AristoTasty - Traditional recipes of the Aristotelis Municipality (in Greek)

Page 1

16 Χωριά 50 Συνταγές Από τον Δήμο Αριστοτέλη Χαλκιδικής

Σύμφωνα με το Ν. 2121/1993, απαγορεύεται η συνολική ή αποσπασματική αναδημοσίευση, αναπαραγωγή με οποιοδήποτε μέσο, μετάφραση η ανατύπωση του βιβλίου αυτού, χωρίς τη γραπτή άδεια του συγγραφέα

ISBN:

Copyright 2024 Θεσσαλονίκη από τον φορέα Εξωραϊστική Αναπτυξιακή

Πολιτιστική και Μορφωτική Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία “AristoTales”

Υπεύθυνος έργου και συγγραφής κ. Αριστόδημος Παράσχου Υπεύθυνη επικοινωνίας και έρευνας κ. Μαριάννα Καραβά Υπεύθυνη επεξεργασίας και επιμέλειας κειμένου κ. Φωτεινή Βακιτσίδου Υπεύθυνη διατροφικής ανάλυσης κ. Φανή Μπακαλιού Υπεύθυνες γραφιστικής επιμέλειας κ. Σοφία Εμμανουηλίδου και κ. Σοφία Γίδαρη

Θερμές ευχαριστίες στην εντεταλμένη σύμβουλο του Δήμου Αριστοτέλη σε θέματα Τουριστικής προβολής κ. Μαρία Πάππα και στους συλλόγους και συλλογικότητες των κοινοτήτων του Δήμου Αριστοτέλη όπως και στους εθελοντές του προγράμματος «Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης»

Το βιβλίο έγινε με την συνεργασία του φορέα Ενωμένες Κοινωνίες των Βαλκανίων και την συγχρηματοδότηση του ευρωπαϊκού προγράμματος «Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης» και τον Δήμο Αριστοτέλη.

Αφιερωμένο στην Ελένη (Νίτσα) Ζαχάρογλου και Βασιλική Λιόλιου, στις δυο πρώτες γυναίκες της ζωής μου, στη γιαγιά και στη μαμά.

Αριστόδημος Παράσχου

1

“Η διατροφή μας θα πρέπει να είναι το φάρμακό μας, και το φάρμακο μας θα πρέπει να είναι η διατροφή μας”

Ιπποκράτης

“Ο άνθρωπος είναι αυτό που τρώει”

Λουκρήτιος

2

Πρόλογος

Το φαγητό αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς πυλώνες της ανθρωπότητας ως ο κυριότερος φορέας πολιτισμού. Μέσα από την ανάλυση των φαγητών είναι εφικτό να συμπεράνει κάποιος την κοινωνική, οικονομική, πολιτισμική, αξιακή και πολιτική ζωή ενός ανθρώπου, καθώς και μιας κοινωνίας. Αν είμαστε διαφορετικοί όλοι μεταξύ μας, σύμφωνα με τις διατροφικές μας επιλογές και ανάγκες, αυτό μπορεί να αναδειχθεί ακόμη περισσότερο.

Στην περιοχή της Μεσογείου, στο σημείο που άκμασαν οι πιο γνωστοί πολιτισμοί και αυτοκρατορίες και η οποία αποτελεί κόμβο της Δύσης με την Ανατολή, η αξία του φαγητού και του τραπεζιού είναι κάτι το ιερό. Ιερό από όλες τις θρησκείες που υπήρχαν και υπάρχουν στην περιοχή, η Ιερή Τράπεζα, το ψωμί, το κρασί, το λάδι. Από τα προϊόντα της γης και την πρόσμιξη αυτών με διαφορετικές αναλογίες και συστατικά δημιουργείται μια τέχνη, που απαντάται από τις πρώτες κιόλας προσπάθειες του ανθρώπου να απεικονίσει τον πολιτισμό του μέσω ζωγραφικής, αγγειοπλαστικής και φυσικά γραφής. Άλλωστε η εύρεση προϊόντων σίτισης ανάγκασαν τον άνθρωπο να δημιουργήσει ακόμα και το εμπόριο, ώστε να εμπλουτίζει την κουζίνα του με ποικιλία αγαθών για τη διατροφή του, η οποία εκτός από αναγκαιότητα αποτελεί και συνύπαρξη με άλλους ανθρώπους.

3
Αριστόδημος Παράσχου Μαριάννα Καραβά

Για παράδειγμα, γύρω από το τραπέζι του φαγητού λαμβάνονται οι μεγάλες αποφάσεις, λύνονται καίρια ζητήματα και κλείνονται συμφωνίες.

Το φαγητό και το τραπέζι είναι ο πυρήνας της οικογένειας και θεοποιήθηκε

στο πρόσωπο της θεάς Εστίας, της Δήμητρας και του Διονύσου, ομοίως

και σε άλλες παγανιστικές θρησκείες. Αργότερα οι μονοθεϊστικές θρησκείες

αφιέρωσαν μεγάλο χώρο της πίστης τους στον σεβασμό και τη λατρεία του φαγητού. Αυτή η θεοποίηση πορεύεται με τον σεβασμό στη γη και συνεπώς στο περιβάλλον και τη φύση.

Ο άνθρωπος συνυπήρχε ειρηνικά με τις πηγές που προμήθευαν αυτά τα πολύτιμα αγαθά που του εξασφάλιζαν τη βρώση, την πόση και την καλή υγεία και συνέβαλε στην εξέλιξη του πολιτισμού με άλλες μορφές τέχνης όπως ο χορός, το τραγούδι και η ποίηση να το συνοδεύουν.

Οι γρήγοροι ρυθμοί της ζωής και οι απαιτήσεις της μεταβιομηχανικής κοινωνίας, οδήγησαν σταδιακά τον άνθρωπο να διαρρήξει την επαφή με τη μητέρα-γη, να μεταβάλει την ουσιαστική σχέση με τον κύκλο της τροφής και τον σεβασμό στο φαγητό, στην τροφή, στην ίδια την φύση. Σε συνδυασμό με την καθιστική ζωή και την εσωστρέφεια, πολλές παθήσεις σωματικής, κοινωνικής και ψυχικής υγείας έχουν σημειώσει αύξηση τα τελευταία χρόνια.

Η φιλοσοφία του φαγητού, το μυστήριο και η χημεία αυτής της τέχνης

είναι ζητήματα που μπορούν να απασχολήσουν πολλές ειδικότητες και να συζητηθούν από μελετητές.

Όμως στο βιβλίο αυτό θα αρκεστούμε στο να κάνουμε μια πρώτη βουτιά στους θησαυρούς των κοινοτήτων του Δήμου Αριστοτέλη. Μέσα από μια πολύμηνη έρευνα σε συνεργασία με πολιτιστικούς συλλόγους, συλλόγους γυναικών, την τοπική αυτοδιοίκηση, κατοίκους και ερευνητές και εφόσον έχουμε διανύσει αρκετά χιλιόμετρα απόσταση στις επισκέψεις μας, σας παρουσιάζουμε αυτό εδώ το βιβλίο μαγειρικής. Προσπαθήσαμε να συλλέξουμε κατεξοχήν παραδοσιακές συνταγές από τα 16 χωριά του Δήμου, όπως και πληροφορίες των χωριών και των συνεργαζόμενων φορέων από το καθένα.

4

Στο τέλος κάθε συνταγής μπορείτε να βρείτε και τη διατροφική αξία κάθε μερίδας και μερικές συμβουλές, ιδέες, προτάσεις και πληροφορίες. Στόχος είναι να αναδείξουμε τον γαστρονομικό πολιτισμό του Δήμου Αριστοτέλη

και να αναδείξουμε πόσο σημαντική διατροφική αξία έχει το σπιτικό φαγητό, καθώς και να γνωρίσουμε τις ομορφιές του τόπου μέσω ενός γευστικού ταξιδιού.

Θα ήθελα προσωπικά να ευχαριστήσω όλους τους φορείς που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα μας για τη δημιουργία αυτού του πρώτου βιβλίου, τους ανθρώπους που δαπάνησαν χρόνο και ενέργεια από την ζωή τους στο να συλλέξουν πληροφορίες, μαγειρέψουν, φωτογραφίσουν και ασχοληθούν γενικά για τη συγγραφή του. Πολλά τα ονόματα, πλούσιες οι ιστορίες, οι εικόνες, τα χαμόγελα και οι ιδέες που μοιραστήκαμε με όλα τα άτομα, δεν μπορώ να πω συγκεκριμένα ονόματα γιατί θα αδικήσω πολλούς

και πολλές, μπορώ μόνο να πω ότι υπάρχει πλούσιο υλικό για πολλές δράσεις και εδώ είμαστε να τα κάνουμε παρέα.

Θα ήθελα να εκφράσω ένα μεγάλο ευχαριστώ και ένα τεράστιο θαυμασμό

στη Μαριάννα Καραβά, την πρόεδρο του Συλλόγου Γυναικών Στρατωνίου

για τη βοήθεια της ως υπεύθυνης επικοινωνίας έρευνας και οργάνωσης της δράσης αυτής. Θερμές ευχαριστίες στη Φανή Μπακαλιού την ειδική επαγγελματία διατροφολόγο για τη ανάλυση της διατροφικής αξίας των συνταγών. Επιπλέον ειδικές ευχαριστίες στην εντεταλμένη σύμβουλο του Δήμου Αριστοτέλη σε θέματα Τουριστικής προβολής την κ. Μαρία Πάππα για το φωτογραφικό υλικό και για τις πολύτιμες πληροφορίες που μας έδωσε. Τέλος, ευχαριστώ την αγαπητή συνάδελφο κ. Φωτεινή

Βακιτσίδου για την επιμέλεια των κειμένων και τις «μαγικές γραφούστες»

όπως τις λέω, τις δημιουργικές και ταλαντούχες γραφίστριες τη Σοφία

Εμμανουηλίδου και Σοφία Γίδαρη για τον γραφιστικό σχεδιασμό του βιβλίου αυτού.

Αλλά μην καθόμαστε εδώ, νομίζω κάτι ψήνεται και μας άνοιξε την όρεξη.

Εμπρός λοιπόν γύρισε τη σελίδα και…Καλή όρεξη!

5

Τοπόσημα, άνθρωποι, δραστηριότητες, γεύσεις.

Τέσσερις βασικοί άξονες που συνθέτουν την τουριστική ταυτότητα ενός προορισμού.

Έτσι θυμόμαστε τα μέρη που έχουμε επισκεφθεί. Τα αξιοθέατα που είδα, όσα κάναμε, τους ανθρώπους που γνωρίσαμε, τις γαστριμαργικές εμπειρίες που μας «κέρδισαν».

Η έκδοση που κρατάτε στα χέρια σας, είναι ένας εξαιρετικός γαστρονομικός χάρτης του Δήμου Αριστοτέλη. Ένας χάρτης που προσκαλεί παλιούς και νέους φίλους της Ανατολικής Χαλκιδικής να περιηγηθούν νοερά και γευστικά στον τόπο μας, να γνωρίσουν 16 σταθμούς γεύσεων και αρωμάτων.

Από τα αξιοθέατα, τις δράσεις και τους ανθρώπους ενός τόπου, μπορείς να στείλεις σε όλο τον κόσμο μόνο ήχο και εικόνα.

Όμως οι συνταγές ενός τόπου, μπορούν να προσφέρουν σε κάθε ενδιαφερόμενο, όπου γης, τη δυνατότητα μιας ολοκληρωμένης βιωματικής εμπειρίας με όλες του τις αισθήσεις.

Γι` αυτό έχει ιδιαίτερη αξία αυτή η έκδοση και η προσπάθεια των United States of Balkans που συνέβαλαν αποφασιστικά στη δημιουργία της.

Όπου κι αν βρίσκεστε λοιπόν, ξεφυλλίστε αυτό τον χάρτη. Δοκιμάστε τις συνταγές των 16 κοινοτήτων του Δήμου Αριστοτέλη, με όση πιστότητα υλικών μπορείτε να πετύχετε.

Και μετά, ελάτε! Να σας υποδεχθούν, να σας τις μαγειρέψουν και να σας φιλέψουν οι δικοί μας άνθρωποι, τσουγκρίζοντας τα ποτήρια τους -γεμάτα τοπικά κρασιά- με το δικό σας και συνοδεύοντας την εμπειρία με τις ιστορίες μας, σε κάποιο μοναδικό φόντο της Αριστοτελικής Γης.

Στέλιος Βαλιάνος Δήμαρχος Αριστοτέλη

6

Δήμος Αριστοτέλη

Ο Δήμος Αριστοτέλη είναι Δήμος της Χαλκιδικής στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, που δημιουργήθηκε με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτη και προέκυψε από τη συνένωση των Δήμων Αρναίας, Μεγάλης Παναγίας και Σταγείρων-Ακάνθου. Η έκταση του νέου Δήμου είναι 739.87τ.χλμ. και ο πληθυσμός του είναι 18.294 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Έδρα του νέου Δήμου ορίστηκε η Ιερισσός, ιστορική έδρα η Αρναία και έδρα ειδικών συνθηκών το Παλαιοχώρι.

Ο επισκέπτης μπορεί να επισκεφτεί Αρχαιολογικούς χώρους, Βυζαντινά Μοναστηριακά Συγκροτήματα, Λαογραφικά Μουσεία και παλιά Αρχοντικά, όπως τα αρχαία Στάγειρα και τον τάφο του Αριστοτέλη, το Άλσος του Αριστοτέλη στα Στάγειρα, τον Βυζαντινό Πύργο του Προσφορίου ή Λοκ στην Ουρανούπολη, τον Πύργο Κρούνας Μετοχίου, Μονής Χιλανδαρίου (Ιερισσός), την Μονή Ζυγού ένα παλιό αγιορείτικο μοναστήρι, την Αρχαία Άκανθο στην Ιερισσό, τον Ι. Ναό Αγίου Στεφάνου στην Αρναία, το Μουσείο Υφαντικής Αρναίας και πολλά άλλα σημαντικά μνημεία.

Τα 16 χωριά του δήμου είναι Αμμουλιανή, Αρναία, Βαρβάρα, Γομάτι, Ιερισσός, Μεγάλη Παναγία, Νέα Ρόδα, Νεοχώρι, Ολυμπιάδα, Ουρανούπολη, Παλαιοχώρι, Πυργαδίκια, Στάγειρα, Στανός, Στρατώνι, Στρατονίκη.

7

Περιεχόμενα

Αμμουλιανή

Αρναία

Παραδοσιακή Σουσαμόπιτα Κολοκυθολούλουδα γεμιστά με ρύζι Κολοκυθολούλουδα γεμιστά με τυρί

Βαρβάρα

Γομάτι

Κολοκυθοκεφτέδες φούρνου

με πατάτες

8
Αμμουλιανής Φυλλωτή Βασιλόπιτα Αμμουλιανής Αμυγδαλωτά Αμμουλιανής
Ψαροκεφτέδες
12 18 26 30
Γλυκό Κεράσι Πιτάκια με Κολοκυθοανθούς Πλατσίντα
Τραχανόπιτα Κολοκυθόπιτα γυριστή 14 15 16 20 22 24 27 28 29 34 36 37 38
Αγριογούρουνο
9 Ιερισσός Μεγάλη Παναγία Νέα Ρόδα Νεοχώρι 40 46 52 58 Ορκίνι Ιερισσού με κρεμμύδια Καλαμάρια Γεμιστά φούρνου Κατσικάκι με άγριες αγκινάρες και αυγολέμονο Χοιρινό με λάχανο Κεφτέδες πλακί Πασπαλόπιτα Μύδια σαλάτα ή μύδια αχνιστά Ψάρι πλακί Ιμάμ Μπαϊλντί Καρυδόπιτα Λουβίδια με χοιρινό Μπαρμπουνοφάσουλα καθαρισμένα 41 42 44 48 50 51 54 55 56 59 60 62
Μυδοπίλαφο Γιαουρτόπιτα Ψαθούρι Ολυμπιάδα Ουρανούπολη Παλαιοχώρι Πυργαδίκια 64 70 78 86 Μάντι Σαλμπουρέκια Σφουγγάτο Γιαπράκια Βαλανίσιες Πατάτες (ή Τσιγαριστές ή Χωραφίσιες) Μπομπότα Χουσμερί Γαύρος Μαρινάτος Σκορδαλιά με ψωμί και καρύδια 66 68 69 72 74 76 80 83 85 87 88 90 Περιεχόμενα

Στάγειρα

Στιφάδο αγριογούρουνο Μοσχαρίσια μάγουλα μαγειρεμένα (αργά) στους χυμούς τους με μικρές πατάτες Παραδοσιακές Χυλοπίτες με τυριά

Στανός

Παραδοσιακά λουκάνικα με εσπεριδοειδή (πορτοκάλι, λεμόνι) Παραδοσιακή γαλατόπιτα (που έκαναν οι κτηνοτρόφοι στο κούρεμα)

92

98

Στρατώνι

108

Στρατονίκη

116

11
Γαλατόπιτα Τραχανάς Ξινός Κατσικάκι Γεμιστό (της μαμάς) Αγριογούρουνο με μελιτζάνες κήπου και πατάτες Ψαροκεφτέδες Στρατωνίου Μυδοκεφτέδες Στραπατσάδα Zυγούρι με φασολάκια 94 96 97 100 101 102 104 110 112 114 119 120 122

Το ταξίδι ξεκινάει!

12

Η Αμμουλιανή είναι ένα νησάκι στον κόλπο του Αγίου Όρους, απέναντι από την Τρυπητή. Πρόκειται για το μοναδικό κατοικημένο νησί στη Χαλκιδική. Έχει

έκταση περίπου 4,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα και απέχει 120 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη. Παλιότερα ήταν μετόχι της Μονής Βατοπεδίου ενώ μετά το 1925 έγινε τόπος εγκατάστασης Μικρασιατών προσφύγων. Σήμερα υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Αριστοτέλη και έχει 529 μόνιμους κατοίκους (απογραφή 2011), που ασχολούνται με την αλιεία και τον τουρισμό. Κεντρικός ναός του χωριού είναι του Αγίου Νικολάου, ο οποίος χτίστηκε το 1865.

Στο νησί λειτουργούν νηπιαγωγείο και

δημοτικό σχολείο, ενώ υπάρχουν φαρμακείο, σούπερ-μάρκετ, κρεοπωλείο κ.α. Κάθε χρόνο τιμάται ο Άγιος Γεώργιος τον Απρίλιο. Αξιοθέατο, εκτός από τον παλαιό ναό είναι και ο αρσανάς στο λιμάνι, που αποτελεί τυπικό δείγμα αγιορείτικης αρχιτεκτονικής. Το νησί συνδέεται με φεριμπότ από την ακτή της Τρυπητής (120 χλμ. Από τη Θεσσαλονίκη) και η απόσταση είναι μόλις 2 ναυτικά μίλια. Στο νησί κυριαρχεί το πράσινο, μιας και είναι κατάφυτο από ελιές και χαμηλή βλάστηση.

Η Αμμουλιανή έχει πολλές παραλίες (Αλυκές, Άγιος Γεώργιος, Μεγάλη Άμμος, Καραγάτσια κ.α.). Κοντά βρίσκονται και τα νησάκια Δρένια, απέναντι από τη Μ. Άμμο, όπου κάποιος μπορεί να φτάσει νοικιάζοντας βάρκα.

Αμμου λιανή

ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΜΜΟΥΛΙΑΝΗΣ

Ο Σύλλογος ιδρύθηκε το 1980 από πρόσφυγες κατοίκους της Αμμουλιανής.

Πραγματοποιεί πολλές δραστηριότητες, όπως τοπικές εορτές, ήθη και έθιμα προσφύγων της Μ. Ασίας. Έχει, επίσης, εκθέματα που αφορούν παραδοσιακές ενδυμασίες, εργόχειρα, χειροποίητα κειμήλια, εκκλησιαστικά, χειροποίητους τάπητες, οικιακά σκεύη και πολλά άλλα.

Η Αμμουλιανή άνηκε στη μονή Βατοπεδίου και δόθηκε ολοκληρωτικά στους πρόσφυγες Μ. Ασίας. Είναι το μόνο κατοικημένο νησί της Χαλκιδικής. Έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα τουριστικά, με μέγιστο αριθμό τουριστών τους 20.000 το καλοκαίρι του 2023.

Ψαροκεφτέδες

Αμμουλιανής

• 1 κιλό μπακαλιάρος ή σαλοβάρδος

• 2 φέτες ψωμί μουλιασμένο

σε νερό

• 2 κρεμμύδια ξερά ψιλοκομμένα

• 5 κρεμμυδάκια φρέσκα

ψιλοκομμένα

• 3 αυγά

• Μαϊντανός, άνηθος και

δυόσμος

• Αλάτι, πιπέρι και ρίγανη

• Λίγο αλεύρι

• Σε νερό με μια κουταλιά αλάτι βράζουμε τα ψάρια.

• Αφού βράσουν, τα καθαρίζουμε εξωτερικά

και αφαιρούμε τα κόκαλα.

• Προσθέτουμε τα παραπάνω υλικά και τα ζυμώνουμε.

• Πλάθουμε μικρού μεγέθους κεφτέδες

• Καλύπτουμε τα κεφτεδάκια με λίγο αλεύρι.

• Τηγανίζουμε σε ηλιέλαιο ή ψήνουμε στο φούρνο σε λαδόκολλα.

Διατροφική αξία / μερίδα

Ενέργεια: 262 kcal

Υδατάνθρακες: 5 g

Λίπος: 20 g

Πρωτεΐνες: 5 g

ΘΕΤΙΚΑ πρωτεΐνες, πολυακόρεστα λιπαρά, Β12, Βιταμίνη Κ

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

θερμίδες, χοληστερίνη

ΠΩΣ ΝΑ ΤΙΣ ΚΑΨΕΙΣ

262 kcal = 6.550 βήματα ή

56 λεπτά περπάτημα

262 kcal = 374 σκαλιά ή

262 kcal = 35 λεπτά κολύμπι

ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΗ Κερδίστε τουλάχιστον 80 θερμίδες και 9 γραμμάρια λίπος αντικαθιστώντας το τηγάνισμα με ψήσιμο

14

Φυλλωτή Βασιλόπιτα

Αμμουλιανής

• Σε ένα ταψί αλειμμένο με βούτυρο τοποθετούμε 5-6 φύλλα κρούστας

• Αφού έχουμε προσθέσει και αναμείξει όλα τα παραπάνω υλικά για τη γέμιση, τοποθετούμε ομοιόμορφα μια επαρκή ποσότητα γέμισης για να καλύψει τα φύλλα, κι έπειτα καλύπτουμε τη γέμιση με φύλλα. Συνεχίζουμε να τοποθετούμε γέμιση κι έπειτα να την καλύπτουμε με φύλλα μέχρι να τελειώσουν

• Καλύπτουμε με βούτυρο το τελευταίο φύλλο και το στολίζουμε με άσπρα αμύγδαλα

• Ψήνουμε στους 180° για μία ώρα και για άλλη μισή ώρα με 40 λεπτά στους 150° για να γίνει τραγανή

Διατροφική αξία / μερίδα (40 κομμάτια η συνταγή)

Ενέργεια: 527 kcal

Υδατάνθρακες: 51 g

Λίπος: 32 g

Πρωτεΐνες: 8 g

ΘΕΤΙΚΑ

• 1½ φύλλα κρούστας

• 250 βούτυρογραμμάρια

• 2 ποτήρια σπορέλαιο

• 250 γραμμάρια Βιτάμ

Για τη γέμιση:

• 2 ποτήρια ζάχαρη

• 1 πακέτο φρυγανιές

• 1 κουταλιά γαρύφαλλο τριμμένο

• Ξύσμα από ένα λεμόνι και 2 φέτες λεμονιού

• 2 μαστίχες τριμμένες

• 1½ κιλό καρύδια

Για το Σιρόπι

• 4 ποτήρια νερό

Φυτικές ίνες, Βιταμίνη Α, Σίδηρο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

θερμίδες, κορεσμένα λιπαρά οξέα

ΠΩΣ ΝΑ ΤΙΣ ΚΑΨΕΙΣ

527 kcal = 13.175 βήματα ή

1 ώρες και 54 λεπτά περπάτημα

527 kcal = 753 σκαλιά ή

527 kcal = 1 ώρα και 11 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ

• 4 ποτήρια ζάχαρη

• ½ βάζο γλυκόζης

• 1 ξυλάκι κανέλας

Την συνταγή την έφεραν πρόσφυγες από τα από τα Ρόδα της Μικρασίας, μαζί με τις συνήθειες και τα λιγοστά τους υπάρχοντα! Οι νοικοκυρές τότε την φτιά-

χνανε μία φορά το χρόνο, τη «νύχτα την

15
καλή»,
δηλ. την Πρωτοχρονιά!

Αμυγδαλωτά Αμμουλιανής

Για 50 αμυγδαλωτά

• 1 κιλό αμύγδαλα ωμά καθαρισμένα

• 1 φλιτζάνι του καφέ ζάχαρη

• ροδόνερο

Διατροφική αξία / μερίδα

Ενέργεια: 121 kcal

Υδατάνθρακες: 6 g

Λίπος: 9 g

Πρωτεΐνες: 4 g

ΘΕΤΙΚΑ

φυτικές ίνες, ω3 λιπαρά, σελήνιο, ασβέστιο, σίδηρο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

θερμίδες, ζάχαρη, λιπαρά

ΠΩΣ ΝΑ ΤΙΣ ΚΑΨΕΙΣ

121 kcal = 3.025 βήματα ή

26 λεπτά περπάτημα

121 kcal = 172 σκαλιά ή

121 kcal = 16 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ

Τα αμύγδαλα είναι καλή πηγή ασβεστίου για τους χορτοφάγους

17

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΑΡΝΑΙΑΣ

Με την ενεργό συμμετοχή των μελών μας στο ευρύτερο «κοινωνικό και πολιτιστικό γίγνεσθαι», ο Σύλλογος Γυναικών Αρναίας παραμένει ζωντανό κύτταρο του τόπου μας με δράσεις όπως:

• Αναβίωση και ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομίας

• Διοργάνωση προληπτικών, δωρεάν ιατρικών εξετάσεων για τα μέλη μας

• Αναβίωση ηθών και εθίμων της Αρναίας

• Δημιουργική ενασχόληση/εργαστήρια/σεμινάρια για παιδιά και γυναίκες

• Συμμετοχή σε δράσεις φιλανθρωπικού χαρακτήρα

• Συμμετοχή σε θρησκευτικές, ψυχαγωγικές και κοινωνικές εκδηλώσεις

• Ενημέρωση από επιστήμονες σε θέματα που αφορούν τη γυναίκα, το παιδί και την οικογένεια

Επόμενη στάση Αρναία !
18

«Αρναία…Ο ευλογημένος τόπος μας!»

Η Αρναία αποτελεί αδιαμφισβήτητα ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας της Βόρειας Χαλκιδικής. Είναι χτισμένη αμφιθεατρικά στους πρόποδες του Χολομώντα, μέσα σε ένα καταπράσινο τοπίο με πλούσια δάση, άφθονα τρεχούμενα νερά, πλούσια ιστορία, λαογραφία και σημαντικά αποθέματα μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής. Χαρακτηρίζεται από ένα δαιδαλώδες δίκτυο από στενά λιθόστρωτα σοκάκια, τα οποία προσέφεραν προστασία από τις καιρικές συνθήκες αλλά κάποτε και από τους κατακτητές κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Μερικά ενδιαφέροντα κτήρια της Αρναίας είναι: Το παλιό Διδακτήριο του 1872, το Δημοτικό Σχολείο του 1930, το Λαογραφικό Μουσείο του πρώτου μισού του 19ου αιώνα και το μόνο κτήριο που διασώθηκε από την καταστροφή το 1821. Σήμερα η Αρναία αποτελεί πόλο έλξης επισκεπτών από όλο τον κόσμο, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, αφού το 2019 το αμερικανικό CNN, ένα δίκτυο παγκόσμιας εμβέλειας, την κατέταξε στην 3η θέση ανάμεσα στα 17 ομορφότερα χωριά της Ελλάδας και το 2022 προκρίθηκε για την Πρωτοβουλία “Best Tourism Villages” του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, ως ένα από τα τρία ωραιότερα χωριά της Ελλάδας. Ορόσημο στην ιστορία και την παράδοση της Αρναίας αποτελεί η υφαντική τέχνη που γνώρισε άνθιση τον 19ο αιώνα. Οι γυναίκες εδώ ύφαιναν χαλιά, αλλά και κάθε είδους ύφασμα που μπορούσε να καλύψει οικιακές ανάγκες. Τα ξακουστά καλλιγραφικά υφαντά της Αρναίας πωλούνταν

Αρναία

Παραδο σιακή Σουσα μόπιτα

Παραδοσιακό γλύκισμα που ετοιμάζονταν με μεράκι τις παραμονές

των Χριστουγέννων στην Αρναία.

Τα φύλλα που ανοίγονταν με μαεστρία

έπρεπε να είναι λεπτά που σε συνδυασμό με τα χοντροκομμένα καρύδια, το σουσάμι

και το καλοδεμένο σιρόπι, συντελούσαν στην επιτυχία του εδέσματος.

Τα μυστικά της επιτυχίας: το παραδοσιακό μέλι Αρναίας και η αγάπη της νοικοκυράς.

Αυτή την παραδοσιακή οπτική της γαστρονομίας προσπαθούμε να διατηρήσουμε από γενιά σε γενιά και να την εξελίξουμε στην Αρναία του σήμερα.

Για τη ζύμη

• 1 ½ κιλό αλεύρι για όλες τις χρήσεις

• 2 ποτήρια χλιαρό νερό

• 3 κουταλιές ελαιόλαδο

• 3 κουταλιές ξύδι

• 1 κουταλιά της σούπας αλάτι Για τη γέμιση

• 1 κιλό καρύδια χοντροκομμένα

• ½ κιλό σουσάμι

• 1 κουταλάκι του γλυκού κανέλα

• 1 κουταλάκι του γλυκού γαρύφαλλο Για το σιρόπι

• 1 ½ κιλό ζάχαρη

• 9 ποτήρια νερό

• 3 κουταλιές της σούπας μέλι

• φλούδα από ένα πορτοκάλι

• 1 ξύλο κανέλας

20

• Πλένουμε καλά το σουσάμι και το ψήνουμε στο φούρνο στους 180⁰C μέχρι να ροδίσει ομοιόμορφα για ½ ώρα περίπου.

• Σε μία λεκάνη κοσκινίζουμε το αλεύρι και αφού ανοίξουμε στο κέντρο μία μικρή λακουβίτσα, προσθέτουμε το νερό, το λάδι, το αλάτι και το ξύδι και τα ζυμώνουμε καλά. Η ζύμη θα πρέπει να είναι εύπλαστη χωρίς να κολλάει.

• Χωρίζουμε τη ζύμη σε 15 μπαλάκια που τα αφήνουμε 20 λεπτά να «ξεκουραστούν» σε θερμοκρασία δωματίου.

• Αλείφουμε το ταψί της κουζίνας με σπορέλαιο. Στη συνέχεια σε επιφάνεια που έχουμε βάλει νισεστέ, ανοίγουμε με πλάστη ένα-ένα τα φύλλα, όσο πιο λεπτά γίνεται. Στρώνουμε δύο φύλλα στο ταψί, τα αλείφουμε με σπορέλαιο. Πασπαλίζουμε με καρύδια, σουσάμι, κανέλα και γαρύφαλλο. Ακολουθούμε την ίδια διαδικασία με τα υπόλοιπα φύλλα.

• Τέλος, χαράζουμε την πίτα, την αλείφουμε με σπορέλαιο και την ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180⁰C για μία ώρα περίπου.

•Βράζουμε το σιρόπι για 15 λεπτά περίπου και το

αφήνουμε να κρυώσει. Μόλις βγάλουμε την

καυτή σουσαμόπιτα από το φούρνο, τη σιροπιάζουμε με το κρύο σιρόπι.

Διατροφική αξία / μερίδα (40 κομμάτια η συνταγή)

Ενέργεια: 570 kcal

Υδατάνθρακες: 78 g

Λίπος: 25 g

Πρωτεΐνες: 9 g

ΘΕΤΙΚΑ

Πρωτεΐνες, Φυτικές ίνες, Βιταμίνη Β6, Σίδηρο, Ασβέστιο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

θερμίδες, ζάχαρη

ΠΩΣ ΝΑ ΤΙΣ ΚΑΨΕΙΣ 570 kcal = 14.250 βήματα ή 2 ώρες και 3 λεπτά περπάτημα

570 kcal = 814 σκαλιά ή

570 kcal = 1 ώρα και 16 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Ένα κομμάτι Παραδοσιακής

Σουσαμόπιτας Αρναίας έχει τις θερμίδες και τα θρεπτικά συστατικά ενός ολόκληρου μεσημεριανού γεύματος

21

Κολοκυθολούλουδα γεμιστά με ρύζι

• Καθαρίζουμε το κάθε λουλούδι από τα σέπαλα και τον ύπερο.

• Σε ένα τηγάνι βάζουμε το ελαιόλαδο και σοτάρουμε τα κρεμμυδάκια.

Προσθέτουμε όλα τα υπόλοιπα υλικά και 1 ποτήρι βραστό νερό.

• Γεμίζουμε τα λουλούδια με το μίγμα και τα αραδιάζουμε σε μια κατσαρόλα.

• Τα καλύπτουμε με ένα πιάτο και προσθέτουμε 2 ποτήρια βραστό νερό.

Σκεπάζουμε το σκεύος με το καπάκι του, ρυθμίζουμε σε μέτρια ένταση τη φωτιά και μαγειρεύουμε για μισή ώρα περίπου.

Τα κολοκυθολούλουδα βρίσκονται σε αφθονία στον τόπο μας κατά τους θερινούς μήνες. Έτσι, οι πρόγονοί μας εμπνεύστηκαν διαφορετικές εκδοχές συνταγών των λουλουδιών.

• 30 λουλούδια

• 1 ποτήρι ρύζι νυχάκι (1/2 κουταλιά της σούπας περίπου ανά λουλούδι)

• ½ ματσάκι φρέσκα κρεμμυδάκια

•ψιλοκομμένα

• ¼ ματσάκι άνηθο ψιλοκομμένο

½ ματσάκι μαϊντανό ψιλοκομμένο

• ¼ ματσάκι δυόσμο ψιλοκομμένο

• Ελαιόλαδο

• Αλάτι – πιπέρι

• 3 ποτήρια βραστό νερό

Διατροφική αξία / κολοκυθολούλουδο Ενέργεια: 48 kcal

Υδατάνθρακες: 5 g Λίπος: 3 g

Πρωτεΐνες: 0.3 g

ΘΕΤΙΚΑ

Βιταμίνη K, Μαγγάνιο

ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΣΕΡΒΙΡΙΣΜΑΤΟΣ Συνδυάστε τα κολοκυθολούλουδα Αρναίας με τυρί ή γιαούρτι για να πάρετε άριστης ποιότητας πρωτεΐνες και να αυξήσετε τη διατροφική τους αξία.

Πρωτεΐνες χαμηλής βιολογικής

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

48 kcal = 1.200 βήματα ή

10 λεπτά περπάτημα

48 kcal = 69 σκαλιά ή

48 kcal = 6 λεπτά κολύμπι

Κολοκυθολούλουδα

γεμιστά με τυρί

• Καθαρίζουμε το κάθε λουλούδι από τα σέπαλα και τον ύπερο

• Με το μίγμα από το αυγό, το τυρί, τον δυόσμο και το πιπέρι, γεμίζουμε τα λουλούδια. Κατόπιν τα κυλάμε με τη σειρά στο αλεύρι, το αυγό και την τριμμένη φρυγανιά και τα τηγανίζουμε σε μέτρια φωτιά

• Προαιρετικά, μπορούμε να αφαιρέσουμε κάποια ποσότητα φέτας και να την αντικαταστήσουμε με τυριά της αρεσκείας μας

• 20 λουλούδια κολοκυθιού

• 250 γρ. τυρί φέτα τριμμένη

• 1 αυγό

• Πιπέρι

• Δυόσμο ψιλοκομμένο

Για το πανάρισμα

• Αλεύρι

• 3 αυγά

• Φρυγανιά τριμμένη

• Ελαιόλαδο για το τηγάνισμα

Διατροφική αξία / κολοκυθολούλουδο

Ενέργεια: 132 kcal

Υδατάνθρακες: 5 g

Λίπος: 11 g

Πρωτεΐνες: 3 g

ΘΕΤΙΚΑ

Βιταμίνη B2, Βιταμίνη B12, Βιταμίνη K

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

Χοληστερίνη, αλάτι

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

132 kcal = 3.300 βήματα ή

29 λεπτά περπάτημα

132 kcal = 189 σκαλιά ή

132 kcal = 18 λεπτά κολύμπι

ΣΥΜΒΟΥΛΗ

Ξεκινήστε το γέμισμα των ανθών το πρωί, τότε που τα πέταλά τους είναι ανοιχτά.

Υπάρχουν «αρσενικοί» ανθοί, που είναι μεγάλοι και ανοιχτοί σαν χωνιά και «θηλυκοί»

που είναι πιο μικροί και στρογγυλοί στη βάση, εξίσου όμως τρυφεροί και νόστιμοι.

24

Φύγαμεγια Βαρβάρα!

ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ “ΔΡΥΑΔΕΣ”

Η Βαρβάρα είναι το ορεινότερο χωριό της Χαλκιδικής. Δεσπόζει μέσα στο γεμάτο από οξιές και βελανιδιές δάσος του Χολομώντα. Οι πλούσιοι καρποί της περιοχής υποδέχονται τον επισκέπτη με αρώματα, γεύσεις, και χρώματα, διατηρούν ακέραιη την αγνότητα των παλαιών χρόνων και αναδεικνύονται μέσα από τις πατροπαράδοτες συνταγές με τον ιδανικότερο τρόπο. Στη Βαρβάρα, συναντάμε τον Γυναικείο Αγροτουριστικό Συνεταιρισμό “Δρυάδες”. Με όνομα συμβολικό, οι γυναίκες του συνεταιρισμού αναδεικνύουν δυναμικά μέσα από τις δράσεις τους τον τόπο, την ιστορία του, τις παραδόσεις τους κι άλλα πολλά.

Βασισμένες στον πλούτο των τοπικών αγαθών και στην τεράστια παράδοση της περιοχής, αποφάσισαν το 1998 να ασχοληθούν με την παραγωγή παραδοσιακών τροφίμων και ποτών. Με άγρια φρούτα και αρωματικά φυτά από τα δάση του Χολομώντα και με αγνά υλικά της ευρύτερης περιοχής, δημιουργούν υγιεινές απολαύσεις, βασισμένες σε πατροπαράδοτες συνταγές και χωρίς συντηρητικά. Χειροποίητα γλυκά του κουταλιού, γευστικότατες μαρμελάδες από φρέσκα φρούτα του δάσους, λικέρ από απόσταγμα καρπών του βουνού, σπιτικά παραδοσιακά ζυμαρικά. Στο σύγχρονο εξοπλισμένο εργαστήριο, εξασφαλίζεται η άψογη παραγωγή και ο σχολαστικός ποιοτικός έλεγχος των προϊόντων τους.

Το πρότυπο εργαστήριο - εκθετήριο του συνεταιρισμού, βρίσκεται στην είσοδο του χωριού με φόντο την επιβλητική φύση του βουνού. Εκεί, οι Δρυάδες της Βαρβάρας σας υποδέχονται φιλόξενα. Επίσης, σας ξεναγούν στον τρόπο της δουλειάς τους, σας κερνούν τα εδέσματά τους και σας προσφέρουν τα προϊόντα τους. Κάθε επισκέπτης ή επισκέπτρια νιώθει πάντα ξέχωρη φροντίδα και φιλοξενία από τις Δρυάδες της Βαρβάρας.

25

Η Βαρβάρα είναι χωριό και ομώνυμο δημοτικό διαμέρισμα (έκτασης γύρω στα 90.300 στρ.) του Δήμου Αριστοτέλη με 639 μόνιμους κατοίκους, σύμφωνα με πρόσφατη πληθυσμιακή απογραφή. Είναι χτισμένο στα βορειοανατολικά του νομού, μέσα σε δάσος.

Στο χωριό λειτουργούν Δημοτικό σχολείο και νηπιαγωγείο. Κύρια ασχολία των κατοίκων

είναι η υλοτομία. Κάποιοι από τους κατοίκους ασχολούνται με την κτηνοτροφία ενώ άλλοι εργάζονται στο εργοστάσιο των μεταλλείων

Κασσάνδρας. Επίσης στο χωριό δραστηριοποιείται γυναικείος συνεταιρισμός, που παράγει γλυκά κουταλιού και τραχανά. Ενεργός είναι και ο πολιτιστικός σύλλογος.

Ιστορία της Βαρβάρας H κοινότητα Βαρβάρας αναγνωρίσθηκε επίσημα από το Ελληνικό κράτος στις 26-6-1918. Το όνομα προϋπήρχε πριν την αναγνώρισή της. Η ευρύτερη περιοχή του διαμερίσματος της Βαρβάρας κατοικείται από τον 14ο αιώνα όπως φαίνεται από τα αρχαιολογικά ευρήματα που βρέθηκαν στη θέση Ρέτσινι, Δρεβενίκος και σε τμήμα του κάστρου στη περιοχή Ζέρναβος. Η Βαρβάρα άνηκε στη συνομοσπονδία των Μαντεμοχωρίων και πρωτοστάτησε στον εθνικό απελευθερωτικό αγώνα του 1821 με τον αγωνιστή Γεώργιο Αστερίου. Το 1932 μεγάλος καταστροφικός σεισμός ισοπεδώνει το χωριό το οποίο ξαναχτίζεται. Κατά τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο εκκενώθηκε ξανά από το κράτος για λόγους ασφαλείας.

Τα δάσος Κηπουρίστρας και οι καταρράκτες της Βαρβάρας.

Αξιοθέατα

Το δάσος της Κηπουρίστρας είναι ένα πανέμορφο και πυκνό δάσος με καστανιές και οξιές, χαρακτηρισμένο ως τόπος ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους με ξεχωριστά χαρακτηριστικά για την περιοχή. Υπάρχουν δυο πανέμορφοι καταρράκτες στη θέση Νεροπρίονο- Κηπουρίστρα με καταγάλανα νερά και βαθιές βάθρες. Μια υπέροχη τοποθεσία την οποία επισκέπτονται κάθε χρόνο εκατοντάδες φυσιολάτρες και τουρίστες.

Υπάρχουν δεκάδες μικρά ρυάκια και ο τόπος προστατεύεται από τα Eυρωπαϊκά δίκτυα Natura 2000 και Corine.

Φεστιβάλ Βαρβάρας

Από το 2009 πραγματοποιείται ένα από τα σημαντικότερα φεστιβάλ της Χαλκιδικής, το Φεστιβάλ Βαρβάρας. Μεγάλα ονόματα της Ελληνικής μουσικής σκηνής συμμετέχουν σε αυτή τη μεγάλη γιορτή με έντεχνα και ροκ ονόματα, ενώ υπάρχει και ελεύθερος χώρος για κάμπινγκ για τις ημέρες που γίνεται το φεστιβάλ. Η επισκεψιμότητα είναι πολύ μεγάλη και θεωρείται ένα από τα πιο πετυχημένα φεστιβάλ της περιοχής.

Η Βαρβάρα συνδέεται μέσω Ν. Μαδύτου με την εθνική οδό Θεσσαλονίκη-Καβάλας

στα 17 χλμ. από την Ολυμπιάδα και 20χλμ. από την Αρναία 20.

Βαρβάρα

Γλυκό Κεράσι

• Διαλέγουμε κεράσια «σφιχτά» και τραγανά, χωρίς χτυπήματα και τα πλένουμε καλά. Τα στραγγίζου με και αφαιρούμε τα κουκούτσια με ειδικό εργα

λείο ή με το κάτω μέρος μιας φουρκέτας για τα μαλλιά. (Προτείνεται η φουρκέτα γιατί το κεράσι μένει ολόκληρο).

• Τοποθετούμε τα κεράσια σε μια κατσαρόλα

εναλλάξ με τη ζάχαρη. Τα βάζουμε να βράσουν

σε μέτρια προς δυνατή θερμοκρασία. Ξαφρίζουμε καλά ό,τι αφρό παράγει και βράζουμε περίπου για 15 λεπτά.

• Το αφήνουμε μες στη κατσαρόλα όπως ήταν μέ χρι την επόμενη μέρα για να «δέσουν» με τη ζάχα ρη. Στη συνέχεια βράζουμε ξανά μέχρι να «δέσει»

το γλυκό, δηλαδή να φτάσει σε καλό σημείο πήξης. Προς το τέλος, ρίχνουμε το χυμό λεμονιού και τη βανίλια κι ανακατεύουμε καλά. Αποθηκεύουμε το γλυκό σε αποστειρωμένα γυάλινα βάζα.

Διατροφική αξία / μερίδα

Ενέργεια: 72 kcal

Υδατάνθρακες: 18 g

Λίπος: 0,5 g

Πρωτεΐνες: 0 g

ΘΕΤΙΚΑ

υπέροχη γεύση, βιταμίνη C

ΑΡΝΗΤΙΚΑ ζάχαρη

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

72 kcal = 1.800 βήματα ή

15 λεπτά περπάτημα

72 kcal = 103 σκαλιά ή

72 kcal = 9 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Η ανάγκη για διατήρηση των φρούτων μήνες μετά τη συγκομιδή τους οδήγησε στη συντήρησή τους μέσα σε ζάχαρη. Η τεχνική αυτή χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας για να αποτρέψει αλλοιώσεις και αλλαγές στα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των φρούτων, όπως τη γεύση και το χρώμα.

Πιτάκια με Κολοκυθοανθούς

• 15-20 κολοκυθοανθούς (Στη

Βαρβάρα μαζεύουμε τους κολο κυθοανθούς από κολοκυθιές που

κάνουν εκτός από κολοκύθια και μόνο ανθάκια.)

• 2 αυγά

• 1 κούπα γάλα

• 1 κομμάτι τυρί φέτα τριμμένο με

το χέρι

• Αλάτι

• Μια κούπα αλεύρι και λίγο πα

ραπάνω για όλες τις χρήσεις

• Λάδι για το τηγάνισμα

Πλένουμε καλά τα λουλούδια. Αφαιρούμε και πετάμε το πίσω μέρος των λουλουδιών και το υπόλοιπο το ψιλοκόβουμε σε μια λεκάνη. Ρίχνουμε τα αυγά , το γάλα, το τυρί και το αλάτι. Ανακατεύουμε καλά. Ρίχνουμε λίγο-λίγο το αλεύρι ανακατεύοντας μέχρι να προκύψει ένα ελαφρώς πηχτό μείγμα (ίσως να χρειαστεί παραπάνω από μια κού πα αλεύρι). Ετοιμάζουμε το τηγάνι με λάδι και το αφήνουμε να κάψει. Μετά, ρίχνουμε κουταλιά-κουταλιά τον χυλό και ψήνουμε τα πιτάκια σε μέτρια φωτιά μέχρι να ρο δίσουν και από τις δυο πλευρές. Βγάζουμε ένα –ένα τα πιτάκια με το πιρούνι (χωρίς να πάρουν πολύ λάδι) και τα τοποθετούμε σε μια πιατέλα πάνω σε απλωμένο χαρτί κουζίνας για να απορροφήσει ό,τι λάδι έχει απομείνει.

Διατροφική αξία / μερίδα

Ενέργεια: 143 kcal

Υδατάνθρακες: 8 g

Λίπος: 11 g

Πρωτεΐνες: 3 g

ΘΕΤΙΚΑ

ασβέστιο, βιταμίνη C, Βιταμίνη K

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

χοληστερίνη, κορεσμένα

λιπαρά οξέα

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

143 kcal = 3.575 βήματα ή

31 λεπτά περπάτημα

143 kcal = 204 σκαλιά ή

143 kcal = 19 λεπτά κολύμπι

ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΜΑΓΕΙΡΙΚΗΣ Το τηγάνισμα με ελαιόλαδο είναι μια πιο υγιεινή λύση μαγειρέματος, γιατί είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό στη θερμότητα. Χάρη στην περιεκτικότητά του σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και την αντιοξειδωτική βιταμίνη Ε, το ελαιόλαδο αργεί να αλλοιωθεί μπορεί να χρησιμοποιηθεί έως και έξι φορές στο τηγάνι προτού πεταχτεί.

28

Πλατσίντα

Λιώνω τη μαγιά σε λίγο χλιαρό νερό.

Ζεσταίνω το νερό και το ρίχνω σε μια

μικρή λεκανίτσα. Προσθέτω τον τραχανά, το λάδι, τα 3 αυγά χτυπημένα, τη μαγιά, το αλάτι και το αλεύρι λίγο-λίγο.

Ανακατεύω μέχρι να γίνει ένας καλά πηχτός

χυλός. Σκεπάζω το μείγμα και το αφήνω να

φουσκώσει. (Μία με μιάμιση ώρα)

Αλείφω ένα ταψί διαστάσεων 40-30 με

βιτάμ. Ρίχνω το μείγμα μέσα και το

απλώνω ομοιόμορφα. Σκορπίζω την τριμμένη φέτα στην επιφάνεια και το

πατώ ελαφρώς ίσα –ίσα να βυθιστεί στον

χυλό. Χτυπώ τα 2 αυγά και τα

απλώνω στην επιφάνεια με ένα πινέλο.

Αφήνω το ταψί 15 λεπτά να φουσκώσει.

Προθερμαίνω τον φούρνο για 50- 60 λεπτά στους 190οC στις αντιστάσεις και ψήνω ωσότου ροδίσουν και γίνουν τραγανά.

Διατροφική αξία / μερίδα

Ενέργεια: 368 kcal

Υδατάνθρακες: 36 g

Λίπος: 20 g

Πρωτεΐνες: 11 g

ΘΕΤΙΚΑ

Βιταμίνη Β1, βιταμίνη Β2, βιταμίνη Ε, ασβέστιο, μαγνήσιο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

χοληστερίνη, νάτριο (αλάτι)

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

368 kcal = 9.200 βήματα ή

1ώρα και 20 λεπτά περπάτημα

368 kcal = 526 σκαλιά ή

368 kcal = 49 λεπτά κολύμπι

• 1 κούπα ελαιόλαδο

• 1 κούπα γλυκό τραχανά

• 3 κούπες νερό χλιαρό

• Αλάτι

• 1 σπιρτόκουτο μαγιά νωπή

• Αλεύρι για όλες τις χρήσεις, όσο πάρει για να γίνει ένας πηχτός χυλός (4-5 κούπες)

• Τυρί φέτα περίπου 500γρ.

• 5 αυγά (3 για τη ζύμη και 2 για επάλειψη)

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Η πλατσίντα, η «βασίλισσα» της πίτας, φτιαγμένη από σπιτικά παραδοσιακά

ζυμαρικά και προϊόντα της ορεινής Βαρβάρας, είναι μια πατροπαράδοτη συνταγή βγαλμένη από τα τεφτέρια της γιαγιάς. Αποτελεί μια επιλογή γεύματος, που μπορεί να καταναλωθεί με μεγάλη ευκολία εντός κι εκτός σπιτιού.

29

Απέναντι από τον Άθωνα, στον μυχό του κόλπου του Αγίου Όρους βρίσκεται το Γομάτι, χτισμένο επί της γης του Μετοχίου της Ιβήρων. Στη σκιά του πύργου της Παναγίας του Ορφανού της Μονής Γομάτου (942μ.χ.) βρισκόταν το παλιό χωριό με την προστασία κι άλλων δύο πύργων, του Κουνούπη και της Δεβελικίας. Το παλαιό χωριό, που λιγοστά ερείπια σώζονται σήμερα, καταστράφηκε από τον μεγάλο σεισμό της 14ης Σεπτεμβρίου 1932. Περίπου 150 σπίτια καταστράφηκαν και ισοπεδώθηκαν. Το χωριό συνυπήρχε με τη Μονή της Θεοτόκου του Γοματίου πριν από το 942μ.χ. Τον 14ο αιώνα η Μονή γίνεται μετόχι της Μεγίστης Λαύρας και το χωριό βρίσκεται στη γη του Μετοχίου της. Σήμερα σώζονται μόνο ερείπια του πύργου της Μονής, σε αρκετό ύψος και η τοποθεσία ονομάζεται ΑϊΘανάσης ή Αθωνίτης.

Το παλαιό χωριό βρισκόταν σε πολύ καλή τοποθεσία με πολλά νερά ποτάμια και μια μεγάλη πεδιάδα. Η γη που εκμεταλλεύονταν οι πρόγονοί μας ήταν δικοί τους αλλά και των μετοχίων των Μονών Μεγίστης Λαύρας, Ιβήρων, Διονυσίου, Ξηροποτάμου και έφτανε μέχρι τη θάλασσα στο Δεβελίκι.

Μετά το σεισμό το χωριό μεταφέρθηκε από την παλιά του θέση και ξαναχτίστηκε εδώ που βρίσκεται σήμερα επί του Μετοχίου της Ιβήρων, με κρατική δαπάνη.

Γομάτι

Το Γομάτι μας περιμένει!

Αποτελεί ένα από τα πιο όμορφα χωριά της περιοχής με νερά και χαρακτηριστική βλάστηση, με ρυμοτομία και πλατείες, με δύο χείμαρρους: τον Βέρκο και το Καμίνι καθώς και το αμφιθεατρικό επί του βουνού χτίσιμό του.

Από τα βυζαντινά χρόνια, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, τον σεισμό και μέχρι σήμερα, η Παναγία και οι Άγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες προστάτευσαν και προστατεύουν το χωριό μας. Από την απελευθέρωση του Γοματίου από τους Τούρκους, 3 Νοεμβρίου 1912, μέχρι τις 18/7/1920 το Γομάτι ήταν οικισμός και υπαγόταν στην Κοινότητα Ραβενικίων, σημερινή Μεγάλη Παναγία. Το 1920 με Βασιλικό Διάταγμα το Γομάτι αναγνωρίστηκε ως «Κοινότητα Γοματίου».

Κάθε χρόνο ανήμερα της εορτής των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, στις 9 Μαρτίου, και του Προφήτη Ηλία στις 20 Ιουλίου, μετά τη Θεία Λειτουργία, μοιράζεται το κουρμπάνι. Το οποίο είναι συνήθως φασολάδα και χταπόδι με ρύζι για ευλογία στους πιστούς και τους επισκέπτες.

Το Γεφύρι συνιστά το σήμα κατατεθέν του χωριού. Είναι τρίτοξο με οξυκόρυφες καμάρες, η βορειοδυτική όμως καμάρα είναι μπαζωμένη με μεγάλες πέτρες. Το γεφύρι ονομάζεται και γεφύρι του «Παππού Γιώργου». Αυτό οφείλεται στο ότι στο ποτάμι υπήρχε η σκήτη του Αγίου Γεωργίου του Γοματιανού, που έζησε και αγίασε περί τα 1780 – 1860.

31

Το ξωκλήσι του ανεγέρθηκε δίπλα στο ποτάμι εις μνήμην του. Από τη δυτική πλευρά του γεφυριού κατασκευάστηκε περιηγητική διαδρομή 1.000μ. παράλληλα με το ποτάμι, μέχρι τη σπηλιά του Αγίου. Επίσης, ο Άγιος Γερβάσιος (18ος αι.) που μόνασε στο Άγιο Όρος γεννήθηκε στο Γομάτι.

Στην ενορία του χωριού υπάρχουν και αρκετά εξωκλήσια, τα οποία σχηματίζουν

σταυρό και ασπίδα γύρω από το χωριό. Μέσα στο χωριό και βόρεια υπάρχει το παρεκκλήσι του Αγίου Παντελεήμονα επί των ερειπίων του Μετοχίου της Ιεράς Μονής Ιβήρων. Προς τον παλιό δρόμο για τη Μεγάλη Παναγία, στην τοποθεσία Χότζα, συναντάμε το εξωκλήσι του Μεγαλομάρτυρος Αγίου Γεωργίου. Συνεχίζοντας μέσα από τον κάμπο και τα ρέματα φτάνεις στο εξωκλήσι του παππού Αϊ – Γιώργη του θαυματουργού. Στα δεξιά και προς ανατολικά βρίσκεται ο βυζαντινός πύργος της Μονής Ορφανού. Αριστερά βρίσκονται τα ερείπια του Ναού της Θεοτόκου, ενοριακού Ναού του παλιού χωριού. Ανατολικά, στην άκρη του χωριού προς την Ιερισσό είναι το εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων. Στα δυτικά του χωριού πάνω σε ένα τύμβο είναι το εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία. Στο Δεβελίκι, θερινό συνοικισμό του χωριού βρίσκεται το εξωκλήσι της Αγίας Μαρίνας. Στα μισά του δρόμου από το χωριό υπάρχει το εξωκλήσι της Αγίας Τριάδας, ενώ στην άκρη του χωριού είναι κτισμένο το παρεκκλήσι του Αγίου Μόδεστου.

Τα ξωκλήσια μας ευλογία και χαρά του τόπου μας, του χωριού μας!

32

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΜΑΤΙΟΥ

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Γοματίου ιδρύθηκε το 2016, ως συνέχεια και εξέλιξη του

Συλλόγου Γυναικών Γοματίου, με σκοπό την ανάδειξη και διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς του χωριού.

Στόχοι του Πολιτιστικού Συλλόγου είναι:

• η πνευματική, καλλιτεχνική και πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου,

• η δημιουργία και ο προγραμματισμός εκδηλώσεων που αναδεικνύουν την ιστορία και τον πολιτισμικό πλούτο της περιοχής

• η αναβίωση, καλλιέργεια και διαφύλαξη των γνήσιων λαϊκών παραδόσεων μας, ηθών και εθίμων,

• η αδερφική συνένωση των απανταχού εγκατεστημένων Γοματιανών και η σύσφιξη των μεταξύ σχέσεων,

• η συγκέντρωση λαϊκών, ιστορικών και παραδοσιακών στοιχείων,

• η προβολή των φυσικών καλλονών και τοπίων της περιοχής του Γοματίου και • η συνειδητοποίηση και επίλυση προβλημάτων που απασχολούν την τοπική κοινότητα του χωριού αλλά και την ευρύτερη περιοχή.

Ο Σύλλογος έχοντας ενεργητική και δυναμική συμβολή στην πολιτιστική κληρονομιά του χωριού, υποστηρίζει και ενισχύει πρωτοβουλίες και δράσεις των μελών και φίλων του που σχετίζονται με την ανάπτυξη και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων και θα συνεχίζει να μεριμνά για την πνευματική καλλιέργεια του ανθρώπου και τη διατήρηση της πολιτιστικής ταυτότητας του τόπου. Διατηρεί τμήμα αιμοδοσίας με 40 περίπου εγγεγραμμένα μέλη και 1 -2 φορές το χρόνο διενεργείται εθελοντική αιμοδοσία με την επίσκεψη κινητής μονάδας.

33

Κολοκυθοκεφτέδες φούρνου

• Ένα κιλό κολοκυθάκια

• Ένα ξερό κρεμμύδι

• Ένα φλιτζάνι τσαγιού αλεύρι για όλες τις χρήσεις

• Τριμμένη φρυγανιά

• Ένα αυγό

• Ένα κουταλάκι μπέικιν πάουντερ

• Ένα μικρό ματσάκι δυόσμο

• Αλάτι

• Πιπέρι

Για το πανάρισμα: καλαμποκά

λευρο και ελαιόλαδο

Πλένουμε τα κολοκυθάκια, τα αλατίζουμε, τα τρίβουμε στον τρίφτη (στο μέτριο) και τα αφήνουμε για 10 λεπτά να μουλιάσουν. Μετά τα στραγγίζουμε για να φύγουν τα υγρά τους. Στη συνέχεια ψιλοκόβουμε στο μπλέντερ το κρεμμύδι και το ανακατεύουμε με τα κολο κυθάκια, όπως κι όλα τα υπόλοιπα υλικά, δηλαδή το αυγό, το αλεύρι και τη φρυγανιά. Προσθέτουμε την φέτα τριμμένη, το αλάτι, το πιπέρι και το δυόσμο ψιλοκομμένο. Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180°C στον αέρα. Τοποθετούμε λαδόκολλα σε ένα ταψί ή λαμαρίνα και πλάθουμε σε μέγεθος μπιφτεκιού. Τα αλευρώνουμε με καλαμποκάλευρο και στη συνέχεια με ένα πινέλο τα περνάμε με λίγο ελαιόλαδο. Τα ψήνουμε ωσότου να ροδίσουν καλά.

Συνοδεύονται με τζατζίκι ή σάλτσα ντομάτας.

Καλή επιτυχία!

34

Διατροφική αξία / πιτάκι (18 τεμάχια η συνταγή)

Ενέργεια: 88 kcal

Υδατάνθρακες: 14 g

Λίπος: 3 g

Πρωτεΐνες: 2 g

ΘΕΤΙΚΑ

βιταμίνη C, βιταμίνη Β6, Μαγνήσιο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

φτωχό σε πρωτεΐνες

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

88 kcal = 2.200 βήματα ή

19 λεπτά περπάτημα

88 kcal = 126 σκαλιά ή

88 kcal = 12 λεπτά κολύμπι

ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΣΕΡΒΙΡΙΣΜΑΤΟΣ Γεύση που έχουμε συνδέσει με την αγνότητα της ελληνικής φύσης, το ξέγνοιαστο καλοκαίρι, τη μνήμη της γιαγιάς στην κουζίνα. Απολαύστε τους με σάλτσα γιαουρτιού, χωριάτικη σαλάτα και ουζάκι, με την οικογένεια ή τους φίλους.

35
Αγριογούρουνομε πατάτες

Το Γομάτι, όντας χωριό με έντονη τη γεωργική και κτηνοτροφική δραστηριότητα - πολλοί κάτοικοι ζουν από την καλλιέργεια τη γης (σιτηρών, ελαιόδεντρων, λαχανόκηπων) και τη διατήρηση κτηνοτροφικών μονάδων μικρών και μεγάλων. Έτσι προκύπτουν τα παραδοσιακά φαγητά που αναφέρονται παρακάτω, με αξιοποίηση των αγαθών που παράγουν από τη γη και τα ζώα. Επίσης, αρκετοί ασκούν στις μέρες μας το χόμπι του κυνηγιού, κατάλοιπο από τα παλαιότερα χρόνια που ζούσαν από αυτό, μην έχοντας δικά τους ζώα. Κυνηγούν κυρίως αγριογούρουνα και λαγούς.

• 3 μέτρια ξερά κρεμμύδια

• 1 – 1,5 κιλό αγριογούρουνο

• 10 -12 μετρίου μεγέθους πατάτες

• 3 κουταλιές της σούπας κόκκινη σάλτσα

• 3-4 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο

• Μισή κουταλιά της σούπας αλάτι

• Μισή κουταλιά της σούπας κόκκινο ή μαύρο πιπέρι

• 4-5 φύλλα δάφνης

• 4-5 ποτήρια νερό

Αρχικά «ξαφρίζουμε» το κρέας, δηλαδή, αφού το πλύνουμε καλά, το αφήνουμε να πάρει μια βράση μόνο του με νερό στη κατσαρόλα για να καθαριστεί.

Έπειτα καθαρίζουμε τα κρεμμύδια και τα ψιλοκόβουμε. Σε μια κατσαρόλα ή χύτρα (για γρηγορότερη βράση) ρίχνουμε το λάδι και τα ψιλοκομμένα κρεμμύδια και ανακατεύουμε για να τσιγαριστούν.

Κατόπιν ρίχνουμε το κρέας και ανακατεύουμε. Στη συνέχεια προσθέτουμε τις 3 κουταλιές σάλτσας με το αλάτι, το πιπέρι και τα φύλλα δάφνης. Στο τέλος ρίχνουμε το νερό μέχρι να σκεπαστεί καλά το κρέας και σφραγίζουμε τη χύτρα. Για τα πρώτα 10 λεπτά το μαγειρεύουμε σε δυνατή φωτιά και μετά χαμηλώνουμε για τα υπόλοιπα περίπου 20 λεπτά. Αν χρησιμοποιήσουμε κατσαρόλα θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος.

Στη συνέχεια καθαρίζουμε και κόβουμε τις πατάτες για να τις τηγανίσουμε ελαφρώς. Έπειτα τις ρίχνουμε στην κατσαρόλα με το κρέας (χωρίς το λάδι τους) και ανακατεύουμε.

Ρίχνουμε το φαγητό σε τετράγωνο ταψί κουζίνας και το τοποθετούμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 200 βαθμούς κελσίου για 20 λεπτά περίπου. Μόλις ροδίσει είναι έτοιμο και το ξεφουρνίζουμε.

Σερβίρετε με αιγοπρόβεια φέτα, σαλάτα εποχής και κόκκινο κρασί. Καλή σας όρεξη!!!

36

Διατροφική αξία / μερίδα

Ενέργεια: 364 kcal

Υδατάνθρακες: 22 g

Λίπος: 13 g

Πρωτεΐνες: 40 g

ΘΕΤΙΚΑ

φυτικές ίνες, πρωτεΐνες, βιταμίνη

Β12, βιταμίνη C, σίδηρο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

κορεσμένα λιπαρά οξέα

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

364 kcal = 9.100 βήματα ή

1 ώρα και 18 λεπτά περπάτημα

364 kcal = 520 σκαλιά ή

364 kcal = 49 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ

Το αγριογούρουνο είναι καλύτερη επιλογή σε σύγκριση με άλλα

είδη κρέατος, γιατί τρέφεται με φυσικές τροφές και δεν περιέχει αυξητικές ορμόνες ή αντιβιοτικά.

Το μικροκλίμα της χώρας μας βοηθά στην παραγωγή εξαιρετικής ποιότητας κρέατος.

37

Τραχανόπιτα

Για τη γέμιση

• 3 ποτήρια νερό

• 2 ποτήρια του νερού τραχανά

• 3 φέτες αιγοπρόβεια φέτα

Για τη ζύμη

• 1 ποτήρι χλιαρό νερό

• 2 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη

• 2 κουταλάκια του γλυκού αλάτι

• 1 φλιτζανάκι του καφέ ελαιόλαδο

• 2 κουταλάκια του γλυκού βιτάμ ή βούτυρο

• Περίπου 500 γραμμάρια αλεύρι (ή όσο πάρει για να μπορούμε να πλάσουμε τη ζύμη)

Βάζουμε σε μια κατσαρόλα 3 ποτήρια νερό για να βράσει. Αφού βράσει, σβήνουμε τη φωτιά και ρίχνουμε τον τραχανά, τον αφήνουμε να φουσκώσει μέσα στο νερό. Έπειτα ετοιμάζουμε τη ζύμη. Ρίχνουμε το ελαιόλαδο, το αλάτι, τη ζάχαρη, το νερό και το αλεύρι. Πλάθουμε καλά μέχρι η ζύμη να ξεκολλάει από τα χέρια μας. Αφήνουμε τη ζύμη να «ξεκουραστεί» για 10-15 λεπτά σκεπάζοντάς την με μια πετσέτα.

Στη συνέχεια κόβουμε τη ζύμη στη μέση. Από τη μισή ζύμη σχηματίζουμε 5 μπαλάκια τα οποία βουτυρώνουμε και τοποθετούμε το ένα πάνω στο άλλο. Κατόπιν, ανοίγουμε τη ζύμη με τον πλάστη για να δημιουργήσουμε τα φύλλα της πίτας. Το ίδιο κάνουμε και για την υπόλοιπη μισή ζύμη, για να φτιάξουμε το δεύτερο φύλλο. Παίρνουμε ένα ταψί κουζίνας, το λαδώνουμε και τοποθετούμε το ένα φύλλο. Ρίχνουμε τη γέμιση και την φέτα τριμμένη. Σκεπάζουμε τη ζύμη από πάνω με το δεύτερο φύλλο. Λαδώνουμε από πάνω το φύλλο και το βουτυρώνουμε.

Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180°C και ψήνουμε για 45 με 60 λεπτά μέχρι να ροδίσει. Αφού τη βγάλουμε από τον φούρνο, ραντίζουμε με μισό περίπου ποτήρι νερό, για να μαλακώσει το φύλλο. Καλή επιτυχία!!!

Διατροφική αξία / μερίδα (25 κομμάτια η συνταγή)

Ενέργεια: 185 kcal

Υδατάνθρακες: 29 g

Λίπος: 5 g

Πρωτεΐνες: 6 g

ΘΕΤΙΚΑ

πρωτεΐνες, βιταμίνη Β12, Ασβέστιο

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

185 kcal = 4.625 βήματα ή

40 λεπτά περπάτημα

185 kcal = 264 σκαλιά ή

185 kcal = 25 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Ο τραχανάς είναι το απόλυτο ελληνικό

φαγητό της παρηγοριάς. Μέσα σε σούπα ή πίτες μπορεί να είναι ένα δυναμωτικό πρωινό ή ένα καταπραϋντικό και θρεπτικό βραδινό γεύμα!

38

Κολοκυθόπιτα γυριστή

Ετοιμάζουμε τη ζύμη, ρίχνουμε όλα τα υλικά που χρειάζονται σε μια λεκάνη και ζυμώνουμε. Σχηματίζουμε 3 μπαλάκια και τα αφήνουμε να «ξεκουραστούν» για 30 λεπτά. Βάζουμε το ρύζι να βράσει. Στη συνέχεια, ρίχνουμε σε μια κατσαρόλα το λάδι και σοτάρουμε την τριμμένη κολοκύθα με το βρασμένο ρύζι, προσθέτουμε το αλάτι, την κανέλα και την ζάχαρη στο τέλος. Ανακατεύουμε για 5 λεπτά.

Ανοίγουμε τρία φύλλα και το μεσαίο το ψήνουμε μόνο του. Λαδώνουμε το ταψί (σινί) βάζουμε το ένα φύλλο και μετά προσθέτουμε τη μισή γέμιση. Έπειτα τοποθετούμε πάνω στη γέμιση το ψημένο φύλλο. Ρίχνουμε την υπόλοιπη μισή ζύμη και τοποθετούμε το τρίτο φύλλο. Ψήνουμε την κολοκυθόπιτα από την μια μεριά στα κάρβουνα και με τη βοήθεια της πλασταριάς τη γυρίζουμε από την άλλη, αφού λαδώσουμε ξανά το ταψί και την ψήνουμε. Όταν ψηθεί, ρίχνουμε λίγο κανέλα και ζάχαρη. Ο χρόνος που απαιτείται για το ψήσιμο είναι 30 λεπτά.

Για τα φύλλα

• 3 κούπες αλεύρι

• 1 πρέζα αλάτι

• ½ φλιτζανάκι ξύδι

• 1 κούπα νερό

Για τη γέμιση

• 1 κολοκύθα λαιμού τριμμένη

• 1 κούπα ρύζι

• 1 πρέζα αλάτι

• ½ κούπα ζάχαρη

• ½ κούπα λάδι

• 2 κουταλάκια του γλυ- κού κανέλα

Διατροφική αξία / μερίδα

(25 κομμάτια η συνταγή)

Ενέργεια: 160 kcal

Υδατάνθρακες: 26 g

Λίπος: 5 g

Πρωτεΐνες: 3 g

ΘΕΤΙΚΑ

βιταμίνη Α, βιταμίνη C, φολλικό οξύ, σελήνιο, αντιοξειδωτικά

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

160 kcal = 4.000 βήματα ή

34 λεπτά περπάτημα

160 kcal = 289 σκαλιά ή

160 kcal = 22 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ

Η κολοκύθα, υπερτροφή με μεγάλη θρεπτική αξία, έχει την τιμητική της το φθινόπωρο. Η προέλευσή της προσδιορίζεται  στην Κεντρική Αμερική πριν από το 5.500 π.Χ. Στην Ελλάδα την καλλιεργούμε εδώ και πολλά χρόνια και τη απολαμβάνουμε σε γλυκές ή αλμυρές συνταγές.

39

Ιερισσός

Η Ιερισσός Χαλκιδικής είναι το παλαιότερο και μεγαλύτερο χωριό του Δήμου Αριστοτέλη. Αποτελεί ιστορικά τη συνέχεια της αρχαίας Ακάνθου, η οποία υπήρξε αποικία των Ανδρίων από τον 7ο αιώνα π.Χ και σπουδαία πόλη της Μακεδονίας, όπως αναφέρεται από τους ιστορικούς και αναδεικνύεται από την αρχαιολογική έρευνα. Ο σημερινός οικισμός κτίστηκε εξ αρχής όταν ισοπεδώθηκε ο παλαιός μετά τον πολύνεκρο σεισμό των 7 ρίχτερ (1932), που είχε εδώ ακριβώς το επίκεντρό του, δίπλα στη θάλασσα. Όπως αποδείχθηκε από τις ανασκαφές, η σημερινή πόλη είναι κτισμένη πάνω στο αρχαίο νεκροταφείο της Ακάνθου.

Παρά το γεγονός ότι η Άκανθος φημιζόταν για το κρασί της, οι νεότεροι Ιερισσιώτες ασχολούνται με την αλιεία, τη ναυπηγική, το εμπόριο, την κατασκευή έργων στο Άγιο Όρος και τον τουρισμό. Τα ψάρια του κόλπου της Ιερισσού είναι φημισμένα σε όλη την Ελλάδα για τη νοστιμιά τους. Ξεχωρίζει το Ορκίνι, ένα είδος τόνου που ψαρεύουν στην περιοχή τον Μάιο και μέχρι τις αρχές Ιουνίου. Οι Ιερισσιώτες θεωρούνται διαχρονικά σπουδαίοι καραβομαραγκοί, συνεχίζοντας μια παμπάλαια τέχνη από γενιά σε γενιά. Τα καρνάγια της Ιερισσού είναι από τα παλιότερα στην Ελλάδα με ξακουστούς καραβομαραγκούς.

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΙΕΡΙΣΣΟΥ

Ο Σύλλογος Γυναικών Ιερισσού, ιδρύθηκε το 1985. Τα μέλη του συλλόγου παίρνουν θέση και συμμετέχουν σε κάθε σημαντικό ζήτημα του τόπου, είτε για τον τουρισμό και την ανάδειξη της περιοχής, είτε σε κοινωνικά θέματα ή πολιτιστικά και φυσικά ανθρωπιστικά.

Ορκίνι Ιερισσού με κρεμμύδια

• 1 κιλό ψάρι ορκίνι

• 1 ξερό κρεμμύδι

• 6 φρέσκα κρεμμυδάκια

• 2 σκελίδες σκόρδο

• ½ ματσάκι άνιθο

• ½ ποτήρι ελαιόλαδο

• ¼ ποτήρι νερό

• Χυμό από ένα μεγάλο λεμόνι

• Αλάτι

• Πιπέρι

Σε ένα μεγάλο τηγάνι ζεσταίνουμε το λάδι και σοτάρουμε το ξερό κρεμμύδι ψιλοκομμένο. Αφού πάρει ξανθό χρώμα, προσθέτουμε ψιλοκομμένα τα φρέσκα κρεμμυδάκια και το σκόρδο. Έχουμε έτοιμο κομμένο σε φέτες το ψάρι, απλώνουμε τις φέτες στο τηγάνι προσθέτουμε το νερό ( να σκεπάζει το ψάρι ) και αφήνουμε να βράσει για περίπου 10 λεπτά σε χαμηλή φωτιά. (μέχρι να μαλακώσει δοκιμάζουμε με το πιρουνάκι μας)

Όταν είναι σχεδόν έτοιμο, προσθέτουμε το αλάτι, το πιπέρι, τον χυμό λεμονιού και τον ψιλο-

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

Διατροφική αξία / μερίδα

Ενέργεια: 331 kcal

Υδατάνθρακες: 2 g

Λίπος: 19 g

Πρωτεΐνες: 38 g

ΘΕΤΙΚΑ

άριστης ποιότητας πρωτεΐνες, νιασίνη, Βιταμίνη Β6, βιταμίνη Β12, βιταμίνη Ε,

ΑΡΝΗΤΙΚΑ χοληστερίνη, νάτριο (αλάτι)

331 kcal = 8.275 βήματα ή

1ώρα και 12 λεπτά περπάτημα

331 kcal = 473 σκαλιά ή

331 kcal = 46 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Το ορκίνι, ψάρι πελαγίσιο, είναι στενά συνδεδεμένο με την πόλη της Ιερισσού. Αποτελούσε βασικό είδος διατροφής για τους κατοίκους της αρχαίας Ακάνθου, στα νομίσματα της οποίας απεικονίζεται. Και σήμερα ακόμη είναι ένας από τους σημαντικούς θαλασσινούς μεζέδες των κατοίκων της περιοχής, στους οποίους έχει δοθεί το προσωνύμιο “Ορκινάδες”.

41

Καλαμάρια Γεμιστά φούρνου

• 1 κιλό καλαμάρια

• 1μεγάλο ξερό κρεμμύδι

• 250 γρ ρύζι γλασσέ

• ½ ματσάκι άνηθο

• (Προαιρετικά και ¼ ματσάκι μαϊντανό)

• Αλάτι

• Πιπέρι

• ¼ νερό

½ ποτήρι ελαιόλαδο

Ψιλοκόβουμε τα πλοκάμια και τα πτερύγια από τα καλαμάρια. Πλένουμε καλά και αφήνουμε στην άκρη το σώμα των καλαμαριών. Σε ένα τηγάνι με δυνατή φωτιά βάζουμε το μισό λάδι, τα ψιλοκομμένα μέρη του καλαμαριού, το κρεμμύδι ψιλοκομμένο και τα σοτάρουμε. Στη συνέχεια προσθέτουμε τον ψιλοκομμένο άνηθο και αν θέλουμε και τον μαϊντανό. Συνεχίζουμε λίγο το σοτάρισμα και προσθέτουμε το ρύζι αφού το έχουμε πλύνει και στραγγίσει. Προσθέτουμε αλάτι και πιπέρι και κατεβάζουμε από τη φωτιά.

Αραδιάζουμε τα καλαμάρια σε ένα πυρίμαχο σκεύος και γεμίζουμε το εσωτερικό τους με τη γέμιση αφήνοντας λίγο χώρο. Κλείνουμε τα ανοίγματα του καλαμαριού με οδοντογλυφίδες. Περιχύνουμε με το υπόλοιπο ελαιόλαδο, αλατοπιπερώνουμε από επάνω και προσθέτουμε το νερό. Σκεπάζουμε το σκεύος με αλουμινόχαρτο και ψήνουμε για 30 λεπτά στους 200°C. Αφαιρούμε το αλουμινόχαρτο και ψήνουμε για ακόμη 10 λεπτά, μέχρι να πάρει ένα ροδαλό χρώμα.

Σερβίρουμε με φρέσκο άνηθο και φέτες λεμονιού.

42

Διατροφική αξία / μερίδα

Ενέργεια: 465 kcal

Υδατάνθρακες: 40 g

Λίπος: 21 g

Πρωτεΐνες: 29 g

ΘΕΤΙΚΑ

βιταμίνη Β2, νιασίνη, βιτα-

μίνη Β12, βιταμίνη Ε, σελήνιο, χαλκός

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

χοληστερίνη, νάτριο (αλάτι)

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

465 kcal = 11.625 βήματα ή

1 ώρα και 41 λεπτά περπάτημα

465 kcal = 664 σκαλιά ή

465 kcal = 63 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ

Η απόλυτη νηστίσιμη συνταγή, που μπορούμε να απολαύσουμε όλες τις εποχές του χρόνου. Πλούσια σε βιταμίνες και μέταλλα, κυρίως Χαλκό, ένα στοιχείο που ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα, βοηθά στην αντιμετώπιση των φλεγμονών και την επούλωση των πληγών.

43

Κατσικάκι με άγριες αγκινάρες & αυγολέμονο

1 κιλό κατσίκι σε κομμάτια (μερίδες)

1 ποτήρι ελαιόλαδο

καθαρισμένες

1 μεγάλο ξερό κρεμμύδι 700 γραμμάρια

αγκινάρες

8 φρέσκα κρεμμυδάκια ½ ματσάκι μάραθο

Νερό Αλάτι 1Πιπέριμεγάλο

1 μεγάλο αυγό

λεμόνι

Πλένουμε καλά το κρέας και το αφήνουμε να στραγγίσει. Σε μία κατσαρόλα ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο σε υψηλή θερμοκρασία ρίχνουμε το κρέας.

Θωρακίζουμε το κρέας από όλες τις πλευρές μέχρι να αλλάξει το χρώμα. Ρίχνουμε στη συνέχεια το ψιλοκομμένο ξερό κρεμμύδι και συνεχίζουμε το σοτάρισμα. Προσθέτουμε νερό, σχεδόν να σκεπάζει το κρέας και αφήνουμε να σιγοβράσει για περίπου 1 ώρα σε χαμηλή φωτιά.

Ανοίγουμε την κατσαρόλα και προσθέτουμε τις αγκινάρες, το φρέσκο κρεμμυδάκι ψιλοκομμένο, τον μάραθο ψιλοκομμένο, αλάτι και πιπέρι. Αφήνουμε να βράσει για ακόμη 10 λεπτά.

Κατεβάζουμε την κατσαρόλα από τη φωτιά.

Για το αυγολέμονο: Με ένα σύρμα ή σε μίξερ χτυπάμε μόνο το ασπράδι του αυγού μέχρι να πάρει όγκο. Προσθέτουμε τον κρόκο και συνεχίζουμε να χτυπάμε μέχρι να ενωθούν. Προσθέτουμε σιγά – σιγά τον χυμό του λεμονιού.

Από την κατσαρόλα, παίρνουμε λίγο ζουμί από το φαγητό και το ανακατεύουμε με το αυγολέμονο ώστε να πάρει σταδιακά τη θερμοκρασία του. Στη συνέχεια περιχύουμε το μείγμα μας στη κατσαρόλα και ανακινούμε την κατσαρόλα από τα χερούλια, χωρίς να ανακατέψουμε με κουτάλι, ώστε να απλώσει παντού το αυγολέμονο.

Διατροφική αξία / μερίδα

Ενέργεια: 635 kcal

Υδατάνθρακες: 34 g

Λίπος: 40 g

Πρωτεΐνες: 36 g

ΘΕΤΙΚΑ

άριστης ποιότητας πρωτεΐνες, μονοακόρεστα, πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, βιταμίνη Ε, σίδηρο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

χοληστερίνη, κορεσμένα λιπαρά οξέα

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

635 kcal = 15.875 βήματα ή

2 ώρες και 17 λεπτά περπάτημα

635 kcal = 907 σκαλιά ή

635 kcal = 1 ώρα και 25 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ

Η άγρια αγκινάρα είναι ένα σημαντικό θεραπευτικό βότανο και εξαιρετικά υγιεινό λαχανικό. Οι ιδιότητές της οφείλονται στην κυναρίνη, ουσία που βρίσκεται κυρίως στα φύλλα και της προσδίδει την ελαφρά πικρή γεύση. Λαχανικό με αντιοξειδωτική, διουρητική και λιθοδιαλυτική δράση, η αγκινάρα διεγείρει την έκκριση πεπτικών υγρών, μειώνει τη χοληστερίνη στο αίμα και ενισχύει την υγεία του συκωτιού και του ουροποιητικού συστήματος.

45

Μεγάλη Παναγία

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ

Ο Σύλλογος Πολιτισμού και Παράδοσης Μεγάλης Παναγίας Χαλκιδικής ιδρύθηκε το 2008. Έργο του συλλόγου είναι η αξιοποίηση των πολιτιστικών πόρων της περιοχής, καθώς και η υιοθέτηση πρωτοβουλιών στον πολιτιστικό τομέα. Σκοπός του Συλλόγου είναι η διαφύλαξη, ανάδειξη και η διάδοση της πλούσιας μακεδονικής παράδοσης και κουλτούρας.

Οι πολιτιστικές δραστηριότητες που προσφέρουμε είναι ποικίλες και πρωτότυπες, όπως η λειτουργία τμημάτων Μουσικής αγωγής, Ψυχοκινητικής αγωγής - κινησιολογίας, Θεατρικής αγωγής, ζωγραφικής, τμήματα εκμάθησης παραδοσιακών χορών, παιδικό, εφηβικό και τμήμα ενηλίκων. Η απασχόληση, ιδιαίτερα στους νέους, δημιουργεί καινούριες προοπτικές κοινωνικότητας και ταυτόχρονα η πολιτιστική κληρονομιά μπορεί να αποτελέσει συνδετικό κρίκο με τους δεσμούς και την ιστορία της περιοχής.

46

Ταλέμεστην κορυφήΆρη!

Οι χορευτές του Συλλόγου, μικροί και μεγάλοι, έχουν λάβει μέρος σε πολλά φεστιβάλ και παραστάσεις

σε όλη την Ελλάδα. Κάθε χρόνο

διοργανώνεται με μεγάλη επιτυχία το Χορευτικό Αντάμωμα στη Μεγάλη Παναγία, φιλοξενώντας

χορευτές από όλη την Ελλάδα

και έχει γίνει πλέον θεσμός για

τη Μακεδονία, καθώς προσελκύει εκατοντάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. Τέλος, ο Σύλλογός μας συμμετέχει σε φιλανθρωπικές δράσεις, δράσεις κοινωνικής προσφοράς, και πλήθος άλλων δράσεων (παρελάσεις, χοροί, κάλαντα, εκδρομές κλπ.)

47

Χοιρινό με λάχανο

• 1.200 γραμμάρια χοιρινή σπάλα

• 2 κρεμμύδια τριμμένα

• Αλάτι, μαύρο και κόκκινο πιπέρι

• 1 καρότο

• Λίγα φύλλα σέλινο

• Σάλτσα ντομάτας

• Φύλλα από 1 λάχανο

Είναι ένα παραδοσιακό φαγητό που παλιότερα το έφτιαχναν κυρίως τα

Χριστούγεννα, αλλά μπορεί να κατα

ναλωθεί οποιαδήποτε άλλη εποχή.

νόστιμη κι αξέχαστη.

Η γεύση του είναι χαρακτηριστικά

• Σε μια κατσαρόλα σοτάρουμε τα κρεμμύδια και προσθέτουμε το κρέας

• Στη συνέχεια, προσθέτουμε το αλάτι, το κόκκινο και μαύρο πιπέρι, τη σάλτσα ντομάτας, το καρότο και το σέλινο.

• Προσθέτουμε νερό μέχρι να καλύψει όλα τα υλικά και το αφήνουμε να σιγοβράσει

• Σε άλλη κατσαρόλα, βάζουμε τα φύλλα από το λάχανο σε νερό που βράζει μέχρι να μαλακώσουν

• Μόλις βράσει το κρέας, προσθέτουμε και τα φύλλα.

• Τα αφήνουμε να βράσουν όλα μαζί για 10 λεπτά ωσότου απορροφήσει και το νερό

48

Ενέργεια: 443 kcal

Υδατάνθρακες: 22 g Λίπος: 23 g

Πρωτεΐνες: 32 g

ΘΕΤΙΚΑ

φυτικές ίνες, πρωτεΐνες, φώσφορο σελήνιο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ χοληστερίνη

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

443 kcal = 11.075 βήματα ή 1 ώρα και 36 λεπτά

περπάτημα

443 kcal = 633 σκαλιά ή

443 kcal = 60 λεπτά

κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ

Το χοιρινό με λάχανο είναι ένα ισορροπημένο παραδοσιακό φαγητό κατσαρόλας, γιατί συνδυάζει το κρέας με τα λαχανικά.

Εκτός των υπόλοιπων θρεπτικών συστατικών, περιέχει μεγάλη ποσότητα Σεληνίου (82% των ημερήσιων αναγκών μας / μερίδα), στοιχείο με ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες, που προστατεύει τα κύτταρα από τη φθορά και τη γήρανση.

49

Κεφτέδες πλακί

• 1 κιλό χοιρινό κιμά

• 400 γραμμάρια ψωμί μουλιασμένο

• Αλάτι

• Μαύρο και κόκκινο πιπέρι

• Ρίγανη

• 1 τριμμένο κρεμμύδι Λάδι Λίγο ξύδι

3 κρεμμύδια ολόκληρα Σάλτσα ντομάτας

• Ζυμώνουμε τον κιμά με το ψωμί το τριμμένο κρεμμύδι προσθέτωντας το αλάτι, το πιπέρι, τη ρίγανη, το λάδι, το ξύδι και το αφήνουμε

• Ψιλοκόβουμε τα υπόλοιπα κρεμμύδια, τα σοτάρουμε κι αφού προσθέσουμε το κόκκινο πιπέρι, τη σάλτσα και λίγο νερό, τα αφήνουμε να βράσουν για μισή ώρα

• Προσθέτουμε τους κεφτέδες και τους αφήνουμε να σιγοβράσουν σε χαμηλή φωτιά μέχρι να απορροφηθεί το νερό.

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

478 kcal = 11.950 βήματα ή

1 ώρα και 43 λεπτά περπάτημα

478 kcal = 683 σκαλιά ή

478 kcal = 1 ώρα και 4 λεπτά κολύμπι

Διατροφική αξία / μερίδα

Ενέργεια: 478 kcal

Υδατάνθρακες: 19 g

Λίπος: 36 g

Πρωτεΐνες: 19 g

ΘΕΤΙΚΑ

πρωτεΐνες, βιταμίνη Β1, σίδηρο, ασβέστιο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

χοληστερίνη, κορεσμένα λιπα ρά οξέα

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Το πλακί είναι στυλ μεζέ της ελληνικής κουζίνας. Αναφέρεται σε πιάτα που μαγειρεύονται σε σάλτσα ντομάτας, κρεμμύδι, σκόρδο, καρότο, ζάχαρη και ελαιόλαδο. Ανεβάζει τη διατροφική αξία των γευμάτων λόγω της σάλτσας ντομάτας, που περιέχει ισχυρά αντιοξειδωτικά και των λαχανικών, που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και βιταμίνη C.

50

Πασπαλό

πιτα

• 2 κολοκύθια τριμμένα

• 1 κούπα ζάχαρη

• ½ κούπα λάδι

• 2 αυγά

• ½ κούπα ρύζι

• Τρίβουμε τα κολοκύθια στον τρίφτη

• Ρίχνουμε το ρύζι και το αφήνουμε να φουσκώσει

• Στη συνέχεια, προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά και ανακατεύουμε μέχρι να ενσωματωθούν

• Αλείφουμε με βούτυρο ένα ταψί και πασπαλίζουμε με αλεύρι

• Τοποθετούμε το μείγμα στο ταψί

• Πασπαλίζουμε πάλι με αλεύρι και προσθέτουμε κομματάκια βούτυρο

• Ψήνουμε σε φούρνο που έχουμε προθερμάνει σε μέτρια θερμοκρασία, μέχρι να ροδίσει η επιφάνεια της πίτας μας.

Διατροφική αξία / μερίδα

Ενέργεια: 280 kcal

Υδατάνθρακες: 23 g

Λίπος: 20 g

Πρωτεΐνες: 2 g

ΘΕΤΙΚΑ

βιταμίνη Α, βιταμίνη Ε

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

ζάχαρη, χοληστερίνη

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

280 kcal = 7.000 βήματα ή

1 ώρα και 1 λεπτό περπάτημα

280 kcal = 400 σκαλιά ή

280 kcal = 38 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Η πασπαλόπιτα, γνωστή ως πίτα της ευκολίας, αφού δε χρειάζεται να ανοίξεις φύλλο, είναι μια πίτα που έφτιαχναν ανέκαθεν οι αγρότισσες της Χαλκιδικής για να ταΐσουν στα γρήγορα την οικογένειά τους. Η ευκολία στην ετοιμασία της δεν της στερεί θρεπτικής αξίας, γιατί τα βασικά της υλικά- κολοκυθάκια, ρύζι, αυγά- προσφέρουν πληθώρα θρεπτικών συστατικών.

51

Νέα Ρόδα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΡΟΒΛΑΚΑΣ

Ο σύλλογος Πρόβλακας προωθεί τον εθελοντισμό για το περιβάλλον, τον πολιτισμό, την κοινωνία και τον τουρισμό. Ιδρύθηκε το 2022 για τις ανάγκες του χωριού μας για μια ζωή με οικολογική συνείδηση και την αύξηση της ποιότητας ζωής των κατοίκων. Επίσης προωθεί τα δικαιώματα των πολιτών για ένα καθαρό και υγιές περιβάλλον. Τα μέλη του συλλόγου είναι κάτοικοι από τα Νέα Ρόδα και της ευρύτερης περιοχής, αλλά και εθελοντές από όλον τον κόσμο.

Που πάμε?

Εκεί όπου τοφτιάχνεται Ιμάμ!καλύτερο
52

Τα Νέα Ρόδα είναι το μεγαλύτερο προσφυγικό χωριό της βόρειας Χαλκιδικής. Ιδρύθηκε μετά τη Μικρασιατική καταστροφή στη θέση Πρόβλακας [πριν το αυλάκι =πριν τη διώρυγα του Ξέρξη] το χωριό είναι γνωστό από το 480π.χ. γιατί στο σημείο αυτό ο Ξέρξης διάνοιξε αυλάκι 1800 μέτρων [η διώρυγα του Ξέρξη είναι ένα έργο της αρχαιότητας που κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια των περσικών πολέμων] για να περάσει ο στόλος του και να αποφύγει τον περίπολου του Άθω. Την τελευταία φορά που το επιχείρησε είχε βυθιστεί ο στόλος του.

Οι κάτοικοι κατάγονται από οικογένειες ροδιτών που μετά από πολλές κακουχίες

έφτασαν στη Χαλκιδική το καλοκαίρι του 1923. Τα Ρόδα της Μικράς Ασίας βρίσκονται στην Προποντίδα κοντά στη θάλασσα του Μαρμαρά. Το νέο χωριό άρχισε να προσελκύει πρόσφυγες από τις ευρύτερες περιοχές του Μαρμαρά, από Βαλκάνια, από το νησί Αλώνι, το Χαράκι, και άλλοι κάτοικοι της Κύζικου. Επίσης, από την ανατολική Θράκη με την ανταλλαγή πληθυσμών που ξεκίνησε το 1924 μια μεγάλη ομάδα προσφύγων έρχεται στα Νέα Ρόδα από το Ανταβάλ της περιφέρειας Νίγδης της Καππαδοκίας. Στο χωριό αυτό κατοικούσαν Έλληνες, οι οποίοι ομιλούσαν και τα τουρκικά.

Τα σημερινά Νέα Ρόδα είναι ένα ήσυχο γραφικό χωριό με περίπου 1200 κατοίκους.

Κυρίως με μονοκατοικίες με κήπους και πεντακάθαρες παράλιες με χρυσές αμμουδιές και πολλούς κολπίσκους. Η κύρια ασχολία των κάτοικων είναι ο τουρισμός, η αλιεία και ελάχιστοι ασχολούνται με τη γεωργία. Επίσης, υπάρχει λιμάνι που αγκυροβολούν ψαροκάικα. Ακόμα στο χωριό υπάρχουν: σχολείο, νηπιαγωγείο, πολιτιστικός σύλλογος, εθελοντικοί σύλλογοι για το περιβάλλον, τον πολιτισμό, την κοινωνία, τον τουρισμό, καθώς και σύλλογος επαγγελματιών, αθλητικός σύλλογος κι άλλα πολλά. Στο χωριό υπάρχουν δυο ναοί: της Παναγίας της Θεοτόκου και του Αγίου Νικολάου στον οποίο βρίσκεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που τη μετέφεραν πρόσφυγες από τα Σκόπια της νήσου Αλώνι της θάλασσας του μαρμαρά της Μικράς Ασίας.

Τέλος, υπάρχουν πολλά ξενοδοχεία και άλλα καταλύματα, τα οποία βρίσκονται στο στενότερο σημείο της χερσονήσου του Άθω και υπάγεται στο δήμο Αριστοτέλη Χαλκιδικής.

Μύδια σαλάτα ή μύδια αχνιστά

• Πλένουμε τα μύδια ελαφρώς

• Τα τοποθετούμε σε μια κατσαρόλα χωρίς νερό σε δυνατή θερμοκρασία για πολύ λίγο με σκεπασμένο το καπάκι

• Μόλις αρχίσουν να βγάζουν ατμό είναι έτοιμα

• Σε ένα μπολ τοποθετούμε λάδι, χυμό από 1-2 λεμόνια και 1-2 φλιτζανάκια του καφέ από το ζουμί που έχουν βγάλει τα μύδια και το ανακατεύουμε ελαφρώς

• Αφήνουμε τα μύδια να κρυώσουν και τα βάζουμε με το κέλυφός τους σε μια πιατέλα

• Με ένα κουταλάκι περιλούζουμε τα μύδια με το μείγμα που ετοιμάσαμε

• 1 κιλό μύδια

• 1-2 λεμόνια

Διατροφική αξία / μερίδα (4 μερίδες)

Ενέργεια: 455 kcal Υδατάνθρακες: 1 g Λίπος: 35 g Πρωτεΐνες: 35 g

ΘΕΤΙΚΑ ω3 λιπαρά οξέα, βιταμίνη Β12, βιταμίνη Ε, βιταμίνη D, Ψευδάργυρο, Σίδηρο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ χοληστερίνη

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

375 kcal = 11.375 βήματα ή 1 ώρα και 39 λεπτά περπάτημα

375 kcal = 650 σκαλιά ή 375 kcal = 61 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Τα μύδια Χαλκιδικής, με την πλούσια γεύση της θάλασσας, μεγαλώνουν μέσα στα βαθιά και κρυστάλλινα νερά του κόλπου της Ιερισσού. Είναι ένα δώρο της φύσης στα χέρια των νοικοκυρών της περιοχής.

54

Ψάρι πλακί

• Καθαρίζουμε τα ψάρια και τα γεμίζουμε με μαϊντανό, πιπέρι κι αλάτι

• Τοποθετούμε τα ψάρια σε ένα ταψί

• Σοτάρουμε τα κρεμμύδια σε λίγο λάδι μαζί με τα κομμάτια πιπεριάς

και όλα τα υπόλοιπα υλικά

• Αφού τηγανιστούν ελαφρώς, τοποθετούμε τα υλικά πάνω στα ψάρια

• Πάνω από κάθε ψάρι τοποθετούμε

μια φέτα λεμονιού

• Τα ψήνουμε στο φούρνο για μισή

ώρα στους 180°C.

Διατροφική αξία / μερίδα (25 κομμάτια η συνταγή)

Ενέργεια: 440 kcal

Υδατάνθρακες: 21 g

Λίπος: 26 g

Πρωτεΐνες: 26 g

ΘΕΤΙΚΑ

ω3 λιπαρά οξέα, Νιασίνη, βιταμίνη Β1, βιταμίνη Β2, βιταμίνη C, βιταμίνη Ε, βιταμίνη D,

• 10-12 κομμάτια κολιούς

• 5 κρεμμύδια κομμένα σε

δαχτυλίδια

• 2 τομάτες κομμένες σε φέτες

• 1 πιπεριά

• 1 λεμόνι

• 1 φύλλο δάφνης

• 1 ποτήρι τσαγιού ελαιόλαδο

• 2-3 σκόρδα

• Αλάτι

• Ρίγανη

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

440 kcal = 11.000 βήματα ή

1 ώρα και 35 λεπτά περπάτημα

440 kcal = 628 σκαλιά ή

440 kcal = 59 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ

Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν τον κολιό εξαιρετικά υγιεινό ψάρι. Οι γνώσεις τους προέρχονταν από απλή την παρατήρηση. Σήμερα, μετά από πολλές μελέτες σε εργαστήρια επιβεβαιώνεται ότι ο κολιός, ο «φτωχός συγγενής» των ψαριών, μπορεί να γίνει ένας μοναδικός θρεπτικός μεζές.

55

Ιμάμ Μπαϊλντί

• 12 μελιτζάνες μέτριες

• 6 κρεμμύδια μέτρια σε μέγεθος

3 σκελίδες σκόρδο

• Καθαρίζουμε τις μελιτζάνες περιμετρικά 2 πόντους και τις τρυπάμε με τη μύτη του μαχαιριού κατά μήκος, αλλά όχι ως τα άκρα τους, σε 4 σημεία

• Καθαρίζουμε τα κρεμμύδια, τα σκόρδα και πλένουμε καλά τον μαϊντανό

• Σε ένα τηγάνι, τηγανίζουμε ελαφρώς τις μελιτζάνες και τις τοποθετούμε σε ένα ταψί

• Κόβουμε κάθετα τα κρεμμύδια και τα σοτάρουμε με λίγο λάδι για να μαλακώσουν κι έπειτα τοποθετούμε τις τομάτες, τον τριμμένο μαϊντανό και τον δυόσμο.

• Ανοίγουμε στη μέση τις μελιτζάνες και ρίχνουμε λίγο αλάτι, πιπέρι, ρίγανη και τα υλικά που σοτάραμε πριν

• Περιμετρικά από τις μελιτζάνες, αν θέλουμε, μπορούμε να βάλουμε πατάτες, αφού κι αυτές τις κόψουμε κυδωνάτες και τις τηγανίσουμε ελαφρώς.

56

Διατροφική αξία / μερίδα (12 μερίδες)

Ενέργεια: 350 kcal

Υδατάνθρακες: 50 g

Λίπος: 14 g

Πρωτεΐνες: 6 g

ΘΕΤΙΚΑ

φυτικές ίνες, βιταμίνηC, βιτα

μίνη Κ, αντιοξειδωτικά

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

πρωτεΐνες χαμηλής

βιολογικής αξίας

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

350 kcal = 8.750 βήματα ή

350 kcal = 500 σκαλιά ή

1 ώρες και 16 λεπτά περπάτημα

350 kcal = 47 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ

Στη διατροφή το μωβ είναι το καινού

ριο πράσινο! Τα φρούτα και τα λαχανικά, όπως η μελιτζάνα, που έχουν βαθύ μωβ

χρώμα κρύβουν μέσα τους πλούτο αντιοξειδωτικών, που προστατεύουν τον οργανισμό από τη γήρανση και φθορά.

57

Νεοχώρι

Το Νεοχώρι βρίσκεται 8 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Αρναίας, σε υψόμετρο 550μ. και περιβάλλεται από καστανιές, οξιές, βελανιδιές και άφθονο τρεχούμενο νερό. Πιθανώς ιδρύθηκε κατά την Οθωμανική αυτοκρατορία πριν το 1519. Από πολιτιστικά δρώμενα κάθε χρόνο διεξάγονται δυο πανηγύρια:

του Αϊ -Λιά και του Αγίου Αθανασίου.

Φυσικά, δεν παραλείπονται τα έθιμα, όπως η περιφορά του επιταφίου, ο

ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΝΕΟΧΩΡΙΟΥ

Μια ομάδα γυναικών με δική τους πρωτοβουλία και κοινές ανησυχίες, ίδρυσαν τον Γυναικείο Σύλλογο Νεοχωρίου, ο οποίος μετρά πολλά χρόνια. Έχει να επιδείξει σημαντικό έργο σε όλη την πορεία του. Πολιτιστικά, παραδοσιακά και εθελοντικά. Σήμερα έχει αρκετά εγγεγραμμένα μέλη. Εκτός από τα τακτικά μέλη, στις διάφορες δράσεις του συλλόγου συμμετέχουν και εθελοντές. Ο σύλλογος διοργανώνει πολιτιστικές δράσεις, ώστε να διατηρείται η παράδοση στην περιο

Καρυδόπιτα

• Νο. Ταψιού 32

• 10 αυγά

• 10 κουταλιές σούπας φρυγανιά τριμμένη

• 10 κουταλιές σούπας ζάχαρη

• 10 κουταλιές σούπας καρύδια ψιλοκομμένα

• ½ κουταλάκι του γλυκού κανέλα

• ½ κουταλάκι του γλυκού γαρύφαλλο

• 1.5 κουταλάκι του γλυκού σόδα λιωμένη σε λίγο κονιάκ

Για το σιρόπι

• 4 ποτήρια νερό

• 4 ποτήρια ζάχαρη

• Ξεχωρίζουμε τα ασπράδια των αυγών από τον κρόκο και τα χτυπάμε πολύ καλά μέχρι να γίνει σταθερό το μείγμα (μαρέγκα)

• Σε ένα μπολ χτυπάμε τους κρόκους με τη ζάχαρη, μέχρι αυτή να λιώσει και σταδιακά ρίχνουμε ένα-ένα τα υπόλοιπα υλικά

• Αφού ανακατευτούν πολύ καλά, ρίχνουμε τη μαρέγκα σιγά-σιγά και ανακατεύουμε ελαφρώς μέχρι να ομογενοποιηθούν.

• Ψήσιμο στους 180° για 40΄ λεπτά περίπου στο αερόθερμο κι αφού ψηθεί και κρυώσει, ρίχνουμε από πάνω το ζεστό σιρόπι.

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

Διατροφική αξία / μερίδα (12 κομμάτια)

Ενέργεια: 423 kcal

Υδατάνθρακες: 64 g

Λίπος: 15 g

Πρωτεΐνες: 8 g

ΘΕΤΙΚΑ

ενέργεια, φυτικές ίνες, Βιταμίνη Α, βιταμίνη Ε, Σίδηρο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ χοληστερίνη

423 kcal = 10.575 βήματα ή 1 ώρες και 31 λεπτά περπάτημα

423 kcal = 604 σκαλιά ή

423 kcal = 57 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Η καρυδόψυχα είναι ένα φάρμακο από τη φύση. Είναι πολύ πλούσια σε πολυακόρεστα ω3 και ω6 λιπαρά οξέα, με ιδιαίτερα ευεργετική δράση στην υγεία της καρδιάς, των αγγείων και του εγκεφάλου.

59

Λουβίδια με χοιρινό

• Από την προηγούμενη ημέρα μουλιάζουμε τα λουβίδια σε νερό

• Αφού τα στραγγίσουμε, τα τηγανίζουμε ελαφρώς με το κρεμμύδι και το κρέας.

• Μόλις τηγανιστούν ελαφρώς, ρίχνουμε το αλάτι και το πιπέρι, την τομάτα και τον πελτέ και τα αφήνουμε να σιγοβράσουν σε χαμηλή φωτιά, προσθέτοντας λίγο νερό, σχεδόν μέχρι να τα καλύψει.

• Μόλις εξατμιστεί το νερό, τα αφαιρούμε και είναι έτοιμα για σερβίρισμα.

(6 μερίδες)

• ½ κιλό λουβίδια

• 1 κιλό χοιρινό κρέας

• 2 κρεμμύδια

• 1 φρέσκια τομάτα και πελτέ

• 1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι, πιπέρι, ελαιόλαδο

60

Διατροφική αξία / μερίδα

(8 μερίδες)

Ενέργεια: 481 kcal

Υδατάνθρακες: 16 g

Λίπος: 41 g

Πρωτεΐνες: 12 g

ΘΕΤΙΚΑ

φυτικές ίνες, βιταμίνη C, βιταμίνη Β6, Βιταμίνη Β12, Σελήνιο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

κορεσμένο λίπος

Τα Λουβίδια, σήμα κατατεθέν της γαστρονομίας του Νεοχωρίου, έγιναν διάσημα σε όλο τον κόσμο χάρη στον φημισμένο

Βρετανό σεφ Jamie Oliver, που τα παρουσίασε στο περιοδικό «Jamie Magazine»

ως μία γκουρμέ επιλογή. Συλλέγονται τον Αύγουστο, μπουρλιάζονται, δημιουργώντας κολιέ και μένουν στον ήλιο για να ξεραθούν. Διατηρούνται σε δροσερό μέρος για να καταναλωθούν τις κρύες μέρες του χειμώνα.

61
Μπαρμπουνοφάσουλα καθαρισμένα

(4 μερίδες)

• 500 γρ. Μπαρμπουνοφάσουλα

• 1 μεγάλο κρεμμύδι

• 1 τομάτα φρέσκια και

1 κουταλάκι του γλυκού πελτέ

• Αλάτι

• Πιπέρι

• Δυόσμος

• Ελαιόλαδο

• Σοτάρουμε το κρεμμύδι με τα φασόλια και στη συνέχεια προσθέτουμε το αλάτι, το πιπέρι, τη τομάτα και τον πελτέ

• Τα αφήνουμε να σιγοβράσουν για περίπου μια ώρα σε μέτρια φωτιά, συμπληρώνοντας 3 ποτήρια νερό.

• Μόλις βράσουν, τα αφήνουμε για λίγο να χυλώσουν και προσθέτουμε τον δυόσμο.

62

Διατροφική αξία / μερίδα (4 μερίδες)

Ενέργεια: 627 kcal

Υδατάνθρακες: 100 g

Λίπος: 19 g

Πρωτεΐνες: 27 g

ΘΕΤΙΚΑ

φυτικές ίνες, βιταμίνη C, ασβέστιο, μαγνήσιο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

πρωτεΐνες χαμηλής βιολογικής αξίας

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

627 kcal = 15.675 βήματα ή

2 ώρες και 15 λεπτά περπάτημα

627 kcal = 895 σκαλιά ή

627 kcal = 1 ώρα και 24 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Τα μπαρμουνοφάσουλα, όπως όλα τα όσπρια, θεωρούνται το «κρέας των φτωχών», λόγω της υψηλής τους περιεκτικότητάς σε πρωτεΐνη και της χαμηλής τους τιμής. Βρίσκονται στη βάση της διατροφικής πυραμίδας και μπορούν να καταναλώνονται 1-2 φορές κάθε εβδομάδα.

63

Επόμενη Ολυμπιάδαστάση !

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΔΟΣ

Ο νεότερος Σύλλογος Επαγγελματιών Ολυμπιάδος ιδρύθηκε το 2017 και λειτουργεί ως και σήμερα. Να σημειωθεί ότι το 1983 είχε δημιουργηθεί ξανά αλλά δεν έχουμε πολλές πληροφορίες για τη δράση του. Για αυτό τον λόγο θα εστιάσουμε στον τωρινό, που η δράση του στο θέμα προόδου του χωριού είναι σημαντική. Έχει πραγματοποιήσει σεμινάρια πρώτων βοηθειών για τους επαγγελματίες του τόπου καθώς και σεμινάρια πυρόσβεσης. Βοήθησε στην κατασκευή χαρτών που βρίσκονται στον πεζόδρομο της Ολυμπιάδας σε ελληνικά και αγγλικά, ώστε να διευκολύνονται οι τουρίστες στις αναζητήσεις τους σχετικά με το χωριό. Τέλος, ο Σύλλογος έχει πραγματοποιήσει δράσεις όσον αφορά το Αριστοτελικό κέντρο. Ένα σημαντικό έργο για την Ολυμπιάδα, που βρίσκεται σε αναμονή και θα δώσει μια ανάσα στο μέρος τόσο τουριστική -εξαιτίας της μεγάλης επισκεψιμότητας που αναμένεται - όσο και πολιτισμική καθώς θα είναι ένα πνευματικό κέντρο που θα προσελκύει φοιτητές και καθηγητές από όλο τον κόσμο.

64

Ολυμπιάδα

Η Ολυμπιάδα ιδρύθηκε το 1923 από πρόσφυγες της Μικράς Ασίας οι οποίοι ήλθαν από την Αγία Κυριακή του Αιγιαλού της Μικράς Ασίας. Η παράδοση λέει πως η ονομασία του χωριού οφείλεται στην Ολυμπιάδα τη μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου,η οποία είχε εξοριστεί στο νησάκι Κάπρος. Ο πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού μαζί με την κοινότητα κάθε χρόνο στις 7 Ιουλίου που γιορτάζει η εκκλησία του χωριού, η Αγία Κυριακή, γίνονται διήμερες εκδηλώσεις με περιφορά της εικόνας της Αγίας και χορευτικά συγκροτήματα. Εκείνο το διήμερο γίνεται και η «γιορτή μυδιού» που είναι είναι ένα τοπικό προϊόν που έχει κάνει το χωριό γνωστό τόσο για τη γεύση του όσο και για την ποιότητα του. Στα 700μ. από την πλατεία βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος των Αρχαίων Σταγείρων, όπου είναι η πατρίδα του δασκάλου του Μεγάλου Αλεξάνδρου Αριστοτέλη. Την πλατεία του χωριού κοσμεί το άγαλμα του Αριστοτέλη, ενώ στον πεζόδρομο του χωριού υπάρχει και η προτομή του Μενέλαου Λουντέμη καθώς οι Μικρασιάτες που δημιούργησαν την Ολυμπιάδα αποτελούσαν συμπατριώτες του σημαντικού λογοτέχνη.

Μυδοπίλαφο

• Μισό κιλό ρύζι για πιλάφι

• Μισό κιλό μύδια ψίχα

• 10 μύδια κέλυφος

• Μισό ματσάκι άνηθο ψιλοκομμένο

• 1 πιπεριά Φλωρίνης

• 1 πιπεριά πράσινη κέρατο

• 1 κρεμμύδι ξερό ψιλοκομμένο

• Αλάτι

• Πιπέρι

• Ελαιόλαδο

• Νερό

• Σε μια κατσαρόλα βάζουμε το μισό κιλό ρύζι και ένα λίτρο νερό και το βράζουμε για 10’ και μόλις είναι έτοιμο το αφήνουμε στην άκρη για να το χρησιμοποιήσουμε αργότερα.

• Αδειάζουμε το ζουμί από τα μύδια γιατί είναι αλμυρό (δεν μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε) θα κρατήσουμε μόνο αυτό που έχουν επάνω τα μύδια • Ψιλοκόβουμε το κρεμμύδι, τις πιπεριές και τον άνηθο.

• Ρίχνουμε σε μια κατσαρόλα με τρεις κουταλιές ελαιόλαδο το κρεμμύδι και τις πιπεριές και τα αφήνουμε να τσιγαριστούν μέχρι να μαλακώσουν. Στη συνέχεια ρίχνουμε τον άνηθο και μετά τα μύδια μέχρι να πάρουν ένα ωραίο καφέ χρώμα. Τοποθετούμε και το βρασμένο ρύζι ανακατεύουμε και στη συνέχεια ρίχνουμε λίγο ζεστό νερό αλάτι πιπέρι και δοκιμάζουμε. Το φαγητό μας πρέπει να έχει ζουμί να μην είναι σφιχτό.

• Μόλις είναι έτοιμο βάζουμε σε ένα πιάτο και θα ξεκινήσουμε να αχνίζουμε τα μύδια που χρειάζονται μόλις δύο λεπτά για να είναι έτοιμα. Παίρνουμε μια κατσαρόλα με λίγο νερό και βάζουμε τα μύδια με το κέλυφος αφού έχουμε βγάλει την τρίχα που έχουν στο πλάι τραβώντας την με μαχαίρι.

• Σκεπάζουμε την κατσαρόλα με το καπάκι της και μόλις ανοίξουν καλά τα μύδια είναι έτοιμα. Σε περίπτωση που κάποιο μύδι δεν ανοίξει δεν το χρησιμοποιούμε. Παίρνουμε λοιπόν το πιάτο με το μυδοπίλαφο και τοποθετούμε από πάνω τέσσερα με πέντε μύδια και ρίχνουμε από πάνω και λίγο ψιλοκομμένο άνηθο .

66

Διατροφική αξία / μερίδα (6 μερίδες)

Ενέργεια: 491 kcal

Υδατάνθρακες: 100 g

Λίπος: 19 g

Πρωτεΐνες: 27 g

ΘΕΤΙΚΑ

πρωτεΐνες, βιταμίνη Β12 , φυλλικό οξύ, σίδηρο, ασβέστιο, μαγνήσιο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

νάτριο, χοληστερίνη, κορεσμένα λιπαρά

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

491 kcal = 12.275 βήματα ή

1 ώρες και 46 λεπτά περπάτημα

491 kcal = 701 σκαλιά ή

491 kcal = 1 ώρα και 6 λεπτά κολύμπι

ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΣΕΡΒΙΡΙΣΜΑΤΟΣ

Το μυδοπίλαφο, μίγμα άριστης ποιότητας πρωτεϊνών και υδατανθράκων είναι ένα πλήρες γεύμα, ειδικά αν συνδυάζεται με φρέσκα λαχανικά. Προσοχή όμως στη συχνότητα κατανάλωσης γιατί περιέχει μεγάλη ποσότητα λιπαρών, που μπορούν να είναι επιβλαβή στην υγεία.

67

Γιαουρτόπιτα

• Ανακατεύουμε όλα τα υλικά καλά και δημιουργούμε μια ζύμη

• Τοποθετούμε στο ταψί και ψήνουμε στους 170°C βαθμούς για 40-45’

• 1 κεσεδάκι πρόβειο γιαούρτι (300γρ)

• 600γρ. ζάχαρη (2 κεσεδάκια)

• 900γρ. αλεύρι που φουσκώνει μόνο του (3 κεσεδάκια)

• Ξύσμα και χυμό από 1 πορτοκάλι

• 4 αυγά

• 150γρ. βούτυρο (μισό κεσεδάκι)

Διατροφική αξία / μερίδα (40 κομμάτια)

Ενέργεια: 167 kcal

Υδατάνθρακες: 32 g

Λίπος: 3 g

Πρωτεΐνες: 3 g

ΘΕΤΙΚΑ

βιταμίνη Α, βιταμίνη Β1, Φυλλικό οξύ, ασβέστιο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

λίγη χοληστερίνη, ζάχαρη

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

167 kcal = 238 βήματα ή

36 λεπτά περπάτημα

167 kcal = 23 σκαλιά ή

167 kcal = 22 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Η γιαουρτόπιτα, αποτελεί μία θρεπτική εναλλακτική πρόταση για πρωινό ή βραδινό γεύμα, γιατί είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, χωρίς να φορτώνει τον οργανισμό με περιττές θερμίδες. Μαγικό συστατικό της το γιαούρτι, που περιέχει βοηθάει τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος και την πρόληψη της οστεοπόρωσης.

68

• 1 κιλό κίτρινο αλεύρι

• 500 γραμμάρια αλεύρι γ.ο.χ.

• 150ml  κονιάκ

• 300γρ ζάχαρη

• 900ml ηλιέλαιο

• 1κγ αλάτι

• 1κγ κανέλλα

• 1κγ γαρύφαλλο τριμμένο

• 1κγ baking powder

• 1κσ μαγειρική σόδα

• 350γρ τριμμένη καρυδόψιχα

• 300ml κόκκινο κρασί

• Πολλά ολόκληρα γαρύφαλλα για το στόλισμα

Σιρόπι

• 1200γρ ζάχαρη

• 900ml νερό

• Βράζουμε για 8’

Ψαθούρι

Ανακατεύουμε όλα τα υλικά σε μια μπασίνα εκτός από τα ολόκληρα γαρύφαλλα.

Ρίχνουμε τη ζύμη μας σε ένα ταψί και ψήνουμε για μια ώρα στους 180°C. Μόλις κρυώσει το γλυκό μας θα ρίξουμε το καυτό σιρόπι.

Αφήνουμε όλο το βράδυ το γλυκό χωρίς να το κόψουμε για τραβήξει όλο το σιρόπι. Σερβίρουμε την επόμενη μέρα.

Διατροφική αξία / μερίδα (40 κομμάτια)

Ενέργεια: 557 kcal

Υδατάνθρακες: 66 g

Λίπος: 29 g

Πρωτεΐνες: 8 g

ΘΕΤΙΚΑ

βιταμίνη Ε, σελήνιο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

θερμίδες, ζάχαρη

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

557 kcal = 13.925 βήματα ή

2 ώρες περπάτημα

557 kcal = 795 σκαλιά ή

557 kcal = 1 ώρα και 15 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ

Το ψαθούρι, είδος χαλβά ταψιού της Χαλκιδικής, είναι ένα εύκολο, γρήγορο και πεντανόστιμο γλυκό. Το όνομά του το πήρε από τα μικρά μπακλαβαδωτά κομμάτια που είναι χαραγμένα στην επιφάνειά του και θυμίζουν ψάθα.

69

Σε απόσταση 120 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη, στα σύνορα του Αγίου Όρους, το 1924 από τα Προικονήσια της Μ. Ασίας, την Καισάρεια της Καππαδοκίας και τη Μαγνησία, κύμα προσφύγων εγκαταστάθηκε στο Προσφόριον (Μετόχι της Μονής Βατοπεδίου).

Στα προικονήσια και συγκεκριμένα στο Μαρμαρά, υπήρχαν τα χωριά Μαρμαράς, Πραστειό, Κλαζάκι, Αφθόνη, Παλάτια και Γαλιμή. Λίγο πιο πέρα, είναι το νησί Κούταλη, το νησί Αφισιά, και το νησί Αλώνη, με τα χωριά του Αλώνη, Πασαλιμάνι, Βόρι, Χουχλιά και Σκουπία, απ’ όπου κατάγεται και το μεγαλύτερο μέρος των προσφύγων στην Ουρανούπολη.

Απέναντι από αυτά, η Κυζικυκή χερσόνησος με τα χωριά της Ρόδα, Γωνιά, Αρτάκη, Μηχανιώνα, Πέραμα και άλλα.

Χρειάστηκε θάρρος, δουλειά και θέληση για να δημιουργήσουν τη νέα τους πατρίδα τόσο όμορφη όπως την παλιά. Μέχρι να χτιστούν τα νέα σπίτια, εγκαταστάθηκαν στα μετοχιακά κτίρια, μερικά από τα οποία σώζονται μέχρι και σήμερα. Ο εποικισμός τους έφτιαξε νέα σπίτια. Με τη βοήθεια ενός ζεύγους αλλοδαπών, των Λοκ, δημιούργησαν ένα νέο τύπο χαλιών, μέσα από διάφορα σχέδια που αντέγραψαν από ιερά βιβλία, εικόνες, τοιχογραφίες και βυζαντινά άμφια, που υπήρχαν στη Μοναστική Πολιτεία του Άθω.

Ουρανούπολη

Αργότερα, στις 26 Σεπτεμβρίου 1946, το χωριό που μέχρι τότε λεγόταν Προσφόρι και υπαγόταν στην Κοινότητα Ιερισσού, θα πάρει το σημερινό του όνομα Ουρανούπολη σε ανάμνηση της γειτονικής “Ουρανιδών Πόλεως”, που ίδρυσε ο βασιλιάς της Μακεδονίας, Κάσσανδρος. Σήμερα η Ουρανούπολη είναι Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Σταγείρων - Ακάνθου, με αριθμό περίπου 1.000 κατοίκων.

70

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΟΥΡΑΝΟΥΠΟΛΗΣ

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ουρανούπολης ιδρύθηκε το 1982, με σκοπό τη σύσφιξη σχέσεων μεταξύ των κατοίκων της Ουρανούπολης, τη συμβολή στην πνευματική, καλλιτεχνική και πολιτιστική κίνηση του τόπου μας. Φροντίζει για τη συλλογή, τη διαφύλαξη, την προβολή του ιστορικού και λαογραφικού υλικού της Ουρανούπολης.

Αριθμεί περί τα 90 μέλη. Διαθέτει τμήμα χορευτικού ενηλίκων, τμήμα παιδικού χορευτικού, τμήμα ρομποτικής, τμήμα ζωγραφικής, τμήμα θεατρικής αγωγής, καθώς και τμήμα εκμάθησης της υφαντικής τέχνης (χαλί της Ουρανούπολης).

Διοργανώνει ψυχαγωγικές εκδηλώσεις, εκθέσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, ημερίδες με κοινωνικά θέματα και προβλήματα. Συμβάλλει στην τουριστική προβολή της Ουρανούπολης και πάντα είναι αλληλέγγυος και συνεργάζεται με παρόμοιους συλλόγους και ενώσεις.

71

Μαντί

...Από Κρητικού Καίτη

Χρόνος προετοιμασίας 30 λεπτά

Χρόνος μαγειρέματος 10 λεπτά Τεμάχια περίπου 50

Ζυμώνουμε τον κιμά με όλα τα υλικά και τον αφήνουμε στην άκρη.

Ζυμώνουμε το αλεύρι και το τυλίγουμε πάνω στη βέργα που ανοίγουμε το φύλλο, το αφήνουμε μαζεμένο και βγάζουμε τον πλάστη, όπως είναι διπλωμένο το κόβουμε

σε κομμάτια και βάζουμε το ένα πάνω στο άλλο, κόβουμε ξανά, ώστε να έχουμε μικρά τετράγωνα φύλλα.

Βάζουμε τον κιμά πάνω και τα τυλίγουμε σφιχτά σαν καραμελίτσες (προσέχουμε τις άκρες να μην ανοίξουν στο τηγάνι).

Βάζουμε ένα αντικολλητικό τηγάνι με λίγο λάδι και το γεμίζουμε με το ζυμαράκι που φτιάξαμε.

Σε δυνατή θερμοκρασία αρχίζουμε να τηγανίζουμε ανακατεύοντας προσεκτικά.

Μόλις κοκκινίσουν προσθέτουμε το ζωμό μας, όχι πολύ, ίσα να σκεπάζονται, ρίχνουμε την τομάτα κομμένη σε κομμάτια και βράζουμε ώσπου να πιει όλο το ζωμό.

Βάζουμε σε πιάτο και γαρνίρουμε με μαϊντανό.

Σερβίρουμε αν θέλουμε με στραγγιστό γιαούρτι.

Για το φύλλο

• 1/2 αλεύρι

• 1 αυγό

• Λίγο ξύδι

• Λίγο αλάτι

• Λίγο λάδι

• Χλιαρό νερό (όσο πάρει, να γίνει μια ωραία μαλακή ζύμη)

Για τη γέμιση

• 350 γραμμάρια κιμά μοσχαρίσιο

• 150 γραμμάρια κιμά χοιρινό

• 1 κρεμμύδι μέτριο

• Αλάτι

• Πιπέρι

• Ρίγανη

• Λίγο μαϊντανό

• 2 σκελίδες σκόρδο Για τον ζωμό

• Ζωμό από βρασμένα κόκαλα ή

ζωμό κοτόπουλο ή ζωμό μοσχάρι

• Ντομάτα

• Αλάτι

72

Διατροφική αξία / μερίδα

Ενέργεια: 70 kcal

Υδατάνθρακες: 8 g

Λίπος: 3 g

Πρωτεΐνες: 3 g

ΘΕΤΙΚΑ

βιταμίνη Β12, σίδηρο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

χοληστερίνη

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

70 kcal = 1.750 βήματα ή

15 λεπτά περπάτημα

70 kcal = 100 σκαλιά ή

70 kcal = 15 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ

Το Μαντί είναι ένα χειμωνιάτικο ζυμαρικό που φτιάχνεται για εξαιρετικές περιστάσεις, όπως μεγάλες οικογενειακές

και θρησκευτικές γιορτές ή

όποτε οι νοικοκυρές περιμένουν στο σπίτι κάποιο σημαντικό μουσαφίρη.

73

Σαλμπουρέκια

...Από την κυρία Φανή Ποδάρα Χρόνος προετοιμασίας 10 λεπτά Χρόνος μαγειρέματος 30 λεπτά

για περίπου 12 τεμάχια

• 1 φλιτζάνι τσαγιού νεσεστέ

• 1 φλιτζάνι τσαγιού αλεύρι

• 3/4 φλιτζανιού σπορέλαιο με λίγο

• βιτάμ

• 1 μπέικιν πάουντερ

• 1/2 κουταλάκι γλυκού σόδα

• 1/2 ποτήρι νερό (χλιαρό)

• Λίγο αλάτι Για τη γέμιση

• 1 και μισό φλιτζάνι τσαγιού καρύδια

• Ζάχαρη

• Κανέλα

• Γαρύφαλλο

• Μαστίχα

Για το τηγάνισμα

• Σπορέλαιο, αρκετό να σκεπάζονται

(σαν να βράζουν)

Για το στόλισμα

• Άχνη με βανίλια και Μαστίχα

Ζεσταίνουμε το λάδι με το βιτάμ ωσότου κάψει.

Ανακατεύουμε σε λεκάνη το νεσεστέ με το αλεύρι και λίγο αλάτι.

Ρίχνουμε το λάδι μέσα στο μείγμα αλευριού και βλέπουμε πως αρχίζει να βράζει μέσα στο αλεύρι. Ανακατεύουμε λίγο με ένα κουτάλι και μετά με το χέρι, να γίνει τριφτό, προσθέτουμε τη σόδα και το μπέικιν και στη συνέχεια το νερό προσεκτικά και αρχίζουμε να ζυμώνουμε ελαφρώς μέχρι να γίνει μία μάζα, ,αλλά μαλακή και να κολλάει στο χέρι ελαφρώς (αν είναι πολύ στεγνή σημαίνει ότι δεν έχει υγρασία και θα είναι πολύ σκληρή).

Αν είναι πολύ λιπαρό όταν ζυμώνουμε ή όταν φτιάχνουμε τα πιτάκια προσθέτουμε λίγο αλεύρι.

Στην συνέχεια φτιάχνουμε πιτάκια τα γεμίζουμε με τη γέμιση των καρυδιών και τα τυλίγουμε στις άκρες σφιχτά να μην ανοίξουν στο τηγάνισμα.

Ζεσταίνουμε σπορέλαιο σε μια κατσαρόλα (αρκετό λάδι) να τα σκεπάζει, μόλις κάψει το λάδι ρίχνουμε λίγα-λίγα μέσα και τηγανίζουμε μέχρι να ροδοκοκκινίσουν. Τα βγάζουμε και τα τοποθετούμε σε χαρτί κουζίνας για να απορροφήσει το λάδι. Αφού κρυώσουν (όχι τελείως) τα πασπαλίζουμε με Ζάχαρη Άχνη βανίλια και Μαστίχα.

74

Διατροφική αξία / μερίδα

Ενέργεια: 441 kcal

Υδατάνθρακες: 41 g

Λίπος: 30 g

Πρωτεΐνες: 3 g

ΘΕΤΙΚΑ σίδηρο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ ζάχαρη, λιπαρά

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

441 kcal = 11.025 βήματα ή

1 ώρα και 36 λεπτά περπάτημα

441 kcal = 630 σκαλιά ή

441 kcal = 59 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Ονομάζεται το γλυκό της χαράς.

Προσφέρεται σε γάμους, αρραβώνες και βαφτίσεις. Τα σαλμπουρέκια είναι ένα πεντανόστιμο γλυκό, που λόγω της περιεκτικότητάς του σε ζάχαρη και λιπαρά είναι σοφό να καταναλώνεται με φειδώ.

75

Σφουγγάτο

...Από την κυρία Σοφία Ισαακίδου ετών 90. Χρόνος προετοιμασίας 15 λεπτά Χρόνος μαγειρέματος 20 λεπτά

• 1 πράσο (μόνο το άσπρο μέρος)

• 10 φρέσκα κρεμμυδάκια

• 10 αυγά

• 1 μεγάλο ξερό κρεμμύδι

• 3-4 σκελίδες σκόρδο

• 1/2 ματσάκι μαϊντανό

• 1/2 ματσάκι άνηθο

• 1/4 ματσάκι δυόσμο

• Ελαιόλαδο

• Αλάτι

• Πιπέρι

• Κάρυ

• Κουρκουμά

Αφού πλύνουμε και ψιλοκόψουμε όλα τα λαχανικά μας ξεκινάμε το μαγείρεμα. Ρίχνουμε στο τηγάνι το ελαιόλαδο (περίπου ένα φλιτζάνι του τσαγιού), στη συνέχεια σοτάρουμε τα κρεμμύδια (ξερά και φρέσκα) το πράσο και το σκόρδο. Χτυπάμε τα αυγά μας με το αλάτι το πιπέρι το κάρυ και τον κουρκουμά και ρίχνουμε στα αυγά τα σωταρισμένα κρεμμύδια. Προσθέτουμε τα αρωματικά μας (δυόσμο, μαϊντανό και άνηθο), τα ανακατεύουμε και τα ρίχνουμε στο τηγάνι. Περιμένουμε να αρχίσουν να ψήνονται τα αυγά και μετά ακολουθούμε την πορεία μιας ομελέτας.

Μόλις ψηθεί από την μία πλευρά αναποδογυρίζουμε και ψήνουμε και το άλλο μέρος.

Σερβίρουμε και τρώμε ζεστό ή κρύο.

76

Διατροφική αξία / μερίδα (4 μερίδες)

Ενέργεια: 226 kcal

Υδατάνθρακες: 13 g

Λίπος: 14 g

Πρωτεΐνες: 12 g

ΘΕΤΙΚΑ

πρωτεΐνες, βιταμίνη Κ, σίδηρο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

χοληστερίνη

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

226 kcal = 5650 βήματα ή

49 λεπτά περπάτημα

226 kcal = 323 σκαλιά ή

226 kcal = 30 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Αφράτη ομελέτα με λαχανικά και ευφραντικά; καλοκαιρινό σουφλέ; πίτα χωρίς φύλλα; Όπως και να το πείτε, το σφουγγάτο είναι σκέτη απόλαυση και γεμάτο πολύτιμα θρεπτικά συστατικά.

77

Το Παλαιοχώρι είναι ένα από τα 16 χωριά του Δήμου Αριστοτέλη και βρίσκεται ανάμεσα στην Αρναία, τη Μεγάλη Παναγία και το Νεοχώρι. Το Παλαιοχώρι δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς ιδρύθηκε με τη σημερινή του ονομασία. Η ιστορία του μας πάει πίσω πολλά έτη και σύμφωνα με κάποιες ενδείξεις ο οικισμός ήταν μια από τις 32 πόλεις της Ολυνθιακής Ομοσπονδίας που καταστράφηκε το 348 π.Χ. από τον Φίλιππο Β’. Νοτιοδυτικά του οικισμού βρίσκεται το Καστέλι στην περιοχή Νέπωσι.

Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές έρευνες πρόκειται για το μεγαλύτερο κάστρο στη Χαλκιδική και σύμφωνα με τα ευρήματα υπάρχει από την ελληνιστική μέχρι και τη βυζαντινή περίοδο.

Στο Παλαιοχώρι βρίσκεται ο Ιερός Ναός Παμμεγίστων Ταξιαρχών στον οποίο υπάρχει η θαυματουργός, όπως αναφέρεται, εικόνα του Ταξιάρχη Μιχαήλ και το αντίγραφο της εικόνας της Παναγίας της Γοργοϋπηκόου της μονής Δοχειαρίου του Αγίου Όρους. Επίσης στο Παλαιοχώρι βρίσκεται ο Μοναστικός Οίκος Παναγίας Χαράς των Θλιβομένων όπου στον προαύλιο χώρο του είναι ο ναός του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη.

Σύμφωνα με τον Γιάννη Αναπλιώτη (λογοτέχνη και ερευνητή), στο Παλαιοχώρι έζησε από τα 22 έως τα 44 χρόνια του ο ήρωας του έργου του Νίκου Καζαντζάκη, Αλέξης Ζορμπάς.

Η απασχόληση των κατοίκων του χωριού είναι στα μεταλλεία, στην υλοτομία, στη γεωργία, στην κτηνοτροφία και σε λιγότερο ποσοστό σε άλλα επαγγέλματα. Κατά τα προηγούμενα έτη είχε αναπτυχθεί σε μεγάλο βαθμό η ενασχόληση των γυναικών με τα υφαντά, η τεχνοτροπία των οποίων είναι ιδιαίτερη και περίτεχνη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το χαρακτηριστικό του χωριού είναι η μεγάλη κεντρική πλατεία του, που στο κέντρο της δεσπόζει ο πλάτανος. Επίσης υπάρχουν παραδοσιακά οικήματα στην περιοχή γύρω από τον Ιερό Ναό Παμμεγίστων Ταξιαρχών.

78
Παλαιοχώρι

ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΟΥ

Ο Γυναικείος Όμιλος Παλαιοχωρίου, με έδρα το Παλαιοχώρι Χαλκιδικής, ιδρύθηκε το 2015 από γυναίκες του χωριού που με μεράκι και αγάπη για τον τόπο τους θέλουν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη αυτού μέσω της ενεργής συμμετοχής των γυναικών. Βασικοί σκοποί του Ομίλου είναι να διατηρήσει τα έθιμα και τις παραδόσεις του τόπου, να συμβάλει στην προβολή της λαϊκής παράδοσης, να αναπτύξει τη χειροτεχνία και υφαντουργική, να συμβάλει στην παρασκευή και προώθηση παραδοσιακών προϊόντων του τόπου, να συμμετέχει στην τουριστική προβολή και να στηρίζει και να αναπτύσσει τις γυναίκες μέσα στην τοπική κοινωνία.

Μέσα από τις διάφορες δράσεις του Ομίλου η εθελοντική συμμετοχή των γυναικών είναι πάντα ενεργή στο να στηρίξουν τις ενέργειες αυτές και να τις αναπτύξουν.

Συνεχίζουμε προσπαθώντας να καλλιεργούμε το αίσθημα του εθελοντισμού και της συνεργασίας.

79

Γιαπράκια

Για την αρμιά (λάχανο τουρσί):

• 1 μεγάλο λάχανο 3 κιλά περίπου, για να έχει μεγάλα φύλλα

• Χοντρό αλάτι

• Χυμό από 2 λεμόνια

• Χυμό από 2 πορτοκάλια

• 50γρ. ξινό διαλυμένο σε νερό

• Ρεβίθια

• 1 κληματσίδα

Για το κρέας:

• 1 κιλό παραμαγούλα

• αλάτι χοντρό

Για τη γέμιση:

• ½ ποτήρι λάδι ή λίγδα

• 400γρ. ρύζι τύπου γλασέ

• 300γρ. τραχανάς γλυκός

• 3 μεγάλα κρεμμύδια ψιλοκομμένα

• 2κ.σ. κόκκινο πιπέρι

• 3κ.σ. Ρίγανη

Κατά τα παλαιότερα χρόνια η μέθοδος συντήρησης των τροφίμων, για μεγάλο χρονικό διάστημα, γινόταν είτε με τη διατήρηση τους σε γάρο, είτε παστώνοντας τα, είτε στεγνώνοντας τα στον ήλιο καθώς δεν υπήρχε ψυγείο ή κατάψυξη.

Τα γιαπράκια φτιάχνονται μετά τις ημέρες των Χριστουγέννων και μέχρι τις Αποκριές. Για την παρασκευή τους χρησιμοποιούμε αρμιά (λάχανο τουρσί) και παστό κρέας από παραμαγούλα.

Η ετοιμασία της αρμιάς γίνεται περίπου αρχές Δεκέμβρη, και όταν έχει γεμάτο φεγγάρι, περίπου στην εορτή της Αγίας Βαρβάρας (4 Δεκεμβρίου) και είναι έτοιμη την περίοδο των Χριστουγέννων. Τα λάχανα μαζεύονται αυτή την περίοδο καθώς περιμένουμε να πέσει πρώτα πάχνη ώστε το λάχανο να γίνει πιο γλυκό.

Κατά την τρίτη μέρα των Χριστουγέννων, εορτή του Αγίου Στεφάνου, σφάζανε τα γουρούνια από τα οποία γινότανε διάφορες παρασκευές όπως λουκάνικα, τσιγαρίδια και παστά. Μια από αυτές τις παρασκευές είναι και η παραμαγούλα που την αλατίζουμε για να τη διατηρήσουμε.

Η συνταγή σε κάθε σπίτι μπορεί να διαφέρει λίγο αναλόγως τις προτιμήσεις της οικογένειας. Μπορεί να περιέχει περισσότερο ρύζι και λιγότερο τραχανά ή μπορεί να είναι ίσες αυτές οι ποσότητες όπως και ότι προσθέτουν και λίγη τομάτα.

80

Διατροφική αξία / μερίδα (10 μερίδες) Ενέργεια: 591 kcal Υδατάνθρακες: 81 g

2 ώρες και 6 λεπτά περπάτημα

591 kcal = 836 σκαλιά ή

591 kcal = 1 ώρα και 19 λεπτά

κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ

Τα γιαπράκια, φαγητό που ετοιμάζεται συνήθως τις γιορτές των

Χριστουγέννων, συμβολίζουν το

φάσκιωμα του Χριστού, έτσι όπως τo λάχανο τυλίγει τον κιμά. Στο

Παλαιοχώρι ετοιμάζονται με

πολύ μεράκι και αφοσίωση με ιδιαίτερα συστατικά το κρέας παραμαγούλας και τον τραχανά τοπικά προϊόν με μεγάλη θρεπτική αξία.

Λίπος: 15 g

Πρωτεΐνες: 33 g

ΘΕΤΙΚΑ

φυτικές ίνες, πρωτεΐνες, Νιασίνη, φυλλικό οξύ, βιταμίνη Β12, σίδηρο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

χοληστερίνη, κορεσμένα λιπαρά

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΑΡΜΙΑΣ:

Παίρνουμε το λάχανο και αφαιρούμε το κοτσάνι ολόκληρο κυκλικά και το γεμίζουμε με χοντρό αλάτι. Στον κουβά που θα τοποθετήσουμε το

λάχανο ρίχνουμε στον πάτο ρεβύθια τόσα όσα για να τον σκεπάσει και

από πάνω βάζουμε μια κλιματσίδα. Έπειτα τοποθετούμε το λάχανο και το αφήνουμε για 2 μέρες για να μαλακώσει. Μετά προσθέτουμε νερό μέχρι να το σκεπάσει και ελέγχουμε

εάν ο γάρος θέλει επιπλέον αλάτι.

Ο γάρος είναι καλός όταν βάλουμε μέσα ένα φρέσκο αυγό και αυτό επιπλέει, εάν δεν επιπλέει προσθέτουμε αλάτι. Ρίχνουμε τον χυμό λεμονιού, πορτοκαλιού και το ξινό.

Προτού κλείσουμε τον κουβά πετρώνουμε το λάχανο, δηλαδή βάζουμε μια πέτρα ή κάτι βαρύ πάνω από το λάχανο για να το πιέζει ώστε να καλύπτεται όλο μέσα στον γάρο. Κλείνουμε με το καπάκι και το αφήνουμε για περίπου 1 μήνα. Κάθε μέρα ανακατεύουμε τον γάρο για να μη πιάσει τσίπα.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΑΡΑΜΑΓΟΥΛΑΣ:

Βάζουμε τα μεγάλα κομμάτια κρέας μαζί με χοντρό αλάτι σε ένα κλειστό σκεύος και το διατηρούμε σε δροσερό μέρος.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΓΙΑΠΡΑΚΙΑ:

Βγάζουμε την παραμαγούλα και την πλένουμε καλά να φύγει το αλάτι, την κόβουμε κομματάκια και τη βάζουμε σε νερό για 24 ώρες να ξαρμυρίσει, αλλάζουμε ανά διαστήματα το νερό. Αφού τη ξαρμυρίσουμε τη ζεματίζουμε και την ξεπλένουμε. Από το προηγούμενο βράδυ της ετοιμασίας του φαγητού βγάζουμε το λάχανο και το βάζουμε σε νερό για να ξαρμυρίσει και αυτό, το ξεπλένουμε πριν το χρησιμοποιήσουμε. Χωρίζουμε τα φύλλα και αφαιρούμε τα κοτσάνια τους χωρίς να χαλάσουμε το υπόλοιπο φύλλο.

Σε μια κατσαρόλα ή σε ένα βαθύ τηγάνι ρίχνουμε λάδι ή τη λίγδα και ρίχνουμε την ξαρμυρισμένη παραμαγούλα και την τσιγαρίζουμε απ’ όλες τις πλευρές. Προσθέτουμε το μισό κρεμμύδι μαζί με 1κ.σ. κόκκινο πιπέρι να τσιγαριστούν, συμπληρώνουμε με λίγο νερό και το αφήνουμε να σιγοβράσει. Προς το τέλος ρίχνουμε 1κ.σ. ρίγανη.

Ταυτόχρονα σε μια κατσαρόλα βάζουμε το υπόλοιπο λάδι ή τη λίγδα μαζί με το κρεμμύδι για να τσιγαριστεί, ρίχνουμε το υπόλοιπο κόκκινο και μαύρο πιπέρι. Προσθέτουμε το ρύζι (πλυμένο), τον τραχανά και τη ρίγανη και ανακατεύουμε συνέχεια για να μη κολλήσουν. Συμπληρώνουμε με περίπου 1/2 λίτρο νερό και το αποσύρουμε από τη φωτιά. Ενώνουμε τις δυο παρασκευές, κρέας και ρύζι, και ανακατεύουμε. Αλάτι δεν προσθέτουμε καθώς έχει το λάχανο και το κρέας.

Σε μια μεγάλη κατσαρόλα βάζουμε στον πάτο της τα πολύ μικρά φύλλα από το λάχανο και τα κοτσάνια που έχουμε αφαιρέσει από τα φύλλα ώστε κατά το βράσιμο να μη κολλήσουν τα γιαπράκια.

Χρησιμοποιούμε τα μεγάλα φύλλα από το λάχανο όπου στο κέντρο του καθενός βάζουμε 2 κουταλιές από τη γέμιση που να περιέχει και κρέας. Κλείνουμε το φύλλο σαν φάκελο και τοποθετούμε το γιαπράκι στην κατσαρόλα με το κλείσιμο από κάτω. Τα βάζουμε το ένα δίπλα στο άλλο σφιχτά για να μην ανοίξουν στο βράσιμο. Συνεχίζουμε με στρώσεις και στο τέλος καλύπτουμε με 1-2 φύλλα και από πάνω τοποθετούμε ένα πιάτο για να τα κρατήσει σταθερά. Προσθέτουμε βραστό νερό μέχρι να τα σκεπάζει και τα σιγοβράζουμε για 1 ώρα.

82

Βαλανίσιες Πατάτες

(ή Τσιγαριστές ή Χωραφίσιες)

Οι Βαλανίσιες Πατάτες γινόντουσαν και γίνονται σε όλη τη διάρκεια του χρόνου. Καταναλώνονται είτε ζεστές είτε κρύες. Ονομάζονται επίσης Τσιγαριστές και Χωραφίσιες. Τσιγαριστές λόγω του ότι τσιγαρίζονται μαζί με το κρεμμύδι και τα μπαχαρικά τους. Χωραφίσιες γιατί ήταν ένα φαγητό που ετοιμάζονταν από βραδύς και το έπαιρναν μαζί τους όταν πήγαιναν για εργασία στα χωράφια. Μπορούσαν να το καταναλώσουν και μετά από ώρες καθώς δεν χρειάζεται ιδιαίτερη συντήρηση λόγο των συστατικών του. Η κύρια ονομασία του φαγητού είναι Βαλανίσιες γιατί κατά κύριο λόγο αυτό το φαγητό είχαν μαζί τους στη φθινοπωρινή περίοδο που πήγαιναν να μαζέψουν βαλανίδια για την τροφή των γουρουνιών.

Οι πατάτες αυτές μπορούν να είναι είτε κύριο γεύμα είτε συνοδευτικό σε κάποιο κρέας και ιδιαίτερα σε ψητό. Συνοδεύονται επίσης με φέτα και ελιές.

• 1,5 κιλό πατάτες μικρές

• 2 κρεμμύδια ψιλοκομμένα

• ½ ποτήρι λάδι

• 3κ.σ. πιπέρι κόκκινο

• 2κ.σ. ρίγανη

• αλάτι

• πιπέρι μαύρο

Πλένουμε τις πατάτες και τις βράζουμε με τη φλούδα σε αλατισμένο νερό για περίπου 30 λεπτά ή μέχρι να μπορούν να τρυπηθούν με το πιρούνι. Τις στραγγίζουμε και τις καθαρίζουμε όσο είναι ακόμη ζεστές. Τις πατάμε με το πιρούνι να τις σπάσουμε όχι όμως να τις λιώσουμε τελείως.

Βάζουμε στο τηγάνι το λάδι και τσιγαρίζουμε το κρεμμύδι. Μετά ρίχνουμε το κόκκινο πιπέρι ανακατεύοντας το με το κρεμμύδι και έπειτα προσθέτουμε τις πατάτες. Ανακατεύουμε για να τσιγαριστούν καλά οι πατάτες και προς το τέλος ρίχνουμε τη ρίγανη, αλάτι και μαύρο πιπέρι.

83

Διατροφική αξία / μερίδα (8 μερίδες)

Ενέργεια: 262 kcal

Υδατάνθρακες: 32 g

Λίπος: 14 g

Πρωτεΐνες: 3 g

ΘΕΤΙΚΑ

φυτικές ίνες, βιταμίνη B6, Νιασίνη, Φώσφορο, Μαγνήσιο, Κάλιο, αντιοξειδωτικά

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

Υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, κορεσμένο λίπος

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

262 kcal = 6.550 βήματα ή

56 λεπτά περπάτημα

262 kcal = 374 σκαλιά ή

262 kcal = 35 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ

Η Παλαιοχωρινή κουζίνα έχει να επι-

δείξει μεγάλη ποικιλία από πεντανόστιμα πιάτα, όπως τις Βαλανίσιες πατάτες, που είναι μια πικάντικη εκδοχή της απλής βραστής πατάτας. Το κόκκινο και το μαύρο πιπέρι, η ρίγανη και η διαδικασία του τσιγαρίσματος γεμίζουν αρώματα και απογειώνουν τη γεύση.

84

Μπομπότα

Βάζουμε το νερό μαζί με τη λίγδα ή το βούτυρο και το αλάτι σε μια κατσαρόλα. Μόλις ζεσταθεί το νερό ρίχνουμε σιγά σιγά το καλαμποκάλευρο και ανακατεύουμε μέχρι να πήξει καλά. Προσθέτουμε τα τσιγαρίδια και ανακατεύουμε να πάνε παντού. Λαδώνουμε ένα ταψί και ρίχνουμε μέσα το μείγμα. Από πάνω προσθέτουμε κομματάκια λίγδα ή βούτυρο. Το

ψήνουμε στον φούρνο στις αντιστάσεις στους 180° βαθμούς για περίπου μισή ώρα ή μέχρι να

Διατροφική αξία / μερίδα (20 μερίδες)

Ενέργεια: 348 kcal

Υδατάνθρακες: 15g

Λίπος: 35 g

Πρωτεΐνες: 2 g

ΘΕΤΙΚΑ

φυτικές ίνες, βιταμίνη B6, βιταμίνη D, Μαγνήσιο, Φώσφορο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

χοληστερίνη, κορεσμένα λιπαρά

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

348 kcal = 8.500 βήματα ή

1 ώρες και 15 λεπτά περπάτημα

348 kcal = 497 σκαλιά ή

348 kcal = 47 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Η μπομπότα, το ψωμί των φτωχών, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα φαγητού που γεννήθηκε μέσα από τις ελλείψεις και τις ανάγκες των κατοίκων της Χαλκιδικής στη διάρκεια του πολέμου. Η φτώχια της εποχής ανάγκαζε τους κατοίκους να τρέφονται με υλικά που τους πρόσφερε ο τόπος τους, φτιαγμένα με πολύ κόπο, αλλά και αγάπη.

85

Το μικρό διαμάντι του Δήμου Αριστοτέλη. Το γραφικό μικρό ψαροχώρι, χτισμένο σε έναν λόφο με υπέροχη θέα τόσο στο Άγιο Όρος όσο και τη Σιθωνία. Το χωριό βρίσκεται σε ένα βραχώδη σχηματισμό που βρίσκεται στην ακτή μεταξύ Σιθωνίας και Άθω. Περιβάλλεται από ελιές και χαμηλή βλάστηση. Λόγω της αμφιθεατρικής του θέσης μπορείτε από κάθε πλευρά του χωριού να ατενίσε

Πυργα δίκια

Χουσμερί

Διατροφική αξία / μερίδα (20 μερίδες)

Ενέργεια: 598 kcal

Υδατάνθρακες: 111 g

Λίπος: 10 g

Πρωτεΐνες: 17 g

ΘΕΤΙΚΑ

ενέργεια, πρωτεΐνες, ασβέστιο, σελήνιο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

χοληστερίνη, κορεσμένα λιπαρά

Σε μία κατσαρόλα που την έχουμε πάνω σε αναμμένο μάτι προσθέτουμε τη ζάχαρη και τα τυριά και ανακατεύουμε μέχρι να γίνουν ένα. Προσθέτουμε το αλεύρι και το σιμιγδάλι που τα έχουμε πρώτα αναμείξει σε ένα μπολ και συνεχίζουμε το ανακάτεμα μέχρι το μείγμα μας να ομογενοποιηθεί. Ύστερα προσθέτουμε το βούτυρο και το ανακατεύουμε μέχρι να απορροφηθεί. Αφήνουμε να ψηθεί το μείγμα μας για 10-15 λεπτά προσέχοντας μην αρπάξει και το αδειάζουμε σε ένα ταψί και το αφήνουμε να κρυώσει πριν το κόψουμε. Πασπαλίζουμε με κανέλλα και σερβίρουμε.

• 1 κιλό ζάχαρη

• Μισό κιλό μανούρι

• Μισό κιλό ανθότυρο

• Μισό κιλό σιμιγδάλι

• Μισό κιλό αλεύρι για όλες τις χρήσεις

κοσκινισμένο

• 250 γρ βούτυρο σε θερμοκρασία

δωματίου

• Κανέλα για πασπάλισμα

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

598 kcal = 14.950 βήματα ή

2 ώρες και 9 λεπτά περπάτημα

598 kcal = 854 σκαλιά ή

598 kcal = 1 ώρα και 20 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ

Αν χρησιμοποιούσαμε μία μόνο φράση για να περιγράψουμε τη διατροφική αξία του Χουσμερί, θα ήταν «διατροφική βόμβα»!!! Γενναιόδωρο σε όλα τα θρεπτικά συστατικά, στην πιο πλούσια μορφή τους, το Χουσμερί συνδυάζει τα Χαλκιδικιώτικα γαλακτοκομικά και τα σιτηρά, προϊόντα που με μεράκι παράγουν οι κάτοικοι της περιοχής.

87

Γαύρος Μαρινάτος

• 1 κιλό γαύρο

• 150 γρ. αλάτι χοντρό

• 700 γρ. ξύδι από κρασί

• Σκόρδο

• Λεμόνι σε ροδέλες

• Καυτερή πιπερίτσα (προαιρετικά)

• Καθαρίζουμε πρώτα τα ψάρια

• Τραβάμε το κεφάλι με μια κίνηση και αφαιρούμε μαζί και τα εντόσθια

• Πλένουμε και στραγγίζουμε σε σουρωτήρι

• Σε ένα μπολ, βάζουμε σειρά-σειρά μια στρώση, πασπαλίζουμε αλάτι και ξανά στρώση

• Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία μέχρι να τελειώσουν τα υλικά

• Στο τέλος περιχύνουμε με το ξύδι, φροντίζοντας να καλυφθεί καλά.

• Σκεπάζουμε το μπολ και το αφήνουμε για 8 ώρες στον πάγκο της κουζίνας σε δροσερό σημείο.

• Όταν περάσουν οι 8 ώρες, πιάνουμε ένα-ένα ψάρι και με τα δάχτυλα ανοίγουμε το ψάρι πεταλούδα.

• Δηλαδή χωρίζουνε τα δυο φιλέτα φροντίζοντας να κρατηθούν ενωμένα

• Τραβάμε και αφαιρούμε το κόκκαλο του ψαριού. Φεύγει πολύ εύκολα, αφού έχει ψηθεί στο αλάτι και το ξύδι και έχει μαλακώσει σωστά.

• Τα βάζουμε σε ένα γυάλινο κατά προτίμηση μπολ σε σειρές και δημιουργούμε στρώσεις από φιλέτα

• Εάν θέλουμε τώρα, μπορούμε να βάλουμε λίγο ψιλοκομμένο σκόρδο, ψιλοκομμένη καυτερή πιπερίτσα ή βότανα.

• Αφού στρώσουμε όλα τα φιλέτα, περιχύνουμε με ηλιέλαιο φροντίζοντας να καλυφθούν καλά όλα.

• Σκεπάζουμε και τον διατηρούμε στο ψυγείο για 2 περίπου μήνες.

• Τον σερβίρουμε σκέτο με λίγο ελαιόλαδο σαν μεζέ για το τσίπουρο μας.

88

Διατροφική αξία / μερίδα

Ενέργεια: 243 kcal

Υδατάνθρακες: 2 g

Λίπος: 9 g

Πρωτεΐνες: 38 g

ΘΕΤΙΚΑ

πρωτεΐνες, πολυακόρεστα

λιπαρά, σελήνιο, ασβέστιο, χαλκό, σίδηρο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

χοληστερίνη, κορεσμένα λιπαρά οξέα

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

243 kcal = 6.075 βήματα ή

53 λεπτά περπάτημα

243 kcal = 347 σκαλιά ή

243 kcal = 32 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ

Ένας μεζές με ιδιαίτερα

χαρίσματα, ο γαύρος είναι

ένα από τα γευστικότερα και

φθηνά ψάρια. Είναι πλούσιος σε θρεπτικά συστατικά

με πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, πολύτιμα

πολυακόρεστα λιπαρά και

μέταλλα. Τολμήστε να τον

καταναλώσετε με τα κόκαλά

του, για μεγαλύτερη ποσότητα ασβεστίου, γερά κόκαλα και προστασία από την οστεοπόρωση.

89

“Κατάγομαι από οικογένεια που έχει σχέση με τη θάλασσα, ο παππούς

μου ήταν ψαράς, ο πατέρας μου καπετάνιος και εγώ σπούδασα επιστήμες θαλασσών. Η αγάπη μας για τη θάλασσα είναι μεγάλή και η καρδιά των πυργαδικιωτών είναι δοσμένη σε αυτήν. Το τραπέζι του ψαρά, κάποιες μέρες θα είναι πλουσιοπάροχο και άλλες εντελώς φτωχικό.

Παρόλα αυτά το γεμίζει η αγάπη των προσώπων που το περικλείουν.

Κάθε φορά που θα είχε η γιαγιά μου ψάρια τηγανητά θα τα συνόδευε

με υπέροχα βραστά χόρτα και σκορδαλιά, που πάντοτε γινόταν μπαρούτι από το σκόρδο. Πάντα από δίπλα άφηνε λίγο κομμένο μαϊντανό

για να μασάμε και να φεύγει η σκορδίλα. Ένα συνοδευτικό ψαριού τόσο απλό, αλλά συνάμα και τόσο γευστικό και ταιριάζει απίστευτα με τα περισσότερα τηγανητά ψάρια μικρά και μεγάλα. Το ψωμί και το καρύδι δίνουν απίστευτη υφή και γεύση κάνοντας την από μόνη της βασίλισσα του τραπεζιού. Από μικρή πήγαινα στον πάγκο που έφτιαχνε η

γιαγιά με το γουδί και χτυπούσα και εγώ. Βέβαια αν και ακόμα εκείνη επιμένει να την φτιάχνει εκεί, εγώ σαν λάτρης της τεχνολογίας χρησιμοποιώ το μούλτι. Αξίζει να σημειωθεί ότι ταιριάζει απίστευτα με βραστά παντζάρια”

Σκορδαλιά

με ψωμί και καρύδια

• 250 γρ. ψωμί (ψίχα)

• Καρύδια 1 φλιτζάνι

• Σκόρδο, 5 σκελίδες

• Ξύδι 1/3 φλιτζάνι του κρασιού

• Ελαιόλαδο 2/3 φλιτζανιού

• Αλάτι κατά βούληση

Αρχικά παίρνουμε τις φέτες του ψωμιού και τις βάζουμε σε νερό. Αξίζει να σημειωθεί ότι τις βάζουμε σε νερό, έχοντας βάρος από πάνω για να μουσκευτούν καλά. Αφού μουσκευτούν καλά στύβουμε το ψωμί από τα υγρά του με τα χέρια για να φύγει το πολύ νερό. Αφού το ψωμί στραγγίσει καλά από το νερό, το βάζουμε σε ένα μίξερ και το αλέθουμε καλά. Στη συνέχεια προσθέτουμε στο μίξερ τα καρύδια, τις σκελίδες σκόρδου και συνεχίζουμε το χτύπημα στο μίξερ μέχρι να πολτοποιηθούν. Στο τέλος, προσθέτουμε λίγο-λίγο το ξύδι και το ελαιόλαδο. Θέλουμε τα υγρά μας να έχουν ροή που να μοιάζουν με κλωστή. Βάζουμε αλάτι. Στο τέλος πάντα το αλάτι γιατί μπορεί να σας φανεί αλμυρή.

90

Διατροφική αξία / μερίδα (16 μερίδες )

Ενέργεια: 195 kcal

Υδατάνθρακες: 8 g

Λίπος: 17 g

Πρωτεΐνες: 3 g

ΘΕΤΙΚΑ

φυτικές ίνες, ω3, βιταμίνη Ε

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ 195 kcal = 4.875 βήματα ή

42 λεπτά περπάτημα

195 kcal = 279 σκαλιά ή 195 kcal = 26 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Η σκορδαλιά, συνταγή γνωστή από την Αρχαία Ελλάδα, είναι είδος πουρέ που συνοδεύει το ψάρι ή τα λαχανικά. Σήμα κατατεθέν της το σκόρδο με την έντονη γεύση του και τη μεγάλη θρεπτική του αξία. Τα διατροφικά του οφέλη είναι πολλά αφού αποδεδειγμένα ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, καταπολεμά τις φλεγμονές και ενισχύει τη λειτουργία της καρδιάς.

91

Τι έχει σειρά ?

Στάγειρα! εκεί είναι το πάρκο του Αριστοτέλη!

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

ΣΤΡΑΤΟΝΙΚΗΣ - ΣΤΑΓΕΙΡΩΝ

Ο Σύλλογος γυναικών Σταγείρων - Στρατονίκης ιδρύθηκε το 1986, με σκοπό:

• Την πλήρη οικονομική και κοινωνική ισοτιμία της γυναίκας

• Την καθολική αναγνώριση της μητρότητας σαν κοι νωνικό λειτούργημα και την θέσπιση από την πολιτεία κοινωνικών μέτρων για την προστασία της

• Την αποτελεσματική προστασία του παιδιού για την πλήρη ανάπτυξη των σωματικών και πνευματικών τους δυνάμεων

• Την πνευματική και πολιτιστική εξύψωση των γυναικών

• Τη θετική βοήθεια και τη διεκδίκηση λύσεων για κάθε κοινωνικό, πολιτιστικό και οικονομικό πρόβλημα που αφορά στη βελτίωση των συνθηκών ζωής της γυναίκας, του παιδιού και της οικογένειας

• Την προστασία του περιβάλλοντος (πράσινο, νερό, σχο λεία, κτλ)

• Την ανάπτυξη σχέσεων φιλίας και συνεργασίας με τις γυναίκες όλου του κόσμου

Τα μέσα που χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα για την πραγμάτωση των σκοπών αυτών είναι:

• Η οργάνωση διαλέξεων, συζητήσεων, γενικών και ειδικών συσκέψεων, ειδικών επιτροπών εργασίας

• Η συνεργασία με άλλες παρεμφερείς οργανώσεις και συλλόγους σε εθνικό και διεθνές επίπεδο

• Η χρήση των μέσων μαζικής ενημέρωσης

• Η συνεργασία με πνευματικούς ανθρώπους και πολι τικούς φορείς της κοινότητας

• Η ανάπτυξη οποιασδήποτε δραστηριότητας για την προαγωγή των σκοπών του συλλόγου

92

τοποθεσία. Επίσης και πολλά υπόγεια μνημεία, όπως είναι οι Πύργοι Δημόσια Λουτρά και το Κονάκι του Μαδέμ Αγά, από την εποχή των Σιδηροκαυσίων. Όπου με την ονομασία αυτή Σιδηροκαύσια ή Μαχαλάς αναφέρεται η περιοχή των Σταγείρων σε έγγραφο του Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Λέοντα του ΣΤ’ το 908 μ.Χ. Από τον 15ο εως τον 18ο αιώνα κατασκευάστηκε το διοικητικό κέντρο Χαλκιδικής, όπου λειτουργούσε και νομισματοκοπείο, το οποίο έκοβε μια ειδική κατηγορία αργυρών νομισμάτων. Ακόμη, το πάρκο έχει μετατραπεί σε πόλο έλξης επισκεπτών -κυρίως μαθητών- μιας κι έχουν τοποθετηθεί όργανα φυσικής, με τα οποία ερμηνεύονται οι Αριστοτέλειες θεωρίες. Έτσι, ο χώρος πλέον συνδυάζει τη διασκέδαση και τη μάθηση.

Κατηφορίζοντας προς το χωριό, συναντάμε τον κεντρικό ναό “Γενέσιον της Θεοτόκου”, ο οποίος χτίστηκε το 1813 με την βοήθεια της Ιεράς Μονής Χιλανδαρίου του Αγίου Όρους και είναι ένας από τους τρείς στην Ελλάδα που συνδυάζει ένα πάντρεμα αρχιτεκτονικής σταυροειδούς με τρούλο.

Επίσης, ενδιαφέρον παρουσιάζει το εξωκλήσι “Παναγία η Σπηλιώτισσα”, που είναι χτισμένο μέσα σε βράχο. Στον χώρο αυτό γίνεται και το μεγάλο πανηγύρι του χωριού στις 8 Σεπτεμβρίου. Ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί μέσα σε καταπράσινες διαδρομές με πανοραμική θέα.

Οι κάτοικοι που ζουν σήμερα στο χωριό είναι περίπου πεντακόσιοι και ασχολούνται κυρίως με την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου και των δασών. Το πανέμορφο και ιστορικό χωριό Στάγειρα βρίσκεται πάνω στον κεντρικό οδικό άξονα ΘεσσαλονίκηςΟυρανούπολης και απέχει μόλις οκτώ χιλιόμετρα από τη θάλασσα.

93

Στιφάδο αγριογούρουνο

• 1 ½ κιλό αγριογούρουνο

• 1 φλιτζάνι χυμό τομάτας

• 1 φλιτζάνι λάδι

• 1 ξυλάκι κανέλας

• 2 κιλά κρεμμυδάκια (κοκκάρι)

Μαρινάδα

• 1 ποτήρι κρασί

• 1 σκελίδα σκόρδο

• 5 μπαχάρια

• 2 φύλλα δάφνης

• 1 κρεμμύδι σε φέτες

• Αλάτι, πιπέρι

Πλένουμε καλά το κρέας και αφού το στραγγίσουμε από το νερό, το βάζουμε σε ένα μπολ μαζί με τα υλικά της μαρινάδας. Το σκεπάζουμε και το βάζουμε στο ψυγείο για 12 ώρες.

Αφού μαριναριστεί το κρέας, το βάζουμε σε ένα τηγάνι με λάδι και το τσιγαρίζουμε.

Ρίχνουμε μετά μέσα στη μαρινάδα 1 ½ ποτήρι νερό και την κανέλα. Το αφήνουμε να βράσουν 1 ώρα και 30 λεπτά σε σιγανή φωτιά. Σοτάρουμε τα κρεμμυδάκια με λίγο λάδι και μαζί με το χυμό τομάτας, τα ρίχνουμε μέσα στο φαγητό.

Τα αφήνουμε για άλλη μισή ώρα σκεπασμένα για να μαλακώσουν και αυτά, και το φαγητό είναι έτοιμο.

94

Διατροφική αξία / μερίδα

(10 μερίδες )

Ενέργεια: 494 kcal

Υδατάνθρακες: 23 g

Λίπος: 29 g

Πρωτεΐνες: 35 g

ΘΕΤΙΚΑ

φυτικές ίνες, σίδηρο, αντιοξειδωτικά

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

κορεσμένα λιπαρά οξέα

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

494 kcal = 12.375 βήματα ή

1 ώρα και 47 λεπτά

περπάτημα

494 kcal = 707 σκαλιά ή

494 kcal = 1 ώρα και 7

λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ

Άγριος χοίρος + τρυφεροί βολβοί

κρεμμυδιού = συνταγή λουκούμι!

Ένα πλήρες γεύμα με προϊόντα της

περιοχής, πλούσιο σε πρωτεΐνες

υψηλής διατροφικής αξίας, σίδηρο

και αρκετά κορεσμένα λιπαρά.

Μοσχαρίσια μάγουλα

μαγειρεμένα (αργά)

στους χυμούς τους με μικρές πατάτες

• 1 κιλό μάγουλα μόσχου

• 1 ξερό κρεμμύδι ψιλοκομμένο

• 1 καρότο, κομμένο μπρινουάζ

• 1 σέλινο

• 1 πράσο, κομμένο μπρινουάζ

• 1 φλιτζάνι κόκκινο κρασί

• ½ κιλό «baby» πατάτες

• Πάστα τομάτας

• Θυμάρι

• Φύλλα δάφνης

• Αλάτι, πιπέρι

• Ζάχαρη

• Λίγο βούτυρο

Σοτάρουμε το ξερό κρεμμύδι ψιλοκομμένο, το καρότο, το πράσο, το σέλινο και τα μάγουλα.

Σβήνουμε με κόκκινο κρασί και προσθέτουμε λίγη πάστα τομάτας, θυμάρι, λίγα φύλλα δάφνης, λίγο αλάτι, πιπέρι και λίγη ζάχαρη.

Βάζουμε σε πήλινο τις πατάτες και ψήνουμε μέχρι να μαλακώσουν τα μάγουλα.

Στραγγίζουμε και κρατάμε μόνο τη σάλτσα και τα μάγουλα.

Ρεντουιρουμε (σουρώνουμε) τον ζωμό και δένουμε με ντεμι γκλας και βούτυρο.

Διατροφική αξία / μερίδα (6 μερίδες )

Ενέργεια: 516 kcal

Υδατάνθρακες: 24 g

Λίπος: 30 g

Πρωτεΐνες: 37 g

ΘΕΤΙΚΑ

φυτικές ίνες, σίδηρο, αντιοξειδωτικά

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

κορεσμένα λιπαρά οξέα

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

516 kcal = 12.900 βήματα ή

1 ώρα και 52 λεπτά περπάτημα

516 kcal = 737 σκαλιά ή

516 kcal = 1 ώρα και 9 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ

Τα μοσχαρίσια μάγουλα είναι άπαχοι και σκληροί μύες του προσώπου των βοοειδών. Όπως όλα τα μηρυκαστικά, τα βοοειδή περνούν ένα μεγάλο μέρος της ζωής τους μασώντας την τροφή τους. Έτσι οι συγκεκριμένοι μύες γίνονται σκληροί, αλλά και πολύ γευστικοί. Χρειάζονται παρατεταμένο μαγείρεμα σε χαμηλή θερμοκρασία.

96

Παραδοσιακές Χυλοπίτες

με τυριά

• 600γρ. ζωμός κοτόπουλου

• 400γρ. φρέσκο γάλα

• 250γρ. χυλοπίτες

• 100γρ. βούτυρο αγελάδος

• 50γρ. γραβιέρα τριμμένη

• 50γρ. κεφαλοτύρι τριμμένο

• 50γρ. κασέρι τριμμένο

• αλάτι

• φρέσκο πιπέρι

Σε μια κατσαρόλα τοποθετούμε τις χυλοπίτες και προσθέτουμε φρέσκο γάλα, τον λιπαρό ζωμό από κοτόπουλο ή νερό και αλάτι. Φέρνουμε σε βρασμό, χαμηλώνουμε και μαγειρεύουμε σε μέτρια θερμοκρασία ανακατεύοντας συχνά για να μην κολλήσουν. Μαγειρεύουμε μέχρι να μαλακώσουν και να χυλώσουν οι χυλοπίτες. Χαμηλώνουμε τη φωτιά και ενσωματώνουμε τα τριμμένα τυριά. Προσθέτουμε βούτυρο και ανακατεύουμε ώστε να ομογενοποιηθεί. Σερβίρουμε με φρέσκο τριμμένο πιπέρι και τριμμένο κεφαλοτύρι.

Διατροφική αξία / μερίδα (6 μερίδες ) Ενέργεια: 599 kcal Υδατάνθρακες: 49 g Λίπος: 35 g Πρωτεΐνες: 22 g

ΘΕΤΙΚΑ πρωτεΐνες, βιταμίνη Β1, ασβέστιο, φώσφορο

ΑΡΤΝΗΤΙΚΑ κορεσμένα λιπαρά οξέα, χοληστερίνη, νάτριο

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

599 kcal = 14.975 βήματα ή 2 ώρες και 10 λεπτά περπάτημα

599 kcal = 856 σκαλιά ή

599 kcal = 1 ώρα και 21 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Τα κίτρινα σκληρά τυριά είναι πιο πλούσια σε θρεπτικά συστατικά από τα λευκά μαλακά τυριά. Αυτό σημαίνει ότι περιέχουν περισσότερες πρωτεΐνες, βιταμίνες, ασβέστιο, μαγνήσιο και φώσφορο, αλλά και περισσότερες θερμίδες και κορεσμένα λιπαρά.

97

Στα νός

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΑΝΟΥ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ

Σύλλογος Γυναικών Στανού Χαλκιδικής Αγία Χάιδω. Στην καρδιά της παράδοσης.

Στον όμορφο τόπο μας στον Στανό

Χαλκιδικής, η αγάπη για την παράδοση και τον πολιτισμό μας ξεφεύγει από τον χρόνο.

Το 2006, μια ομάδα αφοσιωμένων γυναικών αποφάσισε να δημιουργήσει τον Σύλλογο Γυναικών Στανού Χαλκιδικής, με σκοπό την αναβίωση των ηθών και των εθίμων του τόπου μας.

Από τότε, έχουμε εργαστεί αφοσιωμένα για να διατηρήσουμε και να προωθήσουμε την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά του Στανού. Το χορευτικό μας συγκρότημα είναι ένας

από τους βασικούς τρόπους με τους οποίους εκφράζουμε την αγάπη μας για την παράδοση μας. Μέσα από τον χορό, μεταφέρουμε την ιστορία και το πνεύμα του τόπου μας σε κάθε παράσταση. Επιπλέον, ο Σύλλογός μας προωθεί πληθώρα δραστηριοτήτων που

προάγουν την ενότητα και την κοινότητα στον Στανό. Μέσω εκδηλώσεων, φεστιβάλ, εργαστηρίων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων, προσφέρουμε στους κατοίκους μας την ευκαιρία να ενωθούν, να μάθουν και να αναπτύξουν νέες δεξιότητες.

Ο Σύλλογος Γυναικών Στανού Χαλκιδικής είναι μια οικογένεια που αγαπά την παράδοση και τον τόπο μας. Είμαστε υπερήφανοι για το έργο μας και συνεχίζουμε να προσφέρουμε στην κοινότητα μας μια γεύση από τον πλούτο της παράδοσής μας. Σας καλωσορίζουμε να ενταχθείτε στον Σύλλογο μας και να μοιραστείτε μαζί μας το πάθος για τη διατήρηση του πολιτισμού μας και την αναβίωση της παράδοσης μας.

98

Επόμενη στάση...

Στανός!

Είσαι έτοιμη να δοκιμάσεις

την καλύτερη γαλατόπιτα?

Ναι!δενμπορώνα περιμένω.Φύγαμε!

Ιστορία του χωριού

Ο Στανός είναι ένα όμορφο χωριό που βρίσκεται στον Δήμο Αριστοτέλη στην Χαλκιδική. Για το όνομα του χωριού υπάρχουν διάφορες εκδοχές, όπως το ότι ονομάστηκε από στρατηγό του Μεγάλου Αλεξάνδρου με αυτό το όνομα, ή από κάποιο μέταλλο ή από το λατινικό επίθετο stanus-a-um, που σημαίνει: αυτός που συγκρατεί το νερό. Επίσης, μια ακόμα εκδοχή κάνει λόγο για τις στάνες, που παλαιότερα είχαν σχεδόν όλοι οι κάτοικοι. Το χωριό διαθέτει επίσης τοπικά προϊόντα όπως μέλι, τυρί, γλυκά του κουταλιού.

Επιπλέον, η αναβίωση των παραδόσεων και των εθίμων προσδίδει στο Στανό μια ξεχωριστή πολιτιστική ταυτότητα. Είναι ένας τόπος όπου οι επισκέπτες μπορούν να ανακαλύψουν και να απολαύσουν την πλούσια παράδοση και τη ζωντανή κουλτούρα της περιοχής.

Ο Στανός είναι ένας ειδυλλιακός προορισμός στη Χαλκιδική που συνδυάζει την φυσική ομορφιά της περιοχής με τις τοπικές παραδόσεις και τα έθιμα, προσφέροντας μια ολοκληρωμένη εμπειρία για τους επισκέπτες.

99
Παραδοσιακά λουκάνικα με εσπεριδοειδή (πορτοκάλι, λεμόνι)

• Κόβουμε το κρέας, τα κρεμμύδια, πορτοκάλια και λεμόνια σε κιμά.

• Προσθέτουμε στο κρέας λίγο αλάτι, ρίγανη, κόκκινο και μαύρο πιπέρι.

• Ζυμώνουμε το κρέας

• Παίρνουμε έντερα για γέμισμα και τα γεμίζουμε με το κρέας (παλιά έπαιρναν από γουρούνι)

• Κρεμάμε τα λουκάνικα 2-3 ημέρες, ανάλογα και με τον καιρό (αν έχει ζέστη ή υγρασία) για να ξεραθούν και να στεγνώσουν.

• Ψήνουμε ή τηγανίζουμε.

• 10 κιλά κρέας (70% χοιρινό, 30% μοσχάρι)

• 1 κιλό κρεμμύδια

• 2-3 πορτοκάλια και λεμόνια

Διατροφική αξία / μερίδα (6 μερίδες)

Ενέργεια: 376 kcal Υδατάνθρακες: 19 g

Λίπος: 16 g

Πρωτεΐνες: 32 g

ΘΕΤΙΚΑ πρωτεΐνες, βιταμίνη Β12, βιταμίνη Β6, βιταμίνη C, ψευδάργυρο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

χοληστερίνη, κορεσμένα λιπαρά

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

376 kcal = 9.400 βήματα ή

1 ώρα και 21 λεπτά περπάτημα

376 kcal = 537 σκαλιά ή

376 kcal = 51 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Η παρασκευή λουκάνικων είναι ένας από τους αρχαιότερους τρόπους

διατήρησης κρέατος. Ο Όμηρος τα αναφέρει στην Οδύσσεια και ο

Αριστοφάνης στους Ιππής. Σήμερα στον παγκόσμιο γευστικό Άτλαντα καταμετρώνται πάνω από 300 είδη λουκάνικου. Σε περίοπτη θέση βρίσκεται

και το Ελληνικό χωριάτικο λουκάνικο, με τη συνταγή από τα Πυργαδίκια να είναι μια πεντανόστιμη παραλλαγή του. Προσοχή στην κατανάλωση, λόγω της πολύ υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά.

100

Παραδοσιακή γαλατόπιτα

(που έκαναν οι κτηνοτρόφοι

στο

κούρεμα)

• Αλείφουμε ένα ταψί με λάδι

• Βάζουμε αλεύρι να γίνει σαν φύλλο

• Βράζουμε το ρύζι με λίγο νερό και γάλα, και προσθέτουμε λίγο αλάτι

• Όταν κρυώσει το τοποθετούμε στο ταψί ομοιόμορφα, και πάνω ρίχνουμε λίγο βούτυρο

• Παίρνουμε ένα μπολ, βάζουμε το γάλα, και ρίχνουμε και τα αυγά, αφού τα έχουμε χτυπήσει καλά

• Ρίχνουμε τη ζάχαρη, λίγη κανέλα και λίγο γαρύφαλλο

• Ανακατεύουμε το μείγμα καλά και το βάζουμε στο ταψί

• 2 κιλά γάλα

• ½ κιλό ζάχαρη

• 200 γραμμάρια ρύζι •καρολίνα

8 αυγά

• Λίγη κανέλα

• Γαρύφαλλο

• Ρίχνουμε από πάνω μερικές μικρές κουταλιές βούτυρο και λίγη κανέλα

• Το ψήνουμε σε χαμηλή φωτιά για 2 ώρες

Διατροφική αξία / μερίδα (20 μερίδες)

Ενέργεια: 226 kcal

Υδατάνθρακες: 37 g

Λίπος: 6 g

Πρωτεΐνες: 6 g

ΘΕΤΙΚΑ

φυτικές ίνες, πρωτεΐνες, βιταμίνη Β6, παντοθεϊκό οξύ, ασβέστιο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ λίγη χοληστερίνη

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

226 kcal = 5.650 βήματα ή

49 λεπτά περπάτημα

226 kcal = 323 σκαλιά ή

226 kcal = 30 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Οι κτηνοτρόφοι, άνθρωποι που συνήθως εργάζονταν μοναχικά, λόγω της ιδιαιτερότητας του επαγγέλματος τους, τις ημέρες της κουράς γιορτάζανε με συγγενείς και συγχωριανούς, που ερχόταν να βοηθήσουν. Η γαλατόπιτα ήταν το παραδοσιακό τους κέρασμα. Τι καλύτερο γλυκό από αυτό που φτιάχνεται με αγνά, φρέσκα υλικά κατευθείαν από την πηγή; Αξία ανεκτίμητη!

101
Γαλατό πιτα

• 2 κιλά γάλα

• 2 φλιτζάνια ρύζι

• ½ φλιτζάνι ζάχαρη

• 10 αυγά

• Κανέλα

• Αλάτι

• Βανίλια

• Λίγο αλεύρι

• Βράζουμε το ρύζι με το γάλα, για να μαλακώσει το ρύζι, κι έπειτα ρίχνουμε και τη ζάχαρη.

• Παίρνουμε ένα ταψί, το αλείφουμε με λάδι, και ρίχνουμε λίγο αλεύρι, για να γίνει σαν φύλλο.

• Τοποθετούμε ομοιόμορφα το ρύζι που βράσαμε.

102

Διατροφική αξία / μερίδα (12 μερίδες)

Ενέργεια: 317 kcal

Υδατάνθρακες: 48 g

Λίπος: 9 g

Πρωτεΐνες: 11 g

ΘΕΤΙΚΑ

πρωτεΐνες, βιταμίνη Κ, παντοθεϊκό οξύ, ασβέστιο, ψευδάργυρο

ΑΡΤΝΗΤΙΚΑ

χοληστερίνη, κορεσμένα

λιπαρά

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

317 kcal = 7.925 βήματα ή 1 ώρες

και 9 λεπτά περπάτημα

317 kcal = 453 σκαλιά ή

317 kcal = 43 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Η γαλατόπιτα είναι εξαιρετική επιλογή ως σνακ στο σχολείο ή τη

δουλειά και μια εναλλακτική πρόταση για κάποιον που συνηθίζει να τρώει ένα γλυκό το απόγευμα.

103

Τραχανάς Ξινός

• 2 κιλά γιαούρτι

• 2.5 κιλά αλεύρι

• ½ κιλό σιμιγδάλι

• Αλάτι

• Αυγά (προαιρετικά)

• Σε ένα μπολ βάζουμε το γιαούρτι και σιγά σιγά το αλεύρι και το σιμιγδάλι και ζυμώνουμε.

• Αν χρησιμοποιήσουμε αυγά, τα έχουμε έτοιμα χτυπημένα σε ένα άλλο μπολ, και τα ενσωματώνουμε κι αυτά στο μίγμα.

• Τοποθετούμε όσο αλεύρι χρειάζεται για να γίνει ζύμη, όχι πολύ σφιχτή, για να ανοίξουμε φύλλο.

• Το σκεπάζουμε και το αφήνουμε για μισή ώρα.

• Πλάθουμε τη ζύμη σε μπαλάκια, ένα για κάθε φύλλο.

• Παίρνουμε τον πλάστη, ρίχνουμε λίγο αλεύρι στην επιφάνεια όπου θα ανοίξουμε το φύλλο και ξεκινάμε το άνοιγμα των φύλλων.

• Τα φύλλα, έπειτα, θα τα τοποθετήσουμε σε καθαρή επιφάνεια, κάπου που να τα βλέπει ο ήλιος για να στεγνώσουν.

• Μετά, τα τοποθετούμε σε κόσκινο ειδικό για τραχανά (διρμόνι).

• Τον τριμμένο τραχανά τον τοποθετούμε πάλι στον ήλιο να ξεραθεί, για να μην μουχλιάσει στην αποθήκευση.

• Αφού στεγνώσει καλά, τον ψήνουμε στον φούρνο για λίγο, για να φύγει η υγρασία.

• Τον αποθηκεύουμε σε πάνινο σακούλι, για να αερίζεται.

• Βράζουμε σε νερό, με λίγο λάδι, λίγο αλάτι και λίγο βούτυρο.

• Σερβίρεται με ψωμί (συνήθως ξερό) και μπόλικο τυρί.

104

Διατροφική αξία / μερίδα (40 μερίδες)

Ενέργεια: 282 kcal

Υδατάνθρακες: 57 g

Λίπος: 2 g

Πρωτεΐνες: 9 g

ΘΕΤΙΚΑ

φυτικές ίνες, πρωτεΐνες, βιταμίνη

Β6, παντοθεϊκό οξύ, ασβέστιο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

λίγη χοληστερίνη

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

282 kcal = 7.050 βήματα ή 1 ώρα

και 1 λεπτό περπάτημα

282 kcal = 403 σκαλιά ή

282 kcal = 38 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Ο ξινός τραχανάς του Στανού, περιέχει στα υλικά του το γιαούρτι, ένα τρόφιμο που απογειώνει την

θρεπτική αξία του, γιατί συμπληρώνει τις ελλειπτικές πρωτεΐνες

που προέρχονται από το αλεύρι και το σιμιγδάλι. Φτιαγμένος με

αγνά υλικά, μπορεί να καταναλωθεί σε όλα σχεδόν τα γεύματα της ημέρας.

105

Στρατώνι

Άρηαυτόμυρίζειυπέροχα!

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΩΝΙΟΥ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ

Κατσικάκι Μαριάννα!γεμιστό Δεν σου λέω τίποτα άλλο!

Ο Σύλλογος Γυναικών Στρατωνίου Χαλκιδικής συστήθηκε το 1984 και μέχρι σήμερα λειτουργεί αδιάκοπα αναδεικνύοντας και τηρώντας τους σκοπούς και τους στόχους του.

Τα μέλη του Συλλόγου είναι γυναίκες άνω των 18 που εργάζονται ή κατοικούν ή κατάγονται από το Στρατώνι οι ίδιες ή μέλη της οικογένειας τους. Οι πιο βασικοί σκοποί του Συλλόγου είναι:

• Η πλήρης κοινωνική και οικονομική ισοτιμία των γυναικών

• Η αναγνώριση και προστασία της μητρότητας

• Η αποτελεσματική προστασία του παιδιού για την πλήρη ανάπτυξη των σωματικών και πνευματικών του δυνάμεων

• Η βοήθεια και διεκδίκηση λύσεων για κοινωνικά, πολιτιστικά και οικονομικά ζητήματα με σκοπό τη βελτίωση συνθηκών ζωής και καθημερινότητας των γυναικών, των παιδιών και της οικογένειας.

Ο Σύλλογος Γυναικών Στρατωνίου διαχρονικά δηλώνει την παρουσία του μέσω των εκπροσώπων του όπου ζητείται, ως Κοινωνικός Φορέας του Στρατωνίου. Αναλαμβάνει δράσεις μέσω των ομάδων, μελών και φίλων του, σε ποικίλους τομείς.

Ταχυδρομική διεύθυνση:

Σύλλογος Γυναικών Στρατωνίου Στρατώνι Χαλκιδικής

Τ.κ. 63074

Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2376022 245, 6972 074 562

Email: to_stratoni@hotmail.com, m_karava@hotmail.com

Facebook: Δημόσια Ομάδα- Σύλλογος Γυναικών Στρατωνίου Χαλκιδικής

Instagram: Syllogosgynaikonstratoniou – Σύλλογος Γυναικών Στρατωνίου Χαλκιδικής

109

• 1 κούφωμα από κατσίκι γύρω στα 6 κιλά

• 1 συκωταριά κατσικίσια

• ¼ κιμά μόσχου

• ½ ρύζι γλασέ

• 1 ματσάκι μαϊντανό

• 1 ματσάκι δυόσμο

• 1 ματσάκι άνηθο

• 1 ματσάκι κρεμμυδάκια φρέσκα

• 1 μεγάλο κρεμμύδι ξερό

• 100γρ.

•καθαρισμένακουκουνάρια

1 και ½ ποτήρι ελαιόλαδο

• 2 κουταλιές σούπας βούτυρο

• 4 κουταλιές σούπας κονιάκ

• Αλάτι & πιπέρι

• 2 λεμόνια

• Σε μία κατσαρόλα με νερό που κοχλάζει ρίχνουμε τη συκωταριά ώσπου να αλλάξει χρώμα, την βγάζουμε και μετά την κόβουμε σε μικρά κομματάκια

• Σε ένα τηγάνι σοτάρουμε το ξερό κρεμμύδι με το 1 ποτήρι ελαιόλαδο

• Προσθέτουμε το φρέσκο κρεμμύδι και συνεχίζουμε το σοτάρισμα

• Προσθέτουμε τα ψιλοκομμένα συκωτάκια , τον κιμά και συνεχίζουμε να σοτάρουμε

• Στη συνέχεια το ρύζι, τα υπόλοιπα χορταρικά , το κουκουνάρι, το κονιάκ, αλάτι και πιπέρι

• Προσθέτουμε ένα ποτήρι νερό να πάρει μία βράση για 2 λεπτά και το κατεβάζουμε από τη φωτιά

• Αφήνουμε το μείγμα να κρυώσει λίγο και ξεκινάμε να γεμίζουμε το κατσικάκι με μία μικρή κουτάλα απλώνοντας ομοιόμορφα μέσα στο κούφωμα και αφήνοντας λίγο κενό γιατί το ρύζι θα φουσκώσει καθώς θα μαγειρεύεται.

• Με μία μεγάλη βελόνα και χοντρή διπλή κλωστή, ράβουμε το άνοιγμα μέχρι να σφραγίσει

• Τοποθετούμε το κατσικάκι σε μεγάλο ταψί και περιχύνουμε με το υπόλοιπο ελαιόλαδο, τον χυμό από ένα λεμόνι και τοποθετούμε το βούτυρο επάνω στο κατσικάκι χωρίς να το απλώσουμε

• Προσθέτουμε 2 ½ ποτήρια νερό στο ταψί

• Ψήνουμε για 5 ώρες σε φούρνο στους 150οC

• Προαιρετικά μετά από τις 5 ώρες ψησίματος προσθέτουμε πατάτες και αν χρειάζεται νερό.

• Αν επιλέξουμε να βάλουμε πατάτες πρέπει να σκεπάσουμε το κατσικάκι με αλουμινόχαρτο μέχρι να βράσουν οι πατάτες ψήνοντας στους 200οC.

• Ψήνουμε έως να ροδίσουν οι πατάτες και αφαιρούμε το αλουμινόχαρτο από το κατσικάκι

• Αν χρειάζεται να ροδίσει περισσότερο το κρέας ψήνουμε για ακόμη 10 λεπτά

110

Διατροφική αξία / μερίδα (12 μερίδες)

Ενέργεια: 695 kcal

Υδατάνθρακες: 31 g

Λίπος: 37 g

Πρωτεΐνες: 60 g

ΘΕΤΙΚΑ

πρωτεΐνες, βιταμίνη Κ, παντοθεϊκό οξύ, σίδηρο, φώσφορο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

θερμιδογόνο, κορεσμένα λιπαρά

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

226 kcal = 17.355 βήματα ή

2 ώρες και 30 λεπτά περπάτημα

226 kcal = 993 σκαλιά ή

226 kcal = 1 ώρα και 34 λεπτά κολύμπι

ΣΥΜΒΟΥΛΗ Το κατσίκι είναι η πιο υγιεινή εναλλακτική επιλογή από τα υπόλοιπα κόκκινα κρέατα. Είναι σημαντικό παρ’ όλ’ αυτά να καταναλώνεται σε μέτριες ποσότητες. Η πέτσα του ζώου και τα εντόσθια ανεβάζουν την περιεκτικότητά του σε θερμίδες και λίπη.

111

Αγριογούρουνο με μελιτζάνες

κήπου και πατάτες

• 2 κιλά κρέας άγριο του κυνηγού

• 5 μελιτζάνες

• 5 μεγάλες πατάτες

• 1/4 ματσάκι μαϊντανό

• 1 μεγάλο ξερό κρεμμύδι

• 1 ποτήρι ελαιόλαδο

• 1/2 ποτήρι λευκό κρασί

• 1 κουτί ψιλοκομμένη τομάτα κονσέρβα

• 1κ.σ. πελτέ συμπυκνωμένο τομάτας

• 1κ.γ. ζάχαρη

• Αλάτι

• Πιπέρι

• Μπαχάρι

• Νερό

112

Πλένουμε καλά το κρέας και το αφήνουμε από το προηγούμενο βράδυ μέσα σε νερό με ξύδι ( 1φλ. του καφέ).

Την επόμενη το μαγειρεύουμε. Ξεπλένουμε καλά, το κόβουμε μερίδες, το βάζουμε σκέτο στην κατσαρόλα με λίγο νερό και ανάβουμε τη φωτιά.

Μόλις πάρει πρώτη βράση, πετάμε το νερό και στραγγίζουμε το κρέας από τα υπολείμματα.

Σκουπίζουμε στεγνώνουμε το κρέας με χαρτί κουζίνας και το ξαναβάζουμε στην

κατσαρόλα με όλο το ελαιόλαδο και το θωρακίζουμε από όλες τις πλευρές μέχρι να αλλάξει χρώμα.

Προσθέτουμε ψιλοκομμένο το κρεμμύδι και προαιρετικά μία σκελίδα σκόρδο.

Συνεχίζουμε το σοτάρισμα για λίγο ακόμη και σβήνουμε με το κρασί.

Προσθέτουμε πιπέρι, μπαχάρι, τομάτα, πελτέ που τον έχουμε διαλύσει σε λίγο νερό.

Προσθέτουμε και τη ζάχαρη και σκεπάζουμε με νερό μέχρι σχεδόν να καλυφθεί το κρέας.

Κλείνουμε την κατσαρόλα ( χύτρα ταχύτητος) και βράζουμε σε χαμηλή θερμοκρασία για 2 ώρες περίπου.

Σε ένα μεγάλο τηγάνι περνάμε ελαφρύ τηγάνισμα τις πατάτες που έχουμε κόψει σε μεγάλα κομμάτια και κατόπιν συνεχίζουμε τις μελιτζάνες.

Αραδιάζουμε τα ελαφρώς τηγανισμένα λαχανικά σε ένα μεγάλο ταψί και στη μέση ρίχνουμε το βρασμένο κρέας με όλο το ζουμί που θα έχει η κατσαρόλα μας.

Προσθέτουμε λίγο ακόμη αλάτι, τον μαϊντανό και ψήνουμε στον φούρνο για 20 λεπτά στους 200°C.

Διατροφική αξία / μερίδα (12 μερίδες )

Ενέργεια: 645 kcal

Υδατάνθρακες: 33 g

Λίπος: 41 g

Πρωτεΐνες: 37 g

ΘΕΤΙΚΑ

πρωτεΐνες, νιασίνη, βιταμίνη Β6, βιταμίνη C, χαλκό

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

κορεσμένα λιπαρά οξέα,

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

645 kcal = 16.125 βήματα ή

2 ώρες και 29 λεπτά περπάτημα

645 kcal = 912 σκαλιά ή

645 kcal = 1 ώρα και 26 λεπτά

κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Το αγριογούρουνο με μελιτζάνες

και πατάτες είναι από μόνο του ένα πλήρες γεύμα. Περιέχει πρώτες

ύλες από σχεδόν όλες τις ομάδες

τροφίμων, γεγονός που το τοποθετεί σε μια από τις καλύτερες

θέσεις στο πάνθεον των θρεπτικών συνταγών!

113

Ψαροκεφτέδες Στρατωνίου

• 1 κιλό ψάρια (μπακαλιάρους ή σαλουβάρδους)

• 2 αυγά

• 4 φέτες ψωμί μπαγιάτικο

• 1 ½ κουταλιά γλυκού ρίγανη

• 1 κουταλιά γλυκού αλάτι

• ¼ κουταλιά γλυκού πιπέρι

• 2 σκελίδες σκόρδο

• 1 ματσάκι φρέσκα κρεμμύδια

• 1 κουταλιά σούπας λάδι

• 1 κουταλιά γλυκού ξύδι

• 2 κλωνάρια δυόσμο

• Μισό ματσάκι μαϊντανό

• Μισό ματσάκι άνηθο

Σε μια κατσαρόλα βράζουμε τα ψάρια έως ότου γίνουν μαλακά.

Τα καθαρίζουμε από τα κόκκαλα τους και ψιλοκόβουμε το κρέας τους.

Σε ένα μπολ τοποθετούμε τα ψάρια (το καθαρισμένο κρέας τους) και μετά ρίχνουμε το ψωμί, αφότου προηγουμένως το έχουμε μουλιάσει σε νερό και το έχουμε στραγγίσει.

Αμέσως μετά, ρίχνουμε και τα υπόλοιπα υλικά και τα ζυμώνουμε όλα μαζί, έως ότου να γίνουν μια μαλακή ζύμη.

Τα πλάθουμε κεφτεδάκια, τα αλευρώνουμε και τα τηγανίζουμε σε μέτρια φωτιά. Τα σερβίρουμε ζεστά και έτοιμος ένας ωραίος μεζές για τσίπουρο και ούζο.

114

Διατροφική αξία / μερίδα (6 μερίδες )

Ενέργεια: 577 kcal

Υδατάνθρακες: 12 g

Λίπος: 44 g

Πρωτεΐνες: 33 g

ΘΕΤΙΚΑ πρωτεΐνες, ω3 λιπαρά, νια

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

577 kcal = 14.425 βήματα ή 2 ώρες και 5 λεπτά περπάτημα

577 kcal = 824 σκαλιά ή

577 kcal = 1 ώρα και 18 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ

Τα ψάρια, η ευλογία από τη θάλασσα, είναι ιδιαίτερα ευεργετικά για την υγεία της καρδιάς και του εγκεφάλου. Πολύτιμο συστατικό

τους τα ω3 λιπαρά οξέα, ένα είδος υγιεινών και απαραίτητων λιπαρών με πολλαπλά οφέλη για την

Στρατονίκη

Σαν πόλη αναφέρεται από τον Πτολεμαίο Κλάδιο, Αλεξανδρινό αστρονόμο και γεωγράφο (150 μ.Χ.). Τη συναντούμε ανάμεσα στα Αρχαία Στάγειρα και την αρχαία Άκανθο και ήταν παράλια πόλη. Η πόλη δεν αναφέρεται από το Θουκυδίδη, γιατί είναι πιθανό να χτίστηκε τα τελευταία έτη της Βασιλείας του Περδίκα (448-413 π.Χ), τα οποία συμπίπτουν με τα τελευταία έτη του Θουκυδίδη.

Δεν αναφέρεται ούτε από τον Στράβωνα πιθανώς για δύο λόγους:

α) το βιβλίο Ζ του Στράβωνα, που αναφέρεται στη Μακεδονία, έχει χαθεί.

β) πολλές περιοχές τις αναφέρει από πληροφορίες και πολλές φορές είναι ελλιπείς ή μήπως αυτή την περίοδο εκείνη ήταν άσημη και αναπτύχθηκε μετά την καταστροφή της Ακάνθου;

Το ότι υπήρχε πόλη είναι βέβαιο, διότι στην περιοχή του Στρατωνίου βρέθηκαν αγγεία έγχρωμα που ανάγονται στον 4ο π.Χ. αι. Το όνομα πιθανολογείται ότι δόθηκε από το όνομα της αδερφής του Περδίκα ή από την μητέρα του Δημητρίου Πολιορκητού, Βασιλέα της Μακεδονίας (337-283 π.Χ.).

Το ότι η πόλη ήταν παράλια ενισχύεται από δύο λόγους:

α) η σημερινή Στρατονίκη έχει Πολιούχο τον Άγιο Νικόλαο

β) στην περιοχή “Ζέπκο” της Στρατονίκης υπάρχουν τα ερείπια του ναού που τοποθετείται στον 5ο αιώνα μ.Χ.

116

Η περιοχή της Στρατονίκης γνώρισε ημέρες ακμής από το 1530 και μετά όταν ο Σουλτάνος Σουλεϊμάν ο Α’ αναδιοργάνωσε τα μεταλλεία. Αν και η εξόρυξη χρυσού ανάγεται στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου και υπάρχουν πληροφορίες ότι η εκστρατεία στην Περσία χρηματοδοτήθηκε εν μέρει από τον χρυσό της περιοχής.

Ο προσεκτικός Γάλλος περιηγητής Belon παρομοίασε την περιοχή με το Joachimstal της Βοημίας, όπου δούλευαν 6000 εργάτες σε 500-600 φούρνους σκόρπιους μέσα στα βουνά. Ο Belon μας δίνει χρήσιμες πληροφορίες για τις τεχνικές εγκαταστάσεις και τον τρόπο επεξεργασίας του μεταλλεύματος για τον διαχωρισμό του χρυσού και του αργύρου από τον μόλυβδο.

Στην περιοχή λειτούργησε νομισματοκοπείο από την εποχή του Μουράτ Β’ (1421-1451).

117

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

ΣΤΡΑΤΟΝΙΚΗΣ - ΣΤΑΓΕΙΡΩΝ

Ο Σύλλογος γυναικών Σταγείρων - Στρατονίκης ιδρύθηκε το 1986, με σκοπό:

• Την πλήρη οικονομική και κοινωνική ισοτιμία της γυναίκας

• Την καθολική αναγνώριση της μητρότητας σαν κοινωνικό λειτούργημα και την θέσπιση από την πολιτεία κοινωνικών μέτρων για την προστασία της

• Την αποτελεσματική προστασία του παιδιού για την πλήρη ανάπτυξη των σωματικών και πνευματικών τους δυνάμεων

• Την πνευματική και πολιτιστική εξύψωση των γυναικών

• Τη θετική βοήθεια και τη διεκδίκηση λύσεων για κάθε κοινωνικό, πολιτιστικό και οικονομικό πρόβλημα που αφορά στη βελτίωση των συνθηκών ζωής της γυναίκας, του παιδιού και της οικογένειας

• Την προστασία του περιβάλλοντος (πράσινο, νερό, σχολεία, κτλ)

• Την ανάπτυξη σχέσεων φιλίας και συνεργασίας με τις γυναίκες όλου του κόσμου

Τα μέσα που χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα για την πραγμάτωση των σκοπών αυτών είναι:

• Η οργάνωση διαλέξεων, συζητήσεων, γενικών και ειδικών συσκέψεων, ειδικών επιτροπών εργασίας

• Η συνεργασία με άλλες παρεμφερείς οργανώσεις και συλλόγους σε εθνικό και διεθνές επίπεδο

• Η χρήση των μέσων μαζικής ενημέρωσης

• Η συνεργασία με πνευματικούς ανθρώπους και πολιτικούς φορείς της κοινότητας

• Η ανάπτυξη οποιασδήποτε δραστηριότητας για την προαγωγή των σκοπών του συλλόγου

118

Μυδοκεφτέδες

Αχνίζουμε τα μύδια, τα καθαρίζουμε και κρατάμε τον ζωμό τους.

Ανακατεύουμε όλα τα υλικά μαζί και τα αφήνουμε στο ψυγείο για 2 ώρες.

Τέλος, τα τηγανίζουμε κουταλιά-κου

ταλιά με καλαμποκέλαιο.

Διατροφική αξία / μερίδα (8 μερίδες )

Ενέργεια: 321 kcal

Υδατάνθρακες: 28 g

Λίπος: 19 g

Πρωτεΐνες: 10 g

ΘΕΤΙΚΑ

πρωτεΐνες, βιταμίνη Β12, σίδηρο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

χοληστερίνη

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

321 kcal = 8.025 βήματα ή

1 ώρα και 9 λεπτά περπάτημα ή

321 kcal = 459 σκαλιά ή

321 kcal = 43 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ

• 2 φλιτζάνια μύδια (ψίχα)

Οι μυδοκεφτέδες, κεφτέδες της Σαρακοστής και του καλοκαιριού, είναι μια ξεχωριστή συνταγή. Εκτός των υπόλοιπων θρεπτικών συστατικών, περιέχουν μεγάλη ποσότητα βιταμίνης Β12 (187% των ημερήσιων αναγκών μας), η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στην καλή ποιότητα του αίματος, στη λειτουργία του νευρικού και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.

119

Στραπατσάδα

• 1/2 πιπεριά

• 4 τομάτες ώριμες

• 1/2 κρεμμύδι ψιλοκομμένο

• 6 αυγά

• Αλάτι

• Φρεσκοτριμμένο πιπέρι

Πλένουμε την πιπεριά και βγάζουμε τα σπόρια. Την ψιλοκόβουμε.

Αφαιρούμε τη φλούδα από τις ντομάτες και τις ψιλοκόβουμε.

(Συνήθως βγάζω την φλούδα της όταν έχω χρόνο)

Βάζουμε ένα τηγάνι στη φωτιά και χωρίς λιπαρή ουσία τις ρίχνουμε μέσα.

Τις αφήνουμε σε μέτρια προς δυνατή φωτιά μέχρι να πιούν όλα τα υγρά τους και να στεγνώσει το τηγάνι.

Αυτό διαρκεί περίπου 10 λεπτά, ανάλογα πόσο ζουμερές είναι οι πιπεριές.

Όταν στεγνώσει τελείως, τότε προσθέτουμε το λάδι, το κρεμμύδι και την πιπεριά.

Πασπαλίζουμε με λίγο αλάτι και φρεσκοτριμμένο πιπέρι.

Σοτάρουμε για λίγα λεπτά μέχρι να μαραθεί το κρεμμύδι.

ΤΑ ΑΥΓΑ

Τα βάζουμε σε ένα μπολ. Τα ανακατεύουμε απαλά με ένα πιρούνι.

Τα ρίχνουμε στο τηγάνι με τη σάλτσα.

Χαμηλώνουμε κι άλλο τη φωτιά και ανακατεύουμε κατά διαστήματα μέχρι σιγά-σιγά να αρχίσουν να σταθεροποιούνται.

120

Διατροφική αξία / μερίδα (3 μερίδες )

Ενέργεια: 332 kcal

Υδατάνθρακες: 9 g

Λίπος: 28 g

Πρωτεΐνες: 11 g

ΘΕΤΙΚΑ

πρωτεΐνες, βιταμίνη C, βιταμίνη E, βιταμίνη K

ΑΡΝΗΤΙΚΑ χοληστερίνη

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

332 kcal = 8.300 βήματα ή

1 ώρα και 12 λεπτά περπάτημα ή

332 kcal = 474 σκαλιά ή

332 kcal = 47 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ Η στραπατσάδα, από το ιταλικό strapazzare που ση μαίνει κακομεταχειρίζομαι - κόβω σε μικρά κομματάκια, είναι εξαιρετικά δημοφιλής συνταγή το καλοκαίρι αλλά και όλο τον χρόνο. Γίνεται σε χρόνο ρεκόρ και μπορεί να χορτάσει παιδιά, εφήβους, αθλητές, dieters και μη, γιατί χορταίνει με λίγες θερμίδες και πολλά θρεπτικά συστατικά.

121

Zυγούρι με φασολάκια

(για 4 μερίδες)

• 1 Κιλό κρέας από μπούτι

• 1.5 Κιλό φασολάκια μισά κίτρινα και μισά πράσινα

• 4 Μεγάλες ώριμες τομάτες

• Αλάτι – Πιπέρι –Λάδι ½ ποτήρι

• 1 κσ. Δυόσμο ξερό

• 2 Κρεμμύδια ξερά

• ½ κγ. ζάχαρη – ½ Ματσάκι Μαϊντανό ,

Ρίχνουμε το ζυγούρι και το ροδίζουμε. Ρίχνουμε την τριμμένη τομάτα, το αλάτι, το πιπέρι, τη ζάχαρη και 2 ποτήρια νερό για να βράσει το κρέας. Αν χρειαστεί προσθέτουμε επιπλέον νερό. Το κρέας χρειάζεται περίπου 1,5 ώρα βράση σε μέτρια φωτιά. Αφού βράσει αφαιρούμε το κρέας και στο ζουμί ρίχνουμε τα φασολάκια (βράσιμο 45’ λεπτά). Όταν βράσουν και τα φασολάκια, ρίχνουμε τα μυρωδικά και το κρέας και αφήνουμε για 5’ λεπτά να βράσουν Ωσότου χυλώσει ο ζωμός.

122

Διατροφική αξία / μερίδα (4 μερίδες )

Ενέργεια: 589 kcal

Υδατάνθρακες: 31 g

Λίπος: 25 g

Πρωτεΐνες: 60 g

ΘΕΤΙΚΑ

πρωτεΐνες, βιταμίνη Β2, νιασίνη, βιταμίνη C, βιταμίνη Α, σίδηρο

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

χοληστερίνη, κορεσμένα λιπαρά

ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΚΑΨΕΙΣ

589 kcal = 14.725 βήματα ή

2 ώρες και 8 λεπτά περπάτημα ή

589 kcal = 841 σκαλιά ή

589 kcal = 2 ώρες και 8 λεπτά κολύμπι

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ

Το ζυγούρι, νεαρό αρνί ενός έτους, που δεν έχει τεκνοποιήσει, κατέχει ξεχωριστή θέση στη γαστρονομία της Στρατονίκης. Η πλούσια γεύση, το έντονο άρωμά του και ο συνδυασμός του με τα τρυφερά φασολάκια το απογειώνουν σε ένα πιάτο με αυξημένη θρεπτική αξία. Ένα γεύμα θησαυρός!!!

123

Σημείωση από τη

διατροφολόγο

Η φύση προίκισε τη Χαλκιδική με γραφικές παραλίες, μικροσκοπικά νησάκια, χαμηλούς ορεινούς όγκους. Ο φυσικός της πλούτος προσφέρει μία τεράστια ποικιλία αγαθών. Στη γόνιμη γη της γεννιούνται ξεχωριστά προϊόντα και η θάλασσα γενναιόδωρη, προσφέρει απλόχερα τα δώρα της. Η τοπική κουζίνα δανείζεται και από τα ορεινά και από τα παραθαλάσσια

γεννήματα και δημιουργεί μια ιδιαίτερη γαστρονομική ταυτότητα. Ταυτότητα που καθορίστηκε όχι μόνο από τον προϊοντικό της πλούτο, αλλά και από την παρουσία Ιώνων προσφύγων και Κωνσταντινουπολιτών, που έφεραν μαζί τους την πολιτιστική τους κληρονομιά και την έδεσαν με αυτή των ντόπιων.

Στην ενασχόλησή μου με τις συνταγές του τόπου, σαν επιστήμονας διατροφολόγος είχα την ευκαιρία να υπολογίσω, και να καταγράψω τον πλούτο των συστατικών κάθε συνταγής, με όλα τα διατροφικά πλεονεκτήματα και τα πιθανά μειονεκτήματα αυτών και να διαπιστώσω και η ίδια εντυπωσιακά νούμερα στα συστατικά τους.

Σαν άνθρωπος έμεινα γοητευμένη από τη γενναιοδωρία, το μεράκι και την αστείρευτη έμπνευση των νοικοκυρών, τον σεβασμό στην παράδοση και την πιστότητα στα ήθη και έθιμα.

Η διατροφή των κατοίκων στο δήμο Αριστοτέλη, συνδυάζει αυθεντικές γεύσεις και εξαιρετικής ποιότητας παραδοσιακές πρώτες ύλες. Βασίζεται κυρίως στα προϊόντα της περιοχής: φρέσκα φρούτα, ελιές, λαχανικά, δημητριακά, αρωματικά φυτά, όσπρια, μέλι, μοναδικά σε γεύση κρεατικά, παραδοσιακά τυριά, φρέσκα θαλασσινά και ψάρια, όλα μαγειρεμένα με ντόπιο ελαιόλαδο και συνοδευμένα με τοπικό κρασί ή ούζο. Διαθέτει στοιχεία της Μεσογειακής Δίαιτας, παγκόσμιου μοντέλου ισορροπημένης διατροφής, που συνδέεται με την ευημερία και τη μακροζωία. Είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά γιατί σέβεται την εντοπιότητα και ακολουθεί τις εποχές του χρόνου.

Το φαγητό για τους κατοίκους της περιοχής όμως, είναι κάτι παρά πάνω από ποσότητες και θρεπτικά συστατικά. Είναι αποτέλεσμα και εσωτερικών παραγόντων, όπως οι αξίες, οι αναμνήσεις, η νοσταλγία, τα οικογενειακά έθιμα, η παράδοση, η θρησκεία και η συντροφικότητα. Μέσα από αυτό αποκτούν την ταυτότητά τους και την αίσθηση του ανήκειν.

Οι νοικοκυρές ετοιμάζουν το γεύμα με αγάπη, ως γνήσιοι συνεχιστές της παράδοσης. Αναπαράγουν την ιστορία, ακολουθώντας οδηγίες που περνάνε από γενιά σε γενιά. Σέβονται την οικογένεια, τη θρησκεία, και τα έθιμα. Τα μέλη κάθονται όλοι γύρω από το τραπέζι και το μεσημεριανό γεύμα ή το δείπνο, πλούσιο και πολλές φορές βαρύ, μπορεί να διαρκέσει ώρες. Όσο περισσότερος κόσμος μαζευτεί τόσο το καλύτερο για καλό φαγητό, για καλό κρασί και καλή κουβέντα. Γιορτάζουν τη γέννηση, τον γάμο, τη χαρά, απαλύνουν τον πόνο και την απώλεια μέσα από το φαγητό, όλοι μαζί.

124

Οι κάτοικοι του δήμου Αριστοτέλη υπεραγαπούν τον τόπο τους και κρατούν σαν θησαυρό τη διατροφική πολιτιστική τους κληρονομιά. Μια κληρονομιά που ευχή όλων είναι να περάσει στις νεότερες γενιές, σαν αντίδοτο στην αποξένωση, τον σύγχρονο τρόπο διατροφής, τους γρήγορους ρυθμούς της ζωής και την έλλειψη χρόνου που λειτουργούν σε βάρος της ποιότητας.

Απόλαυσα πραγματικά κάθε λεπτό της δουλειάς αυτής και επιβεβαίωσα για άλλη μια φορά πως η γαστρονομία είναι και παρακαταθήκη του πολιτισμού και των παραδόσεων της ελληνικής υπαίθρου. Ας την προστατέψουμε!

Φανή Μπακαλιού, MSc Διατροφολόγος

125

Σε ένα ταξίδι συνήθως χρειαζόμαστε ρούχα, παπούτσια, μακιγιάζ. Σε αυτό το ταξίδι όμως το πιο χρήσιμο στάθηκε ένα κομμάτι χαρτί και ένα μολύβι για να σημειώσω μυστικά και ιστορίες.

Ταξίδεψα με παρέα τις φίλες και τους φίλους μου στα χωριά του Δήμου μας ως επιβάτες στην ίδια ιδέα. Δεν θα πω πρωτότυπη, άλλωστε πολλά τα βιβλία μαγειρικής που μπορείς να βρεις στις ημέρες μας αλλά θα πω «τρελούτσικη» ιδέα. Από εκεί που μυρίζεις θάλασσα και γεύεσαι ψαράκια δίπλα στα γαλάζια νερά, μια ανηφορίτσα και φτάνεις στα καταπράσινα βουνά, με τις μαγικές μυρωδιές της φρέσκο-ψημένης πίτας. Πόσες εικόνες μαζεμένες στον Δήμο Αριστοτέλη, πόσες ιστορίες, πόσα χρώματα, ήθη και έθιμα που αρκεί ένα τηγάνι και λίγο ελαιόλαδο για να μπορέσεις να διδάξεις στα παιδιά σου.

Πόσο όμορφο, που μπορέσαμε όλοι να μοιραστούμε την ίδια αγάπη για τον τόπο μας. Με πόση λαχτάρα διαβάσαμε παρέα τις συνταγές μας μήπως μας ξέφυγε καμία λεπτομέρεια και δεν πετύχει το «φαΐ».

Θέλω από καρδιάς να ευχαριστήσω όλες και όλους που με εμπιστευτήκατε

και ανταποκριθήκατε σε αυτήν την πρόκληση.

Πως να μην αναφέρω όμως τον Αρίστο.

Ο Αρίστος είναι ένας νέος επαγγελματίας και, κατά τη γνώμη μου, πολύ επιτυχημένος σε αυτό που κάνει. Έχω την τιμή να συμμετέχω σε αυτό το τεύχος και τον ευχαριστώ θερμά για

την ευκαιρία να δω με τα ματιά του, τι οραματίζονταν τα δικά του μάτια όταν μου είπε για πρώτη φορά: «Μαριάννα, θα γυρίσουμε τα χωριά μας και θα βρούμε τοπικές, νόστιμες και αυθεντικές συνταγές να τις κάνουμε βιβλίο, να το διαβάζουν οι επισκέπτες μας αλλά και να μείνει στα παιδιά μας». Αυτό ήταν όλο. Και το ταξίδι ξεκίνησε...

Μαριάννα

126

Παράρτημα

Η μελέτη της διατροφής του ανθρώπου βασίζεται υποχρεωτικά σε πληροφορίες για τη σύσταση των τροφίμων σε θρεπτικά συστατικά. Η βάση δεδομένων σύνθεσης τροφίμων θεωρείται μεγάλης σπουδαιότητας για κάθε χώρα ή περιοχή και τέτοιου είδους δεδομένα μπορούν να χαρακτηρισθούν ως σημαντικός εθνικός πόρος, γιατί συγκεντρώνουν πληροφορίες για τη σχέση μεταξύ των συστατικών της τροφής και της υγείας των πολιτών.

Οι διατροφικές πληροφορίες που συνοδεύουν τις συνταγές aristotasty προέρχονται από δεδομένα άλλων βάσεων προσαρμοσμένα στα τρόφιμα των συνταγών μας.

Η μεγάλη γοητεία του προγράμματος ήταν η επικοινωνία πρόσωπο με πρόσωπο με τις ίδιες τις νοικοκυρές, γυναίκες απλές, της διπλανής πόρτας, κάποιες ηλικιωμένες, κάποιες νεώτερες. Οι συνταγές δόθηκαν προφορικά ή γραπτά και κάποιες παρουσιάστηκαν από την αρχή μέχρι το τέλος της παρασκευής τους. Έτσι, κάποιοι συμβιβασμοί ήταν απαραίτητοι προκειμένου να ολοκληρωθεί η διατροφική ανάλυση. Ο αναγνώστης πρέπει να γνωρίζει ότι: α. Η σύσταση των τροφίμων μπορεί να αλλάζει σημαντικά λόγω διαφορών στις μεθόδους εκτροφής ή καλλιέργειας, τις κλιματολογικές συνθήκες, και τις καλλιεργούμενες ποικιλίες φυτών β. Η μέθοδος προετοιμασίας και μαγειρέματος μπορεί να διαφέρει μεταξύ ακόμη και των κατοίκων της ίδιας περιοχής γ. Οι υπολογισμοί έγιναν με βάση τις ποσότητες των πρώτων υλών πριν το μαγείρεμα. Πιθανές αλλαγές βάρους (αύξηση ή μείωση) μετά τη μαγειρική, υπολογίστηκαν στη μεριδοποίηση των φαγητών. δ. Υπολογίσαμε τα συστατικά διαφόρων ειδών κρέατος, τη σύσταση των οποίων δεν γνωρίζουμε, σύμφωνα με όμοιά τους από πίνακες ανάλυσης σύστασης τροφίμων ε. Υπολογίσαμε τη μερίδα κρέατος στα 110 γραμμάρια όταν είναι μαγειρεμένο, ποσότητα που καθορίζεται από τις αγορανομικές Διατάξεις – άρθρο 180.

στ. Θεωρήσαμε δεδομένη την προσθήκη ελαίων για το μαγείρεμα, όποτε η συνταγή δεν το ανέφερε.

Ως αποτέλεσμα, η θερμιδική κάλυψη και η σύσταση μακροστοιχείων γίνεται κατά προσέγγιση κι αφορά μια μερίδα της κάθε συνταγής.

Η διατροφική ανάλυση των συνταγών έγινε με τη χρήση και βοήθεια των: https://www.usda.gov/

https://users.sch.gr/cristom40/GreekTables/pinakes/full_trofima.htm

https://partners.evexis.eu/

https://www.myfooddata.com/ https://www.nutritionvalue.org/ https://happyforks.com/ https://www.recipal.com/

Τριχοπούλου Αντωνία, Γεωργά Κορνήλια. (2004) ΠΙΝΑΚΕΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΦΑΓΗΤΩΝ, Αθήνα: Εκδόσεις Παρισιάνου Α.Ε.

McCance and Widdowson’s. (1991) The Composition of Foods: Fifth Edition, Cambridge, Royal Society of Chemistry

R. Passmore, M.A. Eastwood. (1991), Human Nutrition and Dietetics, Eighth Edition, NY: Churchill LIVINGSTONE, Department of Health UK. (1991) Dietary Reference Values for Food Energy and Nutrients for the United Kingdom, London: HMSO Γεώργιος Παπανικολάου. (1992) Σύγχρονη Διατροφή και Διαιτολογία, 2η έκδοση, Αθήνα: Foto Libri Ε.Π.Ε.

Πίνακες σύνθεσης τροφίμων Νίκος Καλογερόπουλος

Blogs

https://www.gastronomos.gr/ https://www.argiro.gr/ https://akispetretzikis.com/ Φανή Μπακαλιού, MSc Διατροφολόγος

127
Βιβλιογραφία

Επίλογος

Το φαγητό δεν έχει επίλογο, γιατί η όρεξη δεν έχει τέλος. Μια ανάπαυλα μόνο, μια σόδα και πίσω στη μάχη της γεύσης. Όλα με μέτρο και όλα με όριο, γιατί τρώμε για να ζούμε και δεν ζούμε για να τρώμε, αλλά με σύνεση μπορούμε να κατακτήσουμε αισθήσεις και γεύσεις που δεν μπορούν να μετρηθούν.

Το βιβλίο αυτό ήταν μια πρώτη προσπάθεια και σίγουρα με πολλές ελλείψεις, ανακρίβειες και λάθη. Όμως, όπως θα μαγειρεύετε τα φαγητά κάθε φορά καλύτερα, έτσι και στο επόμενο βιβλίο, με λίγο περισσότερη συνεργασία, με θετική σκέψη και συλλογική αντίληψη κι εργασία θα έχουμε ένα καλύτερο αποτέλεσμα.

Ως τότε να έχετε καλή επιτυχία στις μαγειρικές σας προσπάθειες και μην απογοητεύεστε! Με μια κουταλιά ζάχαρη και θετική σκέψη ακόμη και τα πικρά γίνονται γλυκά.

128

Τι θα μπορούσε να πει ο Αριστοτέλης, ο πρώτος και επίτιμος πολίτης του ομώνυμου δήμου, για τη μαγειρική…Η μαγειρική αποτελει το σταυροδρόμι της βιολογίας, της φυσικής, της χημείας, της ανθρωπολογίας, της ψυχολογίας, και τόσων άλλων θετικών και θεωρητικών επιστημών που ούτε και ο ίδιος θα μπορούσε να φανταστεί.

Το φαγητό είναι μια μορφή τέχνης ένας διάλογος μεταξύ των ανθρώπων

και της φύσης τους, όμως μην ξεχνάμε πως τρώμε για να ζούμε και δεν ζούμε για να τρώμε, σε όλα χρειάζεται μια ισορροπία και ένα μέτρο!

Το βιβλίο αυτό είναι μια συλλογική πρώτη προσπάθεια και η καταγραφή

50 συνταγών από τις 16 κοινότητες του δήμου Αριστοτέλη. Στο βιβλίο θα βρεί κάποιος τις συνταγές όπως και φωτογραφίες αυτών, λίγες πληροφορίες για τις κοινότητες και τις συλλογικότητες τους, καθώς και μια διατροφική ανάλυση και αξία των εδεσμάτων.

Καλή ανάγνωση, καλή επιτυχία στα μαγειρικά σας πειράματα και καλή όρεξη! Και τελικά η απάντηση για τον “παππού” Αριστοτέλη στο τι θα μπορούσε να πει, “Το μαγειρεύειν εστίν φιλοσοφείν”.

Υπεύθυνοι φορείς: UNITED SOCIETIES OF BALKANS, ARISTOTALES

Με την Συγχρηματοδότηση και την Υποστήριξη

του Δήμου Αριστοτέλη και του EUROPEAN SOLIDARITY CORPS

Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.