"Επι της αυρίου εκίνησαν και ήλθαν στην Λιοδώραν,
1
το παρεπόταμον του Αλφέως ολόρθα εκατεβαίναν στην Ίσοβαν εδιάβηκεν αλλάγι από τους Τούρκους, το μοναστήρι εκάψασιν, εδε αμαρτία που εγίνη." Χρονικόν του Μορέως, στ. 4669-4672.
ΜΠΙΤΖΙΜΠΑΡΔΙ
8ος
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΧΡΟΝΟΣ ΑΡ.ΦΥΛΛΟΥ : 43 ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ 2020
ΥΓΕΙΑ Μια στήλη άρθρων με θέμα την υγεία. Απώτερος σκοπός η ενημέρωση σε θέματα που αφορούν την υγεία μας και την διατροφή μας. Επίσης θα προβάλλονται προβληματισμοί για το Σύστημα Υγείας και για την κατάσταση των τοπικών νοσοκομείων.
Ταξίδι στο παρελθόν της Πελοποννήσου Μνημεία από κάθε περίοδο της πολυκύμαντης ιστορίας της, σπουδαίοι αρχαιολογικοί χώροι όπως η αρχαία Ολυμπία, η Επίδαυρος, οι Μυκήνες, η καστροπολιτεία του Μυστρά και της Μονεμβάσιας, οι βυζαντινές εκκλησίες, μοναδικοί οικισμοί και γοητευτικά κάστρα, μαζί με φυσικές ομορφιές, μαγνητίζουν πλήθος τουριστών απ’ όλο τον κόσμο που ξεκινούν με κάθε μέσο για να κάνουν τον γύρο της Πελοποννήσου, μια εκδρομή ιδιαίτερα διαδεδομένη και δημοφιλής, άγνωστη για τους περισσότερους από εμάς. Ας κάνουμε μια βόλτα, μέσα από αυτές τις γραμμές, και ας γνωρίσουμε τον τόπο μας που βρίθει ιστορίας. Ας γίνουμε ένα με την γη του νου και της καρδιάς μας, και ας πάρουμε λίγο από το πνεύμα και την αύρα του ΜΟΡΙΑ μας! Σελ.4 (ΜΕΡΟΣ κδ΄)
Σελ.2
ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΚΑΙ…ΑΛΛΑ! Ο πλανήτης γίνεται ολοένα πιο ζεστός – Ιούλιος: Ο πιο θερμός μήνας από το 1880 Ο Ιούλιος του 2016 υπήρξε ο πιο θερμός μήνας στην καταγεγραμμένη μετεωρολογική ιστορία μετά το 1880, σύμφωνα με τα στοιχεία της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA). Ο περασμένος μήνας ήταν κατά 0,84 βαθμούς Κελσίου πιο ζεστός από τον παγκόσμιο μέσο όρο των θερμοκρασιών της περιόδου 1950-80, που χρησιμοποιείται ως περίοδος αναφοράς, καθώς και κατά 0,11 βαθμούς θερμότερος από τον περυσινό Ιούλιο. → σελ.2
Η φωτογραφία του πρωτοσέλιδου!
ΜΠΙΤΖΙΜΠΑΡΔΙ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΚΑΙ …ΑΛΛΑ.
Τα προηγούμενα ρεκόρ υψηλής θερμοκρασίας κατείχαν οι Ιούλιοι των ετών 2011, 2015 και 2009, καθώς και ο Αύγουστος 2014, που έως τώρα ήσαν οι πιο ζεστοί μήνες στην ιστορία. Το φετινό ρεκόρ βοηθήθηκε από το ισχυρό φαινόμενο Ελ Νίνιο, το οποίο πλέον έχει εξασθενήσει και αφορά την περιοδική θέρμανση ενός μέρους του Ειρηνικού Ωκεανού, κάτι που έχει διεθνή αντίκτυπο. Ο Ιούλιος 2016 αποτελούσε τον δέκατο συνεχόμενο μήνα που η θερμοκρασία εμφάνισε επίπεδο ρεκόρ για τον αντίστοιχο μήνα, σύμφωνα με τη NASA. Τα διαδοχικά ρεκόρ παραπέμπουν σε ένα πράγμα, ότι «ο πλανήτης γίνεται ολοένα πιο ζεστός και ό,τι αυτό σημαίνει για το μέλλον», δήλωσε ο κλιματολόγος και διευθυντής του Ινστιτούτου Διαστημικών Μελετών Γκόνταρντ της NASA Γκάβιν Σμιτ. Τα αντίστοιχα στοιχεία της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ) των ΗΠΑ, η οποία χρησιμοποιεί ελαφρώς διαφορετική μεθοδολογία, θα δημοσιοποιηθούν μέσα στην εβδομάδα. Θεωρείται πλέον σχεδόν σίγουρο ότι το 2016 θα αποδειχθεί το πιο ζεστό έτος στην ιστορία, δήλωσε ο Αυστραλός κλιματολόγος Ντέηβιντ Κάρολι του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο φετινός Ιούλιος ήταν κατά 1,3 βαθμούς Κελσίου θερμότερος από τα προβιομηχανικά επίπεδα και αυτή η διαφορά μπορεί να αποδοθεί μόνο κατά 0,2 βαθμούς στο ισχυρό Ελ Νίνιο, ενώ οι υπόλοιποι 1,1 βαθμοί στην ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή. Όλα τα παραπάνω συνηγορούν πως όλες οι καλλιέργειες θα αντιμετωπίσουν μια σειρά από προβλήματα τα οποία θα επηρεάσουν την παραγωγή αλλά και την ποιότητα των προϊόντων. Για την ευρωπαϊκή αγροτική οικονομία οι προγνώσεις είναι μάλλον δυσοίωνες: μέχρι τα τέλη του αιώνα αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά τόσο η συχνότητα όσο και η ένταση των περιόδων ξηρασίας, ειδικά δε την άνοιξη και το καλοκαίρι. Βάσει σχετικών μοντέλων η μέση ετήσια
2
θερμοκρασία αναμένεται να αυξηθεί μεταξύ ενός και πεντέμισι βαθμών Κελσίου. Η μεγαλύτερη άνοδος της θερμοκρασίας αναμένεται να πλήξει τους καλοκαιρινούς μήνες τη νότια Ευρώπη. Όπως καταδεικνύει έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος ΕΕΑ, ήδη σήμερα οι καύσωνες, οι έντονες βροχοπτώσεις, η χαλαζόπτωση και η λειψυδρία έχουν αλλάξει σημαντικά τις συνθήκες παραγωγής σε αροτραίες καλλιέργειες. Αυτό ισχύει ειδικά για φυτά της Μεσογείου, όπως την ελιά και τα οινοστάφυλλα. Στον ευρωπαϊκό βορρά, αντίθετα, η κλιματική αλλαγή ενδέχεται να ωφελήσει την αγροτική παραγωγή. Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΕΑ οι μεγαλύτερες περίοδοι βλάστησης σε συνάρτηση με τις μικρότερες περιόδους ψύχους θα μπορούσαν να ευνοήσουν την καλλιέργεια νέων φυτών και ειδών. Μέχρι το 2100 οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις γύρω από την Βαλτική θα μπορούσαν να διπλασιαστούν από το 32% σήμερα σε πάνω από 75%. H κλιματική αλλαγή αποδίδει ήδη καρπούς, και δη, στην κυριολεξία. Στο κρατίδιο της Κάτω Σαξονίας της βόρειας Γερμανίας η μέση θερμοκρασία έχει ανέβει τις τελευταίες δεκαετίες κατά σχεδόν δυο βαθμούς Κελσίου. Ορισμένοι αγρότες καλλιεργούν εκεί στο μεταξύ βερίκοκα και νεκταρίνια, που ως γνωστόν αγαπούν τη ζέστη. Η δε οινοπαραγωγή, η οποία επικεντρωνόταν μέχρι πρότινος στις ηλιόλουστες χώρες του νότου, όπως τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία, καταγράφει πλέον σημαντική άνθηση και στο βορρά, όπως στη Δανία, τη Μεγάλη Βρετανία ή ακόμη και στη Σουηδία.
ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΓΙΑ ΑΓΡΟΤΕΣ
✓ Βαγενάδες και γάιδαροι ένα μήνα έχουν χάρη. ✓ Από το θέρο ως τις ελιές δεν απολείπουν οι δουλείες.
ΜΠΙΤΖΙΜΠΑΡΔΙ ΥΓΕΙΑ
Ποια προβλήματα υγείας μας απειλούν μετά τα 40; Η ηλικία των 40 είναι μια κρίσιμη περίοδος για την υγεία του οργανισμού μας. Οι διατροφικές μας συνήθειες και ο τρόπος ζωής που είχαμε ή που θα έχουμε έως αυτά τα έτη είναι από τους σημαντικότερους παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τη γενικότερη υγεία μας. Πολλαπλές μελέτες έχουν δείξει ότι συνήθειες όπως η τακτική άσκηση, οι σωστές διατροφικές επιλογές, ο επαρκής ύπνος, η περιορισμένη κατανάλωση αλκοόλ και η αποχή από το κάπνισμα μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου για χρόνιες νόσους. Γι’ αυτό αν εφαρμόζετε τα παραπάνω είναι καλό να συνεχίσετε να το κάνετε και αν όχι, τότε είναι πολύ σημαντικό να ξεκινήσετε. Δείτε παρακάτω μερικά από τα προβλήματα υγείας που μπορεί να αντιμετωπίσετε. Καρδιαγγειακά προβλήματα Οι υψηλές τιμές σε αρτηριακή πίεση, χοληστερόλη, τριγλυκερίδια, καθώς και ο παλμός σε χαλάρωση είναι μεταξύ άλλων καταστάσεις που επηρεάζουν την υγεία της καρδιάς. Αυτοί οι δείκτες έχουν την τάση να «ανεβαίνουν» με την ενηλικίωση, αυξάνοντας τον κίνδυνο για αρκετές σοβαρές καταστάσεις υγείας, όπως η καρδιακή προσβολή και το εγκεφαλικό επεισόδιο. Είναι σημαντικό να ακολουθείτε τις γενικές συστάσεις για την παρακολούθησή τους και να τους κρατάτε σε υγιή επίπεδα με τον τρόπο ζωής σας ή αν χρειαστεί και με φαρμακευτική αγωγή. Σακχαρώδης διαβήτης Ο--------------------------------------------------σακχαρώδης διαβήτης είναι μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από υψηλές τιμές γλυκόζης στο αίμα, το απλό δηλαδή σάκχαρο που δίνει ενέργεια στα κύτταρά μας. Αναπτύσσεται όταν ο οργανισμός δεν παράγει ή δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά την ινσουλίνη, μια ορμόνη που βοηθά στην απομάκρυνση του πλεονάσματος γλυκόζης από το αίμα. Πρόκειται για ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας
3
και ο κίνδυνος για διαβήτη τύπου 2 αυξάνει με την ηλικία. Οστεοπόρωση Η οστεοπόρωση αποτελεί το συχνότερο νόσημα μεταβολισμού των οστών. Χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική μάζα, ή πιο απλά ποσοτική μείωση του οστού, καθώς και από διαταραχή της αρχιτεκτονικής του οστού, με αποτέλεσμα την ελάττωση της μηχανικής αντοχής του, αύξηση της ευθραυστότητας και κατ’ επέκταση αυξημένο κίνδυνο κατάγματος. Η οστική μάζα μειώνεται σταδιακά στην ηλικία των 40 και άνω. Άγχος και κατάθλιψη Το άγχος όταν διατηρείται σε φυσιολογικά επίπεδα δεν είναι επικίνδυνο για τον οργανισμό μας. Όταν όμως είναι αυξημένο για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση προβλημάτων υγείας, ειδικά μετά την ηλικία των 40. Η κατάθλιψη επιπροσθέτως, ανάλογα το βαθμό της, μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια ενδιαφέροντος και ενέργειας, απόσυρση από συνήθεις δραστηριότητες και αλληλεπιδράσεις, απάθεια και ανικανότητα να εμφανίσετε χαρά. Είναι πολύ σημαντικό να φροντίσετε την ψυχική σας υγεία και να αναζητήσετε συμβουλή έγκαιρα. Σεξουαλική υγεία Η γενική μας υγεία επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τη σεξουαλική και αναπαραγωγική μας υγεία αντίστοιχα. Συχνά θέματα είναι η σεξουαλική δυσλειτουργία, οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες νόσοι και οι λοιμώξεις. Οι άντρες στα 40 μπορεί ενδεχομένως να εμφανίσουν συμπτώματα υπερπλασίας του προστάτη, έλλειψης τεστοστερόνης και μεταβατικής στυτικής δυσλειτουργίας. Οι γυναίκες από την άλλη μπορεί να αρχίσουν να νιώθουν συμπτώματα περιεμμηνόπαυσης όπως ευερεθιστότητα και εξάψεις. Ο γιατρός σας μπορεί να σας δώσει συμβουλές για το πώς να ρυθμίσετε τα προβλήματα αυτά. Στα παραπάνω προστίθενται τα δερματικά προβλήματα- προσοχή στο δέρμα μας-, και η όραση και ακοή που είναι φυσικό και επακόλουθο του χρόνου.
ΜΠΙΤΖΙΜΠΑΡΔΙ Ταξίδι στο παρελθόν της Πελοποννήσου (Μέρος κδ΄) Αρχαία Μεσσήνη Η καλύτερα σωζόμενη πόλη της ύστερης κλασικής αρχαιότητας, η οποία κτίστηκε σε επικά μεγέθη κάτω από το δεσπόζοντα όγκο του όρους Ιθώμη για να αποδείξει το σθένος των ιδρυτών της απέναντι στο σπαρτιατικό ζυγό. Η πλέον υποβλητική αρχαία πολιτεία ουδέποτε καλύφθηκε από μεταγενέστερους οικισμούς και εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να εκτείνεται ανάμεσα σε ελαιώνες 4.000 στρεμμάτων, εντυπωσιάζοντας τον επισκέπτη. Ο αρχαιολογικός χώρος: Ο σπάνιος αυτός αρχαιολογικός χώρος έρχεται σταδιακά στο φως από τα τέλη του 19ου αιώνα και, καθώς μόνο το 1/3 της συνολικής έκτασής του βρίσκεται πλέον στην επιφάνεια, συνεχίζει να εκπλήσσει τους αρχαιολόγους. Ναοί, τείχη και δημόσια κτήρια σώζονται σε εξαιρετικά καλή κατάσταση από μια πόλη που οικοδομήθηκε το 369 π.Χ. από τον Θηβαίο στρατηγό Επαμεινώνδα. Η Αρχαία Μεσσήνη ακολουθούσε όσον αφορά τη ρυμοτομία της το λεγόμενο “ιπποδάμειο σύστημα”, κατά το οποίο όλα τα οικοδομήματα έχουν τον ίδιο προσανατολισμό και ο χώρος διαιρείται με βάση οριζόντιους και κάθετους άξονες. Στο σχεδιασμό της αρχαίας Μεσσήνης, αυτό που ίσως εντυπωσιάζει περισσότερο και προκαλεί τον θαυμασμό είναι το γεγονός ότι, παρά το μεγάλο μέγεθος των κτιρίων και τις επιβλητικές κάποτε διαστάσεις τους, τούτη η πόλη ήταν αρχιτεκτονικά απόλυτα εναρμονισμένη με το φυσικό περιβάλλον. ο τείχος που περιέβαλλε την πόλη έχει συνολικό μήκος 9 χιλιομέτρων, ενώ η εντυπωσιακή Αρκαδική Πύλη, μια από τις επιβλητικές εισόδους-εξόδους της πόλης, στέκει μεγαλοπρεπής ως τις μέρες μας. Ο επισκέπτης, κατά την περιήγησή του στον κυρίως αρχαιολογικό χώρο, συναντά αρχικά το θέατρο της Μεσσήνης, που μπορούσε να φιλοξενήσει πάνω από 10.000 θεατές και η σκηνή του ήταν ξύλινη και κινητή, και στη συνέχεια την Κρήνη της Αρσινόης, μια επιβλητική κατασκευή και σημείο συνάντησης των Μεσσήνιων πολιτών. Δίπλα εκτείνεται η Αγορά, πολιτικό και οικονομικό κέντρο κάθε αρχαίας πόλης, όπου δέσποζαν ναοί, στοές και κτίρια όπως το “Κρεοπωλείο”, που ήρθε στο φως πρόσφατα.
4
Το κτιριακό συγκρότημα, ωστόσο, που αποτελούσε τον επιφανέστερο χώρο της Αρχαίας Mεσσήνης, κέντρο της δημόσιας ζωής, ενώ παράλληλα λειτουργούσε ως δεύτερη Αγορά και Γκαλερί Τέχνης, ήταν το Ασκληπείο. Από την ονομασία του εύκολα συμπεραίνει κανείς ότι ήταν αφιερωμένο στο θεό Ασκληπιό, αλλά όχι ως θεό της Ιατρικής αλλά σε μια άλλη τοπική εκδοχή του, ως θεός προστάτης της Μεσσήνης, των Μεσσήνιων πολιτών και του δημόσιου βίου της πόλης. Το Στάδιο, το Γυμνάσιο και η Παλαίστρα ανήκουν στα πλέον εντυπωσιακά, από άποψη διατήρησης, οικοδομικά συγκροτήματα της αρχαίας πόλης και αξίζει να αναφέρουμε ότι πρόκειται για το πρώτο αθλητικό κέντρο του αρχαίου κόσμου, καθώς τα τρία κτίρια βρίσκονται το ένα δίπλα στο άλλο για πρώτη φορά διαμορφώνοντας ένα ενιαίο κτιριακό σύνολο. Τα περισσότερα ευρήματα των ανασκαφών φυλάσσονται στο Μουσείο Αρχαίας Μεσσήνης, ένα μικρό νεοκλασικού ρυθμού κτήριο λίγο πριν την είσοδο τους αρχαιολογικού χώρου. Στους καταλόγους του Μουσείου έχουν καταγραφεί πάνω από 12.000 ευρήματα και εδώ ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει αντίγραφο του περίφημου Δορυφόρου του Πολυκλείτου, αντίγραφου του Ερμή του τύπου Άνδρου-Farnese, έργο του Πραξιτέλη, καθώς και την Άρτεμη στον τύπο της Λαφρίας. Άλλα ενδιαφέροντα εκθέματα είναι τα αγάλματα των μικρών κοριτσιών, που αφιερώνονταν ως ιέρειες στη θεά Άρτεμη στο ναό της στο κέντρο της πόλης, καθώς και οι δύο κεφαλές των γιών του Ασκληπιού, του Ποδαλείριου και του Μαχάονα. Υπεύθυνος: Γιώργος Ηλία Ζέρβας Επικοινωνία: 6932620202 210/5766374 Διεύθυνση οικίας: Ι.Δημακοπούλου 3, Ίλιον ΤΚ 13121 e-mail: zervasgeorge72@gmail.com zervasgeorge@rocketmail.com Έντυπο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φιλοξενούμενο στον παγκόσμιο ιστό και στην σελίδα issue.com Χειρόγραφα-άρθρα δεν επιστρέφονται