Nestor # 12 by Unie KBO

Nestor Magazine van de Unie KBO

nUMMer 12 • deceMBer 2012

w u g belan op voor

Zó vieren wij Kerstmis Wie is uw

nestor van het jaar?

Gunstig geven aan

goede doelen Hoera! De zorg wordt beter

eet je

gezOnd

‘

PastOr adri verweij:

niemand kan het alleen Nestor

Nestor

Kerstboodschap Adri Verweij

Zoektocht naar vrede

Unie KBO De Unie KBO is de grootste seniorenorganisatie met zo’n 200.000 leden. Wij zetten ons graag in voor de belangen van senioren. vragen? Voor vragen over uw lidmaatschap: neem contact op met uw provincie (adressen zie pag. 83) ledenservice Tel. 0900-821 21 83 (€ 0,10 ct/min) Op werkdagen van 09.30 - 12.30 uur Juridische en financiële vragen: donderdag van 13.30 - 15.30 uur weBsite www.kbo.nl vOlg Unie KBO OP faceBOOK facebook.com/uniekbo vOlg Ons (Unie KBO) OP twitter twitter.com/Unie_KBO redactieadres Postbus 325 5201 AH ‘s-Hertogenbosch nestor@uniekbo.nll aBOnneMent Nestor is een uitgave van de Unie KBO, verschijnt 10x per jaar. KBO-leden ontvangen Nestor gratis. Niet-leden betalen ¤ 26. Abonnement/lidmaatschap opzeggen voor 1 november.

Nestor

‘

mijn Nestor & ik

Ik verheug mij ook dit j knusse kerstdagen alle

de sOlidariteit Blijft

erstmis lijkt soms vooral een feest van overvloed: grote feesten, uitbundige versieringen en overvloedige spijzen en dranken. Maar wij weten allemaal dat een geslaagde Kerst niet afhangt van een mooi gerecht, maar van het gevoel verbonden te zijn met elkaar. Een gevoel dat je zelfs alleen kunt ervaren, zo blijkt uit de verhalen van lezers in deze Nestor. Solidariteit is ook altijd het basisbeginsel geweest van de KBO. Wij danken ons bestaansrecht aan al die vrijwilligers die zich inzetten voor elkaar. Dat maakt de KBO zo bijzonder. Ik wil iedereen namens het bestuur dan ook heel erg bedanken voor de tomeloze inzet. We zijn ook solidair met de ouderen ver weg. Zelf kom ik voor PUM (Programma Uitzending Managers) af en toe in ontwikkelingslanden om bedrijfjes daar te helpen. De armoede is er schrijnend. Vooral ouderen hebben het zeer moeilijk. Zij worden aan hun lot overgelaten en dragen vaak de zorg over kleinkinderen. Het Solidariteitsfonds van de KBO zet zich in voor deze ouderen ver weg. Vaak kunnen relatief kleine dingen daar echt levens redden: een wasmachine, een geit. De situatie in deze landen leert ons dat wij ons gelukkig mogen prijzen met wat wij hier allemaal nog wél hebben. Laten wij, juist in tijden van crisis, openstaan voor elkaar en elkaar helpen. Dan gaan wij de toekomst positief in. Ik wens u allen een zalig Kerstmis en een mooi, gezond en liefdevol 2013. Hans Muis, Voorzitter Unie KBO

tmis Zó vieren wij Kers Wie is uw

Nestor van het jaar? Gunstig geven aan

goede doelen Hoera!

De zorg wordt bete

EET JE

GEZOND

‘

VERWEIJ: PASTOR ADRI

Niemand kan het

alleen

’

Nestor

Nestor NUMMer 12 • deceMBer 2012

inHOUd Verhalen van lezers over Kerstmis

Dit vinden wij!

Opmerkelijk

12 Interview Adri Verweij 16 KBO-reportage: gezond 20 Reizen

’

jaar weer op mijn eigen een thuis

israël: zoektocht naar vrede

26 Kerstverhalen lezers

[VerHAleN VAN KBO-ledeN OVer KerstMis Op pAgiNA 26]

31 Verkiezing Nestor van het jaar 32 Mijn Nestor & ik stiltebegeleidster

lezers verhalen

zo vieren wij kerst

gezond eten

is het beste medicijn

gunstig geven

aan goede doelen

win

nostalgie

Pagina 37 t/M 51

uw belang VOOrOP

tHeMa: eet je gezOnd geld & recht: goede doelen Nieuws 10 vragen over de Wmo Vraag & Antwoord politieke meetlat: emile roemer

56 Wandelen langs kloosters 60 Hoera! De zorg wordt beter 64 Geniet: boeken 68 Digitaal etiketten voor kerstkaarten

70 Puzzel: bel & win! 74 Mijn passie: kerststallen 76 Uit 80 Contact en Op zoek 82 Verloren & gevonden

Nestor

Dit vinden wij!

zo hoort het Het artikel in ‘Opmerkelijk’ over hoortoestellen is niet helemaal juist. Het klopt dat je volgend jaar een eigen bijdrage van 25% moet gaan betalen. Maar soms is dat voordeliger. Zelf heb ik vorig jaar twee nieuwe hoortoestellen gehad, totale prijs € 2.439,90. Vergoeding ziektekostenverzekering: € 1.093. Zelf te betalen: € 1.346,90. In de nieuwe situatie zou ik zelf 25% moeten betalen, oftewel € 609,97. In de nieuwe situatie zou ik dus ruim 700 euro voordeliger uit zijn geweest.  lida van der put, schiedam

wat een superdag!

Gisteren lag er bij thuiskomst van een afspraak met de specialist in het ziekenhuis in de brievenbus een grote verrassing van Nestor. Ik heb het gratis Creatief Kleurboek gewonnen. Helemaal super. Wat ben ik hier blij mee. Het bezoek aan de specialist heb ik overigens afgesloten met een afspraak over 6 jaar!!! Dus heel positief. Daarna nog een middagje thuis getekend en gekleurd met mijn zelf opgestart tekenclubje van vijf dames. 4 oktober 2012 is een superdag geworden!  dinie Neijenhuis

Nestor

[cOlUMn]

VerWAcHTINg Kerstmis is sinds eeuwen omgeven door twee lichtfeesten: Sint Maarten en Maria Lichtmis; veertig dagen voor en veertig dagen na Kerstmis. Is dat om duidelijk te maken dat het grootste lichtfeest voorbereiding en nazorg vergt? Al was het maar om te voorkomen dat we door de kalender overrompeld worden: ‘Is het al weer zover? Wat gaat de tijd toch snel! Het was voorbij voordat ik er erg in had!’ Hoe doe je dat: je voorbereiden op een feest? Hoe kun je je eigen verwachting sturen? Sommige mensen verwachten van Kerstmis zoveel dat het alleen nog maar kan tegenvallen. En anderen verwachten zo weinig dat het wel een prachtig feest moet worden. Kerstmis gaat over verwachting. Misschien moet je er daarom met gezond realisme naartoe leven en je verwachting tevoren veilig stellen. Je kunt het leren van een kind. Van kleine Lize bijvoorbeeld (zeven jaar) die, daags voor Sint Maarten langskwam en achteloos vroeg: ‘Heb je nou al snoep gekocht voor morgen, want dan kom ik langs met mijn lampion!’ Inderdaad: je moet op het feest vooruitlopen, lijnen uitzetten, stappen ondernemen. Een feest vraagt zorgvuldige voorbereiding. Niet voor niets krijgen we daarvoor - in het kerkelijk jaar - ook nog eens vier weken advent. Lize maakte mij en waarschijnlijk vele anderen medeplichtig (ik verdenk haar ervan dat ze in de hele straat bij iedereen heeft aangebeld ) om verzekerd te zijn van een grote dag . En reken maar dat het op 11 november feest werd. Ze had liedjes ingestudeerd en voor een enorme plastic zak gezorgd om alle goede gaven in op te bergen. Ook had zij zich verdiept in de heilige Martinus. In gevoelige zinnen wist ze te vertellen hoe hij zijn mantel deelde met een bedelaar, door hem in een klap met zijn zwaard door midden te snijden (als ze dat vertelt, maakt ze er de bij passende gebaren bij!). Misschien wint onze verwachting aan kracht als je er anderen in laat delen. Zoals Lize die, naar het voorbeeld van St. Maarten, de opgehaalde lekkernijen deelde. Om na de grote dag ook nog te kunnen genieten.

pastor Adri Verweij

[dit vind iK!]

Ben gelukkig met wat er is tien achterkleinkinderen

even wij nog om elkaar?, werd gevraagd in Nestor. Daarop wil ik graag dit zeggen: Zolang er mensen zijn op aarde, kan ik niet begrijpen dat ik rijk zou zijn. Al kon ik een miljoen krijgen of winnen, dan zou ik het delen, met alle mensen, armen of zieken waar geen genezing meer voor is. Of met ouderen die oud willen worden zonder pijn of verdriet. Met dokters die niets meer kunnen doen voor ongeneeslijke ziekten. Met kinderen die ongeneeslijk ziek zijn: er is geen genezing meer en ze huilen van de pijn. Ik kan erover meepraten. Mijn dochtertje van vijf huilde zo van de pijn. Het was niet om aan te horen. En de dokters wisten nog niet wat kanker was. Onbeschrijfelijk wat dat met een moeder doet. Kinderen, bloemen en dieren vond ze het mooiste. Leef samen, deel samen, ben gelukkig met wat er is. Probeer voor iedereen en zonnetje te zijn. Voor alle mensen, maar vooral voor kinderen.

 Mevrouw Van Wegen-steeghs, tegelen

Mijn moeder, Cisca Perlo- van Workum, is 88 jaar, al jaren lid van KBO. Een tijd geleden had Nestor een rubriek met foto’s van generaties. Het leek mijn moeder leuk om met zo’n foto in Nestor te komen, maar het kwam er niet van. Onlangs hadden wij familiedag en werd ze met haar tien achterkleinkinderen op de foto gezet: Suus, Gijs, Dieke, Lika, Bas, Fiene, Noortje, Tygo, Thijmen en Joris. Wat zou het leuk zijn als ze deze foto onverwacht in Nestor zou zien…  els de graauw-perlo

waar koop je zo’n mobiel? Ik las in de Nestor van november over de seniorenmobieltjes. Ik heb nu een mobieltje waar ik niets mee kan. Ettelijke malen hebben mijn kinderen het uitgelegd, maar het gaat toch steeds fout. Daarom kom ik graag in aanmerking voor zo’n testmobiel. Lukt dat niet, is er dan een winkel in mijn omgeving waar ik zelf zo’n mobiel kan uitproberen?  Mevrouw c. de rooij (84), soest

Unie KBO: Veel lezers willen weten waar ze een seniorenmobieltje kunnen kopen. de toestellen die wij getest hebben kosten rond de ¤ 100. Omdat persoonlijk advies belangrijk is, raden wij u aan hiervoor naar een ouderenwinkel te gaan, of een algemene telefoonwinkel (zoals phonehouse). Op www.ouderenwinkel.nl ziet u of er een ouderenwinkel bij u in de buurt is. geen internet? Bel dan met onze servicetelefoon.

reageren OP artiKelen in nestOr? Mail dan naar nestor@uniekbo.nl of schrijf naar Unie KBO, Post Nestor, Postbus 325, 5201 AH ’s-Hertogenbosch. Vergeet niet uw naam, adres, woonplaats en eventueel e-mailadres te vermelden.

Nestor

Opmerkelijk Onder redactie van ingrid nies

[cijfers] De Kerstman is steeds populairder: vorig jaar vierde 50% van de Nederlanders Sinterklaas, bij 49% lagen er cadeautjes onder de boom Nederlandse huishoudens geven gemiddeld ¤ 448 uit aan de kerstdagen, cadeaus, eten, reizen en kerstversiering

[grAppig]

snoezige sneeuwpop een leuke mini-sneeuwpop die niet smelt! Als de UsB sneeuwpop is aangesloten op de computer, gaat zijn lichtje branden en verlicht hij sfeervol uw bureau. in een rustig tempo verandert hij van rood, blauw, groen in paars. gezellig! prijs: ¤ 5,90. Bestellen bij o.a. www.bestel.nl

20%

(420.000) van de ouderen viert Kerst en Oud en Nieuw niet. Ruim 200.000 ouderen zitten tijdens de feestdagen alleen Vorig jaar gingen ongeveer

750.000 Nederlanders tijdens de kerstperiode op vakantie Driekwart van de bevolking heeft een

kerstboom

in huis. Meer dan de helft van al die bomen is van plastic

[ActUeel]

niet klagen maar dragen Psychiaters leunen bij oudere patiënten sneller achterover dan bij jonge mensen. Dat meent Richard Oude Voshaar, sinds kort hoogleraar ouderenpsychiatrie. ‘Ze wijten klachten aan de leeftijd of denken dat hulp geen zin meer heeft.’ Ook de senioren zelf nemen hun problemen niet altijd serieus. Omdat ze bijvoorbeeld altijd al eenzaam waren, of omdat hun ouders dezelfde problemen hadden. ‘Niet klagen maar dragen’, luidt het credo voor met name 75-plussers. Over het algemeen zijn psychiatrische ziekten bij ouderen echter net zo goed behandelbaar als bij jongere volwassenen.

Nestor

lOesje

’

[ActUeel]

weet je dat niet meer? Hoe voelt het om niets te kunnen onthouden – om zelfs je eigen familie niet meer te herkennen? in tilburg is er nu een speciale dementie-simulator om dat te ervaren. speciaal voor mensen die (vrijwillig) werken met dementerenden. Kijk voor het filmpje op www.kbo.nl (klik op cover Nestor). Meer info: www.dementieexperience.nl

[HANdig]

Plop! Ontkurk de champagne Met deze automatische kurkentrekker kunt u flessen heel eenvoudig en zonder kracht met één hand ontkurken. Prijs speciaal voor KBO-leden: € 29,95 i.p.v. € 33,95 (excl. verzendkosten € 5,95). Bel en bestel: 038-870 01 32 . Bankoverschrijving: 52.66.473 o.v.v. aut. kurkentrekker. www.comfortland.nl/kbo.html

[Het VOgeltje VAN de MAANd]

ijsvogels zijn koukleumen

e ijsvogel was de favoriete vogel van Willem van Oranje, misschien vanwege zijn prachtige oranje, wit en blauw. IJsvogels houden van zoet water met voldoende vis, begroeiing en een steile wand of boomkluit om een nest in te graven. Ze vliegen snel in een rechte lijn vlak boven het wateroppervlakte. Ze graven een gang van ongeveer 1 meter lang, met aan het einde een nestkamer. Ondanks de naam is de ijsvogel erg gevoelig voor strenge winters. Ze sterven niet alleen door de kou maar ook van de honger.

FOtO: richard PietersOn

‘

Kerststress hè? Die Kerstman zegt niet voor niets ‘Ho Ho Ho’.

Luister naar de ijsvogel op www.kbo.nl (klik op de Nestor-cover).

Nestor

Interview Tekst: Arjan Visser • Foto's Mark Kohn, foto pag. 14: Marcel van der Ploeg

‘

Ouderenpastor Adri Verweij (69):

Welkom thuis, we hebben op je gewacht

’

Laatst, toen hij in de kerk van Schalkwijk de mis opdroeg, zag hij zichzelf als tienjarig misdienaartje plechtig door het gangpad stappen. Na vele omzwervingen woont de emeritus priester weer dicht bij de plaats waar hij in 1943 geboren werd.

Verlangen naar verbinding

adri verweij Hoe bevalt het wonen in het landschap van uw jeugd?

‘Ik was hier een half uur, had de dozen net zo’n beetje uitgepakt, toen de telefoon ging en ik een schelle vrouwenstem hoorde zeggen: ‘Nou, ik bel maar effe, m’n man komt eran.’ ‘Wat leuk dat u belt,’ zei ik, ‘maar wat komt hij doen?’ ‘Hij gaat zaterdagsmiddags altijd effe biechte!’ ‘Prima, zie ik hem zo wel verschijnen. Maar waarom belt u mij dan?’ ‘Om te zeggen dat je ‘m effe hard mot anpakke. Hij is nogal zwoar op de hand.’ ‘Toen ik ophing, wist ik: ik ben weer thuis.’ Na een korte pauze: ‘De biechteling is overigens nooit gekomen - ik denk dat hij in het café zijn zwaarmoedigheid te lijf is gegaan.’ Hij serveert de koffie zoals je dat bij een vergadering zou doen: in een thermoskan op een dienblad. Mokken. Koekjes als dakpannen op een schoteltje. Alles overzichtelijk en praktisch. Wat er aan de muur hangt, hangt er omdat er nu eenmaal iets aan een muur moet hangen. Geen opsmuk, geen gedoe. Dit is het huis van een man van het woord.

U wist meteen dat u priester wilde worden?

‘Tja, wat is weten? Zoiets bevestigt zich gaandeweg... Ik ging op mijn twaalfde naar het klein seminarie en werd op mijn vijfentwintigste tot priester gewijd. In die laatste jaren, toen steeds meer studiegenoten van-  Nestor

Interview

wege de celibaatbelofte afhaakten, besloot ik: ik wil het tóch, en ik wil het op mijn manier. Ik ben toen, in overleg met kardinaal Alfrink, de eerste vrijgestelde jeugdpastor van Nederland geworden. Dat - iets van de grond af opbouwen - en werken met jongeren was mij op het lijf geschreven. Ik werd aangesteld in elf parochies rond de gemeente Zutphen. Het jeugdpastoraat groeide tegen de verdrukking in. Toen ik na acht jaar wegging, liet ik 46 actieve jongerengroepen achter.’ Na het jeugdwerk was hij twaalf jaar omroeppastor en daarna koos hij voor het seniorenpastoraat.

teit die maar moet zeggen hoe zij erover moeten denken.’

U bent een leider, een man voor grote groepen.

welke zaken, bijvoorbeeld?

‘Ja, ik begeef mij graag onder de mensen en ik neem ook graag verantwoordelijkheid. Dat is de aard van het beestje en wat ik heb meegekregen. Mijn ouders waren gewone, maar heel sociale mensen. Mijn vader was postbode in een dorpje hier vlakbij. Hij wist de weg, kende alle adressen; als er bijvoorbeeld een collecte was, ronselde hij de collectanten, en zorgde dat de collecte werd geteld en afgedragen. Ook in de kerk was hij actief. Hij was tot zijn dood hulpkoster. Mijn moeder was zo’n type dat iedereen van de straat haalde om bij ons koffie te komen drinken. Het was de zoete inval. Zo is het mij dus voorgedaan, in de omgang met mensen voel ik mij als een vis in het water.’

terwijl u zelf misschien ook onzekerder bent geworden? ‘Ik zou eerder zeggen dat ik anders ben gaan denken over dingen. Ik heb de tijd gekregen om zaken voor hen te herformuleren en -’ ‘Bijvoorbeeld die op de vraag: gelooft u nog in de hemel?’

en, gelooft ú nog in de hemel?

‘Ja. Dat wil zeggen... Kijk, het verhaal over de hemel en het eeuwig bruiloftsmaal heb ik tijdens de vijftig, zestig huwelijken die ik inzegende wel iets te vaak voorbij zien komen, maar het mysterie van de dood blijft mij eindeloos fascineren. Het Bijbelse verhaal zegt dat God Maar dan had u toch ook postbode kunnen met zijn adem leven in een klomp klei worden, zoals uw vader? blaast - als het zo is dat wij het levensbe‘Zeker, maar wat mij in mijn werk vooral zo aanspreekt is het samen ginsel van God krijgen, zou het dan niet zoeken naar diepgang, praten over dingen die er werkelijk toe doen in het leven. In wezen is er niet veel verschil tussen jongeren of ouderen: zo kunnen zijn dat onze laatste ademqua diepgang doen ze voor elkaar niet onder. Gaandeweg merkte ik wel stoot een soort ‘retour afzender’ is? Ik dat ouderen veel vragen hebben met het woordje ‘nog’ er in. Is alles wat wil er graag op vertrouwen dat we terugik vroeger heb geleerd nog wel waar? Zal ik mijn overleden partner nog gaan naar de plek waar wij vandaan zijn gekomen. Ik ben in mijn leven negen terugzien? Gelooft u zelf nog in de hemel?’ keer verhuisd. Misschien spreekt het beeld van een reis die een keer ten einde zijn ze daar, in de loop der jaren, onzekerder komt mij daarom wel zo aan. Welkom over geworden? thuis, we hebben op je gewacht.’ ‘Dat geloof ik wel, ja. En vaak willen ze mij dan inhuren als de autori-

Nestor

adri verweij ( 14 september 1943) ging op zijn twaalfde naar het klein seminarie. Na de priesteropleiding in Utrecht werd hij in 1969, op zijn vijfentwintigste, tot priester gewijd. in de jaren 70 en begin 80 was hij de eerste jeugdpastor in Nederland. Vanaf 1984 was Adri Verweij werkzaam als omroeppastor bij de KrO. daarna werd hij seniorenpastor. sinds 2008 is hij met emeritaat. Wel is hij nog steeds liturgisch voorganger, geestelijk adviseur van de Unie KBO en betrokken bij bedevaartvakanties in Noord-ierland.

‘

1969

’

De kerstboodschap is dat wij worden als een kind: afhankelijk. Niemand kan het alleen

ziet u wel eens op tegen het moment waarop de intensieve omgang met mensen minder vanzelfsprekend wordt?

bruikt het beeld van het kind vaker: als wij niet worden zoals kinderen zullen we het koninkrijk Gods niet binnengaan. Zoals kinderen is niet: speels, spontaan, lekker ‘Ja. Die confronterende vraag komt zeer regelmatig op mijn bord in gesprekken met ouderen. Laatst zei iemand: ‘Ik ben jaloers op jou om- zeggen wat er in je opkomt. Zoals kinderen staat voor totale afhankelijkheid. Een kind dat je nog zoveel voor anderen kunt betekenen. Ik heb alleen nog een koortje en een kaartavond. Kun je mij vertellen wat voor mij de zin van kan het niet alleen. Het grootste compliment dat wij, volwassenen, onszelf maken het leven nog is?’’ is: ik heb het zelf gedaan. Ik heb niemand nodig. Volgens mij zijn we doorgeschoten en wat zegt u dan? in die zelfredzaamheid, in de oplosbaarheid ‘Ik was ooit bij een vrouw op bezoek die ook zulke moeilijke vragen stelde. Toen ik mij verontschuldigde dat ik op geen van haar vragen een van alle problemen en de maakbaarheid passend antwoord kon gegeven, keek ze mij verwonderd aan en zei: ‘Je der dingen. Afhankelijkheid is in elk geval bent al drie kwartier een antwoord geweest.’ Ik kan alleen maar hopen familie van aanhankelijkheid. Daar ligt volgens mij de crux van het verhaal. Als we dat er straks ook mensen voor mij het antwoord willen zijn. Volgens afhankelijk durven zijn, zullen we samen mij kunnen we niet genoeg stimuleren dat we een netwerk in stand moeten houden; dat oudere mensen nooit moeten worden buitengeslo- blijven groeien.’ ten. Ik heb zo vaak horen zeggen dat kinderen de abonnementen en Bij het laatste rondje koffie probeer ik de lidmaatschappen van hun ouders opzeggen zodra ze in een bejaarden- emeritus priester nog tot een kleine biecht huis gaan wonen. Zelfs parochiewerk zou niet meer nodig zijn omdat te verleiden. Zijn er in dit smetteloze huiszo’n tehuis z’n eigen gedoetje heeft. Volgens mij is dat dodelijk. Het is houden, in dit opgeruimde hoofd werkelijk voor een mens niet goed dat hij alleen blijft.’ geen tekortkomingen te vinden?

Ook een mooie kerstgedachte.

‘Dat is waar, maar wat ik jammer vind is dat de kerstboodschap wordt teruggebracht in eigen kerkjes en eigen groepjes. Ik geloof dat wij van nature de aanleg hebben om - al het bevechten, afwijzen en kleineren ten spijt - op het spoor van de goede wil te blijven. Anders dan Geert Wilders ons wil doen geloven, hebben de meeste mensen het verlangen om er voor elkaar te zijn en in vrede samen te leven. De kerstboodschap wordt ons door een kind gebracht. De bijbel ge-

Hij denkt verdacht lang na en antwoordt dan:

‘Ik stel de dingen soms mooier voor dan ze werkelijk zijn. Daarmee balanceer ik wel eens op de rand van een leugen. De gedachte erachter is: als ik alvast doe alsof iets gaaf en rond is, wordt het misschien vanzelf een keer zo. En vaak werkt het nog ook.’  Nestor

KBO-reportage TeKsT: MAx De KrIJger • FOTO’s: Hes VAN HUIzeN

[9.45 UUr]

[11.30 UUr] els Mars

Een gezonde dag in cOeVOrDeN Spannend: de ouderen organisaties in Coevorden organiseerden in oktober een Dag van de senioren. onder het thema ‘Uw gezondheid, onze zorg’ was er van ’s ochtends tot ’s avonds van alles te doen: van geheugentesten en buurtfitness tot een Info markt. Zou het aanslaan?

[17.00 UUr]

[9.45 UUr]

Els Mars (72) is secretaris van KBO Coevorden en gaat deze ochtend al vroeg met een groepje vrijwilligers naar drie zorglocaties. Eerst wordt Woon- en Zorgcentrum De Voorde bezocht. Een half uurtje kijkt Els mee over schouders van de bezoekers. Het thema is hier ‘Geheugentest en fit ouder worden’. De bezoekers komen te weten hoe je jezelf in conditie houdt. Daardoor is Els een beetje teleurgesteld. ‘Want stofzuigen en ramen lappen vallen niet onder de dertig minuten beweging per dag.’ Ze lacht hartelijk. Dan is Zorgcentrum Sint Fransiscus aan de beurt, waar biologische voeding en tapas worden geserveerd. Even proeft Els aan de mierzoete koolzaadhoning voordat ze weer op de fiets vertrekt naar de laatste locatie deze ochtend: Woon- en zorgcentrum De Schutse.

[11.30 UUr]

Een stukje fietsen naar De Schutse past goed bij het thema van deze dag. Alles draait om ‘Fit Bewegen en buurtfitness’ in dit huis. Hometrainers, loopbrug, legpress en katrol staan uitgestald. Fysiotherapeut Marjan Fekkes laat bezoekers als test op één been staan. Haar tip: ‘Doe dit thuis alleen achter het aanrecht, anders kun je vallen.’ De sportplek is het stokpaardje van Jan ter Haar (69), de voorzitter van de KBO in Coevorden.

Nestor

KBO afdeling: BijeenKOMst: lOcatie: datUM:

coevorden gezondheidsdag meerdere locaties woensdag 10 oktober

[21.00 UUr]

[18.30 UUr]

[21.00 UUr] Albert Meijering

Hij is hier een bekende, door zijn vroegere werk als fysiotherapeut. Hij is het voorbeeld van hoe je gezond ouder moet worden. ‘Mensen moeten langer blijven bewegen. Wat ik zelf doe om in beweging te blijven? Ik fiets drie keer per week zo’n 25 kilometer op de racefiets.’

[14.00 UUr]

De lunch is achter de rug. Nu wordt eerst Zorgcentrum Aleida Kramer door Els bezocht. De Drentse koffie en koek staan op de tafels. De directeur toont aan de bezoekers de snoezelkamer. Verder mag niet te veel worden rondgelopen. Dat zou te veel prikkels geven aan de bewoners, weet Els als ze haar jas weer aantrekt voor de laatste locatie deze dag: de infomarkt in scholengemeenschap De Nieuwe Veste.

[17.00 UUr]

De opbouw van de stands in scholengemeenschap De Nieuwe Veste is klaar. De stand van KBO staat broederlijk naast die van de PCOB en ANBO. Pepermuntjes, pennen en folders zijn de cadeaus die voor de bezoekers klaarliggen. Vrolijke vlaggetjes sieren de stands. Op de markt hebben scholieren meegeholpen met de bouw ervan. Els is tevreden met het verloop van de dag, al is het nog even afwachten hoeveel mensen ’s avonds naar de infomarkt zullen komen. Nee, ze heeft nog nooit spijt gehad van haar beslissing

om secretaris te worden, zo’n zes jaar geleden. ‘Ik werd gevraagd, want zo ging dat. En ik zei meteen ‘ja’. Ik doe dit werk uit maatschappelijke betrokkenheid. Als ik later oud ben – hoor mij nou eens – dan vind ik het ook leuk als er dingen georganiseerd en gedaan worden.’

[18.30 UUr]

Een half uurtje geleden is de infomarkt officieel geopend door voorzitter Jan ter Haar. Het loopt al aardig vol. Mensen spreken elkaar aan en er worden contacten gelegd. Mooi. Bij de stand van Wandelvereniging Tuindorp’ staat bezoeker Albert Meijering (57). Hij laat zien wat je kunt bereiken door gezond te leven. ‘Ik vond mezelf te zwaar en daarom besloot ik vorig jaar te gaan wandelen. En hoe meer je beweegt, hoe harder je afvalt,’ vertelt hij trots. Hij voelt aan zijn broekriem die flink is aangehaald. ‘Ik ben iedere avond twee uur gaan lopen, met een tempo van zo’n zeven kilometer per uur. Het resultaat? Ik ben dertig kilo afgevallen. Kun je het zien? Ja, ik ben het helemaal eens met de filosofie van deze avond. Gezondheid is zo belangrijk.’

[21.00 UUr]

De avond is top. Er wordt gedanst – de foxtrot volgt de salsa op - en er is veel plezier. Deze avond is voor velen echt een uitje. De mensen achter de ANBO-stand lachen ook. Een lid heeft interesse getoond in de vacante functie ‘secretaris’. Bij de stand van PCOB zijn twee nieuwe leden aan komen waaien. En bij KBO? ‘Nee, geen nieuwe leden. Maar we hebben ons weer goed in the picture gezet. Wat een succes deze avond. Waarschijnlijk doen we het volgend jaar weer,’ zegt Els met een brede grijns op haar gezicht.  dOe OOK gezOnd! Organiseer ook een gezonde dag voor uw afdeling. Mocht u meer info nodig hebben van de afdeling coevorden, neem dan contact op met de secretaris els Mars-Hogeback, e-mail: marsgj@home.nl

Nestor

Reizen TeKsT: HerMAN POsT • FOTO’s: sHUTTersTOcK

Bij het ter perse gaan van dit nummer, is de situatie rond de beschietingen vanuit en naar gaza geëscaleerd. reizen rond dit gebied worden nu ontraden. Voor meer informatie bel met uw reisbureau of informeer bij de rijksoverheid, telefoon 1400. de ‘klaagmuur’ is de westelijke muur van de joodse tempel die op de tempelberg in jeruzalem was gebouwd.

20 Nestor

IsrAel

zoektocht naar de vrede

onze eigen Herman post verhaalt voor dit kerstnummer over zijn reizen naar Israël. Een piepklein landje, ongeveer de helft van Nederland, met vele gezichten. Met Jeruzalem als het magisch centrum van het land. De Heilige Stad voor zowel het jodendom, christendom als de islam.

ijn eerste bezoek aan Israël was in 1973, ter gelegenheid van het vijfentwintigjarig bestaan als zelfstandige staat. Met fotograaf Eddy Posthuma de Boer maakte ik er een reportage voor het toenmalige magazine ‘Studio’. In een huurauto doorkruisten wij het land, bezochten de heilige plaatsen, wandelen door de historische straatjes van het oude Jeruzalem, stonden met een papieren keppeltje op het hoofd in lang verwonderd zwijgen stil bij de Klaagmuur, beklommen de Olijfberg en mengden ons onder de uiteenlopende groepen pelgrims in de Heilig Grafkerk.

tegenstelling

Een grotere tegenstelling dan tussen het treurige bestaan in het Jabalia-kamp en het mondaine leven in de zeer Europees aandoende wereldstad Tel-Aviv aan de Middellandse Zee, is niet denkbaar. Bij het zien van de drukke straten van TelAviv moest ik denken aan een passage in het boek ‘Trip naar Jeruzalem’ van de joodse schrijver Jakov Lind: ‘Israël lijkt werkelijk het meest overbevolkte land Maar wij bezochten ook de door Israël bezette Palestijnse gebieden, de van de wereld. Overal gedrang. Waar komen al die joden vandaan? Hebben ze er Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook. Wij spraken met Palestijdan geen zes miljoen vermoord? Hoe kan nen in het vluchtelingenkamp Jabalia, waar op enkele vierkante kiloIsraël mooi en vol leven zijn als ik nog meters duizenden ontheemden samenwonen, volwassenen en kindesteeds in de rouw ben over wat er in de ren, van wie velen in dit kamp zijn geboren zonder uitzicht op een jaren veertig met mij is gebeurd, ergens betere toekomst. Het gevolg van het schijnbaar onoplosbare conflict tussen de jonge joodse natie en de oorspronkelijke bewoners, de Pales- in een vreemd land?’ Eenieder die Israël tijnen, die een thuisland moesten bieden aan het zo zwaar vervolgde en bezoekt, mag Yad Vashem, de gedenkplaats van de Holocaust, niet overslaan.  over de hele wereld verstrooid geraakte joodse volk. Nestor

Nestor

Reizen

ell

dse

Ze e

geboortekerk van jezus

Onder de indruk

Enkele jaren later was ik weer in Israël en bezocht ik met een groep pelgrims de heilige plaatsen uit het Nieuwe Testament, waar het ruim tweeduizend jaar geleden allemaal is begonnen. In steden als Nazareth en Bethlehem tref je natuurlijk de zelfde toeristische kermis als in alle bedevaartplaatsen van de wereld. Toch loop je even de geboortekerk in Bethlehem in, en hoe nuchter je het ook bekijkt, je raakt onder de indruk van het mysterie dat je als roomse jongen levenslang met je meedraagt. We bezochten de plek langs de Jordaan, waar Jezus door Johannes de Doper zou zijn gedoopt. En waar nu pelgrims uit de hele wereld zich laten herdopen. In het Meer van Tiberias schijnt, net onder de waterlijn, een vlonder te zijn gebouwd, waarover je, net als Jezus destijds, schijnbaar over het water kunt lopen. Ik heb het niet geprobeerd.

te voet vanuit rome

In 1998 bestond Israël vijftig jaar. Ik kwam er toen te voet aan, vanuit Rome. Nadat ik vanuit Jordanië de Jordaan was overgestoken, maakte ik een tussenstop in Jericho. In het hotel was ik de enige gast. De receptionist, een knappe Palestijn van rond de vijftig, vertelde me dat hij was geboren en opgegroeid in Jeruzalem, waar zijn familie een mooi huis bezat. De eigendomspapieren had hij nog, maar het huis was hem ontnomen. Er woonden nu joden in. Hij is na de zesdaagse oorlog naar Jordanië uitgeweken. Zijn kinderen wonen daar nog.

jeruzalem bij nacht

damascuspoort

De volgende dag liep ik in de gloeiende hitte de laatste veertig kilometer naar Jeruzalem. De Damascuspoort, die toegang geeft tot de oude stad, was het einddoel van mijn tocht van ruim vijfendertighonderd kilometer. Dezelfde poort waardoor ooit de apostel Paulus de stad is binnengegaan. Deze keer was ik helemaal alleen in Jeruzalem. Ik logeerde in een Armeens nonnenklooster in een zijstraatje van de Via Dolorosa, de weg der smarten, waarover Jezus zijn kruis droeg. Ik beleefde de stad en het land Israël, na een eenzame tocht van ruim vier maanden, heel anders dan toen ik er per vliegtuig aankwam. Het is niet iedereen gegeven te voet naar Jeruzalem te pelgrimeren. Wel doet men er goed aan het hoofd leeg te maken en met open oog en hart het land te bereizen. Want Israël biedt, naast het treurig stemmende politieke verhaal, nog een ander verhaal: dat van de vervulling waarop zowel christenen als joden en moslims uiteindelijk ten diepste hopen. Israël is , ondanks alles, een land van dromen, van verlangens naar vrede en harmonie.  Nestor

KBO-Ledenaanbieding

erVAAr De WINTer IN OOsTeNrIJK

Deze twee geweldige reizen laten u de winterse schoonheid van één van de mooiste streken van Europa ervaren! Beide reizen worden gereden door onze chauffeur peter rasenberg! Geen eenpersoonskamertoeslag!

8-daagse wintersfeerreis abersee

8-daagse langlaufreis abersee

reissOM: ¤ 465 p.p. VertreK: zaterdag 26 januari 2013 reisNUMMer: BWAt60

reissOM: ¤ 465 p.p. VertreK: zaterdag 02 maart 2013 reisNUMMer: BAAt62

Kiest u voor een mooie wintersfeerreis? Dan maakt u vanuit uw gastvrije hotel in Abersee prachtige excursies naar lungötz, salzburg (o.l.v. een Nederlandssprekende stadsgids), Bad Ischl, ebensee, Hallstatt en st. Wolfgang. en wat dacht u van een prachtige arrensleetocht en een fakkelwandeling door het sprookjesachtige winterlandschap? Om u te verwarmen drinkt u natuurlijk een glaasje glühwein!

Of wilt u liever actief zijn? Tijdens de langlauf-actiefreis kunt u genieten van de prachtige omgeving terwijl u sportief bezig bent. Het gebied is met haar vele meren en berglandschappen een fantastische regio voor langlaufvakanties. U maakt langlauftochten naar Abersee, Wolfgangsee, gosau, Abtenau, Postalm en Faistenau: kortom, een grote variatie loipen (sneeuwsporen bij langlaufen) en winterwandelpaden door het prachtige winterlandschap.

Bij Beide reizen verBlijft U in gastHOf zinKenBacHMÜHle*** ligging: gezellig familiehotel in Abersee, ten zuiden van de Wolfgangsee. Faciliteiten: • receptie met lounge • restaurant • lift • binnenzwembad • sauna en solarium (tegen betaling) Kamer: voorzien van een televisie en een badkamer met bad of douche en toilet. Alle kamers hebben een balkon. inBegrePen: • vervoer per luxe Oad comfort class touringcar • deskundige, ervaren Oad chauffeur/reisleider • 7 overnachtingen in gasthof zinkenbachmühle*** in een 1-of 2-persoonskamer (lift aanwezig) • halfpension: ontbijt en 3-gangenkeuzediner • warme wintermaaltijd op de laatste dag • 1 keer een bauernbuffet • fakkelwandeling met glühwein • videoavond • gebruik Oad servicelijnen (altijd bij u in de buurt)

niet inBegrePen: • lunches • optionele excursies • entreegelden • eventuele loipegelden (bij langlauf-actiefreis) • uitgaven van persoonlijke aard, zoals drankjes, fooien etc. • reis- en/of annuleringsverzekering • reserveringskosten à ¤ 15 per boeking • calamiteitenfonds à ¤ 2,50 per boeking

vOOr Meer infOrMatie en BOeKen, Bel de KBO reislijn: (0548) 37 75 15 Maandag t/m vrijdag: 08.00 21.00 uur. Zaterdag en zondag: 10.00 16.00 uur.

24 Nestor

Advertentie

De mooiste plek op Heidepol

Vanaf 2.750,inclusief eeuwigdurend grafrecht en onderhoud

“Stelt u zich eens voor een laatste rustplek in de natuur”

prijzen november 2012

Nadenken over de dood doen we niet graag. Toch heeft u misschien ideeën over uw laatste rustplaats. Een plek die past bij uw manier van leven. Steeds meer mensen kiezen voor een graf in de natuur. Bij een boom, aan een bosrand of in het open veld. Natuurbegraven betekent eeuwigdurende rust in een mooie rustieke omgeving. Dat kan op natuurbegraafplaats Heidepol, tussen Arnhem en Ede. U bent welkom om te kijken hoe mooi Heidepol is. En bovendien zijn de mooiste plekken nu nog beschikbaar. www.heidepol.nl | 026 711 22 10 Nestor

Lezersverhalen

Wij maken er iets moois van KerstMis 2012

Hoe viert u Kerstmis?, vroegen wij u. Dat leverde een stroom van mooie, hartverwarmende verhalen op. Wat opviel is de grote veerkracht en levenslust van alle inzenders. veel mensen die alleen zijn, voelen zich niet zielig of eenzaam, integendeel! Ze zetten zich in voor anderen of maken het voor zichzelf gezellig. Het wonderlijke: niemand van de inzenders viert Kerstmis dit jaar traditioneel met familie, niemand heeft het over een rijkelijk gevulde dis of overvloe dige cadeaus, maar uit bijna alle verhalen spreekt wel een warm en behaaglijk kerstgevoel.

ik verheug mij op mijn eigen knusse kerstdagen De laatste twee jaar was ik met Kerstmis alleen. En daar voelde ik mij prima bij. Gezien mijn gezondheid - die de laatste jaren ook een aanpassing van mijn eetgewoonten vereist - voel ik er niet veel voor naar mijn kinderen te gaan en hen daarmee op te zadelen. Dus hoewel ik heel welkom ben, blijf ik liever thuis. In 2010 deed ik dat voor het eerst. En het is mij zo prima bevallen, dat ik vorig jaar meteen zei: ‘Maak je over mij geen zorgen, ik voel mij gewoon beter in mijn eigen huis waar ik precies kan eten en drinken wat goed voor mij is en op tijden die voor mij het beste zijn.’ En weet je wat vooral zo heerlijk is? Ik ben verlost van de hoofdbrekens van wat we in die dagen allemaal zullen eten en drinken. En van het doen van al die inkopen in de kerstdrukte. Wel zorg ik ervoor dat ik voor mij zelf allemaal lekkere, luxe dingen insla die ik anders zelden koop - en die ik hebben mag - plus een goed glas wijn en misschien een piccolo echte champagne of wat dan ook. Ik verheug mij ook dit jaar al weer op mijn eigen knusse kerstdagen thuis met een mooi boek, sfeervolle muziek, een leuke film op tv - die zijn er op zulke dagen genoeg - en slapen in mijn eigen bed. thea Brandsteder-Wamelink, gouda

26 Nestor

voor het eerst met een vriendin op reis Voor het eerst van mijn leven ga ik (65 jaar) met de kerstdagen weg met een vriendin. We hebben een zesdaagse geheel verzorgde busreis naar Duitsland geboekt. Ik verheug me er enorm op! Vanaf mijn huwelijk in 1968 vierden wij de kerstdagen altijd samen met wederzijdse ouders. Zij kwamen dan bij ons of wij bij hen. Dat was beslist niet ongezellig, maar wel erg voorspelbaar. In 1977 werd bij mijn man MS geconstateerd en in 1989 werd hij opgenomen in een verpleeghuis. Daar woont hij nu inmiddels 23 jaar. Vanaf die tijd komen zowel mijn man als onze zoon – die een verstandelijke beperking heeft – altijd op Eerste Kerstdag bij mij thuis. Zij vragen allebei best veel aandacht en dan heb ik genoeg tijd voor hen. Dat vinden zij heel fijn, want voor beide heren is er weinig gezelligheid te beleven op de plaats waar zij wonen. Op Tweede Kerstdag ga ik meestal naar onze dochter en haar gezin of zij komen bij mij. De laatste twee jaar gaat het minder voorspoedig met mijn gezondheid en ik zie erg op tegen de komende kerstdagen en zo ontstond bij mij de gedachte om er juist op die dagen even tussenuit te gaan. Een vriendin van mij wil dit eigenlijk al jaren, maar zag het niet zitten om dit alleen te ondernemen. Dus vroeg ik haar of ze zin had om mee te gaan. Dat wilde ze héél graag en we zochten via het internet een leuk reisje uit. Mijn man en kinderen keken ervan op, maar gunnen me dit van harte. Ik heb er enorm veel zin in! Yvonne Asterhof-pruis

drie kerstengelen op bezoek Vorig jaar hebben we drie eenzame, kinderloze 80-plus dames uitgenodigd voor het kerstdiner. Van de directie van het woonzorgcentrum hadden we hun namen doorgekregen. Het werd een andere, maar zeer bijzondere en waardevolle kerstdag en zeker voor herhaling vatbaar. De drie kerstengelen kropen ruim drie kwartier te vroeg de voorgereden taxi uit. Ze zagen er prachtig uit in hun zondagse veren. De kerstengelen hadden cadeautjes meegenomen en vleiden zich neder op de fauteuils. We hebben over van alles gesproken, veel gelachen en meegezongen met de gouwe ouwe muziek. Wij hadden een nostalgische beelden geluidquiz in elkaar geflanst, die via de moderne digitale weg werd geprojecteerd op het tv-scherm. De beelden riepen leuke herinneringen op. De dames hadden zelf ook nostalgische verzoekjes, dus YouTube draaide overuren. Het diner liet iedereen zich prima smaken. ‘Alsof er een engeltje over je tong ….’, aldus een kerstengel. Een andere dame had al maanden geen smaak meer - ‘die laffe hap die wij te eten krijgen, activeert de smaakpapillen niet’ - maar zei nu groente en vlees te proeven. Wat een geschenk uit de hemel om zoiets te mogen vernemen. De hond lag in zijn mand te snorren met een ‘gevallen’ kerstengel plat op de grond en half in de mand om knuffels en aaitjes te geven. We hebben in jaren niet zo gelachen. Omdat de taxi niet kwam opdagen brachten we ze zelf maar even thuis. De dames waren moe maar voldaan. ‘Alsof we de hele dag hebben gefuifd.' De broze vleugels werden om ons heen geslagen als dank. Gearmd liepen de drie zilverharige kerstengelen de nacht in, om hun huis weer op te zoeken en het bed in te fladderen. Wat een bijzondere en waardevolle kerst! Dank jullie wel, kerstengelen! Frieda Oosten, Angerlo Nestor

DAT WOrDT Weer eeN scHITTereNDe NIeUWJAArsBIJeeNKOMsT Vlak na Sinterklaas haalt mijn hulp de kerststal en de kunstkerstboom van zolder. We zetten dat samen op. De kerststal is van eind 1800; het is een erfenis van mijn schoonouders. Ik zet de stal op de piano met daarachter rotspapier. De kerstboom sieren we op met gouden ballen, trompetjes, belletjes en slingers. De hele maand december ben ik dan in kerstsfeer en speel ik kerstliedjes op de piano. Mijn naam is Joop Snel. Ik woon in Doorn, ben 87 jaar en ben 21 jaar geleden mijn man verloren aan een hersentumor. Twaalf jaar geleden ben ik invalide geworden door een zwaar ongeluk. Ik woon nog zelfstandig, geholpen door een zorghulp (verpleegster) en een huishoudelijke hulp. Ik heb kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen: 48 in totaal. Iedereen krijgt een eigen kaart met een eigen gedichtje. Die gedichtjes heb ik opgespaard in de loop der jaren. In januari nodig ik hen allemaal uit op een zondag. Dan blijven ze ook allemaal hier eten, dat wordt besteld natuurlijk. Dat is een schitterende nieuwjaarsbijeenkomst. Daar teer ik weer op tot mijn verjaardag in juli. Door het jaar heb ik veel e-mail en telefonisch contact. Dat is vooral met kleinkinderen heel bijzonder. Op Kerstavond word ik meestal opgehaald voor de eucharistieviering in de kerk. Na afloop heb ik voor degenen die mij meenemen een gezellige kersttafel klaarstaan. Samen aan tafel hoort bij een feest. Op Kerstochtend kijk ik op Rai Uno het ‘Urbi et Orbi ‘van de Paus, en luister ik naar de kerstrede van de koningin. Na een ’tukkie’ komt ‘s avonds iemand van de familie mij ophalen voor het kerstdiner bij hem of haar. Dit is voor mij ‘HET KERSTFEEST’. joop snel, doorn

Nestor

‘

’

Iedereen krijgt een eigen kaart, met een eigen gedichtje

in gedacHten Ben iK in Het jaar 1942 In december hoop ik 92 jaar te worden. Hoe ik dit jaar kerstfeest vier, laat ik aan mijn dochters over: zij regelen dat. Ik zal in gedachten weer even terug zijn in 1942, zeventig jaar geleden, toen ik als dwangarbeider in Hannover was. In juni 1942 werd ik met een groot aantal arbeiders uit Hengelo gerekruteerd om in Duitsland te gaan werken. Daar werden we in drie groepen ondergebracht in diverse onderkomens (lagers). Ik was met een groep van zo’n 120 jongens gelegerd in Hannover Dhören. In dit lager - een café met daarachter een grote zaal waarin bedden (kribben) waren geïnstalleerd - verbleven alleen Hengelose jongens.

liebesgaben für Hollandische arbeiter

Per dag moesten wij twaalf uur werken. Zo gingen de dagen, weken en maanden voorbij. Het werd herfst en de winter naderde. Het kerstfeest was in aantocht, een feest dat in Duitsland altijd groot wordt gevierd. Voor ons was er wat extra's: in Hengelo had de burgerij een inzameling gehouden en pakjes voor ons samengesteld. Op de vrachtbrief stond: 246 Pakete Liebesgaben für Hollandische arbeiter in Hannover. Besloten werd om het Kerstfeest gezamenlijk te vieren. Enkele jongens belastten zich met de leiding. De belangrijkste was wel Joachim Slijfer, een geboren leider. Op 24 december 1942 sloot de fabriek om 14 uur. Een paar jongens gingen op pad om een kerstboom te bemachtigen, wat lukte. De boom werd in de serre geplaatst en versierd met ballen en kaarsjes, gekregen van de eigenaresse van het café.

Joachim Slijfer nam het woord en sprak: ‘Deze tijd en vooral deze dagen zijn zwaar voor ons, omdat we het Kerstfeest niet thuis kunnen vieren. Wij hopen dat wij het volgend jaar weer in onze familiekring zitten en Kerstfeest samen kunnen vieren. Dan zullen wij nog terugdenken aan het Kerstfeest op Döhrener Warte, wat wij voor en door elkaar gevierd hebben.’ Het was een bijzondere avond. Het zangkoor en het toneelgroepje traden beurtelings op, de laatste met de Snip en Snap-revue die destijds erg bekend was. We zongen kerstliederen, Nederlandse volksliedjes, het Wilhelmus en liederen over vrede.

vrede genieten

Niet allen hebben die vrede mogen genieten; wij zijn niet allemaal naar Nederland teruggekeerd. Op 8 oktober 1943 werd Hannover gebombardeerd door honderden bommenwerpers. De hele stad was één grote vuurzee. Ook ons lager werd getroffen. Er vielen acht doden, waaronder Joachim Slijfer en veertien (zwaar)gewonden. Op 18 oktober werd de stad opnieuw zwaar gebombardeerd: de dag erna ben ik gevlucht. Van Rheine naar Enschede ben ik met een arbeiderstrein gereisd en onder het rijden op het dak geklommen. Na drie dagen kwam ik aan in Enschede. Ik heb nog nooit zo intens gebeden als die avond… gerhard Vollenboek, 's-Heerenberg

Huilend op de grond

Degenen die naar de kerk wilden, konden om zes uur ‘s avonds naar de avondmis. Rechts achter in de kerk stond een groepje Russische meisjes van een jaar of 16. Toen het Stille nacht heilige nacht’ werd ingezet, vielen ze huilend op de grond. Hartverscheurend. Terug in het lager begonnen we om acht uur met de kerstviering. We pakten de pakketjes uit: koeken, rolletjes drop, doosjes sigaretten, dingen die langer houdbaar waren. Nestor

Ik krijg van niemand een kaartje

stuur haar een kaartje Wilt u deze mevrouw een kaartje sturen, zodat zij zich niet zo alleen voelt? stuur uw kaart of brief dan naar de

Unie KBO, ovv Kaartje voor iemand, Postbus 325, 5201 aH â&#x20AC;&#x2122;s-Hertogenbosch.

Hoe ik Kerstmis vier? In mijn eentje, wat ik overigens al jaren doe. Mijn beide dochters willen geen contact meer met mij. De oudste al jaren niet meer. Zij heeft een dochter van twaalf die ik een keer als kleine kleuter heb gezien. Sindsdien nooit meer. De jongste dochter komt sinds kort niet meer thuis, ondanks alle liefde die ik geef. Ook haar kleine meid zie ik niet meer. Dat zoiets mij moet overkomen. Ik, die zoveel van kinderen hou. In november ben ik ook nog jarig, maar van niemand hoef ik nou nog een kaartje of bloemetje te verwachten, evenmin met Kerst of Nieuwjaar. Dat is soms zwaar, heel erg zwaar. Want voor wie of wat zou ik nog verder moeten leven? Maar soms zie ik dan onverwachts opeens een klein lichtpuntje. Meestal onverwachts en dan besluit ik toch weer om door te gaan. Dit is geen leuk verhaal, maar het is niet anders. Ooit zal het ook voor mij beter worden, hoop ik. Naam en adres bij redactie bekend

altijd iets te doen als vrijwilliger Ik ben gescheiden sinds 1996. Sinds mijn pensionering twee jaar daarna heb ik de tijd allengs opgevuld met het doen van vrijwilligerswerk, wat mij veel contacten en een goed gevoel oplevert. Met Kerstmis ben ik dan ook altijd bezig: ik beman de koffiedienst in de kerk, ik heb dienst in een filmtheater of ik bedien in een restaurant van een zorgcentrum. Omdat ik op de Eerste Kerstdag meestal zo bezig ben geweest, is die dag nooit meer een probleem voor mij. â&#x20AC;&#x2DC;s Avonds maak ik dan een fijn diner voor mezelf, een wijntje erbij en mijn huiskamer is verluchtigd met de gewone kerstattributen: lichtjes, kerstballen. Op Tweede Kerstdag ga ik traditioneel naar een kerstconcert in de basiliek in Laren en kook weer een warme maaltijd. loek de Kock, Hilversum

30 Nestor

Kies! WIe Is De NesTOr VAN 2012?

in mei werd gerrit zalm door de redactie verkozen tot ‘nestor van het jaar’. dat leverde veel brieven op. een nestor van het jaar kon onmogelijk een bankier zijn, vonden veel lezers. Bij een nestor dachten zij eerder aan iemand die zich sterk maakt voor ouderen, die klaarstaat voor anderen met raad en daad of die een voorbeeldfunctie heeft. daarom houden we nu een democratische verkiezing: wie is volgens u de nestor van 2012? KBO-leden gaven allerlei suggesties voor kandidaten. stem op een van hen, of laat ons weten welke andere persoon volgens u de titel echt verdient.

Stemlijst ❑ Ammelrooy, Willeke van | actrice ❑ Beatrix Wilhelmina Armgard | koningin der Nederlanden ❑ Bijl, Martine | zangeres, actrice, schrijfster en cabaretière ❑ Borgman, Erik | hoogleraar theologie ❑ Borst, Els | politica, oud-minister van Volksgezondheid ❑ Bouwman, Mies | voormalig televisiepresentatrice ❑ Cox, Gerard | zanger, cabaretier, scenarioschrijver, acteur ❑ Cruijff, Johan | profvoetballer en voetbalcoach ❑ Draaisma, Douwe | psycholoog, bijzonder hoogleraar ❑ Duin, André van | revueartiest, komiek, zanger, acteur ❑ Eijk, Willem Jacobus | Kardinaal ❑ Ende, Joop van den | mediamagnaat voor televisie en musical ❑ Groot, Boudewijn de | zanger en kleinkunstenaar ❑ Hauer, Rutger | Acteur ❑ Helwegen, Marijke | mediapersoonlijkheid ❑ Jolink, Bennie | zanger en schilder ❑ Jonge, Freek de | cabaretier ❑ Kleinsma, Simone | (musical)actrice, zangeres ❑ Korte, Gerard Johannes Nicolaas de | bisschop van Groningen-Leeuwarden

stuur deze pagina in een envelop op naar Nestor van het jaar, Unie KBO, Antwoordnumnmer 10504, 5200 WB ’s-Hertogenbosch (postzegel is niet nodig) of breng uw stem uit op www.kbo.nl

❑ Krabbé, Jeroen | acteur, filmregisseur en kunstschilder

Onder de stemmers worden tien cadeaubonnen van ¤ 20 verloot. U mag ook anoniem stemmen, maar dan vervalt de mogelijkheid om een cadeaubon te winnen.

❑ Mol, Linda de | televisiepresentatrice, actrice

❑ Krogt, Nelleke van der | Televisiepresentatrice ❑ Marijnissen, Jan | oud-voorzitter Socialistische Partij ❑ Menger, Truus | verzetsstrijdster, beeldhouwer, schilder ❑ Ockels, Wubbo | natuurkundige, ruimtevaarder, hoogleraar ❑ Oosterhuis, Huub | theoloog, dichter, ex-jezuïet en priester ❑ Rieu, André | violist en orkestleider ❑ Simonis, Adrianus Johannes (Ad) | Kardinaal ❑ Slagter, Jan | oprichter omroep MAX ❑ Smeets, Mart | radio- en televisiepresentator (sport)journalist ❑ Weegen, Maartje van | radio- en televisiepresentatrice ❑ Zweden, Jaap van | dirigent en violist ❑ Iemand anders, namelijk ........................................................ stuur in of stem Naam: .................................................................................................. op www .kbo.nl Adres: .................................................................................................. e n win ee

cadeaub Postcode: .................................................................................................. on

20 euro! Woonplaats: .............................................................................................

n van

E-mail: .............................................................................................. Nestor

Mijn nestor & ik TeKsT: esTHer KrIJgsMAN • FOTO: MArK KOHN

‘

Wees stil.

MIJN NesTOr

Ze deden – soms ongemerkt – wijze levenslessen van hem of haar op. lezers vertellen over hun nestor/ nestrix. In deze aflevering: Jozette aldenhoven (37) over haar retraite begeleidster, Ricky Rieter (74).

alles en allen, ook van de man en de vrouw. ‘In Ierland was mijn religieuze gevoel wel aangewakkerd, maar ik had vaak moeite met de rol van de vrouw binnen de kerk. Bij het evangelie van Thomas voelde ik me veel meer thuis.’ Op de gesprekken na voltrok de retraite zich in stilte. In Ierland had Jozette bij de trappistinnen al een veel strenger kloosterleven meegemaakt. Die orde leeft altijd in stilte – op een uur recreatie per week na. Toch was ook in Megen de stilte lastig. ‘Er gebeurde zo veel met me dat ik het er heel graag over wilde hebben met anderen. In plaats daarvan schreef ik dagboeken vol en genoot van de prachtige omgezoeken in jezelf Alles kon ter sprake komen. Ook een tekst uit het omstreden Thomas- ving. Ricky stimuleerde ons creatief te zijn: tekenen, schrijven, schilderen. Leevangelie bijvoorbeeld, dat bij opgravingen in 1945 door Egyptische boeren gevonden is. De spreuken uit dat boek maakten grote indruk op zen werd ontmoedigd, de bedoeling was Jozette, omdat daarin vooral de nadruk wordt gelegd op de eenheid van niet om meer in ons hoofd te krijgen, et begon zo: Jozette stond op een kruispunt in haar leven. In een tijdschrift las ze een oproep: er was een stille retraite van een week in het franciscanenklooster in Megen. Jozette kende het kloosterleven: tijdens een verdiepingsjaar van haar studie antropologie in Ierland leefde ze zes weken samen met de trappistinnen. Terug in Nederland studeerde ze af op de vergrijzing binnen de religieuze gemeenschap van de zusters augustinessen van Sint Monica. Een retraite leek een mooie, passende stap. ‘Het was een overweldigende week. Ik leefde het leven van de franciscanen– samen eten, vier keer per dag bidden, in je eentje of samen mediteren. Een uur per dag hadden we een gesprek met een begeleider. Ik werd begeleid door Ricky. Van haar leerde ik om op andere manieren naar problemen te kijken, hoe ik zelf tot een oplossing te komen.’

Nestor

Ontdek de antwoorden die al in jezelf aanwezig zijn stilteBegeleidster Ricky Rieter (74)

’

Het sobere kamertje bij de franciscanen in Megen.

maar juist om wat in ons zat naar buiten te laten komen, om dicht bij de bewegingen van je hart en je verlangen te komen. En om de antwoorden te ontdekken die al in onszelf aanwezig waren. Dat voelde zo goed dat ik na die ene retraite nog zes retraites heb gedaan, allemaal onder Ricky’s begeleiding.’

Bijzonder pad

‘Waar Ricky heel sterk in is, is het koppelen van meditatie aan het dagelijkse leven. Al luisterend stelt ze gerichte vragen en helpt je zo de weg die je te gaan hebt te ontdekken… Ik heb van haar geleerd meer te vertrouwen op mijn gevoel. Zo leeft zij zelf ook. Ze leeft haar dromen: schrijven, wandelen naar Santiago de Compostella, tuinieren, kinderen en kleinkinderen…’ Aan Ricky’s rol als begeleidster ging een bijzonder pad vooraf. Ooit trad ze in bij de zusters clarissen, maar dat bleek niet haar weg te zijn. Na haar uittreden trouwde ze en kreeg drie kinderen. Haar echtgenoot overleed na negen jaar huwelijk, waar ze een boek over schreef. Ook haar verdere weg was niet altijd makkelijk. Nu leeft ze een sober en tegelijkertijd rijk leven: ze woont dicht bij het clarissenklooster en neemt dagelijks deel aan het getijdengebed. Tussendoor maakt ze pel-

grimages te voet, lange trektochten, nog steeds. De retraites begeleidt ze al vijftien jaar. Als leek, samen met een franciscaan. Jozette: ‘Dat vind ik heel speciaal, dat ze al haar ervaring en kennis beschikbaar stelt en deelt. Sinds ik een dochter heb gekregen, heb ik geen retraite meer gehouden. Ik mis het enorm, zeker nu ik er weer over vertel. Nu is mijn dochter een spiegel voor mij. Maar Ricky blijft mijn nestrix.’ 

wie was Het vOOr U? Hebt u ook iemand die richting aan uw leven gegeven heeft? een leraar, een familielid, iemand die zomaar op uw pad kwam? laat het ons weten via nestor@ uniekbo o.v.v. Mijn nestor en ik .

Nestor

34 Nestor

Nestor

KBO-Ledenaanbieding

Wegens succes herhaald!

gA Mee NAAr De WINTerzON »Vertrek vanaf eindhoven Airport 8-daagse winterzOnvaKantie sPanje reissOM: ¤ 389 p.p. vertreK: donderdag 24 en 31 januari en 7 februari 2013 reisnUMMer: Bees19

Hotel Best siroco*** Benalmádena

Hotel Best Siroco***

ligging: op ca. 125 m. van het strand en de wandelboulevard met in de directe omgeving vele winkeltjes en terrasjes Faciliteiten: zes liften, restaurant, bar, pool/snackbar, souvenirwinkeltje, zwembaden, zonneterras met ligbedden en parasols in een botanische tuin, sauna, fitnessruimte, biljart Kamer: telefoon, televisie, airconditioning, kluisje, balkon of terras en badkamer met bad/douche en toilet

Hotel Auramar Beach resort*** Albufeira

inbegrepen: •vlucht van eindhoven naar Málaga v.v. per charter van Transavia •luchthavenbelastingen, brandstof- en veiligheidstoeslagen •transfer van en naar hotel •Nederlandssprekende Oad reisleiding ter plaatse •welkomstdrankje •7 overnachtingen in hotel Best siroco*** in een 2-pers. kamer •halfpension •halvedag-excursie markt Fuengirola en halvedag-excursie Málaga stad o.l.v. een Nederlandssprekende gids •twee avonden met entertainment in hotel Best siroco

8-daagse winterzOnvaKantie POrtUgal reissOM: ¤ 379 p.p. vertreK: maandag 28 januari 2013 reisnUMMer: Bept22

Hotel Auramar Beach Resort ***

ligging: op ca. 150 m van het strand en op ca. 600 m van het centrum van Praia da Oura. Het centrum van Albufeira bevindt zich op ca. 2,5 km Faciliteiten: restaurant, bar, tuin, terras, liften, binnenzwembad, buitenzwembad, sauna, massage, Turks bad, tennisbaan, golfbaan (binnen 3 km), biljart, hengelsport, regelmatig entertainment Kamer: verzorgd ingericht en voorzien van tv, telefoon, koelkast, airconditioning, kluisje, balkon of terras en badkamer met bad/douche en toilet

inbegrepen: •vlucht van eindhoven naar Faro v.v. per Transavia •luchthavenbelastingen, brandstof- en veiligheidstoeslagen

•transfer van en naar hotel •Nederlandssprekende lokale gids •welkomstdrankje •7 overnachtingen in hotel Auramar Beach resort*** in een 1- of 2-pers. kamer (lift aanwezig) •halfpension •drankjes bij de diners (water, frisdrank, 1/2 fles rode of witte huiswijn) •halvedag-excursie Faro en Olhao en halvedag-excursie naar silves en Monchique o.l.v. een Nederlandssprekende gids

Niet iNBegrepeN (geldt voor beide reizen):

toeslag 1-pers.kamer à ¤ 49 p.p. (spanje) en ¤ 55 p.p. (Portugal, buiten onze voorraad) • lunches • optionele excursies • eventuele entreegelden • uitgaven van persoonlijke aard, zoals drankjes, fooien etc. • reis- en/ of annuleringsverzekering • reserveringskosten à ¤ 15 per boeking • calamiteitenfonds à ¤ 2,50 per boeking

vOOr Meer infOrMatie en BOeKen, Bel de KBO reislijn: (0548) 37 75 15 Maandag t/m vrijdag: 08.00 21.00 uur. Zaterdag en zondag: 10.00 16.00 uur

36 Nestor

14 Pagina’s

w u belang

vOOrOP

sOlidair Met elKaar + is nederland OUdervriendelijK + zOrgen vOOr zOrg

Pagina 38

tHeMa vOeding: eet je gezOnd • de nieuwste inzichten over voeding • Wat mogen we eten per dag? • Opmerkelijke weetjes

Pagina 46

Pagina 44

nieUws

geld & recHt

• Overstappen loont • Vaarwel verzorgingstehuis • Wees solidair! • Wij zijn bruggenbouwers

gunstig geven aan goede doelen

Pagina 48

10 vragen Over de wMO

Pagina 45

POlitieKe Meetlat emile roemer (sp) scoort een 6.5

• voor hulp of ondersteuning

Nestor

tHeMA: VOediNg TeKsT: lIseTTe De JONg • INFOgrAPHIc: MIcHIel MOOrMANN • FOTO’s: sHUTTersTOcK

eten tOt je

gezOnd Bent

‘Ik ben al zo oud, voor mij maakt het toch niet meer uit wat ik eet’, zei mijn oma altijd. En pakte nog maar weer een bonbon van de schaal. oma had het bij het verkeerde eind. Gezond eten is voor iedereen belangrijk, juist als je al op leeftijd bent. Maar kun je ziektes ook voorkomen of tegengaan door de juiste voeding? Nestor ging op onderzoek uit. 38

Nestor

‘s

enioren eten en drinken vaak minder dan jonge mensen. Ze zitten sneller vol en heb ben pas later door dat ze honger en dorst hebben’, legt patricia Schutte, woordvoerster van het voedings centrum, uit. ‘Maar het lichaam heeft zijn voedingsstoffen wel hard nodig om in conditie te blijven.’ Dit geldt al voor wie zich goed voelt, en hele

w u belang

vOOrOP

Met het klimmen der jaren verlopen processen in het lichaam steeds langzamer en minder efficiënt. Je lijf laat minder snel weten dat het honger of dorst heeft, de stoelgang wordt trager en som mige voedingsstoffen worden minder goed opgenomen uit de voe ding. De weerstand neemt af, wat je vatbaarder maakt voor griep, verkoudheden en andere infectieziektes. Spier en botweefsel ver nieuwen minder snel waardoor je spierkracht verliest en een gro tere kans loopt op botontkalking. ook het vermogen om sommige stoffen zelf aan te maken bijvoorbeeld vitamine D in de huid gaat achteruit, net als de reuk en smaakzintuigen.

na je vijftigste krijg je minder spieren en meer vet: vet verbruikt minder energie dan spieren. daardoor kom je makkelijker aan Daar komt bij dat de samenstelling van je lichaam verandert: na je vijftigste krijg je naar verhouding minder spieren en meer vet. vet weefsel verbruikt minder energie dan spieren. Daardoor kom je makkelijker aan. Wie op gewicht wil blijven, moet dus minder calo rieën tot zich nemen of meer gaan bewegen. En dat doen veel mensen niet, getuige het gezondheidsonderzoek van de Unie KBo dit jaar. Daaruit blijkt dat ruim een op de twee 65plussers overge wicht heeft en bijna een op de tien zelfs ernstig overgewicht.

veel OUderen OndervOed

maal voor mensen die minder fit zijn. En dat zijn er nogal wat: bijna één op de drie mensen van 75 jaar en ouder in ons land heeft meer dan één chronische ziekte. Je kunt je maag dus beter vullen met groente, fruit, zuivel en ander gezonds dan met bonbons. ‘Die leveren vooral suiker en verzadigd vet, kortom lege calo rieën’, aldus Schutte.

paradoxaal genoeg komt naast overgewicht ook ondervoeding vaak voor onder ouderen in ons land. ‘Naar schatting 7% van de 65plussers, 1520% van de 75plussers en 3040% van de 65plus sers die thuiszorg krijgen, zijn ondervoed’, zegt diëtiste Hinke Krui zenga. Zij is projectleider ondervoeding bij de Stuurgroep onder voeding en als coördinator onderwijs Diëtetiek en voedingswetenschappen verbonden aan het vU Medisch Centrum. Iemand is al ondervoed als hij of zij in zes maanden tijd meer dan vier kilo afvalt. ‘ook iemand met overgewicht kan dus ondervoed zijn’, benadrukt Kruizenga. Mensen met maag of darmproblemen en mensen die niet zelf boodschappen kunnen doen of koken, lo pen meer risico op ondervoeding. ook langdurige vermoeidheid, pijnklachten en somberheid vergroten de kans.  Nestor

w u belang

tHeMA: VOediNg

vOOrOP

verband aangetoond met hart en vaat ziekten en diverse soorten kanker. ‘We vermoeden dat gezonde voeding ont stekingsprocessen remt die mogelijk aan de basis liggen van allerlei ziektes.’

diepvriesgroente is een uitstekend alternatief voor verse groente

VrOUWeN: hoeveel mogen jullie eten per dag?

info:voedingscentrum, infographic: Michiel Moormann

MANNeN: hoeveel mogen jullie eten per dag?

 De impact van ondervoeding is groot. ‘De spiermassa neemt nog verder af dan normaal al het geval is bij veroudering. Mensen met minder spierkracht vallen sneller, en lopen daarmee meer kans op botbreuken’, zegt Kruizenga. ‘ook de conditie en het afweersys teem gaan achteruit, waardoor mensen nóg minder mobiel worden.’

verOUderingsPrOces vertragen De lichamelijke veranderingen die optreden bij het ouder worden zijn niet te stoppen, maar wel af te remmen, zegt professor Lisette de Groot, bijzonder hoogleraar voedingsfysiologie aan Wageningen Universiteit: ‘Zo weten we uit onderzoek dat gezonde voeding kan helpen geheugenverlies, verlies van spiermassa, botontkalking (os teoporose ) en diabetes te voorkomen of te verminderen.’ ook is een

40 Nestor

De Groot is betrokken bij een aantal onderzoeken dat de effecten van voe ding op ouderdomsziektes in kaart brengt en ontrafelt. Een van die projec ten, uitgevoerd binnen het samenwer kingsverband TI Food and Nutrition, richt zich op het verband tussen eiwit en lichaamsbeweging, en behoud van spiermassa bij fragiele ouderen. ‘We hebben ontdekt dat fragiele ouderen die aan krachttraining doen en daar naast een eiwitsupplement nemen een grotere spiermassa en meer spier kracht hebben’, zegt De Groot. Dat biedt aanknopingspunten voor aange paste voedingsrichtlijnen en voor eiwit verrijkte voedingsmiddelen. ‘Er is nog wel meer onderzoek nodig voordat we echte aanbevelingen kunnen doen’, benadrukt zij.

MaKKelijK Mag OOK Dat we moeten eten volgens de oude vertrouwde Schijf van vijf weten we allemaal. Maar dat geeft zo’n gedoe… volgens Kruizenga hoeft een gezonde maaltijd op tafel zetten helemaal niet ingewikkeld te zijn. Zij adviseert men sen te kiezen voor eten dat gemakkelijk klaar te maken is, bijvoorbeeld voorge sneden groente. ‘Lukt het niet om zelf boodschappen te doen of te koken, laat dan een warme maaltijd thuis bezor gen’, aldus de diëtiste. Het is ook han dig om thuis een voorraad gezonde voedingsmiddelen aan te leggen. ‘Diep vriesgroente bijvoorbeeld is een uitste

'Laat je voeding je medicijn zijn en je medicijn je voeding' HIPPOcrATes 460 VOOr cHr

kend alternatief voor verse groente en er is niets mis met een kant enklaarmaaltijd op zijn tijd.’

zOUt is stOUt Bewegen is belangrijk en zout is slecht, dat weten we ook. Je krijgt er een hoge bloeddruk van en dat vergroot de kans op hart en vaatziekten. De gemiddelde Nederlander krijgt dagelijks zo’n 9 gram zout binnen, maar liefst 3 gram meer dan goed is. veel senio ren zijn zich er niet van bewust dat zij misschien wel op, of zelfs boven dit gemiddelde zitten. Schutte: ‘Je smaak gaat achteruit met de leeftijd. Dat maakt het verleidelijk extra zout toe te voegen aan het eten.’ Zij adviseert mensen te kiezen voor andere smaakmakers, zoals peper, paprika, poeder, verse en gedroogde kruiden en specerijen. ‘pas op met kruidenmixen, zoals barbecuekruiden, grillkruiden, gehakt of vis kruiden. Deze bevatten vaak veel zout, net als ketjap.’ ook kanten klaarmaaltijden en groente uit pot of blik bevatten soms veel zout. ‘Lees daarom altijd goed het etiket. Als een kantenklaarmaaltijd van 500 kilocalorieën meer dan 3 gram zout (= 1.200 mg natrium) bevat, is dat te zout’, aldus Schutte.

extra vitaMines Wie gevarieerd eet, regelmatig beweegt en geen bijzondere me dicijnen slikt, heeft geen supplementen nodig om gezond te blij ven. Wel adviseert de Gezondheidsraad alle vrouwen tussen de 50 en 70 dagelijks 10 microgram vitamine D extra te nemen, en iedereen boven de 70 jaar dagelijks 20 microgram extra. ‘vita mine D zorgt ervoor dat calcium beter wordt opgenomen en vast gehouden in de botten. Calcium houdt de botten sterk en helpt zo botontkalking te voorkomen’, legt Schutte uit. vitamine D is verkrijgbaar bij drogist, apotheek en de grotere supermarkt, in de vorm van een pil of als druppels. Een op de vier à vijf senioren heeft daarnaast baat bij een extra dosis vitamine B12, omdat ze de stof niet goed kunnen opnemen uit de voeding. ‘Dat kan komen door een maagdarminfectie, maag aandoening, een verminderde maagzuurproductie of medicijnge bruik’, legt De Groot uit. Een tekort aan vitamine B12 leidt mogelijk tot geheugenverlies, depressie, coördinatiestoornissen, spierzwak te en broze botten.

zeKerHeid Anno 2012 komen de richtlijnen voor ge zonde voeding aan senioren grotendeels overeen met die aan jongere mensen, het advies voor extra vitamine D daargelaten. Maar dat kan in de toekomst veranderen, met de uitkomsten van de grote onder zoeken die nu lopen. Hoe de adviezen er over vijf jaar precies uitzien, daarover valt nog niets met zekerheid te zeggen. Maar dat gezonde voeding voor oma’s oude dag verschil had gemaakt, staat als een paal boven water. 

eten tOt je

gezOnd Bent

de gezondheidsraad adviseert senioren om extra vitamine d te nemen ‘In de Bproof studie, waaraan behalve Wageningen Universiteit ook het Erasmus MC en het vU MC meewerken, onderzoeken we de rol van vitamine B11 foliumzuur , vitamine B12 en vitamine D bij het voorkómen van botbreuken’, vertelt de hoogleraar. Nestor

tHeMA: VOediNg

OPMerKelIJKe WeeTJes over voeding vOOrKOMt visOlie ecHt Hart- en vaatzieKten?

werKen antiOxidanten ecHt?

visolie is rijk aan de visvetzuren eicosapentaeenzuur (EpA) en docosahexaeenzuur (DHA). Uit onderzoek komen sterke aanwijzingen dat EpA/DHA die je lichaam niet zelf hoeft aan te maken zoals in vette vis extra bescherming bieden tegen hart en vaatziekten. visolie kan verontreinigingen bevatten. Je mag er van uit gaan dat producten in de winkel voldoen aan de wettelijke limieten die hiervoor gelden. Hogere doseringen (meerdere grammen per dag) visolie kunnen de bloedstolling vertragen. Dit kan een probleem opleveren voor mensen die bloedverdunners gebruiken. Gebruik je (veel) visolie, overleg dan met de huisarts.

Antioxidanten is een verzamelnaam voor stoffen zoals de vitamines E en C, spoorelementen zoals seleen, en bioactieve stoffen, zoals aanwezig in groente en fruit. Deze stoffen kunnen helpen tegen beschadiging van cellen of weefsels en daarmee mogelijk op de lange termijn tegen ziektes als kanker en hart en vaatziekten. Daarvoor is echter nog geen afdoende bewijs. Wel is aangetoond dat vitamine C en E en seleen in het lichaam een antioxidant werking hebben, maar voor veel andere stoffen is dit (nog) niet duidelijk. Aangetoond is wel dat slikken van supplementen met antioxidanten geen extra bescherming oplevert, in sommige studies leek het risico zelf toe te nemen.

vOrMen KlieKjes een gevaar? Jaarlijks lopen ongeveer een half miljoen Nederlanders voedselvergiftiging op. vooral mensen met een lagere weerstand, zoals senioren, kunnen hier goed ziek van worden. Bewaar restjes eten daarom altijd afgedekt in de koelkast. Warm restjes op tot ze van binnen kokend heet zijn en gooi het restant na een keer opwarmen weg.

42 Nestor

KUn je OvergewicHt HeBBen en tOcH OndervOed zijn? Ja, u bent al ondervoed als u in zes maanden tijd onbedoeld meer dan vier kilo afvalt. of als u een armomtrek hebt van minder dan 25 centimeter. Tot de risicogroep behoren mensen met maag of darmproblemen, mensen die niet zelf boodschappen kunnen doen of koken, of mensen die kampen met langdurige vermoeidheid, pijn en somberheid. Herkent u deze situatie? Neem dan contact op met de huisarts.

welKe vitaMines MOeten OUderen extra sliKKen? Wie gevarieerd eet, krijgt alle voedingsstoffen binnen die het lichaam nodig heeft om in conditie te blijven. vrouwen boven de 50 jaar en mannen boven de 70 jaar doen er goed aan om extra vitamine D te gebruiken. ouderen met een maaginfectie, of ouderen die maagzuurremmers gebruiken, kunnen extra vitamine B12 nemen. Dit omdat zij B12 uit de voeding minder goed opnemen, maar uit supplementen wel.

w u belang

vOOrOP

KlOPt Het dat de Helft van de seniOren te diK is?

Kan een teveel aan vitaMines Kwaad?

Nee, het is nog erger. Meer dan de helft, namelijk 55% heeft overgewicht, zo bleek uit ons gezondheidsonder zoek dit jaar. En 9% van de Neder landse 65plussers heeft zelfs ernstig overgewicht. Nu heeft niet iedereen dat door. Meer dan een op de tien te zware mensen denkt zelf dat hij of zij op (of zelfs onder) gewicht is.

Bij iets gezonds als vitamines is het verleidelijk om wat extra te nemen onder het mom ‘baat het niet, dan schaadt het niet’. Maar dat gaat in dit geval niet op. Een overdosis van sommige vitamines kan vervelende gevolgen hebben. Het kan leiden tot bloedvatverwijding (overdosis B3), diarree (B5), nierstenen (teveel vitamine C) en kalkafzetting in het lichaam (teveel vitamine D).

werKt een graPefrUit OP Mijn Medicijnen?

is verse grOente Beter dan diePvries en BliK?

Ja, sommige voedingsmiddelen beïnvloeden de werking van medicijnen en andersom. Zo werken antistollingsmiddelen het effect van vitamine K belangrijk voor de bloedstolling tegen. Door metformine (medicijn bij diabetes type 2) neemt u minder vitamine B12 op. En cholesterolverlagers (statines) kunnen leiden tot een vitamine Dtekort. Liefhebber van grapefruit? pas dan extra goed op: grapefruit kan de werking van medicijnen versterken, verzwakken of zelfs te niet doen. Beruchte combinaties zijn die met verapamil (medicijn tegen onder andere hoge bloeddruk), immunosuppressiva en statines. Lees altijd de bijsluiter of vraag uw arts.

Diepvriesgroente bevat net zo veel vitamines, mineralen en voedingsvezels als vers en is dus een prima alternatief. ook groente uit blik of pot bevatten volop voedingsstoffen. Groente uit blik of pot kan soms wel veel zout bevatten. Lees daarom altijd goed het etiket. overigens zijn verse groenten niet altijd zo vers als ze lijken: ze worden thuis nogal eens te lang bewaard of te lang gekookt. Dat gaat ten koste van de kwaliteit.

HOe weet iK Of iK OvergewicHt HeB? Een goede maat is de tailleomtrek, gemeten op het smalste deel van uw middel. De tailleomtrek geeft aan hoeveel buikvet u heeft. Hoe meer buikvet, hoe groter de kans op aandoeningen als hart en vaatziekten en diabetes. Is uw tailleomtrek groter dan 94 (mannen) of 80 (vrouwen) centimeter, dan loopt u geen verhoogd risico maar komt de gevarenzone wel in beeld. Bij een tailleomtrek van 102 (mannen) respectievelijk 88 (vrouwen) centimeter of meer, loopt u een verhoogd risico en is het raadzaam af te vallen. De BMI, een andere maat voor overgewicht, is voor ouderen niet betrouwbaar. 

Nestor

Geld & Recht TeksT: PeTer Louwerse • ILLusTraTIe: Tom Janssen

tergroepen, schouwburgen, filmfestivals en bibliotheken te ondersteunen.

liever een legaat

GuNStIG GEvEN aan goede doelen De slogan ‘Maak van uw afscheid een nieuw begin’ kennen we allemaal. In de reclamespot roepen 120 organisaties voor goede doelen ons op om niet alleen geld na te laten aan kinderen of familie, maar ook eens te denken aan instellingen als de KWF Kankerbestrijding, Natuur en Milieu of Jantje Beton. Hoe doe je dat eigenlijk, geld geven aan een goed doel?

onder de eigen kinderen tekort te doen willen veel mensen bijdragen aan een betere wereld. Dat kan. De fiscus stimuleert liefdadigheid door allerlei belastingvoordelen toe te kennen. Er is één belangrijke voorwaarde: de fiscale voordeeltjes zijn alleen van toepassing als het geld wordt overgemaakt naar een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) of een Sociaal Belang Behartigende Instelling (SBBI). Op de website van de Belastingdienst kan iedereen zien of een instelling is erkend als ANBI of SBBI.

Belastingaftrek Wie een goed doel wil steunen, kan dat het simpelst doen door te schenken, legt kandidaat-notaris Aad Romijn uit.

44 Nestor

‘Heel eenvoudig,’ licht hij toe. ‘Je maakt het geld over naar de rekening van de liefdadigheidsinstelling.’ Het mes snijdt aan twee kanten: het goede doel hoeft geen schenkbelasting te betalen. En de gever mag het bedrag van de schenking (met een maximum van tien procent van het drempelinkomen) aftrekken van de inkomstenbelasting. Een ander voordeel is dat de donateur tijdens zijn leven de dankbaarheid kan incasseren, en dus voldoening heeft van zijn gebaar. voor donateurs van culturele ANBIinstellingen geldt zelfs een belastingaftrek met factor 1,25: wie duizend euro schenkt, mag dus 1250 euro aftrekken. Deze regeling geldt sinds 1 januari 2012, om culturele instellingen als thea-

‘Er zijn uiteraard ook mensen die tijdens hun leven willen blijven beschikken over hun vermogen,’ vervolgt de Rotterdamse kandidaat-notaris Romijn. ‘Zij kunnen in hun testament een bedrag nalaten aan een liefdadigheidsinstelling.’ De eenvoudigste oplossing is dan het legaat. De erfgenamen of de executeur hoeft het geld alleen maar over te maken naar het bankrekeningnummer van het goede doel. Deze instelling heeft dan niets te maken met de verdere verdeling van de erfenis. Het wordt ingewikkelder als een vereniging of stichting tot mede-erfgenaam wordt benoemd. ‘Bijna alle goede doelen hebben in hun statuten staan dat ze de erfenis alleen beneficiair aanvaarden,’ legt Romijn uit. Dat betekent dat ze hun erfdeel slechts accepteren voor zover er meer bezittingen zijn dan schulden. ‘Daarvoor moet je naar de rechtbank,’ zegt Romijn. ‘Dat is kostenverhogend.’ Hij raadt in dergelijke gevallen dus een legaat aan. Het effect van een testamentaire making is voor de begunstigde verder hetzelfde als een schenking: er hoeft dus geen erfbelasting te worden betaald.

rompslomp Bij stichting Het komt ook voor dat mensen tijdens hun leven een goededoelenstichting oprichten, die ze dan spekken met schenkingen of vererving. Dat kan als de gulle gever een belang voor ogen heeft dat nog niet wordt behartigd door een andere charitatieve instelling. Het kan bijvoorbeeld gaan om onderzoek naar een zeldzame ziekte waaraan de oprichter (of iemand uit zijn naaste omgeving) lijdt. De oprichter moet zich wel bewust zijn van de rompslomp die zo’n stichting met zich meebrengt. Hij moet naar de notaris voor de oprichting (kosten ongeveer 400 euro), hij moet zorgen dat de statuten ANBI-erkenning mogelijk maken, hij heeft bestuursleden nodig etc.

w u belang

voorop

‘Wie duizend euro schenkt aan een culturele instelling, mag 1250 euro aftrekken.’ ‘Weet dus wel waar je aan begint,’ adviseert Romijn. ‘Aan de andere kant: het geeft wel voldoening.’

familie vertellen? Romijn schat dat 5 tot 10 procent van zijn cliënten iets regelt voor een goed doel. ‘Soms vragen ze om advies,’ zegt hij. ‘Dan komen we uit bij iets dat hun na het hart ligt. Als ze zelf een nierziekte hebben, ligt het voor de hand dat ze een schenking of een making aan de Nierstichting doen.’ Dat familieleden of andere erfgenamen later voor een onaangename verrassing kunnen komen te

staan, het zij zo. Romijn ontraadt klanten om aan de familie te vertellen dat er geld naar een goed doel gaat. ‘Als mijn mening wordt gevraagd, adviseer ik om dat niet te doen,’ is Romijns standpunt. ‘Kinderen (of andere erfgenamen) kunnen teleurgesteld zijn als ze horen dat er geld naar het goede doel gaat. Dat kan vervelend zijn voor iedereen.’ Het is uiteraard ook mogelijk om te schenken of na te laten aan organisaties die geen ANBI- of SBBI-erkenning hebben. Alleen gelden dan de belastingvoordelen niet. Je favoriete betaaldvoetbalclub een extraatje geven of de

chauffeur van de wijkbus geld nalaten? Kan ook. Dan geldt een vrijstelling van 2012 euro per jaar. Alles daarboven is belast met schenk- of erfbelasting. 

schenken aan de Unie kBo? De unie KBO is ook een ANBI. Wilt u het goede werk van de KBO steunen en weten hoe u uw gift of schenking kunt overmaken? Neem dan contact op met Gerla van Rangelrooy van de unie KBO, telefoon: 073- 690 42 70. Nestor

Nieuws vaN KBO

[kBo-ZorgverZekering]

[kBo enqUête]

overstappen loont

Wat slikt u?

Nu de premies bekend zijn, kunt u overwegen over te stappen naar een andere zorgverzekering. voor KBO-leden bestaat er een voordelige collectieve zorgverzekering bij Zilveren Kruis Achmea, speciaal samengesteld voor 50-plussers. uw voordeel? u krijgt 7,5% korting op de basisverzekering. Daarmee komt de prijs op ¤ 100,13 per maand. Een aanvullende verzekering is er al vanaf ¤ 10,32 en een tandartsverzekering vanaf ¤ 13,41 per maand. Bovendien krijgt u bij een aanvullende verzekering ook nog het gratis KBO-pakket, met onder andere 8 extra fysiotherapiebehandelingen én een eenmalige retourkorting van ¤ 75 voor nieuw-verzekerden. Ook de verplichte rijbewijskeuring voor 70-plussers bij een KBO-keuringsarts wordt vergoed. Al met al een besparing van ruim ¤ 195 in het eerste verzekeringsjaar! De unie KBO en Zilveren Kruis verbeteren samen de zorg voor ouderen. Zo is er een eigen KBO-telefoonnummer voor verzekerden, een zorgregelaar die bijvoorbeeld helpt na een ziekenhuisopname en een gratis zorgboek. Bij hoge zorgkosten, zoals het verplicht eigen risico, mag u gespreid betalen. meer informatie en overstappen www.zk.nl/uniekbo.nl of bel met 071-7510037. Collectiviteitsnummer 207000837.

Om een goed beeld te krijgen van het medicijngebruik van ouderen, doet de unie KBO een nieuw groot onderzoek. Eerdere resultaten hebben al veel opgeleverd. Doet u (weer) mee? Het invullen van de vragenlijst duurt circa 6 minuten.

25 cadeaUBonnen Wie de vragenlijst in zijn geheel invult, maakt kans op één van de 25 cadeaubonnen van ¤ 15! Ga naar onze website (www.kbo.nl) en klik op de knop ‘medicijnenonderzoek’. Hebt u geen computer? Bel dan onze ledenservice 0900-821 21 83 (¤0,10 ct/min) en vul samen met hen het formulier in.

[nestor]

WegWijZer

e unie KBO brengt de nieuwsbrief ‘Wegwijzer’ uit voor KBO-kaderleden (beroepskrachten en vrijwilligers). via deze digitale nieuwsbrief worden zij op de hoogte gehouden van actualiteiten, achtergrondinformatie, acties, tips en ‘leuke weetjes’. u kunt de Wegwijzer inzien via extranet (vraag uw afdeling om de toegangscode). u kunt daar ook aanvragen dat u een melding per e-mail krijgt als hij uitkomt.

[politiek]

[Zorg]

verlanglijstje

vaarWel verZorgingstehUis

Op 2 oktober overhandigde de unie KBO ons verlanglijstje voor een toekomstig ouderenbeleid aan de informateurs Bos en Kamp. Deze stevige agenda ‘voor een seniorvriendelijk Nederland’(zie www.kbo.nl) bevat naar onze mening elementaire bouwstenen voor de ouderenparagraaf in het nieuwe reageerakkoord. De agenda is goed ontvangen.

Het verzorgingstehuis verdwijnt, in ieder geval zoals wij dat altijd kenden. vanaf 1 januari 2013 komen ouderen die weinig mankeren het klassieke ‘bejaardenhuis ’niet meer in. Ook niet als ze dat wel graag willen omdat ze bang of eenzaam zijn, of de beslommeringen van een eigen huis niet meer aankunnen. vanaf 2013 krijgen mensen met een indicatie met een Zorgzwaartepakket 1 (ZZP1) en ZZP2 geen verwijzing meer voor een verzorgingshuis. vanaf 2014 komt daar ZZP3 bij. Het idee achter het scheiden van wonen en zorg is mensen langer thuis te kunnen laten wonen. voorwaarde is dan natuurlijk wel dat de thuishulp goed georganiseerd is, vindt de unie KBO.

46 Nestor

w u belang

voorop

[pleidooi]

[onderZoek]

Wij zijn bruggenbouwers

Werkbezoek vvd en pvda

e unie KBO heeft het nieuwe kabinet verzocht ouderen te betrekken bij de uitvoering van het regeerakkoord. Een groep van drie miljoen 65-plussers kan namelijk politiek en maatschappelijk bruggen bouwen. We bieden graag onze diensten aan, met duizenden vrijwillige ouderenadviseurs, gezondheidsvoorlichters, belastinginvullers en honderden lokale afdelingen. De unie KBO is zeer te spreken over de intentie van het nieuwe kabinet om ouderenzorg dicht bij huis te realiseren. Maar we maken ons grote zorgen over de forse bezuinigingen op de zorg, met name binnen de AWBZ, en over de steeds kwetsbaardere positie van de 50-plus werknemer.

[actUeel]

afgedankt Een van de grote thema’s die de nieuwe regering moet aanpakken, is de groeiende werkloosheid onder 50-plussers. Zij zijn vaker slachtoffer van de versoepeling van het ontslagrecht. Werkgevers zien hen (onterecht) als duur, niet flexibel, vaker ziek en moeilijk te ontslaan. De unie KBO pleit voor een taskforce ‘ouderenwerkloosheid’ en zoekt naar 50-plussers die succesvol werk hebben gevonden na hun vijftigste. Hoe heeft u dat aangepakt? Mail naar: uniekbo@uniekbo.nl

De contouren van een nieuwe kabinetsperiode tekenen zich af. Reden voor de unie KBO om de banden met zowel de vvD als de PvdA alvast extra aan te halen. te beginnen bij de vvD. De delegatie van de unie KBO sprak daar de wens uit om tot een structureel overleg te komen. Dit werd door de vvD direct toegezegd. Het gesprek ging over de nieuwe rekenrente voor pensioenfondsen en de tanende koopkracht van ouderen. Onze agenda voor het toekomstig ouderenbeleid is verspreid onder alle fractieleden. unie KBO-bestuurder Joop Beugelsdijk sprak de hoop uit dat die voor de nodige inspiratie zal zorgen.

[openBaar vervoer]

houd papieren treinkaartje

[solidariteit]

Wees solidair! het solidariteitsfonds is van u afhankelijk. Zonder u geen fonds en zonder u geen ouderen in ontwikkelingslanden die geholpen kunnen worden. delen is een kunst en een opgave. delen maakt mensen rijker en gelukkiger. de werkgroep wil iedereen bedanken die dit jaar een bijdrage heeft gegeven voor onze oudere medemensen in ontwikkelingslanden. Solidariteit is sterker dan de economische crisis. Bezuinigingen die ons allen treffen, brengen ons nog dichter bij elkaar. Namens de werkgroep willen wij u allen een mooi kerstfeest toewensen en hopen we dat in het Nieuwe Jaar solidariteit weer volop kansen krijgt.Wilt u ouderen ver weg ondersteunen, maak dan uw bijdrage over op giro 232325 ten name van unie KBO Solidariteitsfonds te ’s-Hertogenbosch. Hartelijk dank! Het Solidariteitsfonds van de unie KBO steunt kleinschalige projecten die de leefomstandigheden van ouderen in ontwikkelingslanden verbeteren.

NS moet papieren kaartjes in het assortiment houden, al was het maar voor de af-en-toe-treinreizigers en voor de mensen die problemen hebben met de Ov-chipkaart. Dat adviseerde de unie KBO aan NS. Het advies volgt op het voornemen om de papieren treinkaartjes stap voor stap af te schaffen, te beginnen met de keuzedagen vanaf begin 2013. Kijk op www.kbo.nl/ov Nestor

welzijN TeksT: unIe kbo • foTo: shuTTersTock

10 vragen over de

WMO

(Wet maatschappelijke ondersteuning)

Als u hulp of ondersteuning nodig heeft, is het vaak een hele puzzel om erachter te komen waar u nu precies moet zijn. Bijvoorbeeld als u niet meer zelf kunt koken. Of als u niet zo mobiel bent en vervoer nodig heeft. Regelt de gemeente (Wmo) dat soort voorzieningen of de zorgverzekeraar?

1. hoe Weet je Waar je moet Zijn? Zorgvoorzieningen vallen deels onder de Wmo (gemeente), maar soms ook onder de AWBZ of uw zorgverzekering. Dit maakt het lastig om te overzien waar u moet zijn als u een aanvraag wilt doen. Wilt u weten waar u precies moet zijn, kijk dan op de website www.regelhulp.nl Of ga naar het zogenoemde Wmo-loket in uw gemeente. Zij helpen u graag, ook met vragen over voorzieningen die niet onder de Wmo vallen.

2. Wat valt onder de Wmo? De Wmo is bedoeld voor alle Nederlanders, ongeacht leeftijd, die beperkt zijn in het voeren van een huishouden, in het zich verplaatsen in en om de woning, die niet of nauwelijks mobiel zijn of moeilijk andere mensen kunnen ontmoeten. voorbeelden van hulp: •hulp bij het huishouden, zoals opruimen, schoonmaken en ramen zemen; •aanpassingen in de woning zoals een traplift; •vervoersvoorzieningen lokaal, bijvoorbeeld een scootmobiel; •vervoersvoorzieningen om in de regio te kunnen reizen; •aanvraag gehandicaptenparkeerkaart;

48 Nestor

•ondersteuning aan vrijwilligers en mantelzorgers; •sommige hulpmiddelen zoals een rolstoel; •maaltijdverzorging (tafeltje-dekje). Let op: gemeenten verwachten dat u eerst zelf probeert een oplossing te vinden. Kijk dus of er misschien mensen in uw buurt zijn die u willen helpen. Of raadpleeg ‘lotgenoten’ die tips hebben.

3. Welke voorZieningen vallen onder de aWBZ? De AWBZ maakt onderscheid in vijf soorten zorg: •persoonlijke verzorging (bijv. hulp bij het douchen, het aankleden of de toiletgang); •verpleging (bijv. wondverzorging, toedienen van injecties en medicijnen); begeleiding (bijv. hulp bij het leren • zorgen voor het eigen huishouden) in een groep (via een dagbesteding) of persoonlijk (thuis); •verblijf (bijv. in een verpleeg- of verzorgingshuis, tijdelijk of permanent); •behandeling (bijv. bij het herstel van een operatie of aandoening). Zoals het er nu uitziet, gaat begeleiding na 2013 uit de AWBZ en naar de gemeente. Om aanspraak te kunnen maken op de AWBZ, heeft u een indicatie nodig van het Centrum Indicatie

Zorg (CIZ): telefoon 0900 - 1404 of www.ciz.nl

4. hoe vraag ik een Wmo voorZiening aan? u vraagt bij uw gemeente een aanvraagformulier op en levert dit in. Eén van de Wmo-consulenten neemt con-

w u belang

voorop

tact met u op om uw aanvraag te bespreken en eventueel een afspraak te maken. De consulent moet bepalen of de voorziening voldoet aan de ondersteuning die u nodig heeft. Samen stelt u dan het ondersteuningsaanbod op dat schriftelijk wordt vastgelegd. Let op: laat u niet te snel met een mondelinge afwijzing wegsturen. Dien altijd een schriftelijke aanvraag in. Alleen dan wordt uw aanvraag officieel in behandeling genomen.

5. heeft U nog tips voor het gesprek? vraag iemand mee te gaan, familie, vriend of ouderenadviseur. Wees voorbereid op de vragen van de Wmo-consulent. Probeer precies te benoemen

wat u niet meer kunt en wat nog wel. Zet op een rij wanneer en hoe vaak u naar de huisarts, specialist en in het ziekenhuis bent geweest: noteer hun namen. Neem uw medicatieoverzicht mee. Het gesprek kan in het gemeentehuis of bij u thuis.

6. Wanneer hoor je of het is gelUkt? Binnen acht weken na het indienen van de aanvraag (het formulier) neemt de gemeente een beslissing of laten ze horen hoe de procedure verloopt. uiteindelijk krijgt u een brief (beschikking) waarin staat wat het ondersteuningsaanbod is. Wordt uw aanvraag afgewezen, dan is de gemeente verplicht duidelijk te beschrijven waarom.

7. Wat als het niet lUkt? Als u het niet eens bent met de beslissing, kunt u bezwaar maken. Bij Stichting De Ombudsman en de unie KBO kunt u terecht met vragen. Stichting De Ombudsman geeft gratis juridisch advies van ma-vr 10.00 – 12.00 uur, tel. 035- 672 26 72. Let op: u moet het bezwaarschrift binnen zes weken na de brief van de gemeente indienen.

8. in natUra of een persoons geBonden BUdget? De gemeente moet u in principe de keus bieden tussen een voorziening in natura – de zorg geleverd - en een persoonsgebonden budget (PGB) , waarbij u voor de toegekende hulp een bedrag van de gemeente krijgt. Dit mag u zelf besteden. Bijvoorbeeld bij een zorgleverancier of een mantelzorger. Hiervan moet u wel een goede administratie bijhouden.

9. Wat is mijn eigen Bijdrage? voor de meeste Wmo-voorzieningen van de gemeente geldt een eigen bijdrage. Het Centraal Administratie Kantoor (afgekort: CAK) stelt de precieze hoogte van uw eigen, inkomensafhankelijke bijdrage vast. u kunt een proefberekening maken op de website van het CAK www.hetcak.nl Houd er rekening mee dat de factuur van het CAK soms enkele maanden op zich laat wachten. telefoon CAK: 0800 – 1925.

10. Wat doet de Unie kBo? De unie KBO verzamelt goede en slechte ervaringen met de Wmo en gebruikt deze voor de landelijke belangenbehartiging. Meld uw ervaringen bij meldpuntwmo@uniekbo.nl of schrijf ons (Postbus 325, 5201 AH ’s-Hertogenbosch).  Nestor

vRaaG & aNtwOORd

[vraag aan dokter harmke]

helpt stoppen met roken als je Zo oUd Bent? Ik (73 jaar) heb een hartinfarct en een lichte attaque gehad.. Twee jaar geleden kreeg ik een lichte attaque. mijn arts zegt dat ik moet stoppen met roken maar dan word ik heel zenuwachtig en dat is volgens mij niet goed voor mijn bloeddruk. heeft stoppen met roken nog enige zin op mijn leeftijd? Het is verleidelijk te denken dat na zoveel jaren roken de schade zo groot is dat stoppen niet meer uitmaakt, maar dit is onjuist. Stoppen met roken heeft wel degelijk zin, ook als je op leeftijd bent. Het hoesten en de slijmproductie neemt bij de meeste mensen na ongeveer vijf maanden duidelijk af, en daarmee de kans op longontstekingen. Het risico op hart- en vaatziekten wordt snel kleiner, en het verhoogde risico op longkanker neemt in elk geval niet verder toe. u gaat met meer smaak eten en hebt minder tandvleesontstekingen. verder bespaart u veel geld, en ruikt het huis een stuk frisser. Dat roken ontspannend werkt en de bloeddruk verlaagt, is een fabel. Sterker nog: het verhoogt de bloeddruk. Stoppen met roken kan vervelend zijn, maar er bestaan tegenwoordig allerlei middelen (zoals nicotinepleisters) om de ontwenningsverschijnselen tegen te gaan. Dus ja, het heeft absoluut zin om te stoppen. Het zal u opluchten! drs. harmke nijboer is klinisch geriater: een arts die gespecialiseerd is in de oudere patiënt. kijk voor meer info: www.nvkg.nl

w u belang

voorop [de vraag]

energie: loont overstappen? Ja, u kunt soms flink besparen als u naar een ander energiebedrijf overstapt. Maar veel mensen zien op tegen mogelijke rompslomp. Juist voor die mensen is er nu de ‘overstapcoach’ van de ConsuWijzer. De overstapcoach helpt u stap voor stap: kijk wat u nu betaalt aan energie en begrijp uw energierekening; reken uit hoeveel u kunt besparen; ga na of u kosteloos kunt overstappen en stap uiteindelijk wel of niet over. De Overstapcoach is te vinden op internet: www. consuwijzer.nl/thema/overstapcoachenergie. Geen internet? Bel dan met ConsuWijzer: telefoon 0880-70 70 70.

vragen? WeBsite: www.kbo.nl telefoon:

0900 – 821 21 83 (¤ 0,10 ct/min)

[de vraag]

mag mijn scootmoBiel in de trein? Dat is ingewikkeld, omdat het niet op elk station mogelijk is. u mag uw scootmobiel meenemen als deze maximaal 150 cm. lang en 85 cm. breed is, als er voldoende manoeuvreerruimte op het perron en in de trein is, als de eventuele stationslift groot genoeg is en als u uw scootmobiel zelf de trein in en uit rijdt. Op ruim 100 stations zijn verrijdbare bruggen beschikbaar die het in- en uitrijden vergemakkelijken, maar deze mogen alleen door opgeleid personeel bediend worden! Wilt u uw scootmobiel meenemen, bel dan - minstens drie uur van tevoren - eerst het bureau Assistentieverlening Gehandicapten (030-235 78 22) en meld de datum van uw reis, plus de tijd en het vertrek- en eindstation. De unie KBO en andere organisaties zijn al een tijd in gesprek met de NS en de overheid om de toegankelijkheid van het openbaar vervoer te vergroten.

50 Nestor

voor vragen over Wonen, Zorg, WelZijn, geZondheid, moBiliteit, Belasting, koopkracht en nestor:

Bellen op werkdagen van 9.30 – 12.30 uur voor jUridische en financiële vragen: donderdag van 13.30 – 15.30 uur mail: uniekbo@uniekbo.nl post: Postbus 325, 5201 AH ’s-Hertogenbosch

pOlitieKe meetlat TeksT: PeTer Louwerse • foTo: bas sToffeLen/sP

hoe seniorvriendelijk is…..

fractievoorZitter sp

meeR daN de helft vaN de KiezeRs is 50 jaaR Of OudeR, maaR NOG Niet alle pOlitici zijN hieRvaN dOORdRONGeN. daaROm vOelt NestOR pROmiNeNte pOlitici aaN de taNd OveR huN Beleid eN hOudiNG teGeNOveR seNiOReN.

SP-fractievoorzitter Emile Roemer (50) voert nu oppositie in de tweede Kamer. De voormalige onderwijzer en wethouder staat bekend als een goedlachse, gemoedelijke Brabander. Is hij ook seniorvriendelijk?

Wat doet U voor senioren?

‘Voor mij staat de solidariteit tussen leeftijdsgroepen voorop. Wij zetten jongeren en ouderen dus niet tegenover elkaar. We zetten ons erg in om de pensioenen veilig te stellen. Pensioenen verlagen is één van de meest onbeschofte dingen die je kunt doen, omdat senioren niets meer aan hun inkomenspositie kunnen veranderen..’ Wat is de ideale leeftijd om te stoppen met Werken?

‘Die vraag zal een politieagent heel anders beantwoorden dan een hoogleraar. Van mij mag iedereen zo lang doorwerken als hij wil. Maar veel mensen kúnnen echt niet langer werken. Voor hen moet er een mogelijkheid zijn om op 65 te stoppen. De AOW-leeftijd versneld verhogen is dan onverstandig.’ Waar droomt U van na UW pensioen?

‘Het is hard werken in de politiek en ik ben veel van huis. Dat is soms vervelend voor een echte familieman. Als ik uiteindelijk met pensioen ga, zal ik met veel plezier genieten van meer vrije tijd met mijn vrouw en kinderen’ hoe heBBen UW idealen Zich ontWikkeld?

‘Een menselijke samenleving waarin we omkijken naar elkaar is voor iedereen het prettigst. Onrecht moet je aanpakken. Dat vond ik vroeger en dat vind ik nog steeds.’ Wie Zorgde voor UW oUders?

‘Mijn vader overleed in 2001 en mijn moeder in 2006. We hadden een heel goede band in de familie. Vroeger zorgden mijn ouders voor elkaar, met hulp van de kinderen, voor de boodschappen, de tuin, enz. Toen mijn vader wegviel, hebben de vijf kinderen de zorg voor mijn moeder goed opgevangen.’ de Wijste les die U kreeg?

eindcijfer:

6.5

‘Zet door wanneer het even tegenzit. Daarnaast: let op de ander en accepteer nooit onrecht.’ Wat heeft U recentelijk voor een oUdere gedaan?

‘Ik neem mijn schoonmoeder, die minder mobiel is, minstens een keer per week mee naar de supermarkt.’ Nestor

Nestor

54 Nestor

Nestor

Kloosterwandeling rond Wittem teKst: heRmaN pOst â&#x20AC;˘ fOtOâ&#x20AC;&#x2122;s: eduaRd eRNst

kLoosTerwandeLIng:

van alle kanten klokgelui

Een wandeling langs vier kloosters in en om het Zuid-Limburgse dorpje Wittem. Startpunt is het klooster in Wittem. Al eeuwenlang trekken pelgrims uit Limburg en ver daarbuiten te voet naar de Gerarduskapel, waar de heilige Gerardus Majella wordt vereerd, een van de eerste redemptoristen (een katholieke internationale kloostergemeenschap).

56 Nestor Nestor 56

roUte: vierkloosterwandeling afstand: 12 km startpUnt: Klooster wittem eindpUnt: rondwandeling horeca: wittem, vijlen, Nijswiller,

wahlwiller en partij

en zonnige herfstdag in het Limburgse heuvelland. Eerst een kaars opgestoken bij de Heilige Gerardus in de naar hem genoemde kapel in het Klooster Wittem. Gerardus Majella leefde van 1726 tot 1755 in de bergen ten zuiden van Napels. Als eenvoudige monnik hielp hij op vaak wonderbaarlijke wijze mensen in nood. In 1904 werd hij heilig verklaard. En omdat hij lid was van de orde der redemptoristen, werd hij vanaf dat moment ook in Wittem vereerd. Opgewekt wandelen wij in zuidelijke richting naar het gehucht Partij. Ook daar passeren we een klooster, MariĂŤndaal, van de zusters redemptoristinnen. Werelds als wij zijn laten wij ons niet verleiden weer een kaars te gaan opsteken, maar gaan door berg en dal in de richting van Vijlen, het hoogst gelegen dorpje van ons land. Ook het derde klooster op onze route, het Arnold Janssenklooster, bewaren we voor een andere keer.

angelus

De klokken van Vijlen kleppen het Angelus en dan moet je buiten zijn in het veld, waar vroeger de boeren op het gebeier om twaalf uur hun spade neerlegden voor een moment van bezinning en gebed. De kerktoren van Vijlen steekt hoog boven de wijde omgeving uit. Van alle kanten klinkt nu klokgelui, soms diep uit een dal

en niet te lokaliseren. Een wonderlijke vrede heerst over het land.

Klooster wittem

abdij van mamelis

mamelis

Aan de overkant van het dal rijzen twee grijze torens uit het geboomte op. Ze doen denken aan een burcht, maar het zijn de torens van de Abdij Sint Benedictusberg, in de volksmond de Abdij van Mamelis genoemd, naar het gehucht aan de voet van de heuvel. De abdij is in 1922 gebouwd door Duitse benedictijnen, die hun land waren ontvlucht voor Bismarcks Kulturkampf. Sindsdien heeft het klooster een roerige geschiedenis beleefd. Na de oorlog moesten de paters het klooster verlaten, omdat sommigen met het nationaal-socialisme hadden gesympathiseerd. Het kreeg diverse wereldse bestemmingen, maar werd in de jaren vijftig weer een abdij. In de jaren zestig heeft de beroemde monnik en architect Dom Hans van der Laan de nieuwe kloosterkerk ontworpen. Vooral met Kerstmis komen katholieken uit de omliggende dorpen en steden hier de nachtmis bijwonen. Er wordt prachtig gregoriaans gezongen.

verboden staties

Vanuit de abdij lopen we het bos in. Een smal slingerpaadje voert onder langs de heuvel naar het dorpje Nijswiller. Daar pauzeren we even voor koffie en een broodje en lopen dan verder naar Wahlwiller. Hier staat een romaans kerkje uit de 12de eeuw, gedeeltelijk opgetrokken î Ą Nestor

Nestor

Kloosterwandeling rond Wittem

De klokken van Vijlen kleppen het Angelus

uit Kunradersteen, een harder soort mergel. Dit kerkje is landelijk beroemd door de muurschilderingen en kruiswegstaties van Aad de Haas (19201972), een in 1944 uit Rotterdam naar Zuid-Limburg gevluchte kunstenaar. Aan die kruiswegstaties zit een bizar verhaal. Het was in 1949. Ik herinner mij het nog goed, ook al was ik pas tien jaar. Ik zat op de lagere school bij de fraters in Hilversum. Plotseling stond het hele land op zijn kop. De kruiswegstaties, die Aad de Haas voor het kerkje van Wahlwiller had geschilderd, werden op last van het Vaticaan verwijderd, omdat ze heiligschennend zouden zijn. De fraters op onze school spraken er ook schande van. Wij kregen de schilderingen natuurlijk niet te zien.

staties in wahlwiler

informatie de route van deze ‘vierkloosterwandeling’ is ontleend aan het boekje wittemse wandelingen. henk erinkveld, enthousiast wandelaar en tegenwoordig abt van het klooster, heeft er veertien rondwandelingen vanaf het klooster wittem in beschreven. het boekje is verkrijgbaar in de kloosterbibliotheek en bij de vvv. de hier beschreven wandeling beslaat twaalf kilometer. de route is, op een vermijdbaar bospad bij mamelis na, rolstoelvriendelijk. horecagelegenheden zijn er in wittem, vijlen, nijswiller, wahlwiller en Partij. wie de route heeft gelopen aan de hand van het boekje, kan er na afloop in de kloosterbibliotheek van wittem een stempel in halen en ontvangt dan een fraai boekje over sint gerardus majella.

verwarrende voorstellingen

Pas begin jaren tachtig zag ik ze voor het eerst. Het bisdom Roermond had toestemming gegeven de staties in het kerkje van Wahlwiller terug te hangen. Het zijn voor de tijd van hun ontstaan onconventionele en daardoor verwarrende voorstellingen. De menselijke figuren zijn op het eerste gezicht nauwelijks als zodanig herkenbaar. Maar wie beter kijkt wordt al gauw diep geraakt door hun mysterieuze en symbolische betekenis. Wahlwiller is, hoe dan ook, door Aad de Haas en zijn kruisweg toeristisch op de kaart gezet. Helaas heeft hij het terugplaatsen van zijn kruisweg in Wahlwiller niet meer meegemaakt.  Nestor

Gezondheid & zorg TeksT: esTher krIJgsman • foTo’s: foTo: hoLLandse hoogTe, roger dohmen

hoera!

de zorg wordT beTer Hoe kunnen we ouderen zo lang mogelijk zelfstandig, gezond en prettig laten leven? Het Nationaal Programma Ouderenzorg (NPO) zet zich daar al jaren voor in. Met succes. Honderden organisaties bundelen hun krachten in projecten voor ouderen. Nestor zet er vijf in de schijnwerpers.

het nationaal programma ouderenzorg (npo) het Nationaal programma Ouderenzorg verbetert de zorg voor ouderen met complexe hulpvra gen. talrijke organisaties slaan daarvoor landelijk en regionaal de handen ineen. het doel: een samenhangend zorgaanbod dat beter is afgestemd op de individuele behoeften van ouderen. voor ouderen leidt deze kwaliteitsslag ertoe dat ouderen zich beter zelf kunnen redden. dat ze meer kunnen blijven doen. minder terug hoeven vallen op de zorg. en minder kans lopen op zorg en behandelingen die onnodig belastend zijn. het programma is in april 2008 van start gegaan. meer weten? Kijk op www. nationaalprogrammaouderenzorg.nl

60 Nestor

Vijf goede voorbeelden meet hoeveel U moet BeWegen Hoe langer ouderen blijven bewegen, hoe langer ze gezond blijven. Maar voor wie is de noodzaak om meer te bewegen het grootst? In Regio Zuid wordt gewerkt aan een slim systeem om dat te meten. De deelnemers, allemaal mensen met beginnende lichamelijke klachten, kregen een ‘meetsetje’ mee. Een weegschaal die het gewicht en de balans meet, een grijpbal om te kijken hoeveel kracht ze in hun handen hebben en een soort stappenteller om bij te houden hoeveel ze bewegen. Vervolgens werd, samen met ouderen, een systeem ontwikkeld om iedereen een goed beweegadvies te geven. Inmiddels zijn vijftig ouderen druk in de weer met een bewegingsprogramma, en wordt in de gaten gehouden of ze daar baat bij hebben. Als het project is afgelopen, ligt er een systeem waarmee ouderen zelf kunnen meten of ze wel voldoende bewegen, en hun leefstijl kunnen aanpassen als dat nodig is.

lang leve thUis Om langer thuis te kunnen blijven wonen en minder zorg nodig te hebben, helpen kleine dingen vaak al. Iemand die even een lampje vervangt, of helpt bij de administratie. Maar de drempel om hulp te vragen is soms hoog. Bovendien willen mensen met het ouder worden en het krimpen van hun sociale netwerk vaak niet alleen hulp, maar ook een luisterend oor. Een welzijnsorganisatie in NoordHolland besloot de hulp die ze al biedt (klussendienst, vervoer) actief aan de man te gaan brengen. Hun leden hoeven niet meer te bellen om hulp te vragen, maar er wordt naar hun wensen gevraagd. Bovendien kijken speciaal getrainde vrijwilligers of tegelijkertijd de sociale contacten van iemand versterkt kunnen worden. Heeft een oudere problemen met boodschappen doen? Dan wordt eerst bij de buren aangebeld of die misschien willen bijspringen. Pas in tweede instantie komt er een medewerker of vrijwilliger in beeld.

portaal om snel info Uit te Wisselen Een kwetsbare oudere heeft al snel een leger van hulpverleners om zich heen. De huisarts, de geriater, welzijnswerk, de wijkverpleegkundige… Dat maakt het lastig om complexe problemen bij ouderen goed te begrijpen en aan te pakken. In Nijmegen werd een project opgezet om dat te veranderen. Via een ‘digitaal platform’ op internet kunnen hulpverleners van verschillende organisaties snel informatie uitwisselen, en zijn ze steeds op de hoogte van de laatste ontwikkelingen rondom een oudere. Van diagnose tot medicatie, van zorgplan tot de status van Wmo-aanvragen. Ook de ouderen zelf en hun mantelzorgers kunnen inloggen. Zo blijven ze goed op de hoogte en kunnen ze rechtstreeks vragen stellen. Al op zestig locaties wordt er met het portaal gewerkt.

verZamelplek voor plattelanders Op het platteland zijn de dokter, winkels en huisartsen vaak verdwenen, de jonge inwoners werken overdag. Om ervoor te zorgen dat ouderen niet in een isolement raken, werd er in het dorpshuis van drie dorpen in Regio Noord een bijzonder project gestart: De Verzoamelstee (verzamelplek). Ouderen kunnen vanuit het dorpshuis met een beeldtelefoon en video contact leggen met de gemeente en allerlei zorgaanbieders. Een dorpshuismedewerker ondersteunt hen daarbij. Als het project een succes blijkt, wordt het ook in andere dorpen ingevoerd.

tips voor mantelZorgers Mantelzorgers zijn onmisbaar voor kwetsbare ouderen. Maar hoe kun je als mantelzorger goed voor iemand zorgen en hem of haar tegelijkertijd zo zelfstandig mogelijk laten zijn? In Zuid-Holland wordt gewerkt aan tips en adviezen. Voor de oudere zelf, voor de hulpverleners en voor de mantelzorgers. Volgend jaar komen we in Nestor uitgebreider op dit onderwerp terug.  Nestor

62 Nestor

Nestor

Geniet TeksT: IngrId nIes • foTo: koos breukeL

op zoek naar verloren tijd Acht jaar heeft hij erover gedaan, de schrijver die velen van ons kennen van zijn ‘Opwaaiende zomerjurken’. Onlangs verscheen ‘Pier en oceaan’, een lijvig boekwerk in twee delen, waarin Oek de Jong de geschiedenis schetst van Abel Roorda, zijn ouders en grootouders. Een oer-Nederlands boek dat de grote verandering laat zien in Nederland tussen de Hongerwinter van 1944 en de komst van de grote welvaart in de jaren zestig.

‘p

ier en oceaan’ is een familieroman: hij vertelt het verhaal van drie generaties: Abel, die geboren wordt in 1952, zijn ouders en zijn grootouders. Abel moet zich verhouden tot het tragische huwelijk van zijn ouders en tot zijn sterke, maar gekwelde Friese grootvader, de gevangene van een veendorp, een eenling net als hijzelf. Hij moet zich losmaken van een familie waar hij met al zijn vezels toe behoort. Naast een familiegeschiedenis is ‘Pier en oceaan’ een roman over de liefde. Niet alleen de liefdes in Abels leven, ook de aangrijpende huwelijksscènes van zijn vader en moeder tonen de liefde in een verdwenen tijd. De titel is gebaseerd op een reeks schilderijen van Mondriaan: Pier en oceaan, symbool voor ‘man ontmoet vrouw’. In de roman van De Jong speelt water een belangrijke rol: van roerloze veenplassen tot de zee die door de paalhoofden op de Zeeuwse stranden stuift. Abel Roorda zoekt het water, net als zijn vader en grootvader. De roman ontstond doordat de schrijver per ongeluk terechtkwam bij het Goese Sas, waar de sluizen zijn die het kanaal van Goes verbinden met de Oosterschelde. Het toneel van zijn jeugd, vertelt Oek de Jong. ‘Hier leerde ik zwemmen, bracht ik zomers door, ontdekte ik de erotiek.’ Een andere inspiratiebron voor het boek was Prousts Op zoek naar de verloren tijd. De Jong bewondert vooral de manier waarop Proust zintuiglijke en bewustzijnservaringen beschrijft en zo de diepte induikt. Hij neemt de lezer mee in de geschiedenis, laat haar voelen, ruiken, horen, weten. Niet door de clichés van de vaderlandse geschiedenis – ‘Vietnam’ domineerde echt niet het dagelijkse leven in Goes in de jaren zestig – maar door de verhalen van Abel, zijn ouders en grootouders, hun huwelijken, hun geluk en ongeluk. Het boek vertelt het (voor velen) zeer herkenbare verhaal van opgroeien net na de oorlog. De Hongerwinter, de wederopbouw, de watersnoodramp, vrouwenemancipatie, de opkomst van de jeugdcultuur, het loslaten of juist omarmen van religie. Oek de Jong: ‘Ik wil verdwenen levens en een verdwenen tijd vereeuwigen.’

aanBevolen! oek de Jong, Pier en oceaan. uitgeverij augustus, prijs ¤ 39,95. Isbn: 978 90 204 1285 7

64 Nestor

[Boektips]

mijn moeder Barbera

`Je moeder blijft in zekere zin altijd een raadsel voor je. Hield mijn moeder van mijn vader? Was er een andere man in haar leven - want van wie kwam het boeket rozen dat bij haar begrafenis bezorgd werd? En wat stond er in de dagboeken die ze verbrand had?' Erna Gianotten (1945) publiceerde als journalist in de Volkskrant, Ouders van Nu en Elegance. In het boek over haar moeder gaat Gianotten op zoek naar wie haar moeder nu echt was. Ze put uit eigen herinneringen, uit haar moeders dagboeken en een stapeltje liefdesbrieven en uit gesprekken met familieleden. En zo ontstaat een fascinerend verhaal over een kinderrijk gezin in Hilversum in de twintigste eeuw, een roman die tegelijkertijd een hommage aan haar moeder is. Gianotten is er goed in geslaagd om van een persoonlijke familiegeschiedenis een aantrekkelijk leesbaar en spannend boek te maken.

[dvd-tip]

erna gianotten, mijn moeder barbera. uitgeverij sijthoff, prijs ¤ 18,95. Isbn: 978 90 218 0746 1

Waar kan ik gratis parkeren?

In Nederland is er geen eenduidig beleid voor mensen met een gehandicaptenparkeerkaart. Daarom ontwikkelde de heer Schaminee uit Cuijk een boekje (handleiding) met daarin op alfabetische volgorde het gehandicaptenparkeerbeleid van alle gemeenten in Nederland. De handige gids past in de hoes van de gehandicaptenparkeerkaart. de prijs voor kbo-leden is ¤ 4,45 (exc. verzenden). u hoeft pas te betalen na ontvangst van het betalingsoverzicht en de gids. bestellen: via de post bij: J.schaminee, markt 4, 5431 ec cuijk of email: parkeergids@gmail.com. vermeld uw kbo-lidmaatschapsnummer.

Waar kan ik

gratis parkeren*

met mijn gehandicapten parkeerkaart

S99_055162.indd 1

happy handmade christmas

Van naaien, breien en haken tot het werken met papier, vilt en textiel; in dit boek worden werkelijk alle technieken gecombineerd. Het resultaat: de meest betoverende eigengemaakte kerstdecoraties: gebreide babyslofjes, boomhangers van papier, een gehaakte Rudolph het rendier, cadeautjes van vilt, en nog veel meer! Dit boek levert gegarandeerd uren knutselplezier op. mollie makes team, happy handmade christmas. uitgeverij Tirion creatief, prijs ¤ 12,50. Isbn: 978 90 439 1395 9

jacques Brel de definitieve Biografie

Een volledige biografie van Jacques Brel, de Belgische zanger, componist en tekstschrijver die in de vroege jaren zestig uitgroeide tot een internationale vedette. Met nieuwe verhalen en foto’s, bijvoorbeeld van een vermeende zoon van Brel, de foto van ‘de echte Marieke’, het volledige verhaal van de boot van Brel, de Askoy II, en de cover-top 180. Een prachtig boek voor de Brel-liefhebber. réne seghers, Jacques brel de definitieve biografie. Tirion uitgevers, prijs ¤ 39,95. Isbn: 978 90 215 5239 2

Win!

Win de DVD-box House seizoen 8

*Niet in parkeergarages *Niet op afgesloten parkeerplaatsen

5 keer pier en oceaan 5 keer mijn moeder BarBera 1 keer jacqUes Brel de definitieve Biografie we mogen enkele exemplaren van deze bijzondere boeken weggeven aan onze kbo-leden. wilt u er een ontvangen? stuur dan een kaartje naar: unie kbo, boeken, Postbus 325, 5201 ah ’s-hertogenbosch, of mail naar boeken@uniekbo.nl vergeet niet de titel en uw adresgegevens te vermelden!

28-09-12 09:58

De bekroonde en bejubelde medische serie House verdwijnt op tv, maar verschijnt op dvd. House is een Amerikaanse serie over de gecompliceerde dr. Gregory House, een medisch genie die een team van dokters aanstuurt. Hij is direct, bot, asociaal en verslaafd aan medische raadsels die hij meestal wel weet op te lossen. Bekroond met twee Golden Globes en vijf Emmy Awards.

Win!

nestor mag drie van deze 3dvd-boxen weggeven aan haar lezers. wilt u hier kans op maken? schrijf ons dan waarom en stuur uw motivatie en adresgegevens naar: unie kbo, house, Postbus 325, 5201 ah ’s-hertogenbosch, of mail naar muziek@uniekbo.nl

Nestor

66 Nestor

Nestor

Digitaal TeksT: sanne schomaker, senIorweb • foTo’s: hoLLandse hoogTe, senIorweb

kersTkaarTen versTuren? Maak etiketten in Word Kramp, bibberende handen en inktvlekken. Ook bang dat het beschrijven van enveloppen voor al die kerstkaarten u een beetje te veel wordt? Helemaal niet nodig, want in Word (2007 en 2010) maakt u in een handomdraai mooie persoonlijke etiketten. Leuk, al die e-mail, digitale kaarten en dat facebooken, maar in de decembermaand versturen we toch het liefst een persoonlijke kaart. Maar ook in deze tijd kan de computer van pas komen. Maak mooie etiketten, zodat u de adressen van uw familie en vrienden niet uit hoeft te schrijven. En ze zijn helemaal naar uw smaak vormgegeven!

etiketten aanschaffen Voor het afdrukken van etiketten hebt u bedrukbare etikettenvellen nodig. Deze zijn in de kantoorboekhandel, de computerwinkel en het warenhuis verkrijgbaar. Ze zijn te krijgen in vellen van 21 of 24 stuks, meestal per vijf of tien vellen.

Beginnen • Open word. • Boven in word staat het zogenaamde lint, waarop u tabbladen ziet met opties als ‘start’ en ‘invoegen’. Klik op het tabblad verzendlijsten . • Klik links op de knop etiketten . het venster ‘enveloppen en etiketten’ opent.

Welke etiketten hebt u? Niet alle etiketten zijn hetzelfde. Ze zijn er in allerlei maten en vormen. Het is daarom belangrijk dat u aangeeft welke etiketten u in huis hebt. Anders maakt Word er een rotzooitje van en staan de letters misschien niet op de juiste hoogte. Stel daarom als eerste in welke etiketten u gebruikt. Dat doet u zo: • Klik in het venster ‘enveloppen en etiketten’ op opties .

68 Nestor

• Kies bij ‘etiketproducent’ het merk van uw etikettenvellen. • selecteer bij ‘productnummer’ het nummer dat vermeld staat op uw velletjes etiketten. • Klik op ok .

• Klik op starten . • Klik op een illustratie die u bevalt. het plaatje wordt zichtbaar in het document met de etiketten.

kerstletters

De opmaak van de tekst past u aan zoals u dat gewend bent in Word. U kunt de tekstkleur wijzigen, de lettergrootte, het lettertype, enzovoorts. Zorg er wel voor dat de tekst die u wilt aanpassen, is geselecteerd.

adressen invoeren

Wilt u één adres meerdere keren op een vel met etiketten zetten, dan is dat een fluitje van een cent: in het venster ‘Enveloppen en etiketten’ typt u het adres in het invulveld ‘Adres’. Daarna klikt u op Nieuw document. Omdat u voor uw kerstkaarten allerlei adressen gebruikt, gaan wij meerdere adressen op één vel met etiketten invullen. Dat gaat net iets anders. • Klik in het venster ‘enveloppen en etiketten’ op nieuw document . • er opent een nieuw document met kaders. dit zijn de verschillen de etiketten. u kunt nu de adressen binnen de kaders typen.

plaatje op etiket

Alleen een simpel etiket kan saai zijn. Daarom kunt u uw etiketten voorzien van foto’s of mooie illustraties. Zo komen u en de ontvanger meteen in gezellige sferen. U voegt op deze manier een foto of andere afbeelding toe aan uw etiketten: • Klik in het lint op het tabblad invoegen > illustratie. • zet onder ‘Resultaten moeten zijn’ een vinkje voor illustraties . vinkjes bij de overige opties haalt u eventueel weg. • vul onder ‘zoeken naar’ een zoekterm in. wij kiezen hier voor ‘Kerst’, maar u kunt natuurlijk iets anders verzinnen.

tip: u kunt ook een eigen foto toe voegen. Klik daarvoor op ‘afbeelding’ in plaats van op ‘illustratie’.

plaatje veranderen

De illustratie is nu zichtbaar op het vel met etiketten. Maar het plaatje staat waarschijnlijk nog niet op de juiste plek en is misschien wel wat te groot of te klein. Pak met de muisaanwijzer het ingevoegde plaatje bij één van de hoeken vast en sleep het schuin naar binnen om de afbeelding te verkleinen; naar buiten om de afbeelding te vergroten. Klik met de rechtermuisknop op de illustratie en kies voor tekstterug loop > Om kader. Verplaats nu de illustratie naar de plek binnen het etiket waar u het mooi vindt staan. U kunt overigens hier ook voor andere opties kiezen zoals ‘Achter tekst’. Als u deze optie aanklikt, kan de tekst over het plaatje heenlopen. Leuk als u het etiket bijvoorbeeld van een achtergrond wil voorzien.

opslaan en/of afdrukken Uw etiket is nu klaar. Sla het document op via Bestand > Opslaan als. Daarna kunt u de etiketten afdrukken via uw printer. Omdat u het document hebt opgeslagen, kunt u het de volgende keer openen en weer opnieuw etiketten afdrukken. U kunt zelfs een volgende keer de opmaak weer aanpassen en een ander plaatje invoegen. 

wilt u ook alle mogelijkheden van word ontdekken? word dan nu lid van seniorweb voor maar ¤ 27 en u ontvangt het lidmaatschap tot het einde van dit jaar gratis. u betaalt pas in 2013. de eerste vijftig aanmeldingen ontvangen een gratis 4 gb usb-stick. aanmelden doet u eenvoudig online via www.seniorweb.nl/nestor

Nestor

Bel & Win

nestor heeft voor dit nummer vele mooie prijzen geregeld voor haar lezers, die u kunt winnen als u de oplossing van de puzzel goed hebt.

Bel

Zweedse puzzelpUZZel Zweedse puzzel ZWeedse patiënt patiënt

kijk kijk

1 walrus dampen dampen walrus

bijzonbijzonder leuk gezanik der leuk gezanik adellijk adellijk

wal wal

bosjebosje

politiepolitieman man

Bel 09090108 (¤ 0,60 ct per gesprek), spreek de oplossing in, toets uw telefoon nummer in en geef aan of u prijs 1 of prijs 2 wilt winnen.

geheel geheel verbruikt verbruikt 2

draaddraad

sms naar 3111 sms naar 3111 voor prijs 1: de tekst NestOR <spatie> OplOssiNG <spatie> 1 sms naar 3111 voor prijs 2: de tekst NestOR <spatie> OplOssiNG <spatie> 2 dus bijvoorbeeld: nestor broodkruimel 1 (¤ 0,60 ct per deelname).

overwinoverwinning ning rugstuk rugstuk

pets pets

effeneffen stijf stijf over-overschotje schotje modern modern

slUitingsdatUm u kunt meedingen voor deze prijzen tot 8 januari 2013. Winnaar stoel: de heer peeters, linne

70 Nestor

10 10

okidookido

knevel knevel

tochttocht

golfterm golfterm 5

beestbeest

voetstap voetstap

teug teug

kinderen kinderen schenkschenkgereigerei snoetsnoet

naar naar

luxe luxe

wentewenteling ling

verlegen verlegen

prijswinnaars krijgen persoonlijk bericht.

Let op: de oplossing van de vorige puzzel is ook te vinden op onze website www.kbo.nl! klik op de cover van nestor en scroll naar beneden.

motormotorvoertuig voertuig

gevaar gevaar

aard-aardbewoner bewoner

knoert knoert

een- eenkennig kennig schade schade

hard hard insectinsect slaanslaan

oplossing novemBernUmmer: verkiezingen

gluren gluren snelheid afloop snelheid afloop

midden midden

streekstreek omroep omroep 9

sindssinds

pluspunt pluspunt

gevaar gevaar

bosgang bosgang reedsreeds soortsoort slee slee

9 kwaad kwaad Duits-Duitsland land advies advies

geklets geklets

poenpoen

Bel 0909-0108

etageetage (afk.)(afk.)

Breng de letters overeenkomstig genummerde hokjes over naar Breng letters overeenkomstig genummerde hokjes over de Breng de de letters uituituit dedede overeenkomstig genummerde hokjes overnaar naar de de hokjes hieronder. Indien puzzel is ontstaat opgelost, ontstaat er een hokjes hieronder. indien de puzzel correct iscorrect opgelost, er een oplossing. hokjes hieronder. Indien de de puzzel correct is opgelost, ontstaat er een oplossing. oplossing. 1

9 10 10

wiN

hoe het werkt? maak de puzzel, noteer de oplossing en bel of sms de oplossing door. U kunt zo vaak meedoen als u wilt. succes!

Bridge opgave Oefen even mee

Zoek de schUldige N/allen B 10 5 h653 hB2 v62

west 3 pas

hv972 a6 654 hB4

Noord Oost zuid 1 1 pas pas 4 pas pas

4 gaat kansloos down na ruitenstart van zuid. Oost: ‘Ik had meer punten bij je verwacht.’ West: ‘Ik heb tien punten mee, dan moet ik toch 3 Gewoon een limietbieding.´

bieden?

wie deed het fout?

prijs 1 3x nostalgische muziekspeler

De Ricatech RMC100 heeft een flinke dosis nostalgie met zijn Amerikaanse retrodesign en de platenspeler voor uw 33-, 45- en 78-toerenplaten. Tegelijkertijd beschikt het muziekcentrum over alle moderne technologieën waar we zo van houden: een CD-speler die alle mp3bestanden leest, AM/FM-radio, USB-poort en SD-kaartsleuf. Met ‘één druk op de knop’ kunt u nu dus uw platen opslaan en omzetten in digitale bestanden. Handig! Inclusief een set stereoluidsprekers met een chromen grille en een superieure geluidskwaliteit.

de oplossing van deze bridgeopgave kunt u vinden op onze website www.kbo.nl (klik op de cover van nestor).

Krijgt u geen genoeg van bridge? word dan lid van de nederlandse bridge bond en ontvang iedere maand het magazine bridge: www.bridge.nl

prijs 2 15x BBc earth: the circle of life

Een heel nieuwe en inspirerende kijk op onze mooie en kwetsbare planeet met adembenemende opnamen, gemaakt over de hele wereld. In vier fascinerende natuurdocumentaires onthult The Circle of Life hoe complex het totaal van flora en fauna in elkaar steekt. Planten en dieren ontwikkelen onverwachte relaties met elkaar, gebruiken bizarre overlevingsstrategieën en weten zich op verbluffende wijze aan te passen aan de meest extreme leefomstandigheden. Nestor

Nestor

Mijn Passie TeksT: Ineke de rIdders • foTo’s: marc boLsIus

Pastoor John van Oss, lid van de congregatie van Montfortanen, ervaart zijn passie wel diep ingrijpend, maar niet vergezocht. voor deze pastoor ligt het verzamelen van kerststallen of kerstgroepen in het verlengde van zijn priesterschap en toch is er ook meer.

‘

Mijn priesterschap is slechts één pijler onder de passie voor kerstgroepen, de andere wordt gevormd door mijn opvoeding. Als kind al beleefde ik het kerstfeest als een wonder; de stal met die grote beelden wekte ontzag. Bij ons thuis betekende het kerstfeest iets of zoals we nu wel zeggen, het mocht ergens over gáán. Later gaf ik les aan middelbare scholieren en ik stond voor de vraag hoe ik voor jongeren de menswording van christus aanschouwelijk kon maken. Ineens wist ik: de kerststal. Bevriende religieuzen, uitgezonden naar landen als China, Afrika, Frankrijk, leenden me hun uit den vreemde meegenomen stallen. Na de lessen was het dan vaak ‘hou maar’ en zo is eigenlijk mijn verzameling gestart. Ik heb wel gereisd en van die reizen kerstgroepen mee naar huis genomen, maar ik krijg vooral veel. Religieuzen die in landen van de Derde Wereld hun roeping vieren, komen vaak met de indrukwekkendste stallen naar mij toe. Zo wordt je verzameling wel groot! En hier in Schimmert, een dorpje in Zuid-Limburg, komt het voor dat ik dozen op de stoep van de pastorie aantref en dan weet ik het al. Kinderen groeien op, krijgen belangstelling voor allerlei eigentijdse zaken en dan kan de stal wel naar mijnheer pastoor. En ik ben er blij mee. Niet met de materie vanzelfsprekend, maar vanwege de verbeelding van de boodschap. In de hedendaagse kerstbeleving lijkt men het Kind wel als eerste te kunnen missen. Dan missen we iets, nou, de essentie. Dat Hij er ook voor jou is, dat dwars door verdriet en teleurstelling, ziekte en armoede Zijn Licht voor jou in de wereld komt, daar gaat het om. Dat vier ik elk jaar met heel mijn hart.

74 74

Nestor Nestor

’

heT wonder van het kerstfeest

Nestor 75 Nestor 75

Uit! onder redacTIe van suzanne meeboer

[kerstconcert]

ritmische misa criolla

Wanneer: Op 15, 16, 22 en 23 december 2012 Waar: de Nieuwe liefde, da costakade 102, 1053 wp amsterdam info: t: 020589 16 80 e: info@denieuweliefde.com w: www. denieuweliefde.com

[expositie] foTo: ???

In De Nieuwe Liefde in Amsterdam vindt een uniek Latijns-Amerikaans kerstconcert plaats met de populaire Misa Criolla, de ritmische kerstcantate Navidad Nuestra en aanstekelijke 18de eeuwse Boliviaanse kerstliederen (villancicos). De meeslepende muziek van o.a. Ariel Ramirez, wordt gespeeld op traditionele instrumenten en gezongen in de n inheemse talen en het Spaans. Een kerstprogramma vol hoop en verlangen door het barokensemble Música Temprana.

[kerstmarkt]

thuis bij de kerstman Lichtjes, kerstbomen en prachtige decoraties op de sfeervolle en warme kerstmarkt in de Fluweelengrot. Dit jaar is de Kerstman er neergestreken. Neem een kijkje in de cadeaukamer, loop door zijn slaapkamer en zie de rendieren en zijn arrenslee. Verder ziet u de indrukwekkende wandschilderingen, sculpturen, een unieke 18de-eeuwse kapel, stands met kerst- en cadeauartikelen en oude ambachten. Elk jaar bezoeken meer dan 125.000 mensen uit binnen- en buitenland deze speciale ondergrondse kerstmarkt. De opbrengst komt ten goede aan de organiserende stichting. Wanneer: vrijdag 16 november tot en met zondag 23 december 2012, entree ¤ 5 Waar: fluweelengrot, daalhemerweg 27, 6301 Bj valkenburg aan de Geul info: t: 043820 00 40 e: info@kasteelruinevalkenburg.nl

Nestor

Bijzondere kerstgroepen Al jarenlang trekt de kerstgroepenexpositie in de Martinuskerk van ’t Veld veel bezoekers uit de regio en ver daarbuiten. Dat komt door de hoge kwaliteit van de groepen, en de grote aantallen die links en rechts in de zijbeuken van de uit 1853 daterende kerk staan opgesteld. Door de jaren heen hebben tal van collectioneurs hun verzameling laten zien. Er zijn ook internationale en zelf gemaakte kerstgroepen. Heel bijzonder zijn een hele kleine houten kerstgroep uit Florence en de kerstgroepen van olijfhout die in Jeruzalem en Bethlehem zijn gekocht. Wanneer: 8 december tot en met 21 december. tijdens de expositiedagen is de kerk geopend van 13.00 tot 17.00 uur. de toegang is gratis en de kerk is rolstoel vriendelijk Waar: sint martinuskerk, Rijdersstraat 107, 1735 Gc ‘t veld info: t: 022642 12 64 w: www.martinusweb.nl e: martinus.vw@quicknet.nl

foTo: ruud baan, danseres: erIca horwood

Tranen groeien uit tot een magische boom

[nationaal Ballet]

magische assepoester Voor deze gloednieuwe Cinderella, als vanouds op de gelijknamige, fantasierijke muziek van Sergej Prokofjev, baseert Wheeldon zich op de Assepoestervertelling van de Gebroeders Grimm. In die versie groeien de tranen van Assepoester uit tot een magische boom. Met de hulp van vier geesten vervult die al Assepoesters wensen. De karakters krijgen bij hem diepgang – Assepoester wordt niet slechts als slachtoffer geportretteerd – en het sprookje krijgt kleur en vaart. Wanneer: de wereldpremière van cinderella door het Nationale Ballet is op 13 december 2012, daarna is de voorstelling te zien tot en met dinsdag 1 januari 2013 Waar: in het muziektheater amsterdam, amstel 3, amsterdam info: Kaarten (van ¤ 18 tot ¤ 74) zijn verkrijgbaar bij het Kassabespreek bureau van het muziektheater, t: 020625 54 55, bij de auBticketshop op het leidseplein in amsterdam of www.hetballet.nl

[BeUrs]

de ultieme vakantietip Op de vakantiebeurs komt u in de Jaarbeurs Utrecht helemaal in vakantiestemming. Oneindig deinen op tropische wateren... de oorverdovende stilte horen van de woestijn. De geur van het Zwarte Woud. Op de Vakantiebeurs draait het om ervaren en beleven. Er staan maar liefst meer dan 1400 exposanten voor u klaar met de ultieme vakantietip. Met nieuwe themapleinen voor Fietsen en Wandelen, Kamperen en Actief en Avontuur. Wanneer: 9 t/m 13 januari 2013, entree bij reservering vooraf via de website ¤ 15,25 (¤ 2,50 goedkoper dan tijdens de beurs) Waar: vakantiebeurs, jaarbeurs utrecht, jaarbeursplein 6, 3521 al utrecht info: t: 030295 59 11 w: www.vakantiebeurs.nl

vrijkaarten vakantiebeurs de vakantiebeurs 2013 heeft 10 x 2 vrijkaarten voor KBOleden beschikbaar gesteld. hebt u interesse, stuur dan vóór 2 januari 2013 een kaartje naar unie KBO, postbus 325, 5201 ah, ’shertogenbosch o.v.v. vakantiebeurs, of stuur een mail naar uit@uniekbo.nl

Nestor

Contact & Op zoek [contact]

Man 81 jr, 1.67 l. wil een lieve vroUW leren kennen die heel vaak bij mij wil zijn of altijd. Uit gemeente Heumen of Grave NBR. BR.O.NR.Nt. 12.011

Weduwe zoekt lieve, hartelijke man, leeftijd 77-83 jaar. Oosten van het land. Regio 0543-0544. BR.O.NR.Nt. 12.012

Weduwe 80+, sportief en nog zeer actief zoekt een lieve vriendin om samen nog leuke dingen te doen. BR.O.NR.Nt. 12.013

035, wed. 70 jr., zkt een vlotte man, 65/75 jr. voor vriendschap. BR.O. NR. Nt. 12.001

Goed verzorgde, serieuze vrouw, spontaan. Regio 010. Zoekt liefdevolle relatie beschaafde heer van 65-75 jr., met auto. Ben erg actief. Vakantie, zon, zee, fiets, wand. Mis de knuf en romantiek. BR.O.NR.Nt. 12.002

Niet rokende dame, ser. alleenst. 80 jr. (ex- analiste). Brede interesse. Rij auto, computer, bridge, theater, reizen etc. Regio Zuid-Limburg. Gaarne contact met beschaafde heer voor fijne relatie. ‘Belangrijk’ aandacht, warmte, knuffel, romantiek. BR.O.NR.Nt. 12.003

Wed. met auto zkm serieUZe heer, NR, vanaf 78 jaar om eenzame tijd samen door te brengen. Bijv. wandelen, reizen, dansen, sport. Omg. 0485. Met kerst samen?

Wed. 77 jr., gezond, actief, NR, charmant, ziet er jonger uit, zkm sympathieke man. Eerlijk, netjes, houd van fietsen, wandelen, vakantie, samen delen, goed gesprek. Huis gezell. Nog genieten van het leven samen. Evt. dansen. Omg. Twenthe. BR.O.NR.Nt. 12.006

Mn 75+, zoekt gez. vriendin. Gev. voor humor, eerlijk, arm om je heen, lief. Omg. 0174 HvH. BR.O.NR.Nt. 12.007

BR.O.NR.Nt. 12.014

Nette weduwn. zoekt een nette vrouw voor een latr. Wie belt? 0313-024-026. BR.O.NR.Nt 12.015

Wedn., 80 jr., zkm ’n lieve vroUW. Fiets, klaverjas en tuinen. Omg. gezellig Purmerend.

BR.O.NR.Nt. 12.016 Ik ben een vrouw van 53 jaren. Woon samen met mijn hondje. Ik zoek een lieve man met wie ik samen de kerst door kan brengen. Ik houd van geZelligheid, voet- Weduwnr, 71, met hUmor, houdt van bal, zwemmen, terrasje pakken enz. Ik heb gezelligheid, discussie en uitgaan. Ik wil dit graag delen met een lieve vriendin. geen vervoer en zoek daarom omg. 055. Regio Salland en omgeving. BR.O.NR.Nt. 12.005 BR.O.NR.Nt. 12.017 WedUWnr., 79 jr., zkt rel. 60-80 jr. omg. Twente. Woont buitenaf. Evt. ruimte om apart te wonen. BR.O.NR.Nt. 12.009

BR.O.NR.Nt. 12.004

Wed. 65 j., zkt lieve man, 64-68 j. om een leuke relatie op te bouwen. Liefst met foto. Omg. Zeeland-Brabant.

Wedn., 77 jr., nog zeer actief bezig, zkm leUke vriendin om er samen nog iets leuks van te maken. Alleen is ook maar alleen. In bezit van auto. Omg. 0478.

BR.O.NR.Nt. 12.008

BR.O.NR.Nt. 12.010

80 Nestor

Vitale man, 79 jr., natuurliefhebber. Hobby’s: schilderen, lezen, film. Zou graag in contact komen met lieve en empathische dame. Omgeving 074.

reageren op advertentie? stuur uw brief, met vermelding van het briefnummer in de linker bovenhoek van de envelop, naar: unie kbo, Postbus 325, 5201 ah ’s-hertogenbosch. de redactie stuurt uw brief dan door.

[op Zoek]

[te hUUr]

vakantiehuis

vakantiebungalow appartement

Luxe vak.h. op park in Medemblik, 6 p., 50+, 10% korting. T: 0299-65 24 94

Z.Tenerife, t.h. comfortabele vak. bungalow m. zwb. bij zee. Absolute privacy. Ned.gespr.

www.vakantiewoningmedemblik.nl

www.villatropicaltenerife.com

[te hUUr]

Overwinteren aan zee in Zuid-Spanje of huur per week. Alle comfort voor 2 tot 6 pers. m.melis@rocnijmegen.nl

T: 06-498 084 33

[geZocht]

magda Bruins Graag kom ik opnieuw in contact met Magda Bruins. Ze woonde in Schalkhaar en zat bij mij op school in Deventer. Ik was o.a. getuige bij haar huwelijk met Peter van Schaayk. Marita Bekema mbekema@kpnmail.nl [geZocht]

verhalen van mantelzorgers Zorgt u al lange tijd of nog maar kort voor uw man, vrouw, vader of moeder? Of misschien wel voor een vriend of buurvrouw? Worstelt u met dillema’s, zoals bijvoorbeeld de waarheid vertellen of een leugen om bestwil? Sleutels verstoppen of iemand onverantwoord de weg op sturen? Schaamte of schuld? Laat het ons weten voor een artikel in Nestor; e-mail nestor@uniekbo.nl.

[geZocht]

reünie 20-03-2013

[goed doel]

Jongensschool St. Bonaventura Rotterdam-Charlois Schooljaar 1944-45

Wij willen van het prachtige eiland Lesbos het eerste kettinghondenvrije eiland van Griekenland maken. Daarvoor hebben wij een professionele organisatie in het leven geroepen. Het programma wil dat: • De groei van ketting- en zwerfhonden op Lesbos stopt (castratieprogramma). • Er onderwijsprogramma’s komen, zodat de kinderen van Lesbos leren begaan te zijn met het lot van deze honden (educatie). • Wij voldoende financiële middelen hebben om de druk op de lokale en Griekse overheid op te voeren om daadwerkelijk iets aan de situatie van de kettinghonden te doen.

c.janmaat7@upcmail.nl [geZocht]

Zin in reünie 2013? Stafcompagnie 112 Transp.Bat.AAT (kapt.W.Verbeek) Nunspeet 1956/57. cor.verlaan@planet.nl

steun strijd straathonden

www.canilos.org

Paula van Loo

Zelf een advertentie plaatsen? oproepen voor reünies en personen zijn gratis. voor de advertenties voor de rubriek contact, cursussen en vakantiehuizen kunt u een advertentiebon met de bijbehorende tarieven downloaden via de website (klik op de cover van nestor en scroll naar beneden), of aanvragen via de mail: nestor@uniekbo.nl of via het redactiesecretariaat, telefoon 073-61 234 75.

Nestor

Verloren & Gevonden

[OPROEP] WAT BENT U VERLOREN? LAAT HET ONS WETEN! In het leven verliezen we voortdurend van alles, maar soms krijgen we er ook iets moois voor terug. Hebt u iets verloren en gevonden en wilt u dat met ons delen? Schrijf het op in maximaal 350 woorden en stuur het naar nestor@uniekbo.nl of per post naar Nestor, Verloren & Gevonden, Postbus 325, 5201 AH ’s-Hertogenbosch.

Ontmoeten en afscheid nemen Als ik na bijna 65 jaar een voorlopige balans opmaak van mijn leven, dan zie ik: een onbezorgde jeugd en schooltijd. Het verlies ervan merkte ik nauwelijks, omdat het zo geleidelijk verliep. Ik vond als jonge volwassene een nieuw en spannend spoor in het avontuur dat leven heet. Ik vond de liefde van mijn leven en ik verloor mensen die ik liefhad. Je beseft niet altijd hoeveel mensen je in je leven tegenkomt. Een snel oogcontact. Een vluchtige ontmoeting. Soms wat langer. Vrienden, kennissen, collega’s. Vaak passerende schepen. Kinderen die uitvliegen. Grootouders en ouders die overlijden. Verliezen komt dichterbij als je zelf tot de laatsten gaat horen. Winst is: als een vrolijke en grote kennissenclub krimpt

Nestor

tot een kleine, maar solide kring. Ik weet intussen dat het leven bestaat uit ontmoeten en afscheid nemen. Vinden en verliezen. Werken, carrière maken, afbranden en weer uit je eigen as herrijzen. Vaste structuren verliezen kan uiteindelijk leiden tot het vinden van nieuwe denkpatronen die dan zo slecht nog niet blijken te zijn. Ik denk dat ik tot nu toe meer gevonden dan verloren heb. Ik hou van dit leven waar ik nog steeds vol in sta. Ik tel al mijn zegeningen die ik kreeg en vond. Eens zal ik dit leven als een winnaar verliezen en de rust vinden waar ik nu nog niet aan toe ben. Gerrie Drabbe, Landgraaf

Colofon

provinciale kBo’s kBo limBUrg t: 0475 38 17 40 e: info@kbolimburg.nl www.kbolimburg.nl

kBo flevoland t: 036 522 66 90 e: kboflevoland@hotmail.com www.kboflevoland.nl

kBo drenthe t: 0528 26 56 19 e: info@kbodrenthe.nl www.kbodrenthe.nl

kBo Zeeland t: 0114 67 60 11 e: info@kbozeeland.nl www.kbozeeland.nl

kBo provincie Utrecht t: 030 262 32 49 e: info@kboprovincieutrecht.nl www.kboprovincieutrecht.nl

kBo fryslan t: 058 215 38 32 e: info@kbofryslan.nl www.kbofryslan.nl

kBo ZUid-holland t: 010 521 82 99 e: kbozuidholland@hetnet.nl www.kbozuidholland.nl

kBo gelderland t: 0481 45 02 52 e: info@kbogelderland.nl www.kbogelderland.nl

kBo provincie groningen t: 0599 – 41 41 08 e: info@kboprovgroningen.nl www.kboprovgroningen.nl

kBo noord-holland t: 023 525 39 52 e: info@kbonoordholland.nl www.kbonoordholland.nl

kBo overijssel t: 0572 36 11 77 e: info@kbooverijssel.nl www.kbooverijssel.nl

abonnement? Nestor is een uitgave van de unie KBO en

verschijnt tien keer per jaar. KBOleden ontvangen Nestor gratis. Nietleden betalen ¤ 26. abonnement/lidmaatschap opzeggen voor 1 november. wilt u lid worden van de KBO voor zo’n 25 euro per jaar of een abonnement op Nestor? Bel met de unie KBO 0900821 21 83 (¤ 0,10 ct/min) of mail naar uniekbo@uniekbo.nl

redactieadres Postbus 325, 5201 ah ’s-hertogenbosch e-mail: nestor@uniekbo.nl hoofdredacteUr Ingrid nies redactieraad Jan brinkers, hes van huizen, wil Jansen, het ledenpanel, suzanne meeboer en ellen willemsen aan dit nUmmer Werkten mee ron beumer, marc bolsius, eduard ernst, egbert hartman, hes van huizen, will hurkmans, Tom Janssen, Lisette de Jong, mark kohn, max de krijger, esther krijgsman, Peter Louwerse, suzanne meeboer, michiel moormann, herman Post, Ineke de ridders, sanne schomaker, arjen Jan stada, cor schoenmaker, adri verweij, arjan visser vormgeving mariska Leerink drUk: senefelder misset, doetinchem advertentie-exploitatie Psh media sales Postbus 30095, 6803 ab arnhem Theo van rossum 026-750 18 41 theo.van.rossum@pshmediasales.nl

carToon: Tom Janssen

Nestor