KV
UIT
O OR
BLI
Samen verder innoveren: VBO NEXT Trendstrategen voorspellen digitaal geldinfarct Smart houses: Wie pakt de pot van 600 miljoen?
MARJA APPELMAN:
Bouwen op basis van visie en samenwerking jaargang 33, nummer 6 | december 2019 vakblad van makelaars en taxateurs | een uitgave van brancheorganisatie VBO
in dit nummer
actueel Marja Appelman – Bouwen op basis van visie en samenwerking
6
Vastgoed en de toekomst
15
Smart Houses; wie pakt de pot van 600 miljoen?
27
Onno Dwars: “Makelaars ga werken op basis van een toekomstvisie”
28
columns No-nonsense – 2020: werk aan de vastgoedwinkel
5
Kadaster – Waar gaan we heen in 2020?
11
Bedrijfsmatig Vastgoed – Geen noodverband maar echte maatregelen
19
Landelijk en Agrarisch Vastgoed – Kunstmatige intelligentie
25
uit de vereniging Collega’s aan het woord over de kabinetsplannen
12
Claudia Marijnissen van Claudia Makelaardij
22
Samen verder innoveren: VBO NEXT
23
Evenementenkalender
26
6 “WANNEER IEDEREEN ZIJN/ HAAR ROL PAKT BEN IK BEHOORLIJK OPTIMISTISCH”
achtergrond Uit de rechtspraak – Makelaar tussen twee vuren
20
Marktonderzoek & Kadastercijfers
30
15
colofon
VASTGOED EN DE TOEKOMST
VASTGOED ADVISEUR IS EEN UITGAVE VAN BRANCHEORGANISATIE VBO HOOFD- EN EINDREDACTIE Sandra Kers, sandra.kers@vbo.nl ADVERTENTIEACQUISITIE Adnovus, info@adnovus.nl AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Harry Bruijniks, Louis Huyts, Harry Kaspers, Sandra Kers, Henk de Kleine, Harry Mos, Carola Peters, Johan van de Sande, Kristina Ullrich, Paul de Vries BEELDMATERIAAL Istock, Truus van Gog, Paul ter Wolbeek, Esther van Dijk, Olivier van der Kuil, Joyce Goverde, Claudia Marijnissen, Ard Bax, ING, Ballast Nedam Development, VBO
23 TIL JE ONDERNEMERSCHAP NAAR DE NEXT LEVEL
COVER Truus van Gog PREPRESS EN DRUK www.up-score.nl REDACTIEADRES Gildeweg 13, 2632 BD Nootdorp, Tel. (070) 345 87 03 E-mail: vbo@vbo.nl
28
Advertentietarieven en verschijningsdata vindt u op www.vbomakelaar.nl. ISSN: 1384-7635
FSC® C017135
DE BEHOEFTE VAN DE KLANT GAAT VERDER DAN EEN DAK BOVEN HET HOOFD | V A STGOED A DV I SEU R | 3
TE KOOP
TE KOOP HEERLIJK WONEN BEGIN
T OP
NEESKENS.COM YERSEKE - GOES -
Ti m Scha ap TIMV AST
D. NL
THOLEN
V ER KO CH T
Ook snel verk ope n? Bel ons
HT VBEI NRN EKNO1 C WEEK
!
ZEER SNEL
VERKOCHT
ALS MAKELAAR OPTIMAAL BEREIKBAAR ZIJN? WIJ ONTZORGEN U GRAAG Telefonische ondersteuning Bezichtigingen inplannen Opstellen koopovereenkomst
Natascha REOC
Medewerkers met ruime ervaring in de makelaardij
AL VANAF € 1,90 PER GESPREK!
Uitwerken taxatierapport
Opstartkosten € 25,00 eenmalig
Professionele bereikbaarheid van uw kantoor
Abonnementskosten € 32,50 per maand
Flexibele abonnementen
Inclusief intakegesprek, eigen doorschakelnummer & persoonlijk ingesproken welkomsttekst.
Eenvoudige doorschakeling Diverse administratieve taken
Bezoek REOC.NL
NO NONSENSE
2020: werk aan de vastgoedwinkel! De lijst met ‘uitdagingen’ voor de vastgoedsector lijkt elke dag langer te worden. Innovatie en energietransitie stonden al op die lijst. Evenals de startersproblematiek en de toegenomen aandacht voor infrastructuur. Sinds enkele maanden moeten we ons ook intensief bezighouden met begrippen als PAS en PFAS. Er is dus werk aan de winkel. Niet alleen voor de overheid maar ook voor makelaars en taxateurs. Want wie is er nu méér geschikt als adviseur bij het oplossen van al die vraagstukken?
D
e VBO-makelaar/taxateur is bij uitstek dé
35 jaar of jonger zijn. Dit jongerennetwerk van VBO-
overheid kan met die kennis haar voordeel
in de agenda gezet. Het is geweldig om te zien hoe
deskundige in zijn of haar werkgebied. De
doen. Dus, VBO-leden: ga aan de slag met uw gemeente. Denk mee en doe mee. Maak werk van uw vak; alle betrokken partijen zitten te wachten op ú!
Het interview met de directeur Woningmarkt van het
vastgoedprofessionals heeft zijn eerste bijeenkomst al enthousiast ons Algemeen bestuurslid Ard Bax zich als ambassadeur inzet voor deze nieuwe community. Daar zullen we beslist nog veel van horen.
ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijks-
2020. We hebben er zin in. De uitdagingen waar we
moet worden bepaald wat de behoefte is. Daarbij zien
gaan ze met enthousiasme tegemoet. We zetten onze
relaties spreekt wat dat betreft boekdelen: “Lokaal we ook zeker een taak voor de makelaars, want zij kennen de lokale woningbehoefte het beste.”
In deze editie van de Vastgoed Adviseur maakt u kennis met twee trendwatchers. Zij laten op een verrassende manier hun ‘trendstrategische’ licht schijnen over ons vak en over de ontwikkeling daarvan. Want ook
vakinhoudelijk staan we voor een aantal uitdagingen. Hoe bereiden we ons voor op een succesvolle toekomst? Een toekomst waarin de woonconsument
voor staan, gaan we niet uit de weg. Integendeel: we
schouders eronder om van die uitdagingen kansen te maken voor onze leden.
Het Dagelijks en Algemeen bestuur, de directie, het
managementteam en alle medewerkers; samen zorgen we ervoor dat uw belangen ook in 2020 optimaal
worden behartigd. Zodat u uw mooie vak zo goed en succesvol mogelijk kunt uitoefenen. Samen maken we
van 2020 – het jaar waarin VBO alweer 35 jaar bestaat – een geweldig jaar.
ons nog steeds – en hopelijk nog beter – weet te
Ik wens u en de uwen fijne feestdagen toe, een mooie
voor onze organisatie. Maar niet alleen voor VBO; u
2020. ■
vinden? Daar zien we een grote verantwoordelijkheid moet zelf ook aan de slag. Met vernieuwende diensten
jaarwisseling en vooral een succesvol en gezond
waarmee u nog beter in staat bent om uw toegevoegde waarde te bewijzen. Daar helpen we u graag bij.
Ook voor de vastgoedsector geldt: de jeugd heeft de
Harry Bruijniks,
toekomst. Daarom gaan we in 2020 aan de slag met
voorzitter VBO
VBO NEXT. Een community binnen VBO voor leden die
| V A STGOED A DV I SEU R | 5
marja appelman Studie:
1995: Master Economie VU Amsterdam Loopbaan:
1996: Economisch adviseur Nederlandse Mededingingsautoriteit
1998: Senior-adviseur ministerie van Economische Zaken
2004: Waarnemend directeur Curatieve Zorg bij de Nederlandse Zorgautoriteit
2008: Oprichter en mede-eigenaar van adviesbureau SiRM
2013: Directeur Kansspelautoriteit
2018: Directeur Woningmarkt bij BZK
ACTUEEL | Woningbouw
Bouwen op basis van visie en samenwerking
partijen ontwikkelen; de overheid stuurt Het kabinet krijgt lof maar ook kritiek als het gaat om de plannen voor de woningbouw. Er komt nu écht geld beschikbaar: in totaal twee miljard euro. Echter: de woningcorporaties vinden het bedrag van een miljard euro korting op de verhuurderheffing een ‘druppel op een gloeiende plaat’; projectontwikkelaars vragen zich af hoe het andere miljard (voor nieuwbouw) het beste hun kant op kan rollen. En hoe zit het met de investeringen voor de energietransitie, de infrastructuur en – last but not least – met de gevolgen van de stikstofuitspraak? Als er niet snel een handelingsperspectief komt (zoals een drempelwaarde voor de stikstof) komt er niet veel terecht van alle plannen voor nieuwbouw. Overigens: er is ook een tekort aan bouwvakkers en aan gemeenteambtenaren die de plannen kunnen toetsen. Uitdagingen te over dus voor Marja Appelman, directeur Woningmarkt bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Ze gaat die uitdagingen graag aan.
“N
Wat een verrassing, die twee miljard!
ou, die maatregel komt niet uit de lucht vallen, hoor. We zijn natuurlijk al lange tijd in gesprek met
alle betrokken partijen. Als resultaat daarvan is in
2018 de Woonagenda opgesteld en zijn de Woondeals tot
stand gekomen met de vijf regio’s waar de woningbouw-
opgave het grootst is. In de gesprekken die zijn gevoerd, is
de problematiek op lokaal en regionaal niveau duidelijker
geworden. Niet alleen als het om nieuwbouw gaat; ook in de bestaande bouw moeten we de nodige verbeteringen aanbrengen.”
Was dat dan nog niet duidelijk?
aan de slag met de woningbouwimpuls en werken de procedure en criteria nu uit. In de schaarsteregio’s wordt
aan de hand van business cases in beeld gebracht waar de financiële knelpunten zitten om te starten met de bouw van betaalbare woningen. Een goede samenwerking met
gemeenten, provincies, projectontwikkelaars en bouwers is
daarbij van groot belang. Om die knelpunten aan te pakken, is nu een miljard euro voor nieuwbouw beschikbaar, te verdelen over vier jaar. Het is de bedoeling dat – mede dankzij die bijdrage – de nieuwbouwproductie langjarig op
een voldoende hoog niveau blijft. De woningbouwimpuls is zo een logisch vervolg op de Woonagenda en Woondeals.”
“In elk geval niet toen het Regeerakkoord werd opgesteld.
Hoe snel merkt de huizenzoeker hier wat van?
nu wel het geval. We moeten veel aandacht besteden aan
voor starters en mensen met een middeninkomen door
Toen speelde de problematiek nog niet in deze mate. Dat is
de huisvesting van sociaal kwetsbare groepen. Vandaar de korting op de verhuurderheffing. Bij de totstandkoming
van de Woondeals hebben we ook goed zicht gekregen
op de onderwerpen waarop we snel moeten ‘schakelen’ met het geld van de woningbouwimpuls. We willen snel
“Met de woningbouwimpuls willen we het verschil maken meer betaalbare woningen te bouwen. Dat gaat niet van
vandaag op morgen. Ter vergelijking: de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra verscheen in 1991. Het hoogtepunt
van de woningbouwproductie lag in 1995; vier jaar later dus.
| V A STGOED A DV I SEU R | 7
De NEPROM vroeg in 2018 al om een bedrag van één à
twee miljard per jaar. De projectontwikkelaars zijn ook van mening dat er te veel nadruk wordt gelegd op binnenstedelijk bouwen.
“Misschien is het miljard dat nu beschikbaar is voor nieuwbouw een eerste stap. Onze visie is dat er in regio’s
een integrale aanpak komt, waarin ruimte is voor wonen, werken, mobiliteit, recreatie, natuur etc. De Nationale
Omgevingsvisie (NOVI) nodigt ook uit om zo’n brede visie te ontwikkelen. De rijksoverheid heeft als taak om dat proces te sturen waar dat nodig is, maar het uitgangspunt
is dat alle betrokken partijen in de regio samen die brede visie ontwikkelen. Lokaal moet worden bepaald wat de
behoefte is. Daarbij zien we ook zeker een taak voor de makelaars, want zij kennen de lokale woningbehoefte het beste.”
Schiet dat proces al een beetje op?
“Dat verschilt per regio. Er zijn enkele regio’s waar zichtbaar vooruitgang wordt geboekt. De Verstedelijkingsalliantie
Zuidelijke Randstad is daarvan een mooi voorbeeld, maar ook in bijvoorbeeld Alkmaar, Zwolle en andere regio’s zijn positieve ontwikkelingen.”
Is daar de discussie tussen binnen– en buitenstedelijk bouwen dan ook opgelost?
“Met de discussie over ‘rood’ en ‘groen’ wordt de opgave te veel versimpeld. Het gaat om de totaliteit van die opgave; niet alleen om de vraag of je wel of niet in het buitengebied mag bouwen. Ons uitgangspunt blijft
dat eerst binnenstedelijk moet worden gekeken of daar
plancapaciteit is. Als het nodig is, moet je ook buiten de stedelijke omgeving kijken. We vragen dan wel om een
concreet plan waarbij voldoende plancapaciteit, tempo en
betaalbaarheid essentiële onderdelen zijn. Daarvoor zijn de provincies aan zet.”
Wat is de rol van het Expertteam Woningbouw in dat proces?
“Het Expertteam dat we in 2018 hebben opgericht. helpt
gemeenten en provincies met het lostrekken van lastige
DIRECTIE WONINGMARKT
De directie Woningmarkt draagt bij aan een goed functionerende woningmarkt, waarin iedereen
een passende woning kan vinden in een prettige leefomgeving. Nu en in de toekomst. De directie is verantwoordelijk voor beleid en regelgeving
voor de huurmarkt, de woningcorporaties en de
koopmarkt. Accenten liggen op het realiseren van de
woningbouwopgave, betaalbaarheid, helpen oplossen
van regionale problemen en de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Sinds 1 augustus 2018 is Marja Appelman directeur Woningmarkt.
8 |
| VAS T GOED AD VIS EUR
DE C EM B ER 2 0 1 9
woningbouwprojecten door oplossingsgericht advies en
minder financiële ruimte dan beleggers om een woning
gaan we nu ook proactief inzetten. Het expertteam helpt
een achterstand. In een krappe woningmarkt kan dan
expertise. Deze ‘buitenboordmotorfunctie’ van het team bijvoorbeeld ook bij het realiseren van flexwoningen.”
In de oktobereditie van de Vastgoed Adviseur pleitte de
Rabobank voor een financiële prikkel voor gemeenten. Kan
zo’n prikkel helpen om wat meer tempo te maken met het beschikbaar stellen van bouwlocaties?
“In de Woondeals hebben we met vijf regio’s met de
grootste woningbouwopgaven afspraken gemaakt. Die
afspraken gaan over een groot aantal onderwerpen, maar
ook altijd over het beschikbaar stellen van voldoende
te kopen. Daardoor hebben individuele woningkopers een onwenselijke situatie ontstaan. Wij streven naar een
meer gelijkwaardige positie. De woningmarkt is van ons
allemaal. We moeten alle belangen in het oog houden
om zo veel mogelijk gelijke kansen te creëren voor alle
woningzoekenden. Een stabiele woningmarkt is belangrijk: voor de eigenaren maar ook voor de economie als geheel, en daar zijn beleggers ook een onderdeel van. Dat is tijdens de woningcrisis die achter ons ligt, maar al te duidelijk geworden.”
bouwlocaties. Waar nodig voeren we de druk op om dat te bevorderen. Een aparte financiële prikkel hiervoor ligt niet
in de rede. Wel moeten we borgen dat financiële prikkels bij gemeenten niet de verkeerde kant op werken.”
Hoe zorgt u ervoor dat woningen betaalbaar worden
c.q. blijven; bijvoorbeeld voor starters en voor de middeninkomens?
“Als het gaat om de huursector hebben we daarvoor
“Uitgangspunt is dat alle betrokken partijen in de regio samen die brede visie ontwikkelen. Lokaal moet worden bepaald wat de behoefte is. Daarbij zien we ook zeker een taak voor de makelaars, want zij kennen de lokale woningbehoefte het beste.”
een aantal instrumenten ontwikkeld, maar ook in de
koopsector zijn er mogelijkheden. Gemeenten hebben al verschillende mogelijkheden, we luisteren naar de
De stikstofproblematiek zorgt voor extra vertraging. Is het
brengen. Bijvoorbeeld door sociale koop te bevorderen.
mol per hectare) de oplossing? Die hoeveelheid stikstof is
wensen om daar waar mogelijk verbeteringen aan te
De grens voor sociale koop wordt nu gekoppeld aan de
Nationale Hypotheek Garantie – dat is € 310.000 voor 2020. Daardoor maken we het voor veel meer gemeenten mogelijk om betaalbare woningen voor starters te
bouwen en langjarig te behouden, en wordt het voor
starters mogelijk om een woning betaalbaar te kopen. Daarbij gelden regels die voorkomen dat iemand die woning vervolgens met een enorme winst doorverkoopt
instellen van een drempelwaarde voor stikstofdepositie (0,05 vergelijkbaar met een zakje Pokon per hectare.
“Er zijn inmiddels maatregelen aangekondigd voor de korte termijn en de vergunningverlening komt weer op
gang. Aan de langetermijnaanpak wordt met man en macht gewerkt. Ondertussen zie ik ook veel creativiteit ontstaan, zoals met elektrische bouwapparatuur en het gebruik van natuurlijke materialen.”
of verhuurt. Probleem is dat veel gemeenten niet duidelijk
Hoe optimistisch bent u?
kunnen realiseren en andere instrumenten kunnen
optimistisch. In verschillende regio’s komen mooie
op het netvlies hebben hoe ze sociale koopwoningen gebruiken. Een handreiking gaat hen daarbij helpen.”
Er wordt geopperd om overdrachtsbelasting voor starters af te schaffen.
“Dat klopt. We doen er onderzoek naar, maar de uitvoerbaarheid blijkt niet zo eenvoudig. Het is bijvoorbeeld lastig om in de uitvoering te bepalen wie starter is. Dat
neemt niet weg dat we ervoor moeten zorgen dat ook
starters goede mogelijkheden krijgen om een woning te kopen. Dat blijft het uitgangspunt.”
Wat is de rol van beleggers op de woningmarkt?
“Die is belangrijk. In de voorbije crisis waren het de beleggers
die de aanzet gaven voor herstel van de woningmarkt. Onze intentie is dan ook niet om de beleggers buitenspel te
“Wanneer iedereen zijn of haar rol pakt ben ik behoorlijk resultaten tot stand. Daar zien we dat projectontwikkelaars, bouwers, banken woningcorporaties, makelaars en andere
partijen allemaal hun aandeel nemen in het proces. Het is goed om te zien dat ze elkaar weten te vinden. Die goede voorbeelden kunnen we gebruiken in de regio’s waar het
nog niet zo vlot verloopt. Met wat hulp is het ook voor hen mogelijk om uit een eventuele impasse te komen.
Ik wil daarbij aantekenen dat goede informatievoorziening – ook voor woningzoekenden – van groot belang is. Lang
niet alle woningzoekenden weten waar ze moeten beginnen en dat betekent ook dat ze mogelijk kansen laten
liggen. VBO neemt deel aan een werkgroep die daarvoor de nodige stimulansen gaat bieden.
zetten, maar juist om een duurzame relatie op te bouwen.
Ik wil graag een compliment geven aan al die partijen die
de positie van andere woningkopers. Die hebben vaak
dit immense vraagstuk.” ■
Dat betekent ook dat we niet de ogen mogen sluiten voor
bereid zijn om hun aandeel te leveren bij de oplossing van
| V A STGOED A DV I SEU R | 9
Tekst: Carola Peters Beeld: Truus van Gog
COLUMN Kadaster
waar gaan we heen in 2020? Het einde van het jaar is in zicht. Alle reden om een blik op de toekomst te werpen. Het lijkt erop dat daar nu veel meer onzekerheid in schuilt dan in de voorgaande jaren het geval leek te zijn. Desondanks zie ik de toekomst vol vertrouwen tegemoet.
V
aak krijg ik de vraag hoe de markt zich gaat
Een recessie die wellicht andere landen binnen Europa
houd ik rekening met trends uit het verleden
zorgen. Een naderende Brexit of maatregelen die
ontwikkelen. Bij het beantwoorden hiervan
en in hoeverre beleid of economische omstandigheden deze trends nog zouden kunnen ombuigen. Het
komende jaar heeft, volgens mij, een grote mate van onzekerheid voor ons in petto.
Er zijn veel externe factoren die van invloed zijn op de ontwikkelingen op de koopwoningmarkt. Pakken zich
donkere wolken samen over Nederland of is alles goud wat er blinkt? Ik richt me dan vooral op de
treft, maar mogelijk ook in Nederland voor onrust gaat
worden genomen door president Trump kunnen
hiervoor de oorzaak zijn. Maar één ding is zeker: door deze onzekerheid zal er ook voorzichtigheid bij kopers en verkopers van woningen ontstaan. Ik verwacht dan ook dat de prijsontwikkeling zal afvlakken, ondanks dat de hypotheekrente laag blijft en de koopkracht
toeneemt. Volgend jaar zal de prijs niet in dezelfde mate stijgen als de afgelopen jaren.
hypotheekrente en het inkomen. Dit zijn zogenaamde
Voor wat betreft het aantal transacties lijkt een verdere
beïnvloeden. Het Nibud baseert op basis van deze
procent minder huizen verkocht dan in 2018. In 2020
fundamentele
factoren
die
de
betaalbaarheid
factoren zijn advies aan de minister met betrekking tot
de maximale hypotheeklasten bij aankoop van een woning.
daling logisch. Dit jaar worden er ongeveer zeven verwacht ik een kleinere daling dan in het afgelopen jaar.
De verwachting is een laag blijvende rente en een
Tenslotte sta ik nog even stil bij de groei van de
inderdaad goud is wat er blinkt.
segment alleen maar groter zal worden en niet alleen in
stijgende koopkracht. Het lijkt er dus op dat het
Andere factoren die minder zwaar wegen, maar wel
meespelen zijn de beperkte nieuwbouw en de trend om
particuliere verhuurmarkt. Mijn aanname is dat dit
de grote steden. Dit zorgt voor een druk op de woningprijs.
bij verhuizen de oude woning niet te verkopen, maar te
Kortom: ik ben iets minder zeker van mijn verwachtin-
op de koopwoningmarkt. Minder aanbod bij een
Er is zoveel externe onzekerheid, maar over één ding
verhuren. Beide zorgen voor een daling van het aanbod
gelijkblijvende of zelfs iets stijgende vraag geeft hogere prijzen.
gen voor de komende twaalf maanden dan voorheen. kan ik stellig zijn: ook in 2020 is er sprake van een prijsstijging. ■
De economische vooruitzichten en de politieke situatie in sommige landen die voor onze economie van belang
Paul de Vries,
zijn, zijn de figuurlijke donkere wolken die boven
Woningmarktexpert
Nederland hangen. Dit zorgt voor enige mate van
Kadaster
onrust en onzekerheid. Er verschijnen steeds meer
berichten in de media die voor het komende jaar een recessie voorspellen.
| V A STGOED A DV I SEU R | 1 1
ACTUEEL | Woningmarkt
collega’s aan
Op Prinsjesdag presenteerde het kabinet vérgaande plannen om de woningmarkt vlot
te trekken. Goed nieuws voor onze sector, dat wel. Maar inmiddels kennen we ook de stikstofcrisis en het probleem van PFAS in de grond.
Paul ter Wolbeek Via Paul Makelaardij in Tilburg
Esther van Dijk Zelfstandig makelaar in Hoorn
‘De markt is hier nog altijd oververhit. Het is zelfs erger dan
‘Die maatregelen uit de Miljoenennota zijn een druppel op
echt geen verandering. De lage rentestand, de hoge huren en
gebouwd wordt. Ik ken bijvoorbeeld veel ouderen die hun grote
pakweg een jaar geleden. En ik verwacht op de korte termijn het grote aantal woningzoekenden – ook studenten – zorgen voor een enorme vraag bij een té beperkt aanbod. Daar komt
bij dat het aantal beleggers toeneemt. Ook mensen die gewoon wat rendement van hun spaargeld willen, zetten de stap. Appartementen zijn inmiddels al niet meer te krijgen.
de gloeiende plaat. Zeker zolang het juiste woningtype niet twee-onder-één-kap wel willen verruilen voor een gelijkvloerse woning. Maar die zijn en komen er niet. Net zo min als betaalbare appartementen. Verder is er een groep huizenbezitters die ‘tiny’
wil bouwen. Maar ondanks dat hier veel ruimte is, vinden zij geen bouwgrond.
“Ik ben alléén begonnen…”
Verlaging van de overdrachtsbelasting voor starters zal alleen
De minister kan 1 miljard euro vrijmaken, maar de stikstofcrisis
groep – noodgedwongen – besteden aan nog hogere biedingen.
is nu echt een probleem. Als de bouw niet snel op gang komt, worden de huizenprijzen straks nóg hoger. Mijn idee voor
stedelijke gebieden: versnel de transformatie van kantoren en winkels tot woningen. Daar is voldoende leegstand…. Het
kabinetsplan om beleggers via box 3 zwaarder te gaan belasten, spreekt mij als oud-fiscalist niet zo aan. Die groep maakt
namelijk ook kosten voor financiering, verzekering e.d. Het zou eerlijker zijn als ze die dan weer in aftrek mogen brengen.
Voor 2020 heb ik persoonlijk goede hoop. Dat komt ook echt
maar tot prijsopdrijving leiden; die vrijgekomen euro’s gaat die De overheid zou er goed aan doen beter naar de markt te
luisteren. Daarbij helpt het ook niet om de huidige generatie studenten op te schepen met enorme studieschulden die bij
de aanvraag van een hypotheek meetellen. Zo komen zij straks helemaal niet meer aan de bak. Ook betaalbaar huren is door het beperkte aanbod immers geen optie en de wachttijden zijn lang.
“Kansen in expatmarkt”
doordat we de concurrentie vóór zijn in het gebruik van social
Drie jaar geleden ben ik hier gestart. De concurrentie is groot,
daardoor hebben we een prima naamsbekendheid en daardoor
blijkt dat ik altijd bereikbaar ben. Maar ook dat ik bouwkundig
media. En ook onze website is heel goed vindbaar. Mede
verhoudingsgewijs een groot aanbod. Er zijn weken dat we wel 14 objecten binnen krijgen. De funda-cijfers laten zien dat onze woningen gemiddeld twee keer zo goed bezocht worden als die
van de concurrentie. Ik begon hier alleen, maar inmiddels zijn we met z’n drieën. Binnenkort komt er zelfs een vierde bij...’ ■
12 |
| VAS T G OED AD VIS EUR
maar ook voor 2020 geloof ik in eigen kracht. Heel belangrijk en duurzaam financieel adviseur ben. Grote kansen zie ik in
de expatmarkt, nu Google en Microsoft zich in de kop van Noord-Holland vestigen. Er komt een enorme behoefte aan gemeubileerde huurwoningen van rond de 1.500 euro. Als
projectontwikkelaars daarop inspringen, zorg ik wel voor de rest. Dan komt het mooi van pas dat ik óók 6 talen beheers…’ ■
DE C EM B ER 2 0 1 9
het woord
Drie collega’s uit verschillende delen van het land geven hun visie. Gaan de kabinetsplannen nog helpen? Hoe is de stand van zaken in hun verzorgingsgebied? En wat zijn hún verwachtingen voor 2020?
Olivier van der Kuil Zelfstandig makelaar/adviseur in Apeldoorn:
‘Plannen zijn mooi, maar je ziet het: we zijn net twee maanden
verder en door de PFAS- en stikstofcrisis ligt alles op z’n gat. Nee,
ik zie mede daardoor in 2020 niet veel veranderen. Het aanbod blijft schaars, de rente is laag en de vraag groeit. Ook doordat
deze regio meer en meer ontdekt wordt door randstedelingen.
Zelfs nu de prijzen omhoog schieten. Iedereen lijkt bereid om ‘over’ te bieden. De huizen gaan als warme broodjes; veel is binnen een dag verkocht en haalt funda niet eens.
“Gerommel en geneuzel vooral” De in september afgekondigde maatregelen vind ik minimaal.
Gerommel in de marge, geneuzel! Neem het afschaffen van
de overdrachtsbelasting voor starters. Op zich een goed idee. Maar het effect zal minimaal zijn als je dat voordeel niet aan de hele woningmarkt tot bijvoorbeeld de NHG-grens van 310.000 euro geeft. Dan pas komt de doorstroming op gang en durven
ook gezinnen met weinig spaargeld in beweging te komen. En ook op andere onderdelen mag het wat mij betreft wel wat
rigoureuzer. Zomaar een idee: stoppen met renteaftrek en tegelijkertijd boetevrij oversluiten stimuleren.
De markt mag overspannen zijn en de concurrentie moordend, vertrouwen in de toekomst en dus in 2020 heb ik zeker. Ik
hanteer een ontzorgingsconcept dat veel partijen aanspreekt.
Wat waren die plannen ook al weer? In de Miljoenennota die afgelopen Prinsjesdag het licht zag, presenteerde het kabinet vergaande plannen om de woningmarkt weer op gang te brengen. Doordrongen van de ernst van de situatie trekt de minister flink de portemonnee. De bouw krijgt een impuls van 1 miljard euro; woningcorporaties hoeven – eveneens 1 miljard euro – minder aan verhuurdersheffingen te betalen als zij bouwen. Onderzocht wordt of de overdrachtsbelasting voor starters kan worden afschaft en tegelijkertijd de belasting voor beleggers verhoogd kan worden. Maar er is meer! Zo wordt bekeken of een wettelijke zelfbewoningsplicht voor kopers van woningen mogelijk is, worden de regels voor het verkrijgen van hypotheken voor beleggingspanden strenger en wordt ‘scheefwonen’ aangepakt. Verder daalt onder meer het eigenwoningforfait, mogen tweeverdieners voor een maximale hypotheek het hoogste inkomen met 80% (was 70%) vermeerderen ten opzichte van het lagere inkomen én wordt de hypotheekrenteaftrek verder afgebouwd. Iets wat ook geldt voor de wet Hillen die het eigenwoningforfait doet vervallen voor wie (bijna) geen hypotheekschuld meer heeft. ■
Aan- en verkoop, verzekeringen, financiering, duurzaamheidsadvies (de uitdaging die daar ligt, is groot; de overheid mag
best nog concreter worden en meer stimuleren), ik leg echt alle puzzelstukjes. De klant vindt alles op één adres.’ ■
Tekst: Harry Mos Beeld: Paul ter Wolbeek, Esther van Dijk, Olivier van der Kuil
| V A STGOED A DV I SEU R | 1 3
ADVERTORIAL
Taxaties opnemen via een app
“ wat mij als eerste te binnen schiet…eindelijk!!” Dit is de reactie van Wijzer Wonen uit Drachten wanneer wij hem vragen naar zijn ervaring met de Provadie opname-app. Wijzer Wonen is één van de taxatiekantoren die ook vindt dat de taxatieopnames van woningen veel slimmer moeten kunnen tegenwoordig. Het ouderwetse taxeren met pen en papier zorgt voor veel onnodig administratief werk en komt bovendien vaak niet de kwaliteit ten goede. EFFICIËNTIE EN KWALITEIT
naar verwachting volgend jaar geïntroduceerd wordt.
de druk op de taxatiebranche opgevoerd om meer
drukke marktomstandigheden vond Laurens Hoebert,
Mede door de AFM en De Nederlandsche Bank wordt
kwaliteit te leveren. De taxatierapporten zijn hierdoor de afgelopen jaren steeds verder uitgebreid en deze ontwikkeling zal zo doorgaan met het ABC-model dat
Vanwege de uitgebreidere rapporten alsmede de huidige oprichter van Provadie, dat er iets moest gebeuren. “Mijn doel was om een app te ontwikkelen waarmee al het
dubbele administratieve werk kwam te vervallen, de
kwaliteit omhoog ging en het taxeren weer leuk werd. En dat is gelukt!”
AANKLIKKEN IN PLAATS VAN SCHRIJVEN
Met de app loopt de taxateur zijn/haar gebruikelijke route door de woning en in plaats van te schrijven klikt
hij/zij allerlei zaken aan. Deze input wordt automatisch gegenereerd tot output in het rapport. Het gevolg is een uitgebreid rapport zonder maar één woord te hoeven schrijven.
In de app vraagt de taxateur tevens documenten op
d.m.v. diverse koppelingen en foto’s krijgen automatisch
de juiste benaming mee en komen op de juiste plek in het rapport. De taxateur voert de afmetingen in en er volgt automatisch een meetstaat. Terug op kantoor schiet
de taxateur het rapport eenvoudig in Taxateurs Unie of Taxatieweb en hoeft daar alleen nog de waarde te bepalen en de referentiepanden toe te voegen. PROBEER NU 2 WEKEN GRATIS
Op de website www.provadie.nl maak je als taxateur een
account aan en vervolgens kan de app worden gedownload in de App store en Google Play Store. Taxateurs die voor 15
januari 2020 een account aanmaken kunnen de app 2 weken gratis uitproberen.
Op de website www.provadie.nl kun jij je ook inschrijven
voor een gratis webinar of workshop op locatie om alle tips & tricks van de app te ontdekken. ■
14 |
| VAS T GOED AD VIS EUR
DEC EM B ER 2 0 1 9
ACTUEEL | Trendwatching
Vastgoed en de toekomst
“de consument wil echte aandacht; daar heeft hij graag wat extra geld voor over.” Het vak van makelaar en taxateur gaat veranderen. Dat is niet verwonderlijk: alle sectoren veranderen – vooral door de toenemende digitalisering. Kunstmatige intelligentie wordt een steeds belangrijkere aanvulling op het werk van de vastgoedspecialist. Op basis van een groot aantal openbare gegevens zal meer gebruik gemaakt worden van Decision Support Systems (DSS).* Is dat een schrikbeeld voor onze beroepsgroep? “Integendeel”, zeggen Lieke en Richard Lamb, samen co-founders van het Future Expertise Center // Trendwatcher.com. “De consument blijft waarde hechten aan échte aandacht. Ook als dat extra kosten met zich meebrengt.“ * DSS is een systeem dat het nemen van beslissingen ondersteunt door relaties tussen gegevens zichtbaar te maken en het maken van rapportages te ondersteunen.
Niet voor het een of het ander, maar wat hebben we eigenlijk
ze de eerste klappen hebben gekregen. Als de omzet- en
ichard: “Aan een trendwatcher – die alleen trends
steeds wanhopig vasthoudt aan een protocol. Ook in de
R
aan een trendwatcher?
waarneemt – heb je niet zo veel. Daarom noemen wij onszelf TrendStrateeg. We maken bedrijfsleven
en overheid ‘toekomstproof’. Eigenlijk zie je overal dat
beslissers zich terugtrekken in hun eigen sector. Ze
merken pas dat de wereld om hen heen verandert als
winstcijfers dalen. Vaak zie je dan dat een organisatie nog
vastgoedsector, waar alles met elkaar samenhangt: bouw, logistiek, maar ook makelaardij en notariaat.
Toen we in 2006 voorspelden dat er een financiële crisis dreigde, begon iedereen elkaar na verloop van tijd na te
| V A STGOED A DV I SEU R | 1 5
praten. Daar bleef het aanvankelijk bij. De meeste mensen werden pas wakker geschud toen het al te laat was.” Wat is dan jullie taak?
Lieke: “Wij laten zien welke ontwikkelingen gaande
zijn. En dan niet datgene wat iedereen wel ziet maar
dingen waar eigenlijk niemand op let. De wereld zit heel complex in elkaar. Het is voor veel mensen lastig om
verder dan hun eigen kringetje te kijken. Neem nu de situatie in een regio als Zuid-Limburg met tegelijkertijd
krimp op de woningmarkt en groei qua bedrijvigheid. De
problemen kun je ook in een groter verband zien, waarbij je over landsgrenzen heen kijkt. Dan zijn er opeens allerlei mogelijkheden zoals megacity’s. Overigens: wij zijn niet
primair op zoek naar nieuwe producten of diensten maar naar proces-innovaties.”
De crisis is ook aan de vastgoedsector niet geruisloos voorbij gegaan. Zit er nu een nieuwe bedreiging in het vat?
Lieke: “Dat hoeft niet het geval te zijn, maar je moet
wel alert zijn. Met slimme digitale systemen kun je alle
mogelijke informatie over panden en locaties binnenhalen. Daarom zullen makelaars steeds meer ICT-specialisten in
dienst moeten nemen. Uitbesteden werkt niet. Je moet
de concurrentie twee stappen vóór zijn. Dat zag je ook
ten tijde van de financiële crisis: de échte specialisten
schakelden moeiteloos over naar een meer adviserende rol. De vakmensen zijn overgebleven.”
Richard: “Een dergelijke ontwikkeling zie je ook bij de taxateurs. Modelmatig taxeren zal in veel gevallen prima mogelijk blijken, maar de consument hecht waarde aan
aandacht en maatwerk. De prijs is dan minder belangrijk. Ook het vak van taxateur wordt steeds makkelijker door
allerlei technologische oplossingen. De 360˚-camera is
daarvan een sprekend voorbeeld. We zien ook allerlei tech-servicebedrijfjes ontstaan die de taxateur bij
zijn werk ondersteunen. Dat levert op den duur een kostenbesparing op.”
Er zijn nu drie brancheorganisaties voor makelaars en taxateurs. Kunnen we ook met één toe?
Richard: “Je ziet dat de overheid graag met één organisatie praat. Dat werkt natuurlijk ook heel efficiënt. Wij zijn ervan overtuigd dat elke organisatie haar eigen
specialisme heeft. Dat pleit voor het bestaansrecht van
meer organisaties. Bovendien houd je elkaar scherp want je leden zullen je steeds opnieuw de vraag stellen ‘Wat doen jullie eigenlijk voor ons?’ Ofwel: ‘Wat is de meerwaarde van mijn lidmaatschap?’ Op die vraag moet je een duidelijk antwoord hebben.”
“Het verbaast ons dat het financiële systeem qua ICT nog werkt. Betrouwbaar is het al lang niet meer.”
We bouwen nu veel te weinig voor de groeiende bevolking. Maar als de babyboomers over een jaar of 20 de markt verlaten, zijn er misschien te veel huizen.
Lieke: “Het probleem is nog veel groter. Woonconsumenten
willen ruimte; ook senioren. Meer vierkante meters dus. Tiny living is leuk als trend maar in de praktijk weerbarstig. Bovendien stijgen de prijzen van woningen tot grote
hoogten en willen ook babyboomers de hoofdprijs – áls ze al verkopen. En anders willen de erfgenamen die wel. Dat
Richard en Lieke Lamb
betekent dat er straks veel royale woningen op de markt
komen die voor grote groepen mensen niet betaalbaar zijn. De markt kan dat naar alle waarschijnlijkheid niet aan. Dat is een groot risico voor de economie.”
Richard: “Maar er zijn ook andere ontwikkelingen. Babyboomers zijn in veel gevallen kapitaalkrachtig en kopen huizen voor de verhuur. Ook grote huizen die verhuurd worden (al dan niet in appartementen gesplitst)
aan meer gezinnen. Eigenlijk net als na de Tweede Wereldoorlog…”
Diezelfde babyboomers geven niet graag geld uit aan verduurzaming.
Richard: “Omdat ze niet weten wat die maatregelen kunnen opleveren. Er is een groep die dat maar al te goed weet, en
die is afkomstig uit China, India en de Golfstaten. Zonder dat ‘we’ het in de gaten hebben, kopen zij panden en
bouwgrond op, sturen er met WeChat hun eigen toeristen
16 |
| VAS T GOED AD VIS EUR
DEC EM B ER 2 0 1 9
naartoe die vervolgens (ook met WeChat) souvenirs kopen
in winkels die ook eigendom zijn van hun landslieden. Op
die manier blijft het grote geld in die landen. Wij zien een compleet digitaal geldinfarct aankomen, want met bitcoins
“Makelaars zullen steeds meer
ingewikkelder financieel systeem, verliest iedereen het
ICT-specialisten in dienst moeten nemen.
en andere digitale munten, gecombineerd met een steeds overzicht. Het verbaast ons dat alles qua ICT nog werkt.
Uitbesteden werkt niet.”
Betrouwbaar is het al lang niet meer.” Daar worden we niet vrolijk van.
Lieke: “Er zijn geweldig veel mogelijkheden maar we
moeten waakzaam blijven. Een nieuwe financiële crisis ligt op de loer. Kijk naar de negatieve Europese rente en minder stabiele landen als Italië en Frankrijk. Veel
Nederlanders hebben niet voldoende buffers om nieuwe klappen op te vangen.”
Is de deeleconomie een blijvertje of willen we straks toch weer allemaal onze eigen spullen?
Lieke: “Jongeren hechten in het algemeen niet veel waarde aan bezit. Ze wonen bij voorkeur in de stad en daar is het bezit van een auto niet handig. Door allerlei slimme internetapplicaties wordt het delen van voorzieningen
ook steeds eenvoudiger. Die gemakselementen maken de deeleconomie nog interessanter.”
Richard: “Ouderen hebben veel belangstelling voor het
wonen in hofjes, waar ook voorzieningen worden gedeeld. Want vergeet niet: eenzaamheid is echt een probleem, en voor gehandicapten geldt dat in versterkte mate. Dat los je daarmee enigszins op.
Veel 65-plussers verwachten – in het kader van de verzorgingsmaatschappij – nog steeds van de overheid dat die alle problemen wel oplost. Maar die overheid trekt
zich steeds meer terug. Dus regelen jongeren veel meer zelf. Ouderen kunnen dat vaak niet, bijvoorbeeld omdat ze
niet goed aangehaakt zijn bij de steeds verder toenemende digitalisering. Ik zie dat in mijn eigen omgeving: de echt
oude mensen moeten intensief worden geholpen in het
‘digitale doolhof’ bij hun contact met de overheid, banken, verzekeraars etc.”
Nog zo’n actueel onderwerp: de energietransitie.
Richard: “Ja, die transitie komt de overheid wel heel goed uit! Want kijk maar wat er gebeurt: het duurzaamheidsverhaal
is een aanjager voor de economie. Het leidt zelfs tot een tekort aan vakmensen. Dat wordt steeds lastiger voor de hele sector.” ■
Tekst: Carola Peters Beeld: Istock, Joyce Goverde
| V A STGOED A DV I SEU R | 1 7
ALS KWALITEIT DE FUNDERING VAN UW KANTOOR IS Dan schrijft u zich nu in bij het SCVM register.
Hét kwaliteitsregister voor de deskundige makelaar.
WWW.SCVM.NL
COLUMN
Bedrijfsmatig Vastgoed
geen noodverband maar échte maatregelen We leven in een – schijnbaar eindeloze – hoogconjunctuur. Dat is een prettig gevoel, maar schijn kan ook hier bedriegen. Naar mijn idee zijn de eerste barsten in het mooie plaatje al zichtbaar. Sterker nog: we lopen het risico dat de Nederlandse economie met een klap tot stilstand komt. De oorzaak: alle wetten en regels rond onderwerpen als PAS, PFAS en Natura 2000-gebieden. Daarin schuilt een groot gevaar. Het kabinet mag dan graag vertellen dat Nederland het beste jongetje/meisje van de klas is; de gevolgen van deze wet- en regelgeving komen als een boemerang terug in onze maatschappij. Mogelijk met desastreuze gevolgen.
D
e vragen zijn talrijk. Hoeveel vervuilde deeltjes
Ook als het kabinet met adequate maatregelen komt
programmatische aanpak van de stikstof-
voorbereiden op een veranderende toekomst. Het
mogen er nu eigenlijk in de grond zitten? Is de
problematiek wel verantwoord? Om nog maar te zwijgen over de Natura 2000-gebieden. Die zijn op
voorstel van onze eigen regering ter goedkeuring aan ‘Brussel’ voorgelegd. En wat waren we er trots op! Nu
de regering aan de Europese regels wordt gehouden, is het land te klein. Laten we hopen dat de overheid met
maatregelen komt die verder gaan dan het aanleggen van een noodverband zoals de 100 km per uur. Nóg
langer wachten met effectieve maatregelen kan een uiterst negatieve uitwerking hebben op de hele economische groei. Dan is het uit met de pret. Die
problematiek
heeft
ook
invloed
op
onze
werkzaamheden. De meeste woningmakelaars kampen
al jaren met de schaarste op de huizenmarkt – en een dalende omzet. De hoop was gevestigd op meer
nieuwbouw met als gevolg meer doorstroming. En meer te koop staande woningen. Echter: de geplande aantallen nieuwbouwwoningen worden bij lange na niet gehaald. Vergunningen worden niet verstrekt of
zelfs ingetrokken. U kent de oorzaak: stikstof en PFAS.
om deze problemen op te lossen, zullen we ons moeten sectiebestuur BV faciliteert de leden met opleidings-
trajecten en tools om goed voorbereid te zijn op die toekomst. De afgelopen jaren hebben we er veel aan
gedaan om het niveau van onze leden nog verder te verhogen. Daar gaan we mee door, bijvoorbeeld met
Flux-trainingen. Leden die Flux-aangesloten zijn, kunnen doorstromen naar TMI. Dat ‘merk’ is bekend bij alle banken en het opent de weg naar MKB-taxaties.
Het streven is bekend: alle sectieleden die willen blijven
taxeren, moeten vóór 2023 REV-gecertificeerd zijn. Leden die zich alleen bezighouden met makelen, zullen
we ook faciliteren, zodat zij hun vak optimaal kunnen uitoefenen. Kwaliteit; daar gaat het om.
Kwaliteit is een voorwaarde – maar dat niet alleen.
Ongeacht of u bezig bent met makelen of taxeren; kwaliteit betaalt zich altijd uit.
Namens het sectiebestuur wens ik eenieder een goede jaarwisseling en een succesvol 2020 toe. ■
Een stijgende werkloosheid ligt op de loer. Ook de
Louis Huijts REV RM RT,
ondernemers worden voorzichtig en trappen op de rem
Bedrijfsmatig Vastgoed
zakelijke markt lijdt onder deze ontwikkelingen:
voorzitter sectie
als het gaat om investeringen. De verhuizing naar een groter kantoor of bedrijfspand wordt ‘even’ uitgesteld.
Specialist bedrijfsmatig
| V A STGOED A DV I SEU R | 1 9
UIT DE RECHTSPRAAK
makelaar tussen twee vuren: worden twee heren gediend? Af en toe wordt een makelaar zowel door de verkoper als de koper van eenzelfde pand gevraagd om zijn of haar diensten te verlenen. Als er vervolgens problemen ontstaan, claimen beide partijen de loyaliteit van de makelaar. Uw collega Hoekman werd daar een tijdje geleden mee geconfronteerd. Hoe pakte dat voor hem uit?
F
red Vogelzang heeft een omvangrijke vastgoed-
had fantastische ideeën en het kon niet fout gaan. Giller
de gemeente een oud raadhuis gekocht, en kon
ontwikkeling zou komen. Als Giller niet de koopsom zou
portefeuille. Enkele jaren geleden heeft hij van
hij bovendien de hand leggen op vier daaromheen
liggende woningen en een kinderdagverblijf. Het was de
bedoeling van Fred om op die locatie een woontoren te
overtuigde Fred dat zijn ambitieuze plan daadwerkelijk tot betalen, mocht Fred de koop ontbinden en kreeg hij het tot dan ontwikkelde plan er gratis bij.
realiseren. Probleem was echter dat de buurt fel gekant
Aangezien Fred nog niet precies wist hoe hij het raadhuis
voormalige raadhuis werd door toedoen van de buurt
daarvoor nodig had, werd overeengekomen dat Fred het
was tegen een dergelijke grootschalige ontwikkeling. Het
een rijksmonument, zodat sloop niet meer mogelijk was. Na veel plussen en minnen besloot Fred om het pand te
gaan ontwikkelen tot een boetiekhotel en de daaromheen gelegen panden te verkopen.
Hoekman, die vaker als makelaar voor Fred optrad, kwam
aanzetten met een kandidaat-koper: een zekere Gé Giller. Deze was een paar maanden advocaat geweest, maar
tot hotel zou omvormen en hoeveel buitenterrein hij rijksmonument maximaal zou ontwikkelen en dat IRED
daar absoluut niet in de weg mocht staan. Bovendien kwamen Fred en Giller overeen dat Fred bij de overdracht
van het verkochte aan IRED de nadere omvang van de percelen nog zou aanwijzen zonder prijscompensatie
verschuldigd te zijn. Hoekman legde dat in de koopakte vast.
zonder veel succes. De voor bepaalde types advocaten
DOORVERKOOP
noodzakelijke kennis en vaardigheden. Hij liet zich daardoor
Drie woningen kon hij verkopen aan particulieren en in
kenmerkende branie bezat Giller wel, maar hij ontbeerde de
niet weerhouden. Integendeel: hij besloot voor het Grote Geld te gaan en projectontwikkelaar te worden. Hij richtte
een besloten vennootschap op met een vermogen van
Van de planvorming door Giller kwam niets terecht. het vierde huis zou hij zelf zijn intrek nemen. Daarmee
kon Giller negen ton binnenhalen, plus nog drie ton voor zijn eigen huis. Resultaat: een opbrengst van € 1,2
zegge één euro. Deze werd ‘International Real Estate
miljoen; aan Fred te betalen. Giller had regelmatig contact
naam voor een klein bedrijfje, maar dat zou volgens Giller
dreigende debacle. Hoekman had toevallig net mijnheer
Development’ gedoopt, afgekort IRED. Inderdaad: een grote razendsnel veranderen.
GRATIS PLANONTWIKKELING
Giller wilde de panden van Fred kopen, en met bemiddeling
van Hoekman kwamen ze al snel tot overeenstemming.
De koopsom was € 2,4 miljoen. Er was een klein probleem: IRED had haar enige euro aan vermogen toevallig net
uitgegeven. Het geld was dus op. Maar niet getreurd: IRED
20 |
| VAS T G OED AD VIS EUR
met makelaar Hoekman en klaagde daarbij over het
Sol ontmoet, een Oost-Europese ondernemer. Deze zocht
een woning onder het motto ‘Het hoeft niet groot te zijn, als het maar enorm is’. Sol bezocht het kinderdagverblijf dat nog onverkocht was en was razend enthousiast
over de enorme oppervlakte van het gebouw. Dat kon
hij wel verbouwen tot een stadspaleis. De buitenruimte
eromheen leende zich prima voor een zwembad, jacuzzi, tennisveldje en tropische binnentuin.
DEC EM B ER 2 0 1 9
Sol zou € 1,3 miljoen betalen. Dat was dus goed geregeld.
dat luiden? Giller had die tijd niet; hij moest de verkochte
zou uitvoeren en wel in volle omvang. Fred zag dat niet
leveren. Hij zat dus lelijk knel. Uiteindelijk zag Giller zich
Giller eiste vervolgens van Fred dat hij de koop direct
zitten. Zijn plan om het rijksmonument tot boetiekhotel
te verbouwen, kreeg juist concrete vorm. Hij had minstens 150 m2 extra grond nodig om een laad- en loszone en
drie woningen en het kinderdagverblijf aan zijn kopers genoodzaakt om tegemoet te komen aan de eisen van Fred en 150 m2 van de grond in te leveren.
parkeerplaatsen te realiseren. Voor Giller was dat
MAKELAAR AANSPRAKELIJK?
aan Sol aan wie hij de volle buitenruimte had verkocht.
kreeg en dreigde de koop te ontbinden. Na een fel debat
onbespreekbaar. Hij zou dan heel wat uit te leggen hebben
Giller eiste nakoming van de koop en levering van het
volledige vastgoed. Fred was not amused door deze
houding. Eerst liet Giller niets van zich horen en nu
Daar bleef het niet bij. Sol klaagde dat hij te weinig grond werd afgesproken dat de koopsom werd verlaagd met
een ton. De door Giller gedroomde winst werd daardoor weggevaagd. Tandenknarsend ging hij akkoord.
moesten spoed-spoed-spoed aan hem de panden worden
Vervolgens ontving Giller een courtagenota van Hoekman:
Fred verweerde zich en eiste op zijn beurt van Giller
transactie met Sol. Giller weigerde te betalen. Volgens
geleverd? Giller startte vervolgens een kort geding. medewerking tot het uitvoeren van de koop: Giller moest
tegen betaling van de koopsom de percelen afnemen zoals Fred zou aanwijzen. VAAG TAALGEBRUIK
Nu de zaak zo op de spits werd gedreven, werd de
koopakte er nog eens bij gehaald. De door Hoekman
een kleine € 10.000, vanwege zijn bemoeienis bij de hem had Hoekman twee heren gediend, zowel koper als verkoper. Bovendien meende Giller dat Hoekman hem niet
goed had geadviseerd. Had Hoekman immers niet moeten voorkomen dat hij een koopovereenkomst zou sluiten
met Sol terwijl er nog enorme vaagheden waren over de omvang van hetgeen Giller zelf had gekocht?
opgestelde bepalingen waren zo ongelooflijk wollig dat
De rechtbank was snel klaar met deze zaak. Het verbod
kunnen geven. Fred vroeg Hoekman om een toelichting;
niet tegelijkertijd Fred als verkoper en Giller als koper
iedere partij er zijn eigen betekenis aan meende te
die was ietsjes concreter en in het voordeel van Fred. Voor
de kortgedingrechter bleef het helaas allemaal te duister
om soep te maken van de door de heren aangevoerde stellingen. De rechter kon niet vaststellen welke afspraken precies gemaakt waren. Daarvoor moesten getuigen
worden gehoord. Dat werd niets, dus moesten Giller en
Fred nader overleg plegen. Giller moest wel, want het zou nog lang duren voordat er een vonnis kwam. En hoe zou
om twee heren te dienen, gold hier niet. Hoekman had bijgestaan. In die transactie had Hoekman slechts Fred
bijgestaan. In een heel andere transactie, tussen Giller en Sol, had hij Giller bijgestaan. Dat Hoekman daarbij een fout
gemaakt had, kon ook niet worden volgehouden. Giller was een professionele projectontwikkelaar en hij werd geacht
stukken goed te kunnen lezen. Giller moest de courtage betalen en kreeg geen schadevergoeding. ■
Tekst: Mr. J.A.M. van de Sande, advocaat te Rotterdam www.vandesandeadvocaten.nl
(De namen zijn gefingeerd)
| V A STGOED A DV I SEU R | 21
Uit de Vereniging
Makelaar van de maand
maak kennis met ons 1.200ste vbo-lid: makelaar claudia marijnissen Op 30 augustus jl. trad makelaar Claudia Marijnissen toe tot onze vereniging. We mochten haar welkom heten als 1200ste lid. Ze start in een markt die onder druk staat en in een overvolle regio met heel veel concurrentie. Maar: “ Niet geschoten is altijd mis, en mensen blijven hoe dan ook toch woningen kopen en verkopen”.
D
e stad Breda telt al flink wat makelaars
in verkoop en één verkochte woning, dus het
is historisch laag. Claudia Marijnissen
goede leads, dus ik heb er alle vertrouwen in.”
lijkt nog wat mager. Maar ik heb al flink wat
en het aantal woningen in de verkoop
Met die leads zoekt Claudia Marijnissen steeds
heeft juist dit moment gekozen om te starten.
naar het beste verdienmodel: “Ik ben daarin
Ondanks dat ze pas 29 jaar is, heeft ze al flink
volledig flexibel. Courtage, percentage, staffel,
wat vlieguren in de makelaardij gemaakt, bij
alles is bespreekbaar. Ik kijk goed naar de klant
verschillende kantoren rond Breda en Tilburg. “Ik
en zijn of haar mogelijkheden en wensen. Ik
heb aanvankelijk iets heel anders gestudeerd”,
kan ook nog in alle vrijheid naar de oplossing
vertelt ze. ‘Ik rondde in 2010 een opleiding
zoeken doordat mijn kosten zo laag mogelijk zijn.
International Business en Management af. Het
Kantoor, personeel, ik heb het allemaal niet. Eerst
was rond die tijd lastig om aan werk te komen
kijken mensen of het met jou kan werken. Als ze
en ik wilde sowieso nog verder leren. Zo kwam
dat gevoel bij meerdere makelaars hebben, gaat
ik in Spanje terecht, waar ik stage liep bij een
toch het prijskaartje een rol spelen. En dan wil ik
Spaanse makelaar. Ik startte met opleidingen
voor dit vak, solliciteerde in Nederland bij een aantal makelaarskantoren en rolde er zo in. Het
eruit springen.”
Claudia Marijnissen
prettige voor mij is nu dat ik zowel in de binnen- als buitendienst heb
PERSOONLIJKE MARKETING
het volkomen basic.”
haar eigen naam erin. “Ik heb lang gezocht naar een naam, want er is
gewerkt. Als volledige eenpitter kan ik zo dus alles zelf doen. Ik houd
al zo veel. Ik wilde in elk geval geen fancy fantasienaam. Dan krijg je
DE HASHTAG-MAKELAAR
Eén van de zaken die Claudia Marijnissen volledig in eigen hand houdt, is het gebruik van social media. Dit is voor haar onbetwist hét instrument voor de makelaar-van-nu.
“Ik geloof er absoluut in dat mensen zitten te wachten op een makelaar die het op een nieuwe manier doet. In die aanpak past natuurlijk de inzet van Facebook en Instagram. Facebook blijft gewoon een
veelgebruikt medium en Instagram is enorm sterk in opkomst. Deze media geven volop mogelijkheden om woningen op een bijzondere manier te presenteren en om de aandacht te trekken. Je kunt spelen met hashtags, video, collages, en je kunt posts delen en laten delen
door je netwerk. Ik zoek naar de optimale combinatie van zichtbaar zijn op de kanalen waar ik mijn doelgroep kan bereiken en wat de beste
frequentie is voor het plaatsen van de juiste hoeveelheid berichten. De kunst is om het slim en handig te doen en dus moet je veel experimenteren en kijken wat werkt. Dat doe ik liever zelf dan dat ik het
uitbesteed.” De nieuwe website is wel uitbesteed. Woningen worden hier op een bijzondere manier gepresenteerd. Opvallend is ook het
veelvuldige gebruik van social media-buttons, mogelijkheden om te reageren en te delen. “Ik heb nu nog maar één woning in portefeuille
22 |
Claudia Marijnissen heeft bewust gekozen voor een bedrijfsnaam met
| VAS T GOED AD VIS EUR
dat mensen die naam fout intikken in Google en dan komen ze nooit
bij je terecht. Dus het is gewoon heel eenvoudig ‘Claudia Makelaardij’ geworden. Omdat ik denk dat mensen kiezen voor wie ik ben, en wat
ik kan.” Slim in die benadering is de wijze waarop Claudia op haar
gloednieuwe website in zes punten haar manier van werken uitlegt.
Geen hoogdravende taal. Geen moeilijk jargon. Helder, duidelijk, laagdrempelig en sympathiek.
Rest de vraag waarom Claudia juist voor VBO heeft gekozen. “Ik belde VBO om te vragen of en hoe ik lid kon worden en werd meteen hartelijk ontvangen. Ik kreeg alle nodige hulp en adviezen. Dat voelde
meteen enorm prettig, als een manier van werken die bij mij past. Ik
heb ook een collega-organisatie van VBO gebeld, maar die hebben me na mijn vraag nooit meer teruggebeld. Ik was mogelijk niet
interessant genoeg, of ik bracht niet genoeg geld mee.” En hoe is
Claudia ontvangen door haar collega-makelaars in de regio Breda/ Tilburg? “Ik heb met veel van hen goed contact, ze vinden dit een stoere stap van me en gunnen me alle succes.” Wij sluiten ons daar volledig bij aan. ■
Tekst: Henk de Kleine Beeld: Claudia Marijnissen
DEC EM B ER 2 0 1 9
UIT DE VERENIGING VBO NEXT
vbo next: wat doe jij morgen? De ontwikkelingen in vastgoed gaan in een rap tempo. ‘Duurzaamheid’ en ‘slimmer bouwen’ zijn vaak gebruikte termen. Maar ook de opkomst van digitalisering en technologie hebben een grote impact op de branche en het vak van makelaar en taxateur. Hoe zorg je ervoor dat je voorbereid bent op de toekomst?
I
SAMEN INNOVEREN. DAAR GAAN WIJ VOOR.
nspiratie, kennis delen, exclusiviteit, innovatie en vernieuwing zijn de sleutelwoorden voor VBO NEXT. Een community binnen VBO voor leden die 35 jaar of jonger
zijn. Ard Bax, zelf ondernemer en Algemeen bestuurslid, is ambassadeur van VBO NEXT. “VBO NEXT is een denktank
en ontwikkelingsplatform dat leden zelf vullen met nieuwe
ideeën. Bijvoorbeeld over de toekomst van de makelaar en taxateur of nieuwe trends in vastgoed”, zegt hij.
ook! VBO NEXT wordt zeker geen ‘jongerenclub’ binnen VBO. We willen vooral VBO versterken door deze (nieuwe) groep
professionals aan onze organisatie en aan elkaar te binden. Dat gaan we onder andere doen door diverse activiteiten te organiseren in een informele setting, waar spraakmakende en boeiende kwesties aan bod komen die relevant zijn
voor hun ontwikkeling als makelaar en taxateur. Hiermee zorgen we ervoor dat ‘young professionals’ (nog beter) aansluiting vinden bij hun brancheorganisatie VBO.”
Ard richtte in november 2015 – net 25 jaar oud – Visie
Om de aanwas van jong talent te vergroten, worden ook een
steeds, dus het zeskoppige team doet het goed. Toch
uit Groningen, Eindhoven en Rotterdam voor een
Makelaardij op in Amersfoort. Het kantoor groeit nog heeft Ard de behoefte om zo nu en dan met andere jonge
professionals te sparren over allerlei onderwerpen zoals marketing automation, digitalisering en globalisering. “Dat
Ard Bax, Algemeen bestuurslid VBO
keer per jaar studenten van de HBO-vastgoedopleidingen bijeenkomst van VBO NEXT uitgenodigd. Zo is niet alleen de vastgoedsector volop in beweging, maar VBO ook! ■
Tekst: Carola Peters Beeld: Istock, Ard Bax
is niet zo eenvoudig. Tijdens je opleiding heb je intensief
contact met elkaar, maar na je examen ga je allemaal je eigen weg. Je ziet elkaar niet meer. Dat is jammer, want het
SAVE THE DATE
dezelfde carrièrefase zitten, van gedachten te wisselen en
Datum: 11 februari 2020
is heel interessant om zo nu en dan met vakgenoten, die in na te denken over de volgende stap in het ondernemen en makelen. Je zit immers allemaal in dezelfde situatie.” BOUWEN AAN DE TOEKOMST
Ard realiseert zich tegelijkertijd dat die zo gewenste uitwisseling van ervaringen en ideeën ook prima met
oudere vakgenoten mogelijk is. “Natuurlijk; dat doen we
VBO NEXT Kick-off
Tijd: 18.00-21.30 uur (inclusief dinerbuffet)
Locatie: De Utrechtse Stadsvrijheid (DUS) in Utrecht Exclusief voor VBO-leden INTERESSE?
Mail voor meer informatie naar events@vbo.nl
| V A STGOED A DV I SEU R | 23
TAXATEUR BEDRIJFSMATIG VASTGOED WORDEN? Kies dan voor onze Opleiding Taxateur Bedrijfsmatig Vastgoed en word specialist op dit vakgebied. www.makelaarsopleidingen.nl
> start najaar 2019
TAXATEUR LANDELIJK EN AGRARISCH VASTGOED WORDEN? Kies dan voor onze Opleiding Landelijk en Agrarisch Vastgoed en word specialist op dit vakgebied. www.makelaarsopleidingen.nl
> start najaar 2019
COLUMN
Landelijk en Agrarisch Vastgoed
de toekomst: kunstmatige intelligentie Een column voor de Vastgoed Adviseur waarin ik mijn licht laat schijnen over de toekomst; dat was het verzoek van de redactie. De toekomst van de landbouwsector en – in het verlengde daarvan – de toekomst van ons vak als makelaar/taxateur landelijk en agrarisch vastgoed. Op zo’n verzoek kun je natuurlijk alleen maar positief antwoorden, want de toekomst zit vol uitdagingen.
D
at geldt niet alleen voor de nabije toekomst
In ‘Vastgoedmarkt’ schrijft hij dat modelmatig taxeren
ligt. Er vallen heel wat lessen te leren uit
Met name doordat wij als makelaars/taxateurs nog
maar ook voor de periode die wat verder weg
boeken die de afgelopen decennia behandelen. Nog interessanter
zijn
de
boeken
over
mogelijke
wordt gehinderd door een beperkte toegang tot data. weinig data delen.
ontwikkelingen in de nabije en verre toekomst.
In het interview met de trendstrategen in deze
voor onder de kerstboom: de boeken ‘21 lessen voor de
belang van data. Ik denk dan ook dat we in de komende
Bent u dat met me eens? Dan heb ik wel een aanrader
21ste eeuw’ en ‘Homo Deus’ van Juval Noah Harari. Daarin geeft deze joodse historicus/schrijver/filosoof
helder zijn visie op de vraag waar wij met z’n allen heen
gaan. Die visie geldt voor vrijwel alle thema’s waar je
als 21e-eeuwse mens mee te maken krijgt: arbeid, gezondheid, milieu, maar ook landbouw en voedsel. Data
en
kunstmatige
intelligentie
spelen
een
belangrijke rol in de toekomstvisie van Harari. In de ‘les’ over dit onderwerp filosofeert hij over de vraag in hoeverre de factor arbeid c.q. het hebben van werk of
een baan gaat veranderen. Zijn inschatting is dat we
pas aan het prille begin staan van een geautomatiseerde toekomst. De gevolgen zijn desalniettemin duidelijk: er
zullen veel banen verdwijnen. En we moeten ervan uitgaan dat dat ook voor onze business geldt.
Vastgoed Adviseur leest u ook over het toenemende jaren steeds meer data zullen gaan delen. De koppeling en toegankelijkheid van data wordt immers alleen
maar groter. En kunstmatige intelligentie wordt alleen maar slimmer. Dan kunt u zelf invullen hoe de dagelijkse praktijk van de taxateur er op termijn uitziet.
Schets ik daarmee een angstbeeld? Zeker niet, maar we
moeten er wel mee leren omgaan want deze processen zijn niet tegen te houden. Dat moeten we ook niet willen.
Onze dagelijkse praktijk gaat er anders uitzien; misschien eerder dan we nu voor mogelijk houden. De toekomst is spannend en uitdagend.
Voor de zeer nabije toekomst wens ik u mooie feestdagen en een succesvol 2020 toe. ■
Want hoe moeilijk is het straks voor een kunstmatig
brein om de waarde te bepalen van een perceel grond?
Natuurlijk op voorwaarde dat het kunstmatige brein
beschikt over vrijwel alle data van dat perceel grond, maar ook over de omgeving etc. Modelmatig
waarderen is binnen de woningmarkt al een bekend
Harry Kaspers,
begrip, maar deze werkwijze wordt nog maar beperkt
bestuurslid sectie
aan de Universiteit van Tilburg en Tias School for
Agrarisch Vastgoed
toegepast. Dirk Brounen, hoogleraar vastgoedeconomie
Landelijk en
Business and Society, heeft daarvoor wel een verklaring.
| V A STGOED A DV I SEU R | 25
UIT DE VERENIGING
vbo-events
Brancheorganisatie VBO organiseert ruim 30 bijeenkomsten en evenementen per jaar. Kennis delen, inspiratie opdoen, de laatste ontwikkelingen horen en ledenbinding staan centraal tijdens de verschillende evenementen. De meeste momenten zijn alleen toegankelijk voor VBO-leden, maar vanzelfsprekend is bij een aantal evenementen ook gelegenheid om aan te sluiten als je geen lid bent van VBO.
Eventkalender Q1, 2020 JANUARI
Dinsdag 14 januari
Kennis en Koffie: Marketing voor Makelaars Vinkeveen en Zwolle
Exclusief voor VBO-leden Donderdag 16 januari
Kennis en Koffie: Marketing voor Makelaars Deurne en Dordrecht
Exclusief voor VBO-leden
FEBRUARI
Dinsdag 11 februari VBO NEXT Utrecht
Exclusief voor VBO-leden van 35 jaar of jonger
MAART
Dinsdag 3 maart
Mentorenmiddag Locatie n.t.b.
Exclusief voor VBO-leden, huidige mentoren Dinsdag 24 maart
TEGoVa Jaarcongres Locatie n.t.b.
Taxateurs - VBO-leden, leden van NVM en Vastgoedpro Donderdag 26 maart
Algemene Sectie Vergadering (ASV) Locatie n.t.b.
VBO-leden secties LAV en BV
De exacte locaties, tijden en het programma worden
binnenkort bekendgemaakt. Voor meer informatie over bijeenkomsten en evenementen van VBO
ga naar vbomakelaar.nl en leden van VBO naar Sfeerimpressie van de Ronde door Nederland
26 |
| VAS T GOED AD VIS EUR
mijnvbo.nl.
DEC EM B ER 2 0 1 9
Huis van ACTUEEL | de Toekomst
wie pakt de pot van 600 miljoen euro?
In 1989 opende toenmalig minister Ed Nijpels van het toenmalige Ministerie van Volkshuivesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM) het Huis van de Toekomst, het geesteskind van de veelzijdige pionier Chriet Titulaer. Als we daarvan nu de beelden op YouTube zien, kijken we er met een glimlach naar. Nu, dertig jaar later, lijkt het er dan toch echt op dat het Huis van de Toekomst realiteit is geworden, zij het met technologie van nu.
R
ecent onderzoek van ING laat zien wat de potentie van die markt is: 600 miljoen euro. Maurice van
Sante, sectoreconoom Bouw en Vastgoed bij de ING,
licht het onderzoek toe en neemt ons mee in de nuances.
“Voor ons onderzoek hebben we woonconsumenten, dus kopers van een huis, gevraagd of ze geld overhebben voor
technieken die hun woning slimmer en/of aangenamer maken. We zagen dat 20% van de respondenten daarvoor
duizenden euro’s over blijkt hebben bij de aankoop van een
woning. Als je dat cijfer doortrekt naar de markt voor de komende jaren, dan kom je tot dat cijfer van 600 miljoen euro. De interessante vraag is nu, wie die marktkans weet te benutten.’
NICE TO HAVE OF NEED TO HAVE?
Maurice van Sante schetst dat er drie ontwikkelingen zijn die de mogelijkheid van een Smart Home in een stroom-
Maurice van Sante, sectoreconoom Building & Construction en Real Estate ING
heel veel technologie draadloos in een woning aanbren-
open, als de thuiszorg voor de deur zegt te staan? Ik denk
de aansturing van apparatuur met spraak neemt een hoge
met elkaar als anderen, in gesprek te gaan en na te denken
versnelling brengen. “In tegenstelling tot vroeger kun je nu gen. Je hebt dus geen grote of dure ingrepen nodig. Ook
vlucht. En ten derde is er de beschikbaarheid van steeds goedkopere sensoren. Wat we nu vooral zien, is een sterke
opkomst van smart devices die je bijvoorbeeld bij een win-
kel als Media Markt kunt kopen. Met die middelen kun je als consument zelf toewerken naar een Smart Home. Daar staan marktpartijen als installateurs en bouwers helemaal buiten. Dit is anders bij Smart House devices. Daar is de
technologie echt in de woning ingebouwd. Denk aan een camera bij de ingang of beveiliging, voorzieningen die we ook wel domotica noemen. Daar zien we ook kansen voor
nieuwe toetreders, die met technologie echt iets kunnen toevoegen aan een woning. Over het algemeen zien con-
sumenten Smart Homes toch vooral in de ‘nice to have’sfeer maar het kan soms ook ‘need-to-have’ zijn. Denk aan de vergrijzing en aan senioren die langer zelfstandig in
hun eigen huis blijven wonen, bijvoorbeeld. Voor wie doe je
dat het ook voor makelaars interessant kan zijn om zowel
over, welke elementen je kunt toevoegen aan een woning, die werkelijk waarde toevoegen en op den duur zelfs onmisbaar worden voor de consument. Mensen geven in ons onderzoek wel aan dat ze liever meer geld uitgeven
aan het duurzaam maken van de woning dan aan slimme technologie. Maar wat nu als je die twee koppelt?
Energieleveranciers zijn daar al op ingesprongen, maar er is nog veel meer mogelijk dan alleen slimme meters. Ik kan me goed voorstellen dat je ook tal van concepten kunt
bedenken op het vlak van zorg, veiligheid en comfort. We zitten nu in een fase waarin we al lang blij zijn dat er über-
haupt gebouwd wordt omdat er meer vraag dan aanbod is. Maar er kan een moment komen dat dit omslaat. Dan
wil je graag dat je woning net iets meer heeft dan een
andere. Dat kan met technologie. Er liggen volop kansen, dat bewijst ons onderzoek.” ■
Tekst: Henk de Kleine Beeld: ING
| V A STGOED A DV I SEU R | 27
ACTUEEL | Duurzaamheid
“ de makelaar zou een consulent van woongeluk moeten zijn.” “Makelaars en taxateurs zouden veel breder kunnen kijken naar hun business”, stelt Onno Dwars, directeur van Ballast Nedam Development en dit jaar winnaar van de Duurzame 50. “Als je met een toekomstgerichte blik naar vastgoed kijkt, dan zie je een heel andere meerwaarde.”
“L
aat ik een mooi voorbeeld noemen van de manier
verschillen in levensverwachting zie je bijvoorbeeld ook in
wordt gekeken. We weten uit onderzoek dat de
dan inwoners van Leidsche Rijn.” ‘Waarde’. Dat woord
waarop nu nog veelal naar woningen en vastgoed
levensverwachting voor inwoners van Zwolle zo’n twee
jaar hoger is dan die voor inwoners van Amsterdam. Toch is de waarde van vastgoed in onze hoofdstad veel hoger dan die in Zwolle. Best vreemd, toch? Die grote
Utrecht; mensen in de wijk Overvecht leven jaren korter
keert in het gesprek met Onno Dwars steeds weer terug, als we het over wonen nu en in de toekomst hebben. Dus niet een woord als ‘duurzaamheid’, in de ogen van Onno
Dwars te veel een containerbegrip, het geeft geen sturing
Project: De Groene Loper in Maastricht
28 |
| VAS T GOED AD VIS EUR
DEC EM B ER 2 0 1 9
en richting. ‘Duurzaamheid wordt soms zelfs gezien als
iets wat geld kost, of ons belemmert in onze vrijheid. Zie de discussie over 130 kilometer rijden, om maar iets
te noemen. Terwijl duurzaamheid voor niemand nadelig is, en enorme kansen biedt en waarde toevoegt. Om die
reden begon Ballast Nedam Development als één van de
eerste grote ontwikkelaars in 2017 met gasloos bouwen. Tegelijkertijd stuurden we veel onderbouwing voor die stap naar onder andere leden van de Tweede Kamer. Niet zozeer
omdat wij aan de bel trokken, maar toch: in december 2017
stond gasloos bouwen in het Regeerakkoord als ambitie, en in april 2018 was het wet. Daar was iedereen verbolgen
over, we houden kennelijk niet van die verandering. Maar als we met z’n allen voelen dat iets echt moet, dan kan het
snel gaan. En geloof me, het moet. We moeten met nieuwe manieren van denken en doen, een meerwaarde toevoegen aan wat we bouwen en verkopen.” LEVEN IN HET VERLEDEN
Onno Dwars, directeur Ballast Nedam Development
taxateurs hun doen en denken nog sterk baseren op het
waarde kunt toevoegen aan wonen en woningen. Zo zijn
gestuurd door de markt op dit moment. Mijn stelling is:
Loper’ waar we de buitenlucht zuiveren voordat die de
“Wat mij opvalt,” vervolgt Onno, “is dat veel makelaars en verleden en het nu. Transacties en waardering worden
je zou veel meer moeten gaan werken op basis van een toekomstvisie. Je kunt namelijk gewoon op je vingers natellen dat niet-duurzame gebouwen minder waard
worden. Een woning die nu nog op het gasnet aangesloten
we nu in Maastricht bezig met het project ‘De Groene woning binnenkomt. We kijken hoe de consument en de
markt daarop reageren. Hebben mensen daar extra geld voor over en hoe werkt dat?”
is, verliest waarde. Simpelweg omdat je weet dat het geld
CONSULENT VAN WOONGELUK
of laat echt gaan gebeuren. Vergelijk het maar met het
taxateurs zich veel meer kunnen richten op andere waarden
gaat kosten om tot energietransitie te komen. Dat zal vroeg kopen van een woning met asbest. Daarvan weet je: daar moet iets mee gebeuren. Zo is het met een gasaansluiting ook, dat is geen hogere wiskunde. Kortom, je moet volgens
mij beter kijken naar de waarde in de toekomst. Overigens denk ik dat we bij deze discussie over overstappen naar
andere energievormen de belangrijkste stap overslaan: isoleren. Dat is ook een enorme kostenpost en die zou je
volgens mij moeten inprijzen als je een bestaande woning koopt.”
LANGER LEVEN IS DE WAARDE VAN DE TOEKOMST
“Ik las onlangs een mooi artikel in de NRC over wat er gebeurd zou zijn als er jaren geleden in Brussel geen regels
Naar de mening van Onno Dwars zouden makelaars en
van wonen: “Waarde gaat voor mij niet zozeer over geld, het gaat zeker ook over gezondheid en geluk. Hoe willen mensen oud worden? En hoe willen ze dan wonen? We zien een trek naar appartementen en gelijkvloers wonen, en
met name binnenstedelijk. Vroeger was het Nederlandse ideaal de rijtjeswoning of liever nog de tweekapper, maar dat verandert snel. Mensen gaan anders kijken naar
hun totale woonomgeving, en niet alleen meer naar de locatie en het huis waarin zij wonen. Sociale, persoonlijke
netwerken worden belangrijker. Iemand in de buurt die er voor je is, dat heeft óók een enorme waarde. Ik denk dat je
als makelaar enorm veel met deze ontwikkelingen kunt.
waren gemaakt over de uitstoot van fijnstof. We weten nu
Je kunt bijdragen aan nieuwe inzichten, kom maar met
6 jaar verlengd heeft. We zijn dus kennelijk met z’n allen
over de energietransitie, je hebt daar echt een rol in. Als
dat die ingreep onze levensverwachting met gemiddeld in staat om de gebouwde omgeving zo in te richten dat
we langer leven. Dat is dan ook precies de koers die we
met Ballast Nedam Development varen. Kijk naar onze ontwikkeling van de Cartesiusdriehoek in Utrecht. Daar
gaan we met een heel breed consortium een volledig nieuwe benadering van wonen ontwikkelen. Je praat dan
ook over gedeelde mobiliteit, over natuur in de omgeving en over sociale samenhang. We weten ook uit andere
ontwikkelingen dat je met allerlei innovaties heel veel
ideeën! En je kunt je klanten zeker ook beter voorlichten
het goed is, ben je bezig met de behoefte van de klant en
die gaat verder dan een dak boven het hoofd. In dat beter
en completer voorlichten zit absoluut een verdienmodel. Hoe kun je verduurzamen? Welke groene technologie is er al beschikbaar om je nieuwe huis toekomstbestendig te maken? Hoe kun je straks onbezorgd in je woning
blijven wonen? De makelaar kan veel meer een adviseur worden op die waarden. De makelaar zou een consulent van woongeluk moeten zijn.” ■
Tekst: Henk de Kleine Beeld: Ballast Nedam Development
| V A STGOED A DV I SEU R | 29
MARKTONDERZOEK
kadastercijfers Publicatie november 2019 Aantal geregistreerde verkochte woningen
marktrapportage Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2019 Om inzicht te krijgen in de omvang,
samenstelling en verwachte ontwikkelingen voor
de komende acht jaar van de studentenpopulatie
en de studentenhuisvesting heeft Kences in 2012
de Landelijke Monitor Studentenghuisvesting in het leven geroepen. In oktober 2019 verscheen de nieuwste versie.
Publicatiedatum: 18-11-2019 | Kadaster
Aantal geregistreerde verkochte woningen
Particuliere verhuurders op de Nederlandse woningmarkt De particuliere huursector ligt door zijn forse groei in de afgelopen 5 tot 10 jaar onder een vergrootglas. Veel studies leggen de nadruk
op de oorzaken en effecten van deze ontwikkeling, waardoor de structuur van de sector
onderbelicht blijft. Doel van deze studie is de
investeringsmotieven en beleggingsstrategieën van particuliere ver-
huurders te verkennen, en zo bij te dragen aan een beter gefundeerd
maatschappelijk debat. Dit onderzoek is gebaseerd op een grootschalige enquête onder meer dan 800 particuliere beleggers en meer dan Publicatiedatum: 18-11-2019 | Kadaster
Gemiddelde koopsom
30 aanvullende diepte-interviews.
Landelijk beeld van ondermijnende criminaliteit Het rapport bevat de resultaten van een
verkennend kwalitatief onderzoek naar de
effecten van ondermijnende criminaliteit. Het
gaat daarbij in op 4 punten: drugscriminaliteit,
mensenhandel, fraude en witwassen.
Publicatiedatum: 18-11-2019 | Kadaster
Gemiddelde koopsom
Sociale koopwoningen in het bestemmingsplan De bestemming ‘Sociale koopwoning’ in het
bestemmingsplan is één van de instrumenten van het Rijk om meer goedkope nieuwbouw te realiseren. Daarmee poogt zij meer
huishoudens met een middeninkomen,
waaronder koopstarters, te helpen aan een geschikte woning. De Tweede Kamer wil
weten hoe het instrument in de praktijk uitpakt. Is dit instrument de oplossing? Of één van de oplossingen? Of zijn er andere en wellicht betere alternatieven? Platform31 onderzocht ervaringen met de Publicatiedatum: 18-11-2019 | Kadaster
bestemming ‘Sociale koopwoning’ in het bestemmingsplan.
Bron: Kadaster.
30 |
| VAS T GOED AD VIS EUR
DEC EM B ER 2 0 1 9
KAN JIJ OOK EEN CARRIÉRE BOOST GEBRUIKEN? MAAK EEN FLITSENDE START ALS ZELFSTANDIG MAKELAAR!
KIEZENVOORDIVA.NL DIVA MAKELAARS 088 448 31 60
Warmere vloer, meer comfort en gezondere woning Duurzame kadotips voor de feestdagen Tonzon HR-Radiatorfolie bijvoorbeeld die direct achterop de radiator wordt geplakt zonder dat deze van de muur hoeft. Het TONZON, ANDERE TECHNIEK, BETER ISOLEREND EFFECT Vloeren verliezen vrijwel alle warmte door uitstraling naar de kruipruimtebodem en fundering. Andere soorten isolatie (zoals het in de nieuwbouw gebruikte EPS) beperken wel het warmteverlies door geleiding maar stralen de doorgelaten warmte aan de onderkant gewoon uit. Zo lekt 24 uur per dag warmte aan de onderkant weg, waardoor nieuwbouwwoningen met vloerverwarming nog niet echt energiezuinig zijn. Het unieke TONZON Thermoskussen reduceert deze warmtestraling trapsgewijs tot vrijwel nul. De vloer wordt sneller warm en de eindtemperatuur is hoger bij een lagere luchttemperatuur. Meer comfort met minder energieverbruik. “TONZON Vloerisolatie zorgt ook bij nieuwere woningen nog voor een stijging van het wooncomfort en een lagere gasrekening.”
doet zo onzichtbaar zijn werk en is binnen een jaar terug verdiend. Ketelfolie, ook geschikt voor de close-in boilers en bespaar daar 60 tot 100 kWh per jaar. Herbruikbare warmtepads, handig om mee te nemen tijdens een wandeling of skivakantie. Voor meer ideeën kijk op tonzon.nl NU tijdelijk gratis verzendig via de webshop! Actie code : feestdagen2019
Thermoskussens
SCHONE DROGERE KRUIPRUIMTE Het wonen boven een vochtig gat in de grond is niet prettig en zelfs soms ongezond. Door een onderdruk wordt constant vochtige lucht uit de
Bodemfolie
kruipruimte de woning ingezogen. Dit vocht moet door ventilatie weer worden afgevoerd. Dit kost energie en daar willen we juist zo weinig mogelijk van gebruiken. TONZON Bodemfolie stopt de verdamping van vocht uit de bodem, remt het vrijkomen van schadelijk radongas en zorgt zo voor een schone, drogere kruipruimte. Misschien wel de meest duurzame maatregel voor veel Nederlandse woningen. In de gebruiksfase biedt het talloze voordelen waaronder energiebesparing. De Bodemfolie is overigens volledig recyclebaar.
CV-KETEL OPTIMALISERINGSPAKKET Combinatie pakket bestaande uit: 1 pakket HR-Ketelfolie met magneettape a € 9,95 1 pakket HR-Radiatorfolie, 50 cm breed, 7,5 m lang incl tape a € 17,24 1 pakket HR-Bandagefolie, 12,5 cm breed, 12 m lang a € 4,95 1 pakket a 20 supermagneetjes a € 5,99 Normaal € 38,13
Nu voor € 33,00