Quản lí bản tin Phòng công tác chính trị và quản lí sinh viên ĐH KTQD Chịu trách nhiệm bản tin Hội sinh viên ĐH KTQD Cố vấn nội dung Phòng quản lí khoa học - Trường ĐH KTQD
Yesnews
MỤC LỤC Điểm tin trong tháng ......................2 Nhân vật trong tháng • PGS.TS. Phạm Thị Huyền - Người nâng bước những ước mơ của sinh viên.................6 • Thầy Trần Trọng Phong - Một người thầy,
Thực hiện nội dung, biên tập và phát hành CLB Sinh viên Nghiên cứu Khoa học ĐH KTQD
một người anh..............................................11
Lăng kính khoa học • Gam màu nào cho Xuất khẩu nông sản Việt Nam trong bức tranh hội nhập?....................17
Ban Biên tập: Nguyễn Hồng Nga, Nguyễn Ngọc, Ngọc Ánh. Nội dung: Hoài Mơ, Đồng Thảo, Phương Dung, Trung Hiếu, Thu Vân, Phương Ngọc, Bùi Hương Thu Giang, Phương Ngọc, Thu Thủy. Thiết kế và trình bày: Lê Ngọc Huyền.
Nhìn ra thế giới • Sự nổi lên của trang trại thông minh: bò được kiểm soát bằng vệ tinh.......................22 • Các doanh nghiệp chuyển đổi nông nghiệp đô thị bằng giải pháp công nghệ cao............25 • Nông dân thời số hóa...............................28
Góc nội bộ • Chương trình Training cho CTV F13.....32 • Tập huấn xa............................................33
Mọi ý kiến đóng góp xin gửi về Địa chỉ: Phòng 121– nhà 11 Đại học Kinh tế quốc dân Email: yesnews.neu@gmail.com
Trang 1
• Công tác chuẩn bị sinh nhật YES 13 tuổi...............................................................34
Điểm tin trong tháng
Yesnews
Điểm tin kinh tế tháng 11/2015 Tình hình kinh tế tháng 11 có nhiều biến động. Trên thế giới, nguy cơ khủng bố đã tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế nhiều quốc gia, buộc các nhà lãnh đạo kinh tế phải đưa ra những quyết sách nhằm chống lại sự đe dọa của khủng bố. Trong nước, kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIII đã đưa ra những con số mục tiêu tăng trưởng trong năm 2016, qua đó có thể thấy được triển vọng phát triển của kinh tế Việt Nam trong thời gian tới.
1, CPI tháng 11/2015 tăng năm đến nay, CPI cả nước tháng 11, chỉ số này tiếp tục 0,07%, chỉ số giá vàng và mới chỉ tăng 0,58% - thấp tăng nhẹ 1,2 điểm, lên mức chỉ số giá Đô la Mỹ giảm nhất trong vòng 14 năm qua. 142,3 điểm, trên mức trung bình 133,3 điểm của năm Tổng cục Thống kê vừa Cũng theo số liệu của Tổng 2014. công bố chỉ số giá tiêu dùng cục Thống kê, chỉ số giá vàng (CPI) tháng 11/2015. Theo đó, và chỉ số giá Đô la Mỹ trong Theo đánh giá của ANZ, CPI tháng 11 tăng 0,07% so tháng có diễn biến cùng chiều chỉ số niềm tin người tiêu với tháng trước và tăng 0,34% khi chỉ số giá vàng giảm dùng tháng 11 gia tăng nhờ so với cùng kỳ năm 2014. 0,61% và chỉ số giá Đô la niềm tin vào tình hình tài Trong 11 nhóm hàng hóa và Mỹ giảm 0,31% so với tháng chính cá nhân tăng so với dịch vụ chính có 9 nhóm tăng trước. Lạm phát cơ bản tháng năm trước, cũng như mức độ với mức tăng không đáng kể 11 năm 2015 tăng 0,05% so lạc quan của người tiêu dùng từ 0,05 đến 0,32%, tăng mạnh với tháng trước, tăng 1,72% trong quyết định mua các vật nhất là nhóm nhà ở, vật liệu so với cùng kỳ. dụng chính trong gia đình. xây dựng, điện, nước, chất Ngoài ra, những lợi ích tích đốt; 2 nhóm có chỉ số giá 2, Chỉ số niềm tin người cực từ TPP đang trở nên rõ giảm là bưu chính viễn thông tiêu dùng Việt Nam tháng ràng hơn và sẽ giúp củng cố và giao thông. 11/2015 tiếp tục tăng niềm tin của người tiêu dùng vào nền kinh tế Việt Nam Như vậy, bình quân 11 Ngân hàng ANZ vừa công trong trung hạn. tháng đầu năm 2015, CPI cả bố báo cáo Chỉ số niềm tin nước tăng 0,64% so với cùng người tiêu dùng Việt Nam Chỉ số niềm tin của người kỳ năm trước. Tính từ đầu tháng 11/2015. Theo đó, trong tiêu dùng trong nước tiếp tục
Trang 2
Yesnews
Điểm tin trong tháng
tăng cho thấy thị trường nội đầu vào của doanh nghiệp và địa không bị ảnh hưởng bởi hỗ trợ đời sống sinh hoạt của suy giảm thương mại trong người dân. khu vực và trên thế giới. 4, Quốc hội thông qua 3, Giá xăng giảm lần thứ mục tiêu tăng trưởng GDP 10 trong năm năm 2016 là 6,7%; lạm phát dưới 5% Theo thông báo của Liên Bộ Công Thương - Tài chính, Tại phiên thảo luận sáng từ 15h chiều ngày 18/11, giá ngày 10/11, kỳ họp thứ 10 xăng RON 92 tiếp tục giảm Quốc hội khóa XIII, Quốc hội thêm 178 đồng/lít; xăng E5 đã biểu quyết và chính thức giảm 178 đồng/lít; dầu mazut thông qua chỉ tiêu kinh tế xã giảm 83 đồng/kg, dầu diesel hội năm 2016 với mục tiêu giữ nguyên, dầu hoả tăng 124 tăng trưởng GDP là 6,7%; đồng/lít. Tính toán của liên lạm phát dưới 5%. bộ cho biết, trong chu kỳ 15 ngày gần nhất, giá xăng dầu thế giới có xu hướng giảm. Do đó, cơ quan điều hành yêu cầu giảm giá bán lẻ xăng dầu trong nước. Như vậy, đây là lần giảm thứ 10 của giá xăng tính từ đầu năm đến nay, cùng với 6 lần tăng. Hiện giá xăng đang ở mức thấp hơn so với giai đoạn cuối năm 2014 là 650 đồng/lít. Bộ Công Thương cho biết, mục đích của việc giảm giá xăng dầu nói trên là để giá bán trong nước phù hợp với diễn biến giá thành phẩm thế giới, góp phần giảm chi phí
Trang 3
hình quốc tế, trong nước và cân đối các nguồn lực thì việc đặt mục tiêu tăng trưởng năm 2016 khoảng 6,7% là khả thi. Theo dự báo của Ngân hàng Thế giới, giá hàng hóa thế giới sẽ hồi phục nhẹ trong năm 2016 cùng với việc tiếp tục điều chỉnh giá một số dịch vụ công sẽ tác động khiến chỉ số giá tiêu dùng của nước ta tăng cao hơn mức 2015, đồng thời cân đối với các chỉ tiêu khác thì mục tiêu tốc độ tăng giá tiêu dùng dưới 5% là phù hợp. 5, Các nước công bố toàn văn TPP
Sau một tháng kể từ khi tuyên bố kết thúc đàm phán, Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu chiều 5/11 văn Đối với tính khả thi trong kiện của hiệp định đối tác Xuyviệc đề ra mức tăng trưởng ên Thái Bình Dương (TPP) 6,7% vào năm 2016, theo phân đã được chính thức công bố. tích của Ủy ban Thường vụ New Zealand, nước được giao Quốc hội, năm 2012 GDP tăng nhiệm vụ lưu chiểu văn kiện 5,25%; năm 2013 tăng 5,42%; của Hiệp định, là nước đầu năm 2014 là 5,98%; năm 2015 tiên công bố nội dung toàn GDP dự kiến tăng trên 6,5%, văn hiệp định TPP, sau đó các cho thấy xu hướng tốc độ tăng nước thành viên TPP đồng trưởng GDP tăng dần. Đồng loạt đăng nội dung này lên thời, căn cứ vào dự báo tình trang web của mỗi nước.
Yesnews
Điểm tin trong tháng
Văn kiện gồm 30 chương tương ứng với 30 nội dung mà hiệp định đã đàm phán xuyên suốt trước đó. Sau khi công bố toàn văn hiệp định, các nước TPP sẽ nhanh chóng hoàn tất thủ tục rà soát pháp lý để chuẩn bị cho việc ký kết. Thời điểm ký kết chính thức hiệp định hiện chưa được xác định nhưng dự kiến sẽ không muộn hơn quý I năm 2016. Sau khi ký chính thức, các nước sẽ tiến hành thủ tục phê chuẩn hiệp định theo quy định của pháp luật nước mình.
thế, Hội nghị G20 đã đưa ra một tuyên bố đề cập riêng về chống khủng bố. Bản tuyên bố khẳng định các nước trong nhóm G20 sẽ tăng cường phối hợp để hạn chế sự di chuyển của các nhóm khủng bố, ngăn chặn sự tuyên truyền của các nhóm khủng bố trên trang mạng xã hội và quan trọng nhất là cắt đứt nguồn tài chính của khủng bố.
Được biết, để đưa trái xoài Cát Chu Việt Nam vào thị trường Nhật Bản, các cơ quan chức năng của Việt Nam đã phải mất 5 năm để chuẩn bị hồ sơ, xây dựng quy trình xử lý dịch hại mới được phía Nhật Bản chấp thuận. Ngay trong buổi lễ ra mắt trái xoài Cát Chu tại siêu thị Aeon, đã có hàng trăm khách hàng Nhật Bản đến siêu thị này đã tỏ ra thích thú với vị thơm 7, Xoài Cát Chu Việt Nam ngon, cũng như màu sắc bắt chính thức vào thị trường mắt của trái xoài Cát Chu. Nhật Bản
6, Hội nghị G20 tuyên bố phối hợp cắt nguồn tài chính của khủng bố Trong khuôn khổ Hội nghị Thượng đỉnh G20 ngày 1516/11 tại Antalya, Thổ Nhĩ Kỳ, các quốc gia tham gia đã đưa ra một tuyên bố chung về vấn đề chống khủng bố, trong đó có đề cập việc cắt đứt nguồn tài chính của khủng bố. Có thể thấy, những vụ tấn công khủng bố diễn ra thời gian gần đây, đặc biệt là vụ khủng bố kinh hoàng ở Paris ngày 13/11 vừa qua, đã thôi thúc quyết tâm mạnh mẽ chống khủng bố từ các nước trên thế giới. Chính vì
Những trái xoài tươi Cát Chu của Việt Nam đã chính thức được bày bán lần đầu tiên tại siêu thị Aeon ở tỉnh Chiba, Nhật Bản.
Vào ngày 7/11, 3,5 tấn xoài Cát Chu của Việt Nam đã được nhập khẩu vào Nhật Bản và chính thức được bày bán tại hệ thống siêu thị Aeon - chuỗi trung tâm mua sắm lớn nhất tại Nhật Bản.
Trước những thách thức ngày càng lớn đặt ra cho nông sản Việt Nam trên đường hội nhập thì sự ra mắt đầy ấn tượng của xoài Cát Chu hay trước đó là thanh long ruột đỏ của Việt Nam tại một thị
Trang 4
Điểm tin trong tháng
trường khó tính như Nhật Bản là cơ hội cho trái cây tươi Việt Nam tiếp tục thâm nhập vào thị trường này, đồng thời nâng cao vị thế của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Á cũng đồng loạt giảm điểm do lo ngại căng thẳng địa chính trị giữa Nga và Thổ Nhĩ kỳ. Trên sàn chứng khoán Tokyo, hãng hàng không ANA Nhật Bản đã mất 1,6% giá trị khi mở đầu phiên. Hãng hàng không Cathay Pacific của 8, Thị trường chứng Hong Kong, Trung Quốc đã khoán chao đảo do căng mất gần 1% giá trị. thẳng Nga - Thổ Nhĩ Kỳ 9, Kinh tế Nhật Bản chính Thị trường tài chính toàn thức suy thoái cầu đã chao đảo ngay sau thông tin Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ Theo số liệu vừa được máy bay tiêm kích Su-24 của Chính phủ Nhật Bản công bố Nga gần biên giới với Syria. vào sáng 16/11, tăng trưởng Các thị trường chứng khoán GDP của Nhật Bản suy giảm đã đồng loạt giảm điểm trong 0,8% trong quý III so với cùng khi các loại trái phiếu Chính kỳ năm trước, sau khi giảm phủ và vàng đều tăng giá do 0,7% trong quý II, với hai nhu cầu về tài sản an toàn của quý suy giảm liên tiếp, kinh các nhà đầu tư tăng vọt. tế Nhật Bản đáp ứng định nghĩa của một cuộc suy thoái. Kết thúc phiên giao dịch Đây là lần thứ 2 nền kinh tế ngày 24/11, chỉ số Micex đất nước mặt trời mọc rơi vào của Nga giảm ít nhất 3,2% - suy thoái kể từ khi Thủ tướng mạnh nhất trong 8 tháng. Chỉ Shinzo Abe lên nắm quyền số Borsa Istanbul của Thổ vào tháng 12/2012. Nhĩ Kỳ cũng ghi nhận giảm 3% giá trị. Theo sau là đà Mấy tháng gần đây, kinh giảm điểm của các thị trường tế Nhật phát đi hàng loạt dữ chứng khoán châu Âu, đặc liệu xấu: lạm phát giảm, chi biệt là cổ phiếu ngành du lịch tiêu các hộ gia đình giảm, và hàng không. sản lượng xe đi xuống, doanh thu bán lẻ tuột dốc, nhập Ngày 25/11, nhiều cổ phiếu khẩu giảm và xuất khẩu trì của các hãng hàng không châu trệ. Một điểm sáng hiếm hoi
Trang 5
Yesnews là sản lượng công nghiệp Nhật tăng 1,1% trong tháng 9 so với tháng 8, nhưng mức tăng này không đủ để bù đắp sự suy giảm trong tháng 7 và tháng 8. Môi trường đầu tư sa sút và hoạt động giảm hàng tồn kho của các công ty được xem là nguyên nhân trực tiếp đẩy kinh tế Nhật rơi vào suy thoái. Kinh tế Trung Quốc giảm tốc và triển vọng tăng trưởng yếu của nền kinh tế toàn cầu là lý do khiến các doanh nghiệp Nhật hạn chế chi tiêu và thu hẹp sản xuất.
Tổng hợp: Thu Thủy
Yesnews
Nhân vật trong tháng
PGS.TS. Phạm Thị Huyền Người nâng bước những ước mơ của sinh viên Một đời người – một dòng sông… Mấy ai làm kẻ đứng trông bến bờ, “Muốn qua sông phải lụy đò” Đường đời muôn bước cậy nhờ người đưa… Tháng năm dầu dãi nắng mưa, Con đò trí thức thầy đưa bao người. Qua sông gửi lại nụ cười Tình yêu xin tặng người thầy kính thương.
Nghề giáo dường như đã đi sâu vào những câu hát, những câu ca dao tục ngữ, thậm chí là những vần thơ bay bổng… Song, không một lời nào có thể miêu tả hết công ơn dạy dỗ thầy cô dành cho học trò của mình. Ai đó đã từng nói “Nhân cách của người thầy là sức mạnh có ảnh hưởng to lớn đối với học sinh, sức mạnh đó không thể thay thế bằng bất kỳ cuốn sách giáo khoa nào, bất kỳ câu chuyện châm ngôn đạo đức, bất kỳ một hệ thống khen thưởng hay trách phạt nào khác”. Nhân ngày 20 – 11, các phóng viên của Yesnews rất vinh dự khi được gặp gỡ và lắng nghe những chia sẻ hết sức bổ ích từ PGS.TS. Phạm Thị Huyền - Trưởng bộ môn Marketing – Trường Đại học Kinh tế Quốc dân. Cô là một giảng viên rất tâm huyết với nghề và được các bạn sinh viên vô cùng yêu quý… Cô đã có những chia sẻ thú vị và bổ ích về công việc giảng dạy cũng như việc hướng dẫn sinh viên trong quá trình làm Nghiên cứu khoa học. PV: Em chào cô ạ! Hôm nay em rất vui mừng khi được gặp và trò chuyện cùng cô… Vâng, thưa cô, em được biết, sáng ngày 8 tháng 4 năm 2014, thì trường ta đã long trọng tổ chức Lễ công bố Quyết định bổ nhiệm viên chức giữ chức vụ Trưởng, Phó trưởng Bộ môn và tương đương, thì cô là
một trong những giảng viên ưu tú đã được GS.TS Phạm Quang Trung trao quyết định bổ nhiệm làm Trưởng bộ môn Marketing. Vậy, cô có thể chia sẻ cảm xúc của mình khi đó không ạ?
này, cô cảm thấy, đầu tiên đó là một vinh dự rất lớn đối với một người giảng viên, đồng thời, đó là một trách nhiệm rất lớn khi tiếp nhận một vị trí công việc mới trong quản lí. Vinh dự bởi vì có thể thấy rằng đây là sự ghi nhận, niềm tin PGS.TS. PTH: *Cười* yêu của lãnh đạo, của thầy cô, Khi nhận được quyết định đồng nghiệp và cả sinh viên
Trang 6
Yesnews
Nhân vật trong tháng
trong nhà trường về những gì mình đã cống hiến và có khả năng cống hiến. Giữ chức vụ này có trách nhiệm rất lớn bởi lẽ khi đó bản thân mình đang chịu trách nhiệm cho một tập thể chứ không đơn thuần là chịu trách nhiệm cho cá nhân một người giảng viên. Tập thể muốn tồn tại và phát triển được không chỉ phụ thuộc vào từng giảng viên mà còn phụ thuộc vào người lãnh đạo phát huy và kết nối sức mạnh của các thành viên trong tập thể đó. Thật sự, cô cũng rất băn khoăn và tâm tư khi nhận chức vụ này, nhưng rồi bằng sự thuyết phục, sự tin yêu, tín nhiệm của của các thầy các cô thế hệ đi trước cũng như đồng nghiệp thì cô đã tiếp nhận và luôn tự hứa với lòng mình rằng sẽ cố gắng để làm tốt chức trách của một người giảng viên cũng như đảm nhiệm tốt chức trách nhiệm vụ của người quản lí một bộ môn không lớn nhưng cũng không nhỏ trong nhà trường – Một bộ môn sẽ đào tạo ra các thế hệ sinh viên có khả năng làm chủ thị trường.*cười* PV: Vâng, thưa cô, như cô đã nói thì khi đảm nhiệm một chức vụ nào đó, mọi người thường phải gánh trên vai
Trang 7
nhiều trách nhiệm hơn trong công việc so với những người khác. Vậy cô có thấy áp lực không ạ? PGS.TS. PTH: Như cô đã chia sẻ thì không thể không có áp lực, bởi mình không chỉ chịu trách nhiệm về những việc làm của bản thân mà còn chịu trách nhiệm các công việc của những người mà mình được giao quản lí. PV: Vâng, Được biết cô là một trong những tác giả của nhiều cuốn sách, ví dụ như: Giáo trình quản trị Marketing, Quản trị Marketing, Hành vi Người tiêu dùng… Cô có thể chia sẻ đôi chút về quá trình viết sách của mình không ạ?
khi viết giáo trình, thì kiến thức được cung cấp trong giáo trình phải là kiến thức chuẩn mực, được xem là kim chỉ nam cho người đọc. Do đó, các tác giả luôn phải cân nhắc từng câu, từng chữ được viết ra để tránh hiểu lầm, hiểu sai. Cô có thể khẳng định, việc giảng dạy trên lớp đơn giản hơn rất nhiều so với việc viết ra một cuốn giáo trình để tất cả mọi người tham khảo học tập, tham khảo và trích dẫn.
PV: Cô là một trong những giảng viên đã hướng dẫn nhiều nhóm sinh viên NCKH đạt giải cao trong các cuộc thi “Tài năng khoa học trẻ Việt Nam” năm 2013, 2014, 2015… Vậy cô có chia sẻ gì về cảm xúc của mình khi nhóm sinh viên mình hướng PGS.TS. PTH: Nói về viết dẫn đã thực hiện rất tốt các sách thì quả thực đó là một quá đề tài NCKH ạ??? trình cực kì khó khăn đối với cả những người có kinh ngPGS.TS. PTH: *Cười* hiệm lâu năm trong nghề chứ Rất cảm ơn các em về câu không chỉ riêng đối với những hỏi này. Hướng dẫn sinh viên giảng viên mới tham gia và nghiên cứu khoa học là một giảng dạy. Viết sách liên quan trong những việc mà cô cảm đến rất nhiều chuẩn mực về thấy rất là thích thú bởi rất kiến thức, phải thường xuyên nhiều lí do. Thứ nhất, mình cập nhật tin tức thực tế, kiến có thể truyền tải niềm đam mê thức mới để đảm bảo nội dung nghiên cứu khoa học cho sinh cuốn sách một cách chính xác, viên, các thế hệ trẻ sau này. cuốn hút người đọc. Đặc biệt, Thứ hai, là được các sinh viên
Yesnews
Nhân vật trong tháng ghi nhận công sức mà mình đã đầu tư cho sinh viên. Rất tự hào và may mắn là trong ba năm vừa qua thì năm nào nhóm sinh viên do cô hướng dẫn cũng đều đạt giải nhất, điều đó chứng tỏ những nỗ lực hướng dẫn của mình đã được các em tiếp thu, hiện thực hóa và được các nhà khoa học trong và ngoài nhà trường ghi nhận. Một điều tự hào nữa đó là mỗi khi nhà trường phát động nghiên cứu khoa học thì có hàng chục nhóm sinh viên muốn đăng kí
cô hướng dẫn *cười*, điều đó cho thấy sự tín nhiệm của các bạn sinh viên, và có lẽ cũng do một bí quyết đó là vì năm nào nhóm sinh viên mà cô hướng dẫn cũng đạt giải nên thu hút được các đối tượng đăng kí, trên cơ sở đó thì cô cũng sẽ có quyền lựa chọn nhóm sinh viên mà có đề tài tiềm năng nhất. PV: Cô thấy quá trình làm NCKH của các bạn sinh viên thường gặp những khó khăn nào ạ?
PGS.TS Phạm Thị Huyền tại hội nghị tổng kết NCKH năm 2015
PGS.TS. PTH: Khó khăn thứ nhất là khả năng duy trì niềm đam mê với nghiên cứu khoa học, bởi làm nghiên cứu không phải dễ dàng nên nhiều khi sinh viên sẽ rất nản, và không có động cơ muốn tiếp tục làm nghiên cứu. Thứ hai, là về ý tưởng, đề tài nghiên cứu, có lẽ là rất khó khăn với sinh viên vì các bạn phải tìm cho mình đề tài mới mẻ, chưa từng có ai nghiên cứu, có tính ứng dụng và có tính khả thi cao, có tiềm năng đạt giải hay không. Thứ ba, là trong quá trình nghiên cứu khoa học, thì công việc tìm dữ liệu, thông tin là khá khó khăn. Ví dụ như nghiên cứu khoa học mang tính ứng dụng của Việt Nam hiện nay thường thực hiện ở trường Kinh tế Quốc dân, đòi hỏi phải có sự hợp tác từ phía người cung cấp thông tin, nhưng việc thu thập thông tinnó không hề dễ dàng. Ví dụ như để trả lời một bảng hỏi mang tính khoa học thì không phải ai cũng đủ kiên nhẫn để làm điều đó, kể cả đối với người có nhiều thời gian, hoặc những đề tài mà cần đến số liệu của các doanh nghiệp, các cơ quan quản lí nhà nước thì quả thật là sinh viên khó có khả năng tiếp cận. Như năm trước, có nhóm sinh viên cô hướng dẫn, khi đi phỏng vấn
Trang 8
Yesnews
Nhân vật trong tháng
chất lượng dich vụ, lấy số liệu từ bệnh viên thì thậm chí đã bị bảo vệ dọa nạt và yêu cầu nhốt học sinh của cô lại, các bác bảo vệ có thể cho là các bạn ấy bôi nhọ danh dự của bệnh viện, tuy nhiên số liệu lấy từ bên ngoài thì cần phải thật chính xác thì mới có cơ hội đạt giải, chính vì vậy mà bước lấy thông tin là không hề dễ dàng. Nhóm sinh viên đó rất nhiều lần chia sẻ rằng là không còn động lực để tiếp tục nghiên cứu khoa học nữa. Thế nhưng, nhờ các động lực bên ngoài cũng như sức ép từ cô giáo, thì các bạn cũng buộc phải làm và nỗ lực hết mình, cuối cùng đã đem lại kết quả ngoài sức mong đợi của các bạn ấy, công trình đó đã đạt giải nhất *cười*.
khi các em đã thực hiện nghiên cứu khoa học thì việc thực hiện các bài tập sẽ trở nên dễ dàng hơn. Ví dụ như những bài tập cho từng học phần hay là làm đề án chuyên ngành, hoặc các chuyên đề thực tập, tốt nghiệp một cách khoa học nhất, đặc biệt khi làm chuyên đề tốt nghiệp các em sẽ cảm thấy dễ dàng hơn và định hướng được cho bản thân có thể sẽ học lên các cấp bậc cao hơn chẳng hạn!
PV: Em rất cám ơn những chia sẻ bổ ích vừa rồi của cô ạ! Thưa cô, vậy khi tham gia NCKH thì chúng em rèn luyện được những kĩ năng gì ạ? PGS.TS. PTH: Lợi thế của việc tham gia nghiên cứu khoa học thật sự là rất lớn. Nó giúp các em tiếp cận, phân tích và giải quyết vấn đề một cách khoa học nhất. Hơn nữa,
Trang 9
PV: Vâng, rất nhiều bạn sinh viên thắc mắc là trước khi tham gia nghiên cứu khoa học thì cần phải trang bị cho mình những gì? Vậy cô có thể chia sẻ cho chúng em được
biết không ạ? PGS.TS. PTH: Cô nghĩ các em cần trang bị cho mình, thứ nhất là niềm đam mê đối với nghiên cứu khoa học để mình có thể vượt qua những khó khăn trong quá trình làm việc. Thứ hai, là từ niềm đam mê đó, các em sẽ tìm tòi và đưa ra được ý tưởng, đề tài khoa học, ý tưởng có thể đến từ rất nhiều nguồn khác nhau, ví dụ như từ trong cuộc sống của mình, mình nhìn thấy vấn đề gì chưa được giải quyết này, hoặc là trong những bài đọc mà các em đọc trên internet, hoặc là trong quá trình học tập mà các em phát hiện ra một vấn đề nào đó chưa được giải quyết một cách thấu đáo, vấn đề mà chưa ai nghĩ tới, rồi thì trong cuộc sống vấn đề nào đó là rất hay, rất cần thiết mà chưa ai nghiên cứu. Tất cả những cái đó sẽ cho các em ý tưởng. Quan trọng là các em đưa ra được ý tưởng mà các em yêu thích nữa. Thứ ba, là các em phải
Yesnews
Nhân vật trong tháng
xây dựng một nhóm làm việc ăn ý với nhau, phải có một tôn chỉ riêng cho nhóm, không được đề cao cái tôi cá nhân, tinh thần làm việc nhóm là rất quan trọng. Cuối cùng là các em nên tìm và đọc các đề tài của những năm trước, những công trình nghiên cứu đã đạt giải cao để học hỏi thêm về cách thức, cũng như nội dung nghiên cứu. PV: Em nghĩ với những chia sẻ trên thì các bạn sinh viên đã rõ hơn rất nhiều về công việc nghiên cứu khoa học rồi đấy ạ! Vâng, em được biết là công việc của cô rất bận rộn. Vậy cô làm thế nào để cân bằng tất cả những công việc đó ạ? PGS.TS. PTH: Làm bất cứ việc gì cô cũng đều lên kế hoạch, mục tiêu từ việc lớn đến việc nhỏ, xác định thời gian phải hoàn thành công việc. Cô sẽ đặt ra cái mục tiêu và thực hiện nó, cô sẽ không làm việc gì khi mà không có mục tiêu rõ ràng. Và cô luôn tôn trọng những quy tắc làm việc, tôn trọng thời hạn và tôn trọng mọi người tham gia để cùng thực hiện tốt mục tiêu đã
đề ra. Một khi mình bỏ cuộc, làm việc không hết mình, cô e ngại, đó chính là cơ sở để mình mất đi hình ảnh trong đánh giá của người khác và làm mất đi sự tôn trọng của chính mình. *cười*
PV: Thay mặt cho các bạn sinh viên, em xin chân thành cảm ơn cô về những chia sẻ trong buổi ngày hôm nay. Nhân ngày 20 – 11, chúng em xin gửi tới cô những lời chúc cũng như những lời tri ân tốt đẹp nhất!
PV: Thưa cô, cô có điều gì Chúc cô thành công hơn muốn nhắn nhủ với sinh viên nữa trong công việc giảng không ạ? dạy cũng như công việc quản PGS.TS. PTH: *cười* lí ạ! Cô chỉ muốn nói là thành công của tất cả các em là PV: Đồng Thảo niềm mong mỏi của thầy cô. Trung Hiếu (ghi) Song, các em phải nhớ rằng, sự thành công không chỉ đến từ những kiến thức sách vở, mà còn đến từ những kĩ năng sống. Thời gian để các thầy cô đào tạo kĩ năng sống cho các em là rất ít, chính vì vậy, thầy cô cũng cố gắng đào tạo các em qua cách thức ứng xử với sinh viên, để từ đó, hi vọng là các em nhìn nhận ra vấn đề và học tập được những kĩ năng giao tiếp tốt. Kiến thức chỉ là một phần, các em còn cần phải ứng xử thế nào để trở thành một người có văn hóa, giúp ích cho xã hội. Chúc các em thành công!
Trang 10
Yesnews
Nhân vật trong tháng
Thầy Trần Trọng Phong Một người thầy, một người anh
Introduction: Giảng viên: Ths.Trần Trọng Phong Bộ môn: Ngân hàng thương mại Viện: Ngân hàng – Tài chính Sinh ngày: 3/11/1985 Học vị: • Cử nhân khoa Tài chính Ngân hàng ĐH KTQD K45 • Thạc sĩ Quản trị kinh doanh (MBA) ĐH Adelaide, South Australia. Chức vụ: • Giảng viên bộ môn Ngân hàng thương mại • Bí thư LCĐ viện Ngân hàng – Tài chính • Trưởng ban chuyên môn Đoàn trường • Thường vụ Đoàn trường, ủy viên BCH Đoàn trường • Phụ trách hoạt động NCKH, các CLB học thuật ĐH KTQD, các hoạt động chuyên môn: Tiếng Anh, Tin học, Kỹ năng NCKH PV: Em chào thầy ạ, cảm ơn thầy vì đã dành thời gian để các phóng viên Yesnews có buổi nói chuyện cùng thầy ngày hôm nay. Bây giờ thầy cảm thấy như thế nào ạ? TTP: *cười* Cảm ơn bạn, sau khi nhận được cuộc gọi đề nghị phỏng vấn của bạn, thầy đã vào page của YES và thấy rằng các bạn có mục
Trang 11
giới thiệu những thành viên tiêu biểu, các bạn ấy quả thật là những bạn trẻ xứng đáng để viết nên một bài báo. Tuy nhiên, bạn có chia sẻ với thầy chủ đề báo tháng này là ngày 20-11, và các bạn muốn viết bài về các thầy, cô giáo. Thầy hoàn toàn đồng ý với đề xuất này và cảm thấy rất vui khi có cuộc nói chuyện ngày hôm nay.
PV: Vâng *cười*, thưa thầy, vậy để bắt đầu, câu hỏi đầu tiên chúng em muốn dành cho thầy, đó là động lực gì khiến thầy trở thành một giảng viên ạ? TTP: Thực sự mà nói, đối với thầy, đến với nghề giảng viên giống như có cơ duyên vậy. Trước đây, thầy chỉ nghĩ thầy sẽ gắn với công
Yesnews
Nhân vật trong tháng
việc trong Ngân hàng thôi, vì chuyên ngành của thầy là Ngân hàng mà, tuy nhiên khi có cơ hội được thử sức với nghề giảng viên, ban đầu là cảm thấy tò mò, không biết làm giảng viên sẽ thế nào, sau đó thì thầy thực sự cảm thấy hào hứng và yêu thích công việc này. Môi trường làm việc trong trường khá thoáng, thời gian linh hoạt, đặc biệt là được tiếp xúc với các bạn sinh viên khiến thầy rất vui, các bạn luôn có sức trẻ và sự nhiệt huyết khiến bản thân thầy như được tiếp thêm cảm hứng. Lên lớp, ngoài việc giảng bài, thầy có thể chia sẻ thêm những vấn đề khác mà mình ưa thích, những điều mà làm bên ngoài không thể có được. Khi tình thầy trò ngày càng lớn theo thời gian, cộng với những trải nghiệm mà trường học xây dựng nên cho thầy, thì niềm đam mê của thầy đối với nghề theo đó, mỗi ngày lại dâng thêm một chút *cười*.
theo đúng chuyên ngành của mình, thầy thi vào Ngân hàng VP Bank, tuy nhiên thầy chỉ làm việc ở đó hơn nửa năm rồi ra ngoài, tham gia thành lập công ty chứng khoán cùng một vài người bạn. Vào lúc đó, thị trường chứng khoán đang ở thời kì thịnh vượng, thầy cùng bạn bè đã dành hơn một năm để nghiên cứu và chuẩn bị, nhưng về sau các yếu tố thị trường đi xuống nên đã không thực hiện được. Và rồi thầy trở thành giảng viên như ngày hôm nay *cười*, lúc thầy về trường là ngày 15/5/2008. PV: Theo chúng em được biết, thầy hoạt động trong các phong trào của văn phòng Đoàn trường và LCĐ viện
NH-TC rất sôi nổi, thầy có cảm nhận gì về sinh viên viện NH-TC nói riêng và sinh viên kinh tế Quốc Dân nói chung ạ? Cảm xúc và suy nghĩ của thầy khi tham gia nhiều công tác cùng sinh viên như thế nào? Thầy có mong muốn làm được điều gì nhất và hi vọng (hoặc gửi gắm) gì tới các bạn sinh viên không ạ? TTP: Xét về mặt bằng chung thì các bạn sinh viên KTQD có tố chất rất tốt, bởi vì ngay từ năm nhất để vào được trường này, các bạn đã phải đáp ứng điều kiện về điểm rất khó rồi. Khi tham gia các hoạt động Đoàn đội, các bạn thật sự rất nhiệt tình, làm việc có trách nhiệm, khi được phân công công việc đều rất
PV: Vậy trước khi trở thành một giảng viên thầy có làm nghề gì khác không ạ? TTP: Trước khi trở thành giảng viên thầy làm khá nhiều việc. Khi mới ra trường, để
Thầy Phong trong một lần làm công tác đoàn tại Lai Châu
Trang 12
Nhân vật trong tháng
Yesnews
cố gắng hoàn thành tốt, thứ động; chủ động để chúng ta đều có việc làm, các công việc nhất là vì muốn chứng tỏ bản có thể tiếp nhận bất kì vấn đề đó được đánh giá cao, chứng thân, thứ hai là để đóng góp gì, không bị e ngại, không bị minh được mình là một sinh cho tập thể. Về vấn đề học tập rụt rè, nhút nhát, năng động viên KTQD, đem lại niềm tự không cần bàn cãi, chúng ta để các bạn có thể xử lý được hào cho bản thân và cho các năm nào cũng có nhiều bạn các tình huống đó. Thứ hai là em khóa dưới *cười*. học xuất sắc, điểm cao, tỷ làm cho các kĩ năng của sinh PV: Vâng, cảm ơn những lệ sinh viên ra trường được viên tốt lên, có thể chưa tốt chia sẻ vừa rồi của thầy. Thưa bằng giỏi cũng cao so với về mặt kết quả nhưng ít nhất thầy, thầy có thể cho chúng em các trường khác. Tuy nhiên về mặt động lực nó phải tốt biết, thầy đã tham gia những một vấn đề mà thầy muốn lên, ví dụ: về Tiếng anh, các đề tài NCKH nào không ạ? góp ý với các bạn, những kĩ bạn cần nhận thức được rằng năng mềm, Tiếng anh và Tin người ta sẽ không hỏi các TTP: Kể theo trình tự thời học thực sự chúng ta vẫn còn bạn có chứng chỉ bằng gì, mà gian về quá trình tham gia đang yếu, các bạn cần trau dồi người ta sẽ có những buổi hội NCKH của thầy thì nó bắt đầu thêm. Kĩ năng từ khi thầy còn là mềm là những sinh viên KTQD, kĩ năng rất quan thầy đã nộp hai trọng cho các đề tài NCKH, một em sau này để dễ đề tài đạt giải nhì, dàng thích nghi còn một đề tài với cuộc sống không đạt giải. bên ngoài. Còn Sang kì đầu năm Tiếng anh và Tin 4, thầy có một bài học là hai lĩnh báo được đăng vực chuyên môn trên tạp chí Ngân mà muốn thành hàng, đây cũng là công các em cần bài viết thầy cảm có. Thầy hi vọng thấy tâm huyết Thầy Phong trong Đoàn trường trong thời gian nhất, bài báo có tới, thầy có thể tổ chức thêm thoại ngắn gọn bằng tiếng tựa đề “Thành lập ngân hàng các chương trình để làm sao anh hoặc đơn giản người ta mới ở Việt Nam nên hay không thúc đẩy việc học Tiếng anh yêu cầu bạn làm điều gì đó nên?”. Sau khi làm giảng và Tin học cho tất cả các bạn. liên quan đến kĩ năng tin học viên thì thầy tham gia làm đề Những điều thầy muốn làm mà bạn phải làm ngay đc. tài cấp bộ “Phát triển dịch vụ nhất cho các bạn sinh viên: thứ Mong muốn cuối cùng cũng ngân hàng cho BIDV”, đề tài nhất, là làm thế nào cho các là mong muốn lớn nhất, là tất này được nghiệm thu và được bạn trở nên chủ động và năng cả các bạn sinh viên ra trường thông qua loại xuất sắc, còn
Trang 13
Yesnews
Nhân vật trong tháng
giờ thầy cũng đang tham gia một đề tài cấp bộ nữa, đó là “Tài sản thương hiệu định hướng khách hàng cho các ngân hàng thương mại của Việt Nam”. Tính đến hiện nay, thầy có 1 bài quốc tế, 8 bài báo trong nước, 2 bài hội thảo quốc tế, 10 bài hội thảo trong nước. PV: Thầy có thể chia sẻ những kinh nghiệm của thầy cho các sinh viên đang và sẽ tham gia NCKH không ạ?(về vấn đề chọn nhóm, chọn đề tài, cách triển khai,…). TTP: Để thực hiện một đề tài NCKH, bước khởi động các em phải định hướng ba vấn đề chính: chủ đề, nhóm, và giảng viên hướng dẫn. Đầu tiên, luôn là chọn nhóm, có hai cách để các em chọn được một nhóm: một là chọn các bạn chơi thân, cùng chí hướng, cách này ưu điểm là dễ tìm, nhưng nhược điểm là có thể không phát huy được hết các khía cạnh của một bài nghiên cứu; hai là tự đi kêu gọi, ưu và nhược của cách này ngược lại với cách thứ nhất, để lập được một nhóm khá mất thời gian, tuy nhiên lại có cơ hội tìm được các bạn cũng quan tâm tới lĩnh vực này, và đôi
khi cái mà người bạn đó có là cái mà em đang yếu, ví dụ: em cần làm định lượng nhưng lại yếu môn toán, hoàn toàn có thể tìm một bạn bên toán, hoặc am hiểu về toán để lập nhóm sẽ khiến bài nghiên cứu tốt hơn. Thứ hai là chọn đề tài và chọn giáo viên hướng dẫn. Đề tài và giáo viên thường có mối quan hệ qua lại với nhau, cũng có hai con đường các em có thể đi để thực hiện hai công đoạn này. Con đường thứ nhất: chọn đề tài trước, tìm giáo viên sau. Để chọn đc đề tài, trước hết, trong quá trình học, khi các em chú ý nghe các thầy cô giảng bài, ý tưởng sẽ đột nhiên nảy sinh trong một vấn đề nào đó với câu hỏi tại sao lại như vậy và điều đó thôi thúc các em nghiên cứu về nó, nhất là khi học chuyên ngành thì những vấn đề đó hoàn toàn là những tình huống thực tế liên quan đến các doanh nghiệp, ngân hàng,… mà các em nên nghiên cứu. Tuy nhiên, điều mà thầy nghĩ sẽ làm cho các em có nhiều topic hơn đó là các em phải đọc, đọc càng nhiều càng tốt, ví dụ như khi các em đọc một bài báo hoặc nghe một bản tin trên thời sự, người ta đưa ra một tuyên bố nào đó, em đặt câu hỏi ngược
lại, vì sao lại như vậy? đấy sẽ là bước đệm để các topic liên tục xuất hiện, thông thường đó là những vấn đề rất mới và cứ mỗi câu hỏi vì sao có thể cho em một lĩnh vực nghiên cứu. Sau khi đã tìm được topic, các em có thể suy ra thầy cô hướng dẫn, những thầy cô quan tâm hoặc đam mê tìm hiểu về lĩnh vực của em. Con đường thứ hai: tìm giáo viên hướng dẫn trước, chọn đề tài sau. Mỗi thầy cô có một định hướng, một lĩnh vực khác nhau mà các thầy cô muốn nghiên cứu sâu mảng đó. Các em chủ động tìm một giáo viên hướng dẫn rồi đề xuất với các thầy cô rằng các em rất muốn làm nghiên cứu khoa học và muốn đi theo con đường của các thầy cô, các thầy cô sẽ cung cấp cho các em những cái topic các thầy cô quan tâm, còn nhiệm vụ của các em là cùng thầy cô phát triển đề tài đó. PV: Thầy nghĩ như thế nào về việc sinh viên đi du học, thầy có lời khuyên gì dành cho sinh viên để có thể apply vào một trường nước ngoài không? TTP: Thầy cho rằng việc sinh viên đi du học là hoàn
Trang 14
Yesnews
Nhân vật trong tháng
toàn bình thường, nên khuyến khích nếu như có khả năng và điều kiện. Thực sự thì khi đi du học không phải là xác định mình sẽ học được kiến thức gì ở đó, vì áp dụng những điều học được bên nước ngoài vào thực trạng Việt Nam là điều cực kì khó. Cái mình cần học là kĩ năng sống, đặc biệt là
tư duy và những đức tính khác như nhường nhịn, bảo vệ môi trường, giúp đỡ người khác,… Đó là những điều cần thiết tạo thuật lợi cho các em khi làm việc ở các công ty đa quốc gia, doanh nghiệp nước ngoài, và khi trở thành công dân toàn cầu. Lời khuyên của thầy dành cho các em trước
Thầy Phong và sinh viên KTQD tính tự lập. Nó không giống như em đi học xa nhà ở Hà Nội, nhớ nhà vẫn có thể quay về, đi du học là cả một chặng đường các em cần chuẩn bị sẵn tinh thần và tâm lý trước, các em sẽ phải tự lo cho mình mọi thứ trong cuộc sống: ăn, ngủ, nghỉ, sức khỏe,… Ngoài ra, các bạn cần học hỏi cách
Trang 15
khi các em apply vào một trường đại học nước ngoài, đó là các em cần xác định rõ mình cần gì, muốn gì, đam mê gì, đừng để sang học rồi lại nói mình không thích và cảm thấy hối tiếc, khi đã xác định rõ ràng mục tiêu thì hãy lập kế hoạch và bắt tay vào thực hiện, trang bị cho mình những
yếu tố cần thiết để du học, đặc biệt là kĩ năng ngoại ngữ. Còn việc apply vào trường nào, quốc gia nào là tùy thuộc vào sở thích, nguyện vọng, điều kiện gia đình, ngành học… của các em. PV: Đây quả thực là những kinh nghiệm bổ ích cho tất cả các bạn sinh viên quan tâm tới vấn đề NCKH. Vậy thầy sắp xếp lịch trình và kế hoạch như thế nào để có thể hoàn thành tốt các nhiệm vụ, thưa thầy? TTP: Với bản thân thầy thì thầy luôn chuẩn bị và mang theo bên mình một quyển sổ ghi chép các công việc mình phải làm hằng ngày, nếu không có những quyển sổ chắc chắn là thầy sẽ không làm được việc. Sau đó mới đến lên kế hoạch làm việc, sắp xếp, ưu tiên công việc nào làm trước, công việc nào làm sau, những công việc nào có thể làm cùng nhau, những công việc nào mình có thể tranh thủ vào một thời gian nào đấy để làm. Đặc tính của nghề giảng viên là mình có thời gian lên lớp và có
Nhân vật trong tháng
Yesnews
TTP: Trong ngắn hạn, thầy sẽ cố gắng tìm một học bổng để trau dồi thêm kiến thức cho bản thân, đặc biệt là với nghề giáo thì còn phải “học nữa, học mãi” *cười*. Bên cạnh đó vẫn phải hoàn thành tốt các công việc, các nhiệm vụ được nhà trường, Đoàn trường, viên Ngân hàng – Tài chính giao. Trong dài hạn, tiếp tục mục tiêu ngắn hạn là tìm học bổng, có thể là đi nước ngoài hoặc học trong nước, tùy thuộc vào cơ duyên PV: Châm ngôn hoặc *cười*. nguyên tắc sống, nguyên tắc làm việc của thầy là gì ạ? Vâng ạ, thưa thầy, các phóng viên YESNEWS một TTP: Có một câu nói “Thế lần nữa xin cám ơn thầy giới quả là rộng lớn và có vì đã dành thời gian chia nhiều việc phải làm” trong sẻ cho chúng em rất nhiều tiểu thuyết cùng tên của tác kinh nghiệm học tập, làm giả Kim Woo Choong khiến việc cũng như những điều thầy rất thích, lúc nào cũng thú vị về thầy trong buổi gặp cần nhớ rằng những việc gỡ ngày hôm nay. Chúng mình làm hôm nay chưa phải em kính chúc thầy sẽ thực là đủ và có rất nhiều việc khác hiện được những dự định mà mình cần phải làm, vì vậy của mình và đạt được nhiều phải luôn không ngừng cố thành công, may mắn hơn gắng hết sức mình để không nữa trong công tác giảng dạy phải hối hận về bất cứ việc gì nói riêng và trong cuộc sống mình làm. nói chung. Trân trọng cám PV: Kế hoạch trong ngắn ơn thầy! hạn và dài hạn sắp tới của thầy là gì ạ? PV: Phương Dung thời gian không lên lớp, thì mình sẽ dành thời gian không lên lớp để làm các công việc khác. Tuy nhiên, thì việc gặp gỡ sinh viên luôn được ưu tiên hàng đầu, bởi các em còn phải dành thời gian đi học, không phải lúc nào cũng có thể lên gặp thầy được. Thầy thường tranh thủ lúc tan học, tầm 5h, 6h để nán lại trao đổi với các bạn về vấn đề các bạn thắc mắc, hoặc chưa nắm rõ *cười*.
Trang 16
Yesnews
Lăng kính khoa học
Gam màu nào cho Xuất khẩu nông sản Việt Nam trong bức tranh hội nhập? Xu thế toàn cầu hóa, hội nhập kinh tế quốc tế và tự do hóa thương mại diễn ra mạnh mẽ và ngày càng sâu rộng, Việt Nam cũng không nằm ngoài vòng quay hội nhập đó. Việt Nam đang tích cực tham gia và phát huy vai trò thành viên trong các tổ chức kinh tế quốc tế: WTO, ASEAN, APEC, ASEM. Đặc biệt, gần đây, việc thông qua các Hiệp định thương mại tự do (FTA) với nhiều nền kinh tế lớn, đặc biệt là Hiệp định đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) với 12 đối tác trong đó có nền kinh tế lớn nhất thế giới là Mỹ đang từng bước in dấu quá trình hội nhập của nước ta. Và xuất khẩu nông sản là một trong những góc nhìn đáng quan tâm trong bức tranh hội nhập đó.
Xuất khẩu nông sản với hiệp định thương mại nhằm vị thế nhất định tới thị trường chặng đường đã qua… mở rộng thương mại và đầu khu vực và thị trường thế giới. Những mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực của ta gồm có gạo, cà phê, ca cao, hạt điều, tiêu…
Nguồn: Bộ Nông nghiệp Mỹ sử dụng số liệu từ Tổ chức FAO của Liên Hiệp Quốc
Tăng trưởng thương mại nông nghiệp và các hiệp định thương mại Việt Nam gia nhập giai đoạn 1990 – 2011
Nhìn chung, Việt Nam có nền kinh tế chuyển đổi theo hướng cải cách thị trường và tăng trưởng hướng đến xuất khẩu, từng bước theo đuổi các
Trang 17
tư, giúp nền kinh tế đạt được tỷ lệ tăng trưởng cao. Đặc biệt trong lĩnh vực thương mại nông nghiệp, xuất khẩu nông sản đang dần khẳng định được
Năm 2013, Việt Nam xuất khẩu gạo ở vị trí thứ ba sau Ấn Độ và Thái Lan. Còn theo kết quả năm 2014, Việt Nam đứng thứ hai sau Brazil trong danh sách những nhà xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới. Nếu chỉ tính riêng cà phê Robusta thì Việt Nam đứng số một ở châu Á và thế giới. Việt Nam cũng là nước xuất khẩu lớn về hạt điều với kim ngạch đạt hơn 3 tỷ USD vào năm 2012. Trong đó, Mỹ là điểm
Lăng kính khoa học
Yesnews
đến lớn nhất cho hạt điều Việt Nam, tiêu thụ 386 triệu USD trong tổng kim ngạch xuất khẩu hạt điều trị giá 555 triệu USD.
kim ngạch. Điều đáng nói, Mỹ, Nhật Bản, Australia, Sinvấn đề mất mùa được giá, gapore… Những thị trường được mùa mất giá đã trở đầy tiềm năng này sẽ giúp thành nỗi lo thường trực đối Việt Nam có cơ hội giảm áp với nhóm ngành truyền thống lực phụ thuộc vào một số thị của nước ta. Trước ngưỡng trường truyền thống nhưng Sau ba thập kỷ cải cách thị cửa mới là hiệp định TPP, không ổn định. Bên cạnh đó, trường và tự do hóa trong thị thương mại, Việt trường rộng Nam nổi lên như lớn TPP, một trong những Việt Nam nền kinh tế năng còn có thể động nhất Châu linh hoạt Á. Dù tăng trưởng điều chỉnh kinh tế gần đây có cơ cấu thị những dấu hiệu trường xuất chậm lại, nhưng nhập khẩu, Việt Nam vẫn được hạn chế tình kỳ vọng là một trạng được quốc gia có tiềm mùa mất năng trong xuất giá, giúp khẩu các sản phẩm gia tăng nông nghiệp. tổng kim Nông sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam ngạch xuất Chặng đường phía trước đặt ra rất nhiều cơ hội và cả khẩu nông sản, đồng thời ổn mở ra… những thách thức cho lĩnh định và nâng cao đời sống vực nông nghiệp nói chung người nông dân Việt Nam. Việc gia nhập TPP sẽ giúp và xuất khẩu nông sản nói Việt Nam tiếp tục con đường riêng. Đặc biệt, nếu như bình hội nhập kinh tế sâu rộng và thường, thị trường các nước phát triển về mọi mặt. Tuy Gam màu sáng tươi khác tiến hành bảo hộ cho nhiên, từ đầu năm tới nay, mới… ngành nông nghiệp trong nước “bài toán” cho xuất khẩu khá mạnh thì khi TPP có hiệu nông sản vẫn chưa có lời Trong lĩnh vực nông ng- lực, nông sản Việt sẽ có thể giải, khi mà kim ngạch xuất hiệp, khi tham gia TPP, Việt vượt qua được yếu tố này. khẩu nông sản có dấu hiệu Nam có lợi thế khi nhiều Theo thỏa thuận của TPP, hầu sụt giảm. Các mặt hàng nông thành viên TPP là thị trường hết các khoản thuế quan đối sản chủ lực xuất khẩu có xu tiêu thụ nông sản lớn và đang với hàng hóa nông sản xuất hướng giảm cả về lượng và có xu hướng mở rộng hơn như khẩu của Việt Nam sẽ được
Trang 18
Yesnews
Lăng kính khoa học xóa bỏ. Về xác định mức thuế suất mới (TRQ), đối với một số sản phẩm, việc tiếp cận thị trường ưu tiên sẽ được cung cấp qua quá trình xác định mức thuế suất mới, cho phép tiếp cận một số lượng xác định các mặt hàng nhập khẩu với mức thuế suất ưu đãi, gần như bằng không. Điều này sẽ thúc đẩy lượng xuất khẩu nông sản tăng cao.
thống kém hiệu quả, cải tiến, phát triển hiện đại hơn. Có thể nói, đây là điều kiện rất tốt để chúng ta hòa nhập vào chuỗi giá trị toàn cầu, dần dần đưa nông sản xuất khẩu tăng cả về lượng và chất. Gam màu xám xuất phát từ bên trong… Có thể nói chất lượng sản phẩm chính là thách thức lớn nhất cho nông sản Việt Nam. Đặt trong bối cảnh Việt Nam tham gia TPP, điều này càng làm tăng sức ảnh hưởng của
lập chặt chẽ hơn, với những tiêu chuẩn khắt khe hơn. Như vậy, nông sản Việt Nam muốn “qua cửa” phải đáp ứng được những tiêu chuẩn đã được đề ra. Tuy nhiên, khi so sánh chất lượng, thương hiệu sản phẩm, đặc biệt là các mặt hàng nông sản, khoảng cách giữa ta và nước bạn là không nhỏ, khi mà tồn tại sự khác biệt lớn trong quy trình sản xuất, lợi thế chế biến, hệ thống xuất khẩu… Mới đây nhất, các đối tác châu Âu đã trả lại sản
Một “mảng màu sáng” mà không thể không nhắc đến đó là câu chuyện đầu tư xuyên quốc gia. Khi ký kết TPP, đối với một số nước không có lợi thế về nông nghiệp, việc bị ép giảm hàng rào bảo hộ nông nghiệp sẽ đem lại nhiều rào cản, giải pháp của họ sẽ là tìm kiếm những thị trường tiềm năng, có lợi thế về nông nghiệp, nhận được nhiều yếu tố bảo hộ thu hút… để chuyển nguồn đầu tư. Và Việt Nam là một điểm sáng trong sự lựa chọn đó. Nguồn đầu tư tăng lên sẽ không chỉ tạo thêm Nông sản là một trong những mặt hàng được kì vọng nhiều việc làm, tăng hưởng nhiều lợi nhất trên sân chơi TPP thêm thu nhập, nó còn tạo tiền đề cho nền nông ng- nó. Nếu như việc cắt giảm phẩm chè do tồn dư hoạt chất hiệp Việt Nam “hấp thụ” được thuế suất là không còn bàn bảo vệ thực vật vượt ngưỡng nguồn khoa học kỹ thuật mới, cãi thì cùng với đó, hàng rào cho phép. Trước đó, quả thanh thay đổi được cách làm truyền phi thuế quan sẽ được thiết long – một mặt hàng nông sản
Trang 19
Yesnews
Lăng kính khoa học
có lượng xuất khẩu khá lớn của nước ta cũng bị Mỹ cấm thông quan vì bị cho là có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt quá mức quy định. Lúa gạo, loại nông sản chủ lực cũng không ngoại lệ. Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho biết, từ đầu năm đến nay cũng đã có hơn 500 container gạo thơm của Việt Nam bị đối tác trả về do không đạt tiêu chuẩn chất lượng. Người nông dân còn sản xuất nhỏ lẻ, áp dụng công nghệ cũ, ít quan tâm tới chất lượng sản phẩm, doanh nghiệp chế biến nông sản bằng công nghệ lạc hậu, vì lợi nhuận trước mắt mà chưa chú trọng đầu tư, tính đến lâu dài, vì thế mà nông sản Việt Nam dù đã qua bao nhiêu năm trên thương trường nhưng vẫn chưa tìm được thương hiệu riêng. Một trong những minh chứng rõ ràng nhất chính là thương hiệu gạo Việt trên thế giới. Mặc dù từ năm 1989 đến nay, Việt Nam nổi lên khi lọt vào tốp 3 nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới, tuy nhiên thương hiệu gạo “made in Vietnam” vẫn chưa có sự chuyển biến đáng kể trong tâm thức người tiêu dùng. Trong khi đó, gạo Campuchia
mặc dù có xuất phát điểm chậm hơn, tuy nhiên những bước tiến vượt bậc trong việc sử dụng những hệ thống xay xát hiện đại để cải thiện chất lượng và nâng cao năng suất, gạo nước này đã xâm nhập thị trường quốc tế nhanh chóng, giờ đây có thể được tìm thấy tại những thị trường khó tính ở phương Tây. Bên cạnh đó, gạo thơm Myanmar cũng đang ngày một nổi tiếng. Tại Hội chợ Lương thực quốc tế tại Thái Lan những năm qua, riêng Thái Lan đã có mười mấy thương hiệu gạo được giới thiệu, gạo Cam puchia có tới 8 thương hiệu, tuy nhiên gạo Việt lại không có thương hiệu nào được đem đi quảng bá. Chính vì vậy, vẫn có những câu hỏi đáng lưu tâm xoay quanh chất lượng nông sản Việt Nam. Tại sao là một trong những nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới thế nhưng thương hiệu gạo Việt vẫn còn khá “mập mờ” trên thị trường? Tại sao giá nông sản xuất khẩu luôn thấp hơn so với giá sản phẩm cùng loại của các quốc gia khác? Tại sao việc xuất khẩu hoa quả tươi thường xuyên bị ép giá, bị ùn tắc ở cửa khẩu? …
Lời kết Trước những gam màu sáng tối đan xen trong bức tranh hội nhập, trước sự hòa nhập đưa nền kinh tế vươn ra biển lớn, giải pháp nào đặt ra cho ngành nông nghiệp Việt Nam nói chung và xuất khẩu nông sản nói riêng? Làm thế nào để xuất khẩu nông sản có thể “chạm tay” vào những cơ hội? Đó chính là câu hỏi, cũng chính là lời giải cho tất cả người trong cuộc từ Chính phủ, các nhà quản lý, các nhà hoạch định chính sách, tới doanh nghiệp, người dân. Tận dụng triệt để những cơ hội, ưu thế và lường trước thách thức, ứng phó linh hoạt, thông minh khi tham gia sân chơi chung TPP, đặc biệt xóa đi rào cản từ gam màu xám bên trong, giúp xuất khẩu nông sản chuyển mình mạnh mẽ hơn, nâng cao chất lượng sản phẩm trên thị trường, phát triển cả chiều rộng lẫn chiều sâu./.
Hoài Mơ
Trang 20
Yesnews
Nhìn ra thế giới
Sự nổi lên của trang trại thông minh:
bò được kiểm soát bằng vệ tinh Từ việc theo dõi bò và măng tây Peru đến giám sát các loại tảo gây hại, các vệ tinh cung cấp những thông tin có giá trị cho nền công nghiệp thực phẩm. Những người nông dân có thể sử dụng công nghệ “hàng rào ảo” để di chuyển con bò của họ ra khỏi khu vực cụ thể bằng cách sử dụng các vệ tinh. Ảnh: Alamy
V
ệ tinh Thời tiết thành công đầu tiên, TIROS-1, được phóng năm 1960. Những hình ảnh, mặc dù hơi mờ, đã thu thập được về một cơn bão có vùng ảnh hưởng rộng đến 1.000 dặm (1.600 km) ở phía đông của Australia. Vệ tinh này chỉ tồn tại trong 78 ngày trên quỹ đạo nhưng nó đã cho thấy những lợi ích của việc quan sát từ không gian, mở ra một thời đại của thông tin thời tiết chính xác hơn nhiều, giúp bảo vệ sự sống và mùa màng Ngày nay việc có hơn 200 vệ tinh hoạt động phi quân sự quan sát trái đất và nền nông
Trang 21
nghiệp là kết quả quan trọng của sự bùng nổ về công nghệ này. Việc đổi mới công nghệ giúp làm giảm chi phí đưa một vệ tinh vào quỹ đạo, ngày càng nhiều dữ liệu trở nên sẵn có, nông dân càng được hưởng lợi Sự nổi lên của các trang trại thông minh Nâng cao tính chính xác của dự báo thời tiết chỉ là một trong những lợi thế mà vệ tinh có thể cung cấp cho nông nghiệp. Vệ tinh đang được sử dụng cho tất cả mọi thứ từ việc giám sát chất lượng đất
canh tác cho nông dân đến hiển thị hình ảnh nhiệt cho nuôi trồng thủy sản và đang đẩy nhanh sự xuất hiện của các “trang trại thông minh” - nơi mà công nghệ và dữ liệu giúp tăng cường hiệu quả. Nông dân đang sử dụng dữ liệu vệ tinh để có được thông tin chính xác về tình trạng cây trồng của họ. Cây khỏe mạnh hấp thụ ánh sáng để quang hợp và phản xạ tia hồng ngoại. Bằng cách nhìn vào một cánh đồng với cả hai loại camera thường và hồng ngoại, các vệ tinh có thể cung cấp hàng tuần - thậm chí hàng
Yesnews
Nhìn ra thế giới
ngày - thông tin cho nông dân về tình trạng cây trồng. Điều này giúp đảm bảo rằng các loại phân bón và các phương pháp chăm sóc khác chỉ được áp dụng ở nơi cần thiết. Các phương tiện nông nghiệp tự động có thể được kiểm soát một cách chính xác để đi theo những con đường đã được cài sẵn bằng cách sử
sử dụng để giám sát và quản lý chăn nuôi. Trường Đại học nông thôn của Scotland, SRUC, đang tiến hành “hàng rào ảo”, trong đó những chiếc vòng cổ được lập trình với các khu vực cấm được đeo lên gia súc. Gia súc có thể được lùa ra khỏi khu vực cụ thể bằng cách sử dụng những kích thích tiêu cực chẳng hạn một âm thanh chói tai.
Hàng rào ảo có thể cung cấp một cách tiếp cận rất linh hoạt đến việc canh tác, không chỉ giữ gia súc trong một khu cụ thể mà còn giữ cho chúng Công nghệ vệ tinh đang giúp nông dân theo dõi điều kiện khí hậu và các yếu tố môi trường. Ảnh: Alamy tránh khỏi nguy hiểm, ví dụng hệ thống vệ tinh định dụ như cỏ độc, hay những vị toàn cầu để đảm bảo rằng nơi có cỏ có thể mọc lại. Các không có phần nào của cánh trang trại có thể chi hàng chục đồng bị sót khi cày hoặc gieo nghìn bảng Anh mỗi năm để hạt, đồng thời làm giảm việc lắp đặt, sửa chữa và thay thế chồng chéo. Điều này giúp dây, tường và hàng rào, nhưng ngăn ngừa sự nén quá chặt công nghệ hàng rào ảo có thể của đất gây giảm năng suất, chi trả cho chính nó bằng tránh lãng phí hạt giống hoặc cách giảm chi phí này - tùy các phương pháp chăm sóc. thuộc vào kích thước của đàn (vì mỗi con sẽ cần phải được Định vị vệ tinh cũng được trang bị với một vòng cổ).
Kiểm soát măng tây và cá hồi Làm thế nào để các công ty thực phẩm sử dụng công nghệ vệ tinh? Công ty rau của Anh, Barfoots of Botley phải đối mặt với một thách thức khi quyết định vận chuyển măng tây Peru bằng thuyền để giảm khí thải carbon. Các container mất khoảng ba tuần bằng đường biển, so với vài ngày bằng đường hàng không, và măng tây cần phải được giám sát để đảm bảo nó đến nơi trong tình trạng tốt. Công ty quyết định dùng thông tin liên lạc vệ tinh thử nghiệm để theo dõi trạng thái của măng tây trong khi vận chuyển từ Peru. Dự án này được tiến hành kết hợp với công ty truyền hình vệ tinh Catapult, sử dụng vệ tinh để chuyển tiếp các vị trí của các tàu, cũng như nhiệt độ và độ ẩm của container. Điều này cho phép Barfoots biết container đang ở đâu, khi nào nó đến và tình trạng của các sản phẩm như thế nào. Nó gợi cho công ty ý tưởng Về khoảng thời gian sản phẩm phải được đem đến cửa hàng trong tình trạng tốt để bán
Trang 22
Nhìn ra thế giới
Nuôi trồng thủy sản cũng được khai thác trong các công nghệ vệ tinh. Ngành công nghiệp cá hồi của Scotland sử dụng vệ tinh để giám sát vùng tảo độc hại và nhận những cảnh báo sớm về các vấn đề có thể gặp phải. Trong khi ngành công nghiệp tôm của Anh giám sát chất lượng nước với sự hỗ trợ của một dự án thuộc Phòng thí nghiệm Marine Plymouth.
điều hành, ông Will Marshall muốn dân chủ hóa dữ liệu vệ tinh bằng cách giảm giá thành sao cho phù hợp với thu nhập của nông dân. Ông có một “đàn” 45 vệ tinh nhỏ quan sát trái đất hiện đang trong quỹ đạo (hai trong số các vệ tinh sẽ nhỏ đến mức nằm gọn được trong một chiếc hộp đựng giày). Ngày càng nhiều các hệ thống đa vệ tinh như vậy được cung cấp bởi các công ty khác như Spire (dữ liệu thời tiết) và Công nghệ vệ tinh với giá OneWeb (truyền thông). cả phải chăng Các chi phí để đưa một Đối thủ mới của GPS vệ tinh vào quỹ đạo vẫn còn cao, nhưng đang có xu hướng Ở cấp quốc gia, có quá giảm do sự phát triển của các nhiều thiết lập để tạo ra các hệ thống nhỏ hơn sử dụng các sản phẩm và dịch vụ mới cho thành phần bán sẵn. Điều này nông dân trên khắp thế giới. đang mở ra một thị trường mới Đối với định vị vệ tinh, Hoa cho các hệ thống đa vệ tinh. Kỳ có hệ thống định vị toàn Một số công ty hàng không áp cầu (GPS) nhưng Liên minh dụng cách tiếp cận này đang châu Âu (EU) cũng đang phát bắt đầu trở thành nhà cung triển Galileo, hệ thống của cấp dữ liệu chứ không phải riêng mình. Đây là hoạt động là nhà sản xuất phần cứng, họ dân sự đầu tiên và hứa hẹn cũng cung cấp dịch vụ trực tăng độ chính xác và đảm bảo tiếp cho nông dân. tính sẵn có - mở ra càng nhiều ứng dụng hơn cho nông dân. Phòng thí nghiệm Hành tinh (Planet Labs) có trụ sở EU cũng đang tạo ra những tại San Francisco là một trong nhiệm vụ quan sát trái đất. những công ty tiếp cận hiệu Chương trình Copernicus quả hơn về mặt chi phí tới bao gồm các vệ tinh với hình công nghệ vệ tinh. Giám đốc ảnh thường và hình ảnh trên
Trang 23
Yesnews radar để quan sát biển và đất liền. Vệ tinh mới nhất, Sentinel-3A, sẽ tập trung vào dự báo biển và giám sát môi trường và khí hậu, dự kiến ra mắt vào tháng mừoi hai năm 2015. Tất cả các dữ liệu từ chương trình Copernicus sẽ được cung cấp miễn phí và sẽ thêm vào hộp công cụ phát triển cho người nông dân và nhà sản xuất thực phẩm. Trong khi đó, ở Anh, chính phủ đang cố gắng kích thích đổi mới sáng tạo bằng cách tài trợ cho nghiên cứu và phát triển thông qua một cuộc thi trị giá 3,75 triệu euro, cuộc thi “vệ tinh cải thiện các hệ thống thực phẩm và nông sản”.
Dịch: Thu Giang
Yesnews
Nhìn ra thế giới
Các doanh nghiệp chuyển đổi nông nghiệp đô thị bằng giải pháp công nghệ cao
C
ác doanh nghiệp công nghệ đang chuyển đổi phương thức kinh doanh qua những chiếc kính Google Glass của họ (Google Glass là loại kính thông minh có khả năng kết nối với smartphone để xử lí các tác vụ đơn giản) sang thử nghiệm sự kiểm soát của họ trong ngành nông nghiệp đô thị tại những nơi tưởng chừng không thể. Nếu sự đột phá của các doanh nghiệp này thành công, thực phẩm địa phương và thực phẩm tươi sẽ được trồng trong nhà quanh năm, cung cấp không giới hạn những sản phẩm tươi ngon cho toàn bộ xã hội và các cơ sở kinh doanh. Hơn nữa: Các vụ mùa cũng sẽ không bị thiệt hại bởi bão lũ, hạn hán hay bất cứ thiên tai khó lường nào khác.
Điều đáng gây ngạc nhiên là những nông trại đô thị công nghệ cao đang xuất hiện trên khắp thế giới từ những nơi không thể ngờ đến như những nhà kho cũ ở Hà Lan, cho tới các nhà máy bán dẫn ở Nhật Bản và thậm chí ở trên mái nhà của các tòa cao ốc thương mại ở Brooklyn. Trong các nông trại hiện đại này, thường được gọi là
các nông trại thẳng đứng và thủy canh, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp những bóng đèn LED và đồng hồ nước được điều khiển bởi điện thoại thông minh thay cho các loại đất đá và phân bón. Công ty Gotham Greens, đặt trụ sở tại New York, điều hành nhiều trang trại nhà kính trên sân thượng với hệ
Trang 24
Yesnews
Nhìn ra thế giới
thống kiểm soát khí hậu và nuôi trồng thủy canh tiên tiến ở Brooklyn. Gần đây họ đã mở một trang trại có diện tích 20,000m2 trên nóc của tòa nhà mới khai trương Whole Foods Market tại đây họ trồng và cung cấp các sản phẩm tươi sống được bán trong cửa hàng. Gotham Greens không sử dụng đất để trồng cây, thay vào đó họ sử dụng một hệ thống thủy canh bao gồm ánh nắng mặt trời, khí oxi và khí CO2 mang lại năng suất gấp 20 lần khi được nuôi trồng trên đất, và chỉ tốn 1 phần 10 lượng nước mà các quốc gia nông nghiệp thông thường sử dụng. “Nó dựa vào một hệ thống điều khiển máy tính vô cùng tinh vi có hệ thống cảm biến ở khắp mọi nơi và triển khai hàng loạt hệ thống đèn, quạt, màn phủ bóng râm, chăn giữ ấm và hệ thống tưới tiêu tự động”, CEO và nhà đồng sáng lập Viraj Puri chia sẻ với Fast Company. Ông Puri từng làm việc trong ngành công nghệ kĩ thuật môi trường và là trưởng nhóm dự án cho một công ty môi trường trong vòng 3 năm trước khi khởi nghiệp vào năm 2011.
Trang 25
Grove Labs, một công ty khởi nghiệp khác đã mang những mô hình trang trại đô thị này tới gần các gia đình hơn với hệ thống thiết kế vô cùng độc đáo cho phép họ tự trồng sản phẩm của riêng mình trên thứ gọi là “khu rừng thu nhỏ”. Được điều hành bởi 2 sinh viên vừa tốt nghiệp trường MIT, công ty này mới đây đã tăng thêm 2 triệu USD phí “gieo trồng” trong mọi nỗ lực nhằm đem đến một nền nông nghiệp ổn định cho các gia đình cần nó nhất.
rằng cho đến năm 2050 sẽ có khoảng 9 tỉ người sinh sống trên trái đất, do đó dấy lên quan ngại rằng hệ thống sản xuất lương thực thực phẩm hiện nay sẽ không thể đáp ứng được nhu cầu cần thiết. Nguồn đất đai sử dụng cho việc sản xuất lương thực đã trở nên vô cùng khan hiếm. Có nghĩa nếu muốn cung cấp được thực phẩm địa phương tươi ngon tới người tiêu dùng thì các thành phố đang phát triển chỉ có một cách duy nhất là xây dựng nhiều tòa nhà mới hoặc nuôi trồng trong nhà.
Điều gì đang thúc đẩy xu hướng này phát triển đến Tương tự vậy, các phương vậy? pháp sản xuất hiện nay còn bộc lộ nhiều yếu kém. Gần Tại sao hàng triệu USD 30% sản lượng lương thực lại đang được đầu tư vào toàn cầu bị mất đi hoặc lãng nền nông nghiệp mang tính phí mỗi năm do hư hỏng đột phá này? Thực chất, câu trước khi chúng được dọn lên trả lời phụ thuộc vào việc bàn ăn. chúng ta đang hỏi ai. Do sự mất ổn định của dân số thế Shigehara Shimamura – giới và của ngành sản xuất một nhà sinh lý học thực vật ở thực phẩm, các doanh nghiệp Nhật Bản phát triển rau trồng đang hi vọng nắm bắt được trong một khu đất có diện tích cơ hội béo bở này trong khi 5.000 m2 ở kho vật liệu bán đồng thời vẫn thay đổi cách dẫn của Sony được cải tiến chúng ta trồng và phân phối với 17.500 bóng đèn LED – thực phẩm. cho biết đã thành công trong việc giảm lượng sản phẩm Liên Hợp Quốc ước tính không dùng được từ trang trại
Nhìn ra thế giới
Yesnews
trong nhà của mình xuống sử dụng, công nghệ chiếu còn 10%, so với tỉ lệ 50% của sáng và cảm biến thường tốn các trang trại ngoài trời. rất nhiều kinh phí (một vấn đề mà nhiều nông trại hiện đang Đồng thời, nông nghiệp đô phải đối mặt do sự gia tăng sử thị, theo như Cục Điều tra Dân dụng đèn LED và công nghệ số, cải thiện an ninh lương giám sát). thực bằng cách cung cấp các sản phẩm thay thế lành mạnh Thêm vào đó, không phải và dồi dào cho việc thực phẩm mọi sản phẩm đều được trồng được mua, đặc biệt là cho các như nhau. Chỉ một lượng cây hộ nghèo. “Các hộ gia đình áp và rau củ quả nhất định mới dụng mô hình nông nghiệp đô có thể nuôi trồng trong nhà, thị có nhiều khả năng tiếp cận cụ thể là các loại thảo mộc, các loại thực phẩm giàu chất rau diếp, cà chua, các loại dinh dưỡng hơn như rau củ nấm và có lẽ là cả dưa chuột. quả và các sản phẩm từ động Các loại cây trồng như khoai vật.” tây và ngô có khả năng phát triển tốt hơn trên đất lại chưa Mô hình mới của trang trại tìm được cách nuôi trồng công nghệ cao, mặc dù đầy thích hợp trong nhà. sáng tạo, nhưng lại không kém phần thách thức. Ví dụ, kể cả khi tăng mức hiệu quả Dịch: Thu Vân của hệ thống như giảm lượng nước và lượng phân bón cần
Trang 26
Yesnews
Nhìn ra thế giới
Nông Dân Thời Số Hóa Tập đoàn Khí hậu (Climate Corporation), có trụ sở tại San Francisco, Hoa Kỳ đang thực hiện một công cuộc tái tạo lại nền nông nghiệp. Những thiết bị cảm biến cùng với rô-bốt đảm bảo cho những vụ mùa bội thu hơn với việc sử dụng ít hơn các nguồn lực. Và sự cải tiến này sẽ giúp ích không chỉ cho những trang trại lớn tại Hoa Kỳ, mà cho cả những nông trang quy mô nhỏ tại châu Phi.
V
ới hàng ngàn nông dân ở vùng Trung Tây Hoa Kỳ, ngày mới bắt đầu không phải bằng việc nhìn ra ngoài cửa sổ, mà là nhìn vào chiếc smartphone của họ. Tại đó, những cánh đồng của họ đã được sắp xếp hệt như một danh sách nhạc, và họ có thể dễ dàng tra cứu thông tin thời tiết trên từng kilomét vuông đất, giai đoạn phát triển hiện tại của những cây ngô hay đậu nành, ngoài
Trang 27
ra còn có một giao diện với màu xanh lá, vàng hoặc đỏ tương ứng với nơi mà họ nên cày, bón phân, phun thuốc trừ sâu hoặc thu hoạch vào ngày hôm đó. Người nông dân chỉ cần ngồi vào chiếc máy kéo, và dữ liệu từ hệ thống điện toán đám mây sẽ kiểm soát nơi gieo hạt, bón phân hay phun thuốc trừ sâu, và những thông tin này sẽ ngay lập tức được lưu trữ - từng hàng một – trong hệ thống.
Thiết bị cảm biến: Mắt và Tai của người nông dân Trong thế giới mà công nghệ dữ liệu được ứng dụng trong nông nghiệp, một mạng lưới rộng lớn những thiết bị cảm biến trên mặt đất và trong không trung đang trở thành những đôi mắt, đôi tai điện tử giúp người nông dân nâng cao sản lượng và giảm thiểu chi phí. Các chuyên gia dự đoán rằng một cuộc “cách
Yesnews
Nhìn ra thế giới
mạng dữ liệu xanh” có thể đảm bảo cho dân số toàn cầu – sẽ sớm đạt gần tới mức 9 tỉ người – được cung cấp đủ lương thực, trong khi sử dụng ít hơn những chất hóa học và các tài nguyên khác như nước và năng lượng. Nhà tiên phong sử dụng thuật toán trong nông nghiệp là Tập đoàn Khí hậu, đặt trụ sở tại San Francisco – cách xa những cánh đồng ngũ cốc trải dài bất tận ở Iowa và Indiana. Tập đoàn được thành lập bởi những chuyên gia về công nghệ muốn mang tới cho nông trại những thiết kế thân thiện với người sử dụng, những chương trình phân tích dữ liệu và học máy (hay còn gọi là “máy học”: là một lĩnh vực của trí tuệ nhân tạo liên quan đến việc nghiên cứu và xây dựng các kĩ thuật cho phép các hệ thống “học” tự động từ dữ liệu để giải quyết những vấn đề cụ thể). Ra đời vào năm 2006 và được mua lại bởi một tập đoàn lớn trong lĩnh vực nông nghiệp là Monsanto hai năm trước với giá 930 triệu USD, công ty đã xây dựng được một mạng lưới dữ liệu về thời tiết vô cùng tinh vi cho toàn bộ Hoa Kỳ và đang tiếp tục cải thiện
nó với nhiều dịch vụ và sản phẩm hơn. “Nông dân, cho tới tận gần đây, vẫn làm việc chủ yếu dựa trên kinh nghiệm và sự quan sát của họ”, theo ông Jeff Hamlin, người đã sát cánh với công ty từ những ngày đầu tiên và hiện đang là Giám đốc Bộ phận Customer Success (tạm dịch: “Tương tác Khách hàng”: là bộ phận chịu trách nhiệm giúp đảm bảo thành công của khách hàng thông qua việc chủ động liên hệ, giúp đỡ doanh nghiệp khách hàng thử nghiệm và sử dụng sản phẩm tốt nhất; theo dõi quá trình phát triển của doanh nghiệp từ lúc dùng thử miễn phí đến khi đăng kí trả phí sử dụng; là cầu nối giữa nhu cầu và vấn đề của khách hàng với các thao tác giải quyết của bộ phận kỹ thuật). “Nhưng việc nhớ từng chi tiết của quá nhiều biến số như vậy quả thực là một điều bất khả thi.” Vì thế mà Tập đoàn Khí hậu muốn xử lý dòng dữ liệu khổng lồ này cho mỗi mảnh đất, từ đó giúp người nông dân đưa ra những quyết định tốt hơn và nhanh chóng hơn. Để làm được điều đó, công ty đang đi xa hơn tất cả những gì mà công nghệ từng làm được trong nông nghiệp, ví dụ như trước đây,
những chiếc xe tiện ích từng được kết nối hiệu quả hơn nhờ GPS, nhưng dữ liệu chỉ được lưu trữ trên màn hình máy tính hoặc trong USB chứ không được hệ thống lại một cách thông minh như cách mà Tập đoàn Khí hậu đang làm. Thử nghiệm trên những cánh đồng tại Hoa Kỳ Ban đầu, công ty chỉ thu thập những dữ liệu thời tiết nhằm bảo vệ các công ty hoạt động trên nhiều lĩnh vực khác nhau khỏi những sự cố không mong muốn như mưa lũ, hạn hán hay băng tuyết. Nhưng ông Hamlin đã sớm nhận ra rằng kinh doanh dữ liệu nông nghiệp có nhiều tiềm năng phát triển hơn. Ngày nay, Tập đoàn Khí hậu tập hợp những kết quả đo lường từ khoảng 24 nguồn, cả nguồn công khai và tư nhân, từ dữ liệu của Dịch vụ Thời tiết Quốc gia đến những bức ảnh vệ tinh, và mỗi ngày dùng chúng để tính toán cho khoảng 10.000 mô hình thử nghiệm trên khắp những cánh đồng tại Hoa Kỳ. Phiên bản miễn phí do công ty phát hành cho phép người nông dân trông coi hơn 20 triệu hecta đất, tương ứng
Trang 28
Yesnews
Nhìn ra thế giới
với khoảng một phần ba đất trồng ngô và đậu nành ở Hoa Kỳ. Còn những người dùng phiên bản có thu phí sẽ được cung cấp nhiều thông tin chi tiết hơn, nhiều công cụ hỗ trợ ra quyết định hơn, ví dụ như đánh giá hiệu quả sử dụng phân đạm, hay theo dõi tình trạng của cánh đồng thông qua những bức ảnh chụp từ trên không và được hiển thị trên một lưới ô vuông 55 met. “Chúng tôi giúp người nông dân nhận ra những vấn đề mà họ không thể thấy khi đi ngang qua cánh đồng của mình”, ông Hamlin nói. Tuy nhiên, ông lại không thể đưa ra những số liệu cụ thể về sản lượng tăng thêm hay chi phí được cắt giảm trên mỗi cánh đồng. Kết nối phần cứng và phần mềm Tuy nhiên, đây là một tầm nhìn khá tham vọng. Không chỉ đơn giản là phân tích dữ liệu từ các thiết bị cảm biến, Tập đoàn Khí hậu còn muốn điều khiển những bộ cảm biến này. Một sản phẩm mang tên “Precision Planting” (Gieo trồng chính xác) đang được sử dụng ở 43 quốc gia từ Argentina đến Zam-
Trang 29
bia, dùng để kiểm soát lượng hạt giống hoặc chất hóa học được sử dụng. “Khi phần cứng và phần mềm được kết nối với nhau, hạt giống và cây giống có thể được gieo trồng chính xác như được in trên mặt đất vậy.” – Trưởng Bộ phận Khoa học Dữ liệu của Tập đoàn Khí hậu, ông Erik Andrejko cho biết. Nhờ thế mà dữ liệu từ mỗi cánh đồng không chỉ xác định cái gì được trồng hay thu hoạch, khi nào và ở đâu – mà còn giúp cải thiện các mô hình tính toán được dùng để đánh giá dự báo thời tiết và nhiều quy trình khác. Thu về cùng một nội dung dữ liệu, những công ty công nghệ như Google sẽ thực hiện lọc ra những thông tin mọi người muốn tìm kiếm. Còn Tập đoàn Khí hậu thì tiếp tục mở rộng danh mục đầu tư để có thể thu thập thêm nhiều dữ liệu hơn, trên diện rộng hơn. Bị tập đoàn này thâu tóm gần đây gồm có 640Labs – một công ty mới thành lập ở Chicago với công việc chính là biến mỗi chiếc xe tiện ích thành một nhà thu thập dữ liệu có mạng lưới, và Solum – một công ty chuyên thực hiện phân tích các mẫu đất ngay tại ruộng, có trụ sở tại Missouri.
Liệu đây có phải là giải pháp? Nông nghiệp ứng dụng công nghệ dữ liệu mới chỉ phát triển ở những bước đầu tiên. Các nguồn thông tin và trình độ công nghệ có sự khác biệt khá lớn giữa các nước, và mọi thứ không hẳn đã phù hợp với những nông trang nhỏ hình thành từ lâu đời tại châu Âu hay châu Phi. Hơn nữa, không phải mọi thiết bị đạt chuẩn đều tương thích với kiểu mạng lưới gửi phản hồi theo vòng tròn này, và các thiết bị hiện đại có thể – trái với việc giúp cập nhật những dữ liệu mới nhất bằng điện thoại di động – thì lại trở thành một rào cản chi phí đối với những nông dân làm ăn nhỏ lẻ ở những nước nghèo. Chính vì thế mà những nhà cung cấp như Tập đoàn Khí hậu phải liên kết lại để thành lập ra Liên minh Dữ liệu Nông nghiệp Mở nhằm thiết lập nên những tiêu chuẩn chung. Tuy nhiên, những chuyên gia như nhà khoa học chuyên nghiên cứu về môi trường, ông Jesse Ausubel đến từ Đại học Rockefeller lại bị thuyết phục bởi khả năng cung cấp
Yesnews
Nhìn ra thế giới
lương thực cho dân số ngày càng tăng – một vấn đề lớn mà tiến bộ công nghệ trong nông nghiệp có thể giải quyết. “Vẫn còn rất nhiều tiềm năng để nâng cao sản lượng nông nghiệp. Chúng ta sẽ sớm chứng kiến một Trái Đất tươi xanh trở lại”, ông nhận định. Nhà nghiên cứu đưa ra một thống kê cho thấy, ít nhất thì tại Hoa Kỳ, sản lượng đã không ngừng tăng từ năm 1940, trong khi diện tích đất canh tác và các yếu tố đầu vào như nước và các chất hóa học thì liên tục giảm. “Xu hướng này không phải chỉ xảy ra ở Hoa Kỳ, mà nó sẽ còn lặp lại ở rất nhiều quốc gia trên khắp thế giới trong nhiều thập kỉ tiếp theo”. Chương trình Lương thực Thế giới của Liên Hợp Quốc cũng rất chú trọng đến tầm quan trọng ngày càng tăng của việc kết nối chặt chẽ các dữ liệu nông nghiệp, và
đã thành lập một hệ thống cảnh báo sớm nạn đói, gọi tắt là FEWS, cũng như một mạng lưới các thiết bị cảm biến thời tiết tự động ở một số đất nước như Uganda. Máy bay không người lái cung cấp dữ liệu tốt hơn Chuyên gia về công nghệ thông tin, ông Erik Andrejko tin rằng nông nghiệp ứng dụng công nghệ dữ liệu sẽ trở nên phổ biến trên toàn thế giới – từ những người kiểm soát việc thu hoạch nông sản bằng vệ tinh ở miền Trung Tây Hoa Kỳ cho tới những nông dân châu Phi có thể theo dõi số liệu thời tiết và giá cả thị trường trên điện thoại di dộng. Mảnh ghép nào còn thiếu để đưa chúng ta tới gần hơn với mục tiêu này? “Tôi nghĩ cần xóa bỏ luật cấm dùng máy bay không người lái vì nhờ
nó ta có thể lấy được nhiều dữ liệu hơn, với độ chính xác cao hơn. Và tôi cũng tin rằng rô-bốt sẽ đóng một vai trò lớn trong tương lai”, ông Andrejko chia sẻ. Trong khi người nông dân theo dõi cánh đồng của mình qua smartphone thì rô-bốt – những công nhân nông nghiệp của tương lai có thể tự động xác địnhv vùng đất đang có cỏ dại và lựa chọn nhổ hoặc phun thuốc diệt cỏ sao cho phù hợp nhất.
Dịch: Bùi Hương
Trang 30
Góc nội bộ
Yesnews
[Chương trình Training cho CTV F13]
Một trong những chương trình thú vị và bổ ích không thể không nhắc đến trong tháng 11 này là chương trình training cho các CTV mới. Bắt đầu từ 9/11 và sẽ kéo dài trong 4 tuần liên tiếp, các CTV sẽ được hướng dẫn các kĩ năng như thuyết trình, làm việc nhóm, tìm kiếm thông tin,… Mỗi buổi sẽ có một chủ đề để CTV cùng thảo luận, nghiên cứu, trình bày hiểu biết của mình. Kết thúc mỗi buổi các nhóm sẽ được nghe nhận xét về ưu điểm khuyết điểm từ các anh
Trang 31
chị khóa trên để hoàn thiện tốt hơn cho những lần tiếp theo. Không chỉ những buổi đào tạo, học tập bổ ích mà đây còn là những buổi giao lưu, vui vẻ giữa các CTV và các anh chị trong CLB, giúp mọi người thêm phần gắn bó với nhau và với mái nhà chung của YES. Chương trình Training sẽ giúp ích rất nhiều cho các CTV không chỉ trong quá trình sinh hoạt CLB mà còn cho học tập sau này.
Yesnews
Góc nội bộ
[Tập huấn xa] Chương trình thường niên được tổ chức ở trường Đại học Kinh Tế Quốc Dân - tập huấn xa đã trở nên quen thuộc đối với các bạn sinh viên. Với sự tham gia của đông đảo sinh viên, đặc biệt là các CTV đến từ các CLB, tổ đội, Liên chi đoàn. Tập huấn xa năm nay diễn ra trong 2 ngày 1 đêm tại sân vận động thị trấn Ninh Giang - Hải Dương. Với mục đích rèn luyện kĩ năng lãnh đạo cho tân sinh viên K57, “Hành trình ước mơ” đã thực sự thành công. Từ công tác cắm trại dựng lều, đến công tác hậu cần, nấu nướng, cùng nhiều hoạt động thú vị như đường chạy sắc màu, vòng quanh lửa trại…tất cả làm tăng tinh thần đoàn kết, gắn kết mọi người lại gần nhau hơn. Chuyến đi thực sự là một trải nghiệm thú vị khó quên đối với tất cả các bạn sinh viên. Tin rằng những ai đi “Tập huấn xa” về sẽ có vô vàn những cung bậc cảm xúc không thể nào quên được trong 2 ngày ngắn ngủi nhưng ngập tràn tiếng cười này.
Trang 32
Góc nội bộ
Yesnews
[Công tác chuẩn bị sinh nhật YES 13 tuổi]
13 năm hoạt động và không ngừng phát triển, YES đã đi được một chặng đường dài đầy trải nghiệm. Trong tháng tới sẽ có ngày quan trọng mừng sinh nhật CLB và công tác chuẩn bị đang được lên kế hoạch một cách đầy hào hứng và mong đợi. Đây sẽ là một chương trình lớn, ghi dấu ấn trong quá trình hoạt động, là lúc chúng ta cùng nhìn lại chặng đường đã qua, nhìn lại những thăng trầm, những kỉ niêm, là cơ hội để các CTV mới thể hiện năng lực, nhiệt huyết của mình và cũng là dịp để mọi người gắn bó thắt chặt tình cảm với nhau hơn. Tất cả các thành viên, CTV của ngôi nhà chung YES dường như đã sẵn sàng, công việc chuẩn bị đang trong quá trình hoàn tất. Hứa hẹn một chương trình đầy thú vị và hấp dẫn. Hãy cùng đón chào sinh nhật lần thứ 13 cùng YES nhé.
Phương Ngọc
Trang 33
Yesnews
Trang 34