Editie12

Work4Media

Industrie bouw

business magazine

Vaktijdschrift over industriële gebouwen en utiliteitsbouw projecten – oktober 2014

RDM

Rotterdam

DIFFER Eindhoven

Peter Terlouw Tweewielers Barendrecht

HAN Nijmegen

Sport

Direct uw project gedeeld onder al uw relaties via

accommodaties Sport Accommodaties is een online magazine over ontwerp, realisatie, onderhoud, management en beheer van sportaccommodaties. Een online platform dat u op de hoogte houdt van alle waardevolle informatie over sportaccommodaties.

Het is een dynamisch en multi-touchable online magazine met interessante artikelen, geschreven door professionele journalisten, en is van grote praktische waarde voor de professional en manager binnen de sportaccommodaties.

ONTWERP AANLEG

Het online magazine wordt in samenwerking met diverse sportbonden uitgegeven. Deze sportbonden gevormd in het comité van aanbeveling geven ieder afzonderlijk hun input m.b.t. de hedendaagse ontwikkelingen binnen de sportaccommodaties.

INRICHTING ONDERHOUD ADVIES NIEUWBOUW

NIEUW

in de bo

ONLINE

uwwere

ld

MAGAZ

INE

vanaf decemb er 201

4

Ook op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen?

Stuur een e-mail naar abonnee@sportaccommodaties-online.nl Voor meer informatie bel 085-1117890

www.sportaccommodaties-online.nl

Industrie bouw

Editie: oktober 2014

Vakblad IndustrieBouw is een bouwtechnisch vakblad waarin de nadruk ligt op project­beschrijvingen van bouwwerken voor industrie, utiliteit, logistiek en voor de agrarische sector. Artikelen richten zich op materialisering en ­detaillering van gebouwen, innovatieve bouw­materialen, kosten­besparende oplossingen en ­manieren om het bouw­proces in te richten.

Colofon Verschijnt 8x per jaar

Work4Media

business magazines

Mag het wat flexibeler?

Duurzaamheid heeft vele gezichten.

Bekendste invullingen van duurzaamheid zijn het gebruik van milieuvriendelijke materialen, hergebruik van die materialen, energiezuinigheid of een gezond leef- en werkmilieu. Een van de meest duurzame manieren om duurzaamheid in de bouw te bereiken, is flexibiliteit in gebruik. Als met een beperkte hoeveelheid ingrepen een gebouw met de oorspronkelijke functie A geschikt gemaakt kan worden voor functie B, dan bespaart dat op zijn minst de kosten van de ruwbouw en waarschijnlijk heel veel meer. Aangezien de bouwindustrie met zijn grote ecologische footprint een zware wissel trekt op het milieu en de meeste gebouwen nog steeds gemaakt worden voor slechts één doel, is hier veel te winnen.

Dat weten we ook donders goed, daarom praten we er al sinds de jaren zestig over.

Maar de handelingsbereidheid en de creativiteit zijn nog steeds ver te zoeken. Vrijwel dagelijks komt er een monofunctioneel gebouw bij. In een nog groter tempo zien we de leegstand oplopen. Welbeschouwd maakt deze onzinnige carrousel de bouw tot de meest niet-duurzame bedrijfstak van allemaal, met de hele maatschappij als collectief opdrachtgever.

Gelukkig zijn er ook initiatieven om het flexibele bouwen serieus van de grond te krijgen. Denk aan de IFD-methodologie (Industrieel Flexibel en Demontabel Bouwen), Slim Bouwen, maar ook de vele projecten die tegenwoordig worden neergezet met

een vooropgezet plan voor alternatief gebruik in de toekomst. Worden de beleggers/ eigenaren eindelijk wakker? Beseffen ze dan eindelijk dat ze op de lange termijn gebaat zijn bij stenen die wel in gebruik zijn?

Jos Lichtenberg schatte eerder dit jaar dat van de huidige leegstand de helft ‘na een flexibele ingreep’ weer verhuurd kan worden, ‘meestal voor een andere functie’. Tien procent wordt wel weer verhuurd zonder ingreep en de rest blijft leeg en kan gesloopt. Dat laatste is dan de straf voor niet handelen en/of een niet-vooruitziende blik (flexibel bouwen). Voor proactieve bouwers die opdrachtgevers kunnen overtuigen tot herontwikkeling ziet hij mooie tijden in het verschiet. Voor alle bouwers, eigenaren en beleggers is de boodschap helder: bouw waar mogelijk met het oog op flexibel (her) gebruik in de toekomst. Dat is goed voor de portemonnee en nog veel beter voor het milieu en voor de maatschappij als geheel.

Dat zijn we na al die jaren van mateloze spilzucht wel verplicht. In deze editie kunt u ook een aantal mooie voorbeelden van flexibel bouwen aantreffen. Meedenkende gebruikers in Maastricht, klassieke auto’s in een voormalige eiersorteerderij, een nieuw distributiecentrum van Vos in Oss en het fantastische RDM-terrein in Rotterdam. Dat laatste is natuurlijk niet gebouwd om een academie van bouwkunst of een Innovatie Centrum Duurzaam Bouwen te huisvesten, maar we kunnen er wel blij van worden.

Tjerk van Duinen

Uitgever Work4Media Postbus 215 2990 AE Barendrecht Tel.nr. +31 (0)85 1117890 E-mail info@work4media.nl

Redactie Tjerk van Duinen – Inhoud.cc redactie@industriebouw-online.nl

Redactiemedewerkers Patricia van der Beek Margot Visser Cynthia van der Waal

Bladmanager Cock Penning cpenning@work4media.nl

Advertentieverkoop/ Media-adviseurs Toos van de Sanden tvdsanden@work4media.nl

Backoffice Petra Schaap pfschaap@work4media.nl

Vormgeving en ­ grafische begeleiding Linkt, Rotterdam Tel.nr. +31-(0)10-737 0883 info@linktmedia.nl Peter van der Horst Michel van Kleeff

Work4Media - ISSN: 2356-8978

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij ­elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of enig andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Hoewel dit vaktijdschrift zorgvuldig en naar beste weten wordt samengesteld, kan de uitgever niet instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. uitgever en auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zij n op de in dit vaktijdschrift gegeven informatie.

Industriebouw • oktober 2014 • 3

Inhoud 6

Rotterdam Het grote scheepswerfen droogdokcomplex van de RDM transformeert geleidelijk tot een modern, sfeervol en levendig gebied voor werken en leren.

Op dit moment wordt de Middenstrip omgetoverd tot hoogwaardige bedrijvencluster met als kernthema’s Research, Design en Manufacturing.

14

22

Eindhoven Dutch Institute for Fundamental Energy Research betrekt volgend jaar een vier sterren BREAAM Lab op de campus van de TU/e

Industriebouw • oktober 2014 • 4

Barendrecht Vloeiende lijnen, een strakke moderne uitstraling en een gebogen stalen als blikvanger: het nieuwe pand van Peter Terlouw Tweewielers.

36 Bob Kerssens schreef voor zijn bachelor civiele techniek aan de Technische Universiteit Delft een artikel over het gebruik van BIM in de beheerfase van gebouwen.

38

Amsterdam Winkelcentrum Gelder­landplein wordt mooier, groter, met een ruimer winkelaanbod.

Licht, ruimte en transparantie zijn de nieuwe sleutelwoorden.

Delft Vlies- en element­gevels van glas ­geven stadskantoor en stations­hal een gladde huid

24

32

Alblasserdam Het splinternieuwe zwembad Blokweer vertegenwoordigt een nieuw slag zwem­ baden; ‘gewoon zwemmen’ staat weer ­centraal.

Boxtel Classic Park is de naam die hoort bij de onwaarschijnlijke transformatie van eiersorteerderij tot een belevingscentrum voor liefhebbers van klassieke en exclusieve auto’s.

Maastricht Bij Zorgpark Schern hadden de toekomstige gebruikers een belangrijke rol bij het ontwerp en de duurzame invulling.

19

28

42

Doetinchem Particulier initiatief bezorgt Achterhoek een fraaie topsporthal die voldoet aan de strikte eisen van NOC/ NSF-ISA.

Industrie bouw 48

Veghel Veilig, hygiënisch en duurzaam distributie­ centrum Friesland­ Campina DMV.

50

Nijmegen Innovatie op elk niveau voor het nieuwe onderkomen van de Faculteit Educatie van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN).

54

Venlo Poppodium Grenswerk is een hypermodern muzikaal bolwerk geworden, de uitstraling is geïnspireerd op het historische stadscentrum.

58

Gouda In Gouda maken ­kantoren plaats voor zorgkamers

60

Oss Het 25.000 m2 grote distributiecentrum van Vos Logistics is flexibel in gebruik, dus toekomstbestendig en daarmee ook duurzamer.

63

Amsterdam Meer koelruimte, moderne koelinstallatie voor BCS Coldstore in westelijk havengebied.

64

Urk Visscher Seafood gaat voor organische vormen, zalmkleurige gevels en transparantie.

Abonnementen Abonnementsprijs 8 nummers € 39,00 Los nummer € 8,50 Proefabonnement 4 nummers € 16,50 (prijzen zijn exclusief btw) NL76 INGB 0006772647 t.n.v. Work4Media o.v.v. Industriebouw

Opgave abonnementen Tel.nr. +31-(0)85 111 7890 (tussen 09:00 uur en 12:30 uur) Faxnr. +31-(0)85 111 7891 E-Mail: admin@work4media.nl

Opzeggingen abonnement Annuleringen abonnement schriftelijk en uitsluitend drie maanden voor afloop abonnementsperiode. Het abonnements­geld dient bij vooruitbetaling te worden voldaan.

Zie www.work4media.nl/ algemenevoorwaarden

Doelgroep Directies en management van opdrachtgevende bedrijven vanuit de industriebouw, betrokken ministeries en rijksdiensten, provinciale, gemeentelijke en andere betrokken overheden, architectenbureaus, advies- en ingenieursbureaus, aannemers en toeleveranciers.

Industriebouw • oktober 2014 • 5

Tekst: Margot Visser, Patricia van der Beek

Glazen kopgevel van de loods

Opdrachtgever Havenbedrijf Rotterdam NV, Rotterdam

Hoofdaannemer Koninklijke Woudenberg, Ameide

Gevelrenovatie Imto Benelux, Rotterdam

Architect Architektenkombinatie, Den Haag

W-installaties Stewitech Duurzaam BV, Sliedrecht

Afbouw Jaleco, Nieuw-Lekkerland

Adviseurs Bartels Ingenieursbureau (constructies), Techniplan Adviseurs, Rotterdam (installaties), ABT, Velp (bouwfysica, bouwmanagement), EFPC NV, Bilthoven (brandveiligheid)

E-installaties Verweij Elektrotechniek BV, Nieuwegein

Bouwperiode oktober 2013 - november 2014

Staalconstructies Dijkstaal BV, Maassluis

Bouwprogramma restauratie/renovatie RDM Middenstrip

Industriebouw • oktober 2014 • 6

Rotterdam • Middenstrip RDM-terrein

Gebouwen Middenstrip duurzaam aangepakt RDM: industrieel erfgoed springlevend In het hart van het Rotterdamse havengebied ligt het RDM terrein, het voormalig werkgebied van de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij.

Het Havenbedrijf herontwikkelt dit gebied in hoog tempo tot een hoogwaardig bedrijventerrein met als kernthema’s Research, Design en Manufacturing. De Middenstrip vormt de entree tot het gebied.

De markante gebouwen worden grondig gerestaureerd en geschikt gemaakt voor de nieuwe huurders.

Het Innovatie Centrum Duurzaam Bouwen (ICDubo) is gevestigd in het voormalig Centraal Magazijn. Geheel rechts het Dokkantoor

Industriebouw • oktober 2014 • 7

Constructies vroegen om creatieve oplossingen Bartels Ingenieurs voor Bouw & Infra heeft eind 2012 de aanbesteding gewonnen om de constructieve werkzaamheden te verrichten bij de ontwikkeling van het bestaande RDM vastgoed in de haven van Rotterdam. In opdracht van Port of Rotterdam worden meerdere gebouwen ingrijpend gerenoveerd, wat onder andere gevolgen had voor de constructies van die gebouwen. Bartels heeft dit, in overleg met de overige partijen, op de juiste manier in kunnen vullen.

constructieve oplossing worden bedacht, die wel in evenwicht was met de esthetische uitstraling die de architect had bedacht. De schijfwerking van het metselwerk is daarom overgenomen door stabiliteitsverbanden achter het glas.

De constructie van de Dokloods en het Centraal magazijn bestaat hoofdzakelijk uit dragend metselwerk met stalen kolommen, vloerliggers en spanten met houten balken en dakbeschot. Daar waar delen van het gebouw vervangen moesten worden, bijvoorbeeld de lichtkappen, is gezocht naar een oplossing die qua gewicht zoveel mogelijk in de buurt van het origineel kwam. Hierbij is ook de wijze van belastingafdracht zoveel mogelijk gelijk gehouden. Hierdoor konden veel controleberekeningen buiten beschouwing worden gelaten, wat veel tijdswinst heeft opgeleverd.

Geen belastingverhoging

Flexibel werken

Door de leeftijd van de gebouwen en minimaal beschikbare informatie op constructief gebied, moest Bartels komen met creatieve oplossingen. Daar waar nieuwe vloeren toegevoegd zijn, is de belasting opgenomen door een nieuwe fundering. Op deze manier ontstond er geen belastingsverhoging op de, deels onbekende, fundering van de bestaande gebouwen.

Bij het project de Middenstrip zijn de metselwerk kopgevels vervangen door een gevel met glazen puien. Omdat het ging om dragende kopgevels, moest hiervoor een

In de voorbereidingsfase was het, doordat de gebouwen nog in gebruik waren, niet mogelijk een 100% opname te doen van de constructie. Eventueel destructief onderzoek was hierdoor ook niet mogelijk. Daarom heeft Bartels tijdens de uitvoering veel contact gehad met de aannemer en zijn er diverse controles uitgevoerd op de bouw. In overleg met de aannemer zijn vervolgens op het werk oplossingen bedacht voor de geconstateerde constructieve gebreken. Door deze flexibiliteit te tonen kon er flexibel en snel gewerkt worden.

Welkom bij Bartels!

Welkom bij Bartels Ingenieurs voor Bouw & Infra! Met ongeveer 150 medewerkers met een passie voor techniek en meer dan 40 jaar ervaring, leveren wij praktisch iedere adviesdienst op ingenieursgebied die u zich kan bedenken. Van ontwerp tot en met uitvoering.

RDM herontwikkeling Bartels werkt als hoofdconstructeur aan de herontwikkeling van de vier gebouwen op het RDM haventerrein. Onze kennis op gebied van herbestemming en constructies, zorgt ervoor dat de juiste keuzes worden gemaakt om deze gebouwen straks weer optimaal te gebruiken!

www.bartels.nl Industriebouw • oktober 2014 • 8

info@bartels.nl

@Bartelsglobal

facebook.com/bartelsglobal

Rotterdam • Middenstrip RDM-terrein

RDM terrein 1 Innovation Dock (A: Albeda College, B: Bedrijven) 2 Droogdok (A: RDM Campus B: Congrescentrum C: Stadshavens) 3 Dokkantoor 4 Dokloodsen De nummers 2 en 4 vormen samen de Middenstrip

Van de grote scheepswerf- en droogdokcomplexen in de Rotterdamse regio is de RDM als enige relatief intact gebleven. Momenteel worden de voormalige loodsen en kantoorgebouwen op het 35 hectare grote terrein getransformeerd tot moderne kantoor- en bedrijfsruimten.

De entree tot het terrein wordt gevormd door de Middenstrip en bestaat uit drie gebouwen: het Centraal Magazijn, de Dokloods en de Dienstwoning. De ambitie is om dit cultuurhistorisch erfgoed uit het begin van de vorige eeuw te behouden en de creatieve sector die er wordt gehuisvest te faciliteren.

Prachtig staand metselwerk

Interieur ICDubo

Hoofdkantoor De restauratie wordt uitgevoerd door Koninklijke Woudenberg. Het RDM gebied was al bekend terrein voor het restauratiebedrijf. ‘We hebben het voormalig hoofdkantoor, waar nu de Hogeschool is gevestigd, in 2012 gerenoveerd’, vertelt projectleider Wibo van der Jagt. Het uitgangspunt voor de drie Middenstripgebouwen was renovatie met zoveel mogelijk inpassing van duurzaamheid. ‘De hele schil is voorzien van een nieuw isolatiepakket. Het dakpakket is

Industriebouw • oktober 2014 • 9

Een doorkijkje in het InnovatieCentrum Duurzaam Bouwen

Afbouw Centraal Magazijn Binnen de herontwikkeling van de Middenstrip op het voormalige RDM-terrein voert Jaleco Totaal Projectafbouw diverse afbouwwerkzaamheden uit. De totaalontzorger in projectafbouw leverde begin juni 2014 het Centraal Magazijn op.

De voorbereidingen voor de afbouw van de Dokloods en de Atelierwoning zijn in volle gang.

‘In maart 2014 gaf Koninklijke Woudenberg ons opdracht voor de levering en montage van 700 vierkante meter Faay-wanden’, vertelt John de Kruijk van Jaleco Totaal Projectafbouw. ‘Dit zijn complete separatiewanden van zeven centimeter dik, met aan de buitenkant gips en binnenin volkernplaat. Later werd nog eens 3.000 vierkante meter aan voorzetwanden aan de opdracht toegevoegd, als tijdbesparend alternatief op de oorspronkelijk bedachte Ytong cellenbeton voorzetwanden.’ De afwerking van de wanden is eveneens in handen van Jaleco Totaal Projectafbouw.

Duurzame materialen Een groot aandachtpunt bij de afbouw van het Centraal Magazijn was het werken in een bestaande situatie, waarbij de oorspronkelijke elementen zo veel mogelijk in het zicht moesten blijven.

Daarnaast moest een hoge Rc-waarde bereikt worden met zo dun mogelijke wanden. De Kruijk: ‘De voorzetwanden zijn opgebouwd uit duurzame materialen, zoals een harde isolatieplaat achter de profielen en glaswol isolatie tussen de Metalstud profielen. Met hoogwerkers en schaarliften wisten we de wanden – tussen de bestaande staalconstructie en oude kraanbaan door – binnen zes weken te realiseren.’

  



De kunst van De kunsthet van behouden het behouden

Voor het realiseren van onderhoud en renovatie projecten m.b.t. gevelrenovatie, gevelreiniging, gevelverankering metselVoor het realiseren van onderhoud en en voegwerkherstel, betonherstel, renovatie projecten m.b.t. gevelrenovatie, onderhoud schilderwerk en monumenten. gevelreiniging, gevelverankering metselWij voegwerkherstel, ontzorgen u als opdrachtgever. en betonherstel, onderhoud schilderwerk en monumenten.

Wij ontzorgen u als opdrachtgever.

Industriebouw • oktober 2014 • 10

Kiotoweg 166, 3047 BG Rotterdam Postbus 11283, 3004 EG Rotterdam Kiotoweg 166, 3047 BG Rotterdam Postbus 11283, 3004 EG Rotterdam

t: +31 (0)10 - 462 46 66 www.imto-benelux.nl info@imto-benelux.nl t: +31 (0)10 - 462 46 66 www.imto-benelux.nl info@imto-benelux.nl

Veldwade 8 3439 LE NIEUWEGEIN Tel: 030- 288 65 13 www.veu.nl

Rotterdam • Middenstrip RDM-terrein

De Academie van Bouwkunst is gehuisvest in de RDM Campus, vroeger het hoofdkantoor van de RDM

vervangen, de gevels zijn bekleed met voorzetwanden en de betonvloeren zijn voorzien van isolatie plus een nieuwe betonvloer met vloerverwarming’, aldus Van der Jagt.

Kopgevels De buitenzijde is zoveel mogelijk in oude staat teruggebracht. De stalen kozijnen zijn vernieuwd, sectionaaldeuren zijn

aangebracht en het metsel- en voegwerk is waar nodig hersteld. Voor de kopgevels van de twee voormalige loodsen is echter gekozen voor een andere, moderne uitstraling. De wens van de architect was om transparantie te creëren’, legt Van der Jagt uit. ‘Om dat te bereiken is de Sjouwersloods, een klein gebouw dat tussen het Centraal Magazijn en de Dokloods ingeklemd lag, gesloopt en is

Constructieve upgrade De oude loodsen op de Middenstrip van het voormalige RDM-terrein worden constructief flink aangepakt. Zo produceert, levert en monteert Dijkstaal BV diverse staalconstructies voor de renovatie van het Centraal Magazijn en de Dokloods.

Roy van den Berg, verantwoordelijk voor de verkoop bij Dijkstaal, licht de werkzaamheden toe: ‘In december 2013, gedurende de sloopwerkzaamheden, startten we in het Centraal Magazijn met het verstevigen van bestaande knooppunten en het toepassen van extra stabiliteitsverbanden. Na de sloopfase monteerden we de gepoedercoate hoofdstaalconstructie van circa 60 ton, met nieuwe stabiliteitsverbanden en inpandige

verdiepingsvloeren. Het van binnenuit monteren van kolommen en liggers was hier een uitdaging, omdat het dak onderstempeld moest worden en de ruimte beperkt was. Met kranen, kanalenliften en stapelaars is het gelukt.’ Ook de aansluitingen op de bestaande constructies vergden het nodige denkwerk, waarbij de definitieve oplossingen vaak pas in het werk bepaald konden worden.

Dokloods gestart Van den Berg vervolgt: ‘In samenwerking met Brakel Atmos bouwden we ook de vliesgevel van het Centraal Magazijn op. Hiervoor produceerden en monteerden we een staalconstructie in speciale poedercoating, als achterconstructie van het zelfdragende gevelsysteem. De maattoleranties waren hierbij minimaal.’ Dijkstaal droeg tevens zorg voor 50 m2 thermisch verzinkte roostervloeren, evenals zes trappen en 200 meter spijlenwerken in gecoate uitvoering.

Industriebouw • oktober 2014 • 11

Elektra in het zicht

Gevels weer als nieuw

Verlichting, bekabeling, stopcontacten, intercom, brandmelders, ontruimingsinstallatie: alles waar in de gebouwen op de RDM Middenstrip een draadje bij komt kijken, werd geleverd en gemonteerd door Verweij Elektrotechniek.

In opdracht van Koninklijke Woudenberg renoveerde Imto Benelux diverse gevels van de gebouwen op de RDM-Middenstrip. Bij de Dokloods en het Centraal Magazijn reinigde Imto Benelux de gevels die zich aan de waterkant bevinden. Van deze gevels, en die van de Directiewoningen, is tevens het voegwerk vervangen.

‘Bijzonder aan de installaties is dat een groot deel in het zicht blijft’, vertelt projectleider André Bouwman van Verweij Elektrotechniek. ‘Deze zogenoemde zichtinstallaties accentueren het industriële karakter van het pand, maar vragen ook uiterste nauwkeurigheid bij de montage. Tot in de kleinste details moet alles kloppen.’

Flexibiliteit In april en mei 2014 bracht Verweij Elektrotechniek de installaties in het Centraal Magazijn aan. De bekabeling en aansluitpunten dragen bij aan de flexibiliteit van de hal. Ze zijn zodanig aangebracht dat de ruimte eenvoudig te verdelen is in vijf losse units.

Bouwman: ‘Inmiddels zijn we bezig in de Dokloods, die qua installaties gelijk is aan het Centraal Magazijn, en de Atelierwoningen.

Omdat de Atelierwoningen een kantoorfunctie krijgen, brengen we hier meer aansluitpunten aan. In september leveren we de installaties op.’

WAAR TECHNIEK TOT LEVEN KOMT Techniplan Adviseurs is een ingenieursbureau op het gebied van technische installaties en energie en milieu. Met ruim veertig medewerkers werken we aan projecten in de top van de markt.

Al meer dan 35 jaar staan we bekend om onze innovatieve en duurzame oplossingen. Die oplossingen komen van ingenieurs die niet alleen hun vak verstaan, maar ook initiatief nemen en graag de handen uit de mouwen steken.

De Markthal

Gebouw Eurogate I Watermanweg 102 3067 GG Rotterdam

Hoog Catharijne

Tel: (010) 456 2311 www.techniplan.nl

Industriebouw • oktober 2014 • 12

De Rotterdam

‘In november 2013 kregen we de opdracht gegund’, vertelt Senior Advisor Geert Jan van Es van Imto Benelux. ‘Vanuit onze ervaring in het renoveren van monumentale gevels stelden we een aantal voegmethoden en mortelsamenstellingen voor. Hiervan maakten we diverse proefstukken, waaruit de opdrachtgever een keuze maakte. In februari 2014 startten we met de uitvoering.’

Platvol voegwerk, monumentaal snijwerk Van Es vervolgt: ‘Op de gevels van de Dokloods en het Centraal Magazijn pasten we platvol voegwerk toe. Hierbij worden de voegen volledig gevuld en daarna nagestreken. Op de buitengevels van de Directiewoningen brachten we nieuw snijwerk aan.

Dit type voegwerk, dat naar de binnenzijde van de voeg wordt afgesneden, is kenmerkend voor monumentale panden.’ In juli levert Imto Benelux de gerenoveerde gevels op.

Rotterdam • Middenstrip RDM-terrein

het metselwerk van de kopgevels van die twee gebouwen vervangen door volledig glazen wanden. Dat geeft een meer open uitstraling. Bovendien hebben we binnen videvloeren tegen deze glazen gevels aangebracht, wat het bijzondere effect nog verder versterkt.’ De dokloods wordt in een aantal kantoorunits opgedeeld, terwijl het Centraal Magazijn één grote ruimte blijft.

Gerestaureerde loodsgevels

Vijftig man tegelijk Het Centraal Magazijn is inmiddels opgeleverd, nu wordt verder gewerkt aan de Dokloods en de Dienstwoning.

Door de korte bouwtijd is het voor Koninklijke Woudenberg een kwestie van goed plannen. ‘De huurder van het Centraal Magazijn, het Innovatiecentrum Duurzaam Bouwen, had vaste inhuisafspraken met haar stakeholders.

Onze planning liep onder meer door het aantreffen van asbest en constructieve wijzigingen enigszins uit. Om toch op tijd klaar te zijn waren we daarom op een gegeven moment aan het werk met zo’n twaalf hoogwerkers en ruim vijftig man. Voor de uitvoerder was dat topsport! Maar we hebben dat tot een goed einde weten te brengen’, vertelt Van der Jagt. De oplevering van de Dokloods en de Dienstwoning staat gepland voor medio september.

Congrescentrum en Dokcafé

Moderne technieken met respect voor historie Moderne, duurzame technieken inpassen binnen een bestaande, historische context.

Met die uitdaging startte Techniplan Adviseurs in februari 2013 met het adviesen ontwerptraject van de technische installaties van het Centraal Magazijn en de Dienstwoningen op de RDM Middenstrip. Het technisch adviesbureau is tevens verantwoordelijk voor de calculaties en uitvoeringsbegeleiding.

Techniplan Adviseurs was in een eerder stadium al betrokken bij de revitalisatie van het gehele RDM-terrein en voerde onder meer een haalbaarheidsonderzoek uit naar duurzame energievoorziening. Adviseur Dick van der Kooij: ‘In samenwerking met architect en constructeur hebben we, vanuit de principes van de Trias Energetica, gezocht naar integrale oplossingen op energiegebied in de gebouwen. Ook zijn er grootschalige duurzame energieoplossingen onderzocht

in de gebiedsontwikkeling. Denk hierbij aan zonnepanelen en warmte- en koudeopwekking met gebruikmaking van Maaswater.’

Duurzame installaties In het Centraal Magazijn is in overleg met de eindgebruiker gekozen voor duurzame installaties en technieken als vloerverwarming, warmteterugwinning, energiezuinige verlichting en moderne regeltechnieken. Van der Kooij: ‘Zo maakten we de loods installa-

tietechnisch geschikt als duurzame, comfortabele en multifunctionele bedrijfsruimte met maximaal behoud van het historische karakter.’ In de voormalige Dienstwoningen zijn conventionele installaties aangebracht om ze om te bouwen naar kantoren.

Toezicht Eind 2013 startte de uitvoering van het installatietechnische deel. ‘Als uitvoeringsbegeleider controleren we de tekeningen en berekeningen van de aannemer en houden we toezicht op de werkzaamheden’, licht Van der Kooij toe. ‘Verder voeren we tussentijdse en eindcontroles uit op de kwaliteit en het functioneren van de installaties.’

Industriebouw • oktober 2014 • 13

Duurzaam

gezondheidscentrum vraaggestuurd ontworpen In Maastricht wordt momenteel gebouwd aan Zorgpark Scharn. Bij de bouw speelt het duurzaamheidsaspect een belangrijke rol. Niet alleen op het gebied van materialen en energieverbruik, maar ook wat betreft bouwproces en gebruik is duurzaamheid een sleutelbegrip. Het gebouw is zogenaamd ’vraaggestuurd’ ontworpen. Het betekent dat de toekomstige gebruikers een belangrijke rol hebben gehad bij het ontwerp en de duurzame aspecten.

Duurzame huisvesting voor een groot aantal zorgaanbieders

Opdrachtgever ZIO Zorgvastgoed BV, Maastricht

Staalconstructies Geerits Constructie, Bree (B)

Architect Janssen Wuts architecten, Baarlo

Verlichting Rofianda Consultancy BV, Tilburg

Projectmanagement VZG Project BV, Bergambacht

Keukens Asto Keukens, Rotterdam

Hoofdaannemer Bouwcombinatie DLBC (De Langen & Van den Berg en Bouwbedrijf Leon Corstjens), Heel

Balies Clabbers Interieurs, Tegelen

Industriebouw • oktober 2014 • 14

Bouwprogramma huisartsenpraktijken, fysiotherapie, apotheek, GGD-Regionale Ambulancevoorziening, logopedieparktijk, wijkteams thuiszorg en diëtisten (Envida), gehoorkliniek, mondzorgcentrum, stadspoli (MUMC+/ZIO) Bouwperiode augustus 2013 – september 2014

Maastricht • Zorgpark Scharn

Tekst: Patricia van der Beek

Nog altijd worden veel grotere utiliteitsgebouwen ontworpen zonder inbreng van die uiteindelijke eindgebruiker

Met 3800 m2 vloeroppervlak geldt Zorgpark Scharn als één van de grootste, maar ook één van de duurzaamste gezondheidscentra in Nederland. Het betreft hier een totaalconcept van de Verenigde Zorg Groep Nederland, ook bekend als VZG Project. In totaal zullen zo’n tien eerstelijns- en anderhalflijnszorgaanbieders vanaf het vierde kwartaal 2014 gebruik gaan maken van het gloednieuwe gezondheidscentrum. En deze zorgaanbieders hebben dus een belangrijke rol gespeeld bij het ontwerp.

Dat is opmerkelijk te noemen, want nog altijd worden veel grotere utiliteitsgebouwen ontworpen zonder inbreng van die uiteindelijke eindgebruiker. Zij hebben zich maar te schikken naar hetgeen zijn aangeboden krijgen.

milieu, gezondheid, gebruikskwaliteit en toekomstwaarde. De bouw wordt gecoördineerd door de bouwcombinatie DLBC – De Langen & Van den Berg en Bouwbedrijf Leon Corstjens. Deze combinatie betreft een bijzondere vorm van samenwerking ‘Er wordt veel over duurzaamheid gesproken, maar de uitvoering ligt wat lastiger. Duurzaamheid doorvoeren in je gebouw betekent in het algemeen toch dat je nog altijd kostprijsverhogend werkt. Je moet dus met alle partijen tot goede afspraken komen en duidelijk maken wat de meerwaarde van die duurzaamheid is’, ook subsidieverstrekking en fiscale regelingen belangrijke aspecten waren om sommige van de betrokken partijen over de streep te trekken.

Kosten en meerwaarde van duurzaamheid

Toekomstbestendig bouwen is één van de aspecten die een rol speelt bij duurzaamheid. We weten natuurlijk dat bepaalde onderdelen van de zorg er over 20 jaar ook nog zijn. Je bent dus verzekerd van een bepaalde basisfunctionaliteit. De

De VZG-groep heeft ervoor gekozen om de bouw langs de zogenaamde GPR-duurzaamheidsmeetlat te leggen. GPR loopt het gebouw na op vijf modules: energie,

Toekomstbestendig

eerstelijnszorg bijvoorbeeld zal niet verdwijnen, maar er is bij het ontwerp wel rekening gehouden met flexibiliteit in het gebruik. De opzet van het ontwerp is een kolommenstructuur, waardoor een grote flexibiliteit ontstaat. Alle verblijfsruimtes hebben door deze bouwmethode daglichttoetreding. Daarnaast zijn veel binnenwanden eenvoudig te verplaatsen of te verwijderen, zodat op termijn de gebruikersfunctie aangepast kan worden.’

Materialen Bij het ontwerp is getracht het energieverbruik in het gebouw te minimaliseren, vooral in de schil. Bij een goede schil hoef je minimaal te verwarmen en te koelen. De buitenwanden hebben een isolatiewaarde van Rc >7.0. Er is gekozen voor geïsoleerde sandwichpanelen die aan de buitenzijde met isolatie worden gestukadoord. Aan de binnenzijde komt een voorzetwand van metalstud.

Dakconstructie heeft een Rc > 5.0. Verder heeft het gebouw betonkernactivering als alternatief voor conventionele

Sterk staaltje constructie- en montagewerk In opdracht van bouwcombinatie DLBC realiseerde Geerits Constructie de staalconstructie van Zorgpark Scharn. Het staalconstructiebedrijf, dat als een van de weinige reeds voldoet aan de nieuwe Europese norm EN 1090 (CE markering), monteerde eveneens de prefab betonnen elementen en sandwichpanelen van het nieuwe gezondheidscentrum.

Geerits Constructie werd medio 2012 bij de nieuwbouw van Zorgpark Scharn betrokken.

‘Vanaf de conceptfase traden we op als ontzorgende partner van de bouwcombinatie’, vertelt Vital Segers van Geerits Constructie.

‘We dachten mee in het ontwerp en namen de engineering, fabricage en montage van de staalconstructie uit handen. Omdat we de prefab betonnen elementen en de

sandwich gevelpanelen eveneens monteerden, reduceerden we het aantal schakels in het bouwproces. Dit leidde tot een optimale afstemming van werkzaamheden, een hoge bouwsnelheid en minimale faalkosten.’

lean-methode, die op dit project wordt toegepast. Segers: ‘In de voorbereidende fase stemden we met alle betrokken partijen de werkzaamheden naadloos op elkaar af. De activiteiten werden zo strak mogelijk achter elkaar ingepland. Voor onze werkzaamheden stonden twee maanden. Dit was haalbaar, mits alle leveringen op het juiste tijdstip en in de juiste volgorde plaatsvonden. Dat is gelukt. Wij leverden ons werk geheel conform planning en naar volle tevredenheid op.’

Afstemmen en inplannen Een hoge bouwsnelheid en minimale faalkosten zijn tevens de uitgangspunten van de

Industriebouw • oktober 2014 • 15

al SindS 1973 uw partner in projecten.

Hoogstraat 50 5931 GC Tegelen

DRIEMANSSTEEwEg 170 3084 CB RoTTERDAM

aStokeukenS.nl

T 010 443 02 10

Tel. 077-373 19 89 Fax 077-374 02 55 info@clabbersinterieurs.nl www. clabbersinterieurs.nl

@ASToKEUKENS

KEUKENS | BADKAMERS | PARTICULIER | NIEUwBoUw

“Lighting the future Today” Rofianda Consultancy B.V. is gespecialiseerd in advisering en levering van diensten en producten op het gebied van licht, energie, warmte, water, lucht en klimaat. Het leveren van functionele verlichting voor o.a. kantoren, parkeergarages, scholen, sportveldverlichting en buitenverlichting behoort tot de mogelijkheden.

CCFLLEDPlasmaInductieverlichtingEnergiemanagementInfrarood verwarmingLuchtreiniging

Herastraat 43-07, 5047 TX Tilburg T 013 85 00 964 • E info@rofianda.nl

www.r o fianda.nl Industriebouw • oktober 2014 • 16

Industrieterrein Vostert 1103 B-3960 Bree Tel: +32 89 47 36 06 Fax: +32 89 47 37 87 info@geerits.be

Maastricht • Zorgpark Scharn

Zeer flexibel in te delen en daardoor toekomstbestendig

klimaatinstallaties. Op deze wijze wordt een comfortabel binnenklimaat gecreëerd . In de cementdekvloer komt een laagtemperatuur vloerverwarming, waarmee de betonconstructie een constante temperatuur heeft van 18 graden.

Individueel regelbaar systeem Bij de installatie is een belangrijke rol weggelegd voor Alklima. Alklima heeft gekozen voor het zogenaamde VRFsysteem van Mitsubishi Electric, het-

geen een energiereductie van 40 tot 45% betekent. ‘De wens was een individueel regelbaar systeem per gebruiker en per ruimte, een laag energieverbruik, zo min mogelijk gebruik van fossiele brandstoffen, een grote gebruiksvriendelijkheid en hoog comfort. Door het toepassen van het VRF R2 systeem van Mitsubishi Electric is het mogelijk om elke ruimte individueel te kunnen koelen of verwarmen.

Daarnaast worden door het gelijktijdig koelen en verwarmen met dit tweepijps-

systeem energiestromen uitgewisseld, hetgeen voor een aanzienlijke besparing zorgt. Het R2 systeem van Mitsubishi Electric resulteert in een hoge GPR score.

Led Een ander aspect bij de bouw is de aandacht voor de flexibele Led-verlichting.

Flexibel, omdat in veel ruimtes een mogelijkheid aanwezig is om te variëren met de lichtintensiteit. Het is natuurlijk al langere tijd bekend dat licht invloed

40 keukens in alle soorten en maten In Zorgpark Scharn installeert Asto Keukens veertig keukens in verschillende afmetingen en uitvoeringen, afgestemd op de gebruiksdoelen en wensen van de aanwezige zorgaanbieders.

rialen toegepast. Asto Keukens behaalde hiervoor het FSC-certificaat.

Voortvarend ‘Eind 2012 benaderde De Langen & van den Berg ons voor dit project’, aldus Wout van Straten van Asto Keukens. ‘We werken vaker met deze aannemer, met name in de particuliere markt. Ervaring in de zorgsector hebben we opgedaan als meedenkend leverancier van diverse zorginstellingen.’

Specifieke aanpassingen ‘We leveren de keukens voor alle eindgebruikers van Zorgpark Scharn, met uitzon-

dering van de tandartspraktijk’, vervolgt Van Straten. ‘Met het oog op hygiëne voeren we sommige van deze relatief kleine keukens uit in RVS, iets wat we normaal gesproken alleen bij grootkeukens doen. Verder voeren we enkele specifieke aanpassingen door, zoals kranen met verlengde hendel voor de hygiëne en gebruiksgemak, en een kast met uittrekbaar paneel waarop een zware koffiemachine komt te staan.’ Op het project worden alleen FSC-gecertificeerde mate-

Eind mei 2014 startte Asto Keukens met de levering en montage van de veertig keukens.

Vijf weken later vond de oplevering plaats.

‘Het meeste werk zat in de voorbereiding’, aldus Van Straten. ‘We hebben te maken met veel verschillende eindgebruikers, die elk hun wensen hadden ten aanzien van kleuren, handgrepen, enzovoorts. Het totale traject heeft een jaar geduurd en is wat ons betreft voortvarend verlopen.’

Industriebouw • oktober 2014 • 17

Zorgpark Scharn • Maastricht

heeft op het menselijk welbevinden, maar het is nog niet zo heel lang mogelijk om met behulp van Led die lichtintensiteit te sturen. We hebben gekozen voor Led-verlichting van Rofianda, een lichtbron die energie bespaart, beter inspeelt op de wens van de gebruikers en een langere levensduur heeft, waardoor sprake is van lagere onderhoudskosten.’

Scheidingswanden Om duurzaamheidredenen heeft de bouwcombinatie DLBC gekozen voor een stalen draagconstructie met scheidingswanden van gipsblokken. MultiGips leverde zo’n 3.500 m2 gipsblokken, die 100 procent recyclebaar zijn. Vanwege de variëteit aan geluidweringseisen werden verschillende typen gipsblokken gebruikt. Door bij alle

blokken akoestische randstroken toe te passen, worden de gewenste isolatiewaarden ruim behaald. De combinatie van slanke wanden van 100 millimeter met hoge geluidwering zorgt voor een maximaal netto vloeroppervlak en waarde behoud van het vastgoed. Zo werd in iedere ruimte de juiste geluidisolatie gerealiseerd.

Montage balies goed en vlot verlopen Iedere patiënt, cliënt of bezoeker in Zorgpark Scharn komt er straks mee in aanraking: de duurzame, strak vormgegeven balies van de zorgpartijen in het multidisciplinaire gezondheidscentrum. Een groot deel van deze balies is – in zeer korte tijd – gerealiseerd door Clabbers Interieurs.

‘In februari 2014 kregen we opdracht voor de engineering, productie, levering en montage van vijf balies en diverse interieuronderdelen’, zegt eigenaar Leon Clabbers van Clabbers Interieurs. ‘De balies zijn tweeënhalf meter breed en al dan niet voorzien van een werkplek. Ze zijn vervaardigd uit FSC-gecertificeerd materiaal en afgewerkt

met HPL. Alle balies zijn uitgevoerd in neutrale kleuren, zoals zwart, grijs en beige.’ In april ging de productie van start. Deze vond plaats in het eigen, up-to-date machinepark van Clabbers Interieurs.

rieurdelen in snel te monteren onderdelen en leverden deze als bouwpakket op de bouwlocatie aan. De montage, die we met eigen montageteams uitvoeren, is mede dankzij de lean uitvoeringsmethode goed en vlot verlopen. We konden al in een vroeg stadium onze wensen en mogelijkheden kenbaar maken en onze werkzaamheden op die van de andere partijen afstemmen.’ In juni, in slechts drie weken tijd, bouwde Clabbers Interieurs de balies en interieuronderdelen in.

Korte bouwtijd Clabbers: ‘We produceerden de balies en inte-

‘Verlichten is meer dan een lampje ophangen’ Het daglicht naar binnen brengen. Vanuit deze gedachte ontwikkelde en realiseerde Rofianda Consultancy BV de binnen- en buitenverlichting van Zorgpark Scharn.

Directeur Ronald Gronsveld van Rofianda Consultancy: ‘Verlichting is belangrijk voor de uitstraling van een gebouw en omvat meer dan het ophangen van een lampje.

Wij ontwikkelen verlichting vanuit de werkplek en creëren op die manier prettige, rustige en homogeen uitgelichte ruimtes.

Dit kan met led, maar ook met CCFL, plasma of inductie verlichting.’

meedenkende partner bij de realisatie van Zorgpark Scharn betrokken. Gronsveld: ‘Kenmerkend voor het zorgcentrum is dat elke ruimte een andere functie heeft en dus een op maat gemaakte toepassing voor de verlichting vereist. Tegelijkertijd moesten we zorgen voor de nodige flexibiliteit, om de ruimtes geschikt te maken voor eventuele andere invullingen in de toekomst.’

Maatwerk en flexibiliteit

550 lichtpunten

In december 2012 werd Rofianda als

In het gebouw is led-verlichting toegepast.

Industriebouw • oktober 2014 • 18

Dit type verlichting sluit het beste aan op de plafondsystemen van het zorgcentrum en de eisen van de opdrachtgever. Zorgpark Scharn wilde vlakke, egale verlichting die voor een prettige beleving van de ruimtes zorgt.

Gronsveld: ‘De gangen en wachtruimtes voorzagen we van een rustige, geel/oranje getinte verlichting. Naar de buitengevels toe, waar de behandelkamers zich bevinden, brachten we de kleur van de verlichting meer naar daglichtniveau. In totaal zijn er 550 lichtpunten. Deze zijn zodanig gemonteerd en aangesloten, dat ze eenvoudig te verplaatsen zijn.’ Eind juni leverde Rofianda de gewenste verlichting op.

Alblasserdam • Zwembad Blokweer

Tekst: Patricia van der Beek

2521 Gewoon zwemmen:

zwembaden 2.0 Medio oktober opende zwembad Blokweer, in aanwezigheid van Pieter van den Hoogenband, zijn deuren in Alblasserdam. Het splinternieuwe gebouw vertegenwoordigt een nieuw slag zwembaden, waar ‘gewoon zwemmen’ centraal staat.

Slangen+Koenis architecten verdraaide het nieuwe volume ten opzichte van de sporthal en verbond beide delen met een nieuwe entreehal

Een hoogwaardig, duurzaam en functioneel bad van 21 x 25 meter

Zwembad Blokweer vervangt het oude, gelijknamige zwembad en is tegen sporthal Blokweer aan gebouwd.

De nieuwbouw is een project van de gemeente Alblasserdam, in nauwe samenwerking met zwem- en poloclub Wiekslag, de Alblasserdamse reddingsbrigade en sportcentrum Blokweer. Slangen+Koenis architecten leverde het ontwerp en Bouwonderneming Stout B.V. nam de uitvoering op zich. De zwembadinstallaties waren apart aanbesteed en gegund aan Lotec.

De opbouw is bekleed met plankprofielen van verschillende breedten en diepten, wat de gevel een 3D-effect geeft

2521-concept Aan het nieuwe zwembad ligt een nieuw zwembadconcept van de KNZB ten grondslag: 2521 Gewoon Zwemmen, met gezondheid, sport en leren zwemmen

Bouwprogramma Nieuwbouw zwembad (2.348 m2 bvo)

Opdrachtgever Gemeente Alblasserdam

Gevels Van Iersel Geveltechniek, Made

Aanneemsom € 4.000.000,-

Architect Slangen+Koenis architecten, IJsselstein

Zwembadinstallaties Lotec Nederland, Eindhoven

Bouwtijd Oktober 2013 – september 2014

Aannemer Bouwonderneming Stout BV, ­Hardinxveld-Giessendam Industriebouw • oktober 2014 • 19

De doordachte buitenschil draagt samen met de installaties bij aan een laag energieverbruik en een behaaglijk klimaat

als hoofddoel. Werkvoorbereider Peter van Houwelingen van Bouwonderneming Stout: ‘Uitgangspunt van dit concept is het creëren van een hoogwaardig, duurzaam en functioneel bad van 21 bij 25 meter.

Een slim gebouw dat minder energie verbruikt, lage onderhoudskosten en een voorspelbare programmering heeft en optimaal gebruikmaakt van lokale samenwerkingspartijen.’ Wat maakte dit ontwerp zo slim? Slangen+Koenis architecten: ‘We versnelden de bouwtijd door onder meer geprefabriceerde elementen toe te passen en door het bassin op het maaiveld te plaatsen. De doordachte buitenschil draagt samen met de installaties bij aan een laag energieverbruik en een behaaglijk klimaat.’

Eenheid Esthetisch gezien creëerde Slangen+Koenis architecten eenheid tussen het zwembad en de bestaande sporthal. Het architectenbureau verdraaide het nieuwe volume ten opzichte van de sporthal en verbond beide delen met een nieuwe entreehal. De eenheid wordt versterkt door op verdiepingsniveau een koppeling te maken tussen de horecaruimte van het zwembad en de tribune van de sporthal. Ook qua gevelopbouw, materialisatie en kleurstelling is het zwembad zorgvuldig afgestemd op de sporthal en de omliggende bebouwing. Kenmerkend zijn de steenachtige plint met lichtgewicht opbouw, en bruinkleurige gevelbekleding.

Gewichtig werk In oktober 2013 ging de eerste paal van zwembad Blokweer de grond in. Op de paalfundering bracht Bouwonderneming Stout een in het werk gestorte betonvloer aan, met daarop een imposante staalconstructie met vrije overspanningen tot 38 meter.

Hoofdentree

ramen deuren vliesgevels renovatie BIJ KONINKLIJKE BESCHIKKING HOFLEVERANCIER

Van Iersel Geveltechniek

Made

T 0162 - 683 554

www.ierselbv.nl Industriebouw • oktober 2014 • 20

Alblasserdam • Zwembad Blokweer ‘Hiervoor pasten we zeer zware stalen binten toe, met gewichten tot wel 13 ton’, vertelt uitvoerder Eric Verbeek. ‘De houtskeletbouwelementen waarmee we het gebouw winddicht maakten, waren met 235 kilo ook behoorlijk gewichtig.’ De buitengevel is ter plaatse van de plint voorzien van gepolijste polymeercomposietplaat. De opbouw is bekleed met plankprofielen van verschillende breedten en diepten, wat de gevel een 3D-effect geeft. Het dak is dichtgemaakt met dakplaten en kunststof dakbedekking, en voorzien van een dampremmende laag voor waterdichtheid.

Bassin Het hart van het zwembad wordt gevormd door het bassin met beweegbare bodem, die in slechts zes weken gerealiseerd werd. Verbeek: ‘Op de constructieve betonvloer brachten we een opstorting van 42 cm aan, waarop het bad werd geplaatst. De zwembadvloer is afgewerkt met een PVC membraam. De wanden van het zwembad bestaan uit RVS-panelen met PVC coating, die handmatig met elkaar verbonden zijn. Om je een idee te geven van de hoeveelheid werk: alleen al in het bassin zitten zo’n 6.000 bouten en moeren. Alles op dit project was groot en dat was, in combinatie met de korte bouwtijd, ook meteen de grootste uitdaging.’

Op 19 september werd zwembad Blokweer opgeleverd.

Van Iersel Geveltechniek Van Iersel Geveltechniek - gespecialiseerd in aluminium ramen, deuren, schuifpuien en vliesgevels - produceert voor opdrachtgevers zoals onder andere aannemers, architecten, particulieren en stichtingen.

Sinds 2003 is van Iersel “Hofleverancier bij Koninklijke beschikking” waar we enorm trots op zijn, Van Iersel een betrouwbare partner maakt en we ons onderscheiden van de concurrentie.

Van Iersel is een toonaangevend, innovatief familiebedrijf wat inmiddels 111 jaar bestaat en optimale kozijnkwaliteit hoog in het vaandel heeft staan. Een moderne onderneming met veertig medewerkers die Lean werkt en daardoor tegen een zeer scherpe prijs hoge productkwaliteit kan bieden.

Wij proberen onze processen continue te stroomlijnen, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit en de vraag van onze klant.

Daarnaast ontzorgen we de opdrachtgever door zoveel mogelijk actief mee te denken in de ontwerp- en uitvoeringsfase.

Onze missie is om met trots te werken aan producten , waar onze klant gelukkig van wordt.

STOUT. BOUWEN MET HART EN ZIEL. • Verwarming • Koeling • Ventilatiesystemen • Warmtepompsystemen

STOUT. CONTACTGEGEVENS. BOUWONDERNEMING STOUT B.V. POSTBUS: 138 POSTCODE & WOONPLAATS: 3370 AC HARDINXVELD-GIESSENDAM ADRES: KADE 34 POSTCODE & WOONPLAATS: 3371 EP HARDINXVELD-GIESSENDAM TELEFOON: 088 - 44 01 000 FAX: 0184 - 61 86 57 E-MAIL: INFO@StOut.NL INTERNET: WWW.StOut.NL

• Meet- & Regeltechniek

tel. (088) 554 62 62

paans.nl

Paans Klimaatsystemen: Leerdam - Utrecht - Gorinchem Haaglanden - Altena - Bommelerwaard

Industriebouw • oktober 2014 • 21

Stadskantoor en stationshal • Delft

Gladde, vlakke

Een glazen omhulsel zonder zichtbare profielen en met zo smal mogelijke voegen. Dat had Mecanoo Architecten voor ogen met de gevel van stadskantoor en stationshal Delft. Gevelspecialist AKS Bouw zette dit architectonische beeld om in een gladde, vlakke en snel te realiseren gevelconstructie.

gevels

Avondimpressie vanaf de Westvest

AKS Bouw engineert, produceert, levert en monteert de markante glazen gevel van stadskantoor en stationshal Delft. Project Manager Koen Bernards: ‘Op de begane grond brengen we de opzetconstructie aan voor een stalen vliesgevel van 1.400 vierkante meter. De rest van het gebouw, zo’n 7.800 vierkante meter, voorzien we van twee typen elementgevels. Het grootste deel wordt uitgevoerd als elementgevel met een niet zichtbare glasbevestiging. De patio’s krijgen een elementgevel met glaslatten,

Opdrachtgever Ontwikkelingsbedrijf Spoorzone Delft (ProRail, gemeente Delft)

Uitvoering BAM Utiliteitsbouw Grote Projecten, Bunnik

Bruto vloeroppervlaktes stadskantoor 19.430 m2, publiekshal 2.500 m2, stationshal 2.450 m2

Architect Mecanoo Architecten, Delft

Glasconstructies AKS Bouw, Grubbenvorst

Bouwperiode maart 2013 - augustus 2016

Constructeur ABT Advies bv, Delft Industriebouw • oktober 2014 • 22

Tekst: Patricia van der Beek

Maquette

Delft. Verder ontwikkelde AKS Bouw, in samenwerking met Schüco, een aluminium profiel met een minimale aanzichtbreedte. Een speciaal klemprofiel zorgt ervoor dat van buitenaf niet zichtbaar is hoe de beglazing in het aluminium profiel gemonteerd is. Bernards: ‘De elementgevels hebben andere maattoleranties dan de achterliggende staalconstructie. Daarom passen we speciale ankers toe die de bouwkundige toleranties in drie richtingen kunnen opvangen.’ waarin 221 stuks elektrisch te bedienen PAF-ramen zijn opgenomen. Verder realiseren we 450 vierkante meter stalen brandwerende binnenpuien en twee glasdaken.’

Maatwerk De elementgevel is een esthetisch én technisch stukje maatwerk. AKS Bouw voert 760 van de 1.533 gevelelementen uit met ruiten van gesmolten glas met lensachtige bollen, refererend aan het glasblazersverleden van

Hoge bouwsnelheid ‘In oktober 2013 monteerden we de eerste gevelelementen’, vervolgt Bernards. ‘Doordat we de elementen kanten-klaar en just-in-time op de bouw leverden, konden we ze direct in de gevel hangen. Dat leverde een hoge bouwsnelheid op en bespaarde schaarse opslagruimte.’ AKS Bouw heeft de eerste fase afgerond en start in september 2015 met fase 2.

AKS Bouw BV partner voor duurzaam bouwen en innovatieve oplossingen voor Stadskantoor Delft.

Mercurius plein 4/5 AKS SPECIALS WAS ONDERAANNEMER BIJ DE 5971 LW Grubbenvorst PROJECTEN Postbus 8534 LEASEPLAN, KPMG YPENBURG 5970 AA Grubbenvorst Telefoon +31 (0)77-387 20 28 info@aksbouw.nl www.aksbouw.nl

Het eerste

BREEAM-NL vier

Het FOM-instituut DIFFER wordt gebouwd op de campus van de TU Eindhoven

Opdrachtgever Stichting FOM, Utrecht

Adviseur installaties Deerns, Eindhoven

Gebruiker FOM-instituut Differ, Nieuwegein

Architect Ector Hoogstad Architecten, Rotterdam

Bouwmanagement Aronsohn Raadgevende Ingenieurs, Rotterdam Adviseur bouwfysica Peutz, Zoetermeer Industriebouw • oktober 2014 • 24

Constructeur IMd Raadgevende Ingenieurs, ­Rotterdam

Aannemer Dura Vermeer Bouw Rosmalen BV, Rosmalen Installateur Unica, Oosterhout Bouwperiode augustus 2013 - 1 februari 2015 Bruto vloeroppervlakte 12.000 m2

Tekst: Cynthia van der Waal

Eindhoven • Kantoren en onderzoekslaboratoria FOM-instituut DIFFER

sterren laboratorium in Nederland

Impressie op maaiveldniveau

Op de campus van de Technische Universiteit Eindhoven realiseert Dura Vermeer Bouw Rosmalen het nieuwe onderkomen voor FOM-instituut DIFFER. De nieuwbouw bestaat uit een kantoorgedeelte en diverse laboratoria. Belangrijk onderdeel binnen het project is de BREEAM-NL Excellent certificering. Het ontwerpcertificaat is reeds binnen en volgens Frank van Zoggel, bedrijfsleider bij Dura Vermeer Bouw Rosmalen, voldoet ook de uitvoering aan deze strenge duurzaamheidsnorm. ‘Bij de oplevering in februari 2015 vindt de toetsing plaats. Daarmee wordt DIFFER het eerst BREEAM-NL vier sterren lab in Nederland.’

DIFFER staat voor Dutch Institute for Fundamental Energy Research en is onderdeel van Stichting FOM. Het instituut houdt zich bezig met funderend onderzoek naar duurzame energie in de vorm van Kernfusie en Solar Fuels.

Het feit dat duurzaamheid een primair onderdeel is van de nieuwbouw, is dan ook alles behalve verrassend. Van Zoggel: ‘Met de verhuizing van Nieuwegein naar de campus in Eindhoven zoekt DIFFER een nauwere aansluiting met de wetenschappelijke, universitaire wereld. De nieuwbouw wordt tevens aangegrepen om het duurzame beleid van DIFFER te vatten in een gebouw.

nig op de zon georiënteerd voor de ideale balans tussen daglichttoetreding en thermisch comfort. Verder zijn de installaties in het gebouw voor circa 70% bepalend voor het behalen van het BREEAM-NL Excellent certificaat. Technisch installatiebedrijf Unica zet hier een mooie prestatie neer. Zelf heeft Dura op het gebied van BREEAM ook een koppositie. BREEAM is in Nederland geïmplementeerd door de Dutch Green Building Council. Dura Vermeer is één van de founding partners van deze stichting. Ontwikkelingen in de markt pikken we altijd snel en adequaat op. Je zou kunnen zeggen dat wij een vernieuwende aannemer zijn.’

Balans

BIM LOD 500

Op het dak worden 900 zonnepanelen geplaatst en de gevel is gekarteld en dusda-

Vernieuwend is eveneens de bouwmethode die door Dura Vermeer wordt

gehanteerd. Binnen BIM worden diverse detailniveaus gehanteerd. Voor de nieuwbouw van DIFFER is gewerkt volgens het hoogste detailniveau LOD 500. Van Zoggel licht toe: ‘Alle partners hebben 100% getekend in BIM. Alles tot en met het kleinste schroefje is in het model verwerkt. Het model en het uiteindelijke gebouw komen precies overeen. Ook beheer en onderhoud zijn opgenomen in het model. Hiervoor hebben we samen met de opdrachtgever een BIM protocol gemaakt. Hierin staat wat en hoe we modelleren en ook welke gegevens DIFFER wil zien met betrekking tot onderhoud. Het model kan op ieder moment aangeven welk gebouwonderdeel schoonmaak, onderhoud of vervanging vraagt. Onder andere door deze getailleerde manier van werken zijn we

Industriebouw • oktober 2014 • 25

Onbegrensde ontwerpmogelijkheden met HighCrete betonelementen Excon Betonelementen BV uit Haghorst is een betrouwbare en flexibele leverancier van prefab betonnen elementen. De afgelopen jaren heeft het bedrijf zich meermaals bewezen als professionele partner voor aannemers en architecten.

Maurice van Zoggel, directeur bij Excon Beton­elementen: ‘Sinds twee jaar hebben wij ons productassortiment uitgebreid met HighCrete beton. Dit materiaal leent zich uitstekend als gevelbekledingselement bij zowel nieuwbouw als renovatie.

In opdracht van Dura Vermeer zijn wij dit voorjaar gestart met de productie van HighCrete betonelementen voor het nieuwe onderkomen van DIFFER. Wij verzorgen de complete ­engineering van de betonnen gevelelementen en plafondplaten, alsmede de stalen bevestigingsconstructie. Dankzij

de vrijwel onbegrensde en gedetailleerde mogelijkheden van onze HighCrete producten, komen we tegemoet aan de wens van iedere architect. Ook in dit project voldoen we aan de eisen van de architect Ector Hoogstad Architecten, gelet op de geprofileerde uitstraling van de voorzijde van de gevelelementen en de kleurstelling.

Daarnaast is het materiaal, vanwege zijn speciale receptuur, ontzettend dicht van structuur. Het materiaal is hierdoor niet alleen erg sterk maar ook zeer duurzaam.

Duurzaamheid was binnen het project DIFFER een belangrijke eis. Behalve onze hoogwaardige HighCrete betonelementen bieden wij de opdrachtgever meerwaarde dankzij onze gedetailleerde manier van werken. Onze prefab betonelementen ­passen altijd precies.’

Rendering opengewerkt gebouw

EXCON BETONELEMENTEN B.V.

Een kwestie van BETON- EN GEVELde juiste connecties ELEMENTEN

Excon

Betonelementen B.V.

Onbegrensde ontwerpmogelijkheden met HighCrete betonelementen - Data-/telecommunicatienetwerken - Inrichting computerruimtes - Glasvezeltechniek - Elektrotechniek

- Toegangscontrole - Inbraak- en Brandbeveiliging - Montage van kabeldraagsystemen - Montage van spanningsrail

Sigarenmaker 9, 5521 DJ Eersel T: +31 88-1111888 www.intelectric.nl

Industriebouw • oktober 2014 • 26

Excon Betonelementen B.V. Wilhelminadijk 7 5089 NT Haghorst T 013-504 67 50 info@exconbeton.com www.exconbeton.com

Eindhoven • Kantoren en onderzoekslaboratoria FOM-instituut DIFFER Ideale balans tussen daglichttoetreding en thermisch comfort

in staat om binnen de scherpe bouwtijd van circa 18 maanden een groot project als dit te realiseren.’

Vloerbelasting Opvallend binnen het nieuwbouwproject is de zware belasting. Van Zoggel: ‘De begane grondvloer is berekend op een belasting van 70 kN/m2. Dit betekent dat de ondergrond op elke vierkante meter 7000 kilo kan dragen. Voor de verdiepingsvloeren is deze belasting circa 2000 kilo per vierkante meter. Op

de begane grond is gebruik gemaakt van een pantserdekvloer. Dit alles heeft te maken met de werkzaamheden van DIFFER. De proefopstellingen die zij in het laboratorium onderzoeken zijn ontzettend zwaar. De opdrachtgever vindt het overigens belangrijk dat de medewerkers beseffen waarom ze daar zitten. Vanuit elke positie in het gebouw heb je daarom zicht op de twee onderzoekshallen. Om dit te bereiken zijn er binnen veel vides en open ruimtes toegepast.’

Kolommen en vloeren zijn relatief zwaar gediomensioneerd

Installatiebedrijf Intelectric: een kwestie van de juiste connecties Intelectric uit Eersel bestaat uit drie werkmaatschappijen met elk hun eigen specialisme: netwerk oplossingen, projectmontage en assemblage technologie. In opdracht van Unica past Intelectric diverse specialismen toe in het nieuwe pand van DIFFER. Directeur en mede-eigenaar van Intelectric, Rob van Hoorn, vertelt: ‘Onze werkmaatschappij Intelectric Projectmontage verzorgt de aanleg van alle benodigde kabelwegen.

Voor de kabelgootsystemen werken we met Legrand kabeldraagsystemen. Hierin

wordt alle bekabeling ten behoeve van het netwerk, de beveiligingsinstallaties en de elektrotechnische installaties weggewerkt.

Intelectric Network Solutions is verantwoordelijk voor de levering en montage van een Legrand categorie 6a bekabelingssysteem met ruim zestienhonderd aansluitingen. Het kabelsysteem wordt aangebracht vanuit diverse patchlocaties. We maken gebruik van redundant glasvezel verbindingen om deze patchlocaties te ontsluiten. Als aanvullende opdracht mogen we ook alle buisvoorzienin-

gen die nodig zijn voor het netwerk, de beveiliging en de toegangscontrole monteren, inclusief de benodigde bekabeling. We zijn eind april gestart met de werkzaamheden.

Onze planning loopt overeenkomstig het plan van aanpak van Unica. Zij verzorgen een groot deel van de logistieke stroom. Voor de aanleg van de kabelwegen zijn wij voor Unica een montagepartner. Voor het netwerkgedeelte zijn wij een turnkey partner, waardoor we Unica op dit gebied volledig ontzorgen.’

Industriebouw • oktober 2014 • 27

Permanent wisselende collectie exclusieve auto’s

Ultieme beleving van

classic cars

In een voormalige eiersorteerderij, vlak naast de A2 in Boxtel, hebben ondernemer Anton van Dijke en zijn twee zoons een lang gekoesterde droom waargemaakt: de realisatie van Classic Park, een belevingscentrum voor liefhebbers van klassieke en exclusieve auto’s.

In het oude fabriekspand, met zijn landelijke ligging op zichtlocatie langs de snelweg, vond het ondernemersgezin de ideale plek voor dit bijzondere en enige autobelevingscentrum in Nederland. Classic Park heeft een permanent wisselende collectie exclusieve auto’s, waarvan een deel te koop is. Eigenaren kunnen hun klassieke of exclusieve auto ook in onderhoud geven of stallen. Daarnaast fungeert Classic Park als ontmoetingsplaats voor merkenclubs en

andere autoliefhebbers, en als startpunt voor toertochten door het Brabantse landschap.

Meer dan een museum Classic Park is een project van Kogedo bv, de bouw is in handen van Van der Heijden bouw en ontwikkeling. In juni 2013 kreeg het bouwbedrijf de opdracht voor de herbestemming van de eiersorteerderij. Projectleider Luc Evers van Van der Heijden bouw en ontwikke-

Opdrachtgever Kogedo b.v., Geldrop

Van der Heijden bouw en ontwikkeling, Schaijk

Bouwsom (bouwkundig) € 2,1 miljoen

Architect WY.architecten, Eindhoven

Bouwprogramma Herbestemming fabrieksruimte tot multifunctioneel automuseum (7.096 m2)

Betrokken partijen Novoferm, Waardenburg HC Aluminium, Belfeld Electro technisch Bureau G. Saris, Liempde Hardeman en van Harten dak en wandbeplating, Lunteren

Bouwkundig hoofdaannemer Bouwtechnisch adviesbureau Ad Wouters, Mierlo

Industriebouw • oktober 2014 • 28

Bouwtijd augustus 2013 – maart 2014

Boxtel • Classic Park

‘Een van de randvoorwaarden was dat de bestaande staalconstructie werd hergebruikt De voormalige eiersorteerderij met een nieuwe huid van sandwichbeplating met een bronzen aluminium afwerking

Staalconstructie krijgt tweede leven De verbouwing van het bestaande bedrijfspand aan de A2 tot het beleveniscentrum van Classic Park was niet alleen een architectonische of bouwkundige opgave. Ook constructief gezien vormde de metamorfose een uitdaging.

Kantine

ling: ‘Waar enkele jaren geleden nog duizenden eieren over de lopende band rolden, bevinden zich nu een grote museumgalerie, een congresruimte, horecavoorzieningen, een autowerkplaats, kantoorvoorzieningen, een shop en een inpandige bedrijfswoning. Op het terrein, in totaal zo’n 30.000 m2 groot, is parkeerruimte voor 1.500 auto’s.’

Drie ontwerplagen Bijzonder aan dit multifunctionele complex is dat de herbestemming bena-

Al in de schetsontwerpfase werd Bouwtechnisch Adviesburo Ad Wouters als hoofdconstructeur bij het project betrokken. ‘We stemden het constructieve ontwerp af op het bouwkundige ontwerp en de wensen van de eindgebruiker’, legt Ad Wouters uit. ‘Een van de randvoorwaarden was dat de bestaande staalconstructie werd hergebruikt. Rekening houdend met de functiewijziging van het gebouw en de huidige vereisten rekenden we de staalconstructie door. Daaruit kwam voort dat deze nog voldeed, ook wat betreft brandwerendheid.’

Congresruimten Een andere randvoorwaarde was de optimalisatie van de staalconstructie voor het inbouwen van nieuwe congresruimten. Wouters: ‘Het was een behoorlijke uitdaging om deze ruimten, met akoestische plafonds en zware schuifwanden, in het bestaande ontwerp in te passen.’ Het bouwtechnisch adviesbureau rekende ook de constructie van het nieuwbouwdeel door en bleef tot aan de oplevering bij het project betrokken.

- ALUMINIUM               

 

Aluminium ramen - deuren - vliesgevels

   

Industriebouw • oktober 2014 • 29

ProJect: nieuwbouw

classic park te boxtel

Metalen opbouwsysteeM prefab systeeM

DuurzaaM recyclebaar

Specialisten in dak en gevelbeplating

Voor de bedrijfsbouw worden er in de basis 2 soorten metalen bouwsystemen toegepast, namelijk het metalen opbouwsysteem en het prefab systeem. Elk systeem heeft zijn eigen voordelen. Functionele eigenschappen als isolatie waarde, brandveiligheid en bouwsnelheid zijn belangrijke elementen in de bedrijfsbouw.

Lage Veldweg 10, 6741 JL Lunteren T 0318 46 1551 F 0318 46 2116 E info@hardeman-vanharten.nl S www.hardeman-vanharten.nl

Bedrijfsdeuren, ook voor SPECIALS

Classic Park in Boxtel, een buitengewone prestatie in zeer korte tijd!

In slechts 7 maanden is van een oude fabriekshal de complete metamorfose gerealiseerd.

Het resultaat: een unieke ontmoetingsplek voor eigenaren en liefhebbers van klassieke en exclusieve auto’s. De droom van de opdrachtgever is verwezenlijkt.

Novoferm Nederland BV

www.vd-heijden.nl Schaijk, 0486 - 46 18 55

Industrieweg 9, 4181 CA Waardenburg Tel. 0418-654700 www.novoferm.nl industrie@novoferm.nl

Boxtel • Classic Park Werkplaats

derd is als een op te knappen klassieke auto. WY. Architecten onderscheidt drie ontwerplagen: de huid, de techniek en het interieur. Evers: ‘De nieuwe huid van Classic Park omvat een sandwichbeplating met een bronzen aluminium afwerking, en bestaat uit één geheel. Zo komt de karakteristieke vorm van het gebouw maximaal tot zijn recht. Een deel van de oorspronkelijke hallen is bovendien voorzien van een lichtstraat, voor een optimale daglichtbeleving.’ De tweede ontwerplaag, de techniek, bestaat uit de originele staalconstructie. Deze vormt een integraal onderdeel met de derde ontwerplaag, het luxe interieur. Kenmerkend voor het interieur is het knalrood van de looproute en het straatmeubilair, dat een fraai contrast vormt in de overwegend witte ruimtes.

Van sloop tot afbouw In augustus 2013 gingen de werkzaamheden van start, bestaande uit een deel renovatie en een deel nieuwbouw. Van der Heijden bouw en ontwikkeling begon

met de sloopwerkzaamheden, waarbij de hallen tot aan de staalconstructie gestript werden. In deze fase werd ook asbest gesaneerd. ‘Om het complex geschikt te maken voor zijn nieuwe bestemming, hebben we de staalconstructie deels gewijzigd’, aldus Evers. ‘Tussen oktober en december 2013 maakten we het gebouw wind- en waterdicht. Daarna hadden we nog zo’n acht weken nodig voor de afbouw.’ De aansluiting van de nieuwe op de bestaande delen vormde tijdens de uitvoering een van de grootste uitdagingen.

Slanke transparante gevel Het open karakter van Classic Park komt onder meer tot uiting in de transparante gevels met in totaal 320 m2 kozijnen en glas. De productie, levering en montage van deze ramen en deuren was in handen van HC Aluminium.

Directeur/eigenaar Hans Cuypers van HC-Aluminium: ‘Al in het offertestadium van dit project mochten wij meedenken over de invulling van de buitengevel. Architectonisch gezien moest er een slanke, strakke gevel komen met drie meter hoge deuren. Daarnaast stelden de eindgebruikers hoge eisen aan de inbraak- en brandwerendheid van het gebouw. Een slank gevelsysteem van ons systeemhuis Reynaers, geanodiseerd in brons en voorzien van hoogwaardige sloten en beslag in RVS was hiervoor het meest geschikt.’ In december 2013 produceerde en leverde HC-Aluminium de eerste ramen en deuren. In nog geen vijf weken tijd was het gebouw wind- en waterdicht en kon de aannemer starten met de afbouw. Cuypers: ‘Die snelle bouwtijd behaalden we dankzij onze flexibiliteit, maar zeker ook door de goede samenwerking met de andere partijen.’

Optimale afstemming ‘Een andere uitdaging betrof de korte doorlooptijd’, blikt Evers terug. ‘Ook waren er veel verschillende partijen bij dit werk betrokken. Om alle bedrijven en werkzaamheden optimaal op elkaar af te stemmen, voerden we dit werk volgens de lean methode uit. In goed overleg en op efficiënte wijze werkten we naar de eindoplevering toe.’ Op 1 maart 2014 was Classic Park gereed, anderhalve maand later opende het belevingscentrum officieel zijn deuren.

Optimaal en compleet elektrapakket In opdracht van Kogedo verzorgde elektrotechnisch bureau G. Saris de E-installaties in het multifunctionele complex van Classic Park. Het allround installatiebedrijf, net als Classic Park gevestigd in gemeente Boxtel, dacht mee in het ­installatieontwerp.

Directeur/eigenaar Martien Saris: ‘We vinden het belangrijk om de wensen van de klant centraal te stellen en aan te vullen met onze technische kennis en ervaring. Zo komen wij tot een optimale en complete installatie die wij graag voor de klant aanleggen en onderhouden. In goed overleg met de opdrachtgever en de adviseurs verzorgden we op dit project vrijwel alle disciplines op elektrotechnisch gebied. Denk hierbij aan een elektrische installatie met een voedingsaansluiting van 400 kVA, een Daly geregelde en KNX bedienbare verlichtingsinstallatie voor zowel binnen als het gehele evenemententerrein en park, een omroepsysteem, datanetwerk en beveiliging. Het tijdsbestek was zeer kort, maar mede door de goede samenwerking tussen de partijen leverden we dit fraaie project volgens planning op.’

Industriebouw • oktober 2014 • 31

Peter Terlouw Tweewielers • Barendrecht

Knap staaltje

staalbouw De gebogen lijn is hét gezicht van het gebouw en dus moet die er strak uitzien

Opdrachtgever Peter Terlouw Tweewielers, Barendrecht

Afbouw Murre de Visser, Middelburg

Bruto vloeroppervlakte 4.323 m2

Ontwerp Bias Architecten, Rotterdam

Glas Goemaat Glas, Goedereede

Bouwperiode januari 2014 – oktober 2014

Realisatie Hanse Staalbouw, Nieuwerkerk

Installaties Delta Techniek, Sint Philipsland

Industriebouw • oktober 2014 • 32

Tekst: Margot Visser

Vloeiende lijnen en een strakke moderne uitstraling: het gebogen stalen dak is dé blikvanger van het nieuwe bedrijfspand van Peter Terlouw Tweewielers. Het bijzondere ontwerp zorgde wel voor flink wat hoofdbrekens in de voorbereiding. ‘Het strak laten aansluiten van de verschillende dakvlakken was de grootste uitdaging.’

Industriebouw • oktober 2014 • 33

Peter Terlouw Tweewielers • Barendrecht

Functionele achterzijde

Uitnodigende vide Het resultaat van de inspanningen mag er zijn: een prachtig nieuw pand met veel licht, ruimte en een moderne uitstraling. Niet alleen aan de buitenzijde is het een opvallend pand, ook binnen is het verrassend. De 12,5 meter hoge vide ter plaatse van de entree ziet er uitnodigend uit. Het plafond heeft een houten bekleding, waarop door de opdrachtgever zelf De randweg van Barendrecht ligt in een landelijke groene omgeving waarlangs wat oudere boerderijen zijn gelegen.

Ruim drie jaar geleden besloot Peter Terlouw Tweewielers, de grootste fietsenwinkel van Barendrecht, dat hier het nieuwe bedrijfspand moest komen. Bias Architecten uit Rotterdam werd ingeschakeld om het ontwerp te maken. Om goed aan te sluiten op de omgeving, kozen zij voor een pand in boerderijstijl. Maar dan wel modern: ofwel strakke lijnen en materialen en veel licht en transparantie.

Grootste uitdaging dak Hanse Staalbouw uit het Zeeuwse Nieuwerkerk pakte, met uitzondering van de grond- en straatwerkzaamheden, het complete bouwtraject op. ‘Dit was voor ons geen gemakkelijk project,’ vertelt projectleider Wim van der Slik. ‘Er zaten een aantal uitdagingen in het ontwerp, waarvan het stalen dak de belangrijkste is. De gebogen lijn is hét gezicht van het gebouw en dus moet die er strak uitzien.

Maar dat was niet eenvoudig te realiseren met verschillende soorten dakvlakken en een luifelrand die in alle dakvlakken doorloopt. Concreet hebben we het hier over circa 1.600 vierkante meter plat

Industriebouw • oktober 2014 • 34

Impressie entreegevel

dak met 106R+/750 profielplaat, circa 1.320 vierkante meter hellend dak met Kingspan Lo-Pitch panelen en circa 835 vierkante meter gevel met 18/988 geprofileerde golfplaat. Het mooi op elkaar laten aansluiten van deze verschillende vlakken maakte het tot een complex project voor onze staaltekenaar.’ Toch is het gelukt om het ontwerp te realiseren zoals de architect dat voor ogen had. ‘Dat is vooral te danken aan de bijzonder prettige samenwerking op dit project’, vertelt Van der Slik. ‘De samenwerking met de opdrachtgever maar ook met de onderaannemers en leveranciers is uitstekend geweest. Iedereen was heel open naar elkaar. Dat zorgde voor een prettige sfeer waardoor de bouw vlekkeloos is verlopen. Zo maken we dat niet vaak mee.’

een coating is aangebracht. Hout komt ook terug in een gedeelte van de gevel, in de vorm van eterniet sidings. Verder mag het installatiewerk niet onvermeld blijven: een geavanceerd duurzaam warmtepompsysteem regelt de koeling en verwarming van het pand, alsmede de benodigde verlichting en ventilatie.

‘Voor ons is dit een turnkeytraject zoals wij dat vaker doen, met een prettige opdrachtgever’, vat Van der Slik het project samen. ‘Er zijn meer staalbouwbedrijven, maar het unieke van ons bedrijf is dat wij niet alleen de staalconstructie maar het complete bouwtraject kunnen verzorgen. Daarbij staan wij voor kwaliteit.

Peter Terlouw Tweewielers is een mooi voorbeeld hiervan.’

Interieur in afbouwfase

Totaalinstallateur voor: - utiliteits installaties - complexe woningbouw - duurzame installatie oplossingen

Ook Peter Terlouw Tweewielers koos voor Hanse Staalbouw als totaalbouwer!

Sint Philipsland 0167-577277 Zierikzee 0111-644764 www.delta-techniek.nl

hanse + staal een sterk verhaal www.hansestaalbouw.nl Industriebouw • oktober 2014 • 35

Onderzoek • BIM

Tekst: Bob Kerssens

BIM efficiënt gebruiken voor de

beheerfase

De toepasbaarheid van BIM in de beheerfase van een gebouw is tot onderwerp van onderzoek geworden nadat uit verschillende bronnen en richtingen naar voren kwam dat BIM nog maar op zeer kleine schaal in deze gebouwfase werd ingezet. Bij BIM wordt meestal gedacht aan een 3D model van een gebouw of kunstwerk dat voornamelijk voor de visualisatie gemaakt wordt. BIM is echter veel meer: het is een process tool voor de gehele levenscyclus van gebouw of kunstwerk. BIM is volop gebruikt voor de ontwerp- en realisatiefase, maar juist in de beheer en exploitatie fase valt nog veel te winnen.

Door de crisis zijn de marges bij bouwbedrijven (verder) onder druk komen te staan en is het nog belangrijker kosten effectief te beheren (Visser, Boer, & Voet, 2013). Nieuwe contractvormen (bijvoorbeeld inclusief onderhoud) en het feit dat de beheer- en exploitatiefase veruit de duurste fase is (beheerparadox), maken het des te meer lonend in deze fase zo efficiënt mogelijk te werk te gaan.

De beheerparadox (Visser et al., 2013)

Informatieprobleem Het beheer van een gebouw omvat taken als schoonmaak, beveiliging, ruimtebeheer, energievoorziening en technisch onderhoud. Het technisch onderhoud is onder te verdelen in preventief en correctief onderhoud. Voor deze activiteiten is toegang tot de juiste informatie benodigd, waarbij voor correctief onderhoud snelle beschikbaarheid van deze informatie van groot belang is (Verbaan, Voet, Boer, Visser, & Koe, 2014).

Juist de snelle raadpleging van informatie is vaak een probleem doordat het grootste deel op papier is gedocumenteerd; maar ook actualiteitsproblemen en het volledig ontbreken van informatie komt vaak voor (Verbaan et al., 2014). Uit onderzoek in het Verenigd Koninkrijk kwam naar voren dat per jaar miljoenen dollars en duizenden manuren besteed worden aan het

Industriebouw • oktober 2014 • 36

reproduceren van gegevens bij de overgang van de realisatienaar beheerfase (Keady, 2013).

Digitale oplossing Op het gebied van informatievergaring, documentering en voorziening in de beheerfase van een gebouw is dus nog een grote verbetering mogelijk. Het gebruik van een BIM-model zou een oplossing kunnen zijn. Dit model bevat grote hoeveelheden informatie over het gebouw en is volledig digitaal.

Daarnaast kan met BIM modellen in 3D gewerkt worden en dat wordt nu door de meeste beheerders nog niet gedaan (Eastman, Teicholz, Sacks, & Liston, 2008).

Het gebruik van een BIM model in de beheerfase van een gebouw begint echter bij het aanwezig zijn van de juiste informatie in het model en een groot aantal afspraken tussen de betrokken partijen. Het onderzoek heeft zich gericht op de informatievoorziening en het proces dat daarbij behoort. Daarbij is telkens gefocust op het doel van het onderzoek: hoe kan BIM efficiënt ingezet worden voor de beheerfase van een gebouw. Het onderzoek heeft, gezien de beschikbare tijd, geresulteerd in een globaal rapport waaruit nieuwe onderzoeksvragen naar voren zijn gekomen. Onderstaand zijn de resultaten kort omschreven.

Informatiebehoefte Welke informatie heeft een beheerder nodig om het BIM-model in te kunnen zetten als zijn enige informatievoorziening? Om de informatiebehoefte overzichtelijk en praktijkgericht weer te geven, is de onderverdeling die in de praktijk gebruikt wordt hier ook doorgevoerd: algemene informatie naast project specifieke informatie. Vervolgens wordt onderzocht welke partijen over de informatie beschikken en kunnen afspraken gemaakt worden wanneer welke partijen de benodigde informatie toevoegen aan het model. Dit moet gebeuren als een element of object zijn definitieve ontwerp status heeft bereikt, het model bevat dan de meest actuele en werkelijkheidsgetrouwe informatie.

op het voldoen aan de door de opdrachtgever gestelde eisen en de meer interne eisen omtrent de kwaliteit van het BIM model.

Beide controles kunnen door daarvoor ontwikkelde software uitgevoerd worden.

Software

Zevende niveau De plek waar alle informatie samenkomt en waarbinnen alle partijen samenwerken is uiteraard het BIM model. Het BIM model wordt vandaag de dag al actief gebruikt in de ontwerpen realisatiefase en veelal betreft het een uitgebreid model met grote hoeveelheden informatie. In de regel spreken de partijen met elkaar af hoe ver zij gaan met het verbeteren van

Als laatste inkijk naar BIM voor beheer is gekeken naar de koppeling tussen het BIM model en de software die de beherende partijen gebruiken. Dit kan via open standaarden zoals IFC of de COBie spreadsheet; er kan ook een directe koppeling tussen BIM en de software plaatsvinden. De informatie uitwisseling kan in de meeste gevallen twee kanten op: van BIM naar beheersoftware en vice versa. IFC is een open standaard die in de BIM industrie gangbaar is. COBie is een standaard die speciaal voor beheer en onderhoud ontwikkeld is, gericht op[informatie-uitwisseling voor de beherende partijen. Het resultaat is een serie relatief eenvoudige spreadsheets in een voor de beheerder bekende omgeving en daarin alle relevante informatie. Op basis van de beschikbare literatuur wordt momenteel een stappenplan ontwikkeld om tot een praktische opbouw van BIM in beheer te komen.

Concluderend kan gesteld worden dat BIM efficiënt ingezet kan worden bij het beheer van een gebouw. Om dit mogelijk te maken moeten de betrokken partijen bereid zijn intensiever samen te werken, moeten ze vroegtijdig afspraken maken over de werkwijze en het doel van het model en zullen ze uitgebreid hun informatie moeten delen. Met dit onderzoek hopen we in elk geval dat het gebruik van BIM in het beheer van onroerend goed versneld wordt.

Deze tekst is een samenvatting van het eindwerk dat Bob Kerssens schreef voor zijn bachelor civiele techniek aan de Technische Universiteit Delft. Begeleiders: Dr. ir. G.A. van Nederveen en Ir. S. Pasterkamp.

Literatuur:

het model. Dit leggen zij vast in zogenoemde detailniveaus – meestal zes. Voor de beheerder is de aanwezige informatie in veel gevallen echter niet toereikend of niet relevant, zeker als gebouwen tijdens de beheerfase veranderingen ondergaan (uitbereidingen, renovaties, vernieuwingen, onderhoud). Om aan deze beheerdersbehoefte tegemoet te komen, kan een zevende detailniveau afgesproken worden. Hierin kunnen de partijen die wijzigingen aan het gebouw aanbrengen dit aangeven in het model en dat gedurende de gehele levensduur van het gebouw. Controle op de juistheid van de informatie blijft nodig. Daarbij valt onderscheid te maken tussen een controle

Eastman, C., Teicholz, P., Sacks, R., & Liston, K. (2008). BIM Handbook (1st ed.). Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc. Keady, R. A. (2013). Financial Impact and Analysis of Equipment Inventories (Part 1). Facilities Engineering Journal(“You cannot manage what you do not know” is an old adage. If the equipment inventory is not accurate, it is costing the organization time, manpower and money.”).

Verbaan, W., Voet, L. v. d., Boer, J. d., Visser, E., & Koe, D. d. (2014).

Beter beheer met bim. Amsterdam: Hogeschool van Amsterdam.

Visser, E., Boer, J. d., & Voet, L. v. d. (2013). BIM in beheer biedt kansen. Amsterdam: Hogeschool van Amsterdam.

Industriebouw • oktober 2014 • 37

Renovatie en uitbreiding winkelcentrum Gelderlandplein • Amsterdam

licht, ruim Opdrachtgever Kroonenberg Groep, Schiphol Ontwikkelaar Multi Vastgoed, Gouda Architect Rijnboutt Architecten, Amsterdam Industriebouw • oktober 2014 • 38

Hoofdaannemer BAM Utiliteitsbouw Noordwest, ­Amsterdam Entreepuien Keers Mijdrecht, Mijdrecht Installaties Blaauw Installatietechniek, Haarlem

Sprinkler Aqua+ Sprinklersystemen, Goor Bouwperiode mei 2013 - sept 2015 Aanneemsom ca. 24 miljoen euro

Tekst: Margot Visser Beeld: Rijnboutt Architecten De nieuwe entrees krijgen grote luifels met een strakke uitstraling en veel hoogte

Winkelcentrum Gelderlandplein wordt gerenoveerd en uitgebreid. De uitstraling van het hoogwaardige winkelcentrum wordt verbeterd en er komt een ruimer winkelaanbod om een bredere doelgroep aan te spreken. Licht, ruimte en transparantie kenmerken het nieuwe ontwerp.

Introvert winkelcentrum wordt

en transparant Evenals veel andere winkelcentra was ook Gelderlandplein toe aan modernisering. Het winkelcentrum in Amsterdam Buitenveldert werd in 1968 geopend. In 1997 vond de eerste grote verbouwing plaats. De passages werden overdekt en er werden woningen en kantoren toegevoegd. De huidige herontwikkeling startte in mei 2013. Het succesvolle winkelcentrum was toe aan uitbreiding en eigenaar Kroonenberg wilde iets doen

aan de teveel naar binnen gekeerde uitstraling. De eerste fase betrof de realisatie van een nieuwe passage in het bestaande deel. In de tweede fase wordt de verbetering van het totale winkelcentrum aangepakt evenals de uitbreiding met 7.000 m².

Een verdieping eruit Voor aannemer BAM Utiliteitsbouw was de eerste fase technisch gezien een

flinke uitdaging. ‘Om de nieuwe passage te realiseren moesten we een doorbraak maken onder de bovengelegen kantoortoren. Eén complete kantoorverdieping is eruit gehaald. Het stabiel houden van de overige acht verdiepingen was een ingewikkelde opgave’, vertelt projectleider Sam de Vries van BAM. De nieuwe passage is gerealiseerd ten koste van drie winkels, waaronder ICI Paris XL. Deze formules hebben een nieuwe plek

Industriebouw • oktober 2014 • 39

Gebundelde vakkennis, een verzorgde installatie en verantwoordelijkheid op het gebied van elektrotechniek en beveiliginstechniek

De Blaauw Installatietechniek B.V. J.W. Lucasweg 14 2031 BE Haarlem E-mail:info@deblaauw.com Telefoon:023 - 5318744 Fax:023 - 5315293

Postbus 68, 7470AB Goor - Molenstraat 61a, 7471CK Goor T: +31 547 286000 - F: +31 547 286001 - I: www.aqua.nl

Keers is actief in het ontwikkelen, engineeren, fabriceren en monteren van ramen, deuren en gevels in aluminium en staal voor de utiliteitsbouw en woningbouw. Keers richt zich met name op innovatieprojecten en is de specialist op het gebied van speciale, structurele, beglaasde gevelelementen. Daarnaast is Keers de specialist op het gebied van (brandwerende) vluchtdeuren voor onder andere spoor- en wegtunnels.

Gemeentehuis Hardenberg

Ziggo Dome Amsterdam

Museum te Opmeer

Voor het project De Pionier heeft Keers alle aluminium buitenkozijnen en vliesgevels geproduceerd en gemonteerd.

Industriebouw 706095_keers.indd •1 oktober 2014 • 40

Vermogenweg 26 3641 SR MIJDRECHT Postbus 61 3640 AB MIJDRECHT T 0297 281859 E info@keers.nl W www.keers.nl

22-10-12 16:39

Amsterdam • Renovatie en uitbreiding winkelcentrum Gelderlandplein Nieuwe passage in het bestaande deel

elders in het winkelcentrum gekregen.

De HEMA is verplaatst en de vrijgekomen ruimte is opgedeeld in verschillende winkelunits. Door de toevoeging van de nieuwe passage ontstaat een betere routing in het centrum.

Van vijf naar drie De tweede fase is dit voorjaar van start gegaan. Zowel binnen als buiten wordt de uitstraling van het centrum flink aangepakt. De huidige vijf entrees worden teruggebracht naar drie vernieuwde entreegebieden met een volgens De Vries futuristische uitstraling. ‘De bestaande

entrees waren onopvallend en naar binnen gekeerd. De nieuwe entrees krijgen grote luifels met een strakke uitstraling en veel hoogte. Rondom de entrees komt horeca, wat er in de oude situatie nog niet zat. De gevels krijgen aluminium puien met Alpolic gevelbekleding en nieuw metselwerk. Binnen wordt een nieuwe natuurstenen vloer gelegd, er worden lamellen en ventilatoren geplaatst en overal komen nieuwe lichtstraten.’ Ook wordt begonnen met de realisatie van de nieuwbouw. De uitbreiding over twee lagen komt op het plein naast Résidence l’Etoile, direct tegen het bestaande deel aan. ‘Daar zit voor ons nog een flinke logistieke uitdaging,’ meent De Vries. ‘We bouwen tegen een aantal winkels aan, er gaan vloeren gesloopt worden. En daar moeten ondernemers, winkelend publiek en omwonenden eigenlijk niets van merken.’

projectleider. ‘De eigenaar Kroonenberg Groep wil de overlast voor het winkelend publiek, de ondernemers en de omwonenden tot een absoluut minimum beperken. Het winkelcentrum blijft volledig doordraaien gedurende de herontwikkeling. Ook alle entrees blijven open. Dat betekent voor ons dat we veel ’s nachts werken en dat we de bouwwerkzaamheden goed moeten afschermen voor het publiek. “De onzichtbare bouwer” noemen we onszelf ook wel op dit werk.

Gelukkig hebben we de eerste fase naar volle tevredenheid van de opdrachtgever weten af te ronden. Het heeft er mede aan bijgedragen dat we de opdracht voor fase 2 hebben verkregen.’

Lichter, ruimer, transparanter

Nachtwerk Het zijn ingrijpende werkzaamheden, die uiteraard voor overlast kunnen zorgen.

Zeker op dit werk was dat een extreem belangrijk aandachtspunt, vertelt de

Sprinklercertificering van bestaande bouw is lastig traject De herontwikkeling van het winkelcentrum was een mooie gelegenheid om de sprinklerinstallatie in de passages te vervangen.

‘Na 23 jaar vertoonde deze tekenen van veroudering’, vertelt Anton Paf, projectleider van Aqua+. ‘De droge sprinklerzones worden vervangen door natte, aangezien de passages na renovatie niet meer vorstgevaarlijk zijn.’ Aqua+ heeft inmiddels ook van diverse winkeliers de opdracht gekregen om, gelijktijdig met de verbouwing van hun winkel, hun sprinklerinstallatie aan te passen.

Voor de sprinklerspecialist was het winkelcentrum bekend terrein.

‘We waren destijds betrokken bij de aanleg van de installatie en hebben deze altijd in onderhoud gehad.’ Volgens Paf is het een uitdaging om een bestaand pand als het Gelderlandplein gecertificeerd te krijgen. ‘De regelgeving is de afgelopen jaren verder aangescherpt. Soms is het bijna onmogelijk om aan die regelgeving te voldoen in een bestaand pand. Wij zorgen dat er tot een oplossing wordt gekomen waar de inspecteur een akkoord op kan geven.’

Logistieke uitdaging voor geveltechniekspecialist Een belangrijk onderdeel van de herontwikkeling is het verbeteren van de uitstraling van het winkelcentrum. Gevels zijn hierin beeldbepalend. Alle winkels krijgen nieuwe entreepuien om de gewenste luxe uitstraling te realiseren. Geveltechniekspecialist Keers uit Mijdrecht is ingeschakeld om deze te leveren en te plaatsen.

‘De entreepuien worden uitgevoerd in aluminium met een strakke uitstraling. Hierboven komen RVS puien voorzien van een speciale finish, met grote glasvlakken’, vertelt directeur Jaap Biesheuvel.

Voor Keers Geveltechniek is winkelcentrum Gelderlandplein een relatief groot en uitdagend project. ‘De uitdaging zat hem voor ons vooral in de logistiek. De toekomstige gebruiker van een winkel krijgt tot in een laat stadium inspraak over de uitvoering van de entree. Aan ons vervolgens de taak om dit logistiek in goede banen te leiden en binnen de gestelde planning te realiseren,’ aldus Biesheuvel.

Keers Mijdrecht is actief in zowel utiliteits- als woningbouw. Het bedrijf heeft alle disciplines in eigen huis: engineering, productie, glasverlijming en montage.

Industriebouw • oktober 2014 • 41

Sportzaal en arena Sportpark Zuid • Doetinchem

Niets minder dan de

top(sport)

Opdrachtgever Stichting Achterhoekse Zaalsport ­Accommodatie (SAZA) Adviseur Brunsveld Verbeek Ingenieurs Architect Visser en Withag Architecten bna Industriebouw • oktober 2014 • 42

Constructeur Klaassen bouwmaatschappij Dinxperlo

Bouwperiode juli 2013 – juni 2014

Aannemer KlaassenGroep / Klaassen bouw­ maatschappij Dinxperlo bv Cockerits Dak en Wand B.V., ­Doetinchem Wassink Installatie, Doetinchem Acel installaties , Doetinchem

Bruto vloeroppervlakte 4.536 m2 (begane grond) en 1.880 m2 (1e verdieping)

Tekst: Cynthia van der Waal

Na een jarenlange voorbereiding vond afgelopen zomer de officiële opening plaats van de nieuwe sporthal in Doetinchem.

Dit bijzondere, particuliere initiatief betreft een uitbreiding van de reeds bestaande SAZA turnhal met onder meer een sportzaal, arena, vergaderruimtes en een businessruimte. Met de realisatie van de nieuwe sporthal is de Achterhoek een unieke, publieke voorziening rijker.

Eindelijk een hoog plafond voor volleybalvereniging Orion. Totaal aantal tribuneplaatsen: 1575

Industriebouw • oktober 2014 • 43

R e kla-Oo s t . nl

h a n s g r av e n g r o e p

tel. 0543-491230 www.hansgraven.nl info@hansgraven.nl

’t Boske 1 7122 TH Aalten

Ambachtsstraat 30 Postbus 322 7100 AH Winterswijk

Telefoon (0543) 51 79 25 Fax (0543) 51 23 93 E-mail: info@wassink.nl www.wassink.nl

Dakbedekking Dak en Wand

Kijk ook op www.descol.nl

Pulastic sportvloeren ®

Winnaars in elke klasse.

Uitdagingen aangaan, grenzen verleggen en in teamverband nog beter worden; het zijn de ambities van Descol die perfect passen bij de ambities van sporters. Deze topsportmentaliteit maakt Descol tot de succesvolle onderneming die zij al jaren is.

Cockerits Dak en Wand B.V. Voltastraat 20 7006RV Doetinchem www.cockerits.nl info@cockerits.nl

Descol gaat voor eremetaal met het Pulastic sportvloerprogramma en daarom zijn onze systemen ingedeeld in vier lijnen met elk hun eigen karakteristieken en kwaliteiten: Bronze, Silver, Gold en Platinum. Om tot een mooi samenhangend geheel te komen in uw accommodatie kunt u daarnaast kiezen voor oplossingen uit ons innovatieve Solidfloor programma; vloeren voor al uw gebruiksruimten. Laat u ook eens informeren over de nieuwste innovatie bij Descol: outdoor sportvloeren. Bent u benieuwd naar het uitgebreide Pulastic® vloerprogramma waarin duurzaamheid centraal staat? Neem dan contact met ons op. Wij staan u met raad en daad terzijde met oplossingen die echt het verschil maken. Samen met u gaan wij de uitdaging graag aan!

Descol Sportvloeren winnaar Nationale Sport Innovatie Prijs 2009!

Descol sportvloeren, Duurstedeweg 7, Postbus 420, 7400 AK Deventer Tel: 0570 62 07 44, Fax: 0570 60 84 93, Internet: www.descol.nl De actuele algemene voorwaarden zijn van toepassing. Consulteer a.u.b. voor gebruik de meest recente locale Productinformatie-bladen.

Hans Graven Groep: veelzijdig en betrouwbaar Hans Graven Schilderwerken B.V. uit Aalten was bij de bouw van de topsporthal verant­ woordelijk voor het glas- en schilderwerk.

Samen met de Hans Graven InterieurDesign V.O.F. en Vloer en Gordijn Projectstoffering B.V. maakt het bedrijf deel uit van de Hans

Industriebouw • oktober 2014 • 44

Graven Groep. Door deze combinatie is het voor klanten prettig zaken doen: één aan­ spreekpunt, één planning, goed afspraken nakomen en een goede prijs-kwaliteitver­ houding.

Hans Graven Groep is actief in de particulie­ re en de zakelijke markt met Glas-, Schilder-, en behangwerk, Interieuradvies, Vloeraf­ werking, Raambekleding en Zonwering.

Dat geldt zowel voor nieuwbouw als voor renovatie en verbouw.

Doetinchem • Sportzaal en arena Sportpark Zuid Hoofdentree

Gevelbeplating met golfprofiel tussen de gelamineerde houten kolommen

Voor bouwkundig aannemer de KlaassenGroep is het niet de eerste keer dat zij een sportaccommodatie realiseren.

Sterker nog, de KlaassenGroep was circa vijftien jaar geleden ook verantwoordelijk voor de bouw van de SAZA turnhal op Sportpark Zuid. Matthijs Bulsink, bouwkundig projectleider bij Klaassen bouwmaatschappij Dinxperlo: ‘We zijn als bouwbedrijf betrokken gebleven bij de initiatiefnemers van de sporthal en zodoende hebben we mee mogen denken voor de nieuwbouw en hebben we hiervoor uiteindelijk de opdracht verkregen. De KlaassenGroep heeft ruime ervaring met de bouw van sporthallen, doorgaans in combinatie met schoolgebouwen. Ons bedrijf is al sinds 1851 actief in herstructurering en vastgoedontwikkeling, utiliteitsbouw, woningbouw en renovatie en onderhoud.

Ons uitgangspunt bij alle projecten is het leveren van meerbouwwaarde. Bouwen is een complex proces. Wij zorgen voor de optimale beheersing van dit proces, van ontwikkeling en uitvoering tot financiering en onderhoud, met als uiteindelijk doel: een succesvol bouwproject van begin tot eind.’

Gezamenlijk op zoek

www.acel.nl

De toegevoegde waarde van Acel zit ‘m in de mensen Bij Acel zit de toegevoegde waarde in mensen: geschoolde vakmensen, ambitieus in hun werk, die gaan voor kwaliteit. Wij werken volgens de nieuwste technieken en conform certificering-instanties, zoals KOMO, VCA en Veritas. Acel is actief in de nieuwbouw en renovatie van wonin-

gen en utiliteitsbouw, maar werkt ook veel voor particulieren. Wij zijn totaal-installateur en beheersen alle disciplines van het installatiewerk, zoals ontwerpen, begeleiden, onderling afstemmen en uitvoeren, waarbij u toch maar één aanspreekpunt heeft. Kijk op WWW.ACEL.NL

n CENTRALE VERWARMING n AIRCONDITIONING n ELEKTROTECHNIEK n INBRAAKBEVEILIGING n LOODGIETERSWERK n BRANDDETECTIE n ZINKWERK n ONDERHOUD EN SERVICE

Nijverheidsweg 22, Doetinchem, Tel. 0314 - 335 446

De aanleiding voor de uitbreiding van de bestaande SAZA sporthal was drieledig.

Bulsink: ‘In de eerste plaats kent Doetinchem diverse sportverenigingen die op hoog niveau acteren. Het ontbrak echter aan een voorziening om dit hoger segment te huisvesten. Volleybalvereniging Orion werd in de voormalige gemeentehal geconfronteerd met een te laag plafond en de turnhal voldeed niet aan de eisen voor grote (inter)nationale wedstrijden. Het plaatselijke Graafschap College had behoefte aan een goede accommodatie voor de sportopleidingen.

Verder ontbrak het in Doetinchem aan een voorziening voor het organiseren van grootschalige evenementen. Gezamenlijk ging men op zoek naar een oplossing. Deze unieke samenwerking tussen private en publieke partijen heeft uiteindelijk geresulteerd in een volwaardige, moderne en multifunctionele sportaccommodatie. Wij hebben als aannemer in het bouwteam onder meer

Industriebouw • oktober 2014 • 45

Cockerits: toonaangevende dak- en gevelspecialist Cockerits Dak en Wand BV is verantwoordelijk voor de complete buitenschil van de nieuwe sportaccommodatie in Doetinchem. Erik Schoppema, commercieel medewerker bij Cockerits: ‘Partijen profiteren met Cockerits van één aanspreekpunt voor zowel de gevel- als de dakconstructie. Doordat we werken met onze eigen dakdekkers en gevelmonteurs kunnen we alles optimaal op elkaar afstemmen en snel schakelen.

Dit resulteert niet alleen in een efficiënte werkwijze, maar ook in een kwalitatief hoogwaardig eindproduct. Deze kwaliteit wordt eveneens gewaarborgd door ons lidmaatschap van Stichting DAKMERK en branchevereniging Dumebo DWS. ’ Schoppema kijkt met tevredenheid terug op de nieuwbouw van de sporthal: ‘Naar onze mening hebben we ook hier een kwalita­ tief hoogwaardig product geleverd. Zowel praktisch als esthetisch gezien. Wij hebben als vanzelfsprekend gezorgd voor een winden waterdichte schil. Voor het dak hebben we gebruikt gemaakt van een kunststof dakbedekking. Daarnaast hebben we aan

de binnenzijde dubbele brandvertragende binnenwanden gemonteerd. De wanden zijn verder opgebouwd uit binnendozen met isolatie en twee soorten buitenplaten. We hebben gewerkt met plankprofielen en golf­ profielen, zodat het gebouw twee verschil­ lende aanblikken heeft. Zeker vanaf de weg gezien geeft dit een mooi effect.’

Voorop lopen Cockerits Dak en Wand BV is al veertig jaar een begrip op het gebied van dak- en gevel­ constructies, bij zowel nieuwbouw- als reno­ vatieprojecten. Het bedrijf uit Doetinchem staat vastgoedbeheerders, pandeigenaren, woningcorporaties, architecten en aanne­ mers terzijde met advies, ontwerp, realisatie en onderhoud. Het bedrijf is voortdurend op zoek naar innovatieve methoden en technie­ ken en naar nieuwe diensten en producten.

‘Bij Cockerits lopen we graag voorop’, vertelt Schoppema. Als voorbeeld noemt hij de Duurzaam Dak-combinatie gericht op agra­ riërs. ‘We saneren het asbest dak van een boerenschuur en plaatsen een nieuw dak, direct in combinatie met zonnepanelen.’

Meedenkend installateur zorgt voor maximale functionaliteit en comfort Wassink Installatie is verantwoordelijk voor de complete klimaatinstallatie van het top­ sportcomplex in Doetinchem. Eigenaar Derk Wassink: ‘Wij hebben de installaties ver­ zorgd op het gebied van verwarming, lucht­ behandeling en koeling. Vanaf het moment dat het bouwteam is geformeerd zijn wij betrokken geweest bij de nieuwbouw. Hier ligt ook onze toegevoegde waarde: proactief meedenken en vanaf het begin onze kennis inbrengen ten gunste van de kwaliteit en het bouwproces. Dit met als doel een maxi­

Industriebouw • oktober 2014 • 46

maal comfortabel en functioneel gebouw, dat past binnen het budget.

Geavanceerde gebouwbeheersing ‘Een belangrijk aandachtspunt bij de nieuw­ bouw was onder meer de ventilatie. Dit vanwege de grote fluctuaties in bezoekers­ aantallen in combinatie met luchtstromen op de sportvloer. In het project zijn traditi­ onele oplossingen gecombineerd met een geavanceerd gebouwbeheersysteem. Op deze manier is de installatie goed regelbaar.

Tevens wordt hiermee onnodig energiever­ bruik voorkomen, doordat het beheersys­ teem duidelijk inzicht geeft in de verschil­ lende energiestromen. Vanzelfsprekend is de installatie duurzaam en onderhoudsvriende­ lijkheid aangelegd. De samenwerkingsvorm waarin alle aanwezige kennis en kunde optimaal wordt benut heeft onze sterke voorkeur en heeft ook nu weer geleid tot een zeer tevreden opdrachtgever.’

Doetinchem • Sportzaal en arena Sportpark Zuid Dubbele brandvertragende binnenwanden

meegedacht in uitvoerbaarheid, uitstraling en kostenbeheersing.’

Tribunes ‘De nieuwbouw is een uitbreiding van de bestaande SAZA turnhal. In de uitbreiding is een sportzaal, arena en een businessruimte gesitueerd. Ook is er een ruimte voor de dojo en de fitness gecreëerd en zijn er ruimtes die verhuurd kunnen worden voor lessen of vergaderingen. De sportzaal wordt hoofdzakelijk gebruikt door het Graafschap College. De arena is vooral bedoeld als podium voor grote (inter)nationale sportwedstrijden.

In de arena zijn zowel vaste als deels uitschuifbare tribunes aanwezig voor in totaal 1575 zitplaatsen. Daarnaast hebben we diverse kleedruimtes, fitness-

ruimtes, vergaderzalen en businessruimtes gebouwd. De sportaccommodatie is dusdanig ingericht, dat deze ook dienst kan doen als evenementenhal.’

Strikte eisen Bij de bouw van een sportaccommodatie hebben we te maken met strikte eisen op het gebied van akoestiek, klimaatbeheersing, verlichting en veiligheid. De arena voldoet aan de NOC/NSF-ISA normen en de sportzalen zijn ingericht volgens de KvLO norm. Er ging bijvoorbeeld veel aandacht uit naar de houten vloer in de arena met oog op een verende constructie, contactgeluidsisolatie en duurzaamheid. Als aannemer zijn wij bekend met deze regels en eisen en we kunnen de opdrachtgever op dit gebied maximaal

faciliteren in samenwerking met Kiwa ISA Sport. Qua constructie rust de sporthal op betonnen palen, in combinatie met betonnen fundaties met ringbalken.

Voor de begane grondvloer hebben we gedeeltelijk kanaalplaten toegepast, met een zandcement afwerking. De sportzaal is opgebouwd uit een stalen constructie met een dak en wandbeplating en voor de arena hebben we gewerkt met gelamineerde houten spanten. Vooral dit laatstgenoemde onderdeel was erg bijzonder. Een overspanning van veertig meter komt vaker voor, maar zelden op vijftien meter hoogte. Om in termen van de sport te blijven: hier hebben we met elkaar een topprestatie geleverd.’

Acel Installaties: alles op het gebied van installaties Acel Installaties uit Doetinchem is al sinds 1972 voor veel aannemers een vertrouwde partner. Opdrachtgevers profiteren van één aanspreekpunt voor alle denkbare instal­ laties. Mede-eigenaar John Hettelaar: ‘Wij verzorgen elektrotechnische- en werktuig­ bouwkundige installaties in de volledige breedte van de techniek. Hierbij richten we ons op zowel het ontwerp van de installaties als op uitvoering en nazorg. Bij veel nieuw­

bouw- en renovatieprojecten worden wij vaak direct in het voortraject betrokken. Zo ook bij de realisatie van de nieuwe sportac­ commodatie. Samen met de opdrachtgever hebben we een ontwerp gemaakt voor de installatie, conform de ISA sportrichtlijnen.’

beveiligingsinstallaties. John: ‘Voor de elek­ trotechnische installatie hebben we gebruik gemaakt van een intelligente KNX oplossing waarmee het gebruik van de installaties flexibeler en energiezuiniger is geworden.’

Intelligente KNX oplossing Acel was onder meer verantwoordelijk voor het loodgieterswerk en de elektrische- en

Industriebouw • oktober 2014 • 47

Nieuw distributiecentrum voor

FrieslandCampina 10.000 m2 groot, met ruimte voor 13.500 blokpallets

FrieslandCampina DMV heeft een nieuw distributiecentrum op bedrijventerrein Doornhoek in Veghel, een veilige, hygiënische en duurzame opslagplaats voor diverse zuivelingrediënten. Het nieuwe distributiecentrum, onderdeel van een grootschalige herstructurering binnen FrieslandCampina DMV, vervangt de opslag- en distributiecapaciteit van de bestaande productielocatie in Veghel.

Installaties op het dak met silo’s op de achtergrond

Ontwikkelaar District 54 logistiek vastgoed, Veghel Huurder FrieslandCampina DMV, Veghel Architect Architectenburo Olieslagers b.v., Venray Industriebouw • oktober 2014 • 48

Aannemer Bouwbedrijf Van de Ven, Veghel Bouwperiode Januari 2014 – juli 2014 Bruto vloeroppervlakte 10.000 m2

Ook de huidige opslag in Deurne verhuist naar het nieuwe distributiecentrum. Dit alles levert een flinke besparing op van het aantal transportkilometers, en dus ook een vermindering van de CO2–uitstoot.

FrieslandCampina DMV huurt het distributiecentrum van District 54, de ontwikkelaar van het pand. De bouw was in handen van Bouwbedrijf Van de Ven, met Frank Smits als projectleider. Hij vertelt: ‘Het logistiek centrum is 10.000 m2 groot en kan 13.500 blok­pallets opslaan, tot dertien meter hoogte. De producten worden opgeslagen in een viertal compartimenten. Om deze producten goed te kunnen bewaren, is luchtdichtheid en luchtontvochtiging cruciaal in dit gebouw. Daarnaast moet het distributiecentrum aan diverse hygiëne-eisen voldoen. De ruimten en materialen moeten goed schoon te houden zijn. Ook mag het gebouw geen kieren en naden bevatten, om ongedierte buiten te houden.’

Hygiëne en voedselveiligheid Rekening houdend met de specifieke randvoorwaarden leverde Architectenburo Olieslagers een functioneel en duurzaam ontwerp. Kenmerkend voor het ontwerp zijn de zogenoemde dockhuizen. Dit zijn op zichzelf staande bouwwerken voor het laden en lossen van goederen, die voor het distributiecentrum geplaatst worden. Zij vormen een thermische schil en sluiten het gebouw af voor ongedierte. Smits: ‘In het kader van hygiëne en voedselveiligheid is er aan de zijde van de voorgevel bewust geen verlichting

Veghel • Distributiecentrum FrieslandCampina DMV

DMV voorzien. Zo voorkomen we verzameling van diertjes bij het gebouw. Verder hebben we antisplinterfolie op de beglazing aangebracht.’

BREEAM ‘Very Good’ De bouw ging in januari 2014 van start.Over de bouwwijze zegt Smits: ‘Het distributiecentrum is gefundeerd op palen, met daarop de betonnen onderconstructie.

Het gebouw is opgetrokken uit staal en wind- en waterdicht gemaakt met gladde sandwichpanelen. Op het dak komen stalen dakplaten met daarop kunststof dakbedekking.’ Met het distributiecentrum voldoet FrieslandCampina DMV aan de vereisten van BREEAM ‘Very Good’. In en om het gebouw zijn dan ook talloze duurzame voorzieningen getroffen, zoals een grijswatersysteem, een fietsenstalling, een verhoogd trottoir, nestkastjes en groenvoorziening.

Van Tilburg Installatietechniek BV Postbus 6209 | Expeditiestraat 2 5960 AE Horst | 5961 PX Horst T. 077- 39 88 040 E. info@vantilburgbv.nl W. www.vantilburgbv.nl

Prettige samenwerking Smits kijkt tevreden op het project terug. ‘De samenwerking met de opdrachtgever, architect en de andere partijen is prettig verlopen. We stemden de werkzaamheden en verschillende partijen naadloos op elkaar af. Deze manier van werken, die tegenwoordig al snel als ‘lean’ bestempeld wordt, passen wij al jaren toe. En dat werpt zijn vruchten af. Eind juli leverden we het project volgens planning op.’

MD Sprinkler Systems B.V. Expeditiestraat 2 5961PX Horst Tel.: 077-3988133 E-mail: info@mdsprinkler.nl

Van luchtontvochtiging tot brandblusinstallatie Van Tilburg Installatietechniek nam, in nauwe samenwerking met MD Sprinkler Systems, de werktuigbouwkundige installaties van het nieuwe distributiecentrum van FrieslandCampina op zich. Beide bedrijven zijn van ontwerp tot en met montage bij het project betrokken.

Peter Christiaens, projectleider bij Van Tilburg Installatietechniek: ‘In het kantoorgedeelte brachten we de installaties aan voor verwarming, koeling en sanitair. Om binnen dit BREEAM-project water te besparen, brachten we een grijswatersysteem met vier liter toiletspoeling aan. Ook voorzagen we de waterinstallatie van lekdetectie en pasten waterbesparende kranen toe.’ Van Tilburg

Installatietechniek zorgde tevens voor de hemelwaterafvoer en een ontvochtigingsinstallatie voor het creëren van droge lucht voor het opgeslagen melkpoeder.

1.300 sprinklers Voor de brandblusinstallatie zocht Van Tilburg Installatietechniek de samenwerking met vaste partner MD Sprinkler Systems. ‘In

nauw overleg met de architect bepaalden we het toe te passen sprinklersysteem’, aldus mede-eigenaar Dick van der Donk van MD Sprinkler Systems. ‘De grootste uitdaging hierbij was de maximale dakhoogte van 14,5 meter, één meter hoger dan gebruikelijk. Het ESFR-sprinklersysteem dat we hier hebben toegepast, moest voor deze nieuwe hoogte getest worden. In de loop van het project werden deze tests uitgevoerd en volgde de certificering van het systeem.’ MD Sprinkler Systems installeerde in totaal 1.300 sprinklers en twee pompsets.

Industriebouw • oktober 2014 • 49

Faculteit Educatie Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN) • Nijmegen

Het meest uitdagende

Het lijkt alsof het gebouw overhelt. Dit is precies wat de architect voor ogen had.

(Foto: Ben Vulkers Fotografie)

Innovatie op elk niveau is kenmerkend voor het nieuwe onderkomen van de Faculteit Educatie van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN). Zowel qua constructie als qua duurzaamheidseisen was de nieuwbouw één grote uitdaging. ‘De realisatie van dit project is eigenlijk een innovatie op zich’, stelt Rob Driessen projectleider bij Mertens Bouwbedrijf uit Weert.

Opdrachtgever HAN Huisvesting, Arnhem Architect en directievoering LIAG architecten en bouwadviseurs, Den Haag Constructeur Bouwadviesbureau Van der Ven, ­Ridderkerk Industriebouw • oktober 2014 • 50

Adviseur DWA installatie- en energieadvies, Bodegraven Adviseur bouwfysica/­ duurzaamheid/brandveiligheid DGMR, Den Haag Aannemer Mertens Bouwbedrijf, Weert

Installaties Unica Installatietechniek, Arnhem Bouwperiode november 2011 - maart 2014 Bruto vloeroppervlakte 36.633 m2

Tekst: Cynthia van der Waal

onderwijsgebouw van

Nederland

Mertens Bouwbedrijf was als bouwkundig hoofdaannemer verantwoordelijk voor de totale uitvoeringscoördinatie van de nieuwbouw. Het bedrijf is gespecialiseerd in utiliteitsbouw (nieuwbouw en renovatie) en dan met name in onderwijsgebouwen. Driessen: ‘In november 2011 zijn we gestart met het graven van een veertien meter diep gat voor de ondergrondse parkeergarage. Deze garage bestaat uit drie lagen en biedt ruimte aan circa 650 auto’s.

Hier was meteen al een grote uitdaging voor ons weggelegd, omdat de bouwput zich op slechts drie meter afstand van de bestaande bebouwing bevond. Voor de bouwput hebben we gewerkt met boorpalenwanden en berlinerwanden. Als extra maatregel hebben we bij de boorpalen extra groutankers toegepast. Vervolgens hebben we een betonnen kelderbak ingebouwd, met drie betonnen parkeerlagen.

Boven de grond reikt het schoolgebouw van ruim 36.000 vierkante meter, verdeeld over vijf bouwlagen.’

Indrukwekkend atrium (Foto: Ben Vulkers Fotografie)

Atriumdak met PV-panelen die ook als zonwering functioneren (Foto: Hannah Anthonysz Fotografie)

Uitkragende vleugel Opvallend aan het onderwijsgebouw is vooral de uitkragende vleugel. De verdiepingsvloeren verspringen en verdraaien ten opzichte van elkaar. Dit gedeelte was volgens Driessen constructief één van de grootste uitdagingen: ‘De vloeren kragen circa vier meter uit en door de verdraaiing staan ook de kolommen en de betonkernen scheef onder de vloeren. Hierdoor lijkt het alsof het gebouw

overhelt. Dit is precies wat de architect voor ogen had. De buitengevels zijn ook bijzonder. Een deel van de buitengevel is gemaakt van betonpanelen die zijn ingestrooid met gerecyclede glaskorrels.

Het gebroken glas geeft een prachtige schittering als de zon schijnt. Een ander deel is een zogenaamde groene gevel, voorzien van beplanting. Dit past uitstekend bij de duurzame ambities van de opdrachtgever.’

Industriebouw • oktober 2014 • 51

Foliehal beschermt tegen corrosieve omgeving Uitgiftebalies in het restaurant Uitgiftebalies in het restaurant

3B Grootkeukentechniek is sinds 2011 de nieuwe naam voor ruim veertig jaar ervaring in de grootkeukenwereld. Het bedrijf uit Hengelo is gespecialiseerd in het realiseren van complete cateringconcepten voor bedrijven, onderwijs, horeca en zorginstellingen. Van advies en ontwerp tot plaatsing en inrichting. In opdracht van HAN Huisvesting realiseerde 3B Grootkeukentechniek het restaurant voor het nieuwe onderwijsgebouw van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen.

Energiezuinig, gezond en biologisch vormden volgens Marinus ten Brinke, Commercieel Directeur bij 3B Grootkeukentechniek, de drie basisbegrippen voor het keukenconcept: ‘Dit zie je duidelijk terug in het ontwerp en de gebruikte materialen en apparatuur. De uitgiftebladen bijvoorbeeld zijn gemaakt van recyclebaar composiet en de kasten en beplating zijn gemaakt van papierpulp en houtsnippers. Verder hebben we gekozen

voor twee kleine ovens, in plaats van één grote oven. Een grote oven opwarmen buiten piekmomenten is immers zonde. Als vanzelfsprekend hebben we overal LEDverlichting toegepast.’

Nieuw concept ‘Speciaal voor dit project hebben we een nieuwe koelconstructie ontwikkeld. Het restaurant is van negen tot zes uur open en kent

een piekmoment rond de middag. Tijdens drukte is het niet praktisch om de wandkoeling af te sluiten, maar het is niet wenselijk om de koeling de gehele dag open te laten staan. Uiteindelijk hebben we een nieuw sluitsysteem ontwikkeld, waarbij de glazen deuren wegdraaien naar achteren. Het onderwijsgebouw is de eerste locatie waar we dit innovatieve systeem hebben toegepast.’

3B Grootkeukentechniek, 40 jaar ervaring in grootkeukens en apparatuur advies, ontwerp en realisatie van keukenconcepten!

Höltersweg 2 7556 BX Hengelo Industriebouw • oktober 2014 • 52

t. 074-7114211 e. info@3bgt.nl

w. www.3bgt.nl

Nijmegen • Nijmegen • Faculteit Educatie Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN))

Werkcafé (Foto: Ben Vulkers Fotografie)

Overkragende delen en terrassen (beeld: LIAG)

Duurzaamheid en onderwijscomfort gaan hand in hand ‘Het gebouw is duurzaam op alle niveaus’, vervolgt Driessen. ‘Voor wat betreft de installaties is er bijvoorbeeld gebruik gemaakt van een WKO-installatie en op het dak zijn zonnepanelen geplaatst. Verder is er veel aandacht besteed aan het gebruik van duurzame, verantwoorde materialen, zoals bamboehout. De duurzaamheidsambities zijn eveneens aangegrepen om een ideale onderwijsomgeving te creëren. Er is bijvoorbeeld veel gewerkt met glas. Dit zorgt niet alleen voor veel natuurlijke lichtinval, maar ook voor een prettige, transparante onderwijsomgeving. In het glazen dak van het atrium zijn PV panelen geïntegreerd, die ook meteen dienst doen als zonwering. Er is bij het ontwerp en de realisatie van dit gebouw werkelijk overal aan gedacht. Het was een hele uitdaging om dit project voor elkaar te krijgen, maar dankzij de uitstekende samenwerking met de opdrachtgever, architect, constructeur, adviseurs en installateur hebben we iets schitterends neergezet.’

Gezonde, duurzame, inspirerende en innovatieve huisvestingsoplossingen.

@LIAGarchitects • www.liag.nl • T: 070 3507272

Industriebouw • oktober 2014 • 53

Poppodium Grenswerk • Venlo

De industriële look is aan de binnenzijde doorgezet

In hartje Venlo staat de nieuwe trots van NoordLimburg: Poppodium Grenswerk. Dit hypermoderne gebouw met industriële look vervangt het voormalige Poppodium Perron 55, dat sterk verouderd was.

Poptempel

geïnspireerd op historisch stadscentrum Tekst: Patricia van der Beek

Geïnspireerd op het historische karakter van het centrum

Opdrachtgever Gemeente Venlo, Venlo Architect Van Dongen Koschuch / De Architecten Cie, Amsterdam Adviseur constructies en ­installaties ABT BV , Velp

Industriebouw • oktober 2014 • 54

Adviseur akoestiek, ­brandveiligheid en bouwfysica Peutz BV, Zoetermeer Uitvoering Aannemersbedrijf Jongen Venlo BV, Venlo Installaties Homij Technische Installaties, Vianen

Afbouw JADI Maat-Oplossingen, Venlo Bouwperiode Medio 2013 – september 2014 Bouwprogramma Nieuwbouw poppodium met grote zaal, balkon en diverse faciliteiten Bruto vloeroppervlakte: 2.480 m2 Bouwsom 5,6 miljoen euro excl. BTW

Poppodium Grenswerk maakt onderdeel uit van Q4, een gebied van 12 hectare groot dat onderdeel vormt van de Venlose binnenstad. De woningen, winkels en andere gebouwen in dit nieuwe centrumgebied hebben een geheel eigen karakter, refererend aan de rijke Venlose historie. Q4, en dus ook Poppodium Grenswerk, is een ontwikkeling van gemeente Venlo. De realisatie van het poppodium is in handen van Aannemersbedrijf Jongen Venlo BV.

Sfeer­ impressie van de grote popzaal

Vijf bouwlagen Met vijf bouwlagen, waarvan drie verdiepingen en een tussenlaag, is het nieuwe muzikale bolwerk een imposante verschijning. Op de begane grond bevinden zich de entree met kassa, de foyer, diverse oefenruimtes, een opnamestudio, een dj-ruimte, een popcafé en een laad- en losruimte. De grote popzaal met podium en bar, goed voor 400 bezoekers, ligt op de eerste verdieping. Daar bevinden zich ook een foyer, artiestenlounge en kleedruimtes. Het balkon met bar op

Gemetselde gevels en grote raampartijen

de tweede verdieping biedt ruimte aan 150 personen. Op deze verdieping zijn tevens een foyer, diverse kantoorruimtes en een personeelslounge voorzien. De derde verdieping doet dienst als installatie- en stookruimte.

Pakhuis Het ontwerp, afkomstig van architectenbureau Van Dongen-Koschuch, is geïnspireerd op het historische karakter van het centrum. Met zijn krachtige kapstructuur, gemetselde gevels en grote raampartijen doet het poppodium industrieel aan, refererend aan de vroegere pakhuizen. De industriële look is aan de binnenzijde doorgezet. Natuurlijke kleuren, veel blauwstaal, houten latten plafonds en betonwanden met een dui-

delijk zichtbaar lattenpatroon laten het gebouw in al zijn puurheid zien. Vides, open verbindingen en vensters aan de straatzijde benadrukken de interactie en gezelligheid in het poppodium. Hoofduitvoerder Robert Dolmans van Aannemersbedrijf Jongen Venlo: ‘Vanwege de ligging in de binnenstad, vlak naast een aantal appartementen, gelden er hoge geluidseisen. Dit komt onder meer tot uiting in zware stalen deuren, dubbele ramen, doos-in-doosconstructies en geluiddempende voorzieningen.’

Beton ‘Medio 2013 ging de bouw van start’, vervolgt Dolmans. ‘Voor de bouwvak gingen de funderingspalen de grond in en direct na de bouwvak brachten we de fundering aan. Het gebouw bestaat uit in het werk gestorte wanden en kalkzandsteen lijmelementen ter plaatse van de binnenspouw van de buitengevels. De popzaal en de oefenruimtes zijn uitgevoerd als doos-in-doosconstructies, met in het werk gestorte wanden als buitenschil en prefab betonelementen als binnenschil.’

In het gebouw zijn diverse duurzame voorzieningen aangebracht, waaronder energiezuinige en deels dimbare LEDverlichting, aanwezigheidsmelders, een luchtbehandelingskast met warmte- en vochtterugwinning, een warmtepomp en CO2-gestuure ventilatie.

Eén jaar bouwtijd Op 1 september 2014 werd Poppodium Grenswerk opgeleverd. ‘Een behoorlijke uitdaging’, blikt Dolmans op het werk terug. ‘Niet alleen hadden we te maken met veel niveauverschillen, maar ook met diverse bouwmethodes. En terwijl het werk door de korte bouwtijd continu onder druk stond, moesten we tot in detail nauwkeurig bouwen. Zo waren er in het werk gestorte wanden met een houtstructuur, waarbij geen stortnaden in het zicht mochten komen.’ Het resultaat mag er zijn. In een jaar tijd kreeg Venlo zijn imposante poptempel, inclusief afbouw en interieurwerk. Een succesvol optreden van Aannemersbedrijf Jongen Venlo, in nauwe samenwerking met gemeente, architect, adviseurs en onderaannemers.

Een geweldige uitdaging met een mooi eindresultaat.

Samenwerking en coördinatie, in afbouw en interieur, is het succes waarmee we de poptempel ‘Grenswerk’ in Venlo hebben uitgevoerd.

Partner for life www.jadimaatoplossingen.nl

Moutzhofweg 80 | 5926 RB Venlo | E: info@jadimaatoplossingen.nl

4611_JADI advertentie GRENSWERK.indd 1

Industriebouw • oktober 2014 • 55 09-09-14 12:29

Poppodium Grenswerk • Venlo

Samenwerking cruciaal tijdens afbouw De afbouwwerkzaamheden in het nieuwe poppodium Grenswerk, waaronder het interieur, glas- en staalwerk, waren in handen van JADI Maat-Oplossingen. In nauwe samenwerking met architect en aannemer droeg het totaalconceptbureau bij aan een efficiënt afbouwproces, een hoog kwaliteitsniveau en minimale faalkosten.

Eigenaar Jack Dings van JADI: ‘Goede voorbereiding en samenwerking zijn cruciaal voor het behalen van een goed eindresultaat. Zeker ook financieel gezien. In opdracht van bouwbedrijf Jongen stemden we de afbouwwerkzaamheden en -partijen tot in de fijnste details op elkaar af. Ook keken we naar de functionaliteit van de interieurontwerpen.’ Eind 2013 werd JADI bij het project betrokken. Ruw- en afbouw werden vanaf het begin op elkaar afgestemd, zoals de aansluitingen voor elektra en de uitvoering van materialen. Dings: ‘Zowel in de ruw- als afbouw is staal toegepast. We bemonsterden het interieurstaal om er zeker van te zijn dat dit overeenkwam met het bouwstaal. Ook bemonsterden we de glaswanden, meubelstukken en buffetten om de opdrachtgever een beeld te geven hoe het ging worden. En het is heel mooi geworden. Ik ben tevreden over het eindresultaat en het bouwproces.’

Functionaliteit, comfort & duurzaamheid in harmonie

www.homij.nl

HOMIJ levert compleet repertoire aan installaties Achter de wanden en plafonds van poppodium Grenswerk gaat een omvangrijk geheel aan installaties schuil. HOMIJ Technische Installaties deed de detailengineering en realiseerde het volledige pakket aan E- en W-installaties.

Vanwege de complexiteit van het gebouw en om de beperkte technische ruimte optimaal te benutten modelleerde HOMIJ de installaties in BIM. De korte bouwtijd was een belangrijk argument het werk LEAN uit te voeren.

1 kilometer LED lijn Projectleider Harold Daems was verantwoordelijk voor het E-gedeelte. Hij vertelt: ‘We hebben de licht- / krachtinstallatie, LEDverlichting, beveiligingsinstallaties, datainstallatie, diverse zwakstroominstallaties

en theaterbekabeling aangebracht. De LED lijnverlichting draagt bij aan de duurzaamheid van het gebouw, maar vormde ook een uitdaging. Vooral het wegwerken ervan onder de ramen en in de plafonds was een intensief werk. In totaal pasten we bijna 1 km LED lijn toe, die is aangesloten op acht verdeelkasten met meer dan 250 voedingsleidingen.’

Geluidswering De W-installaties in het poppodium bestaan uit het loodgieterswerk, sanitair, gasinstal-

laties, verwarming en koeling, luchtbehandeling en de meet- en regeltechniek. De verwarming en koeling wordt duurzaam geleverd door warmte-koudeopwekking in combinatie met een lucht-water-warmtepomp. Vincent Janssen, projectleider (W): ‘Omdat het gebouw direct naast appartementen ligt, golden er strenge geluidstechnische eisen. Om het geluid binnen de muren van de grote zaal te houden, pasten we diverse geluiddempende en –isolerende voorzieningen toe.’ Met de oplevering achter de rug kijken de projectleiders terug op een zeer intensief, maar fantastisch project: ‘Alleen jammer dat onze inspanningen bijna niet meer zichtbaar zijn.’

Mis niets!

Blijf voor nog geen vier tientjes per jaar op de hoogte van alle ­ontwikkelingen in de industriebouw

Opgave abonnementen Tel.nr. +31-(0)85 111 7890 (tussen 09:00 uur en 12:30 uur) Faxnr. +31-(0)85 111 7891 E-mail: admin@work4media.nl

Abonneme

€ 39,- per nt jaar exclusief

btw

Work4Media

business magazines

Industriebouw • oktober 2014 • 57

Renovatie Woonzorgcentrum Huize Winterdijk • Gouda

Kantoren maken plaats voor

zorgkamers In Woonzorgcentrum Huize Winterdijk te Gouda kunnen ouderen zelfstandig wonen. Het complex bestaat uit diverse appartementen en levensloopbestendige woningen. In september vorig jaar kreeg Slingerland Bouw uit Nijkerk opdracht voor het vernieuwen van de entreekozijnen van 108 woningen en het aanbrengen van bekabeling. Inmiddels is ook het tweede renovatieproject van start gegaan, waarbij diverse kantoorruimtes plaatsmaken voor zorgkamers.

Henk Hofman is als projectleider bij Slingerland Bouw betrokken bij de renovatie van het woonzorgcentrum. ‘Vorig jaar hebben we in opdracht van Huize Winterdijk reeds 108 woningentrees vervangen. Tevens zijn toen meteen de deursloten vervangen door elektrische sloten en is er een nieuwe omroepinstallatie geïnstalleerd. In nauwelijks twee maanden hebben we dit renovatieproject gerealiseerd, uiteraard naar volle tevredenheid van de opdrachtgever. Dit is vermoedelijk de reden dat we ook opdracht kregen voor de tweede renovatiefase, zonder aanbesteding.’

Opdrachtgever Huize Winterdijk, Gouda

Constructeur De Vries Konstruktieburo BV, Gouda

Installaties Barth Installatietechniek, ’s-Gravendeel

Architect A. Benschop architectuur en ­bouwadvies, Schoonrewoerd

Hoofdaannemer Slingerland Bouw, Nijkerk

Bouwperiode februari 2014 - september 2015

Industriebouw • oktober 2014 • 58

Bruto vloeroppervlakte 1.000 m2

Tekst: Cynthia van der Waal

Transformatie Fase twee bestaat onder meer uit het transformeren van kantoren naar zorgwoningen en het uitbreiden van de entree van het woonzorgcomplex. Hofman licht toe: ‘Het kantoorgedeelte op de begane grond in het hoofdgebouw is helemaal gestript en weer opnieuw opgebouwd. Een belangrijk aandachtpunt bij de renovatie was onder meer de levensloopbestendigheid van de nieuwe woningen. Denk hierbij aan ruime doorgangen, aangepast sanitair en het gebruik van schuifdeuren en op afstand bedienbare zonnewering. Verder stelt een zorgwoning hoge eisen aan het binnenklimaat, dat aspect wordt ingevuld door Barth Installatietechniek uit ‘s -Gravendeel.

Verder hebben wij alle werkzaamheden, van slopen tot opbouwen zelf uitgevoerd.

Ook de buitengevel van de begane grond is aangepast. Als afwerking van de buitenmuren is gebruik gemaakt van Trespa.

Slingerland Bouw b.v.

Slingerland Bouw b.v. is een dynamische is een dynamische bouworganisatie, bouworganisatie, die gevestigd is in het die gevestigd is in het centraal gelegen Nijkerk, centraal gelegen Nijkerk, nabij de A28. Met een nabij de A28. Met een team van enthousiaste team van enthousiaste medewerkers is medewerkers is Slingerland Bouw Slingerland Bouw actief in zowel de actief in zowel de utiliteitsbouw als de utiliteitsbouw als de woningbouw. Onze woningbouw. Onze opdrachtgevers opdrachtgevers bestaan uit bestaan uit particulieren, particulieren, bedrijven, bedrijven, overheidsinstanties en overheidsinstanties en projectontwikkelaars. projectontwikkelaars.

Slingerland Bouw b.v.

Slingerland Postbus 203Bouw b.v.

Postbus 3860 AE 203 Nijkerk 3860 AE- Nijkerk Tel. 033 246 21 21 Tel. Fax 033 033 -- 246 246 21 65 21 00 Fax 033 246 65 00 info@slingerlandbouw.nl info@slingerlandbouw.nl

Dit materiaal geeft het gebouw niet alleen een prachtige uitstraling, maar is ook erg duurzaam. Huize Winterdijk kan er straks weer jaren op vooruit.’

Modernisering ‘Dit was ook één van de redenen van de verbouwing’, vervolgt Hofman. ‘Huize Winterdijk stamt uit 1977 en het was tijd voor een moderniseringsslag. De vraag naar zorgwoningen neemt toe, terwijl er minder behoefte is aan kantoorruimte.

De transformatie was voor de opdrachtgever daarom een logische keuze.

Verder is de interne verbouwing meteen aangegrepen om de administratie van het woonzorgcentrum te moderniseren.

De nieuwe kantoren beschikken straks over veel meer faciliteiten, aansluitend bij het werken anno nu. Tot slot is ook de hoofdentree gerenoveerd. Tijdens de renovatie is er veel aandacht besteed aan de esthetische waarde van het pand.

Er is meer transparantie en openheid gecreëerd door het gebruik van glazen wanden. De deuren vallen netjes weg in de gipswanden en er zijn diagonale plafonds toegepast.’

Hofman kijkt wederom terug op een geslaagd project: ‘Het was zeer prettig werken op de bouw, mede dankzij de goede samenwerking en heldere communicatie met alle betrokken partijen. Deze samenwerking start bij ons altijd in een vroeg stadium. We werken in een bouwteam, niet alleen als bouwer, maar ook als adviseur. Slingerland Bouw is gespecialiseerd in woning- en utiliteitsbouw.

Onze ruimte ervaring met renovatie en nieuwbouw van woonzorgcomplexen, maakt ons tot een oplettende bouwpartner. Door zo vroeg mogelijk alle details van het project door te spreken met de betrokkenen staan we garant voor een zo efficiënt mogelijke uitvoering.’

Zorg

Utiliteitsbouw

Slingerland Bouw Utiliteitsbouw b.v.

Onderwijs

is een dynamische Slingerland Bouw b.v. bouworganisatie, is een dynamische die gevestigd is in het bouworganisatie, Utiliteitsbouw Showrooms centraal gelegen Nijkerk, die gevestigd is in het Slingerland Bouw b.v. nabij de A28. Met een Showrooms centraal gelegen Nijkerk, is een dynamische team van enthousiaste nabij de A28. Met een bouworganisatie, medewerkers is Kantoren team van enthousiaste die gevestigd Slingerland Bouw is in het medewerkers is Showrooms centraal gelegen Nijkerk, actief in zowel de Woningbouw Slingerland Bouw nabij de A28. utiliteitsbouw als deMet een actief in zowel de Woningbouw team van enthousiaste woningbouw.

Onze utiliteitsbouw als de medewerkers is opdrachtgevers woningbouw. Onze Slingerland Bouw bestaan uit opdrachtgevers actief in zowel de Woningbouw particulieren, Bedrijfsgebouwen Zorgsector bestaan uit utiliteitsbouw als de bedrijven, particulieren, Zorgsector woningbouw.

Onze overheidsinstanties en bedrijven, opdrachtgevers projectontwikkelaars. overheidsinstanties en bestaan uit projectontwikkelaars. particulieren, Zorgsector Slingerland Bouw b.v.

Onderwijssector bedrijven, Postbus 203 en Slingerland Bouw b.v. 3860 AEoverheidsinstanties Nijkerk Onderwijssector Maatschappelijk Agrarisch Postbus 203 Tel. 033projectontwikkelaars.

- 246 21 21 3860 AE Nijkerk Fax 033 - 246 65 00 Tel. 033 - 246 21 21 info@slingerlandbouw.nl Fax 033 - 246 65 00 Slingerland Bouw b.v.

Onderwijssector Kerkbouw info@slingerlandbouw.nl Postbus 203

Appartementen

Woningen

Renovatie en Onderhoud

Slingerland Bouw Slingerland Bouw

3860 AE Nijkerk Kerkbouw Tel. 033 - 246 21 21 Fax 033 - 246 65 00 info@slingerlandbouw.nl

www.slingerlandbouw.nl

www.slingerlandbouw.nl Kerkbouw

Uw bouw Uw bouw Onze zorg!

Onze zorg!

Slingerland Bouw www.slingerlandbouw.nl

www.slingerlandbouw.nl

Uw bouw Onze zorg!

Industriebouw • oktober 2014 • 59

Op bedrijventerrein De Geer in Oss worden de laatste werkzaamheden verricht aan het nieuwe distributiecentrum voor Vos Logistics. Een omvangrijk en uitdagend project, waar de planning als rode draad doorheen loopt.

De ontwikkeling van het nieuwe distributiecentrum is in handen van vastgoedbelegger Montea. Vos Logistics is daar als eindgebruiker uiteraard nauw bij betrokken. Bouwbedrijf Van der Maazen werd op basis van een tender geselecteerd als hoofdaannemer en is verantwoordelijk voor de gehele uitvoering. ‘We hebben door de jaren heen al diverse projecten voor Vos Logistics uitgevoerd’, vertelt projectleider Hans van der Doelen van bouwbedrijf Van der Maazen. ‘We weten wat we aan elkaar hebben en de communicatie is goed en direct. Dit kwam, gezien de korte bouwtijd, op dit project goed van pas.’

Functioneel, flexibel en duurzaam Vos Logistics stelde een aantal concrete eisen aan het distributiecentrum. Zo moest het een multifunctioneel gebouw worden met twee grote compartimenten van elk 12.500 m2.

En omdat er handelsgoederen worden opgeslagen, moest het gebouw brandveilig zijn. De architect, Elemans & Vedder architectuur en bouwtechniek, vertaalde deze randvoorwaarden naar een functioneel, flexibel en duurzaam ontwerp. Van der Doelen: ‘Het distributiecentrum heeft een totale oppervlakte van 25.000 vierkante meter, is 13 meter hoog en heeft 32 laaddocks. De flexibiliteit zit onder meer in de opslagmogelijkheden. De goederen kunnen in stellingen opgeslagen worden of via blokstapeling. Verder zijn er twee mezzaninevloeren voor bijvoorbeeld de opslag van kleine goederen.’

BREEAM ‘Good’ ‘Die flexibiliteit draagt bij aan de toekomstbestendigheid en dus de duurzaamheid van het gebouw’, vervolgt Van der Doelen.

‘Andere duurzame toepassingen zijn led-verlichting en een grijswatersysteem, waarbij de toiletten worden doorgespoeld met hemelwater. Daarnaast is het dak voor een groot deel geschikt voor zonnepanelen.’ Duurzaamheid is belangrijk voor Vos Logistics, die met dit distributiecentrum streeft naar BREEAMlabel ‘Good’. Van der Doelen: ‘Ook tijdens de bouw dragen we bij aan het behalen van dit duurzaamheidslabel. Bijvoorbeeld door het scheiden van afval en het monitoren van onze CO2-uitstoot.’

Kwaliteit en snelheid gaan uitstekend samen

Bouwprogramma Nieuwbouw distributiecentrum

Eindgebruiker Vos Logistics, Oss

Bruto vloeroppervlakte 25.000 m2

Architect Elemans & Vedder architectuur en bouwtechniek BV, Oss

Belegger Montea Nederland NV, Amsterdam

Industriebouw • oktober 2014 • 60

Aannemer Bouwbedrijf van der Maazen, Lith

Bouwperiode Maart 2014 – oktober 2014

Oss • Distributiecentrum Vos Logistics 820.000 kilo staal Half maart 2014 ging de bouw van het distributiecentrum van start. Om een vaste ondergrond te creëren, paste bouwbedrijf Van der Maazen eerst grondverbetering toe met een cementgebonden product. ‘Op de bestaande ondergrond brachten we een 80 centimeter dikke laag aan van cement gemengd met minerale reststoffen. Hierdoor waren er geen heipalen nodig.’ Het distributiecentrum is gefundeerd op betonnen balken en poeren. Daarop is een stalen skelet aangebracht waarin 820.000 kilo staal is verwerkt. De gevels zijn wind- en waterdicht gemaakt met sandwichpanelen met PIR-isolatie, op het dak liggen dakplaten en PVC dakbedekking. Gasbetonwanden en een sprinklerinstallatie waarborgen de brandveiligheid.

Tekst: Patricia van Beek

Planning en budget Met de eindoplevering in het vizier kijkt Van der Doelen terug op een uitdagend project, met een strakke deadline en een scherp budget. ‘Bij een omvangrijk project als dit, waar de wet van de grote getallen geldt, is het zaak de faalkosten minimaal te houden. Een gedegen voorbereiding en afstemming is dan ook cruciaal. We zitten vanaf het beginstadium regelmatig om de tafel met Vos Logistics en Montea, en ook de samenwerking met de uitvoerende partijen verloopt prima. We gaan de oplevering in oktober met vertrouwen tegemoet.’

Vos Logistics Oss: 25.000 m2, 13 meter hoog en uitgerust met 32 laaddocks

Runweg 30, 5258 BN Berlicum | T 073 503 2272 WWW.ELEKTROVANSANTVOORT.NL

Grondige voorbereiding Voordat het logistiek centrum van Vos Logistics gebouwd kon worden, moest er veel werk verzet worden, of beter gezegd: grond verzet. In opdracht van Bouwbedrijf Van der Maazen voerde Marcel Wittenberg Oss B.V. het grondwerk uit voor de bouwkuip en de infrastructuur. Het grond-, weg- en waterbouwbedrijf nam ook een groot deel van de maatvoering op zich.

‘Bijzonder aan het grondwerk is het toegepaste fundatiemateriaal’, vertelt directeur/eigenaar Marcel Wittenberg. ‘Om financiële en constructieve redenen pasten we het product Powerbase® van B-CIS toe. Dit betreft een mengsel van reststoffen met cement en additief dat onder KOMO-keur wordt uitgeleverd. Dankzij dit mengsel kon de bovenliggende betonconstructie lichter worden uitgevoerd, waarmee de echte besparingen gerealiseerd konden worden.’ Net als op andere grote projecten voerde Marcel Wittenberg de werkzaamheden uit met een GPS-systeem. Dit systeem geeft onder meer aan waar gegraven moet worden en hoe diep.

Wittenberg: ‘Eind maart 2014 startten we met de werkzaamheden. Zes weken later leverden we het grondwerk voor de hal en het buitenterrein op.’

Industriebouw • oktober 2014 • 61

Uitgebreid en BREAAMwaardig elektrapakket De lat ligt hoog bij de bouw van het nieuwe distributiecentrum van Vos Logistics. De logistiek dienstverlener laat dit project dan ook uitvoeren door partijen die hun kwaliteiten reeds bewezen hebben. Elektro van Santvoort neemt het elektrotechnische deel op zich.

‘Als vaste partner van aannemer Van der Maazen denken we vanaf het beginstadium met de opdrachtgever mee in duurzame en efficiënte oplossingen’, vertelt algemeen directeur Jos van Schijndel van Elektro van Santvoort. ‘Naar aanleiding daarvan installeren we een uitgebreid elektrapakket met onder andere beveiliging, toegangscontrole en elektrotechnische installaties. In het kader van BREEAM passen we duurzame maatregelen toe zoals onderbemetering en led-verlichting met bewegingsmelders.’

Door aan de voorkant alle mogelijke conflicten en problemen te tackelen en door met alle partijen non stop de werkzaamheden af te stemmen, realiseert Elektro van Santvoort deze uitdagende klus in een looptijd van slechts twee maanden.

W-installaties: duurzaam en economisch De W-installaties van het nieuwe logistieke centrum van Vos Logistics is van ontwerp tot en met montage en onderhoud in handen van AGO Montage- & Installatietechniek BV. De installatiespecialist binnen de AGO Groep Installatiebedrijven zocht binnen dit Design & Build-project naar het meest economische installatieconcept passend binnen de BREEAM-eisen.

‘We bieden de complete W-installaties aan’, vertelt directeur/ eigenaar John van Summeren van AGO Groep. ‘Hieronder vallen de riolering, een UV hemelwaterafvoersysteem en de water-, verwarmings-, gas- en sanitaire installaties voor het kantoor en de bedrijfsruimte. In het kantoor dragen we tevens zorg voor de luchtbehandeling en koelinstallaties.’

Energie- en waterbesparing De installaties dragen bij aan BREEAM-label ‘Good’. Zo worden de diverse energiestromen onderbemeterd om de gebruiker bewust te maken van het energieverbruik. Ook wordt regenwater waar mogelijk hergebruikt, bijvoorbeeld voor het doorspoelen van de toiletten.’ De bouw van de verschillende leidingtracés is in volle gang. De aanleg van het UV hemelwatersysteem, dat parallel loopt aan het dakwerk, is nagenoeg gereed. Begin oktober 2014 leverde AGO Montage- & Installatietechniek het werk op.

Industriebouw • oktober 2014 • 62

BOUWBEDRIJF VAN DER MAAZEN, SAMEN DUURZAAM BOUWEN • Samen met de opdrachtgever een gezond gebouw creëren in een frisse omgeving • Ontwikkelen en realiseren van comfortabele en energieneutrale gebouwen • Beheer en onderhoud van gebouwen • Duurzame ontwerpprincipes en energieoplossingen • Innovatieve bouwtechnieken • Ruime ervaring in duurzaam, passief en energieneutraal renoveren • Realisatie volgens kwaliteitsnormen VCA** 2008/5.1 • FSC gecertificeerd • Bekend met de normen van het duurzaamheidskenmerk BREEAM Bouwbedrijf Van der Maazen: een teamspeler op het gebied van duurzaam, milieubewust en toekomstgericht bouwen.

klaar voor later.

www.vdmaazen.nl

Amsterdam • Formeerruimte BCS Coldsore

Tekst: Cynthia van der Waal

Meer koelruimte, moderne koeling In het westelijk havengebied van Amsterdam is onlangs de formeerruimte van BCS Coldstore uitgebreid met ongeveer 1.000 m2. Deze nieuwe opslag voor palletplaatsen vond plaats terwijl het bedrijfsproces niet verstoord mocht worden. De formeerruimte kreeg een nieuwe machinekamer van drie lagen met een hoogte van bijna 14 meter. Het doorlopende bedrijfsproces betekende dat de ombouw van de oude naar de nieuwe installatie gestroomlijnd doorlopen moest worden, hetgeen een uiterste inspanning vergde voor wat betreft de coördinatie van alle disciplines.

Opdrachtgever BCS Coldstore & Logistics, Harderwijk/ Amsterdam

Architect RBK Group, Deventer

Koelinstallatie VHI Koudetechniek, Uden

Uitvoering Jansman Bouw, Luttenberg

Bruto vloeroppervlakte 1.000 m2

Up-to-date koelinstallatie De koelinstallatie van BCS Coldstore is volledig vernieuwd. Dit was noodzakelijk omdat de oude installatie een R22 (freo) installatie was en die is vanaf volgend jaar verboden. ‘We hebben deze installatie, die al ruim twintig jaar oud was, vervangen door een installatie met natuurlijke koudemiddelen, te weten ammoniak en CO2. Deze is energiezuinig uitgevoerd, waardoor een gedeelte van de investering subsidiabel is. En de opdrachtgever gaat minder energie verbruiken wat weer een kostenvoordeel oplevert’, vertelt Bart van Helmond van VHI Koudetechniek uit Uden. Een bijkomend voordeel is de toepassing van warmteterugwinning. De restwarmte van de installatie wordt gebruikt om de vaten waarin vruchtensapconcentraten zijn opgeslagen te ontdooien.

Andere bouwlocatie VHI Koudetechniek B.V. Vluchtoord 3 5406 XP Uden Postbus 347 5400 AH Uden T +31 (0)413 70 75 20 F +31 (0)413 70 75 29 I www.vhi-koudetechniek.nl E info@vhi-koudetechniek.nl

Voor VHI Koudetechniek was een extra uitdaging dat het bedrijfsproces niet verstoord mocht worden. ‘We hebben om die reden de machinekamer op een andere locatie gebouwd,’ zegt Van Helmond. ‘Daarna hebben we een nieuw leidingnet aangelegd. En als laatste hebben we alle warmtewisselaars in de te koelen ruimtes vervangen.

Dat moesten we geleidelijk doen zodat er geen temperatuurverlies zou ontstaan. We houden kortom de oude installatie in bedrijf en sluiten de nieuwe aan.’ De eerste omschakelingen hebben inmiddels plaatsgevonden. Voor het eind van het jaar moet het project afgerond zijn.

Industriebouw • oktober 2014 • 63

Visscher Seafood • Urk Organisch en zalmkleurig

Transparantie geeft prettige daglichtbeleving en veel openheid

Neusje van de

zalm

Alleen het beste is goed genoeg bij Visscher Seafood op Urk. Dat is al 25 jaar zo, maar vanaf eind 2014 is dit ook zichtbaar voor de buitenwereld. Het vernieuwde, vergrote en transparante pand geeft blijk van een hoogwaardige productieproces, terwijl de organische vorm en zalmkleurige buitenschil op smaakvolle wijze refereren aan de visproducten die er verwerkt worden.

Het bestaande pand van Visscher Seafood wordt gerenoveerd en met zo’n 200 % uitgebreid. DENC Architecten maakte de eerste plannen. Aannemingsbedrijf K.K. Heutink bv werkte deze plannen samen met de architect en de opdrachtgever verder uit. Directeur Rien Heutink van aannemingsbedrijf K.K. Heutink bv: ‘We realiseren dit werk vanaf het voortraject in bouwteamverband. Met alle betrokken partijen maken we maximaal gebruik van elkaars kennis en kunde, om optimaal invulling te geven aan de randvoorwaarden.’

BRC Kwaliteit, van zowel het gebouw als het productieproces, was een belangrijk uitgangspunt voor het ontwerp. De BRC regelgeving, een eisenpakket van het British Retail Consortium voor betere veiligheid en beheersing van consumentenproducten, vormde hierin de basis. Projectmanager Henk Donders van DENC: ‘Het ontwerp kent een functionele opzet. De BRC-eisen worden geborgd door de toegepaste materialen, direct gescheiden product- en afvalstromen, toegangscontrole, moderne reinigingssystemen en een hygiënesluis. Ook de indeling, met onder meer een logische routing en overzichtelijke voorzieningen voor de installaties, draagt bij aan een hoge kwaliteit en prettige beleving van het gebouw.’ Gezien de beperkte manoeuvreerruimte voor de vrachtwagens bracht DENC de productievloer omhoog. Hierdoor was er geen laadkuil en dus minder aanrijdlengte nodig.

Nieuwbouw, verhuizing, renovatie Visscher Seafood had nog een andere belangrijke voorwaarde: de productie moet tijdens de uitbreiding gewoon doorgaan.

Opdrachtgever Visscher Seafood, Urk Architect DENC, Den Haag

Industriebouw • oktober 2014 • 64

Aannemer Aannemingsbedrijf K.K. Heutink bv, Genemuiden Bouwperiode Eind 2013 – eind 2014

Daarom is het werk in twee fasen ingedeeld. In de eerste fase vond de nieuwbouw plaats, bestaande uit heiwerk met daarop een betonnen onderbouw en een stalen bovenbouw met Ytong-wanden. De buitengevels zijn afgewerkt met gevelpanelen, de binnengevels met sandwichpanelen. Het dak is voorzien van kunststof dakbedekking. Ook werden tijdelijke voorzieningen getroffen voor o.a. de kantoren, kleedruimte en kantine. Heutink: ‘Tijdens de bouwvak van 2014 verhuisde Visscher Seafood naar het nieuwe deel, waarna het bestaande deel gerenoveerd kon worden.’

Unieke gevel Door de fasering ontstond een verbrokkeld volume. De uitdaging voor de architect was: hoe brengen we die twee delen constructief en visueel samen? Donders: ‘We versmolten de verschillende delen door ronde verbindingen, die refereren aan de organische vorm van de zalm die in het gebouw verwerkt wordt. Deze referentie wordt versterkt door de unieke, speciaal ontworpen gevelpanelen met roze/oranje coating in drie lagen.’

Minstens zo kenmerkend voor de gevel is het vele glas dat erin verwerkt is. Dit zorgt voor een prettige daglichtbeleving en veel openheid. Donders: ‘Ondanks dat het gebouw vanwege alle hygiënemaatregelen beperkt toegankelijk is, maakt het glas de werkwijze van Visscher Seafood en het productieproces transparant.’

Aannemingsbedrijf K.K. Heutink heeft tot eind 2014 om fase 2 af te ronden. Heutink: ‘Het bestaande pand is inmiddels ontmanteld. We zijn nu bezig met de opbouw, in dezelfde stijl als het nieuwbouwdeel. Door de goede voorbereiding en onderlinge afstemming verloopt de uitvoering volgens planning. Alles ziet ernaar uit dat we op tijd opleveren.’

Tekst: Patricia van der Beek

Door de verhoogde productievloer was geen laadkuil nodig en dus minder aanrijdlengte voor de vrachtwagens

Voorlopers in techniek!

Ronde hoeken met flexibele systeembekisting Afwijkende vormen, een hoger vloerpeil en lastig bereikbare bouwdelen. Het betonwerk voor de nieuwbouw van Visscher Seafood kende de nodige uitdagingen. In dit complexe werk voelde bouwbedrijf Rook, specialist in betonbouw, zich goed thuis.

Directeur Jacko Rook: ‘Met een grondkerende constructie van funderingswanden en keerwanden brachten we het vloerpeil op 1 meter hoogte. De nieuwbouw heeft hierdoor geen laadkuil, zodat alle werkzaamheden van Visscher Seafood op hetzelfde niveau plaatsvinden.’ Bouwbedrijf Rook realiseerde tevens de wanden en de buitenvloer voor de dockleveler. Rook: ‘Voor het beton langs komt ronde gevelbekleding. Daarom moesten de hoeken van de keerwanden ook rond uitgevoerd worden, en niet gesegmenteerd. Met onze flexibele systeembekisting konden we aan deze eis voldoen.’

In goede samenwerking met de aannemer en de overige partijen maakte Bouwbedrijf Rook in drie weken de keerwanden gereed.

Service & Onderhoud!

24 uurs

Voor u complete werktuigkundige installatie

www.hartmaninstallatie.nl 0527 68 68 18 - Urk

Altijd het juiste klimaat Bij Visscher Seafood wordt continu met verse producten gewerkt. De juiste temperatuur en een gezonde lucht zijn cruciaal. Daarom zijn de klimaat- en luchtbehandelingsinstallaties verzorgd door Hartman Installaties, een installateur die al jaren voor Visscher Seafood werkt en de nodige ervaring heeft in de food branche.

In samenwerking met DENC werkte Hartman Installaties het installatieontwerp voor Visscher Seafood uit, bestaande uit koeling, verwarming, luchtbehandeling en regeltechniek. Belangrijke vraag hierbij was: hoe maken we de luchtbehandeling van zo’n vochtige en corroderende omgeving werkbaar, zonder de kwaliteit van het eindproduct aan te tasten? Bedrijfsleider Sander Hartman: ‘Om te voorkomen dat er schadelijke stoffen op de visproducten komen, werken we de luchtbehandelingskasten aan de binnenzijde af met antibacteriële kit.

De luchtkanalen zijn van binnen gecoat en extern geïsoleerd.’

Seafood dus volledig in control. ‘Service en onderhoud zitten in het systeem versleuteld’, aldus Hartman. ‘Wij kijken op afstand mee en kunnen snel reageren op mogelijk falen van de installatie. Zo waarborgen we de continuïteit.’

Vakkundig team In control ‘Verder zijn de installaties energiezuinig’, vervolgt Hartman. ‘Het warmwatersysteem wekt bijvoorbeeld alleen warm water op als daar behoefte aan is. Verder gebruiken we de restwarmte van de koelinstallatie voor het verwarmen van de kantoren.’ Alle klimaatprocessen worden gemonitord en aangestuurd door een centraal gebouwbeheersysteem. Met dit systeem is Visscher

Fase 1, de productiehal, is afgerond en draait op een noodvoorziening totdat fase 2, het vernieuwen van de oudbouw, is afgerond.

Hartman: ‘Ondanks de uitdagingen loopt het werk voorspoedig. Dit komt grotendeels door de betrokkenheid van alleen maar specialistische partijen en de goede onderlinge samenwerking. Als vakkundig team werken we naar de eindoplevering toe.’

Industriebouw • oktober 2014 • 65

Visscher Seafood • Urk

KOEL- EN VRIESHUISBOUW

ISOLATIESYSTEEMBOUW

Bij K.I.M. Nederland profiteert u van een unieke expertise in de koel- en K.I.M. Nederland B.V.

vrieshuisbouw en isolatiesysteembouw. Deze is volledig afgestemd op uw

Tweelingenlaan 144

logistieke organisatie en de actuele marktontwikkelingen in uw branche.

7324 BP Apeldoorn T. +31 (0)55 368 91 91

Dat zorgt voor een eindproduct dat exact aansluit op uw eisen en wensen!

info@kim-nederland.nl www.kim-nederland.nl

Perfecte condities voor koelen, vriezen en verwerken In opdracht van Aannemingsbedrijf K.K. Heutink BV bouwt K.I.M. Nederland BV de geconditioneerde ruimtes voor Visscher Seafood. Deze bieden de ideale omstandigheden voor de verse visproducten die er verwerkt worden.

‘Als specialist in isolatiesysteembouw hebben we mede op Urk een goede naam opgebouwd’, laat sales manager Hans Swartjes van K.I.M. Nederland weten. ‘We hebben op Urk praktisch alles gebouwd. Mede hierdoor kregen we in februari 2014 de opdracht voor de realisatie van de geconditioneerde ruimtes voor Visscher Seafood.’

Van wand tot en met stootrand K.I.M. Nederland is sinds het beginstadium bij de nieuw- en verbouw van Visscher Seafood

Industriebouw • oktober 2014 • 66

betrokken om mee te denken over de conditionering en het klimaat van diverse gebouwdelen. Een belangrijk aandachtspunt hierin is dat alle aansluitingen voorzien worden van koudebrugonderbrekingen en diffusiedichtheid. Swartjes: ‘Sinds mei 2014 leveren en monteren we de binnenwanden en plafonds voor alle verwerkingsruimtes, de koel- en vriesruimtes en de ijsbunker. Ook dragen we zorg voor de koel- en vriesdeuren, raamkozijnen, RVS beschermpalen en RVS stootranden.

Eind 2014 leveren we naar verwachting op.’

Duurzaam en voedselveilig De KIM isolatiepanelen waarmee de ruimtes geconditioneerd worden, hebben een hoge isolatiewaarde. Hierdoor dragen zij bij aan de energiezuinigheid en dus duurzaamheid van het gebouw. Bovendien voldoen alle ruimtes aan de hoogste BRC normering.

Swartjes: ‘Deze normering houdt onder meer in dat we alle hoekverbindingen rond of schuin afwerken. Ook dichten we alle naden en aansluitingen af met een schimmelwerende kit. De wanden en plafonds voorzien we van een 150 mu dikke food safe coating.’

prefabbeton & cellenbeton producten

Postbus 712, 2920 CA Krimpen aan den IJssel T 0180 - 514946 info@concrete-international.nl www.concrete-international.nl

prefabbeton & cellenbeton producten

Perfectie tot in elk detail Perfectie tot in elk detail Liften zijn belangrijke verkeersaders Liften zijn belangrijke verkeersaders in uw gebouw. U eist terecht dat in uw gebouw. U eist terecht dat ze feilloos functioneren. Daarvoor ze feilloos functioneren. Daarvoor bent u bij Mitsubishi aan het juiste bent u bij Mitsubishi aan het juiste adres. Wij zijn uw partner vanaf de adres. Wij zijn uw partner vanaf de selectie van de lift in de ontwerpselectie van de lift in de ontwerpfase, tijdens het installeren tot en fase, tijdens het installeren tot en met de serviceverlening als de lift met de serviceverlening als de lift in gebruik is. Geïnteresseerd? in gebruik is. Geïnteresseerd?

Bel ons voor meer informatie of Bel ons voor meer informatie of een afspraak. een afspraak.

M i t s u b i s h i M i t s u b i s h i

e l e v a t e s e l e v a t e s

T 0318 - 586 586 T 0318 - 586 586 www.mitsubishi-liften.nl www.mitsubishi-liften.nl

y o u y o u