feed me nia jest koncepcja pola semantycznego ge-
1. , który ma Gest będąc ruchem średnikiem, wo „figuratio” można tłumaczyć, jako „konfiguracja”, cji człowiek-komputer. Zebranie rezulznaczenie - jest po iędzy m tatów wstępnej analizy tych zagadnień „forma” „sposób” i posiada w sobie znacznie nadaczyli znakiem po j ta Tu pozwoliło na określenie charakteru gewania kształtu. To oznacza, że gest konfiguruje zeę. si i komunikującym zo stu w stosunku do jego fizycznego użyspół członków ciała i uzewnętrznia to, co jest ukryrd jest rozumiany ba st ge cia jak również jego funkcji znaczeniodnieniem te w figuratio – formie, czyli ruchu duszy. Figuratio szeroko, z uwzglę wych. mówi również o tym, że każdy gest jest dostrzegasytuacji całego kontekstu Przygotowując ten materiał badawczy ny przez drugiego człowieka i ten fakt nadaje mu Można pośredniczenia. natrafiłem na prace dwunastowiecznesens. Gest jest wskazówką i znakiem. Hugon od w geście że ć, ie dz ie w po go uczonego Hugona od Świętego WikŚwiętego Wiktora wspomina jeszcze kilka idei łąprzestrzeń czących się z definicją gestu. Mówi o idei stosowtora opata klasztoru Saint-Victor. Obszerjest zawarta cała unikującymi ności (lub niestosowności) gestu, jako znaku do ny i zróżnicowany dorobek piśmienniczy "pomiędzy" kom atkowym zawiera niezwykle interesujące treści. Dotego, co oznacza. O idei celowości – gest zmierza się osobami. Dod ć oś gł le od st je tyczą one gestów, ale rozumianych jako do spowodowania pewnej postawy. O idei miary problemem ącymi – podstawowym pojęciu moralnym - umiar gestu uj ik un m relacja pomiędzy niewidzialnym, a wiko y dz pomię zmienia dzialnym – między duszą, a ciałem. Hugon może być rozumiany, jako ograniczenie. I w końsię - ten sam gest ej nn ie zm zy był przekonany o tym, że istnieje prosta cu o idei modalności gestu – jest ona elemenpr swoje znaczenie . ca or bi relacja pomiędzy gestem, a tym co ma on tem zmieniającym i określającym ruch. Bardzo ca - od odległości nadaw wyrażać - między niewidzialnym, a widzialdokładna klasyfikacja gestów i ich wzajemnych
Gestus est motus et figuratio Interfejs i gesty
Wiesław Gdowicz
Celem projektu rozpoczętego w Zakładzie Badań Wizualnych i Interakcji Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach jest opracowanie metod służących do określania znaczeń gestów w komunikacji pomiędzy człowiekiem a komputerem ze szczególnym uwzględnieniem interakcji dwustronnej. Podstawą takiego opracowastu, które jest rozumiane, jako zbiór zna-
nym. Opracowane dzieła służyły do nauki
czeń przypisywanych danemu gestowi. W
młodych adeptów zakonu w klasztorze Sa-
zaprojektowanych testach pytamy bada-
int-Victor. Nauki o relacji pomiędzy niewi-
nych o znaczenie prezentowanych im ge-
dzialnym duchem, a widzialnym ciałem.
stów, a statystycznie opracowane wyniki
Koncepcja takiej nauki zawarta została w
pozwalają nam na stwierdzenie częstotli-
dziele „De institutione
wości występowania znaczeń oraz na zbu-
nowienie nowicjuszy). To rodzaj podręcznika
dowanie hierarchii znaczeń danego gestu. Z
pokazującego nowicjuszom drogę wiecznej
faktu przypisywania jednemu gestowi wielu
szczęśliwości. Jej osiągnięcie wymaga wielu
znaczeń można wyciągnąć wniosek o ich hie-
warunków. Jednym z nich jest poddanie się
novitorum” (Usta-
2. średniczy, ale Gest nie tylko po niego wyraża również poprzez l. Gest jako się określona myś czący jest element pośredni tym idzie, znakiem, a co za znaku mają wszystkie cechy anie. tutaj też zastosow
relacji i oddziaływań zajmuje pozostałą część dzieła. Gest, znaczenie i znak Gesty będąc elementem komunikacji między istotami żywymi, a w szczególności pomiędzy ludźmi łączą przestrzeń aktywności ruchowej człowieka z przestrzenią sensu. Z tego powodu można je rejestrować jako ruch w przestrzeni oraz odczytywać i interpretować. Gest
Mistrz klasztoru Saint-Victor
będąc ruchem, który ma znaczenie - jest po3. wać średnikiem czyli znakiem pomiędzy komuniry at zp ro st ge c Należy wię dziale X spotykamy się z definicją dyscypliny: kującymi się. Gest nie tylko pośredniczy, ale edniczcy jako element pośr y. ąc aj „Dyscyplina to uporządkowane ruchy wszystrównież poprzez niego wyraża się określona aż jako element wyr az or a kich członków ciała, dyspozycją właściwą w myśl. Należy więc gest rozpatrywać jako elepodkreśl To stwierdzenie w każdej postawie i w każdym działaniu”. Takie ment pośredniczący oraz jako element wyró ia ym ść tych dwóch w rozumienie dyscypliny nie było w średniowie- łączno rażający. Te dwie strony gestu - pośredniw gest oraz oznacza, że czu czymś nowym. Tradycja nadaje temu sło- gestu czenie i wyrażanie - stanowią nierozłączną edniczenia nie śr po e rz ia ym w wu sens dziedziny naukowej określającej zasawany bez cechę gestu. Można więc zapytać - widząc może być rozpatry dy, budującej określoną teorię. Praktycznym jej dany gest - jak pośredniczy i jak wyraża. e wyrażania i na Aspekt pośredniczenia gestu ma charakter zastosowaniem jest umiejętne zrównoważenie gestu w wymiarz odwrót. niewidzialnych poruszeń duszy w cielesnym gematerialny związany z percepcją przedmio-
Pierwszym elementem projektu była analiza gestów, jako elementu komunika-
ście. Autor stwierdza, że dyscyplina jest użytecz-
rarchizacji w obrębie pola semantycznego. Im większe jest prawdopodobieństwo wystąpienia danego znaczenia przypisywanego określonemu gestowi, tym wyżej w hierarchii wszystkich przypisywanych temu gestowi znaczeń, znajduje się to znacznie. Najwyżej stojące w hierarchii znacznie może być uznane za najbardziej naturalne znaczenie przypisane temu gestowi. Więcej o projekcie można przeczytać na moim blogu:
http://my.opera.com/gestyzbwii/blog/
dyscyplinie. Temu tematowi jest poświęco-
ne jedenaście rozdziałów do X do XXI. W roz-
tu poruszającego się w przestrzeni. Aspekt
formacji ruchu trójwymiarowego na dwuwymiarowy zapis. (4) Analiza materiału
4. wyrażania gestu ma charakter umysłowy u ma związany z procesem znakowania myśli. st ge ia en cz wewnętrzne i tego co zewnętrzne. Zewnętrzne runi ed Aspekt pośr lny związany chy ciała są wyrazem ruchów duszy i odwrotnie. charakter materia iotu Sprzeczne działania tego, co widzialne i tego, co Nie każdy ruch jest gestem. To znaczy, że z percepcją przedm i. w nieograniczonym świecie ruchów jaen rz st ze niewidzialne są regulowane dyscypliną. Tak jak w pr w ę poruszającego si starożytności muzyka kształtowała charakter człozwiązane z kie wykonuje człowiek istnieje określoWszystko co jest ami ny zbiór ruchów, które możemy nazywać wieka, tak w średniowieczu zdyscyplinowanie ciagestu oraz sposob ą cj ep rc pe ła i gestu jest instrumentem moralnej edukacji nogestami. Jaki jest ten zbiór? Jakie musi . jego postrzegania wicjusza. Panowanie nad członkami ciała wymaga spełnić warunki ruch, aby mógł należeć
filmowego pod kątem gestów - film niemy - gest w przekazie myśli za pomocą
dyscypliny, współdziałania aktu rozumu i woli.
cji pod kątem istniejących systemach komunikacji. W ten sposób dowiedzieliśmy się, jak do tej pory i gdzie, był używany, odczytywany i interpretowany gest. Analiza obejmowała takie zagadnienia jak: (1) Sztuczne języki maszynowe i systemy kodów informacyjnych, gdzie gesty są połączone regułą syntaktyczną. (2) Język i systemy zapisów do komunikacji z ludźmi upośledzonymi to zagadnienie uwzględnia bardzo specyficzne cechy komunikacji, często niewystępujące powszechnie. (3) Kinetografia - system zapisu Labana – analizowaliśmy system zapisu ruchu ciała człowieka w przestrzeni, ponieważ interesował nas sposób trans-
obrazu filmowego jest celowo przygotowany i składa się z wielu elementów. Wieloskładnikowość gestu filmowego jest odbiciem struktury przekazywanej treści. Liniowy i sekwencyjny charakter filmu pokazuje nowe aspektu gestu. (5) Semiologia w ujęciu U. Eco to teoretyczne opracowanie przestrzeni znaczeniowej gestu łączące strukturę języka z systemami kodów oraz z szeroko rozumianą kulturą. (6) Topologie gestów – opracowane przez Davida McNeilla na Uniwersytecie w Chicago. (7) Eksperymenty i doświadczenia zgłębiające naturę już istniejących interak-
56
take
01me
na i że użyteczność wynika z dialektyki tego, co
do tego zbioru? Jakie są kryteria przyna-
5. leżności? Czy są one stałe czy zmienne? gestu ma ia an aż yr w t ek Definicja Czy bycie w zbiorze gestów jest bezwaAsp wy związany runkowe tj. jeżeli ruch staje się gestem Rozdział XII rozpoczyna definicja gestu: Gestus est charakter umysło ania myśli. to jest nim już zawsze? To kilka pytań, motus et figuratio membrorum corporis, ad omnem z procesem znakow ocesu przekazu które wydają się być istotne przy opiagendi et habendi modum” – czyli „Gest jest ruchem Analiza całego pr unkowania sie gestu. Krótkie rozwinięcie poszerzy i konfiguracją (formą) członków ciała, przystosowainformacji, uwar e, społeczne. pole problemów. nymi do każdego działania i każdej postawy”. Słoosobowe, kulturow emy gestów. Konwencje i syst
take
01me
57
średnioFlatus vocis rowadzone przez atus vocis” - wp „Fl ie len reś ok Łacińskie kładnie „wyrażenie nacza słowo, a do oz tów lis na mi wiecznych no zenośnie -nadywiatru, oddech, pr ie ian „w to s” atu u angielsłowne”. Samo „fl , dźwięk". W język ocis" - to "głos, ton "V a”. ch py , się derstood”. manie „make yourself un t określone jako jes ” się ć ża yra skim „w m”. siebie zrozumiały maczyć – „czynić Co można przetłu ie. W tym konśc a innych oczywi ć zrozumiałym. Dl m. WyraWyrażać się to by ie słowa zrozumiały słowne – to czynien ie en raż wy – również ie tekśc ałym. Dotyczy to ie znaku zrozumi ien yn cz to e s" ow ak żenie zn którym mówi „flatu owo. Tchnienie, o raz ob o eg ion taw znaku przeds otkania człowieiślej z miejsca sp za człowieka, a śc czynienie wypływa z wnętr osób jest możliwe czą. Tylko w ten sp rze ą an aw zn po z ka ałym. u, gestu - zrozumi siebie, słowa, obraz
busem: ymologicznym re ania takim oto et aż zw ro te y ujm Podsum wo. enie słowne - sło Flatus vocis - wyraż ch, nadymanie cania ognia, odde nie u, miech do roz Flatus - wianie wiatr śnie) się, pycha (przeno więk Vocis - głos, ton, dź enie słowne. nie głosu - wyraż sie nie Flatus vocis czynić siebie understood” „make yourself Wyrażać się – zrozumiałym ałym głosem. ić siebie zrozumi Flatus vocis - czyn unek, ornament Pictus - obraz, rys ” - czynić siebie e – „Flatus pictus ow raz ob ie en raż Flatus pictus - wy em. zrozumiałym obraz enie gestowe atus gestu” - wyraż Gestus – gest – „Fl ałym gestem. ić siebie zrozumi Flatus gestu – czyn
z
Wiesław Gdowic
acuje tuk pięknych – pr czajny dr hab. sz w Kah Profesor nadzwy yc kn Pię k w Akademii Sztu ra so ofe pr u sk wi ukona stano ntów i Badań Na tor ASP ds. Stude kcji. era towicach. Prorek Int i h yc zualn Zakładu Badań Wi oytk uż wych. Kierownik a fik gra t, , plaka woryt sztorcowy aow raz Twórczość – drze ob u, ak zn rii zne dotyczące teo . wa. Prace teoretyc cji ak str ab ni strze ślowych oraz prze nia procesów my
58
take
01me
take
01me
59