Aspectos relacionados co libro O Principiño

O Principiño

PDF xerado utilizando as ferramentas de código aberto mwlib. Olle a páxina http://code.pediapress.com/ para obter máis información.

PDF generated at: Wed, 08 Jun 2011 16:34:32 UTC

Contidos Artigos O Principiño

1

Antoine de Saint-Exupéry

3

Francia - France

5

Carlos Casares

31

Tradución

33

Deserto do Sáhara

36

Referencias Fonte dos artigos e colaboradores

38

Fontes das imaxes, licenzas e colaboradores

39

Licenzas de artigos Licenza

41

O Principiño

1

O Principiño O Principiño

estatua do Principiño Título orixinal

Le Petit Prince

Tradutor

Carlos Casares

Autor

Antoine de Saint-Exupéry

Ilustrador

Antoine de Saint-Exupéry

Artista da cuberta

Antoine de Saint-Exupéry

País

Francia

Lingua

francés

Xénero(s)

Novela, Conto infantil

Data de publicación 1943

O Principiño (en francés Le Petit Prince), publicado en 1943, é a novela máis famosa do aviador francés Antoine de Saint-Exupéry, que escribiu mentres se hospedaba nun hotel de Nova York. É un conto filosófico, moi poético que, baixo a aparencia dun conto infantil, aborda temas tan profundos como a vida e o amor, a morte, a amizade, as actitudes e as preocupacións da vida.

Nas conversacións entre o narrador e o principiño, o autor revela a súa propia visión sobre a estupidez da humanidade e a sinxela sabedoría que os adultos semellan esquecer cando medran.

A obra está igualmente ilustrada polo propio autor. Os seus debuxos, sinxelos e dun estilo se cadra algo infantil, son tan célebres como o libro mesmo.

O Principiño foi traducido a 180 linguas e dialectos. Ata o momento, vendeu xa máis de 50 millóns de copias en todo o mundo e tornouse nunha serie de debuxos animados de 39 episodios. Moitas veces é empregado como lectura para os que comezan a estudar unha lingua estranxeira.

O Principiño

2

Historia Aviso: esta sección pode revelar detalles da trama e/ou do argumento.

O narrador é un aviador que durante un voo ten unha avaría no motor. Para arranxalo párase no deserto do Sáhara.

Para el é unha cuestión de vida ou morte. Á mañanciña do seguinte día o aviador é sorprendido por unha pequena voz que lle demandaba “Por favor... píntame un año!”. Despois da sorpresa do aviador ante a presenza do rapaciño, o aviador debuxou o que sabía, unha boa cun elefante dentro, debuxo que sempre fora interpretado como un sombreiro. O principiño insistía en quería un año e o aviador tentouno debuxar varias veces, pero estes debuxos eran rexeitados polo príncipe ata que lle debuxou unha caixa e lle dixo que dentro dela estaba o año. O principiño deuse por satisfeito.

Tralas conversacións entre os dous, o aviador logrou saber algo do pequeno príncipe. O principiño vivía nun asteroide, o B612, pouco máis grande cunha casa, que ten tres volcáns (dous activos, e un inactivo) e unha rosa.

Pasaba os seus días coidando do seu asteroide, removendo as árbores baobabs para que non botaran raíces. De permitirlles medrar, as árbores partirían o seu asteroide en pedazos. O principiño abandona o asteroide un día para coñecer o resto do universo e visita outros planetas, cada un dos cales se encontra habitado por un adulto que, á súa maneira, demostra o parvos que son a maioría das persoas cando se volven “maiores”: • O Rei, quen cre "controlar" as estrelas ordenándolle cousas que farían de todos modos.

• O Vaidoso, quen pensa que todos son admiradores seus, pero vive só no seu asteroide. Todo o que non sexa un cumprido el non o escoita.

• O Bebedor, quen bebe para esquecer que se avergoña de beber.

• O Home de Negocios, quen está sempre recontando as estrelas que el pensa que son súas. Quéreas para ser rico e mercar máis estrelas. O principiño retrucoulle que se el non é útil para as estrelas non podería posuílas, ó contrario ca el, que era útil para o seu asteroide, xa que ten unha flor que rega todos os días, e catro volcáns que limpa de charrizo.

• O Faroleiro, quen vive nun asteroide que xira unha vez nun minuto. Hai moito tempo que lle fora encargada a consigna de acender o farol de noite e apagalo de día. Por aquel entón, o asteroide rotaba a unha velocidade razoábel e tiña tempo para descansar. Co tempo, a rotación acelerouse e, negándose a abandonar o seu oficio, o faroleiro acende e apaga o farol unha vez por minuto, non podendo descansar nunca. Para o principiño, este é o único dos que visitou que non lle pareceu ridículo, se cadra porque se preocupa máis doutra cousa que de si mesmo.

• O Xeógrafo, quen pasa todo o tempo debuxando mapas, mais endexamais deixou o seu escritorio para explorar.

Soamente por interese profesional, o xeógrafo solicita ó príncipe que describa o asteroide de seu. O príncipe describe os volcáns e a rosa. O xeógrafo decide non tomar nota da rosa, argumentando que as flores son efémeras. O príncipe queda conmocionado ó saber que a súa rosa desaparecerá algún día. O xeógrafo recoméndalle visitar a Terra, xa que ten unha boa reputación.

Unha vez na Terra, o principiño encontra todo un xardín cheo de rosas, o que lle fai sentir moi desgrazado porque a súa rosa lle dixera que era única no universo. Máis tarde coñece e domestica un raposo, que lle explica ó príncipe que a súa rosa é única e especial porque é a que el ama.

Despois disto é cando se encontra co aviador no medio do deserto.

No deserto o principiño coñece a unha serpe que ten o poder de devolvelo ó seu asteroide. Despois de pensalo, o principiño despídese emotivamente do narrador e deixa que a serpe o trabe. O principiño ficou inmóbil por un intre e despois caeu a modiño, coma unha árbore. Cando o aviador procura o seu corpo ó día seguinte, este xa non estaba.

O Principiño

Dedicatoria Saint-Exupéry dedicou o libro ó seu mellor amigo, León Werth, e despois corrixe a dedicatoria e dedícallo a León Werth cando era neno, xa que todas as persoas maiores foron nenos antes, aínda que poucas se lembren.

Traducións En 2005, O Principiño foi traducido á lingua toba, unha lingua ameríndia do norte de Arxentina, baixo o título So Shiyaxauolec Nta'a. Este é o primeiro libro traducido a esta lingua despois do Novo Testamento. Fixéronse máis de 180 traducións d’O Principiño, con máis de 500 edicións. Foi traducido ao galego polo escritor Carlos Casares en 1972.

Astronomía Un asteroide : 46610 Bésixdouze foi nomeado en honra ó planeta de orixe do principiño. Ademais, o asteroide 2578 Saint-Exupéry foi nomeado en honra ó autor d’O Principiño.

Antoine de Saint-Exupéry Antoine de Saint-Exupéry, nado en Lyon o 29 de xuño de 1900 e finado no mar Mediterráneo o 31 de xullo de 1944, foi un escritor, ilustrador e aviador francés, autor d'O Principiño, nado nunha familia nobre de Lyon. Estudou na Universidade de Friburgo. Como aviador participou en grandes conflitos bélicos como a Guerra Civil española (do bando republicano) ou a Segunda Guerra Mundial (do bando aliado).

Traxectoria Antoine Marie Jean-Baptiste Roger de Saint-Exupéry Marco histórico na casa que foi de Saint-Exupéry (Quebec,Canadá) foi un dos pioneros dos voos postais internacionais, un aviador nos días nos que a aviación posuía poucos instrumentos e voar era unha tarefa extremadamente difícil e perigosa.

Comezou traballando en Aéropostale entre Toulouse, Francia, e Dakar, Senegal, mentres escribía o seu primeiro libro, L'Aviateur (O Aviador). En 1928 publicou Courrier-Sud e voou a ruta que vai de Casabranca a Dakar. En 1931, Vol de Nuit (Voo Nocturno), que recibiu o Prix Femina, foi publicado. Continuou escribindo e voando (en África e Sudamérica) ata o comezo da guerra. Piloto de Latecoere, "A Liña", como lle chamaban familiarmente, precursora de Air France, estivo anos baixo as ordes de Didier Daurat, admirado xefe ao cal lle adicou unha das súas obras. Terra de homes, Piloto de guerra e Ciudadela foron outras obras famosas súas, e o feito de que a última quedase inconclusa, non lle resta valor como verdadeira obra mestra.

Durante a Segunda Guerra Mundial escapou á cidade de Nova York, pero voltaría pouco máis tarde para voar xunto ás forzas aliadas nun escuadrón instalado na área do Mediterráneo. Á idade de 43 anos atopábase disposto a abandonar a aviación, pero a súa aeronave de recoñecemento, un Lockheed Lightning P-38 (coñecido tamén como F-5), estrelouse no Mar Mediterráneo no que foi a súa última misión. En 1998, un brazalete de prata foi atopado por un pescador ao leste da illa de Riou, preto do lugar da desaparición na costa de Marsella e identificado como pertencente a Saint-Exupéry: estaba gravado cos nomes da súa esposa e os seus editores, Reynal & Hitchcock, e

3

Antoine de Saint-Exupéry

4

estaba enganchado a unha peza de tea do seu traxe de piloto. En abril de 2004 o Departamento de Investigacións Arqueolóxicas Submarinas francés confirmou que os restos do avión extraídos en outubro de 2003 da zona onde se atopou o brazalete pertencían ao avión de Saint-Exupéry. A esta conclusión chegouse logo de comprobar que o número de matrícula dos restos corresponden co do escritor segundo os arquivos da USAF. En todo caso as circunstancias concretas do accidente seguen sen coñecerse.

Aínda que non sempre autobiográfico, o traballo de Saint-Exupéry foi inspirado en gran medida pola súa experiencia como piloto nos seus voos postais. Unha excepción é Le Petit Prince (O Principiño), o seu libro máis famoso, un relato poético ilustrado no cal el imaxínase varado no medio do deserto, onde coñece ao principiño, un neno provinte dun pequeno asteroide. De moitas formas, O Principiño é unha historia filosófica, con énfase na crítica social e o mundo adulto. A un asteroide (#2578) foille outorgado o nome de Saint-Exupéry en 1975 en honor ao seu recoñecemento mundial.

En 1931, Saint-Exupéry casou con Consuelo Suncin Sandoval de Gómez (falecida en 1979), unha escritora e artista salvadoreña enviuvada dúas veces, que foi modelo para a "rosa temperamental" no Principiño.

Desaparición O 31 de xullo de 1944, durante unha misión de recoñecemento destinada a preparar o desembarco en Provenza, no sur de Francia, Saint-Exupéry a bordo do avión Lightning P38, partira poucas horas antes de Borgo, na illa de Córsega, cando os radares deixaron de ver o avión que pilotaba e nunca máis se soubo del, cubrindo para sempre ao escritor e piloto dun halo de misterio e romanticismo.

Nunca se tivo indicios do aviador nin da súa nave ata 1998, cando un pescador atopou unha pulseira a beiras do mar.

A alfaia que a auga achegara á costa Marsella tiña gravado o nome do escritor, pero a súa autenticidade quedou en dúbida.

O descubrimento da alfaia axudou ás autoridades francesas a iniciar unha procura no sector. Cinco anos despois, no case 60 cabodano da súa desaparición, foron descubertos en augas de Marsella restos do avión, preto do lugar onde anos atrás fora descuberto a pulseira.

As pezas recuperadas foron decapadas, limpadas. Sobre un panel da caixa do turbo-compresor, localizada na viga esquerda do avión, os investigadores descubriron, segundo o seu informe, "unha serie de catro cifras illadas e gravadas manualmente": 2734, seguidas pola letra "L", que significa "left". Trátase, segundo o informe, "do número de fabricación que o construtor de avións Lockheed inscribía nos seus avións ao lanzar a súa fabricación nunha cadea de montaxe". Este número civil correspondía, na táboa de concordancia da Forza Aérea de Estados Unidos, á matrícula militar 42-68223, ou sexa a do avión de Saint-Exupéry.

Obra conmemorativa no aeroporto de Bastia

Pese ao achado, as razóns polas que o avión de Saint-Exupéry estrelouse son un misterio. Ata o momento non foi posible asegurar se o derribaron ou el perdeu o control do avión, ata se sufriu un percance mecánico. Entre as causas máis posibles menciónanse fallas mecánicas, problemas de osíxeno a bordo ou un ataque cardíaco do escritor.

No 60º cabodano da morte de Saint-Exupéry, realizáronse dúas cerimonias conmemorativas en Marsella e no aeroporto de Bastia en Córsega, próximo ao lugar onde ocorreu a morte e o último despegue do aviador respectivamente; colocáronse flores e celebrouse unha misa á que asistiu un familiar do aviador.

En 2008 o ex-piloto alemán Horst Rippert recoñeceu que foi el quen abatiu o avión de Exupéry[1] .

Antoine de Saint-Exupéry

5

Obras • • • • • • • • •

1926 : L'Aviateur 1928 : Courrier sud 1931 : Vol de nuit (Prix Femina) 1938 : Terre des hommes (Grand prix du roman de l'Académie française) 1942 : Pilote de guerre 1943 : Lettre à un otage 1943 : Le Petit Prince (en galego O Principiño) 1948 : Citadelle, obra póstuma 1982 : Ecrits de guerre 1939-1944.

Escritos de circunstancias • • • •

« La Paix ou la guerre » (1938 no xornal Paris-Soir) « Moscou » (1935 no Paris-Soir) « Espagne ensanglantée » (sobre o 1936 no xornal L'Intransigeant) « Madrid » (xullo de 1937 no Paris-Soir).

Notas [1] http:/ / www. galiciae. com/ nova/ 8233. html Eu derrubei a Saint-Exupéry

Francia - France République française República de Francia

Bandeira

Escudo

Lema: Liberté, Égalité, Fraternité (en galego: Liberdade, Igualdade, Fraternidade) Himno nacional: A Marsellesa

Francia - France

6

Capital • Poboación

París 2 181 371 (2006) (e co conxunto da zona urbana 11.174.743)

Cidade máis poboada

París

Linguas

Francés 1

Forma de goberno

República Presidente Nicolas Sarkozy Primeiro Ministro François Fillon

Superficie • Total • % auga Fronteiras Costas

Posto 40º 675.417 2 km² 0,26 2889 km 5500 km

Poboación • Total • Densidade

Posto 20º 3 64.473.140 (2008) 95,9 hab./km²

PIB (nominal) • Total (2.515.241 millóns USD) • PIB per cápita

Posto 6º 2.515.241 millóns USD 40.782 USD

PIB (PPA) • Total (2006) • PIB per cápita

Posto 7º 1,9 billóns USD 29.203 USD

IDH (2005)

0,952 (10º) – elevado

Moeda

Euro (€, EUR)

Xentilicio

Francés, francesa

Fuso horario

CET (UTC+1)5

Dominio de Internet

.fr

Prefixo telefónico

+33

Prefixo radiofónico

FAA-FZZ, HWA-HYZ, THA-THZ, TKA-TKZ, TMA-TMZ, TOA-TQZ, TVA-TXZ

Francia - France

Código ISO

7 250 / FRA / FR Membro de: UE, OTAN, ONU, OSCE, OCDE, G-8, OIF, UL.

1

Fálanse varios idiomas rexionais.

Dos cales 551.098 km² corresponden á Francia metropolitana, isto é, europea (cifras do Instituto Xeográfico Nacional Francés) 3 Dos cales, 61.875.822 na Francia metropolitana.

4 Toda a República Francesa salvo os territorios de ultramar no Océano Pacífico, onde se emprega o franco CFP (XPF).

5 Só a Francia metropolitana.

2

Tódolos países do mundo

Francia (en francés: France) é un estado membro da Unión Europea, con capital en París, que se estende sobre unha superficie total de 675.417 km², incluíndo Francia Metropolitana e os territorios de ultra mar espallados nos cinco continentes. Conta cunha poboación de 64,5 millóns de habitantes[1] .

Constituído en estado democrático de dereito, a súa forma de goberno esta organizada como república semipresidencialista, co nome oficial de República Francesa (République française) e o lema Liberté, Égalité, Fraternité (Liberdade, Igualdade, Fraternidade). O territorio de Francia esténdese por diversas rexións do mundo situándose a súa parte metropolitana (refírese ao territorio continental de Francia máis a illa de Córsega, a parte continental chámase popularmente l'Hexagone (o Hexágono) pola súa similitude con esta forma xeométrica), en Europa Occidental, onde limita ao sur co Mar Mediterráneo, Mónaco (4,4 km), España (623 km) e Andorra (56,6 km); ao oeste co Golfo de Biscaia e o Océano Atlántico; ao norte coa Canle da Mancha (que separa o continente das Illas Británicas), o Mar do Norte e Bélxica (620 km) e ao leste, con Luxemburgo (73 km), Alemaña (451 km), Suíza (573 km) e Italia (488 km). O seu territorio insular europeo, comprende a Illa de Córsega, no Mediterráneo occidental, e diversos arquipélagos costeiros no Atlántico. En América, son territorio de Francia a Güiana francesa, que limita con Brasil (673 km), a maior fronteira do país cos seus países veciños, Surinam (510 km), e as illas e arquipélagos de Martinica, Guadalupe, San Bartolomé, San Martín (que limita coas Antillas Neerlandesas) e de San Pedro e Miquelón. No Océano Índico, son francesas as illas de Mayotte e de Reunión, así como os arquipélagos de Polinesia francesa e de Nova Caledonia, estes no Océano Pacífico. Son territorios de Francia deshabitados o atol de Illa Clipperton, no Pacífico Oriental, e as denominadas Terras Austrais e Antárticas Francesas.

Francia é un país altamente desenvolvido económica e socialmente, influente no plano xeopolítico. A súa economía é de tipo capitalista cunha intervención estatal non desprezable dende o fin da Segunda Guerra Mundial. Non obstante, dende mediados dos anos 1980, reformas sucesivas arrastraron unha liberación progresiva do Estado de varias empresas públicas. É a sexta economía mundial en termos de PIB, membro do G8, da Zona Euro e do Espazo Schengen, e sede de numerosas multinacionais de primeira orde, líderes en diversos segmentos da industria e do sector primario, e é o primeiro destino turístico mundial, con máis de 75 millóns de visitantes estranxeiros anuais[2] .

Francia, fogar da primeira Declaración dos Dereitos do Home e do Cidadán, é membro fundador das Nacións Unidas, do Consello de Europa, un dos cinco membros permanentes do Consello de Seguridade das Nacións Unidas[3] e sede da Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico e da UNESCO. É tamén unha das oito potencias nucleares recoñecidas[4] e membro da OTAN. Francia é un país cunha elevada difusión internacional da súa cultura. Dende o século XV, participando nas exploracións marítimas, e a continuación como potencia colonial, a súa cultura e civilización atópase difundida por países de todo o mundo agrupados na organización da Francofonía. O idioma francés é unha das linguas con maior influencia, tradicionalmente empregada como lingua da diplomacia e relacións internacionais, que xunto con outras 77 linguas rexionais, conforma o patrimonio lingüístico de Francia. Francia é membro da Unión Latina.

Francia foi formada polas artes e a filosofía. Berce da Ilustración, influíu nas revolucións americanas, despois a Revolución francesa deu o arranque e o exemplo democrático no mundo enteiro, desenvolvendo valores de liberdade, de igualdade, de fraternidade e, dende 1905, de laicismo.

Francia - France

8

Historia Artigo principal: Historia de Francia.

A Francia actual é un país de lingua románica con superestrato xermano que ocupa a maior parte da antiga Galia celta conquistada por Xulio César.

Evolución do nome «Francia» e do seu territorio O país tomou o seu nome dos francos, pobo xermánico cuxo nome significaba «homes libres». Os francos foron unha tribo que invadiu a Galia no século V, en tempos da desintegración do Imperio Romano de Occidente. Os francos e os galos (xermanos os primeiros e celtas os segundos, ambos indoeuropeos) fusionados e xunto a outros grupos importantes, deron orixe aos franceses. Aínda na actualidade adóitase empregar "franco" ou "galo" para se referir ao que é "francés" ou ao que está en relación cos franceses.

Inicialmente, a palabra latina Francia designou a rexión do norte de Europa, poboada, ou máis ben dominada, por pobos guerreiros xermánicos autodenominados francos. Francia é unha adaptación latina do século III[5] En efecto, dende os séculos III e IV os romanos xa tiñan contactos cos francos, a quen enrolaban como mercenarios no seu exército, xa antes das invasións propiamente xermánicas.

A denominación Francia non tiña daquela unha connotación política senón xeográfica ou sociolóxica, coma o Magreb ou os Balcáns no século XXI. Os Bautizo de Clodoveo I, rei dos francos francos eran ante todo un pobo de guerreiros que elixía a un xefe caudillo, a quen nomeaban rei dos francos e que constituía a máxima autoridade para asuntos militares.

Naqueles tempos a guerra considerábase o valor por excelencia da liberdade e isto fixo que co tempo o termo franco se convertese en sinónimo de libre.

En 1204, a palabra Francia designou, por vez primeira, o territorio sobre o cal exercía a súa autoridade o rei dos francos, a quen comezou a chamarse rex Francie. A autoridade dos reis francos sobre os señores do que se chamaba reino franco só constituía unha autoridade de señor a vasalo, de home a home. O vencello que unía as diferentes tribos francas era tan só de tipo militar, para facer a guerra. O rei franco só era señor no dominio territorial de seu. O feito de que o rei franco compartise costumes e cultura cos outros señores non significaba que mandase nos territorios e nas xentes dos territorios dos señores francos. O rei franco só era un xefe de guerra, non un xefe de estado. É por isto polo que se compara o concepto da Europa de 1957, na que existe unha unidade de mando con respecto a un único tema, co modelo de reinado do rei franco. Para o rei franco, o que lle daba unidade a todos os territorios era a guerra de defensa do reino franco, mentres que para os europeos de 1957 era a economía de Europa (CECA). Para que fose recoñecido o concepto dunha autoridade civil de rei sobre un territorio habería que agardar ata o século XV cando, polas boas ou pola forza, así o entenderon a inmensa maioría dos señores.

A comezos do século XVI o concepto de res publica ("cousa pública") reaparece timidamente logo de esvaecer coa caída do imperio romano. En 1499, o contrato de casamento do rei Luís XII de Francia con Ana de Bretaña, que

Francia - France dispuña da propiedade de Francia, intentou, sen éxito, constituír un compromiso non só entre os asinantes, senón tamén entre os seus descendentes e mesmo os seus sucesores. O concepto de nacionalidade francesa comezouse a definir naquela época. É tamén cara esta época cando se iniciou o embrión do estado. Ata a metade do século XVI, o rei era un nómade que se desprazaba ao longo de tódalas súas terras, sen ficar nunca máis dalgunhas semanas na mesma residencia, o cal limitaba singularmente as posibilidades de centralismo das funcións estatais.

A principios do século XVII, a política exterior de Francia comezou a ir alén da defensa e da agresión militar directa ao introducir Richelieu a diplomacia como medio para facer levar a cabo as súas guerras por outros países.

A revolución francesa constitúe a partida de nacemento da nación francesa, e do pobo francés como actor político.

Son as guerras napoleónicas, e sobre todo as grandes guerras de 1870, 1914 e 1939, as que conformaron a imaxe mental de Francia compartida polos franceses. As dificultades económicas vencelladas á globalización da primeira e segunda metade do século XX exacerban (como no resto de Europa) este sentimento nacional no nacionalismo.

Prehistoria, protohistoria e antigüidade Artigos principais: Galia e Galia romana.

A presenza humana sobre o territorio francés remóntase ao paleolítico inferior. Unha das localizacións máis antigas (1.800.000 anos a. de C.) onde se poden atopar vestixios dun asentamento humano é na localidade de Chilhac (no Alto Loira).

Varios lugares franceses con datacións posteriores deron o seu nome a facies culturais, como o Achelense, o Musteriense, o Solutrense ou o Magdaleniano.

Ao longo do territorio francés atópanse un número importante de covas adornadas do paleolítico superior, das cales a máis coñecida é a cova de Lascaux (Dordoña) cuxas pinturas remóntanse 15.000 Escena da rendición de Vercingetorix ante César a. de C. A partir de 7.000 a. de C. aproximadamente, a rexión entrou no neolítico, o asentamento máis antigo coñecido é o lugar de Courthézon (Vaucluse), datado de 4.560 a. de C. aproximadamente.

Aló polo ano 900 a. de C. os celtas chegaron e instaláronse no territorio da actual Francia ata ocupar o conxunto no século III a. de C.. Por outra banda cara ao ano 680 a. C., os primeiros colonos gregos comezaron a instalarse no litoral mediterráneo, fundando a colonia grega de Antibes.

Cara ao ano -125 a Galia Narbonense, pasou a estar baixou o dominio romano. O dominio romano seguiu espallándose logo da guerra das Galias ata ocupar todo o territorio da actual Francia no ano 51 a. de C. Baixo o Imperio Romano desenvolveuse unha próspera civilización galo-romana, achegando a Francia unha base de cultura latina e conducindo indirectamente á súa cristianización, a cal tería lugar nun lento proceso comezado no século II e rematado no século VI.

9

Francia - France

10

A Francia merovinxia e carolinxia Artigos principais: Invasións dos pobos bárbaros, Merovinxios, Reino franco e Carolinxios.

A partir do século V comezou a época das migracións bárbaras á Galia, destacando a presenza de varios pobos entre os cales se atopaban os burgundios, os visigodos e os francos.

Unha grande parte das rexións que constitúen a Francia actual uníronse baixo o dominio de Clodoveo I no ano 507 (reunión baixo a dominación franca, ou regnum francorum, dos alamáns, os burgundios e os visigodos no norte dos Pireneos[Cómpre referencia]. Este "reino dos Francos" que se estendía sobre o que aínda se chamaba a Galia instaurouse coa lexitimidade e unidade que lle outorgaba a herdanza cultural romana. O reino franco, durante a dinastía dos Merovinxios, estivo a mercé das herdanzas dos herdeiros de Clodoveo, dividíndose e reuníndose logo durante varias ocasións. Cando estiveron divididos, estes reinos ulteriores eran a Neustria (París), a Austrasia (Metz), a Borgoña (Chalon-sur-Saône) e a Aquitania (Bordeos).

Na segunda metade do século VIII Pipino o Breve, rei non merovinxio dos Francos, estende considerablemente o reino dos Francos, pronto erixido en Imperio polo seu fillo Carlomagno e o seu neto Luís o Piadoso (Louis le Pieux).

Logo da morte de Luís, o seu dominio é compartido en tres partes onde a autoridade central se afunde rapidamente, volvendo a organización da rexión á situación anterior: a Francia orientalis (ao leste), a Francia occidentalis (ao oeste) e entre as dúas a efémera Lotarinxia, dominio dun emperador moi teórico.

A parte oriental corresponde ao que se converteu máis tarde en Alemaña e a parte occidental, Francia. A fonte máis antiga que testemuña o uso das dúas linguas diferentes dunha e outra parte do río Rin (a tedesca e a romana) data de 842, cos xuramentos de Estrasburgo pasados entre os netos de Carlomagno. Este texto presentouse a miúdo como o acto fundador de Francia (e de Alemaña). Os descendentes de Carlomagno (os Carolinxios) conservan unha influencia simbólica sobre os territorios que se corresponden moi aproximadamente con Francia ata 987, cando o duque Hugo Capeto (Hugues Capet) foi elixido rei dos francos.

A Francia feudal Artigos principais: Dinastía dos Capetos e Dinastía Valois.

Hugo Capeto, modificando as regras de sucesión, creou as condicións que permitirían, ao longo dos séculos seguintes, a institución de Francia como estado. Os seus descendentes reinaron sucesivamente sobre Francia, en tres dinastías (os Capetos, os Valois e os Borbóns), ata 1792 cando Luís XVI perde o trono na revolución francesa, logo dun intermedio de trinta anos (do 1814 ao 1848).

Xoana de Arco no Sitio de Orleans

Francia - France

11

Os primeiros reis da dinastía espallaron progresivamente o dominio real, consolidando a realeza franca malia a oposición dos Plantagenêts, materializada na guerra dos Cen Anos. A autoridade do rei dos Francos non se estendería desde os Pireneos ata a canle da Mancha ata finais do século XII, con Philippe Auguste. Naquela época comezouse a empregar a expresión reino de Francia e esta expresión adquire un peso comparable ao de Inglaterra ou de Sacro Imperio Romano Xermánico. Os últimos séculos da Idade media, marcados polas crises da guerra dos Cen Anos e da peste negra, reforzan finalmente a autoridade real, a cal vólvese indiscutible durante o século XV, co reinado de Luís XI.

Renacemento e absolutismo Artigos principais: Renacemento e Antigo Réxime.

Trala fin da Idade media, España convértese nunha forte ameaza para os franceses ao unirse o reino dos reis católicos coas posesións dos Habsburgo dando orixe ao imperio de Carlos I de España e V de Alemaña. Buscando facerlle fronte, Francisco I e o seu fillo Henrique II de Francia declararíanlle a guerra á potencia.

A segunda metade do século XVI marcaría o reino francés coas guerras de relixión e os reinados dos derradeiros Valois (Francisco II, Carlos IX, Henrique III) que afastarían Francia do escenario político europeo.

Habería que agardar ao reinado de Henrique IV, Luís XIII e o seu ministro Richelieu, para que a potencia española cedese o paso á de Francia. Malia a temperá desaparición destes actores, o equilibrio das forzas sería de novo restablecido e derrubado, por grandes políticos como Mazarin, particularmente cos tratados de Westfalia (1648) e dos Pireneos (1659).

No campo colonial, Francia vería as súas empresas con luces e sombras. Malia a boa saída cara a América coa expedición de Luís XIV, o rei Sol Jacques Cartier baixo o reinado de Francisco I, e os establecementos conseguidos nas Antillas, Luisiana e no Senegal durante o reinado de Luís XIV, a falta de determinación de Luís XV conduciría ao reino a graves fracasos fronte os ingleses na India e no Canadá, rompendo os éxitos conseguidos polos primeiros colonizadores franceses.

Revolución e imperio Artigos principais: Revolución francesa, Primeira República Francesa, Imperio dos Cen Días e Primeiro Imperio Francés.

As dificultades financeiras, a repulsa das reformas e a impaciencia popular conducen á Revolución francesa, do 1789 ao 1799. Neste importante episodio na construción da historia nacional vai nacer asemade a Declaración dos dereitos do home e do cidadán de 1789 e a promoción dos ideais de liberdade, igualdade e fraternidade.

A partir de 1799, Napoléon Bonaparte toma o poder, inicialmente como primeiro cónsul e logo como emperador.

Este período ve a instauración de novas institucións, mentres que Francia se estende militarmente a través de Europa, antes dun período de revés importante. Este período termínase coa restauración dos Borbóns en 1815.

Francia - France

12

Da restauración de 1815 ao segundo imperio Artigos principais: Restauración Francesa, Revolución de 1830, Segunda República Francesa e Segundo Imperio Francés.

A Restauración de 1815 marca o principio dunha nova tentativa de monarquía constitucional, pero as tensións dos reinados de Luís XVIII e logo sobre todo de Carlos X conducen á Revolución de 1830, que leva a Luís-Filipe I ao poder. Desde 1830 ata 1848, a Monarquía de Xullo é un réxime sostido pola burguesía, pero que suscita unha oposición lexitimista, bonapartista e sobre todo republicana.

La Liberté guidant le peuple ("A liberdade guiando ao pobo") de Eugène Delacroix (1833), obra pictórica convertida en símbolo da Revolución de 1830

Esta última arrastra a revolución de febreiro de 1848 que ve unha tentativa de réxime presidencial, a Segunda República.

O 2 de decembro de 1851, o presidente da República, Louis-Napoléon Bonaparte, sobriño de Napoleón I, organiza un golpe de estado. O 14 de xaneiro de 1852 é nomeado emperador baixo o nome de Napoleón III. Baixo o Segundo Imperio, o país coñece os principios da segunda industrialización, impulsada por orientacións económicas liberais, fundadas en construcións capitalistas estruturais básicas (bancos de negocios, compañías de ferrocarril e marítimas, industrias téxtiles, grandes comercios e industrias, etc.). No plan da política exterior, Napoléon III asegúrase a confianza do Reino Unido (guerra de Crimea) que permite asentar a influencia de Francia en Próximo Oriente mentres que a súa acción en Italia, contra Austria, é coroada con éxito e conduce á anexión en Francia das rexións do Piemonte (Savoia, Niza). Con todo, graves reveses empeñan considerablemente a imaxe do réxime e reforzan unha oposición exterior e interior (Victor Hugo). A aposta da loita contra Prusia para devolver un certo brillo ao Imperio precipita a súa caída. O imperio remata así en 1870 logo da derrota de Sedán. A perda da Alsacia-Lorena e as indemnidades[Cómpre referencia] considerables debidas o Imperio Alemán creado a favor da vantaxe tomada por Prusia, conducen a un gran resentimento nacional ("o desquite", en francés la Revanche). Un feito significativo para os acontecementos seguintes será que o crecemento da poboación italiana e sobre todo da alemá excede con moito a de Francia, que fora o país o máis poboado de Europa durante a revolución.

Francia - France

13

A terceira república e a liberación de 1945 Artigos principais: Terceira República Francesa, Primeira Guerra Mundial, Período de entreguerras e Francia de Vichy.

A guerra de 1870 arrastra a caída do Segundo Imperio Francés e a volta á república, logo da insurrección do Municipio de París (Comuna de París). O Segundo Imperio evolucionara cara a un réxime parlamentario, e a súa herdanza é en parte repetida Terceira República Francesa. Logo dalgúns anos de vacilación, a Terceira República é finalmente confirmada en 1875, a práctica das institucións facendo un réxime de asemblea.

Baixo a Terceira República, Francia estende o seu imperio colonial, cuxa conquista comezara baixo as monarquías do século XIX (África occidental e ecuatorial, Marrocos, Tunisia, Madagascar, Indochina).

Saída vitoriosa, pero ao prezo de sufrimentos inmensos demográficos e económicos, da Primeira Guerra Mundial, Francia coñece un período de crise económica e política nos anos 1930. A O emblemático Caso Dreyfus derrota de 1940 conduce á atribución por voto dos plenos poderes ao mariscal Pétain durante a Segunda Guerra Mundial. Este substitúe a república por un Estado francés negado pola Francia Libre do xeneral de Gaulle ata 1944.

A cuarta e a quinta república Artigos principais: Cuarta República Francesa e Quinta República Francesa.

En consecuencia da Segunda Guerra mundial, a Cuarta República é promulgada o 27 de outubro de 1946, pero ponse fronte a dificultades graves no Imperio colonial, primeiro en Indochina, logo en Alxeria, mentres que noutro lugar a descolonización faise por negociación. A inestabilidade gobernamental que resulta diso, finalmente, xera unha crise que conduce a un cambio de constitución. Con todo, malia os cambios frecuentes de ministerios, unha certa constancia da política de construción europea permitiu participar activamente en primeiro lugar na Comunidade europea do carbón e do aceiro en 1950, logo na firma do tratado de Roma en 1957 fundador do Mercado común. Doutra banda, a política de desenvolvemento da industria nuclear tanto civil como militar, permitiu asentar unha política independente nos anos 1960.

O xeneral Charles de Gaulle

A constitución da quinta república, redactada baixo a influencia do xeneral Charles de Gaulle e de Michel Debré, é adoptada o 4 de outubro de 1958. Coloca a república en réxime parlamentario que demostra resistir mellor as inestabilidades que as repúblicas parlamentarias precedentes. En 1962, a conxunción da elección do presidente da república por sufraxio universal directo e do feito

Francia - France

14

maioritario no parlamento favorable para o presidente van modificar a constitución para ter unha lectura favorable para o presidente. Fálase entón de réxime parlamentario presidencializado. Este caso de Francia é único; en todos os demais réximes parlamentarios, o xefe do estado sistematicamente borrouse en proveito do xefe de goberno, que é sostido pola maioría parlamentaria. Maurice Duverger desexou definir a quinta república como que dependía dunha nova categoría, a do réxime semipresidencial. Con todo, esta tipoloxía non esta aceptada por todos.

A partir de 1973, a economía francesa coñece unha sucesión de crises económicas e de períodos de débil crecemento, que arrastran unha alteración frecuente no seo do poder. Do 1986 ao 1988, logo do 1993 ao 1995 e por fin do 1997 ao 2002, o fenómeno da convivencia (anulación do feito maioritario favorable para o Presidente, o que fai que o Primeiro ministro é dun diferente pensamento político que o Presidente) aínda modifica a lectura da constitución, para volver a unha lectura máis próxima da súa concepción en 1958, é dicir, un réxime parlamentario.

Dende os anos 1950, a reconciliación, logo a cooperación con Alemaña permitiron a Francia desenvolver un papel de motor na construción europea, particularmente coa Comunidade Económica Europea. Fíxose un dos principais países da Unión Europea, partidario dunha Europa política forte, aínda que rexeitase a Constitución europea polo 55% dos sufraxios o 29 de maio de 2005.

Política Artigo principal: Política de Francia.

Poderes centrais Artigo principal: Administración pública central francesa.

Francia é unha república constitucional, "indivisible, laica, democrática e social" (artigo Iº da constitución de 1958) de réxime parlamentario presidencialista (porque a lectura se fai a favor do Presidente da República, ás veces chamado, con razón ou sen ela, réxime semipresidencial). A reforma constitucional do 28 de marzo de 2003 (acto II da descentralización) engadiu no mesmo artigo que a organización da República esta agora descentralizada.

Nicolas Sarkozy, presidente da República Francesa, elixido por cinco anos en maio 07

Francia - France

15

Antes de 1962, o presidente da República francesa era elixido por sufraxio universal indirecto por un corpo electoral estendido. Este estaba ensanchado para evitar a preponderancia do poder lexislativo sobre o poder executivo que se produciu baixo a IV República e que provocara o bloqueo das institucións. En novembro de 1962, o presidente da República, Charles de Gaulle, pediu por referendo que fose elixido por sufraxio universal directo, utilizando o artigo 11 da constitución de 1958, e non o artigo 89 desta. O artigo 11 permite someter a referendo leis sobre os poderes públicos, sobre a organización das institucións ou aínda sobre os tratados internacionais mentres que o artigo 89 permite someter unha reforma constitucional ao pobo pero despois do acordo do Parlamento reunido en congreso[6] . Esta opción arrastrou a caída do goberno Pompidou por unha moción de censura. Esta moción de censura foi a única da Quinta república que tivo éxito.

Na Constitución da Vª República, reforzouse o poder executivo en detrimento do lexislativo. O presidente ten o dereito de disolver a François Fillon, Primeiro ministro, do goberno Asemblea Nacional (artigo 12 da Constitución), o dereito de formado en maio 2007 realizar referendos (artigo 11 da Constitución), o poder de nomear ao primeiro ministro (artigo 8 da Constitución) ou mesmo o dereito de enviar mensaxes[7] ao Parlamento (artigo 18 da Constitución). En canto ao goberno, este determina e leva a política da nación. Tamén dispón do poder regulamentario[8] o que lle permite facer e adoptar leis. Tamén fixa as 3/4 partes das ordes do día na Asemblea Nacional.

Logo da reforma constitucional de 2001, o presidente da República elíxese por cinco anos por sufraxio universal directo (anteriormente eran 7 anos). O Parlamento está constituído pola Asemblea Nacional (elixida mediante voto popular), composta por 577 deputados, e do Senado, que conta con 331 senadores (que serán 346 no ano 2010) elixidos por seis anos mediante sufraxio indirecto e renovado á metade cada tres anos. Os franceses residentes no exterior contan para a defensa dos seus intereses diante do Parlamente coa Asemblea dos Franceses no Estranxeiro.

A sede do Senado de FranciaSenado atópase no palais du Luxembourg

A Asemblea nacional de FranciaAsemblea nacional atópase no palais Bourbon

Francia - France

Xeografía Artigo principal: Xeografía de Francia.

O territorio de Francia esténdese polos cinco continentes do mundo, polo tanto a xeografía física estúdase separadamente segundo a rexión do mundo na que se atope. O territorio europeo de Francia (Francia metropolítana) está localizado no oeste deste continente. A configuración das súas fronteiras xeográficas no continente europeo fixo que se lle coñeza coma o hexágono. A Francia metropolitana ten unha gran variedade de paisaxes, entre as chairas costeiras situadas no norte e o oeste e as cadeas montañosas no sueste -os Alpes- e no sueste -os Pireneos. Os Mapa de Francia, foto satélite de la NASA, agosto 2002.

Alpes franceses posúen o punto máis alto de Europa do Oeste, o Mont Blanc, que alcanza os 4.810 m. Existen tamén outras rexións montañosas máis antigas, tales a Córsega, o Macizo Central, o Xura, os Vosges, o Macizo Armoricano e as Ardennes que son bastante rochosas e arboradas. O territorio da metrópole implica os rastros de varios episodios de formación de cadeas de montaña: as cadeas antigas e erosionadas (a cadea herciniana) e as cadeas recentes sempre en formación (Pireneos e Alpes). Estas cadeas recentes son na orixe dunha actividade sísmica non desprezable. O subsolo francés permitiu e permite aínda a explotación de diversos minerais: bauxita, carbón, ferro, etc.

A rede fluvial de Francia é extensa e está composta principalmente polo río Loira, o río Ródano, que ten a fonte en Suíza, o río Garona, que ten a fonte en España, o río Sena e unha parte dos cursos dos ríos Rin, Mosa, Mosela, Somme e Vilaine.

Francia forma parte dos países desenvolvidos, que disputa coa Alemaña e o Reino Unido o liderado económico na Unión Europea, pois é a segunda economía da Europa e a cuarta do mundo (EUA, Xapón, Alemaña, Francia, Reino Unido). A capital da Francia, París é unha das cidades máis poboadas do continente, e figura como unha cidade das máis importantes do mundo.

Francia funciona coma un istmo que liga a Península Ibérica ao resto do continente, facendo fronteira coa Bélxica, Luxemburgo, Alemaña, Suíza, Italia, España, Andorra e co Principado de Mónaco. O Eurotúnel liga Francia co Reino Unido, pasando por baixo do canle da Mancha. Por ese túnel circúlase soamente en tren, que leva dun país para o outro mercadorías, turistas e pasaxeiros. Francia é privilexiada por ter tres áreas de litoral: ao oeste o Océano Atlántico, ao norte o canle da Mancha e ao sur o Mar Mediterráneo.

16

Francia - France

17

Divisións administrativas Artigos principais: Divisións administrativas de Francia, Departamentos franceses de ultramar e Illas francesas.

Norte-Paso de Calais Picardía Alta Normandía Illa de Francia Champaña Ardenas Lorena Alsacia Franco Condado

Francia - France

18 Borgoña Centro Países do Loira Bretaña Baixa Normandía PoitouCharentes Lemosín Auvernia Ródano Alpes Aquitania Mediodía-Pirineos Languedoc Rosellón Provenza-AlpesCosta Azul Córsega Bélxica Luxemburgo Alemaña Suíza Italia Canle da Mancha Reino Unido Océano Atlántico

Francia - France

19 Andorra España Mar Mediterráneo Güiana francesa Guadalupe Martinica Reunión

Francia divídese administrativamente en rexións, departamentos, distritos, cantóns, e concellos (ou comunas).

Ademais conta con colectividades, territorios e dependencias. O departamento máis amplo é o da Güiana Francesa con 91.000 km².[9] As 26 rexións e os seus correspondentes 100 departamentos atópanse na metrópole e máis nas súas terras de ultramar.

División territorial metropolitana: • 22 rexións (en fr. régions): Francia atópase dividida en 26 rexións, das que 22 atópanse na metrópole. Malia ser a división principal, Francia é un país unitario e as rexións non posúen autonomía lexislativa nin executiva, se non que reciben do estado unha parte consecuente dos impostos nacionais que poden dispor e repartir segundo as súas necesidades.

• 96 departamentos (en fr. départements): Son rexidos por un Consello Xeral elixido por seis anos por sufraxio directo. Foron creados en 1790 co fin de que toda persoa poidera dirixirse nunha xornada a cabalo como máximo aos seus representantes. Cada un ten cadanseu prefeito.

• 329 distritos (en fr. arrondissements): Cada departamento está dividido en varios distritos, que teñen cadanseu subprefeito. A súa función é axudar ao prefeito do departamento.

• 3.879 cantón: Trátase dunha división máis pequena, sobre todo a efectos electorais.

• 36.571 comunas: Equivalente ao concello. Na cidade de París, reciben o nome de arrondissements.

• Intercomunidades de Francia (en fr. intercommunautés): equivalente a unha Mancomunidade, agrupan dentro dun mesmo departamento a varias comunas.

As 4 rexións de ultramar están constituídas por 4 departamentos de ultramar: Reunión, Guadalupe, Martinica e Güiana Francesa.

As 6 colectividades de ultramar son San Pedro e Miquelón, Mayotte, Polinesia Francesa, Wallis e Futuna San Bartolomé e San Martiño. Ademais existe unha colectividade sui géneris: Nova Caledonia.

Un territorio de ultramar conformado polas denominacións Terras Austrais e Antárticas Francesas. Seis dependencias son illas francesas espalladas polos océanos e actualmente deshabitadas: Clipperton, no nor-oriente do Océano Pacífico (administrada dende a Polinesia Francesa); e Europa, Gloriosa, Saint Cristopher, Tromelin, e Bassas da India, no sur-occidente do Océano Índico (administradas dende o departamento de Reunión).

Francia - France

20

Demografía Artigo principal: Demografía de Francia.

A poboación de Francia é estimada de de 65,1 millons de habitantes ao primeiro de xaneiro 2009.[10] .. As principais cidades francesas segundo a súa poboación son París, Marsella, Lyon, Lille, Toulouse, Niza e Nantes.

No ano 2003, o crecemento natural de Francia (excluíndo a inmigración) foi responsable de case todo o crecemento natural da Unión Europea. No ano 2004, o crecemento poboacional foi do 0,68%, un ano máis tarde, no 2005, as taxas de fertilidade e crecemento volveron medrar de novo. O crecemento natural do país galo (nados por riba dos finados) foi de 299.800 en 2006. O número de fillos por muller ascendía a 2,00 en 2007, fronte ao 1,92 de 2004[11] . Aínda así, Francia é un país avellentado: un 18,76 % da poboación ten de 0 a 14 anos, un 60,74 % da poboación ten de 15 a 49 anos e un 20,53 % da poboación ten máis de 60 anos.

Cidades principais de Francia

No ano 2004, un total de 140.033 persoas elixiron ao país galo para emigrar. Deles, 90.250 viñan de África e 13.710 de Europa[12] . No ano 2005, a inmigración baixou lixeiramente ata os 135.890[13] . Francia constitúe un estado etnicamente diverso. Segundo o Instituto Nacional Francés para as Estatísticas e Estudos Económicos, no país moran un 4,9 millóns de inmigrantes estranxeiros, dos cales preto de 2 millóns adquiriron a nacionalidade francesa[14] . Con preto de 50.000 solicitudes no ano 2005 Francia é o principal destino dos refuxiados na Europa Occidental, malia minguaren nun 15% o número de refuxiados respecto ao 2004[15] . A Unión Europea permite a libre circulación de cidadáns entre os estados membros. Mentres o Reino Unido (xunto con Irlanda) non impuxeron restricións, Francia puxo aranceis aos inmigrantes dos novos socios membros da Europa do Leste.

Como moitos países europeos, Francia está sufrindo a despoboación do seu rural. No período 1960-1999 quince departementos rurais experimentaron un descenso da súa poboación. O caso máis extremo é o do departamento de Creuse que perdeu o 24% dos seus veciños.

Francia - France

Listaxe

21

Cidade

Departamento

Pob.

Listaxe

Cidade

Departamento

Listaxe

París

2.125.246

11

Rennes

Ille e Vilaine

206.229

Bocas de Ródano

798.430

12

O Havre

Ródano

445.452

13

Reims

Marne

187.206

Alta Garona

390.350

14

Saint-Étienne

Loira

180.210

Alpes Marítimos

342.738

15

Toulon

Var

160.639

Loira Atlántico

270.251

16

Grenoble

Isère

153.317

Maine e Loira

151.279

1

París

2

Marsella

3

Lión

4

Tolosa

5

Niza

6

Nantes

7

Estrasburgo

Baixo Rin

264.115

17

Angers

8

Montpellier

Hérault

225.392

18

Dijon

Côte-d´Or

149.867

9

Burdeos

Xironda

215.363

19

Brest

Finistère

149.634

10

Lille

Norte

212.597

20

Le Mans

Sarthe

146.105

Seine-Maritime 190.905

París

Marsella

Lión

Censo 1999

Economía Artigo principal: Economía de Francia.

Francia é considerado un país do primeiro mundo polo seu nivel de vida. O país é a 6º (ou 5º[16] ) potencia económica mundial, por detrás dos Estados Unidos de América, Xapón, Alemaña, a China e o Reino Unido. Cos seus 551.602 quilómetros cadrados na metrópole e os seus 64 millóns de habitantes, incluíndo aqueles que habitan nos territorios de ultramar, Francia non pode considerarse coma un "gran" país a nivel mundial. Porén, o seu peso económico foi capaz de facerse un papel importante na escea internacional. A República Francesa logrou beneficiarse dos seus bens naturais intanxibles, da súa situación xeográfica e dos principais puntos de venda dos maiores fluxos comerciais da Europa Occidental: o Mediterráneo, a Canle da Mancha e o Atlántico.

Segundo o Índice de Desenvolvemento Humano (IDH) Francia situouse no posto 10º sobre 173 estados no ano 2005, o que constitúe unha subida respecto ao posto 16º de 2003 e 2004.

O paro en Francia era do 7,5 % en marzo de 2008, sendo un dos máis elevados de Europa. Dende hai 30 anos este problema é oficialmente a prioridade gobernamental, calquera que sexa o partido no poder. O paro afecta particularmente ás mulleres, ás persoas maiores de 50 anos e aos mozos (aínda que as estimacións sexan lixeiramente falseadas para estes últimos, pola sobrerrepresentación que resulta debido a que son unha minoría que busca un emprego antes dos 22 anos).

En 2008, 3,68 millóns de persoas (o 6,4% da poboación) vivían baixo o limiar de pobreza do 50%, e 7,13 millóns de persoas (o 12,1% da poboación) vivían baixo o limiar de pobreza do 60%[17] . A pobreza absoluta diminúe constantemente en Francia, e a pobreza relativa diminúe máis feblemente (a pobreza relativa que foi definida respecto ao nivel de vida medio, pode só dificilmente desaparecer)[18] . O 15% dos fogares máis ricos posúe o 55,8% do conxunto do patrimonio (son na súa maioría persoas de idade)[19] .

O déficit público, coma o déficit orzamentario, é moi elevado: para 2007, os gastos netos do estado establécense en 271 mil millóns de euros; mentres que os ingresos totais netos ascenden a 228 mil millóns de euros. Segundo o Ministerio francés das finanzas, o déficit estableceuse en preto de 42 mil millóns de euros en 2007[20] .

A débeda pública das administracións públicas (Estado, colectividades territoriais, Seguridade Social, organismos varios da administración central) ascendía a 1.150 mil millóns de euros a finais de 2006, é dicir o 64,2% do PIB (os criterios do Pacto de estabilidade e de crecemento do Tratado da Unión Europea limitan o déficit ao 30% do PIB e a débeda ao 60% do PIB)[21] .

Francia - France

22

Sector primario Artigo principal: Sector primario de Francia As principais actividades do sector primario son a agricultura, a pesca, a explotación forestal, a explotación mineira e a gandería.

Cun 23% da produción agrícola europea (1999), Francia é o principal produtor agrícola da Unión Europea[22] . Os seus principais competidores son Italia (15,4%) e Alemaña (15,2%). Os produtos máis importantes do sector agrícola galo son os cereais (millo e trigo), o azucre, o viño, os produtos lácteos, as froitas, os legumes e os produtos cárnicos.

En termos de produción, o gando, con 11,9 mil millóns de euros en O cultivo de cereais tivo unha facturación de 10 millóns de euros en 2000 valor no ano 2000, atópase á cabeza en canto a ganancias, por diante dos cereais (10000 millóns para 66 millóns de toneladas) e o viño (8,9 mil millóns de euros). Con 22,6 mil millóns de litros en 2000, a produción leiteira de Francia, malia recuar fronte as cifras do ano 1990, representa unha quinta parte do total europeo. A produción agrícola tamén se atopa detrás dun importante sector de industrias de procesamento de alimentos que, no ano 1999, abranguía un total de 3.000 empresas que empregaban a 370.000 traballadores, dos cales 122.000 adicábanse á industria dos produtos cárnicos.

Malia representar unha pequena porcentaxe do sector primario europeo e mundial, o sector pesqueiro galo captura 643.000 toneladas de peixe (2003), ocupando o 3º posto europeo en número de capturas por detrás de Dinamarca e España. En euros, o país ten un volume de capturas por valor de 1,144 billóns de euros (2003).

A produción de madeira no país ascendía a 36,2 millóns de metros cúbicos no ano 1999. Esta industria abastece de materia a unha importante cadea de industrias que traballan coa madeira ou os seus derivados (papel, cartón, artigos de madeira, etc.), e que emprega a uns 100.000 traballadores no país. En Francia, os bosques ocupan 147.000 quilómetros cadrados, ocupando aproximadamente o 27% do territorio nacional (2003).

Sector secundario Artigo principal: Sector secundario de Francia No ano 2006, o sector secundario representaba o 20,6% do PIB francés e ocupaba ao 24,4% da poboación activa[23] . O país galo é unha das meirandes potencias industriais do mundo. En diversos eidos, varios grupos franceses ocupan o primeiro posto fronte aos seus competidores estranxeiros. Este é o caso de L'Oreal ou Michelin.

As ramas que aspiran aos números máis grandes de empregados son as industrias da mecánica, da electricidade e da electrónica (o 25 % en 1998), o traballo dos metais (11,7 %) e a madeira - papel-imprentaeditoriais (10,2 %). Tamén, o automóbil ocupa unha praza particular cuxa produción anual, da orde de 5 millóns de vehículos, é asegurada por uns 300.000 asalariados de grandes grupos (Peugeot-Citroën, Renault).

La Défense é o centro financeiro de París

A industria nuclear francesa constitúe, hoxe en día, un dos sectores punteiros da economía do país, e un dos piares da súa política enerxética. Francia é o segundo produtor de enerxía nuclear tralos Estados Unidos. Con 58 reactores nucleares, explotados por EDF, Francia posúe o segundo maior número de centrais trala potencia americana; en canto á participación da enerxía nuclear sobre o total da enerxía producida, cun 79%, Francia ocupa o primeiro posto a nivel mundial.

Francia - France

23

O emprego da enerxía nuclear contribuíu de xeito constante a minguar a factura enerxética de Francia. Deste xeito a taxa de independencia enerxética do país medrou fortemente: do 26% en 1973, pasou ao 50% a finais dos 80. A enerxía nuclear tamén permitiu a Francia minguar a taxa de emisións que contribúen ao efecto invernadoiro. Francia ten deste xeito unha das menores taxas de emisión de CO2 dos países da OCDE. Así, Francia posúe unha taxa de emisión de gases de efecto invernadoiro per cápita de máis dun 21% por baixo da media europea, e dun 30 a 40% menor cós seus países veciños.

Sector terciario Artigo principal: Sector terciario de Francia O sector terciario posúe un lugar preponderante na economía francesa ao igual que na maioría dos grandes países industrializados. O sector emprega ao 71,5% da poboación activa, ou o que é o mesmo, a máis de 16 millóns de franceses[24] . Éste constitúe o sector que contribúe dun xeito maior ao crecemento de Francia[25] .

[26]

No ano 2005 a enerxía nuclear produciu o 79% da electricidade francesa

Con 79,1 millóns de turistas estranxeiros no ano 2006 , Francia ocupa o primeiro posto na listaxe dos principais destinos turísticos mundiais por diante de España (55,6 millóns no 2005) e dos Estados Unidos (49,4 millóns no 2005). Os principais atractivos de interese turístico de Francia son as súas cidades, as praias e destinos costeiros, os resorts de esquí, e rexións rurais. Francia tamén atrae cada ano millóns de peregríns que se achegan ao santuario relixioso de Lourdes.

Particularidades do sistema económico A súa organización é de tipo capitalista cunha intervención estatal forte ("neo-mercantilismo") desde a fin da Segunda Guerra Mundial, ata tal punto que a miúdo se fala de "capitalismo á francesa": • No tocante ao "sistema produtivo", Francia é o cuarto exportador mundial (sumando todos os produtos), malia unha debilidade inherente, xa que non controla o sistema produtivo.

• A economía francesa é principalmente unha economía de servizos, sendo nisto o segundo exportador mundial (é o primeiro destino turístico mundial con máis de 60 millóns de visitantes ao ano). O sector terciario ocupa ó 72 % da poboación activa.

• Pero é sobre todo ao nivel do "sistema de distribución" no que Francia destaca: a gran distribución en Francia ten un peso moi forte no circuíto económico, iso vese cos grandes distribuidores que dominan en parte, polo aval, o sistema de produción (particularidade de Francia, os grandes distribuidores poden, en certa medida, fixar os prezos dos produtores).

• Francia é o segundo exportador mundial para os produtos agroalimentarios, detrás dos Estados Unidos. O sector primario (agricultura, pesca) non representa máis que o 4 % da poboación activa.

• Francia tamén puido constituír campións industriais internacionais, que están bastante esparexidos. Francia fabrica así os trens comerciais máis rápidos do mundo, dispón dunha industria automobilística poderosa (Peugeot-Citroën, Renault, Michelin), constituíu o primeiro grupo mundial de construción de centrais nucleares, coopera cos grupos aeronáuticos e aeroespaciais Airbus, Eurocopter, Ariane, Safran; acolle o grupo independente de aeronáutica militar Dassault, grupos farmacéuticos mundialmente reputados (Sanofi Aventis grupo industrial [27] , Institut Pasteur[28] fundación privada sen ánimo de lucro), algúns dos primeiros grupos mundiais da industria agroalimentaria, apoiándose na potencia da súa agricultura e a excelencia da súa gastronomía, e da industria do luxo, desenvolve unha industria de obras públicas e construción moi poderosa (Bouygues, Eiffage, Vinci), unha industria cinematográfica de calidade, etc. O sector secundario representa o 24 % da poboación activa.

Francia - France

Transportes Artigo principal: Transportes en Francia.

A rede de ferrocarrís de Francia, cos seus 31.840 quilómetros, é a máis extensa da Europa Occidental. A rede é operada por SNCF. Entre os trens de alta velocidade que circulan polo país galo, atópanse o Thalys, o Eurostar e o TGV, que viaxa a unha velocidade de 320 km/h. O Eurostar, xunto co Eurotunnel Shuttle, conecta o país co veciño Reino Unido a través do Eurotúnel. A rede de ferrocarrís gala conecta ao país con tódolos seus veciños estranxeiros, agás Andorra.

O transporte urbano nas cidades atópase tamén altamente desenvolvido, existindo metros e tranvías nas cidades principais, complementados cos servizos de autobús. En Francia existen 893.300 quilómetros de vías de servizo. A rexión de París é a mellor Aeroportos de Francia comunicada do país estando conectada virtualmente por medio de estrada e autoestradas con tódalas vilas principais. As vías de transporte francesa son percorridas cada ano por milleiros de visitantes estranxeiros que proveñen das veciñas Bélxica, España, Andorra, Mónaco, Suíza, Alemaña e Italia.

En Francia, o mercado dos automóbiles de nova adquisición está dominado por marcas nacionais como Renault (27% dos automóbiles vendidos no ano 2003), Peugeot (20,1%) e Citroën (13,5%)[29] .

Existen aproximadamente 478 aeroportos en Francia, incluíndo aeródromos e pistas de aterraxe. O Aeroporto internacional Charles de Gaulle (Aéroport Paris-Charles-de-Gaulle) constitúe o maior aeroporto do país en tamaño e número de pasaxeiros, 59.922.177 pasaxeiros no 2007. Este atópase nos arrabaldes de París e conecta a capital coas principais cidades e destinos de Europa e do mundo. O segundo aeroporto francés, tamén na rexión parisiense é Orly (Aéroport d'Orly) con 26 millóns no 2007. Os tres que seguen atópanse fóra da rexión parisiense: Nice-Côte d'Azur con 10,3 millóns, Lyon-Saint-Exupéry con 7,3 millóns, Marseille Provence con 6.9 millóns en 2007.[30] Air France é a principal aeroliña francesa, malia existiren numerosas aeroliñas privadas.

Existen dez portos de certa importancia, o maior deles é o da cidade de Marsella (Grand port maritime de Marseille dende 2008 e anteriormente Port Autonome de Marseille- PAM) localizado no concello de Fos-sur-Mer. No país galo existen 14.932 quilómetros de vías navegables, entre as que destaca a Canle du Midi que conecta o mediterráneo co océano Atlántico a través do río Garona.

Ciencia, tecnoloxía e educación Artigo principal: Educación en Francia.

En Francia naceron grandes inventores como os Irmáns Montgolfier (inventores do globo aerostático), Joseph-Nicéphore Niépce (químico, litógrafo e científico afeccionado que inventou, xunto ao seu irmán, un motor para barcos e, xunto a Daguerre, a fotografía), Clément Ader (inventor do avión, un micrófono e os primeiros perfeccionamentos do teléfono), os irmáns Lumière (inventores do proxector cinematográfico), René Théophile Hyacinthe Laënnec (inventor do estetoscopio), Louis Pasteur (a técnica coñecida como pasteurización) entre outros, cuxas achegas á ciencia foron decisivas na historia da humanidade.

En Francia a educación pública é de balde en tódolos seus niveis, tanto para os estudantes franceses como para os estranxeiros. No ano 2007 os gastos en educación acadaron o 28% do orzamento do Estado.

24

Francia - France

25

Cultura Artigo principal: Cultura de Francia.

Belas Artes As primeiras manifestacións proveñen da arte prehistórica, en estilo franco-cantábrico. A época carolinxia marca o nacemento dunha escola de iluminadores que se prolongará ao longo de toda a Idade Media, culminando nas ilustracións do libro d'As moi ricas horas do duque de Berry. Os pintores clásicos do século XVII francés son Poussin e Lorrain. No século XVIII predomina o rococó, con Watteau, François Boucher e Jean-Honore Fragonard. A finais de século comeza o clasicismo con Jacques-Louis David coma un dos seus expoñentes. O romanticismo está dominado polas figuras de Théodore Géricault e O cadro Impression, soleil levant de Claude Eugène Delacroix. A paisaxe realista da Escola de Barbizon ten a súa Monet deulle o nome ao movemento continuación en artistas dun realismo máis testemuñal sobre a realidade impresionista social do seu tempo, como Jean-François Millet e Gustave Courbet. A finais do século XIX, París, convertida en centro da pintura, ve nacer o impresionismo, precedido pola obra de Édouard Manet. A estes seguen Toulouse-Lautrec, Gauguin e Cézanne. Xa no século XX, xorden os fauvistas ao redor de Matisse e o cubismo da man de Georges Braque e o español Pablo Picasso que traballa en París, despois de exiliarse de España. Outros movementos artísticos vanse sucedendo no París de entreguerras, decaendo como centro pictórico mundial logo da Segunda Guerra Mundial.

En Francia a escultura evolucionou desde vello por diversos estilos, sobresaíndo en todos eles: prehistórico, romano, cristián, románico, gótico, renacentista, barroco e rococó, neoclásico (Frédéric Auguste Bartholdi: Estatua da Liberdade), romántico (Auguste Rodin: O pensador), e os contemporáneos.

Arquitectura No que se refire á arquitectura, os celtas deixaron a súa pegada tamén no erguemento de grandes monólitos ou megálitos, e a presenza grega desde o século VI a. de C. lémbrase hoxe na herdanza clásica de Massalia (Marsella). O estilo romano ten exemplos na Maison Carrée, templo romano edificado entre 138-161 a. de C., ou no Pont du Gard construído entre os anos 40 e 60, en Nimes, declarado patrimonio universal en 1985. En Francia inventouse o estilo gótico, plasmado en catedrais como as de Chartres, Amiens, Notre-Dame ou Estrasburgo. O renacemento xurdido en Italia, ten o seu estilo arquitectónico representado maxistralmente no Castelo de Blois ou no Palacio de Fontainebleau entre outros. A arte barroca (tamén de orixe italiana) e o rococó (de orixe francesa) teñen obras extraordinarias en Francia. Tal é o caso do Palacio do Louvre e o Panteón de París entre tantos outros. O modernismo ou arte moderna en arquitectura abrangue todo o século XIX e a metade do XX, e nel Gustave Eiffel revolucionou a teoría e práctica arquitectónica do seu tempo na construción de xigantescas pontes e no emprego de materiais coma o aceiro. A súa obra máis famosa é a chamada Torre Eiffel. Outro grande da arquitectura

A Catedral de Notre-Dame de París é unha das iconas da capital francesa xunto á Torre Eiffel

Francia - France universal é Le Corbusier, un innovador e funcionalista celebrado especialmente polas súas achegas urbanísticas nas edificacións de vivendas e conxuntos habitacionais.

Lingua e literatura Lingua Artigos principais: Lingua francesa e Idiomas de Francia.

A lingua oficial en Francia é o francés, proveniente do franciano, variante lingüística falada na Illa de Francia que a comezos da Idade Media, e ao longo dos séculos, impúxose ao resto de linguas e variantes lingüísticas que se falan en calquera parte do territorio francés. Segundo o artigo nº 2 da constitución francesa, o francés é a única lingua de Francia.

A miúdo, esta imposición do francés foi froito de decisións políticas tomadas ao longo da historia, co obxectivo de crear un estado uniformizado lingüisticamente. De feito, o artigo 2 da Constitución francesa de 1958 di textualmente que «La langue de la République est le français» (A lingua da República é o francés)[31] .

Literatura Artigo principal: Literatura de Francia.

A historia da literatura francesa empeza co francés antigo (ancien français) da Idade Media. Un dos Xuramentos de Estrasburgo (842) é o primeiro texto completo coñecido redactado en roman (O roman é unha evolución do latín que se desenvolveu ao principio da Idade Media, coa perda das declinacións e con transformacións morfolóxicas), o "antecesor" do francés. O primeiro texto conservado nesta lingua que se considera hoxe como "literario" é o Séquence ou Cantilène de sainte Eulalie, probablemente escrito entre 881 e 882; é unha simple adaptación en 29 versos dun poema latino a vocación relixiosa e pedagóxica. A literatura da idade media está composta de: • • • •

Cantar de xesta A Literatura cortés A Novela cortés A Literatura burguesa

Na poesía da Idade Media distínguese • A Poesía cortés • A Poesía burguesa A Literatura francesa do século XVI está marcada polos principios do humanismo: volta aos textos antigos (gregos, latinos e hebreos), desexo de coñecemento, epicureísmo indiscutible, a renovación das formas e dos temas distinguíndose da literatura medieval. A poesía conta con autores importantes como Marot, Jean de Sponde, Agrippa d'Aubigné e os poetas da Pléiade, entre os cales figuran Ronsard e Du Bellay. As novelas máis notables son as de Rabelais e de Margarida de Navarre. Os Ensaios de Montaigne son unha importante obra situada entre a filosofía e a autobiografía.

O século XVII conta dúas grandes correntes literarias , o clasicismo e a literatura barroca. Competidores posto que o clasicismo en literatura imporá cara ao barroco pero tamén complementarios posto que certos autores foron influídos polas dúas correntes á vez (como Corneille). Pero dende o fin do século debúxase en literatura unha corrente de pensamento que anuncia xa a ilustración (con La Bruyère por exemplo).

Ademais Francia foi cerne da ilustración, que se espallou polo continente europeo, sendo os principais escritores Voltaire, Diderot, Rousseau e Montesquieu, coñecidos como os filisofos da ilustración.

26

Francia - France

Música A música francesa naceu na Idade Media, co xénero do canto plano gregoriano, chamado organum. Desenvolveuse a continuación elaborada baixo os auspicios da escola de Notre-Dame ou do Ars antiqua co conductus, un canto de procesión. Despois viñeron os trobadores e os troveros que afirmaron máis a independencia da arte lírica cara o clero. Ás veces, simples artistas invitados nas cortes dos nobres, fixeron a estes melómanos traendo a música aos asuntos (de corazón) humanos polo medio de cancioncillas. Este atragoamento musical suscitou a vocación dos malabaristas, músicos ambulantes que non eran máis que os intérpretes de composicións creados polos precedentes, e que non vacilaban en falar a lingua vulgar.

Se non se pode datar exactamente a aparición da música tradicional ou folclórica posto que é esencialmente de transmisión oral, os instrumentos como a gaita parecen ter unha longa historia no seo dos diversos pobos que forman Francia.

Na música francesa desde antes do ano 1000 destácase o canto gregoriano empregado nas liturxias. En Francia creouse a polifonía. Francia foi o berce dos trobadores no século XII, así como do Ars Nova dous séculos máis tarde.

Durante o Romanticismo París converteuse no centro musical do mundo e na actualidade Francia mantén un lugar privilexiado na creación musical grazas a novas xeracións de compositores. Dentro dos expoñentes da música popular francesa, atópanse figuras como Edith Piaf, Dalida, Charles Aznavour e Gilbert Becaud.

Deportes A mellor participación de Francia nos Xogos Olímpicos foi no ano 1900 en París, cidade que acolleu o certame en dúas ocasións. Aparte a delegación gala nunca baixou dos 10 primeiros lugares sendo unha potencia a nivel deportivo e das olimpíadas.

Os deportes individuais estan ben implantados en Francia. Así por exemplo o Tour de Francia, celebrado anualmente no mes de xullo dende 1903, é a competición ciclista máis prestixiosa do calendario profesional. O Torneo Roland Garros en París é un dos torneos máis cosmopolitas do Grand Slam[32] . No referente ás artes marciais, Tour de France Francia tamén destaca entre os mellores de Europa dominando ata o día de hoxe no karate, judo e savate (boxeo francés), este último un dos máis difundidos no mundo principalmente nos torneos do Knock Out. En judo destaca como un dos máis importantes na historia do mundo o francés David Douillet con diversas participacións e premios ao longo da súa traxectoria neste deporte.

En canto aos deportes de equipo, a Selección de fútbol de Francia é un dos combinados nacionais máis importantes a nivel mundial. Obtivo o Campionato Mundial de 1998, e no 2006 obtivo o 2° posto grazas á xeración dourada liderada por Zinedine Zidane. Este mesmo conxunto obtivo a Eurocopa 2000 e as Copas Confederacións de 2001 e 2003. Pola súa banda a Selección de rugby de Francia é unha das mellores do mundo sendo a que conta con máis títulos do mesmo xeito que Inglaterra. Tamén a Selección de baloncesto de Francia é igualmente un dos combinados nacionais máis importantes a nivel mundial, coa que obtivo o quinto posto no Campionato mundial de baloncesto de 2006.

27

Francia - France

28

Relixión Artigo principal: Relixión en Francia.

Relixiosidade en Francia relixión

porcentaxe

Cristianismo

54%

Irrelixioso

31%

Islam Budismo Xudaísmo Outras relixións/Non contestan

4% 1.2% 1% 10%

Constitucionalmente, Francia é un estado secular. O laicismo francés carrexa unha separación recíproca entre as igrexas e o estado, sobre a base do postulado de que, para que o estado poida respectar todas as relixións, non debe recoñecer ningunha.

En efecto, dende 1905, as igrexas e o estado están separadas oficialmente, agás en Alsacia-Mosela, que non era francesa no momento da separación. O dereito local en Alsacia-Mosela é un réxime xurídico creado en 1919.

Concirne aos departamentos franceses do Alto Rin, do Baixo Rin (rexión Alsacia), e do de Mosela, reagrupados baixo o nome xenérico de Alsacia-Mosela. En materia de relixión, coñece e organiza os cultos católico, luterano, reformado e xudeu. Estes cultos reciben un tratamento financeiro do estado francés.

Por principio pois, en Francia prohibese os censos de carácter relixioso. Non obstante, certa cantidade de estudos e de sondaxes foron levados. A relixión maioritaria é o catolicismo. Influíu amplamente na cultura francesa; cabe citar así que a meirande parte dos días festivos correspóndense coas festas relixiosas católicas, ao igual cá maioría das catedrais e as escolas privadas, das cales 9 sobre 10 son católicas. En xeral, a taxa de práctica relixiosa é relativamente feble e estable.

A comunidade xudía francesa, con 600.000 membros segundo o World Jewish Congress, é a maior de toda Europa.

As estimacións sobre o número de musulmáns varían amplamente. Segundo o censo francés do ano 1999, había 3,7 millóns de persoas de fe musulmá (6,3% da poboación total). Na actualidade existen entre 200.000 e 1 millón de inmigrantes ilegais.

Festivos En Francia, os días festivos son definidos legalmente polo código de traballo, artigo L 3133-1 [33] , sendo a ultima mudanza feita pola lei n° 2008-67 do 21 de xaneiro 2008 (Loi n° 2008-67 du 21 janvier 2008) [34] . A nivel nacional contase 11 festivos legais, cinco civiles e seis da relixión católica.

Francia - France

29

Festivos Data

Nome en galego

Nome local

Observacións

1 de xaneiro

Aninovo

Jour de l'an

abril

Luns de Pascua

Lundi de Pâques

1 de maio

Día internacional dos traballadores

Fête du travail

8 de maio

Vitoria de 1945

Armistice de 1945

maio

Xoves da Ascensión

Jeudi de l'Ascension

xuño

Luns de Pentecoste.

Lundi de Pentecôte

Cincuenta días despois da Pascua. O luns de Pentecoste é o día instituído para a xornada de solidariedade cara ás persoas maiores, salvo acordo diferente. É dicir que este día festivo legal foi escollido para que se traballe e ca ganancia do traballo dediquese a financiar axuda para os maiores.

14 de xullo

Festa nacional

Fête nationale

Revolución Francesa, 1789: Revolta do Terceiro Estado — Toma da Bastilla. Fête de la Fédération 1790

15 de agosto

Asunción

Assomption

1 de novembro

Tódolos santos

Toussaint

11 de novembro

Armisticio 1918

Armistice de 1918

25 de decembro

Nadal

Noël

Segunda Guerra Mundial, non e festivo legal, mais celebrase a vitoria ; tamén se celebra a toma de Orléans por Xoana de Arco na noite do 7 ao 8 de maio de 1429.

Primeira Guerra Mundial

Notas [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8]

Datos de 2007, balance oficial demográfico de Francia, no INSEE. (http:/ / www. insee. fr/ fr/ ffc/ pop_age. htm) O turismo bate marca. (http:/ / www. dw-world. de/ dw/ article/ 0,2144,2330859,00. html) http:/ / news. bbc. co. uk/ hi/ spanish/ international/ newsid_6560000/ 6560077. stm O explosivo discurso de Chirac. (http:/ / www. dw-world. de/ dw/ article/ 0,2144,1862696,00. html) do termo franco, nome que daban os francos aos seus dominios, entón situado probablemente na actual Flandres belga.

En dereito constitucional francés chámaselle congreso á reunión das dúas cámaras para unha votación.

A posibilidade de que o Presidente poida dirixirse directamente ao Parlamento está no proxecto de reforma O poder regulamentario, dentro da constitución da quinta república francesa, é a lexislación nos dominios que a constitución non atribúe á competencia das leis que van pola conta do poder lexislativo, é dicir, o parlamento [9] Un sistema semipresidencialista (http:/ / www. elpais. com/ comunes/ 2007/ elecciones_francesas/ sistema_frances. html) (español). Diario El País.

[10] Statistiques de l'INSEE (http:/ / www. insee. fr/ fr/ themes/ tableau. asp?reg_id=0& ref_id=NATTEF02131) [11] (http:/ / www. insee. fr/ en/ ffc/ pop_age4. htm) [12] http:/ / www. migrationinformation. org/ datahub/ countrydata/ data. cfm [13] http:/ / www. migrationpolicy. org/ pubs/ France_Elections050307. pdf [14] http:/ / www. insee. fr/ fr/ ffc/ ipweb/ ip1098/ ip1098. html#encadre1 [15] http:/ / www. unhcr. org/ publ/ PUBL/ 4492677f0. pdf [16] Francia foi superada pola China no ano 2006 en termos de Produto Interior Bruto. Dende que a paridade de cambio euro/libra cambiou fortemento no ano 2008 (a libra esterlina devaluouse fortemente en beneficio do euro, chegando ao seu punto máis baixo en 10 anos), Francia superou ao Reino Unido na listaxe das principais economías mundiais. Esta clasificación vén dada polo Director do Instituto Nacional de Investigación Económica e Social, e o Instituto de investigación británico. Vexa Financial Times (http:/ / www. ft. com/ cms/ s/ abe2ffc4-c08b-11dc-b0b7-0000779fd2ac,Authorised=false. html?_i_location=http:/ / www. ft. com/ cms/ s/ 0/ abe2ffc4-c08b-11dc-b0b7-0000779fd2ac. html?nclick_check=1& _i_referer=http:/ / fr. wikipedia. org/ wiki/ France& nclick_check=1) 11 de

Francia - France xaneiro do ano 2008 [17] Véxase o artigo detallado en francés fr:Pauvreté en France.

[18] Véxase o artigo detallado en francés fr:Pauvreté en France.

[19] (en francés) Patrimonio: Quen posúe canto? (http:/ / www. inegalites. fr/ spip. php?article38), Observatorio das desigualdades, 7 de xuño 2007.

[20] Ministère de l'Économie, des Finances et de l'Emploi, ministerio francés de finanzas Documento de presentación do orzamento do Estado para o ano 2007 (http:/ / www. minefi. gouv. fr/ directions_services/ sircom/ finances_etat/ LF/ 2007/ depliant_budget_etat2007. pdf).

[21] Xornal Le Monde.fr: Arquivos (http:/ / www. lemonde. fr/ web/ article/ 0,1-0@2-3404,36-852867@51-666777,0. html) [22] http:/ / www. diplomatie. gouv. fr/ fr/ france_829/ decouvrir-france_4177/ france-a-z_2259/ economie_2624/ les-grands-secteurs-economiques_5945. html Les grands secteurs économiques Os grandes sectores económicos Ministerio francés de asuntos exteriores [23] https:/ / www. cia. gov/ library/ publications/ the-world-factbook/ geos/ fr. html#Econ France sur CIA factbook [24] Fonte: https:/ / www. cia. gov/ library/ publications/ the-world-factbook/ geos/ fr. html#Econ [25] Os grandes sectores económicos. Páxina do Ministère des Affaires étrangères (http:/ / www. diplomatie. gouv. fr/ fr/ france_829/ decouvrir-france_4177/ france-a-z_2259/ economie_2624/ les-grands-secteurs-economiques_5945. html).

[26] http:/ / www. tourisme. gouv. fr/ fr/ z2/ stat/ tis/ att00015987/ TIS_2007-2. pdf Ministerio de Turismo.

[27] http:/ / www. sanofi-aventis. com/ en-bref/ mission/ mission. asp Datos 2007 do grupo [28] http:/ / www. pasteur. fr/ ip/ easysite/ go/ 03b-000002-007/ institut-pasteur Presentación do instituo na súa páxina web [29] L'automobile magazine, hors-série 2003/2004 páx. 294.

[30] http:/ / www. aeroport. fr/ fichiers/ stats_2007. pdf Résultats d'activités des aéroports français, Resultados de actividades do 2007 publicados pola Union des Aéroports Français [31] http:/ / www. conseil-constitutionnel. fr/ textes/ constit. htm Constitution du 4 octobre 1958 [32] http:/ / news. bbc. co. uk/ hi/ spanish/ specials/ newsid_3722000/ 3722571. stm As pegadas na arxila francesa.

[33] Artigo L3133-1 do código de traballo vixente en Francia (http:/ / www. codes-et-lois. fr/ code-du-travail/ toc-nouvelle-duree-travail-salaire-interessement-participation--19da946-texte-integral) [34] lei n° 2008-67 do 21 de xaneiro 2008 (http:/ / www. legifrance. gouv. fr/ affichTexte. do;jsessionid=?cidTexte=JORFTEXT000017942034& dateTexte=& oldAction=rechJO)

30

Carlos Casares

31

Carlos Casares Carlos Casares Mouriño

Estatua de Carlos Casares en Pontevedra Nacemento:

24 de agosto de 1941 Ourense Galicia

Falecemento:

9 de marzo de 2002 Vigo

Lingua:

Galego

Xénero(s):

Narrativa

Carlos Casares Mouriño, nado en Ourense o 24 de agosto de 1941 e finado en Vigo o 9 de marzo de 2002, foi un escritor en lingua galega.

Traxectoria Naceu en Ourense, pero pasou a maior parte da súa infancia en Xinzo de Limia, vila na que o seu pai, Francisco, exerceu como mestre. Estudou Filosofía e Letras na Universidade de Santiago. Desenvolveu a súa actividade cultural e profesional como escritor, editor e catedrático de instituto.

En 1971 casou con Kristina Berg, de orixe sueca, coa que tivo dous fillos, Håkan e Christian[1] .

A súa ideoloxía estivo marcada polo maxisterio e amizade con Ramón Piñeiro e polo grupo de galeguistas vinculados á editorial Galaxia, da que foi director dende o ano 1985 ata a súa morte. Foi elixido membro da Real Academia Galega en 1977. Foi un dos catro deputados galeguistas independentes integrados nas listas do PSdeG-PSOE (1981-1985), e presidente do Consello da Cultura Galega en 1996.

Predecesor: Xosé Filgueira Valverde

presidente do Consello da Cultura Galega 1996 - 2002

Sucesor: Alfonso Zulueta de Haz

Carlos Casares

Obra Revistas Colaborou en numerosas revistas e xornais, entre eles Grial, revista da que foi director dende 1989 a 2002, ano do seu falecemento, La Región, El País e La Voz de Galicia. Parte deste traballo xornalístico foi publicado en formato libro: Á marxe. Palabra de escritor (2 de xaneiro - 10 de marzo de 2002) (2003), Á marxe, 1992 (2005), Á marxe, 1993 (2005), Á marxe, 1994 (2006) e Á marxe, 1995 (2006).

Narrativa • • • • • • • •

Vento ferido (1967). Relatos breves sobre a violencia e o fatalismo.

Cambio en tres (1969) Xoguetes pra un tempo prohibido (1975) Os escuros soños de Clío (1979) Ilustrísima (1980) Os mortos daquel verán (1987) Deus sentado nun sillón azul (1996) Na marxe de cada día: follas dun diario (1994)

• Un país de palabras (1999) • O sol do verán (2002).

Literatura infantil • • • • • • • • • • •

A galiña azul (1968) As laranxas máis laranxas de tódalas laranxas (1973) O can Rin e o lobo Crispín (1983) Este é Toribio (1991) Toribio contra o profesor Smith (1991) Toribio e o contador de contos (1991) Toribio ten unha idea (1992) Toribio revoluciona o tráfico (1994) O galo de Antioquía (1994) Lolo anda en bicicleta (1996) Un polbo xigante (2000)

Biógrafo e ensaísta Como biógrafo e ensaísta legounos varios traballos sobre a vida e obra de Vicente Risco, Otero Pedrayo, Ramón Piñeiro, Curros Enríquez e o Padre Sarmiento; así como unha achega á presenza de Ernest Hemingway en Galicia e de Galicia na obra do escritor norteamericano, Hemingway en Galicia (1999) O humor, a sinxeleza e a claridade no tratamento dos temas que afectan ó mundo de hoxe constitúen as marcas máis características do seu estilo narrativo e ensaístico.

32

Carlos Casares

Tradutor Traduciu O principiño (1983) do francés Antoine de Saint-Exupéry, Os escaravellos voan á tardiña (1989) da sueca Maria Gripe e O vello e o mar (1998) do norteamericano Ernest Hemingway.

Referencias [1] http:/ / www. culturagalega. org/ noticia. php?id=2410& soportal=lg3

Tradución A tradución (< latín traducere: facer pasar dun lugar a outro) é unha actividade que comprende a interpretación do significado dun texto nun idioma, chamado texto orixe, a un texto equivalente noutro idioma, chamado texto meta.

Tamén o produto desta actividade, o texto meta, denomínase tradución.

Tradicionalmente, a tradución foi unha actividade desenvolvida por humanos, aínda que hai numerosos intentos de automatizar a tarefa de traducir textos naturais (tradución automática) ou de utilizar ordenadores para axudar a esta tarefa (tradución asistida por ordenador). Un exemplo de tradución asistida sería o uso dunha memoria de tradución.

O obxectivo da tradución é crear unha relación de equivalencia entre o texto orixe e o texto meta, é dicir, a seguridade de que ambos os textos comuniquen a mesma mensaxe, á vez que se teñen en conta aspectos coma o xénero textual, o contexto, as regras da gramática de cada un dos idiomas, as convencións estilísticas, a fraseoloxía, etc. É importante diferenciar a tradución da interpretación: No primeiro caso, transfírense ideas expresadas por escrito dunha lingua a outra, mentres que na interpretación as ideas exprésanse oralmente ou mediante a xesticulación (como acontece na linguaxe de signos) dunha lingua a outra.

Segundo a análise dos procesos implicados na tradución e interpretación, poderíase considerar que esta última constitúe unha subcategoría da tradución[Cómpre referencia].

O proceso tradutolóxico Na súa obra, Teoría e práctica da tradución, Valentín García Yebra recoñece dúas fases no proceso tradutolóxico: "a fase da comprensión do texto orixinal, e a fase da expresión da súa mensaxe, do seu contido, na lingua receptora ou terminal".

Na etapa de comprensión, decodifícase o sentido do texto orixe, nunha actividade denominada semasiolóxica (do grego, sema, sentido ou significado). Na etapa de expresión, recodifícase este sentido na lingua meta; etapa tamén chamada onomasiolóxica (do grego, onoma, nome).

Na etapa de decodificación do sentido do texto, o tradutor debe identificar en primeiro lugar os segmentos que compoñen o texto orixinal. É dicir, debe estabelecer as unidades mínimas con sentido. O segmento pode ser unha palabra, frase ou incluso unha ou máis oracións (por exemplo, un texto completo).

Na etapa de recodificación na lingua meta, o tradutor debe manter o sentido do segmento orixinal nun segmento da lingua meta, respectando o xenio da mesma. A reunión do segmento orixe co segmento meta é o que se denomina unidade de tradución.

Ambas as dúas etapas son de índole recursiva, e non necesariamente sucesivas, é dicir, o tradutor pode volver desentrañar o sentido do texto orixe, unha vez que recodificou o sentido na lingua meta.

Após este procedemento, sinxelo a primeira vista, agóchase unha operación cognitiva complexa. Para decodifica-lo sentido completo do texto orixe, o tradutor ten que interpretar e analizar tódalas súas características de forma consciente e metódica. Este proceso require un coñecemento profundo da gramática, semántica, sintaxe e frases

33

Tradución feitas ou similares da lingua orixe, así como da cultura dos seus falantes.

O tradutor debe contar tamén con estes coñecementos para recodificar o sentido na lingua meta. De feito, estes adoitan ser máis importantes e, polo tanto, máis fondos cós da lingua orixe. De aí que a maioría dos tradutores traduzan á súa lingua materna.

Ademais, é esencial que os tradutores coñezan a área que se está tratando.

Os estudos realizados nos últimos anos en lingüística cognitiva permitíronnos comprender mellor o proceso cognitivo da tradución.

Historia da Tradución As primeiras traducións foron da Biblia, xa que como os xudeus levaban moito tempo sen fala-la súa lingua (o hebreo), esta perdeuse e as Santas Escrituras debéronse traducir para que as entendesen os xudeus que non falaban a súa lingua orixinal. Ptolomeo Filadelfo no século III adC mandou traducir do hebreo ó grego as Sagradas Escrituras a 72 vos souben que dominaban o hebreo e o grego. Esta versión coñécese como versión Alejandrina ou versión dos 70. No século II D.C. a Biblia traducíuse do grego ó latín (Antigo e Novo Testamento). A esta versión chamóusele Vetus Latina.

Estratexias de Tradución A traducibilidade é un dos primeiros problemas da tradución. É a posibilidade de traducir con éxito un enunciado nun idioma a un equivalente noutro idioma. Non sempre é posíbel traducir os enunciados con estruturas equivalentes, polo que o tradutor debe recorrer a varias estratexias a fin de asegurar a tradución dun texto determinado.

Adaptación A adaptación, coñecida tamén como tradución libre, é un procedemento de tradución no cal o tradutor substitúe unha realidade cultural ou social no texto orixinal coa correspondente realidade no texto meta. Esta nova realidade resulta máis común para a audiencia do texto meta.

A adaptación a miúdo resulta útil para a tradución de poesía, obras de teatro e publicidade.

Préstamo O préstamo consiste en utilizar unha palabra ou expresión do texto orixinal no texto meta.

Os préstamos adóitanse escribir en cursiva, e consisten en achega-la palabra na lingua de orixe. Un exemplo de préstamo é blue jeans, do inglés.

Calco O decalco léxico é un procedemento de tradución que consiste na creación de neoloxismos seguindo a estrutura da lingua de orixe. Como, por exemplo, fútbol, orixinada da palabra football en inglés.

34

Tradución

35

Modulación Consiste en traducir unha palabra por unha frase explicativa.

Transposición Transpor as palabras

Equivalencia Equivalencia indica a correspondencia en significado dunha palabra nun idioma fronte a outro idioma. Dúas palabras son equivalentes se teñen o mesmo significado.

Tradución literal Refírese ó paso da lingua de orixe á lingua meta sen emprego de estratexias de tradución máis cá conversión dos termos tendo como resultado unha tradución correcta. O tradutor só ten que se preocupar da orde dos termos traducidos: Mon Dieu pardonnez-moi cette méprisable prière, mais je ne puis écarter son nom de mes lèvres, nin oublier a peite de mon coeur Deus meu, perdóame esta desprezable oración, pero non podo apartar o seu nome dos meus beizos, nin esquece-la pena do meu corazón Segundo Vinay e Dalbernet, a tradución literal é lícita sobre todo entre linguas que comparten unha mesma cultura.

Principais asociacións de tradutores (e intérpretes) de Galicia • AGPTI, Asociación galega de profesionais da tradución e interpretación [1] • ATG, Asociación de tradutores galegos [2], responsable da biblioteca virtual Bivir [3] e da revista Viceversa [4].

Universidades públicas onde cursar Tradución (e interpretación ou documentación) • • • • • •

Universidade de Vigo [5] Universidad de Málaga [6] Universidad de Salamanca [7] Universidad de Valladolid [8] Universitat de Vic [9] Universitat Pompeu Fabra [10]

Referencias [1] [2] [3] [4] [5] [6]

http:/ / www. agpti. org/ http:/ / www. tradutoresgalegos. org/ http:/ / www. bivir. com/ http:/ / webs. uvigo. es/ webatg/ viceversa. html http:/ / webs. uvigo. es/ centros/ fft/ web/ http:/ / hs. sci. uma. es:8070/ pls/ apex/ f?p=101:1:2482992703622550::NO::INICIO_LOV_CURSO_ACAD,INICIO_LOV_CENTROS,INICIO_LOV_TITULACIONES,INICIO_LOV_CICLOS,INICIO [7] http:/ / exlibris. usal. es/ [8] http:/ / www. uva. es/ cocoon_uva/ impe/ uva/ centro?idCampus=36161& idCentro=34493& idDep=& idInsts=& tamLetra=& idMenus=93,3185 [9] http:/ / www. uvic. cat/ fchtd/ ca/ inici. html [10] http:/ / www. upf. edu/ estudiants/ titulacions/ grau-traduccio/ presentacio/ index. html

Deserto do Sáhara

36

Deserto do Sáhara O Deserto do Sáhara é o segundo maior deserto do mundo (despois do da Antártica), localizado no Norte de África, cunha área total de 9,065,000 km2, sendo apenas un pouco menor que a Europa (10,400,000 km2).

Tal deserto considérase unha ecorrexión. O nome Sáhara é unha transliteración do árabe ‫ءارحص‬, (Sahhra) que á súa vez é a tradución da palabra tuareg teneriwe (' os desertos', de onde lle vén o nome ó deserto do Teneré).

Viven preto de 2,5 millóns de persoas na área do Sáhara, distribuídas pola Mauritania, Marrocos, Sáhara Occidental, Libia, Exipto, Malí, Níxer, Alxeria, Tunisia, Sudán e Chad.

Imaxe de satélite do deserto do Sáhara

As fronteiras do Sáhara son: o Océano Atlántico ao oeste, as montañas do Atlas e o Mar Mediterráneo ao norte, o Mar Vermello ao leste e o val do Río Níxer ao sur.

O Sáhara divide o continente africano en dous: África Norte e Subsahariana . A fronteira sahariana ao sur é marcada por unha faixa semiárida de sabana chamada Sahel, e ao sur de Sahel encontrase a rexión chamada o Sudán.

Solpor no Sáhara

Os seres humanos viviron na extremidade do deserto durante case 500.000 anos.

Durante a última Idade do Xelo, o deserto do Sáhara foi (como o Leste africano en xeral) máis húmido do que é agora. Fósiles de dinosauros foron encontrados alí. O Sáhara moderno, xeralmente, está exento de vexetación excepto no val do Nilo, nun poucos oasis e nalgunhas montañas dispersas.

Dunas en Marrocos.

Deserto do Sáhara

37

Límites xeográficos Criterios botánicos por Capot-Rey (1953) • ao Norte: O límite de maduración das palmeiras datileiras.

• ao Sur: Límite sur do had (Cornucala monacantha), especie pertencente ás Chenopodiaceae ou límite norte do cram-cram (Cencrus biflorus), unha poácea do Sahel.

Tuaregs.

Criterios climáticos • ao Norte: a isohieta dos 100 mm.

• ao Sur: Un límite máis difuso que se pode basear na isohieta dos 150 mm sabendo que as chuvias varían moito dun ano a outro.

Fonte dos artigos e colaboradores

Fonte dos artigos e colaboradores O Principiño Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1910125 Colaboradores: Albert galiza, Ayto, Estevoaei, Lara, RNC, Xoán Carlos Fraga, 9 edicións anónimas Antoine de Saint-Exupéry Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1919250 Colaboradores: Albert galiza, Atobar, Ayto, CommonsDelinker, Elvire, Hugo22, Servando2, Xosé Francia - France Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1943950 Colaboradores: AMPERIO, Adelbrecht, Adorian, Agremon, Albert galiza, Alyssalover, Angeldomcer, Arale, Arco de Rayne, Banjo, Basilio, Caronium, CommonsDelinker, Elvire, Estevoaei, Gallaecio, HombreDHojalata, Hugo22, Jchapela, Joao Xavier, Lameiro, Landriessen, Lansbricae, Lmbuga, Luisinho, Meu rei, Norrin strange, Pablo Grandio, Porto, Prevert, Purodha, Rocastelo, Servando2, Sobreira, Toliño, Xabier Cid, Xas, Xoacas, Xosel, Xosé, 20 edicións anónimas Carlos Casares Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1869090 Colaboradores: AT, Albert galiza, Arco de Rayne, Atobar, Ecemaml, Elvire, Estevoaei, Gustavo Adolfo Garrido, HombreDHojalata, Hugo22, Lameiro, Lansbricae, Lmbuga, Miguel.lima, Miñato, Ogcbizrohnoacn, PepedoCouto, Ramiro Torres, Sobreira, Xabier Cid, Xas, Xoacas, Xosé, Xoán Carlos Fraga, 33 edicións anónimas Tradución Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1921727 Colaboradores: Cheluco, Fadesga, Lara, Lmbuga, Prevert, Sobreira, Toliño, Xosé, 4 edicións anónimas Deserto do Sáhara Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1907454 Colaboradores: Hipólito, Iago Pillado, Lmbuga, Prevert, Rocastelo, Servando2, Sobreira, Xaguar, Xosel, Xoán Carlos Fraga, 2 edicións anónimas

38

Fontes das imaxes, licenzas e colaboradores

Fontes das imaxes, licenzas e colaboradores Ficheiro:Lepetitprince.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Lepetitprince.jpg Licenza: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.0 Colaboradores: Nicholas Wang from NYC, USA Ficheiro:St-ExuperyPlaque.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:St-ExuperyPlaque.jpg Licenza: Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported Colaboradores: Dickbauch, Friejose, GeorgHH, Gilbertus, Man vyi, Olivier2, Phil13, Skeezix1000, 1 edicións anónimas Ficheiro:Sainte Exupery01.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Sainte_Exupery01.jpg Licenza: GNU Free Documentation License Colaboradores: Damouns, EugeneZelenko, Gabor, Markus Schweiss, Olivier2 Ficheiro:Flag of France.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Flag_of_France.svg Licenza: Public Domain Colaboradores: (en lingua portuguesaportugués) Ficheiro:Armoiries république française.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Armoiries_république_française.svg Licenza: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.0 Colaboradores: User:Wagner51 Ficheiro:Location France EU Europe.png Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Location_France_EU_Europe.png Licenza: Public Domain Colaboradores: Quizimodo Ficheiro:Chlodwigs taufe.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Chlodwigs_taufe.jpg Licenza: Public Domain Colaboradores: (en lingua francesafrancés) Ficheiro:Siege-alesia-vercingetorix-jules-cesar.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Siege-alesia-vercingetorix-jules-cesar.jpg Licenza: Public Domain Colaboradores: Lionel-Noël Royer Ficheiro:Lenepveu, Jeanne d'Arc au siège d'Orléans.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Lenepveu,_Jeanne_d'Arc_au_siège_d'Orléans.jpg Licenza: Public Domain Colaboradores: Jules Eugène Lenepveu Ficheiro:Louis XIV of France.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Louis_XIV_of_France.jpg Licenza: Public Domain Colaboradores: Bjankuloski06en, Bohème, Cecil, Daigaz, Ecummenic, Hailey C. Shannon, Itsmine, Kürschner, Mattes, Paris 16, Redtigerxyz, Shakko, Tancrède, Thorvaldsson, Tony Wills, Washiucho, Wutsje, Xenophon, Zolo, 8 edicións anónimas Ficheiro:Eugène Delacroix - La liberté guidant le peuple.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Eugène_Delacroix_-_La_liberté_guidant_le_peuple.jpg Licenza: Public Domain Colaboradores: Aavindraa, Alvaro qc, Anetode, Arnomane, Berrucomons, Better than Hustler, Bibi Saint-Pol, Dbenbenn, Didactohedron, Encephalon, FoeNyx, Husky, J JMesserly, Jarekt, Jean-Frédéric, Kelson, Makthorpe, Marianika, Martin H., Mattes, Mglanznig, Miniwark, Mmxx, Olivier2, Paris 16, PawełMM, Plindenbaum, Pline, Pyb, Ranveig, The art master, Thuresson, Trycatch, Tsui, Warburg, White Cat, たね, 10 edicións anónimas Ficheiro:Degradation alfred dreyfus.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Degradation_alfred_dreyfus.jpg Licenza: Public Domain Colaboradores: Henri Meyer (1844-1899) Ficheiro:De Gaulle-OWI.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:De_Gaulle-OWI.jpg Licenza: Public Domain Colaboradores: Office of War Information, Overseas Picture Division. The image prefix (LC-USW3) at the Library of Congress image page matches that of pictures from the OWI collection (see prefix list here.

Ficheiro:Nicolas Sarkozy (2008).jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Nicolas_Sarkozy_(2008).jpg Licenza: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.5 Colaboradores: ‫( א‬Aleph) Ficheiro:Fillon-181207.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Fillon-181207.jpg Licenza: Creative Commons Attribution 3.0 Colaboradores: Benjamin Lemaire Ficheiro:Pano-lux1.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Pano-lux1.jpg Licenza: Public Domain Colaboradores: Gryffindor, Olivier2, Sir Gawain Ficheiro:Logo de la République française.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Logo_de_la_République_française.svg Licenza: Public Domain Colaboradores: Aaker, Alkamid, Bcnof, Beao, Blinking Spirit, Coyau, Cybercobra, Dahn, Duduziq, Essam Sharaf, Jack Phoenix, JenVan, Kyle the hacker, PhiLiP, Razzairpina, SRyll, Sarang, Tonym88, Ve4ernik, Writtenright, Wwooter, Zscout370, 28 edicións anónimas Ficheiro:Paris Assemblee Nationale DSC00074.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Paris_Assemblee_Nationale_DSC00074.jpg Licenza: GNU Free Documentation License Colaboradores: User:David.Monniaux Ficheiro:Satellite image of France in August 2002.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Satellite_image_of_France_in_August_2002.jpg Licenza: Public Domain Colaboradores: Unknown NASA official Ficheiro:France template.png Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:France_template.png Licenza: GNU Free Documentation License Colaboradores: ChrisDHDR, Mortadelo2005, Paintman, W!B:, Zyxw59 Ficheiro:Blason Nord-Pas-De-Calais.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Blason_Nord-Pas-De-Calais.svg Licenza: Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported Colaboradores: Adelbrecht, BrightRaven, Bruno Vallette, Ewan McTeagle, Fhiv, Jimmy44, Kilom691, Siebrand, Skim, Urhixidur, Verdy p Ficheiro:Blason région fr Picardie.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Blason_région_fr_Picardie.svg Licenza: Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported Colaboradores: User:Spedona Ficheiro:Blason duche fr Normandie.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Blason_duche_fr_Normandie.svg Licenza: Public Domain Colaboradores: Syryatsu Ficheiro:France moderne.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:France_moderne.svg Licenza: GNU Free Documentation License Colaboradores: Sodacan Ficheiro:Blason région fr Champagne-Ardenne.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Blason_région_fr_Champagne-Ardenne.svg Licenza: Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported Colaboradores: User:Spedona Ficheiro:Blason Lorraine.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Blason_Lorraine.svg Licenza: GNU Free Documentation License Colaboradores: User:Darkbob Ficheiro:Alzacja herb.png Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Alzacja_herb.png Licenza: GNU Free Documentation License Colaboradores: Alexandrin, Kelson, Maksim, Ske, Tzeentch, Verdy p, Vindicator, Милан Јелисавчић, 2 edicións anónimas Ficheiro:Blason fr Franche-Comté.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Blason_fr_Franche-Comté.svg Licenza: Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported Colaboradores: User:Bruno Vallette, User:Bruno Vallette Ficheiro:Blason fr Bourgogne.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Blason_fr_Bourgogne.svg Licenza: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0,2.5,2.0,1.0 Colaboradores: Zigeuner Ficheiro:Blason Orléans.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Blason_Orléans.svg Licenza: Public Domain Colaboradores: User:Anno16, User:Ssire Ficheiro:Blason région fr Pays-de-la-Loire.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Blason_région_fr_Pays-de-la-Loire.svg Licenza: Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported Colaboradores: User:Bruno Vallette Ficheiro:Blason region fr Bretagne.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Blason_region_fr_Bretagne.svg Licenza: Public Domain Colaboradores: Syryatsu Ficheiro:Blason Poitou-Charentes 3D.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Blason_Poitou-Charentes_3D.svg Licenza: Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported Colaboradores: Badeu, Kilom691 Ficheiro:Blason région fr Limousin.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Blason_région_fr_Limousin.svg Licenza: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0,2.5,2.0,1.0 Colaboradores: User:infofiltrage Ficheiro:Blason de l'Auvergne.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Blason_de_l'Auvergne.svg Licenza: Creative Commons Attribution 2.5 Colaboradores: Peter17 Ficheiro:Blason_ville_fr_Lyon_(Rhone).svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Blason_ville_fr_Lyon_(Rhone).svg Licenza: Public Domain Colaboradores: Syryatsu Ficheiro:Blason de l'Aquitaine et de la Guyenne.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Blason_de_l'Aquitaine_et_de_la_Guyenne.svg Licenza: Creative Commons Attribution 2.5 Colaboradores: Peter17 Ficheiro:Blason ville fr Toulouse (Haute-Garonne).svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Blason_ville_fr_Toulouse_(Haute-Garonne).svg Licenza: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0,2.5,2.0,1.0 Colaboradores: User:TomKr Ficheiro:Blason région fr Languedoc-Roussillon.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Blason_région_fr_Languedoc-Roussillon.svg Licenza: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0,2.5,2.0,1.0 Colaboradores: User:infofiltrage Ficheiro:Blason région fr Provence-Alpes-Côte d'Azur.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Blason_région_fr_Provence-Alpes-Côte_d'Azur.svg Licenza: Creative Commons Attribution 2.5 Colaboradores: Peter17 Ficheiro:Coat of Arms of Corsica.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Coat_of_Arms_of_Corsica.svg Licenza: descoñecido Colaboradores: User:MarianSigler Ficheiro:France map FR.png Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:France_map_FR.png Licenza: Public Domain Colaboradores: CIA World Factbook (original) Traduction et adaptation : w:User:Hégésippe CormierHégésippe Cormier aka Hégésippe

39

Fontes das imaxes, licenzas e colaboradores Ficheiro:Aftnn The Seine from the Eiffel Tower.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Aftnn_The_Seine_from_the_Eiffel_Tower.jpg Licenza: Creative Commons Attribution-ShareAlike 1.0 Generic Colaboradores: Bibi Saint-Pol, Ddxc, Docu, Ed g2s, Mayhem, Mu, Olivier2, Quadell, Schaengel89, Thbz, Yann Ficheiro:Vieux port de Marseille 2.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Vieux_port_de_Marseille_2.jpg Licenza: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.5 Colaboradores: User:Pumbaa80 File:Lyon stjean.JPG Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Lyon_stjean.JPG Licenza: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.5 Colaboradores: Haragayato Ficheiro:Épône - récolte du maïs01.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Épône_-_récolte_du_maïs01.jpg Licenza: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0,2.5,2.0,1.0 Colaboradores: Spedona Ficheiro:La Défense.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:La_Défense.jpg Licenza: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.5 Colaboradores: Chosovi Ficheiro:Centrale de Cruas.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Centrale_de_Cruas.jpg Licenza: Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported Colaboradores: Iodama Ficheiro:France airport map.png Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:France_airport_map.png Licenza: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.0 Colaboradores: User:David.Monniaux Ficheiro:Claude Monet, Impression, soleil levant, 1872.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Claude_Monet,_Impression,_soleil_levant,_1872.jpg Licenza: Public Domain Colaboradores: Ardfern, Avatar, Denniss, Duduziq, Ephemeronium, Fanghong, Hekerui, Luestling, Man vyi, Marv1N, Rlbberlin, Thuresson, Zolo, 4 edicións anónimas Ficheiro:060806-France-Paris-Notre Dame.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:060806-France-Paris-Notre_Dame.jpg Licenza: Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported Colaboradores: AnRo0002, Bibi Saint-Pol, Otium, Para Ficheiro:TourDeFrance 2005 07 09.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:TourDeFrance_2005_07_09.jpg Licenza: Public Domain Colaboradores: Ardfern, Heidas, Jx, LimoWreck, Lumijaguaari, Schekinov Alexey Victorovich, Vzach, Yonatanh, 1 edicións anónimas Ficheiro:Carlos Casares.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Carlos_Casares.jpg Licenza: descoñecido Colaboradores: User:Estevoaei Ficheiro: Flag of Galicia.svg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Flag_of_Galicia.svg Licenza: Public Domain Colaboradores: Pedro A. Gracia Fajardo Ficheiro:Sahara satellite hires.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Sahara_satellite_hires.jpg Licenza: Public Domain Colaboradores: NASA Ficheiro:Solpor_no_sáhara.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Solpor_no_sáhara.jpg Licenza: GNU Free Documentation License Colaboradores: Lmbuga Ficheiro:Dune 2.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Dune_2.jpg Licenza: Public Domain Colaboradores: Khalid hassani, Matanya (usurped), Rmhermen, Uroboros, 1 edicións anónimas Ficheiro:Azawakh 52 jd.jpg Fonte: http://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ficheiro:Azawakh_52_jd.jpg Licenza: GNU Free Documentation License Colaboradores: Masen, Nya, ToB

40

Licenza

Licenza Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/

41