Zaman Bulgaristan / Sayi 51

Page 1

ИНТЕРВЮ

10

Темиртай Избастин: България е ключов фактор за Казахстан в региона

СПОРТ

ŒÒ‚ÂÌ Ò ÂÚÌ˘ÂÒÍÓÚÓ Ë ÂÎË„ËÓÁÌÓÚÓ ÒË ÏÌÓ„ÓÓ·‡ÁËÂ Ë ÍÛÎÚÛ‡, ‡Á‡ıÒÚ‡Ì Ò Ò·‚Ë Ë Ò Ú‚˙‰‡Ú‡ ÒË ÔÓÁËˆËˇ ÔÓ ÓÚÒÚÓˇ‚‡Ì ̇ ÏÂʉÛ̇Ó‰Ìˡ ÏË ͇ÚÓ ÒÚ‡Ì‡ Ë Ô˙‚‡Ú‡ ‰˙ʇ‚‡, ÓÚ͇Á‡Î‡ Ò ‰Ó·Ó‚ÓÎÌÓ ÓÚ ˇ‰ÂÌˡ ÒË ‡ÒÂ̇Î.

09

Голямата изненада на германския “Байерн Мюнхен” в Шампионска лига 졇ÈÂÌ Ã˛ÌıÂÌî ‡Á„ÓÏË ìfi‚ÂÌÚÛÒî Ò 4:1 ̇Ò‰ “ÓËÌÓ Ë Ò Í·ÒË‡ Á‡ 1/8-ÙË̇ÎËÚ ̇ ÿ‡ÏÔËÓÌÒ͇ ÎË„‡. ŒÚ „ÓÎÂÏËÚ ËڇΡÌÒÍË ìfi‚ÂÌÚÛÒî Ë ‡Ì„ÎËÈÒÍËˇÚ ìÀË‚˙ÔÛÎî ˘Â Ë„‡ˇÚ ‚ ÀË„‡ ≈‚ÓÔ‡.

INTERNATIONAL NEWSPAPER

BULGARIA Ãîäèíà: XVII

Áðîé: 51 (882)

Членството ни в Еврозоната ще подпомогне икономическото ни развитие Ñ ÍÈÌÊÀ : Á Å ÉÍÓÐ Ñ Þ Ë Å ÉÌÀ Í

Àõìåä Àõìåäîâ

Ñîôèÿ

"«‡ ‡ÁÎË͇ ÓÚ ‰Û„Ë ˆÂÌÚ‡ÎÌÓ‚ÓÔÂÈÒÍË ‰˙ʇ‚Ë ¡˙΄‡ˡ ÓˆÂΡ ÔÓ ‚ÂÏ ̇ ÍËÁ‡Ú‡ ·ÂÁ ‚˙̯̇ ÔÓ‰ÍÂÔ‡. “ÓÂÒÚ ÒÚ‡Ì‡Ú‡ ÌË Ì ‚Ì‡Òˇ ËÒÍ ‚ ≈‚ÓÁÓ̇ڇ, ‡  هÍÚÓ, ÍÓÈÚÓ „Ó Ì‡Ï‡Îˇ‚‡", ڇ͇ √ÂÓ„Ë ¿Ì„ÂÎÓ‚, ÒÚ‡¯Ë ËÍÓÌÓÏËÒÚ ÓÚ »ÌÒÚËÚÛÚ ÓÚ‚ÓÂÌÓ Ó·˘ÂÒÚ‚Ó (»ŒŒ), ÍÓÏÂÌÚË‡ ·˙΄‡ÒÍÓÚÓ ÒÚ‡ÚÛÍ‚Ó ÔÓ ÓÚÌÓ¯ÂÌË ̇ ≈‚ÓÁÓ̇ڇ ÔÓ ‚ÂÏ ̇ ÙÓÛχ "»ÍÓÌÓÏ˘ÂÒÍË Ë ÔÓÎËÚ˘ÂÒÍË Ô‰ËÁ‚Ë͇ÚÂÎÒÚ‚‡ Ô‰ ÔËÒ˙‰ËÌˇ‚‡ÌÂÚÓ ÌË Í˙Ï ≈‚ÓÁÓ̇ڇ". œÓ ‰ÛÏËÚ ÏÛ, ¡˙΄‡ˡ ‚˜ ÓÚ „Ó‰ËÌË Â Ò ÙËÍÒË‡Ì ‚‡ÎÛÚÂÌ ÍÛÒ Í˙Ï Â‚ÓÚÓ. Œ˘Â Ôӂ˜Â, ˜Â „Ó‰ËÌË Ì‡‰ Ë ÔÂ‰Ë ‰‡ ÔËÂÏ ‚ÓÚÓ ¡˙΄‡ˡ Ëχ ÔÓ-‚ËÒÓ͇ ËÌÙ·ˆËˇ Ú.Â. ËÌÙ·ˆËˇÚ‡ Û Ì‡Ò Ëχ ‰Û„Ë ËÁÚÓ˜ÌËˆË Ë Â‚ÓÚÓ ÔÓ-ÒÍÓÓ ˘Â ÔÓÏÓ„Ì Á‡ ÔÂÓ‰ÓΡ‚‡ÌÂÚÓ È, ÓÚÍÓÎÍÓÚÓ ‰‡ ˇ Û‚Â΢Ë. «‡ ÚÓ‚‡ Í‡Í‚Ó Ô‰ÒÚÓË Á‡ ÒÚ‡Ì‡Ú‡ ÌË, Í‡Í ˘Â Ò ÒÔ‡‚ˇÚ ıÓ‡Ú‡ Ò ÔËÂχÌÂÚÓ ÌË ‚ ≈‚ÓÁÓ̇ڇ, ÒÚ‡ı ËÎË ÔÒËıÓÁ‡ ·Û‰Ë ÚÓ‚‡ ˜ÎÂÌÒÚ‚Ó Û Úˇı, ‡Á„Ó‚‡ˇıÏ Ò˙Ò ÒÚ‡¯Ë ËÍÓÌÓÏËÒÚ‡ ÓÚ »ŒŒ √ÂÓ„Ë ¿Ì„ÂÎÓ‚. Ïðîäúëæàâà íà ñòð. 3

Сивата икономика има нови измерения през 2009 година

България вече от години е с фиксиран валутен курс към еврото. Още повече, че години наред и преди да приеме еврото България има по-висока инфлация - т.е. инфлацията в България има други източници и еврото по-скоро ще помогне за преодоляването й, отколкото да я увеличи.

НОВИНИ02 ПГ НА РЗС СЕ РАЗПАДНА, БСП НАПУСНА КОМИСИИТЕ

Модата смени посоката си към Изток Ðåéõàí ßçúäæú

Äèçàéíåð

ÃÓ‰ÌËˇÚ ‚ˇÚ˙ ‚˜ ‰Ûı‡ ÓÚ ŒËÂÌÚ‡. Ã˛Ò˛ÎχÌÒÍËÚ ÏÓ‰ÌË ‰ËÁ‡ÈÌÂË ÓÚ ¡ÎËÁÍˡ ËÁÚÓÍ Ë ƒ‡Î˜Ìˡ ËÁÚÓÍ Ì‡ÎÓÊËı‡ ‚ÎˡÌËÂÚÓ ÒË ‰ÓË ‚˙ıÛ ÏÓ‰ÌËÚ ÒÚÓÎËˆË Ò Ó·ÎÂÍ·, Ò˙ÓÚ‚ÂÚÒÚ‚‡˘Ë ̇ ÚÂıÌËÚ ‚ˇ‚‡Ìˡ. √ÓÎˇÏ‡ ÓΡ ËÁË„‡ Ë ÚÓ‚‡, ˜Â ͇ÔËÚ‡Î˙Ú ÒË ÒÏÂÌË ÒÓ·ÒÚ‚ÂÌˈËÚÂ. ≈‚ÓÔÂÈÒÍËÚ ‰ËÁ‡ÈÌÂË Ò˙˘Ó Ì ÓÒڇ̇ı‡ ·Â-

Божидар Данев

Анорексията - често срещано явление Õàòèäæå Èáðàõèì

ÁÛ˜‡ÒÚÌË Í˙Ï Ú‡ÁË ÔÓÏˇÌ‡ Ë ÔÓÒÚ‡‚Ëı‡ ̇ ‰Ì‚ÂÌ ‰ "‰ÂıËÚÂ, Ò˙ÓÚ‚ÂÚÒÚ‚‡˘Ë ̇ ‚ÂÒ͇ڇ ˜Û‚ÒÚ‚ËÚÂÎÌÓÒÚ". Õ‡ÔËÏÂ Ì ·Â¯Â ̇Ô‡ÁÌÓ, ˜Â ̇ Ô‰ÒÚ‡‚ˇÌÂÚÓ Ì‡ "ƒÓÎ˜Â Ë √‡·‡Ì‡" ̇ ÔÓ‰ËÛχ Ò ÔÓˇ‚Ë Á‡·‡‰Í‡. ƒÓÒ„‡ ÏÓ‰‡Ú‡ Ò ‡ÁÔÓÒÚ‡Ìˇ‚‡¯Â ÔÓ Ò‚ÂÚ‡ ÓÚ ≈‚ÓÔ‡. ŸÓÏ ÒÚ‡‚‡¯Â ‰Ûχ Á‡ ÏÓ‰‡, ·Â¯Â ˇÒÌÓ, ˜Â ̇ ÚÂÍÒÚËÎÌˡ Ô‡Á‡ ‚ Ò‚ÂÚ‡ ‰ÓÏËÌË‡ ÒÚËÎ˙Ú Ì‡ ‰ËÁ‡ÈÌÂËÚÂ Ò Â‚ÓÔÂÈÒÍË ÍÓÂÌË. Íà ñòðàíèöà 4

ИЗТОЧНИТЕ РОДОПИ ПАЗЯТ НАЙ-РАННИТЕ ПАМЕТНИЦИ НА ЕВРОПЕЙСКАТА ЦИВИЛИЗАЦИЯ? НОВИНИ 12

—Ë‚‡Ú‡ ËÍÓÌÓÏË͇  ÓÒÓ·ÂÌÓ Á‡‡ÁËÚÂÎ̇ ‚ ÛÒÎӂˡ ̇ ÍËÁ‡, Úˇ Ëχ ÌÓ‚Ë ËÁÏÂÂÌˡ ÔÂÁ 2009 „. “Ó‚‡ ͇Á‡ Ô‰Ò‰‡ÚÂÎˇÚ Ì‡ ¡— ¡ÓÊˉ‡ ƒ‡Ì‚ ÔÓ ‚ÂÏ ̇ ÙÓÛÏ, ÔÓÒ‚ÂÚÂÌ Ì‡ ·Ó·‡Ú‡ Ò˙Ò ÒË‚‡Ú‡ ËÍÓÌÓÏË͇. —Ë‚‡Ú‡ ËÍÓÌÓÏË͇ ÛÒÚÓÈ‚‡ ‚Ò˘ÍË - Ë ‡·ÓÚÓ‰‡ÚÂÎË, Ë Á‡ÂÚË, Ú˙È Í‡ÚÓ ÔÓÎÛ˜‡‚‡Ú Ôӂ˜ Ò‰ÒÚ‚‡, Ë ‡‰ÏËÌËÒÚ‡ˆËˇÚ‡, Á‡˘ÓÚÓ ‚Ó‰Ë ‰Ó ÍÓÛÔˆËˇ, Ë Ò‡ÏÓ̇ÂÚËÚÂ, Á‡˘ÓÚÓ Ô·˘‡Ú ÏËÌËχÎÌË ÓÒË„ÛÓ‚ÍË, ÔÓÒÓ˜Ë ƒ‡Ì‚. Ïðîäúëæàâà íà ñòðàíèöà 2

¬ ÒÚÂÏÂʇ ÒË ‰‡ ·˙‰‡Ú ÒÚÓÈÌË Ë Í‡ÒË‚Ë ÏÌÓ„Ó ÊÂÌË Ò ÔӉ·„‡Ú ̇ Ï˙˜ËÚÂÎÌË ‰ËÂÚË, ÍÓËÚÓ Ó·ËÍÌÓ‚ÂÌÓ Ò‡ ‚‰ÌË Á‡ Á‰‡‚ÂÚÓ. “ÓÁË ‚ˉ Ôӂ‰ÂÌË  ÒΉÒÚ‚Ë ̇ Ô‰ÒÚ‡‚‡Ú‡, ÍÓˇÚÓ Ï‰ËËÚ ̇·„‡Ú, ‡ ËÏÂÌÌÓ, ˜Â ˉ‡Î̇ڇ ÊÂ̇  Ò··‡. ¿ÌÓÂÍÒˡڇ  ÌÂÎÂÍÓ ÔÒËı˘ÂÒÍÓ Á‡·ÓΡ‚‡ÌÂ, ÍÓÂÚÓ ÔÂÁ ÔÓÒΉÌËÚ „Ó‰ËÌË Ò Ò¢‡ ‚Ò ÔÓ-˜ÂÒÚÓ, ͇ÚÓ Á‡·ÓÎÂÎËÚ ҇ Ô‰ËÏÌÓ Ï·‰Ë ÏÓÏ˘ÂÚ‡. Ïðîäúëæàâà íà ñòðàíèöà 6

ПИСАТЕЛЯТ ЖУРНАЛИСТ ГЕОРГИ РАЙЧЕВСКИ: СЕГА ПОВЕЧЕ ЗНАМ, ОТКОЛКОТО МОГА МИНАЛО 11

НЕКА ДА ОСТАРЯВАМЕ КРАСИВО ВЪЗРАСТ 08

Ñ ÍÈÌÊÀ : Å Ð ÊÀ Í Ò ÓÍÄ Æ À

14 - 20 ÄÅÊÅÌÂÐÈ 2009


2 ZAMAN ÍÎÂÈÍÈ 14 - 20 ÄÅÊÅÌÂÐÈ 2009

Захариева е „Човек на годината“ ÑÎÔÈß œ‰Ò‰‡ÚÂÎˇÚ Ì‡ ¡˙΄‡ÒÍˡ Ô‡ˆËÂÌÚÒÍË ÙÓÛÏ “ÂÓ‰Ó‡ «‡ı‡Ë‚‡ ·Â ÓÚ΢Â̇ Ò „ÓÎˇÏ‡Ú‡ ̇„‡‰‡ "◊Ó‚ÂÍ Ì‡ „Ó‰Ë̇ڇ" 2009 ‚ „Ӊ˯ÌËÚ ̇„‡‰Ë ̇ ¡’ Á‡ ÔËÌÓÒ Í˙Ï Ô‡‚‡Ú‡ ̇ ˜Ó‚Â͇. «‡ı‡Ë‚‡ Â Ë Û˜‰ËÚÂΠ̇ ÷ÂÌÚ˙a Á‡ Á‡˘ËÚ‡ ̇ Ô‡‚‡Ú‡ ‚ Á‰‡‚ÂÓÔ‡Á‚‡ÌÂÚÓ. “ÂÓ‰Ó‡ «‡ı‡Ë‚‡ Ë ÷ÂÌÚ˙˙Ú Á‡ Á‡˘ËÚ‡ Ô‡‚‡Ú‡ ‚ Á‰‡‚ÂÓÔ‡Á‚‡ÌÂÚÓ Ô˜ÂÎˇÚ ÒÂ˘Û ‚·ÒÚÚ‡ ‰Â· Ò Ó„ÓÏÂÌ Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌ ËÌÚÂÂÒ.

9,5% безработица за 2009 година ÑÎÔÈß

¡ÂÁ‡·ÓÚˈ‡Ú‡ ‚ ÒÚ‡Ì‡Ú‡ Á‡ 2009 „. ˘Â ·˙‰Â 9,5%, Ó˜‡Í‚‡ Ò Á‡ 2010 „. ÔÓˆÂÌÚ˙Ú ‰‡ ÔÓ‰˙ÎÊË ‰‡ Ò Ôӂ˯‡‚‡. “Ó‚‡ ͇Á‡ Á‡Ï.ÏËÌËÒÚ˙˙Ú Ì‡ ÚÛ‰‡ Ë ÒӈˇÎ̇ڇ ÔÓÎËÚË͇ ¬‡ÎÂÌÚË̇ —ËÏÂÓÌÓ‚‡. œÓ ‰ÛÏËÚ ̇ —ËÏÂÓÌÓ‚‡ ˘Â Ëχ Ì‡Ï‡Îˇ‚‡Ì ̇ ·ÛÚÌˡ ‚˙Ú¯ÂÌ ÔÓ‰ÛÍÚ, ͇ÚÓ Á‡ 2009 „. Ò Ә‡Í‚‡ ‰‡ ·˙‰Â ÓÚˈ‡ÚÂÎÂÌ - ÏËÌÛÒ 6,3%. Œ˜‡Í‚‡ ÒÂ Ë Ì‡Ï‡Îˇ‚‡Ì ̇ ͇ÔËÚ‡ÎÓ‚ËÚ ËÌ‚ÂÒÚˈËË - 16,3% Ë Ì‡ ÔÂÍËÚ ˜ÛʉÂÒÚ‡ÌÌË ËÌ‚ÂÒÚˈËË.

Създават горска полиция ÑÎÔÈß ¬ ÃËÌËÒÚÂÒÚ‚ÓÚÓ Ì‡ ÁÂωÂÎËÂÚÓ Ë ı‡ÌËÚÂ Ë ‚ ì– Ò ӷÒ˙ʉ‡ ˉ¡ڇ Á‡ Ò˙Á‰‡‚‡ÌÂÚÓ Ì‡ ÒÔˆˇÎËÁË‡Ì‡ „ÓÒ͇ ÔÓÎËˆËˇ, ÔÓ‰Ó·ÌÓ Ì‡ ʇ̉‡ÏÂˡڇ, ÍÓˇÚÓ ‰‡ Óı‡Ìˇ‚‡ ‰˙ʇ‚ÌËÚ „ÓË ‚ ¡˙΄‡ˡ. “Ó‚‡ Ò˙Ó·˘Ë Á‡Ï.-ÏËÌËÒÚ˙˙Ú Ì‡ ÁÂωÂÎËÂÚÓ Ë ı‡ÌËÚ √ÂÓ„Ë ÓÒÚÓ‚. œ‰ÒÚÓË ‰‡ Ò ‚ÁÂÏ ÔÓÎËÚ˘ÂÒÍÓ ¯ÂÌË Á‡ ÚÓ‚‡ ‰‡ÎË ‰‡ ·˙‰Â ‚‰ÓÏÒÚ‚Â̇ ÔÓÎËˆËˇ ËÎË ˜‡ÒÚ ÓÚ Ã¬–, ÛÚÓ˜ÌË ÚÓÈ. ÕÓ‚ËˇÚ ‚ˉ Óı‡Ì‡ ˘Â ·˙‰Â Ò˙Á‰‡‰Â̇ Ò Ìӂˡ Á‡ÍÓÌ Á‡ „ÓËÚÂ, ͇ÚÓ ÔÓÏÂÌË ˘Â Úˇ·‚‡ ‰‡ Ëχ Ë ‚ «‡ÍÓ̇ Á‡ ì–.

Загинаха три деца от дом ÊÚÐÄÆÀËÈ œË ËÁ·Ûı‚‡ÌÂÚÓ Ì‡ Ò‡ÏÓ‰ÂÎÌÓ ‚ÁË‚ÌÓ ÛÒÚÓÈÒÚ‚Ó ‚ ÓÏÔÎÂÍÒ‡ Á‡ ÒӈˇÎÌË „ËÊË ‚ ÛÏÓ‚„‡‰ Á‡„Ë̇ı‡ ÚË ‰Âˆ‡. «‡„Ë̇ÎËÚ ƒÊËÌ„ËÁ –Û¯ÂÌ - 13 „., Ë —ÛÌ‡È Â‡ÁËÏ - 16 „., Ò‡ ÓÚ ÍÛÏÓ‚„‡‰ÒÍËÚ Ò· œÂÎËÌ Ë «ËÏÓÌˈ‡, ‡ ƒÊËÌ„ËÁ ƒÊÂχΠ- 15-„Ӊ˯ÂÌ,  ÓÚ ÏÓϘË΄‡‰ÒÍÓÚÓ ÒÂÎÓ —ÓÍÓÎËÌÓ‚Ó. —˙‰˙Ú ÓÒ‚Ó·Ó‰Ë ˜ÂÚËËχڇ Á‡‰˙ʇÌË - ‰ËÂÍÚÓ˙Ú Ì‡ ‰Óχ, ‰‚‡Ï‡ ‚˙ÁÔËÚ‡ÚÂÎË Ë Ô‡̇‰Êˡڇ ÓÚ ÛÏÓ‚„‡‰, Ò‚˙Á‡ÌË Ò ‚ÁË‚‡ ̇ 5 ‰ÂÍÂÏ‚Ë 2009 „., ÓÚÌÂÎ ÊË‚ÓÚ‡ ̇ ÚË ‰Âˆ‡.

Събарят 250 незаконни къщи ÁÓÐÃÀÑ ƒÓ ‰‚‡ ÏÂÒˆ‡ Í‡È Ë·‡ÒÍÓÚÓ ÒÂÎˢ ‰Ó ¡Û„‡Ò ÔÓ Ô˙Úˇ Á‡ ÌÂÙÚÓ·‡Á‡Ú‡ ˘Â ·˙‰‡Ú Ò˙·ÓÂÌË 250 ÔÓÒÚÓÈÍË. ¿ÍˆËˇÚ‡ ‚˜ Á‡ÔӘ̇ ÔË ÒÚÓ„Ë ÏÂÍË Á‡ ÒË„ÛÌÓÒÚ. Õ‡˜‡ÎÌËÍ˙Ú Ì‡ „ËÓ̇Î̇ڇ ‰ËÂÍˆËˇ Á‡ ÒÚÓËÚÂÎÂÌ ÍÓÌÚÓÎ ÃËÎÂÌ ÕÂ̘‚ ͇Á‡, ˜Â ÌÂÁ‡ÍÓÌÌËÚ ÒÚÓÂÊË Ò‡ Ó·˘Ó 257 Ë Á‡ Úˇı ÌˇÏ‡ ÌË͇Í˙‚ ̇˜ËÌ ‰‡ ·˙‰‡Ú ÛÁ‡ÍÓÌÂÌË. ÕÂÁ‡ÍÓÌÌÓÚÓ ÒÚÓËÚÂÎÒÚ‚Ó ‚ ÏÂÒÚÌÓÒÚÚ‡  ̇Ô‡‚ÂÌÓ ÔÂÁ ÔÓÒΉÌËÚ 15 „Ó‰ËÌË.

Приготвиха 450 м рибна наденица ÍÅÑÅÁÚÐ

¬ ÕÂÒ·˙ ̇Ô‡‚Ëı‡ 450 Ï ˷̇ ̇‰ÂÌˈ‡. “Ó‚‡  ̇È-‰˙΄‡Ú‡ ̇‰ÂÌˈ‡, ÔË„ÓÚ‚Â̇ ÓÚ Ë·‡, Ë Ò „Ó‰ÓÒÚ Ó·˘Ë̇ڇ ˘Â Û˜‡ÒÚ‚‡ Á‡ ÂÍÓ‰ËÚ ̇ √ËÌÂÒ. “Ó‚‡ ͇Á‡ Á‡Ï.ÍÏÂÚ˙Ú Ì‡ Í‡ÈÏÓÒ͇ڇ Ó·˘Ë̇ ≈ÎË ËËÎÓ‚‡. Õ‡‰ÂÌˈ‡Ú‡  ̇Ô‡‚Â̇ ÓÚ ÌˇÍÓÎÍÓ ‚ˉ‡ ÏÓÒÍË Ë·Ë - ‡ÍÛ·, Ò‡Ùˉ, ÎÂÙÂ, Á‡„‡Ì Ë ‰.

Ïà íà ÐÇÑ ñå ðàçïàäíà, ÁÑÏ íàïóñíà êîìèñèèòå —Î‰ ̇ÔÛÒ͇ÌÂÚÓ Ì‡ ÇËÓ “‡„‡ËÌÒÍË œ√ ̇ –«— Ò ‡ÁÔ‡‰Ì‡, Ú˙È Í‡ÚÓ ·ÓˇÚ Ì‡ ‰ÂÔÛÚ‡ÚËÚ ‚ Ì¡ Ô‡‰Ì‡ ÔÓ‰ ÏËÌËÏÛχ ÓÚ 10 ̇Ó‰ÌË Ô‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎË. ¬ ÁÌ‡Í Ì‡ ÔÓÚÂÒÚ œ√ ̇ Ó‡ÎËˆËˇ Á‡ ¡˙΄‡ˡ Ó·ˇ‚Ë, ˜Â ̇ÔÛÒ͇ ˙ÍÓ‚Ó‰ÒÚ‚‡Ú‡ ̇ Ô‡·ÏÂÌÚ‡ÌËÚ ÍÓÏËÒËË. œ‡·ÏÂÌÚ‡̇ „ÛÔ‡ ̇ ì–‰, Á‡ÍÓÌÌÓÒÚ, ÒÔ‡‚‰ÎË‚ÓÒÚî ÓÚ ÏË̇·ڇ Ò‰Ïˈ‡ Ì Ò˙˘ÂÒÚ‚Û‚‡. —Ή ̇ÔÛÒ͇ÌÂÚÓ Ì‡ ÇËÓ “‡„‡ËÌÒÍË œ√ ̇ –«— Ò ‡ÁÔ‡‰Ì‡, Ú˙È Í‡ÚÓ ·ÓˇÚ Ì‡ ‰ÂÔÛÚ‡ÚËÚ ‚ Ì¡ Ô‡‰Ì‡ ÔÓ‰ ÏËÌËÏÛχ ÓÚ 10 ̇Ó‰ÌË Ô‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎË. ƒÂÔÛÚ‡ÚËÚ ÓÚ ‚˜ ·Ë‚¯‡Ú‡ œ√ ̇ –«— ÌˇÏ‡Ú Ô‡‚Ó Ì‡ ͇·ËÌÂÚ. ƒÂÔÛÚ‡ÚËÚ ÓÚÒÚ‡ÌËı‡ ÓÚ Ô‰Ò‰‡ÚÂÎÒÍˡ ÔÓÒÚ ‚ ÒӈˇÎ̇ڇ ÍÓÏËÒˡ ≈ÏËÎˡ ÇÒ·Ó‚‡ ÓÚ ì Ó‡ÎËˆËˇ Á‡ ¡˙΄‡ˡî. –¯ÂÌËÂ-

ÚÓ ·Â ‚ÁÂÚÓ Ò˙Ò 112 „·҇ ìÁ‡î, 58 „·҇ ìÔÓÚË‚î Ë ·ÂÁ ì‚˙Á‰˙ʇΠÒÂî. ¬ ÁÌ‡Í Ì‡ ÔÓÚÂÒÚ œ√ ̇ Ó‡ÎËˆËˇ Á‡ ¡˙΄‡ˡ Ó·ˇ‚Ë, ˜Â ̇ÔÛÒ͇ ˙ÍÓ‚Ó‰ÒÚ‚‡Ú‡ ̇ Ô‡·ÏÂÌÚ‡ÌËÚ ÍÓÏËÒËË. œ‰Ò‰‡ÚÂÎˇÚ Ì‡ œ√ ̇ Ó‡ÎËˆËˇ Á‡ ¡˙΄‡ˡ —Â„ÂÈ —Ú‡Ì˯‚ ÓÚ·ÂΡÁ‡, ˜Â ÒΉ ¯ÂÌËÂÚÓ Ì‡ Ô‡·ÏÂÌÚ‡ Á‡ ÓÒ‚Ó·Óʉ‡‚‡Ì ̇ ≈ÏËÎˡ ÇÒ·Ó‚‡ ÓÚ Ô‰Ò‰‡ÚÂÎÒÍˡ ÔÓÒÚ Ì‡ ÒӈˇÎ̇ڇ ÍÓÏËÒˡ œ√ ̇ Ó‡ÎËˆËˇ Á‡ ¡˙΄‡ˡ ÓÚÚ„Ρ Ò‚ÓÂÚÓ Û˜‡ÒÚË ‚ ˙ÍÓ‚Ó‰-

ÒÚ‚ÓÚÓ Ì‡ Ô‡·ÏÂÌÚ‡ÌË ÍÓÏËÒËË. Õ‡ ‚˙ÔÓÒ ‰‡ÎË Î‚ˈ‡Ú‡ ˘Â ÓÚÚ„ÎË Ë √ÂÓ„Ë œËËÌÒÍË Í‡ÚÓ Á‡Ï.-Ô‰Ò‰‡ÚÂΠ̇ Ô‡·ÏÂÌÚ‡, —Ú‡Ì˯‚ ÓÚ„Ó‚ÓË, ˜Â Ô‡‚Ó Ì‡ ‚ÒˇÍ‡ Ô‡·ÏÂÌÚ‡̇ „ÛÔ‡  ‰‡ ·˙‰Â ‚ ˙ÍÓ‚Ó‰ÒÚ‚ÓÚÓ Ì‡ Ô‡·ÏÂÌÚ‡, Á‡˘ÓÚÓ ÚÓ‚‡ Ëχ ÔÓÎËÚ˘ÂÒÍË, ˙ÍÓ‚Ó‰ÌË Ë Ô‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎÌË ÙÛÌ͈ËË, ÌÓ Ò˙˘ËÌÒ͇ڇ ‡·ÓÚ‡ Ò ËÁ‚˙¯‚‡ ‚ ÍÓÏËÒËËÚÂ. “ÓÈ ÔËÔÓÏÌË, ˜Â Ó‡ÎËˆËˇ Á‡ ¡˙΄‡ˡ ‚˜ Ò  ÓÚÚ„ÎË· ÓÚ Ô‰Ò‰‡ÚÂÎÒÍˡ Ò˙‚ÂÚ Ì‡ Õ‡Ó‰ÌÓÚÓ Ò˙·‡ÌËÂ.

Ñòðîÿò íàé-ãîëåìèÿ ïàðê â öåíòðàëíàòà ÷àñò íà Êúðäæàëè ‡ÚÓ Ë‰Âˇ Ò Ô‰‚Ëʉ‡ ̇Ô‡‚‡ ̇ "ÃaÎ͇ ¡˙΄‡ˡ". Õ‡ ‚ÒˇÍÓ Í‡Ë˘Â ÓÚ ÒÚ‡Ì‡Ú‡ ‰‡ ·˙‰Â ÓÚ‰ÂÎÂÌÓ 10-20 Í‚‡‰‡Ú‡ ÏˇÒÚÓ Ë Ú‡Ï ‰‡ ·˙‰‡Ú ÔÓÒÚ‡‚ÂÌË Ì‡È-ı‡‡ÍÚÂÌËÚ Á‡·ÂÎÂÊËÚÂÎÌÓÒÚË Ì‡ ÚÓÁË Í‡È. Èäðèñ Àëè

Ñ ÍÈÌ ÊÀ : ÈÄ Ð ÈÑ À Ë È

ÍÀÊÐÀÒÊÎ

Êúðäæàëè

ŒÚ χÚ 2010 „Ó‰Ë̇ Á‡ÔÓ˜‚‡ ÒÚÓËÚÂÎÒÚ‚ÓÚÓ Ì‡ Ô‡Í ì¿ÔÂÁÓÒ-—‚Âî ‚ ÍÓËÚÓÚÓ Ì‡ Â͇ ¿‰‡ ‚ ˙‰Ê‡ÎË. œ‡Í˙Ú ˘Â  ̇È-„ÓÎÂÏËˇÚ Û Ì‡Ò, ËÁ„‡Ê‰‡Ì ‚ ˆÂÌÚ‡Î̇ „‡‰Ò͇ ˜‡ÒÚ, ÍÓÂÚÓ Úˇ·‚‡ ‰‡ Á‡‚˙¯Ë ÔÂÁ ÓÍÚÓÏ‚Ë 2011 „Ó‰Ë̇. Œ·˘Ë̇ ˙‰Ê‡ÎË ÔÓ‰ÔËÒ‡ ƒÓ„Ó‚Ó Á‡ ·ÂÁ‚˙ÁÏÂÁ‰Ì‡ ÙË̇ÌÒÓ‚‡ ÔÓÏÓ˘ ÔÓ Œœ ì–„ËÓ̇ÎÌÓ ‡Á‚ËÚËÂî Á‡ ÔÓÂÍÚ ì»Á„‡Ê‰‡Ì ̇ Ô‡Í ì¿ÔÂÁÓÒ-—‚Âî Ë ì¡ËÁÌÂÒ Ô‡Íî - I Ë II ÂÚ‡Ô - „. ˙‰Ê‡ÎËî. ì“ÓÁË ÔÓÂÍÚ ˘Â ·˙‰Â ̇È-ÒӈˇÎÂÌ Ë Â Â‰ËÌ ÓÚ Ì‡ÈÁ̇˜ËÏËÚ ÔÓÂÍÚË, ̇Ô‡‚ÂÌË ÔÂÁ ÔÓÒΉÌËÚ „Ó‰ËÌË. Œ·˘Ë̇ڇ ÙË̇ÌÒË‡ ‚ÒˇÍ‡ „Ó‰Ë̇ ÔÓ‰Ó·ÌË ÔÓÂÍÚË Ë Ò‰ 84 Ó·˘ËÌË, ÍÓËÚÓ ·ˇı‡ ͇̉ˉ‡ÚË, Ó·˘Ë̇ ˙‰Ê‡ÎË Â Ò Ì‡È-„ÓÎˇÏ ÚÂıÌ˘ÂÒÍË ÔÓÂÍÚî, ͇Á‡ ÍÏÂÚ˙Ú Ì‡ ˙‰Ê‡ÎË ’‡Ò‡Ì ¿ÁËÒ. Œ·˘‡Ú‡ ÒÚÓÈÌÓÒÚ Ì‡ ÔÓÂÍÚ‡  ̇‰ 8 ÏÎÌ. ΂‡. Œ˜‡Í‚‡ Ò Á‡ 24 ÏÂÒˆ‡ ‰‡ ·˙‰Â „ÓÚÓ‚. ŒÚ 234 ‰Â͇‡ ÔÎÓ˘ Ò‡ÏÓ 70-100 ‰Í‡ ˘Â ·˙‰‡Ú ̇Ô‡‚ÂÌË. ì ‡ÙÂÚ‡, ÂÒÚÓ‡ÌÚË Ë ‰Û„ËÚ ÔËıÓ‰ÓıÓ‰ÌË Ò„‡‰Ë ˘Â Ò ‰‡‚‡Ú ÔÓ‰ ̇ÂÏ. “‡Í‡ ˘Â ·˙‰Â ¯ÂÌ ÔÓ·ÎÂÏ˙Ú Ò ÔÓ‰‰˙Ê͇ڇ ̇ Ô‡͇î, ÛÚÓ˜ÌË ¿ÁËÒ. ‡ÚÓ Ë‰Âˇ Ò Ô‰‚Ëʉ‡ ̇Ô‡‚‡ ̇ "ÃaÎ͇ ¡˙΄‡ˡ". Õ‡ ‚ÒˇÍÓ Í‡Ë˘Â ÓÚ ÒÚ‡Ì‡Ú‡ ‰‡ ·˙‰Â ÓÚ‰ÂÎÂÌÓ 10-20 Í‚‡‰‡Ú‡ ÏˇÒÚÓ Ë Ú‡Ï ‰‡ ·˙‰‡Ú ÔÓÒÚ‡‚ÂÌË Ì‡È-ı‡‡ÍÚÂÌËÚ Á‡·ÂÎÂÊËÚÂÎÌÓÒÚË Ì‡ ÚÓÁË Í‡È.

Кметът на Кърджали Хасан Азис показва макет на бъдещия парк "Арпезос-Север".

Ñèâàòà èêîíîìèêà èìà íîâè èçìåðåíèÿ ïðåç 2009 ã. ПРОДЪЛЖЕНИЕ ОТ СТРАНИЦА 1 ‘Ë̇ÌÒÓ‚ËÚ ËÌÒÚËÚÛˆËË Ò˙˘Ó Ò‡ ‰Ó‚ÓÎÌË, Á‡˘ÓÚÓ Ò ÔÓ„‡Òˇ‚‡Ú Í‰ËÚËÚÂ, χ͇ Ë Ò ÌÂÓÙˈˇÎÌÓ Ó·ˇ‚ÂÌË Ô‡Ë, ͇Á‡ Ӣ ÚÓÈ. ƒ˙ʇ‚‡Ú‡ Ò˙˘Ó „ÂÌÂË‡ ÒË‚‡ ËÍÓÌÓÏË͇ ˜ÂÁ Á‡·‡‚ˇÌ ̇ Ô·˘‡Ìˡڇ Í˙Ï ÙËÏËÚÂ. «‡·‡‚ÂÌËÚ Ô·˘‡Ìˡ ‰Ó·Ë‚‡Ú „Ë„‡ÌÚÒÍË ‡ÁÏÂË Ë ·ËÁÌÂÒ˙Ú ÌˇÏ‡ Í‡Í‚Ó ‰Û„Ó ‰‡ ̇Ô‡‚Ë, ÓÒ‚ÂÌ ‰‡ ÔÓÚ˙ÌÂ

‚ Ò˂ˡ ÒÂÍÚÓ ËÎË ‰‡ Û‚ÓÎÌË ‡·ÓÚÌËˆË Ë ‰‡ Ù‡ÎË‡, ÍÓÏÂÌÚË‡ Ӣ ƒ‡Ì‚. —ÔÓ‰ ƒ‡Ì‚ ‰̇ ÓÚ ÏÂÍËÚÂ, ÍÓˇÚÓ Ô‡‚ËÚÂÎÒÚ‚ÓÚÓ Úˇ·‚‡ ‰‡ Ô‰ÔËÂÏÂ,  ‰‡ Ò ÔÂχıÌ ڇ‚‡Ì˙Ú Ì‡ ÔÂÌÒËËÚÂ. »Ì‡˜Â ÌˇÏ‡ ÏÓÚË‚‡ˆËˇ Á‡ ıÓ‡Ú‡ ‰‡ ÒË Ô·˘‡Ú ÓÒË„ÛËÚÂÎÌËÚ ‚ÌÓÒÍË, ÔÓÒÓ˜Ë „Ó‚ÓËÚÂÎˇÚ Ì‡ ·ËÁÌÂÒ‡. ƒ‡Ì‚ ÓÚ˜ÂÚÂ, ˜Â ‡ÁÎËÍËÚ ‚ Á‡Ô·˘‡ÌÂÚÓ ‚ ‰ËÌ Ë Ò˙˘ ·‡Ì¯ Ò‡ ‰Ó ÔÂÚ Ô˙ÚË Ë ÚÓ‚‡ Â

ˇÒÂÌ Ò˄̇ΠÁ‡ ıÓ‡, Á‡ÂÚË ‚ ÒË‚‡Ú‡ ËÍÓÌÓÏË͇. ¬ ÌˇÍÓË ıÓÚÂÎË Ëχ „ÓÚ‚‡˜Ë Ò 300 ΂. Á‡Ô·ڇ, ‡ Ëχ Ë Ú‡ÍË‚‡ Ò 1300 ΂. Á‡Ô·ڇ, ‰‡‰Â ÔËÏÂ ƒ‡Ì‚. ƒ‡ÌÌËÚ ̇ ÷ÂÌÚ˙‡ Á‡ ËÁÒΉ‚‡Ì ̇ ‰ÂÏÓÍ‡ˆËˇÚ‡ ÔÓ͇Á‚‡Ú, ˜Â 1 ÏÎÌ. Ë 600 ıËÎ. ‰Û¯Ë ‚ ÚÛ‰Ó‚‡ ‚˙Á‡ÒÚ Ì ҇ ËÍÓÌÓÏ˘ÂÒÍË ‡ÍÚË‚ÌË, ÌÓ ÔÓ‚ÂÂÌË ÎË Ò‡ ÚÂ Í‡Í‚Ë ÔÓÍÛÔÍË Ô‡‚ˇÚ Ò˙Ò Ò‚ÓËÚ ÏËÌËχÎÌË ‰ÓıÓ‰Ë, Á‡ÔËÚ‡ Ô‰Ò‰‡ÚÂÎˇÚ Ì‡ ¡— .


ÍÎÂÈÍÈ ZAMAN 3 14 - 20 ÄÅÊÅÌÂÐÈ 2009

×ëåíñòâîòî íè â Åâðîçîíàòà ùå ïîäïîìîãíå èêîíîìè÷åñêîòî íè ðàçâèòèå "¡˙΄‡ˡ ËÁÔ˙ÎÌˇ‚‡ ÍËÚÂËËÚ Á‡ ˜ÎÂÌÒÚ‚Ó ‚ ≈‚ÓÁÓ̇ڇ, ‰ÓË Ó˘Â ÔÂ‰Ë ‰‡  ‚ΡÁ· ‚ "˜‡Í‡ÎÌˇÚ‡ ̇ ‚ÓÚÓ". “Ó‚‡ ÌË Ô‡‚Ë ÏÌÓ„Ó ÒËÎÂÌ Í‡Ì‰Ë‰‡Ú", Á‡ˇ‚Ë Ô‰ ‚. "«‡Ï‡Ì" ÒÚ‡¯Ë ËÍÓÌÓÏËÒÚ˙Ú √ÂÓ„Ë ¿Ì„ÂÎÓ‚.

По време на конференцията "Икономически и политически предизвикателства пред присъединяването към Еврозоната" Вашата позиция бе "Българският случай" - бихте ли изложили Вашите аргументи по въпроса? œÓ‚˜ÂÚÓ ÌÓ‚Ë ÒÚ‡ÌË ˜ÎÂÌÍË Ì‡ ≈— ‚Ò Ӣ Ì ҇ Ò ÔËÒ˙‰ËÌËÎË Í˙Ï ≈‚ÓÁÓ̇ڇ. —˙˘ÓÚÓ Ò ÓÚÌ‡Òˇ Ë Á‡ ¡˙΄‡ˡ. ¬ ÒÎÛ˜‡ˇ ̇ ¡˙΄‡ˡ ÌË ‚Ò Ӣ Ì ÒÏ ÔËÂÚË ‰ÓË ‚ "˜‡Í‡ÎÌˇÚ‡" Á‡ ≈‚ÓÁÓ̇ڇ, ‚ Ú.̇. ¬‡ÎÛÚÂÌ ÏÂı‡ÌËÁ˙Ï 2 (ERMII). “Ó‚‡  ÌÂÓÔ‡‚‰‡ÌÓ. ¡˙΄‡ˡ  Á‡ÎÓÊË· ͇ÚÓ ˆÂÎ ˜ÎÂÌÒÚ‚ÓÚÓ ‚ ≈‚ÓÁÓ̇ڇ Ӣ ÔÂ‰Ë Ôӂ˜ ÓÚ ‰ÂÒÂÚËÎÂÚËÂ Ë ÓÚÚÓ„‡‚‡ ‡·ÓÚË ÛÒËÎÂÌÓ Á‡ ËÁÔ˙ÎÌÂÌË ̇ ÍËÚÂËËÚÂ. ƒÓË ‚ Ò„‡¯Ì‡Ú‡ ÍËÁ‡ ÒÚ‡Ì‡Ú‡ ÌË Ò ÒÔ‡‚ˇ ҇χ, ·ÂÁ ‰‡ Ò ÌÛʉ‡Â ÓÚ ÔÓÏÓ˘ ÓÚ Ã¬‘. — ‰Û„Ë ‰ÛÏË, ÔÓ͇Á‚‡ÏÂ, ˜Â ‰ÓË ‚ ÚÂÊ͇ ÍËÁ‡ Ò ÒÔ‡‚ˇÏÂ. œÓ‡‰Ë ÚÂÁË Ô˘ËÌË ¡˙΄‡ˡ Úˇ·‚‡ ‰‡ ÔÓÎÛ˜Ë ‚˙ÁÏÓÊÌÓÒÚ ‰‡ ‚ÎÂÁ ‚ ERMII Ë ÒΉ ÚÓ‚‡ - ‚ ≈‚ÓÁÓ̇ڇ. В какво се изразява икономическият аспект на присъединяването ни към Еврозоната и как би се отразил на обикновения български гражданин, колко би му струвало? œËÒ˙‰ËÌˇ‚‡ÌÂÚÓ Í˙Ï ≈‚ÓÁÓ̇ڇ ÓÁ̇˜‡‚‡, ˜Â ¡˙΄‡ˡ ÔËÂχ ‚ÓÚÓ Á‡ Ò‚Óˇ ‚‡ÎÛÚ‡ - ‚ÏÂÒÚÓ ·˙΄‡ÒÍˡ ΂. ≈‚ÓÚÓ Â „ÓÎˇÏ‡ Ë ÒÚ‡·ËÎ̇ Ò‚ÂÚӂ̇ ‚‡ÎÛÚ‡, Ò ‰Û„Ë ‰ÛÏË, ÔË ‚ÎËÁ‡Ì ‚ ≈‚ÓÁÓ̇ڇ ¡˙΄‡ˡ ˘Â Òڇ̠˜ÎÂÌ Ì‡ „ÓÎˇÏ‡ ‚‡ÎÛÚ̇ ÁÓ̇. “Ó‚‡, ‡Á·Ë‡ ÒÂ, ÌÓÒË Ë Ò‚ÓËÚ ËÍÓÌÓÏ˘ÂÒÍË Ô‰ËÏÒÚ‚‡. ƒÓ‚ÂËÂÚÓ Ì‡ ËÌ‚ÂÒÚËÚÓËÚ  ÔÓ-‚ËÒÓÍÓ Í˙Ï „ÓÎÂÏËÚ ‚‡ÎÛÚË (‰Ó·, ‚Ó), ÓÚÍÓÎÍÓÚÓ Í˙Ï Ï‡ÎÍË ‚‡ÎÛÚË Ì‡ χÎÍË ÒÚ‡ÌË. — ‰Û„Ë ‰ÛÏË, ‚ÎËÁ‡ÌÂÚÓ ‚ ≈‚ÓÁÓ̇ڇ ˘Â Û‚ÂÎË˜Ë ÔËÚÓ͇ ̇ ËÌ‚ÂÒÚˈËË Í˙Ï ÒÚ‡Ì‡Ú‡ Ë ˘Â ÔÓ‰ÔÓÏÓ„Ì ËÍÓÌÓÏ˘ÂÒÍÓÚÓ ‡Á‚ËÚËÂ. ŒÚ ‰Û„‡ ÒÚ‡Ì‡, ÎËı‚ËÚ ‚ ≈‚ÓÁÓ̇ڇ Ò‡ ÔÓ-ÌËÒÍË, ÓÚÍÓÎÍÓÚÓ ‚ ¡˙΄‡ˡ. ¬ ÂÁÛÎÚ‡Ú - ÔË ‚ÎËÁ‡ÌÂÚÓ ‚ ≈‚ÓÁÓ̇ڇ ÎËı‚ËÚ ‚ ¡˙΄‡ˡ ˘Â ̇χΡÚ, ÍÓÂÚÓ ˘Â Ó·ÎÂÍ˜Ë ·˙΄‡ÒÍËÚ „‡Ê‰‡ÌË Ë ÙËÏË. » Ì ̇ ÔÓÒΉÌÓ ÏˇÒÚÓ - ÔËÂχÌÂÚÓ Ì‡ ‚ÓÚÓ ÔÂχı‚‡ ‚˙ÁÏÓÊÌÓÒÚÚ‡ ̇ ÔÓÎËÚˈËÚ ‰‡ ‚ÎˡˇÚ ‚˙ıÛ Ô‡ËÚÂ. —ÔÓÏÌˇÏ ÒË, ÔÂÁ 1996-1997 „Ó‰Ë̇ Á‡‡‰Ë Ì··„Ó‡ÁÛÏ̇ ËÍÓÌÓÏ˘ÂÒ͇ ÔÓÎËÚË͇ Ë Ô˜‡Ú‡Ì ̇ Ú‚˙‰Â ÏÌÓ„Ó Ô‡Ë, ‚ ¡˙΄‡ˡ Ëχ¯Â ıËÔÂËÌÙ·ˆËˇ. “Ó‚‡ ˘Â Òڇ̠‡·ÒÓβÚÌÓ Ì‚˙ÁÏÓÊÌÓ, ÍÓ„‡ÚÓ ÔËÂÏÂÏ Â‚ÓÚÓ - ÔÓÒÚÓ Á‡˘ÓÚÓ ·˙΄‡ÒÍËÚ ÔÓÎËÚËˆË ÌˇÏ‡ ‰‡ ÏÓ„‡Ú ‰‡ ‚ÎˡˇÚ ̇ ≈‚ÓÔÂÈÒ͇ڇ ˆÂÌÚ‡Î̇ ·‡Ì͇. Какви са политическите предпроставки за развитие към целта? ŒÚ ̇˜‡ÎÓÚÓ Ì‡ 2008 „Ó‰Ë̇ ≈— ÍËÚËÍÛ‚‡ ¡˙΄‡ˡ Á‡ ÔÓ·ÎÂÏËÚÂ Ò ÛÒ‚Óˇ‚‡ÌÂÚÓ Ì‡ ‚ÓÙÓ̉ӂÂÚÂ, Á‡ ÌÂÂÙÂÍÚ˂̇ڇ Ò˙‰Â·Ì‡ ÒËÒÚÂχ Ë ÔÓ·ÎÂÏËÚÂ Ò Ó„‡ÌËÁË‡Ì‡Ú‡ ÔÂÒÚ˙ÔÌÓÒÚ. ≈— ˘Â ËÒ͇ ‰‡ ‚Ë‰Ë ÌˇÍ‡Í˙‚ ̇Ô‰˙Í, ÌˇÍ‡Í‚Ó ÔÓÁËÚË‚ÌÓ ‡Á‚ËÚË ÔÓ ÚÂÁË ÔÓ·ÎÂÏË, ÔÂ‰Ë ‰‡ ÔÓÁ‚ÓÎË Ì‡ ¡˙΄‡ˡ ‰‡ ‚ÎÂÁ ‚ ≈‚ÓÁÓ̇ڇ. «‡ÚÓ‚‡ Ì ҇ÏÓ Úˇ·‚‡ ‰‡ Ò ËÁÔ˙ÎÌˇ‚‡Ú ËÍÓÌÓÏ˘ÂÒÍËÚ ÍËÚÂËË, ÌÓ Ë ‰‡ Ò ‡·ÓÚË ÔÓ ÂÙÓχ ‚ ‡‰ÏËÌËÒÚ‡ˆËˇÚ‡, Ò˙‰Â·Ì‡Ú‡ ÒËÒÚÂχ Ë ÔÓÎËˆËˇÚ‡, Á‡ ‰‡ ÏÓ„‡Ú ‰‡ ·˙‰‡Ú Ú ÔÓ-ÂÙÂÍÚË‚ÌË Ë ‰‡ ÒË ‚˙¯‡Ú ÔÓ-‰Ó· ‡·ÓÚ‡Ú‡. “Ó„‡‚‡ Ë Â‚ÓÔÂÈÒÍËÚ ËÌÒÚËÚÛˆËË ˘Â Ò‡ ÔÓ-ÒÍÎÓÌÌË ‰‡ ÌË ÔÛÒÌ‡Ú ‚ ≈‚ÓÁÓ̇ڇ.

Ìíîãî îò ãðàæäàíèòå è ôèðìèòå èçáèðàò äà ïîëçâàò åâðîòî Как ще коментирате психологическата драма у обикновения гражданин относно темата? На какво се дължи и как може да се преодолее? ŒÍÓÎÓ ÔÓÎÓ‚Ë̇ڇ ÓÚ ·˙΄‡ÒÍËÚ „‡Ê‰‡ÌË ÔÓ‰ÍÂÔˇÚ ÔËÂχÌÂÚÓ Ì‡ ‚ÓÚÓ. ◊‡ÒÚ ÓÚ Úˇı Ó·‡˜Â Ò ÓÔ‡Òˇ‚‡Ú ÓÚ Â‚ÂÌÚÛ‡ÎÌÓ Û‚Â΢ÂÌË ̇ ËÌÙ·ˆËˇÚ‡. ÕˇÍÓË Ï‰ËË Ú‚˙‰ˇÚ, ˜Â ‚ ‰Û„Ë ÒÚ‡ÌË Â ËχÎÓ ÔÓ-‚ËÒÓ͇ ËÌÙ·ˆËˇ ÒΉ ÔËÂχÌÂÚÓ Ì‡ ‚ÓÚÓ ÓÚÚ‡Ï Ë ÔËÚÂÒÌÂÌˡ ‰‡ÎË ÚÓ‚‡ ÌˇÏ‡ ‰‡ Ò ÒÎÛ˜Ë Ë ‚ ¡˙΄‡ˡ. ÕÓ Úˇ·‚‡ ‰‡ ËχÏ Ô‰‚ˉ, ˜Â ¡˙΄‡ˡ ‚˜ ÓÚ „Ó‰ËÌË Â Ò ÙËÍÒË‡Ì ‚‡ÎÛÚÂÌ ÍÛÒ Í˙Ï Â‚ÓÚÓ. ŒÚ Ú‡ÁË „Ή̇ ÚӘ͇ ÌË ÒÏ ‚ ‡Á΢̇ ÔÓÁËˆËˇ ‚ Ò‡‚ÌÂÌËÂ Ò ‰Û„Ë ÒÚ‡ÌË. Œ˘Â Ôӂ˜Â, ˜Â „Ó‰ËÌË Ì‡‰ Ë ÔÂ‰Ë ‰‡ ÔËÂÏ ‚ÓÚÓ, ¡˙΄‡ˡ Ëχ ÔÓ-‚ËÒÓ͇ ËÌÙ·ˆËˇ - Ú.Â. ËÌÙ·ˆËˇÚ‡ ‚ ¡˙΄‡ˡ Ëχ ‰Û„Ë ËÁÚÓ˜ÌËˆË Ë Â‚ÓÚÓ ÔÓ-ÒÍÓÓ ˘Â ÔÓÏÓ„Ì Á‡ ÔÂÓ‰ÓΡ‚‡ÌÂÚÓ È, ÓÚÍÓÎÍÓÚÓ ‰‡ ˇ Û‚Â΢Ë.

Õ  χÎÓ‚‡ÊÂÌ Ë Ù‡ÍÚ˙Ú, ˜Â „ÓÎˇÏ‡ ˜‡ÒÚ ÓÚ ·˙΄‡ÒÍËÚ „‡Ê‰‡ÌË ‚˜ ÔÓÎÁ‚‡Ú ‚ÓÚÓ „ÓÎˇÏ‡ ˜‡ÒÚ ÓÚ ÒÔÂÒÚˇ‚‡Ìˡڇ Ë ‰ÂÔÓÁËÚËÚ ‚ ·‡ÌÍË Ò‡ ‚ ‚Ó, ͇ÍÚÓ Ë Ôӂ˜ÂÚÓ Í‰ËÚË. “.Â. ÏÌÓ„Ó ÓÚ ·˙΄‡ÒÍËÚ „‡Ê‰‡ÌË Ë ÙËÏË ÔÓÒÚÂÔÂÌÌÓ Ò‡ÏË ËÁ·Ë‡Ú ‰‡ ÔÓÎÁ‚‡Ú ‚ÓÚÓ, Ú ‚ˇ‚‡Ú ‚ ‚ÓÚÓ Ë ÓÙˈˇÎÌÓÚÓ ‚ÎËÁ‡Ì ‚ ≈‚ÓÁÓ̇ڇ ÌˇÏ‡ ‰‡ ·˙‰Â „ÓÎˇÏ‡ ÔÓÏˇÌ‡ Á‡ Úˇı. Никой не иска да се произнесе относно датата на присъединяване, Вашата прогноза? ¿ÍÓ Ô‡‚ËÚÂÎÒÚ‚ÓÚÓ Â „ÓÚÓ‚Ó ‰‡ ËÁ‚˙¯Ë ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏËÚ ÂÙÓÏË Ë ‰‡ Û·Â‰Ë Â‚ÓÔÂÈÒÍËÚ ԇÚ̸ÓË, ˜Â ÒÏ „ÓÚÓ‚Ë Á‡ ˜ÎÂÌÒÚ‚Ó ÚÓ„‡‚‡ ÏÓÊÂÏ ‰‡ ‚ÎÂÁÂÏ ‚ ≈‚ÓÁÓ̇ڇ ‰Ó 2013 „Ó‰Ë̇. ¿ÍÓ Ò ·‡‚ËÏ, ÚÓ„‡‚‡ Ë ÔÓ-Í˙ÒÌË ‰‡ÚË Ò‡ ‚˙ÁÏÓÊÌË. ¬Ò˘ÍÓ Á‡‚ËÒË ÓÚ ‚ÓΡڇ Á‡ ÂÙÓÏË Ì‡ Ô‡‚ËÚÂÎÒÚ‚Ó - ÌÓ Ë ÓÚ Ê·ÌËÂÚÓ Ì‡ ‰Û„ËÚ ÒÚ‡ÌË ˜ÎÂÌÍË Ì‡ ≈— ‰‡ ÌË ÔÓ‰ÍÂÔˇÚ

ÔË ‚ÎËÁ‡ÌÂÚÓ ‚ ≈‚ÓÁÓ̇ڇ. Какви са изискванията за членство в Еврозоната и до каква степен България ги е покрила? »Ï‡ ÔÂÚ ÍËÚÂˡ Á‡ ‚ÎËÁ‡Ì ‚ ≈‚ÓÁÓ̇ڇ: χÎ˙Í ·˛‰ÊÂÚÂÌ ‰ÂÙˈËÚ (Ì ÔÓ-„ÓÎˇÏ ÓÚ 3% ÓÚ ¡¬œ), χÎ˙Í ‰˙ʇ‚ÂÌ ‰˙΄ (Ì ÔÓ-„ÓÎˇÏ ÓÚ 60% ÓÚ ¡¬œ), Ò‡‚ÌËÚÂÎÌÓ ÌËÒÍË ‰˙΄ÓÒÓ˜ÌË ÎËı‚ÂÌË ÔÓˆÂÌÚË, ÒÚ‡·ËÎÂÌ ‚‡ÎÛÚÂÌ ÍÛÒ, ‰Ó͇ÚÓ ÒÚ‡Ì‡Ú‡  ‚˙‚ ‚‡ÎÛÚÌˡ ÏÂı‡ÌËÁ˙Ï ERMII, Ë ÌËÒ͇ ËÌÙ·ˆËˇ. ŒÚ ÚÂÁË ÍËÚÂËË ¡˙΄‡ˡ ËÁÔ˙ÎÌˇ‚‡¯Â „Ó‰ËÌË Ì‡‰ Ô˙‚ËÚ ˜ÂÚËË Ë Ëχ¯Â ÔÓ·ÎÂÏ Ò‡ÏÓ Ò ÔÓÒΉÌˡ ÍËÚÂËÈ - Á‡ ËÌÙ·ˆËˇÚ‡. ÕÓ ÔÓÒΉ̇ڇ ‰̇ „Ó‰Ë̇ Ë ËÌÙ·ˆËˇÚ‡ Ì‡Ï‡Îˇ‚‡. ¬ ÚÓÁË ÒÏËÒ˙Î ¡˙΄‡ˡ ËÁÔ˙ÎÌˇ‚‡ ÍËÚÂËËÚ Á‡ ˜ÎÂÌÒÚ‚Ó ‚ ≈‚ÓÁÓ̇ڇ, ‰ÓË Ó˘Â ÔÂ‰Ë ‰‡  ‚ΡÁ· ‚ "'˜‡Í‡ÎÌˇÚ‡ ̇ ‚ÓÚÓ". “Ó‚‡ ÌË Ô‡‚Ë ÏÌÓ„Ó ÒËÎÂÌ Í‡Ì‰Ë‰‡Ú. Ñ ÍÈÌ ÊÀ : À ÕÌ Å Ä À Õ Ì Å Ä Î Â

ПРОДЪЛЖЕНИЕ ОТ СТРАНИЦА 1

Георги Ангелов

Негативите от еврото вече сме ги изпитали, остават ползите ƒÓ͇ÚÓ ¡˙΄‡ˡ ‚ÎÂÁ ‚ ≈–à 2 Ë ≈‚ÓÁÓ̇ڇ, ˘Â Ò Á‡Ô‡ÁË ‚‡ÎÛÚÌËˇÚ ·Ó‰, Á‡ˇ‚Ë ÛÔ‡‚ËÚÂÎˇÚ Ì‡ ¡Õ¡ »‚‡Ì »ÒÍÓ‚. ¡˙΄‡ˡ  ‚ ÛÒÎӂˡ ̇ ‚‡ÎÛÚÂÌ ·Ó‰ ÓÚ 12 „., ڇ͇ ˜Â Ì„‡ÚË‚ËÚ ÓÚ Ì‡‚ÎËÁ‡Ì ̇ ‚ÓÚÓ ‚˜ ÒÏ „Ë ËÁÔËÚ‡ÎË, ÓÒÚ‡‚‡ ‰‡ ËÁÔËڇϠ҇ÏÓ ÔÓÎÁËÚÂ, ÓÚ„Ó‚ÓË »ÒÍÓ‚ ̇

‚˙ÔÓÒ Á‡ Ô‰ËÏÒÚ‚‡Ú‡ ̇ ‚Ó‚‡ÎÛÚ‡Ú‡.“Ó‚‡, ˜Â Ò Ì‡‚ÎËÁ‡ÌÂÚÓ Ì‡ ‚ÓÚÓ ˘Â Ò Ôӂ˯‡Ú ˆÂÌËÚÂ,  ÔÓ-ÒÍÓÓ ÔÒËıËÎӄ˘ÂÒÍË Ù‡ÍÚÓ, ÍÓÈÚÓ Ò ÔÓˇ‚Ë ÔÂ‰Ë 10 „. Ò ÔËÂχÌÂÚÓ Ì‡ ‰ËÌ̇ ‚‡ÎÛÚ‡ ‚ ÒÚ‡ËÚ ÒÚ‡ÌË ˜ÎÂÌÍË Ì‡ ≈—, Á‡ˇ‚Ë ÛÔ‡‚ËÚÂÎˇÚ Ì‡ ÷ÂÌÚ‡Î̇ڇ ·‡Ì͇. «Ì‡˜ËÚÂÎ̇ ˜‡ÒÚ

ÓÚ ˆÂÌËÚ ̇ ‰·ÌÓ ÚÓ„‡‚‡ - ̇ χÎÍË ÔÓÍÛÔÍË: ͇ÙÂ, ‚ÂÒÚÌËˆË Ë ‰Û„Ë, ·ˇı‡ Á‡Í˙„ÎÂÌË Ì‡„ÓÂ, ÌÓ ËÁÒΉ‚‡Ì ̇ ≈‚ÓÔÂÈÒ͇ڇ ˆÂÌÚ‡Î̇ ·‡Ì͇ ÓÚÔÂ‰Ë 3-4 „Ó‰ËÌË ÔÓ͇Á‚‡, ˜Â ÒΉ ‚˙‚Âʉ‡Ì ̇ ‚ÓÚÓ ËÌÙ·ˆËˇÚ‡ ‚Ò˙˘ÌÓÒÚ Ì‡Ï‡Îˇ‚‡ ‚ ÒÚ‡ÌËÚ ÓÚ ≈‚ÓÔÂÈÒÍˡ Ò¸˛Á, ÔÓÒÓ˜Ë »‚‡Ì »ÒÍÓ‚.


4

ZAMAN

МОДА

14 - 20 ДЕКЕМВРИ 2009

Модата смени посоката си към Ориента

Този вятър понякога духа от Малайзия, понякога - от Индия, Япония, Сирия, Ливан… Колекциите на модните дизайнери Ели Сааб и Зухаир Мурад, които обличат холивудските звезди, също повлияха на развитието на това течение. След тях се появиха нови местни дизайнери, които се вдъхновяват от културното наследство на Ориента и Анадола и обличат нежните принцове и елегантните дами на Близкия изток. ПРОДЪЛЖЕНИЕ ОТ СТРАНИЦА 1 Наред с променящите се икономически условия капиталите също смениха собствениците си, което доведе до съобразяване с желанията на новите им притежатели. Всъщност находката е, че Далечният изток и Близкият изток, които досега бяха смятани за "изостанали и бедни", притежават значителни капитали. Не можеше да се очаква, че модата, която от векове загърбва азиатската култура и вярвания, ще остане безучастна към преминаването на капитала от едни в други ръце. Преди европейските дизайнери съчетаваха моделите, вдъхновени от културата на Ориента, с личните им разбирания и житейска концепция и отново ги пласираха в "онези страни" за хиляди долари. Мнозина мюсюлмански модни дизайнери от Далечния изток като малайзиеца Том Абанг Сауфи, който създаде собствен стил в модата, използвайки културни мотиви, изобретиха колекции, отразяващи вярванията им, като казаха "стоп" на разпространяващите се от Европа модни стилове. Този вятър понякога духа от Малайзия, понякога - от Индия, Япония, Сирия, Ливан... Колекциите на модните дизайнери Ели Сааб и Зухаир Мурад, които обличат холивудските звезди, също повлияха на развити-

ето на това течение. След тях се появиха нови местни дизайнери, които се вдъхновяват от културното наследство на Ориента и Анадола и обличат нежните принцове и елегантните дами на Близкия изток. Те изработват не само кърпи за глава, но и дълги облекла, елегантни палта, елегантни и удобни нощници, дълги поли, модерни ризи без деколтета, туники и много други облекла. Мюсюлманките, които се оп-

итват да закрият деколтетата си, като обличат някакво облекло под или върху дрехите, които са купили за стотици долари, защото не са намерили подходящи за вкуса им облекла, предпочитат да работят с модните дизайнери от ново поколение. Дамите, които желаят да се обличат елегантно и в съзвучие с вярата си, вече спокойно достигат до това, което търсят, а не до онова, което са принудени да купуват.

Европа ревизира разбирането си за мода Това течение оказа влияние и на европейските модни дизайнери и стана причина те да преразгледат колекциите си. Новата ценност, която е във възход в света, е моделирането на облекла, отговарящи на верската чувствителност. Когато казвам "верска чувствителност", не говоря само за жените мюсюлманки. Желанията на жените, изповядващи юдаизма и християнството, също са включени в тази категория. През миналия сезон кърпите, които досега се предлагаха като аксесоар за увиване около врата, вече започнаха да се носят като забрадки. Мнозина модни къщи като "Долче и Габана", "Прада", "Шанел", "Армани" започнаха да включват в колекциите си "облекла, отговарящи на религиозната чувствителност". Според мен турските модни дизайнери като Йълдъръм Майрук, Джемил Ипекчи, Хюсеин Чаглаян също клонят в тази посока. Започналото със забрадките ново течение продължава с модели в гладък стил, които не открояват всички линии на тялото, нямат деколте, полите им са дълги и без цепки, имат дълги ръкави. Появата на новото точение, разбира се, не може да се обясни само с това, че капиталите си смениха собствениците. Влияние оказват и първите дами на политическата сцена, като Хайрунниса Гюл и Есма Есад. Увеличаването броя на дамите мюсюлманки, които стоят пред общественото полезрение, може да се посочи като една от причините за интереса към облеклата, моделирани според верската чувствителност.


КУЛТУРА

ZAMAN

5

14 - 20 ДЕКЕМВРИ 2009

“За този, който притежава единствения инструмент – чука, целият свят е като пирон.”

Нуждаем ли се от трето “око”? Йасин Джеран * От времето на Коперник, като цяло, физиците смятали, че има истински, физически свят, който e повисш и е над човешкото разбиране, и така са си поставили за цел да прeминат през “завесата” на субективните белези към външния “обективен” свят. По този начин истинският свят се разглежда като нещо, лишено от субективно преживяване. От друга страна, макар че причините за житейския опит се смята, че са обективни и достъпни за всеки, той сам по себе си е достъпен само за човека, който го изживява. Затова почти е невъзможно да се направи ясна граница между това какво представлява обективният или субективният живот. Полсън, в статията си “Приближаващата смърт и духовното съвещаване”, предлага приемането на множество виждания за хората. Той твърди, че свеждането на всичко до една представа за нещата, било то обективна или субективна, поражда проблеми: “Това положение е илюстрирано от Виктор Франк с помощта на триизмерен образ. В триизмерното пространство една фигура е цилиндър тогава, когато се състои от правоъгълни и сферични компоненти. Обаче, когато е представена в двуизмерно пространство, цилиндърът показва две противоречиви гледища - той е или сфера, или правоъгълник. Едното трябва да е вярно, а другото – грешно. В живота, когато един предмет е ограничен от обективното виждане, съзнанието,

мислите, чувствата и възприятията, всички те се приемат почти като биохимични реакции. Това е извън законите на науката (например физика, биология и биохимия), съзнателните мисли, чувствата и възприятията не би трябвало да съществуват, но ги има. От друга страна, много постмодерни философи принизяват субективната и обективната области до културното виждане на всеобщо поддържаното мнение. От тази гледна точка светът, в който живеем, е относителен.” Получавайки емпирично знание посредством нечий опит, базиран на усета, се оформя индивидуална представа за многообразното сътворяване. Непрестанният поток от гледки и възприятия разкрива външния свят в човешкия ум в две насоки, едната е субективна, а другата - обективна. Този процес кара всеки индивид, който живее

под това небе, да има свой собствен свят. Наприммер един отчаян, скърбящ и плачещ човек си въобразява, че хората ронят сълзи и са в отчаяние, докато друг - весел, оптимистично настроен и радостен човек, вижда, че Вселената е щастлива и се усмихва. Това ни кара да бъдем субективни. Някой може да използва тази субективна гледна точка с цел засилване на вярата си в божественото съществуване и да приема всяко създание като част от голямото единство на тази вяра, служейки на Всевишния. За един благоразумен човек, който се е отдал изцяло на богослужене и възхваляване – така, както се прави от всички предани творения – учи и разбира до степен на сигурност, докато някой, който изоставя богослуженето, заради пренебрегване и отричане, му се струва, че тварите са в състояние на леност, сякаш са иг-

рачки в ръцете на съвпадението и чистата случайност. Понякога трябва да застанем от страната на субективността, за да можем да изпитаме радост и щастие в този земен живот. Въпреки че привидно имаме мрачно и грозно лице на съществуване, всичко, което произлиза от божествената красота, накрая ще се завърне там, откъдето е дошло. Макар че не всеки може напълно да разбере действителността, то всички трябва винаги да гледаме към най-светлата страна на съществуването. Както изтъква известният учен Саид Нурси: “Този, който гледа откъм добрата страна на нещата, мисли добро. А този, който мисли добро, изпитва удоволствие от живота.” Няма съмнение, че всички ние трябва да разглеждаме творенията с разбиране. Очите са прозорецът, през който душата вижда външния свят. Човек трябва да може да избере, когато стигне там, към където се отваря този прозорец. Капацитетът от знания на мисловния апарат се определя от информацията, която получава. Всяко нещо е красиво само по себе си или такова става впоследствие, така че изследователят на Вселената трябва винаги високо да цени тази хубава страна на съществуването. Би следвало човек да поддържа това субективно схващане за този необят с всевъзможни средства, като позволи на своите недостатъци да “прозрат” явната красота на световете. (Следва продължение) * Йасин Джеран е преподавател в Далас, Тексас.


6 ZAMAN ЗДРАВЕ 14 - 20 ДЕКЕМВРИ 2009

Анорексията – често срещано явление Анорексиците приемат храната като враг, наблюдават се странни мисли - например, че никога няма да вкусят калорична храна, в напреднал стадий на болестта се развива психотично отношение към храната. ПРОДЪЛЖЕНИЕ ОТ СТРАНИЦА 1 Анорексиците изпитват натрапчив страх, че ще напълнеят, смятат, че непременно трябва да отслабнат, защото в противен случай никой няма да ги харесва, те се отдръпват от обществото, затварят се в себе си и смятат, когато отслабнат, да се върнат отново в това общество. Страдащите от тази болест мислят, че са пълни, дори когато са отслабнали толкова, че животът им е застрашен. Болните не страдат от липса на апетит, но той съзнателно се потиска, ограниченията в храненето са крайни и гладуването е доброволно. Анорексиците приемат храната като враг, наблюдават се странни мисли - например, че никога няма да вкусят калорична храна, в напреднал стадий на болестта се развива психотично отношение към храната. Обикновено се появяват натрапчиви мисли, че ако отслабнат, ще се много по-щастливи и харесвани, животът им ще се промени изцяло в положителна насока, всичко ще е по-хубаво. Страдащият се измъч-

ва от депресия и ниска самооценка, чувства се потиснат и нещастен. Самочувствието му е свързано единствено с това колко тежи. Често е в конфликт с близки и приятели, предпочита самотата и избягва социалните контакти. Ограниченията в хранителния режим са крайни, прекалено се занимава с физически упражнения, непрекъснато изчислява калориите в храната. Анорексията е тежко психическо заболяване, което не е следствие, а причина за хранителното разстройство. Заболяването предхожда диетите и не е резултат от тях. Причните да се развие анорексия са строго индивидуални. Много често анорексиците са деца на амбициозни и тревожни родители, които ограничават свободата на младия човек да се учи от опита и да експериментира в живота. Понякога те са и деца на семейства, в които липсва сигурност и спокойствие, атмосферата у дома е потискаща, детето няма достатъчно увереност в себе си и самочувствие. Родителите не успяват да забележат симптомите на болестта

още в самото начало, въпреки че детето вече е болно. Болните усещат безпокойство, отпадналост, главоболие, дишането е затруднено, имат косопад, кожата е суха, ноктите са чупливи, устните напукани, зъбите се рушат. Анорексиците имат слаба имунна система, бавен метаболизъм, забавен пулс, анемия, проблеми с кръвообращението, смущения в електролитния баланс, недостиг на цинк, цикълът липсва. По тялото се появяват тънки дълги косми, защото организмът се стреми да предпази кожата от преохлаждане. Понякога се наблюдават опити за самоубийство и самонараняване.

ПРИ АНОРЕКСИЯТА ОСНОВНОТО ЛЕЧЕНИЕ Е АНТИДЕПРЕСИВНО Болният може да отказва да се лекува. Близките трябва да проявяват разбиране и търпение, да обграждат болния с любов и внимание, защото именно усещането му за липса на обич е довело до това състояние. Анорексията е сериозно заболяване, при ненавременно

лечение може да се стигне до фатален край, смъртните случаи при болестта не са изключение. При анорексия е необходимо да се обърнем към психиатър. Без да се отлага, по най-бързия начин, трябва да се потърси медицинска помощ. Според специалистите най-добър резултат при лечението на хранителните разстройства се получава, когато към лечението с медикаменти се добави и психотерапията. При анорексията боледува мозъкът, затова основното лечение е антидепресивното. Самооценката на човек не бива да се основава единствено на външния вид, а още по-малко - само на теглото. Дори външността на човек да има нужда от подобряване, това трябва да се извършва разумно и най-вече здравословно. Да не забравяме, че външният вид далеч не е всичко. Можем да бъдем обичани от другите и без да имаме префектна външност, защото душевната красота привлича много повече от физическата. Всеки човек си има положителни качества, никой не е изграден само от негативи.

Не е нужно нещо да се промени, за да бъдем щастливи! Щастливият човек е този, който е щастлив навсякъде, при всички условия и с всичко, което има. Какъв смисъл ще има подаръкът на най-прекрасната градина за човека, който не обича цветята!? “Скъпи, очаквам с нетърпение деня, в който ще си сменим мебелите”, казваше женатa на съпруга си. Докато той й отговаряше с думите: “Аз пък очаквам деня, в който ще започнеш да икономисваш”, детето им се включи в техния разговор: “Тате, аз пък чакам да ми купиш GSM.” Ето и болестта на века ни - очакванията и животът, прекаран в очаквания на нещо. Жената очаква от мъжа си да й предостави живот с изобилия. Желае да й купи хубава къща, мебели, дори и кола. Казано накратко, очаква живот като във филмите. Мъжът пък очаква разбиране и толерантност за това, че не може да отговори на желанията й. Очаква да осигурява спокойствието, единството и порядъка в дома им. Децата от своя страна очакват от бащите си да учат в частно училище, да носят само маркови облекла, да имат собствен компютър. Животът минава с очакване на очакванията. От друга страна, неосъществяването на всички очаквания прави хората нещастни. Това пък повлиява на щастието на семейството. Но всъщност не е нужно да очакваш някои неща, за да бъдеш щастлив. Щастливият човек е този, който е щастлив навсякъде, при всички условия и с всичко, което има. Дори и да дадете голям океан на този, който не може да плува в един малък басейн, той пак няма да може да плува в него. Същото е и при човека, който не може да бъде щастлив с малките неща. Може да му дадете целия свят и той да не бъде щастлив. Това е така, защото щастието се улавя с търпение и се увеличава с устойчивостта. То строи своя трон не в материалния свят, а в моралния. Неговите блясъци са скрити в листата на едно цвете, крилете на една буболечка или усмивката на едно бебе. Какъв смисъл ще има подаръкът на най-прекрасната гради-

на за човека, който не обича цветята!? Щастието не може да се получи с очакванията на нещо от някого. По-точно то не се продава с пари. Скрито е в сърцето и душата на човека. Душевната палата на нещастния е превърната в руини, а душевната градина - цялата опустошена. Нещата, които трябва да направят такива хора, са скрити в следната случка, разказана от една майка: “Синът ми не можа да спечели кан-

дидат-студентските изпити. Докато вървях с мисълта за мъката, породена от това, пред мен се появи едно семейство. Майката държеше в ръцете си дете с увреждания. Не можеше да го овладее по никакъв начин. Тогава сякаш замръзнах на място. За какво мислех аз и какво изживяваше тази майка. Аз също можех да бъда на нейно място. Вместо да благодаря за това, което имам, и да бъда щастлива

с това, аз изпитвах нещастие за това, от което съм лишена.” Ако нямаме една ръка, трябва да погледнем тези, които са лишени от двете. Ако ни липсва едното око, трябва да виждаме тези, които не виждат изобщо. Очите ни трябва да са отправени не към висотите, а към хората, които са в по-лошо състояние от нас. Само така мъката ни ще намалее, когато не получим своите очаквания. ГЮЛЯЙ АТАСОЙ


ÇÀÁÀÂÀ ZAMAN 7 14 - 20 ÄÅÊÅÌÂÐÈ 2009

К РЪСТОСЛОВИЦА 1

2

3

4

10

| |

| 15

16

20

| |

13

14

25

27

|

|

35

38

32

| 39

41

|

9

| |

19

26

|

36

| 29

|

30

| |

|

8

23

33

|

7

12

22

28

|

6

18

|

24

31

|

17

21

|

11

5

37

34

|

40

42

Съставил: Мехмед Кечиджи, с. Ясенково, обл. Шумен

ÂÎÄÎÐÀÂÍÎ: 1 √ÂÓÈ ÓÚ ÚÛÒÍˡ “¬ ÒÂˇΠì“ÂÍ “˛ÍËÈÂî. 5 —ÚÓ΢̇ Óı‡ÌËÚÂÎ̇ ÙËχ. 10 √‡‰ ‚˙‚ ‘‡ÌˆËˇ. 12 ¡ÂÁÒÏËÒÎÂ̇ ÛÔÓËÚÓÒÚ. 13 –ÛÒÍË ˜‡ÒÓ‚ÌˈË. 15 —Ú‡ ÏÓ‰ÂÎ ÛÒÍË ‚ÂÚÓÎÂÚË. 17 ‘ÂÌÒÍË ÙËÁËÍ Ë ‡ÒÚÓÌÓÏ (1786-1882). 19 ¿‚ÒÚËÈÒÍË ÒÍËÓ. 20 ‡È ̇ ÏÓÎËÚ‚‡. 22 ¬Ë‰ ÎËÚÂ‡ÚÛÌÓ ÔÓËÁ‚‰ÂÌËÂ. 24 –‡ÒÚËÚÂÎÌÓ Ï‡ÒÎÓ. 26 ÷ÂÌÌË ÍÌËʇ. 27 ÓÌÛÒӂˉ̇ ‚‰Î˙·Ì‡ÚË̇ ̇ ‚˙ı‡ ̇ ‚ÛÎ͇Ì, ÔÂÁ ÍÓˇÚÓ Ò ËÁı‚˙Ρ ·‚‡Ú‡. 29 ‘ËÌ·̉Ò͇ ÔËÒ‡ÚÂÎ͇, ìÕÂËÁ‚ÂÒÚÂÌî. 31 ÃÛÁË͇Î̇ ÌÓÚ‡. 32 œ˙ÒÚÂÌӂˉÂÌ ÍÓ‡ÎÓ‚ ÓÒÚÓ‚ (ÏÌ.˜.).

34 œËÚÓÍ Ì‡ Â͇ ƒÛ̇‚. 36 √ÂχÌÒÍË ËÁÓ·ÂÚ‡ÚÂÎ, Ò˙Á‰‡ÚÂΠ̇ ‰‚Ë„‡ÚÂΡ Ò ‚˙Ú¯ÌÓ „ÓÂÌ (1832-1891). 38 œÓ‰ÁÂÏ̇ „‡ÎÂˡ ‚ Û‰ÌËÍ. 40 ÿˡ. 41 “˛ÍÒÍÓ ÌÓχ‰ÒÍÓ ÔÎÂÏÂ, ÔÓˇ‚ËÎÓ Ò ‚ »ÁÚӘ̇ ≈‚ÓÔ‡ ÔÂÁ 6-Ë ‚ÂÍ. 42 ¡ÓÁ‡ÈÌËÍ ÓÚ ÔÓ‰ÍÎ‡Ò ‰‚ÛÛÚÓ·ÌË.

ÎÒÂÅÑÍÎ: 1 —„Ûˡ ÓÚ Í‡ÏÂÌÌË ‚˙„Îˢ‡. 2 ƒ‚Â Â‰Ì‡Í‚Ë „·ÒÌË ·ÛÍ‚Ë ÓÚ ·˙΄‡Ò͇ڇ ‡Á·Û͇. 3 —ÍÓÔÂÌÓ Ï˙ÊÍÓ ÊË‚ÓÚÌÓ. 4 –ÛÒÍË Ò‡ÏÓÎÂÚË. 6 ÇÎÍÓÚÓ ËÏ ̇ ÙÂÌÒÍË ·ÂÎÂÚËÒÚ (1850-1893). 7 –Â͇ ‚ ËÚ‡È, »Ì‰Ëˇ Ë œ‡ÍËÒÚ‡Ì. 8 œÓÎÓÊËÚÂÎÂÌ ÓÚ„Ó‚Ó. 9 —ÚÓÎˈ‡Ú‡ ̇ √˙ˆËˇ. 11 “Ó‚‡ÓÔÓ‰ÂÏ̇ χ¯Ë̇.

13 œÓÒˇÍ˙Ú ÓÚ ìŒ‰ËÒ¡î ̇ ŒÏË. 14 —Ó·ÒÚ‚ÂÌÓÚÓ ËÏ ̇ ÚÛÒÍË ÍËÌÓ‡ÚËÒÚ ÓÚ ‡ÏÂÌÒÍË ÔÓËÁıÓ‰. 16 À˛·ËÏ ‡Î·ÛÏ Ì‡ ¿Ì‰‡ ¡Ó˜ÂÎË. 17 √ÂÓËÌˇ ÓÚ Ï˛ÁËÍ˙· ì”ÂÒÚ҇ȉÒ͇ ËÒÚÓˡî. 18 ≈ÎËÔÒӂˉÌË Ó˜ÂÚ‡Ìˡ. 19 ƒ‚ÌË „˙ˆË. 21 –ÓÏ‡Ì ÓÚ . “ÂÚχÈÂ. 23 ≈ÁÂÓ ‚ —¿Ÿ Ë ‡Ì‡‰‡. 25 “„ÎÓ Ì‡ ÒÚÓ͇ ·ÂÁ ÓÔ‡Íӂ͇ڇ. 27 ¬Ë‰ ÒËÂÌÂ. 28 ¬ÓÈÒÍÓ‚Ó ÔÓ‰‡Á‰ÂÎÂÌËÂ. 30 √‡‰ ‚ …Ó‰‡Ìˡ. 33 ƒÂÔ‡Ú‡ÏÂÌÚ ‚˙‚ ‘‡ÌˆËˇ. 35 ¡˙΄‡Ò͇ ˆ‡ˈ‡, Ò˙ÔÛ„‡ ̇ »‚‡Ì ¿ÒÂÌ I. 37 œÎ‡ÌË̇ ‚ ÿ‚ÂȈ‡ˡ Ë ‘‡ÌˆËˇ. 39 ≈‰ËÌˈ‡ Ïˇ͇ Á‡ ÁÂÏ̇ ÔÓ‚˙ıÌÓÒÚ. 40 ÿ‚ÂȈ‡ÒÍË Í‡ÌÚÓÌ.

ËÅÑÍÎ

СУДОКУ 4

8

1

2

8

9

9

1

2

8

6

4

5

4

2

8

Отговори на кръстословицата от предишния брой: Водоравно: 1. Омара. 5. Алама. 10. Сила. 12. Алод. 13. Ото (Николаус) 15. Ка. 17. Атака. 19. Ан. 20. Анар. 22. Жарава. 24. Идол. 26. Нери (Терзиева). 27. Атаман. 29. Нота. 31. Ва. 32. Алиса. 34. АА. 36. Асо. 38. Лима. 40. Каро. 41. Анона. 42. Фарад. Отвесно: 1. Осака. 2. Ми. 3. Али. 4. Ра. 6. Ла. 7. Алт. 8. Мо. 9. Адана. 11. Стаж. 13. От. 14. Окан (Байюлген). 16. Анита (Хегерланд). 17. Арома. 18. Арена. 19. Авита. 21. Ада. 23. Аро. 25. Лала. 27. Авала. 28. Ниса. 30. Аамод. 33. Со. 35. Омо. 37. Тар. 39. Ан. 40. Ка.

5

7

3

6

4

3

7

ÑÐÅÄÍÎ

2

˘Ë Ô-Ô-Ô-Ô-‡-‡-Ô-Ô‡„‡ÎË? - ¬˙Ì, ‚˙Ì, ‚˙Ì - ËÁÍ¢ˇÎ ÔÓ‰‡‚‡˜˙Ú - ˘Â ÏË ÔÓ‚‰˯ ÒÚÓ͇ڇ! ☺ ☺ ☺ ¬ χ„‡ÁËÌ Á‡ ‰Óχ¯ÌË ÔÓÚÂ·Ë ‚ÎËÁ‡ ÊÂ̇ Ë Í‡Á‚‡ ̇ ÔÓ‰‡‚‡˜‡: - ƒ‡È ÏË Â‰Ì‡ ÏÂÚ·. “ÓÈ ˇ ÔÓ„ÎÂʉ‡ Ò ÓˆÂÌˇ‚‡˘ ÔӄΉ Ë ÔËÚ‡: - ƒ‡ ÚË ˇ ÓÔ‡ÍÓ‚‡Ï ËÎË ˘Â ˇ ˇı̯ ‚‰̇„‡? ☺ ☺ ☺ ¬ ˆ‚ÂÚ‡ÒÍË Ï‡„‡ÁËÌ ÔÓ‰‡‚‡˜Í‡Ú‡ Ò˙‚ÂÚ‚‡ ÍÛÔÛ‚‡˜: - ¬ÁÂÏÂÚ ÚÓÁË Í‡ÍÚÛÒ! –ˇ‰˙Í ÂÍÁÂÏÔΡ? ÷˙ÙÚË ‚‰Ì˙Ê Ì‡ ‰‚ÂÒÚ‡ „Ó‰ËÌË! - ¿ÏË ‡ÍÓ Ì ˆ˙ÙÌÂ? - ŸÂ ‚Ë „Ó Á‡ÏÂÌËÏ Ò ‰Û„. ☺ ☺ ☺

5

1

6

- ‡ÚÓÙË, Ì ‚Ëʉ‡Ú ÎË? - “Ë ÍËÎÓ„‡Ï‡ Ë ‰‡ ÏË Û‚ËÂÚÂ Ë ÓÚ Úˇı ‚ÒÂÍË ÔÓÓÚ‰ÂÎÌÓ ‚ ˆÂÎÓÙ‡Ì. ¿ ÓÌÓ‚‡ Ú‡Ï? - À¢‡... - ÓÚ‚˙̇· ÔÓ‰‡‚‡˜Í‡Ú‡ Ë ·˙ÁÓ ‰Ó·‡‚Ë·: ¿Ï‡ Úˇ Ì Ò ÔÓ‰‡‚‡! ☺ ☺ ☺ ¿„ÂÌÚ ÔÓ Ì‰‚ËÊËÏË ËÏÓÚË ÔÓ‰‡‚‡ Í˙˘‡. –‡ÁıÓʉ‡ Ò ËÁ Ì¡ Ò ÍÎËÂÌÚ‡, ÔÓ͇Á‚‡ ÏÛ ˇ Ë Ì‡Í‡ˇ ÏÛ Í‡Á‚‡: - ≈, ͇ÊÂÚ ͇͂‡ ˆÂ̇ Ô‰·„‡Ú Á‡ ÚÓÁË ˜Û‰ÂÒÂÌ ËÏÓÚ. —Ή ͇ÚÓ ‰Ó· Ò ÔÓÒÏÂÂÏ, ˘Â ‚Ë Í‡Ê‡ Ô˙Í ‡Á ͇͂‡ ˆÂ̇ ÏÛ ËÒ͇Ï. ☺ ☺ ☺ ≈‰ËÌ ‚ÎËÁ‡ ‚ χ„‡ÁË̇ Á‡ ÔÓÈÌË ÔÚËˆË Ë ÔËÚ‡: - »Á‚Ë-Ë-Ë-Ìˇ‚‡È-È-È-ÚÂ, Ëχ-‡-‡-Ú ÎË „Ó‚-‚-‚-Ó-Óˇ-

9

7

1

¬ÎËÁ‡ ˜Ó‚ÂÍ ‚ χ„‡ÁË̇: - ËÎÓ„‡Ï χÒÎËÌË. œÓ‰‡‚‡˜˙Ú: - ƒ‡ ‚Ë „Ë Ô‡ÍÂÚË‡Ï ÎË? - ÕÂ. ŸÂ ÒË „Ë Ú˙Í‡ÎˇÏ ‰Ó ‚Í˙˘Ë! ☺ ☺ ☺ ¬ÎËÁ‡ Ï˙Ê ‚ χ„‡ÁËÌ Á‡ ı‡ÌËÚÂÎÌË ÒÚÓÍË Ë Á‡ÔÓ˜‚‡ ‰‡ ‡Á„ÎÂʉ‡. - ƒ‡ ‚Ë ÔÓÏӄ̇ Ò Ì¢Ó, „ÓÒÔÓ‰ËÌÂ? - Ô‰·„‡ ÔÓ‰‡‚‡˜Í‡Ú‡. - ‡Í‚Ó Â ÚÓ‚‡? - ÔËÚ‡ Ï˙Ê˙Ú, ÒÓ˜ÂÈÍË Í˙Ï ÔÓÚÓ͇ÎËÚÂ. - ¿ÏË, ÔÓÚÓ͇ÎË. - ƒ‡ÈÚ ÏË ‰‚ ÍË· ÓÚ Úˇı Ë ÏË Û‚ËÈÚ ‚ÒÂÍË ÔÓÓÚ‰ÂÎÌÓ ‚ ˆÂÎÓÙ‡Ì. ¿ ÓÌÓ‚‡ Í‡Í‚Ó Â? - ÔÓ‰˙Îʇ‚‡ Ï˙Ê˙Ú, ͇ÚÓ Ò ӷ˙˘‡ Í˙Ï Í‡ÚÓÙËÚÂ.

8

4

6

В ИЦОВЕ

3

4 3

1

6

8

7

2

6

9

9

6

7

8

5

2

2 5

9

6

3

3

1 1

9

7

2

2

9

8

5 Îòãîâîðè îò ïðåäèøíèÿ áðîé

ËÅÑÍÎ

ÑÐÅÄÍÎ

7

6

9

8

5

4

1

2

3

7

4

5

3

8

1

6

2

9

4

5

1

7

3

2

6

9

8

9

8

1

2

6

5

4

7

3

8

3

2

1

9

6

4

5

7

6

3

2

7

4

9

8

5

1

9

1

3

2

4

8

7

6

5

8

1

4

5

2

6

3

9

7

2

8

6

5

1

7

9

3

4

2

6

9

8

7

3

5

1

4

5

7

4

3

6

9

8

1

2

5

7

3

1

9

4

2

6

8

6

9

8

4

2

5

3

7

1

4

5

8

6

1

7

9

3

2

3

4

5

9

7

1

2

8

6

1

9

6

4

3

2

7

8

5

1

2

7

6

8

3

5

4

9

3

2

7

9

5

8

1

4

6

Âñåêè ðåä, âñÿêà êîëîíà è âñÿêî òðîéíî êâàäðàò÷å òðÿáâà äà ñúäúðæà ñàìî ïî âåäíúæ öèôðèòå îò 1 äî 9.


8 ZAMAN ÂÚÇÐÀÑÒ 14 - 20 ÄÅÊÅÌÂÐÈ 2009

Ñ ÍÈÌÊÀ : ÌÅ Ñ ÓÒ ÉÚ Ë Ä Ú Ð Ú Ì

ДА ОСТАРЯВАМЕ КРАСИВО! Õàòèäæå Èáðàõèì

ÓÎÍÓÚÓ Ë ‰‡ ÌË Ò ËÒ͇ ‰‡ ·˙‰ÂÏ ‚˜ÌÓ Ï·‰Ë, Á̇ÂÏ, ˜Â  Ì‚˙ÁÏÓÊÌÓ. ŒÒÚ‡ˇ‚‡ÌÂÚÓ, ÒÚ‡ÓÒÚÚ‡ Ò‡ ÌÂËÁ·ÂÊÌË. ◊Ó‚ÂÍ Ò ‡Ê‰‡, ‡ÒÚÂ, ‰ÓÒÚË„‡ ÁÂÎÓÒÚ, ÓÒÚ‡ˇ‚‡ Ë ÒΉ‚‡ Í‡ˇ ̇ ˜Ó‚¯Íˡ ÊË‚ÓÚ. ƒÓË ‰‡ Á̇ÂÏ, ˜Â ‚Ò˘ÍÓ ÚÓ‚‡  Ò˙‚ÒÂÏ ÌÓχÎÌÓ, Ò‰ Ì‡Ò Ëχ Ë Ú‡ÍË‚‡, ÍÓËÚÓ Ò ÒÚ‡ıÛ‚‡Ú ÓÚ ÓÒÚ‡ˇ‚‡ÌÂÚÓ. √ÂÓÌÚÓÙӷˡڇ  ‚ˉ Ùӷˡ, ÍÓˇÚÓ Ò ËÁ‡Áˇ‚‡ ‚ ÒÚ‡ı ÓÚ ÓÒÚ‡ˇ‚‡ÌÂÚÓ ËÎË ‚ ÒÚ‡ı ÓÚ ÍÓÌÚ‡ÍÚËÚÂ Ò ‚˙Á‡ÒÚÌËÚ ıÓ‡. ‡ÍÚÓ ÔË ‚ÒˇÍ‡ Ùӷˡ, Ë ÚÛÍ Â ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓ ‰‡ Ò ӷ˙ÌÂÏ Á‡ ÔÓÏÓ˘ Í˙Ï ÒÔˆˇÎËÒÚ. √ÂÓÌÚÓÙӷˡڇ  ÒÂËÓÁÌÓ, Ï˙˜ËÚÂÎÌÓ ÛÒ¢‡ÌÂ. ¡ÓÎÌËˇÚ Ò ÒÚ‡ıÛ‚‡ ÓÚ ÒÚ‡ÓÒÚÚ‡, Ò‡ÏÓÚ‡Ú‡, ·ÓÎÂÒÚËÚÂ, ÏËÒÎË ÒË, ˜Â ÌËÍÓÈ ÌˇÏ‡ ‰‡ „Ó Ó·Ë˜‡, ÒÚ‡ıÛ‚‡ ÒÂ, ˜Â ˘Â ·˙‰Â ËÁÓÒÚ‡‚ÂÌ Ë ‚Â˜Â ÌˇÏ‡ ‰‡  ÌÛÊÂÌ Ì‡ ÌËÍÓ„Ó, ÛÒ¢‡ Ò ·ÂÁÔÓÎÂÁÂÌ. ¡˙˜ÍËÚÂ, ÔÓÏˇÌ‡Ú‡ ‚˙‚ ‚˙̯ÌÓÒÚ‡ „Ó ÛÊ‡Òˇ‚‡Ú, ÒÚ‡ıÛ‚‡ Ò ÓÚ ÒÏ˙ÚÚ‡. »ÒÚË̇ Â, ˜Â ˜Ó‚¯ÍËÚ ÒÚ‡ıÓ‚Â Ò‡ ÏÌÓ„Ó, ÌÓχÎÌÓ Â ÔÓÌˇÍÓ„‡ ‰‡ Ò ËÁÔËÚ‚‡ ÒÚ‡ı, ÌÓ ÍÓ„‡ÚÓ Ú Ò "̇ÒÚ‡ÌˇÚ" ̇Ú‡Ô˜Ë‚Ó ‚ Âʉ̂ËÂÚÓ Ë Í‡˜ÂÒÚ‚ÓÚÓ Ì‡ ÊË‚ÓÚ Ò ‚ÎÓ¯Ë, ÚÓ„‡‚‡  ÌÛÊÌÓ ‰‡ Ò ӷ˙ÌÂÏ Í˙Ï ÎÂ͇. ◊ÂÒÚÓ ˜Ó‚ÂÍ Ò ÒÚ‡ıÛ‚‡ ‰‡ ÒÔÓ‰ÂÎË Ë ÔËÁ̇ ÒÚ‡ıÓ‚ÂÚ ÒË, Á‡˘ÓÚÓ Ò ÔËÚÂÒÌˇ‚‡ ‰‡ Ì ·˙‰Â ÛÔÂÍÌ‡Ú ‚ Ò··ÓÒÚ. «‡ ÏÌÓ„Ó ıÓ‡  ӷˉÌÓ ‰‡ ÒË ÔËÁ̇ˇÚ, ˜Â Ò ÒÚ‡ıÛ‚‡Ú ÓÚ ÓÒÚ‡ˇ‚‡ÌÂ, ÌÓ ÒÔÓڇȂ‡ÌÂÚÓ Ì‡ ÔÓ·ÎÂχ Ò‡ÏÓ ÏÓÊ ‰‡ „Ó Á‡‰˙ηӘË, „Ó‚ÓÂÌÂÚÓ Á‡ ÔÓ·ÎÂÏËÚÂ, ÒÔÓ‰ÂΡÌÂÚÓ ËÏ, Ú˙ÒÂÌÂÚÓ Ì‡ ¯ÂÌË  Ô˙Ú, ÍÓÈÚÓ ˘Â ÌË ËÁ·‡‚Ë ÓÚ Ï˙˜ËÚÂÎÌËÚ ÛÒ¢‡Ìˡ. ¬Ò˙˘ÌÓÒÚ ÓÒÚ‡ˇ‚‡ÌÂÚÓ Ì  ÒÚ‡¯ÌÓ, ÒÚ‡¯ÂÌ Â Ò‡ÏËˇÚ ÒÚ‡ı, ÍÓÈÚÓ Â ÔÓ-ÒËÎÂÌ ÔË ÊÂÌËÚÂ. œÂÁ ÔÓÒΉÌËÚ „Ó‰ËÌË ‚Ò Ôӂ˜ ÊÂÌË Ò ӷ˙˘‡Ú Á‡ ÔÓÏÓ˘ Í˙Ï Ô·ÒÚ˘ÌËÚ ıËÛÁË, ̇È-˜ÂÒÚÓ Ô˘Ë̇ڇ  „ÓÎÂÏËˇÚ ÒÚ‡ı ÓÚ ÓÒÚ‡ˇ‚‡ÌÂÚÓ. œÓÌˇÍÓ„‡ ıÓ‡Ú‡, ÍÓËÚÓ ÛÒ¢‡Ú ÒËÎÌÓ ÔËÚÂÒÌÂÌË ÓÚ Ù‡ÍÚ‡, ˜Â ÓÒÚ‡ˇ‚‡Ú, ÍËˇÚ ‚˙Á‡ÒÚÚ‡ ÒË, ËÁÔÓÎÁ‚‡Ú ÔÂ͇ÎÂ-

ÌÓ ÏÌÓ„Ó ÍÓÁÏÂÚË͇, Á‡ ‰‡ Á‡Î˘‡Ú ÒΉËÚ ÓÚ Ì‡Ô‰̇·ڇ ‚˙Á‡ÒÚ. —Ú‡ÌÌÓ Â, ÍÓ„‡ÚÓ ÁˇÎ‡ ÊÂ̇ Ò ӷ΢‡ ͇ÚÓ ÚËÈÌÂȉÊ˙ Ë Ò Ôӂ‰ÂÌËÂÚÓ ÒË, ̇˜Ë̇ ÒË Ì‡ „Ó‚ÓÂÌ Ò ÓÔËÚ‚‡ ‰‡ ËÏ ÔÓ‰‡Ê‡‚‡. “ÂÁË ıÓ‡ Ó·ËÍÌÓ‚ÂÌÓ Ò‡ Ò ÎÓ¯Ó Ò‡ÏÓ˜Û‚ÒÚ‚ËÂ, ˜Û‚ÒÚ‚‡Ú Ò ÔÓÚËÒ̇ÚË ÓÚ ÚÓ‚‡, ˜Â ÓÒÚ‡ˇ‚‡Ú, Ë Ò ӷËʉ‡Ú, ÍÓ„‡ÚÓ ÌˇÍÓÈ ËÏ Í‡ÊÂ, ˜Â ‚˜ ҇ ‚˙Á‡ÒÚÌË. —Ú‡ı˙Ú Ò˙Á‰‡‚‡ ‰ËÒÍÓÏÙÓÚ, ÓÒÓ·ÂÌÓ ‡ÍÓ Â ÒËÎÂÌ Ë ÌÂÍÓÌÚÓÎËÛÂÏ, Ó͇Á‚‡ Ì„‡ÚË‚ÌÓ ‚ÎˡÌË Ì ҇ÏÓ ‚˙ıÛ ÔÒËıË͇ڇ, ÌÓ Ë ‚˙ıÛ ÙËÁ˘ÂÒÍÓÚÓ Á‰‡‚Â. ”˜ÂÌËÚ ÒÏˇÚ‡Ú, ˜Â Ëχ ‚˙Á͇ ÏÂÊ‰Û ÒËÎÌËÚ Ì„‡ÚË‚ÌË ËÁÊË‚ˇ‚‡Ìˡ Ë ÓÌÍÓÎӄ˘ÌËÚ Á‡·ÓΡ‚‡Ìˡ. –ÂÁÛÎÚ‡ÚË ÓÚ ËÁÒΉ‚‡Ì ̇ ‡ÏÂË͇ÌÒÍË Û˜ÂÌË ÓÚ ÷ÂÌÚ˙‡ ÔÓ Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÓ Á‰‡‚ÂÓÔ‡Á‚‡Ì Í˙Ï ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ‡ "…ÂÈÎ", —¿Ÿ, ÒÓ˜‡Ú, ˜Â ÒÚ‡ı˙Ú ÓÚ ÒÚ‡ÓÒÚÚ‡ ‚Ó‰Ë ‰Ó ‰ˈ‡ ·ÓÎÂÒÚË. œÓÛ˜‚‡ÌÂÚÓ ÔÓ‰˙ÎÊËÎÓ 30 „Ó‰ËÌË Ë Û˜ÂÌËÚ ÒÚ˄̇ÎË ‰Ó ËÁ‚Ó‰‡, ˜Â ıÓ‡Ú‡, ÍÓËÚÓ ËÁÔËÚ‚‡Ú ÒËÎÂÌ ÒÚ‡ı ÓÚ ÓÒÚ‡ˇ‚‡ÌÂÚÓ, ‚ ̇Ô‰̇· ‚˙Á‡ÒÚ Ì‡-

ËÒÚË̇ ÒÚ‡‰‡Ú ÓÚ ‰ˈ‡ ·ÓÎÂÒÚË, ͇ÚÓ Ì‡ Ô‰ÂÌ ÔÎ‡Ì Ò‡ Ò˙‰Â˜ÌËÚ ÔÓ·ÎÂÏË. ÷‰ËÚ ıÓ‡, ÍÓËÚÓ ÏËÒΡÚ, ˜Â ÒÚ‡ÓÒÚÚ‡  ÚÂÊ˙Í Ë ÚÛ‰ÂÌ ÔÂËÓ‰, ‚ ÔÓ-Í˙ÒÂÌ ÂÚ‡Ô ÓÚ ÊË‚ÓÚ‡ ÒË ˜ÂÒÚÓ Ì Ò ˜Û‚ÒÚ‚‡Ú ‰Ó·Â. ¬ ËÁÒΉ‚‡ÌÂÚÓ Ò ÒÓ˜Ë, ˜Â ÓÚÌÓ¯ÂÌËÂÚÓ Í˙Ï ÒÚ‡ÓÒÚÚ‡ ‚ ·˙‰Â˘Â ‚ Ò˙˘ÂÒÚ‚Â̇ ÒÚÂÔÂÌ ÓÔ‰ÂΡ Á‰‡‚ÓÒÎÓ‚ÌÓÚÓ Ò˙ÒÚÓˇÌËÂ. ƒÓË ‰‡ Ò˙˘ÂÒÚ‚Û‚‡Ú ‰ ‰Û„Ë Ù‡ÍÚÓË, ÍÓËÚÓ Ó͇Á‚‡Ú ‚ÎˡÌË ‚˙ıÛ Á‰‡‚ÂÚÓ Ì‡ ‚˙Á‡ÒÚÌˡ ˜Ó‚ÂÍ, ‚˙Á͇ڇ ÏÂÊ‰Û Ì„‡ÚË‚ÌËÚ Ô‰ÒÚ‡‚Ë Á‡ ÓÒÚ‡ˇ‚‡ÌÂÚÓ Ë Ò˙‰Â˜ÌËÚ Á‡·ÓΡ‚‡Ìˡ ‚ ÚÓÁË ÔÂËÓ‰ ÓÚ ÊË‚ÓÚ‡  ÌÂÓÒÔÓËχ. ”˜ÂÌËÚÂ, ÔÓ‚ÂÎË ËÁÒΉ‚‡ÌÂÚÓ, Ú‚˙‰ˇÚ, ˜Â Ì„‡ÚË‚ÌËÚ ÏËÒÎË Ó͇Á‚‡Ú ‰ÓÔ˙ÎÌËÚÂÎÌÓ Ì‡ÔÂÊÂÌË ‚˙ıÛ ‡·ÓÚ‡Ú‡ ̇ Ó„‡ÌËÁχ. –‡Á·Ë‡ ÒÂ, Ë ÚÛÍ „ÂÌÂÚ˘ÌËÚ ÓÒÓ·ÂÌÓÒÚË Ë„‡ˇÚ ‚‡Ê̇ ÓΡ - ıÓ‡, ˜ËËÚÓ ‚˙Á‡ÒÚÌË Ó‰ÌËÌË Ì ҇ ÒÚ‡‰‡ÎË ÓÚ ÒÂËÓÁÌË ÌÂ‡ÁÔÓÎÓÊÂÌˡ Ë Ò‡ ËχÎË ÒÔÓÍÓÈÌË ÒÚ‡ËÌË, ‚˙ÁÔËÂÏ‡Ú ÓÒÚ‡ˇ‚‡ÌÂÚÓ Í‡ÚÓ ÌÂ˘Ó Ò˙‚ÒÂÏ ÂÒÚÂÒÚ‚ÂÌÓ Ë ÌˇÏ‡Ú Ì„‡ÚË‚ÌË ÛÒ¢‡Ìˡ.

KÜÇÜK

İLANLARINIZI ZAMAN’DA DEÐERLENDÝRÝN

Dr. Sema Faikova (Jinekolog) “Þeynovo” Hastanesi, Sofya GSM: 0898 955 642 Her türlü kadýn hastalýklarý konusunda baþvurabilirsiniz!

За много хора е обидно да си признаят, че се страхуват от остаряване, но спотайването на проблема само може да го задълбочи, говоренето за проблемите, споделянето им, търсенето на решение е път, който ще ни избави от мъчителните усещания.

Възрастните хора са ценни и важни също колкото младите ¬Ò˙˘ÌÓÒÚ Í‡Í ˘Â ÔӄΉÌÂÏ Ì‡ ÓÒÚ‡ˇ‚‡ÌÂÚÓ Á‡‚ËÒË ÓÚ ÒÓ·ÒÚ‚Â̇ڇ ÌË ÙËÎÓÒÓÙˡ. “ÓÁË ÔÂËÓ‰ ÓÚ ˜Ó‚¯Íˡ ÊË‚ÓÚ Â ÌÂËÁ·ÂÊÂÌ, ÌÓ ÚÓ‚‡ Ì Á̇˜Ë, ˜Â ‚˙Á‡ÒÚÌËÚ ıÓ‡ Ò‡ Ì¢‡ÒÚÌË Ë ‚Ë̇„Ë Ò ˜Û‚ÒÚ‚‡Ú ÁÎÂ. ¬˙Á‡ÒÚÌËÚ ıÓ‡ Ò‡ ˆÂÌÌË Ë ‚‡ÊÌË Ò˙˘Ó ÍÓÎÍÓÚÓ Ï·‰ËÚÂ. “ ÔËÚÂʇ‚‡Ú Ï˙‰ÓÒÚ, ÓÔËÚ Ë Ú˙ÔÂÌËÂ, ÓÚ ÍÓËÚÓ Ï·‰ËÚ ÏÓ„‡Ú ‰‡ Ò ‚˙ÁÔÓÎÁ‚‡Ú. ¬˙Á‡ÒÚÌËÚ ҇ ·ÂÁˆÂÌÌË ÔÓÏÓ˘ÌËˆË Ì‡ Ò‚ÓËÚ ‰Âˆ‡ Ë ‚ÌÛˆË, ÌÂÓÒÔÓËÏ Â Ù‡ÍÚ˙Ú, ˜Â ‰ˇ‰ÓÚÓ Ë ·‡·‡Ú‡ Ò‡ ̇È-‰Ó·ËÚÂ Ë ‚ÂÌË ÔˡÚÂÎË Ì‡ ‰ÂÚÂÚÓ. Ó„‡ÚÓ ˜Ó‚ÂÍ Â ÊË‚ˇÎ ·Î‡„ÓÓ‰ÌÓ Ë, ÒÚ‡‡ÂÈÍË ÒÂ,  ‰‡Î ‚Ò˘ÍÓ ÓÚ Ò· ÒË, Á‡ ‰‡ ·˙‰Â ÔÓÎÂÁÂÌ Ì‡ Ò· ÒË Ë ÓÒڇ̇ÎËÚÂ, ÚÓÈ Á̇Â, ˜Â  ÊË‚ˇÎ ÒÏËÒÎÂÌÓ, ÚÓ‚‡ ÏÛ ‰‡‚‡ ÛÒ¢‡Ì Á‡ ‚˙Ú¯ÌÓ Á‡‰Ó‚ÓÎÒÚ‚Ó Ë ÒÚ‡ÓÒÚÚ‡ Á‡ ÌÂ„Ó Ì  ÌÂ˘Ó ÒÚ‡¯ÌÓ Ë Ú˙ÊÌÓ. ¿ÍÓ Â„ÓËÁÏ˙Ú ÏÛ Â ·ËÎ ˜Ûʉ Ë Â Ó·Ë˜‡Î ·ÎËÁÍËÚÂ Ë ÓÍÓÎÌËÚÂ, ÚÂ ÌˇÏ‡ ‰‡ ÏÛ ÓÚ‚˙Ì‡Ú Ò ·ÂÁ‡Á΢ˠ- ӷ˘ڇ ÔÓ‡Ê‰‡ ӷ˘, ‡ ӷ˘‡ÌËˇÚ ˜Ó‚ÂÍ Ì ÏÓÊ ‰‡ ÓÒڇ̠҇Ï, ‰‡ ·˙‰Â ËÁÓÒÚ‡‚ÂÌ Ë Ì¢‡ÒÚÂÌ. Ó„‡ÚÓ ˜Ó‚ÂÍ ËÌ‚ÂÒÚË‡ Ò· ÒË ‚ ·Î‡„ÓÓ‰ÌË, ÔÓÎÂÁÌË ‰ÂˇÌˡ Ë ËÁÊ˂ ÊË‚ÓÚ‡ ÒË ÒÏËÒÎÂÌÓ, ÒÚ‡ÓÒÚÚ‡ Ë ÌÂËÁ·ÂÊÌËˇÚ Í‡È ÌˇÏ‡ ‰‡ „Ó Ì‡Ú˙ʇ‚‡Ú. ¬ÒÂÍË ËÒ͇ ‰‡ ·˙‰Â ı‡ÂÒ‚‡Ì, ÌÂÁ‡‚ËÒËÏÓ Ì‡ ÍÓÎÍÓ „Ó‰ËÌË Â, ̇Ô‰̇·ڇ ‚˙Á‡ÒÚ Ì  Ô˘Ë̇ ˜Ó‚ÂÍ ‰‡ Ì ·˙‰Â ı‡ÂÒ‚‡Ì Ë Ó·Ë˜‡Ì.

Красотата не е само външна ‡ÒÓÚ‡Ú‡ Ì  ҇ÏÓ ‚˙̯̇, ‰Û¯Â‚̇ڇ Í‡ÒÓÚ‡  ÏÌÓ„Ó ÔÓ-‚‡Ê̇. ƒÛ¯Â‚ÌÓ Í‡ÒË‚ËˇÚ ˜Ó‚ÂÍ, ÌÂÁ‡‚ËÒËÏÓ ÓÚ ‚˙Á‡ÒÚÚ‡ ÒË, ‚Ë̇„Ë Â Ó·Ë˜‡Ì ÓÚ ·ÎËÁÍËÚÂ Ë ÓÍÓÎÌËÚÂ. ƒÓ·ËˇÚ ˜Ó‚ÂÍ, ÊË‚ˇÎ Ô˙ÎÌÓˆÂÌÌÓ, Ë ‚˙Á‡ÒÚÂÌ Â ‚Ò ڇ͇ ˆÂÌÂÌ Ë Ó·Ë˜‡Ì, ÚÓÈ Ì ÏÓÊ ‰‡ ·˙‰Â Ò‡ÏÓÚÂÌ Ë ËÁÓÒÚ‡‚ÂÌ. ¿ÍÓ Ó·Ë˜‡Ï ËÒÚËÌÒÍË, ÌËÍÓ„‡ ÌˇÏ‡ ‰‡ Á‡„Û·ËÏ ıÓ‡Ú‡, ÍÓËÚÓ Ó·Ë˜‡ÏÂ, ‰‡ÎË ÒÏ Ï·‰Ë ËÎË ‚˙Á‡ÒÚÌË - ÌˇÏ‡ Á̇˜ÂÌËÂ, Ú Ì ·Ëı‡ ÌË ÓÒÚ‡‚ËÎË Ò‡ÏË Ë ·ÂÁÔÓÏÓ˘ÌË. «‰‡‚ÓÒÎÓ‚ÌËˇÚ Ì‡˜ËÌ Ì‡ ÊË‚ÓÚ, ÒÔÓÚ˙Ú, ·‡Î‡ÌÒË‡ÌÓÚÓ, ‡ÁÌÓÓ·‡ÁÌÓ, Ô˙ÎÌÓˆÂÌÌÓ ı‡ÌÂÌÂ, ËÁ·ˇ„‚‡ÌÂÚÓ Ì‡ ÒÚÂÒ‡, ÔÓÁËÚË‚ÌÓÚÓ, ӷ˘ÎË‚Ó ÓÚÌÓ¯ÂÌË Í˙Ï ·ÎËÁÍËÚÂ Ë Á‡Ó·Ë͇Ρ˘ËÚ ÌË ˘Â ÌË ÔÓÏÓ„Ì‡Ú ‰‡ ÓÒÚ‡ÂÂÏ Í‡ÒË‚Ó.


ÑÏÎÐÒ

14 - 20 ÄÅÊÅÌÂÐÈ 2009

Голямата изненада на “Байерн Мюнхен” в Шампионска лига —ÂÌÁ‡ˆËˇÚ‡ ÓÚ ËÁË„‡ÌËÚ ÔÓÒΉÌË Ï‡˜Ó‚ ̇ „ÛÔÓ‚‡Ú‡ Ù‡Á‡ ‚ ÿ‡ÏÔËÓÌÒ͇ڇ ÎË„‡ ̇ÌÂÒ 졇ÈÂÌ Ã˛ÌıÂÌî. ¡‡‚‡ˆËÚ ‡Á„ÓÏËı‡ ìfi‚ÂÌÚÛÒî Ò 4:1 ̇Ò‰ “ÓËÌÓ Ë Ò Í·ÒË‡ı‡ Á‡ 1/8-ÙË̇ÎËÚÂ. ìÀË‚˙ÔÛÎî ‰ÓÔÛÒ̇ Á‡„Û·‡ Ë ‚ ÔÓÒΉÌˡ ÒË ‰‚Û·ÓÈ ‚ ÚÛÌË‡ Á‡ Ú‡ÁË „Ó‰Ë̇, ÒΉ ͇ÚÓ ÔÂÚ˙Ôˇ ÔÓ‡ÊÂÌË ÓÚ ì‘ËÓÂÌÚË̇î Ò 1:2 ̇ ÒÓ·ÒÚ‚ÂÌˡ ÒË ÒÚ‡‰ËÓÌ. Õ‡È-ËÌÚÂÂÒÌÓ Ô˙Í ·Â ‚ „ÛÔ‡ ìFî, Í˙‰ÂÚÓ Ë ˜ÂÚËËÚ ÓÚ·Ó‡ Ëχı‡ ¯‡ÌÒÓ‚Â Á‡ Í·ÒË‡Ì ̇Ô‰, ÌÓ ‚ Í‡È̇ ÒÏÂÚ͇ 졇ÒÂÎÓ̇î Ë ì»ÌÚÂî ̇‰‰ÂΡı‡. ¬ „ÛÔ‡ ì¿î Á‡Â‰ÌÓ Ò ÎˉÂ‡ ì¡Ó‰Óî ËÌÙ‡ÍÚÌÓ Ò Í·ÒË‡ Ë ÌÂÏÒÍËˇÚ ÍÓÎÓÒ ì¡‡ÈÂÌ Ã˛ÌıÂÌî Á‡ ÒÏÂÚ͇ ̇ ìfi‚ÂÌÚÛÒî. ¡‡‚‡ˆËÚ ‰‚‡ ‚ ÔÓÒΉÌˡ χ˜ ‚ „ÛÔÓ‚‡Ú‡ Ù‡Á‡ ÔÓ͇Á‡ı‡ Ó„ÓÏÌˡ ÒË ÔÓÚÂ̈ˇΠËÏÂÌÌÓ ÒÂ˘Û "—Ú‡‡Ú‡ „ÓÒÔÓʇ". »Ú‡Îˇ̈ËÚ ˘Â Ë„‡ˇÚ ‚ ÀË„‡ ≈‚ÓÔ‡, ‡ ìÇ͇·Ë ’‡ÈÙ‡î ÓÚÔ‡‰‡ ·ÂÁ ÌËÚÓ Â‰Ì‡ ÒÔ˜ÂÎÂ̇ ÚӘ͇. ¬ „ÛÔ‡ ì¬î ‚˜ Í·ÒË‡ÎËˇÚ Ò ìÇ̘ÂÒÚ˙ fi̇ÈÚ‰î ËÁı‚˙ÎË ÌÂÏÒÍˡ ¯‡ÏÔËÓÌ ì¬ÓÎÒ·Û„î ÓÚ Ì‡‰Ô‚‡‡Ú‡. ì¬˙ΈËÚÂî ˘Â Ë„‡ˇÚ ‚ ÀË„‡ ≈‚ÓÔ‡ Á‡ ÒÏÂÚ͇ ̇ ÷— ¿ (ÃÓÒÍ‚‡), ÍÓËÚÓ Ò ̇ÎÓÊËı‡ ̇‰ ì¡Â¯ËÍÚ‡¯î. ¬ ÒΉ‚‡˘‡Ú‡ „ÛÔ‡ ì—î ì–‡Πljˉî Ë ìÃË·Ìî Ó˜‡Í‚‡ÌÓ Ò Í·ÒË‡ı‡ Á‡ ÒΉ‚‡˘‡Ú‡ Ù‡Á‡ ̇ ÿ‡ÏÔËÓÌÒ͇ڇ ÎË„‡. »Òԇ̈ËÚ ÒÔ˜ÂÎËı‡ „ÛÔ‡ "—" ̇ ÚÛÌË‡ Ò 13 ÚÓ˜ÍË, ÒΉ‚‡ÌË ÓÚ "ÓÒÓÌÂËÚÂ" Ò 9 ÚÓ˜ÍË. ŒÚ „ÛÔ‡Ú‡ ìŒÎËÏÔËÍ Ã‡ÒËÎˡî ÔÓ‰˙Îʇ‚‡ Û˜‡ÒÚËÂÚÓ ÒË ‚ ÀË„‡ ≈‚ÓÔ‡. ì◊ÂÎÒËî Ë ìœÓÚÓî ۷‰ËÚÂÎÌÓ ÒÔ˜ÂÎËı‡ Ò‚ÓˇÚ‡ „ÛÔ‡ "D", ͇ÚÓ ‡Ì„΢‡ÌËÚ ҇ ÎˉÂË ‚ ÔÓ‰Âʉ‡ÌÂÚÓ Ò 14 ÚÓ˜ÍË, ÒΉ‚‡ÌË ÓÚ ¯‡ÏÔËÓ̇ ̇ œÓÚÛ„‡Îˡ. ¬ ÀË„‡ ≈‚ÓÔ‡ ÔÓ‰˙Îʇ‚‡ ì¿ÚÎÂÚËÍÓ Ã‡‰ˉî, ÍÓËÚÓ Ì ÛÒÔˇı‡ ‰‡ ÒÔ˜ÂÎˇÚ ÌËÚÓ Â‰ËÌ Ï‡˜ ‚ ÚÛÌË‡. ŒÚ·Ó˙Ú Ì‡ ì‘ËÓÂÌÚË̇î ÔÓ·Â‰Ë Á‡ ‚ÚÓË Ô˙Ú ìÀË‚˙ÔÛÎî Ë Á‡‚˙¯Ë ̇‰Ô‚‡‡Ú‡ ‚ „ÛÔ‡ ì≈î ̇

Уникален стадион за Мондиал 2010 откриха в ЮАР

ÎˉÂÒ͇ڇ ÔÓÁËˆËˇ. Õ‡ "¿ÌÙËÈΉ" ËڇΡ̈ËÚ ̇‰Ë„‡ı‡ Ò˙ÔÂÌË͇ ÒË Ò 2:1. ¬ÚÓË Ò Í·ÒË‡ ÙÂÌÒÍËˇÚ ìÀËÓÌî, ‡ ìÀË‚˙ÔÛÎî ˘Â Ò Á‡‰Ó‚ÓÎË Ò Û˜‡ÒÚË ‚ ÀË„‡ ≈‚ÓÔ‡.

От най-оспорваната група излязоха “Барселона” и “Интер” ¬ ̇È-ÓÒÔÓ‚‡Ì‡Ú‡ „ÛÔ‡ ìFî 졇ÒÂÎÓ̇î Ë ì»ÌÚÂî ÛÒÔˇı‡ ‰‡ Ò Í·ÒË‡Ú ̇ 1/8-ÙË̇ÎËÚÂ. ¬ ÀË„‡ ≈‚ÓÔ‡ Û˜‡ÒÚ‚‡ ¯‡ÏÔËÓÌ˙Ú Ì‡ –ÛÒˡ ì–Û·ËÌ ‡Á‡Ìî. ¬ „ÛÔ‡ ìGî ì—‚ËÎˡî Ò Í·ÒË‡ Á‡ ÒΉ‚‡˘Ëˇ ÂÚ‡Ô, ͇ÚÓ ÎˉÂ ‚ „ÛÔ‡Ú‡. ¬ ÔÂÍˡ ‰‚Û·ÓÈ Á‡ 1/8-ÙË̇ÎËÚ ìŸÛÚ„‡‰î

ÔÓ·Â‰Ë Ò 3:1 ÛÏ˙ÌÒÍˡ ì”ÌË‡î Ë Â ‰Û„ËˇÚ Í·ÒË‡Î Ò ÓÚ „ÛÔ‡Ú‡ Á‡ ÒΉ‚‡˘Ëˇ ÂÚ‡Ô. –ÛÏ˙̈ËÚ ˘Â Û˜‡ÒÚ‚‡Ú ‚ ÀË„‡ ≈‚ÓÔ‡. ¬ ÔÓÒΉ̇ڇ „ÛÔ‡ ìHî ì¿ÒÂ̇Îî Ë ìŒÎËÏÔˇÍÓÒî Ò‡ Í·ÒË‡ÎËÚ Ò Á‡ ÒΉ‚‡˘Ëˇ ÂÚ‡Ô. ¬ ÀË„‡ ≈‚ÓÔ‡ ˘Â Ë„‡Â ·Â΄ËÈÒÍËˇÚ ì—ڇ̉‡‰ ÀËÂÊî ÒΉ Ô˙Î̇ ‰‡Ï‡ ÒÂ˘Û ì¿« ¿ÎÍχ‡î. ì—ڇ̉‡‰ ÀËÂÊî Ò ‰Ó·‡ ‰Ó ËÒÚÓ˘ÂÒÍÓÚÓ ‡‚ÂÌÒÚ‚Ó 1:1 ÒÂ˘Û ì¿« ¿ÎÍχ‡î ÒΉ „ÓÎ ‚ ÔÓÒΉ̇ڇ ÏËÌÛÚ‡ ̇ ÔÓ‰˙ÎÊÂÌËÂÚÓ Ì‡ χ˜‡, ‡ÎËÁË‡Ì ÓÚ ÚÛÒÍˡ ÒÚ‡Ê ̇ ·Â΄ËȈËÚ —ËÌ‡Ì ¡Ó·Ú.

Настоящият носител на Шампионска лига “Барселона” победи “Динамо Киев” и успя да завърши лидер в най-оспорваната група “F”.

≈ÍÁÓÚ˘̇ ÚÓÔ˘ÂÒ͇ „Ή͇ ÓÚ ÔÚË˜Ë ÔӄΉ ÏÓÊ ‰‡ Ò ‚Ë‰Ë ÓÚ ÛÌË͇ÎÌˡ ÒÚ‡‰ËÓÌ "ÃÓÁÂÒ Ã‡·Ë‰Ë", ÍÓÈÚÓ Â ÔÓÒÚÓÂÌ ‚ „‡‰ ƒ˙·‡Ì Á‡ Ò‚ÂÚÓ‚ÌÓÚÓ Ô˙‚ÂÌÒÚ‚Ó ÔÓ ÙÛÚ·ÓÎ ‚ fi¿– ‰Ó„Ó‰Ë̇. —Ú‡‰ËÓÌ˙Ú ‚ ƒ˙·‡Ì  ̇ ÒÚÓÈÌÓÒÚ ÓÍÓÎÓ 400 ÏÎÌ. ‰Ó·‡. «‡ Ô˙‚ Ô˙Ú ‚ Ò‚ÂÚ‡ ̇‰ ÚË·ÛÌËÚ Á‡ 70 ıËÎ. ÁËÚÂÎË Ëχ „Ë„‡ÌÚÒ͇ ‡͇, ÍÓˇÚÓ ‚ ̇È-‚ËÒÓ͇ڇ ÒË ÚӘ͇  ̇ ÓÚÒÚÓˇÌË ÓÚ ÁÂÏˇÚ‡ 106 Ï. œÓ Ì¡ ‚ ÒÔˆˇÎ̇ ͇·Ë̇ ÏÓ„‡Ú ‰‡ Ò ËÁ͇˜‚‡Ú χÍÒËÏÛÏ ÔÓ 25

‰Û¯Ë. ¿͇ڇ ÓÚÍË‚‡ ÒÚ‡ıÓÚÂÌ ËÁ„Ή Í˙Ï „‡‰ ƒ˙·‡Ì, ÍÓÈÚÓ Ëχ 4 ÏÎÌ. ÊËÚÂÎË Ë Â Ì‡ ·„‡ ̇ »Ì‰ËÈÒÍˡ Ó͇Ì. —Ή ÃÓ̉ˇÎ'2010 ÒÚ‡‰ËÓÌ˙Ú ˘Â ÏÓÊ ‰‡ ·˙‰Â ÔÂÛÒÚÓÂÌ Á‡ ÓÍÓÎÓ 56 ıËÎ. ÁËÚÂÎË, ‡ ÔË ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓÒÚ Í‡Ô‡ˆËÚÂÚ˙Ú ÏÛ ÏÓÊ ‰‡ ‰ÓÒÚË„Ì 85 ıËÎ. ÏÂÒÚ‡. ŒÙˈˇÎ̇ڇ ÚÓÔ͇ ̇ Ò‚ÂÚÓ‚ÌÓÚÓ ·Â¯Â Ô‰ÒÚ‡‚Â̇ ‚ ÂÈÔÚ‡ÛÌ. “ÓÔ͇ڇ  ̇˜Â̇ "ƒÊ‡·Û·ÌË", ÍÓÂÚÓ Ì‡ ‰ËÌ ÓÚ 11-Ú ÓÙˈˇÎÌË ÂÁËˆË ‚ fiÊ̇ ¿ÙË͇ ÓÁ̇˜‡‚‡ "‰‡ Ò ӷ‰ËÌËÏ".

Роналдо и Меси спорят за Футболист на годината ÃË̇ÎӄӉ˯ÌËˇÚ Ôӷ‰ËÚÂÎ ËÒÚˇÌÓ –ÓÌ‡Î‰Ó Ë ÌÓÒËÚÂÎˇÚ Ì‡ "«Î‡Ú̇ڇ ÚÓÔ͇" Á‡ 2009 „Ó‰Ë̇ ÀËÓÌÂÎ ÃÂÒË Ò‡ Ò‰ ÔÂÚËχڇ ÌÓÏËÌË‡ÌË Á‡ ‘ÛÚ·ÓÎËÒÚ Ì‡ „Ó‰Ë̇ڇ ̇ ‘»‘¿. ÀËÒÚ‡Ú‡ ‰ÓÔ˙΂‡Ú ÌÓÒËÚÂÎˇÚ Ì‡ ÚÓÙ¡ Á‡ 2007 „. ‡Í‡,

͇ÍÚÓ Ë ËÒÔ‡ÌÒÍËÚ ̇ˆËÓ̇ÎË ¿Ì‰ÂÒ »ÌËÂÒÚ‡ Ë ÿ‡‚Ë ≈̇̉ÂÒ. –ÓÌ‡Î‰Ó Ë ‡Í‡ Á‡˘ËÚ‡‚‡Ú ˆ‚ÂÚÓ‚ÂÚ ̇ ì–‡Πljˉî, ‡ ÃÂÒË, »ÌËÂÒÚ‡ Ë ÿ‡‚Ë Ò‡ ÓÒÌÓ‚ÌË Ë„‡˜Ë ̇ 졇ÒÂÎÓ̇î. œÓ·Â‰ËÚÂÎˇÚ ˘Â ·˙‰Â Ó·ˇ‚ÂÌ Ì‡ ÒÔˆˇÎ̇ ˆÂÂÏÓÌˡ ̇ 21 ‰ÂÍÂÏ‚Ë.

Лионел Меси спечели “Златната топка” и сега се цели да стане Футболист на годината на ФИФА.

ZAMAN 9

Испано-английската доминация ще продължи œËÍβ˜Ëı‡ χ˜Ó‚ÂÚ ÓÚ „ÛÔÓ‚‡Ú‡ Ù‡Á‡ ̇ ÿ‡ÏÔËÓÌÒ͇ڇ ÎË„‡. ¡ˇıÏ ҂ˉÂÚÂÎË Ì‡ ËÌÚÂÂÒÌË ÒÂ˘Ë Ë ËÁ‚ÂÒÚÌË ËÁÌÂ̇‰Ë. ¡ÂÁÒÔÓ̇ڇ ËÁÌÂ̇‰‡ ·Â¯Â ÓÚÔ‡‰‡ÌÂÚÓ Ì‡ ìÀË‚˙ÔÛÎî, ÒΉ ͇ÚÓ Ì ÛÒÔˇ ‰‡ ÔÓ·Â‰Ë ÌËÚÓ ìŒÎËÏÔËÍ ÀËÓÌî, ÌËÚÓ ì‘ËÓÂÌÚË̇î Ë ‚ ‰‚‡Ú‡ χ˜‡. “Ó‚‡ χΈË̇ Ò‡ „Ó Ó˜‡Í‚‡ÎË, Ú˙È Í‡ÚÓ ÏÓϘÂÚ‡Ú‡ ̇ –‡Ù‡ ¡ÂÌËÚÂÒ ·ˇı‡ ÒÓ˜ÂÌË Á‡ Ô‰‚‡ËÚÂÎÌËÚ ه‚ÓËÚË ‚ „ÛÔ‡Ú‡ ‚˙ÔÂÍË ÍÓηÎË‚‡Ú‡ Ë„‡ ‚ œÂÏË˙¯ËÔ. ƒÛ„ËˇÚ ËÁÌÂ̇‰‚‡˘Ó ËÁ„ÓˇÎ ‚ ·Ó·‡Ú‡ ‚ „ÛÔÓ‚‡Ú‡ Ù‡Á‡ ·Â ÓÚ·ÓÌåõìåä ˙Ú Ì‡ ìfi‚ÂÌÌåõìåäîâ ÚÛÒî, ÍÓÈÚÓ Ò m.mehmedov@zaman.bg ÓÒÚ‡‚Ë ‰‡ ·˙‰Â Ôӷ‰ÂÌ Ì‡Ò‰ “ÓËÌÓ ÓÚ Ô‰ÒÚ‡‚ˇ˘Ëˇ Ò Ò··Ó ‚ ÔÓÒΉÌËÚ „Ó‰ËÌË ‚ ÿ‡ÏÔËÓÌÒ͇ڇ ÎË„‡ Ë Ò ÍÓηÎË‚Ë Ë„Ë ‚ ¡Û̉ÂÒÎË„‡Ú‡ ÓÚ·Ó ̇ 졇ÈÂÌ Ã˛ÌıÂÌî. » ̇È-ÒÏÂÎËÚ ÔË‚˙ÊÂÌËˆË Ì‡ ·‡‚‡ÒÍˡ ÍÓÎÓÒ ÒË„ÛÌÓ Ì ҇ Ó˜‡Í‚‡ÎË ÚÂıÌËˇÚ ÚËÏ ‰‡ ·Ë fi‚Â Ò ‡Á„ÓÏÌÓÚÓ 4:1. ¬Ò˙˘ÌÓÒÚ Á‡„Û·‡Ú‡ ·Â ÔÓÒΉˈ‡ ÓÚ ËÁÍβ˜ËÚÂÎÌÓ Ò··ÓÚÓ ‚Ó‰ÂÌ ̇ ÓÚ·Ó‡ ÓÚ ◊ËÓ ‘Â‡‡. ¡Ë‚¯‡Ú‡ ΄Ẩ‡ ̇ ÍÎÛ·‡ ̇Ô‡‚Ë Ì‡È-„ÓÎˇÏ‡Ú‡ „ÎÛÔÓÒÚ, ÍÓˇÚÓ Â Ô‡‚ËÎ ‰ÓÒ„‡, ͇ÚÓ Ì‡ ÔӘ˂͇ڇ ◊ËÓ ‘Â‡‡ Ò Á‡ÒÚ‡ıÓ‚‡, Á‡ÏÂÌˇÈÍË ƒÂÎ œËÂÓ Ò ‰ÂÙ‡ÌÁË‚Ìˡ ı‡ÎÙ œÓÛÎÒÂÌ. “‡Í‡ ÚÓÈ ‰‡‰Â ÍoÏËÎÓÚÓ Ì‡ χ˜‡ ̇ Ò‚Óˇ Ò˙ÔÂÌËÍ Ë ÂÁÛÎÚ‡Ú˙Ú Á‡ 졇ÈÂÌî Ì Á‡Í˙ÒÌˇ, ‚ 52‡Ú‡ ÏËÌÛÚ‡, ÓÒÚ‡‚ÂÌ ÌÂÔÓÍËÚ, ŒÎ˘ Ì ҷ˙͇ Á‡ 2:1, ‡ ÓÚÚ‡Ï Ì‡Ú‡Ú˙Í ËÁıÓ‰˙Ú Ì‡ χ˜‡ ·Â ˇÒÂÌ, Á‡˘ÓÚÓ ìfi‚ÂÌÚÛÒî ·ÂÁ ƒÂÎ œËÂÓ ÌˇÏ‡ı‡ ‰Ûı ‰‡ Ò ÔÓÚË‚ÓÔÓÒÚ‡‚ˇÚ ̇ Ò‚Óˇ Ò˙ÔÂÌËÍ Ë Ë„‡Ú‡ ËÏ Ò ËÁ‡Áˇ‚‡¯Â ‚ ·ÂÁÔÓÏÓ˘ÌÓ Ì‡·Î˛‰‡‚‡Ì ̇ ‰̇ ÓÚ Ì‡ÈÛÌËÁËÚÂÎÌËÚ „‡‚Ë Ò ‚‡Ú‡ ÌÓÏÂ 1 ‚ Ò‚ÂÚ‡ ƒÊˉÊË ¡ÛÙÓÌ. —‡ÏÓ Â‰ËÌ Ï˙Ê Ì‡ ÚÂÂ̇ - ¡ÛÙÓÌ, ÒΉ ËÁÎËÁ‡ÌÂÚÓ Ì‡ —˙ ¿ÎÂÍÒ, ̇Ò‰ ·ÂÁ‰Û¯ÌË Ò˙ÓÚ·ÓÌËˆË Ì ÒÚË„‡¯Â Ë Ì‡ ÚÛÈ ÓÚ„ÓÂ Ò ÚÂ̸Ó, ÍÓÈÚÓ ÚÂÔ˙‚‡ ÒÂ Û˜Ë Ì‡ ÚÂ̸ÓÒÚ‚Ó ‚ Ò‚ÂÚÓ‚ÂÌ ÍÓÎÓÒ Í‡ÚÓ ìfi‚ÂÌÚÛÒî. ¬Ò˙˘ÌÓÒÚ Ï‡„ËÒÚ‡ÚËÚ ‚ »Ú‡Îˡ, ͇ÚÓ ÓÚˇÁ‡ı‡ ˙͇ڇ ‚ÏÂÒÚÓ Ô˙ÒÚ‡ ̇ ìfi‚ÂÌÚÛÒî, Ô‡˘‡ÈÍË „Ë ‚ ‰ÓÎ̇ڇ ‰Ë‚ËÁˡ Á‡ ̇Áˉ‡ÌËÂ, ÛÌˢÓÊËı‡ ¯‡ÏÔËÓÌÒÍˡ Ò˙ÒÚ‡‚, ÍÓÈÚÓ Ëχ¯Â "—Ú‡‡Ú‡ „ÓÒÔÓʇ", ̇Ô‡‚Ëı‡ ‰Ó·Ó Ì‡ ì»ÌÚÂî, ÌÓ Ò‡ÏÓ Ë Â‰ËÌÒÚ‚ÂÌÓ Ì‡ ì»ÌÚÂî, ÌÂ Ë Ì‡ ËڇΡÌÒÍˡ ÙÛÚ·ÓÎ, Á‡˘ÓÚÓ ÒΉ ÙË̇· ìfi‚ÂÌÚÛÒî-îÃË·Ìî Á‡ ÿ‡ÏÔËÓÌÒ͇ڇ ÎË„‡ Ë ÚÓÁË Ì‡ ìÃË·Ìî Ò ìÀË‚˙ÔÛÎî ÔÂÁ 2005-‡ ‚ »Òڇ̷ÛÎ ÔÓÒÚÓ Û˜‡ÒÚËÂÚÓ Ì‡ ËڇΡÌÒÍËÚ ÓÚ·ÓË Ò ËÁ‡Áˇ‚‡ Ò‡ÏÓ ‚ ËÁÎËÁ‡Ì ÓÚ „ÛÔËÚÂ, ‡ ÒΉ ÚÓ‚‡ - ÌË˘Ó Á̇˜ËÏÓ. » Ú‡ÁË „Ó‰Ë̇ ÒΉ „ÓÒÚÛ‚‡ÌÂÚÓ Ì‡ ì»ÌÚÂî ̇ 졇ÒÂÎÓ̇î ̇ "ÕÓÛ ‡ÏÔ" Ò ‚ˉˇ, ˜Â ÌˇÏ‡ ‰‡  ÌÂ˘Ó ÔÓ-‡Á΢ÌÓ. Õ¢‡Ú‡ ‚˙‚ˇÚ ̇ڇÏ, ˜Â ÓÚÌÓ‚Ó ‰‡ Ëχ ËÒÔ‡ÌÓ-‡Ì„ÎËÈÒÍË Ò·Î˙Ò˙Í Á‡ ÙË̇·, ‡ÍÓ Ì ‰ÓË ‰‚‡ ÓÚ·Ó‡ ̇ ÙË̇ΠÓÚ ÌˇÍÓˇ ÓÚ ÚÂÁË ÒÚ‡ÌË. √Ή‡ÈÍË Û·Â‰ËÚÂÎÌÓÚÓ Ô‰ÒÚ‡‚ˇÌ ̇ ìÇ̘ÂÒÚ˙ fi̇ÈÚ‰î, ì◊ÂÎÒËî, ì–‡Πljˉî Ë ì¡‡ÒÂÎÓ̇î, ÏÓ„‡ ‰‡ Ò ӷÁ‡ÎÓʇ, ˜Â ÚÂÁË ÓÚ·ÓË ÓÚÌÓ‚Ó ˘Â ‰ËÍÚÛ‚‡Ú ÏÓ‰‡Ú‡ ÓÚ ÂÎËÏË̇ˆËÓÌÌËÚ هÁË Ì‡ ̇ÈÍÓÏÂÒˇÎÌˡ ÚÛÌË ̇ ”≈‘¿. ¿ÍÓ ÏÓÊ 졇ÈÂÌî ËÎË ìŒÎËÏÔËÍ ÀËÓÌî, ËÎË ì¡Ó‰Óî ‰‡ ̇Ô‡‚ˇÚ ÌˇÍ‡Í‚‡ ËÁÌÂ̇‰‡, ÌÓ Â‰‚‡ ÎË ˘Â ÒÚË„Ì‡Ú ÏÌÓ„Ó ‰‡Î˜.


10 ZAMAN ИНТЕРВЮ 14 - 20 ДЕКЕМВРИ 2009

България е ключов фактор за Казахстан в региона София

Г-н Избастин, как оценявате българоказахстанските взаимоотношения? Казахстан разглежда България като ключов фактор на Балканите и Черноморския регион, която има геостратегичско положение. Има един голям потенциал в търговско-икономическите отношения, но за съжаление този потенциал не се използва напълно. Инвестициите все още не са големи, но скоро очакваме да се проведе третото заседание на междуправителствената комисия за икономическо сътрудничество, където ще се разгледат ред въпроси, които ще станат основата за едно по-тясно сътрудничество и ще бъдат набелязани конкретни параметри на икономическите взаимовръзки. Що се касае до началото на отношенията между двете страни, то бе дадено от посещението на президента доктор Желю Желев у нас през 1993 година. Кои са по-важните стъпки на Казахстан в международно отношение? За годините на своята независимост Казахстан стана пример за държава, която внася реален принос в укрепването на регионалната и глобалната сигурност. Важно историческо решение на нашата страна от първите години на независимостта стана закриването на Семипалатинския ядрен полигон, доброволен отказ от ракетно-ядрения арсенал, четвърти в света по мощност, пълно унищожаване на неговата инфраструктура. Нашата страна е била и остава активен участник в широкото международно сътрудничество, насочено към разоръжаване и неразпространение на ядрено оръжие, борба с международния тероризъм, религиозния екстремизъм, търговията с наркотици и други съвременни заплахи. Необходимо е да се отбележи, че на 2 декември т.г. Общото събрание на ООН одобри издигнатата от Казахстан резолюция, обявяваща 29 август за Международен ден на действие против ядрените изпитания. За осигуряване на сигурността в региона по наша инициатива бе създадено Съвещание по взаимодействие и мерки за доверие в Азия (СВМДА), своеобразен азиатски аналог на ОССЕ, Шанхайската организация за сътрудничество, Евразийската икономическа общност. Казахстан активно подкрепя всички тези организации. В настоящо време Казахстан ръководи и в близките години ще бъде председател в пет влиятелни международни обединения: ОССЕ, Евразийската икономическа общност, Организация Ислямска конференция, Шанхайската организация за сътрудничество и ТЮРКСОЙ.

Казахстан е първата страна от пространството на бившия Съветски съюз, която от 2010 г. ще поема председателството на Организацията за сигурност и струдничество в Европа (ОССЕ). Освен с етническото и религиозното си многообразие и култура, Казахстан се слави и с твърдата си позиция по отстояване на международния мир като страна и първата държава, отказала се доброволно от ядрения си арсенал. За тези и други въпроси разговаряхме с Темиртай Избастин, управител на посолството на Казахстан в България. На 16 декември Република Казахстан отбелязва Деня на независимостта. Казахстан е първата държава от бившия СССР, която ще бъде председател на ОССЕ през 2010 г. Какви са вашите цели в тази насока? Ние благодарим на 55-те членове, между които е и България, че подкрепиха нашата кандидатура за председателство на ОССЕ. Целите на Казахстан за времето на това председателство ще бъдат обявени официално през януари 2010 г. Като цяло ние се подготвяме доста отговорно за това предизвикателство и не случайно президентът Нурсултан Назарбаев го определи като общонационален проект. Смятаме, че по време на нашето председателство организацията трябва да се обедини и да няма разделителни линии вътре в самата организация. Желаем да се поддържа твърдата линия на диалог между всички страни. Огромно значение придаваме и на съвременните заплахи, като тероризма и екстремизма.

Освен това, относно човешките права, искаме да решим различни въпроси, свързани с избирателната система, с равноправието на жените и т.н. Също така Казахстан смята да постави въпроса за междуетническата търпимост и толерантност. Една от инициативите на страната ни ще е свързана с това да има среща на върха, президентите на страните на ОССЕ да се съберат в Казахстан. Един от приоритетите на председателството на Казахстан в ОССЕ ще стане въвличането на тази организация в процеса на следконфликтната реабилитация на Афганистан и приемането на образователната програма за тази страна. Казахстан е за развитие на всестранното сътрудничество с Афганистан и е заинтересован от възможно найскорошната стабилизация на ситуацията в тази страна, нейното укрепване като мирна и процъфтяваща държава.

Как страната ви се справя с икономическата криза? Икономическата криза не подмина и нашата страна, но спешните и навременни мерки не дадоха възможност този етап да се задълбочи. На банките бе предоставена допълнителна ликвидност, а прагът на гарантираните влогове на хората бе увеличен от 4600 на 34 хил. долара. За населението бяха гарантирани осигуряването на основните хранителни продукти на фиксирани цени, чрез договорености с производителите. Общо за справяне с кризата държавата отпусна 19 млрд. долара, което се равнява на 20% от БВП. По-голямата част от тези средства се заделят от Националния фонд на Казахстан. Една от основните цели на Антикризисната програма е развитието и ускоряването на диверсификацията на икономиката, ориентирана към износа. СНИМКА: БЕЙНУР СЮЛЕЙМАН

Бейнур Сюлейман

ТЕМИРТАЙ ИЗБАСТИН

В Казахстан живеят 130 националности и 46 религозни общности Каква политика води страната по отношение на малцинствата в страната в целите си да укрепи междукултурния диалог? Тази година имаше преброяване на населението на Казахстан. Според предварителните резултати в страната живеят около 16 млн. и 400 хил. души. Повече от 8,5 млн. души са казахите. В продължение на векове на територията на страната се преплитат съдбите на много народи и затова в битието си те са изработили един механизъм на добронамереност един към друг. Една от националните политики в тази насока

е създаването на Асамблея на народите на Казахстан, която обединява под своята шапка над 800 етнокултурни обединения. През 2007 г. Асамблеята, чиято структура няма аналог в света, получи право да издига 9 депутата за Мажилиса (Долната камара) на Парламента. По този начин бе въведен конституционен механизъм за представяне интересите на различните етнически групи, а организацията вече се наименова като Асамблея на народа на Казахстан. В страната живеят 130 националности и 46 религозни общности, между които съществува мир и разбирателство.

Казахстан стана единствената страна от бившия СССР, която избегна сблъсъците и кръвопролитията на междунационална основа, затова и държавата е призната за модел на междуетническо и междукултурно съжителство. В страната официален език е казахският, но редом с него се използва и руският, като се поощряват и другите езици. Освен руски театри функционират други национални етнически театри узбекски, уйгурски, корейски, немски. На 15 езика се издават периодични издания като вестници и списания, на 12 езика има телевизонни предавания.

Държавата сама подпомага издаването на 19 етнически медии. Друго нещо, уникално в световен мащаб, бих могъл да споделя провеждащия се от 2003 г. насам световен конгрес на лидерите на световните и традиционните религии, в който взимат участие представители на различни религии. Главният фактор за запазване на този модел на междуетническо и междурелигиозно съжителство се крие в баланса на интересите на различните прослойки в обществото, където не се допуска привилегировано отношение на едни етноси спрямо други.


Í Î Â È Í È Z A M A N 11 14 - 20 ÄÅÊÅÌÂÐÈ 2009

Ïèñàòåëÿò æóðíàëèñò Ãåîðãè Ðàé÷åâñêè:

Ñåãà ïîâå÷å çíàì,îòêîëêîòî ìîãà Êúðäæàëè

œÂÁ ÏÂÒˆ ‰ÂÍÂÏ‚Ë Ú‡ÁË „Ó‰Ë̇ Í˙‰Ê‡ÎËÈÒ͇ڇ –„ËÓ̇Î̇ ·Ë·ÎËÓÚÂ͇ "Õ. …. ¬‡Ôˆ‡Ó‚" Ô‡ÁÌÛ‚‡ Ò‚Óˇ 50-„Ӊ˯ÂÌ ˛·ËÎÂÈ. ≈‰Ì‡ ÓÚ ËÌˈˇÚË‚ËÚÂ, ÔÓÒ‚ÂÚÂÌË Ì‡ ÔÓÎÓ‚ËÌ‚ÂÍÓ‚ÌÓÚÓ È Ò˙˘ÂÒÚ‚Û‚‡ÌÂ,  ‰‡ ÔÓÔÛΡËÁË‡ Ú‚Ó˜ÂÒÚ‚ÓÚÓ Ì‡ ÏÂÒÚÌËÚ ÒË ‰‡Ó‚‡Ìˡ. œÓÒΉÌËÚ Ô‰ÒÚ‡‚ÂÌË ÓÚ ·Ë·ÎËÓÚÂ͇ڇ ‡‚ÚÓË ·ˇı‡ …Ó‰‡Ì œÂÚÍÓ‚, ÕËÍÓÎ‡È œ‡‚ÎÓ‚, ÃÓϘËÎ œÂÚÓ‚, ≈ÎÂ̇ —ÂÚÓ‚‡, ÃÛı‡ÂÏ ¿ÎËÓÒÏ‡Ì Ë ¿ÁËÁ “‡¯. ¿ ̇ÒÍÓÓ ‚ ·Ë·ÎËÓÚÂ͇ڇ ·Â Ô‰ÒÚ‡‚ÂÌÓ Ú‚Ó˜ÂÒÚ‚ÓÚÓ Ë Ì‡ ÔËÒ‡ÚÂΡ ÊÛ̇ÎËÒÚ, ÔÓÂÚ‡ Ë ÔÛ·ÎˈËÒÚ‡ √ÂÓ„Ë –‡È˜Â‚ÒÍË, ÍÓÈÚÓ Â Ó‰ÂÌ ‚ ˙‰Ê‡ÎË. œÓ ÒÎÛ˜‡È 70„Ӊ˯Ìˡ ˛·ËÎÂÈ Ì‡ –‡È˜Â‚ÒÍË Í˙‰Ê‡ÎËÈÒ͇ڇ ·Ë·ÎËÓÚÂ͇ Ó„‡ÌËÁË‡ Ô‰ÒÚ‡‚ˇÌ ̇ ˆˇÎÓÒÚÌÓÚÓ ÏÛ Ú‚Ó˜ÂÒÚ‚Ó, ͇ÍÚÓ Ë Ì‡ ̇È-ÌÓ‚‡Ú‡ ÏÛ ÍÌË„‡ "ΔÛ̇ÎËÒÚ˘ÂÒÍË ·ÂÎÂÊÌËÍ". "√ÂÓ„Ë –‡È˜Â‚ÒÍË Â ÌÂËÁÏÂÌ̇ Ë Á̇˜ËÚÂÎ̇ ÙË„Û‡ ÓÚ ‰ÛıÓ‚Ìˡ ÍÓÎÓËÚ Ì‡ œÎÓ‚‰Ë‚. ÕÓ Á‡ ‰‡ ÒÚË„Ì ‰Ó ÚÓÁË ÒË Ó·Î‡„ÓÓ‰ˇ‚‡˘ ‰Ûı Ë ı‡‡ÍÚÂ, ÚÓÈ Â Úˇ·‚‡ÎÓ ‰‡ ÔÂÏËÌ ÔÂÁ ‰Ó·‡Ú‡ ¯ÍÓ· ̇ ‚ÂÒÚÌË͇ÒÚ‚ÓÚÓ ‚ Ó‰Ìˡ ÒË „‡‰, Í˙‰ÂÚÓ Â ‡·ÓÚËÎ 6-7 „Ó‰ËÌË ‚ „ËÓ̇ÎÌˡ ‚ÂÒÚÌËÍ "ÕÓ‚ ÊË‚ÓÚ". “Ó‚‡ ÔÓ‰˜ÂÚ‡ ÔÓÙ. ¬Î‡‰ËÏË flÌ‚ ÓÚ œ” "œ‡ËÒËÈ ’ËÎẨ‡ÒÍË", ÍÓÈÚÓ ‡Á͇Á‡ Á‡ Í˙‰Ê‡ÎËÈÒÍˡ Ú‚Óˆ. √ÂÓ„Ë –‡È˜Â‚ÒÍË

Кой е Георги Райчевски? Ô˙‚Ó Ô˯ ÔÓÂÁˡ, ‡ ÔÓÒÎÂ, ‚ÂÂÌ Ì‡ ‡ÁÌÓÒÚ‡ÌÌËÚ ÒË ËÌÚÂÂÒË Ë ÔÓ‰ÚËÍ‚‡Ì ÓÚ Ó·˘ÂÒÚ‚Â̇ڇ ÒË ‡ÍÚË‚ÌÓÒÚ Í˙Ï ‰Ûıӂ̇ڇ ÔÓ·ÎÂχÚË͇ Ë ÓÚ ËÌÚÂÎÂÍÚÛ‡ÎÌÓÚÓ ÒË Î˛·ÓÔËÚÒÚ‚Ó, ÔÂÏË̇‚‡ Ë Í˙Ï Ê‡ÌÓ‚ÂÚ ̇ ‚˙Á‡ÒÚÚ‡ - ÔÛ·ÎˈËÒÚË͇ڇ Ë ‰ÓÍÛÏÂÌÚ‡ÎËÒÚË͇ڇ. "Œ„ÓÏ̇ڇ ÏÛ Ê‡Ê‰‡ Á‡ ‰Ûıӂ̇ Ô‡ÏÂÚ - ÔÓ‰˙ÎÊË ÔÓÙÂÒÓ˙Ú - ÒÔÓχ„‡ ‰‡ Ò ÔӄΉ̠̇ ·˙΄‡Ò͇ڇ ÎËÚÂ‡ÚÛ‡ ÔÂÁ ‡Á΢ÌË ËÒÚÓ˘ÂÒÍË ˙„ÎË - Ì¢ÓÚÓ, ÍÓÂÚÓ Ú‡Í‡ ÏÌÓ„Ó ÌË Â ÎËÔÒ‚‡ÎÓ." » ˜ÂÚ‚˙ÚÓÚÓ ËÁ‰‡ÌË ̇ "œÎÓ‚‰Ë‚Ò͇ Â̈ËÍÎÓÔ‰ˡ", ˜ËÂÚÓ Ô‰ÒÚ‡‚ˇÌ ·Â ̇ 26 ÓÍÚÓÏ‚Ë ‚ √‡‰‡ ÔÓ‰ ÚÂÔÂÚ‡Ú‡,  ˜Û‰ÂÒÂÌ ÔËÏÂ Á‡ ÔÓ‰Ó·ÌÓ Ó·‚˙Á‚‡Ì ̇ ·ËÚ‡ Ò ·ËÚËÈÌÓÒÚÚ‡. "“‡Í‡, ͇ÍÚÓ Â Ú˙„̇ÎÓ - Ò ÔÓÒÚÓˇÌÌÓÚÓ ‰ÓÔ˙΂‡ÌÂ, Ú‡ÁË ÍÌË„‡ ÏÓÊ ‰‡ ÒÚË„ÌÂ Ë ‰Ó 1000 ÒÚ‡ÌˈË", ͇Á‡ ‚ ÓÚ„Ó-

ISSN: 1312-0077 ÃÎÄÈÍÀ XVII, ÁÐÎÉ 51 (882) Èçäàâà "ÁÐÀÄÚÐ" ÎÎÄ, ÓÏÐÀÂÈÒÅË: ÊßÌÈË ÄÅÌÈÐÊÀß “BROTHER” LTD., GENEL MÜDÜR: KAMÝL DEMÝRKAYA

Ãëàâåí ðåäàêòîð: ÅÐÊÀÍ ÒÓÍÄÆÀ news@zaman.bg Ïðåäñòàâèòåëè: Ïëîâäèâ - Èìäàò ÊÈËÀÐ Âàðíà - Âåäàò ÞÌÅÐΠÐóñå - Þìåð ÀËÊÀ× Õàñêîâî - Èëÿñ ÎÊÓÌÓØ Êúðäæàëè - Èäðèñ ÀËÈ Øóìåí - Íèÿçè ÊÞ×ÞÊ Ñìîëÿí - Âàñâè ÒÀÑÈÌΠÁóðãàñ - Íåäðåò ËÞÒÔÈ Êîðåñïîíäåíòè: Ñîôèÿ: Áåéíóð ÑÞËÅÉÌÀÍ Ñîôèÿ: Òàéôóð ÕÞÑÅÈÍΠÑîôèÿ: Âåíöèñëàâà ÌÈÍÄÎÂÀ Øóìåí: Åøðåô ÕÞÑÅÈÍ Âàðíà: Ñåäàò ÀÕÌÅÄ Ïëîâäèâ: Òàíåð ÌÅÕÌÅÄ

Ïðåäïå÷àòíà ïîäãîòîâêà: Àõìåä ÑÀËÈÅ Þðèñêîíñóëò: Ìåõìåä ÌÅÕÌÅÄΠÁåéòóëà ÐÀØÈÄ Àáîíàìåíò è ðåêëàìà: Ïëîâäèâ - 032/63 11 58 Âàðíà - 052/612 634 Ðóñå - 082/87 55 32 Ñìîëÿí - 0878 52 86 27 Õàñêîâî - 038/66 21 67 Øóìåí - 054/830 693 Êúðäæàëè - 0361/8 14 53 Ðåêëàìíè àãåíòè: Ïëîâäèâ - Àëè ÔÈÊÐÅÒ Âàðíà - Ñåäàò ÀÕÌÅÄ Øóìåí - Åøðåô ÕÞÑÅÈÍ Êúðäæàëè - Õþñåèí ÞÑÓÔ Ðóñå - Ìþðåòòèí ÕÞÑÅÈÍ

ÀÄÐÅÑ: 1202 Ñîôèÿ, óë. "Òèìîê" No 2, òåë. (02) 832 31 11; 1360 Ñîôèÿ, êâ. "Ìîäåðíî ïðåäãðàäèå" óë. 367 No 31 (ïðåñå÷êàòà íà óë. "Âèòêîâà ëèâàäà" è óë. 367), òåë.: (02) 927 00 33, 927 10 26, www.zaman.bg, e-mail: okurhatti@zaman.bg, ÏÅ×ÀÒ: ÈÏÊ "Ðîäèíà" ÀÄ - 1184 Ñîôèÿ, áóë. "Öàðèãðàäñêî øîñå" 113 À, òåë. 975 25 02, ôàêñ: 77 60 33, e-mail: ipk@mbox.infotel.bg

ZAMAN, Basýn Meslek Ýlkeleri’ne uymaya söz vermiþtir. Köþe yazýlarýndan yazarlarý, ilan ve reklamlardan reklam sahipleri sorumludur. Âåñòíèê ZAMAN îáåùàâà äà ñïàçâà åòè÷íî-ïðîôåñèîíàëíèòå íîðìè íà æóðíàëèñòèêàòà. Çà ïîäïèñàíèòå ìàòåðèàëè ñà îòãîâîðíè àâòîðèòå, çà ðåêëàìèòå è îáÿâèòå - ïîäàòåëèòå èì. Ïðè èçãîòâÿíåòî íà ñòðàíèöèòå ñà èçïîëçâàíè ìàòåðèàëè îò Áúëãàðñêà òåëåãðàôíà àãåíöèÿ (ÁÒÀ).

ZAMAN Gazetesine 304 Katalog No'su ile bütün postanelerden abone olabilirsiniz. Ayrýntýlý bilgi için: Tel. (02) 832 31 11 Ìîæåòå äà ñå àáîíèðàòå çà âåñòíèê "ZAMAN" âúâ âñè÷êè ïîùåíñêè êëîíîâå â ñòðàíàòà - êàòàëîæåí íîìåð 304. Çà äîïúëíèòåëíà èíôîðìàöèÿ: òåë. (02) 832 31 11

‚Ó ̇ ‰ÛÏËÚ ̇ ÔÎÓ‚‰Ë‚ÒÍˡ ÎËÚÂ‡ÚÛӂ‰ –‡È˜Â‚ÒÍË. "¬ˇÌÓ Â, ˜Â ÚÂχڇ ̇ ÏÓˇ ÊË‚ÓÚ Â œÎÓ‚‰Ë‚, Á‡ÚÓ‚‡ Ò ˜Û‚ÒÚ‚‡Ï ‰Î˙ÊÌËÍ Ì‡ Ò‚Óˇ „‡‰ ˙‰Ê‡ÎË Ë ÏÌÓ„Ó ÏË Ò ËÒ͇ Ë ÚÓÈ Â‰ËÌ ‰ÂÌ ‰‡ Ëχ Ò‚ÓˇÚ‡ Â̈ËÍÎÓÔ‰ˡ. ÕÓ Ë ‡Á ·Ëı ͇Á‡Î ‰ÛÏËÚÂ, ÍÓËÚÓ ÌˇÍÓ„‡ ÚÛÍ, ‚ Ó‰Ìˡ ÒË „‡‰, ˜Ûı ÓÚ ◊Û‰ÓÏË: "—„‡ Ôӂ˜ Á̇Ï, ÓÚÍÓÎÍÓÚÓ ÏÓ„‡". ÕÓ ÙÓÏÛ·ڇ ̇ ÊË‚ÓÚ‡, ͇ÍÚÓ Ë Ì‡ ÎËÚÂ‡ÚÛ‡Ú‡,  ‚ÒÂÍË ‰‡ ÒË ‚˙¯Ë Ò‚ÓˇÚ‡ ‡·ÓÚ‡ ‚ Ò‚ÓÂÚÓ ‚ÂÏÂ. » Ú‚ÓˆËÚ ÓÚ ÏÓÂÚÓ ÔÓÍÓÎÂÌË ËÁÔ˙ÎÌˇ‚‡ı‡ ÚÓÁË ÒË ‰˙΄ Ò ˜Û‚ÒÚ‚ÓÚÓ Á‡ ‰Ó· ҂˙¯Â̇ ‡·ÓÚ‡." "¬ Ú‡ÁË ‚˙Á͇ - ‰Ó·‡‚Ë ÔÓÙ. flÌ‚ - ÔÓ·ÎÂÏ˙Ú Â Ì ‚ Á‡ÒÚ‡ˇ‚‡˘ËÚ ÔËÒ‡ÚÂÎË, ‡ ‚ Á‡ÒÚ‡ˇ‚‡˘ËÚ ˜ËÚ‡ÚÂÎË." "ÕÓ Ï·‰ËÚ ҇ ‰‡Î˜ ÓÚ Ì‡Ò, Á‡˘ÓÚÓ ÌË ÒÏ ‰‡Î˜ ÓÚ Úˇı, Á‡˘ÓÚÓ Ì‡¯ËÚ ÔÓÒ·-

Ìˡ ‚˜ ҇ ÌˇÍ‡Í ÒË ËÁ‚˙Ì ‚ÂÏÂÚÓ", ‰Ó·‡‚Ë ÔËÒ‡ÚÂÎˇÚ „·‚ÂÌ ‰‡ÍÚÓ ̇ ‚. "ÕÓ‚ ÊË‚ÓÚ", »‚‡Ì ¡ÛÌÍÓ‚. "ÕÓ Ë ÚÓ‚‡ ˘Â Ò ÔÓÏÂÌË Ò ÔӉϷ‰ˇ‚‡ÌÂÚÓ Ì‡ ÔÓÍÓÎÂÌˡڇ Ë Ì‡ ÂÁË͇, ̇ ÍÓÈÚÓ Ò ËÁ‡Áˇ‚‡Ú ÚÂ. ÕÓ ‰‡ÎË ‚Ò˘ÍÓ ÚÓ‚‡  ÌÓχÎÌÓ, ‰‡ÎË ˆˇÎÓÚÓ ‰Ì¯ÌÓ ÔÂÓ·˙˘‡Ì ̇ ˆÂÌÌÓÒÚÌËÚ ÌË Ì‡„·ÒË Ò˙˘Ó  Á‡ÍÓÌÓÏÂÌÓ? » ‰‡ÎË ÚÓ Ì  ÂÁÛÎÚ‡Ú Ì‡ ڇ͇ ÒÚ‡¯ÌÓÚÓ ‰ÌÂÒ ‰ÛıÓ‚ÌÓ ‡ÁÒÎÓÂÌËÂ, ÍÓÂÚÓ Â ÔÓ-ÒÚ‡¯ÌÓ Ë ÓÚ ÒӈˇÎÌÓÚÓ", ÔÓ‰˙ÎÊË ‡ÁÏ˯ÎÂÌˡڇ flÌ‚. ¬ ÚÓÁË ‰Ûı ̇ Ú˙ÒÂÌ ̇ ÌÂÔÂıÓ‰ÌÓÚÓ ‚ ‰ÛıÓ‚ÌËÚ ˆÂÌÌÓÒÚË Í˙‰Ê‡ÎËÈÒÍËÚ ڂÓˆË ÔÓ‰˙ÎÊËı‡ Ò¢‡Ú‡ ‡Á„Ó‚Ó Ò √ÂÓ„Ë –‡È˜Â‚ÒÍË. ¿ ̇ ‡Á‰ˇÎ‡ Ò Úˇı ÚÓÈ ËÏ ÔÓ‰‡Ë ÔÓ Â‰ËÌ ÂÍÁÂÏÔΡ ÓÚ ÔÓÒΉ̇ڇ ÒË ÍÌË„‡ "ΔÛ̇ÎËÒÚ˘ÂÒÍË ·ÂÎÂÊÌËÍ" ̇ ‚ÒÂÍË Ò ÔÓËÏÂÌÂÌ ‡‚ÚÓ„‡Ù.

√ÂÓ„Ë –‡È˜Â‚ÒÍË Á‡‚˙¯‚‡ ÊÛ̇ÎËÒÚË͇. “ÓÈ Â ÓÒÌÓ‚‡ÚÂÎ Ë Ô˙‚ËˇÚ ‰‡ÍÚÓ ̇ ‚. "œÎÓ‚‰Ë‚ÒÍË ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ". «‡ ÊÛ̇ÎËÒÚ˘ÂÒÍÓÚÓ Ë ÔÛ·ÎˈËÒÚ˘ÌÓÚÓ ÏÛ Ú‚Ó˜ÂÒÚ‚Ó Â Û‰ÓÒÚÓÂÌ Ò "œÓ˜ÂÚÂÌ ÁÌ‡Í Ì‡ œÎÓ‚‰Ë‚", ‡ ÔÂÁ 2006 „. ÔÓÎÛ˜‡‚‡ Ë √ÓÎˇÏ‡Ú‡ ̇„‡‰‡ "…ÓÒËÙ ’Â·ÒÚ" ̇ —¡Δ Á‡ ˆˇÎÓÒÚÂÌ ÔËÌÓÒ Í˙Ï ·˙΄‡Ò͇ڇ ÊÛ̇ÎËÒÚË͇. Õ‡‰ Ò ÊÛ̇ÎËÒÚ˘ÂÒÍËÚ ÒË ÔÛ·ÎË͇ˆËË Ë ‰ÓÍÛÏÂÌÚ‡ÎÌË ÍÌË„Ë, ÚÓÈ Â ‡‚ÚÓ Ë Ì‡ ÌˇÍÓÎÍÓ ÒÚËıÓÒ·ËÍË.

Êîëåäíà êàìïàíèÿ: Äà çàïàçèì ÷îâåøêîòî è äóõîâíîòî â ñåáå ñè! Œ·Î‡ÒÚ̇ڇ ÛÔ‡‚‡ ‚ ˙‰Ê‡ÎË Á‡Ô‡ÁË Ú‡‰ËˆËˇÚ‡ Ë Á‡ ÚÂÚ‡ ÔÓ‰̇ „Ó‰Ë̇ Ó„‡ÌËÁË‡ ·Î‡„ÓÚ‚ÓËÚÂÎ̇ ÍÓΉ̇ ͇ÏÔ‡Ìˡ. 쓇ÁË „Ó‰Ë̇  Úۉ̇ Ë ÍËÁËÒ̇. ¬˙ÔÂÍË ÚÓ‚‡ ËÒ͇Ï ‰‡ ÔÓÏÓ„ÌÂÏ Ì‡ ‰‚ ‰Âˆ‡ ÓÚ „ËÓ̇î, ͇Á‡ ӷ·ÒÚÌËˇÚ ÛÔ‡‚ËÚÂΠ̇ ˙‰Ê‡ÎË »‚‡Ì͇ “‡Û¯‡ÌÓ‚‡. ƒ‚ÂÚ ‰Âˆ‡, ÍÓËÚÓ Ò ÌÛʉ‡ˇÚ ÓÚ Î˜ÂÌËÂ, Ò‡ ÓÚ Ó·Î‡ÒÚ ˙‰Ê‡ÎË. √ÂÓ„Ë ÕËÍÓÎÓ‚  ÔÂÚ˙ԡΠ4 ÓÔÂ‡ˆËË. ÕÓ ‚˙ÔÂÍË ÚÓ‚‡ Úˇ·‚‡ ‰‡ Á‡ÔӘ̠‚Ò˘ÍÓ ÓÚ̇˜‡ÎÓ Ë ‰‡ Á‡ÏËÌ ‰‡ Ò ËÁÎÂÍÛ‚‡ ‚˙‚ ‘‡ÌˆËˇ. »Ï‡ ÌÛʉ‡ ÓÚ Âı‡·ËÎËÚ‡ˆËˇ. ¿Í‡È ¿ıω  ÓÚ Ò. ÃË·‰ËÌÓ‚Ó. œÓÎÛ˜ËÎ ÔÓ͇̇ Á‡ ΘÂÌË ÓÚ –ÛÒˡ, ÌÓ Ô˙Í Ëχ ÌÛʉ‡ ÓÚ ÙË̇ÌÒÓ‚Ë Ò‰ÒÚ‚‡. “ÓÈ Ëχ ÔÓ·ÎÂÏË Ò Ó˜ËÚÂ. Œ·Î‡ÒÚÌËˇÚ ÛÔ‡‚ËÚÂΠ̇ ˙‰Ê‡ÎË »‚‡Ì͇ “‡Û¯‡ÌÓ‚‡ ÓÚÔ‡‚Ë ÔË-

Ñ ÍÈÌ ÊÀ : ÈÄ Ð ÈÑ ÀËÈ

Ëèÿíà Ôåðîëè

Ñ ÍÈÌÊÈ: Ë Èß ÍÀ ÔÅ Ð ÎË È

ÕÓ Ï·‰ËÚ ҇ ‰‡Î˜ ÓÚ Ì‡Ò, Á‡˘ÓÚÓ ÌË ÒÏ ‰‡Î˜ ÓÚ Úˇı, Á‡˘ÓÚÓ Ì‡¯ËÚ ÔÓÒ·Ìˡ ‚˜ ҇ ÌˇÍ‡Í ÒË ËÁ‚˙Ì ‚ÂÏÂÚÓ, ÔÓÒÓ˜Ë ÔËÒ‡ÚÂÎˇÚ »‚‡Ì ¡ÛÌÍÓ‚. » ‰‡ÎË ÚÓ Ì  ÂÁÛÎÚ‡Ú Ì‡ ڇ͇ ÒÚ‡¯ÌÓÚÓ ‰ÌÂÒ ‰ÛıÓ‚ÌÓ ‡ÁÒÎÓÂÌËÂ, ÍÓÂÚÓ Â ÔÓ-ÒÚ‡¯ÌÓ Ë ÓÚ ÒӈˇÎÌÓÚÓ, ÔÓÔËÚ‡ ÔÓÙ. ¬Î‡‰ËÏË flÌ‚.

Иванка Таушанова

ÁË‚ Í˙Ï ‚Ò˘ÍË „‡Ê‰‡ÌË ‰‡ ÔÓÏÓ„Ì‡Ú Ì‡ ÚÂÁË ‰‚ ‰Âˆ‡. 쓇͇ ‰‡ Á‡Ô‡ÁËÏ ˜Ó‚¯ÍÓÚÓ Ë ‰ÛıÓ‚ÌÓÚÓ ‚ Ò· ÒË!î, ‰Ó·‡‚Ë Úˇ. Õ‡ 18 ‰ÂÍÂÏ‚Ë ˘Â Ò Ôӂ‰ Ú˙„ ̇ ͇ÚËÌË Ò

ˆÂÎ ÔÓ‰ÔÓχ„‡Ì ̇ ‰Âˆ‡Ú‡. —˙˘Ó ڇ͇ ˘Â Ëχ Ë ·Î‡„ÓÚ‚ÓËÚÂÎÂÌ ÍÓ̈ÂÚ ‚ ƒ‡Ï‡Ú˘Ìˡ Ú‡Ú˙ ‚ ˙‰Ê‡ÎË. ¬ ÌÂ„Ó ˘Â Û˜‡ÒÚ‚‡Ú Ô‰ËÏÌÓ ‰ÂÚÒÍË Ò˙ÒÚ‡‚Ë. Èäðèñ Àëè, Êúäæàëè


|

12

Ñ ÍÈÌÊÈ: Å Ë Å ÍÀ Ä ÈÌ ÈÒÐ ÎÂ À

14 - 20 ÄÅÊÅÌÂÐÈ 2009

Заселниците, създали светилищата, идват от Мала Азия към българските земи в края на 7-ото и началото на 6-ото хилядолетие пр. н.е. Те изграждат свещените си места в планините. Така светилищата са на места в естествени скални образувания. Някои от скалите са наподобявали животни или човешки фигури и са били дообработвани в подобен вид от хората.

Èçòî÷íèòå Ðîäîïè ïàçÿò íàé-ðàííèòå ïàìåòíèöè íà åâðîïåéñêàòà öèâèëèçàöèÿ? Åëåíà Äèìèòðîâà

ÃÌÓ„Ó ÍÓÎÂ„Ë ÊÛ̇ÎËÒÚË Ë ÔÓÔÛΡËÁ‡ÚÓË Ì‡ ̇ۘÌËÚ ‡ıÂÓÎӄ˘ÂÒÍË ÓÚÍËÚˡ ‚ –Ó‰ÓÔËÚ ҇ ËÁÔÓÎÁ‚‡ÎË ‚ ÔÛ·ÎË͇ˆËËÚ ÒË ÏÂÚ‡ÙÓ‡Ú‡ "Ú‡ÈÌËÚ ̇ ͇Ï˙͇", ÍÓ„‡ÚÓ ÒÚ‡‚‡ ‰Ûχ Á‡ Ò͇ÎÌËÚ ҂ÂÚËÎˢ‡. ‡Ï˙Í˙Ú Ó·‡˜Â Ì ԇÁË Ú‡ÈÌË. “ÓÈ ÔÂÌ‡Òˇ ËÌÙÓχˆËˇ ÔÓ Â‰ËÌ ÏÌÓ„Ó ‰ÓÒÚÓ‚ÂÂÌ Ì‡˜ËÌ. » Ì ҇ÏÓ ÚÓ‚‡ - ͇Ï˙Í˙Ú Â ‚ Ò˙ÒÚÓˇÌË ‰‡ Ò˙ı‡ÌË ÒΉËÚ ̇ Ô‰ˆËÚ ÌË ÓÚ ‰˙Î˙„ ÔÂËÓ‰ ̇Á‡‰ ‚˙‚ ‚ÂÏÂÚÓ. œË ÚÓ‚‡ ÒÚ‡‚‡ ‰Ûχ Á‡ Ô‰ˆË ÓÚ Ô‡ËÒÚÓ˘ÂÒ͇ڇ ÂÔÓı‡. ¬ »ÁÚÓ˜ÌËÚ –Ó‰ÓÔË Ò‡ ÓÚÍËÚË Ò͇ÎÌË ÒÚÛÍÚÛË, Ò˙Á‰‡‰ÂÌË ÓÚ ÏÌÓ„Ó ‡Ì̇ ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËˇ. ¿ıÂÓÎÓÁËÚ ҇ ÛÒÚ‡ÌÓ‚ËÎË Ë Ò‡ ‰‡ÚË‡ÎË Ò͇ÎÌËÚ ԇÏÂÚÌˈË, ÍÓËÚÓ Ò‡ Ò˙Á‰‡‰ÂÌË 4000 „. ÔÂ‰Ë Ú‡ÍËÚ ‰‡ ̇ÒÂÎˇÚ Ì‡¯ËÚ ÁÂÏË. ’Ó‡Ú‡ ÓÚ ÌÂÔÓÁ̇ڇڇ ‰ÓÒ„‡ ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËˇ Ò‡ ·ËÎË Ò ËÁÛÏËÚÂÎÌË ÏÂÚ‡ÎÛ„˘ÌË ÛÏÂÌˡ Ë ‡ÒÚÓÌÓÏ˘ÂÒÍË ÔÓÁ̇Ìˡ. ”˜ÂÌËÚ ҇ ͇Ú„Ó˘ÌË Ò˙˘Ó, ˜Â Ú‡ÁË ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËˇ  ÓÚ Í‡ˇ ̇ 7-ÓÚÓ Ë Ì‡˜‡ÎÓÚÓ Ì‡ 6-ÓÚÓ ıËΡ‰ÓÎÂÚË ÔÂ‰Ë ÌÓ‚‡Ú‡ Â‡, ÓÚ ‚ÂÏÂÚÓ Ì‡ ÂÌÂÓÎËÚ‡. »Ì‡˜Â ͇Á‡ÌÓ, Ò‚ÂÚËÎˢ‡Ú‡ ‚ »ÁÚÓ˜ÌËÚ –Ó‰ÓÔË ÌˇÏ‡Ú ‡Ì‡ÎÓ„ ‚ Ò‚ÂÚ‡ Ë Ò‡ ÔÓÌÂ Ò 1000 „Ó‰ËÌË ÔÓ-ÒÚ‡Ë ÓÚ Â„ËÔÂÚÒÍËÚ ÔË‡ÏË‰Ë Ë ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËˇÚ‡ ‚ ÃÂÒÓÔÓÚ‡Ïˡ. “‡Í‡ Û˜ÂÌËÚ ÒÚË„‡Ú ‰Ó ËÁ‚Ó‰‡, ˜Â ıÓ‡Ú‡, ÓÒÚ‡‚ËÎË ÌË Ò͇ÎÌËÚ ҂ÂÚËÎˢ‡ ‚ –Ó‰ÓÔËÚÂ, Ò·„‡Ú ̇˜‡ÎÓÚÓ Ì‡ ‚ÓÔÂÈÒ͇ڇ ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËˇ. » Á‡·ÂÎÂÊÂÚÂ, ·ÂÁ ‰‡ ÔÓÁ̇‚‡Ú ÊÂΡÁÓÚÓ Ë ‰‡ ÒË ÒÎÛÊ‡Ú Ò Ì„Ó. œÓÙ. ¿Ì‡ –‡‰Û̘‚‡ ·ÎËÁÓ 30 „Ó‰ËÌË ÔÓÛ˜‚‡ Ò͇ÎÌËÚ ҂ÂÚËÎˢ‡ ‚ –Ó‰ÓÔËÚÂ, ̇È-‚˜ ‚ »ÁÚÓ˜ÌËÚ –Ó‰ÓÔË. “ˇ Ò˙Ó·˘Ë, ˜Â Ò‡ÏÓ ‚ ‡ÈÓ̇ ̇ ÃÓϘË΄‡‰ Ëχ Ôӂ˜ ÓÚ 60 Ò͇ÎÌË Ò‚ÂÚËÎˢ‡. "“‡ÚÛÎ"  ̇È-

Á̇˜ËÏÓÚÓ ÏÂÊ‰Û Úˇı - ÓÒÌÓ‚‡ÌÓ 7000 „Ó‰ËÌË ÔÂ‰Ë ÌÓ‚‡Ú‡ Â‡. —‚ÂÚËÎˢ‡Ú‡ Ò‡ ‚ ‰̇ Ó·˘‡ ÒËÒÚÂχ, Ú˙È Í‡ÚÓ ÏÂÊ‰Û Úˇı Ëχ ‚ˉËχ ‚˙Á͇. œ‡ËÒÚÓ˘ÂÒÍËˇÚ ˜Ó‚ÂÍ „Ë Â ËÁÔÓÎÁ‚‡Î ‚ÂÓˇÚÌÓ ÔÓ ÔÓ‚Ó‰ ̇ ‡Á΢ÌË Ô‡ÁÌˈË, ÔÓ˜Ëڇ̠̇ ·Ó„Ó‚Â, ËÁ‚˙¯‚‡Ì ̇ Ô‰Ò͇Á‡Ìˡ Ë ËÚÛ‡ÎË. —ÔÓ‰ ‡ıÂÓ‡ÒÚÓÌÓÏËÚ ҂ÂÚËÎˢÂÚÓ "“‡ÚÛÎ"  ·ËÎÓ Ë Ó·ÒÂ‚‡ÚÓˡ, ÔË ÚÓ‚‡ ÎÛÌ̇ Ë ÒÎ˙̘‚‡. ¬ÒÂ Ô‡Í Ì ÏÓÊÂÏ ‰‡ Ì ÒË Á‡‰‡‰ÂÏ ‚˙ÔÓÒ‡ ÍÓË Ò‡ ·ËÎË ÚÂÁË Ô‰ˆË ̇ Ò˙‚ÂÏÂÌÌÓÚÓ ˜Ó‚˜ÂÒÚ‚Ó, ÍÓËÚÓ Ò‡ Ò˙Á‰‡ÎË ÚÛÍ ‡ıÂÓÎӄ˘ÂÒÍËÚ ҂ˉÂÚÂÎÒÚ‚‡ Á‡ ÊË‚ÓÚ‡ ÔÂ‰Ë ıËΡ‰ÓÎÂÚˡ? » ÌÂ˘Ó ÏÌÓ„Ó ‚‡ÊÌÓ, ÔÓ‰˜ÂÚ‡ÌÓ ÓÚ ÔÓÙ. ¿Ì‡ –‡‰Û̘‚‡: ‚ ÔÂËÓ‰‡ ÏÂÊ‰Û ÊË‚ÓÚ‡ ̇ ıÓ‡Ú‡ ÓÚ ÂÌÂÓÎËÚ‡ Ë Ë‰‚‡ÌÂÚÓ Ì‡ Ú‡ÍËÚ ÔÓ Ì‡¯ËÚ ÁÂÏË Ëχ 1000 1200 „., ÔÂÁ ÍÓËÚÓ ÌËÍÓÈ Ì  ÊË‚ˇÎ ÚÛÍ, Ú.Â. ·ÂÁ Ì˘Ë ÔËÒ˙ÒÚ‚ËÂ! ‡Í Ë Á‡˘Ó? »ÒÚÓˡڇ Ï˙ΘË. ‡ÍÚÓ ÒÓ˜‡Ú ‰Ó͇Á‡ÚÂÎÒÚ‚‡Ú‡, Á‡ÒÂÎÌˈËÚÂ, Ò˙Á‰‡ÎË Ò‚ÂÚËÎˢ‡Ú‡, ˉ‚‡Ú ÓÚ Ã‡Î‡ ¿Áˡ Í˙Ï

·˙΄‡ÒÍËÚ ÁÂÏË ‚ Í‡ˇ ̇ 7-ÓÚÓ Ë Ì‡˜‡ÎÓÚÓ Ì‡ 6-ÓÚÓ ıËΡ‰ÓÎÂÚË ÔÂ‰Ë ÌÓ‚‡Ú‡ Â‡. Œ„‡ÌËÁË‡Ú ÒÂÎˢÌËÚ ÒË ÒËÒÚÂÏË ‚ ‡‚ÌË̇ڇ Ë Á‡ÔÓ˜‚‡Ú ‰‡ ËÁ„‡Ê‰‡Ú Ò‚Â˘ÂÌËÚ ÒË ÏÂÒÚ‡ ‚ Ô·ÌËÌËÚÂ. “‡Í‡ Ò‚ÂÚËÎˢ‡Ú‡ Ò‡ ̇ ÏÂÒÚ‡ ‚ ÂÒÚÂÒÚ‚ÂÌË Ò͇ÎÌË Ó·‡ÁÛ‚‡Ìˡ. ÕˇÍÓË ÓÚ Ò͇ÎËÚ ҇ ̇ÔÓ‰Ó·ˇ‚‡ÎË ÊË‚ÓÚÌË ËÎË ˜Ó‚¯ÍË ÙË„ÛË Ë Ò‡ ·ËÎË ‰ÓÓ·‡·ÓÚ‚‡ÌË ‚ ÔÓ‰Ó·ÂÌ ‚ˉ ÓÚ ıÓ‡Ú‡. ƒÛ„Ë Ò‡ ·ËÎË ËÁˆˇÎÓ ËÁ‡·ÓÚ‚‡ÌË Á‡ ÌÛʉËÚ ̇ ËÚÛ‡Î̇ڇ ‰ÂÈÌÓÒÚ. œÓ ÚÓÁË Ì‡˜ËÌ ÔÂÁ 6-ÓÚÓ ıËΡ‰ÓÎÂÚË ‚˜ Ò Ò˙Á‰‡‚‡ ˆˇÎÓÒÚ̇ ÒËÒÚÂχ ÓÚ Ò‚ÂÚËÎˢ‡, ÍÓˇÚÓ Ó·ı‚‡˘‡ ͇ÍÚÓ »ÁÚÓ˜ÌËÚÂ, ڇ͇ Ë «‡Ô‡‰ÌËÚ –Ó‰ÓÔË. ”˜ÂÌËÚ ‡Á„‡Ì˘‡‚‡Ú ÔË Ò͇ÎÌËÚ ÒÚÛÍÚÛË ‡Á΢ÌË ÚËÔÓ‚Â: Ò͇ÎÌË Ú‡ÔˆӂˉÌË Ì˯Ë, ·‡ÒÂÈÌË, ËÁÍÛÒÚ‚ÂÌÓ ËÁ‰˙η‡ÌË Ô¢ÂË, ÒÚ˙Î·Ë "Á‡ ÌËÍ˙‰Â", ÙË„ÛË Ì‡ ıÓ‡ Ë ÊË‚ÓÚÌË, ÓÎÚ‡Ë, ̇·Î˛‰‡ÚÂÎÌË ÏÂÒÚ‡ "ÚÓÌÓ‚Â", ͇ÏÂÌÌË ÍÓ̈ÂÌÚ˘ÌË Í˙„Ó‚Â, Ò͇ÎÌË Í˙ÒÓ‚Â Ò ‡Á΢ÌË ‚ˉӂ ‚ˇÁ‚‡Ìˡ, ͇ÏÂÌÌË "Ò‡ÍÓÙ‡ÁË".

В района на Момчилград има повече от 60 скални светилища. Според археоастрономите светилището "Татул" е било и обсерватория, при това лунна и слънчева.

Скални образувания под формата на животни ŒÒÓ·ÂÌÓ ËÌÚÂÂÒÌË Ë Á̇˜ËÚÂÎÌË Á‡ ËÒÚÓˡڇ (ÒÏ¡ ‰‡ Ú‚˙‰ˇ - Ë Á‡ Ó·˘Ó˜Ó‚¯͇ڇ ËÒÚÓˡ) Ò‡ Ò͇ÎÌËÚ ÍÓÒÚÂÌÛÍË Í‡È Ò·ڇ ‘ÓÚËÌÓ‚Ó Ë ¡ÂÌÍÓ‚ÒÍË, ÃÓϘË΄‡‰Ò͇ Ó·˘Ë̇. ≈‰ÌËÚ ҇ ËÁ‰˙η‡ÌË ‚ ͇Ï˙͇ ıÓËÁÓÌÚ‡ÎÌÓ, ͇ÚÓ ÌˇÍÓË ÓÚ Úˇı Ò‡ Ò ‡ÁÏÂË ‰Ó 8 ÏÂÚ‡. Õ‡ ÚÂËÚÓˡڇ ̇ ‰Ì¯̇ ¡˙΄‡ˡ Ò‡ ËÁ‚ÂÒÚÌË ÌˇÍÓÎÍÓ Ì‡ıӉˢ‡ ̇ Ò͇ÎÌÓ ËÁÍÛÒÚ‚Ó ÓÚ ıÓËÁÓÌÚ‡ÎÂÌ ÚËÔ, ÌÓ ÓÚ Ò˙˘‡Ú‡ ÂÔÓı‡ ÌˇÏ‡ ÚÓÎÍÓ‚‡ „ÓΡÏÓ - ÔÎÓ˘Ú‡ ÏÛ Â Ôӂ˜ ÓÚ 2 ‰Â͇‡. Õ  ËÁ‚ÂÒÚÌÓ Ë ‰Û„Ó Ì‡ıÓ‰Ë˘Â Ò ÔÓ‰Ó·ÌË ÙË„ÛË. ‡ÍÚÓ ÔÓÙ. –‡‰Û̘‚‡ Ó·ˇÒÌË, ÍÓÒÚÂÌÛ͇ڇ  Á‡Î„̇· ‰˙ηÓÍÓ ‚˙‚ ‚Ò˘ÍË ÏËÚÓ‚Â Á‡ ÔÓËÁıÓ‰‡ ̇ «ÂÏˇÚ‡. ¬˙‚ ‚Ò˘ÍË ËÁÚÓ˜ÌË ‚ˇ‚‡Ìˡ, ÙËÎÓÒÓÙËË, ÏËÚÓ‚Â Ó·‡Á˙Ú Ì‡ ÍÓÒÚÂÌÛ͇ڇ  ÓÚ Á̇˜ÂÌËÂ. “‡Í‡ Ë ‰‚ÌËÚ ·˙΄‡Ë, ÍÓËÚÓ Ë‰‚‡Ú ÓÚ ¿Áˡ, ËÏ‡Ú Á‡ ÒËÏ‚ÓΠ̇ ‰˙΄ÓÎÂÚËÂÚÓ ÙÓχڇ ̇ ÍÓÒÚÂÌÛ͇, Ó·ËϘÂ̇ Ò ‚˙‚. ‡È ÒÂÎÓ ¡ÂÌÍÓ‚ÒÍË Ò͇ÎÌËÚ ӷ‡ÁÛ‚‡Ìˡ, ‚˙ıÛ ÍÓËÚÓ ÎË˜Ë Ó·‡·ÓÚ͇ڇ ̇ ˜Ó‚¯͇ڇ ˙͇, Ò‡ Ò˙˘Ó ÏÌÓ„Ó ËÌÚÂÂÒÌË Ë Á̇˜ËÏË. “ÛÍ ÓÒ‚ÂÌ ÙÓχڇ ̇ ÍÓÒÚÂÌÛÍË Ëχ Ò͇ÎÌË Ì˯Ë, Î˙‚Ò͇ „·‚‡, ʇ·‡ Ë ‰Û„Ë Ó·‡ÁÛ‚‡Ìˡ, Ò˙˘Ó ‰‡ÚË‡ÌË ÓÚ ÂÔÓı‡Ú‡ ̇ ÂÌÂÓÎËÚ‡. ŒÔ‰ÂΡÌ ‚˙Á‡ÒÚÚ‡ ̇ „Ë„‡ÌÚÒÍËÚ Ò͇ÎÌË ÙÓÏË, ‡ Ë Ì‡ ‰Û„ËÚ ËÒÚÓ˘ÂÒÍË Ó·‡ÁÛ‚‡Ìˡ, ËÚÛ‡ÎÌËÚ Ô¢ÂË Ë Ò‚ÂÚËÎˢ‡Ú‡ ÔÓÙ. –‡‰Û̘‚‡ Ó·ˇÒÌˇ‚‡ Ò ËÁÔÓÎÁ‚‡ÌÂÚÓ Ì‡ ‡Á΢ÌË ÏÂÚÓ‰Ë. Õ‡È-ÚÓ˜ÌˡÚ, ˜ÂÁ ÍÓÈÚÓ Ò ËÁ‚˙¯‚‡ ‰‡ÚËӂ͇ڇ, Ò‡ ÍÂ‡Ï˘ÌËÚ ÙÓÏË (̇ÏÂÂ̇ڇ ÍÂ‡ÏË͇) Ë ˜ÂÁ ‚ˉ‡ ̇ Ò͇ÎÌËÚ ÒÚÛÍÚÛË. «‡ ÔÓÙ. –‡‰Û̘‚‡, ÍÓˇÚÓ Ò ·‡ÁË‡ ̇ ÒÚ‡ÌӂˢÂÚÓ Ì‡ ÔÓÙ. ¡ÛÏÓ‚, ÍÂ‡ÏË͇ڇ  "‡Á·Û͇ڇ ̇ ‡ıÂÓÎӄˡڇ". ÓÈÚÓ ÔÓÁ̇‚‡ Ú‡ÁË ‡Á·Û͇, ÏÓÊ ‰‡ ˜ÂÚÂ Ë ‡ıÂÓÎӄ˘ÂÒÍËÚ ÔÓÒ·Ìˡ ̇ ÓÚÏË̇ÎËÚ ÂÔÓıË.

Õàðìàí êàÿ - íàé-âïå÷àòëÿâàùîòî ñêàëíî èçñå÷åíî ñâåòèëèùå ¬ ‰ÓÍÛÏÂÌÚË‡ÌËÚ Ò͇ÎÌÓ ËÁÒ˜ÂÌË Ò‚ÂÚËÎˢ‡ ‚ –Ó‰ÓÔËÚ ̇È-ËÏÔÓÁ‡ÌÚÌÓ Â ’‡Ï‡Ì Í‡ˇ. “Ó Â ‡ÁÔÓÎÓÊÂÌÓ ‚ ÏÂÒÚÌÓÒÚ, ÍÓˇÚÓ Ò ̇ÏË‡ ‚ ‡ÈÓ̇ ̇ Ò. ƒÓÎ̇ ◊Ó·‡Ì͇, Ó·˘Ë̇ ÃÓϘË΄‡‰. œ˙‚ ÔÓÙ. ¬. ÃËÍÓ‚  „ËÒÚË‡Î ÍÓÏÔÎÂÍÒ‡ Ӣ ÔÂÁ 1941 „. »Ï‡ÎÓ Â Ï‡Î͇ ÂÒÚÂÒÚ‚Â̇ Ô¢Â‡, ÒÂ˘Û ‚ıÓ‰‡ ̇ ÍÓˇÚÓ Â Ì‡ÏÂÂ̇ ÍÂ‡ÏË͇ ÓÚ ÂÌÂÓÎËÚ‡, ‡ ÓÚ ‰‚ÂÚÂ È ÒÚ‡ÌË Ò‡ ËÁÒ˜ÂÌË Ú‡ÔˆӂˉÌË Ì˯Ë. ¿ıÂÓ‡ÒÚÓÌÓÏ˘ÂÒÍËÚ ÔÓÛ˜‚‡Ìˡ ̇ ‰‚ÂÚ ËÁÒ˜ÂÌË ‚ Ò͇ÎËÚ ÔÎÓ˘‡‰ÍË

ÒÓ˜‡Ú, ˜Â Ú ̇È-‚ÂÓˇÚÌÓ Ò‡ ÒÎÛÊÂÎË Á‡ ËÁÏÂ‚‡Ì ̇ „Ӊ˯Ìˡ ˆËÍ˙Î Ë Á‡ ÛÒÚ‡ÌÓ‚ˇ‚‡Ì ̇ ΡÚÌÓÚÓ Ë ÁËÏÌÓ ÒÎ˙̈ÂÒÚÓÂÌÂ. Õ‡ ’‡Ï‡Ì Í‡ˇ, ͇ÍÚÓ Ë ‚ ‰Û„Ë ‡ÈÓÌË Ì‡ »ÁÚÓ˜ÌËÚ –Ó‰ÓÔË, Ëχ ËÁÒ˜ÂÌË ‚ Ò͇ÎËÚ Ú‡ÔˆӂˉÌË Ì˯Ë. «‡ ÚˇıÌÓÚÓ Ô‰̇Á̇˜ÂÌË ۘÂÌËÚ ËÏ‡Ú ‡Á΢ÌË ıËÔÓÚÂÁË. ≈‰Ì‡ ÓÚ Ì‡È-Ô‡‚‰ÓÔÓ‰Ó·ÌËÚ Â, ˜Â Ò͇ÎÌËÚ Ú‡ÔˆӂˉÌË ÌË¯Ë ÔÂÌ‡ÒˇÚ ÍÓ‰Ë‡Ì‡ ËÌÙÓχˆËˇ. œÓÙ. ¿Ì‡ –‡‰Û̘‚‡ ÓÚ‰‡‚‡ Á‡ÒÎÛÊÂÌÓÚÓ Ë Ì‡ Ô˙‚ËÚ ۘÂÌË,

ÍÓËÚÓ Ò‡ ËÁÒΉ‚‡ÎË ‡ÈÓ̇ Ӣ ÔÂÁ 60-ÚÂ Ë Ì‡˜‡ÎÓÚÓ Ì‡ 70-Ú „Ó‰ËÌË Ì‡ ÏË̇Îˡ ‚ÂÍ: ÔÓÙ. —Ú‡ÏÂÌ ÃËı‡ÈÎÓ‚ Ë ‡ıÂÓÎÓ„‡ ÓÚ ÏÛÁ¡ ‚ „‡‰ ˙‰Ê‡ÎË »‚‡Ì ¡‡Î͇ÌÒÍË, Á‡˘ÓÚÓ ÚÛÍ Ò ÓÚÍË‚‡ Ë Ò͇ÎÌËˇÚ Ò‚ÂÚËÎˢÂÌ ÍÓÏÔÎÂÍÒ œÂÔÂÂÍ, ̇˘‡Ì ‰ÌÂÒ œÂÔÂËÍÓÌ. ƒÓË ÚÓ„‡‚‡, ÔË Ô˙‚ÓÚÓ ËÁ·Óˇ‚‡Ì ̇ ÓÚÍËÚˡڇ, ÒÚ‡‚‡ ˇÒÌÓ, ˜Â  ÙËÍÒË‡Ì „‡Ì‰ËÓÁÂÌ Ô‡ÏÂÚÌËÍ Ì‡ Ô‡ËÒÚÓ˘ÂÒ͇ڇ ÂÎ˄ˡ, Ò˙Á‰‡‰ÂÌ ÌˇÍÓÎÍÓ ıËΡ‰ÓÎÂÚˡ ÔÂ‰Ë Ú‡ÍËÚ ‰‡ ‰Óȉ‡Ú ÔÓ ÚÂÁË ÁÂÏË.

¿Ï·ËˆËˇÚ‡ ̇ ‡ıÂÓÎÓÁËÚ  ‰‡ ÔË‚ÎÂÍ‡Ú ‚ÌËχÌËÂÚÓ Í‡ÍÚÓ Ì‡ ËÌÒÚËÚÛˆËËÚÂ, ڇ͇ Ë Ì‡ ¯ËÓ͇ڇ Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÓÒÚ Í˙Ï ÓÒÚ‡ÌÍËÚ ÓÚ ËÁÛÏËÚÂÎ̇ڇ ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËˇ, ÊË‚ˇÎ‡ ‚ –Ó‰ÓÔËÚÂ. ÕÛÊÂÌ Â ÒÂËÓÁÂÌ ‰Â·‡Ú Ë ÔÓ-̇ڇÚ˙¯ÌË ÔÓÛ˜‚‡Ìˡ, ÍÓËÚÓ ‰‡ ÔÓÚ‚˙‰ˇÚ ËÎË ÓÚı‚˙ÎˇÚ ıËÔÓÚÂÁËÚ ÓÚÌÓÒÌÓ Á̇˜ÂÌËÂÚÓ Ì‡ Ò͇ÎÌËÚ ÒÚÛÍÚÛË. ŸÂ Ò ‰Ó͇Ê ÎË ıËÔÓÚÂÁ‡Ú‡, ˜Â »ÁÚÓ˜ÌËÚ –Ó‰ÓÔË Ô‡ÁˇÚ ̇È-‡ÌÌËÚ ԇÏÂÚÌËˆË Ì‡ ‚ÓÔÂÈÒ͇ڇ, ‡, ÏÓÊ ·Ë, Ë Ì‡ ˜Ó‚¯͇ڇ ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËˇ?


Sebzeleri taze tutmak için 5 öneri

Bulgaristan 3 yýl sonra Euro bölgesine girmeli

HABERLER

EKONOMÝ Taze sebze ve meyvelerin nasýl saklanmasý gerektiðini bilmemek birçok gýdanýn çöpe atýlmasýna sebep oluyor. Tabi paramýzýn da. Ýþte sebze ve meyveleri taze tutmak için bir kaç öneri...

12

05

Avrupa Ulusal Parti temsilcileri ile bir araya gelen Baþbakan Boyko Borisov, parti yetkililerinden dondurulan Avrupa fonlarýnýn yeniden salýnmasýný ve 3 yýl sonra Bulgaristan’ýn Euro bölgesine alýnmasýný istedi.

INTERNATIONAL NEWSPAPER

BULGARIA www.zaman.bg

14 - 20 ARALIK 2009

Yýl: 17 Sayý: 51 (882)

Yolsuzluk Avrupa’nın ortak sorunu Avrupa vatandaþlarýnýn üçte ikisi yaþadýklarý ülkelerde yolsuzluðun en büyük sorun olduðunu ileri sürüyor. Eurostat tarafýndan yapýlan bir araþtýrmaya göre, Bulgaristan’da yaþayan halkýn yüzde 97’si ile Danimarka’da yaþayan halkýn yüzde 22’si yolsuzluðun en büyük sorun olduðunu vurgulayarak Avrupa’daki yolsuzluðun seviyesini göstermiþ oluyor. Avrupa Birliði ülkeleri ortalamasýnda yolsuzluðun sorun olduðunu düþünenlerin oraný ise yüzde 78. Sayfa 2’de

СПО РТ

09

ERKAN TUNCA SOFYA

Yeni hükümetin yaptýðý sýký denetimler sonucu kayýt dýþý ekonomide yedi yýldýr ilk defa düþüþ yaþandý. Ýþ dünyasýndaki kayýt dýþý ekonomi seviyesini ölçen indeksin 2002 yýlýndan bu yana ilk defa düþtüðü saptandý. Kayýt dýþý ekonomiyi ölçen indeksin seviyesi 2002 yýlýnda 3,4 iken bu yýl bu oran 1,92’ye geriledi. Demokrasiyi Ýnceme Merkezi Ekonomi Programý Müdürü Ruslan Stefanov, bu düþüþün büyük olasýlýkla 2009’un ikinci yarýsýnda yeni hükümetin uyguladýðý politikadan kaynaklanmýþ olabileceðini savundu. Ayrýca, ithalatýn azalmasý ve denetimlerin sýklaþtýrýlmasý nedeniyle, gümrüklerde yaþanan yolsuzluklarýn azaldýðý, vergi kaçýrma oranýnýn düþtüðü, NAP ve gümrüklerde yapýlan reformlarýn da kayýt dýþýný önemli ölçüde azalttýðý ifade edildi. Devamý Sayfa 2’de

FOTOÐRAF: ONUR ÇOBAN

Голямата “Байерн изненада на германски Мюнхен” в Шампион я ска лига

INTERNAT IONAL NEW SPAPER

Ãîäèí

à: XV II

Áðîé:

51 (88 2)

Ð ÑÞË ÅÉ ÊÀ: ÁÅ ÉÍÓ ÑÍÈÌ

"«‡ ‡ÁÎ Ë͇ ÓÚ ÌÓ‚ ‰Û„ ÓˆÂΡ ÔÓ ÓÔÂÈÒÍË ‰˙Ê Ë ˆÂÌÚ‡Î‡‚Ë ¡˙΄ ¯Ì‡ ÔÓ‰Í ‚ÂÏ ̇ ÍËÁ ‡ˡ ‡Ú‡ ·ÂÁ Ì ‚Ì‡Ò ÂÔ‡. “ÓÂÒÚ ‚˙ÌÒÚ ˇ ÚÓ, ÍÓÈÚËÒÍ ‚ ≈‚ÓÁÓ̇ ‡Ì‡Ú‡ ÌË „Ë ¿Ì„Â Ó „Ó Ì‡Ï‡Îˇ‚‡ Ú‡, ‡  هÍÎÓ‚, ÒÚ‡ ", »ÌÒ ÚËÚ ¯Ë ËÍÓÌ Ú‡Í‡ √ÂÓÓÏËÒÚ (»ŒŒ), ÛÚ ÓÚ‚ ÓÂÌ ÓÚ ÍÓÏÂ Ó Ó·˘ ÂÒÚ ‚Ó ÚÛÍ‚Ó ÔÓ ÌÚË‡ ·˙΄ ‡ÒÍÓÚÓ ÔÓ ‚ÂÏ ÓÚÌÓ¯ÂÌË ̇ Òڇ ÔÓÎË Ú˘ ̇ ÙÓÛχ "»ÍÓ ≈‚ÓÁÓ̇ڇ Ô‰ ÔËÒ ÂÒÍË Ô‰ ËÁ‚Ë ÌÓÏ˘ÂÒÍË Ë ÁÓ̇ڇ". ˙‰ËÌˇ‚‡ÌÂÚÓ Í‡Ú ÂÎÒÚ ‚‡ ÌË Í˙Ï œÓ ‰ÛÏË ˜Â ÓÚ „Ó‰Ë ≈‚Ó Ú ÏÛ, ¡˙΄‡ˡ ÍÛÒ Í˙Ï ÌË Â Ò ÙËÍÒ Ë‡Ì ‚‡ÎÛ ‚‰ËÌË Ì‡ ‚ÓÚÓ. Œ˘Â ÚÂÌ ÔÓ‚Â ¡˙΄‡ˡ ‰ Ë ÔÂ‰Ë ‰‡ ÔË ˜Â, ˜Â „ÓÏ ‚Ó Ú.Â. ËÌÙÎ Ëχ ÔÓ-‚ËÒÓÍ ÚÓ ‡ ÚÓ˜ÌËˆË ‡ˆËˇÚ‡ Û Ì‡Ò ËÌÙ·ˆËˇ Ëχ ‰Û„ ÏÓ„Ì Á‡ Ë Â‚ÓÚÓ ÔÓ-Ò Ë ËÁÍÓÓ ˘ ÔÂÓ‰Ó ‚

IA

Божидар Данев

ÌÀÍ

Ñîô èÿ

BULGAR

À

ÂÐÈ 2 009

Членст подпомог вото ни в Еврозо не иконом ическото ната ще ни развит ие Àõìåä Àõìåäîâ

Yolsuzluklarý önlemek amacýyla yapýlan denetimler ve Gelirler Ajansý’ndaki reformlar kayýt dýþý ekonominin 2002’den bu yana ilk kez azalmasýna neden oldu. Öte yandan gizli iþsizlik ve gelir beyanlarýnda yaþanan kayýt dýþýnýn ise arttýðý saptandý.

졇ÈÂÌ Ã˛ÌıÂÌî ÚÛÒî Ò 4:1 ‡Á„ÓÏË Ì‡Ò‰ ìfi‚ÂÌ ‡ Á‡ 1/8-ÙË “ÓËÌÓ Ë Ò Í·ÒË̇ÎËÚ ÎË„‡. ŒÚ „ÓÎÂÏËÚ ̇ ÿ‡ÏÔËÓÌÒÍ ìfi‚ÂÌÚÛÒî ‡ ËڇΡÌÒÍË Ë ‡Ì„ÎË ÔÛÎî ˘Â ÈÒÍËˇÚ Ë„‡ˇÚ ìÀË‚˙‚ ÀË„‡ ≈‚ÓÔ ‡.

ÊÀ: ÅÐ ÊÀÍ Ò ÓÍÄÆ

14 - 2 0 ÄÅÊ ÅÌ

Denetimler sonuç verdi, kayýt dýþý ekonomi azalýyor

Темиртай фактор Избастин: за Казахста България н в реги е ключов она

ŒÒ‚ÂÌ Ò ÂÚÌ˘ÂÒÍÓ „ÓÓ·‡ÁË ÚÓ Ë ÂÎË„ ËÓÁÌÓÚÓ Ú‚˙‰‡Ú‡ Ë ÍÛÎÚÛ‡, ‡Á‡ı ÒË ÏÌÓÒÚ‡Ì Ì‡ ÏÂʉ ÒË ÔÓÁËˆËˇ ÔÓ ÓÚÒÚ Ò Ò·‚Ë Ë Ò Û̇Ó‰Ìˡ ̇ Ë Ô˙‚‡ Óˇ‚‡Ì ÏË ‰Ó·Ó‚ÓÎÌÓÚ‡ ‰˙ʇ‚‡, ͇ÚÓ ÒÚ‡ÓÚ͇Á‡Î‡ ÓÚ ˇ‰ÂÌ Ëˇ ÒË ‡ÒÂÌ Ò ‡Î.

ÑÍÈÌ

ИНТЕРВЮ

10

Çocuklara saygý nasýl öðretilmeli

07

0.65 lv

Сивата има нов икономика през 200и9 измерения година —Ë‚‡ Ú‡ ËÍÓÌ ÓÏË͇  Á‡‡ÁËÚ ÓÒ ·

◊ÎÂÌÒÚ‚ÓÚÓ ÌË ‚ ≈‚ÓÁÓ̇ڇ ˘Â ÔÓ‰ÔÓÏÓ„Ì ËÍÓÌÓÏ˘ÂÒÍÓÚÓ ÌË ‡Á‚ËÚË ̇ ÒÚ. 1-3 ÃÓ‰‡Ú‡ ÒÏÂÌË ÔÓÒÓ͇ڇ ÒË Í˙Ï »ÁÚÓÍ Ì‡ ÒÚ. 1-4 —Ë‚‡Ú‡ ËÍÓÌÓÏË͇ Ëχ ÌÓ‚Ë ËÁÏÂÂÌˡ ÔÂÁ 2009 „Ó‰Ë̇ ̇ ÒÚ. 1-2

Uzay seyahatleri 2010’da baþlýyor Maceracý Ýngiliz iþadamý Charles Bronson’ýn sahibi olduðu Virgin Galactic þirketi, uzaya turist göndermeye hazýr. Amerikalý uzay araçlarý mühendisi Burt Rutan ve Virgin Galactic yetkililerinin tanýttýklarý SpaceShipTwo, 2 pilot ve 6 yolcu taþýma kapasitesine sahip. Uzay uçuþunun yolcuya maliyeti 200 bin dolar. Virgin Galactic’in mekiðini uzaya “Eve” adý verilen 42 metrelik bir füze gönderecek. Virgin Galactic’in uzay seyahatlerini satmasý için anlaþtýðý Portland’daki Hurley Travel Experts firmasý, bu deneyimi yaþamak isteyen yaklaþýk 300 kiþinin 40 milyon dolarlýk ön ödeme yaptýðýný açýkladý. Sayfa 4’te

Virgin Galactic þirketinin ürettiði uzay aracý SpaceShipTwo, 2 pilot ve 6 yolcu taþýma kapasitesine sahip.


2 Z A M A N HABERLER 14 - 20 ARALIK 2009

Denetimler sonuç verdi, kayýt dýþý ekonomi azalýyor BÝRÝNCÝ SAYFADAN DEVAM

Ekonomik krizin altý aydan fazla devam etmesi durumunda ekonomideki kayýt dýþýnýn yeniden artabileceði bekleniyor. Kayýt dýþý indeksinde en büyük düþüþ vergi kaçýrmalarda gözlendi. Kayýt dýþý indeksinde düþüþ yaþanan bir diðer alan da ihracat ve ithalattan elde edilen yüksek gelirlerin saklanmasýnda gözlendi. Ýþ dünyasýndaki kayýt dýþýnýn düþmesine raðmen halk arasýndaki kayýt dýþýlýk oraný ise yükseldi. Halk arasýndaki en büyük kayýt dýþýlýk gizli istihdamda gözleniyor. Þu anda 1,6 milyon kiþi pasif durumda bulunuyor. Bu kiþilerin herhangi bir yerde çalýþýyor olmalarý ve gelir elde etmelerinin 11 milyar levalýk

gelirin gizlendiði anlamý taþýdýðý kaydedildi. Araþtýrmalar, kendi iþinde çalýþan kiþilerin gelirlerini de gizlediðini tespit etti. Ýncelemelere göre en fazla saðlýk sektörü çalýþanlarýnýn gelirlerini gizlediði, saðlýk çalýþanlarýnýn hizmetlerini herhangi bir belge vermeksizin yürüttüðü vurgulandý. Ayný zamanda sözleþmesiz iþçi çalýþtýran þirketler, ekonominin kötüleþtiði ve taleplerin azaldýðý bir durumda bu kiþileri kolay bir þekilde iþten çýkartabiliyor. 2003 ila 2009 arasýnda halkýn gelirlerinden yaptýklarý kayýt dýþýnýn iki katýna çýktýðý, ayný dönemde gerçek geliri üzerinden sigorta yaptýranlarýn oranýnýn yüzde 12 azaldýðý saptandý. Bulgaristan’da kayýt dýþý çalýþanlarýn oranýnýn yüzde 25 olduðu tah-

min ediliyor. Bulgaristan Sanayi Odasý, firmalardaki kayýt dýþýný önleyebilmek için sadece yazar kasa bulundurmanýn yeterli olmadýðýný, ayný zamanda kamera da yerleþtirilmesi önerisinde bulundu. Kayýt dýþýndaki düþüþün devam etmesi için risk gruplarý olan vergi kaçakçýlýðýndaki denetimlerin arttýrýlmasý ve denetimlerin daha etkili yapýlmasý önerisinde bulunuldu.

SÝGARADAKÝ KAYIT DIÞINDA ARTIÞ Ýþ dünyasýndaki kayýt dýþý ekonomide düþüþ gözlenirken sigara, alkol ve akaryakýt vergilerindeki kayýtdýþýnýn ise yükseldiði gözlendi. Sigaralardan toplanmayan vergilerden dolayý bütçenin yýlda 700 milyon leva zarar ettiði savunuluyor. Sahte bandrol ve ürün üretimi

ve kayýt dýþý ithalatýn daha kazançlý olduðu için giderek arttýðýný savunan uzmanlar, bu sayede Bulgaristan ile diðer ülkelerden getirilen sigaralar arasýndaki vergi oranýnýn yükseldiðini belirtiyor. Uzmanlar, yeni yýldan sonra durumun daha da kötüleþeceðini, piyasadaki en ucuz sigaranýn fiyatýnýn 4 leva olacaðýný belirtiyor. Gümrükler Ajansý verilerine göre, bandrol gelirleri, bu yýl ek vergi oranlarýnýn kutu baþýna 0,60 leva yükselmesine raðmen 2008’e kýyasla 270 milyon leva düþtüðü, sigara içenlerin sayýsýnýn ise düþmediði açýklandý. Verilere göre, 2008 yýlýnda 20,2 milyar adet sigara için vergi ödendiði, bu yýl ise 18 milyar adet sigara için vergi ödenmesinin beklendiði kaydedildi.

Yolsuzluk Avrupa’nýn ortak sorunu BÝRÝNCÝ SAYFADAN DEVAM

Eurostat’ýn 2007’de yaptýðý bir araþtýrmada, en büyük sorunun yolsuzluk olduðu sonucunun, üzerinden iki yýl geçmesine raðmen durumun deðiþmediði gözlendi. Ýki yýllýk bir sürenin ardýndan bazý ülkelerde bu sorun daha da büyüdü. 2007’de yapýlan araþtýrmada Finlandiya’da halkýn yüzde 25’i yolsuzluðu en büyük sorun olarak görürken þu anda bu oran yüzde 51’e yükseldi. Avusturya’da daha önce halkýn yüzde 47’si yolsuzluðu sorun olarak görürken þu anda bu oran yüzde 61’e yükseldi. Malta’daki ‘ilerleme’ ise yüzde 84’ten yüzde 95’e yükseldi. Birlik içinde sadece Lüksemburg, Ýsveç ve Slovakya’da yolsuzluðu büyük sorun olarak görenlerin oranýnda azalma kaydedildi. AB’deki halkýn büyük çoðunluðu yolsuzluðun tüm kamu kurumlarýný kapsadýðýný düþünüyor. Halkýn yüzde 80’i yolsuzluðun ulusal ve yerel idarelerde fazla olduðu görüþünü paylaþýrken, halkýn yüzde 75’i Avrupa kurumlarýnda yolsuzluðu temel sorun olarak görüyor. Yolsuzluða sebep olarak gösterilen en büyük neden ise siyasetle ekonominin birlikte yürütülmesi. Yolsuzluða en fazla karýþan görevliler ise memurlar, ihale organizatörleri, lisans çýkartan kurum çalýþanlarý, polisler, hakimler ve gümrük görevlileri. Haber Merkezi

TEBRİK

Arkadaþýmýz Hasan Cemal ve Azize Süleyman dünya evine girmiþtir. Çifti tebrik eder, ömür boyu saðlýk, mutluluk ve esenlikler dileriz.

ZAMAN

AB’deki gençler zor iþ buluyor Avrupa Birliði Ýstatistik Kurumu, birlikteki gençlerin analizi çýkartan bir araþtýrma yaptý. Araþtýrmaya göre, baba evini en erken Fransa, Hollanda ve Finlandiya’daki gençler terk ediyor. Erkekler baba evini daha geç terk ederken Finlandiya’da gençler ortalama 23,1; Fransa ve Hollanda’daki gençler ise 24,2 yaþýnda baba evini terk ediyor. Bayanlarda baba evini terk etme yaþý ise 22 ila 29,5 arasýnda deðiþiyor. Fransa’daki genç bayanlar 22 yaþýnda Finlandiya’daki genç bayanlar ise 27,7 yaþýnda baba evini terk ediyor. Bulgaristan’daki gençler ise baba evini en geç terk eden toplumlardan biri. Bulgaristan’daki gençler ortalama 31,5 yaþýnda baba evini terk ediyor. Malta’daki gençler 31 yaþýnda, Yunanistan’daki gençler 30, Romanya’daki gençler 30,3; Polonyalýlar 29,6; Portekizliler 29,5 ve Ýspanyalýlar 29,3 yaþýnda baba evini terk ediyor. Avrupa Birliði’nde 1 Ocak 2009 itiba-

riyle 95 milyon genç (15 - 29 yaþlarý arasý) yaþýyor. Bu tüm birlik nüfusunun yüzde 20’sini oluþturuyor.

GENÇLER ZOR ÝÞ BULUYOR Avrupa Birliði’nde 25 ila 34 yaþlarý arasýndaki iþsizlerin yüzde 19,2’si düþük eðitim seviyesine, yüzde 9,1’i orta eðitim seviyesine ve yüzde 5,9’u ise yüksek eðitim seviyesine sahip bulunuyor. Bulgaristan’daki bu veriler Avrupa standardýnýn altýnda bulunuyor. Bulgaristan’daki iþsizlik oraný yüzde 15,8 iken bunlardan yüzde 5,1’i orta eðitim ve yüzde 3,6’sý yüksek eðitim seviyesine sahip kiþilerden oluþuyor.

GENÇLER DAHA ÇOK GEÇÝCÝ ÝÞLERDE ÇALIÞIYOR 2008 yýlýnda gençlerin yaklaþýk yüzde 23’ü geçici iþlerde çalýþtý. Bu, gençlerin staj için çalýþtýklarý iþyerlerinin geçici olmasýndan kaynaklandýðý tahmin ediliyor. Ayrýca gençlerin yüzde

37’sinin daimi bir iþi bulunmuyor. Bu sýnýflandýrmada Bulgaristan Avrupa ortalamasýnýn altýnda yer alýyor. Bulgaristan’da 15 - 24 yaþlarý arasýndaki gençlerin yüzde 7,9’u; 25 - 29 yaþlarý arasýndakilerin ise yüzde 3,9’u geçici iþlerde çalýþýyor. 15-24 yaþlarý arasýndaki Alman gençlerin yüzde 55’i; Ýspanyadaki gençlerin yüzde 61’si, Polonyalýlarýn yüzde 62’si ve Ýsveçlilerin yüzde 54’ü geçici iþlerde çalýþýyor.

GENÇLER KÜLTÜREL ETKÝNLÝKLERE KATILIYOR Genel olarak AB’deki gençlerin yüzde 49’u kültürel etkinliklere katýlýyor. Avrupalýlarýn en fazla kültürel etkinlik olarak tercih ettikleri sinemaya 16 - 29 yaþlarý arasýndaki gençlerin yüzde 77’si son bir yýlda gitti. 30 yaþýný aþkýn kiþilerde sinemaya gidiþ oraný yüzde 37’ye düþüyor. Son bir yýlda Bulgaristan’da sinemaya giden gençlerin oraný ise yüzde 38. Böylece Bulgaristan bu sýralamada AB’de son sýralarda yer alýyor. Haber Merkezi

Üreticiler, tarým ürünlerini doðrudan tüketicilere satabilecek Gýda Yasasý’nda yapýlan deðiþiklikler ile hayvani ürünler üreten üreticilerin ürünlerini doðrudan tüketicilere pazarlayabilmesine olanak getirildiði açýklandý. Tarým Bakanlýðý’ndan yapýlan açýklamaya göre, böylece aracýlar ortadan kaldýrýlarak fiyatlarýn aþýrý yükselmesinin önüne geçilecek ve fiyatlarda denge saðlanmýþ olacak.

Gýda fiyatlarýnýn yükselmesine sebep olan gýda alanýndaki gereksiz kurumlar da kaldýrýlacak. Hayvansal ürün ve hammaddenin son tüketiciye doðrudan ulaþtýrýlmasý için gerekli þartlarýn ne olacaðý bir düzenlemede belirtilecek. Bakanlýk, doðrudan son tüketiciye satýþýn hem üretici hem de tüketicinin çýkarýna olduðunu vurgulu-

yor. Üreticiler, tüketicilere bölgenin özelliðine göre çok fazla çeþit mal sunabiliyor. Bununla birlikte tüketiciler ürünleri çok daha uygun fiyata alma imkanýna sahip olacak. Yeni düzenleme, ürünü doðrudan tüketiciye ulaþtýracak üreticilerin Avrupa Birliði gýda hijyen standardýnda ürün sunacaðýný garanti altýna almýþ olacak. Haber Merkezi


HABERLER Z A M A N 3 14 - 20 ARALIK 2009

Demokratik Toplum Partisi, terör gerekçesi ile kapatýldý

Kapatýlan DTP'nin Genel Baþkaný Ahmet Türk, partisinin MYK toplantýsý ardýndan yaptýðý açýklamada, Anayasa Mahkemesi'nin verdiði kararýn siyasi ve hukuki olmadýðýný belirterek, partisine mensup milletvekillerinin filen Meclis çalýþmalarýna katýlmayacaðýný açýkladý. "Bu son basýn toplantým'' diyerek söze baþlayan Türk, ''Kan kanla temizlenmez, þiddet þiddetle temizlenmez, silah silahla temizlenmez, bu akan kanýn temizlenmesi için temiz suya ihtiyaç var. Barýþýn saðlanmasý gerekiyor. Barýþýn ve demokrasinin hakim olmasý gerekiyor. Halkýn kucaklaþmasý ve Türkiye'nin kucaklaþmasý için çaba sarfettik. Bugün barýþý isteyenler terörist ilan edilmiþtir'' diye konuþtu. Türk, partisinin grubunun fiili olarak parlamentodan çekil-

çýkladý. Sancýlý bir dönemden geçildiðini ifade eden Ahmet Türk, demokratik siyasetin önünü kapatmanýn umutsuzluðu derinleþtireceðini savundu.

ABDULLAH GÜL: HERKES MAHKEMENÝN KARARINA SAYGI GÖSTERMELÝ

Anayasa Mahkemesi'nin DTP'yi kapatmasýna Avrupa Birliði'nin (AB) ilk tepkisi sert oldu. Avrupa Parlamentosu (AP) Türkiye–AB Karma Parlamento Komisyonu Eþbaþkaný Helene Flautre, yasaklamanýn demokratik açýlýma sabotaj olduðunu söyledi. Kararýn hemen ardýndan yazýlý bir açýklama yapan Flautre, "Bu karar son derece vahim ve Türkiye'de baþlatýlan demokratik açýlýma bir sabotaj." dedi. Kararla, Kürt sorununa barýþçýl yollardan çözüm bulmaya çabalayan bir partinin kapatýldýðýný iddia eden Flautre, Ahmet Türk, Aysel Tuðluk ve Avrupa Parlamentosu'nun Saharov ödülünü alan Leyla Zana'nýn 5 yýl süre ile siyaseten yasaklý hale geldiðine dikkat çekti. DTP yöneticilerine Avrupa Ýnsan Haklarý Mahkemesi'ne baþvurmalarýný tavsiye eden Flautre, hükümeti de parti kapatmalara son verecek hukuki düzenlemeleri bir an evvel hayata geçirmeye davet etti. Zaman, Ankara

Cumhurbaþkaný Abdullah Gül, DTP'in kapatýlmasý kararýný deðerlendirirken, ''Anayasa Mahkemesinin kararýna saygý göstermek gerekir. Gönül arzu ederdi ki parti yöneticileri, partilerini korumak için gereken özeni göstermiþ olsalardý. Anayasa ve kanunlar ortada, mahkeme ne yapsýn'' dedi. En baþta kendisinin hiçbir ayrým yapmadýðýný ve dýþlamada bulunmadýðýný anlatan Gül, grubu olan siyasi partilerin tamamýna eþit davrandýðýný kaydetti. Gül, ''Bütün bunlarýn anlaþýlamadýðý ve deðerlendirilemediðini görüyorum'' dedi. SÝNE–Ý MÝLLET KARARIMIZIN ARKASINDAYIZ

Anayasa Mahkemesi'nin verdiði kararýn ardýndan parti genel merkezinde olaðanüstü toplantý yapan DTP'liler, kararý deðerlendirdi. DTP Genel Baþkaný Ahmet Türk 'sine–i millete dönme' kararýnýn arkasýnda olduklarýný a-

AB: KARAR, AÇILIMA SABOTAJ

FOTOÐRAF: ALÝ ÜNAL

DTP MECLÝS'TEN ÇEKÝLDÝ

diðini ve çalýþmalara katýlmayacaðýný söyleyerek, ''Ama umut ediyorum ki herkes bugünü, yarýný, geleceði yeniden düþünür. Geçmiþte aldýðýmýz kararýmýzýn arkasýndayýz'' diye konuþtu.

Ahmet Türk, Anayasa Mahkemesi'nin verdiði kararýn hukuki olmadýðýný belirterek, partisine mensup milletvekillerinin filen Meclis çalýþmalarýna katýlmayacaðýný açýkladý.

Çocukların çocukluk dönemleri kimsesizler yurtlarında geçmemeli Krumovgrad’da kimsesizler yurdunda meydana gelen patlama sonrasý, kimsesizler yurtlarýndaki güvenlik önlemleri ülke gündemine oturdu. Çalýþma Bakanlýðý ile belediyeler, ülke genelindeki kimsesizler yurtlarýndaki çocuklarýn dýþ etkenlere karþý yeterince korunup korunmadýðýný tespit etmek için incelemelerde bulunacak. Çalýþma Bakan Yardýmcýsý Valentina Simeonova, belediyelerin sosyal kurumlarýn daha iyi korunmasý ve yönetilmesi için belediyelerin desteðe ihtiyacý olduðunu belirtti. Denetlemelerde, kimsesizler yurtlarýna giriþ çýkýþ prosedürleri ve zorunlu güvenlik sistemi üzerinde yoðunlaþýlacak. Krumovgrad’da hayatýný kaybeden üç çocuðun da ailesinin yaþadýðýný, ancak ailelerin olaydan sonra çocuklarýna bakmayý akýl ettiklerini belirten Simeonova, Bulgaristan’da çocuklarýna kimsesizler yurtlarýnda bakmayý normal olarak gören çok ailenin bulunduðunu ve bu düþüncenin deðiþmesi gerektiðini ifade etti. Ailelerin altý ay içinde çocuklarýný kurumlardan alma talebinde bulunmamalarý durumunda çocuklarýn evlatlýk verilecek çocuklar listesine otomatik olarak kaydedileceðini dile getiren Bakan Yardýmcýsý, çocuklarýn çocukluklarýný kurumlarda geçirmesi geleneðinin yýkýlmasý gerektiðini vurguladý. Haber Merkezi

Türkiye siyasetinde yer alan DTP partisi, PKK ile baðlantýlý olduðu gerekçesi ile Anayasa Mahkemesi tarafýndan kapatýldý. Parti lideri Ahmet Türk ve Aysel Tuðluk'un milletvekilliði düþürülürken, 37 üyeye siyasi yasak getirildi. Türkiye Anayasa Mahkemesi, terör örgütü PKK ile baðlantýlý olduðu gerekçesi ile Demokratik Toplum Partisi'ni (DTP) oybirliðiyle kapattý. Parti lideri Ahmet Türk ve Aysel Tuðluk'un milletvekilliði düþürülürken, 37 üyeye siyasi yasak getirildi. Partinin kapatýlmasý için 11 üyenin 7'sinin oyu gerekiyordu. Fakat üyelerin tamamýnýn kapatma yönünde oy kullanmasý dikkat çekti. Anayasa Baþkaný Haþim Kýlýç, kapatma gerekçesini þöyle açýkladý: "Partinin, eylemleri ve terör örgütü PKK'yla olan baðlantýlarý deðerlendirildiðinde, devletin bölünmez bütünlüðüne aykýrý fiillerin odaðý haline geldiði anlaþýlmýþtýr." Ayrýca, Genel Baþkan Mardin Milletvekili Ahmet Türk ile eski Eþbaþkan Diyarbakýr Milletvekili Aysel Tuðluk'un milletvekillikleri de düþürüldü. Sadece ýlýmlý kanatta yer alan bu iki ismin milletvekilliklerinin düþürülmesi de dikkat çekici bulundu. Türk ve Tuðluk'un yaný sýra toplam 37 kiþiye siyasi yasak getirildi. Partinin tüm malvarlýklarý da Hazine'ye devredildi. Yargýtay Cumhuriyet Baþsavcýlýðý'nýn DTP aleyhine açtýðý dava, yaklaþýk 2 yýldýr sürüyordu.

haber turu

Evlerde beslenen köpekler kayıt altına alınacak Ulusal Veteriner Saðlýk Dairesi, ülke genelinde beslenen köpekleri kayýt altýna almaya baþladý. Resmi verilere göre Sofya’daki toplam 200 bin köpekten 400’ü kaydedildi. Tarým Bakaný Miroslav Naydenov, böylece baþýboþ köpek sayýsýnýn azalacaðýný söyledi. Kayýt altýna alýnma sebebi, satýn alýnan veya hediye edilen köpeklerin sokaða terk edilmesinden kaynaklanýyor. Evde bakmak için bir hayvan satýn almak istendiði zaman zorunlu elektronik çip alýnmasý gerekecek, bu çip köpeðin deri altýna yerleþtirilecek ve çipte sahibi hakkýnda bilgiler yer alacak. Ýþlemin 35 ila 45 levaya mal olmasý bekleniyor.

Ülkede 60 bin yasal göçmen yaþýyor Bulgaristan’da toplam 113 bin mültecinin yaþadýðý, bunlardan yasal olarak yaþayanlarýn sayýsýnýn 60 bin olduðu belirtildi. Uluslar arasý Mülteciler Organizasyonu Bulgaristan Masasý Þefi Ýliyana Derilova, Bulgaristan’ýn AB üyesi olmasýnýn ardýndan AB üyesi olmayan ülkelerden Bulgaristan’a daha fazla akým yaþandýðýný söyledi. Yasal olarak yaþayan mültecilerin özellikle Türkiye, Rusya, Ukrayna, Makedonya ve Çin’den olduklarý belirtiliyor. Giriþimcilik ve Yönetim Geliþtirme Merkezi (CEED) tarafýndan organize edilen ‘Birlikte mültecilerin daha iyi entegrasyonu’ ko-

nulu proje kapsamýnda yapýlan toplantýda, ülkedeki mültecilerin durumunu deðerlendirecek bir yasa deðiþikliði gerektiðini, aksi halde ülkede yasadýþý yaþayan yabancýlarýn kendilerini toplumdan dýþlanmýþ hissedecekleri vurgulandý. Ülkedeki mülteciler dil sorunu, yasal statü kazanma ve iþ bulma sorunlarýnýn çözülmesini istiyor. Her bir farklý millet de farklý taleplerde bulunuyor. Afganistanlýlar ayrýmcýlýk yapýlmamasýný, Ürdünlüler enstitüler ile eðitimlere destek verilmesini, Çinliler ticaretin kolaylaþtýrýlmasýný, Türkler ise yasal statü kazanma süreçlerinin hafifletilmesini istiyor. CEED uz-

manlarýndan Nikolay Yarmov, ülkedeki mülteci sayýsýnýn arttýðýný ve ülkenin AB üyesi olmasýndan dolayý bu sayýnýn artmaya da devam edeceðini belirtti. Bulgaristan’da mültecilerle ilgili bilgi merkezi Sofya ve Burgas’da yer alýyor. Mülteciler bu merkezlerden ülkede üzerlerine düþen görevlerin neler olduðunu ve haklarý konusunda bilgi alabiliyor. Mülteciler en fazla yasal oturma statüsünün nasýl alýnacaðý, ailelerini yasal olarak nasýl yanlarýna getirebileceði ve nasýl iþ sahibi olabilecekleri yönünde sorular yöneltiyor. Avrupa Entegrasyon Fonu tarafýndan Plovdiv ve Kýrcali’ye de merkez açmayý planlýyor.

YARDIM ÇAĞRISI Þumen’in Nikola Kozlevo ilçesine baðlý Výlnari köyünden 14 yaþýndaki Bedriye Emin, bel kemiði rahatsýzlýðý dolayýsýyla acilen ameliyat olmasý gerekmektedir. Sofya’da ameliyat olmasý için 8 bin levaya ihtiyaç vardýr. Ñ. Âúëíàðè Óë. "Õåðñîí" 14 Òåë: 0897503698( Åìèí ) áàùà Òåë: 05328/ 2012- ( Íåäðåò ) êìåò IBAN: BG54 STSA 9300 0017 9315 08 BIC: STSABGSF Âàëóòà: BGN


4 Z A M A N HABERLER FOTOÐRAF: ÝLYAS OKUMUÞ

14 - 20 ARALIK 2009

Uzay seyahatleri 2010’da baþlýyor Þerafettin Demirci, Haskovo Ýl Milli Eðitim Müdürü Ývan Panayotov'a Bulgaristan ve Türkiye bayraklarýnýn sembolize edildiði badem ezmesi ikram etti.

Türkiye ile Bulgaristan, eğitimde yeni açılımlar başlattı ÝLYAS OKUMUÞ HASKOVO

Edirne Ýl Milli Eðitim Müdürülüðü, Bulgaristan'daki sýnýr þehirleri ile, iki ülke arasýndaki eðitimi geliþtirecek atýlýmlar baþlattý. Bu çerçevede, ilk defa Bulgaristan'da bu bölgelerde iþbirliði protokolleri imzalandý. Edirne Ýl Milli Eðitim Müdürlüðü, Bulgaristan'da Burgas, Haskovo ve Yambol þehirlerinde ilk defa eðitim alanýnda iþbirliðini geliþtirmeyi öngören protokol imzaladý. Anlaþmalar çerçevesinde, eðitim programlarý, eðitim sistemleri hakkýnda karþýlýklý tecrübe alýþ veriþi yapýlacak, kardeþ okul iliþkilerinin kurulmasý desteklenecek, Brüksel kriterlerinde vurgulanan iyi komþuluk iliþkilerini geliþtirmek için çalýþmalar yapýlacak. Edirne Milli Eðitim Müdürü Þerafettin Demirci, bu projenin iki ülke arasýndaki eðitim, kültürel, sportif gibi çeþitli alanlarda iþbirliði yapmayý ve sýnýr ötesi iþbirliði kapsamýnda daha yakýndan kaynaþmayý hedeflediðini söyledi.

Uzay turizmini baþlatacak uzay aracý SpaceShipTwo tanýtýldý. 2 pilot ve 6 yolcu taþýma kapasitesine sahip araç ile yapýlacak uzay seyahatinin yolcuya maliyeti 200 bin dolar. Þirket yetkilileri, 2010’da uçuþlarýn baþlayacaðýný ve ticari uçuþlara 2011’de geçilebileceðini söylüyor. BÝRÝNCÝ SAYFADAN DEVAM

Þirket yetkilileri 2010’da uçuþlarýn baþlayacaðýný ve ticari uçuþlara 2011’de geçilebileceðini söylediler. Þirket yetkilileri “Ýlk baþlarda uzay uçuþlarý seyrek ve pahalý olacak. Havacýlýk konusunda da bu böyleydi. Ancak zamanla mesela 100 yýl sonra dünyanýn bir tarafýndan bir tarafýna uzay mekiðiyle gitmek bile rutin hale gelebilir” diye konuþtu. Dünya`ya yukardan bakmak isteyen birçok zengin ilk sivil uzay seyahatleri için koltuðunu ayýrtmakta yüzbinlerce dolar harcamaktan çekinmedi. Ýlk ticari uzay gemisi California`nýn Mojave çölünde görücüye çýkarken, 30`lu veya 40`lý yaþlarda servet edinmiþ, uzaya seyahat rüyalarý olmasa da, Dünya`ya yukardan bakmak isteyen

birçok zengin ilk sivil uzay seyahatleri için talepte bulunuyor. Uzay turistleri, çok egzersiz yaptýklarýný ve 2,5 saat sürecek uzay yolculuðunda güvenliklerini tam anlamýyla saðlayacaðý için Richard Branson`a güvenlerinin tam olduðunu belirtiyor. Seyahatler için þimdiden aralarýnda aktris Victoria Principal, fizikçi ve kara delikler uzmaný Stephen Hawking, `XMen` filmlerinin yapýmcýsý Bryan Singer ve Hollanda Prensesi Beatrice`in bulunduðu 200`den fazla potansiyel uzay turisti kaparo yatýrdý. UZAY ARACI 110 KM. ÝRTÝFAYA ÇIKACAK

SpaceShipTwo uzay aracýnýn inþasýyla uzay turizmi artýk isteyen ve imkaný olan herkes için mümkün oluyor. Branson “Biz bu programýn ticari uzay yolculuðunda yeni bir çý-

ðýr açmasýný istiyoruz. Birkaç yýl içinde uzaya birkaç bin kiþi göndermeyi ümit ediyoruz. Virgin Galactic’den yapýlan açýkamaya göre her saðlam insanýn yolculuða dayanabileceðini söylüyor. Yaþ sýnýrlamasý koymayan þirket, þuanda 17 ila 88 yaþýndaki insanlarýn test edildiðini bildirdi. SpaceShipTwo bir hafif uçak büyüklüðünde olup, WhiteKnight 2 mekiði tarafýndan deniz seviyesinden 15 km. yüksekliðe çýkartýlacak. Uzay aracý söz konusu seviyeye ulaþtýðý zaman roket motoru ateþlenerek kendisini atmosfer tabakasý ve uzayýn vaküm sýnýrýna ses hýzýnýn 3 katý bir hýzla ulaþtýracak. Böylece 110 km. irtifaya çýkacak olan uçaktaki yolcular, uçaðýn serbest düþüþü sýrasýnda ise 5 dakika yer çekimsizlik durumuna maruz kalacak. Zaman

автобусна линия СИЛИСТРА - ИСТАНБУЛ всеки ден СИЛИСТРА - ДУЛОВО - ИСПЕРИХ - РАЗГРАД - ШУМЕН ПАРТИЗАНИ - АЙТОС - ТЕРВЕЛ - ДОБРИЧ - ВАРНА - БУРГАС МАЛКО ТЪРНОВО - КЪРКЛАРЕЛИ - БАБАЕСКИ - ЛЮЛЕБУРГАЗ - ЧОРЛУ - СИЛИВРИ - АВДЖЪЛАР - ИСТАНБУЛ Бургас Силистра Варна (Полигр.) Добрич Шумен Дулово Исперих Разград Тервел

тел. (056) 844 708 тел. (086) 824 151 тел. (052) 730 834 тел. (058) 602 164 тел. (054) 864 417 тел. (086) 422 765 тел. (084) 314 735 тел. (084) 660 883 GSM 0894 388 832

GSM 0899 910 405 GSM 0894 388 829 АГ (052) 624 909 GSM 0894 388 826 GSM 0896 665 149 GSM 0894 388 825 GSM 0894 388 828 GSM 0896 665 147

www.enturtrans.com, www.istanbulseyahat.com.tr

DESIGN OUTDOOR INDOOR ADVERTISING www.imeldesign.net


EKONOMÝ Z A M A N 5 14 - 20 ARALIK 2009

2009 yýlý 500 milyon levalýk açýkla tamamlanacak Yýl sonunda meydana gelecek bütçe açýðýnýn az olacaðýndan dolayý devlet halka ve firmalara 900 milyon levalýk ödeme yapacak. Bulgaristan 2009 yýlýný 500 milyon leva gibi küçük bir bütçe açýðý ile yýlý tamamlayacak. Böylece Bulgaristan’da Gayri Safi Milli Hasýla’nýn yüzde 0,75’ine denk gelen 500 milyon levalýk AB’de en düþük açýk olmuþ olacak. Açýðýn küçük olmasýndan dolayý emeklilere, yoksullara ve iþ dünyasýna ödemeler yapýlacak. Devlet, yýl sonuna kadar firmalara ve kurumlara

olan 900 milyon levalýk borç ödeyecek. Devlet, ekim ve kasým aylarýnda gelirlerde artýþ yaþandý. Buna göre, kasým ayý bütçe açýðý 48 milyon leva olarak belirlendi. Maliye Bakaný Simeon Dyankov, kriz döneminde bu kadar açýðýn çok iyi bir rakam olduðunu, bu rakama yakýn rakamýn da aralýk ayý bütçe açýðý için beklendiðini söyledi. Bulgaristan’ýn niyetinin ilk olarak Euro bölgesine giriþ için bekleyen ülkeler arasýna girmek, daha sonra da Euro bölgesine girmek olarak belirleyen Bakan Dyankov, 2009 yýlýnda öngörülen yüzde 6,3’lük küçülme yerine yüzde 4,9’luk küçülmenin tahmin edildiðini

belirtti. Ýstikrarlý mali politikanýn istikrarlý sabit kur sistemi anlamýna da geldiðini belirten Smion Dyankov, bunun da emeklilerin bayramlarda ek ödemeler alabilecekleri anlamýna geldiðini aktardý. Bayram öncesi iþ dünyasýna ve yoksullara ek ödemeler yapýlacak. Buna göre tarým çalýþanlarýna 88 milyon leva, altyapý anlaþmalarýnýn ödenmesi için 120 milyon leva, firmalarýn KDV borçlarýnýn ödenmesi için 50 milyon leva verilecek. Geri kalan kýsým ise yoksul, fakir ve emeklilere verilecek. Bakan Dyankov, emeklilere bayram ikramiyesi verilip verilmemesinin daha sonra kararlaþtýrýlacaðýný aktardý. Ekonomi Servisi

14 ARALIK 2009

DÖVİZ KURLARI DÖVÝZ CÝNSÝ

MÝKTAR

KUR (LEVA)

ABD Dolarý Euro Ýsviçre Frangý Türk Lirasý Ýngiliz Sterlini Japon Yeni Romanya leyi

1 USD 1 EUR 1 CHF 1 TL 1 GBP 10 JPY 1 RON

1.3254 1.9558 1.2931 0.8867 2.1608 0.1492 0.4595

FUAR TAKViMi Noel Bazar Tarih: 01.12.2009 - 31.12.2009 Yer: Plovdiv Fuar merkezi Konu: Giyim, ayakkabý, kozmetik, hediyelik eþyalar fuarý Organizatör: Uluslar arasý Plovdiv Fuarý

Sosyal yardýmlar süresiz verilecek 2011 yýlýndan itibaren uzun süreli iþsiz kalanlara verilecek yardýmlar süresiz olacak ve her yýl kullanýlabilecek. Süresiz iþsizlik yardýmýndan yararlanmak isteyenlere sýnýrlama getirmek için Çalýþma Bakanlýðý ek þartlar belirleyecek. Þu anda uzun süre iþsiz kalanlara en fazla bir yýl yardým veriliyor. Yardýmlar, çalýþma bürosuna en az 9 ay önce kayýtlý olan ve belirli eðitimlerden geçen kiþilere veriliyor. 12 ay yardýmla-

rýn verilmesinin ardýndan bir sonraki 12 aylýk süre sonunda iþsizler yeniden yardým için baþvurma hakkýný elde ediyor. Bir çok iþsizin yardým almaya baþlamasý sonucu yardým verilen süreler kýsaltýldý. AB ise yoksullarýn haklarýnýn sýnýrlandýrýldýðý gerekçesi ile Romenlerin þikayeti üzerine yasal deðiþiklikler yapýlmasýný önerdi. Sýnýrlamanýn kaldýrýlmasýnýn ardýndan devlet yardým verilmesi konusunda

farklý bir metot uygulayacak. Bir ayda 10 veya 15 gün toplum yararýna bir iþ yapmayý reddeden iþsizlerin aylýk yardým almaya hakký olmayacak. Þu anda bu þart 5 gün ile sýnýrlandýrýlýyordu. Statüsünde meydana gelen deðiþimi bildirmeyen iþsizler ise bir yýl boyunca yardým almaktan mahrum edilecek. Sýnýrsýz yardým hakkýnýn kötü amaçlar için kullanýlmamasý için Çalýþma Bakanlýðý daha deðiþik yöntemler üzerinde çalýþýyor.

Noel ve Yeni Yýl pazarý Tarih: 05.12.2009 - 31.12.2009 Yer: Varna Spor ve Kültür Sarayý Konu: Noel ve yeni yýl için hediyelik ürünler fuarý Organizatör: Spor ve Kültür Sarayý

Bulgaristan Ýnþaat Haftasý

Avrupa'da 4 ülke iflas edebilir!

2009'un son günlerinde dünya piyasalarýndaki endiþeler arttý. Ýlk baþta Dubai'nin emlak þirketi 26 milyar dolarlýk borcuna erteleme istemesi, piyasalarda kýsa süreli bir tedirginlik yaþattý. 300 milyar Euro civarýndaki kamu borçlarý yüzünden nefes alamayacak hale gelen Yunanistan, ek borçlanma sýnýrýný gayrý safi yurtiçi hâsýlanýn yüzde 9'una çekememesi üzerine kredi notu reyting ajanslarý tarafýndan düþürüldü ve bu AB üyesi kredi riski yüksek ülkeler sýnýfýna dâhil oldu. Standard & Poor's (S&P), son olarak Ýspanya'nýn not görünümünü duraðandan negatife çekmesi tedirginliði arttýrdý. 2009'da bankacýlýk sektöründe yaþanan sýkýntýlar nedeniyle Avrupa'nýn canýný sýkan Doðu Avrupa yeniden tedirginliði arttýrýyor. Þu an Avrupa'da iflas riski artan ülkelerin baþýnda Yunanistan, Portekiz, Ýrlanda ve Macaristan var.

Bulgaristan 3 yýl sonra Euro bölgesine girmeli Avrupa Ulusal Parti temsilcileri ile bir araya gelen Baþbakan Boyko Borisov, parti yetkililerinden iki istekte bulundu. Birincisi dondurulan Avrupa fonlarýnýn yeniden salýnmasý ve 3 yýl sonra Bulgaristan’ýn Euro bölgesine alýnmasý. Avrupa Birliði yardýmlarýnýn dondurulmasýnýn ülke toplumunu çok olumsuz etkilediðini dile getiren Borisov,

‘Halkýn þu anda çok büyük beklentisi var. Þu anda yolsuzluklar ve organize suçlarla mücadeleye büyük önem veriyoruz. Bu gayretlerimize destek verilmesini ümit ediyoruz.’ þeklinde konuþtu. Bulgaristan’ýn mümkünse 2 veya 3 yýl içinde Euro bölgesine alýnmasý çaðrýsýnda bulunan Borisov, ülkenin mali rezervlerinde 8 milyar Euro bulunduðunu, bu pa-

ralarýn ülkenin modernizasyonu ve altyapý projeleri için kullanýlabileceðini belirtti. Baþbakan Borisov, bu iki konuda Bulgaristan’a destek verilmesi halinde Bulgaristan’ýn orta seviyeli bir Avrupa ülkesi olacaðý yönünde garanti verdi. Destek saðlanmasý durumunda Bulgaristan’ýn Balkanlarýn istikrarý için örnek bir ülke konumuna geleceðini kaydetti.

Tarih: 09.03.2010 - 13.03.2010 Yer: Sofya Ýnter Expo Fuar Merkezi Konu: Ýnþaat yatýrým ve proje fuarý Organizatör: Bulgarreklama

Tehnomebel Tarih: 23.03.2010 - 27.03.2010 Yer: Sofya Ýnter Expo Fuar Merkezi Konu: Mobilya ve dekorasyon ürünleri ve mobilya teknolojileri fuarý Organizatör: Bulgarreklama

Expo Enerji / Bulkontrol Tarih: 13.04.2010 - 16.04.2010 Yer: Sofya Ýnter Expo Fuar Merkezi Konu: Enerji ölçüm cihazlarý ve enerji ile ilgili ürünler fuarý Organizatör: Bulgarreklama

EE ve VEÝ enerji kongresi Tarih: 14.04.2010 - 16.04.2010 Yer: Sofya Ýnter Expo Fuar Merkezi Konu: Altýncý yenilenebilir enerji ve yenilenebilir enerji kaynaklarý uluslar arasý kongresi Organizatör: Via Expo


YORUM

14 - 20 ARALIK 2009

ZAMAN 06

Bir hafta sonra… Herkes günlük rutin iþlerinle meþgul idi. Hayat akýp gidiyordu. O’ndan baþka hiç kimse bilemezdi ki, bir hafta sonra olacaklarý. Günlerden cumartesiydi. Kurban Bayramý’nýn ikinci günü. Havanýn güneþli ve güzel oluþu yazý andýrýyordu bizlere. Sanki yazdan kalma idi o gün. Belki bayramýn o güne tevafuk etmesinden kaynaklanýyordu. Ya da insanlarýn kalplerindeki sevginin dýþa yansýmasýndandý. Kim bilir? Bayramýn ilk ÝDRÝS günü kurbanlar ALÝ kesildi. Kavuri.ali@zaman.bg malar ve etler daðýtýldý muhtaçlara. Fakir fukara sevindirildi. Yoksullarýn, kimsesiz çocuklarýn dualarý ve gönülleri alýndý. Akþama doðru herkes yorgun düþmüþtü. Tüm arkadaþlarýn bu yolda seferber olmasýna raðmen, bizler hala iþlerimizi bitirememiþtik. Bir gün, onca muhtaç sahibine ulaþmak için yeterli olur mu? Bayramýn ikinci günü ilk iþimiz diðer ihtiyaç sahiplerini de sevindirmek olacaktý. Sabah erken saatte yola koyulduk bir arkadaþla. Zaman dardý. Fakat bizleri bekleyen gözler çoktu. Bir iki yere telefon edip, haber vermiþtik “Geliyoruz” diye. Çok sevinmiþlerdi. “Bu etleri bir yere deðil de, iki yere versek olur mu?” sormuþtu oranýn idarecisi. Belli ki, o da bir anne gibi þefkatliydi. Çünkü o anne þefkati ve sevgisiyle büyümüþtü. Yolculuk sýrasýnda içimden bir ses “Bir yer biliyorum orada” dedi. Ebeveynin ilgi ve sevgisine muhtaç. Anne babalarý vardý bir kaðýt parçasýnda yazýlý. Ama gerçek hayatta yoktu kimseleri. Olsaydý kalýrlar mýydý onlar kimsesiz çocuklar yurdunda. Bir müddet sonra yine o ses “Bir yer biliyorum orada” diye seslendi. Boyunlarý bükükler kalýyordu orada. Annenin “Evladým” deyiþine muhtaçtý onlar. Sadece o mu? Bir tebessüme ve deniz gibi

dalgalanan saçlarýný okþayacak ele hasrettiler. Bizim orada onlar gibilerine sahip çýkmak ve gözetmek “Çok sevaptýr” diye geçirdim içimden. Yine o ses “Bir yer biliyorum orada” dedi. Düþüp de aðladýðýnda göz yaþlarýný silecek, hastalýðýnda baþucunda dua edecek ve korktuðunda onu baðrýna basacak annelere sahip olmadýklarýný biliyorduk. Kýsa bir zamanda gideceðimiz yere ulaþmýþtýk. Vardýðýmýzda çocuklar yurdun bahçesinde sevdikleri oyunlarý oynuyorlardý. Hiç bir þeyden haberleri yoktu. Çaðýrdýðýmýzda seve seve yanýmýza gel-

diler. Hatýra fotoðraflarý çektirdiler. O gün sadece karelere yansýyan gülücükler kalmýþtý hafýzalarýmýzda. Baþkalarýný mutlu etmek ve görmek insaný bir baþka mutlu ediyordu. Hep onlarý öyle sevinçli ve mutlu görmek dilekleriyle ayrýlmýþlardý oradan. Bir sonraki haftaya kadar. Günlerden yine cumartesiydi. Akþam saat on bucuk gibi telefonum çaldý. Birden bire trajik bir haberle karþý karþýya kaldým. Ýlk baþta duyduklarýma inanamadým. Bir hafta önce ayný gün oradaydýk. Biraz araþtýrýnca öðrendim ki, haberler doðruymuþ. Bir patlama ve

üç güzelim çocuk hayata gözlerini kapatmýþtý. Ýnsanýn elinde deðil, insan ister istemez üzülüyor. Ben de çok hüzünlendim. Hemen durumu öðrenmek için telefonla aradým. Telefonun diðer ucundaki ses “Durum çok trajik” dedi ve kapattý. Mesele anlaþýlmýþtý ve karþýdaki kiþinin konuþacak hali yoktu. Evet, çok uzun zaman dilimi deðildi. Sadece bir hafta sonra olan olmuþtu. Aklýma çekilen fotoðraflar geldi. Onlara baktým ve o güzel günü hatýrladým. Sonra içimden ölenlere Allah’tan rahmet ve geride kalanlara sabr–ý cemil diledim.

Türkiye'yi iki haftada Reþadiye'ye hazýrladýlar DTP'yi kapattýrdýlar Terör örgütü PKK'nýn Reþadiye'deki 7 as- nin baþlama gerekçesi de aynýydý. Ne de kerin þehit edilmesiyle sonuçlanan terör olsa bu yaranýn kapanmadan kangren olsaldýrýdan üç gün sonra saldýrýyý üstlendiði masýný isteyenlerin ellerinde kullanacakyönünde yaptýðý açýklama, bazý kurum ve larý malzeme her geçen gün bitiyordu. Bu kuruluþlarýn rahat bir nefes almasýna, kö- kadar eylem için de sarýlabilecek tek bir þeye sýkýþmýþlýk psikolojilerinden kurtul- gerekçe bulabildiler. O da çok komik! Çünkü, 'örgüt liderinin kaldýmalarýna sebep oldu. Eðer ðý yer 12 santimetrekare daPKK eylemi üstlenmeseydi raltýlýyor' diye dünyanýn hiç'bu ülkede iþlerin göründüðünden çok daha girift oldubir örgütü eylem yapmaz. ðunu, çözümü istemeyen çok Üstelik PKK'nýn bir nugüçlü kesimlerin bulunduðumaralý ismi Murat Karayýnu' tartýþmaya baþlayacaktýk. lan'ýn Türkiye Gazetesi'ne mehmet Terör örgütü, yine zor zaverdiði röportajýn hafýzalarýmanda dostlarýnýn imdadýna mýzdaki yeri taptazeydi dakamýþ yetiþti. Ne de olsa 'PKK üstleha... Karayýlan 24 Kasým tam.kamis@zaman.bg nince her þey kolay açýklanýr, rihli Türkiye gazetesinde þöykolay anlaþýlýr ve hiç þaibe karýþmaz' diye le diyordu: "Türkiye þunu bilmelidir ki, düþünüyorlar. Eylemin gerekçesi ise haki- Kürt halký vardýr, Türklerle birlikte yaþakaten çok komik. Bizzat Adalet Bakaný ta- mak istiyor. Çözüme açýk olduðumuzu rafýndan yalanlanmýþ olmasýna raðmen, söylüyoruz. Bu da diyalogdan geçer.'' 'Öcalan'ýn cezaevinde daha küçük bir o- Dikkat edin; Karayýlan'ýn bu sözleri söydaya alýnmýþ olmasý gerekçe gösterilerek lemesinin üzerinden sadece iki hafta geçti. eylemin yapýlmasý', kargalara bile inandýAma asýl, PKK'nýn bir dönem istihbarýcý gelmiyor. Hatýrlayýn; sokak eylemleri- rat sorumluluðunu yapmýþ olan Halil A-

taç'ýn söyledikleri çok çarpýcý. Yine 22 Kasým tarihli Türkiye gazetesinde Osman Saðýrlý'ya konuþan Halil Ataç, Aktütün'e baskýn planýný Ergenekon'un yaptýðýný ve Ergenekon'dan bazý isimlerin örgütteki kiþilerle görüþtüðünü belirtiyor. Ataç daha sonra þunlarý söylüyor: "PKK'ya çeþitli baðlantýlar ve planlar sundular. Ardýndan Aktütün Karakolu baskýný oldu. PKK var olduðu sürece Ergenekon da var olmaya devam edecek. Örgütün yapacaðý her türlü eylem onlarýn elini güçlendiriyor. Eroin sevk ediyor, iþini yürütüyor. PKK biterse onlar da biter.'' O halde burada baþka bir þey var... Türkiye'de iki haftada her þey toz duman oldu. Daha iki hafta önce bu ülkede kanýn durmasý için her kesimden insanlar büyük umut taþýyordu. Þimdi büyük bir belirsizlik yaþanýyor. Týpký 1993 yýlýnda olduðu gibi. Hedefe ulaþmak üzereyken bir karanlýk el, ayný yolla ayný oyunu oynayýp Türkiye'yi ayný kaotik ortama atýyor. Hatýrlayýn; önce durup dururken bir Ýzmir mitingi düzenlendi. Ýzmir gibi bir

yerde seçim yok, baþka bir þey yokken ne için Apo posterleriyle böyle bir miting düzenlenir kimse anlam veremedi. Gerginliðin fitili Ýzmir'de yakýldý. Sonra Mersin, Adana... Sonra Apo'nun yerinin darlýðýyla ilgili iddialar geldi. Ardýndan Diyarbakýr'daki gösteriler ve gösterilerde öldürülen bir gencin haberi... Ve final Reþadiye'deki yedi ana kuzusu Mehmetçiðin canýyla yapýldý. Yani iki haftada Türkiye Reþadiye'ye hazýrlandý. Ýstediðiniz kadar 'bu eylemi PKK yaptý' deyin. Maþeri vicdanda buna kimseyi inandýramayacaksýnýz. PKK istediði kadar bu eylemi üstlenip ülkenin þer þebekesini rahatlatmýþ olsun. Biliniz ki kimse bu yalana inanmýyor. Ýki haftalýk bir süreç sonucunda DTP'nin kapatýlmasý saðlandý. Yine yoksulluk, yoksunluk, mazlum edebiyatýna zemin oluþturuldu. Ahmet Türk ve Aysel Tuðluk gibi aklýselim davranýþlarý olan isimler milletvekilliðinden bile atýldý. Ortalýk 'daðlara çýkalým daðlara' þarkýlarý söyleyen Emine Ayna'ya kaldý. Ama bu sefer iþler sizin zannettiðiniz kadar kolay deðil.


AÝLE & SAÐLIK Z A M A N 7 14 - 20 ARALIK 2009

Çocuklara saygý nasýl öðretilmeli? Rehber Öðretmen

Çocuðunuz hal ve hareketine, sözlerine dikkat etmiyor, nerede nasýl davranýlacaðýný bilmiyor ve saygýdan bihaber mi? Çocuklarýn karakterlerinin oluþmasýnda TV etkili. Ama evde anne–babanýn ve aile bireylerinin konuþmasý, davranýþý saygýnýn oluþmasýnda önemli rol oynuyor. Çocuklar saygýyý önce sizde görmeli. Ailelerin çocuklarý hakkýnda en çok þikâyette bulunduklarý konu onlardaki saygýsýz davranýþlardýr. Çocuklar kendi aralarýnda büyüklerin yanýnda oturup kalkmasýna, konuþmalarýna hiç dikkat etmiyor. Büyüklerin yanýnda bacak bacak üstüne atýyor, her þeyi ulu orta söylüyor, birbirlerini en acýmasýz þekilde eleþtiriyorlar. Çocuklarýn bu duruma gelmesinde þüphesiz televizyon ve çevre oldukça etkilidir. Dizilerde edep, terbiye, görgü ve kültüre ters düþen davranýþlar, çocuklarýn kiþileri model almasý, saygýsýz davranýþlarý daha çok tetikliyor. Saygý ve edep konusunda anne–babanýn uyarýrken yanlýþ üslup kullanmalarý da çocuklarda iticiliðe neden oluyor. Anne–babanýn, tartýþmalarýnda birbirlerine karþý kullandýklarý incitici ve aþaðýlayýcý kelimeler çocuklarýn olumsuz etkilenmelerine yol açýyor. Ebeveyn o an fark etmese de çocuk bundan oldukça etkileniyor. Akranlarý arasýnda öyle davranmaya baþlýyor. Genellikle baþkalarýna karþý saygýlý davranýþ göstermeyen çocuklarýn kendilerine özsaygýlarý oldukça düþüktür. Aile içinde fertlerin birbirlerine karþý saygý davranýþlarý, nezaketli konuþmalarý ne kadar çok olursa çocuðun saygýlý olmasý da o kadar beklenir. Baþkalarýnýn haklarýný koruyup büyüklere hürmet hissiyle

dolu, çevresine maddi ve manevi olarak zarar vermeyen çocuk saygýlý çocuk olarak nitelendirilir. Çocuðunuzun saygýlý olmasýný istiyorsanýz ciddiyet gerektiren konularda ciddi davranmalýsýnýz. Laubaliliðe kaçýlmadan konuþmanýn baþýnda ve sonunda bu ciddiyet korunmalýdýr. Çocuða anlatýlacak meselede ebeveyn ne kadar ciddi olursa, çocuk o denli meselenin önemli olduðunu kavrar. Ciddiyeten sertlik deðil, kararlý ve söylediðinden emin olmak anlaþýlmalýdýr.

ÇOCUÐUNUZU GÖZLEMLEYÝN Her söylediðinize sizi rencide edecek þekilde cevap veriyorsa, sürekli herkesi

tersliyor, ses tonunu yükseltiyorsa, öðretmenlerine karþý üslubuna dikkat etmeden konuþuyor, evde öðretmeniyle ilgili eleþtiri yapýyorsa, argo kelimeleri rahatlýkla çekinmeden söylüyorsa, arkadaþlarýna karþý her zaman sert davranýyorsa, mutlaka saygý durumu gözden geçirilmelidir. Teþekkür etmeyi ve özür dilemeyi öðretin. Küçük yaþtan itibaren sadece diðer insanlara deðil, çocuðun çevresindeki bütün varlýklara saygý duymasýný öðretin. Özgüven ve saygý ayrýmý iyi yapýlmalý. Çocuðun kendine güveni geliþsin diye her þeyi rahatça söylemesine müsaade etmeyin. Anne–baba olarak hatalara karþý sýnýrla-

rý belirlenmiþ olarak hoþgörülü davranýn. Çocuk kurallarý öðrenirken gerçekten doðru olduðuna inandýðý için ona uymalý, anne–baba dediði için deðil. Çocuðun yüzüne karþý kötü söz söylemeyin ve eleþtiri yapmayýn. Yaptýðý güzel davranýþ ve yerine getirdiði görevler için mutlaka teþekkür edin. Alaya almayýn. Özür dileme ve teþekkür etme alýþkanlýðý kazandýrmak için yeri geldikçe özür dileyin, teþekkür edin. Anne–baba çocuðun yanýnda birbirlerini rencide edici aþaðýlayýcý davranmamalý. Anne–babayý deðerli ve yeterli görmeyen çocuk onlardan bir þey öðrenmez. FOTOÐRAF: RIDVAN YAVUZ

Filiz Türkdoðan

Çocuklar evde ve çevrede nezaketi ve saygýyý gördükçe bu davranýþýn önemini anlar. Çocuklarýnýzýn okuduðu kitaplarý ve izlediði programlarý kontrol edin.

Kaygýnýn azý yarar, çoðu zarar Farika Teymur Artýr

Uzman Psikolog

Kaygý da öfke, mutluluk, sevinç, korku gibi hayata uyumumuzu saðlayan duygularýmýzdandýr. Ölçülü olduðu takdirde, gizli güç kaynaklarýmýzý ortaya çýkarýr. Bunun için kiþinin hedefi ile mevcut imkânlarý, bilgi beceri ve yeteneklerinin birbiriyle uyumlu olmasý gerekir. Kaygý ile birlikte, “baþaracak potansiyelim var, elimden geleni yapmalýyým” olumlu düþüncesi ile duyulan tatlý bir heyecanla vücutta adrenalin ve serotonin (mutluluk hormonu) gibi hormonlar salgýlanarak motivasyon artar. Bununla beraber kaygý, aþýrý olduðunda dikkat daðýlmasýna yol açýp baþarýyý düþürür. Bütün sýnavlar ayný deðildir ve bazýlarý kiþiyi zorlar. Kiþi sürekli önceki sýnavlardan yüksek kaygý duyduðu zamanlarý hatýrlayýp “Ya sýnav kaygýsýndan cevaplarý unutursam veya karýþtýrýrsam, ya kontrolümü kaybeder sýnavdan çýkmak zorunda kalýrsam” þeklinde düþünürse or-

taya çýkan aþýrý kaygý, istem dýþý çalýþan sinir sistemini olumsuz þekilde etkiler. Kan basýncý, kalp atýþý, solunum sayýsýnda artma, kan þekeri yükselmesi, mide baðýrsak hareketlerinde artýþ, aðýz kuruluðu, göz bebeklerinde geniþleme, titreme, diþlerin ve yumruklarýn sýkýlmasý, terleme, baþ aðrýsý, baþ dönmesi, bulantý, güçsüzlük gibi belirtiler ortaya çýkar. Ruhsal yapýya yansýmasý ise þaþkýnlýk, korku, panik, takýntýlý düþünceler vb.dir. Uzun sürdüðü takdirde profesyonel destek gerekir. Hiçbir öðrenci, yýllardýr hazýrlandýðý sýnavda sadece duygu ve düþüncelerini kontrol altýna alamadýðý için baþarýsýz olmak istemez.

Kaygılarımızı nasıl kontrol altına alabiliriz? Gevşemeyi öğrenin: Doðru nefesle birlikte gevþemeyi öðrenmek kaygýyý kontrol altýna almanýzý kolaylaþtýrýr. Birçok kiþi kaygýlý olduðunda neredeyse nefes almayý unutur, kaslarý bilhassa boyun, omuz, göðüs ve bel kaslarý gerginleþir. Doðru þekilde alýnan nefes, gerginliklerinizi azaltýr. Sağlığınıza önem verin: Uykunuzun düzenli, beslenmenizin çeþitli ve dengeli olmasý-

na dikkat edin. Çay, kahve, kola gibi kafein içeren içecekleri, þeker içeren yiyecekleri ölçülü tüketin. Daha çok taze veya kuru meyveyi tercih edin. Günde en az 8 bardak su için. Yaþýnýza uygun spor yapýn. Zira spor, biriken toksinleri de atmaya yardýmcý olur ve zihinsel gücü artýrýr. Olumsuz düşünceleri engelleyin: Mükemmeliyetçi kiþiler hata yaptýklarýnda bunu genelleyerek hep hata yapacaklarý kaygýsý duyarlar. Sürekli kaygý ise stres hormonlarýnýn salgýlanmasýna yol açar. Bu da çalýþma isteðini ve performansý azaltýr. Olumlu düşünceler üretin: Yapabildiklerinizi görün ve baþarýlý olduðunuz sýnavlarý hatýrlayýn. Olumlu düþünmek kaygýyý düþürdüðünden motivasyon ve baþarýyý yükseltir. Olumlu düþünme gayret ve çalýþma ile iliþkili ve gerçekçi olmalýdýr. Doğal güzelliklere vakit ayırın: Sadece ders çalýþmak aþýrý yorgunluða yol açýp stresi artýrýr. Hafýza bantlarýnýzý güzelliklerle dolduracak þekilde doðal ortamlarda bulunun. Güzel manzaralarýn, güzel kokularýn, su sesi, kuþ sesi gibi güzel seslerin; kiþinin gevþeyip dinlenmesine, olumlu düþünceler üretmesine ve stresin gereken seviyede

tutulmasýna yardýmcý olan etkileri vardýr. Şimdiyi düşünün: Her þeyden önce zihninizi canlý tutmaya önem verin. Zihinsel rahatlýk ve bedensel huzur baþarýnýzý artýrýr. Geçmiþte yapamadýklarýnýzý ve gelecekte olabilecekleri (kazanmazsanýz anne–babanýzýn üzülmesi vb.) düþünmek yerine içinde bulunduðunuz süreçlere ve neler yapabileceðinize odaklanýn. Kendinizi değerlendirin: Bir an yarýn sýnav varmýþ gibi düþünün. Önünüzde birkaç ay olsa da her geçen gün sizi sýnava biraz daha yaklaþtýrdýðýndan her güne önem verin ve yapabileceklerinizi ertelemeyin. Bildiðiniz konularýn hepsini birden hatýrlayamazsýnýz. Ne kadar yeterli öðrendiðinizi ancak farklý sorularý çözerken anlarsýnýz. Hýzlý bir tarama, az çalýþtýðýnýz konularý da hatýrlamanýzý kolaylaþtýrýr. Sınavda güzel sürprizler olabilir: Ýyi kavrayamadýðýnýz konularda da size kolay gelen sorular çýkacaktýr. Sýnav esnasýnda bu sorularý gözden kaçýrmayýp sevinçle cevaplandýrmaya hazýr olun. Kaygýsýný kontrol edebilen ve sadece yapabildiklerine odaklanan kiþiler sýnav günü maksimum seviyede performans göstermektedir.


8 Z A M A N AHLAK 14 - 20 ARALIK 2009

Namazý hakkýyla kýlmak için Süleyman Sargýn

Namazýn özü, Cenâb–ý Hakk’ý tesbîh, ta’zîm ve O’na þükürdür. Tesbîh (Sübhânallah), tekbîr (Allahu Ekber) ve hamd (Elhamdülillah), namazýn çekirdekleri hükmündedir. Ondandýr ki, namazdaki bütün hareketlerde ve zikirlerde “Sübhânallah”, “Elhamdülillah” ve “Allahu Ekber” sözlerinin manalarý gizlidir. Bediüzzaman Hazretlerinin de ifade ettiði gibi, iftitah tekbîrinden selam vereceðimiz ana kadar biz, hemen her an söz, hal ve tavýrlarýmýzla ya “Sübhânallah” deyip Cenâb–ý Hakk’ý takdîs eder, ya “Elhamdülillah” sözüyle hamd ü senâ hislerimizi seslendirir ya da “Allahu Ekber” diyerek O’na ta’zimde bulunuruz. Namaza baþlarken söylenen tekbîre, ibadete onunla baþlandýðý için genel olarak “iftitah tekbîri” denir. Namaz içinde bazý þeylerin yapýlmasý bu tekbîrle haram kýlýndýðý için ona “tahrim tekbîri” ya da “ihram tekbîri” de denmiþtir. Aslýnda bu tekbîr, Allah’tan gayrý her þeyi kendine haram kýlarak harem dairesine adým atma, bütün dünyevîlikleri kapýnýn dýþýnda býrakma ve bütün benliðimizle yalnýzca Sultan–ý Kâinat’a yönelme adýna bir söz vermektir. Bu tekbîr o andan itibaren, namazýn bütün dakikalarýna, saniyelerine ve saliselerine tesbîh, tahmîd ve tekbîr ruhunu iþleme, bir manada bütün bütün namaz kesilme ve adeta namazlaþma ahdi demektir. Fethullah Gülen Hocaefendi konunun ehemmiyetini anlatýrken þunlarý söyler: “Melekler, bu tekbîrin manasýný idrak edip gereðini yerine getirerek namazýný kýlan bir kulun âlem–i misâle yansýyan resmini çizseler, ihtimal ortaya namaz tablosu çýkar; o insan ancak mücessem bir namaz kesilmiþ olarak resmedilebilir.” Namazý hakkýyla ikâme etmek istiyorsak, tekbîrle beraber Allah’tan gayrý her þeyden sýyrýlmalý ve gönlümüzü sadece O’na açmalýyýz. Dudaklarýmýzdan dökülen her kelimeye þuurumuzun ve idrakimizin mührünü basmalýyýz. Mesela, “Elhamdülillah” derken, bu sözün ne mana ifade ettiðini iyi bilmeli, onu derinlemesine düþünerek namazýmýzý kýlmalýyýz. “Kimden kime olursa olsun bütün hamd ü senâlar, bütün minnet ve þükürler Allah’a (Tebâreke ve Teâlâ) aittir; bu hakikati ilan etmek kýyamete kadar benim vazifem, Yüce Yaratýcý’nýn da hakkýdýr.” diye gürlemeliyiz. Böylece o kýsacýk “Elhamdülillah” kelimesi, Cenâb–ý Allah’a yükselirken üzerine yüklediðimiz o derin

manalarla beraber yükselir. O’nun Rahmân ve Rahîm olduðunu ilan ederken, yine ayný derin duygularla dolmalýyýz. “Mâlik–i yevmi’d–din” hakikatini dile getirirken onun ihtiva ettiði manalarý da üzerine bir damga gibi vurmalý ve Cenâb–ý Hakk’a o yüküyle beraber göndermeliyiz. Namaz hepimiz için bir mi’raç olmalý ve her birimiz Efendimiz’in Mi’raç’ta duyduðu hakikatleri kendi idrak ufkumuzdan duyma gayreti içinde olmalýyýz. Burada sözü yeniden Muhterem Hocaefendi’ye býrakmak uygun düþüyor: “Namaz kýlarken o ibadetin bütün manalarýný yudumlayarak adým adým yükselmelisiniz. Adeta birinci kat semada Hazreti Âdem’le, ikinci kat semada Hazreti Yahya ve Hazreti Ýsa ile üçüncü kat semada Yusuf Aleyhisselam’la, derken diðer katlarda Hazreti Ýdris, Hazreti Musa ve Hazreti Ýbrahim’le görüþmelisiniz. Onlarýn her birinin hayatýndan ibretler almalý, huzurlarýnýn insibaðýna ermeli ve bir adým daha atýnca kendinizi haremgâh–ý Ýlâhîye girmiþ gibi hissetmelisiniz. Namazýn sonunda selam verir vermez de huzurun adabýna riayet edememiþ olma endiþesiyle bir kere daha ellerinizi kaldýr-

Haftanýn Duasý

NAMAZ VAKÝTLERÝ Günler Ýmsak Güneþ Öðle Ýkindi Akþam 14 Pazartesi 6.02 7.44 12.28 14.40 17.00 15 Salý 6.02 7.45 12.29 14.40 17.00 16 Çarþamba 6.03 7.45 12.29 14.40 17.00 17 Perþembe 6.04 7.46 12.30 14.41 17.01 18 Cuma 6.04 7.47 12.30 14.41 17.01 19 Cumartesi 6.05 7.47 12.31 14.41 17.01 20 Pazar 6.06 7.48 12.31 14.42 17.02

malý, yine, tesbîh, tahmîd ve tekbîr cümleleriyle dergâh–ý Ýlahîye nazar etmeli ve namazýn manasýný kuvvetlendiren o mübarek kelimeleri otuz üçer defa tekrarlamalýsýnýz.” Tabiûn’un büyük imamlarýndan Fudayl bin Ýyâz, Sahabe efendilerimizin namazlarýný anlatýrken þöyle der: “Sahabe efendilerimiz, benizleri atmýþ, yüzleri sararmýþ bir þekilde sabahý karþýlarlardý. Çünkü gecenin çoðunu namazda geçirirlerdi. Bazen dakikalarca kýyamda kalýrlar, bazen de uzun müddet secdeye kapanýrlardý. Cenâb–ý Hakk’a içlerini dökerken, rüzgârlý bir günde sallanan aðaçlar gibi sallanýr; gözlerinden, elbiselerini ve yeri ýslatacak kadar yaþ dökerlerdi. Namazýn lezzeti onlara bedenî yorgunluklarýný unuttururdu ve o vuslat dakikalarý hiç bitmesin isterlerdi. Sabah olunca, yüzlerine yað sürerler, gözlerine sürme çekerler ve halkýn içine sanki geceyi hep uykuyla geçirmiþ ve iyice dinlenmiþ gibi çýkarlardý.” Böyle bir namaz ufku yakalamak için hedefe kilitlenmeli ve yolumuzdan sapmadan iþi ciddiyetle ele almalýyýz. Her namazdan sonra, gelecek namazý daha iyi kýlmanýn, onu daha derinden hissetmenin planlarýný ve hazýrlýklarýný yapmalýyýz.

Yatsý 18.31 18.32 18.32 18.32 18.33 18.33 18.34

SOFYA'DAN ÖNCE: Peþtera, Velingrad 4 dk. Pleven, Smolyan 5 dk. Karlovo, Plovdiv, Pazarcik 6 dk. Kýrcali, Kazanlýk, Momçilgrad, Sviþtov 7 dk. Haskovo, Krumovgrad, St. Zagora, V. Týrnovo 9 dk. Ruse, Harmanli, N. Zagora 10 dk. Popovo 11 dk. Omurtag 12 dk. Kubrat, Razgrad, Týrgoviþte, Yambol 13 dk. Ýsperih, Tutrakan, Þumen, Preslav 14 dk. Karnobat 15 dk. Aytos, Novi Pazar, Silistra 16 dk. Burgas, Provadiya 17 dk. Varna, Dobriç 18 dk.

Ey Rabbimiz! Ey biricik koruyucumuz! Bizi her zaman koruyup kollamaný ve sýyanet etmeni dileniyoruz. Ey sevdiði kullarýný hiç yalnýz býrakmayan Mevlâmýz! Sen bizim için lütufkâr na-

mýna lâyýk yegâne Zatsýn. Biz muhtaç kullarýný riayet ve inayetinle, insî ve cinnî þeytanlarýn asla ulaþamayacaðý sýyanet kalene al.. etrafýmýzý muhafaza surlarýnla kuþat.. düþmanlýkla oturup kalkan kötü niyetli kimselerin þerlerinden bizi muhafaza buyur.

Aile içindeki anlaşmazlıklarda kime uyulmalı? Çoðalan aile içi sorulara topluca cevap vermiþ olmak için konuyu baþtan sona þöyle özetlemek istiyorum. Önce evlenecek gençlerin, hayat anlayýþlarýnda ortaklýk bulunup bulunmadýðýna dikkat etmeleri gerekmektedir. Bu ortaklýk bilhassa dindarlýkta olmalýdýr. Dindarlýkta birbirine yakýnlýk olmazsa baþtan mühim görmeseler de sonunda bu farklýlýk önce uyumsuzluða, sonra da geçimsizliðe dönüþebilmektedir. Çünkü bey dindar olunca evde Ýslami alýþkanlýklar, örf, âdetler uygulanýyor. Bu uygulamaya alýþýk olmayan haným kýzcaðýz da uyum saðlayamýyor, bazen zýdAHMET dýný bile iddia ediyor, derÞAHÝN ken uyumsuzluk geçimsizliðe dönüþebiliyor. Ýþte a.sahin@zaman.com.tr böyle bir uyumsuzlukla karþýlaþmamak için gençlerin baþtan denk olup olmadýklarýný araþtýrmalarý, kesin kararý bu denklik tespitinden sonra vermeleri gerekiyor. Ancak buna raðmen istenen denklik saðlanamaz da sonunda aile içinde bir uyumsuzlukla karþýlaþýrlarsa durum ne olacak? Aile yýkýlma tehlikesiyle yüz yüze mi kalacak? Yoksa bu uyumsuzluðun da bir çaresini aramak, bir uyum yolu bulmak mümkün mü? Ýþte burada maneviyat büyüklerinin uyumsuzlarý uyumlu hale getirecek tavsiyelerine bakmak gerekiyor. Bu tavsiyelerden birini Bediüzzaman Hazretleri iki cümle içinde ifade ederken diyor ki: – Ne mutlu o erkeðe ki, aile içinde dindar hanýmýný taklit eder, dindarlýkta hanýmýna tabi olur!. – Ne mutlu o hanýma ki, dindarlýkta beyine tabi olur, dindar beyini taklit eder. Demek ki, bir ailede uyumsuzluk varsa çare, yýkým deðildir. Birinin ötekine tabi olmasýdýr. Ama kim kime tabi olacak, hangisi hangisini taklit edecek? Bediüzzaman Hazretleri’nin gösterdiði en doðru uyum çaresi budur: – Ailenin dindar olaný hangisi ise ona tabi olunacak, dindarlýkta ileride olan taklit edilecek, böyle bir tabi oluþla hem ailedeki uyumsuzluk giderilecek hem de tabi olanýn ebedi hayatý kurtulacak. Çünkü dindara tabi olanýn ahireti tehlikeye girmez, aksine kurtulur. Böylece tabi olan kaybetmez, kazanýr.. Hemen ifade edelim ki, aile içinde tabi olunacak bu dindar, bey de olabilir, haným da. Bu durumda uymasý gereken itiraz edip de mesela, ‘ben erkeðim, kadýna tabi olamam’ demeyecektir. Çünkü tabi olduðu aslýnda kadýn deðil, kadýnýn dindarlýðýdýr. Bu nokta, taraflarý benlik duygusundan kurtarýr, þahsa deðil þahsýn dindarlýðýna tabi olduðu için rahatlatýr. Böylece ailedeki zýtlaþmalar þahsa deðil þahsýn benimsediði dindarlýða tabi olarak çözümlenmiþ olur. Aslýnda bu, konunun güzel ihtimalidir. Bir de kötü ihtimali vardýr. Þöyle ki: – Ya kadýn da bey de dindar olmaz da, birbirlerini günahlý bir hayata teþvik eder, yanlýþta yarýþa girerlerse ne olur? O zaman aile içinde kim kime tabi olacak? Ýþte çaresi zor ihtimal. Bediüzzaman Hazretleri bunlar için büyük bir esef içinde þöyle sýzlanmaktadýr: – Yazýk o iki karý kocaya ki, birbirinin günahýný, sefahetini taklit eder, birbirini ateþe atmakta, cehenneme itmekte yarýþa girer, yardýmcýlýk ederler.. Demek ki, aile içinde tabi olunacak dindar birinin bulunmasý, aile için büyük bir þanstýr. Diðerleri ona sahip çýkýp tarafýný tutmalý, yalnýz býrakmamalýlar. Ancak o dindar da bulunduðu yerin nezaketini bilmeli, itici tavýrlardan kaçýnmalý, sabýrlý ve sevimli bir esneklik içinde muhatap olmalýdýr. Konuyu Bediüzzaman Hazretleri’nin üslubuyla baðlayacak olursak þöyle diyebiliriz: “Ne mutlu o aileye ki, içlerindeki dindara tabi olma akýllýlýðýný gösterirler, böylece birbirlerini Cehennem’e deðil Cennet’e yönlendirme ortaklýðýnda buluþmuþ olurlar.”


KÜLTÜR Z A M A N 9 14 - 20 ARALIK 2009

Kazaklarda at oyunlarý... Kazakistan’daki at geleneði ve atlarla yapýlan geleneksel oyunlar halk tarafýndan en çok beðenilen ve takdir edilen sosyal aktiviteler arasýnda yer alýyor. BEYNUR SÜLEYMAN SOFYA

Uzun bir dönem göçebe yaþam sürdüren Kazaklarýn, baþlýca yemekleri et ve süt mamulleridir. Konukseverlikleriyle bilinen Kazaklar’ýn çadýrlarýna gelen her konuk, ev sahibi tarafýndan en güzel yemeklerle aðýrlanýr. Kendi dil ve yazýsýna sahip olan Kazaklar’ýn renkli kültürü vardýr. Akýn türküleri, bütün bayramlarda ve düðün gibi önemli kutlamalarda vazgeçilmez halk sanatý gösterileridir. Kazaklarýn baþlýca çalgýlarýnýn baþýnda Donbra ve Kubuz denilen saz çeþitleri bulunur. At yarýþlarý ise Kazaklar’ýn eðlence ve sporlarýnýn baþýnda gelir. Kazak düðünleri, önce gelin evinde, sonra da damat evinde olmak üzere iki bölümden oluþur. Cenaze töreleri ise Ýslamiyet’in genel kurallarýna uygun olduðu gibi, özgün özellikler de taþýr. Örneðin yaþlý veya çok saygýn birinin ölümünün birinci yýldönümünde, ölenin anýsýna hayattayken bindiði at kesilir, ayrýca at ve güreþ yarýþlarý ile akýn türküsü gösterileri yapýlýr. Kazaklarýn atlara karþý özel bir ilgisi olduðu için atlarla sayýsýz oyunlarý bulunup Nevruz gibi büyük bayramlarda bununla alakalý gösteriler düzenlenir. KYZ-KUU (KIZI YAKALA)

Atla oynanan bu oyun niþanlýlar tarafýndan oynanýyor. Çok eski bir geleneði yansýtan oyunda, erkeðin niþanlýsýný at üzerinde yakalamasý isteniyor. Nevruz bayramýnda yapýlan gösteride kýz kýrbaçla ata vurarak uzaklaþýyor. Genç yiðidin ise ona ulaþmasý ve onu yakalamasý gerekiyor. Kýz ise yanýna yaklaþan atlýyý kýrbaçla uzaklaþtýrmaya çalýþýyor. Erkek kýzý yakalayamazsa yakýnlarýnýn alayýna maruz kalacaðý bilinci içinde hareket ediyor. Yetiþemediði takdirde ise geri dönerek atla hýzlý koþmasý gerekiyor, çünkü bu kez onu kýz yakalamaya çalýþacak. Tüm zamanlarda bu oyun niþanlýlar için ciddi bir sýnav olmadýðý gibi hem kendileri hem de etraftaki seyircilerin hoþ ve neþeli dakikalar geçirmelerine sebeb olmuþtur. GÖKBÖRÜ (OÐLAK) OYUNU

Kazakistan’ýn Seyhun bölgesiyle bu bölgenin kuzey tarafýndaki bozkýrlarda gökbörü oyunu hala yaygýn olarak oynanmaktadýr. Cirit gibi atlý bir spor olan gökbörü oyununun esasý, atla koþarak oðlaðý kapmaktýr. Oyundaki oðlak, baþý ve ayaklarý kesilerek içine saman doldurulduktan sonra karnýndan dikilir ve o gece su içine býrakýlýr. Böylece aðýrlýðý otuz kiloyu bulur. Oyun genelde 20-40 atlý ile oynanmaktadýr. Bazen daha kalabalýk atlý iþtirak eder. Gökbörü oyununa baþlamadan önce alanýn ortasýna kireçle geniþ bir daire çizilir. Buna halhal ya da adalet çizgisi denir. Oyuna katýlacaklar bu dairenin etrafýna dizilir. Hakemler oðlaðý meydanýn yüksekçe bir noktasýna götürürler. Ýþaret verilir verilmez atlýlar süratle hakemlerin bulunduðu yere doðru atlarýný koþturarak oðlaðý atýlacaðý yerden kapmaya çalýþýr. Hakemler oðlaðý atlýlarýn üzerine fýrlatýr. Oðlaðý ilk anda ele geçirmek atlarýn güçlü olmasýna da baðlýdýr. Gökbörü oyunu oldukça çetin bir oyun olup bu oyun için geniþ göðüslü atlar tercih edilir. Çünkü oðlak ilk on metreye ulaþabilen atlýlarca kapýlmaktadýr. Oðlak bir süre çekiþtirildikten sonra en kuvvetlinin elinde kalýr. Oðlaða sahip olan binici oðlaðý ereðin üzerine yerleþtirir ve bir ayaðýyla kýstýrarak sýkýca tutar. Sol elinde dizgin sað elinde kamçý olduðu halde son süratle dört nala iþaret direðinin olduðu yere atýný koþturur. Binicinin bu þekilde eðer üzerinde durmasý çok güçtür. Diðer atlýlar oðlaðý atlýnýn elinden almak için takip eder. Atlý adalet çemberini oðlaðýyla beraber bir tur dönebilirse bir puan almýþ olur. Sonra oðlaðý adalet çemberinin içine atar. O zaman da oðlaðý bir baþkasý alýr ve oyun bu þekilde devam eder.


10 Z A M A N SPOR 14 - 20 ARALIK 2009

ALMANYA ALTYAPISINDA YETİŞEN GURBETÇİ FUTBOLCULAR BÜYÜK BAŞARILARA İMZA ATIYOR 2. Dünya Savaþý sonrasý toparlanma döneminde futbolu önemli bir araç olarak kullanan Almanya, 1954 yýlýnda Dünya Þampiyonu olmayý baþardý. Futbola baþlama yaþýnýn 6 olduðu ülkede Türk gurbetçilerin özellikle 2000 yýlý sonrasý bu sihirli oyunu ciddiye almasýnýn bugünkü baþarýyý getirdiði belirtiliyor. 2010 Dünya Kupasý'na Türkiye'nin gidemeyiþine üzülen futbolseverleri gurbette altyapýdan yetiþen ve Almanya liglerinde baþarýlý maçlar çýkaran Türk gurbetçiler sevindiriyor. Alman futbol altyapýsý Türk futbolu için yeni yýldýz adayý isimler üretmeye devam ederken, Almanya'da arkadan gelen bir kuþak Türk futboluna büyük baþarýlar kazandýrabilecek kapasitede görünüyor. Almanya'da 2003/2004 sezonundan bu yana Bundesliga (Almanya 1. Ligi) ayarýnda oynanan A Gençler Ligi'nde tam 104 Türk futbolcu forma giyiyor. Her biri 19 yaþaltýnda olan bu gençlerden biri olan Rýdvan Avcý (Vfl Bochum) halen Almanya A Gençler Ligi gol krallýðýnda birinci sýrada. Rýdvan 11 maçta 12 gol attý. Alman futbolunda 70'li yýllara damgasýný vuran Borussia Mönchengladbach'ýn A Genç Takým kaptanlýðýný Muhittin Baþtürk yapýyor. Muhittin bu sezon Werder Bremen'e 8 milyon 500 bin Euro'ya transfer olan Marko Marin'in yerini dolduracak isim olarak gösteriliyor. 2. Dünya Savaþý sonrasý toparlanma döneminde futbolu önemli bir araç olarak kullanýp 1954 yýlýnda Dünya Þampiyonu olmayý baþaran Almanya'da futbol federasyonu kendi alanýnda dünyanýn en zengin organizasyonu olarak biliniyor. Futbola baþlama yaþýnýn 6 olduðu ülkede Türklerin özellikle 2000 yýlý sonrasý bu sihirli oyunu ciddiye almasýnýn bugünkü baþarýyý getirdiði belirtiliyor. Almanya Türkleri futbolu toplum ile kaynaþmanýn bir aracý görmekle kalmayýp, önemli bir gelir kapýsý olarak da deðerlendiriyor. Aralýk 2009 rakamlarýna göre Almanya 1. Ligi'nde (Bundesliga) forma giyen Türk kökenli futbolcu sayýsý 19. Bunlardan Mesut Özil'in þuanki piya-

sa deðeri 16 milyon Euro. Mesut'un ardýndan Serdar Taþçý (10 milyon Euro) ve Hamit Altýntop (8 milyon Euro) Almanya'daki en deðerli isimler olarak dikkat çekiyor. Türkiye'de adý fazla duyulmasa da takýmý Freiburg'u geçtiðimiz sezon Almanya 2. Ligi'nden yükseliþinde büyük katkýsý olan Ömer Toprak'ýn deðeri 3 milyon Euro. Almanya 1. Ligi'nde forma giyen

Türk futbolcularýn toplam piyasa deðeri 60 milyon 700 bin Euro'yu buldu. Bu rakam Galatasaray, Fenerbahçe, Beþiktaþ ve Trabzonspor'dan sonra Türkiye Süper Ligi'nin de en yüksek miktarý. Zira Trabzonspor'un kadrosunda yer alan futbolcularýn Aralýk 2009 itibarýyla piyasa deðeri 61 milyon Euro. Almanya 1. Ligi'nde forma þansý bulan

Türk futbolculardan çoðunun 19, 20 ve 21 yaþýnda olmasý dikkat çekici. Türkiye Süper Ligi'nde 2008/2009 sezonunda forma giyen 42 futbolcu Almanya'da doðup, bu ülkede futbol altyapýsýný aldý. Gözlemciler trendin bu halde devam etmesi durumunda Türkiye Süper Ligi'nde önümüzdeki sezonlarda bu sayýnýn daha da artacaðýný kaydediyor.

Almanya doğumlular daha disiplinli ve daha ucuz Türkiye Süper Lig antrenörlerinden Hikmet Karaman'a göre Almanya'da yetiþen Türk futbolcularýn Türkiye Süper Ligi'nde baþarýlý olmasýnýn en önemli nedeni disiplinli oluþlarý. Hikmet Karaman, "Türkiye'de alt yapýya gereken önem veril-

miyor. Bu yönüyle Almanya bulunmaz bir nimet." diyor. Almanya kökenli futbolcular Türkiye'ye baþka ülkelerden gelenlere göre daha ucuz. Baþlangýçta yaþanabilecek uyum problemleri kulüp yönetimi ve antrenörlerin atacaðý küçük adýmlarla

çözülebilecek durumda. Galatasaray'ý 2007/2008 sezonunda þampiyon yapan Alman antrenör Karl–Heinz Feldkamp beraberinde Barýþ Özbek ve Serkan Çalýk'ý getirme gerekçesini, "Futbol altyapýlarý Türkiye'deki akranlarýna göre daha iyi." olarak açýklýyor.

Olimpiyat çalışmalarına sıkı denetim

Türk kalecinin kafa golü Belçika'yı sevince boğdu Standard Liege'nin kalecisi Sinan Bolat, son dakikada muhteþem bir gole imza atarak, kariyerinde altýn bir sayfa açtý. Sinan Bolat, formasýný giydiði Standard Liege'i AZ Alkmaar karþýsýnda 90+5'te yenilgiden kurtardý ve attýðý kafa golüyle takýmýný UEFA Avrupa Ligi'ne taþýdý. Liege'nin 90+5'te kazandýðý serbest vuruþta ileri çýkan Sinan, ceza sahasý-

na gelen topa adeta bir golcü gibi yükselerek kafayý vurdu ve takýmýna beraberliði getirdi. Bu golle puanýný 5'e yükselten Standard Liege, Sinan Bolat'ýn sayesinde UEFA Avrupa Ligi'ne kalmayý baþardý. Avrupa Futbol Federasyonlarý Birliði (UEFA) haftanýn olaylarýný belirlerken, UEFA editörleri haftanýn oyuncusu olarak Sinan Bolat'ý haftanýn oyuncusu seçti.

Olimpiyatlar için yapýlan hazýrlýklara ciddi denetimler getirilecek. Spor Bakanlýðý, sporcularýn olimpiyat müsabakalarýna daha iyi hazýrlanmalarý için kontrolleri sýkýlaþtýrýlacak. Spor Bakaný Svilen Neykov, Bakanlýðýn her üç ayda bir olimpiyat hazýrlýklarýný denetleyeceðini belirtti. Her bir federasyonun klüplerinde neler yapýldýðýný bilmesi gerektiðini akataran Bakan Neykov, her bir federasyonun bilimsel laboratuarlarýnýn bulunmasý gerektiðini vurguladý. Müsabakalarda baþarý kazanan sporculara geliþmesi için imkanlar sunulacak. Bakanlýðýn bütçesinin bu geliþimlere destek ver-

meyi öngördüðünü belirten Spor Bakaný, spor dispanserlerin de yeniden hizmete konulacaðýný, dispanserlerde sporcularýn saðlýk durumlarýnýn sürekli izleneceðini belirtti. Anti doping merkezinin donatýlmasý için ihale süreci de devam ediyor. Sporda dopingle mücadele düzenlemesinde Avrupa ve Dünya antidoping ajansý WADA standartlarýnda deðiþiklikler yapýlacak. Çok fonksiyonlu spor salonun yapýmýnýn da son sürat devam ettiðini vurgulayan Bakan Neykov, 2011 yýlý sonuna kadar ilk Avrupa ve Dünya þampiyonalarýný Bulgaristan'da aðýrlanabileceðini sözlerine ekledi. Spor merkezi


EÐLENCE Z A M A N 11 14 - 20 ARALIK 2009

FIKRALAR

Eskiden yiyecekler nasıl saklanırdı? Hz. Ýsa’dan önce, eski Mýsýr gerçekten büyük ve uygar bir toplumdu. Eski Mýsýrlýlarýn çeþitli konulardaki buluþlarý ve uygulamalarý, bu sözümüzü kesinlikle doðrulamaktadýr. Eski Mýsýr toplumunun egemen sýnýfý ve soylularý, lüks derecesine varan bir rahatlýk içinde yaþýyorlardý. Bu arada, ülkenin çöl sýcaðýnda gerçekten gerekli bir unsur olan “buz” dan yararlanmayý da biliyorlardý. Köleler, her gece yüzlerce toprak kap içine doldurulmuþ suyun donmasýný saðlamakla görevliydiler. Gecenin ayazýnda, bu kaplarý dolduran suyun yüzünde ince bir buz tabakasý oluþurdu. Ertesi gün, efendileri de yiyeceklerini ve içeceklerini soðutmak için bu buz tabakalarýndan yararlanýrlardý. Gene eski Makedonya’da, yiyecekleri, içecekleri soðutmak için baþka bir yöntem uygulanýyordu. Hindistan fatihi Büyük Ýskender, rahatýna, konforlu yaþamaya çok düþkündü. Hindistan seferi esnasýnda, içmeksizin yapamadýðý içkisinin soðutulmasýný istemiþti. General olmak tutkusuyla yanan subaylarýndan biri, daðlarýn tepesinde kar topladý. Bu karý, kolaylýkla erimeyeceði derin, gölgeli çukurlara doldurdu. Böylece, Ýskender’in içkisini devamlý þekilde soðutulmasýný saðladý. Aradan 300 yýl geçtikten sonra,

1

2

3

4

5

6

Romalýlar kölelerini daðlardan kar toplayýp Roma’ya getirmekle görevlendiriyorlardý. Þehrin uygun yerlerindeki maðaralara, özel olarak hazýrlanmýþ kovuklara depolanan karýn erimemesi için ,üzeri defne yapraklarý, yeþillik dallarla örtülürdü. Sonra Portekizliler baþka bir yöntem uyguladýlar. Kýþýn daðlarýn oyuklarýnda, kovuklarýnda donan, buz haline gelen suyu yosunlarla sarýyor, kaplýyor, ilerde, havanýn ýsýndýðý mevsimde bunu kullanýyorlardý. 13. yüzyýlda Uzak Doðu’ya giden, uzun bir süre Çin’de kalan ünlü gezgin Marko Polo, suyun, sütün, hatta ender bulunan, deðerli ve çabuk bozulan bazý yiyeceklerin dondurularak muhafaza edilmesi yöntemini öðrendi. Ýtalya’ya dönüþünde, bu yöntemin orada da uygulanmasýnda öncü oldu. Bütün bunlara raðmen, buzla ve dondurmak suretiyle yiyeceklerin muhafaza edilmesi iþinin büyük ölçüde, yaygýn þekilde yapýlabilmesi hayli gecikmiþtir. 17. yüzyýlda, Fransa’da buz ve kar satýcýlarýnýn hayli yaygýnlaþtýðý biliniyorsa da, ayný þeyin Amerika’da uygulanmasý 1799 yýlýndan önce deðildir. 1800 yýlýnda, bir Ýngiliz evlerde buzun muhafazasý için ilk “buzluðu” yaptý. 1834 yýlýnda, Jacob Perkins adýndaki bir mühendisin çalýþmalarý da, soðutucu olarak bir “devri daim” sisteminin kullanýldýðý ilk buz makinesinin ortaya çýkarýlmasýyla sonuçlandý. www.buzlu.org

7

8

9

10

11

12

1 2 3 4 5 6 7 8

Bulmaca þerit. 4) Ýlaç.– Köþk. 5) Bir hareketi bir mekanizmaya aktaran veya makinelerde hareketin hýzýný düzgün tutmaya yarayan tekerlek.– Nikelin sembolü. 6) Bir düþünce veya kararý benimsemeyerek karþý çýkma. 7) Ham madde iþlenerek yapýlan her türlü mal. 8) Karadeniz'de ünlü bir yayla.– Saçýn küçük tutamlar biçiminde deðiþik renklerde boyanmýþ durumu. 9) Az piþmiþ veya hiç piþmemiþ et. 10) Birdenbire duyulan acý, aðrý, þaþýrma, ürkme veya sevinç anlatan bir söz.– Uþak'ýn bir ilçesi. 11) Matematiksel iþlem.– Matematikte sabit bir sayý. 12) Közlenmiþ patlýcan, sarýmsaklý yoðurt ve kýyma ile yapýlan bir çeþit yemek. 5 6 7 V Ý O T Ý L Ý M A R A N A L Z A N T Ý T

8 9 10 O M A V Y Ý T T A B T A M A N E R A Ç Ý Z

11 12 H A E L S Ý A N P A Z P Ý Ý K

SOLDAN SAÐA: 1) Macaristan'da doðan, asýl adý Ýbrahim olan, iyi bir eðitim aldýktan sonra devlet teþkilatýnda görev alan, Kanuni devrinden baþlayarak IV. Murad devrinin sonuna kadar olan tarihi anlatan ünlü bir eseri bulunan Osmanlý tarihçisi.– ABD'de bir eyalet. 2) Motorlu taþýt yapýmýyla uðraþan endüstri kolu.– Rüzgâr. 3) Libya'nýn plaka iþareti.– Bir deðiþkenin eriþebileceði sabit büyüklük, sýnýr, hudut.– Bir nota. 4) Kalýn sicim.– Ýpek böceklerinde geniþ çapta ölüme yol açan kelebek hastalýðý. 5) Bayaðý, sýradan.– Top mermisinin ucuna takýlan ve mermi atýldýktan sonra patlamasýný saðlayan ayarlý baþlýk. 6) Yansýma, yanký.– Vakit, hengâm. 7) Bir tür patlayýcý madde.– Tedavi. 8) Bir tür savaþ gazý.– Sýyrýk, çizgi biçiminde yara. YUKARIDAN AÞAÐIYA 1) Çok eþlilik. 2) Merhale, aþama.– Türlü þeylerin taþýnmasý veya saklanmasý için kullanýlan torba, kýlýf, çanta vb. 3) Hastalýk.– Genellikle giysinin yaka, kol, etek çevresine kendi kumaþýndan veya baþka kumaþtan geçirilen ince

2 3 4 E Ç E T O M A R P K B A K Ý S A Y I P E R

meye baþlamýþ. Amerikalý bir yudum su içip acý sonu beklemeye baþlamýþ. Japon hemen botlarýný çýkarýp spor ayakkabýlarýný giymeye baþlamýþ. Amerikalý sormuþ : -Ne o, aslandan hýzlý mý koþacaksýn ? -Yoo, senden hýzlý koþsam yeter. ☺ ☺ ☺

1 P O L Ý G A M Ý

rýna almýþlar. Derken uzakta bir aslan görünmüþ. Amerikalý lazer tüfeðini doðrultmuþ ve aslana ateþ etmiþ. Ama karavana. Hemen Japon uydudan yönlendirmeli tüfeðini doðrultup ateþ etmiþ. Fakat o da karavana. Aslan bizimkileri farkedince üzerlerine doðru gel-

1 2 3 4 5 6 7 8

Adamin lastiði tam timarhanenin önünde patlamýþ, kaldýrýma ancak yanaþabilmiþ. Sonraki iþlem malum... Kriko, stepne, bijon anahtarý derken, birde bunlarýn yanýna talihsizlik eklenince, söktüðü 4 adet bijon yuvarlanýp yaðmur mazgalina düþer. Mazgal açýlýr gibi deðil, bijonlar görünür gibi deðil. Talihsiz sürücü bir saðýna bakar, bir soluna bakar, çaresiz duygular içinde kaderiyle baþbaþa, kaldýrýma çöker. Olayý en baþýndan beri týmarhanenin demir parmaklýklý penceresinden izleyenbir deli, “çaresiz adam” ýn halini bir süre daha acýyarak izledikten sonra seslenir; -Ulan salaaak! Sen ne yapýyorsun orda öyle? -Sorma birader, lastik patladý ve deðiþtirirken bijonlarý mazgala düþürdüm. -Düþündüðün þeye bak! Sök öbür lastiklerden birer tane Sök hepsi 3 bijonlu olsun. Adam bir lastiklere bakar bir de deliye ve sanki aklýna birden bir fikir gelmiþ gibi iþe giriþir. Herþeyi tamamlayýp bagaj kapaðýný kapatan sürücünün aklý deliye takýlýr. Arabasýna binmeden evvel ona seslenir: -Yahu birader! Bu kadar zekan varken seni o týmarhaneye neden týktýlar? -Ulan salak! Biz burada delilikten yatýyoruz, salaklýktan deðil. ☺ ☺ ☺ Bir Amerikali ile Japon safariye çýkmýþlar. Her ikisi de son teknolojik silahlarý da birbirlerine nazire yapmak için yanla-

NEDEN NİÇİN?


14 - 20 ARALIK 2009 | 12

Sebzeleri taze tutmak için 5 öneri 2002’de yapýlan bir araþtýrmaya göre, Amerika’da yaþayan her aile, bir yýl içinde yaklaþýk 213 kg gýdayý çöpe atýyor. DONDURMAK: Taze sebzeleri dondurarak tadýndan, þeklinden ya da besin deðerlerinden bir þey kaybetmeden uzun süre saklayabilirsiniz. Sebzeleri dondurucuya taze olarak demet demet koymamalýsýnýz. Öncelikle, besin deðerlerini ve lezzetini korumasý için onlarý sarartmalýsýnýz. Sebzeleri sarartmak için, yarým kilogram sebze için yaklaþýk 4 litre su kaynatýn. Telden sepet kullanarak, sebzeleri birkaç dakika sýcak suya batýrýn. Sonra, bir tepsiye tek kat olarak serip, sularý süzülüp kurutmadan önce bir dakika buzlu suda tutun. Tepsiyi dondurucuya koyun ve sebzeleri dondurun. Plastik bir poþete baðlayýn ya da hava geçirmez bir kaba koyun. Piþireceðiniz zaman ise her zamanki piþirme süresinin yarýsý kadar piþirin. Dondurucuda uzun süre taze kalan sebzeler arasýnda kuþkonmaz, brokoli, biberler, ýspanak, taze mýsýr ve helvacý kabaðý bulunuyor. Salatalýk ya da marul gibi sebzeler fazla su içerdiðinden dondurucuya koymak uygun deðil. YERALTINA SAKLAYIN: Patates, soðan, helvacý kabaðý ve sarýmsak gibi sebzeleri buzdolabýnda saklayamazsýnýz. Bunun yerine, bu sebzeleri mutfak dolaplarý ve kiler gibi serin, kuru ve karanlýk yerlerde saklayýn. Patates karanlýk bölgeyi sever, ýþýða maruz kalýrsa yeþillenecektir. Kök sebzeler uygun þekilde saklandýðýnda aylarca taze kalýr. Sebzelerinizi kilere koyarsanýz, fare gibi kemirici hayvanlarýn içine giremeyeceðinden emin olun. BUZDOLABINIZI TANIYIN : Sebzeler soðuðu sever. Sebzeleri buzdolabýna koymak onlarý komaya sokmaya benzer. Çünkü sebzeler, yaþayan ve nefes alan organizmalardýr. Soðuk hava bu nefes alma sürecini yavaþlatýr, daha uzun süre taze kalmasýný saðlar. Birçok buzdolabý gýdalarý taze tutup, dondurmamak için 2-3 derece arasýnda ayarlanmýþtýr. Sebzeler soðuðu sever, ancak kutup soðuðu deðil! Bu nedenle sebzeleri dolabýnýzýn arka duvarýndan uzak tutun. Sebze ve meyve çekmecesi en güvenli yerdir.

Sebzeleri buzdolabýna koymadan önce, kalýn bir plastik poþete sýkýca baðlamak, onlarý boðarak öldürmek gibidir. Sebzelerin taze kalmasý için biraz havaya ihtiyacý var. Bu nedenle, poþette birkaç delik açabilir ya da hava giren bir çantada saklayabilirsiniz. Mantarlar plastik poþette daha hýzlý çürüyeceði için, mantarlarý kese kâðýdýnda saklamalýyýz. Sebzeleri temizlerseniz ya da kabuklarýný soyarsanýz çürüme sürecini hýzlandýrýrsýnýz. Çünkü bu hareketler sebzelerin içinde hücresel deðiþime neden olur. Aþýrý rutubet sebzelerinizi ýslatýr, bu nedenle kullanana kadar yýkamadan ve bütün olarak saklayýn. Yýkarsanýz da güzelce kurulayýn. ETÝLENE DÝKKAT EDÝN: Toplandýktan

sonra olgunlaþmaya devam eden meyve, sebze ve çiçekler etilen gazý açýða çýkarýyor. Etilen gazý, olgunlaþma, yaþlanma ve çürümeyi hýzlandýrýyor. Bu nedenle, aldýðýnýz tüm ürünleri birlikte dolaba koyarsanýz, hassas sebzelerin ölümüne sebep olursunuz. Bazý etilen üreten meyveler: Kayýsý, muz, nektarin, kavun, armut, domates ve erik. Buna karþýlýk etilen gazýna karþý hassas olan bazý sebzeler ise þöyle: Kuþkonmaz, brokoli, havuç, salatalýk, lahana, taze fasulye, marul, biber ve kabak. AKILLI ALIÞVERÝÞ: Sebzelerinizi çürümeden taze tutmanýn en kolay yolu, ak-

þam yemeðinde kullanmadan en fazla birkaç gün önce satýn almaktýr. Alýþveriþe pazar günü öðleden sonra çýkarsanýz, haftanýn sonuna kadar aldýðýnýz ürünler bozulur. En taze sebzeleri aldýðýnýzdan emin olun ve kullanmadan sadece birkaç gün önce gidip alýþveriþ yapýn. Fazla sebze aldýðýnýzda, alýþveriþinizde, eve getirirken ve yerken stratejik olmalýsýnýz. En iyisi sebzeleri alýp eve getirdikten hemen sonra, onlarý uygun þekillerde saklamak. Haftalýk menü planladýðýnýzda öncelikle çabuk bozulabilen gýdalarý piþirin. Hýzlý bozulan sebzeler içinde kuþkonmaz, brokoli, mýsýr ve mantar yer alýyor. Havuç, soðan ve pancar daha uzun süre dayanabiliyor. Salatalýk, biber, ýspanak ve kabak gibi sebzeler de çok uzun süre bekleyen gýdalar arasýndadýr. VASFÝYE ÖZCANBAZ


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.