V&D 2001

Page 1

• www. vietdoc.org


Viet & D<.K Tuy~n T~p 2001

www.vietdoc.org thlfc hi~n & trlnh bay

tuy~n t~p 2001 D~ng Bån Thanh Hi ~p

thlfc hi~n trang nha Dinh Ng<;>c Can, Nguy~n Ng<;>c Thu~n, Dlidng Kim, Thanh Hi~p, D~ng Bån, Mai Thåo, Ph<;1m Gia L(k,

c<?ng tac d~c bi~t Tam Thanh, Hoai My, Oudng Kien, D~ng Trlnh,

Khanh Ha trlnh bay trang nha www.vietdoc. org Oudng Kim

tranh bla D~ng V~n Ty

thli di~n tlf

vietdoc@vietdoc.org lien l<;1c qua thu Dinh Ng<;>c Can Utholtvn 46E 1053 Oslo, Norway

mue lue • • Ngo La thlf Na-uy DQc thi t~p "0 day" Tet Ngay con ra trlfdng Tum tim Manh vyn Ng~m ngui Hlfdng ng9c lan Ti~n dlfa Thd hai cu Sau mlfdi Ta ve, thlfdng ve xli C~m Blfdm dem Xaem

N6i ehuy~n vdi nha van Hoai My B~eh Mai Trai tim r<;1n va Tin mU"ng nnh bong hoa Em ten la thai gi an

En nasjon av sveklinger Dau nam euoi nam, xuan tlfdng, thd djch Doi hia bay d~m ... Dong song Tlnh xuan Slf thanh cong cua Datasupply

Nhling cdn loe Cay m~n nha båe Ca Thuyen d gi lia dong Nha dau Dlfdi tan cay bong gon D~t m<?ng

Hoan Khue

Ban thlfe hi~n Nguy~n Olso Cung Vlnh Yi~n M<;1eh Nha Tam Thanh Thanh Hi~p Hoai My Nguy~n Thj Thu True Doan Mai Tam22 Co Non Stavanger Nhat Ni~m Dlfdng Kien Le Nguyen c6 Nglf Dlfdng Kim Nguy~n Olso

1 2 9 10 12 15 16 21 23 25 26 28 29 31

Dong Ng~e Hoa Tfm Ha Huyen Chi Olfdng Kim Khanh Ha O. Nguyen

32 36 39 43 44 45 46

Dang Trlnh Le Nguyen Nguy~n Van Thlfe Nguy~n Ng9c Thu~n Kfnh e~n Hoai My M<;1ch Nha

48 50 56 58 64 66 73

Nguy~n Ng9c Thu~n

74 75

Ph~m

Dlfdng Kien Doan Mai Tam76 Tran Thi~n Tuan Nguy~n Linh Quang

79 80


?

ngo Cu<)c cach m~ng tin hQc vdi m~ng ludi Internet da ft nhieu lam thay d6i sinh ho~t hang ngay cua chung ta, tlf thong tin lien l~c den nhU'ng d!ch Vl,J mua ban, tlf giai trf vui chdi den hQc t~p nghien cvu. Day chi mdi la bu6i ban dau cua m<)t thoi d~i mdi - thdi d~i ludi m~ng toan eau. Ludi m~ng da chiem m<)t v! the quan trQng va se trc1 thanh m<)t phlidng ti~n ta"t y~u khong th~ thi~u du<;jc trong mQi gia dlnh hay ndi lam vi~c. C6 le m<)t hay hai th~p nien nU'a, khi nhln l~i bu6i giao thdi giU'a hai the ky hom nay, lue ay dlfdi m~t chung ta m<)t th~ gidi khong ludi m~ng th~t xa l~ va l~c h~u bi~t duong nao, va ta khong hi~u t~i sao m<)t guang may xa h<)i c6 th~ ho~t d<)ng hU'u hi~u khi thieu m<)t phlidng t i ~n vo cung cd ban va quan trQng nhlf h~ thong ludi m~ng. Ludi m~ng v~n nang mc1 ra nhU'ng nh!p eau noi lien nhU'ng khoang cach khong gian va thdi gian. Tren phlidng di~n ngh~ thu~t, khoang cach gilfa nglfdi thlfdng thVC Va tac gia sang t~O eling dliQC thu h~p l~i. ChĂĽng h~n khi dQc xong m<)t tac ph~m, g6xu6ng dm xuc cua mlnh, g6i l~i, nha"n nut glfi la thlf di~n tlf (e-mail) d~n tac gia. Nglfdi vi~t tac ph~m han hoan bi~t bao khi nh~n dlfQC tam tlnh cua d<)c gia. Khong gian cach bi~t, Slf chenh l~ch ve tu6i tac eling khong con la nhU'ng chudng ng~i khi nhU'ng tam tlnh suy nghi dlf<;Jc thu gQn l~i trong nhling la thli di~n tlf. Llfdi m~ng con la manh dat ky di~u d~ nhU'ng tam han dang di~u den vdi nhau l~p nen nhU'ng can nha. Vi~t&DQc la m<)t trong nhU'ng can nha tren manh dat ky di~u ay - la ndi g~p ga trao d6i giU'a nhU'ng nglfdi c6 tam han hlidng ve ti~ng Vi~t yeu thlfdng. Day la nam thv ba Viet&DQc c6 m~t tren ludi m~ng. Trong suot thdi gian qua, Vi~t&DQc nh~n dlf<;Jc nhieu khfch l~ va nhU'ng g6p y quy bau tlf b~n dQc va than hU'u xa gan. Tuy~n t~p 2001 b~n dang dm tren tay la m<?t co g~ng mQn, mong dap l~i tam chan tlnh yeu thuong ma b~n da dan.h cho Viet &DQc. ban thlfc

hi~n

Viet & Doc • Tuyen

T~p

Viet&Dyc. 2001 -Trang 1


Lå thlf Na-uy

Nguy~n Olso

B?n than men! Chl con may tuan nlia la cham dU't ni1m 2000. Nhling loi tien tri, b6i toan ve m(>t ngay t~n the vao ni1m 2000 deu se trd thanh vo nghTa. B9-n c6 thay l9- khong, vi khong ai nhk den cac nha tien tri tai ba nay? Sao ta khong tht1 dem h9 ra doi chat xem ai doan dung doan sai. Dau phåi k'!i n6i khong mat ti'en mua roi b9- dau doan d6, muon doan gl thl doan, b9-n nhl. Thieu gl nglfCJi nhE? d9- da tin nhling loi tien doan nay d~ lo ljng va bi ånh hlfdng ve tam than eling nen. Nhlf b9-n biet d6, b~nh nhan ung thlf ph6i thl vac dem di ki~n may ong tlf bån lam thuoc la, may nglfoi u vi i1n qua nhieu bå slia thl hi1m he dem hang banh kE?o, s6-c6-la ra toa. 'Cac b~nh nhan tam than eling nen noi glfång bjt den may lao tien tri c ho bo ghet!! Du sao, ni1m 2000 se di vao lich sU' nhlf m(>t ni1m giau bien co. Chuy~n thi trlfong chling khoan len xuong nhlf danh du dl.fa den cånh ke kh6c ngl.fdi Clfdi Va gia dau tho d~t len den mlfc ky ll.JC lam XclO tr(>n kinh te A-chau. Chuy~n thlfc dan Trung c(>ng l9-i them m(>t lan e m~t vdi

the gidi vi vi L9-t Ma tre tu6i (nglfoi lanh d9-o tinh than Tay-t9-ng duy nhat chfnh quyen Trung c(>ng cong nh~n) da bat chap hi~m nguy Vl1<;1t nui bi1ng deo tron ch9-y khoi thien dl.fong c(>ng sån. Roi chuy~n thien tai l1.1t l(>i mien Nam Vi~t-nam. Chuy~n may bay Concord, niem hanh di~n cua hai dong minh Anh-Phap, phåi xep canh vi m(>t tai nqn tren khong ngoai Paris. Chuy~n cu(>c chien Trung Dong l9-i bung n6 va hi~m h9a chien tranh de d9a khu vlfc. Chuy~n toan b9 thuy thu doan va sT quan tren tiem thuy dlnh nguyen tli Kursk phåi chiu chet tham. Chuy~n Nam-tlf thoat kh6i g9ng kem cua nha d(>c tai Milosevic ... Rieng Na-uy, chl la m(>t xli tf tE?o ma eling khong ft chuy~n xåy ra. D~ tlf tlf ro i toi k~ ra hau bqn.

HQa

vo dem chf

va

Cai eau H9a dan chf Ling nghi~m vao trlfong h<;1p cua cong ty quoc doanh dl.fong sjt Na-uy thl quå khong sai vao dau. Cong ty dl.fong sjt cua Na-uy ni1m nay bjt dau m(>t

Tuy~n T~p Vie't&DQc 2001 -trang 2


thien nien ky mdi vdi v~n may cua con r~p . Tlf nhli'ng ngay dau n~m, khi ma hdi men Champagne d6n mlfng n~m 2000 vån con vudng van d cuong quån thl dan Na-uy da phåi chU'ng kien m()t tai n~n tau hoa tram trQng nhat trang ljch sU'. Hai chuy€n xe llia tren tuyen duong Røros vi m()t tr~;~c tr~c ky thu~t da dua den cånh trau bo hue nhau lam muoi chfn hanh khach thi~t m~ng. Cånh hai toa dau v~;~n nat thåm h~i gili'a m()t rlfng llia do duQc chieu di chieu l~i tren man ånh nho trang suot may tuan l~ sau d6, giong y nhu m()t pha gay can trang m()t phim action thU' thi~t sån xuat t~i Ho-ly-vQng lam ta kh6ng khoi d~t eau hoi ve Slf giao th6ng b~ng duong s~t t~i Na-uy c6 an toan hay kh6ng? Nhieu nguoi th~c m~c ve Slf hli'u fch cua h~ thong di~n toan hi~n d~i thea doi giao thong tren duong s~t ma hau nhu ga xe llia nao cung duQc trang bi. Nhan vien lam vi~c c6 th~ thay duQc hai toa tau tren duong g~p nhau nhung l~i kh6ng c6 cd h()i bao cho tau c6ng biet trang truong h<;1p khån s~p c6 tai n~n .

Noi du6i thea tai n~n tren tuyen duong Røros k~ tren la m()t lo~t tai n~n xe IU'a ldn nho, m6i v~;~ cåch nhau vai ba ngay: xe llia hue xe hdi, xe IU'a truQt khoi duong ray, xe llia tang may cay ... tlf tai n~n chet nguoi cho den thudng tfch Sd sai va hao h~i V~t chat. Va cai H9a l~i di tlm cong ty duong s~t t~i nha ga Lillestrøm, xe llia chd hang vi van de tr~;~c tr~c d b9 phanh, da th~ng kh6ng kip va dam dau vao toa tau chU'a cå tr~m tan propan dang n~m cho t~i ga, xuyt nli'a l~i gay ra m()t v~;~ n6 khung khiep vdi hdn m()t tr~m tan propan lam moi va h~u quå kh6 ai c6 th~ luong trude duQc. Tai n~n hoa ho~n nay du kh6ng dån den t6n vong nhung da lam kinh hoang nguoi dan quanh vung, lam te li~t sinh ho~t t~i trung tam vung nay va dlnh tr~ giao th6ng vung d6ng Na-uy trang suot m()t tuan 1~.

Nhli'ng tin tU'c lien quan den tr~;~c tr~c va tai n~n xåy ra tren duong s~t da thanh quen thu()c va xuat hi~n thuong xuyen tren bao chf hang ngaynhu banh ml m6i trua. Cuoi cung toan ban lanh d~o cd quan nay da bi cåch chU'c.

Viagra- sinh

nh~t hai n~m

å Na-uy

C6ng ty bao che duQc phåm Pfizer cua My n~m nay dt banh kem ~n mlfng sinh nh~t cho dU'a con Viagra vang ng9c cua mlnh. DU'a con da dem l~ i cho gia dlnh Pfizer biet bao nhieu la IQi nhu~n b~ng do-la va Slf ghen ti tlf nhieu hang bao che duQc phåm khac. Cai ten Viagra tlf dung lam nguoi ta lien tudng con thac Niagara kh6ng lo tu6n tran sU'c sang. Tuy nhien, c6ng ty Pfizer kh~ng dinh r~ng vi~c ch<;>n ten Viagra cho thuoc cuong dudng cua hQ ch~ng ~n nh~p gl den ky quan n6i tieng n~m gili'a bien gidi My-Gia nay. C6 le day la m()t trang nhli'ng lan hiem hoi m()t c6ng ty bao che duQC phåm da thanh c6ng vuQt blfc trang vi~c gay slf chu y khi tung m()t sån phåm mdi ra thi truong nhu truong h<;1p cua Viagra. Cung nhu phan ldn cac du<;1c phåm ten tu6i khåc, Viagra duQc kham pha ra do m()t slf het sU'c tlnh co. Nguyen thuy, Viagra chl la m()t trang nhieu duQc chat duQc thli nghi~m tren duong ch~y dua tlm kiem m()t lo~i thuoc trQ tim mdi c6ng hi~u hdn. Pfizer la m()t trang nhieu vi~n bao che duQc phåm chuyen mon trang lanh VlfC tim m~ch. Khi thli Viagra vao cåc bjnh nhan, cac nha nghien ClfU d~ y thay cac Cl;J giai d(}t nhien yeu doi ra m~t m~c du con binh tim thl kh6ng thay giåm di tf nao. G~n hoi thl cac c~;~ khai th~t ly do .. .va xin cho duQc mai mai hy sinh lam binh nhan thf nghi~m kh6ng can tien thu lao.

Tuy~n T~p Vi~t&DQc 2001 -trang 3


Cung tlf d6, dU'a con Viagra nghi~m nhien trd thanh niem hy VQng cua hang Pfizer, dllcJc nang niu s~n s6c cho tdi ngay ra dai. Nhli'ng vien thuoc c6 hlnh thu tllc;1ng trllng cho vien kim clldng mang mc;>t mau thie~ thanh hU'a hEi!n da len loi tlm den cac hang cung ngo hem tat ca cac ndi tren the gidi, gieo rjc biet bao nhieu la ai an h;,mh phuc cho cac c~p tlnh nhan. Chi rieng d Na-uy, nguai ta dlf tru c6 khoång hdn hai tr~m ngan dang may rau c6 van de kh6 kh~n trong phong the. So tieu thy Viagra da len den 2000 lllc;1ng dung m6i ngay va con 50 nay ngay cU' cang t~ng, di nhien nh~t lllc;1ng khong th~ t~ng den hai tr~m ngan vi day khong phåi la loqi thuoc dung dllcJc m6i ngay .. . Nhllng d dai, Slf gl cung c6 m~t trai cua n6. Slf xuat hi~n cua Viagra da lam t~ng VQt tlnh trqng thlf(fng ma phong, dieu ma lam cac Cd quan y te hli'u trach b~t dau lo ngqi. Nhung cong ty Pfizer thl cU' nhat dinh choi ph~ng cho r~ng dqo nay cac cy t~t thd tren .. . lllng nglfa hdi nhieu chi la m9t slf trung hc;1p ngåu nhien. Tuy v~y, d~ loqi trlf tlnh trqng ki~n tyng trong tlldng lai, cong ty Pfizer da thong them m9t eau la cac cy giai bi chU'ng nhllc;1c tim dang dung cac thuoc trc;1 tim thuc;>c nh6m Nitrat trong d6 c6 Nitroglyserin chd dqi d9t bon chen tlm duang len may vdi Viagra, len roi lB khong c6 duang ve thL. ran chiu. Du båe si gia dlnh c6 nhk di nhjc lqi vdi cac binh chu cua mlnh la nguy hi~m ljm khong nen hay an can khuyen cac cy nen tlm thu tieu khi~n thanh tao khac, giet thai gia b~ng ca tlldng hay mqt-chllcJC chång hqn, nhllng cac cy ham vui vån nhat quyet: tha m9t phtJt huy hoang roi ljm tit...

Chli 11 Nei 11 cua nglfdi Na-uy Khi mdi b~t dau h9c tieng Na-uy, co giao Na-uy da "cånh cao" bQn hQC tro chung toi

la khongthl thl phåi n6i la khongchJ khong dllcJc n6i c6. C6 le, vi da qua quen vdi hQc tro Vi~t-nam nen co d~ y thay hi~u hay khong dam hQC trO ngoan ngoan cua CO cung l~ phep g~t dau roi kem theo ny cllai xa giao. Trong tieng Vi~t, khi trå lai m9t eau phu dinh nhll eau "Anh khong khoe sao?" du dang sung sU'c yeu dai hay binh li~t gillang dU'ng d~y khong n6i, eau trå lai deu dllcJC bjt dau b~ng chli' DiJ - DiJ khong, hay - DiJ khoe. Du gl thl md mi~ng b~ng tieng "dq" nghe vån ... than ai hdn. Vdi tieng Na-uy thl ngllc;1c lqi, trå lai cho eau hoi tren la -Jo, khoe chll! ho~c - Ne~ khong khoe. Cau hoi phu dinh thl ngllai Na-uy trå lai "nei" da danh, ma ngay cå khi hQ nghi "ja" nhung vån trå lai la "nei". "Nei" cho ch~c ~n roi tfnh sau. Day la loi n6i chuy~n cua nguai giau (?). Bqn thLJ' d~ y nghe nhli'ng lan cac nhan v~t n6i tieng dllc;1c phong van tren dai truyen hlnh hay truyen thanh, h9 thuang bjt dau eau trå lai b~ng chli' "nei". Du cho eau hoi thuc;>c dqng hvem, hva, hvor hay hvordan di nli'a, thl b~t dau m9t eau trå lai muon dai van la "nei".- Anh nghi the nao ve CUQC tranh hung hom nay? - Nei, toi rat la vui khi dllcJC vao vong chung ket. - Qng CO y kien gl ve ket quå !an bau clr n~m nay? Nei, dång chung toi da dqt ducJc ket quå khå quan hdn dlf dinh la toi da man nguy~n ... Cha trach gl nguai Na-uy da hai !an trå lai "nei" khi eau hoi gia nh~p Lien Hi~p Åuchau (EU) dll<;Sc dem ra bau ban. M~c du trong tham tam ngllai Na-uy muon vao l~m. Neu khong the, sao bat cU' chuy~n gl tlf EU hQ cung doi hoi phai dllcJC g6p y kien va gay ånh hlldng cho b~ng dll<;Sc. Du sao di nli'a, lien hi~p Åu-chau nen slra lqi eau hoi cho ngllai Na-uy neu c6 dem van de gia nh~p lien hi~p ra trllng eau dan y trong tlldng lai: Na-uy muon dU'ng ngoai lien hi~p Åu-chau? Chjc ch~n lue d6 ket quå se la nei, nei, nei. ..

Tuy~n T~p Vigt&DQc 2001 -trang 4


Nglfdi hung Stoltenberg 6ng Jens Stoltenberg la nglfCJi c6 cang dlfa dång Lao D(lng (Arbeidspartiet) ra kh6i bong ram cua chfnh trlfCJng. Chi sau m(lt.thCJi gian rat ng~n tlf ngay ang Jagland, chu tich dång nay nhlfdng l~i chlic U'ng el! vien thu tlfdng cho ang trang m(lt bu6i h(li nghi thlfCJng ky cua trung lfdng dång, ang da d6c llfc vao cang tek cap bach la lam the nao d~ dlfa dång Lao D(lng trd ve vdi v~n phong chfnh phu. M(lt dång ldn nhat nlfdc nhlf dång Lao D(lng rna chiu lep ve dling ben le chfnh trlfCJng nhln nhling ti~u dång tung hoanh trang su6t hai n~m rlfdi trCJi nghi l~i cung Lie th~t. 6ng Stoltenberg da khang b6 qua m(lt dip may nao d~ gianh l~i quyen cai dan tri nlfdc. Sau vai dQt so glfdm d9 giao trang Qu6c h(li, ang Bondevik phåi buang glfdm dau hang nhlfQng l~i ghe thu tlfdng cho ang. M(lt ngay gil/a thang ba n~m nay ang da trlnh lang n(li cac chfnh phu cua mlnh. 6ng la vi tht.J trlfdng tre nhat cua Na-uy tlf trlfdc den nay (41 tu6i). Va tu6i trung blnh cua nhling nglfCJi dlfQc ang mCJi vao chfnh phu cung d khoång tu6i nay, tre hdn 50 vdi tu6i trung blnh cua nhling chfnh phu trlfdc day. M~c du con tre, nhlfng ang la m(lt chfnh gia d~n day kinh nghi~m vdi hai !an gil/ chlic b9 trlfdng cho hai chfnh phu cua dång Lao d(lng trlfdc day. Lan cu6i cung, ang da chling minh tai n~ng lanh d~o cua mlnh khi ngoi ghe b9 trlfdng B9 ta i chanh la m(lt chlic vv quan trQng hang dau trang chfnh phu. V6n xuat thån tlf m(lt gia dlnh c6 truyen th6ng chfnh tri, ang da tham gia ho~t d(lng chfnh tri ngay tlf nhllng ngay con nien thieu. Ph1,1 than ang tU'ng gil/ chlic Ngo~i trlfdng nhieu n~m dlfdi thC1i ba Brundtland. Cung chfnh vi mu6n dQn dlfCJng c~u quy tlf cua mlnh leo len nac thang tQt dinh danh VQng, ang da hy sinh am tham rCJi b6 v~n phong chfnh phu di lam sU' gi å hoa b1nh, v11u~t Nauy khang cho phep cha con gil/ chlic b9

trlfdng cho cung m(lt chfnh phu. Nhling thanh cang ang jens stoltenberg d~t dlfQc khang h~n chi dlfa vao IQi di~m truyen th6ng chfnh tri c6 s~n trang gia dlnh ma con nhCJ vao khå n~ng chuy~n d~t tlf tlfdng. 6ng c6 16i n6i chuy~n d~ hi~u va cåch di~n d~t linh d(lng lam thu hut nglfCJi nghe. Hdn nlia, ang dlfQc ung h9 tlf nhieu tang ldp dån chung vi ang d~i di~n cho m(lt the h~ mdi c6 cai nhln khoang d~t ve m(lt xa h9i tan thCJi da d~ng trang d6 c6 bao gom nhling nglfCJi tY. n~n hay di dan da nh~n xli sd nay lam que hlfdng th li hai. C6 le da nhln thay nhllng khuyet di~m cua nhling nglfC1i di trlfdc, tan thu tlfdng Stoltenberg !an nay rat d'n trQng trang vi~c chQn llfa nhling canh tay c(lng llfc vdi mlnh. 6ng khang chQn nhling tay a-ma-td, nhling nhan v~t n6i tieng trang xa h(li chlfa tU'ng sinh ho~t chfnh tri ho~c nhling chfnh gia vdi m(lt qua khli mu mCJ d~ t~ng Slf ly ky hap dån c6 tfnh cach thli nghi~m. Thay vao d6, nhling nglfCJi b9 trlfdng mdi hau het deu c6 m(lt qua trlnh ho~t d(lng chfnh tri tfch clfc. Tuy nhien, ang can thCJi gian lam vi~c d~ chling minh khå n~ng lanh d~o cua mlnh. Lue d6 ta mdi c6 th~ thåm djnh ve Slf s6ng con cua chfnh phu mdi nay.

Han Qu6c & Giåi Nobel nåm 2000 M9t chfnh phu phåi giåi tan, toan b9 ban lanh d~o cang ty dlfCJng s~t bi cåch chlic vi bat tai khang can dang dlfQC chuy~n ldn. D6 la qui lu~t dao thåi tlf nhien cua xa h(li; lam khang dlfQC Vi~C thl xin mCJi Ve Vlfdn d~ nglfCJi khac c6 tai hcsn thay the. Lu~t chcsi dan chu dlfQC ap d1,1ng kh~p ndi chi trlJ' nhling nlfdc c<)ng sån phong kien nhlf Cuba, Trung c<)ng, Vi~t-nam va Bjc Han. C6 dieu, nglfCJi dan Bjc Han hy VQng dlfQC s6ng trang tlf do, dan chu nhlf nglfCJi anh em mien Nam vao m(lt ngay khang xa. Tien trlnh th6ng nhat Han qu6c da d~t dlfQc

Tuy~n T~p Vit!t&DQc 2001 -trang 5


nhling budc tien dang k~. Hai ke thu kh6ng d9i Trai chung da chiu ngoi vi10 b~m H9i nghi. Day la chuy~n chua tlfng xay ra. C6 le tlnh tr<;tng kinh te toi t~ d6i rach ta tåi d B~c H~m kh6ng con cha-p va du<;:sc nlia da lam cho vua Kim Chfnh Thanh (nguai noi nghi~·p cha thl g9i la vua dung hdn la chu tich hay t6ng thong) het duang binh chiing? T6ng thong Nam Han, 6ng Kim D<;ti Trung, la nguai c6 c6ng ldn trang tien trlnh thong nhat Han quoc. Nhling ket qua sd khcii 6ng d<;tt dlf<;:sc la nhling vien g<;tch dau tien xay con duang thong nhat dan chu noi li'en Han Thanh vdi Blnh NhuBng. Do<;tn duang dån den hoa blnh con rat dai va ch6ng gai, nhat la do?n duang mien B~c doi hoi m9t m6n tien kh6ng lo d~ xay dlfng l<;ti vi nhlf ngo<;ti trucing Hoa-ky, ba Albright da phat bi~u khi phi cd cua ba bay vao lanh th6 B~c Han tlf phfa Nam: Day giong nhu la cu9c hanh trlnh vao bong toi vi cånh ngheo d6i thieu anh sang den di~n ben dudi, khac xa vdi cånh v~t d Nam Han .. . Na-uy quyet dinh trao giai Nobel Hoa Blnh niim 2000 cho 6ng Kim D<;ti Trung nhlf m9t khfch l~ cho n6 llfc tranh dau cho m9t nen hoa blnh va dan chu cho toan ban dao Trieu Tien.

giai quyet van de c6 tfnh cach ... t~n goc hdn. H9 dem dan ba con gai ra theo bo cai phan da thit mang den slf khoai l<;tc theo dung nhlf tinh than cua m9t eau ng<;tn ngli Phi-chau la chua an thl khong thtf nhjn them. D~ cho ch~c !in, h9 khau kfn l<;ti, danh dau vung bat kha xam ph<;tm. Chl c6 nguai chong sau ngay clfdi mdi vao du<;:sc 11 vao 11 vung cam nay. Tvc l~ gl ma da man qua! Mdi nghe th6i eling da thay ... dau roi. Ta phai dlfng l<;ti vai giay d~ cåm dn Thu<;:sng De da kh6ng sinh mlnh ra lam dan ba Hoi giao d xU' Phi-chau bi nglfai ta lay dao theo bdt nhlf rU'a. Truyen thuyet ve cai quan 16t b~ng s~t kh6ng biet c6 thlfc hay kh6ng hay chl la chuy~n chdi cac 6ng k~ ra trong lue tra du tlfu h~u d~ hu may ba v<;:s luai lam m6n nh~u cho chong. Nhung tvc 11 dt bo 11 la slf thlfc m9t triim phan triim va vån con duy tri d m9t s6 Hoi dan ci cac nudc nhlf Gambia, Somalia ... Kh6ng nhling the, hu tvc nay con du<;:sc nh~p den Na-uy. M6i niim kh6ng ai ro bao nhieu em be gai Hoi giao song t<;ti Na-uy trd thanh n<;tn nhan cua tvc l~ ky quai nay. Bay lau nay, tvc l~ nay du<;:sc 11 phat hul am tham ngoai vong phap lu~t, ft du<;:sc ai ban den. C6 nh~c den, cac b~c lanh d<;to c9ng dong deu cho la nham nhf, chuy~n khong c6.

Kadra - glfdng m~t ngo?i kieu Ngay xlfa khi cac quan tudng s~p sl!a tlf gia v<;:s con ra bien thuy bao v~ non s6ng, 6ng nao eling sai th<;:s ren d~p cho v<;:s mlnh m9t quan l6t b~ng s~t c6 6 kh6a hån hoi. Trude khi chia tay v<;:s nha, cac 6ng dn th~n kh6a l<;ti (dl nhien kh6ng phai la kh6a c6ng) d~ cho may ga thai giam gia d<;tng trang cung hay lao vua de xom dlfng c6 thay ving chu nha ma ga m9c åuoi tom. Vdi l<;ti, Long d<;t dan ba ai ma tin du<;:sc! Dan 6ng Phi-chau eling nghl nhlf the, nhung h9 c6 m9t cach

Tuy~n T~p Vi~t&D<;>c 2001 -trang 6


Doi vdi co Kadra, t~;~c l~ "dt bo" la m9t slf thlfc... pha phang. Co Kadra, d tu6i tr~ng tron, goc Somalia, da phåi ch9n giåi phap thoat ly gi a dlnh d~ gi ti VE;!n xac than. Khong nhling the, co da can dåm lam "g!an di~p" cho dai truyen hlnh TV2 d~ pheli bay vll vi~c ra anh sang. Co giau trong ngudi m<)t may thu hlnh nhå xfu, giå vd den xin duqc chl d~n d<iiy båo tlf cåc b~c lanh d<iio ton giao. Bon ngai trlfdng thuqng, tudng m<ilo nglfdi nao cung uy nghi b~ v~, an can khuyen em nhå nen vang ldi cha mE;! gi ti d<iio due tåc phong cua m<)t nU' Hoi dan glfelng m~u du co phåi chiu thi~t thoi dau ddn xac thit. .. chut xfu. Va cac ngai con d6 ng9t em nhå r~ng nglfdi Na-uy h9 khong th~ nao h i~u dlf<JC V~n hoa va phong tl;IC cua ta dau. Sau khi cuon phim quay len duqc chieu tren dai truyen hlnh, cac ngai lanh d<iiO ton giao e m~t het dudng choi cai. B~ng chung sd sd ra do co tron dudng Trdi! Cåc ngai chl con nudc len ti-vi xin 16i vi da ngu si xui d<iii em nhå (d~ bi bjt quå tang). M~t ngai nao coi moi cung thanh kh~n va sau nao het thåy. Khong biet cac ngai ~n n~n thlfc slf hay chl gi~n mlnh gia hai thu toe con bi nhai ranh danh llfa den than b<iii danh li~t. Chuy~n

co Kadra hy sinh giup m9i nglfdi biet den 50 ph~n cua cåc n<iln nhan tlf hu t~;~c nay da lam m9i ngudi cåm ph~;~c. Co da nhan dlfe!C nhieu ldi khen t~ng va Slf lfU ai tlf cå .nudc; d~c bi~t la nhling dan bi~u trong Quoc h9i dong thanh len tieng hua se co bi~n phap cap båch d~ duelng dau vdi van _ n<iln nay. Dung ra lam chuy~n nay, co th~ co phåi trå m9t gia djt vi khong thieu nhting phan tlf clfc doan trong c9ng dong Hoi giao da d9a hanh hung ho~c am sat co, d<iiY cho bai h9c chd Vijich ao cha ngu'iJi xem /ung. Tuy nhien, co khong tå ra s<J hai chut nao, chl tran ng~p hanh di~n va vui sudng vi biet mlnh lam dung vdi lue!ng tam. Hi~n gid, co Kadra vån con dlf<Jc Slf båo V~ cua cånh sat ngay dem.

Vet nhd tren tuyet Trong th~p nien gan day, Na-uy d<iit duqc nhieu thanh quå rlfc ra tren ITnh VlfC th~ thao, nhat la mon bong tron. D9i bong Nauy da budc nhling blfdc dai va nhieu lan lien tiep qua dlf<JC vong lo<iii d~ tham gia thi ta d nhting giåi quan tr9ng nhlf Giåi vo dich bong da Åu-chau (2000) va Giåi vo dich bong da the gidi (1998). Tuy gidi m9 di~u mon bong da nguyen rua lai cheli ClfC thu buon ngu va d<)i bong Na-uy cung da khong qua n6i bang dau dqt dau, nhung Na-uy da vo cung hå he khi danh b<iii duqc nhling tay cheli ky ClfU nhat nhl the gidi nhlf dQi bong Ba Tay hay Tay Ban Nha. Cac nang kieu nU' da bong cua Na-uy thl may mjn he!n, da hanh di~n dem ve quoc gi a huy chlfelng vang vinh dlf trong ky tranh tai d The v~n h9i t<ili Sydney n~m nay. Cung trong giåi nay, Na-uy do?t dlf<JC 50 huy chlfelng ky l~;~c; t6ng c<)ng 1O huy chlfelng, trong do co 4 vang. Day la m9t vinh dlf clfc ky to ldn cho m9t quoc gia nhå. Tuy nhien, uong Champagne ~n mlfng thanh tfch th~ thao nhung sao nghe djng chat. 56 la hai llfc sT cua Na-uy da bi du6i ve nudc vi t<)i gian l~n dung kfch thfch to. Hai quå bom bi cham mai ngay trlfcJC ngay khai va be m<ilC The van hoi. Thdi di~m hai quå bom n6 th~t khong con gl bat lqi he!n cho Na-uy. Nhting ngay ay The v~n h9i luon dlf<JC nhieu Slf chu y w the gid i. Tlf lau, nglfdi Na-uy vån (ngam) tlf hao cho r~ng dat nudc mlnh d<iii di~n cho hoa blnh, cong b~ng va trong S<iiCh (nhlf tuyet), ft nhat la tren ITnh vlfc th~ thao. Ay the, khi bi sjp chung m9t /o vdi nhting quoc gia co truyen thong gian l~n dung kfch thfch to nhlf Nga, My va cåc mtdc Dong Åu cu thl day phåi duqc xem la m9t vet nhe! tren tuyet.

Tuy~n T~p Vi~t&DQc 2001 -trang 7


Thi trlfdng chrrng khoan Mdi day, toi c6 nglfai b;;m khoe r~ng anh vlta kham pha ra cach lam giau rat mau la bo tien vao thi trlfang chling khoan thay v.l giau tien dlfdi thåm vt1a hoi h<)p vt1a khong de lai. M<)t bai hQC va lang cho mQi nglfai khi c6 y djnh dau tlf vao thi trlfang chling khoan r~ng: thang mlfai la m<)t thang rat nguy hi~m khi dau tlf vao c6 phieu. N~m nao, thang mlfai cOng deu am ånh cac tay dau tlf chuyen mon hay a-rna-tå; nh~c h9 den nht1ng thang Mlfai Den ljch sU" va Slf m<;lO hi~m khi dem tien dau tlf vao thj trlfang chling khoan. May thang con l<;ii cOng nguy hi~m khong kem la thang n~m, thang mlfai m<)t, thang sau, thang hai, thang m<)t, thang båy, thang chfn, thang tam, thang tlf, thang muai hai va thang ba. Du biet the, nhlfng vi la sinh ra nh~m ngoi sao .. . Vegas nen b<;in toi m9t lieu ba bay anh eting lieu.

Anh c6 cai may la nglfai Ve} yeu quf cua anh cOng c6 mau do den trong nglfai . Nen du c6 phieu c6 len gia hay mat gia thl trong nha cOng khong c6 chuy~n hvc h~c. H~ thua keo nay ta bay keo khac. Nglfai ta dlfr}C Ve} thl mat chong, dlfr}C chong thl mat Ve}, sao anh b<;ln toi may m~n hem nglfai c6 dlfr}c nglfai hien the dong tam y hi~p, quyet m<)t lang cung nhau lam giau tren c6 phieu.

lai. Nhlfng lue nay, trang h9 th~t h<;inh phuc trong c~n nha am cung. Toi toi, hai Ve} chong quay quan ben chiec may di~n toan d~ theo doi tin tlic mdi nhat cua thi trlfang. Va trong ngay ky ni~m 1O n~m dam clfdi, chj Ve} von c6 tam hon thi sT lang m~n cåm hling ngam bon eau thd s~c mui 11 tien 11 d~ t~ng chong: Tinh em cha anh nhLf thj tru'iJng chtfng khaan Khi len caa /tie xuong thap ct.Ing chuy~n xaang Tinh /inh blnh nhLf vjt 19n thieu ra u ram Phii c6 s6ng gi6 /aa daa thl tlnh mdi tham.

Toi con biet n6i gl hdn la eau chuc cho hai ve} chong anh .. . tat C<;ln bi~n Dong.

Nhi~u dieu phu lay gi

a gucsng...

Khi viet nht1ng dong nay den b~n trong djp cuoi n~m, toi khong th~ khong nh~c den nht1ng n<?n nhan cua thien tai lO l1,1t d Vi~t­ nam. Mien Nam nlfdc mlnh la vung dat tru phu hien hoa va la kho thlfc ph åm cua cå nudc trong suot bao n~m qua. LO lvt d dong b~ng song CU"u Long la chuy~n th~t hi ht1u, b<;ln nhl. Chuy~n hi ht1u day nhung da xåy ra. Biet bao nguai da lam cånh khon cung man trai chieu nudc sau tr~n thien tai lo lvt n~m nay. Va bat cli trong thåm cånh nao, tre con vo t<)i vån la nht1ng n<;ln nhan bi thi~t thoi nhieu nhat. C6 le ndi b<;in clf ngv, c6 nht1ng h<)i doan, doan th~ t6 chlic nht1ng bu6i quyen g6p giup da dong bao mlnh. B~n nhd dt1ng quen gU"i m<)t m6n tien h~u hy den giup nht1ng em be n<?n nhan thuy tai nay b<;ln nhe!

Dong v9' dong ehong thl tat bi!n D6ng eting qn, d6 lai tuyen bo... hung hon CUa Ve} anh khi bl toi h~m he: kh6ng kheo thl anh mang dfm em mang bi ru nhau di an may. Hai ve} chong anh b<;ln nay c6 thanh tri~u phu hay khong thl thai gian mdi c6 th~ trå

Tuy~n T~p Vi~t&DQc 2001 -trang 8

Nguy~n Olso

,.


Cung Vinh Vi~n

1

Oday. Hon d que nha mang mang thien c6 thiet tha moi sau nhd tlf trude nhd ve sau d dau cung thay nguyen mau tr~ng xua.

cJ day. cJ CUQC ddi nay

r\ -· · l

..

thudng bao kiep d9a ci1n day kh6 dau da danh con t~o cd eau v~n con cai le nhi~m mau huyen vi thoi thl tU' bi~t sinh ly ngan n~m may tr~ng bay ve ndi dau n6i troi trong cu<)c b~ dau dåu cho di l~i tlf dau cung di.

f

Oday. Coi t~m phu van cai than bao ånh c6 ngan ay thoi sang cho trQn kiep con ngudi niem vui n6i kh6 kh6c cudi sanh nhau bay gid cho den mai sau vån nguyen m<)t moi tlnh sau m~n nong thdi gian vo thuy vo chung k~ gl sau trude, se cung den ndi ben dudng nhling cånh hoa tudi cam dn hoa nd, dn ddi bao dung.

Oday. Vånd day cung niem thudng n6i nhd vdi lang thiet tha.

Tuy~n T~p Vi€t&DQc 2001 -Trang 9

/

( ·l

~/

·..

!l

~

l

t;~.l

·.

·(


M~ch

Nha

Muon rna kh6ng thoa man dlf<JC thl Ctf thom them hoai, v6 hlnh trung rna khien cho cai n6i nhd nha tan ten mai trong lang. Va ch~ng, kh6ng c6 6ng Tao thl da bi dom ng6 cht.'r sao! Cuoi n~m kh6i bi 6ng tau xau vdi NgQc Hoang Th11<;5ng De. Kg eling hay! N6i v~y chd, ngay nay, nhat la d cai Xtf tlf do loq.n xi ngau nay, thieu gl ke sang canh gia dlnh Tao: m9t ba hai 6ng, hu hf h11dng de) i! Ta o kh6ng nglf trong bep rna nglf tren gilfdng! Khien cac cy ta lq.i l~c dau, t~c I11C1i: xlfa, m9t 6ng, n~m bay ba la chuy~n thlfdng tlnh, nay chung n6 tien b9, dao dien ca, Gic)i q.! 27 Tet. - C6 ft mffi sen, dg bieu anh chi ~n Tet - Em mua d dau rna kheo v~y, vang tlfdi, lq.i mong dlfdng. Tr6ng ct.'r nhlf cua Bao Hien hay ThQ Thap ben nha.

23 Tet. Cling nhd la ngay cung d11a 6ng Tao ve trdi. Ca chep, tam sen, x6i che, theo leo cUt chu9t. Nhlfng nhln trlfdc nhln sau, nha lam gl c6 6ng Tao rna d11a vdi ti~n! (Coi v~y cht.'r 6ng ngoi eling ton ch6 l~m, ban the) du cho 6ng, båt nhang, blnh bong, åra do cung ft ra eling phai 2 x 2 6 gq.ch). Thl th6i v~y.

- Chk båe nha da s~m sU'a banh mffi du ca roi ha em? - Vang, banh chlfng thl m~ em vån d~t ch6 nglfdi quen nhlf mQi n~m, vt.fa ngon lq.i vt.fa re. -The båe da mua hoa dao, hoa mai gl ch11a? - Cai d6 thl chlfa, thg nao eling c6 nglfdi cho, mua lq.i tht.fa, chi q..

CitJa Paris/ em toi di C6 th~t khan& cht.ing mlnh åt..l(fc hudng

Tuy~n T~p ViEft&DQc 2001 -Trang 1O


Ngay giap Tet, thien h{l dua chen Ph6 ch(f nhLf nem den, hoa, tra, rLf(fu Toi bieu bac /{lp xLfdng, tom kho Bac l{li qua nem chua, cu ki~u 86 say sLfa /au bong IL! hLfdng M~ tat ta thjt kho, gio thu Anh loay hoay sdn cifa, qw§t voi Chj tfu tft phan son, quan ao Em han hoan tlm ndi trea phao Khip x6m tLfng bitng chay c6i khua vang San nha trLfdc thdm phtic banh chLfng

- Anh di, d~y di, d~y ~n toi. 22 gid. Keo canape. Tråi tam drap. Vdi lay cai dieu khi~n ti-vi tU' xa. Mau, r~ng nanh, 6i mU'a, qu~n qu?i. D6i dai. Thoi, th~;~i, nga quy,, l?i mau. D6i dai. Xl-lfp, xu-chieng, h6n h~n, bay nhay .... 23 gid. T~t den. Hl hvc. Thes. Ren. 23 gid 30. C6 tieng coi h~;~. Keo man cU'a. Nhln xuong dlfdng. - Chet cha, nha th~ng "r~p" dudi lau ba cha y kl a, anh di!

VLfifn nha sau nong nan lang vjt...

24 gid. Toan b(> clf dan cua toa nha bi xua xuong dudng d~ lfnh cU'u hoa chli'a IU'a. LU'a

Tieng coi metro gi~;~c gia, hi khach v(>i va d6i tau.

chay ldn. Lfnh cU'u hoa ch?y l~ng x~ng. Ch6 sua. Thien h? xum nhau ban ra tan vao. Anh n~m ch~t tay em. Em nhln nhli'ng l9n IU'a do rlfc, b6ng thay ban thd t6 tien, nen sang lung linh, kh6i hlfdng thdm IU'ng, blnh hoa hu~ tr~ng, dTa ngu quå, nhli'ng td sd do den, vang hlfdng, do rna, va xac phao hong bay len, bay len.... Anh b6ng clfdi meo m6: khi

Dem giao thU'a. 20 gid. Tra kh6a md cU'a. B~t cong t~c den. Dun doi giay vao gam tu. Qu~ng cai c~p-tap ra g6c nha. Thao ca-V?t. Ngoi ph~t xuong cai canape. L~t cuon Tele Z coi chlfdng trlnh ti-vi: tin tU'c - nhan vien xe IU'a dlnh cong, dlf bao thdi tiet - trdi d6 tuyet, phim b9 nhieu t~p - Ng9n IU'a tlnh ... Ngu thiep. 21 gid. Tra kh6a md cU'a. Th~y cai x~c tay len ban. Cesi kh~n choang. Thay ao. Md tu

khong l?i c6 m(>t dong tay dam cung thU'c d6n giao thU'a vdi mlnh , em nhl. Sang n~m mdi roi . Phuc-L(>c-Khang-Ninh V?n Slf Nhlf Y

l?nh lay cai pizza va hai lon Orangina. Cho banh vao lo vi ba. Barn nut. D9n ban ~n.

M~ch Nha

Ghi nh~n nhling tlf mdi trong ITnh vlfc tin hQc lnformatics: tin hQc; Internet: llfdi m~ng, m~ng nh~n; Fax: di~n thlf; Telex: di~n bao; E-mail: thlf di~n Lr; Voice mail: dam thlf; Cellular phone: di~n tho~i dim tay, di~n thoq.i di d9ng, b9 dam; Keyboard chat/chatting: phfm dam; WWW {world wide web) Llfdi m~ng toan diu; Webpage/homepage: trang nha/trang chu; Internet Protocol address: d!a chl quy lfdc lien m~ng; Multimedia: da phlfdng ti~n ruyen thong; Download: n~p xuong; DYD (digital video disk) Dia hlnh di~n tlf; Audio file: t~p tin am hanh; Video file: t~p tin bång hlnh; Super information highway: Sieu xa 19 thong tin; HTML (Hypertext Markup Language): Ngon ngU' danh dau sieu vån bån; Video conference: h9i thåo truyen hlnh; Keyboard: ban phfm; Scanner: may quet; Modem: b9 bien hoan.

Tuy~n T~p Viet&DQc 2001 -Trang 11


Tam Thanh

Tham thoat ma con gai toi, Quynh Nhlf, da hQc xong. Nhling n~m n6 mai mi~t bai vd, cha con khong c6 nhieu thoi gio vdi nhau, vi the chung toi l<;1i dl,mg thoi gian rånh r6i hiem hoi tlf khi n6 thi xong cho tdi ngay l~ tot nghi~p, d~ choi vdi nhau . C6 le vi trong tham tam toi biet con s~p xa mlnh, toi bay nhling tro choi ma hoi nho con Nhlf thfch. N6 thfch nuoi thu v?t, nhung nha ch?t khong nuoi ch6 meo dlf<;1c; n6 chi nuoi du<;1c m()t con ket trong mlfoi l~m n~m, mdi chet n~m ngoai. VI the, hom nay toi d~t m()t t6 chim tren cay gan ClJa s6 phong ngu cua n6. Cai t6 b~ng g6 do m()t nguoi bq.n gioi m()c d6ng gium, toi chi vi~c treo len cay. Nguoi bq.n d~n: 11 May ang moi sinh båo khong dlf<;1C d6ng dinh vao cay, v?y anh chiu kh6 lay day c()t.ll Trong lue chuån bi day nh<;1, b~c thang c()t t6 chim, chung toi n6i ve nhling ky ni~m xa xua. Toi k~: 11 Con ne, tlf lue ba tu6i con da muon lam nha sT. Hoi d6, may cai r~ng slia cua con bi sau, ba ma dua con tdi Trung tam Nha khoa, con can dåm va ha mi~ng to l~m, cac co c?u sinh vien phåi buon clioi. Va chång hi~u tq.i sao, ve nha con n6i thfch lam nha sT chlia r~ng cho tre con. 11 Cau chuy~n nay, toi ho~c m~ n6 da k~ di k~ lq.i nhieu lan roi, ch~c n6 chång con phan bi~t dau la hoi tlfdng cua chfnh n6, dau la ky U'c qua cha m~. N6 vin thang, hoi: 11 Roi c6 lue con d6i y, phåi khong, ba? 11 11 Dung. Lue d6 gi a dlnh mlnh da sang Na-uy roi. Con hQC ldp m()t. M()t hom di hQC ve, con n6i m()t cach nghiem trQng r~ng con

khong thfch lam nha sT nlia. Ma hoi tq.i sao thl con trå loi la vi ong nha sT trong truong con bi m()t dU'a tre dn chåy mau ng6n tay. Con cung s<;1 con nft dn ng6n tay l~m. 11 Nhu cuoi khuc khfch, hoi: 11 Hoi d6 sao con ngo d~ s<;1 v?y, ba? 11 11 Bay gio con cung con ngo v?y! 11 Toi treu n6, roi hoi : 11 Roi sau d6 con muon d6i sang nghe gl? Do con nhd? 11 11 Con muon thanh nhq.c trlfdng. 11 N6 trå loi. 11 a, tq.i sao con lq.i thfch lam nhq.c trlfdng, con nhd khong? 11 11 Tq_i con tlfdng la khi nguoi nhq.c trlfdng vung tay len thl nhq.c tuon ra, vung mq.nh nhq.c to, vung yeu nhq.c nho ... 11 Chung toi cung cuoi. Toi hlnh dung lq.i hoi n6 n~m sau tu6i gl d6, cd' cam chiec dua ma vung, lue thl khoat r()ng hai canh tay fortissimo lue thl thu nho lq.i pianissimo, lq.i c6 lue nh~n nh6 nhlf dau ddn theo nhq.c. Thl ra la the. 11 Ba xuong thang rna clfOi, clfOi tren d6 ba l~n xuong thl sao? 11 Nhlf nh~c toi. Dinh c()t them m()t vang day nlia cho ch~c, nhung nghT cung dlf<;1C roi, toi xuong thang. Ngdt cuoi, toi nghT tdi cai the gidi tlfdng tlf<;1ng lq. lung cua tre con, hoi: 11 Bao gio thl con biet cu()c doi khong nhåy nhip nhang theo nhling vung tay cua mlnh? 11 Chung toi ngoi xuong ben cai ban nhlfa tr~ng ngoai vuon. Nhu vlfa r6t nlfdc tra cho toi vlfa nghT ng<;1i, roi trå loi: 11 Con biet r~ng CUQC doi khong phåi la gian nhq.c giao hlfdng tlf rat nho. VI the con co g~ng kinh khung. 11

Tuy~n T~p Vi~t&DQc 2001 -Trang 12


T6i biet con t6i n6i dung. Hoi d6 cå vuan tre chl c6 n6 t6c den, va kh6ng biet m<)t chli tieng Na-uy, nhung n6 d~y sdm, kh6ng can danh thl.fc, n6 m~c ao l(},nh hai ba ldp, deo g~ng tay, d<)i mu, trinh trQng ngoi (1 hanh lang cha th~ng be hang x6m ·ten Geir tdi don di. Lue tan hQc, vQ cheng t6i len nhln cånh th~ng Geir mi con be m<)t cai roi mdi barn chu6ng giao em. Nhung khi len ldp hai ti~u hQc thl anh 'cavalier' tf hon thea cha m~ dQn nha di ndi khac, Nhu bd vd m<)t mlnh, cå truang cung ch l c6 n6 t6c den. Chung t6i dua n6 tdi c6ng truang, n6 n6i th6i ba rna ve di, con di m<)t mlnh duQc, roi n6 xo vai ryt c6 di vao gilia dam tre 1(},. Nhln dang xo vai cua con, VQ cheng t6i hi~u duQc Slf CO giing t<)t cung cua con. Chfnh n6 lam gudng cho chung t6i ve Slf phåi co giing the nao d~ tlf l~p trang xa h<)i mdi. 11 Roi t(},i sao con l(},i trd ve vdi cai nghe da chQn n~m len ba nhl? 11 T6i hoi. 11 Con chång biet nlia, ba. C6 le chl la tlnh ca. 11 Nhu trå lai. Chung t6i ban sang ky nghl he siip tdi, roi lan man sang chuy~n bo bich. N6 kh6ng c6 b(},n trai va chung t6i dang n6i ve vi~c kh6 chQn m<)t nguai hQp d~ lam b(}.n dai thl da thay m<)t d6i chim se b(},C rna tdi th~m cai t6 chung t6i mdi trea, va c6 ve nhu d6i chim gap gap liim, chung chui vao coi Sd roi ... nh~n nha ngay.

Chung t6i ngoi cå gia hao hl.fng dom d6i chim tha rac bay ra bay vao. Nhung sau d6, Nhu b~n di day di d6 xin vi~c va phong van, n6 cung hay di chdi vdi may con b(},n cung ldp; con t6i m<)t mlnh ngiim chim cung chan, roi quen di. M<)t h6m t6i thay t6 chim duQc di chuy~n di ch6 khac. Trang nha hoi nhau c6 ai bu<)c IC}.i t6 chim kh6ng, ai cung n6i kh6ng. Sau 6ng hang x6m cho biet 6ng thay t6 chim rdt n~m dudi dat m<)t ngay, da lay len c<)t IC}.i C1 m<)t vi trf chiic ch~n hdn. T6i cåm dn.

M<)t horn trai d~p, cha con t6i IC}.i ngo1 ngoai vuan rlnh xem d6i chim c6 biet di chuy~n tdi dia chl mdi hay kh6ng. Mai kh6ng thay d<)ng tTnh gl cå. Con Nhu da nh~n ch6 lam, ch6 hdi xa nha, nhung danh v~y. Buon vi siip phåi xa con, t6i n6i: 11 TU' nay kh6ng ai pha tra cho ba nlia. 11 11 Kh6ng ai chd con di thi nlia. 11 N6 n6i. Thuang ngay, Nhu di hQc b~ng xe bu)ft. Nhung thlnh thoång ti~n thl t6i chd. D~c bi~t t6i thfch duQc chd n6 di thi, vi n6 cho r~ng h6m nao ba chcl thl n6 lam bai duQc. 11 Kh6ng ai cung ba eau nguy~n tren xe nlia 11 T6i n6i. Lai eau nguy~n cua n6 bao gia cung c6 m<)t eau t6i rat thfch, va da thu<)c long tU'ng chli: 11 Xin Chua giup cho nhling b~nh nhan cua con, dU'ng d~ cho hQ phåi dau ddn hay kh6 chiu vi ban tay con. Neu con c6 th~ lam gl d~ b~nh nhan cua con duQC d~ chiu thl xin Chua chl cho con, con cam dn Chua. 11 Toi hoi: 11 Lai eau nguy~n cua con tren xe khi di vdi ba, c6 bao gia con eau m<)t mlnh kh6ng? 11 Nhu thu th~t: 11 0<}., nhling lan di xe buyt m<)t mlnh tdi truang d~ thlfc t~p vdi b~nh nhan, con cung lu6n lu6n eau nguy~n nhu the. 11 lm l~ng m<)t lue, n6 tiep: 11 Thua ba, nhu the c6 phåi la m<)t Slf yeu duoi tinh than kh6ng, ba? 11 T6i trå lai: 11 Theo ba, con chl thu nh~n gidi h(},n cua mlnh trude Slf quan trQng cua Cd th~ COn nguai, du chl la cai r~ng. Ba nghl con nen tiep ty c eau nguy~n nhu the, con (}.. 11

L~ man kh6a duQc t6 chl.fc t(}.i giång duang Aula cua d(},i hQc Oslo, m<)t cach ddn giån. Ve ddn gian cua bu6i l~ tudng phan vdi ve lang trQng huy hoang cua nhling bu6i trao giåi thuclng Nobel Hoa blnh cung di~n ra C1 day, gay cha t6i m<)t phan kfch kh6ng ten. T6i say sua ngiim tren tuang ben trai, bl.fc tranh ldn Historien cua Edvard Munch ve

Tuy~n T~p Vi~t&DQc 2001 -Trang 13


m(>t ong gia ngoi ben goc cay c6 thv k~ truy~n c6 tfch cho tre con nghe, m(>t phong thai rat... Vi~t Nam. Co le chilng rieng gl Vi~t Nam hay Na-uy, ca nhan lo~i tnJang ton la nha the. Phåi nhlf the. L~ xong chung toi ra ngoai chvp hlnh ky ni~m. Ca tiec la rna Nhlf b~n di lam khong tham dlf dlfQc. Nhung chung toi da hE;n se don må Nhlf khi tan sd d~ cung di ~n khao bång ... m(>t cha u p hes. Dlfdi bong mat nhling cay c6 thv trong vuan sau d~i h9c, Nhlf hoi toi: "Ba thay bu6i l~ the nao, ba?" "Ddn giån, ma dE;p ljm." "Ba thfch nhat cai gl?" Toi nhd den ni'em phan kfch hoi nay va trå lai: "Ba thfch nhat la cai thanh tfch be nho cua con va cac b~n con dlfQc di~n ra trong m(>t ndi da chang kien nhling thanh tfch ldn lao cua cåc vi nhan. Tha hai la trong ba bai di~n v~n, bai tha nhat cua ong Khoa trlfdng, bai tha hai cua co d~i di~n tan khoa va cuoi cung cua ong T6ng thlf ky Nha si doan, khong ai nhjc tdi eau 'eau nhan d9 the' ...11 Con gai toi cam tay toi: "Con cung cam dn khong phåi nghe nhling lai d6 ... Nhlfng ba c6 muon khuyen con dieu gl khong?" "A, dung lam kh6 ba cha! Con cho ba mi~n duQc khong?"

/lf l F3-

"Dip cua ba ma, ba khong noi, u6ng ljm!" No clfai h6m hlnh. "D~ ba nghr da ... " Toi hoan binh, va biet mlnh se ... lui binh luon. Nhlfng vi con da hoi, toi cung thU" nghr trlfang hQp can phåi n6i, nen n6i dieu gl vao dip nay. Tiec rång nhling dieu dang khuyen, cac thay cua Nhlf da noi roi. Ong Khoa trlfdng n6i "Kien thac cao rna cåc b~n dlfQc trang bi hom nay, ngay mai se tres thanh l~c h~u." Ong T6ng thlf ky Nha sl doan n6i "Cåc b~n dung bao gia ch9n giai phap d~ dai nhat, du cho mlnh hay cho b~nh nhan." Con nhling dieu khac, nhlf slf co gjng thl tu nho con Nhlf da co gjng tdi so vai rvt c6 l~i roi, chilng nen doi hoi no them. Long khiem ton? Lue nay con be con co ve khiem ton he1n toi hoi toi mdi d~u bång ti~u h9c nhieu, chilng can phåi khuyen båo lam gl. Ån phd xong ve nha, con may khuc phim trang trong may ånh, toi båo con ra vlfan sau chvp not. Khi chvp n6 vdi cai t6 chim, toi b6ng to mo muon coi xem gia dlnh nha chim ra sao, besi vi tfnh ra, tu khi doi chim tha råe lam 6 tdi nay, chim da phåi de trang, ap ra con, va con co long c6 cånh bay di roi. Toi hoi h(>p rut cai chot md cU"a, va thay n~m cai trang mau trjng dvc nåm xo l~ch tren 6 rdm. N~m cai trang thoi. Toi ngån nguai ra, va toi biet rång chim mE; bo vi t6 rdt, bi d(>ng. Nguyen nhan chl vi horn d6 toi treo cai t6 m(>t cach du thå, ma du thå la vi toi coi cai t6 nhlf m(>t cai h9p g6, m(>t m6n do che1i, khong nghr tdi do la ndi tru ngv cua Slf sang. Neu nghr dlfQC nhlf the, chjc toi da thjt them m(>t nut nlia cho chjc. O i! Neu to i bo ra nU"a ph ut lam vi~c do thl hom nay da co them n~m con se b~c må rfu rft trong vlfan. Nghi rång mlnh vo tlnh giet n~m sinh m~ng, toi bang hoang ca nglfai. Toi dua cho Quynh Nhlf coi n~m cai trang buon ba, long muon no i "Con di! Day la lai khuyen cua ba" nhlfng mi~ng ap ung. Tam Thanh

Tuy~n T~p Vi~t&DQc 2001 -Trang 14


•l •

Turn Tim Thanh Hi~p slfu fam

"

_""",

-Ta se ban cha ba nglfdi m6i nglfdi m<?t dieu

De nghi

ude.

M<)t ang khach budc vao ti~m thuoc tay: - Co lam dn ban cha t6i 364 bao cao su ngU'a thai ... -Thua ang ... chung t6i chi c6 lo0;1i h<?p chU'a 365 ca i, toi de ngh! ang nen mua nguyen d chU' d~ l<;li m<?t cai le kh6 ban l~m. 6ng Khach trQn m~t:

ca

-Ai cha cai co nay, b<? co tudng toi dung het nam d~ lam chuy~n d6 ha .. . It ra to i p hai danh m<?t ngay d~ nghT ngdi chU'.

Anh chang nglfdi Phi chau nhanh nhåu: - T6i udc ao dlf(/c trd ve l0;1i mai nha xlfa: Ndi d6 toi c6 gia dlnh am cu ng va m<?t dan gia suc dem khong xu~, va se khong con thay dnh ky th! chung t<?c cua nglfdl da tr~ng ntJa. Hung than ho! OBALA, Wc thl chang Phi chau Vt,Jt bien mat. Den phien chang ngudl Nam tlf thl ho hdl: - T6i udc ao duQc trd l0;1i Thu do Beograd cua t6i , ndi d6 h~n thu chung t<?c se khong con nglf tr! tren que hudng t6i nlia, va t6i c6 duQc nha cao etla r<)ng V</ d~p con ngoan. BALA! Chang Nam tlf dlf(/c to';} i nguy~n, Vt,Jt

Ca tfnh

0

Bon ngu<1i khach thu<?c 4 quoc tjch khac nhau den nha sT d~ lam rang. Ngu<1i My vao trude, eau dau tien ang ta hoi vien nha sT:

bien mat. Con ngudl cuoi cung vån im l~ng, cui dau buon

-d day ang lam rang c6 ch~c khong ?

- Con ngudi thl sao, l~ len di chU'?

Ngu<1i DU'c hoi: - 6ng lam c6 tat khong ? Ngu<1i Na-uy hoi:

Chang Vi~t nam ch~m rai : -Thua ngai, neu chung n6 di het roi thl con d l0;1i day bd vd buon chet duQc, V~y xin ngai hay n~m

- Ong lam c6 .. dau khong ? Ngudi Vi~t nam ghe sat vao tai nha sT hoi nho:

c6 2 th~ng d6 trd l0;1 i day vdi con cha c6 b0;1n .. .

ba. Hung than sot ru<)t lien hoi:

-d day lam rang c6 ... c6 ... c6 re khong? He;> ten Tai di~n

M<?t anh ngL(dl meksikaner den buon ban t<;1i Texas, anh ta vao m<?t khach s0;1n d~ d~t phong.

M<?t b~nh nhan tam than vao phong m0;1ch xin toa thuoc.

Nhan vien t<;1i quay hoi: - Anh muon d~t phong cha ai ?

- Bac sT lam dn ke cha toi m<?t lo0;1i thuoc chong

- Don Manuel de la Puente de Mora y Aragon de

l0;1i b~nh an dp v~t - DuQc, khong sao d nhung .. . nhung ... t6i khong th~ ghi toa cha anh trude khi anh tra l0;1i cay viet

los Sanchos en Poellas - DlfQC, tat d vao di , nglfdl cuoi cung nhd d6ng etla l0;1i.

t6i mdi vU'a d~ tren ban.

Doi lq.i

Tlnh bq.n M<?t chiec tau thuy b! d~m, hanh khach chet het, chi con l<;li ba nglfdl may m~n sang s6t tr6i gi<;lt vao han daa hoang v~ng. Lau ngay sang tren daa h9 trd thanh b0;1n than. M<?t ham trang lue di mai dat tlm cu d<;li d~ an, b9n h9 b~t g~p m<?t cay den than, hung than cua cay den lien phan:

Hai c~u be ngoi cha dQi t0;1i phong y te d!a phudng. M<?t c~u thl m~t may nhan nh6, con c~u kia thl to ve sot su<)t lo l~ng. Bac sT den hoi: -Em b! gl? - D0;1 thlfa Båe sT, em nuot m<)t dong trang bt,~ng - Con em nay, lam gl ma ngoi day? - D0;1, n6 nuot m<)t dong cua em

Tuy~n T~p Viet&D9c 2001 -Trang 15


Hoai

My

Månh thU" nhat: sinh nh~t cua th~ng Tu

Nghe con trach, ba n6 cung d(>ng lang. Th~ng Tu tfnh di ra nhlfng ba n6 da keo tay n6 l<;~i, au yem n6i:

-ThU' båy tdi sinh nh~t cua con, ba a.

- V, ba xin

18i. The thU' båy tdi con muon ba dån di dau? Xi-ne hay l<;~i d~ng Ho Ca? Tuy y con ch9n.

-The hå? -Do ba con len may tu6i d6.

M~t th~ng Tu sang len:

-... tam.

- Ch~c khong ba?

-Sai. Chfn.

- Ba hU'a danh dlf.

Th~ng Tu clfdi , trang khi ba n6 thl vån

khong rdi m~t khoi man ånh ti vi. - Lan nao ba cung n6i tr~t tu6i con.

-Con muon xem kich Pinocchio. Tyi Na Uy ldp con dU'a nao cung xem roi.

-6

Khong thay ba n6i gl, th~ng Tu tien l<;~i gan, than m~t d~t tay len vai ba n6:

ke. Xem kich xong ba se dai con m(>t chau McDonalds, sau d6 di mua do ch<Ji . Chiu chlfa? - V~y con khoi moi tui . ban . tdi dlf. sinh nhat. con, ba nhe.

- Sao ba me xem da banh qua v~y ba? Ba n6 clfdi hl hl: - Hap dån l~m chU', con khong thay sao? Vdi l<;~i day la m(>t mon th~ thao, con nen nhd v~y.

Vtia dU't eau ba n6 nh6m nglfdi d~y, xft xoa trlfdc cu sut d~p cua m(>t eau thu . Th~ng Tu cung liec nhln ti vi, nhlfng rat thd d: - Sinh nh~t nao cua con ba cung hU'a cho con di ch<Ji, l<;~i thoi. Nhlf n~m ngoai, ba n6i dlfa con di xem xi~c, sau d6 ba mk coi Brasil dau vdi Argentina.

- Moi tr€; cung chång sao con a. Hom sau chu nh~t ma, dau phåi di hQC. - Thoi kh6i, ba. D~ con vdi ba di ch<Ji da doi luon. Tti lue d6 th~ng Tu sang trang Slf non n6ng. N6 cåm thay ngay gia di ch~m ri. Vao ldp n6 khoe vdi co giao va la b<;~n ve loi hU'a cua ba mlnh. Sang thU' båy trang blia di~m tam, ba th~ng Tu d~n vfJ la chieu nay hai cha con se khong ~n cdm nha. M~ n6 vui ra m~t vi thay con mlnh vui. Chlfa tdi gio di rna th~ng Tu da

Tuy~n T~p Vi~t&DQc 2001 -Trang 16


m~c s~n quan ao d~p. Thinh thoang n6 l~i

nhln dong ho hoi may gid roi. Sau cung thl cung tdi giay phut mong d<;1i. Th~ng Tu niim tay ba n6 d~ cung xuong nha d~u xe. N6 du<;1c ba dong y cho ngoi d ghe tren. N6 cåm thay mlnh ldn hån va sung slfdng b9i phan vi sinh nh~t n~m nay n6 muon gl dlf<:JC nay. Ba n6 md may. Chiec xe rung len m9t hoi roi im. Th~ng Tu håi lo. Ba n6 thli bon n~m !an mia rna may vån khong chiu n6. Ru9t gan th~ng Tu bih dau thiit l~i. Sau khi gid niip xe len xem xet cåe b9 ph~n, thay khong c6 gl khåe thlfdng, ba n6 l~i de may nhieu !an ntia. Vån khong ket qua. Cuoi cung ba n6 quay sang n6, nhun vai : - Chiu v~y! Roi ba n6 l~t tay ao xem dong ho: - Con hen, vU'a dung gid trlfc tiep tr~n ban ket. Mlnh len xem ti vi cung du<;1c, con nhi. N6i xong ba n6 v9i va len nha. Th~ng Tu vån ngoi bat d9ng tren xe.

Månh thU" hai: ba chlm b~y n6i Bac Giao cho cuon Van Tieng Vi~t vao chiec phong bl ldn, dan l~i roi de dia chi cua nguoi nh~n. D9ng tac cua bac khoan thai, dn tr9ng. "Cha chtlng em d hiem

ngt.fiJi mlnh lim. Em lo cac chau sip quen het tieng Vi~t. Anh c6 sach van nao gcJi sang cha em mt.f~n cM em d~y cac chau h9c. V~ chong em vJn n6i vdi nhau dit gl may dtla nh6 eting phai biet tieng M~ de." Bac Giao dang dap Li"ng nguy~n VQng ay. Quy~n van nay thud trude da khai tam bac.

Gan ngay di h9c, båe da dl.f<:Jc m~ mua cho sach. Ngoai ldp giay b6ng do bao bla, m~

båe da niin n6t ten cua båe, ten cua trl.fdng. Nhting ngay dau dem ngu, bac dem sach theo vao giudng. Den ldp phai gid sach ra hQC, båe lo ngay ngay sach bi vay mlfc. L~i g~p co giao nghiem, quat thl.fdc ke vao mu ban tay tro nao lam qu~n g6c såeh Vd. Bac cang gi ti cuon van ky hån. Ngay thang troi. Bac Giao da t~p danh van, ghep tlf, rap eau qua nhting trang sach d6. Khi bac h9c het ldp m9t, cuon sach con mdi liim, chi sdn giay bao bla. Bac da eat såeh vao m9t h9c tu. D~ ky ni~m. Tinh cåm båe von quan quft tu6i au thå. M6i !an d9n d~p Såeh Vd CU, bac l~i cam CUOn van dau ddi len, l~t tU'ng trang. Ca m9t dT vang tl.fåi mat song l~i. "6i sung sLfdng la thr:Ji gian cip

sach. 6i vui tLfåi la Itle hay con tho. Dr:Ji &;p de nhlf trang m9t giac mo."(*) Ro i trl.fdng thanh, båe da ch9n nganh sl.f ph<;~m. Ra trl.fdng. Nh~p ngu. Bi~t phai. X~y den quoc n~n 30 thang tlf, d~c an bi~t phai trd thanh tr9ng t9i do i vdi c he d9 mdi. Ba c bi biit di cåi t~o. M~ bac ban dan do d~c va cå hai tu sach d~ c6 tien th~m nuoi con. Ba giti l~i cuon Van Tieng Vi~t vi biet con mlnh quf. Dl1<;1C tha khoi tr~ i tu, bac Giao t~p Slf ch~y g~o d ch<;1 trdi. Cu9c tlnh duyen cua bac n~y nd tren he pho. VCJ chong bac Giao khong dam c6 con, s<;1 n6 chång giong ai trang xa h9i mdi nay. Dlfdng hy VQng cuoi cung la vl.f<:Jt bien. Ngay di, sau ft phut nghT ng<;1i, båe Giao da nhet v9i cuon van dlfdi b9 quan ao trang cai bich ny lang. Cu9c hai trlnh gian truan, khon kh6. Len dl.f<:Jc bd, khi da 6n djnh dl.f<:Jc ch6 t~m tru trang tr~i ti n~n, bac Giao md bjch ny lang ra. Cuon Van Tieng Vi~t bi ~m nl.fdc, cong queo. Båe vuot vuot bla trl.fdc, bla sau. Khi bac phåi sach ngoai niing, nhieu ngl.fdi cl.fdi båe l~m ,? c am. Trl.fdc ngay len dudng den dinh clf d Na Uy, bac eat cuon Van Tieng Vi~t vao m9t bla cli"ng, dlfng trang qp da.

Tuy~n T~p Viet&DQc 2001 -Trang 17


DU'a con dau lang cua VQ chong bac Giao chao dai mu<)n. N6 yeu dt, d<;!t, khong nhling ch~m n6i ma con phat am ngQng. Båe Giao giau trong lang cåm giac b! hl}t hång. M9i dlf tfnh, ao udc cho dU'a con danh lång chlm. Cu6n Van Tieng Vi~t n~~ an ph~n dudi ldp bl}i thai gian. Trong cu<)c s6ng tren xl.f l<;1 que nguai bac Giao nhu ke di ma chan khong bam m~t dat. Nhling cdn 16c ngon ngli, v~n h6a l<;1 tiep tl}c lam bac chao dåo. B6ng ... Co em gai viet thu. 11 5au ngay giai ph6ng ecic chau ldn bj that h9c da 1

cfanh ... Nay con may cftJa nh6 chting em kh6ng nrJ cf€ ttji n6 quen tit!ng Vi~t". Båe

Månh thd" ba: h~n Nang van ve ng6n tay Cl}t hai d6t cua hån: - Chåc anh phåi thudng ... nglfoi ta dU' låm/ mdi ... hy sinh the nay. H~n nhun vai, trå lai cho qua:

- Cung ... v~y thoi. - Cung v~y la the nao? - Thl nhu anh da k~, t(;li n6 tlf tU'... Ma cung do 16i anh, hl.fa bo danh bC;lC roi ... vån danh hoai.

a

1

Giao budc ra khoi ldp may mu. Lang lang. Bac Giao dfch than ra buu di~n gU'i cu6n Van Tieng Vi~t di. B~ng duang express. Hdn hai thang sau bac Giao nh~n duQc chiec phong bl ldn. Ma ra: Cu6n Van Tieng Vi~t. 11 Cac chau keu sach nay c6 ro~ kh6ng

chju h9c anh CJ. Em xin gJi tra... " Ba c Giao vo nat la thu. Cu6n Van Tieng Vi~t da b! b6c tran trl}i ldp giay bao ben ngoai. Bla long. Le bung. Bac Giao v<)i l~t vao trong. Khong trang nao khong b! nhling net but g(;lch ngang d9c. Tren bai h9c van TR, hlnh ba Tri~u b! ve them gilia hai chan ba m<)t khoanh tron ldn vdi nhling gai tua chung quanh; ben dudi ngu~ch ngo(;lc chli SEX. Bai van QU, måt Ngo Quyen deo kfnh den; thanh gudm tren tay bien thanh khåu sung. Van L, nglfc Le LQi mang chli RAMBO. Trang cu6i, m<)t mui ten keo tU' chli Fuck you c~l vao mi~ng hlnh thay giao dang khuyen h9c tro trude khi chia tay nghl he ...

a

M~t bac Giao tai di. Båe tlm cl}c tåy. Bac cang x6a cang them nhieu vet lem. Bac xiet m<;1nh tay. Tieng rft kho phat ra. Xo<;1c!

Qua th~t hån da m<)t !an l~p gia dlnh. Tuy nhien CO Ve} roi h~n cung khong th~ nao tåy n6i chat mau do den trong nguai hån. Bao nhieu tien kiem duQc hån deu nudng vao cac canh b<;1c. VQ h~n kh6c 16c, n~n ni ma hån vån chU'ng nao t~t nay. Tuy~t VQng, VQ hån u6ng thu6c ngu tlf ttY, nhung may duqc cl.fu k!p. Lue d6 hån cåm thay h6i h~n vo cung. Hån the se chU'a danh bC;lC, nhung VQ hån trå lai khong dai nao tin . Hån l~ng le xu6ng bep lay con dao to ban rna vQ hån vån dung d~ ch~t xudng bo nau pha. DU'ng hien ngang trude m~t vQ, hån d~t ng6n tay gilia cua ban tay trai len tuang; tay phåi hån cam dao vung len, ph~p xu6ng. Ng6n tay gilia bay ra cung vdi tia mau bån tung toe. VQ hån het len, ngat xlu. The nhung khi ng6n tay Cl}t d6 vU'a khai slf len da non thl cung cung lue h~n b! mat vi~c va VQ hån bo chong di theo m<)t ga Na Uy. H~n dai den b<;1c, nhung h~n cung chl biet nhln ng6n tay cl}t mL.tiec! - Anh nghT gl v~y? Hån låc dau: - Chång nghT gl cå.

(*} Tho cua Lam Ng9c ST

- Hoi th~t anh nha, anh con thudng ... nguoi

ta khong?

Tuy~n T~p

Viet&D<;>c 2001 -Trang 18


- Khong! Anh chi yeu mlnh em thoi. Nang clfdi: - Th~t khong? Gi<.mg hiin cang nghiem tr9ng: -Em la tat cå ddi anh! Nang vån clfdi: - Ti dt.~ bay gid em doi anh ... ch~t ng6n tay d~ chung to anh yeu em th~t tlnh, li~u anh dam kh6ng? Hiin l~ng thinh. Nang om ban tay hiin trong doi tay da mlnh: - Em n6i dua cho vui thoi. Em biet anh khong ... can dåm lam v~y nli'a dau, nhung em tin anh. Nang da ve lau roi ma hiin vån ngoi nhlf m9t pho tlf<;Jng d ghe so pha. Dau 6c hiin khong nglfng nghT ng<;Ji mong lung. Tlf ngay V<;J bo, hiin sang am tham, tranh g~p m9i nglfdi. Hiin thlfdng giau ban tay ct.Jt ng6n gili'a trong chiec g~ng tay du vao thdi tiet nao. Cho tdi m(>t hom trong khu VlfC hiin d, xuat hi~n m9t thieu nU' tu6i chlfng qua doi mlfdi. Lan dau vo tlnh g~p nang, hiin ngån ngd ngay. Trai tim cua hiin tlfdng da vTnh vi~n kho heo, bong th6n thuc trd lq.i. Hiin nh~n thay nang c6 m9t ve d~p than sau. Hiin tlm m9i cach lam quen vdi nang va hiin da thanh cong. Chi m(>t thdi gian sau hai ngudi da to ra cåm thong va thlfdng nhd nhau. Tuy v~y thinh thoång nang vån khong giau n6i noi hoai nghi ve tlnh cåm cua hiin, nhat la nhtJng khi nang van Ve ng6n tay Ct.Jt cua hiin. Dieu nay khien hiin vlfa kh6 Sd lån blfc b9i. Hiin S<;J mat nang. Hiin muon chung minh ClJ th~ r~ng ddi hiin khong th~ thieu nang. Hiin

vån udc ao c6 dip d~ bu(>c nang phåi tin r~ng hiin yeu nang th~t Slf. Sang hom sau, ngoai trdi tuyet rdi triing x6a. Trude m~t hiin khong phåi tach ca phe thlfdng l~ ma la ly rlf<;Ju mq.nh va m9t cai h(>p mq. vang hlnh trai tim. Hiin uong m(>t hdi qn ly rlf<;Ju. Cd th~ hiin n6ng blfng. Hiin tlf tlf thao chiec g~ng tay d ban tay trai ra, ngiim nghfa tlfng ng6n m(>t. Hlnh ånh nglfdi yeu hi~n ra rlfc ra hdn bao gid het trong tam trf hiin. B~ng m9t Clf chi khoan thai, hiin lay cay kim may ao gq.ch nh~ tren dau ng6n tay cai. M9t dong mau ra. Hiin dung que t~m cham mau, viet tren td giay triing: Cui em chtlng tfch tlnh yeu cua anh. Roi hiin dung d~y - vån vdi thai d9 het suc blnh t'inh - d~t ng6n tay ut len mep ban. Tay phåi hiin vdi lay con dao thai thit da d~ s§:n tren k~ go, gid len. Ph~p! Hiin nga xuong, ngat di.

ua

Vlfa lue d6 di~n thoq.i nha hiin reo. Toi qua hiin quen thao may trå ldi tlf d(>ng. Tieng hiin phat ra tlf cuon b~ng: Xin vui lang cha biet quf danh åtf ti~n vi~c lien /~c.... Khi ve, cht.ing toi se g9i /~i... Tlf dau day ben kia, gi9ng phtJ nU': ... Em åa quyet cljnh se. .. åi

xa... th~t xa... Anh åling tlm em lam gL Th6~ vJnh bi~t anh...

Månh thrr tLr: Tien hQc 1~ ... Roi kh6a h9c cung den hoi cham dUt. N6 troi ch~m hdn dlf doan. Cach nay gan m9t n~m, Loan da hao hue cung vdi hdn hai ChtJC sinh vien khac tlf Åu chau ve Vi~t nam h9c. Gid co lq.i stia soq.n rdi xu sd nay. Loan khong hi~u cac bq.n da triing cua co the nao, buon hay vui, quyen luyen hay non n6ng. Co chi thay h9 lue nao dudng nhu cung clfdi n6i r9n rang. Rieng Loan, co vån thay thon dau trong lang nglfc. Tam trq.ng cua co khac hån vdi ngay ve nlfdc.

Tuyl!n T~p Vi~t&DQc 2001 -Trang 19


N~m ngoai, khi d~t chan xuong phi tn.tdng

Phu Bai, Loan xuc d()ng het slJc. Co mang ni'em hanh di~n cua ngl.fdi di xa nay dlJQC trd ve nha mlnh. Thdi gian dau Loan t~p lam quen vdi khf h~u n6ng blJc, slf thieu thon ti~n nghi trong CL( xa va ca vdi tieng on ao, bl)i b~m d he pho. Co chiu dlfng dlJQc tat cå. Co d~i luqng vdi hoan cånh kh~c nghi~t cua dat nudc... Nhung roi cang ngay co cang cåm thay mlnh l~c long tren chfnh que huång mlnh. Khi i1 Na Uy, du Loan n6i tieng va sinh ho~t y nhl.f dan bån xlJ, tuy v~y co vån y thlJc mlnh la ngudi Vi~t. Nay i1 Vi~t nam, nhli'ng gl Loan hap thl) duqc tl1 be t~i Tay phuång l~i la nhli'ng thlJ trd ng~i cho vi~c hai hoa cua co vdi v~n h6a dan t()c. Bdi v~y Loan mong sdm rdi khoi chon nay d~ trd ve vdi nåi tuy khong phåi que hl.fång mlnh, nhung co da quen va h()i nh~p dlJQC. Niem an ui duy nhat Loan tlm dl1Qc d dåy la slf hi~n di~n cua thay Tfn. VI chl mlnh Loan la ngl.fdi Vi~t trong nh6m nen ban giam hi~u da dai ng9 co them hai gid hQC tieng Vi~t m6i tuan; m()t mlnh vdi thay Vi~t rieng. Thay Tfn ch~c cung tren sau chvc. T6c thay da b~c gan het. C~p kfnh tr~ng day lam khuon m~t cua thay nghiem nghi. Gi9ng thay khan khan, nhl.fng dang thay nho nha. Loan cåm men thay ngay. Nhln thay, co nhd tdi bo mlnh. Thay Tfn t~n tam, chl båo Loan c~n ke. Chl sau ba bon thang Loan thay von lieng tieng Vi~t cua mlnh giau h~n len. Loan da c6 th~ viet duqc bai v~n, d9c duqc bao chf va vdi Slf chl dån cua thay, CO thl.fdng thlJc dlJQC nhli'ng ang thå, doån v~n cua cac tac giå Vi~t nam. Loan nhd ån thay Tfn. Nhd nhli'ng gid tieng Vi~t d6, Loan da cåm thay thdi gi an di ch~m.

ån. Co thay kh6 kh~n qua. V~t nao cung c6 ve tam thl.fdng va ch~ng mang m()t y nghra tinh than nao cå. Loan chQt nhd tdi nhli'ng bai v~n mo ta thlJ sinh thu cua nhli'ng ngl.fdi ldn tu6i khi ngoi nham nhi ly trå lue ban mai hay khi chieu toi ben qnh ng9n den. Hlnh anh th~t thanh tao. Loan thd ra nh~ nhom. Theo dia chl thay Tfn da cho, Loan dem m()t c~p h()p trå Tau lo~i thl1Qng h~ng va m()t c~p h()p k~o vl1ng thlJ ngon nhat den nha thay. M()t be gai ra md c6ng cho Loan va mdi co vao phong khach. Loan doan be nay ch~c la chau cua thay Tfn . Trong b9 quan ao canh tr~ng, thay Tfn tiep Loan vui ve. Khac vdi dang di~u d~o m~o trong ldp, lue nay thay Tfn Cl.fdi n6i nhieu, hoi th~m gia dlnh cua Loan d ngo~i quoc va nh~c nhd co tiep tl)C dQC sach tieng Vi~t. Loan d~t nhli'ng h9p qua len ban, n6i ldi cåm t~ cong ån d~y d6 cua thay trong may thang qua. Thay Tfn dvi dieu thuoc hut di1 xuong chiec g~t tan b~ng sU", håi chom ngl.fdi tdi trude, dua tay cam h()p trå len. Gi9ng thay chqt chung xuong: - Tra ...Vi~t Nam a? Loan dåp lf nhf:

- ... d~ ... Thay cam h()p k~o len. Hai dau long may cua thay nhl1 eau l~i sau lan kfnh: - Cung

k~o ... Vi~t

Nam a?

Loan ngoi clJng ngudi tren chiec ghe may.

Hoai

My

Trfch t~p 11 Yiet d~ cho con ... ngay sau. 11

Trude may ngay len dudng trd ra nudc ngoai, trong khi cac b~n cung kh6a b~n r()n mua s~m nhli'ng v~t ky ni~m, Loan nghr den m()t m6n qua bieu thay Tfn d~ to long biet TuyE!n T~p Viet&DQc 2001 -Trang 20


Hai di1ng chlm khuat Doi em v9ng phu L~mh tlf bao tap N6ng ngan thien thu Muan l'an ao udc Goi dau ben nhau Ch~ng ai tlf khudc Nhung doi cach nhau Thoi gian va dinh Nhu ke va tlnh Long nhau keo dfnh Nhu bong vdl hlnh Nhung sao m~nh kiep Nhu m9t tro chdi Nay bai, mai khuyet Gan, nhung hyt hdi l Cau cho troi n~ng Xin bdt cdn mua Long cai thieu v~ng Ån ai vf dau Giuong nhu nghTa dia Bep Irra giå bi1ng Thuyen cheo m9t mai Nlla doi xuan xanh

Ng~rn

ngUi

Nlla doi mong dqi Dlf<JC may lan vui! Bay gio nh~c l<:ti Vån thay n g~m ngui.

Chieu rdi cham ch~m Thu vang r~c ray Vao long dat tham Du<Jm mui c6 cay

Nguy~n thi Thu Tnk

Thuyen vao coi mc?ng Hai trieu n6i dien Than hai vai rc?ng Le let m9i mien

Tuy~n T~p Vie't&DQc 2001 -Trang 21


Hlfdng ngQc lan Oo~m

Mai Tam

•.. .--~ . ..-_..r- .... t y-·.

~ ...·

~

IJ -. .. .. ...-- --J ..· 1:

·---- •..•=r.

•'

Ve lq.i gian nha Hieu song thdi thå a-u, da lau khong c6 nglfdi sU'a sang, chi1m s6c; do dq.c d~ bua b(m. VI the, Hieu da dung hau het thdi gian dlf tru d thi1m m~ vaa vi~c sån sU'a va s~p xep ta-t cå lq.i cha gQn gang. Con vai ngay nli'a, Hieu phåi mau ch6ng thu xep cha kip. The ma khi dvng tdi cai tu dlfng gia-y td, Hieu b6ng khlfng tay lq.i chl vi trang d6 c6 nhieu gia-y td lien quan den chang, naa la dån xin thi1m nuoi chang hoi d trang bi~t gi am, naa la cai thlf dau tien khi chang vua Vlfc;1t trq.i va thaat sang da-t Thai, va nhli'ng cai tlf nhieu dia chl chang da den va da di d nlfdc ngaai. Lån trang d6, c6 cai khong phåi cua Hieu ma la nhd bo chang chuy~n vaa bi~t giam cha chang ma mai cha tdi nay chang chlfa he dlfc;1c dQc. Chlfa dQc, cung d~ hi~u thoi, vi c6 månh gia-y naa IQt vaa tay nhli'ng nglfdi trang bi~t giam dlfc;1c. Hieu v(>i vang md ra, VO tlnh lam Vlfång nhli'ng canh nho mau den nhlf nhli'ng bup che tau g6i trang thlf ma chang chång biet la cåi gL Thlf viet:

Tht.lsau, ngay 3.10. 1975 Anh. .. than yeu. H9 baa em kh6ng c6 ten trang gdy åi tham nu6i.... H9 kh6ng cha em vaa thea..... M~c cha em van xin la em åa/(} vl.f(ft ål.fiJng nJng tdi åay thl cha em vao nhln anh m(Jt chut th6i.. .

Em. Cai chuy~n Hieu da co quen, va nga nhlf da quen hån roi, the ma gid day n6 cuon cu(>n kea ve nhlf dong nhlf baa: Em .. ! Toi nhd ra em roi! Sang sang, trlfdc khi vaa ldp, em thlfdng dU'ng quanh qu~n dlfdi goc cay ngQc lan d dau trlfdng tlm nhli'ng canh haa vua rvng xuong trang dem. Nhlfng cung c6 lan em dU'ng ng~n ngå vi khong tlm dlfc;1C canh haa naa nhlf cai hom tlnh Cd toi di hQc ngang qua. Toi tha-y em nglfdc nhln them thuong nhli'ng bong haa tr~ng tinh n6i b~t gili'a dam la xanh d tren caa. Toi muon giup em l~m, nhlfng toi cung khong caa du d~ c6 th~ ki~ng chan hay nhåy len nfu xuong hai cha em dlfc;1c. Va toi da ngoi xuong d~ em lea len vai. Toi ki~u em tren

TuyE!n T~p Viet&DQc 2001 -Trang 22


vai va em co nh6n het sU'c chLJp dLtQc bong hoa trjng tinh em them thuong

Ti~n

dua

Chi'eu hom ay tien Anh xa ph6 nho Anh duong vang chc;H hiu h~t don coi Hang lieu xanh ru tltng canh le loi Nho dling d6 am tham che tieng nac. Anh di roi Nho se buon nhi'eu l~m Khi n~ng vang phån chieu anh pha le Ai se dan cho Nho l~ng tai nghe? Ai se nghe Nho ngan tltng tieng hat?

Se khong con nhU'ng bu6i chieu nh~t n~ng Nho cung Anh d~o quanh g6c Giao duC!ng Nguy~n Thien Chua la Cha rat yeu thuong Gi U' gin nhau trong tlnh yeu muon thud. Anh budc di, nhip chan xa ph6 nho Xa th~t roi, xa tat cå nhd thli<Jng Nho cua anh vån ngo ngac ben duC!ng Nhu ngay dau, ngay dau Anh g~p Nho ...

Sau he n~m d6, toi ra tlnh hQc ldp mlfdi. Thlnh thoang ve ngang trlfdng cO g~p em, toi gQi chuy~n ki~u em len hai hoa, em clfdi ben len, hai ma do au.

Va vai n~m sau nli'a, em cung ra tlnh hQc ldp mlfdi chung trlfdng vdi toi. Quanh san trlfdng tlnh, hoa ngQc lan trong nhieu, nhli'ng cåy ngQc lan mdi trong con thap, em ch~ng can nhd toi ki~u len, em v~n c6 th~ chQn bong nao em thfch va em hai d cho toi nli'a. N~m

sau, toi rdi trlfdng tlnh vao Sai Gon hQc. Ngay chia tay, thay toi bin rin em bao: ''Anh et.J di dl~ may nam m]a em eting den

ch6 anh th6i." NhLtng thdi bu6i chien tranh thay d6i nhanh ch6ng hdn nhieu, so vdi nhli'ng gl em tlfdng. Ngay n~m sau, em den ch6 toi th~t; chl tiec, ndi em den la quan trlfdng chU' khong phai ch6 em va toi tung Ltdc md.

o

Co Non Stavanger

Quanh khu tiep tan quan trlfdng, hoa ngQc lan duQc trong xen ke vdi nhli'ng chiec ghe da. Nhli'ng ngay cuoi tuan em den th~m, tay em luon van ve nhli'ng canh hoa ngQc lan roi bo vao tui ao nglfc toi lue nao toi khong he hay biet Va tuan nao cung the, hlfdng hoa ngQc lan thoang thoang tlf tui ao nglfc d tuan. Nhli'ng ngay thLJ huan d quan trlfdng qua th~t nhanh. Ngay l~ man kh6a v(>i vang den n6i thieu d nhli'ng nghi thU'c cua nhli'ng bu6i l~ man kh6a blnh thlfdng. Hai tuan sau ngay man kh6a, toi dLtQc chuy~n b~ng phi cd quan slf ra mien Trung b6 sung cho llfc ILfQng Bi~t D(>ng Quan Bien Phong. Roi bi bjt ngay trong tr~n danh man vao Buon Me Thu~t va bi bi~t giam. Cung tlf d6 toi khong con nh~n dLtQC tin gl ve em nli'a.

mo

Tuy~n T~p Viet&DQc 2001 -Trang 23


Hieu ga'p la thu cung nhU'ng v~t g6i d trang d6 vao tui va dang dinh vung v~ng vdi bo m~ nhlf cai ngay mdi ldn, r~ng sao khong n6i cho chang biet chuy~n nay; nhlfng roi, chang nhd ra: Bo chang dling ten chfnh trang gia'y di th~m nuoi, chU'ng kien vi~c nay, Ngudi da chet nay da gib man tang; con m~ chang bay gid lue nhd lue quen. Ma nh~k l<;1i lam gl trang cai gia'y phut h<;1nh phuc hiem hoi hai mlfåi ma'y n~m hai m~ con g~p l<;1i nay. Roi, Hieu blnh tinh l<;1i ngay va VQi vang tiep tl,JC thu dQn cho xong d~ ngay mai, ngay ch6t con ra th~m va sU"a m(> cho bo. Hom sau, chuån bi cuoc, liem ... va m(>t thung sån tr~ng xong, Hieu mdi biet nghla trang bay gid da di chuy~n ra chan doi Phao Binh. Doi Phao Binh, Hieu biet, vi ngay xlfa quan d(>i d~t nhieu khåu d<;1i bac tren ng9n doi nay d~ canh phong cho quoc 19 20 va cåc lang lån c~n; nhlfng dlfdng dån vao d6 va dån vao nghla trang thl chlfa biet dau ma mo. Lan mo vao den nåi, tlm m(> bo cang kh6 kh~n hån, vi ngay bo chet Hieu khong ve dlf<Jc, chl nh~n di~n loang thoang qua b~ng video va qua ma'y ta'm hlnh. Cho nen, Hieu phåi di tlm tung ngoi m(> d~ nhln hlnh va d9c ten; va cU' mai v~y, den cåi m(> thli n~m day thU' båy, Hieu chet l~ng di m(>t hoi lau, m~t hoa len, nglfdi låo dåo vi ånh cua nglfdi trang m(> lue thl nhlf dang van ve nhU'ng canh hoa ngQc lan bo vao tui ao nglfc chang, lue thl nhln chang va nhlf n6i vdi chang: 11 HQ båo em khong c6 ten trang gia'y di th~m nuoi .... HQ khong cho em vao theo ..... M~c cho em van xin la em da la vlf<Jt dlfdng rU'ng tdi day thl cho em vao nhln anh m(>t chut thoi. ..11 • Hieu lam bam vdi nglfdi trang ånh: 11 Vao di em ... Vao trai tim anh khong ai c6 quyen xet gia'y td ... Va bay gid khong con ai xet gia'y Em dlf<JC nl1a ... 11 •

Lau sau, Hieu mdi nhln ra dlf<Jc hang chli ghi dudi ta'm ånh: 11 Hoang Thi Ng9c Lan. T<;1 the ngay 5 thang 1o n~m 1975 11 Ngay 5.1 0 .. ! Hom d6 la ngay c hu nh~t. Chl ba ngay sau cåi ngay ghi trang thlf nhd bo chuy~n vao bi~t giam cho Hieu. Ba ngay! Em da vlf<Jt bao nhieu cåy so dlfdng rU'ng va tråi bao slf nhieu khon kh6 d~ den n6i ... !? H ieu muon ch<;1y ngay di tlm nglfdi hoi c ho ra le, nhung roi Hieu ng~p nga ng~p ngU'ng, y h~t dU'a con trai mdi ldn, s<J nglfdi ta biet den chuy~n yeu duång cua mlnh. Hieu c~m cvi lam co, quet sån; het m(> Bo tdi m(> Em. Va chang nhlf tha'y hi~n hi~n Bo va Em vlf<Jt rU'ng va dang van xin d tr(;li bi~t giam n~m nao. Chieu den, hai ngoi m(> da dlf<JC dQn va sån l<;1i xong, Hieu trang them cay ng9c lan d dau m(> ben dudi ta'm hlnh Em; lo<;1i ng9c lan chiet canh se khong th~ cao hån hlnh, d~ Em muon ch9n bong nao tuy thfch. Sang ngay ra di, tlf cU"a chiec phi cå vU'a ca't canh, Hieu nhln xuong doi tlm, va tha'y hai ngoi m(> phån chieu anh n~ng lung linh nhlf hai cai cha'm tr~ng, tren nen xanh bao la, trang giong nhlf nhU'ng cånh hoa ng9c lan d tren cåy n~m nao. Chiec phi Cå vang IC;li, len cao roi bay ra bi~n. Khi cung vdi m9i ngudi cdi giay an toan xong, chang md thlf ra d9c l<;1i. Hieu van ve roi dung m6ng tay ba'm, ba'm m(;lnh vao nhU'ng cånh kho den g6i trang thlf, ba'y gid chang mdi phat giac ra d6 la nhU'ng canh hoa ng9c lan kho. M(>t mui thåm thoang thoång lam Hieu ng<;1c nhien. Khong biet hoa ng9c lan hai mlfåi l~m n~m sau con toa huång, hay khliu giac chang vU'a b~t, chvp l<;1i dlf<Jc huång hoa ng9c lan ngay cu!

Tuy@n T~p Vi~t&DQc 2001 -Trang 24

Doan Mai Tam


ThcJ Hai cu Mua Xuan Hai cu la m9t th€ tho d~c thu Nh~t Bån, gom mlfCii båy am tiet, bo trf thanh ba eau 5 - 7- 5. Nhlfng eling c6 nhling trlfCing h<Jp hai cu pha th€, dai ho~c ngiin hon mlfCii bay am tiet m9t chut, mien sao ngiin gQn, co d9ng, va nhCI d6, mdi d<;~t den ch6 "y t<;~i ng6n ngo<;~i". C6 dieu tieng Nh~t von thu9c h~ thong ng6n ngli da am, thl mlfCii båy van då la co d9ng liim. Nglf<;1c l<;~i tieng Vi~t, thu9c h~ thong don am, mlfCii båy am tiet dlf<JC k€ la kha dai. Neu cU" ran kiem cho du mlfCii båy am tiet, bai tho IC;li mat di nhling tfnh chat lam cho hai cu la hai cu nhlf då k€ tren . Ngay cac h9c gi å phlfong Tåy - thu9c ngon ngli da am - h9 eling khong dung eling nhiic mlfCii båy am tiet, thlfCing thl ft hon so d6, ngo(;li tnJ trang m9t so bai trung phung so am ti et; trlfCing h<;1p nay hi em. Va m9t so h9c gia nhlf tien sf Daniel C. Bunachan, trong cuon M9t Tri1m Bai Tho Hai Cu cua ang, nghiem chlnh dung dung mlfdi bay am tiet. T6i chc;m loi dich ph6ng khoang CUa da SO hQC gia Tåy phlfong. Hai cu c6n c6 ten la phat ctf- hokku (eau dau cua lien ca- renga). C6 h9c gi å con dung tlf ngli phat cti d€ chf cac bai tho mlfOi båy am tiet tlf thOi manh nha cua tho hai CU cho den nhling bai dlf<JC sang tac den thCii Gi ang H9- Edo (1600- 1868), nhlfng nhling bai eling mlfCii bay am tiet thCii hi~n dC;li - tlf thCii Gi ang H9 trd di - mdi dlf<Jc gQi la hai cu. Ngoai ra, hai cu con c6 ten hai hai- haikai. B9n h~u sinh chung ta thfch nhieu slf phan tfch, con cac blfc thanh trf IC;li th~t b~n biu vdi thien nhien va con nglfCii, nhlf trang nhling bai hai cu mua xuan tieu bi€u - theo y cua nglfCii dich- dlfdi day.

Xuan da den chua nhl?

Hoa dao c6ng xlfa.

Canh di'eu xinh vut bay Mai nha nglfdi ~n may.

***

***

***

Chuong chua dang lim t~t.

Bi~n xuan

Tren can cuoc

Anh dao hudng vlfdng vlfdng Oi, chieu hom!

Ngay day vdi day vdi

Chim oanh h6t Ti~u Mai thon.

Nu i gl den ten eling ch~ng c6 Mang manh m<)t lan slfdng.

*** Nhling ngay het g<,lO Blnh bat M<)t canh hoa NU" lang.

Oi, nhling ngay gi6 mua! Kinh ky IU" khåch

Ngay

*** Ai ngu<Ji cam duoc

***

Qua vlfdn Tiec xuan.

Rdi

Vu Thon (1716- 83)

M<)t gi9t Nudc. Canh Xuan.

Nhln cånh hoa rdi

Ba Tieu (1644 - 94)

L<:tivdicanh M<)t canh budm. Hoang Ban Di'en (1473 -1549)

Tuy~n T~p Viet&DQc 2001 -Trang 25

*** Tuyet gia da tan roi Chom tren x6m dudi, kla chao di Tre con day tre con! Nhat Tra (1763 - 1827)


1939- 1949 Ngay 28, dem toi trdi, 6 Hue, Thang 12 trdi gia l~nh c~m c~m. De toi kh6c trang ccm dau h~nh phuc, Xe long ra cha Slf sang tlfdi mam. Cat tieng kh6c toi chao mua IU'a d~n , The gidi chlm trang tieng ru cuong dien. Ldi cua de ru buon hdn tieng kh6c, Th"ay toi ngoi im l~ng nhli'ng chieu len. Toi thd d~i vån clfdi vui vdi de, Låm chåm di nfu ao gQi thay toi . Cac anh ldn nhlfdng em to chao lang, Sau mlfdi n~m chlfa trå dlf<;lc dn ddi. Toi nho liim, ngay mua thu thang tam, Que hlfdng toi sung syc nhli'ng hdn dm. Toi ngd ngac gili'a rl!ng cd do mau, Siic hong tlfdi sao nhuom m(>t mau tang. Lang Dong Dy ch~y tan clf ngay ay, Que ngo~i di, ngheo qua, nhli'ng dong khong. De blfdng chai ngay cdm rau nlfa bli'a, Om con thd nho l~ kh6c am tham. Anh Lån, anh Hung trdi mlfa biit nhai, B~m ra xao vdi muoi the ma ngon. Phyc hai tu6i chån xieu khong dU'ng vli'ng, Th"ay von ft ldi cang ft ldi hdn .

1950- 1954 Ha Ha Ha Ha Ha

N(>i N<)i N<)i N<)i N<)i

cua toi, 50 md md trf nhd. mua he C6 Nglf phli<;lng do, mua thu Hoan Kiem md slfdng. l~c rang, k~o keo b9c dlfdng,

Qua nh6t do tlfdng ao mlnh mlfa byi Ha N<)i nhli'ng dem hap hoi, Gid gidi nghiem llfu d~n n6 dau day. Th~ng H. that tlnh di lfnh cha Tåy,

Xuyt nhay xuong Di~n Bien nhli'ng gid phut cuoi. Ha N<?i di, Ha N<?i di, thoi di hap hoi, Nac tung cdn, thang 7, n~m tlf. Toi di, Ha N<)i, cuoi thu, Lang Bien, eau siit, slfdng mu, gåy doi. D~ng sau Nguy6 n Trai,. trlfdng toi, Banh xe l~n, nghien manh ddi va tan.

1955 - 1963 Sai Gon mlfa rdi , Sai Gon niing d6. Toi di hoang mang gili'a dlfdng gili'a pho, Nhd th"ay toi nhiim miit tu6i chlfa cao. Toi di hoang mang gili'a tr~n mlfa rao, Thlfdng de, thlfdng anh, thlfdng mlnh, b~t kh6c. Sai Gon mlfa rdi, Sai Gon boc IU'a. SaiGon quay cuong cdn dau ljch sU', Sai Gon xuong dLidng, Sai Gon d~n n6. Sao long toi vån d~p tu6i mlfdi l~m, Tr~i Di Cli dan dum may th~ng, Th~ng Ha Huyen Chi, Duyen Anh, Nhat Tuan ... Th~ng Cat, th~ng Can, th~ng San, th~ng Nhu~n .. . Chlia rao mau dau md lap bi~n va trdi, Sach vd khong mang tron h9c rang chdi, Thay Tan, thay Khoan lk dau ngao ngan. Tu6i toi d6, mlfdi l~m mlfdi tam, Yeu con dlfdng la d6 me bay. Nguy~n Du, Tu Xlfdng, Tån Djnh ... thang ngay, G6c pho Hien Vlfdng, quan che Hi~n Khanh ... Yeu SaiGon mlfa, Yeu dem thu l~nh , Bon mlfdi n~m nhlf tlnh la ham qua.

Tuy~n T~p Viet&D9c 2001 -Trang 26


1963 - 1975 M(>t chfn sau ba, Mien Nam cuon vao nhl.ing cc1n giong bao. Nhling dem hoa chau, nhling tin tren bao, Cao ph6 th~ng nay, dam tang th~ng kia. Con dau long toi, cuong ron chlfa lia, Cat tieng kh6c dem 23 hlfu chien. Toi dU'ng gilia troi, dem den, tham nguy~n, Xin doi con dting giong bo, con di! Nhlfng tay toi nao c6 vdi n6i troi, Khoa sinh M~u Than, Khanh mua he do hia! Nhling niem vui c6 vet dau mau U'a, LU'a dq.n chien tranh thanh IU'a dq.n doi toi. Bay sau, khi1hien Nam da b~t tieng clfdi, Khlfdng chao doi, chao dau thlfdng cå nlfdc. Em yeu di, Chung ta da chia nhau hdn nU'a cu(>c doi, Chung ta chia nhau rat ft ni'em vui, rat nhieu n6i kh6. Anh cam dn em, cam dn nglfdi Vf}, Chiu dau thlfdng trong suot CUQC doi mlnh, Cho lam 16i rieng anh, Cho con chung ta ra doi va t(>i. Anh nguy~n Dat Troi phut giay sam hoi, Xin Tam em Ph~t d(> blnh an. Bong Sen ho Tinh Tam no mai khong tan, Doi em d6, thdm hlfdng trang niem dau n6i kh6.

Toi cam dn doi, cam dn tat cå, Da cho toi giay phut yeu thlfdng. Du chl phut giay, quy gi a vo cung, D6a hoa no trong doi toi gia lq.nh . Sau mlfdi l Sau mlldi l B~t chlfdc nglfOi xlfa nang ly ma hat, Vui ma chi? Buon ma chi? Doi ta ch~ng qua he ly rlff)u nhq.t, Rlff)u nhq.t ma say he cli' sa y di. Sau mlfdi l Sau mudi l v6 tay ma hat, Nang ly ma hoi, Sau mlldi l Sau mlldi l Di dau ma v(>i ? Di ve dau? Biet ve dau? Triim niim roi eling qua eau ...

Ducmg Ki'en

1975- 1999

M(>t chfn båy liim Khong phåi rieng doi toi svp d6, Khong phåi rieng con toi khong c6 mieng iin. Tat cå chung ta tlf mat chfnh mlnh, Du chiu d6ng dinh, Cung khong th~ nao cU'u chu(>c. M(>t chfn chfn chfn, Doi toi di lao dao tting bLide, BLide hom nay khong biet bLide ngay mai. Nglfoi yeu toi, nglfoi ghet toi di, Hay den vdi nhau bång nhling nv clfoi. Toi cåm tq. rlfng rlfng hang nlfdc m~t.

Tuy~n T~p Viet&DQc 2001 -Trang 27


l Thå Le Nguyen

ta ve Ta ve l;;l i chan cu Thuå ra di ngay nao C1n nha xua d6i chu Tieng clf<Ji lc;t ... lao xao Ta ve ngang trlfang c u Lang d~y buon vu vå Me chua ... ai chia nlia

Ta ve lc;ti chan cu Thlfång cha m(>t kiep nguai Con dau tu6i d6i mlfåi M(>ng tan dan n:im thang ....

iliUdng v.e xå C~ "

Nguai ve xU' Cgm chieu mua * Quen sa o bl;~ i do ti~ dU'a n:im nao cao su rc;1p bong vlfån cao Bay chU' g~p lc;ti d6n chao nguai quen

Ta ve nåi quan cu

Ben duang cay co dua chen hoa chung dm xuc loi len trang lang vi vu gi6 thoang huång dong

Chu quan nay da gia

gieo lang lti khach n6i lang hoai huång

Tu6i h9c tro m(mg må

Nång trua buon u ru Chc;tnh lang khach phlfång xa Ta ve tren ph a c u Con hem quen ngay nao Bay tre con lam la Cu(>c dai chung the sao

Ta ve ngang cånh cu Ngå nggn nhd chuy~n xlfa Mai hien em, ta dU'ng Dc;1i cha nhau trang mlfa

Nhd thlfång lang nho Cgm du<Jng ra di lang vån van Vlfång ngay Ve tu6i thå thåm duc;1m tlnh que ve day chc;1t thay .. . ben le dån c6i Chieu tren xU' Cgm ... xa x6i Thoang nghe n6i nhd em t6i thuå nao tlnh dau em da gåi trao ve day sang lc;ti chu6i ngay xa xlfa ... ·c~·m dt r6n ~ ten m<?t l ~ n g cl~t do thu <)c hu y~ n Xu:l n l (>e tinh \Jo ng N<ti

Ta ve g~p nguai c u Nay tay be, tay bong Con dau dang n:im xlfa Ta må cung n:im thang Ta ve th:im bc;tn c u Tan mac nåi phlfång nao? Con lc;ti d:im ba dU'a Sang vat va, lao daa

Tuy~n T~p Vii!'t&DQC 2001 -Trang 28


Ta chet thea ngay em eat tieng, Nh~c con bu6ng xu6~ Ngu'iJi con choi voi TTm ngu'iJi... Tlf gi9ng hat em - Ng6 Th11y Mien

Gan nhu dem nao cung v~y, khi Tuyen buck len eau Saint Michel la bao nhieu dinh thlf, lau dai, cong trlnh kien tnk cua Paris l;Jp vao b6ng t6i. Dong lo<,lt. M(>t gio sang. L'am lui tlf tå ng<:In ve htiu ng<,ln, ngang qua dåo Cite va hai chiec eau . Du gitia mua he xon xao giQng cuoi lai n6i hay gitia mua dong ru dai hun hut tieng gi6. L'am lui tlf tå ng<,ln ve htiu ng<,ln, tlf anh sang vao b6ng t6i, tlf dem trd mlnh md ngu g9i ngay. V~y ma hom nay, Tuyen dt.fng li,Ii gitia eau, nhln ve Nha Tho DU"c Ba den mo m(>t kh6i. L<:I låm nhu mdi thay !an d'llu, nhu lau l~m khong g~p I<:Ii. Chua å i! Chua nglf trong d6 ha y Chua gitia hon con, c6 thay tim con chåy mau, c6 nghe tieng dinh d6ng ng~p o trong? Chua åi! Tieng keu tlf tam sao I<:Ii dau thuång vang VQng hån lai gQi phat ra tlf doi moi em ai. Doi moi hong nh<,lt cua Duyen. Lai g9i em nhu thanh ca cua Duyen. Chua åi! Chua åi! Ch~p chon . Lap loang. C6 gl lå IU'ng tren d'llu Tuyen. Khong phåi con dåi mu bay theo duong sieu am. Khong phåi loai chim dem n~ng ne u~ oåi. M(>t canh budm chap chdi gitia tro i, khong dinh hudng. Bat chc;n Tuyen rung mlnh. Ky ni~m tu6i thå nhu ac m(>ng am ånh su6t cu(>c doi. Chu be tinh nghich qu~t diem d6t cånh con budm ba to b~ng hai ban tay xoe ra d~u tren cåy 6i sau nha.

Chay. N6ng. Khet. D6m IU'a quay cuong, h6t hoång trude khi rl;Jng xu6ng trong hoang hon tfm ng~p ay di theo chu be su6t doi, nhu t9i tr9ng du da xung nhung vån n~ng trlu trong lang, nhu lai ht.fa khong tron du da phai X ? t hil ' quen no1... il• con nhung van c hång e nao A

budm da tlm duQc ng9n den. Duong bay th~ng g6c vdi chum tia sang nhan t<,lo r6t cu(>c ti,IO ra m(>t duong xo~n 6c ngo<,ln ml;JC. R6t cu(>c roi con budm cung se chet chay vi st.fc n6ng hay tlf d~p va d'llu mlnh vao b6ng thuy tinh. Nhu nhting con budm khac, lue nay, chut ntia, hom qua hay ngay mai. Chi c6 b6ng den n m~t d l<,li cho den phien chfnh n6, dt.ft bong va dlfQC nguoi ta thay di. Nhån n<,li ma nhln cu(>c doi, c6 gl la bat bien dau phåi khong Duyen? Duyen t6c u6n long mi cong son phan rlfc ra ngoi qnh ong cheng Tay con l~i may muåi ph'lln tri~.m cua Duyen t6c the ao tfm nh~t dån Så dt.fng hat thanh ca trong nha nguy~n Saint Paul m6i sang chua nh~t? C6 con chång la tieng Chtia ai chet l~ng tren moi khi em nhln thay anh gitia quan dong nguoi. Anh la bai, em la khach, anh hau ban, nh~n pourboire va n6i cam ån cheng em; anh va em chia sdt ng9n IU'a dem Phl}c Si nh; hai dt.fa dt.fng sat nhau trude hang da cung eau nguy~n gitia dem Noel cho tlnh yeu va h<,lnh phuc vting ben trong tuång lai s~p den. Muoi hai nåm cach xa mlnh den nhu v~y sao Duyen? Hay mlnh da xa nhau, mat nhau h~n tlf cåi ngay em theo gia dlnh len phi cå, anh l~n d~n vuQt bi~n, cu6i cung mat S~ch, chi con CLfU dUQC m6i m~ng s6ng lenh denh ngå ngac gitia ben bo xa l~ nay. Gia ma mlnh dlfng g~p l~i nhau khi nay, ct.f d~ cho tieng hat ngQi ca Thien Chua cua dan dong ca nti lam nen, hang sU" tr~ng va nhting khuon m~t nti tu hien tlf lam phong cho cu(>c tlnh mlnh, thl anh se con yeu hoai nh~c cua Ngo Thl;ly Mien vi m6i !an em eat tieng "Roi tt.i gi9ng

Tuy~n T~p Vie"t&DQc 2001 -Trang 29 .


hat em, ch<;Jt vt.it cao vt.it cao m9t

trifi'~

nhling h<Jp am anh theo duong nhlf cuong quyt, dam me hån, thl anh se con ljm nhjm d9c hoai bai thå cua Nguy~n Ta't Nhien viet cho nguoi ten Duyen. Duyen cua Nhien hay Duyen cua Tuyen, roi cung udt, cung xa, cung nhoa vao mua, phai kh6ng em? NhtJng con ml.fa åau mua thLfifng lam em Lidt ao Va tlnh yeu åau tien nao c6 ph<li dl quen, Di l9nh /ung khOng canh v6 trong åem Ltl ky ni~m ila ve lam huyen nao, Va hOn anh ch(ft nh1.1 6c åao, ng9i mlnh nh6 be gitJa bao la Nh1.1ng ctlng khe md ra å6n tL!ng nhung nhd Nh1.1ng ctlng khe thd da i theo trifi mJc nei ngoai hien. NhtJng gi9t ml.fa hien nh1.1 dong nl.fdc mit /Jn vao gitJa åem sau, vao nhtJng noi åau kh6ng ten khOng tu&~ NhtJng gi9t ml.fa v9i åu6i theo nhau nhLI tlnh nhan choi tro cut bit trong me 19 tlnh yeu, ching hi!u mlnh ål.f(fc g1~ mat g1~ nh1.1ng C!.l phung phf ngay giif kh6ng tiec nu6i... Va ctlng åen khi gi9t ml.fa cu6i ngL!ng roi, Dat Lidt åam, rifi ra, Nh1.1ng Dauå6 TLlng ntj mam nh6 åa Vl.f(fn len, Dem ctlng se tan, ngay se r9ng, Con n6i buon phien oJ tan m{ln quanh åay, eat tieng thl tham kh6ng ngl.fng nghl. .. Hat lam chi mai åi~p khuc kh6ng quen? Nhic lam chi mai ten ngl.fifi yeu dau? Ten em, ten em, ten em, con ml.fa åau mua ctl g9i mai ten em Du gi9t ml.fa åa tham vao åat åen, åa nJa xanh mau la, åa tlm ve c9i nguon bi!n Nh1.1ng kla, tLing hang cay vin C!.l viy la g9i ten, Con ål.fifng nao qua nfu lay chan, å€ bliy s6i åa v6 tri len tieng... Udc gl ål.f(fc theo em vao giac thl!Y mien, ål.f(fc å1t mi~ng len m6i nghln fan kh6ng ngl.f(fng nghju, va ål.f(fc em yeu, nh1.1 åa yeu em, Cho anh ch(ft bJn khoJn thtlc giac mJa åem, Ngay chl.fa åen, kh6ng gian mem tiec nu6i... Ci9t ml.fa cu6i åa ngLing roi Nh1.1ng con ml.fa åau mua gitJa hOn anh g9i mai ten em su6t åifi kh6ng ng1.1ng ngh! D!ngoai kia

ca,

M9t blnh minh huyen bf Ch! vL!a nh6m khe Mongmanh. ..

Bai thå duy nha't con s6t lq.i trong muoi ma'y bai thå anh viet cho em khi mlnh con yeu nhau, khi mlnh vlra xa nhau. N6 kh6ng bi dot cung xa'p thlf tt1 trude ngay anh vlf<Jt bi~n. N6 cung kh6ng chlm theo md gia'y ta lue thuyen anh d~m duoi. N6 chem nhling vet th?t ngQt trong trf nhd roi n~m yen d d6, mlfng mu, len da non, thanh s~o. Ma'y n~m qua, anh cung kh6ng c6 dip ghi n6 ra gia'y, cU' lau lau lq.i loi ra on lq.i nhlf khi con be h9c thu('>c long nhling bai thå ng~n ng~n, d~ thlfång. Anh cU' nghl roi se c6 ngay n6 yen 6n h6a thq.ch, thanh m('>t thU' m('> bia danh da'u cu('>c tlnh mlnh. Dau ngo h6m nay n6 bt1ng d?y, cao ca'u, gao ru man dq.i trong anh. Vet thlfång lq.i nhi~m trung, slfng ta'y. Xin 16i em, nghe Duyen. Bai thå ma em chlfa c6 dip d9c, bai thå rna em kh6ng he biet n6 da di theo anh suot bao nhieu n~m nay, cung vdi tieng hat va bong dang em, horn nay, bay gio, anh se t?p quen di. Nhling bai h9c thu('>c long thud 3'u thoi, ma'y ai con nhd? Muoi, hai mlfåi n~m nlia, roi cung xong. Ngay 3'y, neu con may m~n dlf<Jc tiep t~c hi~n di~n, ba't ch<Jt nghe m('>t gi9ng hat nao d6 ca't len ng9t ngao: "Ta von

thtfong nglfifi yeu dau c~ du hon choi vo~ du nhq.c bu6ng lo~ tan roi. Nglfai con mai sau, th6i /q.e kiep mai cha nhau... '~ trf nhd cua anh khi 3'y da m6i mon c6 th~ se khåi len m('>t cai ten, m('>t khu6n m~t thå dq.i, cung d6i ba dong thå con s6t lq.i, gay v~n. Va anh se tham hanh di~n ve m('>t thoi tu6i tre lang mq.n cua mlnh, nhlf nglfoi ta hanh di~n cai day huy chlfång len nglfc ao ngay dq.i 1~, nhu nguoi ta dai dong k~ l~ nhling chien tfch oanh li~t, nhling thanh c6ng vang d('>i. Roi se lq.i chlm vao lang quen. Ta'm bia m('> up xa'p m~t. Nguoi ta se quen ten m('>t con s6ng, m('>t ng9n nui, m('>t quoc gia, c6 gl ton tq.i mai trong trf nhd loai nglfoi neu thlnh

Tuy~n T~p Vi~t&DQc 2001 -Trang 30


thoång khong duqc gqi nh~c, phåi kh6ng Duyen? Tuyen nhln len ng9n den. Con budm dem khong con mua l<)n cl d6 nlia. C6 th~ da ki~t llfc, gay canh. cang c6 th~ m<)t ng9n gi6 ngåu nhien da cu6n n6 xa ng9n den nay d~ dåy ta'p den m<)t ng9n den khac. D~ l<;1i tiep tyc di~u mua tlf huy. D~ se chet. Dau c6 ai x6t thudng cho m<)t kiep budm dem v6 danh hen ffi9n, vdi d6i canh rach rudi, gay nat hay chay do khet l~t? Chl d6i khi la m<)t hlnh ånh thoang qua d~ roi se khua't la'p sau muon V(;ln hlnh anh khac, 16ng lanh rlfC ra, ky di~u va tråe tuy~t hdn nhieu. T<)i nghi~p cho kiep budm dem, t9i nghi~p cho kiep em, kiep anh, Duyen nhl? Nhieu lue anh tlf hoi, Chua da ch9n cho m6i dU'a chung mlnh m<)t con duC!ng di, nhling duC!ng thång sang sang, ti~m c~n hay hai nhanh parabol bo nhau di xa tft mu t~p, v~y rna sao anh cU' mu quang kh~ng kh~ng eau nguy~n xin cho mlnh h<)i ty hay trung len nhau khft khao. H6m nay thl va roi åo m<)ng. Em son pha'n rlfc ra khoac len nguC!i b9 canh budm ngay l<)ng låy va c6 th~ dang bay luqn nhdn nhd gitia VUdn h<;1nh phuc, COn anh mai t~m t6i m<)ng du, du gilia Sai Gan u ua't den dau hay gilia Paris kinh do anh sang. Cai h6 thåm Tien Dung- ChU' Dong TU' m6i lue m<)t sau, m<)t r<)ng, m<)t menh mong, con ai danh lang rna tlm cach la'p di nlia, phåi kh6ng em? Th6i v~y nhe! NguC!i ten Duyen va nguC!i ten Tuyen, cå hai deu da c6 lue yeu nhau, deu dau kh6 khi xa nhau va bay giC! l~ng im dU'ng nhln nhau tlf hai dau khoång cach. Nhling ben ba ... Tuyen nhln dong ho deo tay, cui dau budc ch~m. Chuyen metro dau tien con lau mdi khcli hanh. Paris co ro tr~n trd, r(;lo rlfc nhling ny h6n hay le nhe IC!i k~ l~ chua nong mui ruqu. Paris nhln Tuyen di qua b~ng nhling con m~t khep ha. M9t dang com coi, xieu xieu. Lam lai trd ve nhu con

len sau tang !au. Lam lai vao nha, kh6ng gay tieng d<)ng d~ khoi lam thU'c gia'c be Vy, chl du cho Phudng he m~t nhln, nh~n m<)t ny h6n phdt roi l<;li chlm vao gia'c ngu m~t nh9c, tiep sU'c cho m<)t ngay lam vi~c m~t nh9c s~p den. Va lam lai di vao coi v6 thU'c, khi nhling quan ca-phe dau tien cua Paris b~t dau md cU'a. c6 Ngu

\{

1\

!:l F rn r

T6c em da i van ba y trang gi6 bi~n ao em bay rlfC ra n~ng COn VUdng da tr~ng mat nhulan trang nudc biec m6i ng9t ngao ru nhling tieng yeu thudng gi9ng em ca't nghe sao em ai qua anh m~t hien lam rung d<)ng lang t6i toi di xa hoi lam sao quen duqc lang si me chiem tr9n trai tim coi t6i di xa m<)t thC!i gian ng~n th6i ma tudng se di vao v6 t~n ti eng xe IU'a cU' ch<;1y deu ru hon toi vao coi phieu dieu d~ cho nhung nhd trd thanh du thlla vi trang a'y t6i da tlm tha'y em xin xe cU' ch<;1y di ch<;1y mai ho~c xin thC!i gian ngllng l<;1i d~ t6i duqc mai ben nguC!i toi md

ddi mu bay theo duC!ng sieu am. Lam lai leo

Tuy~n T~p Viet&DQc 2001 -Trang 31

Dlfdng Kim


N6i

vdi nha van Hoai My tac phåm 11 Vdi Bidn Ca"

chuy~n

ve

ve

Thlfc hi~n Nguy~n Oslo

Hoi: Xin 6ng cha bifln å9c biet sa qua vai m§t tid'u sU: Dap: Cu(>c ddi cua t6i ch~ng c6 gl hap dån Chao ddi d m(>t lang que thu(>c tinh Ha Deng. Chua kip ldn thl theo bo chq.y len Ha N(>i tranh nq.n Vi~t Minh (tien than dång c(>ng sån Vi~t Nam). N~m 54 phåi bo mien Bik di cu vao Nam vi h9a c(>ng sån. Vl1a tdi tu6i mdi ldn, "nhåy" v6 nha dong vdi m(>ng lam "6ng cha", nhung sau 1O n~m kh6ng ... dik dq.o, ben "nhåy" ra lq.i, lam "6ng bo". Trude 1975, sang nghe 'go dau tre' . Gi lia n~m 77, chq.y tron Vi~t c(>ng, den Na Uy, lq.i tiep tvc "ban chao ph6i". Ch~k se "sinh nghe tti nghi~p" nay th6i!

ca.

Hoi: Va cac bt.it hi~u 6ng åa dung? Dap: Ten cha mEi' d~t cho la Dao Quang My, hay va dEi'P l~m chli, the ma t6i cung ... bay d~t ch 9 n but hi~u. Nay, tiec! Ngoai Hoai My, t6i con ky ten Thq.ch Thu dudi nhling bai c6 tlnh cach ... nghich ngQm, ky Le Ng6ng Nghenh khi lam thå ... teu.

Hoi: The ang ky bt.it hi~u gl khi lam tha tlnh? Dap: T6i lam thå tlnh ... dd Ei'C, thanh thti trude sau cung chl cua du<;:~c m6i m(>t ba xa. Kh6ng lam duåc thå tlnh, nhat la thå tlnh Vi~t Nam, thi~t thoi l~m day, 6ng bq.n tre q.!

Hoi: D(Jc gia trang mtdc åtl(fc biet åen Hoai My qua nhilng tac phim Tu6i Hoa loijli hoa Xanh hoa Tfm åay tfnh giao dtjc rat thfch h(fp va b6 fch cha tu6i mdi ldn trude ngllcJng Ct.Ya vao åifi. Ngoai cac truy~n viet cha tu sach Tu6i Hoa nar- 6ng åa c(jng tac vdi bao nao trang nt/de trude 75 cOng nhll d hai ngo1:1i sau nay?

Dåp: Ngoai Ngan Th6ng ma t6i lam chu nhi~m, t6i viet thudng xuyen cho Tu6i Hoa, cho tuan bao Th~ng Tien (cua Lm. Phan v~n Th~m), Trai Tim DU'c MEi' (dong Dong C6ng), DU'c MEi' H~ng CU'u Giup (dong Chua CU'u The) ... Thdi gian dau d hai ngoq.i, t6i thu<'1ng viet cho bao Dan Chua, D(>c L~p ... Hi~n nay t6i gtii bai nhieu nhat cho tq.p ch r V~n H9c, HQp Luu va Dan Chua Åu Chau. Dl nhien vdi bao cay nha la vudn VuQt S6ng, qua nhling n~m thang trude day, bao gid t6i cung danh uu tien.

Hoi: 6ng c6 th€ phat h9a sa qua ve tac phim Ve Vdi Bid'n Ca mdi åll(fc phat hanh? Dap: Nhu 6ng bq.n tre da thay, t~p truy~n nay gom 12 truy~n ng~n ma t6i da chQn llfa trong sa nhling truy~n da du<;:lc d~ng tåi råi råe tren m(>t 50 tq.p chl va sang tac theo cac thdi di€m khac nhau. Sach du<;:~c phat hanh ben Hoa Ky. Bån tlnh t6i von ... ta ta, do d6 scl dl Vdi Bi€n thanh hlnh du<;:~c, p han ldn do slf khlch l~ cung c6, thuc dåy cung c6 ... cua bq.n be. T6i phåi k€ tdi c6ng ån cua nha v~n Nguyen M(>ng Giac, nha v~n Tam Thanh ... va h9a sl Etcetera.

ve

ca

Hoi: Ly do nao Ve Vdi Bid'n Ca åll(fc ch9n lam åe ttfa cu6n sach? Hin åay la truy~n 6ng ung y nhat? Xin 6ng k€ qua cht.it ft ve hoan canh kh6ng gian khi sang tac truy~n ngin gay nhieu xt.ic å(Jng nay! Dap: Kh6 rna xac quyet truy~n nao trong t~p nay t6i ung y nhat. Xin du<;:lc vi von the nay: Con nao ma cha mEi' ch~ng thuång nhu nhau, tuy nhien tuy tl1ng trudng h<;:lp cua m6i dJa ma cach thuång dUQC b(>c IQ khac

Tuy~n T~p Vie"t&DQc 2001 -Trang 32


nhau. Toi ch9n Ve Vdi Biin Ca lam tlfa de cho sach, do nhieu nguyen nhan: Trlf<k het toi du'Qc co h(>i tham dlf gan nhu' tr9n v~n vao yeu to xay dlfng truy~n. Slf ki~n gay xuc d(>ng cho toi trong m(>t thoi gia!l dai, lue nao cung sinh d(>ng trong tam tlf toi. Tuy v~y phai den hai, ba n~m sau toi mdi viet thanh truy~n. Sau m!a, ca nhan toi khong lue nao ngdi niem md lide du'QC tra Ve nguon. Toi nghT vi~c ve vdi bi€n ca cua bac Trlnh cung do m(>t tam tr<;1ng nhlf v~y. Trong khi sang tac, thu th~t toi chiu anh hu'ang cua m(>t cuon phim ma toi da du'QC xem va say me tlf khoang th~p nien 1960. D6 la phim Nglf 6ng va Bi€n Ca do tai tti Spencer Tracy thu vai chfnh. Truy~n phim dlfa vao cuon ti~u thuyet The Old Man and the Sea cua v~n hao Ernest Hemingway. C6 le d<;1o di~n chl mu'Qn cd cåu chuy~n d~ trlnh bay nhU'ng hlnh anh tuy~t voi tren va dudi lang d<;1i duong. Toi nghT, thien nhien cua bi~n, rU'ng Na-uy cung d~p VO cung khi du'Qc dem len man anh. Ngoai ra toi khong c6 chut kinh nghi~m nao ve nghe bi~n ho~c cac lo<;li ca (t<;ii que nha cung nhu' a day), do v~y toi da phai lai xe ca tren tr~m cay 50 den 11 tam thay hQC d<;i0 11 m(>t bac ClfU nglf phu von xlfa cung Da N~ng, cung que vdi nhan v~t cua toi .

a

Hoi: Trang hai truy~n Lifi TrJn Tr6i va Ve Vdi Bi€n Ca nglfifi d9c bit g1p tlf tlfdng gan nhlf c6 tfnh cach tan giao, ring m9i stf tren difi nay deu CO thi giai thfch va do Sl/ sfp d1t cua m9t dang Thieng lieng. 6ng nghT gl ve nh~n xet nay? Ho1c ket thtlc nhlf v~y ang eat chf muon xoa dju Sl/ mat mat cua nhtJng nhan v~t trang truy~n. Day la m9t cach ang an ui nhilng nglfifi con d li}~ an ui cha chfnh ban than ang? Dap: Toi la nglfoi hU'u than nhung tuy~t nhien khong mu'u dinh 11 v~n dT tai d<;1o 11 • Toi eling khong tin CO Slf xep d~t nao hay tien dinh nao nhlf ong b<;1n tre nh~c den. Con ngu'oi du'QC d1c an tlf do cua dang Thieng li eng. Cac slf vi~c xåy den c6 tfnh cach ngåu

nhien ma thoi. Tuy v~y doi khi di~n ra m(>t vai Slf ki~n mang ve huyen bf du'di cai nhln cua nguoi doi, nhli trl.fong hQp nguoi cha trong truy~n Lifi TrJn Tr6i c6 lide v9ng sau khi chet du'QC hoa nh~p trong long bi~n vdi ngu'oi VQ than yeu qua co cua mlnh. Toi khong biet phai giai thfch the nao day, vL.huyen bf rna, nhl.fng du sao cung khong th~ phu nh~n phan linh thieng trong cu(>c doi nay cung nhu' mai sau. Nhlf to i vU'a n6i, toi khong dung v~n chu'ong d~ ... truyen d<;1o, do d6 khong c6 vi~c toi muon den bU ai, xoa diu ai hay tlf an ui mlnh. Biet dau l<;1i chång c6 nglfoi d9c da ... n6i sung khi thay toi ket thuc eau chuy~n nhlf the. V~y toi trong tlf cach tac gia eling giong nhlf nglfoi che bien thlfc phåm (day la thU'c ~n tinh than); ngu'oi thu'ang thU'c cåm nh~n the nao thl tuy ... khåu vi m6i ngu'oi.

ca

Hoi: De tai chfnh cua t~p truy~n la nhilng bi kjch xay ra trang c9ng dong nglfifi Vi~t tri/de nhilng kh6 khJn, bat dong ve ngan ngtJ: chuy~n co Ng9c khang tlm dlf(fc stf dong di~U nhjp nhang trang CU9C Sang V(f chong vdi nglfifi han ph6i dj chung (Quy€n D9ng), chuy~n nglfifi dan ang bj quay mjt mu nhl/ con V{l khi mua cai chao Parabol (Cai Chao), chuy~n ang Nguyln va dtl'a con trai bj ho sau vJn h6a lam cach bi~t (6ng Nguyln) hay chuy~n nglfifi bo lue nao eting thlfong tlfdng ve que hl/cJn& mang ngay trd ve di dtf(fc chet d d6 (86)... Cac eau chuy~n nay deu dtf(fm chung m9t ve bi quan. Phai chJng ang c6 cai nhln bi quan ve tien trlnh h9i nh~p cua nglfifi Vi~t d dat nt/de nay? Dap: Khi viet, tuy~t nhien toi khong dinh tru'dc truy~n cua mlnh se mang ve bi quan hay IC}c quan. Slf vi~c ra sao toi trlnh bay nhlf v~y. Thåm dinh la quyen cua d(>c gia. Nhu'ng nay ong b<;1n tre, the nao la bi quan? Ong bo tl.fang nhd dat nu'dc mlnh, ao lide du'QC traVe que cha dat t6 va du'QC 11 an giac ngan thu 11 cung tren que huong mlnh. D6 la bi quan sao? To i l <;li nghT day la m(>t giac mo d~p, m(>t niem khao khat thlfc te. Han nU'a,

Tuy~n T~p Viet&DQc 2001 -Trang 33


chfnh lue be t~c nhat biet dau chilng la khdi di~m cho m(>t loi thoåt sang sua. Triet ly cua c6 nhan mlnh la cimg tie bien - bien tie thong. Thf dl;!, lue chting ta nghl r~ng 6ng Nguy~n se mat dU'a con chi vi ho sau v~n h6a, chfnh giay phut d6 6ng nh?n ra slf ch?m tien cua mlnh. Sau d6, 6ng b<}n tre cU' tin t6i di 1 6ng Nguy~n se thay d6i quan di~m, loi seng cua mlnh vi tlnh thlfång con, vi muon gili lay con v.v ... Con n6i ve tien trlnh h(>i nh?p cua nglfoi Vi~t d Na-uy hay t<}i cac nlfck khac, theo t6i la m(>t de tai het sU'c r(>ng ldn. Tien trlnh nay nhanh (li{lc quan) hay ch?m (bi quan) thl cung tuy tU'ng truong hc;1p, hoan cånh va kha n~ng. Nhung t6i nghl r~ng, nguoi Vi~t mlnh du d dau von kheo leo nen d~ gi6 chieu

niJ0 che chieu nay ho~C d bau thl tron/ d 6ng thl dat: Nhung tuy~t doi kh6ng th~ c6 1

chuy~n

h(>i nh?p hoan toan, nghla la chju dong h6a. Dieu nay kh6ng c6 nghla la bi quan, nhung la m(>t djnh lu?t doi khang tlf nhien!

Hoi: Trang truy~n cua Hoai My ngt.RJi ta khong thay nhtJng nhan v~t ac d(Jc hay muv m~o, khong c6 tam dia xao tra hay bat nghTa. Ngay ccJ khi ba Dfch giet chang trang truy~n Nh~p Than. Nhu nguoi yeu co Duyen sau khi bin lam ang b6 cua nguoi yeu, canh me bo tr6n thea tau vuc;t bien nhu trang truy~n Cay Sau Nha. V~y ma ang eting da lam cho h9··. tring an trude khi truy~n ket thtic. .. Chting nhe ai eting la nguoi t6t dudi mit cua nha van Hoai my? Dap: Neu 11 ai cung la nguoi tot 11 thl tran the nay da trd thanh ... thien dang. Chilng nhling Hoai My rna bat ky nglfoi nao cung ao lide nhlf v?y. Nhlfng neu t6i bit g~p m(>t trlfong hc;1p trong d6 c6 nhling nhan v~t ac d(Jc. .. nhlf 6ng b<}n nh~c den - ma gay cåm hU'ng sang tac cho t6i, t6i cung se dua hQ vao tac phåm cua t6i. Kh6ng phai d~ ket an, nh11ng dån gian vån chi nh~m trlnh bay m(>t slf ki~n. Nhlf t6i vU'a n6i, t6i khong c6 quyen

ket an bat ctf m(Jt ai thl lam sao t6i c6 "lam cha h9 tring an" dl1c;1c?

th~

Hoi: Ong da tung d6ng g6p trang cong vi~c soi{ln ra cu6n tlf ditfn Na-uy - Vi~t dau tien, m(Jt cu6n tlf ditfn khong thtf thieu duc;c cha nguoi Vi~t mdi bit dau h9c tieng Na-uy. La m(Jt nha mo phi{lm hin ang quan tam nhieu den Sl/ sinh tan cua tieng Vi~t_ ang c6 nhtJng suy tu gi ve Sl/ hi~n htJu va sinh tan cua tieng Vi~t trang the h~ sinh ra va ldn len d Na-uy. Li~u h9 c6 thtf yeu tieng Vi~t nhu the h~ cha anh? Li~u h9 c6 thtf diln d9t tu tudng cua mlnh bing tieng m~ m(Jt cach troi chay? Dap: Vang, thu th?t t6i lo, nhung kh6ng bi quan hay tuy~t v9ng, trai IC}i tin tlfdng. Dl nhien, t6i chång dam tham v9ng tat cå b<}n tre Vi~t Nam d hai ngo<}i deu yeu tieng Vi~t ho~c c6 kha n~ng di~n d<}t b~ng tieng M~ de nh11 cac b?c cha 6ng. Nhlfng t6i kh6ng tin r~ng cac b<}n tre d6 muon quen tieng n6i cua t6 tien mlnh. Trong cac gio h9c tieng Vi~t d bat ky cap ldp nao, vån d6ng tre em Vi~t. Trong cac t?p th~, h(>i doan, cac bu6i sinh ho<}t... cua nguoi Vi~t vån c6 rat nhieu thanh nien nam nli tham gia. Ng6n ngli duy nhat du'cJC Slf dl;lng trong CaC Cå h(>i ay vån lu6n lu6n la tieng Vi~t. Kh6ng nhling the, nhieu b<}n tre con thlfc hi~n cac to bao Vi~t ngli, trong d6 kh6ng thieu nhling bai v~n xu6i gia trj, nhling bai thå rat hay ... LC}i nlia, da 50 phl;l huynh, cac thay co giao, nhling vj hliu trach .. . cung tfch ClfC g6p phan vao vi~C duy tri, trau gioi va phåt tri~n tieng Vi~t nåi con cai mlnh va trong gidi tre.

Hoi: Khi viet ang lay nguan cam htfng tir dau? TL! nhtJng chuy~n xay ra hang ngay chung quanh d9c duc;c dau d6, duc;c nghe ktf l9i ho~c hoan toan dan dtfng. Ong c6 thtf chia se d(Jc gia cai khung canh khi ang d~t btit sang tac? M(Jt ly ca-phe d~m, m(Jt dieu thu6c tren tay_ m(Jt 6 Ct.fa nhln ra con rL!ng ving hay m(Jt con mua dai bar t~n? Dap: Cu(>c seng la m(>t kho tang v6 t?n cung cap de tai cho c6ng vi~c sang tac. Cac

Tuyt!n T~p Vie't&DQc 2001 -Trang 34


truy~n eua toi deu b~t nguon tlf cåe Slf ki~n

xa h(>i. Chl can m(>t Slf ki~n (ehli'ng kien dw;e hay nghe k~ l<;1i ho~e d9e thay tren bao ehf... ) khdi d(>ng tam trf va cåm quan eua toi, sau d6 toi nghien ngåm the.m eho ... nhuy~n roi biit dau viet. Trong khi viet, eåm hU'ng se 11 Vi~n trQ 11 them cae ehi tiet can thiet dong thoi dån d~t ngoi but eua mlnh. Khong, toi khong d~ y l~m tdi khung eånh khi viet. Toi me ca-phe nhung khong can phåi e6 chat den cay ding nay thl mdi sang tae duQc. May qua, toi khong biet hut thuoc. Toi viet trong nhli'ng khi rånh r6i, ehång h<;1n thoi gian trang gili'a hai gio d<;1y h9c. 01 nhien trong lue viet rna duQe ngoi thoåi mai trude may PC; ehung quanh thinh l~ng hay ngoai troi mua rdi tf tach ho~e tuyet tr~ng bay bay ... thl eling thu vi l~m ehU'! Hoi: 6ng c6 nghT rJng thien nhien canh v~t

mien Tay da ånh hlfdng khang ft vao lai sang tac cua ang? Neu c6, xin ang cha biet phlfång di~n nao... Dap: Sinh v~t nao eling ehju ånh hudng ft nhieu eua ngo<;1i cånh. Thien nhien mien Tåy n6i ehung, thanh pho Bergen n6i rieng ... d~p qua sli'e, thd m(>ng va quyen ru VO eung thl lam sao toi euang l<;1i n6i! Chl tiec toi khong du tai d~ mang het nhli'ng ve tuy~t voi ay vao tae phåm eua mlnh. ve phudng di~n nao ha? Kh6 n6i qua! Tat cå! 6ng b<;1n tre eung me viet laeh, eli' thti ve Bergen nay ~t biet. Tudng tuQng lang thang dudi mua ho~e eung nguoi yeu (ang b;;n tre c6... bo chlfa?) ehe du d<;1o bude trong nhli'ng edn mua byi, nhli'ng tieng ri rao eua gi6 th6i ben rlfng thong xanh um ... toi båo d~m ong b<;ln se sang tae ... m~t khong nghl!

Dap: Toi ehång nuoi mye dfeh ldn lao nao eå. Nhli'ng gl toi viet eling khong e6 traeh nhi~m ehuyen ehd thong di~p nao het... Toi viet vi thfeh viet. The thoi.

Hoi: Khi nao thl b;;n d9c l;; i dl.ft;!c tai ngl} vdi nha van Hoai My vdi ml}t tac phim mdi?

a

Dap: ngo<;li quoe xuat bån duQe m(>t euon saeh la cå m(>t "eong trlnh" gay go. Tat eå eong vi~e tac giå gan nhu phåi tlf lo lay, tlf vi~e danh bai vao PC, layout, tlm h9a sl ve bla tdi vi~e tlm nha xuat bån, nha phat hanh va phåi bo von ra trude d~ in. Xong roi thl dau 6e da ngat nglf con tau dif Cung vi m~t mo i nhu the, may ai dam nghl ngay den vi~e eho ra doi m(>t tac phåm mdi. Tuy nhien toi n6i v~y nhieu khi. .. khong phåi v~y dau. Nhu ong b<;1n tre biet day, nhfrng nguoi e6 chut... mau ngh~ sl thl eling thuong lay nhli'ng cånh ng(> eo le, clfc kh6, cay diing hay oan nghi~t lam ... "thu dau thudng" !

Nguyln 0/so: Thay m!t Viet&D9c chan thanh cåm on nha van Hoai My da b6 thiJi giiJ cha bucfi phong van ham nay va hy V9ng ang tiep lf!C flm dl.ff;fC cha mlnh thtJ dau thlfång mdi. Chic rJng b;;n d9C se cam thay thfch thti khi biet them ve tac giå dJng sau tac phim, nhat la ml}t tac phim gia tri nhlf t~p truy~n Vdi Bitfn Cå.

Hoi: Nha van sang tac vl nhieu ly do. C6 nglfiJi viet nhlf la ml}t nhu cliu, la hoi thd cua Sl/ sang. C6 tac giå !;;i muan ·, nhilng gl mlnh viet phåi chuyen chd m9t thang di~p, ml}t Sl/ xay dtfng dtf thang tien. L;;i c6 nhilng l.fdc muan trut niem tam sL,~; suy tlf cua mlnh ra trang giay... V~y sang tac c6 y nghTa gl å6i vdi nha van Hoai Mf?

Tuy~n T~p Viet&DQc 2001 -Trang 35

ve


Ph~m Dong Ng~c

Nglf<Ji dan ong deo chiec ba-lo nen ch~t sau llfng, qua l<;1i ph6 Nguy~n Thi~n Thu~t da la !an thU' n~m thU' sau. Nhlfng cU' den lue di qua dung ngoi nha ay, thl anh l<;li blfck v()i, chun l<;1i c~n sat ben, v<J ng~m nhCi'ng bue hlnh m~u trong khung kfnh ti~m chvp anh Phi B~ng.

don nen cU' ~m ~p quanh nglf<Ji lam anh vang vat. Anh kfn dao tlm m()t ti~m ca-phe da thlfa nglfdi, eat ba-lo ngoi xu6ng.

Anh ven tay ao Sd mi tr~ng, chiec dong ho "khong nglfdi lai" cho biet da mlfdi gid, va hom nay la 28 tet Ngoai dlf<Jng xe c() qua l<;1i nhlf m~c cU'i, ben kia dlf<Jng nglfdi ta ngoi ~n u6ng on ao dlfdi nhCi'ng day hang quan trlfck chung clf Nguy~n Thi~n Thu~t. Anh thd ra nh~ nh~, dm xuc hiing hai bi

-Cho chu ly ca-phe.

M()t co be tr(;lc khoang 15,1 6 dang tho~n tho~t d9n d~p, ngllng tay von va hoi anh dung gl.

-Thlfa, ca-phe pha s~n hay la ca-phe c6 cai noi ngoi tren cai ly, CO hoi vdi nlJ Clfdi lem ITnh.

-Å con ranh nay, dam dua vdi cå d<;1i ta quån d()i nhån dån thl to gan thlfc, anh tham nghT, nhlfng nhln co be nhanh nh~n, c6 khuon m~t d~ coi, doi m~t trong sang, anh cung b~t clf<Ji g~t dau:

-V,

cho chu m9t c6c ca-phe co ca noi nieu tren day. Co be khuat vao trong, la lue m~t anh l<;1i hlfdng sang ngoi nha cU'a d6ng im lim d6. Cung na na nhlf nhCi'ng ngoi ke c~n, d6 la ngoi nha !au ba tang, khong do SQ, he the l~m, nhlfng tlfdm tat, khang trang. Til sån thlfQng nhCi'ng ch~u hoa ru la å'n hi~n ben song phu dieu b~ng da mai. Co gai blfng c6c ca-phe ra, m()t tay vin cai "noi con" b~ng nhom c6 n~p bong loang toa kh6i. D~t xu6ng ban ma anh m~t tinh nghjch chlfa r<Ji anh. Qua nhien co hoi: -Chu ~n båt phC!, nhe? PhC! trong Nam ngon hdn phC! Nguy~n Tuån nhi'eu.

-Å quai cai con nay, ch~c da vao d6i tlfQng doan roi nen mdi d(;ln the, anh l<;li tham nghT... Tuy~n T~p Viet&DQc 2001 -Trang 36


-Chau ngoi xuong cho chu hoi dieu nay. -Vang! Hlnh nhlf chl cha c6 the, co nhanh nh~n keo chiec ghe doi di~n. -Chau c6 biet nha ben kia khong, c<;1nh nha anh Phi B~ng ay. -DC;l c6. Day la nha såeh Phuc Bao, roi khong cha hoi them, co lien thoiing luon m<)t hdi. Ti~m ay cua gia dlnh Cl) giao Han. Giai ph6ng dl1<;1c ft thang thl nglfai ta mang xe ba gac, xe xfch lo den chat sach chd ve Phlfang D<)i, rdt vung vai d9c dlfang, tre con ch<;1y theo, tranh nhau nh~t ban cho ve-chai, chu Doanh, con trai ev, phai di h9c t~p, con ev thl gi a yeu ...

Anh md ba-lo, lvc tlm bli'c anh. Bli'c anh nay anh va gia dlnh da xem di xem l<;1i nhieu lan. Nh~n dl1<;1c ft hom thl th~ng con ldn cClng vU'a tot nghi~p d Ba-lan ve, n6 het toang: rau ong n<)i d~p he1n rau cua bac. Cam tam anh, nhay can gili'a nha, n6 cli' the ma gan c6, tr<;1n miit. .. Nay bo, bo nhln di, rau cua båe chl c6 ... chU'ng ay, con rau ong con thl d~p nhl1 cua Ång Ghen, Cåe Mac ... the chli'!

-0,

-Th ~ ng nay c6 im di khong, muon mat cå h<) kh ~u day phong? N6 cai:

Tim anh nhlf c6 ai dlfa tay b6p ch~t l<;1i, tai anh u di, hdi thcl anh don d~p. Tay qu~t mo hoi, tay mo vao tui tlm g6i Song Cau, anh run run b~t IU'a, l~ng le nha kh6i thuoc, n6i lang sang chuy~n khac: -Cam dn chau, ca-phe day ngon liim! Co be v~n than m~t, tlf nhien: -DC;l v~n chlfa ngon b~ng ti~m N~m Dl1Bng d d~ng kia. Chu ma den gia nay thl phai uong dli'ng.

-Lr, hom nao c6 dip chu se den uong thlr. Co be l<;ti t~p n6i ki~u ngoai anh: -Vang, chu phai kh~n trlfdng len, chli' khong l<;1i uong ca phe b~ng ... eau kho day. Anh cu'ai xoa. Slf hieu khåeh va tlf nhien cua co be d~ thlfdng nhu' cdn gi6 xuan lam lang anh diu l<;1i. Anh dot dieu Song eau nli'a ...

Sang Cau mtdc chay la tha_ Dai ta thudng nhd bao giiJ cho ngua~ Sang sang /fli nhd den nguiJi Xu6ng sang u6ng nudc cho nguai tam

lcmg...

- Khong he gl, b9n con mai kia vao Nam, khoi vi~c, xa gl cai h<) kh~u ma m~ lo. Anh phai len tieng, on ton thoi, mong ghlm con nglfa hong hau da: - C~n th~n con <;1! Con chlfa gioi b~ng Nguy~n M<;1nh Tlfang dau, gi~t m<)t lue hai b~ng tien sl n~m 23 tu6i, Tran Dli'c Thao thl lue thi VaO tru'ang di} dau, thi ra tru'ang th(;lC sl l<;1i cung d6 dau, cung vdi Sartres cl Phap day ... the ma gia phai dem såeh di ban d~ c6 cai ma ~n ... N6 chong che:

- ... 6

bo, cåe lao ay ... ham thl thoi, con n6i th~t day, anh Khue ve trlfdc con c6 m<)t n~m , gia vao niim trlfclng phong cåi t<;to thlfdng nghi~p thanh pho. Gcli thd cho con, c6 do<;1n: Ndi nao thoai mai nhat trong khoi cåe nlfdc anh em Xa H<)i Chu Nghla ta, ma so vdi thanh pho mang ten Båe, thl cung chl lå... Thuy Van so vdi Thuy Kieu ... Thay bo m~ buong xuoi, n6 hli'ng chf, vlta di vao nha sau, vU'a d9c ...

Kieu dmg sic sao m1n ma, be tai sic /fli la phan hdn lim thu thuY, m!t xuan sdn...

50

Tuy~n T~p Vie't&DQc 2001 -Trang 37


Lat sau thl cu c~u da kfn mrck gieng xoi len nglfdi ao ao ... Anh l~ng nglfdi, nhlfng khang phåi la n6 khang c6 lY. Dq.i ta nhlf anh rna ~n thua gl? Nglfdi Ha N9i da chång khao nhau cånh phvc vien cac dong chf cua anh d6 sao? Dau dt.tifng diJi ta stfa xe. Cuoi dtfifng trung ta bein che d6 den. ..

Anh con nhd nhlf in cai ngay thång con khang d~u vao khoa v~n, n6 vlfa kh6c, vlfa meu. hai bo con vao g~p thång khoa trlfdng, dlf<;!c trå ldi: - Gia dlnh c6 ang ba vao Nam, anh da gvc xuong nhlf tau chuoi kha. Lq.i S<;Ji giay thlfng ly ljch, lq.nh lung siet c6 them m9t dU'a tre mdi buang cåi kh~n quang do dlf<;Jc 3 n~m ... Tu6i tre Ha N9i, thanh phan lfu vi~t, rLfC rd nhat Clf the rna am U tan r~Ji. Sau ngay chien thiing mua xuan, m9t trong nhling bq.n noi kho cua anh dang mang cap tlfdng da bf m~t bay vao Nam nhieu lan. N6 la th~ng ft 19 di~n trude bao chf, truyen thang, nhling cu9c hQp dång quan trQng khang ai thay n6, n6i chi nhling cu9c chieu dai ~n uong rlf<;JU thit e he! Tham tram, sau siic, den chfnh anh eling khang hi~u het dlf<;!C. Ham dlf<;!C cuon sach (ket thuc CUQC chien 30 n~m) g~p n6, anh blfc b9i hoi da dQC cuon sach cua anh Ba nay chlfa?

Anh run run, cq.ch nh~ m9t tieng, niip h9p md tung, phdi chiec dong ho giay vang nguyen v~n, lap lanh dudi ngQn den di~n do quq.ch, !an dau tien trong ddi, anh du<;Jc m6n qua quy gia nhlfdng ay: -Chu mua trong ay bao nhieu, diit liim nhl, tien d dau liim the? N6 nhln anh, xua tay: -Em vao trong ay muon gl cha c6! Sau eau n6i n6 ngoi v~t xuong cai phån gv, mfm mai: -Anh vao ma xem, bao dång vien ta dang phdi cai ru9t gan sau b9 cua chung. Lenin båo: Tlf bån khang bao gid tlf bo giai cap cua mlnh ... H6a ra bao lau nay, lli sau b9 trong dång ta eling con gili nguyen cai goc r~ cua chung, g~p ndi åm thap, tU'c thl sinh sai nåy nd ngay. Chung muon dam mom em, tlf th~ng bf thlf thanh uy cho den lao mq.i bån chu nhling kho gq.o menh mang d ben Le Quang Liem, Ch<;! ldn. Anh sling sd nh~n ra r~ng chlfa bao gid nglfdi dong chf, nglfdi em trung kien cua mlnh bi quan, phån n9 nhlf v~y. Hot nhien, anh thay hdi nglf<;Jng va x6t xa, ngd r~ng n6 da dung chiec dong ho ... thli lang anh trong lue xuat ky bat y ...Nhung cd ho n6 eling vlfa thay slf blfc b9i va cd qua da. N6 di u giQng: - ... Em va y qua, anh bo lik ..

N6 hi~u y, clfdi, trå ldi bång eau lvc båt: - LiJ gl ccii m6m ba... hoa, Lang ta khinh b~ x6m ta che clfifi.

Roi lue cå nlfdc dang xan xao d6n tiep anh hung Phq.m Tuan bay tlf vli trv ve, thl n6 eling mlf<;Jn djp ay tlf Nam ra. Bu6i toi den nha, t~ng anh chiec dong ho hai cl/a s6 khang nglfdi lai hi~u Rado con nguyen trong h9p, thay anh mlfng quynh quang man me mai cai hQp bQC n) vien vang, n6 nhln anh thlfdng hq.i: - Md ma dung anh q..

Anh nhln thång vao m~t n6, khuan m~t vån phång phat net d~p thlf sinh, quy phai, c~p miit den, sang, cai quai ham hdi bq.nh ra, quå quyet, clfdng nghj. Trlfc giac bao cho anh biet n6 vån la nglfdi bq.n cua anh nhlf bao gid, quå tim n6 vån con n6ng h6i lang yeu t6 quoc nhlf bao gid ... N6 cam chiec dong ho deo vao tay anh, giQng chlm khuat: -Anh dlfng hi~u nham em. Suot thdi gian cang tac trong ay, lue d thanh pho mang ten Båe, lue xuong H~u Giang, lue bay sang

Tuy~n T~p Viet&OQc 2001 -Trang 38


Pnompenh, hoan thanh nhieu cong tac h~ tr9ng dang giao pho, em va chq.m va nghi ngd tat, anh q.. Nhling khi m~t moi, chl mong ve thi1m m~ gla va sang thi1m anh ... Tay anh då gili ban tay no rat lau nhlf muon u kfn ldi noi nong nan th~m thiet nghia tlnh ay, doq.n no k~ m(>t eau chuy~n teu d trong Nam, ben le chuyen bay vu try cua Phq.m Tuan, hai anh em clfdi chay cå nlfdc m~t.

Lq.i m(>t dip clfdi ru, chi g9i gi~t: - Anh! K~ em nghe chU'! chu k~ chuy~n Phq.m Tuan ay rna. Chi ngling tay g~p thU'c i1n vao chen anh, noi thong tha:

- A,

-Chuy~n Tuan thl ngoai nay då co eau :

Cam an m9t g~o hai mt~ Bay len vtl trlj lam gl hd Tuan ...

The trong Nam cung co gl lf. Anh nen clfdi, k~ lq.i chuy~n ban nåy:

Trai tim ran . v8

Toi vån nhd, nhling chieu n~ng nhq.t Lue hoang hon bang bq.c cuoi chan may Khi dong ve ret mlfdt gio heo may Trong ta ao dang em gay nho nho, Dau con nlia, oi khung trdi thud do Nhling con dltdng in dau vet chan yeu Tieng kinh eau vång khuc nhq.c dlu hiu TU'ng ky ni~m ch<;1t vung len n6i nhd ... Toi trd ve, mu(>n mang ba nga Giao dltdng Xlfa nay v~ng bong em roi Trong am tham dem tllng blide le loi Tren pho v~ng nghe tim mlnh rq.n va!!!

• 1'Bib·

trong ay nglfdi ta khao nhau r~ng lue Tuan cung doan bay ve tlf vu try, nha bao, nha si1n tin keo den mrom nlt<Jp, co nglfdi hoi Tuan cho biet cåm tlfdng ve chuyen du hanh. Tuan dåp:

-Lr,

-Rat phan khdi. D ay la m(>t thanh tlfU to ldn cua Lien-xo vi dq.i noi rieng va cua loai nglfdi tien b9 tren the gidi noi chung ... Den lue xin chli ky, thay hai ban tay Tuan do nhlf phai phong, anh nha bao lq.i hoi: -Tay ong sao the, bi nhi~m phong xq. chi1ng? Tuan thlfc tha k~ lue bay vao vu try, cåc dong chf ai b~n v i ~c nay, rieng anh thl ngoi khong. Mai cung chan, thay may hang nut xanh do lq. m~t d cockpit, anh v~n thti nen bi dong chf trlfdng doan .. . lay thlfdc khe vi cai t(>i nghich, chU' co phong xq. phong xiec gl dau ... - Chu, ca phe day trao cå ra ngoai roi, chu khong uong d~ ngu(>i het... Tieng co be danh thU'c anh trd ve hi~n tq.i. -Chu nghi gl rna quen uong v~y?

Hoa Tfm

-A, chu co vi~c kho noi chau q.. VU'a lue ay, m(>t bong nglfdi lao vut chiec xe dq.p len san nha kia, tieng phanh rft ken ket, cung lue cui xuong md khoa etla, dang ve nhanh nh~n cua thanh nien.

Tuy~n T~p Vie"t&DQc 2001 -Trang 39


Ng~p

Ca hai cung nhln sang, anh hoi:

nglfng do xet nguoi dan 6ng l;,t, giQng c~u be lo l~ng:

-Ai the chau? -D;,t day la anh Bfch. -Chau quen ben day ro nhl? -D;,t anh hQc tren chau hai ldp, may n~m trude thlnh thoång chau c6 sang hoi bai, gio thl hQC cung ldp ... Anh eau may: -Sao the? anh Bfch thu9c di~n gia dlnh ngvy ... gl day, c6 bo dang di cåi t;,to, anh phan dau vao duqc doi tuQng doan, mai n~m nay mdi b~t dau cung nien h9c vdi chau

-A,

-The bo cua Bfch gio d dau? -N~m ngoai ba n9i anh c6 di th~m bo anh,

nghe n6i d tren Bu Gi a M~p gl d6. Anh g~t gu, dia danh gl l;,t ho~c, mdi nghe lan dau, nhung anh ch~c ch~n d6 phåi la nc:!i ning thieng nudc d9c, ca Sc:!n la, Lai Chau tren vung thuqng du ngoai anh ... Nguoi con trai ben kia b6ng dua tay våy våy chao c6 be trude khi dui tQt chiec xe vao trong nha, ve thoåi mai, hon nhien. -Kh6 than chau t6i, cung vdi tieng n6i tham VQt khoi mi~ng, n6i XUC dQng bi don nen tlf sang ua ve, ng~p tran tren dau, tren c6 nhu ng9n thuy trieu kh6n ng~n, nhac anh nhu bay qua duong! C~u be chua kip xoay lung vao thl anh da

ludt tdi elta: -Chau, chau, cho chu hoi tf. Ngay tU"c kh~c, anh ch;,tm phåi m9t anh m~t l;,tnh leo va moi m~t, pha lån chut khiep sq, bat an. -T6i dang tlm nha ev VG Thu Han.

Tuy~n T~p

- Day la 6ng n9i t6i, 6ng t6i da gia yeu l~m, chu hoi c6 vi~c gl? C~u be quay nhln len c~n gac lltng, thl vlfa lue ay, ev gia nghe on ao cung dang !an xuong thang, anh chl thay rau t6c tr~ng phau, che khuat chång con nhln thay m~t, thay mi~ng dau cå.. . Xuong het chan thang, ev gia l6i chiec g~y mang s~n day ung dung tien ra. Hai tay anh n~m ch~t thanh elta va tim d~p r9n ra, cung lue vdi n6i buon sau thåm tlf day long .Tay run run slta l;,ti kfnh m~t, giong hap tap: -Thua, ev la ev Han ;,t? -Vang phåi -Chau tlf B~c vao, c6 nguoi d Phuc Yen gdi loi th~m hai ev ... Nghe nhk den que, ev cåm d9ng, moi anh vao nha, hoi chau dun nudc tra dai khach. Anh vlfa ngoi xuong la ev von va hoi th~m ve lang m;,tc, ai con ai mat, va nhat la ve gia dlnh nguoi con trai dau, ev da gdi the! ma chua duqc hoi am. B6ng ev quay nhln anh d~m d~m ma hoi: -6ng bo 16i, the ev than sinh nha la ... ? Anh ng~p nglfng, c6 nhu ngh~n l;,ti nhln nhling dqt kh6i tlf bep x6ng len, tån mac tren nhling k~ sach trang dl!ng dQC hai ben tuong ... Dong ho quå l~c thong thå bu6ng m9t tieng lånh 16t, ev låm båm : Quai cai ba nay, mua ban gl ma gio vån chua ve! Anh len tieng hoi, va duqc biet ev ba ra elta hang phan phoi g;,to tlf sang sdm, va khi ev sai chau di tlm thl anh cung dU"ng len xin theo.

Vie"t&DQc 2001 -Trang 40


Hai nglfai di nglf<}C m<?t do~n roi re sang dlfang Phan Dlnh Phung thång t~p, gili'a hai day pho kha1ig trang, s~ch se.Trlfdc nay d ngoai B~c, du la m9t si quan cao cap, anh cung chi thay mien Nam qua hlnh anh nhli'ng choi la lyp xyp, nhli'ng ru<?ng lua kho chay hay nhli'ng con trau com coi ... Tat cå deu kem xa nen kinh te hQp tac xa h<?i chu nghra mien B~c. Gia cht.fng kien dlfQc thlfc te phon vinh cua mien Nam, tuy c6 giao d9ng, nhlfng niem tlf hao cua phe chien th~ng chlfa d~ phai nhoa, anh phai luon de cao canh giac theo th6i quen ... M9t d6i nli'a thl dra hang g~o da hi~n ra d~ng kia roi, hai day nglfai xep hang trlfdc m<?t ngoi nha c6 san r<?ng, m<?t thanh nien tay om chong h9 khåu, mi~ng xlfdng ten chu h9 va 50 g~o se dlf<}C mua. Canh tlf<}ng nay thl cha c6 gl mdi me, anh da quen chan che vdi n6 suot may mlfdi n~m nay. Bfch nhln quanh roi keo anh den m9t g6c san, ndi d6 m<?t ba cy ngoi ngu g~t, hai tay con gili' ch~t cuon s6 h9 khåu nh~n nheo trong cai thung khong trlfdc m~t. Bfch b~t clfai, ngoi xuong g9i, anh cung ngoi xuong c~nh, ba cy md choang m~t, nhln chau nd ny clfai hien. Anh n~m lay ban tay gay, nho nh~n rna hoi: -Cy, cy c6 nhdn ra ... con khong? con la TLfu, la ... Ba nhln sli'ng anh, nhlf khong tin vao m~t mlnh, roi d9t nhien, cy om choang lay anh, mi~ng meu mao, ngh~n ngao: -Chao oi con, may la thång No day rna -Vang,

m~

di!

-The thl vao tlf bao gia? Roi chång dQi anh da, cy dU'ng d~y loi anh di, nhlf s<} anh l~i mat hut nli'a ...

Khi m~ hoi d nha da ~n uong t~m gi~t gl chlfa thl anh mdi slfc nhd cai ba-lo con d~ quen ndi ti~m cafe ban sang ... -C6 phai d cai quan doi di~n? Bfch hoi. Anh g~t dau:

-Lr, lien tho~ng dao d~! Bfch mim clfai tran an, n6i khong mat dau, roi vui mi~ng k~ bo m~ co nguyen la chu m<?t trlfang trung h9c tlf, du da hien cho nha nlfdc nhlfng nglfdi cha vån phai di h9c t~p mai ngoai s;k, m~ co cblfa he biet buon ban gl, nen co phai co g~ng bång mQi cach d~ gia dlnh khong b! du6i ra khoi thanh pho. co xin vao lam d ban thong tin v~n h6a qu~n mdi c6 hdn n~m ma n6i n~ng cU' nhlf can b9 ky ClfU. cJ trong ldp, tyi chau g9i dua la chfnh tri vien ki~t xuat cua Slf doan ... 304. Anh b~t clfai nhlfng th~c m~c: -Chi c6 slf 307 chU' lam gl c6 slf 304? Bfch n6i slf 304 gom nhli'ng nglfai mdi gia nh~p quan d9i nhan dan tlf ngay 30 thang tlf. Anh b~t clfdl sang khoai, tham phyc cai cham biem y nhi cua nglfai mien Nam.

ve

ngang chQ Vlfan Chuoi, ba cy bao hai bac chau ve trlfdc, m~ t~t vao day mua them banh trai ve cung tet, nhlfng cå anh lån Bfch deu muon cha ba cung ve, ba t~c llfBi, mim clfai: -The thl ngoi uong nlfdc mfa d dång kia rna cha. Cac anh vao chQ thl mua ban the nao ... Nhln bong m~ khuat dan gili'a dam dong, m<?t cåm giac em am lan kh~p nglfai, da may mlfdi n~m roi anh mdi l~i c6 cåm giac ay. Anh nhln nglfai chau, muon san se, muon k~ cho n6 biet gia day anh dang h~nh phuc dlfang nao, nhlfng n6 vån chlfa het ryt re, cu<?c h<?i ng9 bat nga qua, chfnh anh

Tuy~n T~p Viet&D9c 2001 -Trang 41


cung

khong

chuy~n:

li~u

trude

duQc. .. Anh

gQi

-Bfch c6 biet sao ban nay ba gQi bac la thång No khong? -D~ khong, ch~c lå...bf danh cua båe?

Anh cudi vui:

-Lr, cung c6 thti n6i the duQc, day la bf danh lue bac chua chao dC1i cd ... Roi anh kEi chau nghe, tlf que m~ d huy~n Dong Anh, nguQc len chlfng 30 cay nli'a, nc1i ay con dau Loa Thanh tlf thdi An Duc1ng Vuc1ng .. -A, cha u c6 biet truy~n TrQng Thuy MY. Cha u khong? Lue ong n(.)i len d<;l.y hQc d Dong Anh, quen ba n(.)i. Hai Cl.J di th~m den thd An Duc1ng Vuc1ng, udc rång sau nay c6 con trai thl d~t ten la No, ch~c la dti ky ni~m cai no than tuy~t vC1i da dåy lui quan Tri~u Da khong biet la bao nhieu lan ... DU'a chau ng~t IC1i anh: -The båe la gai thl ong ba n(.)i se d~t ten la gl?

-Lr, båe cung da hoi v~y, thl ba n(.)i båo: -The con chång thay cai co MY. Chau, lay tr(.)m cai cung cua vua cha rna dua cho chong xem, dti den n6i bi danh trao thl con ai rna vao day nli'a ... Thoi thl trai gai gl cung d~t la No tat, thay n6 nhi ... Bo anh lue day da cudi rat d~ dai: -Ba n6i chf phåi ... Cau truy~n than ky dua hai båe chau trd ve khong gian em nhu nhung cua thdi c6 tfch, thdi rna muu chudc va gian trå ngo~i lai chua XUC ph<;l.m dUQC phong cach song cua que huc1ng. 6i nhli'ng truy~n than ky da nuoi song bao the h~ con nguC1i, nhung den the h~ anh danh Sl.JP d6 thåm thuc1ng. Anh thoang nhd den bU'c hQa ban than cua ong n(.)i anh, van kh~n nhi~u, ao the huyen, tuQng trung cho gidi nho si cuoi cung da khong biet xoay Sd the nao trude cao trao giåi thlfc. BU'c hQa ay treo tren

dau giuC1ng nåm cua bo. Oi ngay xua, nhli'ng !an len th~m bo d<;l.y hQC tren m<;l.n nguQc, nhli'ng bu6i sang tinh md, hai bo con khoac ao am di vao khu rlfng mai nd tr~ng dudi trien nui ch~p chung xanh biec, bo chi tay ve m(.)t vung xa xa rna n6i : -Day la vung nui Ma Yen, xua Le LQi chem duQc Li~u Th~ng, pha duQc quan tiep vi~n cua nha Minh d day ... Tu6i thc1 cua anh va nhli'ng th~c m~c: -Bo di sao nudc mlnh chien tranh hoai? -VI con nguC1i khong chap nh~n nguC1i khac blnh dång vdi mlnh! -Sao rna blnh dång duQc, gili'a cåc nudc c6 phong t~.Jc t~p quan, ngon ngli' khac bi~t? -Nhung nhu eau h<;l.nh phuc va an blnh thl giong nhau, khong khac. Day, con nghi qn di ... Roi tlf con duC1ng nui trd ve, giQng bo cåm khai vdi bai thc1 c6 quen thu(.)c råi tren nhli'ng canh hoa non dang nh~ run trong n~ng sdm:

Bo åao my ttfu d9 quang bo~ dl!c im ty ba rna thlf(fng tho~ ttly ng9a sa trlfifng quan m9c tif!u c6 lai chinh chien ky nhan hoi?

1

Roi m(.)t ngay kia, c6 m(.)t thuc1ng nhan mang qua tlf m<;l.n nguQc ve: M(.)t ch~u B~ch mai tuy~t d~p vdi m(.)t phong thu ng~n: Kfnh thay m~ Con xin mlfng tu6i thay m~ sdm, vi m(.)t slf bat d~c di con phåi dC1i ch6 d, xin dlfng di tlm, con se ve. No phåi ngoan, ch~m s6c m~ va ong ba, con nhe ... Nhung roi anh cung chång vang IC1i, ånh hai bo con vdi bai c6 thi gili'a rlfng mai trong n~ng sdm da nhu m(.)t thU' trang c(.)t s~n . tren vai, chi chd ngQn khang chien lan den la anh dti mlnh

Tuy~n T~p Viet&DQc 2001 -Trang 42

hlnh B~ch

hanh s6ng nh~p


CUQC. Anh vao V~ Quoc roi do dlfQC tin cha, dang dlf kh6a dao t~o chu tich huy~n khang chien, dung ~ao lue phong trao Cai Cach Ru9ng Dat dang manh nha phat d9ng ... Bo anh doi mih trung sau, doi vai da so l~i vi dieu ki~n sang thieu thon, va lam vi~c qua d9, nhung gi9ng n6i thl con s~k h~m nhu tieng dao mai dudi da: Kh6 ma vån vui vi mlnh dam thlfc hi~n giac m9ng cua mlnh, duy c6 dieu lam bo phan van. Day la cac duong loi, chfnh sach, dau tranh giai cap, cåi cach ru<?ng dat:..deu r~p khuon theo Trung Quoc va l~i chfnh do can b9 h9 trlfc tiep dieu khi~n. The thl ta c6 hdn gl Gia long, Chieu Thong cong r~n dn ga nha dau? The thl se dån den chuyen chfnh va mat chu quyen va dan ta l~i kh6 ... NghT con nguoi l~m khi bat nhat, khong thuy chung duQc nhu Mai, nhu Dao ... con ~' cli" xuan ve la nd ma trang di~m cho doi, khong biet suy nghT nen khong mlfu mo, ma eling khong luon cui, s<;l hai. Hoang mai, Ho~g Dao con lån 19n vdi cånh doi thuong, chU" B~ch Mai thl c6 th~ lam say duQc long nguoi nht1ng ndi l~ng le ...

T

-l

n

a

Va bay gio, may mudi ni1m sau, anh chQt thay phan van trude cai ht1u h~n cua con nguoi, trong hai eau thd bo t~ng khi chia tay bu6i d6:

Xuan tang giang thur;ng lai ha xti? Phil van v6 c!jnh thuy thao thao (Mua xuan theo song troi ve dau, may trdi thl vo dinh (ma) nudc thl m6i lue m6i chay xiet...)

Ph~m Dong Ng~c

Tin mU'ng bay den cuoi ni1m Gi9ng em chim h6t dudng dim ngan xa Em tU' bup 19c budc ra Anh tU' la mye cay gia budc lui Uong no m~ch nhd nguon vui Trai tim trang giyc n6i loi tlnh si Nhanh thd nd d6a Duong thi Nhanh silu ngan lu<;Jng bien di hoi nao Bay gid con nga chiem bao Bung tai con thay ng9t ngao tieng em Tay triln muon noi dai them Du om trai dat trong dem vui dily.

Ha Huyen Chi

Tuy~n T~p Vie't&DQc 2001 -Trang 43


Tlnh bong hoa

Ndi kia co m(>t khu ning sau, tuy r~m ri;lp nhung vån co niing va gio l9t vao. Cho nen ndi day dnh v~t rat xinh xiin va mat me. M6i l'an blnh minh tdi, cac co cay vdi nhli'ng gi9t slfdng mai deu vlfdn len theo anh niing m~t tresi. Cac chim choc trang ning cung don chao blnh minh vdi nhli'ng tieng hot lfu lo. M(>t khi ai da vao day thl deu quen het m9i uu phien. H9 chl dm thay lang du<;~c thanh than, hoa mlnh vdi thien nhien, anh niing va vdi khong khf trang lanh. Trang khu ning ay co nhieu hoa di;li, co hoang rat d~p. Co may loai hoa di;li dang hlnh nho nho, nhln th~t d~ thlfdng. d ch6 kia co m9t vung nlfdc ma C1 gili'a co m(>t ClJC da nho len. CtJc da tuy nho nhung tren day ctJng mQC du d CO va hoa, trang 50 do CO m(>t cay hoa nho xinh xiin. Hoa nho nay co nhieu canh. Chiic vi C1 gan m~t nudc, nen hoa thl10ng chieu nhl;Jy mlnh xuong m~t nlfdc, tlfdng nhlf hoa tlf soi mlnh. Ma th~t ra cac cay co duesng nhlf chung cung co nhli'ng dm nghT va dm giac nhlf ta, va chung cung biet noi nli'a, du r~ng chl co chung mdi hi~u dlf<;lc nhau thoi. Doi khi nhli'ng dm giac vui, buon cua cac loai hoa chung ta co th~ biet dlf<;lc. Khi chung ta hai m(>t bong hoa khoi canh thl ch~ng bao lau hoa do se heo di, cung nhlf khi chung ta dåm chan len m(>t bong hoa thl hoa ay se tan nat. Nhli'ng lue do phai ch~ng hoa cung sau kh6 va dau ddn liim! Hoa cung biet vui, biet buon nhat la khi soi mlnh xuong m~t nlfdc, khien cho ta co dm tlfdng la hoa chl biet vui buon theo cai bong hoa cua mlnh dlfdi m~t nlfdc, vi hoa tlfdng cai bong do la bi;ln tri ky cua mlnh. Tlf nho hoa da bi co ddn. Xung quanh hoa chl co nhli'ng co li;lc loai, khong thfch h<;lp vdi hoa

liim. Nen tlf khi g~p cai bong dudi nudc, hoa thay mlnh bdt co ddn. Hoa gian chdi vdi cai bong. Khi gio nh~ th6i qua. Ca hai deu du dua vdi nhau. Khi niing len d hai deu nhln ngiim m~t tresi. Nhung cai bong C1 dudi nlfdc lia buon liim. M6i lan cai bong buon la hoa cung buon va lo liing theo. Khi blnh minh tdi, tren canh hoa thl10ng con d9ng li;li nhli'ng gi9t slfdng dem, hoa r9i mlnh xuong nlfdc li;li tlfdng cai bong khoc. Hoa thuesng hoang hot khi thay ·cai bong buon va khoc. Låu ngay hoa dm thay tuy hai ma la m(>t. Hoa nh~n thay cai bong cung chieu mlnh liim, nen cung dem lang quy men cai bong hdn nli'a. Nhli'ng khi cai bong buon, hoa thl10ng lam cho cai bong vui. Va thi thay cai bong vui theo la hoa mlfng. Tlf hoi g~p cai bong, hoa lue nao cung tlm du mQi cach lam cho cai bong vui va yeu desi. M6i lan dlf<;lc nhlf v~y, hoa thay mlnh da dlfQC day du liim roi, thay CUQC d(Si dang yeu va khong con dm thay buon te va co ddn nli'a. Va desi song cua do i bi;ln cU" tiep tl;JC em dem troi. Chung khong he thay chan vi do la niem hi;lnh phuc, phai ch~ng hi;lnh phuc la khi thay nglfCsi yeu cua mlnh dlf<;lc vui ve mai? Nhung desi song cua bat cU" m(>t bong hoa nao co dlf<;lc bao lau dau? Theo thang ngay hoa thay cai bong cang lue cang tien tl;Jy. Bong hoa cang tien tl;ly thl hoa cang buon. Hoa lam du mQi cach d~ thay dlf<;!C m(>t nlJ cl10i cua cai bong. Nhung tlf ngay do hoa khong bao gies con du<;~c nhln thay m(>t nlJ cl10i cua nguesi yeu. Hoa cang lue cang buon va dan dan desi cua hoa cung tan di theo nfii buon Va trang niem lide VQng cai bong cua hoa dlf<;lc vui ve mai.

Dlfdng Kim

Tuy€n T~p Vi~t&DQc 2001 -Trang 44


. sinh ra tlf nh~t nguy~t em ten la thoi gian gili'a troi dat mang mang cha y m(>t dong bat t~n nglioi båo em tan nhån qua di khong dqi cha lam va tan lide md tan phai bao m(>ng d~p ban tay em quyen phep chli'a lanh mQi thlidng dau dlia ngliol I<;Ii gan nhau cho nhau tlnh sau d~m mai tlnh phai s~c th~m buon di cung danh thoi nglioi trach nhau gian d6i em g<;In IQc chan tlnh lu~n phåi trai phan minh em viet trang chfnh sU' gi li' cho nglioi qua khU' nuoi m(>ng lide tlidng lai cung chung blide dliong dai nglioi m(>t doi bat man long nglioi day ai oan khi mai t6c con xanh nglioi git.~c em di nhanh lue g6i moi chan chun

(

nglioi mu6n em blide ch~m cu6i con dliong V<;In d~m em nho giQt l~ tham dlia nglioi vao m(> huy~t yen ngu giac ngan n~m

khanh ha

.. .

.····"\).: ~·v·

cucu@online.no

. ·.f (e ... · .... Em ten la thoi gian 11 trfch tlf thi t~p 11 0 Dal cua thi si Khanh Ha. Khanh Ha la m(>t ten tu6i quen thu(>c tren thi dan hai ngo<;Ii. 11 0 Dalla tac phåm thU' nhl dliqc ra m~t vao mua h<;I n~m 2000. 11

Tuy~n T~p Viet&DQc 2001 -Trang 45


En nasjon av sveklinger? •

D.Nguyen Vi hører om dem i media hele tiden. Svake grupper. Ordet har gjennomboret trommehinnene, levret seg fast i hjernebarken og blitt en del av hverdagen vår. Men er det noen som kan forklare hvem disse er?

Eller skal vi heller si det sånn. Hvem tilhører ikke en svak gruppe? Det er blitt en mote å påberope seg for å tilhøre en svak gruppe. Enten om man er minstepensjonist, alenemor (kongelig eller ikke~ kongelig), finnmarking, småbarnsforelder, bilist, syklist, distriktspolitiker, lastebilsjåfør, bonde, jehovas vitne, nyetablert utdannet akademiker, norsk ungdom, innvandrerungdom, muslimsk småjente (omskåret eller ikke-omskåret), lavtlønnet, lærer, sykepleier, asylsøker, flyktning, osv osv. Alle sammen krever at resten av samfunnet gjør sitt for at tilværelsen til deres skal bli bedre. Det moderne samfunnet har blitt et samfunn av tapere og ingen ønsker i utgangspunktet å være vinnere. l alle fall virker det sånn. "Definisjonskampen" er blitt den viktigste kampen som alle ønsker å vinne. Hvem skal kunne definere hvilke individer som tilhører en svak gruppe? De svake gruppenes talsmenn bruker i denne sammenheng innflytelsesrike maktpolitikerne som nyttige idioter. Politikerne vil, spesielt i valgtider, fri til de fleste grupper. A tilhøre en svak gruppe er attraktivt. Man slipper jo ansvar for sin situasjon siden man nettopp er "svak" ... Det er dessuten ikke trendy å være rik og ha mye makt. Bare se på Kjell Inge Røkke . Hvem er det som synes han er kul? De eneste kule rike er lottomillionærene, men de er det jo ikke så mange av. Det er derfor slettes ikke rart at Fremskrittspartiet etter hvert er blitt landets største parti , ifølge meningsmålingene. De sier jo at de er de svakes parti. De er for de eldre, for lærere og helsepersonell. De skal fjerne skatter og avgifter som tynger de svake gruppenes hverdag, og de skal beskytte gode nordmenn mot utenlandsk innflytelse

enten det er EU-ulven eller karrispisende innvandrere. Som en moderne Robin Hood tar de fra en gruppe og gir det til en annen. Nå er det riktignok ikke rikingene de tar pengene fra . Men hva gjør det? Institutt for sosialøkonomi ved universitetet burde gjort det obligatorisk å ha Fremskrittspartiets budsjettforslag på sin pensumliste. Her er har de klart kunststykket å omgå alle økonomiske naturlover som finnes. Hva skal man med makroøkonomi og konsekvensanalyser når partiets formann Carl l. Hagen snakker om "fru Halvorsen" på Tøyen som ikke får Spanias sin pensjonistbolig under ·varmende sol. Hva skal man ellers bruke oljefondet til? Dersom det fører til inflasjon og høyere renter er det bare å kutte ut bistanden, kaste ut flere asylsøkere og redusere sosialbudsjettet. Så enkelt at selv en frp'er kan forstå? Myten om svake grupper står derfor ganske sterkt i det moderne sosialdemokratiske samfunnet. Men hva er egentlig en svak gruppe? Er for eksempel vietnameserne en svak gruppe? A være svak i denne sammenheng betyr neppe det at man ikke er sterk fysisk. Ganske så mange vietnamesere jeg kjenner er, om enn ikke høy, så i alle fall sterk og seig. Svak betyr her det at man ikke har de samme mulighetene til å endre sine livsbetingelser som andre grupper i samfunnet (både økonomisk, sosialt og politisk). Som sosiolog er jeg nesten forpliktet til å redegjøre den indre dynamikken i svakhetsbegrepet. A være svak innebærer i sosiologisk sammenheng ikke bare at man anser seg selv som en svak, men også at andre har samme oppfatning om deg. Det vil si at man også må bli oppfattet som svak av andre, i tillegg til en egen selvforståelse av sin

Tuy~n T~p Vie"t&DQc 2001 -Trang 46


svakhet. Men hva med de gruppene som ikke får "anerkjent" sin selvforståelse av svakhet? Hverdan vil de forholde seg til en omgivelse som ikke godtar deres selvforståelse? Som den observante leser har skjønt får vi fire forskjellige grupper ut fra vår forståelse av svakhetsbegrepet. Følgende tabell illustrerer dette: Egen forståelse

De ve

De fullt ut svake er de som ser på seg selv som svak og får denne anerkjent denne forståelsen av andre grupper i samfunnet. De har funnet fram til en ny selvoppfatning og et nytt livsinnhold. De har legitimiteten og viser fram denne legitimiten ofte ved å være aktive ~ taperforeninger osv. l samme kategon tilhører de vellykkede som ikke anser seg selv som svak og blir heller ikke betraktet som det av andre grupper. De undervurderte ("underdogs") er de personene som ikke assosierer seg selv som svak og kjemper iherdig med å bli kvitt dette stemplet. Dette er personer som har en sterk karakter og bevisste målsetninger med livet sitt. De bitre representerer de personer som ikke får anerkjennelse for sin svakhet av andre grupper. For disse er det en evig kamp mot trygdevesenet, sosialkontorer, politikere og andre maktgrupper om at de er svake og bør ha tilgang til de godene som innebærer det å tilhøre en svak gruppe. l sin bitterhet er det ofte at disse trekker seg tilbake fra samfunnet og isolerer seg. Hva forteller denne modellen oss? Jo, for å oppnå definisjonen som svak gruppe trenger man bare å få andre til å anerkjenne det. For de svake gruppene er derfor samfunnet et arena der det er om å gjøre å klage mest mulig høylytt for at andre skal høre på. Det nytter ikke å bare

å synes synd på seg selv, man må også få andre til å se at man har det vondt. Det kan virke litt rart å tenke seg at ulike grupper konkurrerer om å være mest mulig svak. Men man skal ikke un?er: vurdere de gunstige fordelene ved a fa dette stemplet. Man slipper å yte i samme grad som de ressurssterke for man har jo i utgangspunktet ikke ledige ressurser å ta av. Dessuten blir man tatt vare på, dullet og gjenstand for mye med oppmerksomhet. For en rasjonelt tenkende gruppe vil det ikke være noen fordel å være vellykket for disse må gi mer til fellesskapet enn det de får tilbake. Alle ønsker i utgangspunktet å være gratispassasjerer. A være vellykket innebærer også en form for statusjag, man må ha de riktige klærne, de riktige meningene, gå på de riktige filmene osv. Jeg for min del er nesten stolt av å tilhøre en svak gruppe, ja faktisk flere svake grupper. For det første er jeg nyutdannet akademiker som pr. definisjon skal ha vanskelige kår, for det annet er jeg en flyktning i eksil med alle de traumer og psykiske lidelser det medfører og i tillegg er jeg ung og uetablert i et svinedyrt boligmarked. Klart jeg føler meg svak! Og det er vel bare rett og rimelig at resten av samfunnet gjør noe for en som er svak som meg ... Men hvem er resten? Finnes det snart igjen noen ressurssterke grupper i samfunnet? Med så mange svake grupper i samfunnet er det egentlig litt rart at ingen hittil har foreslått en innføring av obligatorisk genmanipulering av kommende generasjoner i dette landet. På den måten sikrer man at alle svake gener blir eliminert, og vi ikke lenger får svake grupper. Men dette vil jo ikke være helt riktig heller, fordi alle kan jo ikke være vellykkede. Derfor vil det alltid til ethvert tidspunkt være visse grupper som ønsker statusen som svak, nettopp fordi de skjønner at å være vellykket innebærer så store kostnader og status-stress at det heller er mer lønnsomt å spille rollen som svak. Og med et større og sterkt voksende oljefond, hvorfor skulle man stresse med å være vellykket. ..?

D.Nguyen

Tuy~n T~p Vi€t&DQc 2001 -Trang 47


(uØi ~~ va åau n~ Thcs D~ng Trlnh 1. Bu6i sang mua dl'lng

M<?t mua xuan l<;~i den, Tren dat mrdc xa xoi. Ta chon nay l<;~nh gia, Tuyet con rdi c hua thoi.

* Que nglfoi troi dat l<;~ Hai mlfdi n~m chlfa quen, Thoi gian qua vun Vl;Jt, T6c b<;~c ngay day them.

* Mua xuan, mua xuan den, Ta m<?t n6i ni"em rieng Dem n~m nghe khiic khoåi, Nhd m<?t thoi hoa nien.

* Hai mlfdi n~m quanh quån, Ta nhu ke luu day. Long muon ve que cO, Nlfdng nh~ ang may bay.

* Que huc1ng nhlf thanh tfch Nc1i eat tieng chao doi, Vdi tlnh yeu m~t ng9t Nuoi ta ldn thanh nguoi.

Ngay chua len niing, Bu6i sang mua dong Na-uy Khong c6 tieng chim Khong c6 tieng d<?ng. Ta am th'am Con gl nli'a? L<;~i m<?t mua b~ng gia. Ta moi mon Buon muon kh6c. C6 gl dau, cu<?c doi Nhli'ng d6i thay, nhli'ng l"am la, nhli'ng tiec nuoi ... Qua di, qua di ... Chung nao mua xuan tdi? Tren nui c6 troi xanh, Dinh nu i bc1 Vc1 con chut tuyet Ta muon ngoi yen Rlfng rlfng nlfdc miit Thuc1ng doi hay thuc1ng mlnh? Tat cå la khong Khong, khong, khong ...

2. Bu6i sang dau n~m MQt ngay biit dau khac hc1n m9i ngay. M<?t ngay khong b~n tam. Long khong buon khong vui Liing nghe tieng dan Tay ban cam trang dia CD nhlf dong nudc rl rao dudi khe hay thac reo tren ngan hay am tham v<;~n d~m trlfong giang. Nghe tieng vuot sudt tren day. Tieng dan Tay ban cam va giac mc1 ngay thc1 au. Ngay thang qua nhlf dong nudc chåy xuoi Va tieng dan ru n6i nhd khong nguoi.

Tuy~n T~p Viet&D9c 2001 -Trang 48


Tho d!ch D~ng

Båo-dai sdn Tr'an Nhån T<>ng.

V{Jn slf thuy luv thuy, Bach nien tam ngii tam. y fan hoanh ng9c åjch Minh nguy~t man hung cam. Dich: Slf doi dang mtck chay xuoi, Tr~m n~m lang nhu the thoi, vdi lang. Tlfa rao th6i sao thong dong, Ånh tr~ng sang rQi coi lang vo lfu.

TCilP thi Vu<1ng Duy

Quan tlf co ht..fong la1~ Ung tri co ht..fong slf. Ky nh~t åao sang tien Hfm mai trt..fdc hoa vj? Dich: B~n

tU' que ca, mdi sang

Toi them nghe chuy~n x6m lang xa xoi. Hom nao qua clia nha toi, Thåy mai da nd hoa roi hay chua?

O~ng

·i ~~---=-~~~~~'~

Trlnh (dich)

Tuy~n T~p Viet&DQc 2001 -Trang 49


Doi hia båy d~m

cua nhling nha doanh

nghi~p tre Le Nguyen

Trlfdc tien bq cua khaa h9C ky thu~t hi~n nay trong llnh VlfC tin h9C di~n taan, d~c bi~t ve vi~c thiet l~p mq.ng llfdi thong tin Internet tren taan eau. Trong nhling n~m trd lq.i day tq.i cac nlfdc c6 nen ky ngh~ caa, di~n hlnh la My dangla thoi gian caa di~m cha cac nha dau tlf trang_ trang vi~c truy tlm va thå!J nh~n nhling tai n~ng tre h~ng say me tren may di~n taan. Moi ngay tq.i My c6 den hang tr~m hang xlfdng mdi dlf<;lc ra doi. Hau het nhling new chu nhan nay phan ldn deu la nhling nglfdi tu6i ddi con rat tre. Khi dlf<;lc hoi bf quyet thanh cong va phlfdng cham lam vi~c cua h9 nhlf the naa, eau trå IC1i cua mot nha daanh nghi~p tre dlf<;lc cha biet nhlf sau: Muon thanh cong bq.n phåi biet n~m lay du~g thoi cd va phåi dam m~a hi~m, vl d tren doi nay khong c6 gl dlf<;lc cha khong.

Tudi tre vdi xu hlfdng lam giau Tho(;lt tien khi d~t chan den trv Sd chfnh cua hang Taoti Enterprises, b<;1n kh6 c6 th~ hlnh dung dlfqc day la v~n phong lam vi~c, boi vl trang n6 khong gi6ng nhlf cac v~n phong lam vi~c cua nhiJng hang khac. Tren vach trang gian phong cua vien giam d6c, m<)t bl1c anh ldn hlnh ban nhac Dave Matthews ke ben trea tam tham Mexico va m<)t vai bang hi~u giao thong. C<;1nh g6c phong vdi m<)t di~n tfch khoang 20 met vuong la m<)t dan may hat va hai chiec loa dl1<;1C s~p xep doi di~n vdi chiec gilfdng ngu, ke ben la m<)t vai thlf nh(;lC Cl} lihh kfnh, chiec ddn ghi-ta va keyboard d~ tieu khi~n. Ngoai ra tren ban con thay hai chiec may di~n toan (IO(;li ClfC m(;lnh) nhlf d~ nh~c nho cha m9i nglfdi den day biet r~ng day la v~n phong lam vi~c. Ndi day, chfnh la ch6 Clf ngv, ~n, (5 va la ndi lam vi~c cua chang sinh vien Y khoa Brent Lightner, 22 tu6i. Ngoai gid h9c C5 phong thf nghi~m ve, chang lao dau vao m<)t ITnh VlfC c6 sl1c cu6n hut manh . me hem mon hoc . chang dang thea du6i; d6 la mon giai trf tieu khi~n hang gid ben chiec may di~n toan. •

Cong vi~c cua chang la SO(;ln thao cung nhu' trlnh bay cac chlfång di~n toan Webpage cha cac hang Xlfdng cong nghi~p. Them vao d6 Brent con dung thdi gian tlm toi cac nhu li~u di~n toan mdi d~ cung cap thea nhu eau cua khach hang. Cong vi~c chl c6 the, ay V~Y ma n~m ngoai chang da kiem dl1<;1C m<)t s6 lqi tlfc dang k~ tfnh ra den hang tr~m ngan do-la.

l

Lightner vån con nhd, cach day may n~m khi chang con chan u'dt chan rao da lieu linh thanh l~p hang. Lue d6 chang khong c6 tien d~ v~n phong cung nhlf d~ tuy~n them nglfdi c<)ng Slf va cung chång daa dau ra tien d~ quang cao cha y tlidng dang khåi mao cua mlnh. d ll1a tu6i 19 ma dam tao b<;1o m<)t hang thao chlfång di~n toan trang m<)t dieu ki~n eo h~p ve tai chanh cung nhlf dia the thl qua th~t m(;lo hi~m. Vl Lightner Cu' ngl} t(;li vung doi nui thon que Pennsynvania v~ng ve, chång khac nao di md m<)t ti~m ban kem tren vung B~c clfc. Nhlfng v~y ma Lightner da thlfc hi~n dl1<;1c u'dc må b~ng chfnh Slf tlfdng tl1<;1ng cua mlnh. Cong vi~c dl1<;1c b~t dau, trlfdc het

mo

mo

Tuy~n T~p Viet&D9c 2001 -Trang 50


chang tuy~n dt,mg nhan vien qua slf quen biet tq.i hQC ~110ng, nhling ng1101 tre dong trang IL!a dang c6 s~n Ilde md tham vQng kiem ti'en nh11 chang. Llfdng b6ng dlf<Jc tfnh theo dq.ng hue hong tlf cac m~t hang nhu li~u (programvare) do nh6m chang lam ra. Khach hang quen thu(>c b11dc dau nh~m den ch~ng ai khac hdn chfnh la nhling xf nghi~p nho n~m cq.nh cåc lang lan c~n . Dung nhlf ang ba ta xlfa thlfong n6i "Vq.n Slf khesi dau nan" hang cua Brent lightner da dlf<Jc khai tri~n r(>ng. H i~n nay vdi con s6 tlf 40 den 60 nhan vien thu(>c du thanh phan tren toan the gidi chuyen ve linh VlfC thao cac chlfdng di~n toan web-page. Lightner da tq.m hai long vdi cac CQng Slf vien cua mlnh, nhan vien tre nhat trong nh6m chang chi mdi tron 14 tu6i! Hau nh11 tat cå deu dang con C1 vdi cha m~, ho~c dang ta tue trong cac clf xa sinh vien. Nglfoi thl d t~n California hay New York, ho~c di xa høn nlia la Gia-na-d?i, Bi:ing Dao, Luan-don, phap, Dt.fc, v.v. HQ t?o d11ong day lam vi~c, trao d6i lien l?c qua h~ th6ng Internet. Cd h(>i g~p ga gilia bQn hQ rat hiem hoi, th~m chf m(>t vai ng11oi trong h9 chi nh~n di~n biet nhau qua e-mail tren Internet. Ay v~y ma Slf ho?t d(>ng cua hang Taoti vån tien hanh m(>t cåch em xuoi t6t d~p.

chiec may di~n toan, nganh tin hQc hi~n nay thlfc slf da d11ong cho nhieu khuon m~t tre lam giau m(>t cach mau ch6ng khien cho nhieu nglfol tren the gidi phai kham phvc. Di~n hlnh dang nh~c den la m(>t chang sinh vien thu(>c trlfong d?i h9c Stanford ten Jerry Yang hi~n nay da tres thanh nha ty phu. Ni:im 1993 Jerry Yang (31 tu61) va David Filo (33 tu61) da lam cho cåc cong ty di~n toan tren the gidi kham phvc qua vi~c h9 thiet l~p ra cong ty bao chf chuyen ve danh mvc quång cåo, dll<Jc mang m(>t cåi ten nghe rat ngQ nghinh! YAHOO. Ho?t d(>ng cua cong ty Yahoo rat da d?ng, Yahbo li~t ke va c~p nh~t h6a tat cå cac danh mvc ve thlfdng m?i hi~n dang c6 m~t tren thi trlfong the gidi. Ngoai ra, cong ty con thong tin den khach den thi:im trang nha nhling tin tt.fc va dli ki~n Ve CaC djch VI,J Ve thj trlfOng cht.fng khoan, dia 6c, h11dng dån du ljch v.v .. M6i ngay 11dc.tfnh c6 den tren hai tri~u ng11oi vao xem Yahoo! Theo con s6 dll<Jc ghi nh~n, tfnh den thang Ba ni:im 2000, mt.fc doanh thu cua Yahoo da len den 228 tri~u do-la!!!. Hay mdi day m(>t sinh vien khåc c6 ten Justin Frankel (20 tu6i) da ban di trang nha cua mlnh chuyen s11u tam quang cåo nh?c tren m?ng l11di Internet cho cong ty AOL vdl gia 100 tri~u do-la!! !

mo

Vdc m<?ng lam chu nhan Nhling khuon

m~t

tai

phi~t

mdi

Mo hlnh thanh l~p hang cua chang Brent Lightner neu tren chi la m(>t trong s6 hang ngan y tlfdng doanh nghi~p dang b(>c phat m?nh trong gidi tre t?i My hi~n nay. Ngoai gio h9c C1 giång d11ong ra, m(>t s6 cåc sinh vien ran mo tlm kiem nhling cong vi~c phv trQi h<Jp vdl Sd thfch cua mlnh hdn la phai di lam trong cac ti~m Pizza Hut hay McDonalds vdi dong llfdng khiem t6n ft oi. Tr11dc manh llfc cua dong ti'en va c(>ng vdi Slf say me trlfdc the gidi da d?ng ben trong

Nhl n chung, khong c6 m(>t n11dc nao tren the gidi ndi ma y tlfdng phat minh CO Cd hQi phat tri~n m?nh nh11 t?i My va cung khong c6 m(>t ndi nao gidi tre dung sang kien cua mlnh d~ hai ra tien d~ dang nh11 C1 My. Theo con s6 th6ng ke gan day cho thay, tren 70 % cac sinh vien t?i cåc trlfong cao d~ng deu mong mu6n sau khi ra trlfong h9 se md m(>t hang rieng.Trong lue d6 t?i cac n11dc Åu chau (trong d6 c6 Nauy!) nhieu ng11ol tre hi~n nay vån con md Ilde rat khiem nhlfong la dlf<Jc h11C1ng nhan sau khi ra trlfong. Vf dv h9c xong h9 chi mong sao kiem dll<Jc m(>t

Tuy~n T~p Vie"t&DQc 2001 -Trang 51


cong vi~c 6n dinh t<;Ii m<?t cong sd nao d6 vdi dong llJcJng khiem tan båo dåm cho doi sang cua h9. He den di du lich hlldng thv va niim chk trong tay tien hllu b6ng khi ve gia! Rat hiem nhling ng11oi tre t<;Ii cåc n11dc Chau Åu dam dllcJng dau m<;Io hi~m. Tr11ong hc;p nhll Paulus Neef (39 tu61) ngllOi DU'c mdi day sang l~p ra cong ty c6 phan PIXELPARK dllCJc ghi nh~n vao thi trlJOng chU'ng khoan la m<?t trllong hc;p ngo<;Ii l~ so vd1 tu6i tre t<;Ii My.

T<;Ii Silicon Valley va New York, hi~n nay c6 nhling ngan hang chuyen mon dau tll ve cac dich vv mua ban nhling sang kien thlJcJng m<;Ii. Theo 11dc tfnh, hang n~m c6 den gan 1 0.000 sang kien kinh doanh dlJCJC gdl vao. MQt dieu dang nh~n thay d day la phan ldn nhling nglloi gdi dlf an vao con rat tre. Mdi day, hang lnvention Machine t<;Ii ti~u bang Boston da hoan tat va cho ra doi m<?t phat minh mdi, d6 la m<?t chlJcJng trlnh di~n toan giup b<;In d9ng nao d~ nåy sinh ra nhling phat minh va y tlldng md1. Hi~n nay neu c6 tien b<;In c6 th~ tlm mua m<?t phat minh mdi ve nhu li~u di~n toan qua Internet qua hlnh thU'c dau gia. O My cang ngay cang nhieu cac trlJOng d<;Ii h9c rao riet t6 chU'c CaC CUQC thi dua sang kien, theo chan la cåc trlJOng trung ti~u h9c va cåc dai truyen hlnh eling lao vao CUQC chdi tlm kien nhling chat xam. Phan thlldng b11dc dau tuy chi m<?t vai ngan do-la nh11ng phan thlldng md ra m<?t tlldng lai sang I<;In cho ng1101 thiing CUQC.

My Quoc - Cåi noi cua nhling nha

tai

phi~t

Slf phat tri~n va tien bQ cua khoa hQC ky thu~t trong nhling th~p nien cuoi cua the ky 20 da phat sinh ra m<?t linh vlfc mdi; d6 la m<;Ing l11di truyen thong Internet. Va eling tlf day ffiQt nen ky ngh~ tin hQC dQC dao dllCJC ra doi d~ dap U'ng vdi nhu eau cua thoi d<;Ii. Dlfa vao nhling tien bQ cua khoa hQC, mQt the h~ tre mdi da dung kha n~ng sang t<;IO cua mlnh d~ lam giau tren thllcJng trllong quoc te. Tren thlfc te m<?t ng11oi tre mdi blJdc vao nghe muon thanh l~p ho~c md m<?t dich vv buon ban, mQt ch11dng ng<;Ii ldn nhat luon den vdi hQ la phåi doi dau vdi nhling cong ty c6 di~n day quyen llfc, day d~n va slfng 50 nhat. Ay v~y rna nhieu nglJOi tre d My vån ffi<;lO hi~m lam giau mQt cach ky lvc. Theo thong ke gan day cho thay . trong so 400 ng1101 giau nhat nlldc My hi~n nay, c6 den 251 ng11oi lam giau b~ng hai ban tay triing. C6 nghia r~ng nhling ng11oi nay t<;IO dlfng Slf nghi~p di len b~ng tai n~ng va Slf thao Vat chU' khong nhO vao cua cåi di truyen ong bad~ I<;Ii. Nhieu nha kinh te nh~n thay r~ng cach day 15 n~m chi c6 nhling chu nhan cua cac d<;Ii cong ty va cac nghanh cong nghi~p sån xuat ldn nh11: Bear-Baron, nghanh che t<;Io xe hcJi, hay m<?t cong dan My lam chu hang bia Gordon Getty, h9 luon chiem d9c quyen ve danh sach dU'ng dau nhling tay tai phi~t. Nh11ng hi~n nay hau nhlJ nhling cai ten truyen thong d6 da dan dan bien mat d~ nhlJong cho cåc ten tu6i mdl vlJdn len. HQ tre hdn ' tao b<;IO va lieu linh hcJn. Bay gio chu nhan cua cac cong ty ldn cua My nhll Getty Gordon, Ford ho~c Rockefeller dllCJC xep vao vi trf gan cuoi bang. Trong sa 30 ng11oi giau nhat thl c6 den 17 ng11oi c6 tai sån biit nguon tlf m<?t nganh cong ngh~p mdi tri~n trong vang 1o n~m trd I<;Ii day. Nhling nha tai phi~t nay da khon

Tuyt!n T~p Viet&D<;>c 2001 - Trang 52


kheo khai thac va dau tlf vao d.c dich vy khoa hQc truyen thong d~ lam giau nhlf: H~ th6ng kabei-,V, di~n tho~i di d(>ng, trong l'fnh VlfC nhu li~u di~n toan Va m~ng llfOi Internet. Vdi thoi bu6i bay gio ai cung nh~n thay r~ng cac trang nha da rut ng~n khoång cach thong tin gili'a cac lye dia tren the gidi ngay cang mau ch6ng hdn. Neu b~n la nglfoi thlfong theo doi d.c dU' ki~n c6 lien quan den m~ng llfdi Internet thl hay d~ y ma xem hau het cac d~i cong ty vi€in thong c6 tieng t~m deu b~t nguon tU' My Qu6c. Thong thlfong cac chu nhan nay xuat than tlr gidi sinh vien hay tU' nhli'ng nglfoi tre dlfdi 30 tu6i! Trlfdc trao llfu hap dån hi~n nay cua h~ th6ng Internet, nhieu cong ty ldn cua d.c nlfdc Åu chau dang c6 g~ng dung quyen llfc cua mlnh d~ n~m b~t kip nhu eau ngo hau dem l~i lc:Ji nhu~n, nhlfng c6 lam gl di ch~ng nli'a thl C1 ben kia bo bi~n Thai Blnh Dlfdng d.c hang kinh doanh Internet cua My vån mQC len deu d~n lay di hang ty thlfdng vy beo bcl tU' cac cong ty mdi hlnh thanh nhlf: Amazon, E-Trade ho~c hang dau gia eBay.

Hang mQC nhlf nam Theo th6ng ke, t~i My m6i gi o c6 hdn 100 cong ty mdi dlfc:Jc ra doi. Chl tfnh rieng trong n~m ngoai tren 900 ngan hang mdl dlfc:Jc ghi nh~n . Theo Slf th~m do trong gidl kinh doanh, C1 My cli 1 trong s6 12 nglfoi c6 y dinh mcl hang rieng. Trong khi d6 C1 Chau au, di~n hlnh t~i DU'c chi c6 1 trong s6 45 . Cang ngay nglfoi ta cang thay gidi tre t~i My bi lai cu6n theo cdn xoay cua y tlfdng lam giau, phlfdng cham cua hQ la: phåi ch(>p lay cd h(>i, hanh d(>ng nhanh, kem theo slf l~c quan vui nh(>n, nhlf the mdi d€! lam giau. Theo hQ nhli'ng nglfol tre lam thlfdng m~i hi~n nay phåi biet thfch nghi vdi 16i s6ng nh(>n nhip vui tlfdi nhlf d.c nhan v~t trong

ho(:lt h9a hay nhlf ng6i sao nh(:lc rap Puff Daddy. The h~ cua chung toi nghl r~ng neu

b~n mu6n thl khong c6 vi~c gl ma b~n

khong thlfc hi~n dlfc:Jc. Nhli'ng nhan v~t than tlfc:Jng cua toi ph6ng khoang tlf do, hQ khong bi b6 bu(>c cån trcl bcli luan ly. Day la lai phat bi~u day tlf tin cua chang trai tre Kevin Smith, nglfoi sang t~o ra lo~i phim vui nh(>n Chasing Amy.

Nhling doanh gia tf hon

d bat ky m(>t qu6c gia nao tren the gidi, dan tQC nao cung cung chung m(>t quan ni~m r~ng: Tre em la tlfdng lai la rlfong CQt cua dan t(>c. Van de giao dyc vi the cung khong kem phan quan trQng trong vi~c dao t~o va sån sinh ra nhli'ng cong dan xuat chung cho xa h(>i. T~i My, tre em d day dlfc:Jc b~t dau cho hQ rat sdm nhli'ng dieu ma d.c tre em (J cac nlfdc cong nghi~p khac dong trang IU'a khong c6 cd h(>i b~t kip. Tre em My dlfc:Jc chfnh phu quan tam giup da d~ t~o dlfng cu(>c s6ng nay mai b~ng chfnh doi tay va kh6i 6c sang t~o cua mlnh. Bcli vi chat xam la m(>t thli nhu eau luon luon din den trong xa h(>i My. Nglfoi ta cung khong l~ gl khi thay d cac hQC dlfOng trong kh~p cac ti~u bang t~i My, gid1 tre luon tlm ra nhli'ng tlf tlfdng kinh doanh b~ng cach cach nay hay cach khac vdi m(>t mye dfch kiem ra tien. Chång h~n hQ gom g6p tien b~c d~ dau tlf them cho tu sach cua thlf vi~n ho~c mua them nhli'ng chiec may di~n toan t6i tan hdn cho trlfong. B~t dau tU' day nhli'ng kh6a hQc Ve dieu hanh thlfdng m~i dlfc:JC cung tJng cho hQc sinh, ke den la nhli'ng cu(>c thi dua sang kien dlfc:JC t6 chtJc theo trlnh dQ. T~i

trlfong Aquina High School C1 New York, hQC sinh mdi 12 tucJi da biet lam the nao d~ kiem tiem qua thi trlfong chling khoan!!! Neu b~n c6 con em vao hQc C1 day ch~n ch~n trong nay mai n6 cung se trcl thanh m(>t tay dau tlf chuyen mon trong dia h<;1t chling khoan . Nay nhe! Theo lu~t l~ cua nha trlfong vao dau n~m hQc m6i m(>t hQc sinh

Tuy~n T~p Viet&DQc 2001 -Trang 53


phai mua m<)t c6 ph~n nho ft nhat la 1 do-la trong c6 ph~n cua nha trlfdng. Sau d6 hoc • sinh c6 th~ tlf mlnh quyet dinh mua, ban ho~C d~u tlf them qua Slf giup da cua m<)t nha d~u tlf chU'ng khoan. V~y rna chl c6 trong vang 5 nl1m, c6 ph~n cua cac em trong trlfdng nay da gia tl1ng tlf 500 den 3300 do-la. Nl1m ngoai c6 tren 25 ngan trlfdng hQC toan nlfck My tham gia vao CUQC chåi c6 ph~n. CU' cach 1O tu~n cac nh6m nay da v~n chuy~n m<)t 50 tien len den 100 ngan do-la. T<;~i Oregon nglfdi ta t6 chU'~ CUQC dm tr<;~i CO tfnh cach Slf ph<;~m dlf</C mang ten Striking it rich t<;~m dich: Lam giau bång m<)t cu phat. Nhieu tre em trong trlfdng nay da mang trong d~u nhl1ng udc m~ nghe qua thay rna n6i da ga nhu: Teg Graham, 14 tu6i, c6 y dinh se md m<)t cong ty vi~n thong bång V~ tinh tren toan eau. Ho~c em Harytuyn Amirya, 17 tu6i, muon dlfa vao thi trlfdng m<)t lo<;~i khoai tay chien c6 chat llf<;1ng hao h<;~ng nhat dlf</C che bien tlf cac nlfdc c6 gia mlfdn nhan cong nen san xuat re mt;~t!!! Nghe qua nhl1ng må udc cua Teg va Harytuyn chk b<;~n khong khoi b~t clfdi, nhlfng ay v~y rna da c6 em bien lfdcmå cua mlnh thanh Slf th~t roi d6 b<;~n. Di~n hlnh nhlf chang Jojo Spiro chl mdi 15 tu61, xuat than tlf Beverly Hills da md m<)t hang di~n toan ve nhu li~u, Jojo c6 1o nhan vien hån hoi day nhe. Chlfa het dau, chang Jasmin Jordan 15 tu6i, mdi day da hoan tat ph~n cuoi cua an ban Too/s for living, m<)t t<;~p chf danh cho nhl1ng nha kinh doanh tre. M6i d<;1t phat hanh CO den 16.000 an ban dlf</C tung ra thi trlfdng.

chu nha bl1ng trong ITnh vtfc d~u tlf t<;~i Seth Goldstein, New York, cho biet: Khi m<)t than chu cua chung toi lam l1n that b<;~i, chung toi khong cho rång anh ta kem may m~n. Nhung chung toi cho rång h~n ta da ky m<)t thoa udc lieu ITnh. Trong lue t<;~i Chau au, nglfdi ta udc tfnh cho thay hang hitech cua DU'c tfnh trung blnh h9 phai mat den 4 nl1m mdi nay sinh ra dlf</C m<)t sang kien d~ tung ra thi trlfdng. Khi d6 t<;~i My nhl1ng tay chåi c6 ph~n c6 khå nl1ng sang l~p va ban di m9t hang xlfdng tren thi trlfdng chU'ng khoan chl trong vang· c6 m<)t nl1m. T<;~i trlfdng d<;~i h9c Havard m61 nl1m c6 den m<)t nl1a so sinh vien tham gia vao cu<)c thi dua ve sang kien do nha trlfdng t6 chU'c qua Slf da d~u cua cac nha d~u tlf m<;~O hi~m. Ngoai ra cac hang tlf nhan t<;~i My luon luon c<;~nh tranh rao riet vdi nhau trong vi~c truy tlm nhl1ng y tlfdng mdi l<;~. M<)t khi h9 da phat hi~n ra m<)t nh6m hay m<)t nglfdi c6 khoi mao m<)t phat minh mdi l<;~, thl tue kh~c sau d6 h9 se giup da bång m9i cach tlf van de tai chanh cho den nglfdi lanh dq.o chuyen mon, co sd dich vv vl1n phong v.v .. M<)t trong nhl1ng cong ty tien b<) c6 tieng ve nhl1ng hot;~t d<)ng thuc d~y thu<)c d<;~ng n~y la cong ty California Baserte ldealap. H9 ho<;~t d<)ng vdl phuong cham: Giup von tlf v<;~n Slf khdi d~u nan. Chl mdl trong vang c6 3 nl1m ho<;~t d<)ng, cong ty ldealap da bo von giup da cho ra ddi tren 30 hang. Trong so nay phai k~ den cac ngoi sao chU'ng khoan c6 tieng tren thi trlfdng Internet nhlf hang do choi ETOYS la m<)t di~n hlnh.

Thoa Ltdc m~o hi~m Khac vdi cac nlfdc Chau au, d d6 nglfdi ta thlfdng e de, lo ngt;~i trude nhl1ng slf vi~c mdi l<;~. Gidi tre My duC1ng nhlf khong biet lo 5</ cho hanh d<)ng cua hQ m~c d~u biet rång n6 c6 ph~n m<;~o hi~m. M<)t stf tfnh toan sai trong kinh doanh se dem l<;~i Slf that b<;~i. M<)t Tuy~n T~p Viet&f>Qc 2001 - Trang 54


TLr sang kien den lam gi au

cho thå'y c6 den 82% tu6i tre trå loi r~ng hQ thfch dlf phan VaO CUQC qnh tranh VI C~nh tranh t~p cho hQ tlf tin, nhanh nh~n va thao vat hån. Hån hai phan ba cho biet hQ phåi hlfdng tå't nhl!ng gl c6 d tren doi, vi theo hQ d doi khong c6 gl cho khong Tu6i tre My dam lieu linh chå'p nh~n nhli'ng nguy cd, chfnh vi ly do nay n6 t~o nen trong xa h()i My slf tran ng~p tai chanh dau tlf cho nhli'ng dlf an day m<;lO hi~m. Chl tfnh tlf thang 4 cho den thang 6 ni'im 1999 Cac hang Xlfdng da chi dung 3,8 ty do-la cho nhli'ng sang kien mdi trong li nh vlfc Internet. Cang ngay cang nhieu nha ho~t d()ng kinh doanh nh~n dlf<JC nhifng dlf an tai tr<J ma xem ra hQ chång cho thå'y phlfång an ho~t d()ng ro rang cua hang. M()t nha dau tlf c6 phan t~i New York n6i: Chung toi ban di nhli'ng sang kien mdi.

ca

Trude nhli'ng budc tien b() cua nhån lo~i qua chieu dai lich sU', cac nha chuyen mon trong linh vlfc kinh doanh nh~n thå'y r~ng: vdi da tien b9 hi~n nay hau het cac d~i cong ty tren toan the gidi deu phåi llfa the thfch U'ng vdl m()t thdi d~i mdi ve linh VlfC tin hQC di~n toan d~ sang con. Danh tlf lien ht;Jp dlf<JC nguol ta dua ra nhlf la m()t chieu thU'c c~nh tranh tren thi truong tlf do trong the ky 21 nay. Nhli'ng ni'im gan dåy neu quan s_at nglfdi ta se d~ dang nh~n thå'y cac d~i cong ty nhlf: nganh di~n tho~i, vi~n thong, truyen hlnh, cong nghi~p, ngån hang, thay phien nhau sat nh~p l~i d~ c~nh tranh hau bih kip vdi nhu eau hi~n t~i. LTnh vlfc dau tlf cho ludi m<;1ng Internet dlf<Jc cac nha dau tlf hi~n nay chu trQng den rå't nhieu. Gidi tre t~i My da b~t m~ch dlf<Jc con b~nh cua thi trlfdng Internet, cho nen nhieu nguoi tre da nghi~m nhien trd thanh tri~u phu chl trong vong di'im thang mi~t mai ben chiec may di~n toan d~ tlm toi phat minh ra nhli'ng nhu li~u mdi cung cap cho thi trlfdng tin hQC toan eau. Dai vdi quan ni~m cua hQ, CUQC sang Vf nhlf la m()t mon th~ thao ch~y vi~t da ma d d6 b~n can phåi tlnh tao, ch~y c~t llfc d~ den dfch. Dieu quan trQng la b~n phåi lam vi~c trong thai d9 l~c quan, vui tlfåi va thoåi mai. M()t CUQC thi'im do t~i My

ca.

Bay gid cac ngån hang dau tlf dang ho~ch dinh tien them m()t bLide mdi; hQ muan tham gia vao c6 phan chU'ng khoan cua nhli'ng nguoi tre d~ t~o them ngån khoån cho hQ trong nhli'ng ke ho~ch s~p tdi, cho du chång thå'y c6 m()t sang kien mdi nao n~m trong ke ho~ch Goldstein, m()t nha dau tlf Internet th~c m~c hoi: The t~i sao chung ta khong tuy~n cac sinh vien thlfång m~i gioi nhå't t~i Cac trlfdng d~i hQC n6i tieng Harvard va Stanford vao trong thi truong chU'ng khoan? Cau trå loi cho biet: - Di nhien, ch~c ch~n hQ dang tlm m()t giåi phap nao ti~n l<;1i nhå't.

ca.

Le Nguyen Dlfa theo cac

Tuy~n T~p Viet&DQc 2001 -Trang 55

t~p

chf kinh te


Nguy~n V~n Thlfc HQ trd IC;li khach S(;ln, va khi vao phong <'in phfa trong, thay m9t ngudi boi con tre ngoi meit lim dim, va ong Co Bien dang uong n.t<;Ju, chai nf<;Ju con nåm gili'a ban. M9t con teie ke bam vao tudng nhu bi ai d6 dan vao. - Xin chao! -My Tan Tli chao ong Co Bien va, vdi ong Chi~u Oi'en, den ngoi vao chiec ban con lem luoc nhli'ng v~t tuong ca chua. Khong can phåi hoi, chl nhln vao khuon m~t say va chiec tran dåm mo hoi eling biet ong da tråi qua m9t ngay vo tfch slf. - Sao, cåc b<;1n nhu the nao? - Ong Co Bien ngudc dau len tieng hoi. - Cha, di kiem ma chiing du<;5c chuy~n chi cå? - V?y hå? Toi eling the. - B9 khong c6 con be sao? - Bo thanh pho nay ma di roi. Ca nha phåi di chuy~n d~ kiem cong <'in vi~c lam. -The ong biet dia chl mdi khong? - Lam sao ma toi biet du<;Jc. Cai x6m ay ngheo qua ma. Ngay ca Nh?t Bån ngay xua eling khong c6 thon x6m nhu the - Ong Co Bien nhu gi6ng len n6i tuy~t VQng.

6ng von hien lanh, n9i chl thay ong say sua nhu the eling du biet ong dau kh6 leim.

Ong Chi~u Oien lån My Tan Tli yen l~ng dua len mi~ng mi eng thit ga gay xo. -Co My Tan Tli, co c6 biet la sau khi rC:li cåi x6m ay toi da lam gl khong? - Ong Co Bien r.6t day m9t nlia ly ru<;Ju va eat giQng ca khia - Toi ay hå ... toi den nha m9t ong thay b6i. Thay b6i An 09. - TrC:li dat, v?y hå!? - Toi chiing tin gl ba cai chuy~n b6i toan, eling chiing tin cai chuy~n trong bU'c thu n6i chuy~n v<;5 toi tai sinh. C6 dieu dC:li nguC:li vån c6 leim chuy~n l<;1. C6 th~ vi cai tfnh kh<'ing kh<'ing cua toi, eling c6 th~ toi dang nhu ngudi bam vao CQng råm. Ngudi tai xe teie xi da c6 ve thuong cåm sao d6, cho toi biet la c6 m9t thay b6i n6i tieng d trong thanh pho. Lo(;li thay b6i nay cheic d An 09 mdi c6. Lao n6i danh vi biet du<;5c dC:li trude than chu la gl va dC:li sau se trd nen gL Toi nghr m9t nguC:li nhu toi day ma l<;1i chui vao m9t noi nhu the, th?t buon cuC:li het sU'c 6ng noe m9t hoi het ly chat lang mau h6 phach nhu muon buong xuoi chuy~n dC:li, va n6i tiep - Lao m~c chiec ao d<;1i can, lo<;1i ao ma thu tudng Nehru cua An 09 hay b?n, c6 khuon m~t cua m9t giao SU dC;li hQC, tay deo m9t chiec nhån blf chac. Lao n6i cheic nhu beip la V<;"J toi da dU<;"JC tai sinh roi Va nay rat happy. Sau d6 lao loi trong ruong g6 teak ra

Tuy~n T~p Vie&D9c 2001 -Trang 56


m(>t CUOn s6 tO t6 chång, ghi ten CUa VfJ toi b~ng måu tlf La ma va b~t dau tfnh tfnh toan toan gl d6, V~ roi ch~t d~p. My Tan Tlf yen l~ng cui m~t, yen l~ng khua d(>ng mu6ng nTa; chong chat len trong trf hlnh ånh m(>t ong Cd Bien dang cht;ty theo åo ånh. Ong Chi~u Oien tuy khong ro nguon cdn nhlfng cåm thay cai ve lo l~ng cua ong Cd Bien cung nhlf dang de n~ng tren ang, ngoi yen khong n6i. - The roi toi hoi lao ta, toi muon dieu tra cho biet bay gio con nho dang d dau, the la lao båo ngay mai cU' den nha lao cai da. Cuoi cung cho toi m(>t cai dia chi vd vån, roi lay tien dut tui, nhlfng ... - The ong c6 di den d6 khong? - C6, di chU'! Khong phåi vi toi kh~ng kh~ng, nhung d~ cho lang cåm thay r~ng mlnh da dt;tt dlffJC m(>t ket quå nao d6. Nhlfng cuoi cung thl danh bo CUQC. Tuy nhien di An D(> va lam dlffJC chU'ng d6, toi nghT c6 le dieu d6 cung gi up cho vrJ qua co cua toi thanh Ph~t. Chuy~n la nhlf v~y d6, thlfa co! Trong trf co n6i len khuon m~t cua m(>t nguoi vrJ vdi m(>t ong chong nhån nt;ti, khong n6i khong n~ng, nguoi lue nao cung cui gam va roi hau nhlf ngay nao sau khi tan sd cung den thi':im vrJ. H9 la doi vrJ chong blnh thuong, khong c6 gl n6i nang. xin 16i! Say roi cU' n6i lung tung- Ong Cd Bien tinh rlfrJu, xin 16i hai nguoi dang ngoi yen l~ng, nhung trong gi9ng n6i chU'ng nhlf s~p kh6c. Roi noe het mot phan ba ly rlffJU con lt;ti va dU'ng d~y - Cai Lide nguy~n tai sinh cua nha toi k~ nhlf khong di tdi dau - 6ng no i nhu khoc roi roi khoi phong i':in. Ong Chi~u Oien slfng sot hoi: - 6ng ay lam sao v~y? - C6 le c6 chuy~n gl d6 - My Tan Tlf n6i trd, nhung lue d6 co nghT r~ng, co cung giong nhlf ong Cd Bien d ch6hai nguoi deu dang di tlm m(>t åo ånh - A, toi cung phåi di g9i di~n thot;ti cho ong M(>c Khåu cai da. Hom sau, Ba Mlfc:Ji Mot Thang Mlfai. Bien co xay ra.

-o,

"

My Tan Tlf trang di~m xong, di xuong lau. d quay tiep tan khong c6 ai, chi c6 mlfdi nguoi giup vi~c bau lt;ti trude ti vi; nguoi Nh~t chi c6 ong Chi~u Oien va ong M(>c Khåu vU'a mdi khoi b~nh cung dang xem truyen hlnh. Tren man ånh ti vi nguoi ta chi chieu bat d(>ng chan dung cua thu tlfdng lndira Gandhi nguoi v~n sari. Ong Chi~u Oien nhln My Tan Tlf, n6i: - C6 chuy~n ldn roi. Ba lndira Gandhi bi gi et. - Ba ay la thu tudng hå? Ma ai giet v~y? - Toi cung ch~ng ro. My Tan Tlf nhln ch~m ch~m vao man ånh truyen hlnh mai tdi lue d6 cung chi chieu hlnh mi thu tlfdng c6 mai t6c bt;tc. Xudng ngon vien cU' l~p lt;ti lai cua phat ngon vien chfnh phu la sang nay ngay sau chfn gia, thu tlfdng da bi am sat tt;ti dinh thu tlfdng. - Ghe qua! - Khi ong Chi~u Di~n ngoi xuong ben ban ~n, ong M(>c Khåu cung ngoi theo, thd dai. Ong Chi~u Oien g~t dau: - Coi chU'ng du khach lt;ti k~t cå dam. Anh Giang Ba va cac nguoi Nh~t khac ngay mai mdi trd lt;ti day. Khong biet may bay trong nudc c6 bay khong. Dam c6 gidi nghiem l~m.

My Tan Tlf n6i tham: - Neu c6 chuy~n gl mlnh se lien lt;tc ngay vdi anh Giang Ba, nhung cho tdi nay tlnh hlnh vån con yen tTnh. VCJ chong Tam Oieu tU' hom qua tdi gio ch~ng thay day, bay gio m~t mui tlfc:Ji tinh di xuong phong ~n. Anh chang Tam Oieu vån deo lang l~ng chiec may hlnh yeu quy. - Xin chao quy vi. Hom nay troi d~p qua. 6, c6 chuy~n gl khong v~y? - Thu tudng cua nudc nay mdi bi am sat sang nay. - V~y hå? Hen chi m9i nguoi ty t~p d day. Nhung toi thay ch~ng thay lien can gl tdi chung ta cå. - Khong phåi chuy~n dua dau nghe chlfa! Khong kheo l~i bi k~t

?

Tuy~n T~p Vie'&DQc 2001 -Trang 57

o day - 6ng Chi~u


Di'en von hien lanh nhlf the eling phåi phån n(>. Nghe the, c6 vQ Twm Dieu nhun mlii l<iti nhlf con nft: - Chet cha, mlnh phai lam gl bay gid day? Em da n6i la chung mlnh nen di Åu chau ma l<iti!

Tinh Xuån

trQng. Chvp dlfQC cai ma kh6ng ai chvp dlfQc, the la i1n tien - Anh chang Tam Dieu hi1ng hai phan bua. C6 tieng di~n tho<iti keu vang ndi quay tiep tan. Kh6ng ai båo ai, tat cå nhli'ng nglfdi lam miit dang dan ch~t vao man ånh ti vi deu tan ra. - C6 My, Tan, Tti. Di~n tho<ili! My Tan Tti dang cui nglfdi gid tam thlfc ddn xem do i1n sang, dU'ng d?y lien l<itc vdi anh Giang Ba. Anh Giang Ba hoi h(>p n6i

Xuan den theo nien l!ch L~i bu6t hon triet gi a Nhiic l~i dem trl! tjch Tri dat nhlf nh~t nhoa Anh, hao quang danh bong Ch!, ao llfCJt, kh~n la Dlfa nhau vao giac m(>ng B~ng d6i tra, dieu ngoa D~ quen mlnh danh mat... B~ng ly rlfCJu c1.k hoa D~ hon trung hiu hiit B~ng

- Thl bu l<iti, em kh6ng nghT day la m(>t cd h(>i tot cho anh chvp ånh sao? Trong nganh nhiep anh rut cu(>c chl c6 de tai la quan

nhang kh6i hon ma

trong di~n tho<iti: - Co c6 biet sang nay xåy ra bien co gl chlfa? - Biet roi, thl eling nhd ti vi. The bay gid anh dang d dau v?y? - d Patna. d day vån con yen tTnh, nhlfng d De Li dlfdng nhlf da thay c6 quan d(>i xuat ~i~n. Tuy nhien t6i eling chlfa niim ro dlfQc tlnh hlnh. Ben ay c6 sao kh6ng? Chung t6i ngay mai the nao eling trd l<itl Varanasl. Xin xem chU'ng tlnh hlnh va hanh xti sao cho

Nlfdng theo dong but mlfc Thd bUl: pha thanh eau Ngon phat tl! tam thU'c Tim cin tang cdn dau

kh6n kheo. Bien co sang nay hlnh nhlf la do nhling tfn do Sik bat man ma ra; c6 le se c6 dot pha trong thanh pho, khi di ra pho xin

Thu dau thlfdng dat khach Vet bong den tl!ng ngay Nh~c buong IC1i dlu d~t Tlnh xuan ve hom nay.

quy vi dn th?n. - T6i hi~u. - The 6ng M(>c Khåu khoe roi chU'? - Thl sang nay chung t6i deu c6 m~t d trong

Nguy~n Ngc;>c Thu~n

phong i1n. Khi My Tan Tti nglfng di~n tho<ili, co thay 6ng Cd Bien m~t mlii hoc hac di xuong phong i1n. -Dem qua t6i th?t b?y qua. Xin m9i nglfdi tha 16i cho! - Kh6ng sa o dau. Ong nhlf vU'a tlnh l<iti sau hai ngay say slfa li bl. Khi nghe n6i c6 tin am sat, 6ng nhln chi1m vao ti vi. The roi tren man ånh l<iti hi~n len cånh quan d(>i va chien xa dang canh giti dinh thu tlfdng, va kh6i boc len d6 day trong pho xa De Li . Nhli'ng nglfdi giup vi~c l<iti tv t?p xuong phong i1n. Sau nglfdi Nh?t

Tuy~n T~p Vie&Dc;>c 2001 -Trang 58


co gjng nghe cai tieng Anh n~ng giQng An va hi~u ra r~ng mi thu tlfdng khi dang tren con dlfdng nho tlf tlf dinh tdi dinh thu tlfdng d~ xuat hi~n trlfdc m9t chlfdng trlnh ti vi, ba da bi m9t c~n v~ nglfdi Sik bjn chet. - Nglfdi Sik la nglfdi gl v~y? - Tam Di'eu vlfa ~n m6n di~m tam nglfdi hau mang tdi vlfa hoi. Nhling nglfdi khong di ngo~n cånh vdi anh Giang Ba khong th~ hi~u dlfQc m9t chut gl nhling lien h~, nhling rjc roi, doi nghich gilia tfn do An giao va tfn do d~o. Sik. Ong Chi~u Dien chan nan trå ldi: - Trong cuon dm nang du lich toi dQC c6 ghi la nglfdi Sik la nglfdi bit kh~n va deo dao

g~m.

My Tan Tlf de nghi vdi Tam Dieu: - Thl anh cung dQi xem tlnh hlnh ra sao cai da, roi h~ng di. -O, khong sao dau rna. C6 tjc xi d~u dang ngoai Vlfdn thl chjc tlnh hlnh CUng da em roi- Tam Dieu nang chiec may ånh len, XttYt xoa - Cha tiec qua! Gia d De Li c6 le toi dam da chvp dlfQc nhling bile ånh do~t giåi Pu l itzer chU' ch~ng chdi!. Ong M9c Khåu mdi lanh b~nh rna cung ldn tieng khong ngd: - Cai anh nay th~t khong biet gl cå! M9t mlnh anh thl khong n6i rna lam gl, nhlfng con tat cå nhling nglfdi khac. Anh c6 chd t~o rjc roi cho hQ. M9i nglfdi cll thap thom chd dQi trong phong rieng ho~c trong phong ~n mai den chieu. M~c dau d De Li da c6 l~nh cam ra ngoai, b~o d9ng n6i len gilia tfn do An giao va tfn do d~o Sik; nhling dam chay da bo len d6 day trong thu do. å thanh pho nay vån con chlfa c6 chuy~n gl xåy ra; trdi n6ng va ngoai vlfdn tieng chim rfu rft vui vay. Tam Dieu hoi nglfdi dan ong d quay tiep tan: -Toi di ra ngoal dlfQc khong? - No problem! Tam Dieu l~i n6i vdi ong Chi~u Dien dang xem ti vi: - Toi di ra pho. Se kiem dlf<Jc nhling tam tham d~p 19ng låy, vdi gia re. Gia dlnh d~ng

v<J toi c6 nhd mua. Khong thl phi di cai chuyen du lich gia tri nay. V<J toi thl chan cai chuy~n di xem cåc di tfch nay n9 ljm, nhlfng l~i thfch mua sjm cac lo~i hang lva va thåm. Trong c~n phong man buong ru chjn anh njng chieu, ong Cd Bien r6t chut rlfQu con 1~ vao ly va lai rai uong. 6ng cåm thay nhlf nghe c6 tieng rao ban khoai nlfdng dau d6 ngay hom d6: 11 Khoai m.Jdng day! Khoai mrdng day!" C~n phong trang vjng nhlf co i long. Tia njng trjng l9t qua ke man. C6 m9t con gian dang bo lap 16 trong tam tham rach. - Mlnh c6 biet khong - ong phan bua - vi mlnh rna anh da di tlm khjp nåi, rna anh nao c6 g~p mlnh! Va ong nhd tdi tro chdi 11tron bjt11 cua nhling ngay au thd .. - Anh da di kiem mlnh. -Vang. - Anh da den g~p cai lao thay b6i leu lao d6 va dr nhien ch~ng di den dau cå. Ong khong nghr d6 la tieng trå ldi cua VQ, va cU' deS rlf<JU cay xe vao hQng. - Bien co bat ngd xåy ra d De Li da lam anh sang mjt ra. Neu khong c6 le bay gid anh da di hoi cåi lao thay b6i m~c ao d~i can ki~u giong nhlf Nehru roi. Cai qu~t tran cu ky keu k9t k~t. Lao ra cai ve dlfdng b~ lay quy~n sach trang d~ n~, giong nhlf cuon tlf di~n d~t tren ban. Ng6n tay deo chiec nhån c6 gjn da quy ldn. Cung cai ng6n tay d6 dam da da llfa tien llfa b~c cua cac nli du khach tlf My, tlf Åu chau. 11 Ba ay cung håo chuy~n b6i toan ljm! 11 D9t nhien ong nhd ong nhd lan ong di l~ C~Ua vdi VQ ngay dau n~m Va VQ ong el) doi xin x~m cho b~ng dlf<Jc. Va khi nglfdi dan ong pht.J trach dQC X~m chi cho thay chli 11 Cåt11 tren x~m, ba Clfdi mim m9t mlnh. CU' chi d6 CUa VQ, hoi d6 ong ch~ng he nghl tdi, bay gid trong cai thanh pho d m9t dat nlfdc n6ng nay, xa x~m nay, l~i hi~n len trong tam tlfdng ong. Cdn say cll luan quan trong cd

Tuy~n T~p Vi~&DQc 2001 -Trang 59


thg; ong d~m d~m nhln anh njng chieu chay lai lang tren gilfdng. Njng ban chieu xU" An. My Tån TU' ngoi tren chiec xo pha mau cam trong phong mlnh cOng dang njm anh njng nhlf the. Tieng may l<iinh nghe leo xeo trong c~n phong cO ky. M~c du kho kh~n ljm mdi den An du'QC, the ma m9t ngay hom nay troi qua m9t cach vo vi. Co co le cong den An dg lam gl do, v~y ma co l<iii cud l<iii thanh ph6 nay ch~ng di th~m vieng cac thanh dia cOng nhlf nhU"ng ph~t tfch nhlf nhU"ng nglfdi khac. Co ch~ng tha:y co chut gl thu vi khi di xem Taj Mahal va cac bu6i trlnh di~n nh<iic dån tQC. NhU"ng gl con h~n sau trong tam kham co chfnh la sang H~ng va bong dang cua nU" than Chamunda ma anh Giang Ba da giai thfch: Thån xac b~nh t~t deo d~ng, bi rjn d9c dn the ma vån c6 cho con mlnh bu sU"a tlf doi vu teo x~. Ta tha:y ndi ba hlnh anh cua m9t ba m~ AChåu ren xiet vi nhU"ng djng cay cu9c ddi; khac h~n vdi m9t DU"c Ba Chåu Åu cao vdi di~m

..

1~.

Ånh njng chieu qua clia s6 d9t nhien lam co nhd tdi Kultur Heim sau gid tan ldp thlia a:y. Ngay horn do co, long day ta y, chd D<iii Tan d do. O dl.fdi lau, tieng chuong trang trQng cua chiec dong ho ldn ngån vang va trlfdc mjt co cu6n Kinh Thanh long bla ai do da md s~n.

... Ngai kh6ng duyen dang, bit chting t6i phai cM it khong co ve chi dang lam cha chting t6i men chu(mg. Ngai bi khinh kh~ va la do phe thai cua nguifi dif~ con nguifi ddn dau va nhtJng om o xo btji~ nhu m(Jt ke c6 g!p chting t6i thi lo giau m!t, bi khinh khl~ va chting t6i da ching dem x!a. Trai ltjil~ chfnh cac b~nh t~t cua chting t6~ Ngai da mang chfnh dau kh6 chting t6i Ngai da vac. (T<iii sao mlnh l<iii cU" di kiem Con Nglfdi do) Hlnh anh cua nU" than Chamunda chong len Con Nglfdi a:y, va tren Con Nglfdi a:y, bong dang cua D<iii Tan, nhln tlf phfa sau, th~t t9i nghi~p, l<iii phu len. Khi nghr l<iii co tha:y nhlf

co dang theo sau D<iii Tan, truy tam m9t cai gl do ma khong hay, nhu'ng do la m9t nglfdi dan ong 11 ch~ng co gl duyen dang, oai v~~~ ma co da ruong råy, du anh ta la m9t ke ma co da sU' dt.mg nhlf m9t mon do chdi nh~m thoa man cai tfnh tlf ton cua mlnh, nhu'ng roi båy gid, chfnh nglfdi a:y dang lam t6n thlfdng co. Co tieng go clia va roi nghe tieng ong Chigu Dien dt di giong tram tlf: - Thanh ph6 xem ra yen 6n. Vc_j chong Tam Dieu va ong Cd Bien da di ra ngoai cå roi. Toi cOng tfnh ra ph6 ngo'iln canh m9t chut. Co co mu6n di vdi toi khong? Chiec qu'ilt tran kho dau cU" xoay let ket nh11 hom qua, nhU"ng gia sach quanh tu'dng vdi nhU"ng cu6n sach dong bla da, dg t'ilo cho mlnh cai ve uy nghiem con nha, va lao thay boi ngoi sau chiec ban ldn ke phfa trlfdc gia sach, lao noi:

- No problem! ·The roi lao la:y chiec but Parker ldn m'il b<iic hl hoay viet gl do roi du'a ban tay co ngon deo chiec nhån ra: Ong ta trao cho ong Cd Bien m9t cai dia chl. Ong Cd Bien ch~m chu nhln va tha:y ong ta Clfdi nt.J, d9ng l<iii nhu' m9t thoang hdi n11dc roi tan di ngay. 6ng chc_jt higu nhl.fng ong cOng c6 d~n l<iii. Lao thay boi noi ngay: - M9t tr~m rupi! Ben ngoai tuy trdi da bang lang mau chieu, nhu'ng cai oi bU"c vån con bao trum nhU"ng con du'dng; ch~ng co la:y m9t ng9n gio. Anh tai xe vån chiu kho chd ong trong cai nong bU"c b6i a:y. LO tre vån cU" leo deo theo ong, dl.fa tay ra xin tien nhlf lao thay boi trong kia. Ong Cd Bien nhln m9t co be khoang n~m sau tu6i dang lam lam hi~u la mlnh doi ljm va ong chc_jt SQ hai: Biet dau con nho a:y l<iii la nglfdi VQ tai sinh cua ong thl sao? Cai y nghr do nhlf m9t ng9n dåm dao xuyen su6t nglfc ong. Ong h6t hoang tro cho con nho m9t md tien le, roi phong nhanh vao tjc xi. Nglfdi tai xe vao mieng gia:y co ghi dia chi, g~t dau va nha:n ga . Xe keo co gjn d9ng cd

Tuy~n T~p Vie&D9c 2001 -Trang 60


am am chq.y ngang truck m~t; nht1ng con bo liu riu trude xe ban nudc mfa. Ong Cå Bien må mang nlifln cånh trf ay nhu dang song trong m<)ng. Tuy dua cho anh tai xe biet cai dia chi nhung trong thåm tårn ong ch~ng tin la VQ ong da tai sinh. Cling giong nhu tru<Jng hQp ngu<Ji bi b~nh nan y, tuy båe sl da bao cho ngay chet ma vån con nfu vao m<)t chut hi VQng, phan ong ong kh6 lang ma tin nhu hQ. "Roi eling danh buong xuoi!" - Ong tlf n6i vdi mlnh- "Roi eling danh buong xuoi!" Doi chiec xe loi dang ch<J khach qnh m<)t khoanh dat nho c6 nht1ng hang 'quan l1,1p XIJP bao quanh. Trong m<)t ti~m sU'a xe dq.p va xe loi, anh thQ dang lui hui låp råp; ben V~ du<Jng CO ffiQt quan xep bay ban CaC blJ'c tuQng than Siva mau såc s~c sa ; c6 ca m<)t chi dan ba tråi hang hoa ra ngay tren m~t dat. Ngu<Ji tai xe dlfng xe n6i: - Tdi roi. - Nhung ma d dau, nha nao mdi duQc chU'! Nghe ong Cå Bien hoi, ngu<Ji tai xe chi låc dau va trå lq.i mieng giay dia chi cua lao thay b6i viet: Tren manh giay beo nheo chi c6 ten du<Jng rna ch~ng c6 50 nha. Biet la Slf th~ da ra nhu v~y nhung ong vån cåm thay tiec x6t chua yen. The roi, ong xuong xe di vao trong ti~m sU'a xe. - Anh c6 biet co gai nho nao ten la Rajini khong? - Rajini!? - Rajini. Con gai nho. Nht1ng dan ong trong ti~m nga ngang nhln m~t ong Cå Bien roi xl lo xl la gl d6 vdi nhau b~ng tieng Hindi. The roi m<)t ong gia r~ng da r1,1ng, chi tay ra ngoai du<Jng, sit sit mlii n6i: - Ra, ji, ni! Cuoi cung thl cai mat me eling da len loi vao duQc khong khf oi bU'c ch~p toi, nhung khi My Tan TU' va ong Cå Bien di vao pho, cåi mui cua thanh pho Varanasl tr<)n lån vdi mui dat va mui mo hoi ngu<Ji rna hai ngu<Ji da quen, vån con nong n~c l~m.

- Ti~m ban chim. Ti~m ban chim - Ong Chieu Dien låm båm.

- cai gm - Tren du<Jng mlnh ghe vao ti~m ban chim m<)t chut c6 duQc khong? - Due)c chU'. Ong da vi toi rna ton mat nhieu th<Ji gies. Ma ong mua gl d ti~m ban chim v~y? - Mua m<)t con nhong. - Thl d Dong Kinh ngu<Ji ta eling c6 ban nhong v~y! - d d6 ngu<Ji ta toan ban thU' nhong da dt duoi. Toi thl toi lq.i muon kiem m<)t con nhong hoang. My Tan TU' nhln ong Chi~u Dien, do hoi nhung ch~ng hoi han gl them. Co eling v~y va ngu<Ji nao eling v~y, deu c6 nht1ng n6i lang tham kfn ch~ng muon to cung ai. Cai th<Ji co lam vi~c thi~n nguy~n, c6 nht1ng b~nh nhån cU' muon tårn Slf vdi CO - da 50 la nht1ng ngu<Ji dan ba vao IU'a tu6i trung nien - nhung khi h9 såp n6i co da quay lung di Vd nhu khong nghe. Sau d6, co to thai d<) ro rang la co tlf choi khong nghe bat cU' nht1ng dieu tam slf gl tlf cac b~nh nhan."Ba y ta trudng cam khong cho nht1ng ngu<Ji lam vi~c thi~n nguy~n xen vao nht1ng chuy~n ca nhån." -Co l uon luon n6i nhu the. Ong Chi~u Dien lq.i cåm thay khong duQc vui khi khong thay My Tan TU' hoi han ly do ong mua con nhong, nhung khi co chi vao m<)t chiec quan trang nhu m<)t cai choi, n6i:"Dam d6 la ti~m ban chim låm!", ong Chi~u Di'en lq.i quay ngu<Ji lq.i. Khi CQt vao CQC. Ca lo chim ket trong nht1ng chiec lang giong nhu nht1ng lang den rfu rft keu. Ga que lao xao di di lq.i lq.i trong chuong. -d dåy c6 ban m<)t con great myna (nhong) khong? - Ong Chi~u Dien dU'ng d cU'a hoi. My Tan TU' khong biet ten tieng Anh cua con nhong, nhung co vån hi~u la khong phåi b6ng nhien ong Chi~u Dien mdi nghl tdi nhung xem ra ong da dlf tfnh kiem cho duf)c con chim nay, trude khi di du lich. N6i vdi ong chu ti~m n6i m<)t lue ntfa ong l

Tuy~n T~p Vie&DQc 2001 -Trang 61


Chi~u Di'en cho ong ta biet ten mlnh va ten

khach s~n, roi trd l~i ben My Tan TU'. -< - Ong ta se mang con chim den khach s~n cho toi. - Ong tfnh se dtJa con nhong ve Nh~t? Ong Chi~u Dien ct1C1i thu vi: - O, trai l~i la dång khac ... Ngay xtJa con nhong da the m~ng to i! Bay gi Ø to i muon trå l~i cho n6. NghT thl c6 ve tJdt at day nhtJng ... Cli nhln ben ngoai thl din nha d6 khong khac nhling din nha chung quanh vqi nhling bU'c ttJC1ng loang ld nhtJ bi cam tåu ma !:in. M9t trong nhling ci:in nha d6, cU' theo loi ngt1C1i ph~.J trach ban tiep tan khach s~n, la nha th6: 11 Du anh b~n cua quy vi khong den d6, nhtJng nhling ngtJØi d d6 c6 th~ giup quy vi kiem ... 11 - Toi thay toi th~t b~y, da lam ton thl gio ong nhieu qua. - Khong sao, toi cung cåm thay thfch thu khi di kiem kho tang vdi co nhtJ the nay, nh11ng c6 dieu vi sao co l~i cU' di tlm cai ong linh ml.JC ay cho bång dtJ<;fC v~y? Nghe ong Cå Bien hoi m<)t eau thieu te nhi nhtJ the, My Tan TU' qu~t ngay: - Thl cung giong nhtJ ong cU' co mua cho dt1<;1c con nhong v~y thoi! -Cha, v~y hå!? Mi~ng thl n6i v~y hå nhtJng ang chU'ng nhtJ ong Chi~u Dien chång hi~u ly do lam cho My Tan TU' bop chat nhtJ the. - Sao day, d~ toi m<)t mlnh di vao hoi xem sao nhe? - Khong dt1<;1c dau. Ong d~ cho toi di vdi. Dan ba con gai m9t than m9t mlnh dU'ng trtJdc cai nha nay ky l~m! - U, co n6i dung d6! Khi hai ngtJØi treo len blfc thang då day, loang ld, m<)t anh dan ong dang dU'ng ngoai dt1C1ng thay h9, la len: - No lady, no ! - No problem! - Ong chi~u Dien xua tay, dap l~i. Tren eau thang ntJdc då lam nham. Quan ao gi~t phåi gii:ing trong san gilia trong giong A

..

nhtJ m9t bai phe thåi. VU'a leo len khoi b~c thang, c6 canh cU'a g6 md ra. M9t 16 cU'a to vo, tlfa nhtJ m~t quai v~t, tr<;n trU'ng nhln ra. Khi h9 barn chuong, c6 ai d6 nhln len qua 16 to vo. - You're welcome! C6 tieng chla khoa md lach cach va m<)t ga dan ong ri:ing cU'a da sun hai chiec, 16 m~t ra clfOi clfOi, nhlfng vU'a thay My Tan TU', h~n la len ngay: 11 No, lady !11 nht1 nguoi dan ong dU'ng ngoai duong lue nay. Ong Cå Bien hoi: - Chung toi dang di kiem m<)t nguoi dan ong Nh~t, the anh c6 thay ong ta den day khong? -No. H~n ta b~t dau md cU'a, nhlfng khi ong Chi~u Dien rut tui dua m<)t dong do la ra, h~n mdi chiu md he he. Qua khoång cU'a he, My Tan TU' thoang thay m<)t chiec giuong trong giong nhlf chuong thu v~t. . -Nhlfng nguoi dan ba v~n sari giong nhlf nhlfng månh våi tam t~p nham, tlf tren giuong len nhln ra vdi anh m~t di thlfØng. Ånh m~t meo hoang. M<)t nguoi dan ba, hay n6i dung ra, m<)t thieu nli, dang ngoi v~t ngang tren dong chi:in goi beo nheo rach nat. Khi bo vao tay ga dan ong them m9t do la nlia, h~n nd m<)t n~.J clfOi de ti~n, ki~u clfOi d~u giå con buon. - Ong ta khong c6 den da y. -The thl khi nao mdi tdi? - Tui khong biet. - V~y anh c6 biet ong ta d ch6 nao khong? - Lam sao tu i biet du<;c! - Khi nao ong ay den day, båo ong ay g9i di~n tho~i cho toi d 50 nay. N6i the roi, ong Chi~u Dien l~i thf them m<)t do la, h~n ta l~i clfOi clfOi, nhlfng ngay lue ay, b6ng xua tay nhlf du6i ch6, ra dau båo hai nguoi di di; hoa ra c6 m9t ga tre tu6i ao quan bånh bao nhlf nguoi thanh nien ba hoa horn trong dam clfdi horn qua, thay My Tan TU', slfng l~i, va dU'ng m9t lue nåi cU'a ra vao. ·

Tuy~n T~p Vie&DQc 2001 -Trang 62


My Tan Tlf theo sau ang Chi~u Di'en, bam vao bU'c tlfd~ loang 16, budc tung budc m(>t tren nhling vung nlfdc d<.mg då day. - Sao, bay gies sao day? - Thl danh chiu thoi. Toi da lam phi'en ang qua nhieu ro i! Suång chieu bao phu thanh pho; d(>t nhien CO cåm thay CUQC ddi mlnh chång CO cai gl ra cai gl cå. Chång phåi chuyen di An nay rna thoi; cå chuy~n hQc hanh, chuy~n han nhan dang da, chuy~n lam vi~c thi~n nguy~n "thlfång vo" thl cung y nh.lf the. Va bay gies, l~i cU' luan quan di kiem anh chang D~i Tan gilia thanh pho co den th~m nay. C6 dieu la trong nhling hanh vi ngd ngån d6, co må ho cam thay co dang lfdc ao cai gl d6. M(>t ån so X b6 tue cho bån than co. Nhlfng ån so X ay la gl tdi bay gid co cung chlfa biet duqc. B6ng nhien c6 tieng nh~c n6 ra am am nhlf ham qua, nghe nhlf dang tU' xa tien l~i day. - L~i dam clfdi! - Ong Chi~u Dien dU'r-~g g6t, quay m~t nhln ve phfa c6 tieng nh~c vang. C6 tieng trong ldn va doan nglfoi noi hang, blfdc theo nhip trong. - Bi~u tlnh! Nhung doan nh~c l~i dang tau hanh khuc Chieu han Ttf si the llfång. Nhling nguoi dan ang Vlta blfdc theo tieng nh~c Vlta gilfång nhling bi~u ngli tr~ng vdi nhling khåu hi~u viet b~ng chli Hindi va chli Anh mau den:"Chung ta se khong quen lndira (Gandhi)!" "lndira, M~ cua chung ta!". Va dudi nhling hang bi~u ngli nhling tfn do An giao thu(>c giai cap thlf<Jng llfu, quan ao bånh bao nhlf nhling khach dlf ti~c clfdi ham qua trung trung blfdc di, va c6 cå la tre ~n may va nhling nglfdi dan ang dan ba dan ngheo xac Xå theo sau." lndira, M~ cua chung ta!" - BQn h9 cU' gao len nhlf the. Dam cånh sat d~u d(>i n6n båo V~, di kem theo hai ben, xi1ng xai gi li gin tr~t tlf. - lndira, M~ cua chung ta! - Ong Chi~u Dien dQc ldn - M~ cua chung ta khong con nlia! M~ cua chung ta khong con nlia!"

- Co My Tan Tlf - D(>t nhien c6 ai d6 keu len b~ng tieng Nh~t, giQng nghe quen quen nhlf cua m(>t nglfdi b~n nao d6 cua thdi d~i hQc. Cai loi gQi "co" nghe rat d~c bi~t. My Tan Tlf quay l~i, thay D~i Tan nglfdi m~c ao ng~n achhan va chiec quan jeans da son. - Toi nghe n6i la co kiem toi phåi khong? Namaste. - Namaste - My Tan Tlf cåm thay giQng mlnh c6 ve nghen ngh~n; co mlm Clfdi- Toi da co cong di tlm anh. Den cå nha tho ma hoi. - Xin 16i - Cai t~t hay xin 16i cua D~i Tan tdi nay van chlfa het - Toi khong con nha thd nlia dau co. Cac saddhu da nh~t dua toi ve chung vdi hQ ashram. - Ashram? -Vang n6 cung giong nhlf m(>t tu vi~n. - The anh da tra l~i An giao? - Khong ... Toi thl van giong nhlf ngay xlfa. Da tra thanh linh mvc nlia day, nhung cac saddhu van an can d6n nh~n toi. - Chung ta kiem ch6 nao d6 n6i chuy~n duqc khong? Hay la anh den khach s~n toi dang a. - Ao xong nhu the nay toi e khach s~n h9 khong lfa. - The thl chung ta g~p nhau ngoai Vlfdn khach s~n. Vlfdn d~p va c6 cå ghe. - Vang, Hote! de Paris c6 phåi khong? - Sao anh ranh qua v~y? - Vang, t~i vi may nglfdi b~n thu(>c giai cap cung dinh cua toi lam cong vi~c gi~t giu d6. Khach s~n c6 khu vlfdn d~p n6i tieng. Ong Chi~u Dien nhln hai nglfdi vdi doi m~t do hoi. My Tan Tlf gidi thi~u ang vdi D~i Tan. - Thanh th~t cåm ån co. Toi va m(>t nguoi b~n se den khach s~n ngay. "lndira, M~ cua chung ta!" - Hang nglfdi vU'a tiep tvc khåu hi~u vU'a di qua trude m~t hai nglfdi - "M~ da chet! M~ da chet!"

a

a

a

a

a

Dich giå Nguy~n V~n Thlfc Trfch tlf "Ben dong sang H~ng" Nguyen bån Nh~t ngli cua ENDO SHUSAKU

Tuy~n T~p Vi€&DQc 2001 - Trang 63


Slf thanh cong cua Datasupply Kfnh C~n Gan day, nhieu clia ti~m cua ngudi Vi~t duc;sc m9c len rat nhieu d Olso, nao la nha hang, cafe, kiosk, ti~m ban thlfc phå'm, cho mudn phim, dia nhq.c ... Cac ti~m nay t~p trung d phfa dang cua trung tam Olso, ndi c6 slf buan ban sam uat cua ngudi ty, nq.n, di dan. Hau het cåc ti~m Vi~t­ nam nay nhiim vao s6 khach ngudi Vi~t s6ng tq.i Oslo va cac vung phy c~n. Tuy nhien, khang thieu nhli'ng clia hang ngu<'1i Vi~t lam chu chi nhåm vao khach hang Na-uy. M(>t trang nhli'ng clia hang nay la Datasupply - m(>t clia hang ban va slia cac loq.i may di~n toan ca nhan va h~ th6ng trc;s d(>ng (server) nåm tren Markveien, khu GrUnerløkka Digm d~t bi~t vdi Datasupply la chu nhan tre, ang Tan That Thu, khang c6 m(>t bat cU' m(>t bång cap nao ve di~n toan. Ve kinh nghi~m thu<1ng mq.i, ang chi c6 may n~m lam chu m(>t clia ti~m ban nudc ngQt si le. Tuy nhien, ang da phat trign Datasupply trd thanh m(>t cd sd thudng mq.i hq.ng trung c6 mU'c thu nh~p len den gan hai mu<1i tri~u kroner m6i n~m.

May di~n toan d"au tien

Uy tfn- Nhanh gQn- G"an gai

Khi dlf dinh md m(>t cå cd thlfång mq.i lam i1n cho gia dlnh, 6ng Thu ra"t phan van; nhln quanh 6ng tha"y nganh nghe nao cung d"ay dåy cq.nh tranh. Slf chuyen mon cang ft thl cq.nh tranh cang nhieu. Ban trai cay, rau cai, cho mlfdn video, ban k~o banh, ca-phe hay thlfc ~n ... ta"t khong doi hoi m(>t Slf chuyen mon nao; ai c6 tf von cung bung ra lam dLtQc. Va nhieu nguc1i cung ban m(>t m6n hang thl dl nhien Slf cq.nh tranh cang ti1ng va mlic lai nhu~n bi ep xuong d mlic toi thi~u. SU'c lao d(>ng bo ra nhieu hån so vdi so lai kiem dLtQc. Day cung la kinh nghi~m 6ng da va"t va trai qua vdi Clfa hang ban nlfdc ngQt trude day va sau m(>t thc1i gian ng~n trang coi m(>t ti~m cho mlfdn phim video.

Datasupply dLtQc md cU'a vao 1996. Ma"y ni1m dau mlic doanh thu con yeu va lai tlic thu nh~p ph"an ldn la nhc) vao so nhieu. Thi trlfdng ban may di~n toan ca nhan dlfQC che nglf bdi cac c6ng ty ldn nhlf Elkjøp, Bonus, Expert...d d6, khach hang c6 th~ den khuan ve nhli'ng may di~n toan vlfa tui tien va hQp vdi nhu eau cua mlnh. Tuan nao, nguc1i ta cung tha"y chlfång trlnh hq. gia ram r(> tlf nhli'ng c6ng ty nay. Ra"t nhieu cU'a ti~m nho da bi d6ng Ctfa sau m(>t thc)i gian cam Clf. Datasupply kh6ng th~ nao cq.nh tranh ve gia ca vdi nhli'ng c6ng ty ldn c6 hang tri1m chi nhanh kh6ng nhli'ng d Na-uy ma con d nhieu nudc khac.

ca

y thlic dlfQC dieu nay, 6ng Thu vq.ch cho Trong dau 6ng Thu lue d6 loe len y nghl la d~ md m(>t cU'a ti~m ban may di~n toan ca nhan va h~ thong trQ d(>ng. Ng~t m(>t n6i, ong kh6ng c6 m(>t kien thlic nao ve may di~n toan. Sau vai thang may mo tlm hi~u vdi chiec may di~n toan ca nhan dau tien, ong thu th~p dlfQC m(>t VOn kien thlic ci1n ban ve cach ca"u true cua m(>t may di~n toan. Tlf lue d6, y nghl lao vao thlfång trlfdng di~n toan kh6ng con xa lq. doi vdi 6ng mia.

mlnh m(>t hudng di ro rang - uy tfn, nhanh ch6ng va gan gtli la nhli'ng tieu ngli' cua Datasupply. Nhli'ng c6ng ty ldn nh~m vao dq.i chung kh6 lang rna phyc vy khach hang m(>t cach hli'u hi~u va t(].O dlfQC Slf gan gui. Ch~ng hq.n, khi may di~n toan bi tryc tr~c ky thu~t va nglfdi chu may c6 th~ bi tr~ nai trong c6ng vi~c lam i1n va sinh hoq.t hang ngay. HQ kh6ng c6 thc)i gic) d~ gU'i may di va chc) ca tu"an hay ca thang. Va lq.i, vdi m(>t ILtQng ban kh6ng lo, nhli'ng c6ng ty ldn kh6 c6 th~ dem ve nhli'ng m~t hang hi~n dq.i nha"t

Tuy~n T~p Viet&DQc 2001 - Trang 64


tren th! tn.fC!ng. Datasupply da biet khai th<k tam ly n6ng long cua khach tieu dung, luan c~p nh~t nhU'ng m~t hang mdi vlfa duqc tung ra tlf cac cang ty sån xuat. Ngoai ra, Datasupply con ang nh~n sU'a va båo tri cac may di~n toan va h~ th6ng trc;f d(>ng cho may di~n toan trong m(>t h(;ln rat ng~n.

..

Chu truong cua ang la tat cå may hu khi dua vao se duqc sU'a xong trong vong ba ngay. Theo IC!i ang, hau het cac may bj tn_.1c tr~c duCJC dua vao duCJC chuån 11 bjnh 11 Va giai quyet xong trong cung m(>t ngay. DT nhien, nhU'ng may di~n toan va h~ th6ng lien quan duqc mua tlf Datasupply se duqc d6i dai uu tien va nhanh l~ han nhU'ng may mua tlf noi khac. NhC! cach lam vi~c nhanh g9n, Datasupply chiem kha nhieu cåm tlnh tlf khach hang. Di dai vdi vi~c giåi quyet nhU'ng van de ky thu~t cua may cho khach, ang Thu con dua ra nhU'ng y kien tlm cho than chu cua mlnh m(>t giåi phap toan di~n ti~n lqi c6 hi~u quå va hc;1p theo nhu eau cua than chu mlnh hån. Lam chuy~n nay ang da t(;lo duqc slf gan gui giU'a nguC!i mua va nguC!i ban. M(>t khi da hai long, cåm thay thoåi mai trude Slf tiep dai cua Datasupply, thl khach hang se luan trd l<;1i vdi nhU'ng nhu eau mdi. Khang nhU'ng the, gia cå lue d6 khang COn la van de duCJC dua ra thuong luc;1ng nU'a.

Thu nh~p t~ng v9t Den dau n~m 2000, Datasupply da c6 t6ng c(>ng 7 nhan vien lam vi~c hang ngay. MU'c t~ng cua doanh thu la 25% m6i n~m va mU'c thu nh~p cua ti~m da len den gan 20 tri~u kroner trong n~m nay. Khi duc;fc hoi ve dlf djnh khuech truong co sd nh~m t~ng them doanh thu, ang Thu cho biet ang chl mu6n giU' mU'c thu nh~p d khoång nay, nhung ang se co g~ng d<;1t duqc mU'c lai nhu~n cao han bay giC:J. Ngoai cang vi~c d cU'a ti~m, ang con c6 m(>t giåi trr 1 hai ra tien tren trang nha dau gia QXL.no - ban cuong ki~n (phan cU'ng) may di~n toan qua hlnh thU'c dau gia. Ong dua ra nhieu sang kien phat tri~n cach ban hang qua Internet: nguC!i ban c6 th~ nh~p cac m6n hang va gU'i trlfc tiep tlf 11 g6c 11 va m6n hang mua qua Internet c6 th~ den tay nguC!i dung nhanh han ma nguC!i ban chl la nguC!i trung gian khang xuat von mua hang ve tan kho. Neu b<;1n c6 vao thi1m trang www.QXL.no tren Internet, b<;1n se g~p ang Thu dudi ten 11 Piextor 11 va m(>t 11 S6 di~m 11 dang phi,IC. 11 56 di~m 11 nay c6 tac dl,lng 11 bao dåm 11 va mang den cho khach hang slf an tam khi mua hang tlf m(>t nguC!i l<;1 qua Internet. Vdi uy tfn c6 duCJc tren trang nha QXL.no, ang rat d~ dang tlm them nhieu thuong VI,J mdi qua m(;lng ludi Internet. Tuy nhien vi cang vi~c da doan hang ngay d cU'a ti~m, nen ang khang c6 ke ho<;1ch c1,1 th~ khuech truong vi~c mua ban tren Internet. 11

Tuong lai cua Datasupply

Datasupply d Markveien 59, Olso www.datasupply.no

Datasupply la m(>t co sd thuong m(;li thanh cang vi da tlm duqc cho mlnh m(>t ch6 dU'ng rieng bi~t trong m(>t th! trudng may di~n toan nhieu C(;lnh tranh. N6i ve tuong lai, ang Thu cho biet ang la nguC!i c6 dau 6c phieu luu, thfch m(;lo hi~m vdi nhU'ng sang kien mdi nen kh6 ma biet ang se c6 m~t noi nao tren thuong truC!ng nao trong thC!i gian tdi.

Tuy~n T~p Viet&Dc;>c 2001 -Trang 65


Nhl1ng Cdn Loe Hoai My

Tfnh Thanh vån v~y, the nao cung xong. Ngay tlf hoi con be, Thanh ch~ng bao gid doi m('>t cai ao d~p ha y m('>t do i giay mdi. M~ dLta c ho thU' nao Thanh dung thU' nay. Ldn len, Thanh cung khong thay d6i nhieu. Dlfdng nhlf c~ang khong may may thc'ic mc'ic Ve CUQC ddi, b<'1n kho<'1n ve tlfång lai ho~c d~t van de nay nQ. Va chang tlf b~ng long mlnh. Nglfdi hi~u Thanh cho chang la ke d~ dai. Ai khong biet lq.i bao Thanh la dU'a ba phai ho~c gan. Bo Thanh hoi sinh thdi vån n6i roi sau nay th~ng Thanh n6 sLtdng, ch~ng nghi ng<;1i gl h6a lq.i hay. Nhlfng m~ chang thl phan nan, 'nglfdi v~y chi lam toi cho v<;1, tha ho c ho n6 sa i!' N<'1m Thanh vlfa xong b~c ti~u h9c thl bo chang qua ddi vi m('>t tai nq.n llfu thong lue 6ng dang tren dLtdng tlf sd dq.p xe ve nha. Khi Thanh sc'ip len d~ tam thl nglfdi anh cå nh~n dL1<;1c giay gQi nh~p ngu. Ra trlfdng khong day m('>t n<'1m, ong anh tlf tr~n. Thanh muon nghi h9c d~ di lam nuoi m~, nhlfng ba khong chju. M6i bu6i sang m~ Thanh quåy m('>t ganh xoi ra ch<;1 ban. Xoi cua ba nau kheo lq.i deo, ren, hån mia ba thlfdng dåm ndi tay nen chi chU'ng hai ba tieng dong ho sau la ba da c6 th~ trd ve nha lo cho dan heo, bay ga. Ba kheo chc'it chiu nen clia nha day du va Thanh an tam di h9c. Thanh dL1<;1c hoan djch vi ly do gia cånh. TrLtdc kia sau khi chong chet, ba chi Ltdc ao sdm dL1<;1c 'di theo'chong d~ gQi la trQn tlnh tr9n nghia. Sau vi hoan cånh m~ g6a con coi rna Thanh khoi phai nh~p ngu, ba lq.i sang toi eau xin ån tren cho ba dlt<;JC Sang lau hau lo cho th~ng con ut. Bao nhieu tlnh thlfång va Slf sang con ba danh cho Thanh. M~c dau chang da trlfdng

thanh, nhlfng dLtdi mc'it ba chang vån chi la m('>t dU'a tre vån can dLt<;1c ch<'1m s6c tlfng li tlfng tf m('>t, tlf mieng <'1n cho tdi hym nlfdc, tlf tam ao den cai man, chiec chieu. Thanh thl sao cung dL1<;1c nen m~ bao gl chang cung chieu thea ngay. Ba lq.i cang cåm thay Thanh can ba. Tuy v~y nhieu lue ba cung nghi tdi vi~c hoi v<;1 cho Thanh, nhLtng ba lq.i s<;1 kh6ng ai c6 th~ lo cho Thanh b~ng ba nen m6i khi ba nhc'ic den chuy~n v<;1 con, thay Thanh kh6ng chu y lc'im, ba lq.i thoi ngay. Cu('>c song cua hai m~ con em dem troi cho tdi 30.4.75, ngay dat nlfdc syp d6. Lue d6 Thanh dang thea n<'1m thU' nhat dq.i h9c V<'1n khoa. M~ Thanh lo lc'ing den heo nglfdi lq.i, b<Ji ba da c6 ft nhieu kinh nghi~m ve c('>ng san. N<'1m 54, neu V<;J chong ba da khong nhanh chan tlm dLtdng ve Ha n('>i, nh~p vao doan nglfdi di elt roi xuong tau ha mom vao Nam thl chc'ic chc'in ong ba da bi dem ra dau to cung vdi nhieu nglfdi khac von c6 m('>t hai måu ru('>ng trang lang. Ba gi y c Thanh tlm dLtdng 'di', nhlfng chang chi trå l<)i cho qua, 'khong sao dau m~ ... d~ ro i con tfnh '. Th~t Slf Thanh ch~ng 'tfnh' c hi het. Chang da c6 quyet djnh dU't khoat. Ch~ng vi~c gl phai di dau cå. Chang ly lu~n, Vi~t c('>ng thl cung la ngLtdi. Mlnh c6 lam dieu gl sai quay dau ma phai s<;1. Va lq.i sau nay mlnh ctJ sang dung lu~t phap thl ai lam gl dL1<;1c mlnh. Chfnh quyen bao sao, mlnh nghe v~y, cam gl thl mlnh tranh. The thoi. Va chang vli'ng tin. Cung bcli the ma Thanh da tlf choi nhieu dLtdng day Vlf<;1t bien do bq.n be den mach bao ho~C mdi c('>ng tac. Khoang ba thang sau ngay 11 giai ph6ng11 , m~ Thanh phai bo nghe ban hang. Gq.o con khong c6 d~ <'1n thl dao dau ra nep rna nau xoi. Dan

Tuy~n T~p Vie't&DQc 2001 -Trang 66


ga, bay heo ba cung ban giam giui di dan dan sau khi c6 l~nh cua phlldng, kh6m bu<)c ngl.fdi dan phai di1~g ky. Kinh nghi~m xlfa nhik cho ba biet neu khong nhanh tay vdt våt l~i thl sdm mu<)n gl nha nlldc cung tich thu, roi khong nhli'ng cong lao cong c6c ma con bi ghep t9i nli'a. Hem mra g~o cam hiem hoi l~i d~t nhl.f vang thl thli hoi ai con dam nuoi con heo con c<? hay con ga con que nli'a. Sau hai !an d6i ti'en, 50 VOn ch~t chiu dll<;JC cua ba da tieu tan khong con dong nao. Ba danh nh~t nh~nh md quan ao ca trong nha ho~c cheng båt ki~u mang ra ch<;1 trdi ban.

Thanh bi du6i khoi trlfdng d~i hQc vi c6 nglfdi anh la tli sl. Chang khong lay the lam buon. Chang da linh cam roi day mQi thlf hQC van se ch~ng dl1<;1c trQng dl,mg trong xa h9i mdi nay. Slf VO hQC trong hoan canh hi~n t~i c6 le l~i la dieu h<;1p thdi, neu khong muon n6i la may m~n. Thdi the the thdi phai the, the thoi. Thanh tlf n6i vdi mlnh nhll v~y.

M<)t bu6i chieu toi m~ Thanh om ve m<)t md quan ao CU ma ba da mua di ban l~i dl1<;1C d ch9 trdi. Thanh cung vlia lang thang ngoai ph6 ve. GiQng n6i cua m~ Thanh day ve m~t nhQc: - May i1n u6ng gl chlfa? - ... roi, m~ ~ · Bak~ 1~:

- Ro kh6, cai ngli' nay ch~c ch~ng sang n6i. Ai ddi ngl.fdi ta c6 m~t khoai ma n6 cung b~t. Ma c6 nhieu nhoi gl cho cam. Ba cu khoai nhfm cung nen t<)i! Thanh ngoi b~t xuong san nha, dlfa lllng vao tlfdng, hoi cho c6 chuy~n:

- Ai bi b~t ha m~? - Thl cai nha chi An x6m nha thd chlf ai. .. May tao nhanh chan, neu khong cung het ca von l~i con tu t9i nli'a. Nhll ch<;1t nhd ra dieu gl, ba gQi: - Thanh nay. - D~? - Trong md quan ao tao mua l~i dl1<;1c kia c6 may cai tao thay con tot. May gili' lay ma m~c. Tao s<;1 sau nay c6 tien cung khong mua du<;1c vai ma deo. N6i roi ba dlfng d~y, ru tung dong quan ao ra. Cai nao ba cung cam len, soi ra phfa clia nhll d~ do ll.fdng d9 mon cua vai. Thinh thoang ba l~i chep mi~ng: - Th~t chan md ddi, thlf nay ngay trlldc chi lam gie lau, bay gid quf con hem vang. Roi ba dua cho Thanh m<)t chiec ao sau khi da l~t qua l~t l~i den ch~,~c !an: - Nay, may thli cai nay xem. Thanh da lay ao. Chang phi Cl.fdi vi tam hlnh in tren ll.fng ao. 06 la m<?t b9 m~t ve theo 16i phac hQa, vdi c~p m~t co gil.fdng ldn, tron xoe; hai canh mui nd b~nh ra. D~c bi~t nhat la cai luai to ban the dai xuong nlia nhll muon che gi~u, nlia nhll mu6n nhat nglfdi nhln. - Ao nay cua t~,Ji Hippy choai choai rna m~ bao con m~c! - ui dao, thdi bu6i nay con s9 hfp pi hfp piec gl nli'a. C6 cai rna deo la may roi. The may khong thay bay gid ong tudng, ta, giao su, giam d6c m~c quan dui, cdi tran ra dl.fdng d~p xe hay sao. Ai ma cl.fdi! Thanh nfn thinh, l~ng le treo ao len chiec dinh tren tlfdng. Chang khong c6 m<)t y nghi gl r~ng mlnh se m~c cai ao khoi hai nay. Mai den bon ni1m hom sau Thanh het ca ao m~c; cai thl con ngam trong ch~u, cai thl n~ng mui mo hoi muoi cua chang. Sau cai t~c llldi Thanh vdi tay lay chiec ao Hippy. Chang b6ng thay ldi m~ mlnh n6i the ma dung, c6 ao m~c da la may ro i! Thanh lang thang ngoai ph6. Nhll mQi ngay. May thang nay Thanh vån chlfa tlm dl1<;1c vi~c

Tuy~n T~p Viet&DQc 2001 -Trang 67


lam nao h<Jp vdi chang. B~n be c6 dU'a d~p xe xfch 16, dU'a ban thuoc tay d le duang, dU'a ke may cai thung g6 lam ban ghe md quan ca phe ... Thanh phl,IC tai thao vat cua tl,li n6, nhung neu c6 ai ru chang lam ~n chung thl Thanh l~i thay mlnh kh6ng du sU'c. M~ Thanh nhln con rna thuong, cU' d6i ba ngay ba l~i du i cho chang ft dong 'd~ uong nudc'' chU' kh6ng he thuc dåy chang p hai ch~y kiem com g~o.

..

Thanh ghe vao m9t s~p ban sach bao. Kh6ng con nhling tac phåm quen thu9c rna trude day chang vån mua. Trude m~t Thanh chi toan nhling sach vdi cac tlfa de va hlnh bla mang tfnh cach dau tranh va h~n thu. Thanh cam m9t quy~n len, dang buon tay l~t l~t may trang dau thl b6ng duang pho x6n xao. Nhling nguai bu6n ban d V~ duang Vå nhanh hang h6a CUa mlnh, v9i va u te ch~y. - Bo vang tdi, ba con! Thanh chua kip trå l~i cuon sach thl m9t ban tay da Chl,lp lay vai chang. Cung vdi may nguai dan ba khac, Thanh bi nhling nhan vien c6ng an va du kfch dung bang sung dåy di. Thanh hoi blfc mlnh, nhung kh6ng lo s<J vi biet mlnh ch~ng lam gl sai quay, trai l~i dang xem sach cua 'cach m~ng'. Nhln nhling nguai bi b~t cung vdi nhling md quan ao ca ho~c d6i quang ganh vdi ft trai cay 16ng ch6ng hay vai tam banh ngheo nan, Thanh thuong h~i h9 dong thai nghr tdi m~. Tim chang th~t l~i. Ve tdi don c6ng an, Thanh bi dua th~ng vao m9t c~n phong kfn. h phut sau m9t nguai dan 6ng dU'ng tu6i md cU"a budc vao. Net m~t ga danh l~i vU'a khi nhln thay Thanh. Theo sau ga la hai ten du kfch tr6ng c6 ve ft tu6i hån Thanh, cung bi~u 19 ngay slf gi~n dli. Ga ngoi vao chiec ban ke dudi tam hlnh Ho chf Minh va khåu hi~u 'Kh6ng gl quf b~ng d9c l~p tlf do'. Ga qu~c m~t, g~n gi9ng hoi Thanh: - May biet may ph~m t9i gl kh6ng? Vån tlf tin, Thanh blnh trnh trå lai: - Thua 6ng, t6i dang dQC cuon sach 11 Dang c9ng san bach ... 11 Ga v6 ban, dt ngang eau n6i cua Thanh:

- Tao kh6ng hoi may lam gl, nhung hoi may ph~m t9i gl!

ca.

- Thua, t6i ch~ng lam dieu gl trai lu~t phap Ga tU'c gi~n, chU"i the, sau d6 bru m6i khinh bi: - TLJi chung may r~t m9t giong nhu nhau, h~ cU' hoi den la choi bai bai. The may nh~n l~nh d dau d~ phi bang cach m~ng? Thanh gi~t mlnh. Cau hoi qua bat nga khien chang ngo ngac. Thanh chua biet phai trå lai sao thl ga c6ng an da chom tdi turn lay nglfc ao Thanh: - DU'ng hong choi! Ai sa i may? Thanh ap ung dap: - Thua 6ng ... t6i v6 t9i. - V6 t9i? Tr~m th~ng ngLJy thl tr~m th~ng choi dai, nhung th~ng nao cung chi cha dip la chong che d9. - Qua th~t t6i kh6ng lam dieu gL .. Ga dåy m~nh Thanh ra, cuai g~n: - B9n may dU'ng hong che m~t chung tao. Cach m~ng biet het. Cach m~ng di vao bLJng chung may, vao tim 6c chung may, nghe chua! Chung may c6 ngl,Jy trang den the nao, cach m~ng cung da thU'a biet. Thanh vån kh6ng hi~u ga muon am chi dieu gL Nghr l~i cach ~n loi d cua mlnh tlf ngay 'cach m~ng' vao den gia, Thanh tlf thay mlnh da kh6ng he c6 m9t hanh d9ng ho~c lai n6i nao di ngu<Jc l~i cac duang loi cua nha nudc, trai l~i chang vån co g~ng thfch nghi vdi xa h9i mdi. Thay Thanh dU'ng ngay nguai ra, ga c6ng an quat: - Khai di, th~ng phan d9ng! Dr nhien Thanh vån phan giai n6i oan U'c cua mlnh. TU'c gi~n, ga c6ng an dam m~nh vao m~t Thanh khien chang nga chui xuong: - Cai! Tien su may, chU'ng cd ranh ranh the kia ma con no mom c ai! Chong hai tay vao qnh suan, ga lay chan d~p tren nguai Thanh: - Ao nay ai cho l~nh may m~c? Th~ng Thi~u hay CIA? DU'ng tudng chung tao kh6ng hi~u tham y cua b9n tay sai de quoc. B9n chung n6 cho may deo hlnh nay d~ mia mai, che nh~o cach m~ng phai kh6ng? Tao la vao dau 6c chung may!

Tuy~n T~p Vie't&DQc 2001 -Trang 68

ca


Thanh ch<;1t hi~u. Thl ra nguyen nhan la bile hf h9a tren llfng ao. Thanh chlfa kip n6i gl them thl nht1ng ba~g sung cua hai ten du kfch da thi nhau giang xuong nglfdi chang. Thanh dlfa tay len om dau d~ roi sau d6 khong con biet gl nt1a ... Gan bon thang sau Thanh mdi dlf<Jc thå ra. Than hlnh chang day nht1ng vet tfm bam, xanh xao, gay s9m l~i. M~ chang kh6c nllc nd khi nhln l~i con. Tlf ngay d6 Thanh ft di ra ngoai. M()t ham m~ Thanh ve ch<J sdm hån thlfdng 1~. Ba than nhlic dau va nglfdi ngay ngay ret. Thanh biet m~ bi cåm nen gil,lC m~ uong tii\m vien thuoc roi dlu m~ len gilfdng n~m nghL Den chlfng mta dem m~ Thanh me man roi m()t lue sau, ba t~h thd, khong tr~n troi dieu gl. Thanh om lay xac m~ ma gao. Chang khong ngd m~ c6 th~ chet d~ dang nhlf v~y. Chang da ngoi kh6c m~ cho tdi sang. Thanh va tlnh tlm thay m()t cai tui nho dlf<JC may ben trong chiec ao l6t cua m~. Md tui ra, Thanh thay c6 may chl vang. Thanh cåm thay thlfång m~ va cung. Oay la mo hoi nlfdc m~t cua m~. M~ bao gid cung lo xa, de phong cho nht1ng gid phut cung quån cua hai m~ con. Chang dn ch~t mai d~ ch~n nht1ng cån ngh~n ngao. Hai dong nlfdc m~t vån trao len. Thanh dlf tfnh dung cå so tien ban may chl vang d~ lo dam tang cho m~. Cå ddi m~ da kh6 thl khong le gl m~ l~i khong dlf<Jc hlfdng m()t CUQC chon eat tlf te. Thanh rat d'n th~n viet dån theo dung thu ti)C CUa nha nlfdc xin lam dam tang cho m~ mlnh. Chang li~t ke ro r~t tlf gid giac d()ng quan cho tdi khi h~ huy~t cung hai bt1a cåm dai nht1ng nglfdi giup chang trong vi~c ma chay. Dån cua chang dlf<!C chuy~n tlf v~n phong phlfdng, den qu~n roi cuoi cung tdi thanh. Chang chl phåi b6 tue n~m bån c6 ghi ten, tu6i va dia chl cua nht1ng nglfdi tham dlf. Dlf<Jc giay phep trong tay roi, Thanh mdi dam chfnh thlic xuc tien cong vi~c chon eat m~ mlnh.

Thanh d~t mua cho m~ m()t co quan tai tlfång doi tot va thue nha don. Chang mdi m()t vi Slf ve tl)ng kinh cho linh hon m~. Hang x6m, be b~n den chia buon vdi Thanh. Ai cung bay to long thlfång tiec m~ chang v~n so, nhlfng dong thdi cung an ui Thanh b~ng eau: 'Chet song la do Trdi dinh, nhlfng thdi nay chet c6 le con may m~n hån la song day!' Dam tang di~n ra tot d~p dung nhlf Thanh mong lfdc. Chon eat m~ vlfa xong, Thanh nh~n dlf<Jc giay g9i cua cong an Phlfdng. Chang ch~ng hi~u chuy~n gl, nhlfng cung l~t d~t den ngay. Ten cong an vao de lien: - Ai cho phep anh t6 chlic dam ma ldn v~y? Biet dlf<JC ly do cua vi~c gQi trlnh di~n nay, Thanh an tam phan nao. Chang trå ldi: - Toi da dlf<JC Slf chap thu~n cua chfnh v~n phong phlfdng, roi kh6m, qu~n va thanh uy nt1a. Toi vån con git1 giay phep day. - Nhat trf, nhlfng toi chl muon hoi tii\i sao anh l~i t6 chlic dam ma ldn nhlf v~y cå ? - Dån toi xin dlf<Jc chap thu~n 50 nglfdi tham dlf, nhlfng vi b~n vi~c nen chl khoång 39 ho~c 40 nglfdi den thoi. H~n tr<Jn m~t: - M()t ba gia chet ma anh lam cho nht1ng 40 nglfdi bi nglfng lao d(>ng sån xuat? - Nht1ng ba con nay deu do cåm tlnh vdi m~ toi ma den chli toi khong he xin XO hay b~t bu(>c hQ. Nhlf khong d~ y den ldi phan tran cua Thanh, ten cong an Phlfdng ngoi ngå nglfdi ra phfa sau ghe; ban tay phåi go nhip tren m~t ban: - Anh con lai cå ang Slf ve nha, bay co ban cung kiec om som, bi~u 19 tfnh chat me tfn di do an. - Di~n nay toi cung c6 d~ng ky cå trong dån xin va da dlf<JC quf ang chap thu~n . - Dung! Cach m~ng bao gid cung d~ dai, dan xin gl cung cho. C6 dieu nglfdi dan phåi tlf cånh giac lay, tlf Sang tii\O b6n ph~n ma thlfc thi nghiem tue, tlf phån anh tinh than xa h9i chu nghTa chli. Thanh vån co git1 gi9ng on ton:

Tuy~n T~p Vie't&DQc 2001 -Trang 69


- Th~t ra dam tang cua m~ toi dau ldn lao gl. Ba con loi xom von ch6 quen biet nen den dlfa m~ toi ran cuoi cunf, g9i la chut 'nghra ttl la nghra t~n'. Ten cong an b6ng dt!ng phiit d~y; m~t do len. Hiin chl tay th~ng vao m~t Thanh: - Øau oc tigu tlf sån! Da ngu con ngoan co. Tao deo them cai vdi n:Jay nila. May phåi n(>p ph~t ve t(>i ngu cua may, the thoi. Mlfdi li1m v~n dong! Tao h~n tlf gid cho tdi ngay kia rna may khong n(>p du tien, tao cho di cåi t~o. Thoi, xeo ra! Roi khong dg Thanh noi them eau nao nila, hiin xo m~nh Thanh ve phfa etla; mi~ng khong ngdt buong nhilng eau chtli the. Thanh higu ten cong an Phlfdng nay khong chl noi xuong, trai l~i hiin se thlfc hi~n nhilng ldi de d9a neu nhlf chang khong giam giui cho hiin mon tien do. Hån nila ldi cånh cao 'cho di cåi t~o' cua hiin quå th~t da khien Thanh rung mlnh. Nhilng ngay thang trong tu trlfdc day con ho~n sau trong trf tlfdng cua Thanh. Nghl l~i, chang van cåm thay 5<;1 den te d~i cå nglfdi. Dlfdi anh niing choi chang, Thanh le nhilng blfdc chan n~ng ne tren dlfdng ve nha. Thanh phåi ch~y ch6 n9 nåi kia dg vay mlfQn cho du so tien mlfdi li1m v~n. Nhilng nglfdi quen biet gom gop ke ft, nglfdi nhieu dlfa cho chang vay. Uin tht! nhat trong ddi Thanh phåi dlfång dau vdi van de tien b~c, nhat la phåi di vay nQ, chang cåm thay chua xot dong thdi nhd thlfång m~ quay quiit. Thanh cåm nh~n r~ng nhilng nglfdi cho chang vay tien, khong ai dlf då, trai l~i thieu trlfdc ht.Jt sau. Nhlfng trong hoan cånh ai cang tung quan thl nglfdi ta l~i d~ cåm thlfång nhau. Thanh ci1m h~n khi trao so tien nay cho ten cong an Phlfdng vi biet r~ng do la mo hoi nlfdc miit cua nhilng nglfdi da thlfång gi up mlnh. Tlf tham tam Thanh nguy~n se lam bat et! vi~c gl mi~n kiem tien dlfQc dg chong hoan l~i cho h9.

chlfång, tlf biet VOn lieng h9c van cua mlnh khong con phu h<;1p vdi chu nghla mdi nen da sdm SUa lui ve que VQ dg ngay ngay VaO rlfng don cay, dot thanh than ban. Sau khi nghe Thanh kg l~i hoan cånh roi ngo y muon CO vi~c gl lam, nglfdi b~n Clfdi noi: - Tlfdng may 'ngoan co' mai, gid mdi chiu 'md miit'! Thanh cang clfdi theo: - Dang .. .'da toi toi the day'! Nglfdi b~n phan chia vi~c cho Thanh: - The nay la ti~n nhat, m6i ngay th~ng con tao se dem theo xe do ve Saigon cho may hai bao bo than. May don no d dau xa 19 ma lay. May phåi nhanh tay l~ chan keo tt.Ji cong an th(>p c6. Sau do may di bo mo i. Thanh nhlfdng c~p miit, quay sang nhln b~n: - Bo cho ai? - Thieu gl nglfdi! May chiu kho kiem m(>t chiec xe d~p ma tho. - Tao co xe roi. - Tot. Khi may da co nhieu moi, tao se gtli cho may ban nhieu hån. Nghe nay tuy 'bån ' m(>t chut, nhlfng 'thåm' ra tro, may ~· Ngay dau tien Thanh th~t luong cuong khi da hai bao than dlfQc dåy gap tlf tren chiec xe do ca ky xuong. M~c dau da keo XlJP chiec rna tai beo xuong t~n miit, Thanh van cåm thay m~t mui mlnh do nhlf vi nglfQng ngung. Chang bu(>c v(>i than vao sau yen xe roi d~p th~ng m(>t m~ch ve nha. Thanh dg hai bao than dlfa vao chan tlfdng d dau hoi roi l~i d~p xe ra di, dinh bt.Jng se do hoi nhilng nglfdi muon dlfQC chang bo moi. Qua dung nhlf nglfdi b~n noi, Thanh khong g~p kho khi1n khi di mdi hang. Hai ba ban biip, khoai nlfdng va m(>t etla ti~m hu tieu d~n Thanh dem than den cho h9 m6i ngay. Thanh cåm thay vui vui, tfnh nhåm et! da nay chang se ... lam i1n phat d~t. Chang ghe vao m(>t quan nlfdc le dlfdng, g9i m(>t ly ca phe d~c. D~p xe ve gan tdi nha, Thanh b6ng khlfng l~i.

Thanh tlm den m(>t nglfdi b~n ca d Ba Ria. Anh nay ngay trlfdc la nha giao d~y mon vi1n

Tuy~n T~p

Trlfdc nha Thanh, lo nho cong an va du kfch vdi sung ong day mlnh. Linh tfnh bao co

Viet&D9c 2001 -Trang 70


chuy~n ch~ng lanh, Thanh vU'a dinh quay xe di

thl bi phat giac. N~m sau ten du kfch loi Thanh vao trong sa~ roi cU' bang sung d~p tui bl,li len than th~ cua Thanh. M<)t ten cong an nlim t6c Thanh, dlfng nglfc;fc m~t chang len, b!it quay ve phfa dau nha, ne1i chang da d~ hai bao than. Hlin quat: - Quan phån d<)ng! May dam cå gan ve bao tuC1ng cheng bac va dång! Do CIA n~m vung! Qua lan mau do tlf tren tran ri xuong, Thanh thå'y 1(1 md tren nen tlfdng voi va~g m<)t dong chli' mau den va hlnh nhlf c6 cå må'y hlnh ve gl d6. Tai chang u di, loang thoang nghe nhli'ng am thanh quat thao, chlii rua. Roi b6ng c6 m<)t v~t gl n~ng llim, nhlf cå m<)t trai nui, re1i xuong dau Thanh khien chang gvc xuong, khong con biet gl nli'a. Hai ten du kfch c<)t Sc;fi day thU'ng vao hai tay cua Thanh roi keo le Thanh ve hudng don cong an khu vlfc. Trong dam deng nguC1i dU'ng xem c6 nhieu tieng xl xao: - T<)i nghi~p c~u å'y hien lanh! - Khong biet tre con nha nao lå'y than ve bac Ho ~n tvc tlu d~ nguC1i ta bi n9-n. - L?i con viet 'da dåo c<)ng sån khat mau' nli'a c hU'! - Ma ong Thanh eling d?i, da biet con nft hay pha, l?i con d~ bU'a than d då'y lam gl! Sau nhli'ng tr~n don dd sang dd chet, Thanh bi dua va o m<)t tr?i ' hQc t~p ca i t?o ', ne1i da y giam gili' nhli'ng nglfdi ma nha cam quyen da ket an la thanh phan ClfC ky nguy hi~m. Ban ngay Thanh cung nhli'ng nguC1i dong tr?i phåi lam vi~c n~ng nhQC tren rltng, dem ve mQi nguC1i bi xfch chan l9-i. Thanh n~m c9-nh m<)t ong cha Cong giao xua lam tuyen uy quan d<)i. Ben trai Thanh la m<)t nha v~n rna da m<)t thC1i chang me sach cua ong ta. Cling nhu hau het nguC1i cung cånh ng<), Thanh trd nen ft n6i den d9 lam 11. Kiep tu vo VQng da t?O hQ nen nhlf v~y, tuy nhien Thanh khong th~ khong cåm thay am li,li tam hon m6i khi nh~n dlfc;fc anh nhln hien h~u, trlu men cua

ong cha Cong giao ho~c nv Clfdi meo x~ch, thi~u nao cua ong nha v~n. Doi lue nghl l?i qua khU', Thanh tlfdng nhu mlnh vån sang trong chiem bao. Nhli'ng bien co xåy ra cho dC1i chang d<)t phat qua nhanh, qua bå't ngC1 den d9 chang khong con kip d~ nh~n thU'c. Thanh bi cuon tung trong nhli'ng ce1n loe phli phang d~ roi hi~n t?i chang eling ch~ng hi~u n6i mlnh nhlf the nao nli'a. Thanh bi giam trong tr?i cåi t?o duc;fc gan hai thang thl vao m<)t bu6i ch~p toi, chang duc;fc gQi len v~n phong quån tr?i. Thanh he1i lo khi chc;ft nghl den nhli'ng tr~n don thu da chiu. Vien can b9 quån tr?i ngoi phfa sau ban viet kha r<)ng, dudi anh den di~n yeu dt nen treng y nho qulit l?i. - Anh Thanh ngoi t?m xuong ghe nay di, mlnh n6i chuy~n. Thanh sli'ng Sd, khong tin d thfnh giac cua mlnh. GiQng y sao diu dang va tram å'm the nay. Thanh l?i con dlfc;fc mC1i ngoi ghe, doi di~n vdi can b9 quån tr?i. y phåi l~p l?i eau mC1i lan thU' ba Thanh mdi dam tin la mlnh nghe khong sai. Vån giQng d~m da tlnh cåm, can b9 quån tr?i n6i nho nh~, ch~m rai: - Anh Thanh a, sau khi xem l?i ho se1 cua anh, toi thå'y anh th~t tlnh vo t<)i. Thanh nhln can b9 quån tr?i; mi~ng ha hoc. Y tiep: - Dlfdi anh sang cua cach mf,lng va vdi Slf lanh d?O quang minh cua dang, ke nao CO t<)i thl bi trltng ph?t; nglfdi nao lue1ng thi~n thl dlfc;fC tlf do, d6 la lo dfch thoi. C6 dieu anh Thanh mdi vao day ma dlfc;fC tha sdm qua, e r~ng bQn sl quan ngvy va be lli phån d<)ng se cheng doi. Da s6 tvi n6 C1 day cung da he1n sau, båy n~m roi. Tuy nhien toi cung phåi dieu nghien bi~n phap d~ anh Thanh dlfc;fc mau ch6ng trd ve vdi dC1i sang nhan dan ... May qua, hoi trua toi duc;fc tin m~t bao .. Vien can b9 quån tr?i bo Iling eau n6i, nhln vao mlit Thanh nhlf d~ do luesng hi~u quå eau n6i cua mlnh. GiQng y v~n day ve an can, than m~t:

Tuy€n T~p Viet&DQc 2001 -Trang 71


- Anh Thanh phåi gi fr tuy~t doi kfn chuy~n nay day. Anh rna hd mom thl chjng nhfrng anh chet rna toi cung bi ~ly nfra. Thanh khe g?t dau nhlf m<)t cai may. -Tin m?t bao cho biet dem nay, lc;1i dt.~ng dip l~ Giang sinh, m<)t b9n lfnh danh thue tan dlf cua My ngt.Jy se cong tr~i ta d~ hong giåi thoat bQn si quan ngt.Jy ca. Ta da biet truck thl chung cung se b! thua thoi. Nhån dip nay, toi t~o dieu ki~n d~ ... thå anh day, anh Thanh ~··· Day la ke ho~ch, anh Thanh nghe ky nay ... Dau 6c Thanh lung bung nhlf te d~i di. Co th~ dåy la Slf vi~c qua bat ngo doi vdi Thanh va cung c6 th~ vi tlf låu chang khong nglfng bi cuon hut trang nhfrng cdn loe nen chang khong con phut giåy nao thanh thån d~ v?n dt.~ng khå n~ng suy lu?n cua mlnh, nen khi nghe can b<) quån tr~i n6i, chang chjng con biet phån bi~t ra sao. Y dlfa cho Thanh m<)t -< ·-< xap g1ay: - Dåy la the chling minh nhån dån cu hc;1p phap cua anh, toi trå l~i cho anh. Khi anh nghe tieng keng bao d<)ng, anh cli ch~y ve hlfdng Nam cua tr~i ta, b~ng qua quang rlfng la tdi dlfong cai rna d6n xe ve thanh pho. Anh Thanh dim t~m ft tien le nay d~ di xe va ~n dlfong. Toi da m?t l~nh cho dong chf Th~o toi nay chl giå ki~m tra anh thoi. Can b9 quån tr~i dling len, tien l~i phfa Thanh, tlf tay bo giay to va xap tien vao tui ao Thanh. Y n6i nhlf xuc d<)ng m~nh th?t slf: - Chjng biet mlnh c6 g~p l~i nhau nfra hay khong. Trang thoi gian d dåy, thay anh khong nglfng phan dau, toi cåm men anh l~m. Thoi, chuc anh Thanh ve m~nh khoe, may m~n nha. Roi tlf y n~m lay tay Thanh ma xiet l~i.

tui ao cua Thanh, CQ vao da thit chang. Bån tfnh xa xlfa cua Thanh dan dan trd l~i trong nglfoi chang. D~ dai va tin tlfdng. Cuoi cung thl Slf ngay lanh cua Thanh cung dlfc;JC den bu. Thoi d~i nao cung vån c6 nhfrng con nglfoi con llfdng tri. Nhlf vien can b<) quån tr~i nay. Nghi v?y nen Thanh cåm thay than kinh bdt c~ng thjng. M9i nglfoi trong nha giam åeu da ngu say. Tieng ngay r<)n len deu deu. Thlnh thoång c6 nhfrng tieng n6i t~c ngh~n ho~c la hoång trang giac md cua m<)t vai nglfoi nao d6. Thanh n~m bat d<)ng. Chang nghe ro tieng tim cua mlnh d?p trang lang nglfc. Chc;Jt tieng keng bao d<)ng n6i len don d?p. Nhanh nhlf dt, Thanh tung tam våi bo d~p ho tren nglfoi, ph6ng ch~y khoi c~n nha giam. B6ng m<)t trang d~n n6 vang, xe khong gian, lam rung chuy~n cå khu rlfng. Cac tu nhån gi?t _!lllnh tlnh giac, xdn xac. Can b<) ho hoan dfr d~n. Tieng keng bao d<)ng vån inh oi. M9i nglfOi dlfc;JC l~nh phåi cap toe ra t?p trung CJ cuoi sån. HQ di d<)ng xieu V~O nhlf nhfrng am han. Den chung quanh tr~i b?t sang. Xac Thanh n~m v~t tren hang rao kem gai. Mau do con ri ra tlf nhfrng 16 d~n chi chft tren llfng Thanh. Ten can b<) quån tr~i, tay dim khåu AK, m~t d~ng d~ng sat khf, nhln dam tu nhån vdi anh m~t boc Irra. Gi9ng y gam vang trang dem hoang tich:

Ten NguyJn van Thanh am muv tron tr;;u~ nhung bi ta phat giac kjp thoi. N6 åa åen t9i åfch åang! Day /a bai h9c cho tat ca nhiing ai muon tron! Chting may nghe ro chLia ?!"

11

(D! tLidng nhd hL/ang han anh L. T.) Hoai My

Trd ve ch6 n~m da låu ma Thanh vån chlfa d!nh than l~i n6i. Chuy~n c6 th?t sao? Cåu hoi nay vang d<)i trang dau 6c cua Thanh. Chang nhlf vån con nghe rat ro giQng n6i diu dang va tram am cua ga can b<) quån tr~i. Ro r~t nhfrng giay to h<) thån va xap tien dang c<)m len trong

Tuy{!n T~p Vie"t&DQc 2001 -Trang 72


Cay

m~n nha

bac Cå

M~ch Nha

Bo te i thU' tlf trong sau anh em toan trai. Ong n9i tei kheng biet c6 mong sanh duqc con gai vdi ba n(>i kheng, vi thai ay y ni~m "Nhat nam vi hliu th~p nU' vi ve" con gi a tri rat cao. Tuy v~y, cai chuy~n n~m the bay thiep cung con dlf<JC ceng khai chfnh thU'c nen eng cung dao hoa ra phet. Vdi ba n9i ru(>t ma tei gQi la "ba n9i de 11 d€ phan bi~t vdi "ba n9i me" va cac ba n9i khåe rna tei kheng biet mq.t thl eng c6 sau trai, nhlfng eng cung kheng thieu con gai rlf<Ju, con gai bia vdi cåe the thiep khåe. Sau bay mlfåi l~m, ngoai hai eng bac ra duqc nlfdc ngoai trude ba mlfåi thang tlf thl cå bon anh em con l~i, gom bac Ca Lan, bo tei-thU' tlf, chu Kien- thU' n~m, va chu Phljcut deu phai vao tu rna Vi~t c(>ng gQi la "Tr~i t~p trung di t~o". Ngay "ba n(>i me" tei mat, toan con dau va chau n9i chong g~y d9i kh~n gai di dua dam. M~ tei m6i ran nh~c l~i ky ni~m buon ay vån ng~m ngui. Nhling n~m thang am d~m sau ngay-datnlfdc-dlf<Jc-giai-ph6ng tei mdi len n~m, len sau, da biet gl dau ngoai vi~c tr6 tai ve tlf, dua nghich, nhat la m6i ran dlf<JC m~ deo tren chiec xe d<i!P mini len nha båe Ca ~n gi6. (M~ tei d<;1y phai n6i la di cung gi6 nhlfng nh6c tl, dau c6 quan tam den vi~c cung kien nen cU' s€nh m~ ra la tei l<i!i n6i ~n gi6 cho slfdng mi~ng). DT nhien ay la nhling blia gi6 cung toan con dau va chau n(>i. Nha bac Ca nåm tren duang Tran Khanh Dlf, khu Tan Dinh. Nha c6 san g<;1ch r(>ng, g6c trai trong m(>t cay sung gia, trai deo thanh chum, xanh t6t quanh n~m. Toi kheng lfa cay nay. ThU' nhat la vi cay sai trai, ma trai ay IC;li ~n kheng dlf<JC, nhln cU' tU'c anh

ach. ThU' hai la la sung treng nhlf bi mi.Jn c6c, r9p phong, le nhe m1,1t ldn m1,1t be, treng gai nguai. Tei cU' th~c mk kheng hi€u sao cai cay d~ ghet nhlf v~y ma båe tei gili lam gl, nhlfng chlfa bao gia tei hoi, du kheng phai la kheng dam hoi. C6 th€ la m(>t ky ni~m. Cung c6 th€ vi cay cho b6ng mat va ft ra m6i d9 Tet den bac tei l<i!i hai vai chum qua chlfng cung bon lo(;li trai cay khac la mang eau, dU'a, du du va xoai d€ lam thanh mam ngu qua mang y nghTa me tfn nge nghe rna khiem ton: "Cau-Sung-VU'a-DuXai."

ca

Viet tdi day tei chqt mlm cuai vi nhd m(>t anh b<iin tre ben T6ng H9i Sinh Vien. Mdi hem Tet Tay day, anh ghe nha chåi, bao: "0 ben nay, lay Tet Tay lam Tet Ta luen cho gQn. Kheng biet eng ba c6 tin kheng, chU' tei thl cU' theo phong ti,IC rna lam. Tei di tlm trai cay bieu eng ba gQi la eau may dau n~m. Kh6 la llfc bat tong tam, tei chl mo dlf<JC chem chem, du du vdi xoai. Ong ba bay cung gium tei. 11 Biet anh co tlnh muon treu gh~o, tei ClfOi khl: "Hay nhl, Chem-Du-Xai, th~t la giBn chåi c6 Cd. 11 Tro l?i g6c san nha bac Ca, ngoai "cay mi.Jn COC 11 ra con c6 m9t cay m~n tr~ng, c6 ve tham nien hån, dU'ng duyen dang trong khuen dat vueng vU'c gan cl!a ca i. Ben goc m~n c6 cai bilng da rat tlnh tlf, chan ghe bu9c m9t con khl d tu6i d~y thl, lanh m~t, l~m mom, suot ngay keu chet chet. Tei thfch len nha bac Ca chåi kheng phai chl vi nhling m6n ngon v~t l? båe bay nau trong cåe blia gi6, khac h~n vdi cåm d9n ml nhåo lua mu6i me thlfang ngay ma con chfnh vi cay m~n nay day.

Tuy~n T~p Vie't&DQc 2001 -Trang 73


Cay cao d9 bon met, cho trai tr~ng phdt xanh, mlnh thap tron« cåm mong vlfa. Nglfdi B~c gQi trai m~n la quå roi. Nghe n6i m~n ngoai ay khong da d<,mg: do, do SQC, hong, hong SQC, tr~ng ... nhlf C! trong Nam, nhlfng giong m~n tr~ng phdt xanh thl c6, d Thanh H6a gQi la quå bong bong. Trong cac giong m~n, b~t m~t nhat la m~n do, trai to, bL,mg phlnh, mlnh thuon dai, da th~m nhlf sån, nhlf phet. Nhlfng ve hlfång vi, toi chl me m~n tr~ng, va phåi la nhling trai m~n ket chum xum xue tren cay m~n nha båe Ca kia. Nhling trai m~n ay khi dung IL'ra dung thl thl ngQt nhlf tlfdi dlfdng, ham i1n ma nuot VQi nhlf toi, Clf la ho S~ng S~C. Båe Ca båo sd dl m~n nha ngQt dlfQc nhlf v~y la vi dudi goc cay båe da chon tdi ba con meo chet. Toi nghe xong bi CL.Jt hl'rng i1n nguyen cå mua m~n ay. Nhung chl den mua m~n sau, khi bong m~n tr~ng bong nhling chum nhL.Jy bung xung nhlf cai ch6i lang ga con con b~t dau rL.Jng day san g<;1ch la toi l<;1i non nao ng6 hoai len cay ng6ng trai. Va may tuan sau d6, du lu kien IU'a noi nhau bo do cå than cay, toi vån mon men den gan, dung sao tre kheu trai. Chi hQ toi, "ML.J Di~m", do c6 dung khf hån toi nen thlfdng cho ao vao quan lam bQC, leo tuot len cåc tr(;lC cay cao, canh gay ma n~ng trai dEi tranh i1n vdi kien. Chi gan di;l, leo rat nhanh, m~t l<;1i tinh, nhln ngay ra nhling chum to nhat. DlfQc chum nao chi l<;1i hdn h(J chu mi~ng th6i phu phu roi cho vao c6 ao c ho n6 tUQt xuong bQC bl) ng.

Clfdi hl ha, lao nhao nhlf phien ch<} sang. Ch~ng bu vdi chi Mai, m9t ba chi h9 khac cua toi, tfnh nglfdi tlf ton, lam cung nhlf i1n, dn th~n dau ra d6. Chi Mai ~n m~n phåi c6 dia muoi dt hay båt nlfdc m~m tieu dlfdng ho~c tf m~m ruoc ben qnh. Chi be m~n, cham qu~t tlf tlf, i1n cham ch~m, trau chuot. Chi Di~m vlfa phun h9t phi phi chQc con khl vlfa cong mai de: "XI, ve chuy~n! M~n ngQt the nay, can c6c gl m~m vdi muoi." Toi g~t dau dong y.

thuyen

o gi lia dong

Gi6 loi toe chåy v6 bes Thesi gian dinh tu6i, giå ves quen di Nglfdi quen th6i rat di~u ky Vån them nhan s~c keo tri thesi gian Nglfesi me bi~n r('>ng, buom citng Than phoi n~ng mu6i, m~t ditng hai trlnh Hoi nglfesi, nglfesi vån lam thinh M~t danh thep d6 d<;>c ngang m('>t thesi

Khuyen nglfesi nhlf chuy~n la roi Gilia dong thuyen nhå tieng coi vo duyen.

nguy~n

ng<;>c thu~n

Khi chi hi;l th6, toi nhln chi vlfa than phL.Jc Vlfa buon Clfdi Vi cai bl)ng ang dia CUa chi. Toi treu: "E, e, ml) Di~m c6 bau!". Chi Clfdi ha ha nhlf dung tlfdng trong tuong cåi lucsng roi eat giQng danh da dåp: "Lf, dEi tao d~p bau, de m~n cho may Xåi nha." Toi va chi giong nhau C! ch6 huynh huY.ch, thieu nli tfnh. Chung toi xum nhau i1n m~n ma ch~ng can rU'a ray gl cå . Ylfa i1n vlfa n6i

Tuy~n T~p Viet&D<;>c 2001 -Trang 74


H9t m~n hdi kho, tr~ng c6, nau den c6, to b~ng hq.t nut ao. Ån m~n, toi thlfdng d~ gianh h9t dtfchdi o quan. Ån m9t trai lq.i d~ dl.tc:;sc ba bon h9t. Chi Di~m bao chdi o quan b~ng h9t mang du slfdng tay hdn nen sau d6 toi vU't: het cå ang h9t m~n xuong quanh goc cay, hy v9ng nl1m sau se m9c len nhieu cay mdi. Toi thfch ngtii la m~n. Tuy la m~n khong thdm b~ng la 6i, nhlfng hlfdng cua n6 rat thanh. Chi Di~m toi hay cuon la lam ken th6i tuyt tuyt nghe vui tai. Trai m~n khi mdi hai l1n tlfdi gion, dn tdi dau nghe mem rl1ng mem luai tdi d6. C6 ran toi dau, khong len bac ~n gi6 duc:;sc, båe gtii dem ve cho toi ca r6 m~n tr~ng tlfdi. M~ toi von hay lo, SQ nglfdi toi con yeu khong cho ~n ngay, dc:;si may hom sau mdi dua ra thl da m~n da tray ung, thit xlu xlu, hlfdng vi ngu9i l;;tnh, het ngon, toi Clf xuyt XOa tiec cua, trach m~ mai. Dl toi c6 ran di Da Lq.t, dem ve cho vai qua m~n tron xoe, xanh eling, bao m~n Trq.i Ham trli danh. Toi l1n xong nh~n m~t, phe la khong b~ng m~n båe Ca lam dl toi gi~n ma m~ng: 11 May th~t la do dia phlfdng, eve b9! 11

Nhln tam blfu thiep vdi hlnh anh que hudng than thlfdng ay, toi thay gan gui ong bq.n dong nghi~p hdn. Va toi lq.i tha hon nhd ve cay m~n tr~ng trong san gq.ch ngay xlfa, nhd con khi l~m 1<'1i, va nhd chi Di~m toi, nay vån con l~n d~n ndi phlfdng trdi cach xa toi vq.n d~m. M~ch Nha

Nha dau? Cham m(>t dieu thuoc hut, Cho ng~n bdt ddi ta. Nang m9t ly rlfQU uong, Cho ngay thang troi qua. Bong que trong kh6i thuoc, Roi cung den tan ra. M9t gi9t ndi day coc, Sao cung chay long ta? Ddi da nl1m mlfdi may Bl'ing nhlf tre nen ba. Kh6c doi m~ dån ve nha Nha dau ? -Chi thay du<'1ng xa mit mung ...

Dlfdng Kien

M~n Da Lq.t ~n tlfdi toi da ch~ng me, huong

la lam thanh mU't:. Nglfdi ta khfa qua m~n nhieu ldp nhlf canh quq.t roi sen vdi dlfdng va phåm mau tdi do trong mdi kheo. Trong thl vui m~t nhung ~n vao ng9t ngat nglf, khong con thay vi trai cåy dau nlia. Nglfdi Tau c6 loq.i cai c9ng tr~ng, b9ng, tron cong. M6i lan rtia rau toi hay mlfdng tlfQng tdi trai m~n tr~ng nha bac Ca ma them.

0

Sd lam, tren ban giay cua ong b;;m dong nghi~p toi c6 chung m(>t tam blfu thiep chvp hlnh chiec xe ba banh cua m(>t nglfdi ban hang rong, chat day 6i xanh, m~n hong, vdi cå m(>t cai du to che ch~n, bu(>c d cang xe. Ben dudi xe lq.i c6 d6ng them mieng van mong lam ch6 ngu trlfa cho m9t chu be.

Tuy~n T~p Viet&O<;>c 2001 - Trang 75


Doan Mai Tam Tren duC5ng ve lang lay hanh ly di My, Phu l~i c6 dip di ngang qua cai g6c cay bong gon va vudn cay an trai. Tdi khuc quanh, Phu thay nhu c6 llfc vo hlnh nfu keo chan chang re vao vuC5n. Phu dua måt nhln khåp: nao la 6i, mang eau, xoai, mft, du du, chom chom .. .cho den t~n cay bong gon d sat rarih con su6i d dang kia; tat deling deu do tay chang trang. Nhling cåy chom chom dang thC5i ky ra trai, mau do rlfc cua nhling chum trai chfn khieu g<;1i, khien Phu nh6n chan, giå tay len djnh hai . Vlfa khi d6 c6 tieng n~t n(>, roi may dU'a con Sau Thång mang sung xong XQC ch~y den. Bay gid, Phu mdi SlfC nhd ra, khu vuC5n nay, chang da lam giay hien cho Cach M~ng tlf khi h9 chiem tr9n Mien Nam roi. Phu h6t hoang, di v(>i ludt ngang qua cay bong gon, c6 liec nhln xem chung quanh g6c n6 c6 gl thay d6i, roi ve cho d t~m cha ngay ra phi truC5ng. Ra di, Phu mu6n trut l~i tat d nhling buon vui, khong ngC5 khi chang tlfng budc, tlfng budc lia xa, l~i dong lo~t day len d trong long nhu cung chang ma di . Phu bang hoang nhd l~i , khi chang d~t chan tdi vung rlfng hoang vu nay, g6c cåy bong gon d6 la nåi chang dlfng chan dau tien. Mdi dau, Phu dung nhling canh cay bong gon ch6ng da cac phien la goi d~ che mua nång. Lau dan, canh cåy bong gon ben r~ xu6ng long dat lam cho cho tru ngy cua v<;j chong them vling ch~c va nhling cay bong gon con cU' m9c them mai ra. Con v<;j chong Phu ngay cang pha rlfng lam r~y r(>ng hån va trang cay an trai nhieu hån. Nhung, thC5i the chång mai thu~n buom xuoi mai, chien tranh tlf dau d6 don mai ve cai

Tuy~n T~p

tan cåy bong gon ben cai bla rlfng nay; va da c6 dem Vi~t C(>ng mo ve cai g6c cåy bong gon nay båt chang d6ng thue. Roi, vao dem mua t6i mit mu, trong khi Vi~t C(>ng dang d6ng thue, m9t tr~n dyng d9 ghe gdm xay ra ngay t~i cai g6c cåy bong gon nay. Phu quen ngay CUQC dyng d9 va chuy~n d6ng thue th~t mau . Cho den ngay Mien Nam hoan toan giai ph6ng, thlnh llnh Phu nh~n du<;jc giay doi s6 tien thue con thieu; s6 tien thue tfnh tlf nam c6 cai dem dyng d9 cho tci ngay giai ph6ng ma tfnh ra con ldn hån tien ban vudn cay an trai. Phu v(>i vang ch~y len xa; chu tjch uy ban nhan dan xa bay giC5 chfnh la Sau Thång - tay can b9 Vi~t C(>ng d6ng thue chang d cai g6c cay bong gon dem nam xua. Phu dung het lai le keu xin h~n tha thue; tha chång du<;jc, chang xin giam; giam eling chång du<;jc. Cu6i cung, Phu danh xin khat d~ ra ve. Ve nha, V<;j chong Phu ban tfnh vdi nhau het cach nay den cach khac, chång c6 cach nao 6n th6a ma thC5i h~n båt bu(>c trå thue da den. Cu6i cung, Phu nghT den giai phap hien dat cung vdi cai vudn cåy an trai cho hQ. Mdi nghe, v<;j Phu oa kh6c: "Lay gl ma sinh s6ng bay giC5!". Phu ran blnh tTnh an ui v<;j ma eling la an ui chfnh mlnh: "Em cU' xem guång b6 m~ anh "thC5i di cach". Gili cho c6 lay roi V~ VaO than, CO s6ng ma an du<;jc dau. Thoi, cua di thay nguC5i ... ". Ngay lam giay "hien dat" va vudn cåy an trai, Phu chl xin du<;jc gili l~i manh dat d chung quanh g6c cay bong gon, nhu chang da dn th~n khoanh l~i trong så do. Sau Thång i~t så do dlfng ng6n tay l~i cho Phu khoanh iom vao cai duC5ng ranh va bao: "Ca

Yiet&D<;>c 2001 -Trang 76


vuesn ca.y cho trai, anh con ch~ng tiec vdi Cach M;:;mg, cai goc cåy bong gon c6 gl dau ma con tiec~ Thoi, hien luon, cho khu dat duQc vuong v~n !"; va s~n ta y h~n dua but gi;lch thång. The la, goc cay bong gon n~m vao ben trong duesng ranh, cung chung so ph~n vdi vuesn cay an trai. Phu dU'ng len ra khoi trL,J sd uy ban nhan dan xa, nguesi lao dao, ngd ngac ch~ng biet di dau mia. Hien dat va vuesn cåy an trai roi, Phu tudng duQc yen 6n lam an sinh song; khong nges may thang sau, cong an den vu cho Phu ve t(>i lam tlnh bao cho My, trong cai dem dL,Jng d(> nam xua ben goc cay bong gon. Vi~c nay th~t nguy, khong con cach nao d~ danh d6i lay slf an toan cho ban than duQc nlia, Phu danh ch!u cho cong an cong tay d§.n di. Qua bao nhieu thu tL,JC vong VO, cuoi cung Phu eling den cai ch6 g9i la Tri;li Cai Ti;lo. Ti;li day, Phu duQc giao cho cong vi~c "lam phan xanh" ma anh em thuesng g9i chang la 11 Cl,JC trudng Cl,JC phan .... b6n". Giang san cua Phu la m(>t khu eau tieu l(> thien vT di;li: dai khoang hai ChL,JC thudc, r(>ng ccl thudc va dao sau xuong long dat m(>t thudc ruBi. Phu moi phan cua gan ngan anh em dong tu len d~ lam phan; chang chua moi xong dau nay, anh em da xa xuong ng~p dau kia.

Phu song mai ve cai thesi "nam de mua duQc nam cai k~o"; m6i dU'a hai cai, con m(>t cai gili IC;li d~ o~n tu tl, ai th~ng thl lay; chang th~ng lay k~o da danh, ma c6 thua, bi;ln eling chla k~o cho chang "cho may, may an het trude". Cai cong vi~c lam phan dd bån nay, tuy the, eling ti;\O cho Phu cd h(>i gan glii va dua ti~n nhling nguesi d trong tri;li "ra di khong trd li;li" den nhling cai ho n~m phfa ngoai cai giang san cua chang. C6 !an Phu dang om cai xac bo vao manh chieu thl b6ng ch6ng m~t, te chui dau theo xac chet vao cai manh chieu, bdi chi;lm phai cai anh m~t chang da g~p d khu eau tieu hom trude - anh m~t nhu muon tran troi dieu gl. Phu gili quan ao cli con li;li d~p len xac trude khi b6 chieu, m(>t manh giay rdi ra, chang nh~t len thay ghi: "DU'ng len tham anh nlia. d nha nuoi cho anh m(>t con heo va dQi tin". Phu chua k!p suy nghT xem may chli nay c6 ngL,J y gl, dong lue nguesi quan giao phlJ trach nhln thay, gi~t IC;li xem va la len: "DL,J m~ cai tay nay chet roi con cheng c(>ng san! N6 b~nh, c6 d ngoai eling chet, the ma, dam nh~n cho VQ la c(>ng san giam n6 cho den chet. d nha nuoi heo d~ khi c6 tin chet lam gil> cho n6". Tay quan giao vo manh giay li~ng mi;lnh xuong dat, lay chan di di di li;li cho den khi nhau nat.

H~ng ngay, vao khoang muesi gies sang, Phu

phai bo len khoi cai ham eau ma anh em thucmg gi~u la d~ tranh "phao dai bay 852 trai tham" - vi vao gies ay cong an md xieng cho nhling nguesi bi~t giam di v~ sinh dong loi;lt. C6 !an, Phu vU'a bo len khoi mi~ng ham eau, chang xay xåm m~t may vi nhln thay ngucJi bi;ln thesi thd au xanh xao, com gay, let di khong n6i trong dam nguesi b! bi~t giam di V~ sinh nay. Tuy n(>i qui tri;li nghiem cam m9i Slf "quan h~", the ma khong ngan duQc anh m~t nguesi bi;ln da n6i vdi Phu rat nhieu dieu. May dem lien, anh m~t cua bi;ln da lam

Thong thuesng, m6i khi chon nguesi chet, lap dat xong, Phu tlm cyc da to d~ danh ghi cai phfa dau m(>; nhung roi CO !an bj bao V~ phat giac ni;lt n(> om som. Nhling !an sau, d~ che m~t, chang mang theo m(>t n~m h(>t bong gon vui chung vdi dat xuong dau m(>. Va chang hy VQng ndi nay roi eling se bien thanh nhling cåy bong gon. Ngay nay qua ngay khac, het lam phan li;li chon nguesi chet den n6i khi may ph6ng thanh keu ten Phu ve, ma chang khong tin mlnh ve nlia. Ve nha, Phu mdi thay t~n m~t slf tung thieu; vi thesi gian Phu di ti;lo, vQ

Tuy~n T~p Yiet&D<;>c 2001 -Trang 77


chang da ban nha clla, tlf trang, den khong con cai gl c6 th~ ban du<;lc d~ tham nuoi mi€;n sao cho cho~g sang ma ve dli<;lc. Nhieu khi thay thlfdng V<;l, Phu d!nh den n6i vdi Sau Thång ve cai vy es dudi tan d.y bong gon trong vuc1n cåy an trai. Nhung roi, Phu nghT dat va Vlidn cåy an trai cua mlnh ranh ranh ra day, n6 con lay, phlidng chi bay gid cua con d tren trc1i .... Thoi! Va gi lia lue cung qu~n, khong con xoay xd vao dau du<;lc nlia, Phu nh~n du<;lc giay di My. Tdi My, cong vi~c cap bach dau tien la lo 6n d!nh dc1i sang; khong ngc1 cai chuy~n chon vui dudi goc cay bong gon bao nhieu nam nay l<;1i con cap bach hdn. Nen, Phu danh xep m9i vi~c d~ trd l<;1i Vi~t Nam theo nhli yeu eau cua cd quan tlm thi hai quan nhan My mat tfch. M(>t hom, may dU'a con Sau Thång thay nguc1i hai tr(>m chom chom may thang trude, cung vdi nhling nguc1i an v~n sang tr9ng trong d6 c6 ca nguc1i My - budc ra tlf doan xe hdi nam sau chiec d(>t ng(>t dLrng l<;1i. H9 VaO Vlidn Va di ve phfa goc cay bong gon. Chung vo cung sllng sot, nhung khong dam mang sung theo va n(;lt n(> nhli lan trude, ma n6 v(>i vang ph6ng xe di tlm bo. Sau Thång ve den ndi, thay Phu va dong chf tinh uy dang dU'ng vdi dam nguc1i chung quanh goc cåy bong gon, h~n gi~t b~n nguc1i, tlfdng vy chiem do(;lt dat va vlfdn cåy an trai da b! phanh phui. Dau 6c h~n roi mu, m?t xanh nhu tau la, chång biet b~t chuy~n vdi ai, danh dU'ng im chc1 tai h9a giang xuong. May lan, Sau Thång d!nh do y Phu nhung khong du<;lc; chång phai chang ghet gl h~n ma dang chu y den vi~c chi cho nguc1i ta dao. Cho den lue thi hai du9c mang len, chuyen vien thlf nghi~m Sd khdi xac d!nh dung la thi hai lfnh My, dong chf tlnh uy cuc1i ha ha, quay l<;1i vo tlnh dyng Sau Thång, s~n da vai h~n: "Tat l~m! Dong

vo

chf bao quan tai san cua nhan dan tat l~m", bay gic1 Sau Thång mdi thes phao nh~ nhom. Chieu den, Phu theo phai doan ve es m(>t trong so nhling khach S(;ln sang tr9ng vao b~c nhat cua thanh pho. Ban dem, khi nhling cu(>c vui khoan dai da van, Phu ve phong ra ban cong nhln xuong Sai Gon, anh den l~p loe nhli anh m~t cua nguc1i b(;ln b! vui lap oan khien, dang nh~c nhd, trang chc1 chang. Va Phu nghe nhu c6 tieng n6i trong thinh khong : "nguc1i ta es ben kia qua d!a "' trm ' sang t(;ln ~ b~ ' ... con ' mrn ' h....'" eau, en nay Sang hom sau, tieng ken truy di~u nguc1i lfnh My trude khi len phi cd troi len cU' xo~n mai vao dau Phu. Va nghe thay tieng phat ra trong thinh "nguc1i chet hQ chång doi hoi gl, nguc1i sang ma quen hQ thl..!"

thi hai ve My Phu l <;li khong: nhung

D~u sao, Phu cung phai cung phai doan

ve

My, roi m9i vi~c tfnh sau. Sau khi cung phai doan trd ve My, tuy Phu nh~n du<;lc m6n tien thuC!ng kha h~u - khong chl rieng cua cd quan ma con cua than nhan nguc1i lfnh My nlia - ma chang khong thay thanh thdi thoai mai. Va hang dem, nhling anh m~t cua nhling cai chet oan U'c nhlf nung nau, thoi thuc chang manh li~t. Chang dU'ng ngoi khong yen. M(>t hem Phu tres l<;1i Vi~t Nam, den tr<;1i Cai T<;1o ngay xua, chang di tdi di lui, het phfa trude roi den m?t sau va chang nhd l(;li: d ben trong bc1 tuc1ng da cao qua dau nguc1i vdi hai hang rao giay thep gai d ben tren, con c6 giao thong hao, m(>t hang rao chong s~t va m(>t hang rao di~n. Suy di tfnh l<;1i, Phu l~c dau. Ch!u, khong th~, khong th~ vlf<;lt dli<;lc! Dang 1uc, Phu d!nh b6 tay, chang thay c6ng chfnh md ra cho doan tu ra ngoai lao d(>ng, va chang cU' the ILrng Iling di thång vao. May

Tuy~n T~p Viet&Dc;>c 2001 -Trang 78


nguesi cong an gac c6ng quat: "Dling lq.i" va xong ra ch~n Phu. Chang bao: "Toi tlf My ve, c6 m6n qua!lf:ten bieu thu truesng". M9t nguesi cong an hoi: "Qua gl?". "Do-la" Phu dap lq.i. Lien sau d6, m(>t nguesi cong an doi xet giay t0 va roi d~n Phu den g~p thu truesng. Vlfa g~p m~t thu trlfesng, Phu n6i ngay mye dfch cua mlnh va hlia se bieu h~n m(>t ph'an so tien thuesng chang vlfa lanh. M~t tay thu truesng sang len, nhlf m~t con beo dudi anh den pha; h~n ham hes dua Phu sang phong tiep khach chfnh cua cd quan. . H~n vao de dai deng b~ng nhang lesi ca ngQi va gQi cong vi~c Phu dang lam la "nhlfng d6ng g6p cua Nguesi Vi~t Hai Ngo~i vao cong CUQC tai thiet dat nlfdc". Phu kien nh~n ngoi nghe, ches den khi tay thu truesng ngU'ng lq.i d~ lay hdi, chang IQi dyng cd h(>i, de nghi ngay budc dau tien la xin dl1Qc di quan sat khu chon tu trude day.

Trang khi tay thu truesng dua Phu di' coi ndi nay, h~n n~ng n~c doi Phu giao tien. Vi~c nay ch책ng c6 gl kh6 vdi Phu; cai kh6 la bay gid cay bong gon mQC nhieu qua ch책ng biet ch9n goc nao. Mo m~n mai, roi Phu eling tlm thay ch6 chon nguesi bq.n nam xlfa. Vdi dyng cy do tay thu truesng sai nguesi mang den, Phu dang dinh b~t tay vao vi~c thl tay thu truesng lq.i bao nhlfng nguesi vlfa mang dyng cy den daa bdi giup chang. Daa bdi qua bao nhieu ldp rac, nhlfng do dd b~n cung vdi nhlfng ldp r~ cay ch~ng chit; den xe chieu cai dau lau 16 ra. N6 16 ra ro rang nhat la lue Phu b~t ra tieng nac - tieng nac vl1Qt ra kh6i slf de nen kem ham bao nhieu nam nay - d책y chang lao xuong ho; va dong thesi hai tay ch ang nang lay cai dau lau dua len. Dua len m(>t chut, Phu lq.i d~t xuong hai tay phui dat va mi~ng th6i phu phu lien hoi vao cai mi~ng dau lau, lam b~t ra tai hu penicillin nhlf dang mut cyc kyo thdi thd au.

Phu mes cai n~p cao su hu penicillin es ben trang v~n con y nguyen manh giay Phu len !ut viet va nhet vao ngay chon bq.n: "Bui Thi~n ThQ. Hy sinh tq.i bi~t giam K4 ngay 5.8.1978". Om thi hai bq.n ve que, Phu nghe nhlf c6 h~ng ngan, h~ng ngan hoi ken truy di~u dang tr6i len trang lang. Doan Mai Tam

Ta ngoi d~t m(>ng tlfdng tlf Nhln tresi u am khesi tlf thes than Ten nang hai chlf Thuy Trang Nang xinh, nang dyp hdn ngan loai hoa! Hoa xinh hoa tron ndi dau Con ta nhd mai tlf lau ten nang Dlfng nhlf hoa nes roi tan Dlfng nhlf chim den v(>i vang roi bay.

Tuycin T~p Yiet&Dyc 2001 -Trang 79

Tran Thi~n Tuan


*l'

L F [Jp J ~ iJl J .P:bJ .Pil J. '.p~ l

~

r

##

l":'\

r ~

..J

'

## j

j

J H#

JJ.;..

~

l

.

~

r

j

F ~ ~lp d

~.

" l F fJ1 qr·

/.4...

w.

.,.;,..t

..;.... ~~

Ul,

(M./.~...JJ.U..

~

l

pl Tt.«..

r

"f

T~.

f t..

3

3

u ...

w~

3

~ 11~

"""

~

r l J 1) l l

Ji

#J) ...

>


Cåc b;~m d9c yeu v~n Hoai My xin lien l~c vdi tåc giå d@ mua såch qua dia chl: Olsvikåsen 138, N-5183, Olsvik. hay thlf di~n til: myquangdao@hotmail.com

K

An phf ghi tren såch la12 My-kim.


viet & Doc •

www. vietdoc.org


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.