KONIN
Pierwsze wzmianki o Koninie pochodzą z 1284 roku. Zastanawiające jest jednak, skąd wziął się w tym miejscu słup drogowy, którego inskrypcja łacińska pochodzi z 1151 roku ? Na mapach Ptolemeusza, pochodzących z okresu imperium rzymskiego, obok Calisii usytuowana jest Setidava. Możemy przypuszczać że mógłby to być właśnie Konin ? Odpowiedzi na choćby te dwa pytania mogą być powodem dla którego warto zawitać do Konina i obejrzeć Słup oraz kilka innych, ciekawych miejsc i obiektów.
Przy ul.Kolskiej znajduje się kościół i klasztor franciszkanów - reformatów fundowany w 1631 roku. Barokowy kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny, wybudowany w 1727 roku, posiada trzy częściowo zrekonstruowane, późnobarokowe ołtarze z połowy XVIII w. Sam klasztor, przylegający do kościoła od strony wschodniej, wybudowany został w 1733 r. Budynki klasztorne zbudowano na
planie podkowy z wirydarzem pośrodku i rotundą. Cenne wyposażenie kościoła i klasztoru stanowią późnobarokowe rzeźby i snycerka oraz krucyfiksy, datowane na 2 połowę XVII w.
Przy Rondzie św. Ducha, jest kościół ewangelicko – augsburski, który powstał w latach 1853-54. Wieża została dobudowana w 1872 r. W latach 1900 – 1915 kościół przebudowano. Obok znajduje się, pochodząca z 1840 r., klasycystyczna pastorówka.
Idąc ulicą 3 Maja w kierunku północnym, dojdziemy do kościóła św. Bartłomieja, pochodzące-go z przełomu XIV i XV wieku. W architekturze kościoła przeważa styl gotycki. W prezbiterium znajduje się wczesnobarokowy nagrobek marszałka koronnego, starosty konińskiego - Stanisława Przyjemskiego ( zm. w 1595 r.). W kaplicy gotyckiej nagrobek jego bratanka, Krzysztofa Przyjemskiego (zm. w 1611 r.). W renesansowej kaplicy znajduje się barokowe epitafium Jana Zemełki (zm. 1607) oraz cenne stalle. Wnętrze kościoła zdobi polichromia wykonana w latach 1904 -1910 przez Eligiusza Niewiadomskiego Tuż przy kościele, na terenie dawnego cmentarza kościelnego usytuowany jest Słup Koniński, będący najcenniejszym zabytkiem miasta. Wzmiankowany był w kronice Jana Długosza. Według tradycji ustawiony prawdopodobnie w XII wieku przez wojewodę książęcego Piotra Włostowica, jako drogowskaz połowy drogi między Kruszwicą a Kaliszem. Jest to najstarszy znak drogowy w Europie, poza granicami dawnego imperium rzymskiego.
Inskrypcja znajdująca się na tym słupie pochodzi z 1151 roku i w tłumaczeniu brzmi: „Roku od wcielenia Pana naszego 1151 Pokazuje ta wskazówka prawości drogi, że tu jest środek [ drogi ] do Kalisza z Kruszwicy. Kazał ją tutaj ustawić Piotr, komes pałacowy, i w ten sposób roztropnie przepołowił podróż. Aby raczył o nim pamiętać każdy podróżnik, kołacząc modlitwą do łaskawego Boga.”
W rozwidleniu ulic 3 Maja i Wiosny Ludów. Przed nami okazały budynek Ratusza. Reprezentacyjna, klasycystyczna budowla była wzniesiona na przełomie XVIII i XIX w. Zbudowany na planie trapezu, ma fasadę z czterema kolumnami doryckimi. W tympanonie umieszczona jest płaskorzeźba herbu miasta. Na zapleczu Ratusza znajduje się budnek dawnych jatek, wzniesionych na planie podkowy w pierwszej połowie XIX w.
Plac Zamkowy. Nazwa nie jest przypadkowa, ponieważ wzięła się od istniejącego kiedyś tutaj zamku. Wybudowany został w XIV wieku przez króla Kazimierza Wielkiego. Odwiedzali go królowie Władysław Jagiełło i Kazimierz Jagiellończyk. W XIV wieku był siedzibą starosty i centrum administracyjnym okolicy. Potop szwedzki zakończył czasy jego świetności. Mury rozebrano ostatecznie w latach sześćdziesiątych XIX wieku.
W północno – zachodniej części Placu Zamkowego znajduje się budynek dawnej synagogi z 1832 r. Bogato zdobiona południowa fasada jest boniowana, zdobiona pilastrami i zwieńczona attyką. Wewnątrz, w sali głównej, zachowały się pierwotne, w części zrekonstruowane, malowidła na ścianie wschodniej i na czterech kolumnach. Tuż obok synagogi jest gmach dawnej szkoły talmudycznej z połowy XIX w.
Dworek Zofii Urbanowskiej, wzniesiony w połowie XIXw. w stylu klasycystycznym. Przebudowany w XXw., od 1997r. pełni funkcję USC. W dworku mieszkała Zofia Urbanowska, dziennikarka, pisarka i autorka licznych powieści pozytywistycznych dla dzieci i młodzieży.
Placu Wolności. Obecny plac to dawny rynek późnośredniowiecznego miasta. Wytyczono go prawdopodobnie w drugiej poł. XIII w. Do 1707 roku, kiedy miasto zniszczył pożar, na środku placu stał gotycki ratusz. Lustracja z 1789 roku informuje, ze otaczało go 18 domów drewnianych i jeden murowany. Dopiero u schyłku XVIII w., po wspomnianej już pożodze, zaczęto wznosić kamienice murowane. Większość kamienic pochodzi z drugiej połowy XIX wieku.
Najstarszy murowany obiekt mieszczański na placu to Dom Zemełki, wzniesiony na przełomie XVI/XVII w. Obecny wygląd domu jest wynikiem przebudowy przeprowadzonej na przełomie XIX i XX w. Fundator kamienicy Jan Zemełka urodził się w 1539 roku i był jednym z najznamienitszych mieszczan Konina. W roku 1602 Uniwersytetowi Krakowskiemu zapisał dużą sumę na dwie katedry
medyczne – botaniki lekarskiej i anatomii. Stworzył fundację stypendialną dla synów mieszczan Konina, Koła i Kalisza, która wspierała ich edukację. W północnej pierzei placu usytuowany jest budynek dawnego starostwa, pochodzący z 1828 r. Dwukondygnacyjny budynek, o wyraźnych cechach klasycystycznych, pokryty jest dachem naczółkowym. Obecnie siedziba władz miasta.
Z Placu Wolności wychodzimy na Most Toruński. Przed wejściem na most możemy zobaczyć wmurowany klucz symbolizujący bramę toruńska. Wiódł tędy z północy trakt handlowy którym przybysze i mieszkańcy docierali do miasta. Most usytuowany jest na Warcie. Dolina Warty stanowi oś ekologiczną systemu i odgrywa bardzo istotną rolę w kształtowaniu struktury przestrzennej miasta. Warto przespacerować się nowym Bulwarem Nadwarciańskim
Miasto Konin Plac Wolnosci 1 Konin 62-500
www.konin.pl
projekt graficzny i fotografie; Jerzy Sznajder tekst; Andrzej Łącki