vertreknl-2

1e Ja argang nummer 2

|

www.vertreknl.nl

het magazine voor wonen, werken en leven in het buitenland

Maak kans op een

gratis Cultuurgids t.w.v. â‚Ź 11,95 Zie pagina 4

bent u de

ideale emigrant? reportage beste en slechtste emigratielanden

5

Juridisch liefde maakt blind thema stap 1 voor emigranten: leer de taal

E 6,50 issn 977-221128700-6

i i n t e r v i e ws i w e r e l d b a n e n i f i s c a a l i b o e k e n i o n ro e r e n d g o e d i

Rabobank Grensbanken Emigratiespecialist in het grensgebied

Emigreren is een grote stap Als u net over de grens in BelgiĂŤ of Duitsland gaat wonen, voelt dat als een kleine stap. Het is immers niet ver weg.

Toch heeft het grote gevolgen. U gaat niet alleen een landsgrens over, maar ook een cultuurgrens. Bovendien gelden in uw nieuwe woonland andere regels. Op juridisch en fiscaal gebied, maar ook veel praktische zaken zijn net even anders geregeld dan in Nederland. Dat is iets om even bij stil te staan.

Goed advies is belangrijk Natuurlijk kunt u op internet informatie zoeken. Maar dat valt niet mee. De speurtocht op alle verschillende sites kost veel tijd. Er is veel te vinden dat niet meer actueel is.

En de informatie is niet toegespitst op uw persoonlijke situatie. Dan kunt u beter een gesprek aangaan met een emigratiespecialist van de Rabobank Grensbanken.

Emigratiespecialist in het grensgebied De adviseurs van de Grensbanken weten wat u moet regelen voordat u vertrekt. Van verblijfsvergunningen tot het invoeren van uw auto. Ook vertellen zij de aandachtspunten op het gebied van sociale zekerheid, belastingen en het verschil in wetten. En natuurlijk kunnen zij u adviseren op het gebied van hypotheken, verzekeringen, en andere financiĂŤle zaken.

Exclusief voor lezers VertrekNL Elke tiende lezer van VertrekNL krijgt geheel gratis een Cultuurgids naar keuze ter waarde van â‚Ź 11,95. U kunt hierbij kiezen uit maar liefst 36 verschillende landen. Ga hiervoor naar www.vertreknl.nl/actie en geef hierbij uw land van voorkeur aan.

De winnaars krijgen per email bericht en ontvangen de Cultuurgids naar keuze gratis thuis toegestuurd.

Een Cultuur Bewust!-gids geeft toeristen, emigranten, studenten en zakenlieden belangrijke informatie over de cultuur van een land. Het boek spijkert de lezer in no time bij over de verwachtingen van het gastland en wat een bezoeker op zijn beurt kan verwachten van zijn gastheer. Met informatie over het land en volk, de normen en waarden, de feestdagen en tradities en natuurlijk ook vrijetijdsbesteding, is Cultuur Bewust! een must have voor iedereen die meer met het buitenland te maken heeft dan een traditionele vakantie.

NB: Deze actie loopt tot en met 30 september 2011. Het aantal

gratis exemplaren is ongelimiteerd, dus u maakt nog kans tot en met de laatste dag!

voorwoord

Stickers plakken

T

wee dagen Emigratiebeurs (afgelopen februari in Houten) hebben mij echt de ogen geopend. Voorafgaand aan de beurs stond emigreren voor mij synoniem voor gezinnen die, als gevolg van het werk van pa of ma (meestal pa), hun hele hebben en houwen in een verhuiswagen of zeecontainer versleepten naar een ander werelddeel. Voor een jaar of twee.

Tuurlijk, die gezinnen zijn er. Maar wat waren er op de beurs veel verschillende mensen met evenzovele motieven om te emigreren. Ik kwam de ‘terug naar het warme Curaçao´emigrant tegen, de ‘ik droom van Rusland’-emigrant en uiteraard ook de welbekende ‘ik ga een bouwval verbouwen tot een bed en breakfast’-emigrant. En mannen in pak die zich geen emigrant noemen maar expat. En dan heb ik het nog niet gehad over de categorie ‘ik heb al jaren plannen om te verhuizen maar waarschijnlijk gaat het er als puntje bij paaltje komt nooit van komen’-emigranten.

Veel van deze menstypen bezochten de stand van VertrekNL omdat we daar het eerste nummer van dit magazine aan het uitdelen waren. En passant zetten fotografen Peter en Annelies op onze stand ruim driehonderd VertrekNL-lezers op de foto (de foto’s zijn trouwens te downloaden via www.vertreknl.nl).

De minuut die het duurde om iedere foto te maken, was net lang genoeg om in te schatten wat voor potentiële emigrant we over de vloer hadden. Onwillekeurig en denkbeeldig begon ik stickers te plakken: dat daar is vast en zeker een idealist. Die man is zonder twijfel ondernemer. Kijk die, dat lijkt me een echte levensgenieter.

“De welbekende ‘ik ga een bed en breakfast beginnen’-emigrant was er, net als de mannen in pak die zich geen emigrant noemen maar expat” Nu is het natuurlijk niet erg netjes om mensen zo op het oog in een hokje te stoppen en er een sticker op te plakken. Maar als er dagelijks zo’n driehonderd landgenoten Nederland verlaten, dan moeten er, ondanks de vele verschillen, toch ook overeenkomsten zijn tussen deze mensen?

De redactie riep bij het beantwoorden van deze vraag de hulp in van een aantal (aanstaande) emigranten en experts. Op basis van alle gesprekken hebben we vijf profielen gemaakt van de Nederlandse emigrant: 1) de idealist, 2) de ondernemer, 3) de avonturier, 4) de gelukszoeker en 5) de levensgenieter. Waarbij we altijd uitgaan van het positieve. Emigranten die Nederland verlaten omdat ze het hier helemaal zat zijn, rekenen wij tot de gelukszoekers. De rest van de categorieën spreken redelijk voor zich. Net als dat veel emigranten zich niet in één hokje laten plaatsen. Die krijgen gewoon twee stickers. Ondernemen en genieten van het leven gaan tenslotte prima samen. Zo bezien zijn emigranten eigenlijk net gewone mensen. n

S T E FA N T I B B E N

HOOFDREDACTEUR VERTREKNL

REDACTIE@VERTREKNL.NL / TWITTER.COM/VERTREKNL

MEI 2011 VERTREK NL

| 5

colofon Jaargang 1, nummer 2 - mei/september 2011

VERTREKNL

Valge 3, 9965 PD, Leens (Groningen) T: 0595-572028. F: 0595-572231 E: redactie@vertreknl.nl W: www.vertreknl.nl

REDACTIE

Hoofdredacteur: Stefan Tibben Eindedactie: Paul Poley Redactie: Jorine de Bruin, Paul Poley, Heleen Ronner, Chantal Saba, Peter Smolders en Stefan Tibben Medewerkers: Arend van Dam, Boris Dittrich, Dhr. M. Mohr, Mirjam van der Kaaden, Andrea Kruis, Dhr. K. Ransquin en Prof. mr. M. ten Wolde.

Naar het noorden!

VORMGEVING

Art director: Peter Beemsterboer, Studio Imago, www.studioimago.nl Fotograaf: Peter Wiezoreck, www.peterwiezoreck.com Webmaster: Jan Egbert Krikken

UITGEVERS/DIRECTIE

Mirjam en Seb van der Kaaden

DRUKKER

Ten Brink/Euradius, Meppel Productiebegeleiding: Jan Fial

ADVERTEREN

Personalia vof T: 0595-577217, M 06-34099094, F: 0595-572231 E: adverteren@vertreknl.nl W: www.vertreknl.nl/adverteren

ABONNEREN/LOSSE VERKOOP

Personalia vof T: +31 (0)88 2266600 / F: +31 (0)40 2376081 E: abonneren@vertreknl.nl W: www.vertreknl.nl/abonneren Abonnementen binnenland: € 22,50 per jaar (4 nrs) De nummers worden u zonder extra verzendkosten opgestuurd. Alle abonnementen worden afgesloten voor minimaal een jaar (12 maanden) en worden automatisch verlengd met een jaar, tenzij anders vermeld in de actievoorwaarden. Prijs wijzigingen voorbehouden.

Abonnementen buitenland: tarieven op aanvraag Adreswijzigingen: Tenminste drie weken van tevoren naar Postbus 2238, 5600 CE Eindhoven of via abonneren@vertreknl.nl Losse nummers: e 6,50 Distributie losse verkoop: Betapress, Gilze Je gegevens worden door VertrekNL opgenomen in haar bestand. Deze gegevens worden gebruikt om uitvoering te geven aan de (abonnements)overeenkomst, voor analyses en om je op de hoogte te houden van interessante producten en diensten van ons en van zorgvuldig geselecteerde bedrijven. Hierbij houden we rekening met jouw persoonlijke voorkeuren. Indien je geen prijs stelt op dergelijke aanbiedingen kun je dit schriftelijk melden aan VertrekNL , ter attentie van afdeling Abonnee Service, Postbus 2238, 5600 CE Eindhoven of via abonneren@vertreknl.nl .

VertrekNL verschijnt 4x per jaar. Het volgende nummer verschijnt september 2011 ©2011 VertrekNL / Personalia vof Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgeverij worden overgenomen.

ISSN 2211-2871

6

|

VERTREK NL MEI 2011

22 15 Coverstory De ideale emigrant 22 Reportage Naar het noorden!

31 Interview “Het is gewoon reizen

met meer bagage” 39 Serie Van businessplan tot eigen

bedrijf - Deel 2 43 Wereldbanen Solliciteren via de

telefoon 49 Thema Onderwijskeuze in het

buitenland

inhoud

57 31

15

43

54 Thema Kinderen raken niet in de war

van een vreemde taal

57 Thema Stap 1 voor emigranten:

leer de taal

67 8 dilemma’s Hans Kazà n 68 De immigrant Van Frankrijk naar

Nederland

70 Toen cognitief pijnmanagementtrainer

Nu hardlooptrainer

En verder... voorwoord kortom column juridisch partners fiscaal onroerend goed fun4kids boeken puzzel&win wegwijzer strip volgend nummer

5 8 12 21 36 47 60 72 74 77 78 81 82

MEI 2011 VERTREK NL

| 7

kortom

Google voorspelt: interesse in emigreren daalt licht in 2011 Als je Google mag geloven daalt de interesse van Nederlanders en Belgen om te emigreren dit jaar licht ten opzichte van vorig jaar.

De zoekmachine baseert die voorspelling op het aantal keren dat gezocht wordt op de trefwoorden emigreren en emigratie.

E

erst een klein stukje geschiedenis: in 2009 introduceerde Google een nieuw staaltje techniek, de Google Barometer. De belangrijkste doelstelling die Google voor de barometer bedacht, is het voorspellen van de economische stemming.

Google denkt die stemming nauwkeurig te kunnen voorspellen aan de hand van trends in het zoekgedrag van mensen. De zoekmachine analyseert hiervoor duizenden zoekwoorden en stelt vervolgens voor vijf verschillende indexen lijsten samen met positieve en negatieve zoekwoorden. Een van de indexen is de werk/banen index.

Binnen deze index is ‘expat’ bijvoorbeeld een positieve zoekterm, net als salarisverhoging en leaseauto. Negatieve termen zijn volgens Google ontslagbrief, uitkering aanvragen en werkloos. Het verschil tussen het zoekvolume van de positieve en negatieve zoekwoorden vormt de trendlijn.

Iets soortgelijks doet Google met losse zoekwoorden zoals emigreren of emigratie.

8

|

VERTREK NL MEI 2011

Surf naar www.google.nl/barometer. Klik vervolgens op ‘Insights for Search’ en zoek op een willekeurig trefwoord, bijvoorbeeld emigreren. De barometer van Google produceert vervolgens een grafiek met een trendlijn. De grafiek geeft aan hoeveel zoekopdrachten zijn uitgevoerd voor de gekozen term, in verhouding tot het totale aantal zoekopdrachten op Google over een bepaalde periode. De gegevens worden vervolgens weergegeven op een schaal van nul tot honderd.

Het is ook mogelijk om een grafiek te maken op basis van meerdere zoekwoorden. VertrekNL nam de proef op de som met de zoektermen emigreren en emigratie (grafiek 1).

De trendlijn laat overduidelijk een dalende trend zien, met zo af en toe een kleine opleving in de vorm van een piekje in de grafiek, zoals in augustus van dit jaar en in februari

2012. Google geeft daarnaast ook inzicht in de top-10 populairste onderliggende zoekwoorden (grafiek 2).

Maar wat is nu de waarde van de voorspelling van deze barometer? Het is lastig om de voorspellingen van Google te toetsen aan bijvoorbeeld de trendlijn van de CBS-cijfers over emigratie. Het CBS houdt bij hoeveel mensen er daadwerkelijk vertrekken, Google registreert interesses. Maar helemaal onzinnig is het ook zeker niet wat Google voorspelt. Want als er minder mensen zoeken op emigratiegerelateerde termen, mag je toch voorzichtig aannemen dat er ook daadwerkelijk minder mensen rondlopen met plannen om de daad bij het woord te voegen en te emigreren. Met die nuances in het achterhoofd is de barometer beslist een interessante tool. n

prognose

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Bron: Google

Populairste zoekopdrachten 1

emigreren

2

emigratie nederland

3

canada emigratie

4

immigratie

5

emigratie immigratie

6

australië emigratie

7

emigratie amerika

8

zweden emigratie

9

migratie

10

emigratie naar nederland

Bron: Google

kortom

“Druk op relatie expat is vergelijkbaar met het krijgen van een eerste kind” De stress die expats en hun partners in hun relatie ervaren bij hun verhuizing naar het buitenland, is vergelijkbaar met de druk van het krijgen van een eerste kind. Dat stelt gedragswetenschapper Kim van Erp.

wijl hun partners veelal geen baan hebben.

Taken en verantwoordelijkheden worden hierdoor minder gelijkwaardig verdeeld.

Behalve tot financiële afhankelijkheid, kan verblijf in het buitenland zo tot een gevoel van onrechtvaardigheid leiden. Hierdoor kunnen conflicten ontstaan, die koppels belemmeren zich aan hun nieuwe leven aan te passen. De resultaten van mijn onderzoek vertonen grote gelijkenissen met onderzoek naar het krijgen van een eerste kind. Koppels maken in deze situaties soortgelijke ervaringen door.”

Volgens Van Erp zegt veel psychologische vakliteratuur dat het onverstandig is conflicten in een relatie te vermijden omdat onopgeloste conflicten dan steeds groter en bedreigender worden. Maar voor expats kan vermijding volgens haar juist effectief

zijn. “Expats en hun partners weten dat hun situatie tijdelijk is en realiseren zich dat hun problemen in die periode onoplosbaar zijn.

Zodra ze terug zijn in hun eigen land, worden de verhoudingen als vanouds.”

Koppels die voor een missie naar het buitenland gaan, moeten zich realiseren dat zij grote invloed op elkaar hebben, aldus Van Erp. “Denk niet: ik ga voor mijn werk naar het buitenland en mijn partner gaat mee, maar realiseer je dat je als team op pad gaat. Je beïnvloedt elkaar écht.”

Zij adviseert werkgevers hierop in te spelen.

“Bedrijven moeten ook de partner serieus begeleiden. Zo vergroten ze de effectiviteit van hun medewerker en verkleinen ze de kans dat de werknemer voortijdig met hangende pootjes op de stoep staat.” n

E

erder wetenschappelijk onderzoek heeft al laten zien dat het mede van het welzijn van de partners afhangt of expats succesvol zijn in hun werk.

Voelt de partner zich ongelukkig in het buitenland, dan is de kans groter dat de uitzending mislukt. Gedragswetenschapper Kim van Erp van de Rijksuniversiteit Groningen legde meer dan honderd Nederlandse expat-koppels over de hele wereld vragenlijsten voor om inzicht te krijgen op de invloed die onder andere relatiestress heeft op het welslagen van het buitenlandse avontuur.

Uit haar onderzoek is gebleken dat de rollen van expats en hun partners veranderen zodra ze in het buitenland zijn. Van Erp: “De expats besteden meer tijd aan hun werk ter-

Helft Britse jeugd overweegt emigratie

D

e helft van alle 18 tot 25-jarige Britten denkt er serieus over na om, als gevolg van de hoge werkloosheid in eigen land, een baan in het buitenland te zoeken. Dat blijkt uit een onderzoek onder 1.982 jongeren waarover de Daily Mail heeft bericht.

De werkloosheid in het Verenigd Koninkrijk is in zeventien jaar niet zo hoog geweest.

In totaal zitten 974.000 jongeren thuis zonder werk. De vooruitzichten zijn somber, waardoor volgens onderzoeker Adrian Jacob jongeren een baan in het buitenland overwegen. Van de ondervraagde jongeren zegt

een kleine 65 procent na te denken over een verhuizing naar het buitenland. 52 procent geeft aan dit serieus te overwegen. Voor de Britse jongeren is Australië de populairste bestemming, gevolgd door Canada en China.

(Het bericht van de Daily Mail is te lezen op http://ow.ly/4s3sq) n

MEI 2011 VERTREK NL

| 9

kortom

“Geen braindrain uit Nederland”

N

ederland hoeft niet te vrezen voor het massaal wegtrekken van goed opgeleide mensen, ook wel ‘braindrain’ genoemd.

Als Nederlanders emigreren doen ze dat vooral vanwege het verlangen naar ruimte en natuur en niet zozeer voor een andere baan, zo antwoordde minister Gerd Leers van Immigratie & Asiel op vragen van de PVV. Die partij is bang dat Nederlanders het land (gaan) verlaten en dat met name laagopgeleide allochtonen achterblijven. Volgens Leers verlaten van de tweedegeneratieallochtonen juist vooral de lageropgeleiden ons land. De minister beroept zich op cijfers van het CBS waaruit blijkt dat de emigratie van in Nederland geboren personen sinds 2006 elk jaar daalde en in 2010 steeg met 2%. Met name de emigrerende tweedegeneratieallochtonen zorgen voor die stijging, aldus Leers. n

B

10

|

VERTREK NL MEI 2011

D

e Regionalistenkamer, naar eigen zeggen de grootste repatclub in Nederland, heeft haar ledenbeleid aangepast. Repatpartners, die na terugkomst in Nederland weer gaan werken, kunnen zich voortaan ook aanmelden als lid.

Dat kon voorheen niet. n

De man gaat voor het geld, de vrouw wil reizen

Minister Gerd Leers van Immigratie & Asiel: ‘Emigrerende Nederlander verlangt naar ruimte en natuur’.

Protocol voor evacuatie expats uit risicogebieden

edrijven zoals Shell hebben draaiboeken klaarliggen voor de evacuatie van hun expats uit landen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika waar het momenteel onrustig is. Shell heeft enkele tientallen expats in Libië, waarvan ook enkele Nederlanders. Het overgrote deel daarvan is inmiddels weer teruggehaald, zegt een woordvoerder van de oliemaatschappij tegen P&Oactueel, een vakblad voor P&O-managers. “Het scheelt dat wij een grote organisatie zijn. We hebben veel ervaring met het uitzenden en terughalen van mensen, in normale omstandigheden en in crisissituaties.” In de evacuatieplannen van Shell staat bijvoorbeeld waar mensen gaan overnachten en waar hun kinderen tijdelijk naar school gaan. Ook regelt Shell vervangende werkplekken zodat de expats snel weer aan het werk kunnen.

Regionalistenkamer laat voortaan ook partner toe

Bij Royal Haskoning, het bedrijf dat in het nieuws kwam door de mislukte evacuatie van een medewerker in Libië met een Nederlandse marinehelikopter, is bij het begin van de onlusten een protocol in werking gesteld dat onder meer de communicatielijnen beschrijft. Met de orkaan Katrina in New Orleans is volgens een woordvoerder van het bedrijf hetzelfde draaiboek gebruikt. “In de kern is elke calamiteit hetzelfde. In de uitvoering houden we wel veel rekening met wat de betreffende medewerker zelf aangeeft. Hij heeft het beste inzicht in de situatie aldaar en kan het beste inschatten wat er aan de hand is”, zo zei de woordvoerder van Royal Haskoning tegen P&Oactueel, een paar dagen voor de mislukte evacuatie uit Libië. Het bedrijf had drie Europeanen in Libië werken, waaronder dus één Nederlander. n

H

oe zou je een half jaar in het buitenland willen spenderen?

Deze vraag stelde een landelijke vacaturebank aan 506 mannen en vrouwen. Het meest gegeven antwoord door de mannen: ‘geld verdienen bij een multinational’ (49 procent), gevolgd door ‘reizen’ (28 procent). De vrouwen die meededen aan het onderzoek antwoordden precies andersom: reizen komt voor geld verdienen. Van alle respondenten koos zes procent voor de optie studeren in het buitenland. n

Nieuw online magazine over zuid-west Frankrijk

G

enieten van de drie G’s: gezichten, geneugten en geluiden van le Sud-Ouest de la France. Dat is het doel van het nieuwe (gratis) online magazine Tiens! Het magazine richt zich onder meer op potentiële Frankrijk-emigranten en is te lezen via http://tiensmagazinenederlands001.dutchgiraffe.fr n

column

O

nlangs was ik in Australië. Op de laatste dag van mijn verblijf in Syndey was ik uitgenodigd om een toespraak te houden voor de Nederlandse gemeenschap. De bijeenkomst vond plaats in een nieuwe wolkenkrabber aan George street, in het hartje van de stad. Eenmaal boven gekomen in het advocatenkantoor dat de mensen van Dutchlink gastvrijheid had geboden, viel me allereerst het adembenemende uitzicht op. Sydney lag aan mijn voeten. Wat een prachtige stad. Het was heerlijk, zonnig weer en meteen bekroop me het gevoel: hier zou ik best willen wonen.

Vooroordeel Laat ik maar meteen bekennen dat ik een vooroordeel had over Nederlanders die geëmigreerd zijn. Ik verwachtte een aantal rollators in de gang en een groepje bejaarden als toehoorders. Mensen die in de jaren vijftig Nederland de rug hadden toegekeerd vanwege de werkloosheid en het gebrek aan een toekomst. Niet dus. Een Belgische gastvrouw met Vlaamse tongval heette me namens Dutchlink welkom.

“Ik verwachtte een aantal rollators in de gang en een groepje bejaarden als toehoorders” In het buitenland komt de samenwerking tussen Nederlanders en Vlamingen goed van de grond. Ze nodigde me uit met haar mee naar binnen te komen en de eerste man die ik zag was een oude bekende van me uit Amsterdam. “Wat doe jij hier?”, vroeg ik verbaasd. Het bleek dat hij begin 2000 zijn biezen had gepakt. In het nieuwe millennium wilde hij met een schone lei beginnen. Hij was met een Australische getrouwd en werkte in de toeristenindustrie. “Mis je Nederland?”, vroeg ik argeloos.

Een glimlachje speelde om zijn lippen. “Wat denk je?”, was zijn antwoord. Ik vroeg maar niet verder meer. De rest van het gezelschap bestond hoofdzakelijk uit dertigers en veertigers. “We hadden genoeg van de drukte in Nederland en de verstikkende regels. Hier heb je schone lucht en de ruimte.” Overwegend jonge mensen die hun emigratie als een uitdaging zien.

12

|

VERTREK NL MEI 2011

column

In den vreemde Vliegtuig terug Er waren veel Nederlanders (en twee Belgen) op mijn lezing afgekomen. De waarnemend voorzitter intoduceerde mij. Hij woont al ruim dertig jaar in Australië en las braaf mijn wapenfeiten van een papiertje voor.

Hij gaf eerlijk toe dat hij nog nooit van me gehoord had. Omdat in Australie een hevige discussie woedt over de voors en tegens van de invoering van het homohuwelijk, begon ik mijn verhaal met een terugblik op de Nederlandse situatie. Het was immers tien jaar geleden dat de Nederlandse wet, waar ik me zo sterk voor had gemaakt, in werking was getreden. Terwijl ik aan het vertellen was, ging er al een vinger in de lucht. Nu werd ik met mijn tweede vooroordeel geconfronteerd. Ik ging er namelijk vanuit dat Nederlanders die emigreren, in hun visie op Nederland blijven stilstaan. Nederland zoals ze dat kennen, bevriest als het ware op de dag van hun vertrek. “Mevrouw”, zei ik en ik verleende haar het woord. “Ik woon al twintig jaar in Sydney”, begon ze. Ik vermoedde dat ze de openstelling van het huwelijk zou afkeuren. Ze had de invoering immers nooit meegemaakt in Nederland. “Ik ben er zo trots op dat Nederland als eerste die brug is overgegaan. Natuurlijk moeten we ook hier gelijkheid in het huwelijk invoeren. Australie loopt achter.” Ze werd door verschillende aanwezigen bijgevallen. Waar was het conservatisme dat ik vreesde? Tijdens het vraag-en-antwoordgedeelte bleek al gauw dat de meeste aanwezigen met een zekere regelmaat het vliegtuig naar Nederland nemen. Het is niet zo dat wanneer je eenmaal emigreert, je je schepen voorgoed achter je verbrandt. “Die tijden zijn geweest”, zei een van de aanwezigen.

BORIS DITTRICH E E N VA N D E D I R E C T E U R E N B I J H U M A N R I G H T S WAT C H I N N E W Y O R K

Pragmatisch Na afloop van mijn lezing bleven de meeste mensen nog napraten tijdens de borrel. En toen werd ik van weer een ander vooroordeel afgeholpen. “Als de kinderen de middelbare schoolleeftijd hebben, gaan we waarschijnlijk weer terug naar Nederland. Ik wil dat ze hun jeugd buiten in de natuur doorbrengen.”

Laat ik nou altijd aangenomen hebben dat mensen die emigreren, voorgoed vertrekken.

En hier stond ik te midden van een groepje

Nederlanders dat hun vertrek pragmatisch benaderde. “Het is een geweldige ervaring voor ons hele gezin om in het buitenland te wonen. Maar of het voor altijd is, dat weten we niet. We zien wel.” Door internet zijn de traditionele afstanden vervaagd. Je kunt op hetzelfde moment je Nederlandse krant lezen als je vroegere Nederlandse buren. Via Skype praat je gratis bij. Alleen moeten ze nog iets vinden op die vreselijk lange vliegreis. Australie heet niet voor niets “down under”. n

Mail & win Maak kans op een van de vijf gesigneerde exemplaren van Moord en brand. Mail vóór 20 september 2011 naar redactie@ vertreknl.nl waar volgens u de letter “O” voor staat in de naam Boris O. Dittrich.

Moord en brand is de eerste politieke thriller van Boris O. Dittrich, en wat ons betreft zeker niet de laatste. Goed geschreven en spannend tot en met de laatste pagina. Lezen dus! www.nieuwamsterdam.nl ISBN 978 90 468 0946 4 415 pagina’s | E 19,95

MEI 2011 VERTREK NL

| 13

coverstory

De Nederlandse emigrant in vijf profielen

“Emigranten zijn per definitie ondernemende mensen� tekst Stefan Tibben

Dagelijks emigreren ruim driehonderd Nederlanders naar een nieuwe bestemming.

Terwijl de een vertrekt uit idealisme of frustratie, kiest een ander voor het avontuur of het starten van een bedrijf in het buitenland.

VertrekNL ging op zoek naar de kenmerken van Nederlandse emigranten en maakte op basis daarvan vijf profielen.

MEI 2011 VERTREK NL

| 15

coverstor y gesetteld in Nederland.” Deze jongeren zijn idealistisch, maar combineren dat volgens Stokhuyzen vaak met een achtergrond in business of management en de drang naar avontuur.

De afgelopen jaren heeft Stokhuyzen het aantal typische idealisten af zien nemen. “De groep mensen die echt een bewuste keus maakt voor ontwikkelingssamenwerking is in het verleden wel groter geweest dan nu.

Met name de jongeren zijn toch meer met hun eigen ontwikkeling op de korte termijn bezig. Ze zijn vaak heel zelfverzekerd en wat minder sensitief dan de ouderen. Dat is op zich niet erg, maar er moet wel evenwicht zijn tussen de eigen ontwikkeling en de ontwikkeling die je in het buitenland op

gang probeert te helpen.” Stokhuyzen ziet dat de jongeren zich over het algemeen wat minder goed voorbereiden dan de ouderen.

“Ouderen oriënteren zich vooraf heel erg goed omdat voor hen uitzending toch vaak een droom is die werkelijkheid wordt.”

Kenmerken van de idealist • Staat open voor verandering en eigen leerproces • Heeft een grote mate van zelfreflectie • Heeft realistische verwachtingen • Heeft (veel) gereisd en gelezen • Beschikt over sociale vaardigheden en aanpassingsvermogen

Portret van de idealist: Mascha van Samsbeek

“Afrika en ontwikkelingswerk hebben een aantrekkingskracht op me” De idealist Zeg idealisme en de link naar ontwikkelingssamenwerking is snel gelegd. Muriël Stokhuyzen is assessmentcoördinator bij VSO Nederland, een internationale ontwikkelingsorganisatie die door middel van kennisuitwisseling armoede bestrijdt.

Stokhuyzen ziet en spreekt de vele sollicitanten die zich melden bij VSO. Jaarlijks emigreren via VSO Nederland een kleine honderd Nederlanders naar vooral Afrika en Azië om daar, meestal voor een aantal jaar, te blijven en kennis over te dragen in lokale projecten. De mensen die bij VSO solliciteren zijn grofweg in te delen in twee groepen: de idealisten en de avonturiers.

De groep idealisten is bij VSO in de meerderheid: zestig procent tegen veertig procent avonturiers. De idealisten vertrekken over het algemeen niet voor het geld naar het buitenland, want wie via VSO uitgezonden wordt, ontvangt eenzelfde salaris als de lokale mensen in het buitenland waar je gaat werken. De avonturiers zien de uitzending vooral als een mooie toevoeging aan hun cv.

Stokhuyzen: “De groep idealisten bestaat uit ongeveer een kwart ouderen die met pensioen zijn en een bijdrage willen leveren aan de wereld. De overige driekwart is tussen de 25 en 35 jaar en is vaak nog niet helemaal

16

|

VERTREK NL MEI 2011

“Ik was denk ik een jaar of vijf toen ik op televisie de overstromingen in Mozambique zag. Ik was daar erg van onder de indruk en wilde helpen. Dat gevoel is nooit weggegaan. Afrika en ontwikkelingswerk hebben sindsdien een aantrekkingskracht op me gehad. Ik heb altijd het gevoel gehad dat ik ‘daar’ heen wilde om hopelijk ook echt wat voor de mensen te kunnen betekenen.

Ik ben 4 maart vertrokken en mijn uitzending is in principe voor een jaar. Ik hoop echter dat het mogelijk is om langer te blijven maar dat zien we wel over een aantal maanden. Eerder heb ik, dat was in 2005, twee maanden vrijwilligerswerk gedaan in Ghana. Ik heb daar les gegeven op een basisschool en meegeholpen in een weeshuis. Hier in Kenia werk ik met lokale community based organisaties die allemaal uit gehandicapten bestaan. Ik help ze zichzelf te organiseren en om inkomengenererende activiteiten op te zetten.

Voor mij is het gewoon een droom en een drang die ik volg. Ik kan niet anders voor mijn gevoel. De wereld zal ik nooit kunnen verbeteren, al geloof ik er wel in dat we allemaal van elkaar kunnen leren.

Ik hoop dan ook dat ik met het overbrengen van mijn vaardigheden de mensen in Kenia een beetje kan helpen. Het doel moet zijn

Mascha van Sambeek: “Ik hoop dat ik met het overbrengen van mijn vaardigheden de mensen in Kenia een beetje kan helpen.” dat ze het straks zelf kunnen en dus niet afhankelijk zijn van giften. Giften kunnen nodig zijn om mensen op weg te helpen maar ik ben ervan overtuigd dat als je de mensen leert hoe ze het zelf kunnen doen ze ook daadwerkelijk een kans hebben om hun levensstandaard te verbeteren op een blijvende manier. Als het niet blijvend is dan heeft het volgens mij niet zoveel zin.

Ik denk dan ook dat microkredieten mijn groepen goed kunnen helpen.”

coverstory De ondernemer

Portret van de ondernemer: Rudolf Bouwmans en René van Hulst

“Wij zijn ondernemers geworden door de manier waarop wij onze B&B runnen” “Wij runnen samen Aire Les Biefs, onze Chambre d’hôtes, zonder enige hulp, wat in het hoogseizoen best veel werk is. We doen zelf de schoonmaak, het onderhoud, het entertainment en elke avond bereiden we een viergangendiner.

Het huis hebben wij gekocht in oktober 2005. Rudolf is in oktober 2006 vertrokken naar Frankrijk en René in mei 2007. Wij wilden naar Frankrijk gaan en hebben toen gezocht naar wat we zouden kunnen gaan doen. Wij waren en zijn niet

Ineke van Staaveren, auteur van het boek ‘Emigreren en Ondernemen’, schat dat van de ongeveer 120 duizend Nederlanders die jaarlijks emigreren ongeveer eenderde het profiel ‘ondernemer’ heeft. Dat zijn 40 duizend mensen.

“Emigranten zijn per definitie ondernemende mensen”, zegt Frans Buysse, die met zijn kantoor Buysse Immigration naar eigen zeggen zo’n vijfduizend mensen heeft geholpen met hun emigratie. Voor zijn boek ‘Enkele reis Canada’ interviewde Buysse twintig ondernemers die besloten in Canada hun kansen te verzilveren. “Sommigen waren in Nederland al ondernemer, maar anderen ook niet. Allemaal zagen ze enorme kansen liggen die ze in Nederland niet zouden hebben omdat de omstandigheden, en dan met name de regelgeving en financiële ondersteuning, in Canada beter zijn dan in Nederland. Een van hen begon een dollarstore, de ander runt nu een motel.”

Ondernemers hebben volgens Buysse vaak de guts om met weinig aan de slag te gaan.

“Ze zijn in staat om voor zichzelf te zorgen en hard te werken in hun nieuwe thuisland. Als

Kenmerken van de ondernemer • Beschikt over entrepeneurial skills • Heeft improvisatievermogen • Is flexibel • Pragmatisch • Gemotiveerd • Goed aanpassingsvermogen • Kansen zien en pakken

de ondernemer besluit te emigreren vervalt vaak zijn inkomen, dat is een verschil met bijvoorbeeld de ontwikkelingswerker. De comfort zone is echt helemaal weg”, aldus Buysse, die er meteen aan toevoegt dat het heel lastig is om een blauwdruk te maken van de Nederlandse emigrant. “Het is geen wiskunde, emigranten zullen van meerdere profielen iets hebben. Het is een combinatie van en afhankelijk van de omstandigheden. Ondernemen in het buitenland heeft bijvoorbeeld ook iets avontuurlijks. En met hetzelfde gemak kan je de ondernemer een realist noemen. Omdat ze weten wat ze willen, maar ook omdat ze weten dat in het nieuwe land de loper niet uitligt. Je moet echt hard werken voor je kansen.”

Rudolf Bouwmans, René van Hulst en hond Mignon voor hun Franse B&B. in de omstandigheid dat wij kunnen rentenieren, maar moesten blijven werken. Een B&B was daarin een ideale mogelijkheid om onze kwaliteiten te benutten en daarnaast ook om een inkomen te genereren. Wij zijn dus wel degelijk ondernemers geworden door de manier waarop wij onze B&B runnen en aan de weg timmeren, maar het voelt heel vaak of je vrienden over de vloer hebt die een tijdje bij je logeren.

Wij zijn dit jaar 25 jaar bij elkaar en vieren nu ons vijfde seizoen met onze chambre d’hôtes. Een feestjaar. Wij zijn sociale dieren, vinden het ook leuk om mensen om

ons heen te hebben en te verzorgen. Dat komt natuurlijk voort uit ons karakter en daarnaast ook uit onze werkervaring in de welzijns- en uitvaartsector (René c.q.

Rudolf) Daarnaast zijn wij zeer flexibel, creatief en ondernemend in de zin van weer wat nieuws verzinnen, bijvoorbeeld een sauna en hottub aanschaffen voor de gasten en onze accommodatie uitbreiden en nog verder perfectioneren. En ook relaxt zou je een eigenschap kunnen noemen. Door onze business moeten we het één en ander, maar we doen ook graag waar we zelf zin in hebben.”

MEI 2011 VERTREK NL

| 17

coverstor y De gelukszoeker

De avonturier Volgens Frans Buysse zal het profiel van de avonturier eerder van toepassing zijn op mensen die naar een land als Frankrijk vertrekken, dan op iemand die naar Canada gaat. “Het aantal avonturiers zal in Frankrijk hoger zijn omdat deze emigranten vaker impulsgedreven zijn. Ze kopen in Frankrijk een krot om dat te verbouwen tot motel. Een krot kopen in Canada is vaak geen reden om toegelaten te worden. Je moet in Canada echt aantonen dat je van meerwaarde bent voor het land om toegelaten te worden.” Over het algemeen ziet Buysse onder de avonturiers ook slechts een bescheiden aantal gezinnen met kinderen. “Mensen met kinderen, veelal de dertigplussers, willen toch de nodige zekerheid.” De jongeren zonder kinderen voldoen wat dat betreft beter aan het profiel van avonturiers. Buysse: “Die gaan eerst voor een jaar of twee jaar eens kijken of het wat is. Jongeren zijn over het algemeen flexibel.”

Volgens Buysse is het belangrijk dat de avonturiers open staan voor de mentaliteit van het andere land. “In Canada vinden ze Nederlanders vaak eigenzinnig. Wooden shoes, wooden head, zeggen ze dan. Canada is meer go with the flow. Het kan geen kwaad je dat te realiseren.”

Kenmerken van de avonturier • Stressbestendig • Kan goed op zichzelf zijn • Legt makkelijk contacten • Is flexibel • Eigenzinnig

18

|

VERTREK NL MEI 2011

Het profiel van de gelukszoeker herbergt van alle vijf de profielen waarschijnlijk de meeste verscheidenheid aan emigranten. Tot de gelukszoekers rekenen we om te beginnen de mensen die Nederland verlaten om bij hun geliefde in het buitenland te kunnen zijn. Maar deze categorie is ook de thuishaven voor de mensen die al jaren dromen van emigreren maar de stap nog niet daadwerkelijk gezet hebben. En tot slot zijn er de dolende dertigers, veertigers en vijftigers die allemaal zo hun eigen redenen hebben om Nederland te verlaten. Ze kunnen hier het geluk niet vinden of hebben genoeg van het gebrek aan ruimte om zich heen.

Ook de mensen die zeggen dat ze Nederland ontvluchten vanwege de sfeer of omdat ze zich ongerust maken, rekenen we tot de gelukszoekers.

Voor deze vluchters heeft Frans Buysse nog wel een advies. “Vluchten is een verkeerde basis voor een emigratiebesluit. Je kunt het beste positief vertrekken omdat je geraakt bent door een land. Anders blijft dat je achtervolgen.”

Kenmerken van de gelukszoeker • Onzekerheid over de toekomst • Droomt van een beter bestaan

De levensgenieter “Deze mensen hebben vaak hun schaapjes op het droge en hebben zin om het leven op zijn beloop te laten”, zegt Frans Buysse. Het is volgens hem overigens niet zo dat de levensgenieter per definitie gepensioneerd is. “Er zijn ook genoeg veertigers die goed geboerd hebben en toe zijn aan een andere lifestyle.

Vaak heeft dat met ruimte te maken. Neem Canada, het land is 220 keer zo groot als Nederland en heeft 32 miljoen inwoners.

Mensen leven er dichter bij de natuur. Het vele groen creëert rust. Dat trekt levensgenieters. Als je deze groep vraagt waarom ze vertrekken, ook als ze niet naar Canada gaan, dan staat lifestyle op de eerste plek. Op de tweede plek staat lifestyle en op de derde plaats lifestyle. Ze zijn vaak geraakt door het betreffende land.”

Kenmerken van de levensgenieter • Op zoek naar een andere lifestyle • Heeft de schaapjes veelal op het droge • Laat het leven op z’n beloop • Verlangen naar rust en ruimte

De vijf profielen in dit artikel zijn mede tot stand gekomen door discussies in verschillende groepen voor mensen met emigratieplannen op de netwerksite LinkedIn, waaronder in de groep Het Roer Om. Dank aan iedereen die input heeft geleverd!

coverstory Het zesde profiel: de expat Het merendeel van de Nederlandse emigranten zal zichzelf herkennen in een of meerdere van de vijf beschreven profielen. Er is echter nog één groep Nederland-verlaters die buiten deze profielen vallen en dat zijn de expats.

Leo van Haaften van Global Connection, een organisatie die informatie uitgeeft voor expats en hun partners, legt uit waarom expats zich over het algemeen niet zullen herkennen in de vijf profielen. Van Haaften: “Expats vertrekken niet om Nederland definitief te verlaten. Dat is het grote

verschil met de klassieke emigrant. Expats voelen zich ook geen emigrant. Het zijn twee totaal verschillende groepen die ook in andere kringen wonen en werken.” Een ander verschil is volgens Van Haaften dat een emigrant altijd zelf kiest waar hij of zij heen gaat.

Kenmerken van de expat • Ondernemend ingesteld • Beschikt over aanpassingsvermogen • Stressbestendig • Legt makkelijk contacten, is sociaal

“De expat gaat tijdelijk weg, maar kiest vaak niet het land van bestemming. Dat doet de werkgever. Het kan zijn dat iemand in het buitenland wordt geplaatst terwijl hij dat niet altijd fijn vindt. Datzelfde geldt voor het land waar de expat naar wordt uitgezonden, dat kan best een land zijn dat hij niet leuk vindt maar waar hij heen moet omdat de werkgever daar simpelweg iemand nodig heeft. Het is onderdeel van de expats carrière.” n

Alles over taal in één boek Van klinker tot lettergreep, van werkwoord tot voornaamwoord, van apostrof tot trema, van alinea tot spreekbeurt, van dialect tot jongerentaal, van gedicht tot woordenboek.

Alles wat je op school leert bij lezen, schrijven, spreekbeurt, taal, begrijpend lezen. Overzichtelijk op een rij, duidelijk uitgelegd, met veel voorbeelden.

Het ideale naslagwerk voor iedereen op de basisschool • biedt steun naast elke methode; • bevat de stof van de bovenbouw; • ordent de stof per onderwerp; • legt de theorie stapsgewijs uit, met veel voorbeelden.

Apart oefenboek met uitleg en afwisselende oefeningen per onderdeel.

Het Grote Taalboek - het overzicht - 272 pag. € 17,95 Het Grote Rekenboek oefenboek - 240 pag. € 19,95 (met uitneembaar antwoordenboekje)

Verkrijgbaar bij de boekhandel, schoolleverancier of te bestellen op www.scalaleukerleren.nl Scala leuker leren Postbus 1786 9701 BT Groningen 050-3128372 info@scalaleukerleren.nl

Auteur: Wim Daniëls

MEI 2011 VERTREK NL

| 19

juridisch

prof. mr. mathijs ten wolde hoogleraar internationaal privaatrecht, rijksuniversiteit groningen, adviseur heering associates amsterdam

Liefde maakt blind Maar hoe zorg je dat de liefde voor het buitenland niet blind maakt voor de juridische gevolgen van emigratie?

W

ie vertrekt naar het buitenland doet dit meestal vanwege de liefde; de liefde voor het land of de liefde voor één van haar inwoners. Dat deze liefde blind maakt voor de juridische gevolgen van de emigratie komen wij in onze adviespraktijk vaak tegen. In een aantal gevallen zit de liefde meer in de relatief lage huizenprijs net over de grens in Duitsland of België. Zeker dan voelt verhuizen niet als emigreren; vaak gaan de kinderen nog steeds in Nederland naar school, haalt men de boodschappen bij Albert Heijn, is ook de werkgever nog steeds in Nederland en bankiert men on line in de lage landen.

Wie zijn woonplaats vestigt in een ander land, daar vermogen verwerft of een huwelijk of geregistreerd partnerschap aangaat met een buitenlander begeeft zich in de internationale arena van het recht. In dat geval kan buitenlands recht van toepassing kan zijn op kwesties van huwelijksvermogens- en erfrecht. Dit is niet altijd zonder meer nadelig, maar kan ook juist kansen bieden.

Hogere makelaarscourtage Om dit wat te verduidelijken nemen we het volgende geval als voorbeeld.

Een Nederlands echtpaar is gehuwd in 2004, heeft twee kinderen en is gehuwd in gemeenschap van goederen. Om meer leefruimte te krijgen besluit men in 2010 de te kleine Nederlandse woning in Denekamp te verkopen en een vrijstaand huis net over de grens in Nordhorn (Duitsland) te kopen. De verkoop van de oude woning verloopt vlot en het gezin neemt in augustus 2010 haar intrek in de Duitse woning. De financiering is geregeld bij een Nederlandse bank. De eerste ervaringen met het Duitse recht zal het echtpaar al opdoen bij het kopen van de

Duitse woning. Hier is het oppassen geblazen met de makelaars­ courtage die meestal bij de koper in rekening wordt gebracht en die bovendien veel hoger is dan in Nederland. Ook de koopovereenkomst die door een Duitse notaris moet worden gemaakt is anders. Zo is bijvoorbeeld het in Nederland gebruikelijke financieringsvoorbehoud in Duitsland allesbehalve gebruikelijk en zal men de notaris uitdrukkelijk moeten vragen dit op te nemen.

Rechtskeuze voor Nederlands recht Is de verhuizing naar Duitsland van invloed op het huwelijksvermogensregime? Blijft het de Nederlandse gemeenschap van goederen (alles gemeenschappelijk) of verandert dit door de emigratie in de Duitse Zugewinngemeinschaft (het tijdens huwelijk verkregen inkomen gemeenschappelijk)? Deze vraag moet vanuit Nederlands en Duits perspectief worden bekeken. De regels van internationaal privaatrecht (IPR), de regels die bepalen of het Nederlandse dan wel Duitse huwelijksvermogensrecht van toepassing is, verschillen namelijk. In de geschetste situatie zal volgens Nederlands IPR het huwelijksvermogensregime van de echtgenoten na tien jaar automatisch veranderen in de Duitse Zugewinngemeinschaft. Vanuit Duits IPR-oogpunt zal de Nederlandse gemeen-

schap van goederen blijven bestaan. Zo ontstaat een rare situatie waarin bij echtscheiding of vererving het huis en ander vermogen in Duitsland dus anders zal worden verdeeld dan bijvoorbeeld een Nederlandse bankrekening. Dit probleem is gemakkelijk te voorkomen door een eenvoudige akte van huwelijksvoorwaarden met een rechtskeuze voor Nederlands recht. Bijzondere aandacht verdienen de paren die een geregistreerd partnerschap, een Nederlands huwelijk van personen van gelijk geslacht of een samenlevingsovereenkomst zijn aangegaan.

Wat zijn de gevolgen wanneer een der echtelieden overlijdt? Voor echtgenoten met kinderen is het Nederlands erfrecht meestal gunstiger dan het Duitse erfrecht. De langstlevende echtgenoot wordt hier namelijk beter beschermd. Komt een der echtgenoten te overlijden terwijl men al langer dan vijf jaar in Duitsland woont, dan is zowel vanuit Nederlands als Duits IPR-oogpunt het Duitse erfrecht van toepassing. Ook hier is het raadzaam om actie te ondernemen en een testament te maken met een rechtskeuze voor Nederlands recht.

Kortom: de liefde voor het buitenland hoeft niet te leiden tot onzekerheid over het toepasselijke recht. n

MEI 2011 VERTREK NL

| 21

reportage

De beste emigratielanden:

NAAR HET

22

|

VERTREK NL MEI 2011

reportage

U wilt weg uit Nederland. Wat uw nieuwe thuisland ook wordt, u wilt zich er veilig voelen en vertrouwen hebben in de toekomst. Maar waar is uw gemoedsrust het best gewaarborgd? Speciaal voor VertrekNL legde misdaadspecialist Peter Smolders 150 mogelijke emigratielanden langs de ‘meetlat voor onbekommerd leven’. Zijn veilige conclusie: verhuis niet naar de zon, maar naar het Noorden!

NOORDEN!

MEI 2011 VERTREK NL

| 23

reportage

G

oed, een cijfer zegt niet alles. Ik heb zelf ook een tweede huis, dat ik ooit permanent hoop te bewonen.

Het staat in het stadje Moab, in de Amerikaanse staat Utah.

Als ik de jaarlijks verschijnende Global Peace Index (GPI) mag geloven, vormen de Verenigde Staten een behoorlijk gevaarlijk land.

Op deze ranglijst van 149 landen bezetten de VS plaats 85, ruim achter landen als Nicaragua en Rwanda. Toegegeven: dat wist ik niet toen ik het huis kocht. Maar het had me ook niet weerhouden: midden in het dorre Utah is het niet meer dan een cijfer.

Graadmeter Toch is de GPI, die jaarlijks rond 1 juni verschijnt, een belangrijke graadmeter als het gaat om de veiligheid voor – oude en nieuwe – burgers in een land. De lijst wordt sinds 2007 gepubliceerd door het Institute for Economics and Peace, opgericht door de zakenman Steve Killelea, een soort Australische Bill Gates. De makers, wetenschappers van over de hele wereld, kijken naar tientallen facetten: hoeveel mensen zitten er in een land in de gevangenis, hoeveel wapens gaan er rond en hoe makkelijk zijn die verkrijgbaar? Maar omdat situaties snel kunnen veranderen – dat hebben we eerder dit jaar wel gezien in onder meer Egypte en Libië – wordt ook met de bredere context rekening gehouden. Hoe stabiel is het land politiek?

Hoe sterk is het leger?

u overweegt naar Dagestan of Tuvalu te verhuizen is niet erg groot.

Deze GPI – de lijst van 2010 – heb ik als basis genomen voor het onderzoek naar de landen waar u als emigrant het beste en het slechtste toekomstperspectief heeft. Ik heb vervolgens rekening gehouden met recente gebeurtenissen en hun gevolgen. Het is nog niet bekendgemaakt hoe de GPI van 2011 eruitziet, maar het is te voorspellen dat Japan, de nummer drie van 2010, uit de top vijf zal wegvallen. Hoewel natuurrampen op zichzelf geen meetfactor zijn voor de GPI, hebben ze altijd grote gevolgen voor de natuur, het menselijk welzijn en de economie, die weer leiden tot onder meer werkloosheid en meer criminaliteit. IJsland, dat in 2008 de eerste plaats bezette, zakte in 2009 naar plaats vier.

De oorzaak was niet dat er ineens allerlei criminele bendes actief werden op het eiland, het waren de vulkaanuitbarstingen, de bijbehorende aswolken en de bankencrisis.

Veiligheid en gezondheid Maar zoals gezegd geeft de GPI eigenlijk niet genoeg aan. Uiteraard is veiligheid een heel belangrijk aspect als u uw keuze voor een nieuwe thuisbasis maakt. Maar behalve dat u als emigrant niet neergestoken of bestolen wilt worden, wilt u waarschijnlijk ook gezond leven en misschien wel kansen krijgen als werknemer of uitbater van een eigen zaak. Misschien heeft u kinderen en vindt u goed onderwijs daarom van belang.

En wat als u ziek wordt of een ongeluk krijgt?

Gezondheidszorg en levensverwachting tellen ook mee. In de Verenigde Staten komt

In de Verenigde Staten komt veel misdaad voor, maar de mensen worden er gemiddeld wel oud Door die grondige aanpak is de GPI ook voor mensen met een emigratiewens een zeer betrouwbare bron als het gaat om het kiezen van een veilige bestemming. Onder de 150 landen zijn waarschijnlijk alle plekken waarnaar met enige regelmaat Nederlanders emigreren. De overige staten zijn niet opgenomen omdat er domweg niet genoeg gegevens zijn te krijgen. Maar de kans dat

24

|

VERTREK NL MEI 2011

veel misdaad voor, maar de mensen worden er gemiddeld wel oud. Daarom heb ik naast de GPI en recente ontwikkelingen nog twee indexen in de overweging meegenomen: het Global Competetiveness Report (GCR) en de Human Development Index (HDI). De eerste lijst geeft aan hoe het land het doet als het gaat om de kracht van de economie.

Hij wordt al sinds 1979 jaarlijks gepubliceerd,

steeds aan het begin van het jaar. Er worden 139 landen in vermeld. De Human Development Index gaat over zaken als levensverwachting, mate van geletterdheid, opleidingsniveau en levensstandaard. Hij wordt sinds 1990 uitgegeven door de Verenigde Naties en bevat maar liefst 169 landen. Door deze drie ranglijsten te combineren en recente veranderingen te laten meetellen, krijgen we een afgewogen beeld.

De slechtste emigratielanden Genoeg theorie, het gaat natuurlijk om de praktijk. Waar is het zorgeloos toeven voor een nieuwe burger? Nou, hier in ieder geval niet:

De vijf

slechtste

emigratielanden 1. Irak 2. Somalië 3. Afghanistan 4. Soedan 5. Tsjaad

Irak is in de afgelopen jaren steeds verder afgezakt in de GPI, tot het in 2010 voor het eerst onderaan bungelde. Aan de situatie in het land is in het afgelopen jaar niet veel veranderd. Het negatieve emigratieadvies zal u vermoedelijk niet verbazen: uw autoverzekering dekt u niet eens meer als u de Irakese grens over gaat. Ook onder de andere vier slechtste landen zitten geen grote verrassingen. Of het zou Tsjaad moeten zijn. Dat laat in de GPI van 2010 nog acht landen achter zich. Maar op het gebied van zowel economie (allerlaatste van de 139 landen in het GCR) als persoonlijke ontwikkeling (163ste van de 169 landen in de HDI) doet het land het zo bedroevend slecht dat een plaats in deze negatieve Top 5 is gerechtvaardigd. Een nieuwe toekomst gaan opbouwen in een van deze landen? Geen goed plan. Dicht in de buurt van dit lijstje staan ook landen als Pakistan, Congo, Noord-Korea en Zimbabwe. In de GPI van 2010 bekleden Israël en Rusland een droeve zesde en zevende plaats als het gaat om gebrek aan veiligheid, maar deze twee landen scoren in de andere indexen veel

reportage

MEI 2011 VERTREK NL

| 25

reportage beter. In de Human Development Index staat Israël bijvoorbeeld op een trotse vijftiende plaats.

De beste emigratielanden Geeft u de hoop op een zorgenvrij nieuw thuisland vooral niet op. Er zijn landen die op alle fronten goed scoren. Dit zijn de sterkste:

De vijf

beste

emigratielanden 1. Noorwegen 2. Zweden 3. Nieuw-Zeeland en Ierland 5. Finland

Noorwegen ligt afgetekend op de eerste plaats. Het land stond vijfde op de GPI van 2010, in economisch opzicht staat het veertiende en de Human Development Index wordt zelfs door Noorwegen aangevoerd. Zweden is een zeer stabiele nummer twee die in alle drie de lijsten een plaats in de top 10 inneemt. Nieuw-Zeeland, de enige zuidelijke bestemming, zou normaal hoger scoren, maar de recente watersnood werpt het land een beetje terug. Verrassing is Ierland, economisch wat zwakker dan de andere, maar hoog scorend qua veiligheid en persoonlijke ontwikkeling. Finland maakt het rijtje Scandinavische landen compleet.

Het wordt overigens op de voet gevolgd door twee runners-up die volgend jaar zomaar de top 5 zouden kunnen halen: Canada en Denemarken.

Hoe verleidelijk de zon ook kan zijn in ons koude klimaat, geen enkel Zuid-Europees land haalt de top tien, om over Zuid-Amerikaanse of Afrikaanse bestemmingen nog maar te zwijgen. Een warm klimaat en een zonnig toekomstbeeld blijken slecht samen te gaan. Op naar het Noorden! n

26

|

VERTREK NL MEI 2011

Zweden is een zeer stabiele nummer twee die in alle drie de lijsten een plaats in de top 10 inneemt En Nederland dan?

U kunt natuurlijk ook níet emigreren. Nederland scoort op twee van de drie fronten erg goed. In de Human Development Index staan ‘we’ zevende, in het Global Competetiveness Report achtste. Niet gek, maar in het totaalklassement volgens deze rekenmethode is Nederland toch niet meer dan een bescheiden middenmoter. Dat komt door de lage ranking op de Global Peace Index: 27ste. Nederland is dus zeker niet het veiligste land van de wereld.

De rekenmethode Om tot deze lijstjes te komen, hebben alle landen punten gekregen. Hoe minder punten, hoe beter. De positie in de Global Peace Index van 2010 telde drie keer mee, de positie in de Human Development Index twee keer en de positie in de Global Competitive Report één keer. Dit omdat veiligheid voor veel emigranten belangrijker is dan ruimte voor persoonlijke groei en dat weer belangrijker is dan de economie. Verder kon een land op basis van recente gebeurtenissen, zoals natuurrampen, 25 of 50 ‘strafpunten’ krijgen. Nieuw-Zeeland kreeg er 25, Japan 50.

De nummer één, Noorwegen, stond in de GPI 2010 op de vijfde plaats, in de HDI op de eerste en in het GCR veertiende. Dat leverde de volgende punten op: 15 (3 keer 5) plus 2 (2 keer 1) plus 14 (1 keer 14) = 31 punten.

De nummer twee, Zweden, had 50 punten.

Zonder ‘strafpunten’ had Nieuw-Zeeland geen derde, maar tweede gestaan.

De complete top 10 volgens deze telling: 1. Noorwegen 31 punten 2. Zweden 50 3. Nieuw-Zeeland en Ierland 57 5. Finland 66 6. Denemarken en Canada 68 8. Oostenrijk 70 9. IJsland 71 10. Duitsland 73 Ter illustratie: een land als Tsjaad komt uit op 864 punten. Van sommige heel slecht scorende landen is overigens geen exact cijfer te berekenen omdat ze niet voorkomen in één of meerdere van de drie gebruikte lijsten.

werken | interview

“Het is gewoon reizen met meer bagage” Schrijver Henrico Prins verhuisde in 2010 met zijn gezin naar Christchurch, Nieuw-Zeeland.

Zij genieten van the best of both worlds.

Wonen en leven in hun droomland, terwijl Prins’ ‘eenpersoonsletterfabriekje’ draait op vertrouwde, Nederlandse klanten.

MEI 2011 VERTREK NL

| 31

interview | werken

Prins is heel even terug in Nederland. Hij is er tien dagen en heeft

Het klinkt als een hectisch bezoekje aan Nederland.

En de andere achterblijvers, houd je daar ook contact mee?

zo’n dertig afspraken.

“Het is behoorlijk druk, maar daar ben ik op voorbereid. Ik heb dit keer lukraak afspraken door elkaar gepland, werk en privé. En overal in het land. Van Utrecht naar Den Bosch en dan nog even naar Rotterdam. Op één dag. Je raakt blijkbaar de verhouding tussen afstand en tijd toch snel kwijt, want het reizen valt wel erg tegen. Maar goed, het hoort erbij en ik was zo eager om iedereen te zien.”

“Ja, met een aantal wel. Je gaat natuurlijk niet weg om de banden aan te halen, maar eigenlijk verbaas ik me erover hoe gemakkelijk het allemaal gaat. Zonder Skype was ik waarschijnlijk ook helemaal niet aan dat emigreren begonnen. Met Wim de Jong en Christjan Knijff schreef ik Het handboek Voor De Moderne Man. We deelden wat we schreven via Google Docs en hadden contact via mail en Skype. Met twee anderen neem ik elke maandagavond de voetbaluitslagen door. Dat zeggen we echt niet zomaar af. Het helpt enorm als je dat soort vaste afspraken hebt.”

Van feestjes met vrienden tot een lunchafspraak met zijn uitgever. Toch is een interviewafspraak zo gemaakt. Dat kan er nog wel bij.

De eerste indruk: deze man is meer Randstad dan outback.

32

|

VERTREK NL MEI 2011

Dus je zit direct weer in het Hollandse ritme.

“Ja, maar daar houd ik óók van. Het is een vooroordeel dat emigranten altijd vluchten voor iets, zoals de drukte. Onze belangrijkste drijfveer was nieuwsgierigheid.”

Nieuwsgierig, maar niet impulsief?

“Nee, het kostte ongeveer drie jaar voor we echt gingen. Wat bijvoorbeeld heel moeilijk was, is dat mijn zwager ook in Nieuw-Zeeland woont met zijn gezin. Voor mijn schoonouders zou het dus het tweede kind zijn dat weg gaat. Dat zorgde voor de meeste twijfels.

Nu komen ze sowieso eens in de twee jaar een paar maanden langs en dan verdelen ze hun tijd over de twee gezinnen.”

Blijf je zo niet te veel met je hoofd in Nederland?

“Niet op een vervelende manier. Ik wilde me bijvoorbeeld niet meer laten meeslepen door elke hype in het nieuws. Een nieuwsfeit wordt even enorm opgeblazen en na drie dagen komt er weer iets anders. Daar heb ik zelf aan meegewerkt als journalist en ik sluit ook niet uit dat ik me er ooit weer full speed tegenaan ga bemoeien. Maar nu dus even niet. En dat lukt natuurlijk prima, ook als je wel skypet en mailt. Mijn vrouw werkte bij de televisie en was ook altijd heel druk. Emi-

werken | interview

gratie zien wij echt als een schop onder onze kont om onszelf opnieuw uit te vinden.”

En is dat gelukt?

“Het beste wat het mij heeft gebracht is het idee dat ik met die kunsten van mij ook ergens anders mijn broek kan ophouden.

Ik heb het spannende van een nieuw leven, nieuwe mensen, een nieuw land, wonen in een schitterende omgeving. Maar: ik ben niet afhankelijk van het banenaanbod.

Negentig procent van mijn werk komt uit Nederland. Mijn eenpersoonsletterfabriekje draait nu hier, maar het zou overal kunnen.

Ook als we ooit zouden teruggaan naar Nederland, zal ik nooit meer ver reizen voor mijn werk. In de file staan kan ik denk ik niet meer. Nu werk ik soms twaalf uur op een dag, maar het voelt niet meer zo. Ik heb geen verplichtingen, geen koffieautomaatpraatjes, ik doe alleen maar wat ik leuk vind. Dat zouden we in Nederland natuurlijk ook meer kunnen doen. Het jezelf een beetje gemakkelijker maken.”

HENRICO PRINS (1967)

Een extreme vorm van Het Nieuwe Werken, vanuit Nieuw-Zeeland.

Prins emigreerde in juli 2009 naar Christchurch, Nieuw-Zeeland, met zijn vrouw en twee kinderen (8 en 11). In Nederland werkte hij bij de Volkskrant.

Nu schrijft hij boeken en artikelen voor onder andere Flow Magazine en LINDA. Zijn blog: www.henricoprins. com

“Ja, maar dat kan nu dus ook gewoon. Facetime is belangrijk, maar zonder kom je ook een heel eind. Je had al veel emigranten die kozen voor een land binnen een paar uur vliegen, zodat ze hun Nederlandse klanten konden houden. Maar je kunt ook freelancen vanuit Nieuw-Zeeland of Australië. Via mijn blog ken ik inmiddels wel twintig eenlingen of stellen van rond de dertig die zoiets willen doen als wat wij hebben gedaan. Het kan natuurlijk niet zomaar. Een vergunning krijgen is lastig, een verhuizing kost een hoop geld en niet elke klant vindt het natuurlijk een goed idee.”

“Emigratie is een schop onder je kont om jezelf opnieuw uit te vinden”

Maar die moeite was het jullie dus waard?

“Ja. We hebben in Nieuw-Zeeland een paar dingen gewoon echt beter voor elkaar dan in de Randstad. En dat zijn de dingen die voor ons heel belangrijk zijn. We hebben een groot vrijstaand huis bij de stad en voor

MEI 2011 VERTREK NL

| 33

interview | werken Christchurch Christchurch (ong. 380.000 inwoners) ligt op het Zuidereiland van Nieuw-Zeeland. De groene stad (eenderde is park) is populair bij toeristen. De stad ligt aan de kust en bij de spectaculaire natuur van de NieuwZeelandse Alpen.

In september 2010 en februari 2011 troffen zware aardbevingen de stad. De schade was enorm en meer dan 180 mensen kwamen om. Prins deed hiervan verslag in Nederlandse media, zoals de Volkskrant. Het gezin dacht er niet over om na deze rampen een enkele reis Schiphol te kopen. “Bij elke naschok groeit onze verbondenheid met Christchurch. Ook zonder historisch erfgoed, zonder kerkjes en kapellen en kathedralen, is dit onze stad,” schreef Prins op zijn blog vlak na de tweede aardbeving.

de kinderen is het leven een stuk relaxter dan in Nederland. Maar, het is hier ook niet achterlijk, de tijd heeft niet stilgestaan. Het onderwijs is bijvoorbeeld heel erg goed. Dat is een prettige combinatie.”

En je kinderen?

“Natuurlijk duurde het wel een tijd voordat ze hun draai hadden gevonden, maar ze hebben allebei een karakter van elastiek. Inmiddels hebben ze het ontzettend naar hun zin.

Wij hebben nu nog meer vertrouwen in ze dan we al hadden. Voor we vertrokken zeiden we tegen elkaar: ‘kinderen zijn flexibel’, maar

Emigreren voor Beginners Vlak voordat ik in het vliegtuig mijn telefoon moet uitzetten, stuur ik een sms’je aan Thomas.

‘Zo. Ik zit. Zeg, het is een eindje weg natuurlijk en ik sluit niet uit dat ik nog es aanpap met een grote Maori, maar het lijkt me voor iedereen beter als jij gewoon mijn beste vriend blijft.’

Twee tellen later piept het antwoord zich naar binnen.

‘Deal.’

Fragment uit Emigreren voor Beginners Emigreren voor beginners beschrijft de weg van het gezin Prins van Utrecht naar Christchurch. De twijfels voor vertrek. De gesprek-

34

|

VERTREK NL MEI 2011

“Het is echt zo dat de wereld een groot dorp is geworden” je bent toch bang dat je dan naar jezelf toe aan het redeneren bent. Het is echt mooi om te zien dat die clichés waar zijn. Wij zijn hier echt voor ons plezier en als het niet had gewerkt, dan zouden we ook niet gebleven zijn.”

ken met de kinderen. Het onbegrip van de achterblijvers.

Het boek gaat ook over de zoektocht naar werk in Nieuw-Zeeland, met name voor de vrouw van Prins. En: over de keuzes die het stel vervolgens maakte.

Het is een must-read voor potentiële emigranten, maar meer honkvaste lezers kunnen zich ook laten meeslepen door het verhaal.

De snelheid, humor en ontroerende passages maken het meer dan een handboek.

In een artikel schreef je dat je emigreren ook liever verhuizen noemt.

“Ja, maar dat komt vooral omdat mensen vaak een ouderwets beeld hebben van emigreren. Je gaat weg en verdwijnt. Zoals vroeger. Ome Jan nam de boot en kwam nooit meer terug. Vliegtickets waren extreem duur. Voor mij is emigreren niet zo definitief. Het is echt zo dat de wereld een groot dorp is geworden. Wij krijgen nu zelfs neven en nichten te logeren. Wat wij hebben gedaan is gewoon reizen met meer bagage.” n

Prins: “Ik schreef het boek omdat ik zelf een verhaal zoals het onze miste. Op tv zie je mensen die zonder geld, in de regen, een camping in Polen draaiende proberen te houden. Dat is natuurlijk prachtige televisie, maar echt verreweg de meeste mensen die emigreren denken wél goed na. Daarover gaat mijn boek. Wij wisten vrijwel precies wat we zouden tegenkomen. Maar ook als alle stoplichten op groen staan, gebeurt er heel veel met je gezin.”

Emigreren voor Beginners € 17,50 (Uitgeverij Podium) ISBN 978 90 5759 441 0

partners | werken

In deze rubriek kijken twee partners terug op hun emigratie.

Wat waren hun dromen, en zijn die uitgekomen?

Wat waren de verschillen tussen beide partners? In deze editie Jan Dirk en Valerie Hofman, sinds 2001 woonachtig in de Algarve, Portugal.

Wat was jullie grootste droom

voordat je naar Portugal emigreerde, en is die uitgekomen?

“We zijn naar Portugal geëmigreerd voor de gezondheid van onze jongste zoon. Hij had last van astma en gebruikte in Nederland veel medicatie. Hier in Portugal heeft hij die medicijnen niet meer nodig en kon hij al snel weer meedoen met sporten.

Hij groeit op als een gezonde jongen. Dat geldt ook voor onze andere zoon, dus ja, de droom om ze een gezonde jeugd te geven is uitgekomen.” j a n d i r k “Voor mij geldt hetzelfde. Tijdens vakanties in de Algarve merkten we dat onze zoons vrijwel klachtenvrij waren. De oudste heeft regelmatig last van eczeem. We hebben ons huis in Nederland laten taxeren en dat bleek veel meer waard dan we dachten.

Eerst wilden we kleiner gaan wonen om een vakantiehuis in de buurt van Lagos te kopen.

Op een avond hebben we echter besloten te emigreren; dat was meer een impulsieve beslissing dan het najagen van een droom.” va l e r i e

En waar zagen jullie het meest tegenop voor vertrek?

“We hadden met elkaar de afspraak gemaakt dat wanneer er één terug naar Nederland zou willen, we dan meteen zouden gaan. Ik was bang dat dat zou gebeuren, want dat zou wel veel pijn gaan geven.

Maar gelukkig is dat niet gebeurd.” j a n d i r k “Mijn grootste vrees was om geen vast inkomen te hebben. Toen we emigreerden had ik geen werk, en Valerie was werk beloofd, al was dat geen fulltime baan.

Die belofte bleek ook nog eens een loze. We zijn heel wat jaren bezig geweest om die zekerheid te hervinden en dat vond ik best moeilijk.” va l e r i e

Partners 36

|

VERTREK NL MEI 2011

Waarin verschilden jullie van elkaar in hoe de emigratie werd beleefd?

“Dat is moeilijk aan te geven. De ene keer was ik down, de andere keer vond Jan Dirk het lastig. De eerste periode was het puur overleven. Heel veel tijd om te voelen hoe de ander het beleefde was er in die tijd niet, waarschijnlijk maar goed ook.” j a n d i r k “Ik denk dat het verschil was dat ik mij meer zorgen maakte over de zekerheden, zoals inkomen en rekeningen, terwijl Valerie anders met het emotionele omging.

Ik herinner me heel goed dat Valerie na ongeveer anderhalf jaar ineens erge heimwee had, toen is ze een dag of tien teruggegaan naar Nederland. Toen de kaas en de vanillevla weer waren geproefd en toen de gezondheid van onze jongste verslechterde, was de heimwee op slag verdwenen. Sterker nog, er ontstond nieuwe heimwee, naar ons nieuwe thuis in Portugal. Ik denk dat ik het verlangen naar Nederland niet zo sterk heb gehad als Valerie.” va l e r i e

Wat zijn de grote voordelen van leven en werken in Portugal?

“Hier hebben we heel veel vrijheid. We wonen op het platteland en hebben ruim 6000 vierkante meter grond. De kinderen kunnen muziek maken zonder klachten van de buren, we kunnen heerlijk zwemmen et cetera. We genieten enorm van de zee en het heerlijke klimaat. Werken is lastig zolang je het gekoppeld blijft zien aan het salaris dat je krijgt. Als je dat los van elkaar ziet, gaat alles veel beter. We hebben veel minder geld te besteden, maar zijn niet minder gelukkig. We streven nu geen luxe meer na. Op de Nederlandse tv zei iemand laatst dat haar keuken aan vervanging toe was omdat hij al tien jaar oud was. We zijn blij dat we van dat soort onzin af zijn.” j a n d i r k “Het leven in Portugal geeft een vrij en rijk gevoel. Ons uitzicht is fantastisch, elke dag zien we een andere zonsondergang, met prachtige kleuren. In februari zaten Valerie en ik op het strand in de warme zon te genieten van elkaar en van onze surfende kinderen. Dan ben ik trots op wat we samen in een vreemd land hebben bereikt. De Algarve herbergt verder vele nationaliteiten en het is een hele ervaring met verschillende va l e r i e

werken | partners

culturen om te gaan. Ik bewonder mijn zoons die nu al drie talen vloeiend spreken en sociaal gemakkelijk schakelen. Werken hier biedt minder voordelen. Ik werk even hard als in Nederland, en maak misschien wel meer uren. De lonen liggen veel lager, het minimumloon is € 485 per maand. Met het begrip tijd gaan ze hier ook anders om, het is allemaal wat losser.”

Missen jullie Nederland?

“Ik mis uiteraard familie en goede vrienden. Maar ook het feit dat je iedereen goed kunt verstaan, Portugees blijft een lastige taal.” j a n d i r k “De waarde van familiebanden ga je meer waarderen. Op bijzondere momenten als Pasen, Kerst, Oud en Nieuw, bij een huwelijk of overlijden, mis je je familie en schoonfamilie. Je kunt gewoon niet overal meer bij zijn. Nederland als land heb ik niet erg gemist.” va l e r i e

“We hebben veel minder geld te besteden, maar zijn niet minder gelukkig.”

Wat moet iemand weten die gaat emigreren naar Portugal?

“Dat het een enorme klus is om te integreren, als dat al kan. Je moet geduld hebben, heel veel geduld. Daarbij moet ik zeggen dat er een groot verschil is tussen het noorden en het zuiden van Portugal. Als je een huis gaat kopen, zou ik voor de begeleiding van een advocaat kiezen, omdat een makelaar hier hele andere verantwoordelijkheden heeft dan in Nederland.” j a n d i r k “Na bijna tien jaar zou ik heel veel tips kunnen geven. Het hangt er ook erg vanaf wie er emigreert, een gezin met jonge kinderen of een ouder echtpaar. Hoe dan ook va l e r i e

zou ik mezelf minstens drie jaar geven om te wennen aan Portugal. Het eerste jaar is alles nieuw, het tweede jaar leer je en het derde jaar ervaar je. Gun jezelf die tijd en ga in die tijd niet onnodig naar Nederland terug. Blijf ook niet alles met Nederland vergelijken.

Kom ook zonder schulden naar Portugal, neem zoveel geld mee dat je het eerste jaar gemakkelijk kunt overbruggen. Leer uiteraard Portugees! Het is een moeilijke taal, neem goed les. Je niet goed kunnen uitdrukken geeft een vreemd gevoel en maakt je erg afhankelijk. Kom je als echtpaar of gezin?

Blijf elkaar altijd waarderen en van elkaar houden!” n

MEI 2011 VERTREK NL

| 37

werken | serie

In deze serie volgen we Martin en Annemarie Kamerbeek, twee Nederlanders die een onderneming willen opzetten in Spanje. Vanaf het prille begin volgen we ze richting een hopelijk succesvol eindresultaat.

In Deel 2 alles over hun oriëntatiebezoek aan Spanje, met daarin een opvallende koerswijziging.

Van businessplan tot eigen bedrijf

I

n de vorige editie van VertrekNL lag voor Martin en Annemarie Kamerbeek nog heel veel open. Dat ze naar Spanje wilden, was wel duidelijk, maar zou de Costa Tropical ten oosten van Málaga wel voldoen? En ook hun werkzaamheden aldaar waren nog onbestemd. De voorkeur van Martin en Annemarie ging uit naar een Bed & Breakfast, maar bijvoorbeeld een eigen olijfboomgaard sloten ze niet uit. Inmiddels hebben ze een oriëntatiebezoek in en om de plaats Nerja achter de rug. Dit bezoek zou op veel punten duidelijkheid hebben moeten bieden, maar deed het dat ook?

Gezellig druk De Costa Tropical, met zijn geweldige klimaat en heerlijke eten en drinken, is Martin en Annemarie tijdens hun bezoek in elk geval uitstekend bevallen. Annemarie: “Zoals het er nu naar uitziet is dit wel het gebied waar wij willen neerstrijken. Het is er gezellig druk, en dat bevalt ons goed. Wij zoeken geen gebied met massatoerisme, en dat willen de mensen aan de Costa Tropical ook uitdrukkelijk niet. Er is vlak bij Nerja,

de plek waarop wij ons richten, wel eens geprobeerd massatoerisme te ontwikkelen. Zo is er Torrox, een plaats waar veel Engelsen kwamen, maar inmiddels is die verworden tot een spookstad met veel te koop staande flatgebouwen.

Het kleinschalige van de Costa Tropical ligt ons dus wel, al hebben we het advies gekregen om het gebied in alle seizoenen te bekijken. Deze zomer gaan we dus weer die kant op, om te beoordelen hoeveel drukker het dan is.”

Dagelijkse boterham Voor hun oriëntatiebezoek aan Nerja bruisten Martin en Annemarie van de plannen.

Een Bed & Breakfast stond boven aan hun lijstje, maar verder was alles mogelijk. Door het bezoek aan Spanje hebben ze heel wat opties kunnen afvinken, en een interessante nieuwe kunnen aanvinken… Martin: “Het

idee van een Bed & Breakfast is wat meer naar de achtergrond verdrongen. Financieel is dat op dit moment erg moeilijk om rond te krijgen, de Spaanse banken zijn erg lastig met kredieten verstrekken. Een B&B is alleen rendabel als je minimaal zeven kamers kunt aanbieden, maar dan zou je zo veel eigen kapitaal moeten meebrengen en zo veel risico moeten lopen, dat we hebben besloten dat niet te doen. Een winkel openen zou dan een interessante optie zijn, maar ook daar heb je met grote investeringen te maken.

MEI 2011 VERTREK NL

| 39

serie | werken

“

...Het

kleinschalige van de Costa Tropical ligt ons

’’

wel 40

|

VERTREK NL MEI 2011

werken | serie Wij overwegen nu sterk om op de markt te gaan staan. Een kraam op de markt brengt weinig investeringen met zich mee, en zou genoeg moeten zijn om een dagelijkse boterham mee te verdienen. Schathemeltjerijk hoeven we niet te worden.”

Olijven en noten In de omgeving van Nerja zijn voldoende dagmarkten te vinden waar Martin en Annemarie hun waren zouden kunnen aanprijzen. Met gunstige werktijden ook.

Martin: “We zouden zes dagen per week kunnen werken, van 11 uur tot 14 uur. Wat we op deze dagmarkten willen aanbieden, zijn olijven en noten, en misschien stroopwafels.

Spanjaarden zijn echte zoetekauwen, en het zou een mooie mix opleveren van Spaanse en Hollandse producten.” In de vorige editie spraken Martin en Annemarie over een cursus Spaans, en die lijkt bij hun marktplannen zeer relevant. Annemarie: “Inmiddels hebben we enkele lessen Spaans achter de rug, hier in Nederland. Maar wellicht gaan we in de zomer in Spanje naar een taalschool.”

Minder relevant lijkt het ondernemersdiploma dat Martin wilde gaan halen. Martin: “Voor een marktkraam heb je inderdaad geen ondernemersdiploma nodig, alleen vergunningen. Wel is genoeg kennis op het gebied van ondernemen natuurlijk nooit weg!”

In de volgende aflevering van ‘Van businessplan tot eigen bedrijf’: praten Martin en Annemarie inmiddels al een mondje Spaans? n

eruit Zo ziet Nerja

Tijd voor ontspa nning: het Alham in Granada bra

Zouden Martin en Annemarie hier gend jaar noten en olijven verkopevoln?

MEI 2011 VERTREK NL

| 41

xxxxxx wereldbanen | werken

Solliciteren

42

|

VERTREK NL MEI 2011

werken | wereldbanen

via de telefoon Customer Support Medewerkers gezocht in Zuid Afrika “Het is niet nodig om naar Zuid Afrika af te reizen voor een sollicitatiegesprek.

Alles wordt telefonisch en via de e-mail afgehandeld.�

Dit zegt Jeroen Beks, International Recruitment Specialist bij Globaljobbing.

Dit bedrijf is sinds 2007 specialist voor werken in het buitenland, zoals in Dublin, Johannesburg, Praag, Belfast en Londen.

MEI 2011 VERTREK NL

| 43

wereldbanen | werken

M

omenteel zoekt Globaljobbing voor een zeer groot en succesvol ICT-bedrijf in Johannesburg Customer Support Medewerkers. Als Customer Support Medewerker geef je vanuit Johannesburg kantoormedewerkers uit Nederland / België telefonische ondersteuning bij het oplossen van hun computerproblemen (in de eigen Nederlandse taal!),en ben je hun eerste en belangrijkste aanspreekpunt.

Functie-eisen • Je houdt van een avontuur • MBO+ of HBO werk- en denkniveau • Je hebt goede kennis van Microsoft Office applicaties • Je beheerst de Nederlandse en de Engelse taal • Affiniteit met klantencontact • Belangrijke sleutelwoorden voor deze functie zijn: klantgericht, communicatief vaardig zowel telefonisch als via e-mail, flexibel, teamplayer, probleemoplossend, sociaal, sterk analytisch vermogen, doorzetter en resultaatgericht.

Alles wordt telefonisch en via de e-mail afgehandeld.

• Procedure voor het visum / werkvergunning: dit proces neemt een aantal weken in beslag. Je hebt onder andere nodig: geboortecertificaat, verklaring van goed gedrag en een medisch rapport. Belangrijk om te weten is dat je stap voor stap wordt geassisteerd tijdens het gehele traject.

Arbeidsvoorwaarden • Marktconform salaris • Retourticket wordt vergoed • Een uitgebreid trainingsprogramma / professionele werkomgeving • Zeer goede assistentie bij het regelen van: visum / werkvergunning, accommodatie, bankzaken, belasting, ziektekostenverzekering • Startdatum: zo snel mogelijk • 40 uur per week • Goede doorgroeimogelijkheden (intern gaat voor extern) • Global campus aanwezig voor het volgen van extra cursussen of trainingen

Wat deze baan volgens Jeroen Beks verder zo speciaal maakt, is dat je in een prachtig land woont. Er valt zeer veel te zien en te bewonderen in Zuid Afrika. Veel mensen die in Johannesburg werken, trekken in de weekenden erop uit en gaan het land verkennen.

Een prachtige ervaring om al dat moois te mogen aanschouwen!

Reageren Heb jij interesse in deze vacature? Mail dan je CV naar info@globaljobbing.com of bel 0413 379 000. n

Procedure De functie in Johannesburg kent twee procedures: de sollicitatieprocedure en de procedure voor het visum en werkvergunning.

• Sollicitatie procedure: normaal gesproken krijg je 1 of 2 telefonische interviews met de opdrachtgever in Johannesburg. Het is dus niet nodig om naar Zuid Afrika af te reizen voor een sollicitatie gesprek.

foto’s: renée terheggen

Ga naar www.vertreknl.nl/wereldbanen voor: - nog meer aangeboden wereldbanen - het plaatsen van uw vacature(s) Plaatsing van een vacature op de website is gratis.

44

|

VERTREK NL MEI 2011

werken | wereldbanen

CANADA

Cabinet makers We require three experienced Cabinet makers for a custom door and window division located in British Columbia. The employer currently employs approx. 120 staff members in its various window and door divisions.

The expanding door division markets its products as far East as Ontario and into the USA. This market requires Architecturally driven products and designs, which must be produced by skilled staff members. The Canadian employer has three LMO approvals to facilitate employment for the approved applicant(s).

Emigratiebureau.com T: 0595 - 42 62 09 E: info@emigratiebureau.com Production Manager / Pastry Chef Food Industry – Great Job Opportunity! Competitive salary and permanent employment in Toronto. Our client, a supplier of baked goods for restaurants, specialty food shops, supermarkets and hotels is currently looking to expand their team. The ideal candidate will have red seal certification as a Pastry Chef with 2 to 5 years of commercial baking experience.

Visa4You Job Coach T: 0577 461 007 E: avmc@shaw.ca Audio Visual Technician II Permanent employment in Edmonton.

Recognized for your attention to detail and sense of priorities, you are seeking a new rewarding career filled with challenges? Our client is currently looking for a professional specialized in audiovisual for its Edmonton division. Requirement is a post-secondary education in the electronics field. Competitive salary based on experience.

Visa4You Job Coach T: 0577 461 007 E: avmc@shaw.ca Bilingual RN Life and Health Clinical Specialist Permanent employment in Toronto. We are currently seeking a versatile and experienced clinical professional. If you are committed to the well-being of others and wish to make a difference in the field, consider this unique and most rewarding career opportunity. Minimum of 5 years of clinical

experience: occupational health, rehabilitation or case management, industrial disability management, worker’s compensation, psychiatric, cardiac or orthopaedic nursing.

Visa4You Job Coach T: 0577 461 007 E: avmc@shaw.ca

IERLAND

Customer Sales & Service Assistant Een groot internationaal bedrijf in Dublin, werkzaam in de transport/reisbranche zoekt een enthousiaste en avontuurlijke Customer Sales & Service Assistant. Het is een uitdagende spin in het webfunctie, veel contact met interne afdelingen en klanten.

Diversiteit aan taken. Multiculturele en jeugdige werkomgeving. Begeleiding naar het buitenland volop aanwezig.

Globaljobbing, Jeroen Beks T: 0413 379 000 E: jeroen@globaljobbing.com

IERLAND (UK)

Gaming Assistant Een toonaangevende ontwikkelaar en distributeur van videogames in Belfast zoekt een Gaming Assistant. Je bent verantwoordelijk voor het beantwoorden van allerlei gebruikersvragen. Je geeft support aan Nederlandstalige klanten via telefoon, e-mail en een online platform. De ideale kandidaat is communicatief vaardig, analytisch, klantgericht, een teamplayer en heeft bij voorkeur ervaring in de gamingwereld.

Globaljobbing, Jeroen Beks T: 0413 379 000 E: jeroen@globaljobbing.com

NEDERLAND

Medewerker Marketing & Sales Wereldschool in Lelystad zoekt een medewerker Marketing & Sales. Daarin ben je verantwoordelijk voor het uitwerken van marketingactiviteiten. Je bent verantwoordelijk voor de nieuwsbrief, advertenties, de website, beurzen en de inzet van social media. Ook ondersteun je de verkoopafdeling en plan je acquisitiegesprekken in.

Wereldschool T: 0320-229927 W: www.wereldschool.nl

B-docent – Afstandsonderwijs Wereldschool Als docent IB begeleidt je leerlingen die op een internationale school het IB-diploma programma volgen en het vak Dutch A1 selftaught als examenvak hebben opgenomen.

Je begeleidt deze leerlingen (digitaal) op afstand met als doel ze voor te bereiden op het IB examen.

Wereldschool T: 0320-229927 E: sylvia.woortman@wereldschool.nl

NIEUW-ZEELAND

Building Construction Manager There is an influx in Building Construction Manager vacancies, due to the rebuilding of Christchurch after the recent earthquakes.

New Zealand is looking for managers who have knowledge of building methods and materials, skill interpreting drawings and architectural plans, and understanding their specifications and staff management skills and the ability to motivate teams of workers.

Visa4you NZ, Jorina Struik T: +31(0)528-391118, E: struik@visa4you.nl Automotive Electricians There is an ongoing demand for Automotive Electricians who install, maintain and repair electrical wiring, and electrical and electronic systems in vehicles and marine equipment. Due to the shortage, salaries are high and jobs often come with perks such as a company car and/or health insurance.

Visa4you NZ, Jorina Struik T: +31(0)528-391118, E: struik@visa4you.nl

TSJECHIË

HR administrateur Een multinational in het bruisende Praag zoekt een proactieve, accurate en communicatief sterke HR-medewerker. Je bent verantwoordelijk voor HR-vraagstukken, zoals: verlof, salarissen, ziekte, pensioenen, etc. in combinatie met beantwoorden van de telefoon, e-mail en administratie. Zeer afwisselende functie. Organisatiecultuur is informeel, jeugdig en multicultureel.

Globaljobbing, Jeroen Beks T: 0413 379 000 E: jeroen@globaljobbing.com n

MEI 2011 VERTREK NL

| 45

Visumaanvraag - Job search Visa4you bestaat uit een enthousiast team met jarenlange ervaring in de begeleiding bij emigratie en visumaanvragen naar:

AustraliĂŤ (Offshore agent) Canada (Full Member CSIC) Nieuw Zeeland (Licensed Immigration Adviser) Wij zijn u graag van dienst bij het inschatten van uw visumkansen.

Wij geven u informatie en advies rondom het emigratietraject en begeleiden uw visumaanvraag.

+31 (0) 528 391 118 info@visa4you.nl www.visa4you.nl

Informatie

Begeleiding

Advies

wonen | fiscaal

kenny ransquin senior consultant deloitte michaël mohr partner deloitte

O

Minder belasting op uw buitenlandse beleggingen

p basis van Belgische interne wetgeving hoeft u uw roerende inkomsten van Belgische bron of roerende inkomsten ontvangen via een Belgische tussenpersoon niet te rapporteren in uw aangifte in de personenbelasting. Deze inkomsten werden immers al onderworpen aan een bevrijdende roerende voorheffing. Echter, indien u roerende inkomsten ontvangt van buitenlandse bron zonder tussenkomst van een Belgische tussenpersoon, werd deze bevrijdende roerende voorheffing niet ingehouden en dient u deze inkomsten wel te rapporteren in uw aangifte.

Aangezien gemeentelijke opcentiemen enkel toegepast worden op inkomsten gerapporteerd in de aangifte, worden uw roerende inkomsten van buitenlandse bron die u ontvangen hebt zonder tussenkomst van een Belgische tussenpersoon zwaarder belast.

Het Europees Hof van Justitie is van oordeel dat dit verschil in behandeling het vrij verkeer van kapitaal beperkt, gelet op het feit dat het Belgische rijksinwoners ontmoedigt om hun kapitaal in een andere EUlidstaat te beleggen (“Dijkman”-arrest van 1 juli 2010). In een circulaire van 20 oktober 2010 stemt de Belgische belastingadministratie in met het “Dijkman”-arrest en geeft zij verdere toelichting hoe zij hiermee praktisch zal omgaan.

Er kan een onderscheid gemaakt worden

tussen enerzijds de aanslagen die nog te vestigen zijn en anderzijds de al gevestigde aanslagen.

Geen automatische vrijstelling Voor de nog te vestigen aanslagen zal de belastingadministratie haar berekeningsprogramma aanpassen teneinde rekening te houden met het betreffende arrest. In de praktijk betekent dit niet dat uw interest- en dividendinkomsten automatisch zullen worden vrijgesteld van gemeentelijke opcentiemen. De aangifte geeft immers niet de mogelijkheid om een onderscheid te maken tussen de roerende inkomsten die binnen het bereik van het arrest vallen en de inkomsten die buiten het bereik van het arrest vallen. Enkel indien het voor de behandelende ambtenaar duidelijk is dat de gerapporteerde inkomsten binnen het bereik van het arrest vallen, zal er vrijstelling worden verleend. Bijgevolg is het aan te raden uw ontvangen aanslagbiljet goed te controleren op de toepassing van het arrest en indien nodig actie te ondernemen.

Voor toekomstige aangiftes worden mogelijk aparte vakken gecreëerd om een onderscheid te maken.

Indien dit niet het geval mocht zijn, maakt u de opsplitsing het beste in een bijlage. Mocht u uw aanslagbiljet al ontvangen hebben, kan u administratief beroep aantekenen tegen de aanslag met verwijzing naar de betreffende circulaire. Dit administratief beroep dient bij de administratie toe te komen ten laatste de dag voor het einde van een termijn van 6 maanden te rekenen van de derde werkdag volgend op de datum van verzending van het aanslagbiljet. Indien de bezwaartermijn van 6 maanden verstreken is, kan u een verzoek tot ambtshalve ontheffing indienen.

Een verzoek tot ambtshalve ontheffing dient binnen de 5 jaar vanaf 1 januari van het jaar waarin de aanslag werd gevestigd, ingediend te worden.

Indien u nog een hangend gerechtelijk geschil hebt, zal de administratie zich eveneens neerleggen bij het arrest. n

MEI 2011 VERTREK NL

| 47

48

|

VERTREK NL MEI 2011

wonen | thema

Onderwijskeuze in het buitenland De knoop is doorgehakt en de beslissing is definitief. De meeste administratieve rompslomp is achter de rug en u bent nu echt bijna klaar voor het grote avontuur in het buitenland. Nu alleen nog ‘even’ het onderwijs voor uw kind(eren) ter plaatse regelen.

Drie specialisten aan het woord met tips en trucs over onderwijs in het buitenland. tekst: jorine de bruin

MEI 2011 VERTREK NL

| 49

thema | wonen

J

eanine Nieuwenhuis is algemeen manager bij De Wereldschool.

Deze verzorgt het afstandsonderwijs voor Nederlandstalige kinderen van drie tot achttien jaar die in het buitenland verblijven. Dit kan alleen het vak Nederlands zijn, maar ook losse vakken of zelfs het volledige basis- en middelbare onderwijs. Nieuwenhuis benadrukt dat de keuze afhangt van de situatie ter plaatse en de toekomstplannen van een gezin. “Internationaal onderwijs in het algemeen is goed, maar verschilt van het Nederlandse onderwijs waardoor bij terugkeer aansluitingsproblemen kunnen ontstaan. Door voor terugkeer een aantal Nederlandse vakken te volgen kan dit worden voorkomen. Verder is het bijhouden van de Nederlandse taal sowieso belangrijk.

In Nederland krijgen kinderen meerdere uren in een week taalles. Een taalachterstand is snel opgelopen en bij een eventuele terugkeer weer lastig in te halen. Bij de Wereldschool leert uw kind ook gewoon met Nederlandse schoolboeken en het systeem van de Nederlandse school. U wordt daarbij begeleid door een docent op afstand”, legt Nieuwenhuis uit. “Dit is vaak een goed alternatief voor landen waar de cultuur of het onderwijs erg verschilt met dat van ons of wanneer er geen Nederlandse NTC school (Onderwijs in de Nederlandse Taal en Cultuur) in de buurt is voor het bijhouden van het Nederlands.”

“Denk er dan wel aan of om zelf als ouder ook voldoende tijd voor uw kind te reserveren. Maak samen een plan van aanpak en steek er tijd en energie in. Ook prioriteit is het kiezen van een vast moment in de week hiervoor. Wat nu het beste onderwijssysteem voor uw kind is, dat ligt geheel aan het land waar u naar toegaat met uw kind, de toestand waarin u zich bevindt en de tijd die u in dat land wilt doorbrengen.”

Samenvattend zijn er dus volgens Nieuwenhuis een aantal do’s en don’ts betreffende onderwijs in het buitenland. “Absolute do’s zijn het altijd bijhouden van de Nederlandse taal, goed nadenken over de schoolkeuze (een internationale school is niet altijd de beste, maar vaak wel de duurste optie) en

50

|

VERTREK NL MEI 2011

nadenken over een plan wanneer u onverhoopt eerder terugkeert. Dat geldt ook voor immigranten. Ook al bent u van plan permanent naar het buitenland te verhuizen, een groot deel van de expats keert uiteindelijk toch terug en dan is het prettig om te weten dat uw kinderen kunnen instromen in het Nederlandse onderwijs.” Wat Nieuwenhuis echt afraadt is het zelf samenstellen van een Nederlands lesprogramma voor het bijhouden van de Nederlandse taal. “Bestaande lesprogramma’s behandelen dezelfde lesstof als Nederlandse scholen en dekken de kerndoelen van het onderwijs. U weet dan zeker dat uw kind gelijk blijft lopen met leeftijdsgenootjes en zonder taalachterstand kan instromen in Nederland. ”

Emotietaal “Denk goed na over uw doel in het buitenland. Verhuist u binnen een paar jaar door naar een ander land of bent van plan om u permanent te vestigen? Dit zijn twee kernvragen waar u echt over na moet denken, alvorens een beslissing te maken betreffende onderwijs in het buitenland”, aldus Angelina van Weerdenburg, senior communicatieadviseur bij Stichting NOB (Nederlands Onderwijs in het Buitenland).

“Daarnaast spelen ook het karakter van

DO’S - Houd de Nederlandse taal bij en spreek dit ook thuis - Denk goed na over de schoolkeuze voor uw kind - Probeer zoveel mogelijk de (buitenlandse) toekomst te plannen - Ga zelf kijken onder schooltijd bij een aantal scholen ter plaatse en maak vooraf een lijstje met vragen - Kijk of er in uw toekomstige woongebied al Nederlanders wonen met schoolgaande kinderen - Houd het toekomstperspectief van de kinderen in uw achterhoofd

uw kind, de beschikbare scholingsmogelijkheden ter plaatse en de financiële middelen een belangrijke rol. Bent u van plan om met uw gezin op termijn terug te keren naar Nederland? Dan kan volledig Nederlands onderwijs via een Nederlandse school of de Wereldschool een goede keuze zijn Wanneer u weet dat u binnen een bepaalde tijd doorverhuist naar een ander land of het lokale onderwijs niet van voldoende kwaliteit is,

Ga sfeer proeven, ruiken en voelen op een school kunt u kiezen voor onderwijs dat uw kind ook elders kan volgen: bijvoorbeeld internationaal onderwijs. Wees er wel op bedacht dat lesgelden van deze scholen hoog kunnen zijn. Blijft u voor langere tijd? Dan kan het lokale onderwijs, aangevuld met Nederlands onderwijs een goede optie zijn.” Ook volgens Van Weerdenburg is het in ieder geval belangrijk om de mogelijkheden voor terugkeer in de toekomst open te houden. “Een groot aantal expats en emigranten keert uiteindelijk terug naar Nederland. En misschien wil uw kind later wel in Nederland studeren. Laat uw kind daarom te allen tijde de Nederlandse taal bijhouden via een Nederlandse school of organisatie voor afstandsonderwijs als de Wereldschool, Edufax of stichting IBID. De moedertaal is en blijft ook de emotietaal. Kiest u voor lokaal of internationaal onderwijs? Laat uw kinderen dan daarnaast NTC-onderwijs volgen. Alles in het nieuwe

DON’TS - Stel niet zelf een Nederlands lesprogramma samen - Kies geen school via internet uit - Ga niet opeens thuis zelf een andere taal spreken - Beslis niet alleen het onderwijs voor uw kind (maar in overleg)

wonen | thema Houd te allen tijde de Nederlandse taal bij land is al nieuw voor het kind, van huis tot vreemde taal. En dan voelt het veilig als ze, al is het maar een paar uur per week, terug kunnen vallen op hun moedertaal. Blijf ook thuis Nederlands spreken. Kinderen pikken een nieuwe taal snel genoeg op en leren u soms zelfs de taal van het nieuwe land beter spreken.” Twee andere belangrijke tips volgens Van Weerdenburg zijn om eens te kijken of er andere Nederlanders al in het gebied wonen waar u naartoe verhuisd. “U heeft altijd iets aan Nederlanders die al in het toekomstige land wonen wat betreft schoolkeuze. Vooral omdat de desbetreffende school dan reeds bekend is met de opvang van Nederlandse, schoolgaande kinderen. Ga daarnaast niet alleen uw toekomstige huis bekijken, maar ook de toekomstige school van de kinderen. Ga sfeer proeven, ruiken en voelen. Elk kind is anders en natuurlijk zijn er verschillen met het onderwijs in Neder-

land, maar wanneer u de keuze uit meerdere scholen heeft, kies dan samen met uw kind vanuit het hart.”

Ook Caroline Reiling, consultant bij Edufax Internationale Onderwijsbegeleiding, sluit zich erbij aan, dat het belangrijk is dat de sfeer op een school geproefd wordt. “Als ouder kun je zelf het allerbeste bepalen op welke school uw kind zich het prettigst zal gaan voelen. U kent uw kind als geen ander en kunt prima bepalen of hij of zij zich op deze school prettig zal voelen. Daarom is het ook zo belangrijk een school eerst te bezoeken, voordat de kinderen ingeschreven worden. Zeker als u van plan bent om voor langere tijd in het buitenland te gaan wonen.” Ook geeft Reiling de tip dat het de voorkeur geniet om het

Ervaringen van een emigrant...

Corien Oranje: ‘Wij zijn in 2003 met onze vier zoons tijdelijk naar Jakarta gegaan. De jongens gingen naar de Nederlandse school in Jakarta en kwamen dus gewoon in een Nederlandse klas terecht. Onze zoons zagen er tegenop, maar toen ze de school eenmaal gezien hadden, was dat snel voorbij. Kleine klassen met enthousiaste Nederlandse leerkrachten en dezelfde lesmethoden die ze gewend waren, zwemles, voetbal, veel muziekuitvoeringen en allerlei naschoolse activiteiten die door de ouders georganiseerd werden. Koninginnedag werd elk jaar gevierd en begin december kwam Sinterklaas altijd langs. Toen de oudste groep acht doorlopen had, is hij naar de North Jakarta International school gegaan. De andere drie zijn daar in groep zes naartoe gegaan. Omdat ze vanaf de kleuterschool al Engels volgden, was dit nauwelijks een probleem. Al was het schoolsysteem een stuk strenger en kregen ze veel huiswerk. De overgang naar de Internationale school was lastiger, maar binnen een paar weken waren ze gewend aan hun uniform en aan het Engels. Nog steeds spreken ze onder elkaar het liefst Engels.’

scholenbezoek onder schooltijd af te leggen.

“Op die manier krijgt u een goede indruk van de sfeer die er op de school heerst. Tevens is het handig om vooraf een lijstje te maken met vragen. Bijvoorbeeld vragen over de groepsgrootte, hoe worden de prestaties van de leerlingen gecommuniceerd, hoe is de begeleiding en wat zijn de toelatingseisen.” Toch benadrukt Reiling dat het belangrijkste aspect het toekomstperspectief van de kinderen is. “Wat zijn de consequenties van de schoolkeuze voor bijvoorbeeld het volgen van passend vervolgonderwijs in het buitenland of bij terugkeer naar Nederland?” Wanneer de intentie er is om niet voor altijd naar het buitenland te verhuizen, heeft Reiling een andere oplossing. “Edufax biedt dan het online lesprogramma NTC-online aan.

Dit is een lesprogramma met docentenbegeleiding, dat erop gericht is het kind op niveau te houden, zodat de leerling bij terugkeer zonder al te grote problemen kan instromen in het Nederlandse onderwijs.”

...en een expat Susan Haveman: ‘Mijn man en ik zijn vorig jaar met onze zoons (zeven en tien jaar) uitgezonden naar Maleisië. De jongens gaan hier naar een Britse, internationale school. Ze spraken nog geen Engels toen ze kwamen, maar dat is nu wel anders. Van tevoren zijn we zelf bij de school wezen kijken. De jongens hebben allebei vanaf februari tot de zomervakantie in een speciale klas gezeten voor kinderen die nog niet zo veel Engels spreken, maar sinds het begin van dit schooljaar zitten ze in een zogenaamde ‘mainstream’klas. Voor de jongste is dat makkelijker dan voor de oudste: hij leert in feite met zijn Engelstalige klasgenoten mee lezen en schrijven, terwijl de oudste veel meer woordenschat moet verzamelen. Naast hun gewone school gaan ze één keer per week tweeënhalf uur en één keer in de maand een zaterdagochtend naar de Nederlandse School hier, waar ze proberen hun Nederlands op peil te houden.

Dat valt niet mee en het is een hele belasting, want de leerkrachten proberen daar in die paar uur per week hetzelfde niveau te halen als de kinderen op de Nederlandse scholen. Veel huiswerk dus - en dat komt bovenop het huiswerk dat zelfs de jongste al meekrijgt van de Internationale school. De Internationale school hebben we gekozen op gevoel en gelukkig voelt het na een jaar nog steeds goed: er is veel aandacht voor sport en kunst er is veel aandacht voor het maken van vrienden... maar het is toch anders dan in Nederland.’

MEI 2011 VERTREK NL

| 51

thema | wonen Inspectie De scholen in het buitenland staan onder controle van de Inspectie van het Onderwijs.

“Wij houden toezicht op 25 basisscholen en negen scholen voor voortgezet onderwijs in het buitenland (de dagscholen). Daarnaast houdt de Inspectie ook toezicht op180 NTC-scholen voor primair onderwijs en 90 NTC-scholen voor voortgezet onderwijs”, legt Jan-Willen Swane, persvoorlichter Inspectie van het Onderwijs, uit. “De Inspectie van het Onderwijs let bij het toezicht op dagscholen in het buitenland op dezelfde punten als bij scholen in Nederland en vraagt jaarlijks de leerresultaten van de leerlingen op. Deze controlepunten zijn: l liggen de opbrengsten (leerling-resultaten) op het niveau dat op grond van de leerling-samenstelling verwacht mag worden? l bereidt de aangeboden lesstof de leerlingen voor op het vervolgonderwijs, arbeidsmarkt en de samenleving? l krijgen de leerlingen voldoende tijd om zich de leerstof eigen te maken? l wordt het schoolklimaat gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen? l leggen de leraren duidelijk uit, organiseren ze het onderwijs efficiënt, houden ze de leerlingen bij de les? l stemmen de leraren het onderwijs af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen? l volgen de leraren systematisch de vorderingen van de leerlingen? l krijgen de leerlingen die dat nodig hebben extra zorg? l heeft de school een systeem voor kwaliteitszorg?

Eens in de vier jaar bezoekt de Inspectie de school en wanneer er ernstige tekortkomingen of risico’s geconstateerd worden, dan is aangepast toezicht aan de orde. Hierna wordt de school na twee jaar opnieuw bezocht. Wanneer er dan geen veranderingen zijn opgetreden, dan stelt de Inspectie de subsidieverstrekker (NOB) hiervan op de hoogte en worden er passende maatregelen genomen.” n

Internet: www.wereldschool.nl / www.stichtingnob.nl / www.edufax.nl / www.onderwijsinspectie.nl

52

|

VERTREK NL MEI 2011

Statistiek Hoeveel leerlingen volgden in 2010 in totaal Nederlands onderwijs via een bij NOB aangesloten school of organisatie voor afstandsonderwijs?

12.292 leerlingen

Hoeveel van de leerlingen volgen de verschillende onderwijsvormen (volledig Nederlandse school, NTC-school, onderwijs op afstand)?

8.149 NTC-school (67%) 2.578 Nederlandse school (21%) 1.565 afstandsonderwijs (13%)

Welke leeftijd?

Van 4 t/m 18 jaar (in deze leeftijdsgroep zijn de kinderen subsidiabel)

Volgen ze Primair of Voortgezet onderwijs?

10.300 kinderen Primair Onderwijs 1.992 Voortgezet Onderwijs

In hoeveel landen is Nederlands onderwijs via een Nederlandse school beschikbaar? (Afstandsonderwijs is wereldwijd beschikbaar).

82 landen

Op hoeveel scholen wordt Nederlands onderwijs in het buitenland geboden?

Ongeveer 230 scholen bron: nob

Literatuur voor de kinderen De vreselijke verhuizing – Corien Oranje Verhuizen naar de andere kant van de wereld? Sasha kan niet begrijpen dat haar ouders op dit idee zijn gekomen. Samen met haar drielingbroers Sam en Nick doet ze er alles aan om de plannen van haar ouders te dwarsbomen. Tevergeefs. De datum van de verhuizing komt steeds dichterbij…. uitgeverij columbus

Chaos in mijn hoofd – Corien Oranje Sasha kan maar aan één ding denken: hoe vreselijk het is dat ze terugmoet naar Indonesië. Net nu ze een vriendje heeft. Als zij en haar drielingbroers in Jakarta ook nog eens naar een nieuwe school moeten, waar iedereen Engels praat en in een verschrikkelijk, totaal niet cool schooluniform rondloopt…. uitgeverij columbus

thema | wonen Emigreren met kinderen brengt voor de ouders automatisch met zich mee dat de opvoeding vanaf een bepaald moment meertalig wordt. De kinderen gaan in het nieuwe land naar school en krijgen er vriendjes. Hoe lang duurt het voor de kinderen zich verstaanbaar kunnen maken en wat is de beste manier voor kinderen om een nieuwe taal goed te leren? VertrekNL geeft samen met taalexpert Nadia Eversteijn een snelcursus meertalig opvoeden.

Snelcursus meertalig opvoeden

“Kinderen raken niet in de war van een vreemde taal” tekst

Wat is de meest gestelde vraag die je van ouders krijgt als het gaat om het meertalig opvoeden?

“Ouders vragen vaak of kinderen in de war raken van een vreemde taal. Het antwoord op die vraag is: nee. Kinderen kunnen twee talen prima aan. Zelfs drie talen is haalbaar als je niet verwacht dat je kind die drie talen ook allemaal vloeiend leest, spreekt en schrijft.”

Wetenschappers zijn het niet met elkaar eens als het gaat over de vraag hoe vroeg je moet beginnen met het leren van een nieuwe taal.

De ene groep wetenschappers denkt dat je een nieuwe taal het beste zo vroeg mogelijk, voor het zesde jaar, kunt aanbieden. In die eerste jaren leert een kind de moedertaal spelenderwijs. Deze groep wetenschappers gaat ervan uit dat dit ook zo werkt voor een

54

|

VERTREK NL MEI 2011

stefan tibben

nieuwe taal. De andere groep wetenschappers is ervan overtuigd dat kinderen eerst hun moedertaal goed moeten beheersen voordat zij een nieuwe, vreemde, taal leren.

Zij geloven ook dat de kennis van de tweede taal nooit hoger zal zijn dan die van de moedertaal.

“In beide gevallen geldt dat een goede basis in de moedertaal heel belangrijk is. Zelf ben ik meer van de eerste school. Kinderen leren woorden en de techniek om woorden in de juiste tijd te gebruiken. Als je die techniek beheerst, is een nieuwe taal voor een kind een kwestie van dezelfde techniek toepassen met andere woordjes. We noemen dat ‘transfer’ naar de tweede taal.”

“Nederlanders (met het Nederlands als moedertaal) die plannen hebben om te emigreren zullen vooral te maken krijgen met ML@H, ofwel ‘minority language at home’.

Bij ML@H spreken de ouders thuis allebei Nederlands omdat dit op dat moment de minderheidstaal is. Op school en bij vriendjes leren kinderen de nieuwe taal. OPOL staat voor ‘one person, one language’ en is een methode die vooral toegepast wordt als een van de ouders van origine een andere taal spreekt dan het Nederlands. In de kern komt het erop neer dat iedere ouder dan zijn eigen taal spreekt met het kind.”

Er zijn verschillende methoden om kinderen een tweede taal te leren.

In ons werelddeel zijn OPOL en ML@H de meest gebruikte modellen

“Tot een jaar of twaalf is er sprake van ‘taalverwerving’. De taal leren gaat dan spelenderwijs. Een taal echt leren, dus via grammatica en woordenschat, dat gaat pas

Waar moeten ouders bij ML@H vooral op letten?

wonen | thema

vanaf ongeveer 12 jaar. In de leeftijdsfase van taalverwerving moeten ouders er alert op zijn dat het kind steeds sterker wordt in de taal van het land. Het Nederlands kan dan vervagen en dat kan nadelig zijn voor de band met het kind of voor de band van het kind met bijvoorbeeld opa’s en oma’s. De nieuwe taal thuis spreken is daarom niet nodig. Overigens geldt dat het verwerven van een taal over het algemeen vrij snel gaat, maar het verliezen van een taal ook.”

Hoe lang duurt het voordat een kind een nieuwe taal beheerst?

“Gemiddeld duurt het een jaar voordat het kind alles verstaat en zich een beetje kan uiten. Maar dat is een gemiddelde, de helft zit daar dus boven en de andere helft daaronder.”

Is er vanuit de wetenschap een opvallend voordeel te noemen van een meertalige opvoeding?

“Meertalige kinderen leren sneller abstract denken. Dat komt omdat woorden in wezen

abstracte klanken zijn, ook al verwijzen ze naar concrete dingen. Meertalige kinderen leren ook sneller technisch lezen.”

Een laatste tip?

“Als de plannen om te emigreren concreet zijn, dan kunnen ouders natuurlijk al in Nederland beginnen met de voorbereiding op de nieuwe taal. Laat je kind vast wennen aan de nieuwe taal. Mijn tip is wel om het leuk te maken. Kijk samen een dvd of lees hetzelfde boekje voor in twee talen.” n

Wie is Nadia Eversteijn

Links kindentaal.logopedie.nl www.kennislink.nl/kernwoorden/ meertaligheid www.ouders.nl/ltaal.htm nl.wikipedia.org/wiki/Meertaligheid

Nadia Eversteijn (1973) studeerde Taal- en Cultuurstudies aan de Universiteit van Tilburg. Zij geeft nu advies over meertalig opvoeden, onder andere bij de website Ouders Online.

In januari dit jaar promoveerde zij op onderzoek over het taalgebruik van Turks-Nederlandse jongeren.

MEI 2011 VERTREK NL

| 55

wonen | thema

Stap 1 voor emigranten:

leer de taal Neem je drie cursussen en een conversatieklasje vooraf of waag je gewoon – zonder kennis van de taal – de sprong naar het buitenland? Freelance correspondent Fréderike Geerdink en hoteleigenaar Berend Jan Kamps bereidden zich heel verschillend voor op hun buitenlandse avontuur.

Over handen, voeten, taaldips en trots.

MEI 2011 VERTREK NL

| 57

thema | wonen

J

an Berend Kamps had net nog de burgemeester van het Noorse Drangedal op bezoek. Het is heel gewoon dat die even langskomt in het plaatselijke hotel Gautefall, waar Kamps sinds oktober 2010 de scepter zwaait. Minder gebruikelijk was het feit dat de hoteleigenaar net even met de riolering bezig was. “Dat doet een directeur hier niet,”, lacht Kamps, “maar ik ben Groninger en kom uit de wereld van slagers en slachterijen. Ik ben gewend om keihard te werken en me niet beter te voelen dan mijn personeel.” Het zijn dit soort cultuurverschillen waar Kamps vaak tegenaan loopt. Het feit dat hij na zes maanden alleen ‘dankjewel’ in het Noors kan zeggen, maakt het er niet gemakkelijker op.

“Sommige mensen weigeren Engels met me te spreken, omdat ze vinden dat ik de taal moet leren. En eerlijk gezegd, dat begrijp ik natuurlijk wel.”

“Alles wat je vantevoren kunt leren, is meegenomen” Toch floreert het hotel sinds Kamps’ aankomst. Volgens Rob Saly van Placement – het bedrijf dat Kamps bij de gemeente Drangedal en bij het hotel introduceerde – komt dit puur door zijn ‘onverzadigbare ondernemingslust’. Normaal zou Saly niet snel in zee gaan met iemand zonder basale kennis van het Noors. Zelf denkt Kamps dat het goed gaat omdat hij een ‘vrolijk type’ is: “In Nederland gaf ik jarenlang leiding aan Marrokanen, Polen en Turken die vaak ook nauwelijks de taal spraken. Ik ben eraan gewend om met handen en voeten te praten en om dingen voor te doen. Als ik de schoonmaker wil vragen om een bepaalde gang nog even mee te nemen, dan loop ik ernaartoe en begin. Bovendien heb ik een heel goed team, waarvan een aantal wel Nederlands en Noors spreekt.”

Helaas, geen courgettes Met handen en voeten zou freelance correspondente Fréderike Geerdink het niet ver

58

|

VERTREK NL MEI 2011

schoppen in haar nieuwe land, Turkije. Zij woont sinds 2007 in Istanbul, omdat daar ‘journalistiek ongelooflijk veel te halen is’.

De taal vooraf leren was voor haar ‘oerlogisch’. Ze bereidde zich intensief voor met een cursus Turks voor beginners en later conversatielessen. Die lessen vooraf gaven haar meer zekerheid toen ze aankwam in Turkije, maar zich echt redden in de nieuwe taal, dat kon nog niet.“Ik vroeg eens aan de mevrouw van een groentewinkel of zij nog courgettes had. Ze antwoordde niet met het

woord ‘nee’ dat ik geleerd had, maar met iets als ‘helaas’. Ik had geen flauw idee wat ze bedoelde.” Dit betekent niet dat alle lessen in Nederland dus zinloos waren. “Natuurlijk niet, echt alles wat je vantevoren kunt leren is meegenomen.”

Inmiddels zit Geerdink vier jaar in Turkije.

Ze is zo enthousiast over haar stap, dat ze binnenkort in Nederland workshops gaat geven voor journalisten over freelancen in het buitenland. “En toch,”, zegt ze, “heb ik soms ook nog wel eens taaldips en denk ik

Frans voor beginners Het is maandagavond, half negen. In de omgebouwde kerk is het rustig. In een paar ruimtes zijn cursussen of clubavonden aan de gang. Door de ruiten van de lokalen zie je flipovers en aandachtig luisterende mensen. Alleen bij Frans voor Beginners van de Alliance Française is die serieuze stemming ver te zoeken. Er klinkt muziek door de deur en eenmaal binnen ruik je Frankrijk. Op tafel staan aangebroken wijnflessen, Franse kaasjes en brood.

De cursisten kijken naar een filmklassieker les Choristes, van Christophe Barratier. Af en toe herhaalt docente Francoise Guillot iets wat de acteurs zeggen. “Résistance, hoorden jullie dat?”

Dit is de laatste les, vandaar het feestelijk tintje. De andere weken hebben ze hard gewerkt om een goede basis te leggen. “Het was soms nog vrij lastig, met heel veel grammatica”, zegt cursist Leo. De film is afgelopen en hij vond hem ‘formidable’. Maar, de ondertiteling was nog hard nodig. Leo is een muzikant met een ‘sluimerende behoefte’ om een camping te beginnen in Frankrijk. Hij oriënteert zich nu een beetje en de taalcursus leek hem een goed begin. “We hebben veel geleerd, maar het is allemaal wel heel pril. Je moet het volgens mij in de praktijk brengen om er een sluitend geheel van te maken.”

De praktijk, dat is natuurlijk een bezoekje aan Frankrijk. Bijna alle cursisten zijn er sinds de start van de lessen wel weer eens geweest. Margot en Christine hebben een tweede huis in Frankrijk, Rob ging naar de markt in Reims voor onderdelen van oude auto’s. “Ik kreeg een complimentje van de man waar ik altijd zaken mee doe, omdat ik nu dus gewoon kan onderhandelen in het Frans. Voorheen deed ik dat met handen en voeten en half in het Engels.”

De meeste mensen in de groep hebben nog moeite om een echt gesprekje in het Frans te voeren. Volgens Guillot is dat logisch: “Bij niveau A1 begint het met jezelf voorstellen, daarna leer je wat woordjes en de werkwoorden être en avoir [zijn en hebben, HR]. Dan kun je al vrij snel zinnetjes maken, maar het duurt echt wel even voor je toe bent aan conversatieles.”

Bij de lessen voor beginners legt ze nog veel uit in het Nederlands. “Als het alleen in het Frans was geweest, dan had ik nog vaker verzuimd”, zegt Peter, die toegeeft dat hij ook wel wat meer had kunnen oefenen. “Mijn vrouw zegt dat ik niet genoeg ben vooruitgegaan.

Waarom is er eigenlijk geen Franse Jip en Janneke?’” grapt hij. Leo vult aan: “Ja, we zitten nog een beetje op Teletubbie-niveau.”

“Voulez-vous moi donner un vin blanc?”, zegt Peter dan ineens in Frans waar Lala en Po jaloers op zouden zijn.

“Voulez-vous me donner un vin blanc “, verbetert Guillot hem. Ook met het kleine foutje heeft Teun Peter uitstekend verstaan en geeft de fles witte wijn door.

De bijzondere laatste les vliegt om. Bijna allemaal willen ze volgend jaar weer op Franse les. Teun roept: “Vergis je niet, Peter, we kunnen je nog niet loslaten op die Fransen.” De vraag of ze niet liever een online cursus zouden doen, is inmiddels overbodig. Op deze manier de taal leren is, in Nederlands voor Beginners: heel gezellig.

wonen | thema dat ik het Turks nooit echt goed genoeg ga leren. Wat ik dan altijd doe, is het gewoon even over een andere boeg gooien. Ik had op een gegeven moment niet zoveel meer aan de groepscursussen. Maar een vriend wilde wel privéconversatieles geven. Dat hielp me weer een stuk verder.”

Dagen van veertien uur Kamps gaat ook echt nog wel les nemen.

Het kwam er tot nu toe gewoon niet van. “Ik werk vanaf mijn 16de en heb altijd gedacht

Kies een taalcursus die bij je past!

Een greep uit de mogelijkheden: - Groepscursus - Conversatieles in een groep of privé - Online cursussen, dvd-lessen, Pod- en Vodcasts - Telefonische lessen Kijk bijvoorbeeld op www.languagepartners.nl, www.loi.nl, www.alliancefrancaise.nl, www.leren.nl.

Welk niveau heb je nodig?

Er is een Europees systeem om taalniveaus te bepalen, CEF. De meeste bedrijven die taalcurssussen aanbieden, hanteren dit.

Niveau A: Je kunt je net redden. Dit is het niveau dat een inburgeraar in Nederland moet hebben.

Niveau B: Je kunt de taal voor je werk gebruiken. Je schrijft, spreekt en verstaat de taal goed.

Niveau C: Je zou bijna zeggen dat het je moedertaal is.

Harald Kruithof, directeur van Language Partners: ‘Niveau A volstaat als je alleen ergens gaat wonen en een sociaal leven wilt opbouwen. Ga je ook werken in het buitenland, dan adviseren wij al snel een B-niveau. Cursisten die bijvoorbeeld op topniveau onderhandelen, streven vaak naar een C-niveau.’

Meer uitleg over CEF, ofwel het Europees Referentiekader Talen: www.erk.nl

“Sommige mensen weigeren Engels met me te spreken, omdat ze vinden dat ik de taal moet leren” dat ik het vanaf mijn 50ste rustiger aan zou doen op een boerderijtje in Noorwegen.

Vorig jaar, ik was net 46, kreeg ik een tip over een geschikte locatie hier in Drangedal.

Eenmaal hier kwam de vraag of ik niet liever het plaatselijke hotel wilde overnemen. In augustus besloot ik dat ik het wilde en in oktober zat ik hier. Sindsdien is het hoogseizoen en maak ik dagen van veertien uur.”

Als de ergste drukte voorbij is, gaat Kamps op cursus met de zes personeelsleden die hij meenam uit Nederland. Op een paar uitzonderingen na, begrijpen de meeste dorpsgenoten dat niet iedereen in hotel Gautefall Noors spreekt.

Ze zijn blij met de komst van de Groninger, die veel mensen aan het werk helpt en weer eens wat meer toeristen aantrekt.

Kamps voelt zich ook echt al ingeburgerd. “Als ik hier Neder-

lands hoor, dan kan ik het niet laten om even te vertellen wat ik hier doe. Ik ben toch echt wel trots op wat ik hier nu al heb neergezet.

Ik geniet hier elke dag. Net zag ik nog een bever met een bos takken in zijn mond over de weg lopen. Dat is toch schitterend?”

Ook Geerdink merkt dat vloeiend de taal spreken natuurlijk maar een onderdeel is van je thuis voelen. “Pas zat ik in de kroeg met een bevriende Turkse journalist te praten. Natuurlijk is het fijn dat ik dan me dan kan redden in het Turks.

Maar, ik merkte ook dat ik alle onderwerpen waarover hij sprak ook kon plaatsen, van politiek tot dagelijks leven. Toen dacht ik, je gaat oké, Geerdink. Ik weet nu gewoon waar het hier in Turkije over gaat.” n

MEI 2011 VERTREK NL

| 59

onroerend goed |

60

|

VERTREK NL MEI 2011

wonen

wonen | onroerend goed

Uitgelicht

Een fraaie villa in TsjechiĂŤ voor de prijs van een rijtjeshuis in Nederland

In de rubriek Onroerend goed staat een selectie van de te koop aangeboden woningen en bedrijven op VertrekNL.nl/ onroerendgoed.

Dit betreft aanbod uit diverse landen en in verschillende prijsklassen, waarvan in elke editie een bijzonder goed wordt uitgelicht.

MEI 2011 VERTREK NL

| 61

onroerend goed |

wonen TSJECHIË - Zuid Bohemen

Op een zeer exclusieve en rustige locatie aan de rivier de Malse omgeven door bossen op circa 1,5 km van het centrum van de stad Kaplice ligt een indrukwekkend Hotel/Restaurant. Het hotel is gelegen op een zeer groot perceel waarop een camping mogelijk is. Er zijn 12 voormalige bungalows aanwezig die omgebouwd kunnen worden tot 6 grotere eenheden met elk een grootte van circa 50 m2.

Nutsvoorzieningen zijn aanwezig.

Hotel & restaurant

Het hotel beschikt over 14 kamers met eigen badkamer en toilet. Verder 2 x 3 kamerappartement

en 1x 2 kamerappartement met eveneens eigen badkamer en toilet. Bovendien is er een wellness ruimte bestaande uit een behandelkamer, toilet en saunaruimte. Het hotel beschikt over eigen waterbronnen en een biologische afvalzuivering

Het restaurant bestaat uit een grote en een kleine salon en beschikt over 80 zitplaatsen. Het buitenterras biedt plaats aan 40 personen. De keuken heeft een capaciteit voor 100 personen.

Omgeving

Kaplice bevindt zich tussen Cesky Krumlov(20km) en Ceské Budejovice (30 km). Beide laatstge-

noemde steden hebben een rijk historisch verleden en vele bezienswaardigheden. Het Lipno stuwmeer ligt op 35 minuten autorijden afstand met mogelijkheden voor watersport, wintersport en

diverse golfbanen. Het nabijgelegen Blansky Les is een zeer fraai fiets- en wandelgebied. Het hotel is in zomer en winter goed bereikbaar. De recreatiemogelijkheden zijn zeer groot: golfen, skiën, watersport, paardrijden, sportvliegen, mountainbiken, bergsport, wandelsport, etc.

Technische gegevens Elektra: ja

Prijs: € 920.000,–

Gemeubileerd ja

T: 0492-347570, M: 06 24392244

Septic: ja

Garage: ja

Slaapkamers: 14

Oppervlakte: 39000m2 Bebouwd: 520m2

62

|

VERTREK NL MEI 2011

Tsjechië-Ahoj

E: info@tsjechie-ahoj.nl, W: www.tsjechie-ahoj.nl

wonen | onroerend goed

FRANKRIJK - Saint Saulge

TSJECHIË - Noord Bohemen

TSJECHIË - Noord Bohemen

welke zeer geschikt is voor zowel vakantie als per-

locatie met een mooi uitzicht. Het huis is in

nouveau villa uit 1904. Deze karakteristieke villa is

In een klein dorpje ligt deze moderne woning

manente bewoning. Door het uitstekende onder-

houd aan zowel huis als tuin is deze woning direct

bewoonbaar. Terrein: ± 1.800 m2 met oprit, veranda en tuin, CV op olie en septic tank uit 2009.

Prijs : € 145.000,–

Bonne Vie Bemiddeling

T: 0251 31 32 42, E: info@bonnevie.info

Een authentiek huis gelegen op een rustige

een uitstekende staat. In 2008 is het compleet

gerenoveerd met grote kamers, houten vloeren, openhaard en vloerverwarming. Woonopp. is

390m2. Totale opp. is 2056m2 (bebouwd 281m2).

Prijs: € 208.500,–

Tsjechië-Ahoj

T: 0492-347570, E: info@tsjechie-ahoj.nl

Een in 2008 compleet luxe gerenoveerde art

gelegen in een mooie omgeving in een rustig deel van het dorp met uitzicht op de vallei Tanvald.

Het woonopp. is 265 m2. De totale oppervlakte is

700m2. De accomodatiecapaciteit is 20 personen.

Prijs: € 371.000,–

Tsjechië-Ahoj

T: 0492-347570, E: info@tsjechie-ahoj.nl

TSJECHIË – Oost Bohemen

Geheel verbouwde ruime woning met ca 800 m2

tuin en terras. Rustig gelegen aan de rand van een dorp in de Broumovsky regio. In de directe omge-

ving bevindt zich de bekende Adrspach rotsenfor-

matie. Aan de achterzijde van het perceel ligt een helling deze biedt bewoners de nodige privacy.

Prijs: € 60.000,– Tsjechië-Ahoj

T: 0492-347570, E: info@tsjechie-ahoj.nl

ZWEDEN - Örebro

Herenboerderij 10 minuten ten westen van Örebro in midden-Zweden. Ruim 600m2 woonopp. gesitu-

eerd in een milieu uit de 19de eeuw. Bg: eetkamer, keuken, bedrijfsruimten. 1e verd.: feestzalen en slaapkamers. 2e verd.: slaap- en logeerkamers. 19.000m2 grond, aangelegd

als park. Nabij Örebro Airport, Lanna golfcourse, natuur en skipistes. Het

gebouw is gedeeltelijk gerenoveerd

en zal in waarde stijgen indien alles ruimten gerenoveerd zijn.

TSJECHIË - Oost Bohemen

Prachtige voormalige boerderij gesitueerd op een helling van de adelaarsbergen 150 km ten oosten van Praag met mooi uitzicht. Gebouwd in 1870

Prijs: ca. € 660.000,–

Värhulta gårdsmäklare

T: 0046-70 522 72 60, E: patric@ varhulta.com

en in 2002 volledig gerenoveerd. Prachtige onder architectuur aangelegde tuin van circa 5000 m2.

Zeer geschikt voor permanente bewoning.

Prijs: € 249.700,– Tsjechië-Ahoj

T: 0492-347570, E: info@tsjechie-ahoj.nl

Ga naar www.vertreknl.nl/onroerendgoed voor: - nog meer aangeboden woningen - het plaatsen van uw woning Plaatsing van een woning op de website is gratis.

MEI 2011 VERTREK NL

| 63

Casas De Espana heeft zowel een vestiging in Nederland als aan de Costa-Blanca zelf in Jalon. Hierdoor bevinden we ons midden in de markt en weten exact wat er speelt op de onroerend goed markt in Spanje. We werken met onze eigen Spaanse advocaten, taxateur en gestor welke alle woningen voor ons controleren ten aanzien van de juistheid van de documenten en op eventuele schulden etc.

Hierdoor bent u er van verzekerd dat u een verantwoorde aankoop doet zonder risico's.

                   

                                 

                                        

                                    

Nu beschikbaar vanaf medio September, senioren appartementen op basis van huur 1, 2 en 3 slaapkamers. Locaties in Pedrequer en Benidorm. Tevens in Benidorm 100% rolstoel vriendelijke appartementen voor verhuur lange termijn en/of vakanties. In Javea en Benidorm vanaf Oktober “zorgvakanties” 24/7 zorg aanwezig voor zowel medische hulp als huishoudelijke hulp. Zorg behoevend en toch op vakantie nu mogelijk via CasasDeEspana en Brancart Care Services. Gediplomeerde verpleegkundigen, NL / Eng / Dld en Spaans sprekend. Mail ons voor meer informatie en mogelijkheden.

Contact gegevens; Kantoor Spanje; Jalon-Alicante Tel: +34 965060200 Mobiel: +34 634324954

Kantoor Nederland Hoorn-NH Tel: +31 0229268608 Mobiel: +31 0642741961

KvK-nummer: 37140865 www.costa-blanca-huizen.nl contact@costa-blanca-huizen.nl

WAAIJENBERG GROEP

Wij verhuizen naar alle delen van de wereld, overzee en over land • Nationale verhuizingen • Europa- en overzee verhuizingen • Inboedel-/archiefopslag in geklimatiseerde ruimten • Kantoor- en bedrijfsverhuizingen

vraag een offerte aan!

Ede Tel. (0318) 62 45 55 Hoogezand Tel. (0598) 39 98 20 www.waaijenberg.nl • info@waaijenberg.nl

• Verhuiswinkel

leven | 8 dilemma’s Hans Kazàn, de bekendste illusionist van Nederland, emigreerde in 1999 met zijn vrouw Wendy en hun vier kinderen naar Spanje. In een dorpje vlakbij het Andalusische Marbella heeft hij zijn nieuwe “thuis” gevonden waar hij geniet van het gezinsleven en zijn werk als presentator, entertainer, stand-up magician en gastspreker. tekst chantal saba

1

Welke mentaliteit spreekt je meer aan, de Spaanse of Nederlandse?

“De Spaanse mentaliteit spreekt mij bijzonder aan. De mensen laten je vrij in je doen en laten en bemoeien zich niet met elkaar als je dat niet wilt. Ook zeuren ze niet zo en genieten ze meer van de simpele dingen die het leven biedt. Vooral in het zuiden van Spanje, hier in Andalucía.”

2

Vier je je verjaardag liever in Nederland of in Spanje?

“Mijn verjaardag vier ik het liefst in Spanje. Hier voel ik me echt thuis.”

3

Welk politiek figuur vind je sympathieker: Rutte of koning Juan Carlos I?

“Eerlijk gezegd ken ik beide figuren niet echt goed, maar zowel Rutte als Juan Carlos lijkt mij wel een sympathieke mens.”

4

Stel je geliefde ontwikkelt een acute aversie tegen Spanje en wil terug. Stem je in, of overtuig je haar om te blijven?

“Gelukkig zijn mijn vrouw en kinderen allemaal even gelukkig hier in Spanje. Daar ben ik heel blij om, want ik wil hier nooit meer weg.”

5

Je had in een ander land geboren mogen zijn.

Spanje of een ander land?

“Waar ik geboren word maakt mij niet uit. Dat wordt voor je beslist.

Waar ik moet leven, dat kies ik graag zelf. Het is toch geweldig dat je dat laatste tegenwoordig zo makkelijk zelf kunt bepalen.”

6

Als Nederland een zwoel klimaat zou hebben, woonde je dan in Spanje of Nederland?

“Absoluut in Spanje. Wij wonen hier zeker niet uitsluitend voor het mooie weer. Vooral voor ‘la calidad de la vida’ oftewel de kwaliteit van het leven. De Spaanse manier van leven past gewoon meer bij mij.”

7

De wereld vergaat en je krijgt een tijdscapsule: welke goocheltruc gaat hier in? De doorgezaagde vrouw of een andere?

“Wat moet ik nou met een doorgezaagde vrouw in een afgesloten tijdcapsule? Dat lijkt mij niet echt gezellig! Ik zou zo snel mogelijk op magische wijze uit die capsule ontsnappen. En dan op onderzoek uit of er in die vergane wereld misschien tóch nog iets leuks te ontdekken valt.”

8

Je mag een goochelaar terugbrengen uit de dood: Houdini of iemand anders?

WAAR BEN JE GEBOREN? DEN HAAG WAT IS JE GEBOORTEDATUM? 25 MAART1953

“In de piramide van Cheops is een wandschildering gevonden van de destijds beroemde goochelaar/tovenaar Dedi. In die tijd werden zijn goocheltrucs nog als tovenarij gezien. Hij leefde zo’n 2500 jaar vóór Christus, dus dat is nu zo’n 4500 jaar geleden. Er wordt duidelijk beschreven welke truc hij voor de farao deed. De truc ‘balletje-balletje’ had hij toen blijkbaar al perfect onder de knie. Fascinerend dat mensen nu nog steeds door ditzelfde kunstje voor de gek worden gehouden. Ik zou Dedi wel even willen ondervragen over hoe het leven toen was. Geschiedenis vind ik héél boeiend.” n

MEI 2011 VERTREK NL

| 67

de immmigrant | leven

“ 68

|

VERTREK NL MEI 2011

”

...leer te genieten

leven | de immigrant

Christophe Ferreni (28) is afkomstig uit Frankrijk. In deze tweede aflevering van De Immigrant vertelt hij over zijn komst naar Nederland. “De liefde dreef me.”

Van Frankrijk naar Nederland tekst paul poley | fotografie peter wiezoreck

Waarom ben je ooit naar Nederland gekomen? Christophe Ferreni: “In Dublin, Ierland, werkte ik in een restaurant waar ik een Nederlands meisje ontmoette. Toen mijn contract daar afliep en ik weer in Frankrijk kwam, heb ik de beslissing genomen om mijn vriendin te volgen naar Nederland. De liefde dreef me dus naar Nederland. In het begin was het een pittige tijd, ik woonde bij de ouders van mijn vriendin en had wat losse baantjes, zonder echt een goed salaris te verdienen. Maar op een gegeven moment kreeg ik gelukkig werk. Eerst bij Lexmark, later ben ik via Dun & Bradstreet en ING bij SES World Skies terechtgekomen, waar ik nu als credit en collection controller werk. En met mijn vriendin ga ik volgend jaar trouwen!”

Wat zijn de grootste verschillen tussen Nederland en Frankrijk? Ferreni: “Ne-

derlanders zeggen wat ze denken, zijn erg to the point. Verder is het land goed georganiseerd en zijn de inwoners erg pragmatisch en disciplinair. Fransen zijn veel emotioneler en impulsiever. Daarentegen is er in Nederland ook veel functioneel. Eten bijvoorbeeld is in Frankrijk veel meer een sociaal gebeuren dan in Nederland. Nederlanders zien een maaltijd veel meer als iets functioneels, net als bijvoorbeeld de aanschaf van bepaalde spullen.”

BIOGRAFIE CRISTOPHE FERRENI Geboortedatum 5 november 1982 Geboorteplaats La Roche sur Yon Woonplaats Scheveningen Opleiding • Institut d’Administration des Entre­ prises: Bachelor Economics and Management (2007-2008) • Michigan State University: Certified International Credit Professional, International Credit and Risk Management

Waar moeten Nederlanders die naar Frankrijk emigreren op letten? Ferreni: “Het is erg belangrijk dat Nederlanders de Franse taal leren. In Frankrijk spreken veel mensen nauwelijks Engels. En leer te genieten! Van het leven, van eten en drinken. Zie werk dus zeker niet als het belangrijkste in het leven. Zonder te willen generaliseren, kan ik wel zeggen dat Nederlanders werken om het werken. Fransen werken veel meer voor de weekends en de vakanties. Wie naar Frankrijk emigreert, moet daar dus rekening mee houden.”

Huidige baan Credit en Collection Controller bij SES WORLD SKIES. Dit bedrijf is onderdeel van de SES satelliet operator groep. SES is tevens eigenaar van marktleidende satellietbedrijven.

Wat zijn de mooiste plekjes van je moederland? Ferreni: “Zelf kom ik uit de

Voorlaatste baan Officer Operations Structured Finance ING

Vendée, een gebied aan de westkust. Nantes is er de grootste stad. Je vindt er vele prachtige dorpjes, zoals La Tranche-sur-Mer en attractieparken, zoals Le Puy du Fou. Ook het eiland Île de Noirmoutier is een echte aanrader. De streek is bekend om de goede wijn, met name rosé, dus die moet je zeker drinken. Wat eten betreft is Jambon de Vendée met mogettes (witte bonen) een specialiteit.” n

Mijn tip aan ieder die overweegt te emigreren Zorg dat je je aansluit bij een Franse sociale groep, zoals een sportclub, om Fransen te leren kennen.

MEI 2011 VERTREK NL

| 69

toen&nu | leven

In deze rubriek staan mensen centraal die het roer in hun leven hebben omgegooid. Die rigoureus hun oude werkzaamheden hebben verruild voor nieuwe. In deze tweede editie aandacht voor Koen Willems.

Ooit was hij trainer in een pijnmanagementprogramma, nu is hij onder (veel) meer hardlooptrainer in Barcelona.

Toen...

W

at voor werk deed je precies kort voordat je naar Spanje vertrok?

... en nu!

Willems: “In Nederland werkte ik de laatste jaren als trainer in een cognitief gedragsmatig pijnmanagementprogramma voor mensen met chronische pijn. Dit deed ik in samenwerking met de Sint Maartenskliniek in Nijmegen. Mijn werk bestond uit het trainen van een groep van tien mensen van diverse leeftijden en achtergronden, maar met één gemene deler: langdurige (rug)pijn. Ik gaf hen trainingen op fysiek vlak, zoals strekoefeningen, conditieoefeningen, zwemmen en hardlopen, en op mentaal gebied, zoals cognitieve training, helpen doelen stellen en plannen van activiteiten. Doel van het programma was de mensen te veranderen van ‘afhankelijke patiënt met veel klachten’ naar ‘zelfstandig functionerende persoon met beperkte klachten en veel mogelijkheden’. Het programma vond plaats in een viersterrenhotel in de schitterende heuvelachtige omgeving van Nijmegen.”

Je bent vervolgens naar Barcelona vertrokken, waarom naar die stad?

Willems: “Een klassieke reden: de liefde! Mijn vriendin is Argentijnse en had al enige jaren in Barcelona gewoond toen ik haar leerde kennen. Naast Barcelona had zij ervaring met wonen in Londen en Lissabon, en ze gaf duidelijk aan niet naar Nederland te willen verhuizen.

Ze wilde niet opnieuw een vreemde taal leren, en niet naar een land verhuizen met een in haar ogen te geplande sociale structuur. Een andere reden was natuurlijk de zon! Na een korte afweging tussen Lissabon en Barcelona werd het dus Barcelona, waar de Spaanse taal, reeds aanwezige vrienden, en een grotere internationale community als voordelen golden.”

70

|

VERTREK NL MEI 2011

leven | toen&nu

TOEN

cognitief pijnmanagementtrainer

Je hebt je Nederlandse werkkring moeten verlaten. Wat voor werk doe je nu precies?

Willems: “Na mijn vertrek uit Nederland ben ik in Spanje gaan zoeken naar werkmogelijkheden. Dit bleek niet zo gemakkelijk met mijn achtergrond: de combinatie tussen mentale en fysieke gezondheid is hier nog niet echt aanwezig en ook voor de arbeidsgezondheidszorg bestaat nog zeer weinig aandacht! Ik heb ooit fysiotherapie gestudeerd en de terugkeer naar mijn ‘roots’ als fysiotherapeut bleek een optie, maar die was toch vrij beperkt. Maar in combinatie met mijn hobby, hardlopen, opende zich een window of opportunity. Met mijn eigen bedrijfje RunningBarcelona.com ben ik toen fysiotherapie, training en coaching gaan aanbieden aan hardlopers uit Barcelona of hardlopers die Barcelona bezoeken. Daarnaast leerde ik de Nederlandse eigenaar van Runnersworld Barcelona kennen, waardoor ik nu vanuit RunningBarcelona.com de ‘club-fisio’ ben van hun loopgroep. Een van mijn andere ideeën was het aanbieden van hardloopvakanties. Dit werd pas een echte werkelijkheid toen ik Maurien Moller ontmoette die mij bij Sports in Spain binnenloodste om de markt te openen voor hardloopstages. Binnen dit concept verzorg ik nu de hosting, de trainingen en fysiotherapie voor groepen hardlooptoeristen!”

Hoe is de professionele cultuur in Spanje?

Willems: “Ik heb een eigen bedrijfje en dat past wel bij de Spaanse cultuur: 70 procent van de bedrijven heeft minder dan drie werknemers.

Verder is de hele cultuur hier veel minder gericht op toekomstplannen.

Vandáág genieten en voldoende verdienen om te leven, is het motto.

De druk van het zo hoog mogelijk de carrièreladder opklimmen en op je 35e een groot huis hebben met twee auto’s is hier beduidend minder groot dan in Nederland. Met 300 dagen zon per jaar is het hier, zeker ook hardlopend, erg gemakkelijk om dagelijks een moment te hebben van ‘groots genieten’. Dat maakt de verandering dus de moeite waard!”

Wat zijn de grote voor- en nadelen van Spanje?

Willems: “Nu na twee jaar woonervaring in Barcelona zie ik vrij veel verschillen tussen Nederland en Spanje. Belangrijk is overigens om te zeggen Nederland en Catalunya! Een van de dingen die ik niet wist

NU

voor mijn komst hier, is dat het wonen in de Catalaanse hoofdstad extra problemen met zich meebrengt als buitenlander. De cirkels van contacten zijn erg gesloten, met de Catalaanse taal als extra selectiemiddel. Verder zijn er de meer ‘Spaanse’ of waarschijnlijk ‘Zuid-Europese’ verschillen. Alles gaat bijvoorbeeld traag, behalve het verkeer.

Ik zeg altijd dat je beter geen haast kunt hebben in Barcelona: de effectiviteit van werken ligt erg laag in vergelijking met Nederland. De service is ronduit slecht, het maken van afspraken is lastig en verder vooruit plannen dan drie dagen zelfs vrijwel onmogelijk.”

“Vandáág genieten en voldoende verdienen om te leven, is het motto.”

“Daarnaast spelen tradities een grote rol, en in combinatie met beperkte zelfkritiek vinden veranderingsprocessen (zowel binnen bedrijven als personen) zeer langzaam plaats. Dit verklaart trouwens in mijn ogen voor een deel de economische problemen binnen Spanje en het zuiden van Europa. Het grote voordeel van deze ‘traagheid’ is wel dat de druk op persoonlijk vlak relatief laag is. Of je nu om 10 uur met een bakje koffie en een croissantje in de zon zit, om 14 uur aan een driegangenlunch of om 17 uur met een glaasje cava, mensen zullen je hier eerder vragen ‘hoe doe je dit toch, goed gedaan’ dan de meest waarschijnlijke zin in Nederland ‘moet je niet werken?’ In combinatie met het zonnige klimaat betekent dit een hoge kwaliteit van leven, míts je overeind blijft in de wel degelijk hardere maatschappij met grotere financiële verschillen tussen de mensen. Kortom: wil je naar Spanje komen met geld of met een goede expat-job op zak, dan is dat zeker een goede optie. Kom je met het idee makkelijk geld te verdienen dan is dit, zeker nu met de crisis, hard knokken!” n Meer informatie: www.RunningBarcelona.com en www.SportsinSpain.com

hardlooptrainer in Barcelona MEI 2011 VERTREK NL

| 71

fun4kids chinees grieks japans shona deens hakka kavalaans spaans duits hongaars mandarijn surinaams engels ido nederlands thao ewe iers noors thai fins ijslands pools turks fon indonesisch rukai frans italiaans russisch

s

p

a

a

n

s

n

i

f

k

s

h

i

s

r

o

o

n

m

l

e

t

r

c

s

d

h

s

m

a

a

n

i

r

u

s

t

d

o

d

n

p

n

u

a

s

s

i

u

c

n

n

l

a

d

e

e

n

s

s

r

h

g

a

o

j

a

k

w

a

i

e

k

i

a

l

l

g

r

i

e

k

s

n

s

n

a

r

f

s

i

a

l

k

c

o

l

e

r

e

o

h

j

a

t

a

h

d

o

e

s

d

n

o

n

i

a

h

t

n

o

s

l

e

g

n

e

r

u

k

a

i

p

l

s

n

a

a

l

a

v

a

k

o

Oplossing:

N

aar het buitenland vertrekken betekent ook dat je een nieuwe school krijgt en buitenshuis een andere taal dan het Nederlands zult gaan spreken. Beide dingen zijn natuurlijk heel erg spannend en zeker in het begin flink wennen. Er zijn heel veel verschillende talen: ‘dode’ talen die niet meer gesproken worden zoals het oude Latijn en Grieks, kunsttalen die bijvoorbeeld bedacht zijn door een groepje mensen (bijvoorbeeld Ido) en alle talen die vandaag de dag wereldwijd gesproken worden. En natuurlijk de welbekende sms-taal! We hebben een aantal talen voor je op een rijtje gezet, maar helaas zijn ze allemaal in de war geraakt. Kun jij ze eruit halen? Er zullen 10 letters overblijven, die samen een woord vormen en dit woord is de

72

|

VERTREK NL MEI 2011

oplossing van deze puzzel, waarmee je een leuke prijs kunt winnen!

Dit keer geven we 5 taalkwartetspellen weg van Uitgeverij Scala Leuker Leren in Groningen. Stuur voor 15 augustus de oplossing naar redactie@vertreknl.nl en vermeld

tevens in welke taal je het kwartetspel wilt ontvangen (Frans, Engels of Duits).

Ben je benieuwd of je misschien de winnaar of winnares bent van puzzel nr 1? Kijk dan gauw op www.vertreknl.nl!

fun4kids Je kunt een heleboel leuke dingen doen met taal. Je kunt het zien als een geheime code die gekraakt Cijfers en letters… moet worden. Probeer Kun jij ontcijferen wat er staat, als we maar eens! verklappen dat cijfer 1 staat voor de letter a, cijfer 2 voor de letter b, enzovoort?

Klinkklare zinnen… waar zijn de klinkers?!

1-12-19 10-5 14-9-5-20 26-15 22-1-14 20-1-1-12

Hlp! Zndr klnkrs zt n stkj tkst r nns wl

4-5-26-5 7-5-8-5-9-13-20-1-1-12

hl kl t. Hlml b wrdn wr jst vl klnkrs zttn, zls b frt: pr, ppl, brks, rdb f mln.

Mt klnkrs s ht n stk lkr!

8-15-21-4-20 13-1-1-18 13-5-5-18 22-1-14 3-9-10-6-5-18-20-10-5-19 4-1-14 9-19 13-9-19-19-3-8-9-5-14 12-5-21-11 22-15-15-18 10-15-21!

Allemaal leuk en aardig deze taalspelletjes, maar dat is natuurlijk geen Engels, Frans, Duits of andere taal die je Spiegeltje, straks misschien de hele dag moet gaan spreken. Dus hebben we ook hier nog wat op gevonden. Er zijn spiegeltje aan de wand… eigenlijk al heel veel woorden in het Nederlands Heb je het al geraden? Goed zo! Je moet het die uit een andere taal komen, let maar eens op! inderdaad van achteren naar voren lezen. Kun je 1. c.......t lekker broodje dat de Fransen vooral het zelf of heb je een spiegeltje nodig?

als ontbijt eten 2. t……r een ‘duurder’ woord voor stoep 3. c……r gebruik je thuis en op school; je kunt Nav rethca raan nerov nezel si ni teh nigeb

ermee internetten en e-mailen kijlruutan neve nennew, raam sla ej teh laamnee 4. t..m in groepsverband sporten/spelen/werken redno ed eink tbeh, si teh leeh gre kijlekkam.

5. t….t een ‘duurder’ woord voor W.C. Fo slaoz ez ni Dnalreden neggez: 6. f.n dat ben je als je een idool hebt en alles nee ejtie.

van hem/haar spaart We wensen je in ieder geval veel fun, Vergnügen, en plaisir bij het leren van je nieuwe taal!

MEI 2011 VERTREK NL

| 73

boeken

Januari Thuis in Noorwegen – Nederlandse emigranten vertellen In dit boek met interviews met Nederlandse emigranten in Noorwegen, leest u unieke verhalen: van sneeuwruimen tot lesuren in het bos. De verhalen gaan over lef, twijfel, doorzettingsvermogen, plezier, geduld en soms gewoon een portie geluk. Voor alle geïnterviewden geldt dat ze het niet hebben gelaten bij de droom. Het boek bevat ook foto’s.

Jeannet Appelo | ISBN 978 90 776 9870 9 | E 24,95 | Paperback | Uitgeverij Van Dorp Educatief

Emigreren en ondernemen – 100 x check voor vertrek Droom je weleens van een eigen bedrijf in een warm en zonnig land? Hoe maak je die droom dan waar? Ondernemen in het buitenland doe je niet zomaar; een andere cultuur, taal en regels maken het niet eenvoudiger. Een goede voorbereiding vergroot de kans op succes. Waar moet je allemaal aan denken als je gaat emigreren en ondernemen? Het boek bevat niet alleen overzichtelijke checks voor een gedegen voorbereiding op het ondernemerschap in het buitenland, maar ook verhalen van mensen die de sprong waagden. Wat kwamen ze tegen en wat zijn hun ervaringen?

Ineke van Staaveren | ISBN 978 90 491 0446 7 | E 14,99 | Paperback | Uitgeverij Spectrum

Ondernemen in Spanje – van emigrant tot ondernemer In dit boek staan achttien ervaringsverhalen over emigratie, integratie en zelfstandig ondernemerschap in Spanje, met tips van Nederlandse ondernemers die de stap reeds gezet hebben. Het emigratie- en ondernemersstappenplan en een adressenlijst voor Nederlandse ondernemers dienen daarbij als steuntje in de rug voor een eigen onderneming in Spanje, met name voor kleine ondernemingen, zoals zelfstandigen en mkb.

Diana Vilé | ISBN 978 90 776 9867 9 | E 29,95 | Paperback | Uitgeverij Van Dorp Educatief

Mei Mijn straat is geel – Een Hollands gezin in Shanghai In 2005 vertrok Lizette Dalebout, voormalig verslaggever, met haar man en twee kleine kinderen naar Shanghai. Haar man startte een eigen bedrijf, Lizette was verantwoordelijk voor het thuisfront.

Ze wonen er nog steeds en in dit boek doet Lizette met veel humor en zelfspot verslag van haar leven tussen de Chinezen.

Lizette Dalebout | ISBN 978 90 468 1066 8 | E 16,95 | Paperback | Uitgeverij Nieuw-Amsterdam

74

|

VERTREK NL MEI 2011

boeken

Juni Move it back! – Remigratieavonturen van Mexico City naar Nederland Het vervolg op ‘Move it’ waarin Eugenie van Stratum op scherpe en humoristische wijze vertelt over haar emigratie in 2007 naar Mexico-City met man en zoon. Het gezin wordt in 2008 uitgebreid met dochter Carmen. Nu komen ze terug naar Nederland!

Eugenie van Stratum | ISBN: 978 94 005 0022 8 | E 15,– | Paperback | Uitgeverij A.W. Bruna

Afrika is besmettelijk – Een arts zonder grenzen in Congo Dit boek is een voordelige heruitgave van een eerste editie waarin tropenarts Steven van de Vijver verslag doet van het jaar dat hij voor Artsen zonder Grenzen in Congo werkte. Een heftige periode met de constante dreiging van oorlog, spannende momenten in de operatiekamer en ontmoetingen met medicijnmannen die zwarte magie beoefenen. Toch blijkt elke keer weer hoe de vreugde over bijzondere vriendschappen alle angsten overwint.

Steven van de Vijver | ISBN: 978 90 388 9445 4 | E 12,50 | Paperback | Nijgh & Van Ditmar

Emigreren naar Caribisch Nederland – gids voor potentiële emigranten Emigreren is populair. Veel mensen lopen met de gedachte rond om hun dromen elders waar te maken. Dit boek geeft u inzicht in alles wat er om de hoek komt kijken bij een emigratie naar Caribisch Nederland. Praktische informatie over een verblijfsvergunning krijgen, werk vinden, een woning kopen en een school kiezen voor uw kinderen. Over het afhandelen van zaken met de belastingdienst, opgebouwd pensioen veilig stellen en u op de juiste manier verzekeren. Naast een uitgebreide lijst met adressen en websites is er ook een hoofdstuk gewijd aan de emotionele kant van emigreren.

Hierin wordt beschreven welke fasen veel potentiële emigranten doormaken. Afwisseling van enthousiasme en twijfel en hoe daar mee om te gaan.

S. de Boer | ISBN 9789077698785 | E 19,95 | Paperback | Uitgeverij Van Dorp Educatief

Juli Je bent lelijker dan een apenoksel! – Schelden in alle talen Om te voorkomen dat je de verkeerde vinger naar iemand opsteekt of woorden gebruikt waarvan je niet eens wist dat ze een vloek vormen. Of voor alle andere gevallen waarin het wel de bedoeling is om te schokken, beledigen en stoom af te blazen. Dit boekje bevat intrigerende en bizarre scheldwoorden in meer dan veertig talen. Het zijn geen woorden die je tijdens een taalcursus leert, maar de straattaal van de lokale bevolking. Ze geven inzicht in talrijke culturele gebruiken en bieden een beter begrip van sociale en persoonlijke taboes over de hele wereld.

Robert Vanderplank | ISBN: 9789045312071 | E 9,95 | Paperback | Uitgeverij BBNC Uitgevers

Meer emigratieboeken vindt u op www.vertreknl.nl/boeken.

U kunt daar de boeken eenvoudig bestellen en /of recenseren.

MEI 2011 VERTREK NL

| 75

puzzel en win 2 pi 3 duo fan kar nep pen pil uni urn vijg wijn 4 baby elan exit kast munt olijf palm raar thee tube zijde 5 erker mango raket villa

6 douane koffer komeet natuur piloot zolder 7 concept concert fluweel kabinet notaris paradijs rotatie station student 8 archipel carriere computer fantasie klarinet metafoor 9 ambassade hypotheek 10 helikopter peterselie stewardess

Oplossing:

O

ngelooflijk belangrijk bij een emigratie is het feit dat u de taal goed spreekt van het land waarheen u wilt emigreren.

Zonder communicatie kom je nergens. Voor de een is dit makkelijker dan de ander. U heeft bijvoorbeeld een talenknobbel of u emigreert naar een Engelstalig land. Engels is immers min of meer een tweede taal voor veel Nederlanders. Heeft u geen talenknobbel of is bijvoorbeeld China het land van uw dromen, dan wordt het alweer een heel ander verhaal. U denkt dan misschien nog weleens met verlangen terug aan uw moedertaal, het Nederlands.

Maar heeft u er wel eens bij stil gestaan, dat het Nederlands bestaat uit een heleboel woorden die zijn afgeleid van andere talen?

Zoals Latijn en Frans in vroeger tijden en uiteraard het Engels.

Deze legpuzzel bestaat uit allemaal woorden die zijn afgeleid uit andere talen. Aan u de taak deze legpuzzel juist in te vullen. Met de letters uit de gekleurde vakjes kunt u het woord samenstellen dat we zoeken. Stuur voor 16 augustus 2011 deze oplossing naar: redactie@vertreknl.nl In de maand september wordt de winnaar bekend gemaakt via de website www. vertreknl.nl.

De winnaar maakt kans op Het Grote Taalspel: superspannend van A tot Z! Deze prijs wordt ter beschikking gesteld door uitgeverij Scala Leuker Leren uit Groningen (www. scalaleukerleren.nl).

MEI 2011 VERTREK NL

| 77

wegwijzer

Wegwijzer van A tot Z Hier vindt u diverse bedrijven die u kunnen helpen bij uw vertrek naar het buitenland variërend van een visumaanvraag tot het vinden van een baan en/of woning. Meer bedrijven vindt u op onze website VertrekNL.nl/wegwijzer. Ook kunt u daar uw bedrijf kosteloos aanmelden.

a

een emigratie, sabatical of het TTO

Tollenstraat 39, 4101 BD, Culemborg

e

Aan- en verkoop van agrarisch

heeft in 2008 haar eigen curricu-

T: 0031 (0)345 51 51 03

Uitgeverij Van Dorp Educatief

AgriTeam-makelaars

onroerend goed a.g.v. uitbreiding,

opheffing of verplaatsing en emi-

gratieadvies- en ondersteuning via

onder andere de emigreerwijzer.nl .

Postbus 3, 6627 ZG Maasbommel (Centraal Kantoor)

T: 0031 (0)88-1700000 F: 0031 (0)88-1700010 E: info@agriteam.nl

W: www.agriteam.nl

(tweetalig onderwijs). Bilingual Kids lum ontwikkelt voor al haar lessen.

De methode wordt continue door

ontwikkeld om aan de eisen van het modern vroeg talen onderwijs te voldoen.

Bewust Emigreren

Richt zich op het versoepelen

van het emigratieproces, middels artikelen, werkboeken, lezingen

en persoonlijk begeleiding. Voor

iedereen die te maken heeft met

emigratie. Zowel voor, tijdens, als na de emigratie ... waar ter wereld dat

Uw partner voor het vinden, bouwen

W: www.bilingualkids.nl Bonne Vie Bemiddeling

en verkoop van onroerend goed in en om de Morvan (in het hart van Bourgondië - Frankrijk).

Kerkemeer 29, 1921 XV Akersloot T: 0031 (0)251 31 32 42

T: 0033 (0)386 78 00 71 E: info@bonnevie.info

W: www.bonnevie.info

ères, Frankrijk

of internationaal.

E: info@bewustemigreren.com

W: www.bewustemigreren.com Bilingual Kids

Engelse lessen voor kinderen vanaf

Voor al uw verzekeringen; nationaal Penningkruid 20 3984 BK Odijk

T: 0031 (0)30 6565599

E: info@businsurance.nl

W: www.businsurance.nl

4 jaar die graag Engels wil leren, of

Buysse Emigration

Ook kun je je bij ons voorbereiden op

Down Under.

bij houden als ze al tweetalig zijn.

78

|

VERTREK NL MEI 2011

W: www.emigratie.nl

E: info@bilingualkids.nl

T: 026-351 1514

Bus Insurance Services

T: +33 (0)475 36 98 33

E: info@visaspecialist.com

c

ook mag zijn.

Peyrille l 07460 Saint André de Cruzi-

F: 0031 (0)345 52 13 62

Postbus 5518, 6802 EM Arnhrm

Bemiddelt ruim 21 jaar bij de aan-

b

Postbus 419, 4100 AK, Culemborg

Visaspecialist voor Canada, USA en

Casas de Espana

of verkopen van uw woning aan de Costa Blanca in Spanje. Alles in één

hand zowel in Spanje als Nederland.

Pinksterbloem 40, 1689 RB, Hoorn(NH)

Emigratieboek.nl

Boekhandel voor landverhuizers.

Emigreren vraagt om een goede

voorbereiding. Op de site Emigratieboek.nl vindt u alle boeken die

verkrijgbaar zijn op het gebied van

emigreren. Van praktische gidsen tot taalcursussen en reisgidsen.

Postbus 42, 3956 ZR, Leersum T: 0031 (0)343 46 99 70 F: 0031 (0)343 46 99 73

E: administratie@vandorp-educatief.nl W: www.emigratieboek.nl

T: 0031 (0)229 26 86 08

Emigratiebureau.com

F: 0031 (0)229 26 76 80

bureau.com is visumspecialist bij uw

T: 0031(0)6 42 74 19 61

E: contact@costa-blanca-huizen.nl W: www.costa-blanca-huizen.nl

Cradle Kraamzorg

Nederlandse kraamzorg in het bui-

tenland. Cradle biedt professionele begeleiding in je kraambed

in je eigen huiselijke omgeving

aangepast aan jouw wensen en be-

hoeften op een vertrouwde manier:

Emigreren naar Canada? Emigratieemigratie naar Canada. Het is het

enige emigratiebureau in Nederland dat zich alleen op Canada richt en is daarmee uniek.

Postbus 8, 9950 AA, Winsum T: 0031 (0)595 42 62 09 F: 0031 (0)595 42 62 07

E: info@emigratiebureau.com

W: www.emigratiebureau.com

in de Nederlandse taal en cultuur.

f

1018 WM Amsterdam

Voert door geheel Frankrijk bouw-

Jan Witheijnstraat 58 T: 0031 (0)20 4275141

E: grietje.miedema@cradle.nl W: www.cradle.nl

French Property Surveyors Ltd

kundige inspecties en taxaties uit van onroerend goed. Het bedrijf

geeft tevens technisch advies voor

wegwijzer en tijdens verbouwingen, renovaties en restauraties. FPS (voormalig CPA)

i

La Sycomore, Alayrac, 12500 Espalion,

Overweegt u een woning in het

levert deze diensten sinds 2006.

Frankrijk

T: 0033 (0)6 36 81 60 58 F: 0033 (0)9 75 18 09 10

E: info@frenchpropertysurveyors.com

W: www. frenchpropertysurveyors.com

g

Globaljobbing

Specialist in de bemiddeling van

ING Nederland

buitenland te kopen? Een Hypo-

theekadviseur van de ING adviseert u graag over de mogelijkheden van de Buitenlandhypotheek. Speciaal

voor België, Duitsland en Frankrijk.

landse locatie.

Distellaar 28, 5467 BN Veghel T: +31 (0) 413 379 000 F: +31 (0) 413 366 817

E: info@globaljobbing.com

W: www.globaljobbing.com

Taalspecialist in Nederland en Beluitgever en importeur van actueel

taalstudiemateriaal voor onderwijs en beroep.

Postbus 60081, 1320 AB Almere T: 036 547 16 90 F: 036 547 15 82

E: klantenservice@intertaal.nl W: www.intertaal.nl

W: www.waaijenberg.nl

Gespecialiseerde agent in de zorg

NOB – (Stichting Nederlands OnderStichting Nederlands Onderwijs in

het Buitenland (NOB) ondersteunt het Nederlands onderwijs in het

buitenland. Dit doen zij sinds 1980 in opdracht van het ministerie van OCW. Bovendien verzorgt NOB het

T: 0031 (0)70 386 66 46 (algemeen) F: 0031 (0)70 387 31 54

E: info@stichtingnob.nl

W: www.stichtingnob.nl

ruim 500 opleidingen aan, van korte

werken en/of het starten van een ei-

gen onderneming in het buitenland.

Cortenbacherdreef 27, 6367 GG, Voerendaal

T: 0031 (0)45 575 42 18

F: 0031 (0)45 575 45 35

E: guidelines@planet.nl W: www.guidelines.nl

h

Hans de Vries ApS

delen, en samen te werken. Die wereldwijd steunt via support

centers, sites & services, en werkt voor o.a. scholieren, studenten,

expats, ondernemers,reizigers en vrijwilligers.

World Experience Center, Paviljoensgracht 18, 2512 BP, Den Haag T: 0031 (0)88 321 45 67 E: info@joho.nl

W: www.joho.nl

Onafhankelijk adviesbureau voor

m

ken en Zweden.

Of u nu binnen Nederland verhuist

emigratiebegeleiding in DenemarIsbjerg Møllevej 75

6800 varde, Denemarken T: 0045 (0)40180620

E: mail@hansdevries.dk

W: www.hansdevries.dk

Mondial Waaijenberg Groep

of emigreert naar een ander land, de Mondial Waaijenberg Groep

verzorgt uw complete verhuizing

voor zowel particulieren als zakelijk. Wanneer u tijdelijk naar het

buitenland verhuist, kunnen zij uw inboedel ook opslaan in één van

hun opslagloodsen. Het verhuisbe-

drijf heeft vestigingen in Gelderland

de eerste prioriteit.

Hoeksteen 153, Avio Trade park, 2132 MX Hoofddorp

T: 0031 (0)20 316 50 93

F: 0031 (0)20 316 50 99 E: pets@zoologistics.nl

W: www.zoologistics.nl

De adviseurs van deze banken

Parkweg 20a, 2271 AJ Voorburg

Belangenorganisatie die wereld-

Ook informatiehandboeken over

tie van uw huisdier. Dierenwelzijn is

de Europese scholen.

se leerkrachten en directeuren van

inzake (ver)koop en (ver)huur van

wijd talent wil ontwikkelen, kennis

voor het organiseren van de emigra-

r

NTI

onroerend goed in het buitenland.

Pet Travel Clinic

werkgeverschap van de Nederland-

j

JoHo Support

W: www.oomverzekeringen.nl

p

E: info@waaijenberg.nl

GuideLines

Juridische en fiscale handboeken

E: info@oomverzekeringen.nl

F: 0031 (0)318 64 62 61

wijs in het Buitenland)

W: www.ing.nl

gië. Sinds 1962 actief als leverancier,

ook bij de overgang naar de buiten-

T: 0031 (0)318 62 45 55

T: 0900 1900 (lokaal tarief)

CT Amsterdam

alleen voor een uitdagende baan bij helpen en begeleiden kandidaten

Postbus 299, 6710 BG, Ede

n

Intertaal

een professionele organisatie, maar

Celsiusstraat 47, 6716 BZ te Ede

ACT B 03.242, Bijlmerdreef 24, 1102

Nederlandstaligen die in het buitenland willen werken. Zij zorgen niet

en in Groningen.

Het NTI bestaat al 65 jaar en biedt cursus tot volledige Masteroplei-

ding. Bij het NTI studeert u waar en wanneer u dat wilt, met persoonlijke begeleiding.

Postbus 2222, 2301 CE Leiden T: 071-561 00 77

E: studieadvies@nti.nl W: www.nti.nl

o

OOM Verzekeringen

Voor de branche buitenlandverzekeringen neemt OOM Verzekeringen een unieke positie in door zich te

Rabobank Grensbanken

hebben specifieke kennis van zowel

Belgische en Duitse als Nederlandse wetgeving op het gebied van fisca-

liteit, sociale zekerheid en hypotheken. Zij kunnen u advies geven over alle keuzes die gemaakt moeten

worden op financieel gebied. Wat

betreft de hypotheek, maar ook voor pensioenen, verzekeringen, sparen

en beleggen. Daarnaast hebben de Rabobank Grensbanken een uitge-

breid lokaal netwerk van deskundigen opgebouwd. Denk hierbij aan makelaars, notarissen, fiscalisten, juristen en advocaten, maar ook

verzekeringsmaatschappijen, architecten en bouwondernemingen.

E: info@emigrerennaarbelgie.nl

E: grensbanken@rn.rabobank.nl T: 0031 (0)40 217 96 66;

W: www.emigrerennaarbelgie.nl/ www.emigrerennaarduitsland.nl

positioneren als dé verzekeraar voor

v

Nederlanders die voor langere tijd

Uw dieren vervoeren door de lucht

langer verblijf in het buitenland.

in het buitenland verblijven kunnen bij OOM Verzekeringen terecht om

goede, integere en passende verzekeringen af te sluiten.

Postbus 3036, 2280 GA, Rijswijk (ZH) T: 0031 (0)70 353 21 00 (ma-vrij 8.30 uur – 17.00 uur)

F: 0031 (0)70 360 18 73

VCK Live Animal Logistics

vereist een specialistische aanpak.

Het vervoer door de lucht is gere-

geld in een luchtvaartwet. Deze wet zorgt ervoor dat het welzijn van de

dieren altijd voorop staat en dat het vervoer niet schadelijk is voor uw

dieren. VCK Live Animal Logistics is een luchtvrachtagent die de beste

MEI 2011 VERTREK NL

| 79

reismogelijkheden voor uw dieren kan arrangeren.

w

Amsterdam

Via radio, televisie en internet biedt

F: 0031 (0)20 601 02 73

nieuws, informatie en cultuur aan

W: www.dierentransport.com

wereld. Dat wordt gedaan vanuit

Visa4you

tief, in tien talen. Hierbij houdt de

tot het moment dat u het visum in

schillende informatiebehoeften van

emigratie specialist naar Australie,

Wereldomroep het aanbod aan op

Pieperij 11, 7924 PZ, Veeningen

Witte Kruislaan 55, 1217, AM Hilversum

F: 0031 (0) 528 39 11 19

T: 0031 (0)35 672 42 11 (algemeen)

W: www.visa4you.nl

lichting)

Pelikaanweg 29, 1118 DT, Schiphol

Wereldomroep

T: 0031 (0)20 654 91 31

Radio Nederland Wereldomroep

E: animals.air@vcklogistics.nl

miljoenen mensen over de hele

een Nederlands-Europees perspec-

Begeleidt u vanaf het eerste begin

Wereldomroep rekening met de ver-

uw paspoort heeft gekregen. Uw

de diverse doelgroepen en past de

Canada en Nieuw Zeeland.

de mediasituatie in diverse regio’s.

T: 0031 (0) 528 39 11 18

Postbus 222, 1200 JG, Hilversum

E: info@visa4you.nl

T: 0031 (0)35 672 43 33 (publieksvoor-

80

|

VERTREK NL MEI 2011

F: 0031 (0)35 672 43 43

ervoor kiezen uw kind(eren) alleen

W: www.wereldomroep.nl

een combinatie van vakken die in

E: wereldomroep@rnw.nl

Wereldschool

Verzorgt het afstandsonderwijs

voor Nederlandstalige kinderen van drie tot en met achttien jaar die in het buitenland verblijven. Zowel

volledig onderwijs thuis is mogelijk als in combinatie met een lokale of internationale school. U kunt

Nederlands te laten volgen of voor uw specifieke situatie passend is.

Uiteraard is het ook mogelijk het

volledige onderwijs via de Wereldschool te doen.

Pascallaan 71, 8218 NJ, Lelystad T: 0031 (0)320 22 99 27 F: 0031 (0)320 22 99 91

E: info@wereldschool.nl

W: www.wereldschool.nl n

Ga naar www.vertreknl.nl/wegwijzer voor: - nog meer relevante adressen binnen de emigratiebranche - het plaatsen van uw eigen bedrijf Plaatsing van uw bedrijf op de website is gratis.

leven | strip

MEI 2011 VERTREK NL

| 81

volgend nummer

THEMA

Volgende keer in VertrekNL: Werken in het buitenland

Dilemma’s Heleen van Royen

Interview met

Heeft u het eerste nummer gemist? Deze kunt u nabestellen via www.vertreknl.nl

Tonny de Jong

De nieuwe VertrekNL ligt vanaf half september in de winkel!

82

|

VERTREK NL MEI 2011

Studiebegeleiding

Studeren op je eigen manier Kies uit ruim 550 cursussen en opleidingen Kies uit ruim 550 digitale studiegidsen Nu met gratis Bladerbon t.w.v. € 5,-*  Cursussen  Beroepsopleidingen  MBO  HBO  University www.nti.nl/bladerbon

en

GRATIS KODAK DIGITALE MINIVIDEOCAMER A

90 mm

BIJ INSCHRIJVING*

* Bekijk de actievoorwaarden op www.nti.nl

UNIVERSITY • Master of Business Administration (MBA) • MBA Primer HBO-OPLEIDINGEN • HBO Toegepaste psychologie intensief NIEUW! • HBO Toegepaste psychologie • HBO Rechten • HBO Leraar basisonderwijs (PABO) • HBO Sociaal pedagogische hulpverlening (SPH) • HBO Culturele maatschappelijke vorming (CMV) • HBO Maatschappelijke werk en dienstverlening (MWD) • HBO SPD Bedrijfsadministratie • HBO Personeelsmanagement • HBO Bedrijfseconomie (BE) • HBO Small business en retailmanagement • HBO Bedrijfskundige informatica (BI) • HBO Commerciële economie (CE) • HBO Management, economie en recht (MER) • HBO Communicatie • HBO European studies • HBO Lifestyle concepting NIEUW! • Vakopleiding Bedrijfsadministratie en accountancy MBO-OPLEIDINGEN • MBO Beveiliger • MBO Particulier beveiliger • MBO Pedagogisch werker 3: Kinderopvang • MBO SPW-3 • MBO SPW-4 • MBO Pedagogisch medewerker 4 Jeugdzorg NIEUW! • MBO Pedagogisch medewerker 4 Kinderopvang NIEUW! • MBO Persoonlijk begeleider 4 Gehandicaptenzorg NIEUW! • MBO Persoonlijk begeleider 4 Specifieke doelgroepen NIEUW! • MBO Medewerker maatschappelijke zorg • MBO Doktersassistent • MBO Apothekersassistent • MBO Administratief medewerker NIEUW! • MBO Financiële beroepen 3 Financieel administratief medewerker NIEUW! • MBO Boekhoudkundig medewerker • MBO Arbeidsmarktgekwalificeerd assistent (AKA) • MBO Bedrijfsadministratief medewerker • MBO Commercieel administratief medewerker • MBO Commercieel medewerker binnendienst • MBO Commercieel medewerker Marketing & communicatie • MBO Secretaresse NIEUW! • MBO Directiesecretaresse/ Managementassistent

• • • • • • • • • • • • • • • • •

MBO Juridisch secretaresse MBO Medisch secretaresse MBO Secretarieel medewerker MBO Sociaal cultureel werker MBO Sociaal dienstverlener MBO Sociaal juridisch medewerker MBO Schoonheidsspecialist MBO Onderwijsassistent MBO Helpende welzijn MBO Verzorgende MBO Zorghulp MBO Helpende zorg en welzijn MBO Verpleegkunde MBO Toerisme Vakopleiding Pedicure Vakopleiding Schoonheidsspecialist Vakopleiding Particulier onderzoeker

BEROEPSOPLEIDINGEN • Nagelstyling • Nagelstudio starten NIEUW! • Visagie met Tom Sebastian • Haarstyling met Tom Sebastian • Modestyling met Tom Sebastian • Manicure • Binnenhuisarchitectuur • Interieurstyling • Makelaar-Taxateur o.z. (compleet) NIEUW! • Aanvullende theorie Makelaar-Taxateur o.z. Wonen/MKB • Basistheorie Taxateur o.z.

• Ondernemer MKB • Sociale hygiëne • Vakbekwaamheid cafébedrijf • Stresscounselling • Schoolcounselling • Bedrijfscounselling • Relatiecounselling • Life coach NIEUW! • Hulpverlenen bij psychische ontwikkelingsproblemen NIEUW! • Basisopleiding Dierenartsassistent • Dieren EHBO • Nemas® Basiskennis Management (NBM) • Nemas® Middle Management (NMM) • Succesvol verkopen met DOOR® NIEUW! • Praktisch eventmanagement NIEUW! • Verandermanagement NIEUW! • Buitengewoon Opsporingsambtenaar (BOA) • Criminologie • Horecaportier NIEUW! • Vakbekwaamheid restaurantbedrijf • Event security officer • Basis medische vakken • Medische terminologie • Sportmassage • Drogist en zelfzorg • Verkoop in de drogisterij • Assistent drogist • Desktop publisher (DTP) • Zakelijke communicatie (Duits/Engels/Frans) • Journalistiek schrijven • Zakelijk schrijven • NIMA Communicatie-A

Meer informatie 071 - 561 00 77 of www.nti.nl

• • • • • • • • • • • • • • • • • • INFORMATICA/PC/INTERNET • Digitale fotografie + Photoshop NIEUW! • • Photoshop • • Webdesign • • Windows XP/Vista • • Basiskennis Windows 7 • • Microsoft Excel • ADMINISTRATIE • Microsoft Office • • Basiskennis boekhouden (BKB) • Microsoft Outlook • • Basiskennis calculatie (BKC) • Microsoft Powerpoint • • Financial assistant • Microsoft Word • • Praktijkdiploma boekhouden (PDB) • MCSA/MCSE/MCDST • • Financial and cost accounting • Dreamweaver • Blind typen • Fireworks • Secretariële vaardigheden voor de • Javascript managementassistent NIEUW! • AutoCAD 2010 • Secretariële vaardigheden • Europees Computerrijbewijs (ECDL 5.0) met blind typen NIEUW! • CompTIA A+ • Basiskennis loonadministratie (BKL) • CompTIA Network+ • Praktijkdiploma loonadministratie • Veilig internetten voor kinderen NIEUW! (PDL) • Handig met online • Medewerker personeelszaken (MPZ) toepassingen NIEUW! • Boekhouden op de pc • Schriftelijke communicatie Nederlands • Online marketing NIEUW! (SCN) HOBBY EN VRIJE TIJD • Praktijkdiploma medewerker • Praktische psychologie administratiekantoor • Kinderpsychologie • Juridisch medewerker bedrijfsrecht • Sportpsychologie (JMB) • Parapsychologie • Moderne bedrijfsadministratie (MBA) • Korte verhalen en romans schrijven • Medewerker loonadministratie • Bestuurlijke informatievoorziening (BIV) • Kinderboeken schrijven • Massage • Filosofie TAALCURSUSSEN • Afslanken • Spaans (beginners/gevorderden) • Cultuurgeschiedenis • Engels (beginners/gevorderden)

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

NIMA Marketing oriëntatie NIMA Marketing-A NIMA Consumentenmarketing-B Communicatiemedewerker NIEUW! Wft Hypothecair krediet Wft Basisdeskundigheid Wft Schadeverzekeringen Wft Beleggen Erkend hypotheekadviseur Logistiek medewerker Logistiek teamleider CCV Vakbekwaamheid goederenvervoer CCV Chauffeursdiploma taxi Basisopleiding Groepsles docent Basisopleiding Fitness docent AALO Groepsles docent AALO Fitness docent Webshop starten Professioneel weddingplanner Succesvol ondernemen voor de zzp’er NIEUW! • Management & organisatie NIEUW!

• Engels met klassikale lessen (beginners/gevorderden) • Duits (beginners/gevorderden) • Frans (beginners/gevorderden) • Frans voor beginners met klassikale lessen • Russisch (beginners/gevorderden) • Nederlands foutloos schrijven en spreken • Nederlands als tweede taal (NT2) • Nederlands voor buitenlanders • Italiaans • Arabisch • Indonesisch • Nieuwgrieks • Papiamento • Portugees • Turks • Marokkaans • Zweeds

Wereldgodsdiensten NIEUW! Schoonheidsverzorging Cartoon- en striptekenen Detective Yoga Organisatiepsychologie Cultuurpsychologie Multicultureel samenleven NIEUW! Interculturele communicatie NIEUW! Digitale fotografie Fotografie Gezonde voeding Haarverzorging Het verzorgen van uw huisdier Het verzorgen van uw paard Persoonlijke groei Tekenen Tekenen & schilderen Aquarelleren Schilderen met olieverf en acryl Tuinarchitectuur met Rob Verlinden Astrologie Podcasting Wijzer met geld Wijzer met recht NIEUW! Weddingplanner Zelf sieraden maken Zelf breien NIEUW! Zelf kleding maken NIEUW!

JIJ BEPAALT:  wanneer je start met je opleiding  waar je wilt studeren  hoeveel tijd je wekelijks besteedt aan je opleiding  wanneer je persoonlijk contact wilt  wanneer je examen wilt doen

Antwoordcoupon ☐ Ik wil snel starten met de volgende opleiding(en) : ................................................................................................................................................. ☐ Ik wil graag per post meer informatie over de opleiding(en) : ................................................................................................................................ ☐ Bel mij voor meer informatie over:..........................................................................................................................................................................

Dhr. / Mevr.: ........................................................................................................................................................................ Voorletter(s) : ....................

Straat: ......................................................................................................................................................................................Nummer: ....................

MGM11 Postcode: ..................................... Plaats: ........................................................................................................................................................................

Telefoon:.......................................................E-mail: ....................................................................................................................................................

Stuur deze bon in een open envelop, zonder postzegel, vandaag nog naar: NTI, Antwoordnummer 10500, 2300 VL Leiden

VNL11