DE VOLKSKRANT ZATERDAG 21 SEPTEMBER 2013
25
Economie O My Bag
‘Gewoon tassen maken is niet zo interessant’ Wat Tassen Waar Amsterdam Opgericht 2011 Werknemers 5 Omzet 350.000 euro
‘J
Ruud Zandvliet (links) en Edvard Hendriksen.
Foto Marcel van den Bergh/VK
Taxi Electric
‘We geven onze mensen vooral tijd’ Wat Elektrische taxi’s met voormalig langdurig werklozen Waar Amsterdam Opgericht 2011 Werknemers 50
A
ardige chauffeurs en schone auto’s: de jonge ondernemer Ruud Zandvliet had een tamelijk revolutionair idee voor een taxibedrijf. ‘Ik dacht: die taximarkt staat slecht te boek. Als ik de wereld ergens kan verbeteren, dan is het daar.’ Zandvliet (30) en zijn kompaan Edvard Hendriksen (29) richtten twee jaar geleden Taxi Electric op, een Amsterdams taxibedrijf dat alleen met elektrische auto’s rijdt en vooral met mensen ‘op afstand van de arbeidsmarkt’, zoals werkloze 50-plussers. ‘Wij willen vooral laten zien dat het anders kan’, zegt Zandvliet. ‘Groen,
sociaal, en dan een prima boterham verdienen: dat moet mogelijk zijn.’ Als hij was blijven zitten waar hij zat, bij de investeringsmaatschappij Waterland, had de econoom veel meer verdiend. Maar daar had hij genoeg van. ‘In de financiële sector word je alleen afgerekend op financieel rendement. Als je terugkijkt op de afgelopen twintig jaar, hebben onze meest talentvolle mensen een enorm casino gecreëerd, maar aan de wereld op geen enkele manier waarde toegevoegd.’ Change the system, is het radicale motto van zijn bedrijf. ‘Het kapitalisme is toe aan een upgrade. We zijn de aardbol zo snel aan het kapotmaken, daar is niets economisch aan. Het is dom en schandalig – terwijl we nog nooit zo rijk zijn geweest. We
moeten het systeem zo organiseren dat eigenbelang en algemeen belang samenvallen.’ Begonnen als een voornamelijk groene ondernemer, is hij gaandeweg de sociale kant belangrijker gaan vinden. ‘Het belangrijkste wat we onze mensen geven, is tijd. Mensen die lang werkloos zijn geweest, hebben tijd nodig om weer de oude te worden.’ Komen op een sociale onderneming meer klanten af? ‘Je doet het niet voor de marketing. Het is ook helemaal geen goede marketing: mensen denken dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt de weg niet weten. Iedereen wil sociaal zijn, maar niet iedereen kan concessies doen. Daarom krijgen vijfsterrenhotels van ons nooit een beginnende chauffeur.’
e moet niet gaan ontkennen dat je een luxeproduct maakt’, zegt Paulien Wesselink (28). Ze is oprichter van O My Bag, en verkoopt tassen – duurzame en eerlijke tassen, om precies te zijn. ‘Mensen zijn op zoek naar iets moois. Het is fijn als een tas fairtrade is, maar mensen gaan geen tas kopen omdat hij fairtrade is.’ Ziedaar de professionalisering van het goedbedoelende bedrijf. O My Bag wil in de eerste plaats een modemerk zijn, en geen fairtrade-merk. ‘Mensen kopen onze tassen omdat ze ze mooi vinden.’ In de folders staan mensen met tassen die aan alle wetten van de mode-industrie voldoen: mooie vrouwen, mooie mannen, mooie spullen. De tassen hebben namen als Dirty Harry of Sleazy Jane. Op het eerste gezicht weet je niet dat ze van eco-leer zijn gemaakt, en in India in een eerlijke werkplaats worden gemaakt. Maar dat zijn ze wel. Op de voorkant van de tassen staat het in het leer gestanst. Dit zijn duurzame fairtrade tassen.
Paulien Wesselink.
‘Ik wilde geen gewoon tassenbedrijf zijn. Ik vind het helemaal niet interessant om gewoon tassen te maken. Het moest wel betekenisvol zijn. En ja, dit is betekenisvol. Elke tas betekent werk, werk op een plek waar dat echt nodig is, op drie uur van Calcutta. Ik ben op de bonnefooi naar India gegaan, op zoek naar de ideale werkplaats, dak-opdak-af in de sloppenwijken van Bombay – eigenlijk wilde ik een eigen werkplaats. Dat is niet gelukt: ik heb uiteindelijk gekozen voor een bestaand, gecertificeerd fairtradebedrijf. Dan weet je dat het goed zit. Zo kan ik de transparantie geven waar klanten om vragen.’ Wesselink studeerde internationale betrekkingen aan de Universiteit Utrecht. ‘Tijdens een stage bij Buitenlandse Zaken, tussen grijze pakken in een grijs gebouw, merkte ik dat ik wat miste. Ik wilde iets doen om de wereld een stukje beter te maken. Dat is deze onderneming geworden. Mensen hoeven niet in sweatshops te werken voor onze mode. ‘Ik wilde laten zien dat het anders kan. Daarom heb ik ook echt de ambitie om groot te worden. Hoe groter wij zijn, hoe kleiner de rest.’
Foto An-Sofie Kesteleyn
Zorg voor elkaar
‘Zorg moet anders, dat is geen rocketscience’ Wat Marktplaats voor vrijwilligers Waar Breda Opgericht 2011 Werknemers 6 Omzet ‘Even hoog als de kosten’
‘E
Patrick Anthonissen.
Foto VK
r zijn nu 2,5 miljoen 65plussers; over 40 jaar zijn het er 5,5 miljoen’, zegt Patrick Anthonissen van Zorgvoorelkaar.com. ‘Als je die getallen ziet en weet dat de zorgkosten maar blijven stijgen, dan is het geen rocketscience om te bedenken dat het anders moet. De verzorgingsstaat is onhoudbaar.’ Anthonissen en zijn compag-
non Mathijs Huis in ’t Veld bedachten een online marktplaats waar zorgbehoevenden en vrijwilligers elkaar vinden. Iemand nodig die de boodschappen voor je kan doen? Of juist iemand nodig voor wie je de boodschappen kunt doen? Via Zorgvoorelkaar vinden ze elkaar. ‘Drie jaar geleden had ik me hier nog nooit mee beziggehouden’, zegt Anthonissen (37). ‘Ik verkocht restpartijen van A-merken via internet. Ondernemen is fantastisch, maar er ontbrak nog iets. Zingeving. Ik wilde iets voor de wereld betekenen. Na wat brainstor-
men kwamen we bij de zorg uit.’ Een maatschappelijke kernbehoefte, noemt hij dat. ‘We zijn een beetje doorgeslagen in het kapitalisme: er wordt ons aangepraat dat we allerlei producten en diensten nodig hebben die we helemaal niet nodig hebben. Het is goed om terug te gaan naar de basis.’ Hij en zijn compagnon hadden ‘volstrekt geen idee’ hoe hun zorgdatingsite geld kon gaan opleveren. ‘Maar onze filosofie was: als we waarde toevoegen, dan moet er op de een of andere manier iets mee te verdienen zijn.’ Dat blijkt
nu, na vier proefprojecten. ‘Door de decentralisatie draaien gemeenten steeds meer voor de zorg op. Ze zijn op zoek naar manieren om de formele zorg om te buigen naar de informele zorg. Toen we dat doorkregen, wisten we: dat is ons verdienmodel.’ Dus vragen ze gemeenten en zorginstellingen een bijdrage, om hun relatiesite voor de vrijwilligers gratis te houden. ‘Eigenlijk is dit het ultieme ondernemen. Geld verdienen is niet zo moeilijk. Iets zinvols doen en daar ook geld mee verdienen – dat is een veel mooiere uitdaging.’