UT Nieuws Magazine April 2012

www.utnieuws.nl

Onafhankelijk magazine van de Universiteit Twente jaargang 02 - nummer 03 - april 2012

Lisa Mengerink >

‘Onderhandelen over de bierprijs is leerzaam’

Onderzoek > Gamen met je hersenen Opinie > Prestatieafspraken: ‘loon naar werken’ International > ‘Big splash in land down under’

How do you make a lithography system that goes to the limit of what is physically possible?

At ASML we bring together the most creative minds in science and technology to develop lithography machines that are key to producing cheaper, faster, more energy-efficient microchips.

Per employee we’re Europe’s largest private investor in R&D, giving you the freedom to experiment and a culture that will let you get things done.

Join ASML’s multidisciplinary teams and help us push the boundaries of what’s possible.

www.asml.com/careers

For students who think ahead

Floriade 2012 Venlo 5 april t/m 7 oktober 2012 Muziek, dans, mode, theater en beeldende kunst gecombineerd met natuur…

De Floriade van 2012 heeft als thema ‘theater van de natuur’ en dat maakt dat er heel wat te zien én te beleven is. Voor een bezoekje kun je gerust een dag uittrekken, want het enorme Floriade-park in Venlo is onderverdeeld in vijf unieke werelden.

Elke wereld heeft een eigen decor, programma en activiteiten. Werelden waarin je de natuur steeds op een andere manier ziet, voelt, proeft en beleeft.

De moeite waard dus! Kaarten zijn geldig van 5 april t/m 7 oktober 2012.

VentureLab Twente groeiprogramma voor hightech entrepreneurship In VentureLab versnellen beginnende en ervaren bedrijven de succesvolle ontwikkeling van product, dienst en bedrijf.

Dankzij intensieve coaching, praktijkgerichte training, en toegang tot een groot, gevarieerd netwerk, in een bewezen aanpak.

Zo helpen we al meer dan 200 deelnemers hun potentie waar te maken. 10 mei 2012 start groep 11.

Kennismaken?

Bezoek onze infomeetings op 10 april in Enschede of 11 april in Amersfoort, onze Open Training op 13 april in Enschede of onze VLT VentureClass op 19 april in Enschede.

Informatie en aanmelding: www.venturelabtwente.com -> upcoming events.

2 UT NIEUWS 03|2012

O58_adv_107x146 Floriade.indd 1

26-03-12 16:36

Nieuws

In dit nummer Reportage | Het leerlingenlab > 14 – 16

Van de redactie Ik ben eerstejaars. Dat wil zeggen; dit wordt mijn allereerste Batavierenrace.

Niet dat ik nog nooit over het fenomeen Batavierenrace had gehoord, voordat ik op de UT ging werken. Maar ik was nog nooit

Interview | Karen van Oudenhoven > 18 - 19

‘live’ aanwezig, bij start of finish of ergens langs de route. Dat blijkt een ernstige omissie. ‘Jammer’, zeiden mijn naaste collega’s, toen ik in juni vorig jaar bij UT Nieuws aantrad, ‘je hebt de Bata gemist’.

En ze trokken er een meewarig gezicht

Opinie | Studiestress > 22

Cultuur | De zomer van Alice > 30 – 31

Lisa Mengerink > 4 - 7 Gamen met je hersenen > 8 - 9 Studeren in het buitenland > 10 - 11 Career Development Center > 12 - 13 Biertje >17 Foton > 20 - 21 Opinie: Loon naar werken > 22 - 23 Bijbaan als carriérestap > 26 - 27 Interview Tom Veldkamp > 28 - 29 Interview Iris van Duren > 32 - 33 International: Promoveren > 34 - 35 Expat Lens > 36 Sport: karten > 37 Twenty Tweets > 38 Boekrecensie en Geert&Beert > 39

bij. Ik nam het maar voor kennisgeving aan. We zijn nu maanden verder. Het

nog steeds springlevend zou zijn. Atleet

stadium van ‘neutrale toeschouwer’ ben ik

Marti ten Kate herinnert zich die ene

inmiddels ruimschoots gepasseerd. Sinds

Bata in 1984 nog als de dag van gisteren.

een aantal weken ben ik ook lichtelijk

Sportfysiotherapeut Johan Bos geeft als

bevangen door de Batakoorts. Ik ben nu in

opwarmertje vast wat tips voor een goede

het stadium dat ik overweeg me spontaan

voorbereiding. En evenementenmanager

te melden om in de nachtelijke uurtjes te

Tonnie Buitink? Die is toe aan zijn laatste

werken.

Bata in functie. Hij vindt het ondenkbaar

Dit jaar wordt de Batavierenrace voor

dat hij er volgend jaar niet bij is, desnoods

de 40e keer gehouden. Voor UT Nieuws

als patatbakker.

Magazine alle reden om een special over

Nog even en de eerste lopers gaan op de

de Batavierenrace te maken. En ik kan

campus hun oefenrondjes lopen. Het be-

u zeggen, dat is een feestje. Wie gaat

gint te kriebelen. Bij de deelnemers, maar

wroeten in de geschiedenis van de Bata

óók bij de ‘eerstejaars’.

stuit op louter enthousiaste verhalen. Stan Gielen, decaan NWI aan de Rijksuniversiteit Nijmegen, had nooit kunnen denken dat de estafetteloop die hij 40 jaar geleden hielp opzetten, zoveel jaren na dato

Colofon Onafhankelijk maandblad voor personeel en studenten van de Universiteit Twente. Jaargang 02.

Verschijnt elke eerste donderdag van de maand op de campus; vrijdag/zaterdag buiten de UT. Oplage: 8.000 exemplaren.

Redactie-adres: Gebouw De Vrijhof Kamers 315, 316, 317, 328, 319 De Veltmaat 5, 7522 NM Enschede Postadres: Postbus 217, 7500 AE Enschede Telefoon: (053 – 489) 2029 zie verder onder redactie Fax: (053 – 489) 3439 E-mail redactie: info@utnieuws.utwente.nl Internet: http://www.utnieuws.nl of via de homepage van de UT Twitter: @UTNieuws Redactie: Ditta op den Dries (hoofdredacteur, (053 - 489) 2030

d.e.opdendries@utwente.nl Elmer van Hest (053 – 489) 4854 e.vanhest@utwente.nl Paul de Kuyper (053 – 489) 4084 p.m.dekuyper@utwente.nl Maaike Platvoet (053 – 489) 3815 m.c.platvoet@utwente.nl Sandra Pool (053 – 489) 2936 s.pool@utwente.nl Office-management: Brigitte Boogaard (053 – 489) 2029 b.j.boogaard@utwente.nl Vaste medewerkers: Marloes van Amerom, Giels Brouwer, Rayke Derksen, Nynke Dirven, Maaike Endedijk, Robbin Engels, Egbert van Hattem, Hans van de Kolk, Simone Kramer, Ruben Libgott, Anna Migge, Mariska Roersen, Beer Sijpesteijn, Thijs Spruijt, Ingrid Szwajcer, Jochem Vreeman.

Internetbeheer: WAME – Websites, Applicaties, Advies www.wame.nl Foto’s: Arjan Reef, Gijs van Ouwerkerk.

Ingrid Szwajcer, Rikkert Harink.

Redactieraad: Prof. dr. E.R. Seydel (vz), M. Driesprong, dr. A. Heuvelman, drs. J.W.D. ter Hellen, prof. dr. A. Need, dr. O. Peters.

Advertenties: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort Tel. 023 – 5714745. Site: www.bureauvanvliet.com E-mail: zandvoort@bureauvanvliet.com Advertentietarieven op aan­vraag.

Regionale advertenties TwentyFifty, Postbus 652, 7500 AR Enschede Tel. 053 – 6409004. Site: www.twentyfifty.nl E-mail: b.onsman@twentyfifty.nl Advertentietarieven op aanvraag.

HOP: UT Nieuws is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP).

Adreswijzigingen: Abonnees (ook studenten) dienen deze schriftelijk door te geven aan de redactie UTNieuws Postbus 217, 7500 AE Enschede of per e-mail: info@utnieuws.utwente.nl.

Stage of buitenlands studieverblijf: studenten die op stage gaan of in het buitenland gaan studeren kunnen het UT-Nieuws magazine op schriftelijk verzoek opgestuurd krijgen. Wie prijs stelt op deze (gratis) service zendt een

Ditta op den Dries, hoofdredacteur.

adreswijziging naar de redactie o.v.v. faculteit, stagelocatie en periode (zo nauwkeurig mogelijk).

Kopij: Nieuws voor het UT-Nieuws magazine en de website naar: info@utnieuws.utwente.nl.

Abonnementen: Jaarabonnement: 44 euro. Abonnementen schriftelijk aan te vragen met vermelding van naam, adres, postcode, plaats, telefoonnummer en bank-/girorekening. Abonnementen kunnen maandelijks ingaan. Betaling via factuur. Het jaarabonnement wordt automatisch verlengd, tenzij men minimaal 1 maand voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk opzegt.

Concept, vormgeving en realisatie: Wegener SpeciaalMedia www.wegenerspeciaalmedia.nl Bezorging Campus: Motorsportgroep UT, Richard van Schouwenburg en Arno Wedzinga, tel. 053-4892029.

E-mail: info@utnieuws.utwente.nl Copyright UT-Nieuws: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen schema’s foto’s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken in enigerlei vorm of wijze.

UT NIEUWS 03|2012 3

4 UT NIEUWS 03|2012

Interview

‘Audentis of FC Twente, het draait om saamhorigheid’ Lisa Mengerink is een typisch studentenmeisje. Lang blond haar, blauwe ogen, een zwoele

meer indruk op me. Je gaat heel anders kijken

hese stem en een aanstekelijke lach. Sinds februari is deze 21-jarige studente bestuurskunde

echt fantastisch. Inmiddels ben ik aan mijn zesde

naar zo’n spel, en dan die sfeer erbij. Ik vond het

de eerste vrouwelijke Praeses Senatus van studentenvereniging Audentis. Maar er is meer dan

seizoenskaart toe. En nog altijd bezoek ik de

het studentenleven: als het even kan zit ze in de Grolsch Veste om haar favoriete voetbalclub

van ons. Mijn liefde voor FC Twente gaat best ver,

FC Twente aan te moedigen. ‘FC Twente en Audentis hebben gek genoeg veel van elkaar weg.

de club en heb ook geen sjaaltje om in het stadion.

Die saamhorigheid van het clubgevoel, daar voel ik me enorm in thuis.’

wedstrijden samen met mijn vader, dat is echt iets maar ik slaap niet onder een dekbedovertrek van Maar als Twente verliest, dan is de zondag wel verpest. Het beïnvloedt dus wel hoe mijn dag is.’

‘Het is een bepaald gevoel in het stadion, dat ik

Tekst: Maaike Platvoet | Foto’s: Rikkert Harink >

Die roept nu al dat ze dat straks ook allemaal wil.’

zo mooi vind. Je zit daar met 30.000 anderen,

‘Mijn ouders hebben moeten wennen aan mijn stu-

met mensen met verschillende achtergronden,

Het is woensdagmorgen en de lucht van verschraald

dentenleven, hebben het zelf niet meegemaakt. Dus

die hetzelfde doel hebben: dat FC Twente wint.

bier hangt in de Pakkerij. Op de begane grond lig-

vroegen ze zich echt af wat ik allemaal ging doen. Ik

Je maakt dus ergens deel van uit, samen met

gen veel platgetrapte bekertjes, papiertjes en peu-

denk ook dat het lastig is voor buitenstaanders om

zoveel anderen. Volgens mij is dat überhaupt het

ken. Hoe hoger je in het gebouw komt, hoe schoner

iets van dat typische studentenwereldje te begrij-

gevoel achter elke sport. En helemaal nu Twente

het wordt. Helemaal bovenin, op de zolder, huist

pen. Het is best gesloten naar buiten toe, dus mijn

het de laatste jaren zo goed doet, is dat trotse en

de Senaat van Audentis. Tien uur ’s ochtends mag

ouders hadden ook geen idee waar ik mij in begaf.

saamhorige gevoel alleen maar sterker geworden.

dan voor menig student aan de vroege kant zijn, de

Toen ik ze vertelde dat ik praeses wilde worden bij

Dat merk je ook als je op de tribune zit.’

praeses maakt het niet veel uit. ‘Hoort er nu bij hè’,

Audentis, waren ze ook sceptisch. Maar ze zeiden

Ze vindt het grappig dat ze juist datzelfde gevoel

zegt ze , terwijl ze koffie zet. ‘Mijn medebestuur-

ook: ‘Lisa, als jij dat leuk vindt, moet je het doen.

ook bij Audentis heeft. ‘Gebondenheid, ergens

ders waren er trouwens wel blij mee, die konden

Geniet er van, maar maak het niet te bont.’ Mijn

deel van willen uitmaken. Dit is ook een club die

wat langer uitslapen. Ik vind het niet erg, mijn leven

ouders zien nu ook in dat een bestuursjaar goed

graag goede prestaties wil neerzetten. Dat zie

heeft nu veel meer structuur. Als voorzitter maak ik

is voor het opdoen van allerlei ervaring. En

je heel sterk bij de Kick-In. Dan willen de leden

‘gewone werkdagen’, al zijn die best lang. Als Senaat

laatst lieten ze toch wel blijken het heel leuk te

Audentis zo goed mogelijk onder de aandacht

ben je natuurlijk ook aanwezig op kroegavonden,

vinden dat hun dochter ‘de eerste vrouwelijke

brengen van de eerstejaars. Het geeft mij een

en dat maakt het soms zwaar. Aan het einde van de

praeses’ is.

ontzettend goed gevoel als ik zie hoe sommige

week ben ik best wel op.’

Inmiddels pakt ze niet meer elk weekend de trein

studenten dat met veel enthousiasme doen.’

Hoewel menig mede-student haar als een ‘typische

naar Borne. ‘Maar het komt vaak genoeg voor dat

Net zoals het ook wel iets zegt dat er nog altijd

Tukker’ bestempelt, is dat toch niet helemaal waar.

ik zaterdagavond, alleen op de bank, opeens be-

studenten bereid zijn om een jaar van hun studie

Haar ouders mogen dan wel uit Twente komen, zelf

denk dat ik net zo goed even naar huis kan gaan.

op te geven voor een bestuursjaar. ‘Want dat is

werd Lisa geboren in Houten. Pas op haar negende

Het is fijn dat ik dat zo snel en gemakkelijk kan.’

zeker in deze tijden, met de langstudeerders-

verhuisde ze, vanwege het werk van haar vader,

Als kind speelde ze veel buiten, en was ‘beslist

boete, niet zo gemakkelijk.’

weer naar het oosten van het land, en ging in Borne

geen poppenmeisje’. Door haar vader kwam ze

Als praeses wil ze daarom het komende jaar de

wonen. Lisa is de oudste in huis, ze heeft nog een

al jong in aanraking met voetbal. ‘Niet dat ik zelf

studiemaatregelen die staatssecretaris Halbe

zusje van veertien en een broertje van elf. ‘Door dat

speelde, want ik kan geen bal raken. Ik weet

Zijlstra doorvoert, binnen de vereniging hoog

leeftijdsverschil denkt iedereen al snel dat ik uit een

wel precies hoe het spelletje gespeeld wordt.’

op de agenda hebben. ‘Ik vind het belangrijk dat

samengesteld gezin kom, maar nee, dat is niet zo.

Sommige dingen vallen nou eenmaal niet te plannen’, zegt ze nuchter.

De eerste twee jaar van haar studie ging ze elk weekend naar huis. Wel zo gemakkelijk als het

‘Als Twente verliest, dan is mijn zondag verpest’

we met elkaar gaan nadenken over hoe we hier het beste mee om kunnen gaan. Het drukt immers op het activisme, en zorgt voor verhoogde studiedruk van onze leden. Wat kun je dan als vereniging betekenen om dit zo goed mogelijk

ouderlijk huis maar op twintig minuten reizen van je

En haar vader nam haar dus ook mee naar een

op te vangen? Hoe kunnen wij de komende jaren

studentenwoning ligt, toch? Thuis is ze natuurlijk de

wedstrijd van FC Twente. ‘Voor het eerst in het

zorgen voor voldoende mensen in onze besturen

grote zus. ‘Mijn zusje kijkt wel tegen mijn leven op.

stadion, op de tribune, maakte het voetbal nog

en commissies? >

UT NIEUWS 03|2012 5

Interview De praeses staat op, tijd voor een rondleiding door sociëteit T.R.A.M. Ook op de bovenste verdieping van de Pakkerij. De voorzitter van het Sociëteitsbestuur, Maurice Velda, heeft zich ook net gemeld. Overduidelijk net uit zijn bed gerold.

‘Het was zoals gebruikelijk een uurtje of vijf vannacht’, meldt hij. Het tweetal legt uit dat ze in de kroeg sinds een jaar met een nieuw betalingssysteem werken, zodat contant geld niet meer nodig is. ‘Elk dispuut heeft een eigen pasje, daar wordt

Als we daar nu niet over met elkaar in debat gaan,

Zelf was ze van meet af aan heel duidelijk: ‘Als

lopen we straks achter de feiten aan.’ Audentis

er een discussie zou ontstaan of een vrouw deze

gaat die discussie overigens niet alleen voeren,

functie wel of niet mocht doen, dan had ik het niet

maar met andere studentenbesturen. Ook lande-

gewild.’ Die discussie bleef uit, en daarmee werd

lijke partijen wil Lisa daarbij betrekken, zoals de

Lisa Mengerink op 3 februari gechargeerd als eer-

Landelijke Kamer van Verenigingen.

ste vrouwelijke praeses. ‘Natuurlijk worden er wel

Opeens: ‘Hé, ik had nog wat lekkers bij de koffie

grapjes gemaakt, maar dat is oké. Zo riep iemand

gehaald. Gevulde koeken!’ Ze scheurt een zak open.

hoe ik erover dacht het zwangerschapsverlof te

‘Zullen mijn collega-Senatoren ook wel blij mee zijn.’

gaan regelen, want dat is binnen ons statuut niet

Een andere grote happening waar ze als praeses

vastgelegd. En onder de mannelijke leden wordt

haar schouders onder wil zetten is de komst van het

gewed wie de eerste vrouwelijke praeses aan de

Glazen Huis van 3FM, in december. Net zoals veel

haak gaat slaan.’

verenigingen is Audentis nu al aan het bespreken hoe ze een steentje kunnen bijdragen aan de actie.

Lacht: ‘Het is natuurlijk een doelstelling om in dat Glazen Huis te gaan komen. Hoe, daarover brainstormen we nog.’

‘Onderhandelen over de bierprijs is leerzaam’

Met z’n vieren vormen ze de XVIIe Senaat van Au-

Aan het einde van dit bestuursjaar hoopt ze in

dentis. Twee mannen, twee vrouwen. Een ab actis

ieder geval haar netwerk te hebben uitgebreid,

(secretaris), een quaestor I (penningmeester), een

en ook op het gebied van persoonlijke ontwikke-

quaestor II (penningmeester) en een praeses (voor-

ling het een en ander te hebben doorgemaakt. ‘In

zitter). ‘Het is nog nooit zo gelijkwaardig geweest.’

deze functie zit ik ook met externe partijen, zoals

De nieuwe bestuurders worden niet gekozen door

Grolsch, om tafel. Om bijvoorbeeld te onderhan-

de leden. Audentis organiseert jaarlijkse een borrel,

delen over de bierprijs. Dat zijn leerzame momen-

om geïnteresseerden te informeren over het senaat-

ten en bovendien is het niet iets dat je doet als je

swerk. Volgens Lisa ontstaan er tijdens zo’n avond

alleen maar studeert. Met het oog op mijn studie

al snel groepjes, die een nieuw bestuur zouden kun-

bestuurskunde is dit jaar besturen voor mij dus

nen vormen . ‘Voor mij gold dat ik graag bestuurs-

ideaal om de nodige ervaring op te doen.’

werk wilde doen, en dan het liefst bij mijn eigen

Of ze over een jaar of tien ook nog profijt heeft

vereniging. Binnen ons viertal lag mij de functie van

van dit bestuursjaar, vindt Lisa moeilijk te zeg-

praeses het meest omdat ik het wel leuk vind om

gen. Haar beeld over ‘wat ze wil worden’ is nog

ook naar buiten te treden. Daar hadden de anderen

niet helemaal duidelijk. ‘Ik heb best een brede

minder mee. Die functies waren snel verdeeld.’

opleiding gekozen, en dat is ook bewust. Zodat ik

Volgens haar is het binnen de vereniging geen

straks veel kanten op kan.’ Vermoedelijk wordt

enkele issue geweest dat Audentis een vrouwelijke

het iets bij de overheid. ‘Maar misschien ook wel

voorzitter krijgt. ‘Audentis staat dan misschien

in het bedrijfsleven, zolang er maar een stukje

wel als een traditionele vereniging bekend, dat

maatschappelijke betrokkenheid is. Dat vind ik

betekent niet dat het een conservatieve club is.’

steeds belangrijker.’

6 UT NIEUWS 03|2012

de drank van betaald’, legt Lisa uit. De praeses

bar staan, voegt ze nog toe als mores. ‘Dit is disres-

Op sociëteit T.R.A.M. brengt ze heel wat uurtjes

verklaart de lijnen op de vloer, vlak voor de bar.

pectvol naar de tappers. Doe je dat wel, dan kun je

door. Dinsdagavond is het wekelijkse jaarclub-

‘Dat heeft te maken met de mores (de ongeschre-

iets nats in je nek verwachten.’ Als praeses heeft

eten, donderdag is het disputenavond. Allemaal

ven regels binnen een studentenvereniging, red.).

ze een bijzondere positie, en gelden de mores niet

leuk, maar in combinatie met het bestuurswerk,

Daar mogen de eerstejaars en tweedejaars dus niet

altijd voor haar. ‘Soms kan ik niet voorkomen dat ik

waarvoor ze ook op reguliere werktijden aan de

staan.’ En ze wijst een andere plek aan, een paar

met mijn rug naar de bar sta, omdat ik bijvoorbeeld

bak moet, best pittig. Het is wat je er zelf van

vierkante meter, waar ze wel weer mogen staan.

iets aankondig. En een glas water in de nek gooien,

maakt, vindt ze. ‘Ik wil er bovenal een leuk jaar

‘Vaak zijn de eerste- en tweedejaars met veel meer

dat doe je nou eenmaal niet bij een bestuurslid.

van maken, dan is het voor mij al geslaagd. Samen

dan de ouderejaars, dan is het dus druk op dit

Maar er wordt wel van mij verwacht dat ik

met het sociëteitsbestuur, en natuurlijk de Senaat.

stuk.’ En natuurlijk mag je nooit met je rug naar de

zoveel mogelijk de mores in acht neem.’

Ik doe het zeker niet alleen.’ |

UT NIEUWS 03|2012 7

Wetenschap

World of Warcraft spelen voor de wetenschap

Gamen met je hersenen ‘Voor de wetenschap’ speelden afgelopen maand zo’n veertig proefpersonen het populaire

Toverspreuk

computerspel World of Warcraft. Drie UT-promovendi onderzoeken namelijk hoe je

‘Omdat het een aantal heel leuke features met

computergames niet meer met muis en toetsenbord speelt, maar met een draadloze helm die je

Waarom richt de groep zich op die toepassing? zich meebrengt’, legt Gürkök uit. ‘Het vergroot de betrokkenheid bij het spel, want de gamer

hersensignalen meet. Een toverspreuk in gedachten nemen is voldoende om de vijand te doden.

wordt er zelf onderdeel van.’ Bovendien maakt

Daar komt geen druk op de knop meer aan te pas.

aan. ‘Als je nu een toverspreuk wilt uitvoeren,

Tekst: Paul de Kuyper | Foto: Arjan Reef >

meet met de acties van de speler. ‘Zo kan ik uiteindelijk voorspellen wat voor actie je gaat doen,

Afwachtend en onzeker dwaal ik door de spel-

voordat je die doet. Je hoeft niet meer op het

wereld Azeroth, op zoek naar quests die ik moet

toetsenbord te drukken, want de BCI-helm weet

vervullen. Op mijn hoofd staat een helm met

al wat je wilt doen.’

elektroden die mijn hersensignalen registreren.

Gürkök en Van de Laar onderzoeken hoe de

Als ik kalm blijf is mijn avatar een elf, raak ik

gebruiker het gamen met de BCI-helm ervaart.

gestrester, dan verander ik in een bear, wat me

Gürkök wil vooral weten hoe de gamer de helm

weer andere abilities oplevert. In plaats van mij

gebruikt: actief of passief en of je bedreven kunt

met toverspreuken te verweren tegen rondlopen-

worden in het gamen met helm. Van de Laar

de gevaren, kan ik nu grommen of klauwen.

bestudeert verschillen tussen het gamen met en

De helm is vrij gevoelig afgesteld. Minimaal elke

zonder helm. Hoe sterk word je in het spel gezo-

halve minuut maak ik de overgang van elf naar

gen en hoeveel controle heb je als speler?

bear (of omgekeerd). Zelf voel ik nauwelijks verschil in stressniveau. Mijn gemoedstoestand laat

Early adopters

zich het best omschrijven als gelaten. Meer dan

De helm die ik tijdens het experiment draag is ge-

de helft van de tijd ben ik dood (en op zoek naar

woon te koop, voor een paar honderd dollar heb

mijn eigen lijk om het te reïncarneren), maar het

je er een in huis. De herkenning van de hersen-

doet me weinig. Het lukt me zowaar om een paar

signalen door zo’n commerciële headset is echter

tijgers te vermoorden, maar even later leg ik zelf

nog ronduit ‘slecht’ door de meegeleverde soft-

alweer het loodje als een ander spelfiguur met

ware. ‘Op de UT hebben we al betere software’,

een bijl op me inhakt.

vertelt Plass. ‘De elektroden zijn nog onnauwkeu-

Een gamer ben ik niet. Doom, Command &

rig en het duurt minimaal een seconde voor je

Conquer of Grand Theft Auto? Nooit gedaan, het

verandert van elf naar bear. De vraag is hoeveel

trok me niet. En toch speel ik nu op een door-

vertraging voor de gebruiker acceptabel is.’

deweekse middag al een uur World of Warcraft,

Dat de helm al gekocht wordt door gamers, komt

een van de populairste massively multiplayer

volgens Plass omdat er altijd early adopters

online role-playing games met miljoenen spelers

zijn die nieuwe dingen willen uitproberen en de

wereldwijd.

haperingen voor lief nemen. Maar voor andere

Drie experimenten in één

groepen biedt de BCI-helm werkelijk uitkomst.

‘Denk aan mensen met RSI. Of iemand die deels

Wat ik doe, is gamen voor de wetenschap. De

verlamd is en dankzij een helm toch kan gamen.’

promovendi Hayrettin Gürkök, Bram van de Laar

Volgens Plass wordt er aan andere universiteiten

en Danny Plass laten ruim veertig proefpersonen

veel onderzoek gedaan naar toepassingen van

World of Warcraft spelen en bestoken ze vervol-

brain computer interfaces voor mensen met ver-

gens met vragenlijsten. Alle drie doen ze onder-

lammingen. De vakgroep Human Media Interacti-

zoek naar brain computer interfaces (BCI), maar

on, waar Plass, Gürkök en Van de Laar in werken,

elk met een eigen insteek.

is een van de weinige onderzoeksgroepen die zich

Plass correleert de hersenactiviteit die de helm

richt op gezonde mensen.

8 UT NIEUWS 03|2012

een BCI-helm een game realistischer, vult Plass

dan druk je op een knopje. Straks werkt die

Toetsenbord verslaan

logie. Tot 90 procent moeten we zeker kunnen

toverspreuk pas als je er extra geconcentreerd

Alle drie de onderzoekers kennen de klassieke

komen.’

aan denkt.’

vraag: wanneer ligt de sterk verbeterde game-

Plass houdt het erop dat er binnen vijf jaar

Gamen met een helm is iets waarin je beter

helm in de winkel? Geen van allen wagen ze zich

‘aanzienlijke verbeteringen’ zijn. Maar ook dan

kunt worden. Van de Laar: ‘Je leert er controle

aan een jaartal. ‘Twee à drie jaar geleden werk-

zal een helm toetsenbord en muis niet kun-

over te krijgen. Dat is voor gamers belangrijk.

ten we nog met een badmuts met elektroden.

nen vervangen. ‘Je past een BCI-helm toe in

Daarom begint een spel vaak makkelijk en

Daar moest een speciale gel opgesmeerd worden

een heel andere context dan waarvoor je het

moet je meer kunnen om in de hogere levels te

voor de geleiding en je zat met allerlei draden

toetsenbord gebruikt. Je gaat toch ook geen

komen. Met een helm heb je andere vaardighe-

vast aan een computer’, vertelt Van de Laar. ‘Nu

mailtjes schrijven met je Wii?’

den nodig dan een toetsenbord. Je moet sneller

kunnen we hetzelfde al met een draadloze helm.

‘Als je het toetsenbord wilt verslaan’, vult

kunnen denken.’

Het kan dus snel gaan.’

Van de Laar aan, ‘dan kom je er niet met het

Ook buiten het gamen komen die vaardighe-

‘Een perfect werkende helm zal het niet wor-

meten van hersenactiviteit aan de buitenkant

den van pas, denkt Plass. ‘Als je tijdens games

den’, neemt Van de Laar een illusie weg. ‘Nooit.

van je hoofd. Daarvoor heb je te veel ruis.

je goed kunt concentreren op de mate van

Het probleem zit namelijk ook deels bij de

Dan moet je elektroden in de hersenen aan-

stress die je hebt, kun je in het dagelijks leven

gebruiker. Niemand kan perfect wisselen tussen

brengen voor een betrouwbaar signaal. Voor

misschien ook rustiger blijven in stressvolle

sterk concentreren en niet concentreren. Maar,

gezonde gamers zie ik dat niet binnen afzien-

situaties.’

er zit nog wel heel wat rek in de huidige techno-

bare tijd gebeuren.’ |

UT NIEUWS 03|2012 9

Onderwijs

Studeren in het buitenland: De langstudeerboete voor trage studenten en het hoge instellingscollegegeld voor een tweede

stof en van mijn medestudenten is hoog. De do-

bachelor of master zorgen ervoor dat een studie in Nederland flink in de papieren kan lopen.

de baas in de klas. Ik volg zo’n dertig uur hoor- en

Sommige Europese landen vragen helemaal geen collegegeld, of maar enkele honderden euro’s

centen zijn niet beter of slechter, maar wel meer werkcolleges in de week. Of je van deze manier van werken slimmere studenten krijg, weet ik

per jaar. Is dat een goed motief om in het buitenland te gaan studeren? En is goedkoop onderwijs

niet. Maar ik weet wel dat de helft van mijn oude

ook goed onderwijs?

het oké, ik heb hiervoor gekozen, juist vanwege

studiegenoten hier niet aan zou beginnen. Ik vind de uitdaging. Anderen zou ik het zeker aanraden,

Tekst: Marie-Louise Schonewille | foto: UT Nieuws >

zitten deze landen wel op Nederlandse studenten

je gaat er absoluut niet op achteruit. Maar je

te wachten? In 2011 volgden zo’n 4600 Nederlandse

moet wel weten waar je aan begint. Wil je relaxter

Carola van Dam (25) zag de bui vorig jaar al hangen.

studenten een opleiding in België, 1000 meer dan

studeren, dan kun je beter een andere stad, of

Na haar propedeuse in het hbo, een driejarige

het jaar ervoor. Zolang de juiste mensen op de juiste

waarschijnlijk een ander land, kiezen.’

bachelor antropologie aan de Universiteit van

plek terechtkomen heeft An van Soest, communica-

Het Vlaamse onderwijs is aardig vergelijkbaar met

Amsterdam en een onafgemaakte master besefte ze

tiemedewerker van de KU Leuven, er geen moeite

het Nederlandse, vindt Carola van Dam op haar

dat een extra studie in Nederland een dure grap zou

mee.

beurt. ‘Voordat ik vertrok heb ik het oordeel van

worden. Ze besloot de uitkomst van het politieke

de Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie

debat niet af te wachten en vertrok naar Antwerpen

Rechtbreien

om daar aan een master cultuurmanagement te be-

Gratis of goedkoop onderwijs in het buitenland

verwachten. Er stonden geen dingen in die me

ginnen, inclusief een voorbereidingsprogramma. ‘Ik

is natuurlijk prettig, maar is het niveau ook goed

tegen de borst stuitten. Er zijn inderdaad kwa-

had er goede verhalen over gehoord. In België geldt

en is het studentenleven er inspirerend en leuk?

liteitsverschillen per vak, net als in Nederland.’

de langstudeerboete niet en betaal je maar zo’n zes-

Nynke Salverda (26) koos na een jaar hbo-journa-

De Vlaamse studenten zijn naar haar smaak wel

honderd euro collegegeld per jaar. De twee jaar die

listiek en een bachelor aan het university college

erg volgzaam. ‘Een bepaald hoorcollege is echt

ik nu in Vlaanderen studeer zijn samen goedkoper

van de Universiteit van Maastricht voor een gratis

rampzalig slecht. Gelukkig kun je het ook thuis

dan een jaar in Nederland, zelfs zonder de boete of

masteropleiding peace and conflict studies aan

online volgen, maar toch zit die zaal helemaal vol.

het hoge instellingscollegegeld.’

de Uppsala Universiteit in Zweden. Ze is zeer

De Belgische student is misschien wat braver, die

over mijn studie gelezen, zodat ik wist wat ik kon

tevreden over wat ze daar aantrof. ‘We waren

komt altijd opdagen.’ Ronduit positief is ze over

België, Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Frankrijk

veel bezig met recente debatten in mijn vakge-

de gewoonte van Vlaamse studenten om studie-

en de Scandinavische landen vragen geen college-

bied en de docenten betrokken ons volop bij hun

groepjes te vormen. ‘Ik kende dat van een uitwis-

geld of in elk geval minder dan de ongeveer 1.800

onderzoek. Daarbij komt dat het onderwijs ook

seling in de Verenigde Staten en dat gebeurt

euro die een student in Nederland betaalt. Maar

wat kleinschaliger georganiseerd was en dat het

hier ook veel, terwijl ik dat in Nederland nooit

contact met de professoren heel informeel was.

heb meegemaakt. Studenten helpen elkaar echt.

Ik kon de hoogleraar gewoon bij zijn voornaam

Als er hier op Facebook een vraag wordt gesteld

noemen, dat vond ik heel prettig.’

komen er veel reacties.’

Er wordt van studenten in Zweden wel veel zelf-

Laura Boonstoppels ervaringen met het stu-

standigheid verwacht: ze moeten veel zelf lezen

dentenleven in Genève zijn tegenovergesteld:

Collegegeld vergeleken Land

Collegegeld per jaar

en hebben minder contacturen. Daarnaast wijst

‘Omdat de kamers hier zo duur zijn, wonen veel

België

ongeveer 600 euro

ze erop dat je als buitenlandse student in een

studenten nog thuis en hebben ze daar ook hun

Duitsland

Geen, in vier deelstaten 1000 euro

vaak zeer diverse internationale groep terecht-

vrienden. Er zijn geen studentenverenigingen en

Frankrijk

gemiddeld 300 euro

komt. ‘De grote niveauverschillen moesten in het

de studieverenigingen zijn veel minder actief. In

Noorwegen

geen

begin wel een beetje worden rechtgebreid.’ Toch

Amsterdam deed je je studie er zo’n beetje naast,

Zweden

geen

noemt ze het onderwijs ‘minimaal net zo goed als

maar dat kan hier niet. Stappen op dinsdagavond

Finland

geen

in Nederland, zeker aan de universiteiten in de

is er echt niet bij. Als we uitgaan is dat op vrijdag-

Denemarken

geen

grote Zweedse steden’.

of zaterdagavond, alsof we werkende mensen

Zwitserland

800 tot 1800 euro

Laura Boonstoppel (25) volgt een tweejarige

zijn. Maar als ik hier een medestudent vraag:

Oostenrijk

ongeveer 800 euro

masteropleiding economie in Genève. Kosten: on-

wat heb je dit weekend gedaan, dan kan ik rustig

Italië

gemiddeld 900 euro

geveer 800 euro collegegeld per jaar. De opleiding

het antwoord krijgen: wat bedoel je, gestudeerd

Spanje

250 tot 1300 euro

is niet te vergelijken met de bachelor economie

natuurlijk.’

Verenigd Koninkrijk

gemiddeld 11.000 euro

die ze aan de VU volgde. ‘We studeren veel har-

Schotland

geen

der, van ’s ochtends vroeg – de colleges beginnen

Op kot

om acht uur – tot ’s avonds laat. Ik moet ook meer

Het leven in Zweden en in Zwitserland heeft de

doen om een vak te halen. Het niveau van de les-

naam duur te zijn. Nynke Salverda: ‘Boodschap-

Bronnen: Nuffic, SUM, NOS

10 10 UTUT NIEUWS NIEUWS 03|2012 03|2012

goedkoop of duurkoop? pen en uitgaan zijn in Zweden net wat duurder

vraag is hier minder groot dan het aanbod, dus de

deerd en de kwaliteitsverschillen zijn ook lang

dan in Nederland – en dat geldt uiteraard hele-

prijzen zijn laag.’

niet zo groot als elders. Het feit dát je buitenlan-

maal voor alcohol. Maar de huren zijn ongeveer

dervaring hebt wordt wel gewaardeerd, dat is de

gelijk.’ Laura Boonstoppel: ‘Iedereen verwacht

Op waarde schatten

altijd dat Zwitserland duur is, en dat is ook zo.

Of je nu zwaar geïnvesteerd hebt of niet, je wilt

Bijna alle Nederlandse studenten keren na hun bui-

Mijn huur, 450 euro, valt nu nog wel mee, maar

als student natuurlijk geen diploma waar je niets

tenlandavontuur terug naar huis, blijkt uit hetzelfde

je krijgt er wel minder voor dan in Nederland.

aan hebt. Met een buitenlandse studie is dat risico

onderzoek. Laura Boonstoppel weet nog niet waar

In mijn vorige huis deelde ik de keuken met

net wat groter, blijkt uit het tweejaarlijkse onder-

ze na haar master in Genève terechtkomt. Maar ze

honderdvijftig anderen. Voor boodschappen tel je

zoek van NEWS, de organisatie voor Nederlandse

heeft goede hoop dat haar buitenlandse studie zal

al snel het dubbele neer, en ook voor het uitgaan

studenten die in het buitenland (willen) studeren.

helpen bij de banenjacht. De stage die ze onlangs

moet je denken aan Londense prijzen. In Amster-

Nederlandse werkgevers weten een buitenlands

liep bij de Verenigde Naties in Bangkok had ze met

dam kon ik nog wel twee keer per week uit eten,

diploma niet altijd op waarde te schatten.

een Nederlandse master economie niet binnenge-

maar dat kan hier echt niet.’

NEWS-voorzitter Bas van Schaik geeft het voor-

sleept, denkt ze. ‘Nederland is het enige land waar

beeld van iemand die in het prestigieuze Oxford

econometrie een apart vakgebied is dat niet binnen

De verschillen tussen Nederland en België zijn

promoveerde, in Nederland solliciteerde bij een

economie valt. Mijn medestagiairs hadden ook al-

minder groot. Carola van Dam vond zonder pro-

grote bank en daar in een traineeklasje belandde.

lemaal een sterkere kwantitatieve achtergrond. Ik

blemen een betaalbaar ‘kot’. ‘Ik kon dat regelen

Niet bepaald de functie waarop hij gehoopt had.

heb het idee dat mijn voormalige studiegenoten in

via iemand die hier al woonde. Ik deel met een

Van Schaik denkt het wel te begrijpen: ‘In Neder-

Nederland moeite hebben met het vinden van een

vriendin een appartement met dakterras in het

land geldt: een universiteit is een universiteit. Er

baan, terwijl degenen die vorig jaar in Genève afstu-

centrum en ik betaal ongeveer 300 euro. De

wordt nauwelijks gekeken wáár je hebt gestu-

deerden allemaal vrij snel iets vonden.’ |

laatste tien jaar ten goede veranderd.’

University of Oxford

UTUT NIEUWS NIEUWS 03|2012 03|2012 11 11

12 UT NIEUWS 03|2012

Reportage

Career Development Centre wil de loopbaan van UT-medewerkers in beweging zetten

‘Uitdaging is het toverwoord’ Jaarlijks kloppen zo’n honderd UT-medewerkers aan bij het Career Development Centre voor

begrip employability, het continu bezig zijn

het voeren van een loopbaangesprek. De helft daarvan gaat daarna actief aan de slag met

dat dit vooral bij jonge academici best goed

zijn of haar loopbaan, wat vaak resulteert in een functie met meer uitdaging. ‘Wat we willen

met je loopbaan en je ontwikkeling. ‘We zien gaat. Dat is een groep die veel in beweging is en leergierig is. Een grote middengroep, veelal

is mensen prikkelen om tijdig een positieve draai aan hun loopbaan te geven of juist hun

veertigers zowel onder WP- als OBP-personeel,

talenten uit te diepen.’

krijgen. Zij vinden het blijkbaar lastig om stap-

zijn moeilijker te bereiken en in beweging te pen te zetten, maar vragen zich tegelijkertijd ook vaak af: is dit het nu? Dat is combinatie

Tekst: Maaike Platvoet | Beeldbewerking: Anne Everloo >

wordt een actieve houding verwacht, die laat

van werkfactoren, maar ook van de levensfase

zien wat hij of zij in huis heeft. En daar kan het

waarin ze verkeren.’

Het zijn niet alleen die loopbaangesprekken,

Career Development Centre bij helpen.’

Winter hoopt rond de zomer deze ‘lastige doel-

waarvoor mensen naar het Career Development

Het is niet zo dat de UT wil dat medewerkers

groep’ beter te kunnen bereiken door middel

Centre (CDC) komen. Ook voor workshops,

continu van functie veranderen, of de carrière-

van een opleidingsportal, die nu in ontwikkeling

trainingen en cursussen weten steeds meer

ladder beklimmen. ‘Wat wij willen stimuleren is

is. ‘Op deze portal kan de UT het hele aan-

UT-medewerkers de gang naar hét ‘Deve-

dat je je in de breedte ontwikkelt, en daarmee

bod aan trainingen, leergangen, cursussen en

lopmentbureau’ van de campus te vinden. In

inzetbaar bent voor functies zowel binnen als

workshops voor medewerkers samenbrengen.

2009 volgden een kleine 300 medewerkers een

buiten de UT.’

Nu is dat nog te veel verspreid bij verschillende

cursus of training bij het CDC, vorig jaar was

De UT werkt op het gebied van vacatures – on-

diensten ondergebracht.

dat gestegen naar 960 deelnemers. ‘De gemid-

der de noemer ‘collegiale doorlening’ - al enige

Ook is het denkbaar dat het aanbod van het

delde UT’er wil best graag worden uitgedaagd,

tijd samen met onder meer Saxion Hogeschool,

Kennispark daar aan wordt toegevoegd.’ Verder

maar dan moet je ze ook iets bieden’, zegt John

het MST, de gemeente Enschede en Politie

is er een idee voor het lanceren van een ‘klus-

Winter, hoofd Career Development Centre.

Twente. ‘Wat we graag willen is dat er in de

senbank’. ‘Via zo’n portal kunnen medewer-

‘Ons toverwoord is uitdaging. Dat doen we door

toekomst een uitgebreidere vacaturebank komt

kers op een laagdrempelige wijze zien welke

middel van coaching, oriëntatie en training.

voor hoger opgeleid personeel. Het personeels-

tijdelijke projecten beschikbaar zijn. Een klus

De instrumenten die we daarbij in de praktijk

overlegorgaan OPUT juicht dat ook toe, het is

op tijdelijke basis is een prima manier om je als

nog meer kunnen inzetten zijn functieroulatie,

nu puur een kwestie van capaciteit en geld om

medewerker te verbreden of een stukje uitda-

loopbaanbegeleiding, detachering, waarneming

dit op te gaan zetten. Maar dat de contacten

ging te zoeken.’

en assessments’, legt hij uit.

met andere instellingen steviger moeten op het

Hoe dan ook, ontwikkelingsstappen nemen in

De UT stimuleert al enige jaren mobiliteit –

gebied van personeelsuitwisseling staat vast.’

het kader van je loopbaan is altijd goed, vindt

oftewel employability – onder haar personeel.

Wat het Career Development Centre nu vooral

Winter. ‘Op welke wijze dan ook. Als je eenmaal

Volgens Winter is het niet zo dat de UT dit ‘zo-

kan betekenen, is bemiddelen bij zo’n collega-

de drempel over bent, heeft dat altijd een po-

maar’ heeft bedacht. ‘Het heeft alles te maken

instelling. ‘Als een medewerker belangstel-

sitieve weerslag op het werk. Bij deelname aan

met de dynamische, snelle maatschappij waarin

ling heeft voor een functie bij Saxion, kunnen

cursussen of trainingen vinden medewerkers

we leven. Als medewerker moet je flexibel zijn

wij als intermediair fungeren bij bijvoorbeeld

het ook vaak prettig om te zien dat zij niet de

en jezelf kunnen profileren. De tijd dat je alleen

detachering.

enige zijn met vraagstukken over hun loopbaan.

nog maar op afgeronde vacatures solliciteert

Soms leidt dat dan tot een vaste functie.’

Dat voedt het eigen bewustzijn en heeft altijd

is namelijk passé. Van de huidige medewerker

Ook dat heeft weer alles te maken met het

een positief effect.’ |

UT NIEUWS 03|2012 13

Reportage

Proeflokaal ‘De scheikunde is wat onhandig in de benaming van organische stoffen, maar

2-hydroxybenzeencarbonzuur, ook wel salicylzuur genaamd, dient als grondstof voor aspirine; dat weet elke scheikundige’, zegt Fer Coenders ten overstaan van een zaal vol witte labjassen, zuurkasten en scheikundige attributen. Maar het gehoor in het Twente Academy Leerlingenlab van de Universiteit Twente lijkt nog niet zo zeker van die boodschap. Dat gehoor bestaat dan ook niet uit scheikundigen, maar uit vijftien 6-vwo-leerlingen van het Linde College in het Friese Wolvega. Ze zijn in het Leerlingenlab om te kijken of ze warm lopen voor 2-hydroxybenzeencarbonzuur en andere onhandig genaamde stofjes – en wellicht voor een studie scheikunde aan de UT. Tekst: Elmer van Hest | Foto’s: Gijs van Ouwerkerk >

grote Leerlingenlab op de vierde vloer van gebouw Carré. Het lab opende in januari 2011

Het wordt een drukke dag voor de nog-niet-

de deuren en huisvest alle faciliteiten van een

helemaal-wakkere Friese scholieren, die al om

modern practicumlokaal. Het initiatief is mede-

zeven uur ’s ochtends de bus instapten om iets

gefinancierd uit het Sectorplan Natuurkunde

voor negen uur present te kunnen zijn in het

Scheikunde van het Ministerie van Onderwijs,

Twente Academy Leerlingenlab op de Universi-

Cultuur en Wetenschappen.

teit Twente. ‘We komen van ver’, zegt scheikun-

In de lessen op het Linde College is het aspirine-

dedocent Else Henneke, die met de leerlingen

practicum uiteraard al voorbereid, vertelt Hen-

is meegereisd. Hetzelfde was Rianne Wanders

neke. ‘Ongeveer de helft van de vwo-eindexa-

van het Leerlingenlab al opgevallen. ‘We krijgen

menkandidaten van dit jaar heeft scheikunde in

veel scholen uit de directe omgeving op bezoek

het pakket. Een goede score, maar scheikunde

en soms uit Apeldoorn of Zwolle. Wolvega is

zal niet snel de populairste tak van wetenschap

wat minder naast de deur en dat is goed om te

onder scholieren zijn. In deze groep is con-

merken.’

crete belangstelling voor geneeskunde – en dan

Hun universitaire aanbod in Noord-Nederland

vooral bij de meiden - en sterrenkunde’, zegt de

maakt een uitstapje al snel nodig, aldus Henne-

docent, wijzend op twee Benno (18) en Guus

ke. ‘We komen al regelmatig op de Universiteit

(17). De laatste acht het goed mogelijk dat hij

Groningen om scholieren te laten proeven aan

uiteindelijk in Leiden gaat studeren. ‘Maar het

universitaire opleidingen, maar verder is de uni-

is wel goed om eens in een onderzoeksomgeving

versitaire koek in Noord-Nederland al snel op.

rond te kijken’, klinkt het zelfverzekerd, alsof

Wat dat betreft ligt Enschede nog dichtbij. Vorig

de bevestiging al is gevonden. Benno houdt zich

jaar was ik hier ook met een klas op bezoek en

nog wat meer op de vlakte: ‘Het schrikt in ieder

die leerlingen vonden het hartstikke leuk.’ Naast

geval niet af.’

een kennismaking met het universitaire leven,

het Twente Academy Leerlingenlab wil de UT

dient het bezoek aan het Leerlingenlab nog

Proeven

een ander doel; dat van het voltooien van een

‘Bezoeken als deze zijn een uitgelezen kans voor

voor bèta-techniek door scholieren uit havo en

praktische schoolopdracht over synthese – en

scholieren en zijn uitermate nuttig voor het be-

vooral vwo.’

daarvoor biedt het Leerlingenlab een aangewe-

palen van een studierichting’, vervolgt Henneke.

Een kolfje naar de hand van vakdidacticus schei-

zen practicum, waarin aspirine wordt gemaakt

‘Ik houd ze voor dat ze hier kunnen proeven en

kunde Fer Coenders, die de scholieren deze

met behulp van synthese van, jawel, 2-hydroxy-

ruiken. De finesse komt later.’ Volgens Rianne

donderdagochtend meeneemt in de wondere

benzeencarbonzuur.

Wanders biedt het lab een doorkijkje naar de

wereld die scheikunde heet. ‘Dit practicum

De benodigde zes zuurkasten staan opgesteld

universitaire wereld en naar bèta-techniek.

bieden we al jarenlang met veel succes aan.

langs een wand van het 130 vierkante meter

Zij vat de missie kort en bondig samen: ‘Met

Het is gesneden koek, maar ik blijf gefascineerd

14 UT NIEUWS 03|2012

bijdragen aan een positieve en succesvolle keuze

door het gedrag en de reacties van stoffen, en de

de weer met branders en de formules die op de

van de havo en uit 2 en 3 vwo zijn welkom. Wan-

ontmaskering ervan door de scheikunde. Dat en-

zuurkasten zijn uitgeschreven. Docent Henneke

ders: ‘Het is nu een drukke tijd, met de voorbe-

thousiasme probeer ik over te brengen. De liefde

en twee student-begeleiders van de UT houden

reiding op de eindexamens en de studiekeuze

voor het vak gaat daarbij boven de liefde voor

een oogje in het zeil.

voor de deur.’

universiteit ook, als zij voor scheikunde kiezen,

Belangstelling

sen wetenschappers van de UT en docenten en

ben ik blij.’ Coenders heeft de leerlingen tekst en

Het Leerlingenlab mag zich verheugen over

technisch onderwijsassistenten. Ook docenten-

uitleg gegeven en ze richting de zuurkasten ge-

grote belangstelling van scholen en enthousiaste

ontwikkelteams kunnen er terecht voor profes-

dirigeerd. De scholieren – inmiddels al iets meer

reacties. Het laboratorium richt zich op scholie-

sionalisering van kennis en uitwisseling van

wakker – delen zich op in groepjes en zijn in

ren uit de klassen 4, 5 en 6 vwo, maar scholieren

wetenschappelijke ontwikkelingen. >

de Universiteit Twente, wat mij betreft. Op welke

Het lab staat ook open voor samenwerking tus-

UT NIEUWS 03|2012 15

Reportage De positieve reacties zetten het lab aan tot meer

massaspectrometer en een gaschromatograaf in

hier ‘ – laat zich vooralsnog alleen maar raden.

practica. In het televisievriendelijk genaamde

actie te zien.’ Prompt trekt een kleine stoet leer-

De scholieren zijn voorlopig met hun gedachten

practicum Crime Scene Investigation gaan scho-

lingen door de gangen van gebouw Carré, van de

bij het aspirine-practicum, dat onderdeel is van

len aan de slag met DNA-onderzoek met behulp

ene laboratoriumruimte naar de andere.

hun opdrachtendossier. ‘Maar dit hoort ook bij

van een polymerase kettingreactie en gelelek-

‘Het is geweldig om eindexamenkandidaten gade

het eindexamen’, klinkt het als de vwo’ers wordt

troforese. In het practicum Medische Beeld-

te slaan terwijl zij bezig zijn met de voorberei-

gewezen op de gaschromatograaf. ‘Hebben jullie

vorming werken leerlingen met tomografie en

dingen voor examens én veel vragen, praten

er een op school?’ Het antwoord doet hun mee-

ultrasound. Een practicum met biobrandstof zit

en nadenken over studiekeuze’, vertelt Else

gereisde docent glimlachen: ‘Een kleintje.’

eveneens in het vat. Wanders: ‘Dat is een leuk,

Henneke als zij achter de stoet aansluit. ‘In som-

actueel practicum dat we eerst nog gaan testen

mige leerlingen zie je bepaalde potenties, maar

Verlengstuk

op kleine groepen.’

we proberen niet te veel aan hen te trekken of

Het Leerlingenlab is niet op de laatste plaats een

te duwen. Die keuze komt vanzelf.’ UT-docent

verlengstuk van het practicumlokaal op scholen.

Coenders valt haar bij: ‘Je kunt hooguit wat

‘Sommige onderzoeksapparaten kennen zij alleen

Voor de leerlingen van het Linde College in

sturen. Toch is het mooi om een jaar later te

uit de leerstof’, zegt Henneke, terwijl haar leer-

Wolvega is dat deze donderdag niet aan de orde.

worden begroet door een eerstejaars die hier via

lingen te horen krijgen dat een massaspectrome-

‘Jullie gaan nog bezig met smeltpuntbepaling om

het Leerlingenlab voor het eerst over de vloer

ter 120.000 euro kost. Heel erg onder de indruk

straks de zuiverheid van de aspirine te bepalen en

kwam – alleen herken ik ze dan vaak niet meer.’

lijken de Friese scholieren niet van dat bedrag,

we kijken ook nog naar de aspirine met infrarood-

Of een van bezoekende vwo’ers volgend jaar ook

met uitzondering misschien van potentieel ster-

spectroscopie’, zegt docent Fer Coenders. ‘Maar

in Enschede rondloopt - Wanders: ‘We vertellen

renkundigen Benno en Guus: ‘Die hebben ze in

eerst gaan jullie een paar deuren verder om een

ze uiteraard ook over het leuke studentenleven

Leiden zeker ook.’ |

Stoet

16 UT NIEUWS 03|2012

Zelf een lekker biertje brouwen Tekst: Paul de Kuyper | Foto: Arjan Reef > Dertig tot veertig liter per keer brouwen ze, de Brouw Ridders der Arago Kelder (BRAK). En dat zo’n acht keer per jaar. Op dit moment heeft het bierdispuut van technische natuurkunde dertien actieve leden. Brouwen doen ze vooral voor eigen gebruik, maar ook wel eens voor verenigingen of disputen als die een lustrum hebben te vieren.

‘We gebruiken een oud opengesneden fust van vijftig liter’, vertelt Jasper Smit (21), bestuurslid van BRAK. De brouwinstallatie is mobiel en daarom wordt steeds bij een ander lid thuis gebrouwen. Die kamereigenaar is dan de brouwmeester, degene die bepaalt wat voor biertje wordt bereid.

Het brouwen neemt al gauw een dag in beslag. Jasper: ‘Je begint met het openbreken van de gekiemde granen zodat ze makkelijker suikers afstaan. Vervolgens doe je het in 25 à 30 liter water en verhit je het in meerdere stappen. Voor zwaar bier duurt dit soms wel drie uur, maar je kunt ook in anderhalf uur klaar zijn.’

Daarna begint een proces van overhevelen, koken en vervolgens koelen. ‘Dat laatste moet zo snel mogelijk, want hoe langer het bier rond de 40 graden blijft, hoe meer bacteriën er kunnen ontstaan’, legt Jasper uit. Vervolgens gaat alles in het gistvat en uiteindelijk op fles. ‘Dan kan het proeven beginnen.’

In de vijftienjarige geschiedenis zijn er een verschillende succesrecepten geweest.

Jasper: ‘We zijn trots op ons honingbiertje, en ook ons appelbiertje vinden we erg lekker.’ Niet elk recept pakt goed uit. ‘Laatst hebben we bier van laurierdrop gemaakt. Zelf vond ik het nog wel lekker, maar bij de rest viel het niet in de smaak.’ |

UT NIEUWS 03|2012 17

Wie is....

‘Die hartelijkheid, dat valt wel op’ Tekst: Maaike Platvoet | Foto: Gijs van ouwerkerk >

eens zal missen. Enschede moet ik nog leren

niet het gevoel gehad dat ik ‘de enige vrouw’

kennen. Van een vriendin hoorde ik dat er zelfs

was. Niemand staat daar gelukkig bij stil. Maar

Eerste indruk. ‘Het zijn ontzettend aardige

een Enschedese PC-Hooftstraat is, maar die

als ik een inspirerende werking heb op andere

mensen hier. De lijntjes zijn kort. Ook richting

moet ik nog ontdekken.’

vrouwen, dan vind ik dat leuk.’

zorgt voor gemakkelijke verbindingen. Toch is

Decaan. ‘Dit is mijn eerste functie als decaan.

Vrije tijd. ‘Ik reis graag en heb al veel van de

het soms handig dat niet alles in één-op-één-

Hiervoor was ik directeur van een onderzoeksin-

wereld gezien. Afgelopen december ben ik met

contact tot stand komt. Bepaalde zaken zijn

stituut in Groningen. Het grote verschil is dat er

mijn echtgenoot door Peru getrokken. Ik houd

prima af te handelen door medewerkers zelf, of

nu veel vragen op mij afkomen, terwijl ik als on-

van het soort reizen waarbij zo min mogelijk is

in commissies.

derzoeksdirecteur meer zelf die vragen creëerde

vastgelegd, dus geen georganiseerde groepsrei-

Ik ben opgegroeid tussen Friesland en Hilver-

vanuit de inhoud. Een inhoudelijke rol is voor mij

zen. Maar ik ga ook niet op zijn ‘allerprimitiefst’.

sum. Mijn vader werkte bij ‘Van Gewest tot

heel belangrijk. Net zoals het richting geven aan

Zo zaten wij in Peru aan de Amazonerivier en-

Gewest’ en had in Hilversum zijn kantoor, maar

de organisatie en het ontwikkelen van visie. Als

kele dagen zonder elektriciteit. Geen probleem,

maakte programma’s in Friesland. Dat zijn

leidinggevende wil ik vooral ‘verbinden’, vanuit

maar we hadden wel een hotel met comfortabele

twee verschillende werelden, en ook hier – in

een coachende rol. Voor medewerkers vind ik het

bedden. China staat nog op mijn verlanglijstje,

Enschede - is het net weer wat anders. Ik vind

belangrijk dat ze hun eigen krachtpunten ontwik-

net zoals Chili, Argentinië en Indonesië. De reis

de mensen hier net wat warmer in het eerste

kelen. Ik sta erom bekend vrij duidelijke opvattin-

die mij het meest is bijgebleven was naar Nami-

contact dan in het noorden. Dat ontdekte ik al

gen te hebben, en daar niet snel van af te wijken.

bië, in Afrika. Vooral vanwege de grote variatie

vrij snel, toen ik afgelopen zomer op het station

Dat botst soms. Maar ook kan ik al pratende tot

aan landschap; van woestijn tot tropisch.’

Drienerlo aankwam tussen allemaal voetbalsup-

ideeën komen, ik geef mensen wel de ruimte.

porters. Een vrouw zag mij tussen die suppor-

Dat ik de enige vrouwelijke decaan ben is voor

Bèta. ‘In 4-gymnasium wilde ik arts worden. Ik

ters sjouwen met koffers, en bood spontaan een

mij geen probleem. Ik ben gewend om vooral

was goed in wiskunde, maar minder in natuur- en

lift aan. Dat soort hartelijkheid, dat valt wel op.

met mannen te werken, en vind dat ook erg

scheikunde en werd daarom door de studieadvi-

Maar ik houd ook van Groningen, hoor. Het is

prettig. Ik heb nu net één vergadering van het

seur geadviseerd om dan maar de alfa-kant op te

een ontzettend fijne stad, die ik nu vast nog wel

Universitaire Management Team bijgewoond en

gaan. Toen ik hoorde dat ze vooral meisjes naar

het college van bestuur. Dat is prettig ja, het

alfa stuurden, ben ik tijdens de zomervakantie aan de slag gegaan om mijn bètavakken bij te

Wie is Karen van Oudenhoven?

schaven. Zo ging ik van gym-4 alfa over naar gym-

NAAM:

hoorde dat je ook met wiskunde juist veel kon

Karen van Oudenhoven-Van der Zee.

5 bèta. Helaas werd ik bij geneeskunde uitgeloot.

Het werd toen psychologie. Ik was om toen ik

Functie: sinds 1 februari 2012 decaan faculteit Gedragswetenschappen.

doen in die studie. Vooral op het gebied van on-

Geboren: In 1966 in Groningen, getogen in Friesland.

derzoeksmethodologie. Daar lag namelijk vooral

Opleiding: Gymnasium-bèta in Heerenveen, studie arbeid- en organisatiepsychologie en persoonlijkheidsleer aan

mijn interesse.’

de RUG, gepromoveerd in de sociale psychologie. In 2001 werd ze aangesteld als hoogleraar Organisatiepsychologie.

Gedragswetenschappen. ‘De faculteit Ge-

Woont: in het weekend in Groningen, en door de week in een appartement in Roombeek.

dragswetenschappen staat voor een aantal in-

Burgerlijke staat: getrouwd, één stiefdochter.

teressante uitdagingen. De bezuinigingen in het

Televisie: Actualiteitenprogramma’s, de Wereld Draait Door en ‘Ik vertrek’. ‘Dat laatste programma kijk ik beroeps-

hoger onderwijs gaan ook niet aan ons voorbij.

Film:

matig, omdat ik onderzoek heb gedaan naar de eigenschappen van mensen die een rol spelen of ze al

Het is daarom belangrijk dat we onze energie

dan niet geschikt zijn om naar het buitenland te vertrekken.’

richten op focus en kwaliteit van onderwijs

Italiaanse en Spaanse films.

en onderzoek. Er liggen veel kansen voor de

Boek: ‘Ik houd van boeken uit de Wereldbibliotheek, zoals die van schrijvers Milan Kundera en Isabel Allende.

Maar ook Het Diner van Herman Koch is favoriet.’

18 UT NIEUWS 03|2012

toekomst, ik geloof met hart en ziel dat we sterk staan met ons high-tech-human-touchprofiel.’ |

UT NIEUWS 03|2012 19

AFVD Foton

20 UT NIEUWS 03|2012

Haast De vroege ochtendspits op station Drienerlo.

Dag in, dag uit hetzelfde tafereel. Een anonieme mensenmassa stapt uit de trein het perron op en stroomt de trappen af. Haastig op weg naar werkplek of collegezaal. Enkele leden van amateurfotoclub Foton plaatsten recent een statief op het station en legden de ochtendspits vast. Fotograaf Joris Oosterhuis: ‘Ik heb een heleboel foto’s achter elkaar gemaakt en er daarna een aantal over elkaar heen gelegd. Zo zijn de gezichten nog wel als gezichten te herkennen en niet als een grote waas. Vervolgens heb ik drie mensen op de foto naar voren gehaald om ze symbolisch juist weer uit de anonimiteit te halen.’ |

Foto: Joris Oosterhuis, AFVD Foton.

UT NIEUWS 03|2012 21

Opinie

Loon naar werken Het gonst van de drukte en opwinding bij de besturen van de Nederlandse universiteiten

en profilering i.p.v. kwantiteit (rapport Veerman),

en hogescholen. Voor 5 mei aanstaande moet elke instelling haar voorstellen voor

leenstelsel), studieduurbeperking (langstudeer-

wijziging van het studiefinancieringsstelsel (sociaal

prestatieafspraken bij het Ministerie van OCW inleveren. Het gaat hierbij om meetbare

dersboete), en dan nu prestatieafspraken.

doelen ten aanzien van het studiesucces bij de aangeboden opleidingen, de profilering van

slim door staatssecretaris Zijlstra uitgespeelde mo-

Directe aanleiding voor het huidige beleid is de

het onderwijs en onderzoek, en de ambities met betrekking tot de valorisatie van resultaten

gelijkheid om het bij de instellingen gekorte geld

van wetenschappelijk onderzoek. En dit alles zeker niet vrijblijvend, want er staat een deel

onder voorwaarden weer beschikbaar te stellen.

van de overheidsfinanciering op het spel.

Een tweede ingrediënt is het door het gehele

in verband met de langstudeerdersmaatregelen

hogeronderwijsveld omarmde rapport Veerman, waarin gesteld wordt dat de instellingen zich

Tekst: Ed Brinksma | Illustratie: Bas van der Schot>

voor velen’ en de eindigheid van de overheidsfi-

moeten richten op versterking van hun kwaliteit

nanciën, een uitdaging in veel Westerse landen.

volgens onderscheidende profielen. Waar Veer-

Deze ontwikkeling in het beleid is een gevolg van

In Nederland heeft dit in recente tijden geleid tot

man bepleitte dat dit moest gebeuren door extra

de spanning tussen de prijs van ‘hoger onderwijs

voorstellen om de nadruk te leggen op kwaliteit

investeringen, en de overgang van studentvolume-

22 UT NIEUWS 03|2012

naar capaciteitsbekostiging, komt nu een deel van dit beleid tot stand door het laten terugverdienen van reeds ontnomen middelen in ruil voor extra afspraken.

Toch doen we het beleid van de prestatieafspraken tekort als we het alleen zien als een veredelde vorm van afpersing. In het zgn. Hoofdlijnenakkoord tussen de VSNU en OCW, waarin de kaders voor het beleid zijn vastgelegd, gaat het ministerie ook verplichtingen aan. Zo is vastgelegd dat de overheid behalve de herinvestering van de kortingen, ook zal zorgen voor een aantal door de instellingen gewenste maatregelen, zoals o.a. een wettelijke basis voor instroomselectie, de mogelijkheid van bindend studieadvies in latere studiejaren, het vervroegen van de inschrijvingsdatum voor opleidingen, het gezamenlijk monitoren van de overheidsbijdrage per student. Het gaat dus om een aantal verplichtingen over en weer, en wel voor een langere periode, nl. 2012-2016, met een

Ed Brinksma (Foto: Arjan Reef] )

doorkijk naar 2020.

Meetbaar

koord en het rapport Veerman. Het gaat er dus

selectief verdeeld over de instellingen op basis van

De afspraken worden vastgelegd in kwaliteitsin-

ook om of de plannen passen bij het karakter, de

de kwaliteit van de daarvoor aangemelde profile-

dicatoren, die een meetbare prestatie vastleggen.

specifieke mogelijkheden en sterktes van de instel-

rende plannen. Hoe de reviewcommissie hierbij

Zeven indicatoren zijn verplicht voorgeschreven,

ling. Het betekent dat de prestatie-afspraken niet

precies te werk wil gaan is nog onbekend.

en betreffen doelstellingen m.b.t. studiesucces

geënt zijn op het principe van one size fits all, maar

(o.a. uitval eerste studiejaar, rendement herin-

goed moeten passen binnen het specifieke ontwik-

Onontkoombaar

schrijvers na 4 jaar, percentage studieswitch,

kelingstraject van de eigen instelling. Van het

Wat moeten we van dit alles vinden? De introduc-

percentage studenten in excellentietrajecten) en

criterium ambitie is de toelichting interessant dat

tie van deze vorm prestatieafspraken markeert m.i.

beperking van de indirecte kosten (overhead) van

rendement niet ten koste mag gaan van kwaliteit,

een onomkeerbare ontwikkeling. In het slechte

de instelling. Daarnaast mogen de instellingen zelf

en dat het handhaven van sterktes ook ambitieus

scenario worden we straks voor een steeds groter

nog een aantal prestaties voorstellen, passend bij

kan zijn.

deel van ons budget afhankelijk van een bedilzuch-

hun ambities en profiel. Dit kan in principe over

tige overheid, die met een steeds langere lijst van

van alles gaan: aanvullende onderwijsprestaties,

RoUTe 14+

onderzoek, valorisatie, regionale samenwerking,

In het algemeen kan gesteld worden dat beleids-

een complex onderwijssysteem dat zich in praktijk

sectorale samenwerking, betrokkenheid topsecto-

keuzes die de UT al heeft gemaakt in het kader

juist steeds meer aan haar greep onttrekt. Deze le-

ren, etc.

van RoUTe 14+, een uitstekend uitgangspunt

zing is vooral te vinden in de wereld van het HBO,

Staatsecretaris Zijlstra laat zich in de hele exercitie

zijn voor de gevraagde afspraken. Als technische

dat vanwege zijn recente litanie van kwaliteits-

bijstaan door een zogenaamde Reviewcommissie.

universiteit met High Tech Human Touch heeft

problemen geconfronteerd is met zeer uitgebreid

Deze commissie, onder leiding van mijn illustere

de UT een voor Nederland uniek profiel, met

toetsingskader.

voorganger Frans van Vught, zal Zijlstra adviseren

heldere sterktes in het onderzoeksprofiel (nano,

Hoewel alles natuurlijk altijd beter kan, kent het

over de kwaliteit van de ingediende voorstellen, en

bio, ict, governance & gedrag), en aansprekende

WO deze kwaliteitsproblemen niet, en is er ruimte

ook de uitkomsten gemaakte afspraken monito-

ambities in het onderwijs (nieuw onderwijsmodel,

voor een positiever toekomstbeeld als we erin sla-

ren en evalueren. Daarbij wordt een uitgebreid

university college), en een voorbeeldig valorisatie-

gen de afspraken tot de werkelijk relevante hoofd-

toetsingskader gehanteerd dat 5 maart jl. is

record (kennispark). En tenslotte werken we ook

lijnen te bepalen. Dan kunnen we ons hervinden in

gepubliceerd. Hoewel het wat mij betreft allemaal

in consortia samen om onze betekenis voor het

een wereld van lange-termijnafspraken met de over-

iets slanker had gekund – de commissie lijkt de

technologiedomein en de regio verder te verster-

heid met verplichtingen over en weer, in plaats van

neiging niet helemaal te kunnen onderdrukken

ken (3TU en NONL). Het zal de kunst zijn al deze

hijgerig ad-hoc beleid, en maatwerk per instelling,

om en passant toch wat meer stelselwijzigingen te

sterke punten in de juiste prestatieafspraken voor

gebaseerd op de eigen sterktes en kansen. Zulke

willen bevorderen – komt het in hoofdzaak toch

ons te laten werken.

afspraken vormen ook een belangrijke verdediging-

op drie zaken neer: vertonen de plannen een reële

De afspraken die nu gemaakt gaan worden betref-

slinie tegen nieuwe bezuinigingen in het WO, omdat

ambitie, zijn ze passend, en zijn ze uitvoerbaar?

fen 7% van de rijksbijdrage voor het onderwijs.

de financiering onderdeel van het arrangement is.

Met name het criterium van passendheid is

Hiervan wordt 5% conditioneel aan de instellingen

In deze tijden voorwaar geen luxe. |

interessant. Het betekent dat de plannen moeten

verstrekt, wat betekent dat ze na 2016 niet weer

aansluiten bij de gewenste veranderingen in het

beschikbaar komen indien de doelstellingen onvol-

Auteur is Rector Magnificus van

stelsel, zoals o.a. beschreven in het Hoofdlijnenak-

doende gehaald zijn. De andere 2% wordt nu reeds

de Universiteit Twente.

prestatie-indicatoren probeert greep te houden op

UT NIEUWS 03|2012 23

Opinie

Stress!!!

Uitkomsten landelijke enquête studiedruk

Twee op de vijf UT-studenten hebben last van ernstige studiestress, zo erg zelfs dat het ze

in hun privéleven belemmert. Die cijfers komen overeen met het landelijk beeld van stress

benoemen dit probleem. Aan de UT zijn dat er twee op de vijf. Ook extreem uitstelgedrag wordt veel genoemd.

onder studenten. Samen met 14 andere universiteits- en hogeschoolbladen enquêteerde

Deze cijfers komen uit een landelijke enquête

UT Nieuws bijna 5500 studenten. Opvallend is dat mannelijke studenten uit Twente zich

UT Nieuws) en vijf hogeschoolbladen bijna 5500

veel minder druk lijken te maken over hun studie. Onder vrouwen ligt de stress juist erg

der last te hebben van studiestress dan vrouwen

hoog ten opzichte van het landelijk gemiddelde.

waarvoor tien universiteitsbladen (waaronder studenten ondervraagden. Mannen blijken min(34 om 46 procent).

Opvallend is dat op de UT die verschillen veel groter zijn. Zestig procent van de vrouwen zegt er last van te hebben, tegen maar 17 procent

Tekst: Paul de Kuyper | INFOGRAPHIC: Anne Everloo >

geeft aan faalangstig te zijn. Dat ligt hoger dan

van de mannen. Buitenlandse UT-studenten (uit

het landelijk gemiddelde. Stresssymptoom num-

EU-landen) hebben een stuk minder studie-

Bij 59 procent van de UT-studenten met studie-

mer één onder studenten is piekeren.

stress dan hun collega’s aan andere Nederlandse

stress uit zich dat in slecht slapen, 55 procent

Drie op de vijf studenten met studiestress

universiteiten.

24 UT NIEUWS 03|2012

Cursus omgaan met stress Martine Fledderus, UD in de GW-vakgroep Psychologie, Gezondheid en Technologie, doet onderzoek naar de cursus ‘Haal meer uit je leven’ over omgaan met stress, geënt op een langere cursus voor volwassenen. De afgelopen

Column | Beer Sijpesteijn Campus appreciation

maanden doorliep de eerste lichting studenten de cursus.

Binnen de marketing van de Universiteit Twente

Het viel Fledderus op dat de klachten die de

wordt met trots de uniciteit van onze campus

studenten bij aanvang van de cursus hadden

genoemd. Met recht, want er is geen universiteit

ernstiger vormen kenden dan de klachten in de

in Nederland die zich op dit gebied kan meten met

groep met volwassen cursisten. Fledderus: ‘We

de UT. Misschien dat enkele University Colleges

zagen bij studenten echt forse klachten zoals

een beetje kans maken, maar die komen qua

depressies en angst.’

schaal niet eens in de buurt van wat in vijftig jaar

Mindfulness

op het landgoed Drienerlo is opgebouwd.

Het is modieus voor universiteiten om hun terrein

Dat verbaasde haar, aangezien de opzet van

tot campus te bombarderen, maar met het ver-

de cursus laagdrempelig was zodat hij ook

edelen van je terrein door er een paar studenten-

geschikt was voor studenten met lichtere

woningen en een AH to go neer te zetten kom je

klachten. Voor de grote verschillen tussen man-

er niet. Afgelopen jaren ben ik onder meer op het

nen en vrouwen uit de studentenenquête heeft

Zernikecomplex in Groningen, de Uithof in Utrecht

campus is een duidelijke en afgebakende plek

Fledderus geen verklaring. Ze heeft dat niet

en het terrein van de Technische Universiteit

waarvan je kan zeggen: Dát is de universiteit. Een

onderzocht en de aantallen in haar studie zijn

Eindhoven geweest. Ik heb er geen twijfel over dat

cultuur waarin medewerkers en studenten zich lid

te klein om er uitspraken over te doen.

daar excellent onderwijs en onderzoek plaats-

voelen van de universitaire gemeenschap en zich

‘Haal meer uit je leven’ richt zich op het

vindt, maar aan het eind van de dag (zowel in de

als zodanig profileren, kan daarnaast zorgen dat

bevorderen van aanvaarding en mindfulness,

Nederlandse betekenis als te letterlijk vertaald

je universiteit merk wordt waar mensen zich mee

waardoor studenten beter leren om te gaan met

uit het Engels) is het er een saaie bedoening van

willen associëren. Op deze wijze maak je je als

negatieve gedachten en emoties. ‘Zo komen ze

lukraak bij elkaar geplaatste gebouwen.

universiteit zichtbaar en concreet, en dat werkt

erachter dat hun vermijdingsstrategieën niet

We kunnen dus constateren dat de Universiteit

weer bij de werving van onderzoeksbudgetten en

werken om van hun stress af te komen. Door

Twente in haar handen mag wrijven, want wij

studenten.

hun negatieve emoties te aanvaarden, houden

bezitten al wat andere universiteiten ook willen.

De Universiteit Twente heeft een campus en er

ze meer tijd en energie over om te doen wat zij

Over de landschapsarchitectuur van de campus is

vinden een hoop activiteiten plaats. Dit moeten

echt belangrijk vinden’, aldus Fledderus.

altijd aardig nagedacht en ondanks dat visiewij-

we koesteren en als het even kan uitbreiden.

Haar eerste analyse van de cursusgroep studen-

zigingen door de jaren heen hun sporen hebben

De horeca zou beter kunnen, het cultuuraanbod

ten wijst erop dat de cursus niet helpt om de

achtergelaten hangt er een sfeer van coherentie

overzichtelijker en wat mij betreft mag er meer

bevlogenheid voor de studie terug te vinden,

en sereniteit. Niet alle gebouwen zijn even mooi

uniformiteit in de tenues van de verschillende

maar wel om de negatieve emoties te aanvaar-

(zoals die puist met de naam Chalet) en aan wat

sportverenigingen komen. Er zal nog veel meer te

den. Daarnaast vond Fledderus een toename

Peter Buwalda een brontosaurus in zijn meer

verzinnen zijn.

van het welbevinden en een afname van de

(Cubicus) en tyrannosaurus rex (Hogekamp) noemt

Op dit moment gebeurt echter het omgekeerde,

depressie- en angstklachten. De cursus lijkt dus

moet je misschien even wennen, maar harmonie

het campusleven lijkt te verschralen. Natuurlijk

succesvol.

met de omgeving is nooit afwezig. Dat wat betreft

ontkom je er niet aan net als de rest van de UT

het fysieke aspect van de campus.

te moeten bezuinigen, maar de stijging van de

Veel essentiëler nog is dat er mensen zijn op de

huisvestinglasten maken het pervers. Gevolg:

Staatssecretaris Halbe Zijlstra reageerde luch-

campus en dat die mensen bezig zijn. Overdag ligt

Een leegstaande Bastille, een danstoernooi dat

tig op de uitkomsten van de landelijke enquête.

de nadruk op studie en onderzoek, ’s avonds op

moet uitwijken naar de Twentehallen en meer

‘Het is altijd moeilijk om onderzoeken als deze

sport, cultuur en andere vormen van ontspanning.

van zulke situaties. Minder mogelijkheden en

te vergelijken, maar ik heb niet de indruk

Wat onze campus van die veredelde universiteits-

absoluut gezien minder inkomsten. De UT moet

dat deze cijfers erg afwijken van onderzoeken

terreinen elders in het land onderscheidt is dat

deze verlies-verliessituatie snel keren. Verlaag de

onder werkenden. Een beetje stress is helemaal

laatste. Mensen lopen hard om zich voor te berei-

huisvestingskosten, zorg dat de UT een interessan-

niet erg, daar krijg je straks als je werkt ook

den op de bata, repeteren voor Alice in Wonder-

te locatie is om iets te organiseren. Eerst vullen,

mee te maken.’

land dat deze zomer in het openluchttheater zal

dan verdienen.

De enquête vroeg ook naar de studieplannen

worden gespeeld en bezoeken de Cocktailparty XL.

van bachelorstudenten. Daaruit blijkt dat 7 pro-

Dit kan allemaal op die paar vierkante kilometer

cent afziet van een master of vervolgopleiding

die de campus is.

Beer Sijpesteijn is

door de langstudeerboete. Onder UT-studenten

Eén van de redenen dat al die andere universitei-

student Technische Informatica.

ligt dat aantal op 7,8 procent. |

ten ook willen centraliseren en zichzelf campus-

Luchtige reactie

universiteit noemen is vanwege marketing. Een

Reageren? www.utnieuws.nl

UT NIEUWS 03|2012 25

Studentenleven

Bijbaan als carrièrestap De studentenbijbaan anno 2012 is niet meer de studentenbijbaan van voorheen; het is een carrièrestap. Vooral studenten die afstuderen en daarmee hun arbeidzame leven zien naderen, stippelen bewuste strategieën uit; zij mikken op bijbanen die passen binnen het studietraject en die goed scoren bij toekomstige werkgevers.

De administratieve sector spint er garen bij, want blijkbaar zien veel studenten die sector als hét opstapje; meer dan een derde van de werkende studenten geeft aan er graag te werken. Alleen werken tijdens een festival als Lowlands wordt als nog leuker ervaren, blijkt uit cijfers van ASA Student.

Tekst: Elmer van Hest > Of het nou economische crisis is of niet, de studentenbijbaan is van alle tijden. Toch zijn er volgens Petra Heuts van ASA Student veranderingen zichtbaar. ‘Bedrijven krimpen in en daardoor liggen de bijbanen wat minder voor het oprapen. Dat neemt niet weg dat er voor elke student die wil werken een bijbaan in het verschiet ligt; wij bemiddelen nog steeds 10.000

Drager bij Avecta Erik van Huizen neemt een paar keer week een last op zijn schouders; als drager bij dragersgilde Avecta in Enschede draagt hij overledenen naar hun laatste rustplaats. ‘Het is verantwoordelijk, dankbaar werk en ik doe het met plezier. En of het goed staat op mijn cv? Ik ben er niet mee bezig’, zegt de 21-jarige student communicatiewetenschap.

‘Het is een flexibele bijbaan. Ik kan mijn beschikbaarheid aanpassen aan college of studie. Gemiddeld werk ik in een week bij zeven uitvaarten en soms is het er geen één. Het is een verantwoordelijke baan waarbij je steeds maar één kans hebt; een uitvaart moet gewoon goed gaan. Zeker als leider van de dragers rust er verantwoordelijkheid op je schouders, al vertaalt zich dat misschien niet op een cv.

In het begin besefte ik dat het bijzondere bijbaan is.

Maar inmiddels komen er overal in het land steeds meer studentdragers bij.’

26 UT NIEUWS 03|2012

lijst. De studie op zichzelf is volgens Heuts een

in de week. Studenten spenderen die tijd liever

‘entreeticket’ naar de banenmarkt, maar welke

niet als callcentermedewerker of in de bouw- en

baan in jouw schoot belandt is sterk afhankelijk

schoonmaaksector; dat zijn volgens ASA-onder-

van werkervaringen naast de studie. ‘Adminis-

zoek de meest impopulaire sectoren. Leuker zijn

tratieve functies zijn een goede ingang naar het

toerisme, onderwijs en maatschappelijk werk.

studenten per maand. De crisis biedt daarnaast

grote bedrijfsleven. Ook inzet als vrijwilliger of als

De crisis zorgt ervoor dat veel mensen kiezen

kansen voor de plaatsing van stagiaires. Bedrijven

bestuurder van een studentenvereniging doet het

voor vastigheid en studenten zijn geen uitzonde-

vullen krapte in hun personeelsbestand in met

doorgaans goed.’

ring. ‘Het bestand van onze vestiging in Enschede

stagiaires. Het is een uitgelezen kans om ergens

bestaat voor een groot deel uit een poule van

ervaring op te doen en er een voet tussen de deur

Hard

te krijgen.’

Hard werken is de Nederlandse student in ieder

vers werkt. In veel gevallen is de bijbaan gelinkt

Het belang van dat laatste wordt studenten

geval niet vreemd. Een werkende student in het

aan de studie. Het zijn aanpakkers.’ En of het

steeds duidelijker. Dat een klus tijdens Lowlands

wetenschappelijk onderwijs vangt gemiddeld vijf-

nou economische crisis is of niet, aanpakkers zijn

leuk is, daarvan kijkt niemand op. Maar het

duizend euro per jaar en werkt daarvoor 20 uur

altijd welkom. |

studenten die al langer via ASA bij opdrachtge-

contrast met het op één-na-leukste bijbaantje (administratief werk) kan nauwelijks groter zijn.

‘Studenten kiezen voor continuïteit en voor een studiegerelateerde baan of stage die het goed doet op het cv. Eerste en tweedejaars kiezen nog voor baantjes in de horeca, maar gaandeweg de studie stippelen ook zij een strategie uit richting

Rondleider bij Grolsch

arbeidsmarkt.

Belangstellenden laten zien hoe Grolsch bier brouwt, het

Dat is een verschil met een paar jaar geleden,

is een leuke bijbaan en een nuttige bijbaan, zegt student

Grolsch, nadat ik werd gevraagd via studentenvereniging Au-

toen de sky de limit was en geen bijbaan te gek.

technische bedrijfskunde Bastiaan van den Broek (19).

dentis. We laten bezoekers de hele brouwerij zien en volgen

Serieus is nu de tendens.’

Leuk omdat het een bijzondere bijbaan is waarvoor je en-

het productieproces. Het leukste vinden mensen de uitein-

kel gevráágd kan worden, leuk omdat de rondleidingen

delijk ‘productpresentatie’, wat natuurlijk een eufemisme is

Lucht

‘Bijna anderhalf jaar geleden begon ik als rondleider bij

gezellig zijn, leuk omdat de verdiensten erg prettig zijn,

voor bier drinken en proeven.’ Over zijn loonstrookje klaagt

Die tendens is niet uit de lucht gegrepen. Eerder

en nuttig omdat je leert spreken voor groepen van bijna

de UT’er allerminst. ‘Ik verdien bijna twaalf euro per uur. Ik

bleek al dat de juiste bijbaan meer indruk maakt

honderd man. Die laatste ervaring neemt Van den Broek

geloof trouwens ook niet in de mythe van de arme student;

op potentiële werkgevers dan de juiste cijfer-

mee naar zijn eerste ‘echte’ werkgever.

er is werk genoeg voor elke student die wil bijverdienen.’

UT NIEUWS 03|2012 27

Interview

Boksen met de handen op de rug De UT kreeg er twee jaar geleden een faculteit bij: het instituut voor aardobservatie en geo-

Als het kabinet besluit nog meer te bezui-

informatiewetenschappen (ITC). Organisatorisch is de aansluiting goed, maar in de beleving van veel

nigen op Ontwikkelingssamenwerking,

UT’ers bungelt ITC er soms nog een beetje bij. Het is niet de enige uitdaging waar decaan Tom Veldkamp

‘Een bezuiniging van nog eens tien procent op

voor staat. Bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking nopen hem het accent te verleggen.

in Den Haag besluiten de financiering te halveren,

Hij wil ook studenten uit rijkere landen werven en reguliere opleidingen aanbieden.

wordt ITC opnieuw hard geraakt? ons budget is misschien te overleven. Maar als ze dan kom je in een ophefscenario. Dat klinkt heel dramatisch, maar het is niet ondenkbaar. Ik moet er rekening mee houden.’

Tekst: Paul de Kuyper | Foto: Gijs van Ouwerkerk >

Op welke landen mik je?

‘We gaan ons accent verleggen, maar onze

Terwijl er twee jaar geleden, toen jullie

Hoe hangt de vlag aan de faculteit

missie blijft recht overeind. Die luidt capacity

bij de UT kwamen, geen vuiltje aan de

er na twee jaar bij?

building in ontwikkelingslanden. Ons veld wil-

lucht leek.

‘Ik vind dat we er goed voor staan, maar we leven

len we mondiaal neerzetten. Aardobservatie en

‘Dit kon je twee jaar geleden niet bedenken. Er zit

in een dynamische omgeving. Dit jaar krijgen

geo-informatiewetenschappen vind je niet op

nu een kabinet dat zulke andere prioriteiten stelt.

we 3 miljoen euro minder uit Den Haag en we

veel plekken en ITC is wereldberoemd op deze

Op de langere termijn denk ik nog steeds dat het

hebben nog steeds geen enkele zekerheid over

vakgebieden. De meeste potentie zit in China en

een goede move is geweest van de UT om ITC op

de financiering voor 2013. Tachtig procent van

India. Tien procent van onze studenten betaalt de

te nemen. Het biedt veel kansen. Maar ik kan me

ons vast personeel wordt betaald uit geld dat van

opleiding zelf. Dat kan groeien. Veel Indiërs gaan

vanuit UT-perspectief voorstellen dat het even

Ontwikkelingssamenwerking komt. Afgelopen

naar Engeland. Als de fees daar duurder worden,

schrikken is. Je hebt een goed instituut binnenge-

september stroomden vijftig studenten minder

komen ze misschien naar ons. Een andere markt

haald en dat raakt vervolgens aan de bedelstaf.’

in dan het jaar ervoor, 130 in plaats van 180. Er

is Noord-Amerika.

worden minder NFP-beurzen (beurs gefinancierd

Ons doel wordt om ook masteronderwijs aan

Had de UT dit geweten, hadden

uit Ontwikkelingssamenwerking, red.) uitgedeeld

Nederlandse studenten te geven. Nu mag dat nog

ze het dan gedaan?

aan onze studenten.’

niet, want we zijn niet geaccrediteerd voor initieel

‘Dat zou je aan het CvB moeten vragen. Duide-

onderwijs, alleen post-initieel. Bovendien moet van

lijk is dat het perspectief nu een totaal andere is

Je zegt: ‘we staan er goed voor’. Maar

het ministerie 90 procent van onze studenten uit

dan een aantal jaar geleden. Door bezuinigingen

vervolgens gaat het over bezuinigingen en

ODA-landen (officiële ontwikkelingslanden, red.)

op ontwikkelingssamenwerking vormen wij een

dalende studentenaantallen.

komen. Maar je kunt die eisen niet stellen en de

financieel risico. Wij zijn buiten Route14+ gehou-

‘We staan er ook goed voor. De bezuiniging van drie

geldkraan dichtdraaien. Wij gaan in feite een boks-

den. Dat begrijp ik wel. Maar op een gegeven mo-

miljoen hebben we zelf op kunnen vangen. We heb-

wedstrijd in met onze handen op de rug gebonden.

ment moet je wel de stap maken dat we echt bij

ben een reorganisatie achter de rug. Er zijn sinds

Als reguliere universiteiten mogen meevissen uit

de UT horen. De UT zal met argusogen naar Den

2010 20 fte van de 200 afgevloeid via natuurlijk ver-

de vijver van de NFP-beurzen is het toch oneerlijk

Haag kijken. Aan de andere kant: als het kabinet

loop, waarbij we het primaire proces zoveel mogelijk

als wij geen initieel onderwijs mogen geven? Ge-

valt, hebben we een heel andere discussie.’

hebben ontzien. Onze bedrijfsvoering is professione-

lukkig komt er wat beweging in die discussie.’

ler geworden, omdat we in de UT-systematiek zijn

Ik had eigenlijk willen vragen hoe lang

opgenomen. De organisatie staat. We zijn efficiënter

Willen jullie ook bachelors aanbieden?

jullie nog in dit pand aan de Hengelose-

geworden en kunnen met minder geld toe. En onze

‘Ik wil dat verkennen, maar dat is nu nog te vroeg.

straat zitten, maar gezien jullie onzeker-

wetenschappelijke output stijgt nog steeds. Het

We zijn bekend en sterk in onze masters en

heid, weet ik niet of die vraag nog wel past.

enige vervelende is de voortdurende onzekerheid

PhD-opleidingen. Als het lukt om die als initieel

‘Ik heb op onze nieuwjaarsbijeenkomst gezegd dat

over de subsidie voor volgend jaar. Die kan ik niet

onderwijs te accrediteren, wil ik kijken of dat ook

we naar de campus gaan. Ik weet alleen niet wan-

wegnemen. Tot nu toe hebben we nooit studenten

met bachelors kan. We hebben al wel gesproken

neer. Zeker als de trend wordt dat onze omvang

geworven in de rijkere landen, maar als overlevings-

over een track in het nieuwe onderwijsmodel die

niet meer bij het gebouw past, is het misschien

strategie gaan we ons ook op die markt richten.’

aansluit op onze MSc.’

goedkoper naar de campus te verhuizen.’

28 UT NIEUWS 03|2012

Zou je daar liever zitten dan

we meer bij de UT kunnen horen. Huisvesting

heb mezelf vijf jaar gegeven organisatorisch alles

aan de Hengelosestraat?

op de campus kan dat vergemakkelijken, net

op orde te hebben. Ik denk dat het nog eens vijf

‘Ja. Ik merk dat ITC in de beleving van veel

als het mogen verzorgen van initieel onderwijs.

jaar duurt voordat die beleving zo is. Dat de UT

mensen er nog een beetje bij bungelt. We heb-

We willen heel graag onderdeel worden van de

niet alleen zegt hoe trots ze is op nanotechno-

ben vijf faculteiten en, o ja, nog één. Er gebeurt

UT-familie, maar daar staat tegenover dat de

logie en governance, maar ook op wat ITC doet

wel van alles samen, maar je ziet ons niet op de

UT ons dan ook moet erkennen als lid van die

op het gebied van water en voedselzekerheid in

campus rondlopen. Wij zijn erg bezig met hoe

familie. Nu worden we nog wel eens vergeten. Ik

ontwikkelingslanden.’ |

UT NIEUWS 03|2012 29

Cultuur

De zomer van Alice De hal van gebouw De Vrijhof vult zich deze stille zondagmiddag met vreemde geluidjes.

Wie stiekem achter de deuren gaat spieden waar dat vandaan komt, krijgt snel duidelijkheid. De

Er moet nog veel gerepeteerd worden voordat het zover is. Muzikaal leider Frank Deiman slaat een toets aan op z’n piano en laat de groep vrolijke

crew van Alice in Wonderland zit middenin een sessie theateroefeningen. Lekker gek doen om los

deuntjes zingen. ‘Articuleren, denk erom men-

te komen. En daarna serieus aan de slag. Want de zomer van Alice staat voor de deur.

regisseur Evert de Vries de wind er flink onder.

sen…………..articuleren! Een zaal verderop heeft ‘Deze tekst moet je streng uitspreken. Je bent boos.

Heel boos! Zo ja…..goed zo……voel je het?’.

Tekst: Ditta op den Dries I Foto’s: Arjan Reef en Hans Hordijk >

Hij leunt even achterover op de rode stoeltjes van het Amphitheater. Zichtbaar genietend van de

‘De zomer van Alice’ is het centrale thema van

openluchttheater van de Universiteit Twente.

vorderingen van zijn spelers. Het komt allemaal

de Vereniging Nederlandse Openluchttheaters,

De premiére is op zaterdag 2 juni. ‘Op de UT heb-

goed. Dat zie je aan zijn houding. |

het overkoepelende orgaan voor ruim 50 actieve

ben we in totaal zeven afleveringen gepland’, vertelt

openluchttheaters. Het is namelijk precies 150

productie-assistent Bart Peeters Weem. ‘Ook enkele

jaar geleden dat Lewis Carroll het verhaal van

matinees op zondag en een reservevoorstelling,

Alice in Wonderland bedacht. Daarom wordt

mocht het weer niet meewerken. We hebben bij de

er in elk openluchttheater in Nederland een

selectie van de data rekening gehouden met het EK

productie rond dit thema opgevoerd. Oók in het

voetbal.’

30 UT NIEUWS 03|2012

Kijk ook op Facebookpagina Alice in Wonderland utwente

‘Met iedereen de draak steken’

Evert de Vries, regisseur ‘Een enorme uitdaging, deze productie van

duiken. Daar is lef voor nodig, hoor! Het zijn wel

Alice in Wonderland. Het is een kleurrijk, gek

allemaal beginners en amateurs waar ik mee

sprookje. We willen de bezoekers tijdens de

werk. Maar het gaat al heel goed. De spelers

uitvoeringen graag meetrekken in het verhaal

krijgen steeds meer feeling met de productie

van Alice, die wordt getest op haar weg naar

en de meeste scènes staan al in een soort

volwassenheid. Het is een familievoorstelling,

grondverf.

En dat gaat lukken.

waarbij veel gelachen wordt. We zijn dus con-

De voorstelling vergt erg veel creativiteit. We

Ik ben bij de UT niet geheel onbekend. Bij het

stant op zoek naar leuke vondsten. De spelers

spelen in het openluchttheater, terwijl het

40-jarig bestaan van de UT regisseerde ik Ro-

aan de productie moeten bereid zijn lekker gek

nog licht is. Ik kan dus niet met lichteffecten

meo en Julia. Toen ik opnieuw gevraagd werd,

te doen, de gêne voorbij.

werken. Een groot decor gebruiken we ook niet.

was ik al snel om. Ze hebben hier altijd van die

Ze moeten zich kwetsbaar durven opstellen,

Maar Alice moet straks wél in een konijnenhol

lekkere, flinke kluiven! Daar hou ik van. Echt

laten zien dat ze de dwaasheid in kunnen

van 80.000 meter diep vallen.

heel erg leuk om deze productie te doen.’

‘Een kleurrijk, gek sprookje’ Bart Peeters Weem, productie-assistent Grootenboer is productie-assistente, maar als zij

die mee willen werken. Het gaat om grimeurs,

er niet is vervang ik haar. We repeteren altijd op

decorbouwers, dansers en muzikanten. We

zondagmiddag.

hebben al een aantal conservatoriumstuden-

Als productie-assistent ben je de verbindende

ten die meedoen, maar er zoeken nog meer

factor. Je zorgt ervoor dat alle randvoorwaarden

muzikanten.

kloppen. Zijn de repetitieruimten beschikbaar?

Sietse Dolstra heeft de productie Alice in Won-

Weet iedereen wat ie moet doen? Is het juiste de-

derland speciaal voor de UT geschreven.

corstuk of attribuut voorhanden? Er valt zóveel te

Ik had eerst wel wat vraagtekens. Zou het niet

regelen. Ik probeer om het overzicht te bewaren

te kinderachtig zijn? Het is toch een kinderboek.

Apollo heeft me gevraagd om mee te doen aan

en alles goed op elkaar aan te laten sluiten.

Maar echt, er zitten zoveel leuke vondsten en

deze productie. Ik ben net een jaar afgestu-

We hebben ons tot nu toe geconcentreerd op

uitspraken in! Zoveel humor en gekkigheid. Ik

deerd aan de UT. Heb hier communicatieweten-

het spel en op de zang. Maar het wordt tijd om

ben helemaal om. De onderlinge sfeer is erg

schap gedaan. Ik voel me nog erg verbonden

de aandacht wat meer te verschuiven naar de

goed. Spelers leren elkaar steeds beter kennen.

met de UT en heb gelijk toegezegd. Tineke

randvoorwaarden. We zoeken nog mensen

Je ziét gewoon iets heel moois ontstaan.’

‘Er valt zóveel te regelen’

Rosalie Fleuren, student communicatiewetenschap ‘In de productie ben ik Alice. Toen ik vorig najaar auditie deed en uitgekozen werd, was ik daar ontzettend blij mee.

Het voelde als een bevestiging. Op de middelbare school speelde ik altijd mee in musicals en ik ben hier op de UT ook lid van cabaretvereniging Contramine. Dus ja, dan is het een uitdaging om de hoofdrol te krijgen in de productie Alice in Wonderland.

Daan Egberts, student civiele techniek

Het is ook best moeilijk hoor! Ik moet in de huid kruipen van

‘De UT heeft weer een toneelvereniging! En dat

eerste repetitieweekend. En dan verzorgt Nest

een gekke, bijzondere elfjarige. En het is al héél lang geleden

is een rechtstreeks gevolg van de productie Alice

de broodjes. Daarmee kunnen we meteen laten

dat ik zelf een gekke elfjarige was. Bovendien speel ik echt in

in Wonderland. De bestaande toneelvereniging

zien dat Nest de verbindende factor is. Mooi!

elke scene en moet ik ontzettend grote hoeveelheden tekst

Nest leidde al vier jaar een slapend bestaan.

Als ‘De zomer van Alice’ voorbij is gaan we

uit mijn hoofd leren. Niet mijn sterkste kant.

Er waren geen leden meer en er was ook geen

beginnen met een theaterklas. In december is

bestuur. Het Vrijhof Cultuurcentrum wilde de to-

er dan een uitvoering. Vervolgens gaan we in

neelclub graag weer opstarten, deed een oproep

januari verder met een kleine musicalproductie.

Als ik pissig ben gooi ik het er bij de toneelrepe-

klein meisje te spelen dat de draak met iedereen steekt. Het

en iedereen van Alice in Wonderland heeft zich

Wel veel kleiner dan de productie van Alice hoor!

tities allemaal uit. Als ik vrolijk ben ook. Kortom,

is een dynamische rol met veel absurde wendingen. Daarvoor

aangesloten. We hebben nu circa 25 leden. Er

Toneelspelen is heerlijk. Ik doe het al jaren. Op

toneelspelen is echt een uitlaatklep voor mij. Ik

moet je veel creativiteit in je spel leggen.

is ook een bestuur gevormd van drie personen.

de middelbare school was ik in mijn woonplaats

kan me voorstellen dat er meer mensen zijn die

Ik ben de nieuwe penningmeester. We zijn er

aangesloten bij een amateurclub. En nu kan ik

mee willen doen. Stuur gerust een mailtje naar

Ook al heb je het boek Alice in Wonderland nooit gelezen, er

allemaal erg blij mee. In april hebben we ons

hier op de UT mijn hobby beoefenen.

bestuur@Nest.utwente.nl .

zitten veel herkenbare dingen in de producties. Situaties over

Maar de rol van Alice is vooral heel erg leuk. Heerlijk om een

‘Toneelvereniging Nest leeft weer!’

het leven, die iedereen tegenkomt. En ook de muziek zorgt straks voor herkenning. Wie het liedje van ‘twiedeldie en twiedeldom’ hoort, zal zich dat zeker herinneren.’

UT NIEUWS 03|2012 31

Achtergrond

Iris van Duren is ITC-onderzoeker én vrijwilliger voor het Wereld Natuur Fonds

‘Wetenschap vertalen naar de maatschappij, dat is belangrijk’ Iris van Duren (45) is als universitair docent verbonden aan het ITC en doet onderzoek naar palmolie en biobrandstof. Die fulltime functie combineert ze met haar vrijwilligerswerk voor

feit dat de natuurlijke dynamiek in de rivier is verdwenen heeft voor de natuur grote gevolgen.

‘Hele landschappen in het stroomgebied van de

het Wereld Natuur Fonds. ‘Het WNF is voor mij dé manier om de vertaalslag te maken van

Zambezi zijn ontbost voor landbouw en er werden

de wetenschap naar de maatschappij. Juist dan kun je laten zien welke impact wetenschap

grondstoffen en voor mijnbouw werden grote

heeft en hoe leuk het is.’

ten vervuild. Illegale en niet duurzame houtkap

irrigatiesystemen aangelegd.’ Zambia is rijk aan stukken bos gekapt. Rivieren en het milieu raakzorgde voor nog meer ontbossing. Daar bovenop

Tekst: Maaike Platvoet foto’s: Arjan Reef >

ren zich vooral rondom de Zambezi, een rivier

zorgden stropers en slechte vismethoden voor

in Zambia, en het land rondom die rivier. Ik heb

sterke achteruitgang en bedreiging van veel dier-

Ze is alweer een paar maanden terug uit Zam-

het WNF aangeboden om WNF-medewerkers te

en vissoorten. ‘Grote problemen dus. Veel van

bia. Daar verzorgde ze een ‘opfriscursus over

interviewen om te berichten waar het geld van de

deze problemen zijn natuurlijk niet bewust ver-

biobrandstof’ voor alumni van de faculteit ITC,

Nederlandse donateurs naar toe gaat.’

oorzaakt. Het is meer een gevolg van landgebruik

maar vroeg ook aan het WNF of ze – als ze er toch

Het land rondom de Zambezi-rivier is de laatste

waar van te voren onvoldoende over bekend of

was – niet iets voor hen kon betekenen. ‘Het WNF

honderd jaar erg veranderd door de toene-

over nagedacht was.’

was net een campagne gestart over natuurbe-

mende bevolking, legt Van Duren uit. Zo werden

WWF (World Wide Fund of Nature)-Zambia

scherming van de Zambezi, waarmee ze aandacht

stuwdammen aangelegd om elektriciteit op te

probeert dat nu te veranderen, maar dat valt niet

vragen voor de problematiek rondom ontbossing

wekken, maar versperren die dammen nu de

mee, zegt Van Duren. ‘Er zijn grote commerciële

en overbevissing. De problemen daar concentre-

migratieroutes voor veel vissoorten. Ook het

bedrijven en regeringen en financiële belangen mee gemoeid. Het WWF probeert daarom het begrip duurzaam ondernemerschap onder de aandacht te brengen. Bijvoorbeeld op het gebied van de biobrandstof. En daar komt weer mijn kennis bij om de hoek kijken.’

De indrukken en ervaringen die Van Duren opdeed in Zambia – maar ook door haar onderzoek op het ITC - , vertelt ze nu tijdens lezingen voor het WNF in Nederland. ‘Ik probeer tijdens zo’n lezing het publiek uit te leggen wat het probleem is. Zo heb ik afgelopen december in Hengelo een lezing verzorgd over de ontwikkeling van nieuwe oliepalmplantages en de effecten daarvan op ander landgebruik en natuur. Dat is een enorm probleem in Azië, maar ook in delen van Afrika.’

‘Als je eens zomaar wat producten in je winkelwagentje onder de loep neemt, zul je bijvoorbeeld zien dat in de helft van al de door jouw gekochte producten palmolie is verwerkt.’ Ze somt op: ‘Palmolie zit in hazelnootpasta, in appelflappen, maar ook in cosmetica. Op zich is het geen fout product, het is zelfs een gezonde olie. Het punt is: palmolie wordt nog lang niet altijd op een duurzame manier verbouwd, en dat heeft grote consequenties voor de natuurlijke omgeving.’

Van Duren vindt het belangrijk om dat verhaal te

32 UT NIEUWS 03|2012

vertellen. In de eerste plaats om bewustwording

liet- en radarbeelden om goed in kaart te kunnen

iets bijbrengen doet ze het liefst. ‘Het is jammer

te creëren. ‘Het wordt voor producenten ook pas

brengen welke plantages waar en wanneer zijn

dat je als wetenschappelijk medewerker voor-

een issue als consumenten kritischer worden, en

aangelegd. Die methoden proberen we verder te

namelijk wordt afgerekend op het aantal onder-

vragen gaan stellen over de toevoeging van palm-

ontwikkelen waardoor certificering van duurzame

zoekspublicaties. Als je daadwerkelijk impact

olie aan allerlei producten. Vraag gewoon eens

palmolie en planning voor nieuwe plantages beter

wilt hebben, moet je dat ook overbrengen naar

in de supermarkt hoe het zit. De ene supermarkt

mogelijk is.’

de maatschappij vind ik. Die vertaalslag, dat is de

gaat daar bovendien eerlijker mee om dan de

Een alternatief bedenken voor palmolie is vol-

leuke en mooie kant van wetenschap. Zo heb ik

andere. Zo heb ik ontdekt dat C1000 vaak keurig

gens Van Duren niet nodig, zolang er maar naar

voor de Rangerclub een spelletje bedacht: maak

vermeldt dat er palmolie verwerkt is. Producent

duurzame methodes gekeken wordt. ‘Dat kan

foto’s in de supermarkt van producten waarvan jij

Unilever meldt meestal alleen op haar producten

bijvoorbeeld ook betekenen dat voormalige rub-

denkt dat er palmolie in zit. Kinderen vinden dat

dat er ‘plantaardige olie’ in zit, maar niet welke.

berplantages – die nu overbodig zijn geworden–

fantastisch.’ |

Dat is correct, maar op deze manier kan een klant

worden omgevormd tot palmolieplantages. Of

nog steeds geen eerlijke keuze maken om produc-

alleen plantages toestaan in gebieden waar geen

ten te vermijden waar palmolie in zit, die wellicht

hoge natuurbelasting is. Het gaat er om dat op

niet duurzaam geproduceerd is.’

een slimme manier gekeken wordt.’

Op wetenschappelijk gebied wordt onderzoek ge-

Ze is vrijwilliger, onderzoeker, maar bovenal

daan naar oplossingen voor duurzame productie

docent met hart en ziel. Want studenten, maar

van palmolie. ‘Bij het ITC gebruiken we satel-

ook kinderen die lid zijn van de WNF-Rangerclub,

UT NIEUWS 03|2012 33

International

Fiddling with dissertations Why should all PhD students have to write brilliant doctoral theses? Standards could certainly be

tion,’ says Linda Klumpers of the PhD Net-

lowered for some, according to Elmer Sterken, Rector Magnificus at the University of Groningen.

or British ones. We should keep it that way.

work Netherlands. ‘Much better than German If we want to do something about the dura-

Then they might also finish their degrees quicker.

tion of these programmes, then we would be a third and a quarter of doctoral students will

better off looking at supervision and coordina-

never complete their degrees, or will only do

tion. It is often the case that PhD students are

so with a massive delay.

nearly finished and their supervisor comes up

It is a smouldering debate on the Dutch sci-

The university rectors gathered to discuss

with a new requirement: another case, or an

ence scene: why do Dutch PhD students take

this phenomenon last week. Elmer Sterken,

extra experiment. That can easily add months

so long to complete their theses? Practically

Rector Magnificus of the University of Gron-

to the programme.’

no one seems to be able to finish in four years.

ingen, was shocked by the figures and feels

She is outspoken about what should not be

Even five years is too short for most candi-

that something must be done. ‘We are working

done: watered-down requirements or con-

dates: less than forty percent manage to cross

in the Netherlands on improving academic

densing a four-year programme into the span

all their t’s and dot all their i’s in the span of

success rates for Bachelor’s and Master’s

of three years. ‘A PhD programme is all about

half a decade. In the last batch of newly con-

students,’ he says. ‘We should therefore also

acquiring skills. PhD students must learn to

ferred PhDs, only one in four crossed the fin-

be taking a critical look at the duration of PhD

conduct independent research. That simply

ish line within five years. Anywhere between

programmes.’

takes time.’

TEXT: Bas Belleman and Marijke de Vries, HOP >

Flexibel

By university

But Sterken is not convinced that four years should be the minimum. A PhD does not

He feels that a flexible system for PhDs

necessarily lead to an academic career. Those

should be introduced in which not everyone

who achieve the highest marks will continue

would be expected to meet the same require-

in academia, but the rest just need to squeak

There are three-year and four-year PhD programmes in

ments. ‘You’d then need to draw up some kind

by with a pass, as is the case with a Bachelor’s

the Netherlands. In practice, however, it takes an average

of degree supplement detailing the candi-

or Master’s degree, and this probably doesn’t

of five years to complete a PhD. Candidates complete

dates’ accomplishments... I’m just thinking out

have to take any longer than three years.

their programmes faster at some universities than at

loud.’

‘Maybe we are too demanding,’ suggests

others. The longest average duration is at the Radboud

Some of the PhD candidates at the University

Sterken. ‘This is understandable from the

University Nijmegen (5.4 years), while Eindhoven

Medical Center Groningen are already on a

perspective of research. But two out of three

University of Technology has the shortest (4.6 years). The

three-year programme. ‘And at the faculties

PhD graduates do not go on to pursue a ca-

University of Twente came in third in this ranking.

of economics, social sciences and law they

reer in science. A delay for this group means

are thinking about linking a three-year pro-

a deficit in their further career in society. You

gramme to a Research Master’s,’ says Sterken.

have to wonder whether students actually find

‘That’s not such a bad idea.’

this prospect to be attractive.’

He can count on vigorous resistance to these

There are relatively few PhD candidates in

developments. Five professors in Groningen

the Netherlands, particularly in the applied

recently sounded the alarm in the university

sciences. ‘Is this a societal problem? I think

newspaper. ‘A three-year PhD programme is

so, considering the thirst for knowledge in our

nothing more than a prolonged work place-

economy,’ says Sterken.

Average duration of a PhD programme in months and years (2010):

2010 TUe Tilburg Twente UM EUR TUD UVA WU VU RUG LEI RU UU OU Total

months 55 57 57 58 59 60 60 61 63 64 64 64

© HOP. Source: VSNU.

34 UT NIEUWS 03|2012

60

years 4.6 4.7 4.8 4.9 4.9 5.0 5.0 5.1 5.2 5.3 5.3 5.4

5.0

ment,’ they warned. PhD candidates need more time, according to them, because most

Fellows

only reach a breakthrough as they approach

In the same breath Sterken presents another

the end of their research projects.

Groningen hobbyhorse: the appointment

‘I understand the objections,’ says Sterken.

of - cheaper - fellows. They do not receive

‘Competition in science is fierce. Each additional

a salary as ordinary PhD candidates do, but

paper or article adds lustre to your CV, giving

a scholarship. According to him, they finish

you more favourable career opportunities in

their programmes faster than PhD candidates

the sciences. But the fact that only two out of

employed by the university. ‘And I have no

three candidates actually manage to finish their

indication that their work is of a lower level.

degrees is a real cause of concern for me.’

The data do not lie. The fellows graduate a

PhD candidates tend to disagree with him.

little faster. It’s logical, of course: if the money

‘Dutch PhDs have a particularly good reputa-

runs out, you must ensure that your work is

Wouter Eggink defended his doctoral thesis on 23 September 2011 at the Faculty of Engineering Technology. He completed his PhD within four years. (Photo: Gijs van Ouwerkerk) finished.’

on a period of three and sometimes four years,

lands (VSNU) has adopted a neutral stance. It

PhD Network chair Klumpers is taken aback.

says Sterken. ‘This is another reason to recon-

has stated that shorter programmes and indi-

‘I really cannot accept this as a serious argu-

sider whether it is really so desirable that the

vidual tailoring should be possible, but there

ment. The scuttlebutt in my own network

majority of PhD candidates end up taking five

are no nationwide plans for introducing PhD

suggests just the opposite. As far as we know

or six years.’

programmes that have been shortened from

the dropout rate is higher among fellows than

The Association of Universities in the Nether-

four years to three. |

among PhD candidates employed by the universities.’

She also doubts whether a more compact PhD programme will attract more candidates. ‘Has this been researched? No. People go for a PhD because they want to become good researchers. A three-year or four-year PhD doesn’t make any difference. And then we would do

P-NUT:

‘Promoting quality’

better to defend the high standards that we

Rense Nieuwenhuis is the chairman of P-NUT, the PhD candidates network at the University of Twente. He is surprised that

hold dear here in the Netherlands.’

the Rector of the University of Groningen places so much emphasis on degree completion rates. ‘In my humble opinion it

Meanwhile, the three-year programmes are

is much more important to promote quality.’ If degree completion rates are really so essential, then Nieuwenhuis says we

already being included in the grant schemes

would be better off focusing on guidance structures and supervision in the PhD programmes. ‘There is a training programme

of the Netherlands Organisation for Scientific

for supervisors available, but few take advantage of it. Supervisors should also go to greater lengths to ensure that candi-

Research (NWO). Three-year grants are being

dates get started on their thesis in time. We hear too many accounts of PhD candidates still working in the lab on the last

awarded in the behavioural and social sci-

day of their contract. They are then forced to write their thesis in their own time’

ences to encourage students coming from a

According to Nieuwenhuis, PhD programmes sometimes take longer than the nominal four years because candidates regu-

Research Master’s to move directly into a PhD

larly receive a three-year contract, and then need to get a job elsewhere to help finance their full programme. ‘Moonlighting

programme, according to an NWO spokesper-

puts extra pressure on the candidate’s research activities. And that cannot be good.’

son. ‘The idea is that the Master’s programme

Remarkably, the European Council of Doctoral Candidates met two weeks ago in Cracow (Poland), and the fellowship system

will have thoroughly prepared the student

was on the agenda. P-NUT was also present. ‘In Cracow it was mentioned that the Dutch PhD system is really excellent, and

such that a three-year PhD should be doable.’

that it should serve as an example for the rest of Europe. Those present in Cracow were nonplussed at the notion that at-

European research grants are also often based

tempts are being made to overturn the Dutch system.’

UT NIEUWS 03|2012 35

International

Big splash in land down under Kyle Zhang, a 27-year-old from Jingzhou, China, is a PhD candidate studying computer science. In his third year at the University of Twente, Zhang

ExpatLens

focuses on underwater communication and life, but I knew it would benefit me more as a per-

splashing, and making all sorts of noise. It turns out

son if I took this big step. At first, the Netherlands

we were staying at a hotel filled with a large group

seemed so calm and quiet. There were very few

of elderly folks. They all came out of their hotel

people walking on the streets and shops closed

rooms starring at us as if we were aliens. It was a lot

right at five o’clock which is not something I was

of fun to get my Dutch colleague out of his comfort

used to in China. My hometown is an extremely

zone and a bit embarrassing as well.

crowded place where shops close up late, and

I have learned what it is like to work in a research

it seems like life is always moving. Here, on the

group while studying here. The Dutch are excep-

Along with studying and investigating for the Sea-

weekends and after people close up shop, they go

tionally friendly and good at discussions. They

STAR project, Zang has made friends with fellow

home and spend time with their families.

are always willing to help me, even though I can

colleagues, and had a lot of fun traveling while

I have tried to do a lot of traveling to experi-

hardly pronounce their language. Overall, I am

staying focused on underwater monitoring using

ence different cultures and on one of my trips to

glad I came here and have learned what it is like

wireless sensor network.

Queensland I stepped a bit out of my new Dutch-

to work hard at university because my profes-

‘My full name is actually Kui Zhang, but 12 years

learned ways. I was with a Dutch colleague of mine

sors have pushed me to do great things. I hope

ago I started to use just Kyle. As an only child

and we decided take a dip in the swimming pool.

to continue to push the boundaries in both my

it was difficult leaving home to come have a dif-

The pool was rather small, as was the hotel where

research and with my colleagues when we have a

ferent experience in both research and everyday

we were staying. We were having a blast swimming,

free weekend to get out.’ |

hopes to make further research breakthroughs in his last two years while in Holland.

Guest Contributor: Jenna DeLong | Photo: Gijs van Ouwerkerk >

36 UT NIEUWS 03|2012

Sport

Racen met kartvereniging A La Karte

‘Niet bang zijn, voet op het gas!’

De mogelijkheden om op de campus een sportieve prestatie neer te zetten, zijn legio. Van schaken tot schermen, van taekwondo tot tafeltennis. De redactie van UT Nieuws hijst zich in sportkleding en gaat het aanbod aan den lijve ondervinden. Participating journalism heet dat. Deze maand aflevering 4: karten.

‘Probeer die ideale lijn te vinden!’, benadrukt A La Kart-voorzitter Sven Gijsberts nog maar eens.

bedenk dan dat karting een van de veiligste sporten

Dat moet lukken, denk ik optimistisch. Ik scheur in rode overall weg in de razendsnelle racekart

met 100 km/h in de bandenstapel gereden, maar had

van de Drienerlose kartvereniging. In een van de eerste bochten, de G-spot (tja, ik heb ’t ook niet

tjes aan toe. Ik besluit maar niet al te lang stil te staan

verzonnen) gaat het mis. Mijn kart slipt en ik maak een even hilarische als spectaculaire spin.

is. Niet bang zijn, voet op het gas! Ik ben ooit eens geen schrammetje!’, voegt Gijsberts er nog even fijnbij die laatste opmerking en raap mijn goede moed bij elkaar. Na nog wat tips over het gebruik van de rem, onderstuur, clipping points en acceleratie, slinger ik

Tekst: Jochem Vreeman | Foto’s: Gijs van Ouwerkerk >

ook in huurkarts, lekker veilig. Die wagentjes hebben

de kart weer aan. En eerlijk is eerlijk, het gaat al een

iets minder pk’s dan onze eigen karts.’ Er wordt me

stuk beter. Ik merk dat ik kick op de snelheid, vooral

‘Dat viel niet mee, hè’, zegt Gijsberts (bedrijfskun-

opeens veel duidelijk.

omdat je zo dichtbij het asfalt zit. Terwijl ik ervan

destudent) lachend als ik na nog meer soortgelijk

Terwijl het circuit weer voor even het toneel is van

overtuigd ben dat ik nu op die 110 km/h zit, hoe

gestuntel mijn eerste rondjes erop heb zitten. Samen

de huurkartcoureurs, kom ik tot rust in het sleu-

krankzinnig ook, ram ik vol gas door de zogenaamde

met bestuurslid Tim Terpstra (werktuigbouwkunde)

telhok van de vereniging, vlak naast de kartbaan in

koffiebocht. De G-krachten nemen bezit van me. Ik

keek hij naar mijn capriolen in een van de drie race-

Oldenzaal. ‘Het motorhome noemen we dit. Hier

rijd de bochten steeds beter van buiten naar binnen

karts die A La Kart (bijna vijftig leden) in eigendom

sleutelen we aan de karts. Ook op de campus hebben

en krijg feeling met die roemruchte ideale lijn. Mijn

heeft. Hij drukt het zacht uit, want hoe krijg ik dit

we een ruimte, die is vooral voor de winterperiode.

gepruts van zo-even lijkt een eeuwigheid geleden.

racemonster ooit onder controle? ‘Een 17 pk sterke

We zijn hier meerdere malen per week te vinden,

‘Prima, ziet er goed uit!’, schreeuwt Terpstra. Ook hij

4-taktmotor van Honda’, vertelt Terpstra trots. ‘De

even afhankelijk van hoe druk we het hebben met

zet zijn helm op en springt de kart in. Eerst rijdt hij

kart heeft een on-board tijdwaarneming waarmee we

de studie.’ In het motorhome blijkt meteen dat de

achter me. Als ik voor mijn gevoel op topsnelheid de

van alles kunnen meten. En o ja, de topsnelheid ligt

jongens over flink wat motorische kennis beschikken.

Oldenzaalse bossen voorbij zie trekken, haalt hij me

rond de 110 kilometer per uur.’

Maar dat is ook niet zo gek als je hoort dat Gijsberts

toch in. Ik merk dat hij de ideale lijn toch wat beter te

Zoals wel meer mensen heb ook ik wel eens een

al zeker tien jaar bezeten is van deze pijlsnelle wa-

pakken heeft dan ik. Maar wat maakt ’t uit? Karten is

rondje gereden op een kartcircuit. De laatste keer

gentjes en Terpstra zelfs een eigen kart heeft.

een fantastische sport! Als ik even later in mijn auto

waande ik me Jos Verstappen in een opgevoerde

Oke, het is tijd voor poging twee. Ik krijg nog wat tips

richting Enschede ‘race’, ben ik een gevaar op de

grasmaaier. Want het ging best aardig, in die huur-

mee. ‘Probeer de bocht goed aan te snijden en houd

weg. Het kan voor m’n gevoel niet snel genoeg gaan.

karts. ‘Zie je die kinderen?’, wijst Terpstra? ‘Die rijden

je lichaam in evenwicht. En mocht je angst voelen,

Rotondes? Ook die hebben een ideale lijn! |

Aanmelden?

Lijkt het je wat om te karten? Een jaarlidmaatschap bij A La Kart kost 60 euro. Voor dat bedrag kan je het hele jaar door onbeperkt karten in Oldenzaal. De vereniging biedt tevens een introductie (15 euro). Er worden wedstrijden gereden in de huurkarts en A La Kart neemt deel aan een bedrijvencompetitie. Meer info: www.alakart.nl.

UT NIEUWS 03|2012 37

Service

Twenty Twente Tweets 7/3: @sebastiaanw: Bizar om in het @utnieuws te lezen dat campusmanager @utwente het sportcentrum op de Campus vergelijkt met de Grolsch Veste qua prijspeil.

7/3: @TinekeG: Ha, ja! @heining @wesselding @kimbekmann @BouhuisR van de #UTwente bij het #NOS journaal. Leuk! :-) 7/3: @ScienceCafe053: Veel wetenschappers in de zaal bij discussie over vals spelen in de wetenschap. Verdacht! #SCE0703 7/3: @GuySie: Ha, de factuur van m’n afstudeerborrel is binnen. Bier wordt in @onzekroeg tegenwoordig in liters afgerekend. 204,8... not bad :’) 9/3: @Tbuitink: Op afzakkende broeken moet een verbod komen. Niemand kan mij uitleggen wat daar sexy aan is!!!! @UTNieuws 12/3 @amberwalraven: Als ik kijk naar al die leuke opdrachten die ik begeleid vind ik het jammer dat ik zelf niet meer studeer

23/3 @mdriesprong: Wanneer komt #collegetour naar de campus

:-) Ipads, mobiel leren, Internet.

van @UTNieuws? Opnames buiten op het Ganzenveld. Lijkt me mooi!

13/3: @ethymiosc: A question I have after promoting the UT abroad last week: How international is the #UT in a world con-

24/3: @Adam Savage @donttrythis :Today’s the day: Mythbusters

text? http://bit.ly/vojMpx

Duct Tape Island season premiere tonight, at 9 on Discovery, AND the new Unchained Reaction afterwards!

14/3: @mvanvelzen: Applaus na hoorcollege, het moet niet gekker worden.

24/3: @pimdekok: 2gnurkje en @trionno uitgezwaaid op hun 1ste fietstocht op de tandem voor hun @BataforKika sponsorevent!

15/3: @MauriceEssers: Eerste student in shorts gezien #rokjesdag #campus #utwente #teltdatook

24/3: @MarcvandenBerg: Derde barbecue op rij!

16/3: @HansHilgenkamp: Zojuist benoemd tot Erelid van de

25/3 @ionicasmeets: Hoe je met wiskunde wint bij Monopoly,

prachtige Technisch Natuurkundige Studie-vereniging Arago!

zeeslag en andere klassieke spelletjes http://www.cracked.com/ article_19747_5-ways-to-beat-old-school-games-using-math.html

19/3: @HinkeBarry: @TinekeG: Nachttrein naar Lissabon: was een leuke voorstelling. Ben nu benieuwd naar het boek #BroodjeCultuur #Vrijhof #UTwente 20/3: @gijsvofoto: Ondanks de lente is het nog koud om te pootjebaden in de sloot van het O&O-plein. Toch kreeg ik een geportretteerde zover. Hulde aan hem!

20/3: @patrickwelman: Vandaag is weer een dag waarbij mijn geduld flink op de proef wordt gesteld. Het is niet anders.

Hopelijk volgende week witte rook.

20/3: @ConceptBestuur: Welke groente laat je huilen als de winter voorbij is? Een lente-ui! #dinsdaggrapvandedagdag 21/3: @rreijnhoudt: Vandaag geen dagje afstuderen maar een dagje symposium van @ConcepTTwente. #herbestemming is het thema! #BaH_2012

38 UT NIEUWS 03|2012

Boekrecensie:

Hoe voorkom je een kater?

Mondwater helpt beter tegen een

verder (een bal gooien), sneller (zeilen,

aardige tips tussen de vraagstukken.

knoflookadem dan peterselie. Dat

zwemmen) en winnen (met Risk, met

Bijvoorbeeld hoe je met zout (of een

schrijft natuurkundige Mark Frary in

kaarten, met poolbiljarten, met scrab-

vriezer) snel een fles wijn op de juiste

zijn populairwetenschappelijke boekje

ble). Maar hij stipt ook meer huiselijke

temperatuur brengt als je onverwacht

Hoe voorkom je een kater? Behalve op

problemen aan, zoals hoe je bij het

bezoek krijgt. Of dat je nooit van je

de vraag uit de titel geeft hij antwoord

verhuizen een bank de hoek om krijgt of

(creditcard)schuld afkomt als je alleen

op ruim dertig andere problemen. Waar-

hoe je rodewijnvlekken kunt verwijde-

de minimale aflossing betaalt.

onder: Hoe koel je snel een fles wijn?

ren.

De titelvraag beantwoordt Frary pas

ook gelijk een slok mondwater achter-

Hoe los je een schuld af? Hoe win je met

De natuurkunde, chemie en wiskunde

in het laatste hoofdstuk. Je kunt naar

aan. Dat werkt vele malen beter tegen je

scrabble?

die de auteur gebruikt in zijn oplossin-

pijnstillers grijpen na een avondje flink

knoflookkegel dan peterselie.

Frary, die sterrenkunde en natuurkunde

gen, is niet altijd even eenvoudig. Zijn

zuipen, maar afgezien van drinken met

Hoe voorkom je een kater? – Mark

studeerde aan het University College

strategie gebaseerd op het aantal keren

mate is veel water drinken de beste

Frary, uitgeverij Veen Magazines BV,

London, constateert dat wetenschap

dat een letter voorkomt bij Scrabble

manier om een kater te voorkomen,

144 pagina’s, €14,95

alom aanwezig is. En dat maakt dat je

(Wordfeud) is nog wel te volgen, even-

aldus Frary. Heb je aan het eind van de

wetenschappelijke kennis kunt inzetten

als de relatief gemakkelijke kansbereke-

stapavond een broodje shoarma met

om alledaagse vragen op te lossen.

ning die schuilgaat achter het dobbelen

Neem de honkballer die zich afvraagt

bij Risk. Moeilijker wordt het als je wilt

hoe hij de bal over een grotere afstand

winnen met poolen. Het berekenen

bij zijn teamgenoot krijgt. Frary laat zien

van de botsingssnelheid en het behoud

hoe je met een bewegingsformule reke-

van impuls bij twee ballen, resulteert in

ning kunt houden met de horizontale en

ingewikkelde formules. En, constateert

verticale snelheid. Vervolgens bepaalt

Frary, dan is nog niet eens rekening

ook nog de hoek waaronder je gooit

gehouden met de wrijvingsweerstand

het resultaat. Theorie valt niet altijd in

van het groene laken.

praktijk te brengen, erkent Frary. ‘De

Hoe voorkom je een kater? is een

berekeningen gaan ervan uit dat je in

interessant boekje als je enig gevoel

staat bent een bal met een vaste snel-

hebt voor bèta-wetenschappen. Niet

heid te gooien uit welke hoek dan ook,

om in het vervolg elk potje Wordfeud

maar door de mechanische beperkingen

te kunnen winnen, maar wel om te zien

van je spieren is dat niet het geval.’

welke wetenschap er achter verborgen

Veel van Frary’s problemen gaan over

zit. Ook voor studenten staat een aantal

veel knoflooksaus gegeten, giet er dan

Paul de Kuyper

VentureLab Twente groeiprogramma voor hightech entrepreneurship Bezoek onze events op 10 april, 11 april, 13 april en 19 april Kijk op www.venturelabtwente.com -> upcoming events

UT NIEUWS 03|2012 39

Bijblijven?