ZorgNu winter 2018 by ZZG zorggroep

ZORGNU

Huisdieren zijn maatjes voor het leven Nieuwe technologie om langer thuis te wonen Warme kerstherinneringen

voor cliĂŤnten van

winter 2018

Een bijzondere tijd In een hoekje van de huiskamer staat de kerstboom. Met zijn fonkelende lichtjes straalt hij een knusse gezelligheid uit die maakt dat je je thuis voelt. Het is altijd een bijzondere periode van het jaar die bij eenieder een glimlach tevoorschijn tovert. Het brengt bewoners terug in de tijd en zorgt voor warme herinneringen aan fijne momenten, familietradities en het samenzijn met dierbaren. Momenten van vroeger die gekoesterd worden. Werken in de zorg betekent automatisch ook werken op feestdagen. Ik krijg dan ook regelmatig de vraag of ik dat niet vervelend vind. Integendeel, ik vind het een van de leukste dagen om te werken en mee te genieten van deze sfeer. In de ochtend de tijd nemen om samen de mooiste kleding uit te zoeken en te tutten. En ’s avonds de feestelijk gedekte tafel waaraan we gezamenlijk genieten van een heerlijk kerstdiner. De stralende ogen voor het slapengaan, een kneepje in mijn hand of een extra knuffel, want het was zo’n fijne dag vandaag. Om eraan bij te dragen dat deze dagen zorgen voor warme herinneringen bij de bewoners, dat is bijzonder. Inge van Westenbrugge Woonbegeleider 3IG Meer mooie verhalen lezen van Inge? Kijk op www.anderekantvandezorg.nl

Op de voorpagina Medewerker Attie Kerkman en mevrouw Barendregt uit De Plataan in Groesbeek genieten van de prachtige kerstafdeling in Tuinwereld Malden.

Het beroep van woonbegeleider 3IG door Inge van Westenbrugge

‘ Het beste uit mezelf halen voor een ander’ Na haar spw4-opleiding en twee jaar pabo, werkte Inge van Westenbrugge een tijdje in de kinderopvang, totdat ze ontslag nam en solliciteerde in de gehandicaptenzorg. “Ik liep een dag mee op een woning voor mensen met het downsyndroom en dementie. Na twee minuten wist ik: dit is mijn vak; ik wil zorg verlenen aan mensen in de meest kwetsbare fase van hun leven.” Nu, zo’n acht jaar later, werkt Inge op De Weegbree. “Ik ben verzorgend en begeleidend bezig, maar meer nog kijk ik naar de persoon achter de dementie. Iedere bewoner heeft een verhaal, een verleden en een heden. Ik wil ook dat heden de moeite waard maken. Door te achterhalen wie iemand is, waar iemand blij van wordt. Grote wonderen blijven uit, maar die kleine momenten maken het verschil. Ook voor mij. Mijn hele dag is goed als ik een bewoner kan laten genieten, al is het maar vijf minuten.” Inge, die met het voltooien van haar 3IG-sprintopleiding in februari een langgekoesterde wens vervulde, is nog niet uitgeleerd. “Ik ben pas

‘ Ik wil zorg verlenen aan mensen in de meest kwetsbare fase van hun leven.’ gestart met de opleiding Gespecialiseerd Verzorgende Psychogeriatrie. En daarna ga ik verder. Ooit zou ik een functie willen hebben waarin ik praktijk en beleid met elkaar mag verbinden. Of misschien word ik teamcoach, maar dan wel één die meewerkt met de rest. Wat het ook wordt: ik zal altijd proberen om het beste uit mezelf te halen voor een ander.” PM

ZZG Herstelcentrum In de bosrijke omgeving van Park Dekkerswald in Groesbeek staat het ZZG Herstelcentrum. Een plek waar u kunt revalideren en herstellen van een ziekenhuisopname of andere ingrijpende gebeurtenis. Met hulp van een multidisciplinair team van zorgprofessionals en behandelaars en in nauwe samenwerking met uw naasten. U krijgt de zorg en behandeling die u nodig heeft om weer terug naar huis te kunnen. Afhankelijk van uw situatie verblijft u als patiënt in een van de zeven praktijken. Elke praktijk is gespecialiseerd in revalidatie- en

herstelprogramma’s voor specifieke aandoeningen en daarop afgestemde behandelingen. De praktijken zijn: • Heelkunde en orthopedie • Trauma en amputatie • Interne geneeskunde • Hart-, long- en oncologische revalidatie • CVA (herseninfarct of -bloeding) • Niet-aangeboren hersenletsel • Psychogeriatrie (geheugen aandoeningen bij ouderen) Voor een tijdelijk verblijf in het ZZG Herstelcentrum heeft u een

Logeren bij ZZG

Colofon

Als mantelzorger van uw partner, familielid of vriend(in) heeft u soms behoefte aan rust of tijd voor uzelf. Maar hoe draagt u uw zorg over? En aan wie? ZZG zorggroep heeft letterlijk de oplossing in huis. Wij hebben in onze woonvoorzieningen Bosrand (Berg en Dal) en Meerstaete (Wijchen) logeer mogelijkheden voor mensen met een intensieve zorgvraag. Uw naaste is bij ons in goede handen, en u heeft een bepaald aantal dagen de tijd om de accu weer op te laden. Meer informatie vindt u op www.zzgzorggroep.nl/logeren-zzg-zorggroep U kunt ook contact opnemen met Chantal Veenman, casemanager Bosrand, c.veenman@zzgzorggroep.nl of met Astrid Hoogerbrugge, casemanager Meerstaete, a.hoogerbrugge@zzgzorggroep.nl

Dank voor uw mening! Bij het vorige nummer stuurden we een enquête mee. We wilden graag weten hoe we u (nog) beter konden informeren. Meer dan 400 clienten vulden de enquete in. Hartelijk dank hiervoor! Zij gaven aan dat ze het liefst via een medewerker of team geïnformeerd werden. En dat de meesten tevreden zijn met de manier waarop ze nu geïnformeerd worden. Voor de redactie van ZorgNu was het leuk om te lezen dat veel cliënten erg tevreden zijn met

bepaalde zorgindicatie nodig. Voor meer informatie kunt u bellen met 024 - 301 71 11. De medewerkers helpen u graag verder.

ZorgNu is een uitgave van ZZG zorggroep en verschijnt driemaal per jaar. Het heeft als doel alle cliënten van ZZG zorggroep te informeren over onze diensten. Zolang u zorg van ons krijgt, ontvangt u dit magazine. Voor de verzending van ZorgNu gebruiken we uw naam, adres, postcode en woonplaats. Wij gaan op een zorgvuldige manier om met deze contactgegevens. Wij verstrekken deze contactgegevens niet aan andere organisaties. Mocht u geen prijs stellen op het ontvangen van ZorgNu, dan kunt u contact opnemen met de redactie. Uw gegevens worden dan uit ons bestand van ZorgNu verwijderd. Heeft u vragen of opmerkingen over de bescherming van uw persoonsgegevens, dan kunt u contact opnemen met de functionaris gegevensbescherming via 024 - 366 57 77 of via functionaris.gegevensbescherming@ zzgzorggroep.nl

ZorgNu. Ook gaf u opmerkingen en complimenten over onze zorg. ZorgNu wordt vooral gelezen door cliënten die thuis wijkverpleging van ons ontvangen. Daarom gaan we kijken hoe we het magazine nog interessanter kunnen maken voor deze groep mensen.

Redactie: Marcelle Beerepoot, Tamara Besseling (hoofdredactie), Greetje Doedens, Jolan Dufourné, Marcel de Groot, Rita van Hulst, Stefanie Kamer, Marleen Kessels, Dorien Pouwels. Met medewerking van: Frouke Arns, Pieter Matthijssen, Marianne Peters Fotografie: Goedele Monnens Vormgeving: COOLBRAND, Arnhem Druk: DPN-Rikken Print, Nijmegen Oplage: 8.000 Redactieadres: Postbus 9001, 6560 GB Groesbeek, T 024 -301 79 18, E communicatie@zzgzorggroep.nl www.zzgzorggroep.nl

Onder de vele inzendingen hebben we vijf cadeaukaarten van Bruna verloot. De winnaars hebben inmiddels hun prijs ontvangen.

Verveelvoudigen of overnemen van artikelen uitsluitend na toestemming van de redactie. © ZZG zorggroep 2018

Huisdieren zijn maatjes voor het leven Dat huisdieren iets losmaken bij mensen, weet iedereen. Ze brengen vrolijkheid en gezelligheid en bieden veel mensen troost in verdrietige of zorgelijke situaties. Maar (huis)dieren doen meer dan dat. Huisdieren kunnen een positief effect hebben op de gezondheid van mensen. Honden kunnen bijvoorbeeld een bloeddrukverlagend effect creëren. En de omgang met dieren in het algemeen zorgt ervoor dat een gelukshormoon wordt aangemaakt, wat ontspanning en tevredenheid oplevert. Hulde aan onze huisdieren!

Op ZZG-woonlocaties Vlindertuin en Bosrand wonen mensen met dementie die vaak het dierenpark op het terrein bezoeken. André van de Water is beheerder en medewerker Welzijn en begeleidt de bewoners bij hun bezoek. “We hebben in het parkje ezels, dwergschaapjes, klimgeiten en kippen. Soms neem ik kippen mee naar binnen en zet ze op de tafel waar mensen zitten. Je ziet dan dat dat iets doet. Er komt reactie en mensen leven op. Dieren maken veel los. Op verzoek breng ik ook wel eens een schaap naar binnen. Een bewoner was terminaal en wilde nog graag een schaap aaien. Het dier lag bij hem in bed, dat deed zo veel voor die bewoner. Het is prachtig om te zien hoe dieren bewoners vrolijk kunnen maken. Dan zie je de schittering in hun ogen, daar kan niets tegenop. Samen met een groep vrijwilligers houden we het dierenpark bij. Het parkje geeft bewoners een doel; dat is veel waard.”

Top 5 huisdieren Er zijn in totaal ongeveer 33 miljoen huisdieren in ons land. Deze zijn ondergebracht in zes van de tien huishoudens. Vooral gezinnen met kinderen, maar ook ouderen zorgen graag voor huisdieren. De top vijf van meest populaire huisdieren:

1. Katten 2. Honden 3. Vijvervissen 4. Vogels 5. Konijnen

Mevrouw Plamont woonde een jaar op ZZG - woonlocatie Campanula, toen ze op tv een reportage zag over honden. Toen wist ze dat ze zelf ook een hondje wilde. Dat werd de chihuahua Luna. Een klein gezellig vriendinnetje. “Ik kan echt niet meer zonder haar. Ik heb altijd gezelschap. Ze is een troost wanneer het nodig is en ze vrolijkt de boel op wanneer het uitkomt. Iedereen hier in huis vindt haar geweldig. Ik neem haar af en toe mee naar de winkel en dan loopt ze keurig naast mijn rolstoel. In de winkel kennen ze haar, dat is leuk. Luna is altijd hier in mijn appartement en dat gaat goed. Het is wel belangrijk dat je zelf voor een hond kunt zorgen, anders moet je er niet aan beginnen. Toen ik Luna kreeg, merkte ik dat zij míj ook nodig had; dat is een heel fijn gevoel.”

Campanula in Lent heeft een eigen huishondje: Xena. Haar baasje Anne Hendriks is verzorgende en wanneer ze dienst heeft, brengt ze Xena mee. Iedereen kent haar en Xena kent iedereen. “Bewoners vinden het leuk en gezellig”, zegt Anne. “Het geeft een huiselijk gevoel”. Xena biedt afleiding bij bijvoorbeeld verdrietige situaties. Ook voelt ze heel goed aan hoe het met mensen gaat. Wanneer iemand hier loopt te zoeken en niet weet waar hij is, dan gaat Xena ernaartoe en leidt hem of haar naar bijvoorbeeld de woonkamer. Dat is erg bijzonder. Ze heeft hier een hele speciale taak. 's Morgens gaat ze soms even bij iemand op bed liggen, om gezellig samen de dag op te starten. Uiteraard moet Xena zich ook aan regels houden. Tijdens het eten zit ze in haar bench en als ze ziek is, mag ze niet mee. Dat is gelukkig niet vaak. We kunnen haar hier niet missen.”

De heer Vos woont sinds kort in De Vlechting in Nijmegen. Pietje, zijn trouwe kanarie, is met hem mee verhuisd. “Het was eerst de vraag of Pietje wel mee kon verhuizen, want een medewerker hier is allergisch voor vogels. Maar het mocht gelukkig. Zonder Pietje zou ik het minder gezellig vinden. Hij fluit de hele dag, soms zo hard dat de verzorgenden er niet overheen kunnen praten. Als het te gek wordt, dan doe ik een doek over de kooi, dan wordt hij rustig. Iedereen kent Pietje inmiddels. Ook de medebewoners vinden het leuk. In mijn oude huis kon Pietje vrij rondvliegen, dat kan hier niet. Maar hij is gelukkig wel de hele dag bij me. Het geeft afleiding en gezelligheid. Ik ben altijd een vogelman geweest en geniet nu ook hier van mijn kanarie. 's Morgens kijk ik altijd als eerste naar Pietje. Dat is een vrolijk begin van de dag.”

Mevrouw Vuurens woont samen met hulphond Zélé in De Plataan in Groesbeek. Zélé is haar alles: haar hulp, haar gezelschap, haar beste maatje én de reden dat ze zelfstandig kan blijven wonen. “Onmisbaar is deze lieve hulphond voor mij. Ze helpt me met van alles wat ik zelf niet meer kan. Ze haalt het bed voor me af, stopt de was in de machine en haalt het eruit, ze haalt de telefoon, trekt mijn jas uit en opent en sluit de deuren. Ze brengt me gezelligheid, ze is mijn veiligheid en is altijd bereid om te helpen; geweldig gewoon. Ik praat tegen haar en zij begrijpt me. Wij zijn een heel goed team. Zonder haar zou ik niet kunnen. In januari wordt ze tien jaar en dan gaat ze met pensioen. Ik krijg dan een nieuwe hulphond, maar Zélé blijft bij mij wonen. Ik moet er niet aan denken het zonder haar te moeten doen.”

In De Vlechting in Nijmegen wordt in de huiskamer goed gezorgd voor de vissen Jantje en Pietje en voor de vogels Sjakie en Charlotte. Die taak neemt mevrouw Devenijns dagelijks op zich. “Ik vind de vissen en de vogels erg leuk om naar te kijken. Het is gezellig dat hier een vissenkom op de tafel staat en een vogelkooi op de kast. Vroeger had ik een hond, daar ging ik graag mee wandelen. Dat was echt een gezelschapsdier. Met vissen en vogels is dat anders, maar ze brengen ook dezelfde afleiding. Iedere avond geef ik ze eten. Dat zorgt ervoor dat ik iets te doen heb en dat ik ergens aan moet denken. Dat vind ik leuk. Voor dieren moet je goed zorgen. Je krijgt er veel voor terug. Iedere avond om vijf uur eten we hier gezamenlijk aan tafel. Maar de vogels en de vissen gaan bij mij voor: zij krijgen eerst iets lekkers!”

Psycholoog Renate Glerum ziet in de praktijk hoe belangrijk huisdieren voor mensen zijn. “Ook bij m ensen met dementie heeft de aanwezigheid van huisdieren veel effect. Dieren maken makkelijk contact met mensen, dat kan eenzaamheid verkleinen. Ook de lichamelijke beweging die het uitlaten van een dier met zich meebrengt doet een mens goed. Tegelijkertijd zorgt een huisdier voor aanspraak en dat komt de sociale contacten ten goede. Een huisdier kan stressverlagend werken en brengt rust. Bovendien geeft het mensen ook het gevoel dat ze kunnen zorgen en dat ze er als mens toedoen, onvoorwaardelijk, los van wat je nog wel of niet kan. De aanwezigheid van een huisdier heeft uiteraard alleen effect wanneer een bewoner ook echt iets met dieren heeft. Als iemand bang is voor dieren, omdat hij of zij misschien ooit is gebeten, dan is dat belangrijk te weten en er rekening mee te houden. Het houden van huisdieren op zorglocaties is erg leuk en zinvol, maar we moeten dan wel de vraag stellen wie er verantwoordelijk is. Een dier vergt aandacht, is dit haalbaar? Dat is een belangrijk aandachtspunt.”

Tips

Niet iedereen heeft altijd voldoende tijd om voor zijn huisdier te zorgen. Voor anderen is het hebben van een dier geen optie, maar is de wens er wel om van het gezelschap van een dier te genieten. Daar zijn een aantal leuke oplossingen voor. Stichting OOPOEH is speciaal gericht op senioren. Zij koppelen senioren aan een lieve oppashond in de buurt, zodat zowel de senioren als de hond meer beweging en plezier krijgen. Meer informatie hierover kunt u vinden op www.oopoeh.nl. Wilt u graag dierendagopvang bij mensen aan huis verzorgen of bij u thuis? Of af en toe eens onderdak bieden aan een logeerhond of -kat? kijk dan eens op: www.huisdierenoppas.nl. Ook de website www.hartvoordieren.nl/leen-een-hond is een aanrader wanneer u graag voor dieren zorgt, maar er zelf niet aan vast wilt zitten. Er zijn vele mogelijkheden om van huisdieren te genieten en tegelijkertijd een ander een handje (of een pootje) te helpen. MP

Ontwikkelingen in de zorg; leefstijlmonitoring gekoppeld aan een robot

eWare

Early Warning Accompanies Robotics Excellence

Langer thuis wonen dankzij nieuwe technologie Al meer dan tien jaar is ZZG zorggroep actief met de inzet van technologie in de zorg (zorgdomotica). Van kleine projecten om technologie uit te proberen tot grote, succesvolle toepassingen zoals de automatische medicijndispenser. Op dit moment werken we mee aan een Europees project waarin leefstijlmonitoring wordt gecombineerd met robot Tessa: eWare.

eWare: combinatie van robot en sensoren Robot Tessa woont bij de cliënt die nog zelfstandig woont en beginnende dementie heeft. Tessa draagt een vrolijke bloempot op het hoofd. Haar sprekende ogen lichten op als ze praat. Tessa is gekoppeld aan bewegingssensoren die in het huis van de cliënt zijn geplaatst. Hierdoor weet ze bijvoorbeeld of de cliënt het ontbijt al uit de koelkast heeft gehaald. Zo niet, dan zegt Tessa dat het tijd is om te ontbijten. Maar ook op afstand kan bijvoorbeeld een zoon zijn moeder met dementie in de gaten houden. Maakt hij zich zorgen of zijn moeder wel genoeg drinkt? Dan kan hij met een appje via Tessa tegen zijn moeder zeggen dat ze niet moet vergeten om te drinken.

: Bekijk de video overGzoeWrggare roep

www.youtube.com/ZZ

Langer thuis door slimme technologie “Door de inzet van slimme technologie wordt het mogelijk dat cliënten langer thuis blijven wonen”, legt Esther Jacobs, projectleider Domoticazorg, uit. “Tessa is er voor cliënten met milde geheugenproblemen die zelfstandig wonen. De combinatie van monitoring door bewegingssensoren en de suggesties die Tessa doorgeeft, kan zorgen voor het beter vasthouden van het dagritme. Dit geeft minder druk bij de mantelzorger. En de medewerker kan op afstand eenvoudig monitoren hoe het met de cliënt gaat.”

Onderzoek eWare ZZG zorggroep werkt als enige zorgorganisatie in Nederland mee aan het Europees onderzoek. De resultaten moeten in de zomer van 2020 worden opgeleverd. Esther: ”We zijn gestart in een aantal teams wijkverpleging met het testen van eWare. Een aantal cliënten, hun mantelzorgers en betrokken zorgmedewerkers mogen een jaar lang eWare gebruiken. Wij monitoren dit gebruik en hun ervaringen.” Esther kijkt alvast vooruit: “Als de inzet van eWare een succes blijkt te zijn, komt het binnen drie jaar op de Europese markt. Bedenk wat dat voor moois kan betekenen voor al die zelfstandig wonende mensen met dementie en hun mantelzorgers!”

SWEET MEMORIES

‘ Werken in de wijkverpleging blijft een kwestie van mensenwerk’ Riet Selbach is 85 jaar oud en woont in Beek. Sinds tien jaar krijgt ze hulp van de wijkverpleging, omdat het door meerdere aandoeningen en operaties niet meer mogelijk is alles zelf te doen. Jarenlang had ze dezelfde hulp aan huis en dat schiep een band. Nu heeft ze een nieuwe hulp, waar ze ook blij mee is. Het doet haar denken aan vroeger, toen ze zelf in de thuiszorg werkte.

de mensen voor wie ik werkte. Ik hielp in de huishouding, deed allerlei handen spandiensten en knipte soms zelfs de haren. De taken waren niet zo vastomlijnd als dat ze nu zijn.

Toen mevrouw Selbach 21 jaar oud was ging ze het klooster in. Dat was haar roeping. Maar gaandeweg verloor ze de aansluiting met alle veranderingen die daar plaatsvonden. Daar had ze niet voor gekozen en dus trad ze uit.

Erwtensoep

Haar echte roeping Een priester zei haar dat ze haar echte roeping nog moest ontmoeten. En dat gebeurde. Mevrouw Selbach leerde een weduwnaar met drie kinderen kennen en trouwde met hem. Ze nam de zorg voor haar nieuwe gezin op zich; dit bleek haar nieuwe bestemming te zijn. Samen kregen ze nog een dochter.

“Ik ben later in de thuiszorg gaan werken. Dat heb ik altijd graag gedaan. Het was anders dan nu. Ik deed alles op de fiets.

‘ Ik had een goede band met de mensen voor wie ik werkte.’ Twee keer per week de berg op in Berg en Dal en twee keer in de week naar De Ooij, waar ik op een dag onderweg in een sneeuwbui een lift kreeg van de politie. Ik had een goede band met

Het was niet makkelijk, maar ik heb moeten accepteren dat ik nu zelf afhankelijk ben van zorg. Mijn vaste hulp is gestopt en dat vond ik erg jammer. Nu komt er een nieuwe, jongere hulp, Sophie. Met haar heb ik ook een klik. Laatst bracht ze twee bakjes erwtensoep voor me mee; dat vond ik zo lief. Ze heeft minder tijd voor de mensen dan ik vroeger, maar ze heeft het hart op de goede plek. Het werk toen en het werk nu in de zorg blijft een kwestie van mensenwerk; elkaar willen helpen. Daarin is niets veranderd. Dat is en blijft belangrijk.” MP

MIJN WENS V OO R H E T NIEUWE JAAR:

“Dat we voortaan ook in het weekend in het Kompas kunnen eten” (bewoner Meander) “Meer verdraagzaamheid, nee durf te r e k a v ik at “D minder geroddel ” (bewoner De Oogst) rger) zeggen” (mantelzo De Elst) er on ew (b nt ra ” au st re t he in n “Dat we weer kunnen kaarte “Dat er voor iedereen iemand is ; id e h d n om samen leuke dingen mee te doen” en gezo “Vreugde, pchlezhieetr belangrijkste! ” (medewerker) dat is to er De Passerel) “Dat iedereen zich m (bewon beste uit zichzelf haaag ontwikkelen en het lt ” (medewerker) n ere oud ” er ond “Minder eenzaamheid “Minder administratie en meer tijd (medewerker) voor de echte zorg ” (medewerker) l e e v nieuwe jaaromen” et h in k o o r e at “D ingo blijven k b e d r a gekwalificeerde a r n ee m n er se at n e “D m r) e d an e (vrijwilliger M collega’s bijkomen” (medewerker) vaker positief in het nieuws komt. “Dat de gezondheidszorg wat gen werker) Er gebeuren prachtige din in ons vak! ” (mede

De redactie wenst un en uw dierbaren ee! voorspoedig 2019

Voor veel mensen is de kersttijd een periode van samenzijn en van bezinning. Wanneer de kaarsjes branden, komen ook de oude herinneringen weer tot leven. Fijne herinneringen aan smaken, geuren, klanken, aan de saamhorigheid en de gezelligheid van de feestdagen. We vroegen enkele bewoners van de diverse ZZG-woonlocaties in Hof van de Elst in Wijchen welke kerstherinneringen zij koesteren.

Het kerststalletje “Als ik aan Kerst denk, dan denk ik aan de pasteitjes met kippenragout en champignons, die mijn moeder altijd maakte. In ons Brabantse gezin met zes kinderen hadden we het niet breed, maar het was wel altijd gezellig. We deden spelletjes onder de kerstboom waar echte kaarsjes in brandden,” vertelt Marian van Gessel (57). “Het houten stalletje dat mijn vader vroeger zelf heeft geknutseld, halen mijn man André en ik nog elk jaar tevoorschijn. Als we de figuurtjes erin zetten is het écht Kerst voor ons.” “Wij gingen vroeger met Kerst met ons gezin altijd naar de katholieke kerk”, weet André van Gessel (61) nog goed. “Mijn moeder zong in het kerkkoor, en mijn broers, zussen, neven en nichten zongen in het jongerenkoor. Na thuiskomst uit de kerk aten we brood en ’s avonds stond er kalkoen of konijn op het menu. De gezelligheid van een groot gezin, dat hoort echt bij mijn herinneringen aan Kerst!”

Feest van licht “Voor mij is Kerstmis toch vooral de viering van de geboorte van het kindje Jezus. Het is het feest van verbinding en van licht”, vertelt Tiny Poels (78) in haar appartement in De Oogst. “Tegenwoordig is het zo commercieel allemaal; dat is jammer. We hadden vroeger thuis een boom met echte kaarsjes. We deden spelletjes en er was kip uit de oven en gevulde tomaten. Ik weet nog goed dat mijn twee zussen en ik met Kerst altijd krentenbrood en chocolademelk kregen. Een lekkernij! Ook kwam er in de kerstperiode altijd een lieve ongetrouwde tante bij ons op bezoek die de hele dag kerstliedjes zong. ‘Nu zijt wellekome’, ik hoor het haar nóg zingen! Tegenwoordig vier ik Kerst elk jaar met mijn twee kinderen: eerste kerstdag bij mijn zoon en zijn gezin in Beuningen en tweede kerstdag bij mijn dochter en haar gezin in Nijmegen, dat is vaste prik. Het is als een warm bad, waar ik altijd heel erg van geniet!”

Kerst-walhalla Karel van de Kamp (68) verheugt zich elk jaar op de dag na Sinterklaas. Op 6 december haalt hij namelijk alle dozen met kerstspullen tevoorschijn. Zijn appartement in Meander wordt dan omgetoverd tot een Kerst-walhalla, met lichtjes, een boom, ballen, slingers, versieringen, een levensgrote opblaasbare sneeuwpop en talloze bewegende miniatuurtaferelen. “Het is een verslaving,” lacht Karel, “en elk jaar komt er weer wat nieuws bij. De bewoners en het personeel komen altijd kijken naar deze kerstattractie!” Eén bepaalde herinnering aan Kerst staat hem nog goed bij: “Ik was zes jaar en ik wilde de kaarsjes in de boom aansteken. Helaas is daarbij de hele boom in de brand gevlogen. Maar verder heb ik goede herinneringen hoor: balkenbrij met warme chocolade voor de tien kinderen uit ons gezin. En mijn opa die altijd het eerste glaasje jenever over zijn schouder op de boom gooide, voor geluk.” FA 11

Puzzel mee

Zoek onderstaande woorden in de woordzoeker. De overgebleven letters vormen de oplossing. Stuur uw oplossing voor 1 februari 2019 naar: Redactie ZorgNu, 9001, 6560 GB Groesbeek. Zet het woord ‘puzzel’ en de oplossing op de envelop of kaart. Vergeet niet uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden.

Prijs Onder de goede inzendingen verloten we twee Podium Cadeaukaarten van € 50,-. Dit is dé cadeaukaart voor theater en concert in Nederland. Inwisselbaar bij 290 podia en met een jaarlijkse keuze uit 30.000 voorstellingen en concerten. De winnaars ontvangen kort na sluitingsdatum persoonlijk bericht. De oplossing maken we bekend in het volgende nummer van ZorgNu.

eet smakelijk

Rundvlees met wintergroente

Ingrediënten

voor 2 personen

 250 gram runderlappen  2 eetlepels vloeibare margarine  1 eetlepel tomatenpuree  tijm  1 ui  2 stengels bleekselderij  1 winterwortel  stuk koolraap  stuk knolselderij

amusement banketstaaf bezoek bonbons chocolademelk goud groen

kerk kerstcircus kerstkaart kerstkind kerstroos kindeke jezus klinken

kransjes lampjes maaltijd piek port puzzelen rendier

scrooge stal winkelen zalig

Winnaars Puzzel ZorgNu Herfst 2018 De oplossing van de puzzel in het vorige nummer is: 537 428 916 Onder de goede inzendingen zijn drie winnaars getrokken. Zij hebben het boek ‘Zolang er leven is’ van Hendrik Groen inmiddels ontvangen. Gefeliciteerd!

Bereiding 1. Snijd de runderlappen in stukken en bestrooi ze met peper. Bak het vlees in de hete margarine aan alle kanten bruin. 2. Bak de tomatenpuree kort mee. 3. Voeg 200 ml heet water en wat tijm toe en stoof het vlees 1 uur. 4. Maak de groente schoon. Snijd de ui in snippers, de bleekselderij in boogjes, de wortel in plakken en de koolraap en knolselderij in flinke blokken. 5. Doe de groente bij het vlees en stoof het in nog eens 20 minuten gaar. 6. Lekker met aardappelpuree of aardappelen. Dit recept is afkomstig van het Voedingscentrum. Voor nog meer gezondere en lekkere recepten, bezoek de website: www.voedingscentrum.nl/recepten