4• DO IT YOURSELF:
DISTRIBUTING RESPONSIBILITY FOR MEDIA ARTS PRESERVATION AND DOCUMENTATION
Caitlin Jones gebruikt de DIY mentaliteit van de vroege video pioniersdagen als basis om de archiverings- en documentatietactieken binnen de mediakunst te omschrijven. Veel problemen van toen gelden ook voor born-digital materiaal: de veroudering van hard- en software, het continue veranderen van opslagformaten en de vergankelijke aard van veel kunstwerken. Jones onderscheidt twee documentatiepraktijken: enerzijds die van gevestigde organisaties – zowel instituten met eigen collecties (Guggenheim, Berkely Art Museum, mediakunst instituten zoals NIMk, kennisinstituten zoals INCCA, Ludwig Boltzmann Instituut) als online archieven (netzspannung. org, Rhizome.org’s ArtBase) – en anderzijds initiatieven vanuit het gedistribueerde netwerk van DIYinitiatieven en zelfarchivering. Financiering voor de ontwikkeling van het veld komt van nationale, regionale en lokale overheden en (voor een groot deel) uit de private sector. Als de delicate balans van deze met elkaar verbonden geldstromen wordt verstoord, zijn de gevolgen ingrijpend. Jones noemt twee belangrijke instellingen die hun activiteiten drastisch verkleind hebben (Daniel Langlois Foundation) of zelfs moesten sluiten (Ludwig Boltzmann Instituut). De recente ontwikkeling rondom financieringsbronnen is volgens Jones zorgwekkend maar zou niet de boventoon moeten voeren in de discussie. De reeds ondernomen initiatieven en onderzoeken gericht op het preserveren en documenteren van mediakunst bieden een rijke basis voor kleine instituten en in-
dividuele kunstenaars die de praktijk in eigen hand hebben genomen. Zelfarchivering, een praktijk die vooral binnen academische kringen en gaming bekend is, volgt het model van publiceren op neutrale en openbare plekken op internet, om op die manier toegang tot kennis te vergroten. Deze aanpak is volgens Jones een mogelijkheid om aan de financieringsproblematiek te ontkomen. Binnen mediakunst is de notie van een Open Museum opgekomen, waarbij de verantwoordelijkheid voor conservering gedecentraliseerd en gedistribueerd is. Professionele en kunstenaarsnetwerken zijn cruciaal, of het nu gaat om een open of geïnstitutionaliseerd model, collectieve kennis en begrip verhogen de kwaliteit van het discours en vergroten de kansen voor duurzame oplossing van born-digital materiaal.
5• VISIBILITY, DISTRIBUTION AND
MEMORY THROUGH NETWORKING AND COLLABORATION
Mediakunst instituten hebben belangrijke mediakunst collecties en archieven in beheer die vragen om duurzame archivering en een zo breed mogelijke toegankelijkheid. In dit essay beargumenteren Gabriele Blome en Gaby Wijers dat netwerken en samenwerken belangrijke strategieën vormen in het preserveren van mediakunst. Deze strategieën kunnen echter nog verder uitgediept worden ten behoeve van een betere distributie en het contextualiseren van de werken. Naast het opbouwen van een collectie en het preserveren van media kunst is het in herinnering houden en voortdurend (re)contextualiseren van de werken een belangrijke taak voor de instituten. Het ontwikkelen