JOZZY
Tekst Alex van der Hulst Redactie Dennis Gaens Kim van Kaam Freddy Radstaak Ontwerp Jos Lenkens Druk Gianotten Tilburg Uitgave Literair Productiehuis Wintertuin
NUR 641 ISBN 978-90-79571-24-6
Š 2013 Alex van der Hulst voor Literair Productiehuis Wintertuin Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieÍn, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Alex van der Hulst
JOZZY HET BIPSBOEK
Eerste promofoto in de kelders van Doornroosje, 1988
Voorwoord Stel je voor: je staat op een zaterdagmiddag onder aan de Broerstraat, de drukste winkelstraat van Nijmegen. Je moet boven zijn en veel eerder dan al die anderen. Je moet rennen. Het is onmogelijk om niemand te raken. De een zul je schampen, de ander loop je keihard omver. Je zou ‘sorry’ over je schouder kunnen roepen, maar na een tijdje besluit je niet meer om te kijken en door te rennen. Er is geen tijd te verliezen. Soms rent er iemand met je mee, maar niet iedereen kan je tempo bij houden. En ook onder de meelopers vallen slachtoffers. Als je eenmaal boven staat uit te hijgen, blijkt dat die haast niet nodig was geweest. Er is iets veranderd. Er is tijd om dingen uit te leggen aan de mensen die met je meegelopen zijn of die je omver hebt gelopen. En er is tijd om een ander beeld van jezelf te laten zien dan die renner met oogkleppen op. Zo heeft het leven van Jozzy Rubenski er ongeveer uitgezien. Het stond sinds zijn negentiende in het teken van een einddoel. Ergens rond zijn veertigste zou het stoppen. Als hij, net als zijn moeder, de ziekte van Huntington had dan zou hij er definitief uitstappen. Net als Herman Brood van een hoog gebouw afstappen en misschien vlak voor de grond even onder het mini rokje van een voorbijlopend meisje kijken. Als hij de ziekte niet had dan zou hij wel verder zien. Maar hij moest vooral geen valse hoop wekken bij zichzelf. En tot die tijd alles uit het leven halen, rennen en niet omkijken, niet reflecteren en zeker niet te veel rekening houden met mensen die zijn pad blokkeerden. Het ideale middel om zo hard mogelijk te leven was een band. The Bips werd in 1987 geformeerd, ging keihard uit de startblokken, speelde bij het eerste optreden in De Boldershof in Druten de scheuren in het plafond en bleef vijfentwintig jaar
7
jozzy – het bipsboek
lang actief. Ook al heette de band ondertussen een tijdje Love Kills en gingen ze regelmatig uit elkaar. In Nijmegen kende iedereen Jozzy Rubenski en wist iedereen dat hij de zanger van een band was, welke naam die dan ook mocht hebben. Jozzy was Malcom McLaren, Johnny Rotten en Sid Vicious in één: handig in de publiciteit, een geduchte reputatie en een voorkeur om alles te doen wat god verbood. Met Bock, de drummer van de befaamde bands The Squats en The Magnificent en bassist Roy van VD Boiler, Ravioli Kids en The Katzenjammers had hij in de beginjaren van The Bips ook nog eens Nijmeegse punkhistorie aan zijn zijde. Wie zijn best deed om punkbands te mijden, kreeg toch met Jozzy te maken, omdat hij achttien jaar lang tot het meubilair van Doornroosje behoorde en de daaropvolgende tien jaar conciërge in de Paraplufabrieken was. Tussendoor hing hij de wijsneus uit tijdens concerten in Doornroosje en zei hij nooit ‘nee’ als de krant iets van hem wilde weten of als Man Bijt Hond een leuk toilet zocht. Een door hem ontworpen poster hing zelfs een seizoen lang aan de muur in de BBC-serie Absolutely Fabulous. Met andere woorden: heel Nijmegen kent Jozzy Rubenski. En zo niet, dan missen ze iets. Hij laat bij iedereen een indruk achter. De een is een beetje bang van hem, de ander haat hem of vindt hem een enorme narcist en zijn beste vrienden houden zielsveel van hem. De afgelopen jaren is in zijn directe omgeving steeds vaker te horen: “Wat is er met Jozzy aan de hand? Heeft hij ineens humor? Wat is hij lief geworden.” Het heeft ermee te maken dat hij de ziekte van Huntington niet blijkt te hebben, dat er plots een nieuwe toekomst voor hem is. Het heeft te maken met het stoppen met dagelijks speed gebruiken. Met ouder worden. Met leren praten over gevoelens. Met niks achterhouden en eerlijk zijn op het pijnlijke af. Met
8
Ritalin. En met de sociale media, die een uitlaatklep blijken voor een ADHD’er die na tien minuten op een podium eigenlijk alweer iets anders wil gaan doen. Als je lang genoeg blijft doorgaan dan gaan mensen je op een gegeven moment vanzelf sympathiek vinden, constateert Jozzy. The Bips speelt nog steeds alsof het de zomer van 1977 is. In het jaar dat de Heideroosjes, ooit begonnen in het voorprogramma van The Bips, aan hun afscheidstour bezig zijn, dat de Sex Pistols op de Olympische Spelen te horen zijn als Brits erfgoed en dat de muze van The Bips, Linda de Mol, verzucht dat ze eigenlijk de rock-’n-roll in haar leven heeft gemist, is het vijfentwintig jaar geleden dat The Bips voor het eerst optrad in De Boldershof in Druten. Ze zijn aan hun 77ste leven begonnen met Bock nog steeds op drums en Joris Ruyzenaars nu als basgitarist. Er is genoeg reden voor een boek over Jozzy Rubenski en The Bips. Wie ze kent, heeft een verhaal over ze. Soms uit eigen ervaring, vaker uit de wandelgangen. Maar het is de vraag of het klopt, want indianenverhalen zijn er genoeg. Niet dat Jozzy een heilige is en The Bips brave schooljongens. Integendeel zelfs. Sommige verhalen moeten worden rechtgezet, andere verhalen zijn nog niet bekend. En er is genoeg te vertellen over het voortraject van The Bips, over de chaos in Nijmegen waarbij Bock en Roy vooraan stonden. Over Nijmeegse punkbands als The Squats, The Magnificent, Ultimate Sabotage, VD Boiler, The Drastics en Bambix. Dit is niet zomaar het verhaal van een band. Het is het verhaal van een stad, van tegen de stroom in roeien, van hard leven en de slachtoffers die er onderweg vallen, van seks, drugs en rock-’n-roll, van eigenwijs volhouden, van leven en dood, van vasthouden aan en loslaten van idealen, van ruzie, liefde, vriendschap en heel veel muziek.
9
jozzy – het bipsboek
De Gelderlander over het debuut van The Bips, 1987 10
Promofoto van Jozzy, 1989 11