Onderzoek
Inkjettechnologie zorgt voor nieuwe toepassingen in textielindustrie
Antibacteriële stof onder je oksel De textielindustrie staat aan de vooravond van de ‘inkjet-revolutie’. Deze nieuwe technologie maakt het mogelijk om op een efficiënte manier materialen nieuwe
inkjetprinter die veel mensen thuis hebben staan. In kleine druppeltjes wordt inkt op het papier gespoten. Hier dus: verf op het textiel. ‘Lang is de bot-
functies te geven, zoals antibacteriële kleding voor ziekenhuizen of kleren
tleneck geweest dat inkjetprinten relatief traag gaat’,
die beschermen tegen muggen. De UT-leerstoel Engineering of Fibrous Smart
van Ten Cate, heeft nu een printer ontwikkeld
Materials (EFSM) van hoogleraar Marijn Warmoeskerken is al een stap verder. De
bedrukken. Dat is een revolutionaire vooruitgang.’
groep onderzoekt hoe zo’n antibacteriële stof ook na een paar wasbeurten zijn
aldus Warmoeskerken. ‘Maar Xennia, een dochter waarmee ze dertig meter textiel per minuut kunnen Groot bijkomend voordeel van inkjettechnologie is volgens de hoogleraar dat het de deur opent voor nieuwe toepassingen. Warmoeskerken noemt
werking houdt.
kleding die je vlamvertragend maakt, of juist vuil- of waterafstotend. ‘En voor ziekenhuizen is antibacte-
Tekst: Paul de Kuyper >
‘Je hebt veel minder water nodig en hoeft dus ook
rieel textiel erg interessant. Denk maar aan recente
minder te drogen. Dat scheelt enorm in het energie-
uitbraken van resistente bacteriën. Ook voor de
De nabewerking van katoen – het verven, maar
gebruik.’ Zijn leerstoel EFSM doet samen met onder
lakens in hotels kan het een nuttige toepassing zijn.’
ook het behandelen met een vlamvertragend of
andere Saxion, TNO en textielbedrijven als Ten
De meeste nieuwe functies die Warmoeskerken
vuilafstotend laagje – is een behoorlijk duur proces.
Cate (zie ook kader ‘Eerst zonwerend doek, daarna
noemt kunnen overigens ook via het traditionele
In grote baden worden heel wat chemicaliën en
nieuwe functies’) en Vlisco onderzoek naar nieuwe
chemicaliënbad aan het textiel worden gegeven.
water gebruikt. Met inkjettechnologie kan dat een
manieren van textielbewerking.
‘Maar met inkjet kan het veel efficiënter en effec-
stuk goedkoper, flexibeler en energiezuiniger, vertelt
Het bewerken van textiel door middel van inkjet-
tiever. Een antibacteriële laag hoeft alleen aan de
Marijn Warmoeskerken, hoogleraar vezelmaterialen.
technologie is vergelijkbaar met het printen op de
buitenkant te zitten. Dat kan alleen met inkjet. Je
‘Eerst zonwerend doek, daarna nieuwe functies’ Multinational Koninklijke Ten Cate uit Nijverdal introduceert nog dit jaar de eerste inkjetmachine in
‘Nu moeten we nog minimaal vijfduizend meter textiel produceren om de kosten eruit te halen. Straks
zijn fabriek. Die gaat zonwerend doek van een print of coating voorzien. Andere toepassingen zoals
kunnen we elke order printen of coaten, hoe groot of klein ook. Daardoor zijn we in staat veel sneller op
bacteriewerend en waterafstotend textiel – die UT-hoogleraar Marijn Warmoeskerken bijvoorbeeld
de markt te reageren’, schetst Spaan een van de voordelen van inkjettechnologie.
noemt – laten langer op zich wachten. Momenteel doet Ten Cate samen met onder andere de UT
Nog dit kalenderjaar wordt de eerste inkjetmachine in Nijverdal in gebruik genomen. Die gaat zonwe-
onderzoek naar zelfreinigend materiaal.
rend materiaal produceren. Toepassingen die Warmoeskerken noemt zoals textiel dat bacteriën weert
De veredeling van textiel gebeurt al decennia in grote chemische baden, maar op de langere termijn
zullen langer op zich laten wachten. Hoe lang durft Wegdam niet te voorspellen. Kostentechnisch kan
kan deze werkwijze financieel gezien niet uit. De kosten voor water, energie en reiniging zijn domweg
het nog niet uit. ‘We beginnen met onze bestaande producten beter te maken. Pas als de technologie
te hoog om nog concurrerend te zijn. Dat is voor Ten Cate reden geweest te zoeken naar een ‘techno-
met zonweringsdoek werkt, kijken we naar andere functionaliteiten.’
logische verandering waarmee we in een klap van die bezwaren af zijn’, aldus Frank Spaan, directeur
Daarvoor zijn nieuwe chemicaliën nodig die zich op de juiste manier hechten aan de textielvezels.
business development van Ten Cate.
De kennis daarvoor zoekt Ten Cate bij andere partijen, bijvoorbeeld de UT. ‘Wij zijn textielengineers,
Vier jaar geleden nam het bedrijf uit Nijverdal daarom een meerderheidsbelang in Xennia Technolo-
geen chemicaliënontwikkelaars’, verwoordt Wegdam het belang van die kennis voor de multinational.
gies om samen te werken aan inkjettechnologie voor de textielindustrie. Ook de vakgroep van Marijn
Samen met de vakgroep van Marijn Warmoeskerken werkt hij nu aan zelfreinigend materiaal, bijvoor-
Warmoeskerken heeft in de beginfase meegewerkt in Europese projecten waarin het concept werd
beeld voor op zonneschermen. ‘Daar komen vaak algen op. Dit materiaal breekt organische stoffen af
ontwikkeld, vertelt Alfons Wegdam, hoofd textiel van Xennia. ‘De UT heeft bijvoorbeeld simulaties
waardoor het doek langer een goed uiterlijk houdt.’
gedaan voor het gebruik van fijne of grove druppels.’
10 UT NIEUWS 05|2012