Ljubljana, Cukrarna by Niels Van Elven

Proces bundel

Ljubljana, Cukrarna | administratief centrum

Student: Niels Van Elven, Docent: Marie-José Van Hee, Mentor: Dany Herteleer

“Change is a natural condition of life. In addition to the natural process of aging, which architecture is also subject to, the changes made by the respective users play a particular role in the continued life of a building” Johannes Cramer

Slovenia: Ljubljana ‘ A gateway between two different world ‘

Ljubljana, hoofdstad van Slovenië, wordt gekenmerkt als een kleine stad met een rijke en veelzijdige geschiedenis. Het vind zijn oorsprong rond de 1ste toen de Illyriërs en kelten hun nederzettingen plaatsen aan de oever van de Ljubljanica. Rond die tijd vestigden ook de Romeinen er hun militaire nederzetting en kreeg de plaats zijn eerste stadsnaam ‘Emona’. Gevolgd door verschillende invallen van het noordoosten kreeg de stad te maken met de eerste reeks Slavische invloeden. In de 12de eeuw kent de stad al reeds drie kleine dorpen die zicht kaarten aan de oostelijke rivierbedding. Maar deze groeiden aan elkaar en vormde de stad Ljubljana en bezaten hun eigen stadsrechten. Hierna kwam de stad in handen van de Habsburgers en kreeg Ljubljana de Duitse naam ‘Laibach’met zich mee. Ook bracht dit op zijn beurt tal van nieuwe invloeden op het stads voorkomen. In 1511 deed zich er een aardbeving voor die er toe leidde dat een groot deel van de verwoeste gebouwen een wederopbouw kende in Italiaanse stijl als de Renaissance en de Barok. Door de uitkomst van de eerste Wereldoorlog behoorde het land tot het koninkrijk Joegoslavië tot het in 1991 zijn onafhankelijkheid verklaarde als Slovenië. Topografisch herkennen we Ljubljana als een poort tussen twee werelden; Het Westers en Het oosten. Deze poort wordt ook omschreven door de twee beboste bergen die aan weerskanten van de stad liggen. De Ljubljanica baant een weg doorheen Ljubljana en scheidt het historisch en het nieuwe stadsdeel van elkaar.

Urbane interventies: Jože Plečnik ‘ The architect who strolls trough Ljubljana‘ Markt van Ljubljana

Triple Bridge

Jože Plečnik was een Sloveens architect. Geboren te Ljubljana op 23 Januari 1921 en gestorven op 7 januari 1957. In zijn ontwerpen getuigde hij van een moderne aanpak met klassieke stijlkenmerken. Dit gaf een beeld waarin de monumentaliteit centraal staat. Daar dat hij de nadruk legt op de esthetiek van het klassieke bewapent hij zijn bouwsels wel met de moderne technieken als gewapend beton. Deze moderne aanpak evolueerde ook verder tot de prefabricatie van bouwelementen en gevels. In 1921 doceerde hij verschillende klassen aan de universiteit van Ljubljana wat hem ook de kans bood om projecten te leveren aan zijn geboortestad. Dit deed hij niet vanuit een stedenbouwkundige visie maar voornamelijk vanuit zijn recreatieve optiek. Zo ontwierp hij urbane interventies op de locaties die op zijn dagelijkse route geijkt waren. Hij was dé architect die Ljubljana zijn stadskarakter gaf. In de jaren 80 en 90 vormde het werk van Plečnik de inspiratie voor het postmodernisme. Wat op zijn beurt ook de erfenis was die hij achterliet voor het architecturaal discours.

Theatre Alley

Gerber Staircase

Literair Archief Administratief Centrum

Administratief centrum of Literair archief ‘ Choosing between two different archives ‘

Tal van interessante locaties werden bezocht bij de fieldtrip in Ljubljana. Het traject Aad gaf ons mee dat er gekozen kon worden tussen twee sites met elk hun eigen kwaliteiten en moeilijkheden. Elke site kreeg ook zijn eigen programma/opdracht met zich mee. Daar dat beiden locaties te kampen kregen met het onderwerp archiveren verschilt hun programma enkel op zijn schaal en naar zijn doelgroep. De site die het eerst bezocht werd was die van de docent Marie-José Van Hee met het administratief centrum als programma. Deze site bevindt zich net buiten het stadscentrum en is gelocaliseerd vlak naast de rivier. Wat kenmerkend is aan deze locatie zijn de tal van historische en beschermde bouwwerken. Zo is er de post-modernistische sluis en het ambrõz park, ontworpen door de stadsarchitect Jože Plečnik, het oud administratief center, de twee modernistische parkeertorens en de kers op de taart, de oude suikerfabriek Cukrarna. Wat ook direct opvalt is de scherpe insnijding van het gemotoriseerd netwerk die het laatst genoemde gebouw dwars doorkruist. Vervolgens werd de andere site bezocht die zich in hartje Ljubljana bevind aan de drie bruggen van Plečnik. Deze locatie wordt voorbehouden

voor een literair archief dat gedoceerd wordt door Paul Robbrecht. De publieke drukte is -wat hier opvalt- door de aanwezigheid van verschillende belangrijke pleinen zoals het Kongresni plein, ook ontworpen door Plečnik, en het Tromostovje plein. Ook is het bouwblok omgeven door winkelstraten. Uiteindelijk koos ik voor de Cukrarna-site omdat ik hierin het onderwerp reconversie -een facet in architectuur wat mij al langer intrigeert- kan onderzoeken en kan gaan toepassen. Hoe ga je om met een gebouw dat zich verleent aan één enkele functie? Hoe ga je een oud gebouw onderwerpen aan de nieuwe regelgeving inzake bouwtechnieken? Welke meerwaarde biedt het bestaand patrimonium in het globaal project? De reden waarom ik niet koos voor het literair archief ligt grotendeels aan de site zelf. Los van zijn programma is de locatie iets wat al reeds in voorbije jaren aan de orde is gekomen. Ik koos dus voor de uitdaging aan te gaan om orde en samenhang te genereren tussen de bestaande bouwwerken van op de Cucrarna-site.

Site-analyse: Administratief centrum

‘ Examine the value of the place ‘

De Cukrarna-site herbergt tal van geharde ontwerpparameters die in acht genomen moeten worden. Om de site in te leiden bespreek ik hier de points of interest en de pitfalls. Zoals eerder vermeld zal de site de thuisbasis vormen voor het nieuwe administratief center. Momenteel is deze al aanwezig in het bestaande hoekgebouw. Echter word het programma met grote mate uitgebreid naar een totaal oppervlakte van 35.000m². Inbegrepen zijn ook parkeergelegenheden en diverse publieke functies maar deze zullen later uit gediept worden. De zwaarste gebouwen die de site kenmerken zijn de twee parkeertorens, gelegen centraal op de site, en het verlaten complex van de Suikerfabriek Cukrarna. Deze laatste wordt echter gedecapiteerd door de inpassing van de nieuwe brug voor gemotoriseerd verkeer, die een aansluiting maakt op de verkeerslus van Ljubljana. Het zijn

deze drie eenheden die een moeilijke verbinding maken tussen de twee bouwbare zones. Het zorgvuldig omspringen met deze bouwsels spreekt dus voor zich. De suikerfabriek plaatst zich in het verlengde van de Ljubljanica die de site verbindt met het historisch centrum. Op deze waterweg bevind zich centraal de Plečnik-sluis die het water met een hoogte van twee meter verbind. Deze symboliseert de grens van het oude stadscentrum met de outskirts van Ljubljana. Verder is de zonering van deze site voorbehouden op grote publieke en educatieve invullingen. Diverse scholen rondom rond maar ook het ziekenhuis complex aan de noordelijke oever brengen een grote drukte met zich mee. Tenslotte zijn er enkel groenzones te vinden: Zo is er het centraal gelegen Ambrõz park, de oevers van de Ljubljanica en tal van kleine parkjes geprikt op de site.

Site-analyse: Beschermde entiteiten

Parkeertoren TGH-48

Hisa Ambrõzev Trg 7

‘ History in decay ‘

‘ A tower with only one purpose. ‘

‘ the beginning of an administrate center. ‘

Alvorens aan een ontwerp te beginnen moeten we ons bewust maken van de bestaande context. Deze bezit namelijk de Genius Loci, de geest en de identiteit van een plaats.[1] Elk van de gebouwen die Ljubljana bestempelt als waardevol getuigen van een beladen geschiedenis en een intrinsieke beeldwaarde. Het is dus aan te raden om deze allereerst te gaan onderzoeken en vervolgens te gaan gebruiken als basiselement in het ontwerpproces. We proberen antwoorden te ontdekken op vragen als: Welke verhalen verbergen deze gebouwen? Welke elementen zorgen voor hun karakteristieke uitstraling? Waarom zijn deze gebouwen zo belangrijk voor de identiteit van hun context?

Dit bouwwerk is opgetrokken door de Sloveense architect Savin Server (27 juni 1927 - 12 april 2003) in het jaar 1969. Sinds zijn overlijden wordt dit gebouw beschermt en behouden door de ‘Ljubljana Society of Architects’. Het is één van de weinig overblijvende bouwsels van Server. Zijn volumetrie bestaat uit twee cilinders die onderling verbonden zijn met hellende bruggen. de twee torens verspringen telkens met een half niveau ten op zichten van elkaar.

Dit hoekgebouw is gelegen tussen het Ambrõz park en de Poljanska cesta. Een trappenpartij voor het gebouw verbind twee hoogtesin het terrein met elkaar. De gevels van het gebouw zijn opgetrokken in het jaar 1826. Over zijn geschiedenis is er weinig bekend. Enkel weten we dat het vroeger een bekende herberg was. Vandaag verleent het zijn functie aan het huidig adminsitratief centrum. Het gebouw bestaat uit twee verdiepen met een houten dakconstructie. de gevel van het gelijkvloers is in dezelfde stijl opgebouwd als de sokkel van de Cukrarna. De poort aan de voorgevel sluit aan op een doorgang doorheer het gebouw in buitenklimaat.

Wilhelm Von Humboldt vertelt ons: “Only those who know the past have a future.”

[1] J. CRAMER en S.BREITLING, Architecture in existing fabric p.18

Twee kolommen centraal in de cirkels bieden samen met de 100 cilindrisch geplaatste dragende wanden de verticale structuur van het gebouw. De volledige stevigheid wordt gerealiseerd door de verbinding met de horizontale platen. Typerend aan deze toren is zijn innovatieve opbouw dat zich volledig richt naar de ideale conditie van zijn programma, het parkeren. De open gewerkte ramen zijn onder een hoek geïnstalleerd zodat er een vrije luchtcirculatie ontstaat die het gebouw natuurlijk ventileert. momenteel worden de meeste garages gebruikt als opslagplaats. De vrije verdiepingshoogte bedraagt slecht op de kop twee meter.

vermijden. Het gebouw werd ontworpen door de Triëste architect Matthew ‘ Existing fabric in decay. ‘ Pertsch. De bouwaanvraag werd goedDe suikerfabriek ‘Cukrarna’ draagt gekeurd op 20 Juli 1828 maar pas een complexe maar rijke geschieden- wettelijk geregistreerd op 21 Februari is in het vaandel. Deze begint in 1828 1832. wanneer de groothandelaars uit Triëste ‘Rossmann & Pelican’ de bouwaan- In de eerste fase werd er suiker vraag indienen om in de voorstad een geraffineerd met behulp van een industrieel pand op te trekken voor het gelaste ketel onder toezicht van 22 onderbrengen van een regionale suiker arbeiders. Doorheen de jaren van raffinaderij. De locatie werd gekozen industriële activiteit passeerden tal van omdat het bij de dicht aan de handel- eigenaars de revue. In 1831 werd het sposten grensde, met gevolg dat de kapitaal uitgebreid, en kwamen er twee zo een dubbele transport kost konden nieuwe boilers en werkkracht bij. In Suikerfabriek Cukrarna

1835 werd de eerste stoom generator geïnstalleerd in de Cukrarna. De eerste problemen vonden plaats in 1837 toen ze afscheid moesten nemen van hun grootste investeerder, de Weense bank ‘Arnstein & Eskeles’. Hierdoor kende het een stagnerende activiteit.

na. In 1852 werd de fabriek met twee zolderruimtes uitgebreid en volgde er een extensie van de fabriek en twee nieuwe stoom generatoren in 1854. Twee jaar later werd er een nieuwe ingang ontworpen naar de residentiële vertrekken.

In 1841 tot 1849 kwam er een nieuw beleid: ‘Triëste Brentano & Comp.’ Zij zorgde voor een grotere impuls in het productieproces door capaciteit van de stoomketel te vergroten. De komende jaren betekende een grote welvaart voor de suiker raffinaderij in Ljublja-

Verdere problemen ontpopte zich toen een onvoorzichtige arbeider een brand veroorzaakte en hierdoor een groot deel van de fabriek, het warenhuis, materiaal, de suiker, en de typerende hoge schoorsteen verloren ging. Het was ook de periode dat de suikerbiet

Dwars aA

Dwars bB

Na een gefaalde veiling kwam de fabriek in handen van de Nationale Bank tot in 1863 de groothandelaar Gvido Pongratz deze opkocht en er in 1870 er een tabak fabriek in onder bracht tot deze nagenoeg opnieuw afbrandde in 1872. Later in de tijd werd er ook nog textiel genaaid onder een ander beleid. De laatste ingebruikname van de fabriek was tijdens de Tweede Wereldoorlog waar de kelders gebruikt werden om te schuilen.

Lang cC

aan populariteit won wat de hele suikerindustrie deed kelderen.

C a

Grondplan

Ambrõz park

Ljubljanica Sluis

‘ The Cross green lung. ‘

‘ The Post-modernistic gate-way ‘

De as van de sluis snijdt dit park en creëert hiermee de verbinding. Vooraan het park staat er het Hren’s Cross. Oost gevel

Dit stenen object bevond zich oorspronkelijk in de stroom maar is bij de bouw van een nieuwe betonnen brug dus verplaats naar het park. De ruimte werd in eerste instantie gebruikt als een veemarkt en draagt in de volksmond de naam ‘Goose Island’.

West gevel

Noord gevel

Zuid gevel

Het Ambrõz park werd ontworpen door Plečnik’s in 1940. Deze datum is niet toevallig omdat ook in die periode het ontwerp van de sluis werd uitgetekend. Dus Dit wil zeggen dat het park aansluit op de integratie van de sluis. Het park bestaat uit een lange grindstrook waarop 3 vierkanten in het zelfde substraat op geënt staan.

Er wordt een monumentaal afscheid genomen van het stadcentrum door het plaatsen van deze sluis die meer het karakter bezit van een triomfboog. De Ljubljanica transformeert hier in een andere identiteit. Plečnik tekende de plannen in 1933 en werden uitgevoerd in 1939. Het getuigt van een sculpturale schoonheid die doet denken aan een Egyptische tempel. De gevel gericht naar het centrum bezit drie urnen op Dorisch getinte zuilen. De west gevel daarentegen bezit een beschermend karakter door de drie zware stenen beelden op Ionische sokkels. Toch zijn de technieken en zijn sokkel modern geaard. Het is een blend van monumentaliteit, symboliek en verborgen functionaliteit. De sluis overbrugt de rivier zodat voetgangers er hun oversteek kunnen maken maar dit is in huidige staat afgesloten.

Ondersteuning Interne Ondersteuning Interne Ondersteuning TOTAAL TOTAAL m² 49518 m²pers.49518m² pers. 18 pers. 2.TOTAAL Ruimtelijke 2. Ruimtelijke ordening495 2. Ruimtelijke ordening ordening 3. Handel &3.mobiliteit Handel &3.mobiliteit Handel & mobil 1.Interne Vastgoed 1. Vastgoed 1. Vastgoed

Food & Drinks Foodm² & Drinks Foodm² & Drinks TOTAAL TOTAAL 1155 TOTAAL m² 17005 1155300pers. m² 17005 1155300pers. m² 300pers. Algemeen AlgemeenAlgemeen Algemeen Algemeen TOTAAL Algemeen TOTAAL17005 TOTAAL Algemeen m² 17005 Algemeen TOTAAL m² 17005 Algemeen TOTAAL 17005 Algemeen TOTAAL 17005 TOTAAL m² 17005 TOTAAL m² 17005 TOTAAL m² 17005 TOTAAL m² m² m²

Site-analyse: Programma

intern 1. intern 2. Dienend intern 2. 2. Dienend Restaurant 2. Dienend Restaurant Extern +2. 2.Lounge Restaurant Extern + Lounge Extern + Lounge 1. Restaurant 1. Inkom Restaurant 1. Inkom Restaurant 1. Inkom 1. Inkom 1. Inkom 1. Inkom 1.2.Inkom 1. Dienend Inkom 1. Dienend1.2. Inkom Dienend2. 2. Inkom Dienend1. 2. Dienend 2. Dienend 2. Dienend

‘ What is needed to create this center? ‘

Algemeen Algemeen TOTAAL TOTAAL17005 m² 17005 m² keuken keuken 175 keuken m² 1: 150 175 m² 150 175 keuken m² keuken keuken 60 m² m²17005 60 m² m² 60 m² 60 Deel Algemeen inkomhal inkomhal inkomhal 150 m² 150 inkomhal m² 150 inkomhal Kleedruimte m² 150 inkomhal Kleedruimte m² 150 Kleedruimte inkomhal m² 150 inkomhal Kleedruimte 60 m² 150 inkomhal Kleedruimte 60 m² 150 60 inkomhal Kleedruimte m² m² 60 Kleedruimte m² m² 60 Kleedruimte m² m² 60 Kleedruimte m² 60 Kleedruimte m² 60 60 Buffetruimte Buffetruimte 300 Buffetruimte m² 200 300 m² 200 300 Bar m² 200 Barm² 200 Barm² 200 20 m² m² 20 m² m² 200 20 Berging Berging Berging 10 m² Berging 10 m² Berging 10 Technische m² Berging 10 Technische Ruimte m² Technische Berging 10 Ruimte m² 200 Berging Technische 10 Ruimte m² 200 Berging Technische 10 Ruimte m² 200 10 Berging Technische Ruimte m² m² Technische 10 Ruimte m² m² Technische 10 Ruimte m² m² Technische 200 1. Inkom 1. Inkom 2.Ruimte DienendTechnische 2.Ruimte Dienend Ruimte Opslag Opslag 80 Opslag m² 80 m² m² Opslag 80 m² m² Opslag Opslag 30 m² m² 30 m² m² 30 Sanitair Sanitair Sanitair Sanitair Sanitair Sanitair Sanitair Sanitair Sanitair 30 m² Sanitair 30 m² 30 Poetsdienst m² 30 Poetsdienst m² Poetsdienst 30 m² Poetsdienst 30 15 m² Poetsdienst 30 15 m² 15 30 Poetsdienst m² m² 15 Poetsdienst 30 m² 15 Poetsdienst 30 m² 15 Poetsdienst m² 15 Poetsdienst m² 15 15 15 Eetruimte Eetruimte Eetruimte m² 300 m² 300 Eetruimte m² Eetruimte Eetruimte m² 110 m² 110 Afvalstockage Afvalstockage Afvalstockage Afvalstockage 40 m² Afvalstockage 40 m² 300 40 Afvalstockage m² 40 Afvalstockage m² 40 Afvalstockage m² 40 Afvalstockage m² 40 Afvalstockage m² 110 40 m² 40 40 inkomhal inkomhal 150 m² 150 m² Kleedruimte Kleedruimte 60 m² m² 60 30 m² 1500 30 m² 1500 Sanitair 30 m² 1500 Sanitair Sanitair 10 m² m² 10 m² 1500 10 Sanitair Sanitair Sanitair Fietsenberging Fietsenberging Fietsenberging 1500 Fietsenberging m² 1500 Fietsenberging m² 1500 Fietsenberging m² Fietsenberging Fietsenberging Fietsenberging m² 1500 Fietsenberging m² 1500 Berging Berging 10 m² m² 10 m² m² Technische Technische Ruimte Ruimte1500 200 m² m² 200 Technische Technische Ruimte Technische Ruimte Ruimte 30 m² 15000 30 m² 15000 Technische 30 m² m² 15000 Technische Ruimte Technische Ruimte 10Ruimte m² 15000 10 m² m² 15000 10 Parking Parking Parking 15000 Parking m² 15000 Parking m² 15000 Parking m² Parking m² Parking Parking m² 15000 Parking m² 15000 m² Sanitair Sanitair 30 m² 30 m² PoetsdienstPoetsdienst 15 m² 15 220 220 220 80 80 80 Afvalstockage 40 m² Afvalstockage 40 Fietsenberging 1500 m² 1500 Fietsenberging Parking Parking 15000 m² 15000

Food & Drinks Food & Drinks

Deel 3: Restaurant

m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m²

2. 2. Onderhoud 2. Onderhoud 3. Recources 3. Human Recources 3.50 Human 1. ICT 1. ICT 1. ICT m² m² m² m² Recourc 50 m Balie Balie 50 Balie 50 m² Balie 50Onderhoud Balie Balie 50 m² 50 m² Balie 50Human Balie Balie m² 25 m² 25 m Wachtruimte Wachtruimte 25 Wachtruimte 25 m² Wachtruimte 25 m² Wachtruimte Wachtruimte 25 m² 25 m² Wachtruimte 25 m² Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte 20 m² m² 20 m² m² Drukkerij 20 m² m² Drukkerij Diensthoofd Drukkerij 30 30 m² m² 30 m² m² Balie 30 m² m² Balie Balie 30 m² m² 30 m m 30 30 Diensthoofd Diensthoofd 30 Diensthoofd 30 Diensthoofd 30 Diensthoofd 30 Diensthoofd 30 Diensthoofd 2750 m² Diensthoofd 400pers. TOTAAL TOTAAL 1155 m² 1155 m² Publiek Post 2750 m² 20 m 40 Serverruimte Serverruimte Serverruimte 50300pers. m² 50300pers. m² Post 50Publiek m² Post 20 m² m² 20TOTAAL m² Wachtruimte 20TOTAAL m² Wachtruimte Wachtruimte 20 m² m² 1150 m² 2750 m² m² m² m² m² m² 25 25 m Deel 4:Spreekruimte Publiek Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte 90 90 Spreekruimte 90 Spreekruimte 25 25 Spreekruimte 25 Spreekruimte Spreekruimte Berging Werknemers Berging 25 Berging 20 m² m² 20 m² m² Herstellingen 20 m² m² Herstellingen Herstellingen 50 m² m² 250 50 m² m² 250 Spreekruimte 50 m² m² Spreekruimte Spreekruimte 20 m² m² 210 20 m m 210 Werknemers Werknemers 25 Werknemers 25 Werknemers Werknemers 250 Werknemers Werknemers Werknemers /Analoog theater Bibliotheek Auditorium 2. Restaurant Extern +Werknemers Lounge 2.Werknemers Restaurant Extern + Werknemers Lounge 1. Auditorium theater Bibliotheek 40 m² 40 m²6 Labo 401. m² Analoog Labo Labo /Analoog 50 m² 502.m² Werknemers 502.m² Werknemers Werknemers 120 m² 14120 m 14 14 6 6 16 16 16 3 3 3 Labo Digitaal Labo Digitaal Labo Digitaal 25 m² 25 m² 25 m² 8 8 8 Nodige ruimte 450 m² 450 m² nodige ruimte 1500 m² 1500 m keuken 60 m² keuken 60 m² Nodige ruimte nodige ruimte m² 220 m² 220 m² 380 m² 380 m² 340 m² 340 m TOTAAL TOTAAL 220 TOTAAL TOTAAL TOTAAL 380 m² TOTAAL TOTAAL TOTAAL Publiek TOTAAL Bar 20 m² Bar 20 m² Publiek 800 m² 800 m² 400 Opslag 30 m² Opslag 30 m² 400 Eetruimte Eetruimte 110 m² 110 m² Sanitair Sanitair 10 m² 10 m² Kantoren vergaderruimtes + Kantoren vergaderruimtes + TOTAAL TOTAAL 5665 TOTAAL m² 5665 m² 5665 m² TechnischeTechnische Ruimte +Kantoren 10 m² Ruimte 10vergaderruimtes m²

Het administratief centrum bestaat in grote intern 1. Restaurant 1. Restaurant intern hoofdzaak uit een complex aan kantoren. Deze keuken keuken 175 m² 175 m² Buffetruimte 300 m² 300 m² Buffetruimte staan gelijk als de ondersteunende functie voor de Opslag 80 m² Opslag 80 m² stad en zijn beleid. Vooraan de kantoren bevinden Eetruimte Eetruimte 300 m² 300 m² 30 m² Sanitair Sanitair 30 m² zich de balies, het hart van de operatie. Ze verTechnischeTechnische Ruimte 30 m² Ruimte 30 m² 220 80 220 welkomen de bezoeker enpermanent) begeleiden ze naar de Publiek 80 Publiek Publiek TOTAAL TOTAAL 2750 TOTAAL m² 2750400pers. m² 2750400pers. m² 400pers. Balies (snelBalies en permanent) (snelBalies en permanent) (snelBalies en permanent) (snelBalies en TOTAAL (snelBalies TOTAAL en permanent) (snel2640 TOTAAL Balies en permanent) m² (snel2640 Balies TOTAAL en permanent) 99pers. m² (snel 2640 Balies TOTAAL en permanent) 99pers. m² (snel 2640 Balies TOTAAL en 99pers. permanent) m² (snel 2640 TOTAAL en 99pers. permanent) m² 2640 TOTAAL 99pers. m² 2640 TOTAAL 99pers. m² 2640 TOTAAL 99pers. m² 2640 99pers. m² 2640 99pers. m² 99pers. 2. Consultatieruimtes 2. Consultatieruimtes 2. Consultatieruimtes 3. Vergaderzaal 3. Vergaderzaal 3. Vergaderzaal 1. Kantoren 1. Kantoren 1. Kantoren Interne Ondersteuning Interne Ondersteuning Interne Ondersteuning TOTAAL m² 49518m² pers. 49518m² pers. 18 pers. m² Deel 2: Balies TOTAAL TOTAAL 495 Food & Drinks TOTAAL TOTAAL 1155 m²2640 Food & Drinks 1155300pers. m² 30 dienst waarin ze verder geholpen kunnen worden. / theater1. Auditorium / theater / theater 2. Bibliotheek 2. Bibliotheek 2. Bibliotheek 1. Auditorium 1. Auditorium Ruimtelijke Ruimtelijke ordening 2. ordening 2. Ruimtelijke ordening 2. Ruimtelijke ordening 1. 2. 3. Vastgoed Handel Ruimtelijke ordening & 2. 3. mobiliteit Handel Ruimtelijke ordening 3. & 2. Handel mobiliteit Ruimtelijke ordening & 3. 2. mobiliteit Handel Ruimtelijke ordening & 3. 2. mobiliteit Handel 4. Ruimtelijke ordening Financieën & 3. mobiliteit Handel 4. ordening Financieën & 3. mobiliteit 4. Handel Financieën & 3. mobiliteit 4. Handel Financieën & 3. mobiliteit 4. Handel Financieën 5. Milieudienst & 3. mobiliteit 4. Handel Financieën 5. Milieudienst & mobiliteit 4. 5. Financieën Milieudienst 4. Financieën 5. Milieudienst 4. 5. Financieën Milieudienst 6. School 4. 5. Financieën & Milieudienst 6. onderwijs School 5. & 6. Milieudienst onderwijs School 5. & Milieudienst 6. onderwijs School 5. & 6. Milieudienst onderwijs School 7. Sport 5. & 6. Milieudienst onderwijs School 7. Sport & 6. onderwijs 7. School Sport & 6. onderwijs School 7. Sport & 6. onderwijs 7. School Sport 8. Cultuur & 6. onderwijs 7. School Sport 8. Cultuur & onderwijs 7. Sport 8. Cultuur 7. Sport 8. Cultuur 7. Sport 8. Cultuur 9. Gezondheidszorg 7. Sport 8. Cultuur 9. Gezondheidszorg 8. Cultuur 9. Gezondheidszorg 8. Cultuur 9. Gezondheidszorg 8. Cultuur 9. Gezondheidszorg 10. Brandweer 8. Cultuur 9. Gezondheidszorg 10. Brandweer & Politie 9. Gezondheidszorg 10. Brandweer & Politie 9. Gezondh 10. 50 Brand & Po 1. Vastgoed 1. Vastgoed 1. Vastgoed1. Vastgoed1.2.Vastgoed 1.2. Vastgoed 1. Ruimtelijke Vastgoed 1. Vastgoed 1. Vastgoed Balie Balie 5000 Baliem² 5000 m² 5000 Bureel m² Bureel Bureel 90 m² 90 m² klein 90 m² klein klein 50 m² m9 2. Onderhoud 2. Onderhoud 2. Onderhoud 3. Human Recources 3. Human Recources 3. Human Recources 1. ICT 1. ICT 1. ICT Een goede communicatie met de bezoeker staat intern 2. Restaurant ExternMiddel + Lounge 1. m² Restaurant intern 2. Restaurant ExternMiddel +35Lounge 1. Restaurant Vergaderruimte Vergaderruimte 100 Vergaderruimte m² ruimte 100 m² m² 450 100 Middel m² 35 m Balies (snelBalies en permanent) TOTAAL TOTAAL 2640 m² 264099pers. (snel en permanent) m² 99pers. Nodige ruimte Nodige ruimte 450 Nodige m² 450 nodige m² ruimte nodige ruimte nodige 1500 ruimtem² 1500 m² 1500 m² Interne TOTAAL 495 m² 18 pers. Interne TOTAAL m² 18 pers. m² m² m² m² m² m² m² 50 m²m² Balie 50 m²m² 50 50 m² 50m² m² m²Balie 50m² 50 m² m²Balie 5050 m²m² Balie 50 50 m² 50 50 m² m² m² 50 50 m² m² m²Balie 5050 m²m²Balie 50 50 m²m² Balie 50Balie 50 m²30 m² m²Balie 50Balie 50 m²30 m²m²Ondersteuning 50 30 m²m²Ondersteuning 50 30 m²m² Balie 50Balie 30 m²30 m² m²Balie 50 30 m² 30 m²m²Balie 3030 m²m² Balie 30 30 m²m² 495 30 30 m² 30 m² m² 30 30 m² 30 m² m² 30 m² m²Balie 30 30 m² m² 30 30 m²30 m² m² 30Balie 30 m²30 m² m²Balie 30 30 m² m²Balie 30 30 m² m² 30 30 m² 30 m² 30Balie 30 m²30 m² m² Balie Balie deze Balie 50 m²moet Balie 50 m²viaBalie 50 Balie Balie 50 Balie Balie 50 m² beweging Balie Balie 50 m² Balie 50 m² 50 50 Balie 50 Balie 50 50 Balie 50 50 Balie 50 Balie Balie Balie Balie 50 50 Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie 40 m² 40 m² 40 m²30 Groot Groot Groot 45 m² m² mB Sanitair Sanitair Sanitair Wachtruimte Wachtruimte 20 Wachtruimte m² 20 m² m² Balie Drukkerij 2050 m²m² Balie Drukkerij Drukkerij 30 m²m² Balie 30Balie m²50 Balie 30Balie m² Balie Balie 30 m²m² Balie 30Balie m²50 30Balie m²50 rotsvast, een makkelijk Publiek Publiek 800 Publiek m² 800 m² 800 m² 2,75 2,75 2,75 45 keuken 175 m² keuken 60 m² keuken 175 m² keuken 60 m² mW 25 m² m² m² 25 m² m² 25 m² 25 m² 25 m² 25 m² 25 m² 25 m² 25 m² 15 m² 25 25 m² m² 25 m² 25 m² 25 15 m² 15 m² m² 25 15 m² m² 15 m² 15 15 m² m² 15 15 m² 15 m² m² 15 15 m² m² 15 15 m² m² 15 15 m² m² 15 15 m² 15 m² m² 15 15 m² 15 m² m² 15 15 m² m² 15 15 m² m² 15 15 m² 15 m² m² 15 15 m² 15 m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² 25 m² m² 25 m² m² 25 m² m² 25 m² 25 25 m² m² 25 25 m² m² 25 m² 25 m² 25 25 m² m² 25 m² 25 m² 25 m² 15 m² 15 m² 15 m² 15 m² 15 m² 15 m² Wachtruimte 25 m² Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte 25 Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte 25 Wachtruimte 25 Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimt Wachtrui Wachtruimte Wachtruimte 25 m² Wachtruimte 25 Wachtruimte 25 Wachtruimte Wachtruimte 25 m² Wachtruimte Wachtruimte 25 Wachtruimte 25 25 25 25 Wachtruimte 25 Wachtruimte Wachtruimte 25 Wachtruimte 25 Wachtruimte 25 25 Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte 35400 m² 35 400 m² 35 m² Raadzaal Raadzaal Raadzaal 180 m² 180 m Serverruimte Serverruimte 50 Serverruimte m² 50 m² Post 50 m² Post Post 20 m² 20 m² Wachtruimte 20 m² Wachtruimte Wachtruimte 20 m² & mobiliteit 20 m² 20 m² 2. Ruimtelijke 2. Ruimtelijke ordening ordening 3. Handel &3. mobiliteit Handel 4. Financieën 4. Financieën 5. Milieudienst 5. Milieudienst 6.Printlokaal School &6.Printlokaal onderwijs School & Printlokaal onderwijs 7. Sport 7. Sport 8. Cultuur 8. Cultuur 9 1. Vastgoed1. Vastgoed 400 Buffetruimte m² Bar 20 m² m² 2.Diensthoofd Onderhoud Human Recources 1.m² ICT 2.Ontspanningsruim Onderhoud 3. Diensthoofd Human Recources 1. 30 ICT Buffetruimte Bar 20 m² mD terecht kunnen m² juiste m² balie. m² m² m² m² m² 30 m²m² Diensthoofd 30 m²m² 30 30 m² 30m² m² m²Diensthoofd 30m² 30 m² m²Diensthoofd 3030 m²m² Diensthoofd 30 30 m² m² 30 m² m²Diensthoofd 30 30 m² m²Diensthoofd 30 30 30 30 m² 30 m² 30 m² 30 m² 3030 m²m²Diensthoofd 30 m²m² Diensthoofd 30Diensthoofd m²30 30Diensthoofd 30 m²m²Diensthoofd 30 m²m² Diensthoofd 30 m²m² Diensthoofd 30Diensthoofd 30 m²30 m² m²Diensthoofd 30 30 m² m²m²Diensthoofd 30 m²m² Diensthoofd 30 30 m²m² Ontspanningsruim 30Diensthoofd 30 m²30 m² m² 30Diensthoofd 30 m²30 m²3.m² 30 m² m² 30 30 m² m²300 30 30 m²30 m²300 m² 30m² 30 m²30 m² m² 30 30 m² m² 30 30 m² 30 m² m² 30Dienstho 30 m² m² Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd 30de Diensthoofd 30 Diensthoofd 30 Diensthoofd Diensthoofd 30 m² Diensthoofd Diensthoofd 30 m² Diensthoofd 30 m² 30 30 30 Diensthoofd 30 Diensthoofd 30 30 30 Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd 30 m² bij Diensthoofd Diensthoofd 30 Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd 30 30 Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Diensthoofd Ontspanningsruim 30 m² 30 m² 30 m²30 80m² 30 8030 8030 Berging Berging 20 Berging m² 20 m² m² Diensthoofd Herstellingen 2030 m²m² Diensthoofd Herstellingen Herstellingen 50 m²m² Diensthoofd 50Diensthoofd m²30 Spreekruimte 50Diensthoofd m² Spreekruimte Spreekruimte 20 m²m² Diensthoofd 20Diensthoofd m²30 20Diensthoofd m²30 Opslag 80 m² Opslag 30 m² Opslag 80 m² Opslag 30 m m² m² m² m² m² m² m² m² 25 m² m² m² 25 m² m² 25 m² m² 25 m² m² 25 m² 25 m² m² 25 m² 25 m² m² 25 25 m² m² 25 25 m² m² 25 25 m² 25 m² m² 25 25 m² 25 m² m² 25 25 m² m² 25 25 m² m² 25 25 m² 25 m² m² 25 25 m² 25 m² m² 25 25 m² m² 25 25 m² m² 25 25 m² 25 m² m² 25 25 m² 25 m² m² 25 25 m² m² 25 25 m² m² 25 25 m² 25 m² m² 25 25 m² 25 m² m² 25 25 m² m² 25 25 m² m² 25 25 m² 25 m² m² 25 25 m² 25 m² m² 25 25 m² m² 25 25 m² m² 25 25 m² 25 m² m² 25 25 m² 25 m² m² Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte 90 m² Spreekruimte 90 m² 90 Spreekruimte 90 Spreekruimte Spreekruimte 90 m² Spreekruimte 90 25 90 25 25 90 25 Spreekruimte 90 Spreekruimte 25 Spreekruimte 90 Spreekruimte 25 Spreekruimte Spreekruimte 25 Spreekruimte Spreekruimte 25 Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte 25 Spreekruimte Spreekruimte 25 Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimte Spreekruimt Spreekru S Collegezaal 60 m² Werknemers Werknemers 40 Werknemers m² 40 m² Labo 40 m² Analoog Labo Analoog Labo Analoog 50 m² Werknemers Werknemers Werknemers 120 m² 120 50 m² 120 50 m² 50 m² 50 m² 50 m² 50 m² 30 m² 30 m² 30 m² 30 m² 30 m² 30 m²60 mB Balie Balie 50 50 Balie Balie 50 m² 50 m² Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Balie Collegezaal Balie Collegezaal Wat Werknemers schuilWerknemers gaat 25achter deWerknemers kantoren zijn de Eetruimte 300 m² Eetruimte m² Wachtruimte 2090 m²m² 120 Drukkerij m² m² Wachtruimte 2090 m²m² m² Drukkerij m² Balie m² Eetruimte 300 m² Eetruimte mW 210 m² m² 250 m² 280 m² 210 m²m² 8210 m² 120 210 m² 280 m²m²Wachtruimte 280 m²m² 280 m² 280 120 m²90 m²m²Werknemers 120 m²m² Wachtruimte 120 m² m² 150 120 90 m² m²m²Werknemers 90 m²m² Wachtruimte 90 150 m²m² 30Werknemers 90 150 m² 120 m² 30 m² 90 150 m² m²Balie 150 120 m² m² 150 120 m² m²30 150 120 m² m²30 m² 150 m²90 m² m² 120 90 m² m² 120 90 m² 90 m² 90 m² m² 120 90 m² 90 m² m² m² m² m² m² m²3 250 m² m² 210 m²m² 210 m²m² 210 m² 210 m² m² 210 280 m² m²Werknemers 280 m²m² Wachtruimte 280 280 m² m² 280 120 m² m²Werknemers 120 120 120 m² m² 90 150 150 120 m²Werknemers Werknemers 25 m² Werknemers Werknemers Werknemers 25 Werknemers Werknemers Werknemers 250 Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemer Werknemers 25 25 Werknemers Werknemers 25 m² 250 Werknemers Werknemers 25 m² 250 Werknemers 25 m² 25 Werknemers 25 Werknemers Werknemers Werknemers 250 Werknemers 250 Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers 18m² 120 18110 18110 3 250 Labo Digitaal Labo Digitaal Labo Digitaal 25 m²m² 250 8210 8 Werknemers m²3 250 m² m² m² 25 m² 25 m² 25 m²90 25 m² 25Werknemers m² 25Werknemers m² 15 m² 15 m² 15 m²90 15120 m² 15 m² 15 Werknem m² Wachtruimte Wachtruimte 25 m² 25 Wachtruimte Wachtruimte 25 25 Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte Wachtruimte W m²6 20308m² Sanitair 10 m²6 6 10 m Sanitair Serverruimte 5010m² 8 65010m² Post 20 m²8 Wachtruimte 2030m² Serverruimte Post 2010m²8 Wachtruimte m² Sanitair Sanitair 14 14 19 19 8 6 6 10 10 8 8 14 19 8 6 8 6 6 14 14 14 14 14 19 14 19 19 14 19 19 8 19 8 8 19 8 8 6 8 6 6 8 6 6 10 10 6 10 10 8 10 8 8 6 6 8 6 6 6 6 16 6 16 6 6 6 6 16 6 16 6 16 6 16 6 16 16 16 16 archieven. Deze vormen het collectief geheugen 30 m² 30 m² 30 m² 30 m² 30 m² 30 m² Diensthoofd Diensthoofd30 m² 30 m² Diensthoofd Diensthoofd 30 m² 30 m² Diensthoofd Diensthoofd 30 m² Diensthoofd Diensthoofd 30 m² Diensthoofd Diensthoofd 30 m² Diensthoofd Diensthoofd 30 m² Diensthoofd Diensthoofd 30 m² Diensthoofd Diensthoofd 30 m² D m² 2030m² TechnischeTechnische Ruimte Technische Ruimte 2030 Berging Berging 20 m² Herstellingen 50 m² Spreekruimte m² 20 m² Herstellingen 50 m² Spreekruimte Technische Ruimte m² Ruimte 10 m² 10 m 25 m² 25 m² 25 m² 25 m² 25 m² 25 m² Spreekruimte Spreekruimte 90 m² 90 m² Spreekruimte Spreekruimte 25 m² 25 m² Spreekruimte Spreekruimte25 m² Spreekruimte Spreekruimte25 m² Spreekruimte Spreekruimte25 m² Spreekruimte Spreekruimte25 m² Spreekruimte Spreekruimte25 m² Spreekruimte Spreekruimte25 m² S 220 80300pers. Werknemers 40 m²m² 250 Labo Analoog 50 m² 120 m² Werknemers 40 m²m² m² Labo Analoog 50 m² Werknemers 120 m² 220 80 220 waarinTOTAAL alle TOTAAL kennis verzameld staat. Deze Food &m² Drinks Food &m² Drinks Food &m² Drinks TOTAAL TOTAAL 1155 TOTAAL m² 1155 300pers. 1155 300pers. m² 220 m² 220 380 340 410 250 190 250 220 m² 190 m& 220 m² 380 220 m² m²m² 380 m² 380 m² 340 m²m² 340 m² 340 m² 410 m²m²Werknemers 410 m²m² 410 m² 410 250 m² m²m²TOTAAL 250 m²m² Werknemers 250 m² 190 m² 250 190 m² m² 190 m² 190 250 m² 190 250 m² 190 250 m² m²Werknemers 250 220 m² m² 250 220 m² m² 250 220 m² m² 250 220 m² 190 m² m& 220 190 m² m& 220 190 m² m& 190 m² 190 m&m² 220 190 m² 190 m&m²TW m² 220 m² 220 m² 220 m² informa220 m² 220 380 m² 380 m² 220 m² m² 340 m²m² 380 340 m²m² 380 340 340 m² m² 340 410 m² m²TOTAAL 340 410 m²m² Werknemers 410 410 m² m² 410 250 m² m²TOTAAL 250 250 250 m² m² 190 190 190 250 m²TOTAAL 250 220 m² TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL m² 380 m²m² 380 m² m² 210 m² 210 m² 280 m² 280 m² 120 m² 120 m² 90 m² 90 m² 150 m² 150 m² 120 m² 120 m² Werknemers Werknemers 25 m² 25 Werknemers Werknemers 250 250 Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers Werknemers 3 Labo Digitaal 25 m² 8 3 Labo Digitaal 25 m² 8 14 14 19 19 8 8 6 6 10 10 8 8 6 6 16 16 tie wordt verspreidt door een transito tussen het intern 1. Restaurant intern intern 2. Restaurant 2. Restaurant Extern +2.Lounge Restaurant Extern + Lounge Extern + Lounge 1. Restaurant 1. Restaurant TOTAAL TOTAAL 6240 TOTAAL m² 6240 m² 6240 m² Archief Archief Archief Kantoren +Kantoren vergaderruimtes +Kantoren vergaderruimtes + vergaderruimtes TOTAAL TOTAAL 5665 TOTAAL m² 5665 m² 5665 m² archief, de balies en de kantoren. m² m² T m² 340 m² 340 m² TOTAAL TOTAAL 410 m² 410 m² TOTAAL TOTAAL 250 m² 250 m² TOTAAL TOTAAL Deel m² 220 m² 380 m² 380 m² 190 m²6: Archief 190 m² m² 220 5: 220 Kantoorcomplex TOTAAL Deel TOTAAL TOTAAL TOTAAL TOTAAL 5665 TOTAAL TOTAAL TOTAAL 250 m² 250 m² TOTAAL TOTAAL 220 6240 1. Kantoren 2. Consultatieruimtes 2. Consultatieruimtes 2. Consultatieruimtes 3. Vergaderzaal 3. Vergaderzaal 3. Vergaderzaal 1. Kantoren1. Kantoren TOTAAL Publiek m² 2750 400pers. Publiek TOTAAL 2750 TOTAAL Publiek Publiek TOTAAL m² 2750 Publiek TOTAAL 400pers. m² 2750 Publiek TOTAAL 400pers. m² 2750 TOTAAL 400pers. m² 2750 TOTAAL 400pers. m² 2750 TOTAAL 400pers. m² 2750 TOTAAL 400pers. m² 2750400pers. m² 2750400pers. m² 400pers. Balie Balie m² Bureel Bureel 90 m² 90 m² klein klein 50 m² Balie 5000 m² 5000 m² 5000 Bureel 90 m² klein 50 m² 1. Auditorium / theater / theater / theater Bibliotheek / theater Bibliotheek / theater 2. / theater 2. Auditorium Bibliotheek / theater 2. Bibliotheek / theater 2. Bibliotheek / theater 2. Bibliotheek /m² theater 2. Bibliotheek 2. Bibliotheek 2. Bibliotheek 1. Auditorium 1. Auditorium 1. Auditorium 1.2.Auditorium 1.2. Auditorium 1. Bibliotheek Auditorium 1. 1. Auditorium 1. Auditorium Vergaderruimte Vergaderruimte 100 100 m² Middel Middel 35 m² Vergaderruimte 100 m² Middel 35 m² 40 m² 40 m² 40 m² Groot Groot 45 m² 45 m² Sanitair Publiek Sanitair Sanitair Publiek TOTAAL TOTAAL 2750 m² 2750400pers. m² Groot 400pers. Nodige ruimte Nodige ruimte Nodige 450 m² ruimte 450 Nodige m² ruimte 450 Nodige nodige m² ruimte ruimte 450 Nodige nodige m² ruimte 450 nodige Nodige m² ruimte ruimte 1500 450 Nodige nodige m² ruimte 1500 450 Nodige nodige m² ruimte 1500 ruimte 450 Nodige nodige m² m² ruimte 1500 ruimte 450 nodige m² m² ruimte 1500 450 nodige m² m² ruimte 1500 nodige m² ruimte 1500 nodige m² 1500 ruimte m² 1500 m² 1500 m² Printlokaal Printlokaal 35 Printlokaal m² 35 m² 35 m² Raadzaal Raadzaal Raadzaal 180 m² 180 m² Publiek Publiek Publiek 800 m² 800 Publiek m² 800 Publiek m² 800 Publiek m² 800 Publiek m² 800 Publiek m² 800 Publiek m² 800 Publiek m² 2,75 800 m² 2,75 800 m² 2,75 2,75 2,75 2,75 2,75 2,75 2,75 2,75 Ontspanningsruim Ontspanningsruim 30 Ontspanningsruim m² 80 80 80 / theater30 /m² theater30 m² 2. Bibliotheek 2. Bibliotheek 1. Auditorium 1. Auditorium 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 CollegezaalCollegezaalCollegezaal 60 m² 60 m² 18 18 Nodige ruimte Nodige ruimte 450 m² 450 m² nodige ruimte nodige ruimte 1500 m² 1500 m² 18 Publiek Publiek 800 m² 800 m² 2,75 2,75 400 400 Publiek

Publiek

Verder wordt het programma verreikt door verschillende publieke afdelingen zoals een restaurant, lobby, bibliotheek en auditorium. Zij sluiten aan bij het publiek deel van het administratief centrum en de ontspanning die de site genereert.

Food & Drinks Food & Drinks Food & Drinks Food & Drinks Food TOTAAL & Drinks Food TOTAAL & Drinks 1155 TOTAAL Food m² & Drinks 1155 Food TOTAAL 300pers. m² & Drinks 1155 Food TOTAAL 300pers. m² & Drinks 1155 Food TOTAAL 300pers. m² & Drinks 1155 TOTAAL 300pers. m² 1155 TOTAAL 300pers. m² 1155 TOTAAL 300pers. m² 1155 TOTAAL 300pers. m² 1155300pers. m² 1155300pers. m²

50 35 45 180

m² m² m² m²

60 m²

Kantoren +Kantoren vergaderruimtes + vergaderruimtes 1. Kantoren 1. Kantoren Balie 5000 m² 5000 m² Balie Vergaderruimte 100 m² 100 m² Vergaderruimte 40 m² Sanitair Sanitair 40 m² Printlokaal Printlokaal 35 m² 35 m² Ontspanningsruim 30 m² Ontspanningsruim 30 m²

300pers.

TOTAAL TOTAAL 6240 TOTAAL m² 6240 m² 6240 m² Archief Archief Archief intern 1. Restaurant intern 1. Restaurant intern 1.2.Restaurant intern Restaurant intern Restaurant Extern + 2. Restaurant intern Extern 1. + 2. Lounge Restaurant Extern intern +1. 2.Lounge intern Extern +1. 2.Lounge intern Extern +2.Lounge Restaurant intern Extern +2.Lounge Restaurant Extern +2.Lounge Restaurant Extern +2.Lounge Restaurant Extern + Lounge Extern + Lounge 1. Restaurant 1. Restaurant 1.2. Restaurant 1. Lounge Restaurant Restaurant Restaurant 1. Archivering 1. Archivering 1. Archivering 2. Depot TOTAAL 2. Depot TOTAAL 2. Depot1155 m² 1155300pers. 3. Transport 3. Transport Food & Drinks Food & Drinks m² 3. Transport 300pers. keuken keuken keuken 175 m² 175 keuken m² 175 keuken keuken m² 175 keuken keuken m² 175 keuken m² 175 keuken keuken 60 m² 175 keuken 60 m² 175 60 keuken m² m² 175 60 keuken m² m² 175 60 keuken m² m² 60 keuken m² 60 keuken m² 60 m² 60 m² 60 m² Buffetruimte Buffetruimte Buffetruimte 300 m² 300 Buffetruimte m² 300 Buffetruimte Barm² 300 Buffetruimte Barm² 300 Bar Buffetruimte m² 300 Buffetruimte Bar 20 m² 300 Buffetruimte Bar 20 m² 300 20 Buffetruimte Bar m² m² 300 20 Bar m² m² 300 20 Bar m² m² 20 Bar m² 20 Bar m² 20 m² 20 m² 20 m² Balie Balie 50 Balie m² 50 intern m² Papier 50 m²en perkament Papier en perkament Papier en 5000 m² 5000 m² 5000 Loskade m² Loskade Loskade 30 m² 30 m² intern 2. Restaurant 2. Restaurant Extern +perkament Lounge Extern + Lounge 1. Restaurant 1. Restaurant Opslag Opslag Opslag 80 m² Opslag 80 m² Opslag 80 Opslag m² Opslag 80 Opslag m² Opslag 80 m² Opslag Opslag 80 30 m² Opslag 80 30 m² 30 80 Opslag m² m² 30 Opslag 80 m² 30 Opslag 80 m² 30 Opslag m² formaat 30 Opslag m² formaat 30 m² 30 m² 30 m² 70 m² 70 m² Wazchtruimte Wazchtruimte 30 Wazchtruimte m² 30 m² m² Groot 30 m² m²formaat Groot Groot 150 m² 150 m² 150 Reinigingsruim m² Reinigingsruim Reinigingsruim Eetruimte Eetruimte Eetruimte 300 m² 300 Eetruimte m² 300 Eetruimte Eetruimte m² 300 Eetruimte Eetruimte m² 300 Eetruimte m² 300 110 Eetruimte Eetruimte m² 300 110 Eetruimte m² 110 300 Eetruimte m² m² 110 300 Eetruimte m² m² 110 300 Eetruimte m² m² 110 Eetruimte m² 110 Eetruimte m² 110 m² 110 m² 110 m² 100 m² 100 m² Diensthoofdkeuken Diensthoofd 30 Diensthoofd m² 30 m² 175 Foto's 30 m²en film Foto's en film Foto's en film 70 m² 70 m² sorteerruimte 70 m² sorteerruimte sorteerruimte keuken 175 keuken keuken 60 60

Totaal Oppervlakte: 35950 m²

30 m² 70 m² 100 m²

Archief

1. Archivering 1. Archivering

keuken keuken 175 keuken m² 175 m² 1. Archivering 1. Archivering 1. Archivering Buffetruimte Buffetruimte 300 Buffetruimte m² 300 m² Opslag 5665 Opslag 80 Opslag m² 80 m² TOTAAL TOTAAL m² 5665 m² Balie Balie Balie 50 m² m² 300 50 m² m² Eetruimte Eetruimte 300 Eetruimte Wazchtruimte Wazchtruimte Wazchtruimte 30 m² 30 m² m² m² 30 Sanitair Sanitair 30 Sanitair 2. Consultatieruimtes 2. Consultatieruimtes Diensthoofd Diensthoofd 30 m² Diensthoofd 30 m² Technische Technische Ruimte 30 Technische Ruimte Ruimte m² 30 m² Vergaderzaal 50220 m² Vergaderzaal Vergaderzaal 50 220 m² 220 Bureel 90 m² Bureel Werknemers 500 m² 90 Werknemers Werknemers 500m² m²

175 keuken m² Ondersteuning keuken keuken 60 m² 60TOTAAL m² 60TOTAAL m² Interne 495 m² 49518m² pers. 18 2. Depot 2. Interne Depot Ondersteuning 2. Depot 20 m² 3. 3. Transport 3. Transport 300 Bar m² Bar Bar 20 m² 20 Transport m² Opslag 801. m² Opslag Opslag 30 m² 30 m² 30 m² 2. Onderhoud ICT 2.m² Onderhoud 1. ICTen perkament Papier 50 m² m² en perkament Papier Papier en 5000 perkament m² 5000 m² 5000 Loskade Loskade Loskade 30 m² 30 m 300 Eetruimte Eetruimte Eetruimte 110 m² 110 m² 110 m² 70 m² 70 m Groot 30 m² m²formaat Groot formaat Groot formaat 150 m² 150 m² 150 Reinigingsruim m² Reinigingsruim Reinigingsruim Sanitair 30 Sanitair Sanitair 10 m² 10 m² 10 m² Wachtruimte 20 m² 30 m² Wachtruimte 20 m² 70Drukkerij Drukkerij 30 m m 3.Foto's Vergaderzaal 3. Vergaderzaal 30 m² Foto's en film Foto's en film m² 70 m² sorteerruimte sorteerruimte en film 70 m² sorteerruimte 100 m² 100 Technische 30Serverruimte m² Technische Ruimte Technische Ruimte 10 Ruimte m² 10 m² 10 m² 50 m² Post 20 m² Serverruimte m Digitaal 30 50 m²m² 30 m² Laad z en losLaad 100 m² los 100 50 m² 80 Digitaal Digitaal 80 30Post m²en losLaad z en z20 m 80 Bergingklein m² 5020m² Herstellingen 50 m² Berging Klimaatzone 50 m klein 5020m² Klimaatzone 30 m²m² 30 m² 500 m² Klimaatzone 30Herstellingen m² Werknemers m² 3540m² Labo Analoog 50 m² Werknemers m² Labo Analoog 50 m Middel 3540m² Middel Labo Digitaal 25 m² Labo Digitaal 25 m Groot Groot 3 45 m² 3 45 m² Raadzaal Raadzaal 180 m² 180 m² Interne Ondersteuning Interne Ondersteuning Interne Ondersteuning TOTAAL 80TOTAAL 80 495 TOTAAL m² 49518m² pers. 49518m² pers. 18 pers. 495 m² Deel 7: InterneCollegezaal ondersteuning Collegezaal 60 m² 60 m² 182. Onderhoud 182. Onderhoud 1. ICT 2. Onderhoud 3. Human Recources 3. Human Recources 3. Human Recourc 1. ICT 1. ICT

TOTAAL TOTAAL 35950 TOTAAL 35950 35950 Kantoren +Kantoren vergaderruimtes TOTAAL TOTAAL 5665 m² 5665 m² + vergaderruimtes Wachtruimte 20 m² Drukkerij Balie 30 m² Wachtruimte Wachtruimte 20 m² 20 m² Drukkerij Drukkerij 30 m² 30 m² 30 m² Balie Balie 30 m Serverruimte 50 m² Post 20 m² Wachtruimte 20 m² Serverruimte Serverruimte 50 m² 501. m² Post Post 20 20 m² Wachtruimte Wachtruimte 20 m 2.m² Consultatieruimtes Kantoren 2. Consultatieruimtes 1. Kantoren Berging Berging 20 m² Herstellingen 50 m² Spreekruimte 20 m² Berging 20 m² 20 m² Herstellingen Herstellingen 50 m² 50 m² Spreekruimte Spreekruimte 20 m Werknemers 40 m² Labo Analoog 50 m² Werknemers 120 Werknemers Werknemers 40 m² 40Balie m² Labo Analoog Labo m² Analoog 50Bureel m² 50 m² Werknemers Werknemers m 5000 90 m² m² 120 Balie 5000 m² Bureel 90 m TOTAAL TOTAAL 6240 m² 6240 m² 3 Labo Digitaal 25 m² 8 3 3 Labo Digitaal Labo Digitaal 25 m² 25 m² 8 8 Vergaderruimte 100 m² Vergaderruimte 100 m² 40 m² Sanitair 3. Transport 40 m² Sanitair 2. Depot 2. Depot 3. Transport

Site-analyse: Maquette

‘ Learning trough a scalemodel ‘

Om de site beter te begrijpen werd er vanuit het atelier in teamverband een reconstructie van de site gevisualiseerd in de vorm van een schaalmodel. De schaal hiervan werd genomen op een 1:500, de ideale schaal om zijn karakter af te lezen op zowel zijn stedelijke sokkel als op zijn intiemere plekken. Bij het maken van de maquette kwam er al snel de conclusie dat het groso modo van de gebouwen zich situeren rond een 16 tot 18m hoogte. We bevinden enkel een lagere bouw van rijhuizen aan de oostrand van de site. Deze is op dezelfde schaal als de tal van kleine bouwsels aan de achterzijde van de Cukrarna. Verder is de prominente aanwezigheid van de par-

keertoren TGH-48 niet uit te sluiten. Hij omvat een obstructie voor de continuïteit van het archetype gebouwen zoals kazernes en de zadeldakhuizen. Verder zien we ook dat de skyline doorbroken wordt door de appartementenblok aan het begin van de site. Direct daar aansluitend is er een grote open ruimte voorzien die de hoogte van de kolos wel opvangt. Naar open ruimte is er enerzijds het Ambrõz park dar zich plaatst in het verlengde van de oever en anderzijds de kleinere groenzone aan de andere zijde van het water, behorend tot het ziekenhuis.

Site-analyse: Ontwerp parameters ‘ Four abstracted tools ‘

1. Doorheen Ljubljana zorgt de rivier, de Ljubljanica, voor een cultureel draagvlak. Op verschillende plaatsen wordt deze overbrugt en verbind het het historisch stadsgedeelte met het nieuwe. Doordat het centrum verkeersvrij gemaakt werd bezitten de bruggen een menselijke schaal. De brug wordt een place to be, een zwevend plein, een publieke entiteit. Het bezit een theatraal karakter. De bezoeker wordt de protagonist waarin de stad het decor vormt. Als we terug kijken naar onze site ontdekken we dit fenomeen niet. In tegenstelling, door dat de site niet verkeersvrij werkt is er geen directe connectie naar het water. Hier trachten we net verandering in te brengen en de toon is als reeds gezet. De nieuwe dub-

Recreatieve ader

bele brug tilt het verkeer naar een hoger niveau waaronder een veilige oversteek gegarandeerd wordt. Hierdoor krijgt de rivier ook de menselijke schaal die in het centrum al aanwezig is. De eerste parameter vormt bijgevolg de ljubljanica te gaan beschouwen als een recreatieve ader die een doorstroom genereert naar de site. 2. Een tweede parameter zijn de beschermde entiteiten. Nu merken we een grote disharmonische samenhang. De gebouwen lijken lukraak geënt te zijn op de site zonder dat ze getuigen van een bestaansreden of een wel doordachte footprint. Zo is de Cukrarna scherp doorsneden. De parkeertoren vertaalt een weinig sprekende plaatsing in het landschap. Enkel de sluis en het hoekgebouw vormen een zekere eenheid met de omgeving. Met deze parameter wordt er gestreefd naar een samenhorigheid tussen de bestaande monumenten.

Beschermde enititeiten

Allereerst zal de sluis terug toegankelijk worden zodat er een extra doorstroming is naar de site vanuit de recreatieve ader. Het ambrõz plein zal hierin de verbindende schakel worden tussen de verschillende entiteiten. Dit kan uitlopen tot een stedelijk plein wat zorgt dat de cukrarna meer betekenis krijgt. De Cukrarna echter kan door zijn situering langs het water met publieke functies opgeladen worden zodat ook hier ook doorstroming plaatsvindt. Tenslotte zal er vanuit het hoekgebouw een ideale aansluiting plaatsvinden voor het administratief centrum waarin de parkeerotrens een verbindende schakel kan vormen in he groter geheel. 3. De nieuwe brug creeërt grenzen op de site. Maar door zijn dubbel niveau krijgt het beneden dek een krioelend, opengewerkt karakter. Terwijl het bovendek net een bepaalde rationele lineariteit naar voren schuift. Hierdoor ontstaat er

Dubbel netwerk

ook een opsplitsing in snelheid. Beneden is het rustgevend waar je een trager tempo kan aannemen, het is een verblijfplaats, een feel good locatie. Bovenop wordt het afstandelijk en zakelijker. Het benadrukt een transitieve zone wat een uitzicht geeft over de recreatieve trage zone. Het zijn de onderlinge relaties tussen deze twee niveau’s die de interactie gaan generen. Het implementeren van een dubbel netwerk kan een verbinding vormen tussen de twee deelsites. 4. Doordat de site het programma van een administratief centrum huisvest is het intressant om dit in de verf te zetten. Het stereotyp beeld van het afstandelijk gesloten kantoor wordt weg gewerkt en vervangen door een open karakter waar dat recreatie samenhangt met de werkende mens, het administratief centrum wordt zo het hart van de site.

Administratief hart

Ontwerp concept: Profielsnede â&#x20AC;&#x2DC; merging two directions, the public cukrarna and the new administrate intervention â&#x20AC;&#x2DC;

Ontwerp concept: Profielsnede ‘ The green intervention of TGH-48 ‘

Ontwerp: eerste worp

‘ Creating architecture within existing fabric ‘

Een eerst worp naar een volumetrie vind zich in het creëren van een binnengebied en het richten naar de beschermde entiteiten. Vanuit het hoekgebouw, Hisa Ambrõz Trg 7, wordt het archetype van het zadeldak doorgetrokken langsheen de ringweg. Naarmate het de afstand langer wordt zal het bouwblok ook stijgen in hoogte zodat het een dialoog aangaat met de massiviteit van de Cukrarna. Er wordt zo een sterke intermediaire zone gecreëerd. Het is deze zone die door behulp van een tussenniveau de ontwerpparameter ‘dubbel netwerk’ kracht geeft.

Het dak zal vanuit zijn symmetrisch beginpunt torsen tot een asymmetrisch eindpunt. Op deze manier word de hoek minder scherp en kan er voldoende licht in het binnengebied stromen. Het terrein zelf zal bestaan uit twee geplooide platen, zoals eerder al in de conceptsnede zichtbaar was. In en achter de Cukrarna worden de publieke functies geplant (café, restaurant en auditoria) In het nieuwe gebouw zullen vooral de kantoren voorzien worden met daarvoor een subtiele geleiding naar de ondergrondse parkeerruimte. De monumenten zullen onderworpen worden naar hoe zij kunnen fungeren als schakels in het groter geheel. Het afgesneden deel van de Cukrarna zal enkel nog zijn sokkel behouden, omdat dit de verbinding maakt met het ander gedeelte. Daarin word een nieuw volume verwerkt wat eenheid zal vormen met het geheel en een zekere beeldwaarde zal generen als kopgebouw voor het ambrõz park. De TGH48 zal worden uitgebeend tot zijn schil en zal fungeren als een groen circulair scharnier dat de recreatie verbind met de kantoren.

Ontwerp: eerste worp â&#x20AC;&#x2DC; transforming monuments to guiding entities â&#x20AC;&#x2DC;

Ontwerp: Eerste worp

Feedback: Review

‘ Adding a new volume in the scalemodel ‘

‘ Reflecting the negative points of the design ‘

In de eerste review van 29 april 2012 werder er drie puntne opgemerkt over de huidige stand van zaken. De docenten gaven hun persoonlijke mening over verschillende elementen die door de ontwerpkeuze een bepaalde inmpact genereren op de site. Er werden drie topics aangesneden. 1. de locatie van het onthaal In het huidige concept is het onthaal geplaatst een nieuw laag volume dat grenst aan de flank van het hoekgebouw, grenzend aan de interne organisatie. De reactie kwam er omdat de parkeertoren in het ontwerp dienst doet als groene circulatiespil voor de site. Het is dus een evidentie om het onthaal te laten samensmelten met de circulatie. Op deze manier kan de doorstroming naar de balies voor de gebruiker makkelijker zijn dan in de andere casus. In het voorzien externe onthaal zouden de bezoekers dus verplicht worden het beschermde volume te verlaten om de circulatietoren te kunnen bereiken. Dit is de eerste vormgeving voor het nieuwe volume. We vinden langsheen de ringweg het volume dat fungeert als bufferzone voor het gemotoriseerd autoverkeer. Deze hoogte loopt in dit voorstel parallel met de hoogte van de parkeertoren als die van de cukrarna. Het vormt een aansluiting als een verlenging op het bestaande hoekgebouw. Het volume klimt naar mate we het aflopen. Ook de vormgeving van het dak speelt een rol in de perceptie voor het binnengebied. Het vertrekt vanuit een een zadeldak en eindigt met een asymmetrische versie hiervan. Hierdoor kan er veel meer licht het gebouw bereiken, als ook voor de recreatieve lijn. Het zet visueel ook de archetypische lijn van de winkels voort in het stedelijk weefsel. Het neemt afstand van het verkeer en vormt een bescherming voor de ruimte die erachter schuilgaat.

2. de zwaarte van de buffer gevel Momenteel was de voorstelling van het nieuwe volume nog nauwelijks aangeraakt. Hierdoor zijn de gevels nog niet ontworpen en beschikken ze dus nog niet over detaillering en ornament.. Er ontstaat dus de interpretatie van een blanke strakke wand. En daar kwam dus bijgevolg reactie op. Er werd gewaarschuwd voor de uitstraling van de gevel. Doordat het een buffer vormt voor het binnengebied ontstaat er ook in mindere mate het menselijk contact

met die gevel. Het zal ontworpen worden naar de snelheid van het verkeer. Het karakter zal wel een menselijke schaal includeren. Zodat fietsers en passanten er ook betrekking op hebben. Er word aangeraden om lange gevels te gaan onderzoeken in een stadscentrum. Hoe wordt de schaal erin gebracht? Welk verband gaat het aan met de voorbijganger? 3. insijding van het volume De voetafdruk van het nieuwe gebouw kruist op kordate wijze met de aanzet van de brug. Er zijn twee opties, het gebouw verbinden overheen de ringweg of het te laten stoppen en tevreden nemen met twee nieuwe gevels. De keuze om het niet te overdekken werd geopteerd en dat gaf verdeelde meningen. In eerste instantie is het interessant om de scherpe doorsnijding die plaats vindt doorheen cukrarna ook door te trekken in het nieuwe volume. Hierdoor gaat de site zich wel net meer gaan profileren als twee deelgebieden. Tevens is het overbruggen van een drukke weg een lastige taak. Daar waar het goed is voor de interne circulatie gaat het gebouw zich nog meer uiten als een poortgebouw, een stadsomwalling met een hoge monumentale ondertoon.

Component bouwtechnieken: 10 thema’s

‘ Facing difficulties within the design ‘

1. Bouwstabiliteit \ Programma Onderzoek tot hoe rendabel de bestaande context aangepast kan worden aan de nieuwe invulling. Zowel de cukrarna als de parkeertoren krijgen een nieuwe invulling. het onderzoek bestaat er in het gebouw te lezen en de juiste invulling af te stemmen hierop.

2. Hemelwaterafvoer \ Zonering De parkeertorens vormen een continue wisselwerking tussen een binnenklimaat en een buitenklimaat. De ene toren herbergt een een groene functies dus het binnenstromend hemelwater moet gericht afgeleid worden naar waterreservoirs of centraal naar plantenbakken. Het is een soort ruïne met een vrij klimaat. Het ander

deel van de toren biedt zowel een buiten klimaat als een binnenklimaat. Het grote verschil is dat dit deel wel droog moet zijn door zijn functies die erin komen. Het hemelwater mag dus dit deel niet binnenkomen. 3. Thermisch klimaat \ Esthetiek bestaande context De verschillende bestaande gebouwen bezitten grote warmteverliezen. Als er een nieuwe functie wordt ingebracht is er een gecontroleerde klimaatbeheersing vereist. Als de functies omgeven worden door isolatie heeft dit wel zijn direct gevolg voor de uitstraling en authenticiteit van het bestaand gebouw. 4. Absorptie van trilling \ Gewicht Het ontwerpen van een archief brengt verschillende moeilijkheden met zich mee. Een van de problematieken in deze context de paradox om het archief te ontkoppelen van de grond. Het archief is blootgesteld aan de trillingen die ontstaan door de nieuwe ringweg. Het gewicht spreekt dit tegen omdat een archief vooral bestaat uit compactussen gevuld met tonnen aan papierwaren. De draagkracht per m² loopt zo op. Ook de inrekening van calamiteit vergroot

het gewicht. 5. Toegankelijkheid \ Zonering bestaande context Het bestaande op de site bevat vaak een grote drempel voor mindervalide. De circulatie is niet uitgerust met een lift. In de huidige regelgeving moeten er veel ingrepen verricht worden om de toegankelijkheid te garanderen. Voor de hellingen is er een enorme afstand nodig om maar een klein hoogteverschil te overbruggen, het openwerken van binnenmuren wordt als het ware een evidentie. Met een goede zonering kan de lift worden geïntegreerd. 6. Overspannning / esthetiek De ontworpen overspaningen respecteren enerzijds de genius loci maar ook de esthetiek en zijn overbrugde afstand. 7. Ondergronds parkeren \ Zonlichtoetreding Al te vaak wordt parkeren geassocieerd met een ondergrondse afgesloten muffe kelder. Maar het is aan te raden om ook de ruimtelijke beleving en de recreatieve zone door te trekken tot de parking. Door een ingegraven patio kan licht en zicht doordringen in de parking en dat maakt het

veel aangenamer. Het is vooral zoeken naar een ideale ligging tav het waterniveau en de aanplanting van het park. 8. Structuur / integratie technieken Het ontwerp getuigd van een uitgepuurde structurele opvatting. door het plaatsen van technieken kan deze kracht snel verloren gaan in zijn esthetiek. In dit achtste punt gaat er actief gezocht worden naar hoe de hoofddrager en de integratie van technieken in symbiose met elkaar kunnen leven. Dit onderzoek berust weliswaar ook op een technische logica. 9. Toegankelijk dak \ Lichte dakconstructie Uit het concept schuiven twee platen over elkaar. In zijn concept vormen de muren stevigheid en en een geringe monumentaliteit terwijl de daken net het fragiele element vormen. Maar doordat er een toegankelijk dak is zal er een grote bewegende massa op plaatsvinden. Dus het is steeds af te wegen welke paramater de overhand krijgt. Een stevige structuur of een visueel slanke constructie. 10. Vaste constructie \ losse invulling

Het concept vertelt over een vaste structuur die doorheen de jaren een shelter vormt voor de inkrimpende en uitbreidende diensten. De structuur vormt dus een vaste kern die onveranderlijk wordt (in zijn zin kunnen invulelementen wel herschikt worden zodat de tijd leesbaar wordt in de gevel) De invulling is dus veranderlijk en flexibel doordat de vaste kern geïntegreerde kanalen bevat. Het is dus een sufficient structure.

Ontwerp: Verfijning Volumetrie

‘ Breaking trough monumentality ‘

De feedback van de review wordt ingerekend in de verfijning van het volume. Doordat het nieuw volume een enorm draagvlak bezit op de site moest zijn monumentaliteit even wat teruggeschroefd worden. Dit kan gerealiseerd worden door een reeks van opeenvolgende ramen in de blinde gevel te verwerken, hierdoor krijgt hij meer het persoonlijk gevoel en verdwijnt het afstandelijke. Alsook kan een galerij toegang geven voor de kantoorruimte om even naar buiten te gaan. Deze monden uit in een kleine verdiepte tuin. Ze vormen een buffer met de drukke ringweg zodat de buitenruimte een aangenaam klimaat heeft. Wat ook opgemerkt moet worden is dat het hoekgebouw niet langer vergezeld is met een nieuw lager volume waar het onthaal in voorzien was maar wel door een gebouw dat er immers al aanwezig was, door zijn hoekse afkapping creëert hij een binnen gebied. Deze zone verleent zich dus naar de interne organisatie voor het administratief centrum.

De parkeertorens zelf vind onderdak voor verschillende bio-tuinen, moestuinen. Het vormt de groene long van de site, die ook dienst doet als externe circulatie voor het nieuwe volume. Het onthaal dat voormalig gesitueerd was in het bijgebouw verschuift nu naar de parkeertoren die centraal staat op de site. Deze verschaft toegang aan de kantoren en de balies.

Feedback: verfijning van het ontwerp

‘ Reflecting the negative points of the design ‘

1. Loodsen Het plaatsen van vaste loodsen waarin een losse invulling kan worden geplaatst. Zodat uitbreiding en inkrimping tussen diensten mogelijk is. Groter bouwvolume waarop de tijd kan inspelen. (Cfr. Mario Botta) 2. Plateau Intressant is om het plateau niet te laten eindigen tegen de loods. De Loods zelf staat als het ware op het plateau. Zodat het gelijkvloers een vrij plan krijgt. Dit resulteert ook in een betere flow voor de bezoeker. 3. Tgh-48 Verbinding met het nieuwe gebouw. Deels groene long / deels inkomhal. Loopt tot op het maaiveld. 4. De bruggen Toegestaan om de brug te herprofileren. Zijn principe van de dubbele verbinding blijft bestaan maar zijn vorm is moduleebaar. Hierdoor kan er ene betere integratie ontstaan tussen het ontworpen volume en de brug. Er is nood aan een betere samensmelting tussen deze twee. De sluis zelf moet in ere hersteld worden,

samen met zijn oversteek voor voetgangers. De ontworpen extra oversteek is niet noodzakelijk. Het is intressanter om de nieuwe brug te profileren dat het ook een verblijfplaats kan zijn (cfr. Bruggen van Plecnik) Aan de sluis zelf kan er wel een verblijfplaats voorzien worden die aansluiting biedt op het park. 5. Cukrarna Het visueel openwerken van het gebouw moet zich vooraleer bevinden op ooghoogte, dus in het gelijkvloers. Hoger gelegen meot het zicht zich begeven naar het water toe, de recreatieve ader. 6. Doorsnijding door de brug Het nieuwe volume wordt doorgesneden door de brug. Dit genereert nieuwe gevels. Deze moeten ook gedefinieert worden samen met de vorm van de brug. 7. Overspanningen De overspanningen e.d. worden ontwerpen met een knipoog naar het verleden van Ljubljana, voornamelijk de italiaanse invloed, rennaisance. Tussenzones als patio’s en de relatie tussne binnne en buiten kan wordne opgevat zoals de hommages

van venetië. Wel moet de techniek voldoen aan de nieuwe technieken en vormgeving. Dus er is in zekere zin sprake van een post-rennaissance? 8. Parking Door zijn prominente grote is er de noodzaak om de parking niet te plaatsne onder het gebouwd volume. Er zullen dan veel niveau’s nodig zijn om te voldoen aan de nodige oppervlakte. De cilindrische –kurkentrekker- parking (Cfr. Rijsel) zijn op zich het meest compact (voor grondwater druk als ergonomie)

Archetype: Het gewelf

‘ Revisiting the vault structure in modern times ‘

Het ontstaan van Ljubljana is getekent door zijn tal van verschillende stijlen en invloeden. Doorheen de wandelingen in de stad valt zijn geschiedenis zo van de facades af te lezen. In het kader van de bestaande context duik ik deze geschiedenis in en start ik de zoektocht naar een beter begrijpen van enkele iconische elementen die voortvloeien uit de Italiaanse invloed. Het gewelf is een eerste weg die ik nader zal bestuderen met als doel om hier een eigen variant van te ontwikkelen die het otwerp kan ondersteunen. Een tweede luik is het gebruik van de zuilengallerij die tal van binnengebieden en patio’s in de italiaanse architectuur typeren. Het pseudogewelf Te beginnen met het gewelf delven we in het verleden terug naar het ontstaan hiervan. De eerste vastellingen van dit archetype vinden we terug bij de Myceners, behorend tot de voorhelleense periode (14de eeuw v. Chr.) Zij waren de eerste die hun graven dichtwerkten door middel van een koepel. Het graf van koning Atreus is hier een voorbeeld van, de koepel is een pseudogewelf omdat de constrcutie bestaat uit 33 ver-

nauwende stenen ringen die op elkaar gestapeld zijn en niet zozeer uit een stabiele krachtenlijn inwendig in het materiaal.

Het tongewelf De Etruriërs, (7de eeuw v. Chr.) leren over het pseudogewelf van de Myceners en passen dit toe in hun eigen bouwkunst. Daar dat de Etrurische beschaving zich profileert als dodencultus vinden we de koepels voornamelijk terug in hun graftombes. In de burgerlijke gebouwen evolueert de ronde boog tot het eerste tongewelf.

Het kruisgewelf Het tongewelf deed zijn toetreding tot de Romeins architectuur (750 v.Chr.) die het op hun beurt verheven werd tot het kruisgewelf. Door deze vooruitgang konden er grotere oppervlaktes overspannen worden met minder steen. Grotere overspanningen konden overbrugt worden door een koepel, die ontheven was van zijn pseudoconstructie. De Panthenontempel bijvoorbeeld gebruikt een casettekoepel en kenmerkt een technisch vernuft.

De koepelbouw De koepelbouw evolueert nog verder in de vroegchristelijke periode in het Byzantijns rijk. (330 N.Chr.) In de Aya Sophia te Constantinopel wordt de overspanning gecreëerd door een combinatie van centraalbouw met een langer volume. Zo zijn er twee halve koepels en een hoofdkoepel op

penditieven waar naast de zijbeuken opgetrokken zijn uit tongewelven. De koepelbouw kende nog een groei met de kruiskoepelkerk waarvan San Marco te Venetië een uitwerking is. Centraal bevind zich de koepel verhoogt op een trommel.

De Romaanse gewelven De Gewelfbouw bloeit vooral door in de romaanse architectuur. (ca. 1000) Uit traditie werd er overspannen met een houten zoldering maar frequenter word gekozen voor de volledige overwelving. Deze keuze groeide verder uit de Byzantijnse invloed. De drie typerende gewelven zijn het koepelgewelf (met penditieven), het (spits) tongewelf en het kruisgewelf en wordt algemeen gebruikt vanaf de 12de Eeuw.

De Gotische gewelven Het gewelf wordt door esthetische overwegingen tot zijn pure vorm herleid in het Gotisch bouwprincipe. De gewelven vertolken een krachtenverdeling die werkt naar de hoekpunten. De muur is niet langer zwaar maar kan zich openwerken. Het gotisch kruisribgewelf komt to stand en articuleert de dragende ribben. De ruimtewerking in de gotiek is erg gericht naar een verticaliteit. Door de grote overspanningen en hoogte komen er veel extra krachten die uitwendig afgeleid worden door steunberen.

Het Rennassance gewelf In de rennaissance (14de eeuw) verlaat het gewelf zijn drang om het esthetisch te vernauwen. In plaats van steeds dunner en hoger te gaan krijgt het zijn wedergeboorte naar de antieke vorm. De gotische bundelpijlers maken plaats voor de laat klassieke zuilenorde. Een ophemelijking van het decoratieve element wordt ingerekend. Het kruisribgewelf wordt terug ingeruild voor de abstracte tongewelven. De koepelbouw en opvattingen als de casettes komen terug aan bod. koepels bestaan uit een dubbele schaal zodat er een goede ruimtewisseling ontstaat, de dom van Florence. De vormen en de onderlinge verhoudingen van de bouwelementen streven naar een ideale schoonheid waardat de mens in centraal staat en niet langer de goddelijke macht.

Het gewelf van de industriële revolutie De progressie van de gewelfboog stagneerde tot de industriële revolutie (19de eeuw) wanneer

het gietijzeren element zich toevoegd tot het scala van de architecten. Een pionier in deze techniek was de franse architect Violet-Le-Duc. Hij stond in voor de renovatie van onder meer de middeleeuws kerken, met al zijn verschillende gewelven. Hij voorzag de bestaande gewelven van toevoegingen die zich profileren als een persoonlijke overtuiging. Zijn acties werden bijgevolg beschouwd als controversieel.

Het nieuwe gewelf Het gewapend beton vormt de nieuwe techniek van de 20ste eeuw, het zorgde voor een groot keerpunt in de vormgeving van het gewelf. De vorm ontstond steeds uit het archetype van de boog. Het krachtenverloop werd naar de funderingen gevoerd door drukkrachten omdat het materiaal geen trek krachten verdroeg. Door stalen elementen in het beton te storten kon de overspanningen opgetrokken worden. Het zorgde ervoor dat de vorm van het gewelf niet langer bepaald werd door de boog. Ingenieurs als Felix Candela dat door middel van hyperbolische paraboliden en dunne schaalvormen de grootse gewelven konden worden opgetrokken, dit met een dikte van slechts 5cm in gewapend beton.

De symbolische waarde Het gewelf betekende veel meer dan slechts het oplossen van een bouwtechnisch probleem. Al reeds bij het eerste gedocumenteerd gewelf bezit het een diepere waarde. Het gewelf onstond voor het overkoepelen van koning Altreus graftombe uit het Myceens rijk. Hier bestond de symboliek uit het hiernamaals waarin de overkoepeling de weg naar de reïncarnatie naar voren brengt. Het bezit een sereniteit en een verdovende stilte. Doorheen de geschiedenis zal het gewelf de dodencultus gaan benaderen. Een gewelf zal de bezoeker laten intomen door zijn grootsheid. Vanaf de Gotische bouwstijl zal de symboliek volledig afschuiven naar het religieus perspectief. Het doel hiervan was steeds hoger en ranker te gaan bouwen. Het symboliseert de verwevenheid met het reiken naar God. De immense hoogte symboliseert de afstand terwijl de overspanning de hemel vertolkt. De persoon wordt als het ware ontheven van zijn ziel. Het gewelf wordt dusdanig decoratief uitgewerkt dat het de hemelsglobe presenteert.

Sommige theosofen vertellen dat het gewelf symbool staat voor het spiritueel zelfbewustzijn waarin de innerlijke rust gereflecteerd wordt. Ze zien dat het gewelf de waarheid bevat, het is een symbolische methode om het geheugen te verbeteren. De verbeelding komt zo aan bod. Theosoof Dr Wynn Westcott vertelt: “de verbeelding moet worden onderscheiden van de fantasie, deze laatste is een beroving van de gedachte.” De verbeelding is dus een ordelijke intentioneel mentaal proces dat weergalmt tussen het gewelf. Het vormt de relatieve potentie van de menselijke geest. Dit is de plastische energie, de vormende

Koepelgewelf Het koepelgewelf vertrekt uit het principe van een halve bol. De vorm is in staat het best de krachten gelijkmatig af te leiden en toch een zo groot mogelijke overspanning te behouden.

Tongewelf Het tongewelf bestaat uit een extrusie in zijn lengte van een halve cirkel zodat er een halve cilinder gevormd wordt. De inwendige krachten worden afgeleidt door de cirkel maar een nadeel is dat de grote zijdelingse spatkrachten opgevangen moet worden door de zware muren. Het laats dus neuwelijks openingen toe.

Kruisgewelf Het kruis gewelf is een graatgewelf, dit betekent dat vanuit elk hoekpunt een graat naar het centrum loopt. Het ontstaat door de kruising van twee gelijke tongewelven. In het midden onstaat een kruisvorm, waaraan de naam ontleed is. De gewelfkappen die ontstaan zijn de dragende elementen. Zij begeleiden de krachten.

Kloostergewelf Het kloostergewelf heeft veel weg van het kruisgewelf, zijn basis wordt ook gevormt door twee tongewelven. Het verschil ligt hem in zijn opbouw, de vier muren worden opgetrokken in een boogvorm. Er zijn dus geen gewelfkappen. De vorm benaderd de opvatting van de koepel, maar dan vierkant.

Ribgewelf Bij het ribgewelf zijn er ribben aanwezig langswaar de krachten kunnen afdalen, zijn vormen dus het dragende element. Vervolgens worden de krachten via kapitelen doorgegeven aan de kolommen. In de latere Gotiek vervangt de tenietlopende gewelfrib het kapiteel.

Stergewelf Het stergewelf is een visuele voortvloeing vanuit het ribgewelf. Het gewelf is opgedeeld door meerdere ruiten. Als men er op kijkt valt er een sterfiguur in op te merken. Deze vormgeving brengt geen enkele verandering in de constructie ervan. Het is puur decoratief.

Netgewelf Net als het stergewelf vormt het netgewelf een alternatief op het ribgewelf. Hierin zijn veel ribben met elkaar verbonden totdat er verschillende patronen ontstaan.

Waaiergewelf Het waaiergewelf draagt ook de naam palmgewelf. Ook dit is een variant op het ribgewelf. De noodzakelijke ribben vertrekken vanuit de kolommen en spreiden zich als een waaier naar het centrum toe. In de gotische periode gebruikt men pundelpijlers om de verticaliteit in de verf te zetten.

Diamantgewelf Het diamantgewelf komt vooral voor in de Laatgotiek en de Rennaissance. De vorm doet denken aan een diamant omdat het gewelf bestaat uit een complex van concave en convexe facetten. Het is gebasserd op een systeem van holle en volle gewelven.

Schaalgewelf Dit soort gewelf zijn licht gewicht constructies die voornamelijk bestaan uit gewapend beton. Door zijn vormgeving is dit soort gewelf vormvast. Mede dankzij de verschillende krachten die het in stand houden.

Ontwerp: Verfijning Volumetrie II ‘ The recreational space as part of the public entity ‘

Ontwerp: Verfijning Volumetrie II â&#x20AC;&#x2DC; Conecting the two parts â&#x20AC;&#x2DC;

Met deze tekening wordt er geduid op de werking van der verschillende elementen. Hierin kan de vergelijking gesteld worden in de doorstromingszone tussen de parkeertoren en de kop van de cukrarna. In beide entiteiten word er ruimte voorzien om de doorstroming te vergemakkelijken. Zo is de parkeertoren opengesteld in zijn gevel zodat de aantrekking tot de balies gegarandeerd wordt en dat mensen binnensijpelen tot het binnengebied. De openheid in de cukrarna zal verricht worden door een visuele verbinding van da bestaande raam partijen. Doordat men al vervroegd door het gebouw een doorkijk heeft naar het gebied trekt dit de attentie van de bezoeker. Andere ingrepen die merkbaar zijn is de open leeszaal in de bibliotheek op de eerste verdieping, deze kijkt over de recreatieve ader heen. Hier worden de twee hoekramen opengewerkt zodat vanaf het plein de gevel betrokken wordt voor de ervaring van de site. Verder is de nieuwe circulatie voor de parkeertoren geplaatst, alsook de balies en de nieuwe liften voor de cukrarna

Ontwerp: Cukrarna â&#x20AC;&#x2DC; Designing the public entity â&#x20AC;&#x2DC;

bibliotheek

technieken

keuken

kunsthal

Voor de reconversie van de Cukrarna is het belangrijk om het gebouw te begrijpen alvorens het een nieuwe invulling te geven. Een gebouw uit een bestaande context verleent zich immers niet zomaar aan elk programma. In dit geval werd er gekeken naar hoe de verschillende ruimtes zich gedragen tegenover elkaar. Met in het achterhoofd rekening houdend met de interne schakeling is er een zoektocht gebeurd die het ideale programma toeschrijft. Eerder besproken bestaat dit ondermeer uit een restaurant en een lounge/bar. Intermediair tussen deze zones ligt er zich de circulatieve schakel met een keuken als achterbouw. Belangrijk is dat de circulatieve route uitgebreid is met liftschachten voor zowel personen als goederen om te voldoen aan de huidige eisen voor de toegankelijkheid.

sanitair

lounge

restaurant

kantoor

Archetype: De arcade

‘ Revisiting the arcade element in modern times ‘

Het tweede luik dat onderworpen wordt aan een analyse is de arcade. Een element dat frequent toegepast werd in de geschiedenis van de tussenruimte. Dit bouwtype gaat hand in hand met het toepassen van het gewelf. Ontleding van het woord De arcade vindt zijn betekenis uit het franse woord passage. Deze vindt zijn oorsprong vanuit de 18de eeuw wanneer smalle private straten voor een overgang zorgden tussen persoonlijk eigendom en de straat. Het woord vindt zijn roots uit het Latijnse woord Passus, wat stap betekent. Het draagt het aanzien van de beweging. Er gebeurt iets dat zich passeert, de beweging uit zich als een evenement.

Het ontstaan van de arcade Het ontstaan van de arcade beweegt zich vanuit de Helleense periode: hier bezaten de tempels en enkele woningen een peristilium. Dit is een open atrium in het midden van het bouwwerk dat ondersteunt wordt door kolommen. Deze laatste vormen de grens tussen interieur en exterieur. Ook in de eerste romeinse nederzettingen vinden we deze colonnades terug in het straatbeeld. Zij vormen namelijk de hoofdassen waarheen de bevolking hun weg baant tussen haven en forum. In deze twee gevallen spreken we over een zuilen en balken opvatting. Het duurde echter niet lang tot dat de boog zijn intrede maakt. Dit gebeurt in de oprichting van aquaducten maar ook in de oprichting van het Colloseum, waardat verschillende arcades op elkaar worden geplaatst.

De Gotische arcade In religieuze bouwwerken als kathedralen en kerken wordt de arcade toegepast als scheiding tussen het middenschip en diens zijbeuken. Vooral in de Gotische bouwsels gebruikt men de arcade als decoratief element om de ruimte te verdelen in drie horizontale geledingen. Deze zijn, de tribune (triforium), die men plaatst op de arcade met daarboven nog eens de lichtbeuk (clerestory). Verder herkent men er ook de evolutie van zowel de alleenstaande, de werkelijke als de blinde arcade. In de laatst genoemde plaats men enerzijds beelden van heiligen om het goddelijke aspect aan te kaarten, sterk aanwezig in de Amiens kathedraal, anderzijds laten ze deze egaal om het stilistisch element te bekomen.

De Renaissance arcade Tijdens de renaissance wordt de arcade gebruikt om een eenheid te brengen in de gevelwerking maar ook in de straten en marktplaatsen. Een goed voorbeeld hiervan zijn de arcades van ‘Filippo Brunelleschi’s Ospedale degli Innocenti te Florence’. Hier wordt de arcade de corrigerende factor om gevels op elkaar af te stemmen. Ook gebruikt men in de Renaissance in de kloosters de arcade als rondgang, dit is een verrijking van het peristilium. Vanuit hun vroomheid was deze een beziningsruimte die beleeft werd door de dagcyclus en waar dus de absolute stilte moest heersen.

De Barok arcade Later in de Barok werd de arcade voortreffelijk toegepast en vormde een belangrijk element doorheen de 19de eeuw waarin de arcade zich gaat manifesteren als een decor voor de stad. Hierin flaneren de inwoners langsheen de arcades. Deze grenzen aan de straat en vormen het verlengde van de winkels. Het is een overdekte ruimte die de passage bevorderd en de straat kleur geeft. Zulke gaanderijen zijn nog steeds actief in steden zoals Parijs en Bologna.

Ontwerp: Verfijning Volumetrie III

‘ Bringing more differential in the new block‘

Alweer een review heeft de revue gepasseerd en het ontwerp tot op die fase werd becommentarieerd. Doordat er steeds een wisselwerking ontstond tussen het ontwerpen van het nieuw volume en het reorganiseren van de bestaande context, bleef het nieuwe volume steeds in een roes van onwetendheid. Net in die periode ging mijn volle aandacht naar het programeren van de Cukrarna. Waartoe deze met glans een nieuwe invulling toebedeeld kreeg. Door deze wisselingwerking was de grootste kritiek dat het nieuw volume te weinig puurheid omvat. Door zijn omvang en singulariteit domineerde het de site en was er geen ruimte voor differentiatie. Tegelijkertijd wordt er verwacht dat ik het onderzoek van de gewelven beter aftoets op de nieuwe entiteit en diens overspanningen. Met deze verbeterde inplanting tracht ik meer gevoel te brengen in het gebouw. Als eerste instantie verlaag ik het gebouw zodat het niet meer de grootsheid van de parkeertoren aangaat. Vervolgens geef ik het ook een aansluiting op de bestaande woonblokken. Hierdoor ontstaan er verschillende zones wat bijdraagt tot een positieve ervaring van de site en diens architectuur. Voor dit knooppunt inspireer ik me op de cluster van het bestaande hoekgebouw.

Het bezit een lokale identiteit. Het inpassen van de research gaat hand in hand met het fijn afstemmen van het hoofdgebouw. Er wordt een travee bepaalt die zich uitstekend gedraag ten aanzien van de gewelven. Ook wordt er het onderscheid gemaakt tussen het ‘prestige’ gewelf en het ‘economisch’ gewelf.

Bouwtechnieken: Thin-shell

‘ engaging the fabric formed mold ‘

Een denkpiste naar het realiseren van een gewelf is door het gebruik van textiele mallen. Dit is een techniek die de dag van vandaag aan populariteit wint. Het behoort tot de productie en prefabricatie van de thin-shell constructies. Het gebruik van de textiele mallen heeft verschillende voordelen als deze in vergelijking komt te staan met de traditionele bekisting. Traditioneel vs. vernieuwend Een van deze voordelen is het licht gewicht. Daar waar dat de traditionele opvatting de volledige dikte neemt van een element bekomt het door de massa zijn stevigheid. Bij de textiele mal is dit anders. Er wordt vanuit de snedes gezocht

naar een stabiliteit. Deze treed op in de vorm via buiging en glooiing. De mal volgt dus de contouren van de transformaties waardoor de configuratie getuigt van een inherente structurele intelligentie. Uit onderzoek blijkt dat het gebruik van deze opvatting het eigengewicht tot 40% reduceert. Ook in de bekisting word er bespaard. Doordat de nieuwe opvatting enkel gebruikt maakt van een opgespannen textiel wordt een volledige bekisting bestaande uit houten panelen en een heel netwerk aan stalen beugels te niet gedaan. Alsook kan deze mal hergebruikt worden voor de prefabricatie van de structuur. Traditioneel is beton brutaal. De textiele mal introduceert een nieuwe esthetische en sculpturale lexicon. Het beaamt het vloeiende, het heropent het zicht op de fluïditeit die schuilgaat in zijn technische oorsprong.

Algemene productie De structuur word gerealiseerd door het opspannen van een textiele mal die uitsluitend bestaat uit trek. Dit textiel kan bestaan uit een verdichte gecoate folie of uit een dens gewoven membraan met micro-openingen. Als men de opgespannen mal omdraait krijgen we een inverse werking waarin de structuur bestaat uit drukkrachten. Vervolgens word een laag van plastisch beton aangebracht. Bij het gebruik van het open membraan kan water doorsijpelen tot een cement-rijke pasta die uitdroogt tot een oppervlakte waarvan de kern versterkt is.

Ontwerp: Het prestige gewelf ‘ designing the public vault structure ‘

Het prefab compressie gewelf Een doorgedreven uitwerking van dit concept is het het prefab compressie gewelf. Dit word gerealiseerd door een textiel te plaatsen in een vierkante mal waaraan het bevestigd is. Vervolgens word de constructie in onderdruk gebracht waardoor het textiel gelijkmatig opgespannen wordt. Er ontstaan transformaties die vanuit de vier hoekpunten geleidelijk uitdijen naar het centrum toe. Vervolgens brengt men de plastische beton aan tot deze uitgedroogd is. De plooien die zich vormen zorgen voor de extra stevigheid. Je kan deze configuratie het best vergelijken met een kruisribgewelf, de ribben zorgen daar ook voor de stabiliteit van laterale krachten. Deze opvatting verleent zich tot het prestigieus gewelf die gebruikt wordt voor de verbindende arcade. Deze opvatting straalt zowel een innerlijke rust uit door zijn natuurlijk verworven glooiiende rimpels, maar tegelijkertijd bezit het toch ook de monumentale allures die de gaanderij verdient.

Bouwtechnieken: de ontdubbeling ‘ Two shells who’ll support each other ‘

De zowat bekendste toepassing van het ontdubbeld gewelf is die van Brunelleschi’s Dom In Firenze. Deze datteert vanuit de Renaissance en was met zijn 45 meter overkoepeling in die periode de grootste. De constructie van de koepel moest antwoord bieden aan een palet van technische obstakels. Zo was er de prominente hoogte van het project wat het realiseren in senza alcuna armadura -zonder het gebruikelijke formeel- financieel onhaalbaar maakt. Vanuit een wedstrijd wist Fillipo Brunelleschi de jury te overtuigen om de dom recht te trekken met een dubbele schaal. Deze ontdubbeling heeft los van zijn constructieve logica een bepaalde esthetische overweging. Het stelt in staat om twee waarnemingsschalen te weerspiegelen in de vormgeving. In het interieur werkt de binnenschaal op de harmonische verhoudingen die de renaissance hoog in de vaandel

houdt, terwijl in het exterieur de buitenschaal in verhevenheid met de stad gezet wordt. Leon Battista Alberti vertelt over deze grootsheid: ‘Hoog de lucht in reikend, is het zo hoog dat het al de mensen in Toscane omarmt in zijn schaduw’ Wat betreft de structurele opvatting worden de twee koepels gestut door verticale ribben en 16 ringvormige anker. Brunelleschi kiest voor het werken van het principe ‘di giro in giro’. Dit houd in dat ze de koepel optrekken ring per ring. Voor het opvangen van het gewicht van de constructie legt men de bakstenen in een zelfondersteunend visgraatmotief, ook een rond geraamte draagt bij tot de stabiliteit van de koepel. Tussen de twee schalen is er ruimte waardan ook een circulatie voorzien is die leid naar de lantaarn op de top van de Dom.

Ontwerp: Het economisch gewelf

Ontwerp: Structurale opvatting

‘ designing the economic structure ‘

‘ giving stability to the continuous layer ‘

In de beide opvattingen wordt een raster voorzien van 10m travee voor de kopse kant en drie traveeën van 12m voor de langse richting, deze vormen het economisch gewelf. Grenzend aan deze structuur bevindt zich de arcade die naar voren komt met de prestige.

Eerder werd het verhaal van het prestige gewelf al uit de doeken gedaan, hierin speelt de uitstraling de voornaamste rol. Het weerspiegelt het imago van de stad op de bezoeker en de verbeelding van de bezoeker in het gewelf. Bij het economisch gewelf is de uitstraling afgestemd op de integratie van de technieken. Net zoals de Brunelleschi’s dom van Firenze wordt er gebruik gemaakt van een ontdubbeling, twee entitieiten zorgen voor de eenheid van de constructie. Het gewelf is in staat om de lasten, die de sokkel teweeg brengt, over te brengen naar de funderingen. De ontdubbeling speelt in op de huisvesting van de technieken en voor het opvangen van het werkklimaat. Hierbij hoort ondermeer het inpassen van de ventilatie, het hemelwaterkanaal en de artificiële belichting.

Eén van de ontwerpparamters waar dit ontwerp mee uit de startblokken schoot was het werken met een dubbel netwerk. Dit heeft zich vertaald met een algemene sokkel die op een gelijke hoogte met de brug ontwikkeld richting de Cukrarna. Waar dat deze sokkel zich plooit overheen de site schuift de begane grond onder het gebouw in. Op deze sokkel plaats zich ook het hoofdvolume waarin de kantoren gehuisvest zitten. De sokkel zelf verleent zich als een open werkvloer voor zowel de kantoren als voor de werking van de balie. Ten aanzien van zijn oppervlakte en de verschillende diensten die er zich plaatsen is het noodzakelijk om het gebouw visueel te differentiëren in verschillende ruimtes. Dit, zonder dat de openheid tussen de bureaus, een cruciale factor in zijn werking, verdwijnt. De andere insteek wat het structureel model kleur geeft is het onderzoek van de twee archetypen. Zowel de arcade als het gewelf vinden hun bijdrage tot de differentiatie aanwezig op de site. Deze splits zich op zowel een ‘prestige gewelf’. Als een ‘economisch gewelf’. De instrumenten voor het recht trekken van het structureel model zijn er. Het is enkel nog aftoetsen aan de integratie van de technieken en het concept.

In het tweede voorstel worden de rollen omgekeerd. De oriëntatie is hier gevat. Vanuit de arcade kan de doorstroming naar de verschillende zones optimaal

In het eerste voorstel vinden we dat de structuur van de sokkel bestaat uit een tongewelf dat zich over de lange afstand strekt. Deze keuze berust op een meer economischer geheel. Er ontstaan zich klaar en simpel drie zones waarin het midden grote delen weg gelaten kunnen worden voor de doorboring naar het hoger gelegen hoofdgebouw. Ook het krachtenverloop vloeit gemakkelijk over naar zijn funderingen in dit gewelf. Het is een rationele opvatting waarin ook de techneiken zich via de lengte van het gewelf zich kunnen verspreiden over het gehele gebouw. Een nadeel echter is dat de opvatting in strijd is met de werking van de arcade. Men betreed hier hiërarchisch drie verschillende zones en niet de gelijkwaardige diensten.

benut worden. Je wandelt als het ware van de ene dienst naar de volgende. Het moeilijkste punt hier is echter de integratie van de technieken. Hier loopt de holle richting net de andere richting op. Wat betekent dat de verbinding tussen de holtes enkel langs de zijkanten verbonden kunnen worden.

Bouwtechnieken: Zonering

‘ Understanding the existing fabric ‘

Doordat deze opdracht voor een groot deel gevormd is als reconversie opdracht is het een evidentie dat de bestaande gebouwen doorlicht en begrepen moeten worden. Eerder is de ge-

De cukrarna fabriek wordt opgericht in 1829 en bestaat uit het hoofdgebouw, een aangrenzend magazijn, twee uitbouwen en de beeldbepalende schoorsteen. De functie is het produceren van suiker.

schiedenis en korte omschrijving geven aan het patrimonium. Zo zijn er de parkeertorens, het hoekgebouw, het ambrozpark, de sluispoort en natuurlijk de cukrarna.

In een latere fase kent de industrie een goede welvaart waardoor er een extra uitbouw komt op het hoofdgebouw. alsook wordt er een directeurswoning aangebouwd waar ook de administratieve zaak gelegen is.

De suiker industrie bereikt zijn hoogtepunt in de markt waardoor de cukrarna verhoogd wordt met twee verdiepen. dit geberut in 1852.

Deze laatste zal in dit topic extra bekeken worden. Vooraleer er ook maar gedacht kan worden naar de te verwerken functies moet de geschiedenis overlopen worden. Als men begrijpt hoe dat

Door nieuw bestuur wordt er nog een investering gedaan in nieuwe technologie die ondergebracht wordt in een verlenging van de uitbouw. alsook worden er residentiële functies bijgebouwd aan de directeurswoning. bij deze uitbreiding volgt er ook een nieuwe circulatie en toevoeging van een binnenplein.

Door een ongelukkige omstandigheid vat de fabriek brand en gaat het warenhuis verloren, alsook de typerende schoorsteen. Enkele daken storten in. De suikerfabriek legt de boeken neer bij een tweede brand waardoor later de fabriek verkocht word aan een tabaksindustrie.

de veranderingen van het gebouw ontstonden hebben we een beter inzicht tot de werking van ruimtes. Dit gaan we schematisch visualiseren door chronologisch een tijdslijn te plaatsen

Door een ontwerpwedstrijd zal het gebied getransformeerd worden naar een administratief center. gelijklopend word de ringweg verbonden met de bestande mechanische circulatie. hierdoor wordt een brug gelegd dwars door de cukrarna heen, het verbind stuk tussen de twee deelgebouwen wordt verwijderd. Alsook wordt de buitenafwerking vakkundig verwijderd voor toekomstige werken.

In deze fase worden de veranderingen aangekaart die het ontwerp met zich meebrengt. Voor de inpassing van de nieuwe functies (tentoonstellingszaal, cafe, keuken, restaurant, bibliotheek,...) wordt de uitbreiding van de verdiepen verwijderd. alsook de achterbouw zal afgebroken worden.

met de veranderde elementen. Aan de hand van deze visualisatie wordt de reconversie verder behandeld.

De bestaande circulatie in het midden van het gebouw wordt met een travee verlengt door het inbrengen van een personenlift en een goederenlift. De nieuwe achterbouw wordt erbij verwerkt, hierin zal de keuken geplaatst worden. Alsook wordt er een nieuwe circulatie geplaatst in de kop van de cukrarna. deze zal beantwoorden aan de nieuwe functie.

In de laatste fase wordt de afwerkingslaag terug geplaatst, deze zal hetzelfde uitzicht krijgen als voordien. enkel zit er wel een extra isolatielaag in verwerkt van 7.5cm dik. Tenslotte wordt het nieuw dak er op geplaatst, dit getuigd ook van een andere structurele materialisatie in hout. Dit zodat het aansluit bij het nieuw volume.

Bouwtechnieken: De ontdubbeling

‘ Sculpturing a hollow void ‘

Een kantoorruimte vraagt een cluster aan installaties en technieken. Gebruikelijk worden deze weg gewerkt door middel van een verlaagdplafond of een verhoogde vloer. In dit bouwtechnisch aspect wordt er gedetailleerd naar een eenmaking tussne overspanning en drager. De wens om de structuur zichtbaar te laten resulteert in het onderzoeken van een manier hoedat het technisch pakket verwerkt kan worden. Uit het onderzoek naar Brunelleschi’s Dom In Firenze wordt opgemerkt dat ze gebruik maken van een ontdubbeling van de koepel. Voor het rechtzetten van deze structuur wordt er ook een ontdubbeling geplaatst met als doelstelling de krachtenwerking van de bewegende belastingen over te brengen naar de structurele balken. De visuele aanwezigheid hiervan is verreist voor de eerlijkheid van het ontwerp.

Fase 1

Fase 2

Fase 3

In de eerste fase wordt de structuur ontdubbeld. Tussenin bevinden zich de ventilatiekanalen, electriciteitleidingen en de regenwaterafvoer. Onderaan wordt de structuur afgewerkt men een aluminium rooster zodat op termijn onderhoud mogelijk is. Bovenop de structuur wordt een waterdichte OSB plaat gemonteert met daarop een argexlaag, worteldoek, zand en de uiteindelijke betegeling. In deze fase is er nog sprake van een ontdubbeld gewelf. Dit was zodat de ventilatiekanalen weggewerkt konden worden en dat er centraal lucht afgezogen kon worden. Alsook diende het secundaire licht gewelf voor de montage en inbouw van verschillende spots en de reflectie van natuurlijk licht.

Na de uitpuring van de technische fouten bekomt men dit als resultaat. De belangrijkste evolutie van het gewelf is dat de ontdubbeling van het tweede gewelf verdwijnt omdat deze een obstructie vormt voor de eenvoud van het economisch gewelf. het verwijderen van dit gewelf betekent dat de extractiemonden zich integreren in de structuur. hierdoor onstaat een circulatie drukverschil dat zorgt dat de lucht weg gevoerd kan worden. Verder worden de gewelven opgelegd in een nis op de structuur. Belangrijk is dat de kop van de structuur de spatkrachten van de gewelven op zich kan nemen. Tegelijkertijd vormt dit blok ook de kanalisatie voor de regenwaterafvoer. Hierdoor blijft het regenwater buiten.

In de eindfase wordt de vorm van de structuur meer op punt gebracht zodat de inbrenging van wapening op een logische manier gebeurt. Opmerkelijk is ook dat de voet van de structuur niet lange in een L uitloopt. Dit komt doordat de kans groot is dat deze zal afbreken omdat er geen wapening in verwerkt kan worden. In plaats daarvan worden de voeten conisch gemaakt. Ook worden er nissen voorzien zodat de structuur zich makkelijk laat schuiven op de kolommen. Door een in situ betonverbinding worden de balken verstevigd aan de kolommen. Ook nog wordt de watergoot gedimensioneerd zodat deze voor de stijfheid van het geheel zorgt.

D=320

660x410mm

D=320

De technische ruimte In de ontdubbelde structuur zijn de hemelwaterafvoer, de ventilatie- en elektriciteitsleidingen geplaatst. Deze twee laatste bevinden zich, in tegenstelling tot het hemelwater in het beschermd klimaat van het gebouw. Deze leidingen lopen over in een technische ruimte tussen de twee gewelven in. Deze ruimte wordt tevens ook gebruikt als een doorlopend sas tussen de buitenruimte en de kantoren. In het plafond is er voldoende ruimte voorzien om al de leidingen te kunnen integreren. De technieken worden afgeleid naar twee aan de rand gelegen technische lokalen. Deze splitsing is het resultaat door de onderbreking van het sas door een externe kolom die de hoger gelegen brug draagt. Ook door deze splitsing kan de sectie van de ventilatiekanalen teruggedrongen worden. de afvoer van het hemelwater gebeurt aan weerskanten van de structuur. Aan de noordzijde loopt het over in een weggewerkt draineerbuis in het prestige gewelf. aan de zuidzijde loopt het over in een ondergronds afwateringssysteem richting het collectief.

Calculatie

Fase 1

Fase 2

In de eerste fase wordt er gebruik gemaakt van een nis waardat de hoofdventilatiebuizen in geplaatst worden. Doordat de isolatieschil aan de binnenzijde van de kantoorruimte geplaatst wordt betekent dit dat de technieken beïnvloed worden door het extern temperatuurverschil. Ook naar onderhoud toe laat het geen bewegingsruimte toe.

De nis wordt verbreed en vormt zich om tot een sas waarboven de technieken geplaatst zijn. De ruimte is door zijn functie breed genoeg waardoor er gemakkelijk in gewerkt kan worden. De hoofdleidingen worden vormgegeven in een rechthoekige sectie. Dit laat gemakkelijk een dubbele bevestiging toe.

Voor de hemelwaterafvoer wordt er een drainage ingebracht in de holle ruimte van het gewelf. Een deel van het afgevoerde water zal ook instaan voor het bevochtigen van het extensief groendak.

Ook is de isolatie verder getrokken tot aan het prestige gewelf, de technieken zijn niet langer afhankelijk aan het buitenklimaat.

De ontdubbeling die gecreëerd is berust op cijfers die doorheen het ontwerpproces steeds de bepalende factor speelden. Doorheen het proces zijn de onderlinge afstanden binnenin de structuur berekend zodat de secties van de technieken zich er mooi laten inpassen. Ik leg aan de hand van de ventilatie berekeningen uit welke dimensies de structuur gefixeerd is.

Kanaalsectie (gelijkvloers) V= 220 + 330 = 550 m³/h = 0.153m³/seconde V= v x A 550= 2m/s x A > A= 0.077m² > D= 312.1mm De diameter van de sectie voor het gelijkvloers bedraagd per travee 320mm

Algemene regel: Debiet (V) = Snelheid (v) x Kanaalsectie (A)

Kanaalsectie (totaliteit gebouw) V1= 150 personen x 22m³/h = 3300 m³/h V2= 195 personen x 22m³/h = 4290 m³/h V1 + V2 = V= 7590 m³/h

Het debiet (gelijkvloers) Het gebouw dat berekend wordt is volledig toegeschreven tot kantoorruimtes. Dit betekent dat er 15m³/h per persoon vuile lucht moet afgezogen worden. door dat roken verboden is in het gebouw wordt dit herleid tot 22m³/h per persoon. De totale werkvloer tewerkstelt 150 werknemers, per travee dus 10 personen > V= 22x10 = 220m³/h Het debiet (Verdiepingen) De totale werkvloer tewerkstelt 195 werknemers over drie verdiepen, per travee is dit dus een totaal van 15 personen > V= 22x15 = 330m³/h Kanaalsectie (verdiepingen) V= 330 m³/h = 0.0917m³/seconde V= v x A 330= 2m/s x A > A= 0.046m² > Z= 236.6mm De zijde van de sectie voor de verdiepingen bedraagd per travee 250mm

V= 7590 m³/h > 2.11m³/seconde V= v x A 7590= 2m/s x A > A= 1.054m² > D= 1158mm De diameter van de sectie voor het gebouw bedraagd totaal 1200 mm. Dit is als alles naar één enkele installatie wordt afgevoerd. Als we dit naar twee richtingen brengen bedraagt de diameter 820mm. Met deze laatste berekening zuigen we de lucht af tegen een debiet van 4m/s (dit enkel in het sas) 7590= 4m/s x A > A= 1.054m² > D= 579.2mm We constateren dat de hoofdventilatie in het sas een totale diameter bedraagd van 600mm of een rechthoekige verhouding van 660x410mm

Bouwtechnieken: De groene schakel

â&#x20AC;&#x2DC; Preserving a garden â&#x20AC;&#x2DC;

De parkeertoren is doorheen het ontwerpproces altijd bestempeld als de groene schakel van de site. In dit topic wordt er verklaard hoe dit zich vormgeeft. De TGH-48 staat centraal op de site en bezit dus een belangrijkheid als boegbeeld voor het stadsgebied. Door middel van bescherming en anticipatie van voorstanders zal dit monument geĂŻntegreerd worden als het icoon van het stadsarchief. Deze toren geeft toegang tot het onthaal. De eerste balie waar de informatie rechtstreeeks verschaft kan worden alvorens doorverwezen te worden tot de correcte dienst via de gallerij. Ook vormt de TGH-48 de schakel voor de totaalsite. Door zijn invulling als groene long kunnen deze torens gezien worden als een verlenging van de bestaande functies op de site waar scholieren kunnen vertoeven doorheen de middag, waar gehospitaliseerden een frisse neus kunnen nemen, waar buurtbewoners hun eigen moestuin kunnen groeien. Het is dit laatste waar dit topic zal over handelen. Het klimaat voor een moestuin heeft uiteraard enkele vereisten zoals licht, water en voeding.

Een moestuin gaat gepaard met een buitenklimaat. De TH-48 bezit dit buitenklimaat al reeds. Het biedt enkel bescherming tegen hevige wind en neerslag. Maar het bezit al reeds een natuurlijke ventilatie door de schuin geopende raamkozijnen. Voor de inbreiding van de groene long zal elk raamwerk verwijderd moeten worden zodat de planten onmiddellijk blootgesteld worden aan het licht en het weer. Centraal zal er uit elke verdieping, eveneens het dak, een schijf gehaald worden zodat licht en regenval het bouwwerk kunnen betreden. Het hemelwater dat op het dak neerstrijkt zal afgevoerd worden via regenpijpen die extern tegen de gevel gemonteerd worden, deze bezitten een subtiele groen kleur zodat het een aankondiging verklaart aan de omgeving dat de voormalige parkeertoren een reconversie heeft ondergaan. Het hemelwater baant zich vervolgens weg tot een serie watercollectieven. Het hemelwater dat zich begeeft op het landoppervlakte van het nieuwe volume zal eveneens ook worden afgevoerd naar de watercollectieven.

Werking van de moestuin Aan de gevels van de voormalige parkeertoren bevinden zich op elke verdieping de moestuinen. Er worden plantenbakken voorzien waarin kleine planten en kruiden kunnen worden gegroeid en geoogst. Door de onderverdeling die de dragende schijven van het gebouw voortbrengen kunnen de tuintjes opgedeeld worden in verschillende cellen, deze zouden kunnen worden afgesloten met een toegangscode om vandalisme tegen te gaan. Ook kunnen open tuinen ingericht worden die opengesteld staat aan de bezoeker, verschillende mogelijkheden zijn er. In de snede die links getekend staat vinden we de aparte celstructuur terug. Elke cel is uitgerust met zijn eigen irrigatiesysteem die door behulp van domotica het beheer van de tuin regelt. opties hierin zijn de irrigatieplanning, zonnewering bediening en ziektekiemen detectie.

Calculatie Nu het idee visueel gemaakt is, is het noodzakelijk om te weten met welke hoeveelheden water we te maken hebben. Er zijn enkele berekeningen nodig om een goed overzicht te krijgen van de vraag en het aanbod van hemelwater. Eerst zal de hoeveelheid water berekend worden dat daadwerkelijk opgevangen kan worden. Vervolgens wordt er gerekend welke dimensie de hemelwatertank bezit. om tenslotte te bekijken hoeveel water er verbruikt zal worden door de groenaanleg.

Doordat het hemelwater opgevangen wordt in de reservoirs kan deze voorraad ingeschakeld worden voor het bewateren van de planten. Dankzij het geïntegreerd irrigatiesysteem kan water uit de put opgepompt worden. Bij droge periodes kan er overgeschakelt worden op leidingwater via het stadsnet mits betaling langs de centrale unit.

Het debiet Totaal dakoppervlakte (kantoorruimte en TGH-48) = 940m² + 4460m² A= 5400m² Vuistregel: 1.8L per m² > 5400 x 1.8 = 7720l /dag De watertank Het volume wordt berekend via de vuistregel: 50l per m² dakoppervlakte Dit betekend dat: V= 50l x 5400m² > V = 270.000l (maximumwaarde)

Als we dit volume toegepast op één enkele cilindrische tank dan bekomen we een diameter van 10.5m en een hoogte van 3.16. We kiezen er echter voor om het te verspreiden over drie serieel geschakelde tanken met een diameter van 7m op 2.32 hoog. Verbruik planten Als 1 cel gemiddeld 2m² teelaarde beslaat bekomen we een totaal van 860m² we passen de moestuin regel toe: 20l/m² per dag waterverbruik. V= 860m² x 20l/m² = 17200l Het verbruik van de centrale tuin (middelgrote boom: cerasus avium) vraagt 150l/dag. we komen dus op een totaal van 17350l/dag Conclusie Als we de verbanden met elkaar leggen komen we erop uit dat het rendement van het hemelwater voor 45% gebruikt wordt per dag om de planten te bewateren. Moesten we de Cukrarna en het hoekgebouw mee inrekenen dan behalen we een rendement van 96% (met 6 reservoirs).

Bouwtechnieken: Een tweede huid

Cementplaaster | 12 mm Glasvezeldoek Recticel Eurowall | 75mm Baksteen (bestaand) | 800-1200mm

‘ Calculating the economical values ‘

De cukrarna ondergaat de reconversie van een voormalige suikerfabriek naar een fris multifunctioneel gebouw. Onder meer een loungebar, een restaurant en een tentoonstellingshal worden hierin ondergebracht. Dit zijn functies die klimaat afhankelijk zijn. In eerste instantie weten we dat de massieve muren van de cukrarna een groot isolatiewaarde bezit. Door dit fenomeen kan er creatief gezocht worden naar de wandsamenstelling. de isolatie zal langs de buitenzijde verwerkt worden omdat de huidige afwerking preventief verwijderd is.

Rw2= 0.13 + R2 + 0.04 > R2= d2/ λ Rw2= 1.53m².K/W U2= 1/Rw2 = 0.65 W/m²K

Calculatie De massieve wand is getrapt in 4 verschillende diktes van 60cm(d1) , 80(d2), 97(d3) en 120 (d4)

Eerste conclusie: We nemen de nieuwe norm voor het jaar 2014. deze bedaagd dat opake wanden een U-waarde moet bezitten van minstens 0.24 W/m²K. Deze norm passen we toe op de wanddelen. Maar door de instorting van enkele dakdelen en vermoedelijke verrotting word het de bovenste laag vervangen door een houten constructie. De dunste waarde is nu de 80cm. hierop reken we verder.

we gaan aan de slag met de formule voor de thermische weerstand: Rw= Ri + R1 + R2 + R3 + ... + Ru. met Ri= 0.13 en Ru= 0.04 Berekening van de bestaande muur: Rw1= 0.13 + R1 + 0.04 > R1= d1/ λ Rw1= 1.28m².K/W U1= 1/Rw1 = 0.78 W/m²K

Rw3= 0.13 + R3 + 0.04 > R3= d3/ λ Rw3= 1.74m².K/W U3= 1/Rw3 = 0.57 W/m²K Rw4= 0.13 + R4 + 0.04 > R4= d4/ λ Rw4= 2.03m².K/W U4= 1/Rw4 = 0.49 W/m²K

Rekenmodel voor de minimum isolatie dikte: d2= 80cm > U= 0.65 W/m²K > Rw= 4.17m²K/W Rw= Ri + R(baksteen) + R(isolatie) + R(pleister) + Ru 4.17= 0.13 + 1.53 + R(isolatie) + 1.05 + 0.04

R(isolatie) = 3.17m²K/W We weten de thermische weerstand die de isolatie moet opnemen. we zoeken naar een goede isolatie en vinden de Recticell Eurowall, bestaande uit stijve polyurethane schuimplaat. de λ-waarde hiervan bedraagd: 0.025

d1= 60 cm |gesloopt|

R(isolatie) = d/ λ > 3.17 = d/ 0.025 = d= 7.03 cm De dikte voor het isoleren van het gebouw wordt vastgelegd op de economische waarde van 75 mm (voor de toekomst wordt er aangeraden om de dikte te vergroten, maar dit brengen we in deze opgave niet in rekening) Voor het gelijkvloers is de wandsamenstelling anders opgebouwd. Naar uitstraling wordt de cementpleister ingeruild voor granieten monumentale platen. De gebruikte isolatie zal hiervoor ook gebruikt worden. De steen wordt er vervolgens op gemonteerd via afstandshouders. De dikte van deze laag is een respectievelijk 30 mm zo zal de pleister dieper liggen dan de monumentale sokkel. De isolatie loopt tot onder de vorstrand door zodat er geen koudebruggen optreden. Op de binnenvloer wordt ook nog een extra laag isolatie voorzien.

d4= 80cm

d4= 97cm

d4= 120cm nieuwe situtatie

oude situatie

Bouwtechnieken: Trilling

‘ Detatching the archive ‘

Het archiveren staat centraal in deze opgave. Het programma schrijft een archiefruimte toe waarin een onafhankelijk klimaat heerst. De condities van dit archief zijn strikt in het produceren van een continue luchtvochtigheid en een gekoppelde temperatuur. Doordat de archieven onderhevig zijn aan een te grote lichtintensiteit is het aangeraden om ook het aantal lux in deze ruimtes te reduceren. Dit wordt snel teniet gedaan door het constant in en uitlopen van het archief waarbij een grote hoeveel licht de werknemer helpt zijn documenten te vinden. Hier implementeren we voor een geautomatiseerd archief zodat de onderbreking in het klimaat niet plaatsvindt. Een ander probleem voor een contextgevoelige ruimte als een archief is de trilling die voortvloeit uit de omgeving. Dit veroorzaakt trillingen die tot op een kleine schaal toetreden tot de compactussen. In dit topic komen strategieën voor die de trillingen tegenwerken. Ontstaan van een trilling Trillingen ontstaat per definitie door wisselende belastingen in de grond. Deze worden veroorzaakt door grondwerkzaamheden zoals het

inslaan van heipalen of het afbreken van een bestaand gebouw. De bodems rond deze oorzaken kunnen onderling verschuiven en inklinken wat de trilling als gevolg heeft. Een andere trillingsoorzaak is de nabijheid van zware verkeersassen. Een ondergrondse metrolijn, een aangrenzende spoorweg of een druk bereden ringweg zijn hier typerende voorbeelden van. In dit ontwerp bekijken we de micro-trillingen die geen visuele schade nalaten maar die wel de integriteit en de levensduur van het archief kunnen schaden. Het opvangen van een trilling Er zijn verschillende manieren om een trilling tegen te gaan of tot een verkleinde graad te reduceren. Een eerste is het verdichten van de bodem. Als er geen verdichting gebeurt van de bodem is er een grotere kans dat een poreuze lagen zullen inklinken. Een goede verdichting zal ook als buffer dienen voordat de trilling het gebouw de fundering bereikt. Een andere strategie is het gebouw te ontkoppelen van de grond met een veersysteem.

Dit werd onder meer al toe gepast in het appartementencomplex ‘Villa Mes’ te Wijcen. Dit vier etages hoog gebouw grenst vlak aan een actieve spoorweg. Passerende goederentreinen zullen de bodem doen trillen. Het gebouw zal in dit geval ontkoppelt worden van zijn ondergrondse parkeerruimte door middel van stalen veren, deze kunnen per stuk 13kN opvangen. Een derde oplossing is het leggen van matten of door middel van een zwaardere fundering. Dit is een goedkopere versie ten aanzien van de stalen veren variant. De grotere fundering is in staat door zijn massa een grotere weerstand te bieden aan de trillingen en voorkomt bijgevolg scheuren in de constructie. De verschillende onderdelen worden samen verankert tot een homogene constructie. Het tegengestelde hiervan is ook mogelijk, door het opdelen van de constructie in verschillende zones met dilatatievoegen voorkomt men de kettingreactie tot het gebouw. Een externe maatregel is het opleggen van een stedelijke verordening om bij grondwerkzaamheden de fundering te boren ipv ze te slaan zodat de trilling herleidt wordt tot een minimum.

Toepassing op het ontwerp Uit voorgaande strategieĂŤn blijkt dat de keuze tot het inbrengen van de stalen veren de meest voor de hand liggende keuze is. Het gebruik van de ontkoppeling komt enerzijds door het teniet brengen van de micro-trillingen die voortvloeien uit de ringweg. In eerste instantie zou een zwevende vloer perfect de trillingen tegen houden. Maar door het groot gewicht van het archief (systeem, inhoud en calamiteit) zou een dunne luchtlaag gewoon samengeperst worden. Om deze reden word lucht ingeruild voor verend staal. In tegenstelling tot het voorbeeld project zal niet heel het gebouw onderworpen worden aan de ontkoppeling. In plaats daarvan zal enkel de constructie van het archief een veersysteem bezitten. Deze vinden een plaats onder het stalen skelet van de dragende vloer waar de compactussen op gemonteerd zijn. Door de verrijdbare drukverdeling kan er ook onderhoud en controle worden verricht op de veren.

Bouwtechnieken: Toegankelijkheid

â&#x20AC;&#x2DC; A swiftly movement trough the functions â&#x20AC;&#x2DC;

De reconversie van de cukrarna geeft het gebouw een nieuw leven met frisse allures. Opnieuw wordt er gerefereerd dat deze functies niet lukraak hun plek toebedeeld krijgen. Een goede organisatie is hoogst noodzakelijk om een zinvolle reconversie las uitgangspunt te krijgen. Zo zijn de onderlinge functies afgestemd op elkaar en in dit geval aan een gemeenschappelijk schakelpunt. Door het correct begrijpen van de ruimtelijke dimensies is de gecentraliseerde monumentale trappenkoker betrokken tot de herbestemming. Natuurlijk moet ook er gedacht worden aan de vlotte toegankelijkheid voor mindervalide. De toevoeging van de lift is hoogst prioritair voor de reconversie van de cukrarna. Doordat de centrale trap toebehoord tot de circulatieve schakel is deze verlengd met een derde travee waarin zich de liften bevinden. Ze zijn gemakkelijk bereikbaar en zijn uitgerust met hun eigen voorhal zodat bij brandgevaar het kan fungeren als een sas.

Er wordt gekozen voor het inbrengen van een personen lift van het merk Schindler, type 5300. Deze lift gekozen door zijn interessante specificaties waar andere modellen het nakijken op hebben. Opmerkelijk is ook dat de liftschacht met een kleine steen moet worden opgetrokken.

Door dat er geen grote openingen voorzien zijn in het gebouw is het onmogelijk om grote betonnen prefab elementen in te brengen. In plaats daarvan zal een baksteen gebruikt worden conform met de regelgeving voor het installeren van een brandweerlift.

Aandrijving Doordat de lift in beweging gebracht wordt door een kleinere aandrijving is er geen behoefte meer aan een machinekamer en wordt er bespaard op volume in de schacht. Deze aandrijving is gear-less en kan dus snel in werking treden met de uiterste precisie. Tractiemiddelen In de huidige liften vinden we nog steeds staalkabels terug die de kooi in beweging brengen. In dit model worden deze kabels omgeruild voor flexibele tractiemiddelen. Het wiel wordt terug gedrongen van 320 naar 85mm, hierdoor wordt er ruimte bespaard en kan de kooi de volle oppervlakte tot zich nemen. Besturing Voor het onderhoud en het nazicht van het liftsysteem brengt dit model een compacte besturingsmechanisme die gemonteerd wordt in het hoogst gelegen deurkozijn. Doordat het een multibus opbouw kent is er ook minder bedrading nodig. Kooi Doordat al de technieken van de lift verwerkt zitten in kleinere modules is er een grotere oppervlakte voorgeschreven voor de kooi.

Bouwtechnieken: Een esthetische overspanning

â&#x20AC;&#x2DC; Spanning the offices â&#x20AC;&#x2DC; In dit deel zal de zoektocht naar een esthetische overspanning hervat worden. Tot nu toe bekeken we twee archetypen die aanwezig zijn in de stad. Enerzijds is er het archetype van de arcade, een architecturaal element dat al reeds een rijke geschiedenis kent. Deze arcade zal de site opladen en betekenis geven voor de werking van het administratief centrum. Het ander archetype is een deelaspect dat zich onmiddellijk koppelt aan de arcade, het zorgt voor een overspanning die los van zijn functionaliteit ook een sterke beeldwaarde tot zich neemt. De uitstraling en de vorm zal voornamelijk afhangen van de bepaalde situatie en het beeld dat voor ogen gebracht wordt. In het vooronderzoek worden tal van gewelven beken. De gewelven die voornamelijk in het oog springen zijn enerzijds het tongewelf, een overspanning die de directheid, de brutaliteit naar voren schuift. Dit gewelf verbergt geen complexiteit en getuigd aan eerlijkheid. Een andere gewelf dat zich laat spreken is het kruisribgewelf, een overspanning die de krachten uit het vlak haalt en overlaat dragen op steunribben. De structuur laat zich aflezen door zijn visuele voordracht. Het krachtenverloop wordt gearticuleerd, een doel dat de hoog-gotiek tot zich toe schrijft. Het derde type is het thin-shell gewelf. Deze is in

staat het materiaal te reduceren tot slechts het noodzakelijke. De techniek berust op de schaalvorm, een structureel type dat volledig werkt op een esthetische vormvaste schaal. De esthetische overspanning passen we toe op het nieuw ontworpen volume waar de kantoren in ondergebracht zijn. We kunnen het gebouw ontleden in twee structurele opvattingen.

De massieve sokkel Deze eeerste brengt een knipoog naar het verleden van de site en van de stad. Het is een monumentale working space waarin de gewelven tot hun recht komen. De materie die gebruikt wordt voor de realisatie van de sokkel is â&#x20AC;&#x201C; door zijn evidentie- beton. De archetypen komen hier aan bod. De arcade is terug te vinden in de galerij, ene overdekte loggia, die toegang verschaft tot het gebouw. Dit is tevens ook de publieke circulatieve as om het gebouw te benaderen. Het kruisribgewelf is de overspanning die hier gebruikt wordt omwille van zijn prestigieus karakter maar ook doordat het kan gezien worden als een bezinnigsruimte. Voor de kantorenhal zal er gestreefd worden naar simpliciteit met een eerlijke overspanning. Het tongewelf zal zich perfect verlenen ten aanzien van de werksfeer.

Het houten huis Een tweede is het archetype van het zadeldak dat zich als een doos plaatst op de sokkel. Dit gebouw zal de stedelijke inplanting vervolledigen die ontstaan is langsheen de ringweg. Als contradictie op de massieve sokkel zal er hier gekozen worden voor een houtskeletbouw die versterkt is met stalen elementen. Op een grid, dat 10x10m bedraagt, wordt het houten volume neergepoot. Een probleem in het proces is echter dat houten balken geen spanwijdte hebben van 10meter. Zelfs in gelammineerde balken zal de constructiehoogte oplopen tot 1m50. Het is door het inbrengen van een stalen onderspanning dat dat de constructiehoogte van het hout teruggeschroefd tot 50cm en voor het staal 60cm. De keuze hiertoe ligt bij de visuele vermindering van de hoogte. De stalen kabels vormen echter geen visuele obstructie.

Bouwtechnieken: Parkeren in het licht.

‘ Designing a split-level space ‘

De opdracht omschrijft een totale oppervlakte van over 35.000 m² aan functies. De grootste zonering is toegewijd aan het kantorencomplex, het archief en de parking. Deze laatste heeft een nodige oppervlakte van 15.000m². dit bedraagt bij benadering 1/3 van de totale zonering van het programma. Deze schaal moet in rekening genomen worden in het uitzetten van het inplantingsplan. De fout was gemaakt door in ene vroeg stadium het in te brengen in de uitbreiding van het hoekgebouw. Als nel kwam de conclusie dat deze oppervlakte veel te klein was. Al snel krijgt de parking de nieuwe locatie tegenover de kop van de cukrarna, dit betekent dat deze rechtstreeks in de recreatieve ader komt te liggen. In het beeld van deze zone is het zicht van de auto gebannen. Dit doet namelijk afbreuk tegen het concept dus wordt de parkeerruimte onder de grond verwerkt. Het parkjeergebouw mag uiteraard ook geen dichte doos worden dat enkel antwoord biedt op zijn primaire functie, het moet in staat zijn de gebruiker in zijn wandeling te voorzien van licht. Hierdoor wordt een steriele doodse omgeving gemeden. Om de beantwoorden aan de nodige oppervlakte moeten er drie verdiepen voorzien worden. Dit geeft een eerste problematiek met zich mee. Door met geljke verdiepingen te werken is het veel lastiger om het licht door te trekken naar beneden zonder oppervlakte te verliezen. Een andere problematiek is dat door volledig gevulde vloeren er geen groen kan groeien op het maaiveld.

Het project Ramen, Gent Met het project ramen kaart ik de problematieken aan die de architecten in dit project ook mee te kampen kreeg. Het programma van het project Ramen bestond uit verschillende kantoren, een 10tal woningen en een abonnementen parking. De grootste tegenstrijdigheid in hun eisenprogramma was dat ze ook kwalitatieve tuinen willen voorzien. Door de ondergrondse parking is er geen plaats voor het bodempakket wat noodzakelijk is voor het aan te planten groen. Dit is opgelost door het afwisselend verdiepen van de parking vloer. Zo bekomt men een split-level systeem dat met een halve verdieping verspringt. De parking zal ter hoogte van de tuinen al reeds een halve verdieping lager liggen. Door de continue afwisseling van de vloer kan het daglicht reflectere doorheen de openingen.

De fietsenparking Door het parkeergebouw te schranken kan er genoeg teelaarde aangebracht worden op het dek zodat er middelgrote bomen kunnen groeien. Naar de lichtinval toe is er een centrale koker voorzien die in de diepte zal inspringen waar de twee circulatiekokers voorzien worden. bovenop de lichtinval plaatsen we de opengewerkte fietsenparking. De fietsen bevinden zich in twee rijen die de contouren van het voormalig Ambroz park volgen. De toegang is centraal gelegen. Door twee hellingen kan men de fietsenparking inrijden. Een deel van de fietsen zal in de open staan terwijl bij het andere deel een volledig licht dak wordt gemonteerd.

Bouwtechnieken: Modulering

‘ Light-weight boxes which chase the time ‘

In het laatste topic zal er dieper in gegaan worden op een mogelijke invulling voor de kantoorruimtes. Momenteel is de ruimte voorzien als een grote hal van 450x30m. Voor zowel akoestiek als werkbaarheid zal er een indeling ontworpen worden die de ruimte aankleed. De ruimte heeft door zijn configuratie wel reeds het gevoel van verschillende zonering. Doordat de balken om de 30 meter lopen krijgen we onder een enkel gewelf het gevoel dat we in een aparte ruimte vertoeven toch is door de open werkvloer een continuïteit aanwezig tussen de zones. De invulling van een interieur moet kunnen beantwoorden aan de noden van de tijd. Een kantoorruimte voor een administratief centrum is erg onderhevig aan inkrimping en uitbreiding. In dat op opzicht moet om een bepaalde periode de ruimte indeling veranderd kunnen worden. We kiezen dus voor een indeling die op zich kan staan, die niet berust op verankeringen in de grond. Een eerste module kan een kastenwand zijn. Die verschillende traveëen met elkaar verbindt. Deze reikt van de grond tot de techniekenkoker. Door de aanraking met de technieken laat het toe om bundels met onder andere elektriciteit en telefonie naar beneden toe te trekken tot in de module om daarna door vertakkingen de ruimte te gaan voorzien van stopcontacten en internet. Zo zal de kastenwand verdeeld worden in een actieve ladekast met een ontdubbeling voor technieken.

Een andere module kan een aparte kantoorruimte zijn die analoog werkt als de kasten wand. Maar door zijn afscherming krijgt hij zijn eigen privacy, denk aan een bureauhoofd of een spreek/discussieruimte. Deze modules zorgen ook voor de opname van geluidsgolven zodat de akoestiek ter plaatse blijft hangen. Ook het interieur, stoelen, sofa’s bestaan uit een ruw stof dat de akoestiek verbetert. Voor de invulling van de open ruimtes tussen de modules zal via een bovenliggende ontworpen kabelgoot plugs naar beneden toe getrokken worden die aansluiting geeft op het net. Op deze manier kan de invulling steeds variëren zonder elementen af te breken. Dit mede doordat er geen technieken in een verlaagd plafond of een verhoogde vloer steken.

Ontwerp: Planmatige voorstelling â&#x20AC;&#x2DC; The old and the new, connected by history â&#x20AC;&#x2DC;

Ontwerp: Simulatiebeelden â&#x20AC;&#x2DC; Rendering the vault structures â&#x20AC;&#x2DC;