Numer sierpien 2013 by Robert Pasut

sierpień (43) 2013 | www.magazynrekruter.pl | ISSN 2083-5302

Temat numeru

Rekrutacja do branży mediowej

Wieści z zagranicy

The CEE Rekruter focus on Ukraine O tym się mówi

Goworker: „Dwoję się i troję, a pracodawca i tak swoje” Świat HR

Rekrutacja w branży mediowej - mission almost impossible?

A w nim:

Program wakacyjnych praktyk – zysk dla firmy, standard działania czy dodatkowy kłopot?

HRowców o studiach wspomnienia...

DRODZY Czytelnicy Nie od dziś wiadomo, że media to czwarta władza. Internet, telewizja, prasa – są to nośniki, które

Aleksandra Radziewska-Wyłudek

fascynują i inspirują nie tylko widzów czy czytelników, ale też osoby, które poszukują

redaktor naczelna

interesujących wyzwań zawodowych oraz dużej samodzielności i niezależności w pracy.

W najnowszym Rekruterze postanowiliśmy „obejrzeć od środka” i zderzyć te trzy medialne światy - zadaliśmy parę pytań „ludziom mediów”, którzy poprzez rekrutację i selekcję pracowników mają realny wpływ na wygląd branży medialnej w Polsce. Odwiedziliśmy Magdalenę Żmijewską, HR Manager Polcast Television Media Group oraz Joannę Bednarek, Kierownika Działu Rekrutacji, Agora SA.

od branży mediowej, ale pozostając głównym nurcie, o wizerunek branży rekrutacyjnej, sposób kształtowania i najciekawsze kampanie PR’owe zapytaliśmy Joannę Kuczę, PR & Marketing Manager Antal International.

Poszliśmy o krok dalej i stworzyliśmy artykuł poświęcony portalowi GoWork, którego forum o pracodawcach bije rekordy popularności wśród sfrustrowanych byłych i obecnych pracowników. Zamieszczone negatywne opiSzklany ekran i prasa wciąż przyciągają, jednak to Inter- nie uderzają w pracodawców, niszcząc wizerunek wynet, jako globalne źródło wiedzy, przejmuje „rząd dusz”. pracowywany niejednokrotnie przez lata. O specyfikę rekrutacji specjalistów i wyławianie talentów do tego medium zapytaliśmy Anetę Kabrońską, Jak co miesiąc zachęcamy do lektury stałych dodatków: Przyszłego Rekrutera oraz CEE Rekrutera, w którym z Wirtualnej Polski. swoje ”oko” skierowaliśmy na Ukrainę. Oczywiście, również i w tym Rekruterze nie zabraknie spojrzenia na omawianą branżę przedstawiciela agencji Jeżeli mają Państwo uwagi, sugestie do artykułów, lub rekrutacyjnej. Naszym ekspertem jest Dominika Stanie- propozycje tematów, o których chcieliby Państwo przeczytać na łamach Rekrutera, zapraszamy do kontaktu wicz z firmy Adore HR. pod adresem redakcja@magazynrekruter.pl Aby w trakcie lektury dać Państwu odrobinę oddechu Życzmy owocnej lektury!

W tym numerze napisali dla Państwa m.in. Natalia

DOMINIKA

Joanna

Kalinowska-Grabia,

STANEWICZ

Kucza

laureatka nagrody Perły HR

Adore HR

PR & Marketing Manager Antal International

z 2010 roku www.magazynrekruter.pl

Słowo wstępne

Spis treści Sierpień 2013

O tym się mówi

Goworker: „Dwoję się i troję, a pracodawca i tak swoje”

Internet to potężne medium, które swoją dynamiką, nieustannie zmieniającymi się wyzwaniami i perspektywami, przyciąga osoby, szukające interesującej ścieżki kariery. Jak rekrutuje je Wirtualna Polska?

Forum z opiniami pracodawców, które znajduję się na portalu GoWork, niweczy setki tysięcy złotych rocznie, które firmy inwestują w swój employer branding oraz reklamy. Anonimowość, którą zapewnia forum, stwarza niemalże idealne warunki do surowej oceny pracodawców.

Branża rekrutacyjna oczami specjalisty

Aneta Kabrońska, Starszy Specjalista ds. Personalnych, Wirtualna Polska S.A.

Świat rekrutacji

O swojej pasji i karierze w rekrutacji opowiada Natalia Kalinowska-Grabia, laureatka nagrody Perły HR z 2010 roku.

ŚWIAT HR

Rekrutacja w branży mediowej mission almost impossible? Telewizja fascynuje. Zarówno nas, widzów, jak i osoby, które poszukują pracy wymagającej kreatywności, nietuzinkowego myślenia i samodzielności. Wymagania tej branży sprawiają, że budowanie działów HR jest trudnym zadaniem. Jak radzi sobie z tym Polcast Television Media Group?

Stawiamy na ludzi Agora jedna z największych medialnych spółek w Polsce zdradza, jakimi działaniami utrzymuje swą pozycje na rynku od wielu lat. Sekret tkwi w pracownikach. Odpowiednia selekcja oraz pomoc w planowaniu i realizacji ich ścieżek kariery stanowi fundament mediowego imperium. Joanna Bednarek, Kierownik Działu Rekrutacji, Agora SA

Magdalena Żmijewska HR Manager, Polcast Television Media Group

Synergia „social i tradycji” najlepszą ścieżką rekrutacji

Co w mediach piszczy? Branże mediową charakteryzują ciągłe zmiany, które mają swoje odzwierciedlenie w procesach rekrutacyjnych. O teraźniejszości i przyszłości tej branży opowiada Dominika Staniewicz, Adore HR.

Wydarzenia branżowe

Rozwiązania HR

Perspektywy HR 2014

20 Konwent Prawa Pracy

Wieści z zagranicy

The CEE Rekruter focus on Ukraine Vladyslava Dutchak PR Manager DOPOMOGA GROUP

or Censorship? 24 Journalism Austin Birks,

Prezes Verita HR, Sales Director uTrack

Przyszły rekruter o studiach wspomnienia. . 25 HRowców W sierpniowym numerze HRowcem, który wspomina czasy studenckie oraz opowiada o rozwoju swojej kariery jest Beata Stola, Human Resources&Administration Director, Board Member at UPC Polska

wakacyjnych praktyk – zysk 27 Program dla firmy, standard działania czy dodatkowy kłopot?

Julita Mucha, Wiceprezes Stowarzyszenia ABK

Sierpień Nr 8 (43) 2013 Magazyn Rekruter ul. Leszno 12, 01-192 Warszawa tel. + 48 22 535 74 03 www.magazynrekruter.pl

Redaktor Naczelna Aleksandra Radziewska-Wyłudek aleksandra.radziewska@veritahr.com

Reklama e-mail: redakcja@magazynrekruter.pl

Magdalena

Joanna

Aneta

Żmijewska

Bednarek

Kabrońska

HR Manager

Kierownik Działu Rekrutacji

Starszy Specjalista ds.

Polcast Television

Agora SA

Personalnych

Media Group spis treści

Wydawca

Wirtualna Polska SA www.magazynrekruter.pl

TEMAT numeru

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

ŚWIAT HR

WYDARZENIA BRANŻOWE

ŚWIAT REKRUTACJI

wieści z zagranicy

FELIETON

Goworker: „Dwoję się i troję, a pracodawca i tak swoje” Portal GoWork.pl rozpoczął swoją działalność w 2004 roku. Najbardziej poczytną jego częścią jest forum z opiniami o pracodawcach, które zdaje się niweczyć starania firm, inwestujących setki tysięcy złotych rocznie w employer branding oraz reklamy. Anonimowość w Internecie, odrobina wolnego czasu, a nawet niewielkie nieporozumienie z pracodawcą może stać się powodem bezlitosnej krytyki na forum. Kiedyś receptą na niezadowolenie pracowników była podróż na Zachód, teraz wystarczy „wyjazd” ze wściekłym komentarzem na Gowork.pl. Użytkownicy nie przebierając w słowach, wydając opinie na temat atmosfery panującej w firmach, wysokości wynagrodzeń oraz warunków zatrudnienia. Postanowiłyśmy przyjrzeć się bliżej zawartości tych komentarzy. Oglądając firmy z każdego z opisanych poniżej sektorów, przeczytałyśmy około 5 tys. komentarzy, a co ciekawsze zawarłyśmy poniżej. Hanna Jaskułowska, Małgorzata Ossowska

Banking

etatów oraz obcinanie pensji odbiło się głośnym echem nie tylko w mediach. Goworkerzy, czyli byli i aktualni pracownicy firm produkcyjnych, za pośrednictwem portalu skarżą się i wytykają wady w funkcjonowaniu zakładów. Narzekanie na zmęczenie oraz wyczerpującą pracę, stan zdrowotny („ogólnie odradzam, zwolniłem się po okresie próbnym i się cieszę, że już normalnie słyszę”) i wynagrodzenie („Podwyżki były super, 20 groszy brutto”), staje się powoli normą nie tylko w tym sektorze.

Branża bankowa w Polsce to ponad 150 tysięcy pracowników, zdaniem Goworkera zarabiających między innymi dzięki naszym kredytom i hipotekom. W świetle komentarzy na forum GoWork.pl pracownicy sektora bankowego namawiają rodziny i znajomych, na otwieranie nowych kont, a następnie zamknięcie ich po upływie 3 miesięcy. Tym samym wyrabiają sobie targety i zbierają dodatkowe punkty u przełożonych. Ci z kolei, określani jako „sadyści”, nie interesują się za barKolorowe FMCG dzo potrzebami podwładnych i wymagają mnóstwa nadgodzin. FMCG, czyli produkty, których cechą charakterystyczną jest szybka rotacja i Automotive niskie koszty produkcji. Goworkerzy Według Polskiej Agencji Informacji spostrzegają tę branżę w „ciemnych” i Inwestycji Zagranicznych, polski sek- barwach. Jeden z forumowiczów, tor motoryzacyjny jest solidnym fun- przed podjęciem pracy w jednej z firm, damentem gospodarki naszego kraju. zaczerpną opinii z forum i „serdecznie Jednak zamykanie fabryk, redukcja podziękował za taką współpracę”. Prze-

www.magazynrekruter.pl

straszył się tym co przeczytał – firmy te charakteryzują się „niestabilnością rynku”, „masowymi zwolnieniami” oraz „niską płacą i wyzyskiem pracowników”. W branży energetycznej. . . …pracuje około 50 tys. Osób. Przekrój jej pracowników jest bardzo szeroki. Jednak pomimo wielu możliwości jakie daje ten sektor, portal GoWork.pl ugina się pod niepochlebnym opiniami, przestrzegającymi przed byciem „charytatywnym Przedstawicielem Handlowym w firmie XXX”. Internauci opisując stanowisko używają licznych przekleństw oraz podkreślają, że wysiłek włożony w pracę nie przekłada się w żaden sposób na miesięczne wynagrodzenie. Korzystanie z własnego środka transportu (własne paliwo), drukowanie umów oraz prezentacji, jak podaje jeden z Goworkerów nie jest rozliczane. Informacje

O tym się mówi

TEMAT numeru

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

ŚWIAT HR

WYDARZENIA BRANŻOWE

o innej firmie zajmującej się dostawą energii niosą równie krytyczne przesłanki. „Śmieciowe” umowy, niskie stawki oraz słabe warunki pracy, czyli np. „brak kuchni i mycie kubków w kiblu” to tylko nieliczne niedogodności panujące w organizacji.

ŚWIAT REKRUTACJI

Na forach branży IT pozytywne komentarze wypisywane są w ciągu kilkunastu minut jeden po drugim. Według części użytkowników, nie brakuje jednak negatywów. Zagraniczni fachowcy są lepiej traktowani i opłacani od „polskich roboli”. Zarzuty dotykają również stylu zarządzania oraz Na państwowym garnuszku atmosfery panującej w tym sektorze. Korporacyjne podejście pozbawia Pracy w sektorze państwowym jest pracowników kreatywności („słaby naprawdę wiele, tak samo jak płynąrozwój, praca w korporacyjnych racych z niej korzyści („13-tki”, premie mach i procedury”), a doświadczenie kwartalne czy „wakacje pod gruszą”). Goworkera wcale nie jest gwarancją Na pytanie co zrobić i jakie są szanse stałego zatrudnienia („byłem tam 11 dostania posady w sektorze publiczlat. poświęcałem sie bez reszty a wynym próbowali odpowiedzieć użytwali mnie jak psa”). Istnieje prawdokownicy GoWork.pl. Większość opipodobieństwo, że profile opisywanych nii jakie można znaleźć na stronach firm są śledzone przez działy HR/PR dotyka tematu załatwiania posad „po pracodawców, a te natychmiast reagują znajomości”. Według jednego z Gona wpisy negatywne. workerów: „Przyjęcia do Urzędu XXX są tylko dla najbliższych przyjaciół, Czarno to widzę kolegów i znajomych. Nikt z ulicy nie ma najmniejszej szansy dostać się do Polacy na rynku pracy cenieni są za pracowitość i dobre kwalifikacje. Ich pracy”. potencjał docenia wiele państw takich Użytkownicy forum wyliczają swoje jak Francja, Irlandia czy Wielka Brytaliczne udziały w rozmowach kwalifi- nia. Kusząc wysokim wynagrodzeniem kacyjnych „Składałem dokumenty 5 i świetnymi warunki mieszkalnymi, razy do Departamentu Infrastruktury pracodawcy zachęcają do podejmoi Geodezji”, popierając je doświadcze- wania pracy za granicą. Użytkownicy niem oraz kierunkowym wykształce- widzą to nieco inaczej, dzieląc się doniem. Niestety, większości mimo wielu świadczeniem, opisując rzeczywiste prób i starań nie udaję się dostać posa- warunki panujące w ośrodkach jako dy. Może przyczyn takiego stanu rze- „niegodne człowieka”. Obiecywane czy nie należny szukać wśród urzęd- pokoje z własnymi łazienkami na miejników, ale wśród osób, które składając scu okazywały się małymi pomieszczedokumenty nie spełniają wymogów niami („w których jest wiecznie zimno, formalnych stawianych przez praco- z pleśnią w każdym zakamarku i dużą dawcę? Może pracodawcy poznają się ilością robactwa”). Wynagrodzenie na Goworkerach…? również odstaje od warunków omawianych przed wyjazdem („jeżeli choPozytyw i negatyw w IT

O tym się mówi

wieści z zagranicy

FELIETON

Polacy na rynku pracy cenieni są za pracowitość i dobre kwalifikacje. Ich potencjał docenia wiele państw takich jak Francja, Irlandia czy Wielka Brytania. Kusząc wysokim wynagrodzeniem i świetnymi warunki mieszkaniowymi, pracodawcy zachęcają do podejmowania pracy za granicą. Użytkownicy widzą to nieco inaczej, dzieląc się doświadczeniem, opisując rzeczywiste warunki panujące w ośrodkach jako „niegodne człowieka”.

www.magazynrekruter.pl

TEMAT numeru

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

ŚWIAT HR

WYDARZENIA BRANŻOWE

dzi o pensje to masz zupełnie inną od tej co ci oferują w Polsce”). Skoro ani wynagrodzenie, ani panujące warunki nie spełniają oczekiwań pracowników, pozostaje pytanie dlaczego nie szukają innej pracy, mieszkania, bądź po prostu nie wracają do kraju? Czy jadąc do innego państwa, ledwo posługując sie obcym językiem, mogą oczekiwać lepszych warunków?

powstaje mnóstwo obelg i zarzutów. Czasem jednak warto stanąć w obronie pracodawcy, bądź firmy z którą się współpracowało. Pokazuje to rzeczywisty obraz większości polskich firm w przeciwieństwie do korporacji posiadających ludzi i środki do „czyszczenia” negatywnych komentarzy.

GoWork a inne portale

Na portalu najwięcej komentarzy ma jedna z korporacji taksówkarskich z Krakowa (30 132). Ilość komentarzy może wynikać ze specyfiki branży. Niestety większość wpisów publikowanych na GoWork.pl pochodzi od klientów firmy, którzy narzekają na złe wyliczenie kosztów usługi, wzbudzając przekonanie, że komentarze znajdujące się na tym portalu nie pochodzą wyłącznie od pracowników danych firm, ale również od niezadowolonych klientów.

GoWork wiedzie prym wśród tego typu serwisów. Dużą bazę komentarzy mają również portale TutajPracuje. pl i MójPracodawca.pl, jednak nie zawierają one konkretnych przykładów ani odniesień. Pierwszy działa na podobnej zasadzie jak GoWork, gdzie można zamieścić komentarz, również anonimowo. Na drugim z kolei można ocenić pracodawców, co daje nam wykaz 10 najlepszych i 10 najgorszych pracodawców według użytkowników. Szukając na tych serwisach informacji odnoszących się do firm zajmujących się rekrutacją, natrafiliśmy zaledwie na pięć pozycji, gdzie na GoWork jest ich ponad 200.

GoWorkowy rekordzista wpisów

Życząc komuś śmierci. . .

Przygotowując artykuł, natrafiłyśmy na wiele obraźliwych komentarzy odnoszących się do ludzi, firm czy instytucji. Często użytkownicy w swoich opiniach używają pseudonimów A gdy powiesz coś dobrego. . . współpracowników, (broniąc się przed Na opisywanym portalu pojawiają się usunięciem treści przez administrarównież pozytywne komentarze, od- tora strony), jednocześnie osoby zanoszące się do różnych sektorów i pra- interesowane daną firmą, doskonale codawców, nie cieszą się jednak zbyt zdają sobie sprawę o kim mowa w kodużą sympatią pozostałych użytkowni- mentarzu. Życzenie komuś śmierci, ków. Panuje przekonanie, że jeśli ktoś podawanie linków do zdjęć i danych chwali sobie warunki pracy, atmos- osobowych zdaje się przekraczać cel ferę bądź wynagrodzenie, na pewno tego portalu. Wiemy, że moderatorzy jest „podstawiony”. Pod jego adresem serwisu starają się usuwać tego typu

www.magazynrekruter.pl

ŚWIAT REKRUTACJI

wieści z zagranicy

FELIETON

komentarze, jednak ilość dodawanych wpisów, w dobie Goworkwerów, zdaje się przekraczać ich możliwości. Poprosiliśmy o opinię Piotra Brewczyńskiego, specjalistę GoWork ds. marketingu internetowego i PR: „Internet - nie tylko w Polsce, ale na całym świecie - znany jest niestety z tego, że na większość tematów znajdziemy w nim opinie negatywne. Z racji na drażliwość spraw, jakimi są warunki zatrudnienia czy podstawy zwolnień, problem ten dotyczy nas bardzo dużym stopniu. Nasza firma stara się na bieżąco kontrolować forum pod względem wpisów nieregulaminowych, zawierających dane osobowe czy pomówienia, ale jest to bardzo ciężka i czasochłonna praca. Wychodzimy z założenia, że nasi użytkownicy, Ci szukający opinii, a nie tylko je piszący, zdają sobie sprawę, że najbardziej agresywne wpisy często pisane są pod wpływem emocji, a rozgoryczeni ludzie pozbawieni pracy nie unikają przesady czy nawet konfabulowania. Z tego względu najlepiej traktować naszą stronę jako medium doradcze, a nie wyrocznię na podstawie której podejmiemy ostateczną decyzję. Nasz dział Opinii o pracodawcach stale się rozwija. Mamy więc nadzieję, że wkrótce uda nam się sprawić, by poziom dyskusji w każdym wątku pozwalał na zasięgnięcie obiektywnej opinii o danym pracodawcy.”

O tym się mówi

TEMAT numeru

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

ŚWIAT HR

WYDARZENIA BRANŻOWE

ŚWIAT REKRUTACJI

wieści z zagranicy

FELIETON

Branża rekrutacyjna oczami specjalisty

O swojej pasji i karierze w rekrutacji opowiada Natalia Kalinowska-Grabia, laureatka nagrody Perły HR z 2010 roku. W 2010 roku otrzymała Pani nagrodę Jakie ma Pani podejście do konkursów Perły HR. Jak nagroda wpłynęła na organizowanych dla branży rekrutaPani życie zawodowe? cyjnej i HR? Czy Perły HR powinny być „reaktywowane”? Dzięki zdobyciu nagrody Perła HR dostałam propozycję wygłoszenia wy- Niestety nie znam wielu konkursów kładu na temat skutecznej rekrutacji na w branży HR, kojarzę jedynie TOP HR konferencji HR Metrics w 2011 roku, Managera organizowane przez jedno gdzie opowiedziałam o metodach re- z branżowych czasopism i zdaje się, że krutacji i selekcji personelu oraz o mier- ten konkurs ma ogromną liczbę uczestnikach ich skuteczności. Sama nagroda ników i jest mocno rozpowszechniony. nie miała jednak bezpośredniego wpły- Oczywiście uważam, że konkurs Perły wu na moją pracę czy jej rozwój. Cały HR powinien zostać reaktywowany czas zajmuję stanowisko specjalisty gdyż jest to niesamowita okazja, by ds. rekrutacji i staram się utrzymywać uzdolnione talenty z branży rekrutai rozpowszechniać najlepsze standardy cyjnej mogły zostać docenione. Poza pracy rekrutacyjnej. tym sama uroczystość rozdania nagród stanowi doskonałą okazje do poznania Co wydarzyło się Pani w karierze od ludzi, z którymi na co dzień dzielimy tego czasu? pasje, z którymi możemy wymieniać się W połowie 2012 roku zmieniłam praco- najświeższymi trendami i technikami dawcę, pozostając jednak na analogicz- z zakresu rekrutacji. nym stanowisku. Zmieniłam również Jakie są największe błędy rekruterów? branżę. Wcześniej zajmowałam się re- Jeżeli miałaby Pani wytypować jeden, krutacją kadry budowlanej i inżynieryj- główny grzech konsultantów pracująnej, pomagałam kobietom w tej zma- cych w agencjach rekrutacyjnych, to skulinizowanej branży dostać pracę, za co by to było? co szanowne Jury podczas konkursu perły HR mnie doceniło. Obecnie na- Jeden? To za mało! Nie jestem w stadal pracuję w dość zdominowanej przez nie wybrać jednego najważniejszego! mężczyzn branży IT i tutaj również (śmiech) Każda najdrobniejsza wpadswoją pracą staram się przyczynić do ka, pomyłka czy błąd psują opinie rewspierania zatrudniania kobiet na spe- kruterów w oczach kandydatów. Nie cjalistycznych stanowiskach. chcę oceniać z mojego punktu widzenia błędów moich kolegów i koleżanek z branży. Gdybym miała jednak postawić się w roli kandydata to z pewnością

świat hr

należałoby wymienić: brak przygotowania do rozmowy, nieznajomość specyfiki stanowiska, o którym się opowiada, dyskryminacja i zapominanie o przekazaniu informacji zwrotnej po rozmowie. Jaki jest Pani przepis na sukces zawodowy? Co może Pani doradzić osobom, które stawiają pierwsze kroki w rekrutacji? Mój przepis na sukces jest tajny (śmiech). Ale chcąc ułatwić przyszłym rekruterom sukcesywną pracę zachęcam was do tego abyście zawsze starali się nawiązywać kontakt z kandydatami drogą telefoniczną, a nie mailową. Zdaje sobie sprawę z tego, że mail jest drogą łatwiejszą i mniej pracochłonną, ale pamiętajcie, że w Polsce funkcjonuje ok. 4000 agencji zatrudnienia. Dobry kandydat bywa czasem wystawiony na „atak” ponad 10 rekruterów dziennie. Jeśli chcecie, żeby zainteresował się waszą ofertą, zadzwońcie, zaprezentujcie się w jak najlepszy sposób tak, aby kandydat właśnie Waszą ofertę zapamiętał i do Was się odezwał. Jakie wyzwania teraz przed Panią? Zawodowo czuję się spełniona. Mam obecnie okazję do wykorzystywania swoich umiejętności w rekrutacjach do najbardziej prestiżowych projektów IT w Polsce. Największe wyzwanie jakie przede mną stoi to moja rodzina.

www.magazynrekruter.pl

TEMAT numeru

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

ŚWIAT HR

WYDARZENIA BRANŻOWE

ŚWIAT REKRUTACJI

wieści z zagranicy

FELIETON

Rekrutacja w branży mediowej - mission almost impossible? Telewizja fascynuje. Zarówno nas, widzów, jak i osoby, które poszukują pracy wymagającej kreatywności, nietuzinkowego myślenia i samodzielności. Wymagania tej branży sprawiają, że budowanie działów HR jest trudnym zadaniem. Jak radzi sobie z nim Polcast Television Media Group? Magdalena Żmijewska HR Manager, Polcast Television Media Group

organizacyjnej, rekrutację, programy Jak „znalazła się” Pani w HR? Skąd motywacyjne, integrację, ale także decyzja, że chce się Pani rozwijać politykę wynagrodzeń i benefitów, właśnie w tej branży? ścieżki karier, awanse, system ocen Moja droga w HR zaczęła się w 1997 okresowych czy opisy stanowisk. roku, wtedy to odpowiedziałam na MTV Networks dało mi także możogłoszenie na stanowisko Asystent- liwość pracy w międzynarodowym ki działu Personalnego w firmie środowisku, wymiany doświadczeń TTW Dom i Ogród. Potem kolejno z HR-owcami z całej Europy. To byłam Specjalistą w dziale perso- utwierdzało mnie w przekonaniu, nalnym w Leroy Merlin. W obu fir- że HR to moje miejsce. mach bardzo dobrze przyswoiłam Po MTV na chwilę trafiłam do Grusobie tak zwany twardy HR, czyli py Pracuj, właściciela portalu rekrukadry i płace. Cieszę się, że już na tacyjnego pracuj.pl. Byłam tam krótpoczątku kariery zawodowej miałam ko, bo tylko kilka miesięcy, jednak styczność z tą częścią HR, gdyż nabyły to owocne miesiące, w trakcie byta wiedza nadal procentuje. Wczektórych dowiedziałam się jak działa śniejsze doświadczenia otworzyły polska, świetnie zarządzana firma, mi drogę w firmie MTV Networks poznałam „od środka” różnorodne Polska, gdzie miałam przyjemność systemy rekrutacyjne. Jako HR Mabudować dział HR od podstaw. Był nager nadzorowałam także całość zato czas wielu wyzwań i wytężonej gadnień personalnych. Moja przygopracy, zwłaszcza że zaproponowano da z Grupą Pracuj skończyła się dość mi odpowiedzialne stanowisko HR szybko, ponieważ otrzymałam proManagera. W MTV byłam odpowiepozycję współtworzenia działu HR dzialna za całość działań HR-owych, w TVN. Od 2007 roku na stanowizarówno tych administracyjnych sku Business Partnera byłam odpo(kadry–płace) jak i kształt struktury wiedzialna za rekrutację, szkolenia

www.magazynrekruter.pl

i employer branding w firmie, która zatrudniała wtedy kilka tysięcy osób. Dział HR w TVN był rzeczywiście podporą dla biznesu, był bardzo nowoczesny, a praca w nim bardzo wymagająca. Cały czas analizowaliśmy to, co działo się na rynku, uczestniczyliśmy w różnego rodzaju debatach, konferencjach, szkoleniach. Choć w pewnym stopniu o mojej obecności w HR zadecydował przypadek, ciekawe ogłoszenie, na które odpowiedziałam na początku kariery zawodowej, uważam, że również moje indywidualne predyspozycje popchnęły mnie w stronę pracy w tej dziedzinie. Ja po prostu lubię ludzi. Wrodzona empatia, chęć uczenia się i nabyta umiejętność słuchania pozwalają mi cieszyć się moją pracą tak po prostu na co dzień. Wybrałam HR, także dlatego, że jest to bardzo ciekawy obszar w biznesie, który tak jak on, wciąż się zmienia a przy tym stanowi najważniejszy jego filar. W celu pogłębienia moich zainteresowań około HR-owych zawsze wy-

świat hr

TEMAT numeru

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

szukuję co jeszcze może być cennego na rynku w zbogaceniu mojej wiedzy. Taką drogą dotarłam do NLP. Bardzo zaciekawił mnie ten wątek. Ma Pani doświadczenia w pracy w HR w różnych branżach, jednak zdecydowała się Pani na media. Czym ta branża Panią „uwiodła” ? W trakcie rozmowy kwalifikacyjnej do Polcast Television, to samo pytanie zadał mi Prezes firmy. Uwielbiam pracę w mediach, które są miejscem styku szybkiego tempa pracy z fajnymi, otwartymi ludźmi, co daje niepowtarzalną atmosferę i pozwala kształtować kulturę organizacyjną opartą na różnorodności. Na pewno dla mnie, jako HR-owca, współpraca i zarządzanie kreatywnymi, czasem niepokornymi osobowościami, które niechętnie poddają się procedurom, jest wyzwaniem, którego realizacja przynosi ogromną satysfakcję. Przygotowując najnowszy numer Rekrutera zauważyliśmy, że w działy HR w mediach ciągle się tworzą. Co Pani myśli na ten temat? To ciekawe spostrzeżenie i rzeczywiście jest tak, że działy HR w mediach wciąż ewoluują. Coraz więcej dyrektorów firm zauważa, że uporządkowana struktura, opisy stanowisk z odpowiednimi kompetencjami i zadaniami czy system ocen okresowych, wspomaga planowanie i realizację celów, wspiera biznes. Już wcześniej odkryły to firmy z sektora FMCG, przedsiębiorstwa technologiczne, teraz jest nasza kolej. Proszę opowiedzieć, jakie elementy miękkiego HR-u wykorzystuje Pani w swojej pracy?

Wydarzenia branżowe

ŚWIAT HR

WYDARZENIA BRANŻOWE

ŚWIAT REKRUTACJI

Nie stosuję metod uniwersalnych, dlatego też elementy miękkiego HR-u zawsze dostosowuję do potrzeb firmy. Czasami jest to wymyślenie i wdrożenie programu rozwojowego dla kadry menedżerskiej, a zasami redefinicja zakresów obowiązków. Innym razem trzeba „rysować” wiele wariantów struktury organizacyjnej zanim zarząd zatwierdzi finalną wersję. Dużo czasu zabierają mi zwykle projekty rekrutacyjne, ale te lubię najbardziej. Miałam też przyjemność stworzyć strategię employer brandingową, czy też rozpisać strategię personalną jako kilkuletnie plany działań HR-owych. W codziennej pracy, w kontaktach z pracownikami, wykorzystuję proste narzędzia jak rozmowa, wysłuchanie kogoś, czy zmiana perspektywy. Chciałbym jednak przypomnieć, że HR to nie tylko „miękkie elementy”, bo biznes jest „twardy” i mierzy się go bardzo wymiernymi wskaźnikami. Dlatego „inna twarz” zarządzania, w tym HR-u to także egzekwowanie postawionych celów i dążenie do poprawy rezultatów.

wieści z zagranicy

FELIETON

rekrutacji i jakie mamy oczekiwania względem kandydatów. Zgodzę się z tym, iż branża mediowa jest atrakcyjna pod względem zatrudnienia. Ilość przesyłanych aplikacji nie zawsze niestety idzie w parze z jakością. Czasami otrzymujemy zgłoszenia, które nie spełniają naszych oczekiwań, dlatego też w każdym procesie rekrutacji pierwszy etap to tak zwana preselekcja. Kandydaci, którzy w jakiś sposób są dla nas atrakcyjni trafiają do bazy rekrutacyjnej. Przy każdej rekrutacji otrzymane CV porównujemy z przygotowanym wcześniej profilem stanowiska i na tej podstawie decydujemy o zakwalifikowaniu kandydata do dalszego etapu rekrutacji.

Co do agencji to większość projektów realizujemy samodzielnie, jednak są sytuacje, w których sięgamy po wsparcie zaufanego dostawcy usług rekrutacyjnych. Nie zawsze bowiem można prowadzić rekrutacje pod nazwą brandu, na rzecz którego się pracuje. Czasami pracodawca musi zrobić research, zorientować Branża mediowa cieszy się ogrom- się, jak wygląda sytuacja na rynku, nym zainteresowaniem wśród osób, czy przeprowadzić ukryty proces. które szukają zatrudnienia. Z pewWspominała Pani o Państwa stronie nością otrzymują Państwo wiele internetowej, na której umieszczaaplikacji – jak Państwo sobie z tym cie ogłoszenia. Czy wykorzystujcie radzicie? Czy Polcast Television Państwo dodatkowe kanały do powspierają agencje rekrutacyjne? zyskiwania najlepszych, np. LinedIn W kwestii aplikowania do Spółki Po- czy GoldenLine? lcast Television, która jest producenW procesie rekrutacji nie korzystam tem i nadawcą takich stacji telewiz tych dwóch portali. Dla mojej branzyjnych jak: Tele5, Polonia1, Water ży najlepszym źródłem kandydatów Planet i Novela tv, odsyłam do naszej jest serwis Wirtualne Media oraz strony internetowej www.polcast.tv Pracuj.pl, który obecnie ma najwięk- zakładka Praca. Dokładnie opisaliszy zasięg. śmy tam jak przebiega u nas proces

www.magazynrekruter.pl

TEMAT numeru

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

W poprzednim miejscu pracy przy niektórych procesach, zwłaszcza tych trudnych, wykorzystywaliśmy social media. Nie uważam jednak, żeby przynosiły spektakularny efekt jakościowy, szczególnie w porównaniu do wyników, jakie daje umieszczanie ogłoszenia na portalach rekrutacyjnych bądź branżowych. W pozyskiwaniu najlepszych bardzo dobrze działa także networking oraz rekomendacje. Czym, według Pani, powinien charakteryzować się dobry Dyrektor Personalny? Dobry Dyrektor Personalny kojarzy mi się z eklektyzmem, gdzie jak w sztuce powinien łączyć różne elementy wiedzy. Myślę, że w to stanowisko wpisana jest również interdyscyplinarność. Ostatnio przeczytałam gdzieś, że Dyrektorzy Personalni zyskują na wartości z wiekiem. Zgadzam się z tym w 100% i cieszę się, że jestem na dobrej drodze. Poza tym Dyrektor Personalny, jak powiedział Peter Drucker powinien najpierw zarządzać sobą, potem innymi, a na końcu organizacją. Dla mnie oznacza to ustawiczną pracę nad pogłębianiem samoświadomości, wewnętrznej spójności i pracy nad swoimi ograniczeniami. Dobry Dyrektor Personalny to osoba, która z jednej strony buduje mosty i szuka porozumienia, a jedno-

www.magazynrekruter.pl

ŚWIAT HR

WYDARZENIA BRANŻOWE

ŚWIAT REKRUTACJI

wieści z zagranicy

FELIETON

cześnie doskonale zna realia biznesu Największym wyzwaniem stricte i branży, w której się porusza. rekrutacyjnym, w branży mediowej jest znalezienie kreatywnego menaJakie były ostatnie lata dla branży gera. Osoby, która z jednej strony mediowej? Jakie są największe wy- będzie miała głowę pełną pomysłów zwania rekrutacyjne dla działu HR i niestandardowych, odważnych, inomawianej branży? nowacyjnych rozwiązań, a z drugiej będzie umiała wdrożyć je w życie Dwa ostatnie lata były dla branży przy zachowaniu odpowiedniego mediowej najtrudniejsze. Firmy repoziomu budżetu i w rozsądnym tistrukturyzują, czy też konsolidują melinie. struktury. Co do personalizacji to obecnie liczą się na rynku pracow- Obserwując rekrutację w mediach nicy, którzy wielozadaniowość i ela- dostrzegam problemy z jakimi spotystyczność mają wpisaną w profil za- kają się młodzi ludzie, którzy dopiewodowy. Bardzo ważne i cenne są ro zaczynają swoją pracę i mają tak i nadal będą umiejętności społeczne. zwanego driva na karierę. A tu okaOstatnie lata przynoszą też koniec zuje się, że trzeba ciężko pracować, ery pionowych struktur i spektaku- a nagroda jest bardzo odroczona. larnych awansów. W dobie kryzysu Zderzenie marzeń z rzeczywistością liczy się osiągnięcie wyników przy szybko obnaża prawdę o pracy w meograniczonych zasobach, w tym ludz- diach, gdzie młodzi ludzie mają do kich. Managerowie muszą przynosić czynienia z pracą pod presją czasu, lepsze rezultaty przy coraz bardziej indywidualną ścieżką awansu, dużą ograniczonych zasobach ludzkich, odpowiedzialnością i często brakiem muszą podejmować niejednokrot- stabilizacji życiowej. nie trudne decyzje, przy zachowaniu wśród swoich pracowników wyso- Każda rekrutacja przynosi też wykiego poziomu motywacji i zaanga- zwanie w postaci kształtowania kulżowania w pracę, co może wydawać tury organizacyjnej firmy. Każdy się ‘’mission impossible’’. nawet pojedynczy element będzie miał wpływ na funkcjonujący system Oczywiście HR nie jest z tym sam, i trochę go modyfikował. To pasjowspomagają go bowiem inne działy. nujące być obserwatorem jak każda Ważna jest także mocna współpraca nowo zatrudniona osoba zmienia między samym HR-em a zarządem przetarte już szlaki! firmy. Aby efektywnie realizować zamierzone cele, muszą tworzyć swoisty Partnership.

świat hr

TEMAT numeru

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

ŚWIAT HR

WYDARZENIA BRANŻOWE

ŚWIAT REKRUTACJI

wieści z zagranicy

FELIETON

Stawiamy na ludzi

Agora jedna z największych medialnych spółek w Polsce zdradza, jakimi działaniami utrzymuje swą pozycje na rynku od wielu lat. Sekret tkwi w pracownikach. Odpowiednia selekcja oraz pomoc w planowaniu i realizacji ich ścieżek kariery stanowi fundament mediowego imperium. Joanna Bednarek, Kierownik Działu Rekrutacji, Agora SA

W Agorze mamy kilka działów sprzedaży. Są one usytuowane blisko produktów, które oferujemy naszym klientom. Staramy się jednak, aby nasze działy Stawiamy na ludzi! Nasz zespół to kre- mocno ze sobą współpracowały, co poatywni, ambitni, zaangażowani pracow- zwala nam poszerzać ofertę reklamową nicy. Bardzo ważne jest dla nas to, żeby i proponować różne usługi w obszaSpółka była dla nich atrakcyjnym miej- rach dotyczących mediów. Klienci nie scem pracy, gdzie będą mogli się rozwi- zawsze mają świadomość, że możemy jać – dbamy, aby każdy nasz pracownik działać w obszarze reklamy w różnych przeszedł przez odpowiedni system mediach – nie tylko w gazecie papieszkoleń, ale też umożliwiamy udział rowej, ale i w Internecie, na nośnikach w różnych projektach i przedsięwzię- zewnętrznych, w kinach, w radiu. ciach. Ponadto wychodzimy naprze- Prowadząc rozmowy kwalifikacyjne na ciw różnym potrzebom pracowników, stanowiska handlowe, zwracamy uwazapewniamy im podstawową opiekę gę na umiejętność rozumienia potrzeb medyczną, partycypujemy w kosztach klienta, a także talent budowania trwaprogramu sportowego, wspieramy w or- łych i długofalowych relacji. Wymienioganizacji zawodów sportowych i innych nego przeze mnie zestawu kompetencji tego typu aktywnościach. W miarę szukają wszyscy pracodawcy u dobrego możliwości staramy się być elastyczni handlowca. w rodzaju umów zawieranych z pracownikami. Nasza firma przygotowana Branża wydawnicza obecnie przejest na to, żeby proponować różne for- żywa przełomowy moment. Prasę my zatrudnienia, są to umowy stałe czy drukowaną zastępuje Internet. Jak umowy czasowe. Podejmujemy je w za- przekłada się to na zatrudnienie leżności od naszych potrzeb, ale i od po- w Waszej firmie? trzeb pracownika. Przy okazji tego pytania, warto wspoJaka jest struktura działu sprzedaży mnieć o zmienności rynku. Nasi czyw Agorze? Jakich kompetencji telnicy coraz częściej sięgają po media poszukujecie u Przedstawicieli elektroniczne – tzw. cyfrowe, ale nadal Handlowych? mamy grupę użytkowników, którzy

Jesteście jedną z największych spółek medialnych w Polsce. Jak to robicie?

świat hr

czytają papierowe wydania Gazety Wyborczej czy magazynów. Struktura naszej firmy zmienia się zgodnie z zmieniającymi się trendami na rynku, jednak cały czas poszukujemy pracowników do tradycyjnych mediów papierowych. Strategia rozwoju Agory zakłada, że będziemy zwiększać skalę przedsiębiorstwa oraz przyśpieszać wzrost i dywersyfikację źródeł przychodów w kierunku mediów elektronicznych. Jednym z naszych celów strategicznych na 2013 rok jest dostosowanie struktury organizacyjnej grupy Agora do otoczenia rynkowego. Zatem w naszych procesach rekrutacyjnych pojawiają się potrzeby związane z nowymi mediami. Szukamy specjalistów z obszaru szeroko rozumianego Internetu, takich jak programiści Java, .NET, specjalistów od e-commerce, marketingu w wyszukiwarkach, którzy wiedzą czego potrzebuje użytkownik Internetu. Bardzo przydatni są również analitycy, którzy potrafią pracować z dużymi bazami danych. Organizujecie Państwo program Rośnij z nami. Skąd pomysł? Jak wiele osób zaczyna w jego ramach staż w Agorze? Ile osób po zakończeniu zostaje zatrudnionych? Skąd pomysł na organizację programu stażowego? Młodzi ludzi są dla nas

www.magazynrekruter.pl

TEMAT numeru

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

bardzo ważni, ponieważ już niedługo będą naszymi głównymi odbiorcami, którzy poruszają się biegle w obszarze Internetu i nowych mediów. Programy stażowe stanowią swego rodzaju wymianę doświadczeń, Słuchamy opinii, młodych, namawiamy ich dzielenia się z nami swoimi spostrzeżeniami. My zaś wspieramy ich rozwój. Kształtujemy ich tak, aby na końcu tej ścieżki stali się specjalistami czy ekspertami w danej dziedzinie. Taka jest główna idea tego programu stażowego. Za nami już VI edycja. W sumie do programu przystąpiło już 45 osób, z czego 20 osób zostało z nami. Absolwenci stażu, którzy kontynuują swój rozwój zawodowy w naszych strukturach, w tej chwili zajmują różne stanowiskach, są to między innymi product i project managerowie, analitycy, programiści, specjaliści ds. marketingu. W tej chwili pracujemy nad zmianą formuły programu Rośnij z nami, kierując naszą uwagę na projekty w obszarze nowych mediów. Przygotowania do przyjęcia nowych stażystów ruszają na długo przed ogłoszeniem konkursu. Zbieramy potrzeby z różnych działów, kładziemy nacisk na przygotowanie programu projektu. Opracowujemy ścieżkę rozwoju stażysty - planujemy szkolenia, zadania, aktywności. Dbamy o to aby każdy z nich miał swojego opiekuna-mentora, który wspiera, uczy i pomaga w codziennej pracy.

ŚWIAT HR

WYDARZENIA BRANŻOWE

Słuchamy opinii, młodych, namawiamy ich dzielenia się z nami swoimi spostrzeżeniami. My zaś wspieramy ich rozwój. Kształtujemy ich

wieści z zagranicy

FELIETON

Tak, choć były to pojedyncze sytuacje. W ciągu roku przeprowadzam bardzo wiele procesów assessmentowych.. Wierzę bardzo mocno w to narzędzie, chociaż, z drugiej strony zdaję sobie sprawę z tego, że nie ma w tej metodzie „trafień” sto na sto, że istnieje pewne ryzyko związane, że ta diagnoza nie będzie trafna. Trzeba pamiętać, że Assessment Center to narzędzie wspierające wybór, nie zastępuje wywiadów z kandydatami, testów wiedzy czy innych ćwiczeń. Czy przeprowadzacie rekrutacje korzystając z usług firm zewnętrznych? Jeżeli tak, na jakie stanowiska?

ekspertami w danej

Korzystamy z takiego wsparcia, kiedy mamy świadomość, że tradycyjne ogłoszenie rekrutacyjne nie przyniesie oczekiwanych efektów, bo np. szukamy kandydatów z wąskiego grona specjalistów. Firmy zewnętrzne dają możliwość dotarcia tam, gdzie trzeba bezpośrednio zdobyć kandydatów, zachęcić ich do projektu, czy procesu rekrutacyjnego.

dziedzinie. Taka

Jakie są Pani wrażenia ze współpracy?

tak, aby na końcu tej ścieżki stali się specjalistami czy

jest główna idea tego programu stażowego.

Używacie Państwo narzędzia, jakim jest Assessment Center. Czy zdarzyło się, że po Assessment Center osoba, która przeszła rekrutację się nie sprawdziła?

www.magazynrekruter.pl

ŚWIAT REKRUTACJI

Bardzo różne, niestety częstym problemem jest niedotrzymywanie założonego i uzgodnionego czasu trwania projektu, co zapewne ma związek z trudnym rynkiem pracy, a niekiedy z hura optymistycznym podejściem agencji. Staramy się więc korzystać ze sprawdzonych już dostawców, wtedy ryzyko opóźnień jest dużo mniejsze.

świat hr

TEMAT numeru

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

ŚWIAT HR

WYDARZENIA BRANŻOWE

ŚWIAT REKRUTACJI

wieści z zagranicy

FELIETON

Synergia „social i tradycji” najlepszą ścieżką rekrutacji Internet to potężne medium, które swoją dynamiką, nieustannie zmieniającymi się wyzwaniami i perspektywami, przyciąga osoby, które szukają interesującej ścieżki kariery. Jak rekrutuje je Wirtualna Polska? Aneta Kabrońska, Starszy Specjalista ds. Personalnych, Wirtualna Polska SA

Jaka jest Wasza polityka dotycząca social media? Czy jesteście obecni na portalach tj. LinkedIn i GoldenLine? Czy wykorzystujecie zaawansowaną wyszukiwarkę dostępną na GoldenLine do wyszukiwania kandydatów? Posiadamy profile firmowe na portalach społecznościowych. Ten na FB ma blisko 20 tys. fanów. Mamy w planach rozwinięcie go także bardziej pod kątem rekrutacyjnym. Na razie nasze działania w tej sferze są dość zawężone. W tej chwili bazujemy na innych kanałach dotarcia do kandydatów – ogłoszeniach rekrutacyjnych i akcjach marketingowych. Jednak stopniowo staramy się zwiększać naszą działalność rekrutacyjną w obszarze social media i zapoznajemy się ze stale poszerzająca się ofertą takich serwisów. Zdajemy sobie sprawę z konieczności łączenia standardowych form pozyskiwania kandydatów

świat hr

z nurtem social. Nie sądzę jednak, by „nowe” całkowicie wyparło „stare”. Myślę, że synergia tych kierunków da nam najlepsze efekty.

dziny e-commerce, nowych mediów czy mobile. Często sami jesteśmy inicjatorami nowych trendów, a rynek w danym momencie nie jest w stanie nam zaoferować osób z wymaganym Jakie stanowiska są najtrudniejsze doświadczeniem. Dynamika zmian do obsadzenia w Państwa branży? w sektorze medialnym jest bardzo Jakich pracowników Wirtualna Pol- duża, a my jako dział HR musimy na ska potrzebuje najbardziej? nią szybko reagować, aby skutecznie pozyskiwać odpowiednią kadrę. Spółki medialne potrzebują specyficznej grupy pracowników. Najwięk- Na Państwa stronie internetowej posze zapotrzebowanie jest na kompe- jawia się wiele ogłoszeń dla progratentnych ludzi z pasją. Oczywiście mistów. Jak prowadzicie rekrutacje najczęściej nasze ogłoszenia skiero- na omawiane, trudne stanowisko? wane są do osób związanych z branżą Czy korzystacie ze wsparcia agencji IT (przede wszystkim programistów) rekrutacyjnych? oraz zajmujących się kontentem (redaktorzy tworzący różnego rodzaje Przede wszystkim sami staramy się treści oraz osoby je pozyskujące). rekrutować. Wspomagamy także nasze akcje innymi działaniami, jak Pojawiają się także stanowiska, które np.: udział w targach pracy, tworzesą dość rzadkie i właściwie przezna- nie kampanii promocyjnych dla proczone jedynie dla osób związanych gramistów, współpraca z uczelniami z branża medialną. Są to różnego i inne działania z zakresu employer rodzaju wąskie specjalizacje z dzie- brandingu.

www.magazynrekruter.pl

TEMAT numeru

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

Rzeczywiście, pozyskanie do pracy wykwalifikowanych programistów jest w tej chwili na tyle trudne – zarówno dla nas jak i dla naszych konkurentów – że podejmujemy dodatkowe działania, w których wspierają nas firmy rekrutacyjne i outsourcingowe. Internet jest stosunkowo młodą branżą. Co możecie powiedzieć na temat migracji personelu z innych portali? Czy rotacja jest dla Państwa dużym wyzwaniem? Nie zauważmy szczególnej migracji z innych portali. Wskaźnik rotacji pracowników w spółce również nie jest wysoki. Proszę pamiętać o tym, że nasza bezpośrednia konkurencja ma swoje siedziby w innych miastach. Oczywiście obszary związane z biznesem, zarówno u nas jak i w większości pozostałych firm, skumulowane są w stolicy. Tam właśnie zachodzi największe prawdopodobieństwo migracji. Szczególnie dotyczy to stanowisk związanych ze sprzedażą. Jak wiadomo, jest to jedna z najsilniej rotujących grup zawodowych i tu rzeczywiście rekrutacje nie należą do najłatwiejszych.

ŚWIAT HR

WYDARZENIA BRANŻOWE

było znaleźć specjalistę ds. social media czy do spraw SEM/SEO. Teraz jest ich coraz więcej. Wyzwaniem oczywiście będzie dotarcie odpowiednimi kanałami do kandydatów, szczególnie tych z branży IT. Stąd potrzeba zwiększonej aktywności we wspomnianych na początku portalach społecznościowych. Dziś kandydat na pewno ma większą świadomość siebie na rynku i – znając swoje kwalifikacje – mocno skanuje firmę, do której ma trafić. Warto więc zadbać o kompleksowe działania promocyjne, wręcz reklamujące pracę w firmie, by zwiększać świadomość marki i budować jej pozytywny wizerunek na rynku. Ta duża samoświadomość kandydatów i stale zwiększające się oczekiwania, stawiają przed działami HR kolejne wyzwania, czyli jak utrzymać najlepsze osoby w zespole.

Oczywiście ciągle też trzeba nadążać za rozwojem narzędzi związanych z motywowaniem pracowników. Tym bardziej, że firmy prześcigają się w ofertach świadczeń i benefitów. Dodatkowo, konkurencją dla rodzimych firm w poszukiwaniu kadr stały się zagraniczne korporacje, które są coraz bardziej otwarte na polskich specjalistów, oferując im o wiele wyżPrzed branżą internetową wiele wysze pensje i bogate pakiety socjalne. zwań. Jak w związku z tym będą się zmieniać potrzeby dotyczące wyko- Warto pochylić się także nad temarzystania narzędzi HR w tej branży? tem rozwiązań dotyczących telepraHR z założenia wspiera procesy biznesowe w firmie. Na bieżąco dostosowujemy się do nowej rzeczywistości. Ciągle pojawiają się nowe specjalizacje, stanowiska. Kiedyś np. ciężko

www.magazynrekruter.pl

cy, pracy zdalnej, elastycznych godzin pracy. Takie są wyzwania rynku, szczególnie w branży nowoczesnych technologii.

ŚWIAT REKRUTACJI

wieści z zagranicy

FELIETON FELIETON

HR z założenia wspiera procesy biznesowe w firmie. Na bieżąco dostosowujemy się do nowej rzeczywistości. Ciągle pojawiają się nowe specjalizacje, stanowiska. Kiedyś np. ciężko było znaleźć specjalistę ds. social media czy do spraw SEM/ SEO. Teraz jest ich coraz więcej.

świat hr

TEMAT numeru

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

ŚWIAT HR

WYDARZENIA BRANŻOWE

ŚWIAT REKRUTACJI

wieści z zagranicy

FELIETON

PR blisko biznesu Komunikacja korporacyjna to obszar działań często oddawany zewnętrznym agencjom PR-owym. Dlaczego warto zatrzymać go u siebie?Czy utworzenie wewnętrznego działu PR w przedsiębiorstwie, jest dobrym rozwiązaniem, dającym konkretne profity? Te i inne pytania zadają sobie firmy postawiona przed takim wyborem. O słuszności idei utworzenia działu PR przekonuje nas Joanna Kucza - PR & Marketing Manager w Antal International. Zachęcacie firmy, aby rekrutacje outsourcowały zewnętrznym dostawcom i skupiły się na swoim core biznesie. Sami jednak, jako dostawca rekrutacyjny posiadacie dział PR. Dlaczego nie przekazaliście tej usługi wyspecjalizowanej agencji PR? Na rynku rekrutacyjnym są różne modele, jeśli chodzi o prowadzenie komunikacji korporacyjnej. Są firmy, które posiadają wewnętrzne działy PR, jak i takie, które większość działań powierzyły agencji PR’owej. Antal International funkcjonuje w tym pierwszym modelu. Wynika to przede wszystkim z przyjętej strategii – nasza komunikacja zewnętrzna mocno opiera się na kulturze dzielenia się wiedzą ekspercką. Przy czym mamy bardzo silną specjalizację rekruterów – w każdej dywizji są podzespoły koncentrujące się na wąskich, czasem niszowych obszarach rynku pracy. Aby PR mógł

Świat rekrutacji

to odzwierciedlać musi być blisko biznesu – znać specfikę poszczególnych nisz rynku, rozumieć co może zainteresować czytelników mediów biznesowych i branżowych, proaktywnie reagować na nowe tendencje. Naszym źródłem informacji i inspiracji są konsultanci. Poziom specjalizacji tekstów sprawia, że konieczna jest merytoryczna weryfikacja i zaangażowanie eksperta z konkretnego obszaru. Taki stopień współpracy i przepływu informacji między zewnętrznym accountem z agencji, a różnymi osobami w firmie wydaje mi się trudny to osiągnięcia. Dlatego w Antal International postawiliśmy na wewnętrzny dział PR, który rozwija się wraz z rozwojem firmy. Niewykluczone, że na kolejnym etapie dynamicznego wzrostu sięgniemy po wsparcie zewnętrznej agencji, jednak nie wyobrażam sobie tego bez silnego, proaktywnie działającego wewnętrznego zespołu PR.

Jak działania PR, które podejmujecie przekładają się na zainteresowanie usługami Antal International? Jak mierzycie efekty swoich działań? Każdy opracowywany przez nas materiał informacyjny czy badanie jest praktycznym narzędziem wspierającym biznes – wzbogaca wiedzę rekruterów o rynku i ułatwia dzielenie się nią z klientami i kandydatami. Konsultanci Antal jako eksperci w wąskich obszarach często udzielają komentarzy i wypowiadają się w mediach. To umacnia ich wizerunek zawodowy i ułatwia budowanie relacji biznesowych. Efekty są namacalne - po publikacji nowego raportu standardowo rośnie liczba zapytań rekrutacyjnych przesyłanych nam od potencjalnych klientów. To bezpośrednie przełożenie PR-u na działalność firmy. Jednak nasze cele są długofalowe. Antal od 2008 roku

www.magazynrekruter.pl

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

posiada dział PR i widzimy jak konsekwentne umacnianie wizerunku eksperckiego skutecznie buduje naszą pozycję lidera na rynku. Często też po ciekawym artykule czy wystąpieniu nasz konsultant otrzymuje indywidualne słowa uznania od klienta lub kandydata, a nierzadko wraz z nimi pojawia się nowe zlecenie. Jaką najlepszą kampanię PR przeprowadziliście? Naszym największym projektem PR’owym jest globalny raport Antal Global Snapshot, który pokazuje trendy w zatrudnianiu specjalistów i menedżerów w największych oraz najszybciej rozwijających się gospodarkach świata. Badanie to prowadzimy od 2008 roku i cieszy się ogromnym zainteresowaniem mediów, klientów, partnerów biznesowych i instytucji rynku pracy. Z każdą kolejną edycją (a było ich już 14) umacniamy rozpoznawalność raportu w branży – i nie tylko. Antal Global Snapshot stał się jednym z najważniejszych wskaźników tendencji na polskim rynku pracy w obszarze stanowisk średniego i wyższego szczebla. Dowodem tego jest uznanie, jakie nasz raport znalazł na najwyższych szczeblach struktur państwowych. W tym roku Wiceminister Pracy i Polityki Społecznej Jacek Męcina wziął udział w debacie poświęconej wynikom badania zorganizowanej przez nas wspólnie z Brytyjsko-Polską Izbą Handlową. W analizie rynku przedstawionej na swoim blogu Minister Włady-

www.magazynrekruter.pl

WYDARZENIA BRANŻOWE

ŚWIAT REKRUTACJI

wieści z zagranicy

FELIETON

firm – postrzega firmy rekrutacyjne jako naturalne wsparcie swojego rozwoju zawodowego. Choć nadal odsetek Polaków, którzy mieli kontakt Jaki wizerunek Waszym zdaniem, ma z profesjonalnymi rekruterami jest obecnie branża rekrutacyjna w Pol- na pewno dużo mniejszy w porówsce? naniu do rynków zachodnich. Bycie Myślę, że lepszy niż branża PR’owa, w stałym kontakcie z zaufanym hektóra ucierpiała na upowszechnieniu adhunterem, planowanie ścieżki kasię i nadużywaniu wyrażenia „czarny riery, otrzymywanie dopasowanych PR”. Jednak na obecnym etapie roz- do swojego profilu ofert pracy – to woju branża rekrutacyjna powinna nowy standard, ale też jeszcze luksus położyć większy nacisk na standar- na polskim rynku pracy. dy obsługi zarówno klientów, jak Opinie o pracodawcach, które poi kandydatów, właśnie po to by nie jawiają się na różnego rodzaju porutarł się rekrutacyjny odpowiednik talach, mogą rykoszetem uderzać „czarnego PR”. To biznes bardziej niż w agencje, które prowadzą dla nich którykolwiek inny oparty na kontak- rekrutacje. Czy mieliście taki przycie z ludźmi, i jakość pojedynczych padek? Jak sobie z tym radzić? relacji bezpośrednio przekłada się na W Antal International nie zdarzyła postrzeganie całej branży. się taka sytyuacja. Oczywiście do Z perspektywy klientów i instytu- firm rekrutacyjnych, także do nas, cji usługi rekrutacyjne oceniane są trafiają też klienci mający problem coraz lepiej - wraz z dojrzewaniem z przekonaniem kandydatów do rynku, a także jego postępującą siebie właśnie przez złą opinię prakonsolidacją firmy stają się bardziej codawcy. Zadaniem rekrutera jest profesjonalne i wiarygodne. Choć jak najlepsze poznanie klienta-pranadal jest to branża bardzo rozdrob- codawcy, zarówno jego atutów, jak niona, w której duży odsetek stano- i słabości, po to by mógł skuteczwią małe, jednoosobowe podmioty. niej prowadzić rekrutację. Opinia Jeśli chodzi o kandydatów to należy o pracodawcy jest stałym wątkiem pamiętać, że dla wielu osób poszuki- w rozmowie z kandydatem i musi wanie zatrudnienia to proces frustu- to być szczera rozmowa. W interesie jący. I te frustracje, szczególnie gdy wszystkich trzech stron jest zatrudnie udaje się znaleźć pracy, przekła- nienie takiego pracownika, dla któdane są na rekruterów i wpływają na rego atuty firmy będą przeważały jej ocenę ich pracy oraz całej branży. wady, a te drugie nie będą przeszkoJednak coraz bardziej profesjonalne dą w podjęciu pracy. usługi i tworzące się w branży standardy sprawiają, że wielu pracowników – przede wszystkim dużych sław Kosiniak-Kamysz powołał się właśnie na prognozy przedstawione w Antal Global Snapshot.

Świat rekrutacji

TEMAT numeru

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

ŚWIAT HR

WYDARZENIA BRANŻOWE

ŚWIAT REKRUTACJI

wieści z zagranicy

FELIETON

Co w mediach piszczy? Branżę mediową charakteryzują ciągłe zmiany, które mają swoje odzwierciedlenie w procesach rekrutacyjnych. O jej teraźniejszości i przyszłości opowiada Dominika Staniewicz, Adore HR. Obecnie prasa drukowana przeżywa kryzys, gazety coraz mocniej inwestują w Internet. Jakich specjalistów związku z tym potrzebuje branża mediowa? Branża mediowa aktualnie przechodzi wielkie zmiany. Wiele funkcji przypisywanych agencjom reklamowym, zostało przejętych przez domy mediowe. Dodatkowo, rynek ten zaczął wymagać wysokiej specjalizacji w nietypowych eventach. Organizacja takich wydarzeń wymaga określonych umiejętności i niesie ze sobą wysokie koszty produkcji. Obecnie, nadal poszukiwani są specjaliści do sprzedaży reklam, jednak nie wystarczy znać się tylko na prasie. Firmy poszukują osób, które będą sprzedawać zarówno reklamę internetową, jak i tradycyjną, czyli obecną w mediach. Zawartość gazet Internetowych, zasadniczo nie różni się od gazet drukowanych, oznacza to, że wymogi stawiane na tym stanowisku nie zmieniają znacząco swojej formy. Niestety, w ostatnim czasie branża mediowa, znacznie mniej uwagi poświęca pracy korektorskiej, co przekłada się na zanik stanowisk odpowiadających tego typu kompetencjom. Przed

Świat rekrutacji

dziennikarzami stawiane są również nowe wyzwania, coraz częściej sami muszą pozyskiwać sponsorów do różnych produkcji oraz samodzielnie kreować programy, aby następnie sprzedawać je stacjom. Jak zmieniło się w związku z tym w ostatnich latach zatrudnienie? W ostatnich latach zatrudnienie w mediach zaczęło znacząco spadać. W branży tej coraz bardziej popularne są umowy cywilno-prawne oraz prowadzenie własnej działalności gospodarczej. Branża sama w sobie pozostaje bez zmian, jednak wiele osób pracujących w telewizji, prasie czy radiu przebranżowuje się i przechodzi do działów PR co prowadzi do rozproszenia zatrudnienia w tym sektorze.

raz większej ilości zadań jednemu pracownikowi. Oczywiście budzi to sprzeciw osób zatrudnionych i odpowiedzialnych za coraz to większą ilość obowiązków, jednak pracodawcy chwalą sobie taki system zarządzania ponieważ pozwala to na rozsądniejsze zarządzanie czasem i kosztami związanymi np. z produkcją. Niestety taki system może grozić spadkiem jakości wykonywanych zadań, gdyż nikt nie jest ekspertem w każdej dziedzinie. Rynek pracy (nie tylko w branży mediowej) nie toleruje przestoju.

Jacy specjaliści są najbardziej pożądani w branży mediowej? W branży mediowej najbardziej poszukiwane są osoby o pokornym usposobieniu. Dużym zainteresowaniem cieszą się również kandydaci, którzy wykazują dużą samodzielność w działaniu. W dzisiejszych czasach, idea przedsiębiorczości przekładała się na przekazywanie co-

www.magazynrekruter.pl

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

WYDARZENIA BRANŻOWE

ją się na to również mity i stereotypy dotyczące pracy w branży mediowej, które w zderzeniu z rzeczywistością (szczególnie dla młodych ludzi) okazują się być zimnym prysznicem. Dodatkowo, poprzednie pokolenie pracowników przyzwyczajone jest do innej formy współpracy, a także Czy spadek przychodu z reklam zna- prestiżu wynikającego z wykonywacząco wpłynął na zmniejszenie ilo- nego zawodu. Jeszcze kilka lat temu ści zatrudnionych przedstawicieli wystarczyło być ekspertem w jednej handlowych w branży mediowej? dziedzinie, obecnie świat zmienił się, Spadek przychodu z reklam moim a procesy adaptacyjne często trwają zdaniem nie zmienił zapotrzebowa- nazbyt długo u pracowników z dunia na handlowców. Jeśli cena emisji żym doświadczeniem. spadła, to firma nadal musi pozyskać Co może powiedzieć Pani na temat odpowiednią kwotę ze sprzedaży. współpracy branży mediowej z branDobrzy przedstawiciele handlowi żą rekrutacyjną obecnie? Jak można są zawsze poszukiwani. Niestety ją ulepszyć? obecnie głównie poszukuje się tych z dużym doświadczeniem oraz z wła- Sądzę, że branża mediowa tak jak snym port folio klientów, co utrud- i agencje nieustannie uczą się współnia wejście do branży nowym pra- pracy. Różnorodność potrzeb i komcownikom, którzy dopiero tworzą petencji niestety, czasami odzwierciedla się w komunikacji pomiędzy swoją markę. tymi branżami. Dobrym rozwiązaProszę powiedzieć, co jest najtrud- niem jest dedykowanie osoby, która niejsze w rekrutacji dla branży me- byłaby swego rodzaju łącznikiem. diowej? Łączyłaby podobną dynamikę osoBranża mediowa związana jest ze bowości ze zrozumieniem procesów specyficznymi trudnościami. Po rekrutacji. Mimo że małe agencje marketingowe zaczynają się zamykać lub mocno ograniczają swoja działalność ich pracownicy często są przejmowani przez duże domy medowie dzięki czemu zatrudnienie w branży pozostaje na podobnym poziomie.

pierwsze, bardziej niż inne branże nastawiona jest na rywalizację i na wyniki. Pod drugie, większość ludzi pracujących w tym sektorze jest ponad przeciętnie kreatywna, posiadają oni własne wizje i często maja potrzebę zostania „gwiazdami”. Niestety, utrudnia to bardzo komunikację pomiędzy agencjami, kandydatami, a pracodawcami. Po trzecie, nakłada-

www.magazynrekruter.pl

Na chwile obecna niewiele firm się specjalizuje w tej branży. Jednak rynek się zmienia sądzę, że za około 10 lat będziemy mieli doczynienia z procesem specjalizowania się agencji w większym stopniu niż obecnie. Rynek pracy jest tak dynamiczny że nie pozostaje nam nic innego, jak zaakceptować fakt że jedyna pewna rzecz w naszej pracy to zmiana.

ŚWIAT REKRUTACJI

wieści z zagranicy

FELIETON

Branża mediowa związana jest ze specyficznymi trudnościami. Po pierwsze, bardziej niż inne branże nastawiona jest na rywalizację i na wyniki. Pod drugie, większość ludzi pracujących w tym sektorze jest ponadprzeciętnie kreatywna, posiadają oni własne wizje i często mają potrzebę zostania „gwiazdami”.

Świat rekrutacji

TEMAT numeru

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

ŚWIAT HR

WYDARZENIA BRANŻOWE

ŚWIAT REKRUTACJI

wieści z zagranicy

FELIETON

Rozwiązania HR Już po raz szósty mamy przyjemność zaprosić Państwa do uczestnictwa w najbardziej innowacyjnej konferencji na polskim rynku z dziedziny human resources – Rozwiązania HR. Rozwiązania HR, to wiedza, praktyka i inspiracje zamknięte w kilku ścieżkach tematycznych. Podczas sesji plenarnej Uczestnicy konferencji będą mogli zabrać głos w trakcie debaty dotyczącej zarządzania wiedzą w XXI w. Dodatkowym atutem jest udział gości zagranicznych, takich jak: Bruno Rouffaer i Judy Goldberg.

management (r)evolution 2013” lub „(Re)Generacja pokolenia Y”. Podczas przerw konferencyjnych, autorzy i konsultanci od lat współpracujący z Wolters Kluwer Polska będą odpowiadać na Państwa pytania dotyczące zarządzania zasobami ludzkimi, prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.

W samych ścieżkach takie tematy jak: „Rzecz o nieowijaniu w bawełnę, czyli docieraniu do potencjału w OdWażnym stylu.”, „Rozwiń skrzydła – czego możemy się nauczyć od ptaków?”, „Wypalenie zawodowe i depresja - jak i kto powinien z nimi walczyć”. Ponadto w programie przewidziano tematy takie jak: „Talent

VI edycja Konferencji Rozwiązania HR odbędzie się 1 października 2013 r., w Hotelu Inter Continental Warszawa‎. Więcej informacji o konferencji: www/konferencja.abc.com.pl/rozwiazaniahr/

Perspektywy HR 2014v Od kilku lat, na duże i małe firmy mają wpływ czynniki polityczne, ekonomiczne, społeczne i technologiczne. Zmuszają one do spojrzenia na swoją działalność w nowy sposób. Szukając przewagi, większość pracodawców na rynkach rozwiniętych, widzi potrzebę koncentrowania swoich działań w kształtowaniu wizerunku pracodawcy, zaangażowaniu, przywództwa w organizacji czy kształtowaniu kultury organizacyjnej w firmie. Pracodawcy poszukują sposobów i strategii łączących emocjonalnie pracowników i kandydatów z firmą, nowoczesnych narzędzi komunikacji i zarządzania ludźmi w firmach. Perspektywy HR to otwarte konferencji biznesowych, które gromadzą specjalistów i ekspertów HR z całej Polski, którzy będą mieli szansę podjęcia dyskusji i wymiany własnych doświadczeń. Omawiane tematy będą dotyczyć sukcesów, wyzwań i prezentacji dobrych praktyk organizacji działających w zmiennym otoczeniu biznesowym w takich obszarach jak: zarządzanie personelem, rekrutacja talentów do organizacji, trendy na rynku pracy, nowoczesne narzędzia wykorzystywane w HR, wyzwania w obszarze rozwoju i skuteczności firm oraz z możliwościami stojącymi przed osobami planującymi swoją ścieżkę kariery. Prezentowane wystąpienia odnosić się będą do aktualnych trendów i rozwiązań w obszarach takich jak: rynek kandydatów, wyzwania pracodawców, skuteczne narzędzia rekrutacyjne, kształtowanie wizerunku pracodawcy.

•

wyniki badania na temat działań employer brandingowych w Polsce,

•

możliwość poznania najnowszych trendów na rynku pracy,

•

okazja do spotkania ciekawych ludzi z branży HR,

•

okazja do rozmów z wieloma potencjalnymi partnerami biznesowymi lub pracodawcami.

Cykl konferencji Perspektywy HR, odbędzie się w 6 miastach, tj. Kraków - 13 listopad, Katowice - 14 listopad, Wrocław - 15 listopad, Warszawa - 18 listopad, Poznań - 26 listopad oraz Gdańsk - 27 listopad. Organizaotr: Wolters Kluwer Polska

Perspektywy HR w 2013 r. to:

Więcej informacji o konferencji na stronie:

•

www.perspektywyHR.pl

10 prowadzących oraz 24 godziny sesji i praktycznych warsztatów,

Wydarzenia branżowe

www.magazynrekruter.pl

TEMAT numeru

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

ŚWIAT HR

WYDARZENIA BRANŻOWE

ŚWIAT REKRUTACJI

wieści z zagranicy

Felieton

Konwent Prawa Pracy

W trzeciej edycji Konwentu Prawa Pracy poruszone zostaną takie tematy jak: czas pracy, nowe urlopy rodzicielskie oraz podróże służbowe. W trakcie wystąpień zaproszeni przez nas eksperci omówią najistotniejsze dla kadrowców zagadnienia, takie jak: czas pracy - ze szczególnym omówieniem najnowszych zmian, które wejdą w życie 23 sierpnia 2013 r., nowe urlopy rodzicielskie i przysługujące z ich tytułów zasiłków macierzyńskich, rozliczanie podróży służbowych - wyjaśnienie najbardziej istotnych problemów, z którymi zetknęli się praktycy po wejściu w życie nowych zasad rozliczania podróży służbowych, zasady wystawiania świadectw pracy w przypadku umów terminowych, czas pracy kierowców - omówienie najświeższych zmiany, które weszły w życie 16 lipca 2013 r. Będą też wyjaśnione problematyczne kwestię związane z delegacjami i wynagrodzeniami. Konwent Prawa Pracy odbędzie się 9 paździer

den Floor. Więcej informacji o konferencji:

nika 2013 r., w Centrum Konferencyjne Gol

www.konferencja.abc.com.pl/konwentprawapracy

kariera

oferty pracy

aktualności

rekrutacja

branże

www.veritahr.com

wsparcie

wydarzenia NOWA STRONA networking wsparcie WWW.VERITAHR.COM szkolenia

Student

szkolenia

oferty pracy

targi pracy

oferty pracy

aktualności wydarzenia networking branże Human Resources Absolwent aktualności truj się s e j e r Za

www.magazynrekruter.pl

Wydarzenia branżowe

TEMAT numeru

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

ŚWIAT HR

WYDARZENIA BRANŻOWE

ŚWIAT REKRUTACJI

wieści z zagranicy

FELIETON

The CEE Rekruter focus on Ukraine In CEE Rekruter’s continuous tour around the region, we have come across a star in the Ukranian recruitment market. This month we speak with Vladyslava Dutchak the PR Manager of Dopomoga Group. A leading independent recruitment agency operating in the Ukraine for the past 19 years, with their Headquarters in Kiev.

this publication for many years was Tell us a bit about your company and the first, and often the only textbook. how you have managed to grow your business in Ukraine? In Ukraine the first recruitment agencies appeared in 1992 and the On September 20th, 1991, the first recruitment vacancy passed to Moscow newspaper „Izvestia” an agency was most likely a secretary published an article entitled „Head role at Coca-Cola Ukraine. American Hunters.” Vasily Zakharko described companies have become the catalysts in detail the work of an American of a new culture in business: recruiting company “Management recruitment through specialized Recruiters International”. The agencies. Back then our industry article contained a description of sector was not very professional; the principles of the employment it looked more like a combination agency, which contributed to of psychological education and the development of recruitment entrepreneurial spirit. in the former Soviet Union. For many specialists of the search and DOPOMOGA was started in recruitment in the post-Soviet space 1994 and unites companies from

komentarze specjalistów

the HR industry. In the mid 90s, the Ukrainian recruitment sector breathed its’ first breaths, and DOPOMOGA has been one of the pioneers of this industry. The company started with 2 employees in 1994, at the beginning of 2013 it has 98 employees. In 2003 a plan was launched to open offices of DOPOMOGA GROUP in many cities of the country. At that time DOPOMOGA GROUP consisted of two main brands DOPOMOGA Ukraine (selection of permanent staff for middle and senior management) and ZEST Outsourcing (providing temporary

www.magazynrekruter.pl

TEMAT numeru

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

staff ). After two years the company opened regional offices in Lviv,. Donetsk, Dnipropetrovsk, Odesa, Kharkiv, Simferopol, Uzhgorod and Zaporizhzhya. In 2006 the company decided to open offices in other countries to serve Ukrainian Clients looked south and opened a representative office in the Republic of Moldova. Then we went to the north and opened two representative offices in Russia: in Moscow and Rostov-on-Don. DOPOMOGA Ukraine is active in community activities, being a permanent partner of the International Business Institute, of Access MBA in Ukraine, a partner of AIESEC in Ukraine and BEST in Ukraine. DOPOMOGA Ukraine is the founder and organizer of RecruitingFEST, which is a special event dedicated to the place of business in general and in particular in recruiting in the lives of modern women. ZEST Outsourcing is specialized in providing a wide range of HR outsourcing services including search and selection of temporary staff, outsourcing and payroll. The company has provided outsourced HR services since 2001, and now it is one of the first providers of these services in Ukraine. In 2003 ZEST Outsourcing became a member of the American Chamber of Commerce in Ukraine.

www.magazynrekruter.pl

ŚWIAT HR

WYDARZENIA BRANŻOWE

How is Ukraine fairing these days? Which are the largest sectors to recruit to and which sectors are enjoying growth currently in the Ukraine?

ŚWIAT REKRUTACJI

wieści z zagranicy

FELIETON

We have seen an increase in foreign business exceeding 2012 by 30%, whereas national business has only had 13% growth. The Polish Market just like other markets suffers from peaks and troughs in employment and staff turnover – how does this look in the Ukraine?

Currently the most growing sectors, which gave growth indicators in DOPOMOGA GROUP in 2012, are: Manufacturing, Pharma & Medical, Retail, Oil & Gas, and IT & Telecom. At present, the Ukrainian labour market is not able to balance the Demand in segments of IT & demand and supply of labour. Telecom, Oil & Gas last year rose Unfortunately, Ukraine is still more than 4 times in Ukraine, characterized by social and economic 3 times in Pharma & Medical, 2 instability in society and the struggle times in Retail, and Construction. for survival of enterprises in the free There was decreased demand in market environment. the Petrochemical sector, Banks & Financial services, Advertising and These days many people struggle to Engineering. hold on to their jobs, now is the time when people work and agree to the Do you work with many foreign deterioration of working conditions. investors? What is the mix of Clients The company’s market conditions in Ukraine – Russian, German, dictate continuing budget cuts to Dutch, Ukrainian, etc... staffing levels. If you are over 35 years DOPOMOGA GROUP serves old, it is much more complicated to 46% of Global500 companies who find work even if your last position have offices in Ukraine. In 2012 was a top-managerial one. more than 83% of the income was According to a survey conducted by generated by inter-regional projects DOPOMOGA Ukraine in January for customers with an extensive 2013 on the topic of “Changing Job”, network of locations across the 41% of respondents expressed loyalty country. The share of national and to their employer and do not intend foreign clients at the end of 2012 to change jobs. 7.8% of respondents and at the beginning of 2013 is as will try to improve their working follows: 49% and 51%, respectively. conditions or change, either by From 2011-2012 permanent staffing counter-proposals or by the current for DOPOMOGA Ukraine grew by leadership. 19.2% of respondents a third. Foreign clients increased by have already submitted a letter of 80%. resignation. Almost 22% are afraid to

komentarze specjalistów

TEMAT numeru

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

ŚWIAT HR

WYDARZENIA BRANŻOWE

ŚWIAT REKRUTACJI

change jobs due to the fact that it will international IT-company. Our be difficult to find a new one. projects involve the relocation of technical experts from the Ukraine The Polish average national wage to Riga. We decided on this project, is about 850 Euros per month, how because we knew that the salaries of does this look in the Ukraine and technicians somewhere in Ukraine how much have salaries changed is 30% lower than in Riga. These over the years? projects are focused exclusively on According to the State Statistics candidates motivated by a career in Service of Ukraine, the average wage the Eurozone, major international in Ukraine in June 2013 increased projects, good social benefits, the compared to May by 3.9% (127 ability to learn and actively use UAH) and amounted to 3 380 UAH., the English language. Another key it’s about 315 Euros. Compared to criteria for evaluation of candidates the same period in 2012 the average was their willingness to relocate. So salary in Ukraine increased by 8.7%. we decided to talk openly to them Low level of average wages is due about the company, the employer, to primarily to low-cost labour, the the interview stage and conditions average Ukrainian workers hourly of employment. If candidates are rate is only $0.80. There is no growth interested in this, we are sending in the economy of the Ukraine, at the them an e-mail with the presentation present time the majority of local of the company and prices of key businesses are in a state of stagnation. commodities in Riga. If there is any doubt, we always offer the Does your company export candidates a chance to rethink their employees to other countries? decision. From then begins the Can you tell us a little about this process of document registration practice of sending employees in which we are involved, only if it’s abroad – where they most often necessary. At the same time we are work, what problems this has always in contact with candidates caused for Ukraine, etc? prior to their move to Riga. At this We rarely get involved with stage the candidates often pop up exporting employees. DOPOMOGA with additional nuances: for example IT&Telecom Resources is a supplier some girlfriends do not want to of personnel to other countries, let our candidates to move to Riga mainly the selection of highly without marriage first, or someone qualified specialists for the top struggles to get leave from their postpositions in the major IT companies. graduate course and they are forced to say goodbye to their scientific So we have a very successful activities, and someone for a few experience in cooperation with the days was denied the visa to Riga and Latvian representation of major

komentarze specjalistów

wieści z zagranicy

FELIETON

he was forced to alter his documents. On the other hand the international projects are not much different from the national ones. So working on them is not much harder than working on in-country roles in the Ukraine. We have noted that you have something called HR Digest – can you tell us more about this? The special project of DOPOMOGA GROUP is an electronic nonprofit digest for HR managers -HR Outlook. The first edition of HR Outlook was published in 2002. Since then the digest has survived three rebranding exercises and now HR Outlook is a news tool for more than 3000 HR managers from Ukraine, Russia, Belarus, Moldova, Romania and other countries in Western Europe. After the last rebranding in spring 2013 Digest HR Outlook got a more clearly defined image for HR professionals in Ukraine - as an indispensable, easy to use and meeting the latest technology, which corresponds to its current rate of development. Contents digest contains sections of HR-Article, HRAdvice, HR-Blog, Facts&Figures, HR-News, reviews of HR books and events.

www.magazynrekruter.pl

TEMAT numeru

O TYM SIĘ MÓWI

KOMENTARZE SPECJALISTÓW

ŚWIAT HR

WYDARZENIA BRANŻOWE

ŚWIAT REKRUTACJI

Journalism or Censorship?

wieści z zagranicy

FELIETON

Austin Birks, Prezes Verita HR Sales Director uTrack

There was a time in my life when I used to love nothing more than hearing the sound of the paper boy delivering my daily copy of ”The Times”, there is something uniquely British about the Times - it is as English as a bowler hat or a big red London Bus, and it used to have well written and informed journalists giving edgy comment on the news of the day.

mediums that splash events live around the world almost before they happen, it seems, on occasions. Next, I suppose, is that I no longer can be bothered to actually either go and buy or get delivered a newspaper. Why pay for something that I don’t have to pay for? It makes no sense, does it.

He would read articles from each paper and then ask us to comment and debate, as teenagers it brought out a love of the cut and thrust of shaping reasonable arguments, naturally enough without careful refereeing it could turn into a full blown argument, but no - generally it was done with respect and quite often a lot of laughing.

Sensationalism and besmirching the world of celebrity have replaced noble journalism like Watergate and other life changing feats of great journalism.

Next, and this is a bit controversial I don’t really like what My love of reading newspapers began when my dad used the press has become, any more. to make us sit down every Sunday morning and read out articles from both the Sunday Times and then the Sunday The depths to which this once noble profession has plummeted, has left me with a genuine reluctance to support Express. the likes of the Murdoch empire and all the depravity that One newspaper was quite right wing and opinionated (The lies within it. Scamming the mobile phones of the recently Express) and the other was liberal and more balanced in its murdered and all the nasty tricks that went with it have left reporting. me feeling as if the sector has lost the plot.

So fast forward to 2013, do I still enjoy the daily paper? No, quite simply I don’t ever buy one anymore ( Although when I lived in London I used to enjoy nothing better than taking a nice little picnic to Green Park with my beautiful girlfriend and enjoy a lazy couple of hours reading the seven magazines that made the joy that is the Sunday Times, mind you these days it is so heavy that you need a wheelbarrow or indeed a Fork Lift Truck to move it around). So, what has happened to many other people like me, why don’t I bother anymore?

Sadly today most Red Tops as they are called are comics that exploit sexuality and gossip irrespective of the price that real people have to play. Having said all that, every day millions of people pick up the free copy of the Metro as they catch their bus and coach and read the articles, play Sudoku and catch up on the latest sports, so maybe there is a market for the humble daily newspaper, maybe it is me who is out of step with today’s modern world and what journalism has become. And - irony of irony - as you read this article – you are uncovering an opinion about a subject, my opinion, and I suppose that by default makes me a journalist, ha but then again maybe not.

Well my dear friends there are a whole range of reasons, but let’s just think about why? Well, the first reason is because The press - can’t live with them, can’t live without them….. they have become - I am sorry to say - defunct, replaced well maybe we can. But you, my dear reader, cannot live by a world of Yahoo news and thousands of other instant without Rekruter every month.

www.magazynrekruter.pl

komentarze specjalistów

Przyszły rekruter

HRowców o studiach wspomnienia. . . W sierpniowym numerze HRowcem, który wspomina czasy studenckie oraz opowiada o rozwoju swojej kariery jest Beata Stola, Human Resources&Administration Director, BOARD MEMBER AT UPC POLSKA Czy już na studiach wiedziała Pani, że chce się związać z branżą HR? W czasie studiów nie wiedziałam co znaczy HR i czym jest ta dziedzina zarządzania. Kończyłam je na przełomie dwóch epok gospodarczych, w okresie schyłku gospodarki socjalistycznej. Z wykształcenia jestem historykiem, więc na studiach nie miałam szansy dowiedzieć się nawet tego, jak funkcjonuje przedsiębiorstwo. Branży HR uczyłam się przez praktyki, poprzez studia podyplomowe poświęcone tej dziedzinie oraz kursy trenera, coacha i inne. Czy Pani zdaniem udział w organizacjach czy kołach studenckich ma wpływ na rozwój kariery zawodowej? Niezwykle ważny jest tzw. networking – poznawanie ludzi i nawiązywanie relacji na wszystkich etapach edukacji oraz pracy zawodowej. Jest to kapitał społeczny, który buduje się przez całe życie. Do organizacji studenckich trafiają zazwyczaj osoby, które są chętne do podejmowania wyzwań wykraczających poza program studiów. Udzielając się w kołach zainteresowań przebywają w środowisku ludzi aktywnych, dzięki czemu łatwiej jest im zostać zauważonym na rynku pracy. Często osoby te mają większe aspiracje oraz szybciej i skuteczniej budują swoją ścieżkę kariery. Z pewnością udział w organizacjach studenckich ma pozytywny wpływ rozwój kariery zawodowej. W jaki sposób działalność, którą podejmowała Pani na studiach, wpłynęła na obecną karierę zawodową? W czasie studiów wzięłam urlop dziekański – dostałam wizę do Stanów Zjednoczonych, co w tamtym czasie graniczyło

www.magazynrekruter.pl

Przyszły rekruter

z cudem.. Pracowałam na Manhattanie jako „housekeeper” dwanaście godzin na dobę, w cyklu 10 dni pracy i 4 dni odpoczynku Opiekowałam się małym chłopcem i prowadziłam dom. Była to dla mnie najlepsza szkoła, zarówno pracy jak i życia. Bez tego doświadczenia z pewnością nie znalazłabym się tu, gdzie jestem obecnie. Otrzymałam niepowtarzalną szansę na ukształtowanie postawy i podejścia do pracy. Pobyt w stanach był dla mnie przede wszystkim zderzeniem cywilizacji i szokiem kulturowym. Miałam szansę na przeżycie tak niepowtarzalnego doświadczenia, ponieważ zostałam wybrana spośród dużego grona kandydatów, m.in. ze względu na to, że jako jedyna pochodziłam z Europy. Zaimponowałam również przyszłym pracodawcom swoim szkolnym, brytyjskim angielskim, zawierającym skomplikowane konstrukcje gramatyczne, któych Amerykanie nie używalai w codziennym języku. Oczywiście, oprócz tego, nie rozumiałam całego mnóstwa zwrotów codziennych i idiomów, których szkoła nie uczy.

Jakich rad można udzielić młodym ludziom, którzy chcą związać się z HR lub stawiają pierwsze kroki w tej branży? Co zrobić, aby osiągnąć sukces?

Mam w domu dwóch studentów oraz trzeciego, który w październiku zacznie swoją przygodę z uczelnią wyższą, więc na co dzień mogę obserwować, jak studiuje się obecnie. Studiuje się zupełnie inaczej, niż dawniej. Mam wrażenie, że studiowanie stało się łatwiejsze oraz bardziej powierzchowne. Często niewymagane jest pogłębianie wiedzy. Znacznie łatwiej zdaje się na egzaminy. Ja do niektórych uczyłam się kilka tygodni, a moi synowie zazwyczaj uczą się do egzaminów tylko kilka dni. Wraz z upowszechnieniem się studiów wyższych, otwarciem wielu prywatnych wyższych uczelni wymagania wobec studentów, w mojej opinii, uległy znacznemu obniżeniu.

Czy jest w Pani życiu zawodowym osoba, którą stawia sobie Pani za wzór? Kto był dla Pani autorytetem, gdy Pani rozpoczynała swoją karierę zawodową?

Zwrócę uwagę na kilka rzeczy. Pierwsza to podjęcie decyzji, którym z obszarów HR chcę się zajmować, jakie mam do tego predyspozycje, umiejętności, pasje oraz serce. W tym zawodzie bardzo ważne jest również posiadanie i stałe wzmacnianie kompetencji miękkich. Osoby związane z HR powinny wyróżniać się inicjatywą, kreatywnością, otwartością, powinny potrafić komunikować się na różne sposoby. Pracuję w branży HR już kilkanaście lat i coraz wyraźniej widzę bardzo ważną rolę umiejętności słuchania. Umiejętność ta jest prawdziwą rzadkością w biznesie.

Dodatkowo wymieniłabym energię, motywację, postawę chęci pomocy innym. HR to branża wspierająca. Jesteśmy w firmach dla innych pracowników i działów, wykonując zadania Co może Pani powiedzieć o współczesnych studentach? Jakie z obszaru HR twardego i miękkiego – aby dobrze wykonywać widzi Pani różnice pomiędzy współczesnymi studentami a poko- swoją pracę trzeba się odnaleźć w jednym z tych obszarów leniem studentów, do którego Pani należała? i specjalizować.

www.magazynrekruter.pl

Miałam szczęście trafić na taką osobę. Był nią mój pierwszy dyrektor HR – Artur, który zaprosił mnie do współpracy dając szansę na rozwój mojej kariery w dziale personalnym. Jego podejście do biznesu było wizjonerskie, doskonale potrafił określić swoje oczekiwania i realizował wyzwania, które przed sobą stawiał. Niezwykle ciężko pracowałam, żeby zrewanżować się za szansę, jaką mi dał. Było to niesamowite doświadczenie, mogłam nauczyć się bardzo dużo zarówno od niego, jak również od zespołu, do którego trafiłam. Byli to wtedy najlepsi specjaliści w branży.

Przyszły rekruter

Programy wakacyjnych praktyk – zysk dla firmy, standard działania czy dodatkowy kłopot? Julita Mucha, Wiceprezes Stowarzyszenia ABK

W większości dużych firm każdego roku od lipca do końca września trwa realizacja Programu Praktyk Studenckich. Jesteśmy zatem na półmetku tego typu projektów. Proponuję przyjrzeć się podobnym programom z punktu widzenia korzyści wynikających dla pracodawców – organizatorów programów praktyk. Jakie zmiany w firmie niosą praktykanci, czy pracodawcy dobrze wykorzystują efekty programów? Czy dostrzegają wszystkie możliwości zysku z realizacji takich działań?

WYMAGAJĄCY PRAKTYKANT – KŁOPOT CZY SZANSA? Pierwsze zapowiedzi i informacje dotyczące wakacyjnych praktyk z roku na rok pojawiają się na uczelniach coraz wcześniej. Widzimy Państwa starania, by po pierwsze dobrze się zaprezentować jako pracodawcy, po drugie by dotrzeć ze swoją ofertą jak najszybciej do najlepszych kandydatów. Dla studentów start w podobnych akcjach to często pierwsza okazja do przejścia przez proces rekrutacyjny. Co prawda, my (pracownicy biur karier) słyszymy nieustanne uwagi studentów dotyczące zbyt wysokich wymagań, jakie pracodawcy stawiają przed młodymi osobami wchodzącymi na rynek pracy, ale przecież określanie wysokich standardów to również wskazywanie młodym osobom jak wysoko jest zawieszona poprzeczka na rynku pracy, to źródło informacji o kierunkach doskonalenia swoich umiejętności i kwalifikacji.

magającymi praktykantami trzeba się zająć… OPIEKUN PRAKTYK – CZYLI KTO? Dla praktykanta już samo staranie się o przyjęcie na dobre praktyki to duże źródło stresu. Pierwsze doświadczenia zawodowe to zderzenie oczekiwań z rzeczywistością – „szkoła życia”. A dla firmy to spore wyzwanie organizacyjne. Firmy planujące Programy Wakacyjnych Praktyk muszą właściwie wskazać pracowników, którzy ze względu na swoje doświadczenie zawodowe, ale też i na umiejętność efektywnej komunikacji będą w stanie zmotywować praktykantów do profesjonalnego i kreatywnego podejścia do zadań (zwłaszcza w okresie wakacyjnej przerwy od nauki!). Wybór takiej osoby (osób) nie jest łatwy.

Z naszej strony możemy śmiało dodać, że wybór właściwego Wymagający praktykant to szansa dla firmy, ale też pewne ryzy- zespołu, pod opiekę i koordynację którego trafią studenci ma ko. W dobie serwisów społecznościowych informacje o praco- DECYDUJĄCE znaczenie w budowaniu pozytywnego wradawcy i praktykodawcy rozprzestrzeniają się w bardzo szybkim żenia praktykantów. Do biur karier trafiają wszelkie uwagi dotempie. Zmienia się przede wszystkim postawa młodych osób tyczące praktyk, sugestie która instytucja/przedsiębiorstwo to – w biurach karier słyszymy prośby o pomoc w znalezieniu do- wartościowy praktykodawca – nawet nie musimy tego sprawbrego miejsca praktyk, to znaczy takiego, w którym praktykant dzać w opisach w dzienniczkach praktyk, zwiększa się bowiem nie jest osobą skierowaną wyłącznie do parzenia kawy i ksero- liczba maili i wizyt w ABK dotyczących relacji z praktyk (rówwania dokumentów. Nie chciałabym uogólniać i zapewniać, że nież tych nadobowiązkowych). Studenci zdają sobie sprawę, że dotyczy to wszystkich praktykantów, ale ewidentnie wzmacnia są grupą opiniotwórczą i chętnie dzielą się uwagami nie tylko się wśród studentów potrzeba unikania tego typu prac. A wy- ze swoimi kolegami ze studiów, ale też z pracownikami uczelni. Stąd potrzeba przygotowania opiekuna praktyk w Państwa

www.magazynrekruter.pl

Przyszły rekruter

firmie do stałej komunikacji z grupą praktykantów – najważniejsze dla nich pozostaje wrażenie efektywnego wykorzystania czasu, który postanowili poświęcić na rozwój kariery zawodowej a nie na wakacyjny odpoczynek i zabawę. BADAMY EFEKTY, PODSUMOWUJEMY NASZ ZYSK Z początkiem nowego roku akademickiego Biura Karier prowadzą proces zbierania informacji zwrotnych od praktykantów. Ich opinie (pochwały i uwagi krytyczne) są dla nas wskazówkami ułatwiającymi pracę. Wiemy, że nie wszystkie firmy organizujące Programy Praktyk Studenckich angażują się w analizę po swojej stronie – a warto to zrobić. Pierwszy zysk z takiej analizy to budowanie wewnętrznej bazy kandydatów do pracy. To oczywistość. Zatrudniając osobę, która wcześniej miała okazję poznać specyfikę pracy w firmie i panujące w niej zasady (dress code, strukturę, metody pracy zespołowej i poziom odpowiedzialności) oszczędzamy sporo czasu, jaki zazwyczaj przypada na Onboarding Program. Warto też zrealizować krótkie badanie ankietowe wśród praktykantów określające poziom satysfakcji z zakończonego programu – informacje zwrotne mogą dotyczyć nie tylko komunikacji wewnętrznej, ale głównie merytorycznej jakości zadań. Możecie Państwo zaproponować współpracę biurom karier w realizacji podobnych badań. BIURO KARIER POMOŻE Akademickie Biura Karier to dla Państwa naturalny partner w procesie promowania Programu Praktyk wśród studentów. Warto też kontaktując się z ABK zapytać o wewnętrzną bazę CV studentów gotowych do zdobywania doświadczeń zawodowych przez cały rok akademicki. W większości Biur Karier, których pracownicy są zrzeszeni w Stowarzyszeniu ABK prowadzone są zapisy na obowiązkowe praktyki (wynikające z programów studiów). Programy

www.magazynrekruter.pl

takich praktyk są powiązane z treścią teorii przekazywanej na zajęciach na danym kierunku. Z naszych obserwacji wynika, że przedstawiciele firm obawiają się praktykantów, dla których realizowane zadania to obowiązek, wolą skupić swoją energię na przeprowadzeniu selekcji i rekrutacji we własnym zakresie. Namawiamy jednak Państwa na przerzucenie (chociaż w pewnym zakresie) pracy poszukiwania właściwego kandydata na Biura Karier – po to jesteśmy, łączymy potrzeby studentów i rynku pracy. Wśród studentów zwiększa się świadomość wartości pierwszych doświadczeń zawodowych zdobywanych podczas studiów. Nawet obowiązkowe praktyki są dla nich szansą, podchodzą do nich w coraz większym stopniu poważnie. Tego typu praktyki realizowane są zwyczajowo na podstawie porozumienia między uczelnią a firmą i są bezpłatne. Uczelnia narzuca jedynie minimalny czas ich trwania i sugeruje połączenie treści zadań dla praktykanta ze studiowanym przez niego kierunkiem, ale programy praktyk najczęściej są ramowe i dają ogromne pole manewru dla praktykodawcy. Jednym słowem: warto spróbować i rozpocząć współpracę z Biurami Karier! Stowarzyszenie na rzecz Akademickich Biur Karier to organizacja założona przez pracowników biur karier warszawskich uczelni. Naszym celem jest rozwijanie i propagowanie inicjatyw ułatwiających studentom i absolwentom szkół wyższych start zawodowy. Ten cel realizujemy m.in. poprzez wsparcie działań jednostek uczelni zajmujących się aktywizacją zawodową młodzieży akademickiej. Promujemy ideę biur karier wśród partnerów rynku pracy, a także w środowisku akademickim. Integrujemy działania, aby z sukcesem realizować wspólne projekty. Dobrym przykładem udanej współpracy są organizowane przez nas od siedmiu lat Akademickie Targi Pracy JOBBING, szkolenia dla pracowników biur karier czy pracodawców. STOWARZYSZENIE na rzecz AKADEMICKICH BIUR KARIER ul. Ogrodowa 31/35, 00-893 Warszawa tel. 512 892 536, 512 892 537 e-mail: biuro@stowarzyszenieabk.pl www.stowarzyszenieabk.pl

Przyszły rekruter