρα και οι δάσκαλοί μας, μας είπαν ότι έπρεπε σιγά – σιγά να φύγουμε. Εμείς δε θέλαμε να φύγουμε, αλλά δεν μπορούσαμε να κάνουμε αλλιώς. Η Ποταμίδα είναι το καλύτερο χωριό που έχουμε επισκεφθεί μέχρι τώρα. Πατεράκη Ηρώ, Μπελιμπασάκη Νίκη, Λέσι Έρα, Σκευάκη Νεκταρία, Γκουβίτσα Ευγενία, Μαστοράκης Αλέξανδρος
Τάξη ΣΤ΄
Α Π Ο Τ Η Ν Π Α Ρ Ε Λ Α Σ Η Τ Η Σ 28ης Ο Κ Τ Ω Β Ρ Ι Ο Υ
ΤΟ 1940. . . Το 1940 οι Ιταλοί ζήτησαν από την Ελλάδα να τους παραδώσουν τη χώρα. Οι Έλληνες απάντησαν όλοι με ένα στόμα, ΟΧΙ. Τότε οι Ιταλοί κήρυξαν τον πόλεμο. Οι Έλληνες φαντάροι πήγαν με ενθουσιασμό στα βουνά της Πίνδου να αντιμετωπίσουν τους Ιταλούς. Υπεράσπιζαν την πατρίδα και τις οικογένειές τους. Γι’ αυτό πολεμούσαν γενναία και δε φοβόταν το χιόνι, το κρύο, το θάνατο. Τους Ιταλούς τους αντιμετώπισαν σχετικά εύκολα. Μετά όμως ήρθαν οι σύμμαχοί τους, οι Γερμανοί. Δυστυχώς όμως οι Έλληνες δεν κατάφεραν να τους αντιμετωπίσουν αλλά να τους καθυστερήσουν αρκετά. Για το λόγο αυτό οι Ευρωπαίοι είπαν: «Οι Έλληνες δεν πολεμούν σαν ήρωες αλλά οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες». Καστανάκης Στρατής Τάξη Δ΄
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ 1940, ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ Η συμμετοχή της Ελληνίδας γυναίκας στον πόλεμο του 1940, την κατοχή και την αντίσταση στάθηκε καταλυτική. Ο τρόπος που βοήθησαν ήταν αξιοθαύμαστος. Μπελιμπασάκη Νίκη Τάξη ΣΤ΄
Οι γυναίκες πλέκουν ασταμάτητα μάλλινα ρούχα για τις ανάγκες των Ελλήνων στρατιωτών. Λέσι Έρα Τάξη ΣΤ΄
Όλες οι γυναίκες της Ηπείρου κουβαλούσαν πυρομαχικά σε απότομες βουνοκορφές της Πίνδου και δεν είχαν τίποτα να ζηλέψουν από τις αρχαίες Σπαρτιάτισσες και Σουλιώτισσες του 1821. Γκουβίτσα Ευγενία Τάξη ΣΤ΄ Χωρίς τη συμμετοχή και τις μεγάλες θυσίες των Ελληνίδων θα ήταν κυριολεκτικά αδύνατο να πάρει η αντίσταση την έκταση και το βάθος που πήρε. Πατεράκη Ηρώ Τάξη ΣΤ΄
Αρκετές γυναίκες πήραν όπλο και πολέμησαν Ιταλούς και Γερμανούς. Σκευάκη Νεκταρία Τάξη ΣΤ΄
ΜΙΑ ΓΙΑΓΙΑ ΚΑΙ ΕΝΑΣ ΠΑΠΠΟΥΣ ΘΥΜΟΥΝΤΑΙ Την ημέρα της 28ης Οκτωβρίου πήγαμε στη γιαγιά μου να φάμε. Καθώς τρώγαμε και κουβεντιάζαμε, τη ρώτησα: «Γιαγιά, θυμάσαι να μας πεις καμιά ιστορία από τον πόλεμο, το 1940;» Κι αυτή άρχισε να μας λέει . . . «Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος, εγώ ήμουν μικρή και δεν καταλάβαινα πολλά πράγματα. Ξυπνήσαμε ένα πρωί ακούγοντας τις σειρήνες και τις καμπάνες να χτυπούν δυνατά και τους μεγάλους να τρέχουν φοβισμένοι και να φωνάζουν πόλεμο, έχουμε πόλεμο! Είπαμε ΟΧΙ στους Ιταλούς, που ήθελαν την Ελλάδα! Εμείς τα παιδιά αρχίσαμε τα κλάματα και καθόμασταν σε μια γωνιά αγκαλιασμένα. Βλέπαμε τους πατεράδες μας να ντύνονται στρατιώτες, να μας αποχαιρετούνε για να φύγουν στο μέτωπο και τις μητέρες μας να τρέχουνε στις εκκλησίες, να θυμιάζουν και να ανάβουν τα καντήλια για να μας βοηθήσει ο Θεός. Λίγες μέρες μετά, ενώ παίζαμε με τα παιδιά της γειτονιάς, ακούσαμε ξαφνικά πυροβολισμούς και να πέφτουν βόμβες. Η μητέρα μου βγήκε έξω και μας φώναξε να τρέξουμε γρήγορα μέσα στο σπίτι και να κάνουμε το σταυρό μας, να τελειώσει γρήγορα αυτός ο εφιάλτης που ζούσαμε. Βέβαια, ο εφιάλτης, όχι μόνο δεν τελείωσε, συνέχιζε να γίνεται ακόμη πιο σκληρός γιατί άρχισε η πείνα. Δεν είχαμε φαγητό, δεν είχαμε ρούχα. Όλο το χωριό ήταν σχεδόν μαύρο. Αχ! Στέλιο μου, δεν μπορώ να θυμάμαι άλλο , όλα αυτά που έζησα». Η γιαγιά μου βούρκωσε και άρχισε να κλαίει. Τότε, εγώ την αγκάλιασα, τη φίλησα και της είπα: «Τώρα πια, γιαγιά, αυτά έχουν όλα τελειώσει». Κωνσταντουλάκης Στέλιος Τάξη Δ΄ Πλησιάζει η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου 1940. Στο σχολείο ετοιμαζόμαστε κάνοντας πρόβες για τη γιορτή μας και την παρέλαση. Για μένα, αλλά πιστεύω και για άλλα παιδιά, αυτή η μέρα, μου φαίνεται απλή και εννοώ ότι είναι μια αργία που χάνουμε μάθημα. Ακούω διάφορες ιστορίες αλλά δε μου τραβούν το ενδιαφέρον και μου φαίνεται σαν μια μακρινή και ξένη ιστορία. Γι’ αυτό επισκέφθηκα τον προπάππο μου, που μένει στο χωριό του μπαμπά μου, να μου πει ο ίδιος την ιστορία και τις εμπειρίες που πέρασε. Ο προπάππος μου είναι πολύ μεγάλος και συνέχεια ξαπλωμένος στο κρεβάτι. Όταν πήγαμε και μας είδε, χάρηκε πάρα πολύ. Άρχισα τότε να τον ρωτάω αν θυμάται κάτι από την εποχή εκείνη. Παππού, θυμάσαι εκείνα τα χρόνια; Είναι δυνατό να μη θυμάμαι, παιδάκι μου; Ήμουν μόλις εικοσιένα χρονών, στο άνθος της ηλικίας μου. O πόλεμος δεν είχε ξεκινήσει, όμως οι Ιταλοί είχαν αρχίσει να δημιουργούν προβλήματα στην Ελλάδα, με τον τορπιλισμό του πολεμικού πλοίου «ΕΛΛΗ», στις 15 Αυγούστου 1940. Όλα έδειχναν πως σύντομα θα δεχόμασταν μεγαλύτερη απειλή. Και πράγματι το ξημέρωμα της 28ης Οκτωβρίου ο Μουσολίνι, ο αρχηγός των Ιταλών, ζήτησε στην ουσία να πάρει τη χώρα μας, από τον Ιωάννη Μεταξά. Τότε, όλοι οι Έλληνες με ένα στόμα απαντήσαμε ΟΧΙ για να μη στερηθούμε το πιο πολύτιμο αγαθό, την ελευθερία μας. Βοηθήσαμε όλοι, ο καθένας με τον τρόπο του. Κράτησε πολύ καιρό παππού ο πόλεμος; Κράτησε, παιδί μου, τέσσερα ολόκληρα χρόνια. Οι Ιταλοί δεν τα έβγαζαν πέρα μαζί μας και ζήτησαν βοήθεια από τους Γερμανούς. Τότε άρχισαν τα δύσκολα χρόνια . Ή μάλλον τα μαύρα χρόνια. Υποφέραμε πολύ. Πείνα, βασανιστήρια, εκτελέσεις. Πολύς πόνος παιδί μου. Χάσαμε πολλούς ανθρώπους, έγιναν πολλές καταστροφές και άρχισαν οι ελλείψεις σε όλα τα είδη. Δηλαδή παππού δεν είχατε να φάτε; Ναι, παιδάκι μου. Σήμερα βρίσκεις παντού, τα πάντα. Μπορεί να μην έχει κανείς λεφτά να ψωνίσει, αλλά υπάρχουν όλα τα προϊόντα σε αφθονία. Τότε και λεφτά να είχες δεν υπήρχαν προϊόντα, λόγω του πολέμου. Δεν μπορούσε να φτάσει τίποτα στα μαγαζιά, αφού υπήρχαν παντού μπλόκα και τα εμπόδιζαν να φτάσουν στον προορισμό τους. Προτιμούσαν να ταΐζουν τους στρατιώτες. Εγώ, παππού, δε θα μπορούσα να φανταστώ πως δε θα πιω γάλα έστω και για μια μέρα, δε θα έχω τα μακαρόνια, το τυράκι ή το χυμό μου. Μακάρι, παιδί μου, να μη γνωρίσεις ούτε εσύ ούτε άλλο παιδί στον κόσμο τέτοιο πόνο . . . Σ΄ευχαριστώ, παππού, που μοιράστηκες μαζί μου το χρόνο σου και μου έλυσες πολλές απορίες μου! ! ! Αναγνωστάκη Μαρία, Τάξη Δ΄
Ε Δ Ω
Π Ο Λ Υ Τ Ε Χ Ν Ε Ι Ο
Η 17η Νοεμβρίου είναι μία από τις σημαντικότερες ημερομηνίες στην ιστορία της χώρας μας. Οι φοιτητές είχαν το θάρρος και φώναξαν, είχαν το θάρρος και ξεσηκώθηκαν, είχαν το θάρρος να ανέβουν στα κάγκελα, είχαν το θάρρος να μη φοβηθούν τα τανκς. Είχαν το θάρρος να νιώσουν στο κορμί τους τις σφαίρες τις χούντας. Όλα αυτά για τη δημοκρατία. Αγωνίστηκαν και για μας. Κάθε χρόνο έχουμε υποχρέωση να τους τιμούμε και να τους θυμόμαστε. Έτσι ταπεινά τους τιμήσαμε και τους θυμηθήκαμε στο σχολείο μας. Σκευάκη Νεκταρία Τάξη ΣΤ΄ Από τις 21 Απριλίου 1967 η Ελλάδα δεν είχε δημοκρατικό πολίτευμα. Μια ομάδα αξιωματικών κατάφερε να συλλάβει τους πολιτικούς και να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας μας. Από το 1967 μέχρι το 1974, οι Έλληνες υπέφεραν από τους δικτάτορες. Εξορίες, φυλακίσεις και πολλά άλλα δεινά έζησαν οι παππούδες μας τα χρόνια αυτά. Οι φοιτητές μας, που ήξεραν καλά την ελληνική ιστορία και τους αγώνες που έδωσαν οι Έλληνες τα παλιά χρόνια για την ελευθερία, δεν μπορούσαν ν’ αντέξουν άλλο αυτή την κατάσταση. Από τις 14 του Νοέμβρη του 1973 συγκεντρώθηκαν στο Πολυτεχνείο, στην Αθήνα, αλλά και στη Θεσσαλονίκη μαζί με άλλους αγανακτισμένους νέους , εργάτες, οικοδόμους και άλλοι κλείστηκαν στο προαύλιο και στις αίθουσες των σχολών και άρχισαν να φωνάζουν. Έφτιαξαν και ραδιοφωνικό σταθμό και έστελναν μηνύματα για τον ξεσηκωμό των Αθηναίων και όλων των Ελλήνων εναντίον της χούντας. Στην αρχή οι δικτάτορες δεν πήραν στα σοβαρά τον ξεσηκωμό των φοιτητών. Όταν όμως είδαν, ότι οι φοιτητές μας δεν είχαν σκοπό να φύγουν από το Πολυτεχνείο και ο κόσμος άρχισε να τους ενισχύει με τρόφιμα και φάρμακα, αποφάσισαν να επέμβουν με τα τανκς. Πράγματι, το βράδυ της 16ης προς 17η Νοέμβρη του 1973, ένα τανκς γκρέμισε την πύλη του Πολυτεχνείου. Βέβαια, ο αγώνας των φοιτητών μας δεν πήγε χαμένος. Μετά από λίγο καιρό , το καλοκαίρι του 1974, οι δικτάτορες αναγκάστηκαν να δώσουν τη διακυβέρνηση της χώρας μας στους πολιτικούς και μετά από δίκη οδηγήθηκαν στις φυλακές. Τζανουδάκη Βαλεντίνα Τάξη Δ΄
ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΧΑΝΙΩΝ
ΣΤΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ
Στο Πολεμικό Μουσείο είδαμε πολλά είδη όπλων, πολλά μικρά που χωρούσε ίσα-ίσα το δάχτυλό στη σκανδάλη και μερικά τεράστια. Είδαμε φωτογραφίες πολεμιστών του 1940. Μάλιστα βρήκαμε κι έναν που ήταν από τις Λουσακιές. Είδαμε ένα μικρό αεροπλανάκι κι ένα κανονικό αλεξίπτωτο. Στη συνέχεια μας έδειξαν σε βίντεο υλικό από τον πόλεμο του 1940. Στο τέλος ο υπεύθυνος κύριος του Πολεμικού Μουσείου μας παρακάλεσε να τραγουδήσουμε το «Πότε θα κάνει ξαστεριά» για να τιμήσουμε όλους τους ήρωες των πολέμων μας. Ψωματάκης Άγγελος Τάξη Ε΄
Σ Τ Ο Μ Ο Υ Σ Ε Ι Ο Σ Χ Ο Λ Ι Κ Η Σ Ζ Ω Η Σ Ν Ο Μ Ο Υ Χ Α Ν Ι Ω Ν
ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΖΩΗΣ Το Μουσείο Σχολικής Ζωής στο Νεροκούρου Χανίων ιδρύθηκε – απ’ ότι μάθαμε, από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων μετά από σχετική πρωτοβουλία και πρόταση εκπαιδευτικών και πνευματικών ανθρώπων του τόπου μας. Η οργάνωση και η διοίκηση του Μουσείου έχει ανατεθεί από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων σε πενταμελή επιτροπή η οποία συνεδριάζει τακτικά και αποφασίζει για την καλύτερη λειτουργία του. ΣΚΟΠΟΙ – ΣΤΟΧΟΙ Η συλλογή, καταγραφή, συντήρηση και έκθεση αντικειμένων, μέσων και βιβλίων της σχολικής διαδικασίας όλων των περιόδων της κρητικής ιστορίας. Αίθουσα πραγματοποίησης γραφής με παλαιό εργαλείο (πένα). Αίθουσα με περιεχόμενα και κείμενα παλαιών εποχών. Κύριοι υπεύθυνοι του Μουσείου Σχολικής Ζωής, σας ευχαριστούμε γιατί μας ταξιδέψατε και γνωρίσαμε το παλαιό σχολείο στο νομό μας. Αμπουχάνης Παντελής Τάξη Ε΄
ΕΥΧΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΙΝΟΥΡΙΟ ΧΡΟΝΟ ΑΠΟ ΤΗ Γ΄ΤΑΞΗ Να υπάρχει καθαρό νερό, φαγητό και εμβόλια για όλα τα φτωχά παιδιά της γης. . . Χριστοφοράκη Βασιλική
Να σταματήσουν όλοι οι πόλεμοι . . . Καστανοπουλάκης Γιάννης
Να φέρει πολλή χαρά ο νέος χρόνος σε όλους . . . Τσαλαβούτα Ζωή
Ζωγραφική: Στρατάκη Ζένια , Τάξη, Α Ο Χριστούλης να φυλάει όλα τα παιδιά . . . Τζανουδάκης Θοδωρής
Να υπάρχει φαγητό για κάθε πεινασμένο . . . Πατεράκη Μαρία
Να χιονίσει τα Χριστούγεννα για να δει ο κόσμος μια άσπρη μέρα . . . Κουτσουνάκη Ειρήνη
Ζωγραφική: Στρατάκης Μάριος, Τάξη, Β΄ Ο Άγιος Βασίλης να φέρει δώρα σε ΟΛΑ τα παιδιά του κόσμου . . . Λουβιτάκη Κατερίνα
Να χαθεί για πάντα η δυστυχία από τα παιδικά ματάκια . . . Σχοινοπλοκάκης Γιώργος
Να υπάρχει μια ζεστή αγκαλιά για κάθε παιδί . . . Βεστάκης Χρήστος
Να κάνουν οι άνθρωποι περισσότερη ανακύκλωση . . . Φαντάκη Ηρώ
Ζωγραφική:Κρομμυδάκης Μανώλης, Τάξη, Β΄ Να μην ξανακαεί κανένα δάσος της χώρας μας . . . Μυλωνάκη Στέλα
Να νιώσουν έστω και λίγη ευτυχία όλοι οι άνθρωποι . . . Χαρτζουλάκη Νικολέτα
Να βασιλέψει η ειρήνη, η υγεία και η αγάπη παντού . . . Στρατάκη Αγγελική
Να δώσουμε στοργή και αγάπη στα παιδιά που τις χρειάζονται . . . Καψανάκη Δήμητρα Να βρεθούν φάρμακα για όλες τις αρρώστιες ... Σεχάι Γιώργος
Να λιγοστέψουν τα σκουπίδια γιατί η γη δεν αντέχει άλλο . . . Τσουρουνάκης Μιχάλης
Ζωγραφική: Γεωργιλάς Νίκος, Τάξη, Β΄ Ο νέος χρόνος να είναι καλύτερος από τον παλιό . . . Τσαλαβούτας Χρήστος Όλα τα παιδιά να περάσουν τα Χριστούγεννα στη ζεστασιά του σπιτιού τους . . . Τσιρμιράκη Βαγγελιώ Να καταστραφούν όλα τα όπλα και να κλείσουν όλα τα εργοστάσια που τα φτιάχνουν . . . Φουρναράκης Τάκης
Οι άνθρωποι να αγαπήσουν ειλικρινά τη φύση και να την προστατεύσουν περισσότερο γιατί είναι το σπίτι μας. . . Βεστάκης Γιάννης
Η Γ Ι Α Γ Ι Α Μ Ο Υ Μ Ο Υ Ε Ι Π Ε . . . «. . . Τα παλαιότερα χρόνια αγοράζαμε ένα γουρουνάκι μικρό, δύο μηνών. Το γουρουνάκι έτρωγε όλα τα λαχανικά και τα φρούτα. Ο παππούς σου του έδινε κάστανα, κολοκύθια , χαρούπια, αχλάδια, βελανίδια, ντομάτες, μήλα και καλαμπόκι. Αυτό μεγάλωνε και το σφάζαμε την παραμονή των Χριστουγέννων. Αυτό έκανε και όλη η γειτονιά. Μάλιστα ο ένας βοηθούσε τον άλλον και έτσι η παραμονή ήταν μια κοπιαστική αλλά χαρούμενη μέρα. Δεν πετούσαν τίποτα. Μάλιστα τα αντεράκια του γουρουνακιού τα έπλενα καλά και τα χρησιμοποιούσα για να φτιάξω λουκάνικα. Τα παλιά χρόνια δεν υπήρχαν ψυγεία. Όλο το κρέας το έκανα τσιγαριαστό και μαζί με το λίπος του το βάζαμε σε ένα μεγάλο κουρούπι για να το διατηρήσουμε. Εκεί το είχαμε μέχρι που το ξοδεύαμε όλο, χωρίς να πάθει τίποτα». « . . . Το πρωί της Πρωτοχρονιάς, όλη η οικογένεια πήγαινε στη εκκλησία για να παρακολουθήσει τη λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου και να υποδεχτεί το νέο χρόνο, καλό κι ευλογημένο. Ο παππούς σου κρατούσε στην τσέπη του ένα ρόδι για να το λειτουργήσει. Γυρνώντας στο σπίτι χτυπούσε την εξώπορτα να του ανοίξουν. Έτσι ήταν ο πρώτος που θα έμπαινε στο σπίτι για να κάνει το καλό ποδαρικό με το ρόδι στο χέρι. Μπαίνοντας μέσα, με το δεξί πόδι, έσπαζε το ρόδι και τα σποράκια του πεταγόταν παντού. Τότε έλεγε: «Με υγεία, ευτυχία και χαρά το νέο έτος. Όσα σπόρια έχει το ρόδι, τόσες λίρες να ‘χει η τσέπη μας όλη τη χρονιά»». Τα παιδιά μας, μαζεμένα γύρω – γύρω, κοιτούσαν τα σποράκια από το ρόδι να είναι τραγανά και κατακόκκινα. Όσο γερά, όμορφα και κατακόκκινα ήταν τα σποράκια τόσο χαρούμενες κι ευλογημένες θα ήταν οι μέρες που έφερνε μαζί του ο νέος χρόνος». Σκαλιδάκη Ειρήνη Τάξη Ε΄ ΚΑΛΑΝΤΑ ΚΡΗΤΗΣ Καλήν εσπέραν άρχοντες κι αν είναι ορισμός σας Χριστού τη θεία γέννηση να πω στ' αρχοντικό σας Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλει οι ουρανοί αγάλλονται χαίρετ' η φύσις όλη. Άψε βαγίτσα το κερί άψε και το δικέρι και κάτσε και ντουχούντιζε ίντα θα μας εφέρει απάκι για λουκάνικο για χοιρινό κομμάτι γι' από τη μαύρη όρνιθα κανένα αυγουλάκι, κι αν τόκανε κι η γαλανή ας είναι ζευγαράκι Φέρε πανιέρι κάστανα, πανιέρι λεπτοκάρυα και φέρε και γλυκό κρασί να πιούν τα παλληκάρια κι αν είναι με το θέλημα, άσπρη μου περιστέρα ανοίξατε την πόρτα σας να πούμε «καλησπέρα». Σχοινοπλοκάκης Βαγγέλης Τάξη Ε΄
Τσιρμιράκη Βαγγελιώ Τάξη Γ΄
Ζωγραφική: Σαλάκος Φίλιππος, Τάξη, Δ΄
ΜΟΡΑΪΤΙΚΑ ΚΑΛΑΝΤΑ Χριστούγεννα, Πρωτούγεννα, πρώτη γιορτή του χρόνου για βγάτε, διέτε, μάθετε πως ο Χριστός γεννάται. Γεννάται κι ανατρέφεται με μέλι και με γάλα, το μέλι τρών' οι άρχοντες, το γάλα οι αφεντάδες κ το μελισσοβότανο να νίβονται οι κυράδες. Κυρά ψηλή, κυρά λιγνή, κυρά γαϊτανοφρύδα, κυρά μ' όταν στολίζεσαι να πας στην εκκλησιά σου βάζεις τον ήλιο πρόσωπο και το φεγγάρι αγκάλη και τον καθάριο αυγερινό τον βάζεις δαχτυλίδι. Εμείς εδώ δεν ήρθαμε να φάμε και να πιούμε, παρά σας αγαπούσαμε κι ήρθαμε να σας δούμε. Δώστε μας και τον κόκορα,δώστε μας και την κότα, δώστε μας και πέντ' έξι αυγά να πάμε σ' άλλη πόρτα. Μιράνκα Αλέξανδρος Τάξη Ε΄
Ο Ι 12 Μ Η Ν Ε Σ Μ Ε Π Α Ρ Ο Ι Μ Ι Ε Σ Γ Ε Ν Α Ρ Η Σ Του Γενάρη το φεγγάρι μοιάζει με μαργαριτάρι Φ Λ Ε Β Α Ρ Η Σ Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει καλοκαίρι θα μυρίσει Μ Α Ρ Τ Η Σ Μάρτης είναι χάδια κάνει, πότε κλαίει πότε γελάει Α Π Ρ Ι Λ Η Σ Απρίλης με τα λούλουδα και Μάης με τα ρόδα Μ Α Η Σ Ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι και τον Αύγουστο σταφύλι Ι Ο Υ Ν Η Σ Του Ιούνη η βροχή, η χαρά του θεριστή Ι Ο Υ Λ Η Σ Τον Αλωνάρη δούλευε καλό χειμώνα να ‘χεις Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ Κάθε πράγμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Η Σ Του Σεπτέμβρη οι βροχές πολλά καλά μας φέρνουν Ο Κ Τ Ω Β Ρ Η Σ Όποιος σπέρνει τον Οκτώβρη έχει οκτώ σειρές στ’ αλώνι Ν Ο Ε Μ Β Ρ Η Σ Νοέμβρη οργώματα κι ελιές, δεν τελειώνουν οι δουλειές Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Η Σ Χιόνι του Δεκέμβρη, χρυσάφι του καλοκαιριού Μαθητές της Β΄ τάξης
Τα Χριστούγεννα γεννιέται ο Χριστός μας ο καλός και η πλάση όλη γεμίζει ομορφιά, χαρά και φως. Τσιρμιράκη Βαγγελιώ Τάξη Γ΄
Ζωγραφική: Κουτσουνάκη Ειρήνη, Τάξη Γ΄
Ζωγραφική: Μιχελάκη Μαρία, Τάξη ΣΤ΄
Η Δ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Η Τ Ω Ν Α Ρ Χ Α Ι Ω Ν Ψάχνοντας σε διάφορες πηγές ανακαλύψαμε κείμενα που μας διαφωτίζουν σχετικά με τη διατροφή των Ελλήνων στο πέρασμα των αιώνων. Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε τις διατροφικές συνήθειες του λαού μας στα ομηρικά χρόνια και κατά τη βυζαντινή περίοδο. Η αρχαία ελληνική κουζίνα αποτελεί τα τελευταία χρόνια αντικείμενο μελέτης, Τα γραπτά κείμενα της εποχής της αρχαιότητας περιγράφουν με εντυπωσιακές λεπτομέρειες τις διατροφικές συνήθειες των προγόνων μας στην νησιωτική και ηπειρωτική Ελλάδα. Τα είδη και σχήματα των δοχείων, σκευών και μαγειρικών εργαλείων, που έρχονται στο φως από τις αρχαιολογικές ανασκαφές, μαρτυρούν μια ιδιαίτερα προηγμένη και υγιεινή κουζίνα. Από την Οδύσσεια συλλέγουμε στοιχεία για τις γαστρονομικές προτιμήσεις των Ελλήνων της εποχής του 8 ου π. χ. αιώνα. Όσο κι αν μας φανεί περίεργο, οι Έλληνες της Ομηρικής εποχής στήριζαν τη διατροφή τους κυρίως στο κρέας. Ωμά εντόσθια, δαμάλια, κοπαδίσια αρνιά, κατσίκια, μοσχάρια, κυρίως μηρούς, γίδες όλο πάχος, ενώ από τα βόδια προτιμούσαν τα παχιά ψημένα πάκια. Τα κρέατα τα έτρωγαν ψητά στη θράκα. Ψωμιά έφτιαχναν από σιτάρι και κριθάρι και μάλιστα συνήθιζαν να έχουν ποικιλία ψωμιών, τα οποία ήταν σαν τις σημερινές πίτες. Καλλιεργούσαν επίσης βίκο, τριφύλλι και κάπαρη. Είχαν ανεπτυγμένη τυροκομία, έπιναν γάλα, έφτιαχναν τυρόγαλο και τυρί. Το κρασί ήταν απαραίτητο συνοδευτικό των γευμάτων. Στην Οδύσσεια γίνεται αναφορά για ξανθό κρασί, κόκκινο νεχτάρι, μαύρο κρασί και μαύρο γλυκόπιοτο κρασί. Το κρασί τους το έπιναν νερωμένο και πριν το βάλουν στο στόμα, έσταζαν μερικές σταγόνες στο δάπεδο, προσφορά στους θεούς. Υπήρχε βέβαια και το ελαιόλαδο αλλά τότε είχε κυρίως . . . άλλη χρήση. Άλειφαν με αυτό το σώμα τους μετά το μπάνιο. Δεν περιφρονούσαν όμως και τα φρούτα. Να ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από την Οδύσσεια. «Εδώ φυτρώνουν φουντωμένα ψηλά δέντρα. Αχλαδιές, ροδιές, μηλιές με το λαμπρό καρπό, συκιές γλυκιές κι ελιές με φουντωμένο φύλλωμα. Ξένε στ’ αλήθεια θα ΄θελες αν σ΄έπαιρνα, να μου δουλεύεις στα ξώμερα, στις άκρες να μαζεύεις αγκάθια για φράκτες ή να φυτεύεις δέντρα κι εγώ θα σου εξασφάλιζα ψωμί για όλο το χρόνο». Τα κυριότερα είδη διατροφής κατά τα βυζαντινά χρόνια ήταν το ελαιόλαδο, το ψωμί, οι ελιές και το τυρί. Η ποιότητα του ψωμιού ήταν ανάλογη με τις οικονομικές δυνατότητες του καταναλωτή. Έτσι καλύτερος και ακριβότερος άρτος ήταν ο καθαρός άρτος από σιμιγδάλι. Τον απολάμβαναν οι πλουσιότερες ομάδες του πληθυσμού. Οι υπόλοιποι αρκούνταν σε ένα υποδεέστερο τύπο ψωμιού, το μεσοκάθαρον ή της μέσης ή ακόμη και στους ρυπάρους ή τους κυβαρούς άρτους, ζυμωμένους από δημητριακά χαμηλής ποιότητας. Ένδειξη απόλυτης φτώχειας ήταν η κατανάλωση ψωμιού από πίτουρα (πιτεράτον). Αντίστοιχες διακυμάνσεις στην ποιότητα υπήρχαν και στα είδη τυριού, το αγαπημένο προσφάγι(ο)ν των Βυζαντινών. Εκλεκτά τυριά θεωρούνται το βλάχικο και το κρητικό. Γνωστά επίσης ήταν το ανθότυρον (απότυρον) και η μυζήθρα, ενώ το κακής ποιότητας τυρί το ονόμαζαν ασβεστότυρον. Μυλωνάκης Νίκος Τάξη ΣΤ΄ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ Τσιγαριαστός λαγός Υλικά Ένας λαγός, μια φλιτζάνι τσαγιού λάδι, ένα μεγάλο ψιλοκομμένο κρεμμύδι, δύο φύλλα δάφνης, αλάτι, πιπέρι, λίγο μπαχάρι, ένα ποτηράκι κόκκινο κρασί, δυο - τρία κανελλογαρύφαλλα Εκτέλεση Κόβετε το λαγό σε μικρές μερίδες και τον πλένετε καλά με νερό. Ζεσταίνετε το λάδι, τσιγαρίζετε το κρεμμύδι με το λαγό και σβήνετε με κρασί. Ρίχνετε τη δάφνη, το αλάτι, το πιπέρι και τα κανελλογαρύφαλλα. Προσθέστε ένα ποτήρι νερό για να ψηστεί. Τον σιγοψήνετε για μια ώρα σε σιγανή φωτιά. Πολυχρονάκης Βασίλης Τάξη ΣΤ΄
ΙΣΤΟΡΙΚΑ
ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΓΙΑ ΤΟ ΣΚΑΚΙ
Η λέξη σκάκι προέρχεται από την ιταλική λέξη scacco (σκάκο = βασιλιάς). Παιχνίδια που μοιάζουν με το σκάκι παίζονται ήδη από την μακρινή αρχαιότητα στην Ελλάδα και την Αίγυπτο ως και την Κίνα. Όλες οι χώρες που βρίσκονται σ’ αυτή την περιοχή διεκδικούν την καταγωγή του παιχνιδιού. Το σκάκι έχει ήδη αποκτήσει την τελική σύγχρονη του μορφή στη
δυτική Ευρώπη τον 15ο αιώνα. Οι μεταβολές των κανόνων τους τελευταίους πέντε αιώνες, έχουν γενικά να κάνουν με τη διαιτησία των αγώνων και όχι με το ίδιο το παιχνίδι. Στο Βυζάντιο παίζονταν μια παραλλαγή του παιχνιδιού, το γνωστό ζατρίκιον. Το παιχνίδι ήρθε πιθανότατα κατευθείαν από τους Πέρσες. Μάλιστα η λέξη ζατρικίον προέρχεται από την αρχαία περσική shatran που σημαίνει «βασιλικό παιχνίδι», (αυτό λογικά ερμηνεύεται από τον ιδιαίτερο ρόλο του βασιλιά στο παιχνίδι και όχι επειδή παιζόταν από βασιλιάδες). Παρόλο που το ζατρίκιο είναι πολύ παλαιότερο από το σκάκι στην υπόλοιπη Ευρώπη, δεν είναι ο μέσος πρόγονος του σύγχρονου σκακιού. Ο άμεσος πρόγονος του σκακιού ήρθε στη δυτική Ευρώπη από τους Άραβες. Οι Άραβες με τη σειρά τους είχαν πάρει το παιχνίδι από τους Πέρσες. Παλιότερα πολύ δημοφιλής ήταν η θεωρία ότι το σκάκι γενικά κατάγεται από ένα ινδικό παιχνίδι, το τσατουράγκα, περίπου το 600 μ. χ. αλλά οι αποδείξεις θεωρούνται πια αδύναμες. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι από το αραβικό σκάκι οι κινήσεις του ίππου, του πύργου, του βασιλιά και σε μεγάλο βαθμό των πιονιών, παραμένουν αναλλοίωτες. Οι Άραβες κατασκεύασαν επίσης και σκακιστικά προβλήματα. Οι βασικές μεταβολές που υπέστη το σκάκι, είναι η κίνηση της βασίλισσας (η οποία στο συγχρονο σκάκι έγινε πανίσχυρη), η κίνηση του αξιωματικού, η δυνατότητα των πιονιών να κινηθούν κατά δύο τετράγωνα στην πρώτη τους κίνηση, καθώς και το ροκέ. Ο πύργος αρχικά συμβόλιζε τα άρματα αλλά με κάποιον τρόπο φαίνεται να συνδέθηκε με τους πολιορκητικούς πύργους. Σχοινοπλοκάκης Γιώργος Τάξη Γ΄
Βασιλιάς
Αξιωματικός
Βασίλισσα
Πύργος
Άλογο
Στρατιώτη ς
Μ Ι Α Π Ρ Α Γ Μ Α Τ Ι Κ Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α Μια μέρα, αφού σχολάσαμε από το Ολοήμερο, γυρνούσα σιγά – σιγά στο σπίτι μου. Ξαφνικά βλέπω δίπλα μου ένα γεράκι. Μου έκανε εντύπωση που καθόταν σε ένα μπεντένι και ήταν κουρνιασμένο. Έτρεξα αμέσως στο σπίτι να αφήσω τη τσάντα μου και να το πω στη μαμά μου. Πήρα τη φωτογραφική μηχανή και έτρεξα κοντά στο γεράκι. Τότε είδα ότι ήταν τραυματισμένο. Έβγαλα τέσσερις – πέντε φωτογραφίες, το έπιασα με προσοχή και το πήγα τρέχοντας σπίτι. Η μαμά μου πήρε αρκετά τηλέφωνα μέχρι να μάθουμε τι πρέπει να κάνουμε. Το γεράκι είχε μια μεγάλη πληγή στο κεφάλι του. Τελικά, μάθαμε τον αριθμό της Φιλοζωικής Εταιρίας, επικοινωνήσαμε μαζί τους και μας είπαν να τους το στείλουμε με το λεωφορείο του ΚΤΕΛ. Αμέσως το βάλαμε σε μια χάρτινη κούτα, ανοίξαμε και δύο τρύπες για να παίρνει αέρα και τους το στείλαμε. Μετά από μια ώρα το παρέλαβαν, επικοινώνησαν μαζί μας και μας είπαν ότι η κατάσταση της υγείας του ήταν κρίσιμη. Οι κτηνίατροι, του έκαναν αρκετές ενέσεις για να το κρατήσουν στη ζωή. Την άλλη μέρα πήρα τηλέφωνο και μου είπαν ότι τελικά το γεράκι σώθηκε, αλλά έπρεπε να το στείλουν για θεραπεία στην Αίγινα. Μετά από αρκετές μέρες επικοινώνησαν μαζί μου και μου είπαν ότι το γεράκι είναι εντελώς καλά και αν θέλω μπορώ να πάω να το ελευθερώσω. Δυστυχώς όμως δεν μπόρεσα. Μέσα μου όμως ένιωσα πολύ μεγάλη χαρά που βοήθησα με τον τρόπο μου το γεράκι και θα μπορέσει να πετά και πάλι στο γαλάζιο ουρανό μας. Σταθάκης Γιάννης Τάξη Δ΄
Το διάβασμα το αγαπώ. Μ’ αρέσει όταν δεν έχω δουλειές ή όταν βρέχει να κάθομαι στο δωμάτιό μου και να διαβάζω. Προτιμώ τα βιβλία με περιπέτειες, με ιππότες, με φαντασματάκια, με αυτοκίνητα και με μηχανές. Βλέπω ωραίες εικόνες και μαθαίνω ένα σωρό καινούρια πράγματα. Το διάβασμα με βοηθάει να μαθαίνω καινούριες λέξεις, να διηγούμαι ιστορίες στ’ αδέρφια μου και να γίνομαι καλύτερος μαθητής. Υπάρχουν βέβαια και τα βιβλία του σχολείου που πρέπει να διαβάζω κάθε μέρα. Εμένα όμως μ’ αρέσουν περισσότερο τα βιβλία που μπορώ να δανειστώ από τη σχολική βιβλιοθήκη. Κατσικανδαράκης Αντώνης Τάξη Δ΄
Ζωγραφική: Σαλάκος Φίλιππος
Τάξη Δ΄
Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα παιδί που το έλεγαν Χάρη και δεν αγαπούσε καθόλου το διάβασμα. Όταν ήταν στο σπίτι και ερχόταν η ώρα για διάβασμα κρυβόταν κάτω από το κρεβάτι του. Μια μέρα πήγε με τη μαμά του στο βιβλιοπωλείο και είδε ένα βιβλίο με δεινόσαυρους. Το βιβλίο είχε πολλές ωραίες εικόνες. Ο Χάρης ζήτησε από τη μαμά του να του πάρει αυτό το βιβλίο. Η μαμά του το αγόρασε και όταν γύρισαν στο σπίτι, το διάβασε όλο. Του άρεσε πάρα πολύ. Από τότε και μετά αγόραζε πολλά βιβλία και τα διάβαζε όλα. Τσουρουνάκης Κυριάκος Τάξη Δ΄
ΜΑΝΤΕΨΕ . . .
Ποια μύτη δε συναχώνεται ποτέ; Τι κοινό έχουν τα βιβλία και τα δέντρα; Ποιο έντομο υφαίνει και φτιάχνει θαυμάσια υφαντά; Τι βάζουμε στο τραπέζι, το κόβουμε, το μοιράζουμε αλλά δεν το τρώμε; Τι κοινό έχουν ο ψαράς και η αράχνη; Μπεκίρι Σάρα Τάξη Δ΄
ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ Αγάλι – αγάλι φύτευε ο φρόνιμος τα’ αμπέλι κι αγάλι – αγάλι έγινε η αγουρίδα μέλι. Χριστοφοράκη Βασιλική Τάξη Γ΄ Μάρτη και Σεπτέμβρη ίσα τα μεσάνυχτα. Χαρτζουλάκη Νικολέτα Τάξη Γ΄ Η Αγία Βαρβάρα μίλησε κι ο Σάββας απεκρίθη: «Μαζέψτε ξύλα κι άχυρα και σύρτε και στο μύλο γιατί ο Αϊ Νικόλας έρχεται στα χιόνια φορτωμένος. Να ‘ναι Χριστούγεννα στεγνά, τα φώτα χιονισμένα και τα Λαμπρά βρεχούμενα, αμπάρια γεμισμένα. Σχοινοπλοκάκης Γιώργος Τάξη Γ΄ Τετάρτη και Παρασκευή μη ρίχνεις λάδι στο φαΐ. Έτρεχε να μη βραχεί κι έπεσε στο ποτάμι. Κουτσουνάκη Ειρήνη Τάξη Γ΄
ΑΝΕΚΔΟΤΑ - Ποια δόντια, παιδί μου, αποκτάει τελευταία ο άνθρωπος; - Τα ψεύτικα, κύριε ! ! ! ! Κουτσουνάκη Ειρήνη Τάξη Γ΄
-
Έραψες το κουμπί στο σακάκι μου Μαρία; Ναι, μπαμπά. Επειδή όμως δε βρήκα το κουμπί, έραψα την κουμπότρυπα ! ! ! ! Σχοινοπλοκάκης Γιώργος Τάξη Γ΄
ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ Άσπαρτο κι αφύτευτο και στο σακί δεμένο. Τι είναι; Βεστάκης Χρήστος Τάξη Γ΄ Ένα τόπι κόκκινο, ανοίγω τον καρπό του κι άσπρο χρώμα έχει μέσα. Τι είναι; Κουτσουνάκη Ειρήνη Τάξη Γ΄ Βαρύ ‘ναι σαν το σίδερο, γλυκό ‘ναι σαν το μέλι. Ούτε στα χέρια πιάνεται, Ούτε στη μύτη μπαίνει. Τι είναι; Τσιρμιράκη Βαγγελιώ Τάξη Γ΄ Άψυχο, ψυχή δεν έχει και στον ουρανό πηγαίνει. Τι είναι; Περνώ στεριές και θάλασσες, ρωτάω και απαντώ κι όμως καθόλου δε μιλώ. Τι είναι; Πίσω απ’ άσπρο φράχτη κόκκινο σκυλί γαβγίζει. Τι είναι; Ανεβαίνει – κατεβαίνει και στην ίδια θέση μένει. Τι είναι; Το κεφάλι στο βουνό και τα πόδια στο γιαλό. Τι είναι; Όσο μεγαλώνει, τόσο λιγότερο το βλέπουμε. Τι είναι; Σχοινοπλοκάκης Γιώργος Τάξη Γ΄ Κίτρινο ή πράσινο, κρατεί όλους τους μήνες κι όσο κι αν φαίνεται ξινό, είν’ όλο βιταμίνες. Τι είναι; Βάρη αμέτρητα κρατά στη ράχη της επάνω και να σηκώσει δεν μπορεί ούτε βελόνι ελαφρύ, ούτ’ ένα κόκκο άμμο. Τι είναι; Χαρτζουλάκη Νικολέτα Τάξη Γ΄ Ένας πατέρας κεφαλή, δώδεκα γιοι ποδάρια και κάθε γιος στην πλάτη του έχει τριάντα κόρες. Πεθαίνει κάθε βράδυ η μια, πρωί γεννιέται η άλλη. Ένας γιος όμως δεν έχει τριάντα κόρες. Τι είναι; Χριστοφοράκη Βασιλική Τάξη Γ΄
Ο
Γ Ρ Ι Φ Ο Σ Τ Ο Υ . . .
Α Ϊ Ν Σ Τ Α Ι Ν
☺
Ο Αϊνστάιν έγραψε τον παρακάτω γρίφο τον 20ο αιώνα. Υποστήριξε ότι το 98% των ανθρώπων δεν μπορεί να τον λύσει. Εσείς τον πιστεύετε; Νομίζω πως . . . θα τον διαψεύσετε. Εμπρός λοιπόν ! ! ! !
Υπάρχουν πέντε σπίτια, πέντε διαφορετικών χρωμάτων . . . Σε κάθε σπίτι ζει ένας άνθρωπος διαφορετικής εθνικότητας . . . Οι πέντε ιδιοκτήτες πίνουν ένα συγκεκριμένο είδος ποτού . . . Καπνίζουν μία συγκεκριμένη μάρκα τσιγάρων και έχουν ένα συγκεκριμένο κατοικίδιο . . . Όλοι έχουν μεταξύ τους διαφορετικά κατοικίδια, διαφορετικές μάρκες τσιγάρων και διαφορετικά είδη ποτών . . .
1. Ο Άγγλος μένει στο κόκκινο σπίτι . . . 2. Ο Σουηδός έχει σκύλο . . . 3. Ο Δανός πίνει τσάι . . . 4. Το πράσινο σπίτι είναι αριστερά από το άσπρο . . . 5. Ο ιδιοκτήτης του πράσινου σπιτιού πίνει καφέ . . . 6. Αυτός που καπνίζει Pall mall εκτρέφει πουλιά . . . 7. Ο ιδιοκτήτης του κίτρινου σπιτιού καπνίζει Dunhill . . . 8. Αυτός που μένει στο μεσαίο σπίτι πίνει γάλα . . . 9. Ο Νορβηγός μένει στο πρώτο σπίτι . . . 10. Αυτός που καπνίζει Blends μένει δίπλα σ’ αυτόν που έχει γάτες . . . 11. Αυτός που έχει το άλογο μένει δίπλα σ’ αυτόν που καπνίζει Dunhill . . . 12. Ο ιδιοκτήτης που καπνίζει Bluemasters πίνει μπύρα . . . 13. Ο Γερμανός καπνίζει Prince . . . 14. Ο Νορβηγός μένει δίπλα στο μπλέ σπίτι . . . 15. Αυτός που καπνίζει Blends έχει ένα γείτονα που πίνει νερό . . .
Ε Ρ Ω Τ Η Σ Η: Π ο ι ο ς έ χ ε ι τ ο ψ ά ρ ι ; Ο Αϊνστάιν γεννήθηκε στις 14 Μαρτίου 1879 στο Ουλμ της Γερμανίας. Σπούδασε στην Πολυτεχνική Ακαδημία της Ζυρίχη στην Ελβετία όπου ολοκλήρωσε με επιτυχία τέσσερα χρόνια σπουδών στην Φυσική. Μετά την αποφοίτησή του, το 1900, πήρε την ελβετική υπηκοότητα, δούλεψε για δύο μήνες ως καθηγητής μαθηματικών και το 1902 προσλήφθηκε ως εξεταστής στο Ελβετικό Γραφείο Ευρεσιτεχνιών στη Βέρνη. Το 1921 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ «για τη συμβολή του στη θεωρητική
φυσική, και για την εξήγηση του φωτοηλεκτρικού φαινομένου». Το 1940 πολιτογραφήθηκε Αμερικανός. Πέθανε στο Πρίνστον του Νιου Τζέρσεϊ Απριλίου του 1955.
στις 18
Κ Α Λ Η Ε Π Ι Τ Υ Χ Ι Α . . . Ντεντάκη Αντιγόνη Τάξη Δ΄
Γ Ι Ο Ρ Τ Ι Ν Α Χ Κ Ο Υ Ρ Α Μ Π Ι Ε Σ Τ
Α Ρ Λ Σ Δ Ω Μ Φ Ε Κ Υ Β
Μ Α Ι Β Α Σ Ι Λ Η Σ Τ Π
Ξ Λ Π Σ Η Ν Ο Λ Σ Χ Ζ Υ
Ε Α Η Η Τ Α Ρ Α Ν Δ Ο Σ
Λ Μ Ε Δ Ω Ο Ω Ν Η Ω Φ Φ
Κ Π Υ Μ Κ Υ Υ Χ Χ Ρ Α Ζ
Η Ι Ρ Γ Ν Κ Μ Γ Λ Α Τ Θ
Θ Ο Ε Λ Α Τ Ο Γ Ε Γ Ν Φ
Ρ Ν Θ Η Γ Δ Ω Ν Μ Ν Η Υ
Ο Ι Ε Ε Η Β Ν Μ Ξ Ε Ν Α
Ρ Α Β Α Σ Ι Λ Ο Π Ι Τ Α
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ, ΑΪ ΒΑΣΙΛΗΣ, ΔΩΡΑ, ΚΟΥΡΑΜΠΙΕΣ, ΤΑΡΑΝΔΟΣ, ΕΛΚΗΘΡΟ,ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑ, ΛΑΜΠΙΟΝΙΑ, ΕΛΑΤΟ, ΦΑΤΝΗ Μαρεντάκης Γιάννης Τάξη Ε΄
Κ Ρ Υ Π Τ Ο Λ Ε Ξ Α Δ Ω Ρ Α Λ Χ Σ Σ Τ Μ Κ Ι Χ Π Ρ Η Ξ Κ Κ Ρ Ε Υ Χ Ν Α Ο Ι Ο Τ Ζ Α Κ Ι Ι Ρ Η Ρ Β Λ Λ Ο Ι Γ Η Ξ Κ Λ Σ Τ Υ Ι Ω Α Μ Ν Θ Σ Δ Φ Φ Α Τ Ν Η Σ Ψ Ν Ν Α Η Α Ρ Τ Υ Θ Ο Υ Ξ Τ Χ Τ Β Ν Ν Σ Ι Β Τ Θ Υ Θ Λ Ο Δ Α Ω Θ Μ Τ Κ Α Ε Λ Γ Ι Κ Σ Φ Ξ Ψ Ρ Κ Ε Υ Σ Ρ Τ Ε Λ Α Τ Ο Θ Κ Ω Α Ρ Η Ι Θ Υ Ν Ο Θ Η Η Ν Α Π Μ Ι Β Λ Ν Μ Ν Π Α Γ Γ Ε Λ Ο Ι Ρ Τ Η Β Ν Α Λ Ι Γ Κ Β Α Σ Ν Φ Γ Σ Ε Ρ Τ Κ Ο Φ Λ Ψ Ν Θ Α Γ Α Λ Ο Π Ο Υ Λ Α Κ Δ Τ Ξ Δ Α Σ Δ Φ Γ Η Γ Λ Υ Κ Α Α Μ Α ΔΩΡΑ, ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ, ΕΛΑΤΟ, ΓΛΥΚΑ, ΚΑΛΑΝΤΑ, ΦΑΤΝΗ, ΧΙΟΝΑΝΘΡΩΠΟΣ, ΑΣΤΕΡΙ, ΒΑΣΙΛΗΣ, ΧΡΙΣΤΟΣ, ΚΑΜΙΝΑΔΑ, ΤΖΑΚΙ, ΓΑΛΟΠΟΥΛΑ, ΑΓΓΕΛΟΙ Πατερομιχελάκη Άρτεμις, Τάξη Ε΄
Γ Ι Ο Ρ Τ Ι Ν Ε Σ Μ Ε Σ Ο Σ Τ Ι Χ Ι Δ Ε Σ . . . ΤΟΥ ΑΙ ΒΑΣΙΛΗ 1 2
- - - - - Α - - - - - - Ι - - -
3 Β 4 - - - - - - - Α 5 - - - Σ 6 - - - - - - - Ι 7 - - Λ 8 - - - Η 9 - Σ -
- - - - - - - -
- - - - -
1. Χριστουγεννιάτικο γλυκό με σιρόπι 2. Κάνει τα Χριστούγεννα «λευκά» 3. Η πίτα που έχει το φλουρί 4. Τα βάζουμε στο χριστουγεννιάτικο δέντρο 5. Τα Χριστούγεννα γιορτάζουμε τη γέννησή του 6. Γλυκό, άσπρο σαν το χιόνι 7. Φαγητό των Χριστουγέννων 8. Το όχημα του Αϊ Βασίλη 9. Οδήγησε τους μάγους στο Χριστό Τσουρουνάκη Μαρία Τάξη Ε΄
. . . ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑΣ
1 2 3 4 5 6 7 8
Β - - - - - - Α - - - - - - - - - - Σ Ι - - - - - - - - - - Λ - - - - Ο - - - - - - - Π - - - - - - - - - Ι - - - - -
9
- - Τ - - -
10
- - - - - Α - - - - - -
1. Άγιος που φέρνει δώρα στα παιδιά 2. Γέννησε το Χριστό 3. Γεννήθηκε σε μια φάτνη 4. Γιορτάζουν στις 30 Ιανουαρίου 5. Ένας από τους τρεις Ιεράρχες 6. Τους τρώμε τα Χριστούγεννα 7. Την 1η Ιανουαρίου την έχουμε 8. Το άλλο όνομα του Χριστού 9. Μέσα σ’ αυτή γεννήθηκε ο Χριστός 10. Και αυτά τα τρώμε τα Χριστούγεννα Ψωματάκης Μιχάλης Τάξη Ε΄
Κρυπτόλεξα, σελίδας 16 Χ Κ Ο Υ Ρ Α Μ Π Ι Ε Σ Τ
Α Ρ Λ Σ Δ Ω Μ Φ Ε Κ Υ Β
Μ Α Ι Β Α Σ Ι Λ Η Σ Τ Π
Ξ Λ Π Σ Η Ν Ο Λ Σ Χ Ζ Υ
Ε Α Η Η Τ Α Ρ Α Ν Δ Ο Σ
Λ Μ Ε Δ Ω Ο Ω Ν Η Ω Φ Φ
Κ Π Υ Μ Κ Υ Υ Χ Χ Ρ Α Ζ
Η Ι Ρ Γ Ν Κ Μ Γ Λ Α Τ Θ
Θ Ο Ε Λ Α Τ Ο Γ Ε Γ Ν Φ
Ρ Ν Θ Η Γ Δ Ω Ν Μ Ν Η Υ
Ο Ι Ε Ε Η Β Ν Μ Ξ Ε Ν Α
Ρ Α Β Α Σ Ι Λ Ο Π Ι Τ Α
Δ Ρ Τ Γ Σ Α Σ Τ Ε Ρ Ι Ρ Φ Γ Α
Ω Η Ζ Η Δ Ρ Ι Κ Υ Η Β Τ Γ Α Σ
Ρ Ξ Α Ξ Φ Τ Β Α Σ Ι Λ Η Σ Λ Δ
Α Κ Κ Κ Φ Υ Τ Ε Ρ Θ Ν Β Ε Ο Φ
Λ Κ Ι Λ Α Θ Θ Λ Τ Υ Μ Ν Ρ Π Γ
Χ Ρ Ι Σ Τ Ο Υ Γ Ε Ν Ν Α Τ Ο Η
Σ Ε Ρ Τ Ν Υ Θ Ι Λ Ο Π Λ Κ Υ Γ
Σ Υ Η Υ Η Ξ Λ Κ Α Θ Α Ι Ο Λ Λ
Τ Χ Ρ Ι Σ Τ Ο Σ Τ Η Γ Γ Φ Α Υ
Μ Ν Β Ω Ψ Χ Δ Φ Ο Η Γ Κ Λ Κ Κ
Κ Α Λ Α Ν Τ Α Ξ Θ Ν Ε Β Ψ Δ Α
Ι Ο Λ Μ Ν Β Ω Ψ Κ Α Λ Α Ν Τ Α
Χ Ι Ο Ν Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Σ Θ Ξ Μ
Μεσοστιχίδες, σελίδας 16 1. ΒΑΣΙΛΗΣ 2. ΠΑΝΑΓΙΑ 3. ΧΡΙΣΤΟΣ 4. ΙΕΡΑΡΧΕΣ 5. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ 6. ΚΟΥΡΑΜΠΙΕΔΕΣ 7. ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ 8. ΙΗΣΟΥΣ 9. ΦΑΤΝΗ 10. ΜΕΛΟΜΑΚΑΡΟΝΑ
Ο γρίφος του Αινστάιν, σελίδας 17 ΝΟΡΒΗΓΟΣ ΔΑΝΟΣ ΚΙΤΡΙΝΟ ΜΠΛΕ ΝΕΡΟ ΤΣΑΙ Dunhill Blends γάτες άλογο
1. 2.
ΜΕΛΟΜΑΚΑΡΟΝΑ ΧΙΟΝΙ
3. ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑ 4. ΣΤΟΛΙΔΙΑ 5. ΧΡΙΣΤΟΥ 6. ΚΟΥΡΑΜΠΙΕΣ 7. ΓΑΛΟΠΟΥΛΑ 8. ΕΛΚΗΘΡΟ 9. ΑΣΤΕΡΙ
ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΑΦΕΣ Prince ψάρι Ο Γερμανός έχει το ψάρι
ΣΟΥΗΔΟΣ ΑΣΠΡΟ ΜΠΥΡΑ BluemaSters Σκύλος ! ! !
Μάντεψε, σελίδας 16 Η μύτη του μολυβιού, τα φύλλα, η αράχνη, ρίχνουν δίχτυα Αινίγματα, σελίδας 16 Αλάτι, μήλο, ύπνος, καπνός, γράμμα, δόντια και γλώσσα, στόμα, ποτάμι, σκοτάδι, λεμόνι, θάλασσα, χρόνος – μήνες – μέρα – νύχτα - Φεβρουάριος
Π Ο Ι Θ Η Ν Μ Κ Α Μ Ι Ν Α Δ Α
ΤΑΞΗ Α΄ Πατεράκης Γιάννης, Πατεράκη Ελευθερία, Γοναλάκης Φειδίας, Κωνσταντουλάκη Αναστασία, Καστανοπουλάκης Γιάννης, Βιολάκης Γιάννης, Κουνελάκης Γιώργος, Κάστια Αγγελίνα, Σημαντηράκης Νίκος, Τσιτσιριδάκη Αλεξάνδρα, Τσιχλάκης Κλεάνθης, Δημοπούλου Χριστίνα, Βερυκάκη Αντωνία, Γαλαριώτης Γιώργος, Καρεφυλλάκη Μαργαρίτα, Στρατάκη Ζένια, Σγουρομάλλης Μανώλης, Στρατάκης Γιάννης, Σγουρομάλλης Κωνσταντίνος, Πιέτρι Χριστίνα, Μάργκενσκι Ίβο
ΤΑΞΗ Β΄ Μπεκίρι Οργκές, Κοτζαμπασάκη Αγγελική, Κουνελάκη Κωνσταντίνα, Μπαχουντάκη Ζωή, Ξηρουχάκης Κωνσταντίνος, Σκαλιδάκης Διομήδης, Παπαδογιωργάκη Όλγα, Σταθάκης Μάνος, Παπαδάκης Κώστας, Κρομμυδάκης Μανώλης, Στρατάκης Μάριος, Γεωργιλάς Νίκος, Αποστολάκη Ειρήνη, Αποστολάκη Ευγενία, Παπαδάκης Κωνσταντίνος, Γκουβίτσας Αρτέμης, Ξηρουχάκης Παναγιώτης, Λαμαζάκης Δημήτρης, Πιέτρι Άντα, Ξεφτέρη Αντωνία
ΤΑΞΗ Γ΄ Χριστοφοράκη Βασιλική, Τζανουδάκης Θοδωρής, Τσουρουνάκης Μιχάλης, Σχοινοπλοκάκης Γιώργος, Λουβιτάκη Κατερίνα, Χαρτζουλάκη Νικολέτα, Βεστάκης Γιάννης, Τσιρμιράκη Βαγγελιώ, Φουρναράκης Τάκης, Τσαλαβούτα Ζωή, Φαντάκη Αργυρώ, Μυλωνάκη Στέλα, Καψανάκη Δήμητρα, Στρατάκη Αγγελική, Βεστάκης Χρήστος, Καστανοπουλάκης Γιάννης, Σεχάι Γιώργος, Τσαλαβούτας Χρήστος, Κουτσουνάκη Ειρήνη, Πατεράκη Μαρία.
Ζωγραφική: Καρεφυλλάκη Μαργαρίτα Τάξη Α΄
ΤΑΞΗ Δ΄ Δημοπούλου Δήμητρα, Αναγνωστάκη Μαρία, Καστανάκης Στρατής, Σαλάκος Φίλιππος, Τζανουδάκη Βαλεντίνα, Κωνσταντουλάκης Στέλιος, Σταθάκης Γιάννης, Κατσικανταράκης Αντώνης, Τσουρουνάκης Κυριάκος, Ντεντάκη Αντιγόνη, Μπεκίρι Σάρα,
ΤΑΞΗ Ε΄ Τζουγανάκης Γιώργος, Ψωματάκης Βαγγέλης, Ψωματάκης Μιχάλης, Ψωματάκης Άγγελος, Τσουρουνάκη Μαρία, Σχοινοπλοκάκης Βαγγέλης, Σκαλιδάκη Ειρήνη, Πατερομιχελάκη Άρτεμις, Καστανάκη Ιωάννα, Μαργαριτάκης Ιάκωβος, Κολλάρια Έρνεστ, Αμπουχάνης Παντελής, Μαρεντάκης Γιάννης, Μιράνκα Αλέξανδρος, Παπαδάκη Αθηνά,
ΤΑΞΗ ΣΤ΄ Σαλάκος Σωτήρης, Σκευάκη Νεκταρία, Πατεράκη Ηρώ, Μπελιμπασάκη Νίκη, Μιχελάκη Μαρία, Λέσι Έρα, Γκουβίτσα Ευγενία, Μαστοράκης Αλέξανδρος, Μυλωνάκης Νίκος, Πολυχρονάκης Βασίλης, Ζουριδάκης Αντώνης, Γεωργουδάκη Μυρτώ, Τσιτσιριδάκης Ιωσήφ, Ξηρουχάκη Χαρά,
Ζωγραφική: Γαλαριώτης Γιώργος Τάξη Α΄
Κωνσταντουλάκη Αναστασία Γιώργος Τάξη Α΄
Σημαντηράκης Νίκος
Καστανοπουλάκης Γιάννης Τάξη Α΄
Βιολάκης Γιάννης Τάξη Α΄
Τάξη Α΄
Τάξη Α΄
Κάστια Αγγελίνα Τάξη Α΄
Τσιτσιριδάκη Αλεξάνδρα Τάξη Α΄
Βερυκάκη Αντωνία Τάξη Α΄
Κουνελάκης
Δημοπούλου Χριστίνα Τάξη Α΄
Τσιχλάκης Κλεάνθης Τάξη Α΄
Γοναλάκης Φειδίας Τάξη Α΄