ΥΓ.
H2O
ΣΚΕΨΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΑ
ΦΩΤΟ: MAGNUM
E
D
I
T
O
R
I
A
L
ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΕΝΗ ΞΕΝΟΥ
ΥΓ. Μικρή αγγελία ΖητεΙται πολιτικός με αναπτυγμένο το αίσθημα της ευθιξίας, ο οποίος δεν υπολογίζει το πολιτικό κόστος ούτε και το προσωπικό του συμφέρον, που δεν πάσχει από το σύνδρομο της ευθυνοφοβίας και έχει το θάρρος να παραδεχθεί με ειλικρίνεια τα λάθη του, που δεν υποτιμά την κοινή γνώμη και αναγνωρίζει ότι ο κόσμος έχει την ικανότητα να αντιλαμβάνεται την κοροϊδία και τις φτηνές δικαιολογίες, που έχει την απαιτούμενη ευαισθησία ώστε να μην μπορεί να κοιμηθεί ήσυχος τα βράδια, που δεν αρκείται στην αναζήτηση του υπαίτιου διότι έχει επίγνωση πως η ευθύνη τον βαραίνει εξίσου μόνο και μόνο γιατί είναι και θέλει να είναι πολιτικός, πρώτον για να απαντήσει στα πιο κάτω ερωτήματα και δεύτερο για να απολογηθεί δημοσίως. 1. Γιατί το υδατικό πρόβλημα δεν είναι λυμένο ενώ θα έπρεπε να ήταν; 2. Γιατί δεν υπήρξε κάποιος μακροχρόνιος σχεδιασμός και καμία προνοητικότητα; 3. Γιατί είναι ο κόσμος που πρέπει να υποστεί τις συνέπειες της πολιτικής προχειρότητας στην αντιμετώπιση της λειψυδρίας και όχι οι πρόχειροι πολιτικοί; 4. Γιατί μαζί με το νερό εξαντλείται και το αίσθημα της δημόσιας ευθύνης; 5. Γιατί «πίνουν νερό» όλες οι δικαιολογίες που ακούει η κοινή γνώμη από τους ιθύνοντες σχετικά με το πρόβλημα; 6. Γιατί φθάσαμε στη σημερινή κατάσταση; 7. Γιατί αρκούνται σε ευκαιριακές προσεγγίσεις για την επίλυση του προβλήματος; 8. Γιατί κανένας πολιτικός δεν ντρέπεται που είμαστε ένα νησί το οποίο εισάγει νερό; Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να επικοινωνήσει σε οποιοδήποτε αριθμό του τηλεφωνικού καταλόγου, σε οποιαδήποτε επαρχία, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας ή και της νύχτας. Στην άλλη γραμμή του τηλεφώνου θα υπάρχει ένας απλός πολίτης που θα περιμένει να λάβει τις απαντήσεις σας.
postcard
Ο Σωκράτης Σωκράτους φωτογραφίζει μικρές καθημερινές στιγμές
Θαύματα χτισμένα σε νερό, Dubai, 2008
με τον γιωργο σαββινιδη
Οδηγίες προς τους ναυτιλλομένους Αντιμέτωπους με εικαστικές συνθέσεις της φύσης, στον μεγαλύτερο, πιο πρόσφορο και πιο εντυπωσιακό της καμβά μας φέρνει το Φεστιβάλ που διοργανώνει το Ίδρυμα Ευαγόρα και Κάθλην Λανίτη, στη θαλασσοφίλητη Λεμεσό. Το Πρώτο Διεθνές Φεστιβάλ της Θάλασσας Κύπρου «Ναυτίλος» εγκαινιάστηκε στις 21 Σεπτεμβρίου και θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του Οκτώβρη και περιλαμβάνει πληθώρα εκδηλώσεων με θέμα το απέραντο γαλάζιο. Το φεστιβάλ, που διοργανώνεται σε συνεργασία με το Δήμο Λεμεσού και το National Geographic, αποτελεί πλατφόρμα συνάντησης και συνεργασίας εικαστικών, επιστημονικών, ερευνητικών και άλλων παραγόντων και στοχεύει στην ευαισθητοποίηση του κοινού αναφορικά με τον ενάλιο κόσμο. Στόχος των διοργανωτών είναι να συνδέσουν το θέμα με το θαλάσσιο στοιχείο της πόλης, επαναβεβαιώνοντας την αίγλη της Λεμεσού ως παράλιας μεσογειακής πόλης. Από τις εκδηλώσεις ξεχωρίζει η Έκθεση Φωτογραφίας στο Μόλο με συμμετοχή φωτογράφων του National Geographic και άλλων διεθνούς φήμης φωτογράφων όπως ο Yann Arthus Bertrand. Στον ίδιο χώρο παρουσιάζεται η ναυτική παράδοση της Κύπρου με βραδινές προβολές και μια άλλη έκθεση φωτογραφίας, με τίτλο «Λεμεσός, Ενάλια Ψιθυρίσματα» από τη συλλογή του David Hallet με φωτογραφίες από την κατασκευή των λιμανιών της Κύπρου. Στο Μεσαιωνικό Κάστρο φιλοξενείται η Φωτογραφική Έκθεση «Κύματα της Κύπρου», με συμμετοχή 14 Κυπρίων φωτογράφων που απαθανατίζουν τη θαλάσσια ζωή στο νησί, ενώ το Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη θα φιλοξενεί τακτικές προβολές βραβευμένων ντοκιμαντέρ με θέμα τον θαλάσσιο κόσμο, τα φαινόμενα και τα καταστροφικά αποτελέσματα της ανθρώπινης παρέμβασης. Προβολές γίνονται όλο τον Οκτώβριο. Για τα σχολεία κάθε Τρίτη και Πέμπτη και για το ευρύ κοινό κάθε Σάββατο και Κυριακή. Φεστιβάλ Θάλασσας «Ναυτίλος», Μόλος, Μεσαιωνικό Κάστρο, Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη, 25342123, 21 Σεπτεμβρίου –30 Οκτωβρίου
Η ποίηση του χώρου
Ε
ικαστικοί και αρχιτέκτονες εκφράζουν την άποψή τους για τα αντικείμενα που μας περιβάλλουν και με τις πρωτότυπες κατασκευές- προτάσεις τους προβάλλουν τον δικό τους τρόπο σκέψης και εφαρμογής. Πρόκειται για την έκθεση «Το Καθημερινό Χρηστικό Αντικείμενο, Ερμηνεία και Χρήση» που διοργάνωσε και φιλοξένησε στο χώρο της στην Αθήνα η πολιτιστική, αστική, μη κερδοσκοπική εταιρία ΖΕΟΝ και η οποία αυτό το μήνα θα παρουσιαστεί και στην Κύπρο. Η έκθεση εκλαμβάνεται ως προσπάθεια ορισμού του αντικειμένου, πέρα από τη φόρμα και την εικόνα του, στην αναγκαιότητα της δημιουργίας του που οδηγεί στην ερμηνεία της χρήσης. Οι καλλιτέχνες Γιώργος Γυπαράκης, Μαρίνος Σορίλος και Αλέξανδρος Ψυχούλης από την Ελλάδα και οι Κύπριοι Ανδρέας Σάββα και Γιούλα Χατζηγεωργίου στρέφονται στην κάλυψη πρωταρχικών αναγκών όπως η στέγαση, ο ύπνος, η χαλάρωση, η αποθήκευση, η επαφή με τη φύση και τον κόσμο των μύθων. Ο Γυπαράκης παρουσιάζει μία πολυθρόνα- γλάστρα, ένα τραπέζι- γλάστρα και ένα τοπίο- γλάστρα, ο Σάββα φτιάχνει αποθηκευτικούς χώρους από πλέξιγκλας σχολιάζοντας τη γενική έλλειψη χώρου, ανθρώπων και αντικειμένων. Ο καναπές «Σίσυφος» του Σορίλου είναι μια προσπάθεια έκφρασης της σχέσης του χώρου και της θέσης του σώματος, ενώ με τον «Γοργονοεντοπιστή» του ο Ψυχούλης μετατρέπει ακόμα και το όνειρο, σε αντικείμενο χρήσης. Τέλος, η Χατζηγεωργίου μετατρέπει τη στάχτη σε δομικό στοιχείο, σχολιάζοντας πώς από την καταστροφή και την αποδόμηση, μπορεί να προκύψει ξανά δομή και ζωή.
ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΜΑΡΙΝΟΥ ΣΟΡΙΛΟΥ
«Το Καθημερινό Χρηστικό Αντικείμενο, Ερμηνεία και Χρήση», Kέντρο Σύγχρονης Τέχνης Διάτοπος (22766117), 22 Οκτωβρίου - 8 Νοεμβρίου
J
O
ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΟ ΜΕ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΤΡΙΛΛΙΔΗ
Δυο αμερικανικEς ιστορIες
Βιντεοσυνείδηση
Ο
Jaques Lacan θεωρούσε το «Στάδιο του Καθρέπτη» (le stade du miroir) ως το δομικό σταυροδρόμι που θέτει σε λειτουργία το «εγώ» μας. Κατά τον κορυφαίο Γάλλο ψυχαναλυτή, είναι το στάδιο κατά το οποίο το παιδί αφομοιώνει την εικόνα του ίδιου του τού σώματος, «προβλέπει» με τη φαντασία του τον έλεγχο της σωματικής του ενότητας. Τη σημερινή κατάσταση του βίντεο, με τη θεωρία του Λακάν ως συστατική δομή της συγκρότησης της εικόνας του σώματος από το υποκείμενο, επιχειρεί να συνδέσει η διοργάνωση «Mirror Stage» του Πολιτιστικού Οργανισμού NeMe, που πραγματοποιείται αυτές τις μέρες στη Λεμεσό. Η θεματική της επικεντρώνεται στην προϋπόθεση ότι το βίντεο έχει φθάσει σε ένα επίπεδο συνείδησης που θα μπορούσε να καθοριστεί μέσω των ίδιων του των αντιφάσεων. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει προβολές, διαλέξεις, μια οπτικοακουστική παράσταση και έχει επιστέγασμα τη Διεθνή Έκθεση Βίντεο που ολοκληρώνεται αύριο Δευτέρα. Παρουσιάζονται έργα 75 δημιουργών, κάποια εκ των οποίων έχουν δημιουργηθεί ειδικά για τους σκοπούς της έκθεσης. Μεταξύ των συμμετεχόντων είναι και οι Κύπριοι Χριστόδουλος Χριστοδούλου, Γιάννος Οικονόμου, Άδωνις Φλωρίδης και Ντία Θεοδώρου.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ JEAN GUICHARD
Sushi με εικOνες
Ό
πως ο θαμώνας ενός ιαπωνικού εστιατορίου έχει την ευχέρεια να επιλέγει διάφορα κομματάκια sushi, προκειμένου να συνθέσει αυτό που θεωρεί ως τον ιδανικό γαστρονομικό συνδυασμό, έτσι και οι θεατές της παράστασης «Running Sushi» επιλέγουν κάθε φορά την αλληλουχία των δώδεκα σκηνών που την αποτελούν. Πρόκειται για την παράσταση που παρουσιάζει στη Λεμεσό η αυστριακή ομάδα Liquid Loft, σε χορογραφία Chris Haring. Οι εμπνευστές επέλεξαν το δρόμο τής μη γραμμικής εξέλιξης, τον «τεμαχισμό» της παράστασης, έτσι ώστε κάθε βράδυ οι θεατές να μπορούν να δημιουργήσουν μια νέα ιστορία. Κι αυτό, κατά το πρότυπο της συρραφής εικόνων, ελάχιστα διαφορετικών μεταξύ τους, που δίνουν το οπτικό αποτέλεσμα του animation. Χρησιμοποιώντας τεχνικές κλασικού pas de deux, οι χορευτές, Stephanie Cumming και Johnny Schoofs, παρουσιάζουν γκροτέσκο σκηνές συντροφικότητας, κωμικά παιχνίδια με σχέδια συμπεριφοράς που συνειδητά καταρρέουν και ξαναχτίζονται με διαφορετικό τρόπο. Και αυτό που κατορθώνουν είναι να ενεργοποιούν στη γνώση και τη μνήμη του θεατή κυριαρχικά πρότυπα συμπεριφοράς ζευγαριών. «Running Sushi», Στέγη Σύγχρονου Χορού Λεμεσού, Παρασκευή 17 και Σάββατο 18 Οκτωβρίου, 8.30μ.μ. 96447763
«Mirror Stage», Διεθνής Έκθεση Βίντεο, Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη (25342123), Συνεργασία: Ίδρυμα Λανίτη, ΤΕΠΑΚ. Μέχρι 29 Σεπτεμβρίου
Δεν τον ξέρετε τον Τσακ Κλόστερμαν. Δεν ξέρετε ποιος είναι, τι μουσική ακούει, πού μεγάλωσε, πόσο χρονών είναι. Δεν ξέρετε πώς βγάζει το ψωμί του. Ούτε γω ήξερα. Μπορείτε να μάθετε ένα δυο πράγματα για τον Τσακ Κλόστερμαν αν γράψετε το όνομά του με λατινικούς χαρακτήρες, Chuck Klosterman και κάνετε έρευνα στο amazon.com. Αν σας ενδιαφέρει η ποπ κουλτούρα κάντε το. Θα μάθετε ότι είναι Αμερικάνος, 35άρης, γραφιάς για το Spin και το Esquire, έχει εκδόσει 4 βιβλία non-fiction και έχει έτοιμο το πέμπτο, το πρώτο του μυθιστόρημα. Επίσης θα μάθετε ότι είναι ‘ο νέος Hunter S. Thompson’. Αυτό το τελευταίο είναι χονδροειδές ψέμα ή απλή παρεξηγήση – εξαρτάται από τον βαθμό εντιμότητας με τον οποίο πιστώνετε τους κριτικούς λογοτεχνίας. Αυτό που δεν θα μάθετε είναι πως ο Τσακ Κλόστερμαν είναι εντελώς nerd. Ή, τουλάχιστον, υπήρξε nerd όταν μεγάλωνε στη Νότια Ντακότα τη δεκαετία του ’80 και η ζωή του εξαρτιόταν από το καινούργιο άλμπουμ των Motley Crew και την τελευταία περιοδία των Kiss. Όπως όλοι οι nerds που κάποτε ενηλικιώνονται ο Τσακ δεν λέει να ωριμάσει. Όπως όλοι οι nerds που κάποτε ενηλικιώνονται ο Τσακ έχει πλάκα. Είχα διαβάσει κάποια κομμάτια του, προτού τον δω να απευθύνεται σε περίπου 600 φοιτητές (το κατεξοχήν target group του) του Πανεπιστημίου της Αϊόβα. Προσπαθώ να σκεφτώ με ποιους Έλληνες καταγραφείς της ποπ κουλτούρας θα μπορούσαν να συγκριθούν τα κείμενα του Τσακ Κλόστερμαν. Λιγότερο πληθωρικός από τον Θοδωρή Μανίκα, πιο αβαθής από τον Δημήτρη Πολιτάκη, χωρίς τη μακρινή μπαλιά του Μπαμπασάκη, την ευρυγώνια αντίληψη του Μηλάτου, έχει εντούτοις ένα πλεονέκτημα έναντι όλων αυτών: ζει το πράγμα εκ των έσω τουτέστιν πρέπει να προσπαθήσει περισσότερο για να αντιληφθεί τις σωστές του διαστάσεις. Επίσης γράφει με χιούμορ, κάπως άγαρμπα, αλλά με χιούμορ. Κοκκινοτρίχης αλλά όχι ακριβώς redneck, διοπτροφόρος και εντελώς γυαλάκιας, περισσότερο ψιλοκρεμαστός παρά ψιλόλιγνος, ασχημάνδρας πέρα ως πέρα, βγαίνει στη σκηνή φορώντας ένα μαύρο μπλουζάκι που παροτρύνει, ‘Take drugs and listen to Black Sabbath’. Το κοινό τον καταχειροκροτεί άμα τη εμφανίσει. Είναι ανάλαφρος και ακομπλεξάριστος, έχοντας πλήρη – και τσαχπίνικη- επίγνωση του μεγέθους του (‘είμαι σίγουρος ότι ο Σάλμαν Ράσντι δεν προσελκύει τέτοιο κοινό’), κουβαλάει τον επαρχιωτισμό του όχι σαν μετάλλιο στο στήθος ούτε σαν κουτσουλιά στο πέτο, βρίσκει χωρίς δυσκολία το περιούσιο punchline (‘ήταν σέξι αλλά με τον τρόπο που είναι σέξι ο Στηβ Μάρτιν, με πιάνετε;’), επιλέγει να ανεβάσει το άρτι ενηλικιωθέν ακροατήριο (μ.ό. ηλικίας 21) στο δικό του επίπεδο (όχι και τόσο υψηλό, είναι η αλήθεια) από το να κατέβει ο ίδιος στο δικό τους, λέει αλήθειες για την Αμερική (από τον τρόπο λειτουργίας της μουσικής βιομηχανίας μέχρι την αντιμετώπιση των Αμερικανών τουριστών στην Ευρώπη) τις οποίες μπορείς να χαρακτηρίσεις σκληρές ή πρωτότυπες μόνο αν είσαι Αμερικάνος κολεγιόπαις από το Middle America – αλλά μην ξεχνάμε...σε αυτούς απευθύνεται σήμερα. Κοντολογίς: ένα κράμα από stand up του Kevin Smith, όταν προσπαθεί να γίνει σοβαρός χωρίς να χάνει το χιούμορ του και spoken word του Henry Rollins, όταν γίνεται αστείος χωρίς να χάνει τη σοβαρότητα του. Αν όλα τα πιο πάνω σας φαίνονται πολύ φλου για να σχηματίσετε μια εικόνα για τον άνθρωπό μας απ’ την Ντακότα, αυτό συμβαίνει επειδή είναι όντως φλου. Υποθέτω πως αυτή η ιστορία, το χάιλαιτ της βραδιάς για μένα, μπορεί να βοηθήσει κάπως. Μιλάει λοιπόν ο Κλόστερμαν: ‘Στεκόμουνα στην ουρά ενός κινέζικου φαστ-φουντ. Μπροστά μου ήταν μια κυρία γύρω στα πενήντα, η οποία ήθελε να πάρει κάτι κρακεράκια. Ο ταμίας της είπε ότι στοιχίζουν 75 σεντ το πακέτο. Εκείνη είχε μόνο 50 σεντ. Γυρίζει και με κοιτάζει, «Συγγνώμη κύριε, μήπως σας περισσεύουν 25 σεντ;» Τότε εγώ ψάχνω στις τσέπες μου και αφού δεν βρίσκω καθόλου ψιλά της λέω, «όχι, αλλά έχω 1 δολάριο», το βγάζω και της το προσφέρω. Αυτή το παίρνει, «ω, ευχαριστώ», κάνει και μετά γυρίζει στον ταμία, «δύο πακέτα, παρακαλώ».’ Βάζω στοίχημα ότι δεν είναι αληθινή η ιστορία του Κλόστερμαν. Αλλά είναι ένα στοίχημα που δεν θα με πείραζε να χάσω.
ΦΩΤΟ: CARL DE KEYZER (MAGNUM)
H2O
Το πρόβλημα νερού είναι πολύ πιο σοβαρό από ό,τι νομίζουμε.
Κάθε 15 δευτερόλεπτα ένα παιδί πεθαίνει από αρρώστιες που οφείλονται στο μολυσμένο νερό. Οι ασθένειες που σχετίζονται με την έλλειψη ή την καθαρότητα νερού είναι η πρώτη αιτία θανάτου για παιδιά κάτω των πέντε χρόνων.
Περίπου 443 εκατομμύρια σχολικές μέρες χάνονται κάθε χρόνο λόγω των ασθενειών που προκαλεί η έλλειψη ή η κακή ποιότητα νερού.
Παρά την οξύτητα του υδατικού προβλήματος στην Κύπρο κανένας δεν συζητεί το θέμα των διαρροών.
Το 2004 το φράγμα του Κούρρη, το μεγαλύτερο σε χωρητικότητα στην Κύπρο, είχε ξεχειλίσει. Μετά από τέσσερα χρόνια ανομβρίας, η εικόνα που πρέπει να συνηθίσουμε σήμερα είναι αυτή…
Σύμφωνα με έρευνα που έχει κάνει το γραφείο του επίτροπου περιβάλλοντος, το 1/3 των κοινοτικών συμβουλίων δεν έχει κεντρικούς μετρητές νερού για να εντοπίζονται οι απώλειες.
ΦΩΤΟ: ΠΑΝΟΣ ΚΟΚΚΙΝΙΑΣ
+
Η Μεσόγειος απειλείται με ερημοποίηση.
Οι κλιματολογικές αλλαγές στα επόμενα 70 χρόνια θα φέρουν μείωση της βροχόπτωσης κατά 20% με καταστροφικές συνέπειες.
Η γεωργία θα μοιάζει με πολυτέλεια, τα δάση με προστατευμένο είδος εξαιτίας της ξηρασίας και των συχνότερων πυρκαγιών, ενώ η ζωή στην περιοχή θα γίνει ανυπόφορη από τα παρατεταμένα κύματα καύσωνα.
Η αναπλήρωση των υδροφορέων στην περιοχή μας θα μειωθεί κατά 70% μέχρι το 2050 και αυτό σε συνδυασμό με την αύξηση της στάθμης της θάλασσας θα προκαλέσει αύξηση της αλμυρότητας των υπογείων νερών.
Η εξεύρευση καλής ποιότητας πόσιμου νερού θα είναι δύσκολη.
ΦΩΤΟ: THOMAS DWORZAK (MAGNUM)
Ένας κάτοικος της Μοζαμβίκης, της Αιθιοπίας ή της Γκάνας έχει πρόσβαση σε δέκα λίτρα νερού την ημέρα, ποσότητα που ισούται με το νερό που χρησιμοποιεί ένας κάτοικος στην Ευρώπη το πρωί για να βουρτσίσει τα δόντια του έχοντας την βρύση ανοιχτή.
Οι πλούσιες χώρες εξαντλούν όχι μόνο τα δικά τους αποθέματα νερού, αλλά κι αυτά άλλων χωρών. Ο μέσος Βρετανός χρειάζεται 58 μπανιέρες νερό για τις ανάγκες του τη μέρα (για να πιει, να πλυθεί, να ντυθεί, να φάει κ.λπ). Το 62% αυτής της ποσότητας προέρχεται από άλλες χώρες.
Το Υδατικό χρειάζεται δουλειά Ο επίτροπος Περιβάλλοντος Χαράλαμπος Θεοπέμπτου παρουσιάζει στοιχεία για το πρόβλημα του νερού, αναλύει, επεξηγεί και προειδοποιεί:
Με το σοβαρότατο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σήμερα με το υδατικό άρχισαν και τα διάφορα σχόλια υπέρ των αφαλατώσεων χωρίς να λαμβάνονται υπόψη μια σειρά από άλλα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, προτού φτάσουμε στην τελευταία επιλογή της αφαλάτωσης. (1) Τα υπόγεια νερά χρειάζονται προστασία από τα κτηνοτροφικά λύματα, λιπάσματα και φυτοφάρμακα. (2) Υπάρχουν πολλές χιλιάδες πισίνες στο νησί που κατακρατούν και εξατμίζουν πόσιμο νερό που αντιστοιχεί με τις ετήσιες ανάγκες πολλών χιλιάδων ανθρώπων. (3) Ποτίζουμε γρασίδια, γήπεδα και ξένα για το κλίμα μας φυτά με μεγάλες απαιτήσεις στο νερό. (4) Αφήνουμε μεγάλες ποσότητες επεξεργασμένου νερού, χρυσάφι για τους γεωργούς, να χάνεται στη θάλασσα και αλλού. (5) Πρέπει να διαθέσουμε πόρους και να επισπεύσουμε την κατασκευή των κεντρικών συστημάτων αποχετεύσεων για να προστατεύσουμε τα υπόγεια νερά και να δώσουμε άφθονες ποσότητες νερού στη γεωργία για να αντικατασταθεί πόσιμο νερό που καταλήγει τώρα για άρδευση.
όπως επίσης και ποιοι παίρνουν δωρεάν νερό. Με βάση την Οδηγία 2000/60/ΕΚ θα πρέπει μέχρι το 2010 το νερό να χρεώνεται στην αξία του. (10) Πρέπει να καθοριστεί καθολικό πρότυπο υψηλής ποιότητας υδρομετρητών νερού για να είναι όσο πιο σωστή γίνεται η χρέωση. (11) Βγάζουμε το νερό της βροχής όσο πιο γρήγορα γίνεται στους οχετούς ενώ χώρες όπως η Γερμανία με λιγότερο πρόβλημα, έχουν υποχρεωτικούς όρους για τη συλλογή και χρήση του βρόχινου νερού. Τα παλιά τα χρόνια είχαμε στέρνες. (12) Χρειάζεται να επιβληθούν υποχρεωτικοί κανονισμοί στα είδη υγιεινής των σπιτιών και ιδιαίτερα των κοινόχρηστων χώρων για συστήματα με λιγότερη χρήση νερού. (13) Χρειάζεται σοβαρή επανεξέταση των ειδών που καλλιεργούμε και τις ανάγκες τους σε νερό. (14) Θα πρέπει να θεσμοθετηθεί το συντομότερο ο Φορέας Υδάτων στον οποίο θα συμμετέχουν όλοι όσοι ασχολούνται με το νερό. (15) Οι εκστρατείες εξοικονόμησης του νερού πρέπει να είναι συνεχείς και να εντατικοποιούνται όταν προβλέπονται εποχές ανομβρίας.
(6) Μεγάλης έκτασης οικιστικές αναπτύξεις θα πρέπει να υποχρεώνονται να προ πληρώνουν την εγκατάσταση σωλήνων του αποχετευτικού.
(16) Θα πρέπει να δημοσιεύεται ετήσια έκθεση με αναφορές για το πώς διατίθεται ο εθνικός αυτός πλούτος.
(7) Τα δίκτυα διανομής εκτός των μεγάλων υδατοπρομηθειών χάνουν μεγάλες ποσότητες νερού π.χ. Φρέναρος 46%, Γερμασόγεια 40%. Χρειάζεται προγραμματισμός για την αντικατάσταση των προβληματικών δικτύων.
(17) Να αυξηθούν οι επιδοτήσεις, να γίνει καλύτερη η διαφήμισή τους και να προχωρήσει η ίδια η κυβέρνηση σε τέτοιες εγκαταστάσεις στα ιδιόκτητα κτίρια της.
(8) Το ένα τρίτο των Κοινοτήτων δεν έχουν υδρομετρητές για να γνωρίζουν πόσο νερό αντλούν για τους καταναλωτές τους και άρα ούτε πόσο χάνουν σε τρυπημένες σωλήνες. (9) Η ισχύουσα τιμολόγηση του νερού διαφέρει σε κάθε περιοχή και χρειάζεται σοβαρή αναθεώρηση
(18) Να μπει αυστηρότερος έλεγχος στις διατρήσεις με ελεγχόμενους υδρομετρητές και να κλείσουν οι χιλιάδες των παράνομων διατρήσεων. Οι ζημιές από υπεράντληση χρειάζονται δεκάδες χρόνια για να επανέλθουν σε καλή κατάσταση τα υπόγεια νερά.
Τα προβλήματα που παρουσιάζουν τα συστήματα αφαλάτωσης είναι: (α) Ενέργεια: Οι αφαλατώσεις χρειάζονται πολύ μεγάλες ποσότητες ηλεκτρισμού, αφού για τις δύο μονάδες η απαιτούμενη ενέργεια είναι 14.7ΜW (αντίστοιχο με την κατανάλωση 5000 air condition !), με το κόστος στην κατανάλωση ηλεκτρισμού των δύο μονάδων και μόνον να ξεπερνά τα €20 εκ (£12 εκ) το χρόνο. (β) Κλιματικές αλλαγές – Ρύποι - ΑΗΚ: Η ΑΗΚ έχει υποχρέωση να μειώσει δραστικά τις εκπομπές ρύπων από τα φουγάρα της. Αυτό σημαίνει και μείωση της παραγωγής ηλεκτρισμού εφόσον δεν είμαστε ακόμη έτοιμοι να φύγουμε από το ρυπογόνο μαζούτ προς το λιγότερο ρυπογόνο φυσικό αέριο. (δ) Φορτίο στην ΑΗΚ: Οι μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού της ΑΗΚ είναι πλέον στα όρια τους και ως αποτέλεσμα τα ζεστά καλοκαίρια έχουμε υπερφόρτωση του δικτύου και διακοπές. Έχουμε υποχρέωση να μειώσουμε την κατανάλωσή μας και όχι να την αυξάνουμε. (ε) Κόστος: Το νερό από τις μονάδες αφαλάτωσης στοιχίζει στο κράτος €33 εκ (£19,4 εκ) το χρόνο, για να αγοράζει νερό από €0,63 μέχρι €0,68 σεντ το κυβικό μέτρο νερού. (ζ) Αβέβαιο μέλλον: Λόγω των συνεχών αυξήσεων του πετρελαίου και των ακόμη πιο περιοριστικών μέτρων λόγω κλιματικών αλλαγών, το κόστος στην παραγωγή νερού θα αυξάνεται συνεχώς. Επιπλέον, αν δεν καταφέρουμε να μειώσουμε τις εκπομπές ρύπων στα επίπεδα που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση, η αγορά δικαιωμάτων θα αυξήσει κατά πολύ την τιμή του ηλεκτρισμού και άρα και την τιμή του νερού των αφαλατώσεων. (η) Μεσόγειος: Το νερό της μεσογείου λόγω κυρίως στην περιεκτικότητά του σε βόριο δεν αφαλατώνεται εύκολα και ορισμένοι θεωρούν ακόμη και το αποδεκτό όριο του βορίου ψηλό.
Κλιματικές Αλλαγές και Νερό - IPCC Η Διακυβερνητική Επιτροπή για τις Κλιματικές Αλλαγές που έχει συσταθεί από κοινού από τον Οργανισμό Περιβάλλοντος του ΟΗΕ και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετεωρολογίας, έχει μόλις δώσει στη δημοσιότητα την εξειδικευμένη της έκθεση για τις «Κλιματικές Αλλαγές και το Νερό» η οποία είναι διαθέσιμη στις ιστοσελίδες της Επιτροπής http://www. ipcc.ch/. Δυστυχώς, όπως και αναμενόταν άλλωστε, τα νέα δεν είναι καθόλου καλά για την περιοχή μας, για την οποία η έκθεση αναφέρει τα πιο κάτω: 1) Η βροχόπτωση στην περιοχή της Μεσογείου προβλέπεται να μειωθεί μέχρι και 20% σε 70 χρόνια, ενώ άλλα μοντέλα αναφέρονται σε διπλάσια μείωση. Έχει ήδη παρατηρηθεί μια μείωση μεταξύ των ετών 1950 και 2000. Ο κίνδυνος για έτη ανομβρίας θα είναι επίσης αυξημένος. 2) Η υγρασία του εδάφους που έχει σχέση με τη βροχόπτωση και τη βλάστηση θα μειωθεί. Αυτό θα έχει επίσης σοβαρές επιδράσεις σε φυσικούς βοσκότοπους. 3) Οι συνεχόμενες μέρες χωρίς βροχόπτωση θα αυξηθούν και οι μέρες με βροχόπτωση θα είναι πιο συγκεντρωμένες. 4) Θα υπάρξει σοβαρή μείωση των νερών των ποταμών στη λεκάνη της Μεσογείου που θα έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση της αλμυρότητας και τη μείωση των ιζημάτων και θρεπτικών στοιχείων στις ακτές. 5) Όλα τα μοντέλα δείχνουν ότι η γεωργική παραγωγή στην περιοχή μας θα κινδυνεύει συνεχώς και δεν θα μπορεί να διασφαλιστεί. 6) Η δασική παραγωγή θα μειωθεί και λόγω της ξηρασίας θα αυξηθούν οι κίνδυνοι πυρκαγιών. 7) Ορισμένα μοντέλα προβλέπουν αυξημένα κύματα καύσωνα και μείωση της καλοκαιρινής βροχόπτωσης στην περιοχή της Μεσογείου μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα. Μερικές από τις εισηγήσεις που αναφέρονται στην έκθεση των επιστημόνων για αντιμετώπιση του προβλήματος είναι: * Η εξοικονόμηση νερού σε όλο το φάσμα – οικι-
Τα δίκτυα διανομής
ακή, βιομηχανική και γεωργική χρήση. * Η μείωση των διαρροών σε συστήματα υδροδότησης και αρδευτικά συστήματα. * Η τιμολόγηση του νερού. * Αλλαγές στα είδη που καλλιεργούνται ούτως ώστε αυτά να ταιριάζουν περισσότερο και με τις αλλαγές στο κλίμα που έχουν ήδη ξεκινήσει. * Χρήση αφαλατωμένου νερού και του νερού από συστήματα επεξεργασίας λυμάτων επισημαίνοντας ταυτόχρονα τα προβλήματά τους (ενέργεια και κινδύνους για την υγεία).
εκτός των μεγάλων υδατοπρομηθειών χάνουν μεγάλες ποσότητες νερού π.χ. Φρέναρος 46%, Γερμασόγεια 40%.
ΦΩΤΟ: ΠΑΝΟΣ ΚΟΚΚΙΝΙΑΣ
Δεν είναι μόνο η
μείωση των βροχοπτώσεων που προκαλεί το παγκόσμιο φαινόμενο της ξηρασίας, είναι και η
αλόγιστη κατανάλωση νερού για να τραφεί ο πλανήτης. Σύμφωνα με τον Oργανισμό
WWF για να παραχθεί το φαΐ μιας ημέρας
στη γη απαιτούνται
200 δις λίτρα νερό το
δευτερόλεπτο.
Η παραγωγή του φαγητού που θα καλύψει τις ανάγκες της αύξησης του πληθυσμού της γης θα απαιτεί
50% περισσότερο νερό από ό,τι σήμερα.
Κάθε κυβικό μέτρο μη επεξεργασμένου νερού μπορεί να μολύνει 8 κυβικά μέτρα καθαρού νερού.
ΦΩΤΟ: ΜΕΛΗΣ ΠΙΤΤΑΣ
*
Για να φτάσει ένα φλιτζάνι καφέ στο τραπέζι μας απαιτούνται 140 λίτρα νερού. Αυτό σημαίνει ότι η ανθρωπότητα σπαταλά 120 δις κυβικά μέτρα νερού ετησίως για να απολαμβάνει καθημερινά το αγαπημένο της διεγερτικό, ποσότητα που ισούται με 1,5 φορά την ετήσια ροή νερού στο Ρήνο.
ΦΩΤΟ: ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ
Υπάρχουν κοινότητες στην Κύπρο με 300 ή ακόμα και 1000 πισίνες η κάθε μία. Από μια μέτρια πισίνα (8χ4) εξατμίζονται περίπου 300 λίτρα νερό την ημέρα.
ΦΩΤΟ: ABBAS (MAGNUM)
Σε πολλές κουλτούρες, η γυναίκα έχει την ευθύνη να κουβαλήσει το νερό στο σπίτι. Υπολογίζεται ότι στην Αφρική, όπως και σε άλλα μέρη του κόσμου, γυναίκες και κορίτσια περπατούν 6 χιλιόμετρα κατά μέσο όρο ημερησίως για να βρουν νερό για τις οικογένειές τους.
Σήμερα 1,1 δισεκατομύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό και 2,6 δισεκατομύρια ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες διαβίωσης και υγιεινής. Μέχρι το 2050, 7 δισεκατομμύρια κόσμος
θα υποφέρει από κάποιας μορφής έλλειψη νερού.
ΦΩΤΟ: ΠΑΝΟΣ ΚΟΚΚΙΝΙΑΣ
σε 60 διαφορετικές χώρες
Κάπου μεταξύ 70 και 75% της επιφάνειας της γης είναι καλυμμένη με νερό. Μόνο 0,5 % αυτής της ποσότητας είναι πόσιμο.
ΦΩΤΟ: ΠΑΝΟΣ ΚΟΚΚΙΝΙΑΣ
_66% του ανθρώπινου σώματος και 75% του ανθρώπινου εγκεφάλου είναι νερό.
_Ένας άνθρωπος μπορεί να ζήσει για ένα μήνα χωρίς φαγητό. Χωρίς νερό μπορεί να ζήσει μόνο μια βδομάδα.
_Ο άνθρωπος χρειάζεται 50 λίτρα νερό την ημέρα για τις βασικές του ανάγκες. Από τη φάρμα μέχρι το πιρούνι για την καθημερινή διατροφή
ΦΩΤΟ: ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ
του ανθρώπου, απαιτούνται 3.500 λίτρα νερό.
Το νερό θεωρείται το πετρέλαιο του μέλλοντος και σύμφωνα με πολιτικούς και οικονομικούς αναλυτές η πιθανότερη αιτία που η ανθρωπότητα θα βαδίσει
ΦΩΤΟ: ΠΑΝΟΣ ΚΟΚΚΙΝΙΑΣ
ξανά σε πόλεμο.
L
A
S
T
P
A
G
E
Το εξώφυλλο είναι φωτογραφία του Πάνου Κοκκινιά
ΥΓ. 28/09/2008 ΚΑΘΕ ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΝ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟ ΕΚΔΟΤΗΣ-ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΝΙΚΟΣ ΠΑΤΤΙΧΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΕΛΕΝΗ ΞΕΝΟΥ
ΦΩΤΟ: ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΥΛΙΔΗΣ
ART DIRECTOR ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΤΤΙΧΗ
Ενημερωθείτε για το πρόβλημα του νερού διεθνώς και ευαισθητοποιηθείτε. Τα ακόλουθα sites σας δίνουν μια κατατοπιστική εικόνα: 1) TAMU WATER PROJECT Πρόκειται για ένα περιβαλλοντικό-καλλιτεχνικό project του Stephen Carpenter στο Τέξας ο οποίος σχεδίασε ένα κινητό φίλτρο για νερό φτιαγμένο από πηλό. Ρίξτε μια ματιά. Blog:http://tamuwaterproject.wordpress.com/ http://coe.tamu.edu/~bscarpenter/tamuiwfpindex.html 2) Το μέγεθος του προβλήματος του νερού και η κρίση που υπάρχει διεθνώς καταγράφονται πολύ χαρακτηριστικά στο site του BBC NEWS. http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/755497.stm 3) Πρόβλεψη για πιθανό πόλεμο στο μέλλον που θα οφείλεται στην έλλειψη νερού. SCIENCE NEWS: http://www.sciencedaily.com/releases/1999/01/990106075344.htm 4) BLUE GOLD: WORLD WATER WARS Ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο το οποίο επίσης περιγράφει την κρίση και πιθανολογεί πως θα αποτελέσει ενδεχομένως την πιθανή αιτία για πόλεμο.
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΛΕΝΑ ΠΑΡΠΑ ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΙ ΜΑΡΙΝΑ ΣΙΑΚΟΛΑ ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ CHARLIE MAKKOS ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΑΤΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ OMAΔΑ ΑΝΤΡΕΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΠΟΛΥΣ ΠΕΣΛΙΚΑΣ ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΤΑΠΑΣ ΜΟΝΙΜΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΑΡΑΒΑΛΗ ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΝΤΖΑΛΟΣ ΜΑΡΙΑ ΜΑΣΟΥΡΑ FILEP MOTWARY ΜΑΡΙΝΟΣ ΝΟΜΙΚΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΒΒΙΝΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΠΑΡΣΗΣ ΑΛΕΞΗΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΟΥΜΑΖΗΣ ΣΩΤΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΡΙΛΛΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΕΛΛΑ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΜΑΡΙΑ ΖΕΡΒΟΥ ΜΑΡΙΑ ΚΑΠΑΤΑΗ ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΛΙΜΑΧΟΥ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΙ ΧΡΩΜΑΤΩΝ & ΕΚΤΥΠΩΣΗ: PROTEAS PRESS LTD
Σε αυτό το τεύχος συνεργάστηκαν δημιουργικά οι:
Πάνος Κοκκινιάς Λούση Αβρααμίδου Χαράλαμπος Θεοπέμπτου
5) 17TH ENVIRONMENTAL ART FESTIVAL Ήταν όλο αφιερωμένο στο πρόβλημα του νερού. (IRAN, Ιούλιος 2008) http://www.payvand.com/news/08/jul/1118.html 6) Για να μάθετε περισσότερο για τον τρόπο που θα μπορούσατε να βοηθήσετε τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των κατοίκων του τρίτου κόσμου σε σχέση με την πρόσβασή τους σε καθαρό νερό επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της UNICEF www.unicef.org. O Oργανισμός εφαρμόζει το πρόγραμμα WASH το οποίο φιλοδοξεί να βελτίωσει τις συνθήκες διαβίωσης σε 90 χώρες 7) Η 22η Μαρτίου κάθε έτους έχει καθιερωθεί από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ως η Παγκόσμια Mέρα για το νερό. 30
Μας ενδιαφέρουν τα δικά σας Υστερόγραφα. Οι δικές σας ιδέες για θέματα και οι δικές σας απόψεις. Τα περιμένουμε στην ηλεκτρονική διεύθυνση: eleni.xenou@phileleftheros.com