vertreknl-1 by Uitgeverij Personalia

1E JA ARGANG NUMMER 1

WWW.VERTREKNL.NL

HET MAGAZINE VOOR WONEN, WERKEN EN LEVEN IN HET BUITENLAND

27 TIPS

VOOR EEN SUCCESVOLLE EMIGRATIE BORIS DITTRICH “WAT WIL IK HET LIEFSTE DOEN IN DE 2E HELFT VAN MIJN LEVEN?” JURIDISCH DE SCHERVEN VOOR DE ERVEN TE KOOP CHARMANT HOTELRESTAURANT IN FRANKRIJK ANDREA KRUIS “WERKEN VOOR NEDERLANDSE OPDRACHTGEVERS IN HET BUITENLAND IS MOGELIJK”

E 6,50

I I N T E R V I E WS I VAC AT U R E S I F I S C A A L I S T R I P I B O E K E N I W E G W I J Z E R I

Rabobank Grensbanken Emigratiespecialist in het grensgebied

Emigreren is een grote stap Als u net over de grens in BelgiĂŤ of Duitsland gaat wonen, voelt dat als een kleine stap. Het is immers niet ver weg. Toch heeft het grote gevolgen. U gaat niet alleen een landsgrens over, maar ook een cultuurgrens. Bovendien gelden in uw nieuwe woonland andere regels. Op juridisch en fiscaal gebied, maar ook veel praktische zaken zijn net even anders geregeld dan in Nederland. Dat is iets om even bij stil te staan.

Goed advies is belangrijk Natuurlijk kunt u op internet informatie zoeken. Maar dat valt niet mee. De speurtocht op alle verschillende sites kost veel tijd. Er is veel te vinden dat niet meer actueel is. En de informatie is niet toegespitst op uw persoonlijke situatie. Dan kunt u beter een gesprek aangaan met een emigratiespecialist van de Rabobank Grensbanken.

Emigratiespecialist in het grensgebied De adviseurs van de Grensbanken weten wat u moet regelen voordat u vertrekt. Van verblijfsvergunningen tot het invoeren van uw auto. Ook vertellen zij de aandachtspunten op het gebied van sociale zekerheid, belastingen en het verschil in wetten. En natuurlijk kunnen zij u adviseren op het gebied van hypotheken, verzekeringen, en andere financiĂŤle zaken.

voorwoord

Toekomstmanagement

e Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA houdt een kleine slag om de arm, maar de kans is heel reëel dat 2011 de geschiedenis ingaat als het jaar waarop de spaceshuttle met pensioen gaat. Zoals het er nu naar uitziet stijgt op 26 februari de Endeavour op. Voor de aller-allerlaatste spaceshuttlereis. Na dertig jaar komt er dan een eind aan deze vorm van reizen naar de ruimte. Voor ik u snel even terug zie bladeren naar de cover van dit tijdschrift om er zeker van te zijn dat u wel degelijk een magazine over emigreren in handen heeft: er is een link. En nee, we hebben geen artikel over verhuizingen buiten de dampkring. Over een paar jaar misschien. De reden om op deze plek even stil te staan bij de ruimtevaart, heeft alles te maken met mijn eigen emigratiegeschiedenis. Als jongetje van elf werd ik tussen de rest van mijn Amerikaanse schoolgenootjes in de aula getrakteerd op een ervaring die ik mijn leven niet meer zal vergeten. Twee mannen introduceerden zichzelf. Een van hen trok een paar dikke handschoenen aan en pakte een wit blok op van de grond. De ander pakte zijn aansteker en ontvlamde voor onze ogen een king size vlam uit een gasbrander. Ademloos keek iedereen hoe de vlam zich tientallen seconden lang stukbeet op dat witte stuk tegel. Toen iedereen in gedachten de stand ‘die tegel is heet’ had bereikt, werd de gasvlam teruggedraaid naar queen size. En voor iemand er erg in had, legde de man van de gasbrander zijn hand op de witte tegel. Hij verblikte of verbloosde niet. De gasvlam werd weer opgeschroefd en nu was het de beurt aan de zaal vol kinderen. Wie durft? Dat waren er in eerste instantie maar weinig. Tot uitgelegd werd dat de witte tegel een hitteschild was van de spaceshuttle. De mannen waren van NASA. Prachtig onderwijs.

“Ik herinner me als de dag van gisteren de ontzetting in de klas en onze huilende lerares” Dit alles was bedoeld als opmaat naar 28 januari 1986. In heel Amerika zaten er in duizenden klaslokalen kinderen aan de tv gekluisterd. Ik ook, tussen mijn Amerikaanse leeftijdgenootjes. De Challenger werd gelanceerd, met aan boord lerares Christa McAuliffe. Ik herinner me als de dag van gisteren de ontzetting in de klas en onze huilende lerares. Onwillekeurig moest ik hieraan terugdenken toen we bezig waren met de voorbereidingen voor deze eerste editie van VertrekNL. Het zal de combinatie geweest zijn van het vliegtuig op de cover en de tekst ‘emigreren is geen kinderspel’, die me jaren na dato eigenlijk pas echt doet beseffen hoezeer ik me destijds met Amerika verbonden heb gevoeld. De herinneringen en ervaringen compenseren ruimschoots alle momenten van heimwee naar Nederland en het verlangen naar drop en bruin brood met hagelslag. Recycle your thoughts / I’ll rewire your mind / I’ll punch in some new points of view (fun in space, roger taylor) Emigreren is wat mij betreft met recht een vorm van future management. n

S T E FA N T I B B E N

HOOFDREDACTEUR VERTREKNL

REDACTIE@VERTREKNL.NL / TWITTER.COM/VERTREKNL

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 5

colofon Jaargang 1, nummer 1 - februari-mei 2011

Stefan Tibben (1976) is eigenaar van het

VERTREKNL

mediabedrijf Innovativo publishing en hoofdredacteur van VertrekNL. Opleiding Academie voor Journalistiek + een jaar geschiedenis. Waarheen emigreren: Italië Waarheen niet: China, want een dag zonder ‘made in China’ is namelijk al bijna niet te doen Mijn foto: Aan één ding hebben we hier een enorm tekort: antieke stenen en gebouwen die wekenlang de warmte van de zon opzuigen. Ga ervoor staan en je voelt de geschiedenis leven.

Valge 3, 9965 PD, Leens (Groningen) T: 0595-577217. F: 0595-572231 E: redactie@vertreknl.nl W: www.vertreknl.nl

REDACTIE

Hoofdredacteur: Stefan Tibben Redactie: Paul Poley, Frans Tilstra en Chantal Saba Medewerkers: Arend van Dam, Boris Dittrich, Mr. C.L.J.R. Douven, Mr. A.D.G. Heering, Mirjam van der Kaaden en Andrea Kruis

VORMGEVING

Art director: Peter Beemsterboer, Studio Imago, www.studioimago.nl Fotograaf: Peter Wiezoreck, www.peterwiezoreck.com Webmaster: Jan Egbert Krikken

UITGEVERS/DIRECTIE

Mirjam en Seb van der Kaaden

DRUKKER

Ten Brink/Euradius, Meppel Productiemanager: Jan Fial

ADVERTEREN

Personalia vof T: 0595-577217, F: 0595-572231 E: adverteren@vertreknl.nl W: www.vertreknl.nl/adverteren

ABONNEREN/LOSSE VERKOOP

Personalia vof T: 0595-577217, F: 0595-572231 E: abonneren@vertreknl.nl W: www.vertreknl.nl/abonneren Abonnementen binnenland: € 22,50 per jaar (4 nrs) De nummers worden u zonder extra verzendkosten opgestuurd en het abonnement stopt automatisch na ontvangst van het 4e nummer. Abonnementen buitenland: tarieven op aanvraag Adreswijzigingen: Tenminste drie weken van tevoren naar Valge 3, 9965 PD, Leens (Groningen) of via abonneren@vertreknl.nl Losse nummers: e 6,50 Distributie losse verkoop: Betapress, Gilze Je gegevens worden door VertrekNL opgenomen in haar bestand. Deze gegevens worden gebruikt om uitvoering te geven aan de (abonnements)overeenkomst, voor analyses en om je op de hoogte te houden van interessante producten en diensten van ons en van zorgvuldig geselecteerde bedrijven. Hierbij houden we rekening met jouw persoonlijke voorkeuren. Indien je geen prijs stelt op dergelijke aanbiedingen kun je dit schriftelijk melden aan VertrekNL , ter attentie van afdeling Abonnee Service, Valge 3, 9965 PD, Leens of via abonneren@vertreknl.nl . VertrekNL verschijnt 4x per jaar. Het volgende nummer verschijnt mei 2011 ©2011 VertrekNL / Personalia vof Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgeverij worden overgenomen. ISSN 2211-2871

VERTREK NL FEBRUARI 2011

Paul Poley

(1978) is eigenaar van het redactiebureau Tekstvitaal, wetenschapsjournalist bij het Voedingscentrum en redacteur bij VertrekNL. Opleiding Nederlands. Wel/niet emigreren: Ik ben tevreden met Nederland, op dit moment niet dus. Waarheen emigreren: Mocht de drukte ooit te veel worden, zou ik voor een land als Nieuw-Zeeland kiezen.

Chantal Saba

(1979) is wetenschapsjournalist bij het Voedingscentrum en redacteur bij VertrekNL, verantwoordelijk voor de rubriek Dilemma’s. Opleiding Tekstschrijven en journalistiek. Wel/niet emigreren: Ik maak liever lange, mooie reizen. Wat ik daar zo fijn aan vind, is dat je je werk, administratie en agenda even thuis laat. Als je in het buitenland woont of werkt, dan bouw je die verplichtingen vanzelf weer op. Als kind heb ik in Canada en Venezuela gewoond. In Canada is het pas écht koud! En in Venezuela is het allemaal niet zo goed geregeld als hier. Ik voel me thuis waar mijn vrienden en familie zijn. Mijn foto: Een tropische zonsondergang, maar dan aan het strand bij Scheveningen.

Peter Wiezoreck

(1973) is eigenaar van Peter Wiezoreck Fotografie en fotograaf bij VertrekNL. Voorheen meerdere jaren fotograaf bij Defensie. Opleiding Fotovakschool. Waarheen emigreren: Als ik zou emigreren dan wordt het Nieuw Zeeland. Het is een dunbevolkt land met eindeloze natuur, waar het prachtig is om te fotograferen en te wandelen. Mijn foto: Tussen de tulpen, een geliefd foto-object.

Arend van Dam

(1945) is zelfstandig tekenaar en cartoonist en won met zijn werk al een aantal prijzen in onder andere Montréal (Canada) en Bordighera (Italië). Opleiding Psychologie. Mijn foto: Nieuwjaarsduik op het Canarische eiland LaPalma, met muts uiteraard.

introductie Seb van der Kaaden

(1976) is de uitgever van VertrekNL. Opleiding Media en Informatie Management. Wel/niet emigreren: Ik ben geëmigreerd en wel naar het prachtige dorpje Leens (Gr.). Waarheen emigreren: Ergens waar de mensen elkaar nog groeten en de lucht nog fris is, Leens dus. Mijn foto: Papa met zijn allermooiste geschenk Ruben, gefotografeerd door zijn aller-prachtigste vrouw. Aan het doen wat je moet doen, namelijk plezier maken!

Mirjam van der Kaaden

(1976) is uitgever van VertrekNL, verantwoordelijk voor onder andere de rubrieken Boeken, Fun4Kids en Puzzel & Win. Opleiding Europese studies. Wel/niet emigreren: Op dit moment heb ik geen emigratieplannen en sta ik nog volledig achter de slogan ‘Er gaat niets boven Groningen’. Waarheen emigreren: Als ik moet kiezen: een warm Zuid-Europees land, omdat ik een echte koukleum ben. De herfst en winter sla ik het liefste over. Zuid-Europa, omdat een heel ander continent me dan ook weer te ver gaat. Mijn foto: Hij kust, zij kust, de kust – De zee is mijn favoriete verblijfplaats en is wat mij betreft altijd anders en altijd mooi. Heerlijk knuffelen/bezig zijn met zoontje Ruben is een favoriete bezigheid.

Boris Dittrich

(1955) is directeur bij de Human Rights Watch, auteur van het boek “Elke Liefde Telt” en columnist bij VertrekNL. Is onder andere bekend als toenmalig leider van de politieke partij D66 (2003-2006). Studie Rechten, Master of Law. Woont in New York. Mijn foto: Op een zeilboot voor Manhattan.

Peter Beemsterboer

Andrea Kruis

(1962) is freelance illustrator, striptekenaar en schrijfster, en verantwoordelijk voor de strip in het magazine VertrekNL. Heeft onder andere de strip Vijftien en een 1/2 getekend voor het blad Margriet. Opleiding beeldhouwen en illustratie. Mijn foto: Dit zijn mijn 2 ezeltjes Bruno en Annie. Ze zijn bijna 6 jaar, halfbroer en -zus en bij ons op het land geboren toen we nog in de Creuse woonden. Ze zijn met ons mee verhuisd naar de Provence, zoals ook onze pony en alle andere beesten. De beesten verzorgen en lekker buiten werken is een goede afwisseling van al het zittende tekenwerk.

Jan Egbert Krikken

(1982) is webmanager bij Eisma Businessmedia bv en bij VertrekNL. Opleiding Communicatie. Wel/niet emigreren: Ik emigreer voorlopig niet, omdat ik mijn schoonouders een tweede emigratie wil besparen. Waarheen emigreren: Noorwegen! Dit is een waanzinnig land met een prachtige natuur. Na iedere bergwandel- of langlauftocht (welgeteld 11 vakanties) wordt de heimwee naar Noorwegen groter. Mijn foto: ‘Donut peaches’ plukken in Upstate New York tijdens een bezoek aan mijn geëmigreerde zwager. Voor de verandering eens niet naar Scandinavië.

(1965) is eigenaar van Beems fotografie, art director, fotograaf en cartoonist bij Studio Imago, en art director van VertrekNL. Opleiding Grafisch Lyceum Utrecht. Wel/niet emigreren: Met veel familie ‘Down Under’ komt dit soms verleidelijk dichtbij, maar van concrete plannen is het nog niet gekomen, de Nederlandse polder bevalt me nog goed genoeg. Waarheen emigreren: Australië dus. Mijn foto: Was voor een Sinterklaas-surprise, maar in het echt ben ik veel minder streng.

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 7

inhoud

14 5 Voorwoord 6 Colofon en introductie 10 Kortom 12 Column Ik ben vertrokken, maar ik ben er nog 14 Coverstory Met deze 27 gouden tips wordt emigreren kinderspel 17 Juridisch Internationale Bon Vivant, de scherven voor de erven 8

VERTREK NL FEBRUARI 2011

36 19 Andrea Kruis â&#x20AC;&#x153;Ik gebruik net als mijn vader altijd alledaagse taferelenâ&#x20AC;? 24 Partners 26 Serie Van businessplan tot eigen bedrijf 31 Wereldbanen Huisartsen gezocht in Noorwegen 35 Fiscaal Voorkom dubbele belastingheffing na emigratie

inhoud

52 12

19 36 Interview Leren emigreren in één dag 41 Thema Waar moet je op letten bij het kopen van een huis in het buitenland? 45 Onroerend goed Via een bosweg naar het paradijs? 49 7 Dilemma’s Ilja Gort 50 De immigrant Van Oekraïne naar Nederland

26 52 Toen Scheepswerktuig kundige Nu Bed&Breakfast in Panama 54 Fun4Kids 56 Puzzel & Win 57 Boeken 61 Strip Andrea Kruis 63 Wegwijzer Van A tot Z 66 Volgend nummer

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 9

kortom

CBS: aantal emigranten loopt terug ‘Een conjunctuureffect ligt voor de hand, maar in het verleden is er geen eenduidige relatie tussen de emigratie van in Nederland geboren personen en de economische conjunctuur gevonden’, zegt Carel Harmsen, onderzoeker bij het CBS. ‘Mogelijk stellen autochtone emigranten hun vertrek uit omdat het door de verslechterde huizenmarkt moeilijk is hun woning op korte termijn te verkopen.’ De emigratie daalde verhoudingsgewijs het sterkst onder gehuwde paren, een groep die relatief vaak een eigen woning bezit. Tijdens de economische crisis van 2003 steeg het aantal autochtone migranten juist, terwijl de woningmarkt veel meer doorstroom liet zien dan in 2009. Verder veronderstelt

aantal

Na een recordemigratie van ruim 132 duizend personen in 2006, is het aantal emigranten in 2009 teruggelopen met 20 duizend personen naar 112 duizend. Dit blijkt uit de Bevolkingstrends, 4e kwartaal 2010 van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

1600000

het CBS dat de emigratie in 2010 op hetzelfde lage niveau zal liggen als in 2009, en dat in de jaren daarna een lichte stijging zal plaatsvinden, tot ongeveer 115 duizend emigranten.

Immigratie Liep het aantal emigranten in 2009 terug, een recordaantal van 146 duizend personen immigreerde. Het CBS verwacht in 2010 een afname van het aantal banen als gevolg van de economische crisis, waardoor de immigratie snel zal afnemen tot een niveau van 122 duizend in 2015 (zie grafiek). Recent onderzoek heeft uitgewezen dat er voor iedere duizend vacatures die verdwijnen ongeveer 70 immigranten minder uit de landen van de Europese Unie naar Nederland komen. n

Buitenlandse migratie naar herkomstgroepering, 2010-2059 Totaal herkomstgroepering

1400000 1200000 1000000 800000 600000

e daling van het aantal emigranten komt volledig voor rekening van de in Nederland geboren emigranten. In 2008 en 2009 liep dit aantal met bijna 30 procent terug. De achtergrond van de scherpe daling is volgens het CBS onduidelijk.

400000 200000 0 2010 2045

Totaal immigratie 2015 2050

2020 2055

Totaal emigratie 2025

2030

Totaal migratiesaldo

2035

2040

Drie op de tien Belgen wil na carrière naar het buitenland

rie op de tien Belgische werknemers heeft plannen om na hun loopbaan naar het buitenland te verhuizen. Frankrijk is daarbij de populairste bestemming, gevolgd door Spanje, zo blijkt uit een Europees onderzoek door de Belgische tak van consultant Aon Hewitt. Van de ondervraagde werknemers uit tien Europese

VERTREK NL FEBRUARI 2011

landen wil gemiddeld maar één op de vier zijn oude dag in het buitenland doorbrengen.

Honkvast Vooral de Spanjaarden (87%) en de Fransen (81%) zijn erg honkvast. Volgens Aon Hewitt geeft van de Britten, Duitsers en Ieren ongeveer de helft aan dat ze liever in het

buitenland willen gaan wonen. ‘Goedkope vliegreizen en internet zorgen ervoor dat pensionering in het buitenland niet noodzakelijk inhoudt dat men afgesneden wordt van het familieleven’, zegt Ida Verleyen, Director Employee Wellness van Aon Hewitt in België. ‘Daardoor behoort emigratie veel meer dan vroeger tot de mogelijkheden.’ n

kortom

Belangrijkste eigenschap expat is ‘gevoel voor cultuur’

evoel voor cultuur is de belangrijkste eigenschap die je als expat kan hebben. Dat vindt althans driekwart van de 418 ondervraagde senior executives in een onderzoek van de Economist Intelligence Unit.

Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van Regus, wereldwijd aanbieder van werkoplossingen. Uit het onderzoek blijkt verder dat bijna 40 procent van de internationale ondernemingen van plan is om meer managers naar het buitenland te zenden in de komen-

de vijf jaar. Bedrijven zijn eerder geneigd om expats naar China, India en andere Aziatische landen te sturen dan naar andere opkomende markten. Daarna zijn gezamenlijk het Midden-Oosten, Rusland en Oost-Europa de meest geliefde bestemming. n

Nieuwe generatie expats wil maximale ontwikkelingsmogelijkheden

it onderzoek van PwC naar de uitzendvoorwaarden van expats in de periode 2006-2010 blijkt dat de nieuwe generatie expats weliswaar (nog steeds) kiest voor de hoogste bieder, maar niet langer alleen op financieel gebied. De zogenaamde ‘millenials’ kiezen voor maximale ontwikkelingsmogelijkheden, stelt Henk Zeilstra, expert bij PwC op het gebied van internationale mobiliteit. ‘Natuurlijk blijven financiële incentives belangrijk voor oudere expats of senior management, maar het aandeel van de nieuwe generatie expats die veel minder financieel gedreven zijn neemt snel toe.’ Het blijkt dat werkgevers die mensen uitzenden de afgelopen vijf jaar, ook tijdens de economische crisis, niet anders of minder zijn gaan belonen. Bedrijven hebben wel de afgelopen twee jaar wel wat vaker hun dure expats teruggehaald en langdurige zakenreizen beperkt om geld te besparen. Momenteel ziet PwC weer een toename van het aantal internationale opdrachten. Volgens Zeilstra zal de komende tien jaar het aantal werknemers dat enige tijd in het buitenland werkt toenemen. ‘Het wordt meer en meer een integraal onderdeel van een baan. De nieuwe generatie medewerkers gaat daarbij voor de hoogste bieder, niet op financieel gebied, maar op het gebied van ontwikkelmogelijkheden. Millenials vinden het de normaalste zaak om enige tijd in het buitenland te werken zonder dat daar per sé

torenhoge vergoedingen tegenover hoeven te staan. Daarmee voldoen de traditionele expatriate beloningspakketten die nog uit de jaren ’70 stammen niet langer.’ Omdat werken in het buitenland als een integraal onderdeel van een carrière wordt gezien, verandert ook het type uitzendingen. Naast kort en langdurende uitzendingen zullen er meer en meer (langdurende) zakenreizen, commuters, intra-regionale en virtuele uitzendingen plaatsvinden. Hierbij worden zowel executives en senior talenten als jonge

talenten uitgezonden. Een andere ontwikkeling die PwC signaleert, maar waar nog onvoldoende invulling aan wordt gegeven door bedrijven is de zogeheten ‘dual career’. Expats willen in toenemende mate dat de carrière van hun partner niet lijdt onder een uitzending. Een moeilijk in te vullen vraag, waar internationale ondernemingen de komende jaren een antwoord op zullen moeten formuleren, willen ze jonge talenten nog beter aan zich binden, aldus PwC. n

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 11

column

k ben vertrokken, maar ik ben er nog Toen ik in 2006 besloot de Nederlandse politiek te verlaten, had ik nog geen vastomlijnd idee wat ik zou gaan doen. Net vijftig jaar geworden, realiseerde ik me dat er niet veel levenstijd over was om mijn dromen waar te maken. Tijdens de zomervakantie, dobberend op een bootje in de zee voor de kust van Thailand, ging ik bij mezelf te rade. Wat wil ik het liefste doen in de tweede helft van mijn leven? Waar? En met wie? Ik pakte mijn dagboek en begon trefwoorden te noteren. Het allerliefste zou ik een jaar in New York wonen. En als nieuwe baan zag ik iets voor me in de sfeer van de mensenrechten. Het was allemaal nogal vaag, maar ik wist dat ik dat het liefste wilde. Mijn echtgenoot zat naast me op de boot (het was onze huwelijksreis), dus ik vertelde hem de uitkomst van mijn mijmeringen. “Wat vind je?” vroeg ik. “Ok,” zei hij, “dan gaan we naar New York verhuizen.” Ik geloofde mijn oren niet. Hoe kon hij met zo’n gemak een dergelijk fundamentele beslissing nemen? Eenmaal terug van vakantie besloot ik me in de laatste maanden van mijn Tweede Kamerlidmaatschap te orienteren op het zoeken van werk in New York. In Nederland was de verkiezingscampagne losgebroken en de Tweede Kamer was op reces gegaan. Ik had alle tijd om me op mij gedroomde toekomst te storten. In januari was het zover en werd ik aangenomen. Het duurde nog tot eind mei 2007 voordat we uiteindelijk konden verhuizen. Veel dingen bleken anders te zijn dan we van te voren dachten. In Nederland zijn veel Amerikaanse series op de televisie en bijna alle films in de bioscoop komen uit Hollywood. Daarom dacht ik de Amerikaanse samenleving goed te kennen. Even mijn Engels bijschaven en dan draai ik meteen mee. Maar dat is me behoorlijk tegengevallen. Tussen Amerikanen en Nederlanders bestaan enorme cultuurverschillen. Vraag je aan een Nederlander: “Wat vind je hiervan?” dan krijg je meestal een eerlijk antwoord. “Het gaat wel, het zou beter kunnen” etc. Je weet meteen wat je aan je gesprekspartner hebt. In mijn contacten met Amerikanen wordt een dergelijke vraag steevast beantwoord met “It is amazing, it is groundbreaking”. Voor de Amerikaan kunnen er niet genoeg superlatieven achter elkaar worden geplakt. “Amazing” is niet genoeg meer. “It is truly amazing,” zei mijn

VERTREK NL FEBRUARI 2011

column

Ik ben vertrokken, maar ik ben er nog gesprekspartner en hij kneep zijn oog wat samen om met lichaamstaal de kracht van zijn woorden te accentueren. Later vertelde hij me dat hij het voorstel dat we bespraken eigenlijk maar matig vond, maar hij wilde de opsteller ervan niet voor het hoofd stoten. Alleen met stroop kun je vliegen vangen. Ik woon nu alweer bijna vier jaar in New York en ik ben er nog steeds niet achter wat Amerikanen nu werkelijk bedoelen. In het begin van ons verblijf maakten mijn man en ik de fout om elke uitnodiging die we kregen serieus te nemen. Zei de buurman: “Wanneer komen jullie een hapje eten?” dan trokken wij meteen onze agenda om een afspraak vast te pinnen. Verbijstering in de ogen van onze buurman. Dat was nou ook weer niet de bedoeling. Je wordt geacht te antwoorden dat je het “werkelijk fantastisch” vindt om bij hem te komen eten en je hoort erop te laten volgen “laten we gauw een afspraak maken.” Vervolgens gaat ieder zijn eigen weg en als het echt gemeend is, krijg je nog wel een uitnodiging per mail. We reageerden dan ook als echte Hollanders, we waren gepikeerd, als we niets meer hoorden. Waarom nodigen mensen je uit, als ze het niet menen? Mijn Amerikaanse buurman (nee, niet dezelfde) legde het me uit. “Het is heel simpel. Wij Amerikanen willen graag aardig gevonden worden. Dus we zijn beleefd en doen

BORIS DITTRICH E E N VA N D E D I R E C T E U R E N B I J H U M A N R I G H T S WAT C H I N N E W Y O R K

hartelijk. Daarom vragen we ook “How are you today?” Maar het is natuurlijk niet de bedoeling dat je stilstaat en gaat vertellen hoe het met je gaat. Je moet het spel meespelen en je roept in het voorbijgaan “great! And how about yourself?” Maar verwacht geen antwoord. Het is gewoon wellevendheid. Zo moet je het ook met afspraken maken zien. Als iemand je echt uit wil nodigen, dan doet hij wel een datum en tijdsvoorstel. Maar meestal is het een plezierige afronding van het gesprek. Beide partijen zeggen dat ze graag een afspraak met elkaar willen en laten het vervolgens daarbij.” Ongemerkt ben ik me in de loop der jaren aan deze beleefdheidscode gaan aanpassen. Onlangs was mijn Japanse collega uit Tokio naar New York gekomen voor overleg. Ik kwam haar in de gang van ons kantoor tegen. “How are you today?” vroeg ik, terwijl ik doorliep. Ik zag uit mijn ooghoek dat ze was gestopt en ik ving nog net het begin van een antwoord op, maar ik was de hoek al om. Hoe vaak heb

ik zelf niet verbijsterd in de gang een begin van een antwoord gemompeld op een zelfde vraag! En nu deed ik precies hetzelfde. Toen we ons vertrek in 2007 in onze familieen vriendenkring aankondigden, was een veel gehoorde reactie : “Vind je het niet moeilijk om weg te gaan en afscheid te nemen?” Naarmate onze vertrekdatum naderde, begon ik me steeds onzekerder te voelen. Waar ga ik aan beginnen? Plotseling besefte ik dat ik inderdaad alles achter me liet. Afscheid nemen, auto verkopen, huis verhuren, uitschrijven uit het bevolkingsregister en hup het vliegtuig in. Wat me nu na jaren in New York het meest verbaast is dat ik nog steeds het gevoel heb dat ik bij Nederland betrokken ben en dat ik helemaal niet weg ben. Hier in New York voel ik me thuis, maar ik blijf wel een Nederlander in New York. Misschien komt het door de mogelijkheid om met het thuisfront te skypen en emails te sturen, maar vaak voelt het alsof ik alleen maar naar een andere plaats verhuisd ben, toevallig aan de andere kant van de oceaan, maar bij wijze van spreken toch op loopafstand. Via de computer houd ik de hoofdzaken van het Nederlandse nieuws bij. Eens in de paar maanden ben ik voor mijn werk in Nederland. Ik kan meteen meedoen met het gesprek. Ik ben weliswaar vertrokken, maar ik ben er nog! n

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 13

coverstor y

Lezers van VertrekNL delen hun ‘lessons learned’

Met deze

27 Gouden Tips wordt emigreren

kinderspel

Emigreren is zo eenvoudig nog niet. Een aantal dingen op de to do list liggen zo voor de hand: de taal leren en integreren bijvoorbeeld, maar gaan desondanks nog zo dikwijls mis. Speciaal voor deze eerste editie van VertrekNL geven (ervarings)deskundigen hun 27 Gouden Emigratietips.

TIP 1

TIP 3

TIP 4-5-6

‘Leer de taal! Het is het meest opmerkelijke probleem van de meeste emigranten.’

‘Wees consequent en doe wat je in Nederland van een gastarbeider verwacht. Kom niet als velen vertellen hoe het wel moet, want dat is het begin van de creatie van lokale tegenwerking. Al zul je dit zelf, zeker in het begin, niet altijd zo ervaren.’

’Probeer zo snel mogelijk te integreren. Neem de tijd om alles goed voor te bereiden. En stel een aantal randvoorwaarden op die ingevuld moeten zijn voor je vertrekt.’

ALFRED VAN KRIMPEN (SPANJE) http://es.linkedin.com/pub/alfred-van-krimpen/1/74/557

TIP 2 ‘Mijn tip: humor. Het is een onmisbaar ingrediënt als je in zo’n avontuur springt. Je kunt nog zo goed voorbereid zijn, de taal spreken, een stevige relatie hebben, etc. etc, in de praktijk kom je ook altijd spannende, minder leuke of irritante dingen en mensen tegen. En met een gezonde dosis humor kun je die makkelijker relativeren. Misschien een inkoppertje, maar het maakt dat wij er in ieder geval nog erg veel plezier in hebben.’ JACQUELINE RECEVEUR (FRANKRIJK) www.domainelafontaine.com

VERTREK NL FEBRUARI 2011

MARTIN KAMERBEEK (SPANJE) http://nl.linkedin.com/pub/martin-kamerbeek/ 21/835/230

MARK SPITS VAN ’T ENDE (SPANJE) http://es.linkedin.com/in/regalosdeempresa

TOP 5 EMIGRATIETIPS 1. Leer de taal, integreer 2. Emigreer eerst 6 maanden op proef 3. Handel zo veel mogelijk zaken af voor vertrek 4. Dompel je helemaal onder in je nieuwe leven 5. Blijf ontspannen en lach om alles

TIP 7-8 ‘Laat je niet weerhouden door al die goedbedoelde waarschuwingen en meningen van ouders, vrienden en wie dan ook, zeker als zij zelf nooit zijn geëmigreerd. Lees veel over de cultuur en de gewoontes van het land en ga in gesprek met anderen die je voor zijn gegaan. Het maakt de start een stuk eenvoudiger.’ JACQUELINE VAN ALTEN-LE ROUX (FRANKRIJK) http://nl.linkedin.com/in/jacquelinevanalten

coverstory

TIP 9-10-11-12

TIP 17-18-19

TOP 5 EMIGRATIE VALKUILEN

‘De belangrijkste tip is toch wel zorgen dat je veel dingen vast laat leggen. Zowel in het nieuwe land als in Nederland. Handel voor vertrek zoveel mogelijk zaken af, als je eenmaal weg bent is het lastiger. Maak gebruik van de doorzendservice van TNT. Alle post die kan (tegen betaling) een langere periode worden doorgestuurd. Elke keer als je doorgestuurde post krijgt uit NL kan je meteen je adreswijziging of opzegging in orde maken. En verder: maak een verkenningsreisje - in ons geval een keer met en een keer zonder de kinderen – voor het maken van afspraken met locale instanties zoals onderwijs en om het gebied te verkennen, te netwerken en woningen te bekijken.’

‘Bouw in Nederland een kleine reserve op en waag dan gewoon de gok. Werk vind je in Spanje het snelst via een sociaal netwerk, dus investeer zo veel mogelijk tijd om mensen te leren kennen. Wat ook zeer goed helpt is trouwen met een mooie Spaanse, dan heb je een flinke commitment.’

1. Geen contacten opbouwen met de plaatselijke bevolking 2. Slechte voorbereiding 3. Geen financiële buffer 4. Vasthouden aan zekerheden 5. Verwachten dat alles net zo gestructureerd gaat als in Nederland

ADRIE BERG (SPANJE) http://es.linkedin.com/in/adrieberg

TIP 20-21-22

TIP 27

‘Nederlanders die bijvoorbeeld naar Frankrijk verhuizen, hebben in eerste instantie te maken met Nederlands recht, tenzij het onroerende zaken betreft. Na verloop van tijd is de nationaliteit niet meer doorslaggevend maar de verblijfplaats, waardoor op de gehele nalatenschap Frans erfrecht van toepassing is. Er kunnen dus twee rechtstelsels van toepassing zijn. In dit soort vragen moet je natuurlijk niet belanden. Mijn eerste advies is daarom: maak een testament en leg een rechtskeuze vast. De in Nederland gemaakte testamenten worden internationaal erkend en het praat in de regel een stuk makkelijker met een Nederlandse notaris dan met bijvoorbeeld een Franse. Mijn tweede advies: vergeet niet dat vertrekken gevolgen heeft voor het huwelijks(vermogens)recht doordat plotseling ander recht van toepassing kan worden. Mijn derde advies: de Nederlandse fiscus blijft tot tien jaar na vertrek erfbelasting heffen, ook al is er geen cent meer in Nederland, hou daar rekening mee.’

‘Durf zekerheden los te laten. 100 procent zeker weten doe je nooit!’

‘Ik zou mensen willen adviseren om: 1) zich goed in de regio van hun keuze te oriënteren, 2) vooraf het vastgoed laten keuren door een deskundig bureau of persoon, 3) eventuele verbouwingsplannen goed voor te bereiden en te calculeren en hiervoor geld te reserveren en 4) vooraf bepalen of plannen die vooraf gemaakt zijn, ook voor de langere termijn haalbaar zijn en blijven.’

‘Waar heb ik van tevoren niet aan gedacht, maar was na onze verhuizing naar Italië toch van onverwacht grote invloed? Ik denk dat ik te weinig beseft heb dat echt élk facet in ons leven anders zou worden. Of het nu gaat om iets alledaags als de openingstijden van winkels, waar je wat kunt vinden in de supermarkt en het betalen van een telefoonrekening, tot de manier waarop met kinderen wordt omgegaan, het begroeten van mensen en andere sociale omgangsregels en de verschillende kantoren waar je langs moet om de bureaucratische rompslomp te regelen, je kunt niet meer terugvallen op je eigen vertrouwde, Nederlandse referentiekader want bijna niets is hetzelfde. En het duurt een tijdje voordat je je het referentiekader van je nieuwe omgeving eigen hebt gemaakt. Het enige wat helpt is jezelf compleet onder te dompelen in al dat nieuws en je oren en ogen open te houden om zo snel mogelijk te wennen aan al die geschreven en ongeschreven wetten. Blijf ontspannen, flexibel en zeker creatief met alles omgaan. En lach om alles wat er gebeurt, zeker als er weer iets misgaat en je je afvraagt wat je in hemelsnaam bezielde toen je besloot te vertrekken. Want hoe onmogelijk het ook lijkt in die begintijd: er komt een moment dat je zo gewend zult zijn aan allerlei situaties en gewoonten in je nieuwe land, dat je die verbazing van de eerste periode verliest en alles als ‘gewoon’ zult ervaren. En als jijzelf even verbaast bent over de reacties van bezoek uit Nederland op die voor hen zo andere en voor jou zo gewoon geworden dingen in je nieuwe dagelijkse leven, kun je stellen dat je geslaagd bent in het opbouwen van een ander leven.’

LAURA WESTERS (SPANJE)

FRED VAN DER TAK (SPANJE)

MYRTHE CLAUS (ITALIË)

http://nl.linkedin.com/pub/laura-westers/21/b06/577

http://es.linkedin.com/pub/fred-van-der-tak/21/a6b/b24

http://it.linkedin.com/in/myrtheclaus n

ASTRID HAVERKATE-BAKKER (ZWITSERLAND) http://leveninzwitserland.web-log.nl/

TIP 13-14 ’Pas je aan aan de cultuur en de gebruiken van het land waar je gaat wonen. Probeer zoveel mogelijk contacten te leggen met de plaatselijke bevolking.’ MIRANDA BASTIA ANSSEN (SPANJE) http://es.linkedin.com/pub/miranda-bastiaanssen/23/82a/a40

TIP 15 ‘Wat ik aanraad, is om eerst eens zes maanden op proef te emigreren. Zonder alle banden met Nederland definitief door te snijden. En dan niet van mei tot oktober maar van november tot april. De herfst- en wintermaanden dus. Wanneer het ook wel eens (flink) wil regenen en koud of in ieder geval fris kan zijn. Als je het dán nog leuk vindt, kun je gerust alles opzeggen in Nederland en je gaan vestigen.’ BOELO VAN DER POOL (SPANJE) http://es.linkedin.com/pub/boelo-van-derpool/7/273/165

TIP 16

STIJN WERY, NOTARIS www.werygoedegebuure.nl

TIP 23-24-25-26

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 15

juridisch mr a.d.g. heering werkzaam bij heering associates, fiscaaljuridisch adviseurs gespecialiseerd in grensoverschrijdende

(onroerend-goed)transacties, internationaal familierecht en estate planning

Internationale Bon Vivant, de scherven voor de erven

e Europese Unie koestert het vrije verkeer van personen binnen de EU als belangrijk uitgangspunt en de meeste Nederlanders ervaren de landsgrenzen zeker niet meer als begrenzing van hun bewegingsvrijheid. Echter, op nationaal niveau is en wordt nog heel wat geregeld dat na het passeren van het afkalvend douanehuisje niet meer van toepassing is.

desgewenst kan worden uitgekeerd in geld.” Nu zoekt ook de vrouw advies: naar Nederlands recht vererft de gehele nalatenschap naar Nederlands recht.

Bijvoorbeeld: Vader heeft een goed pensioen, huurt met zijn vrouw een mooie serviceflat in Wassenaar en koopt een fraaie villa met uitzicht op zee in het Franse Hyères. Na wat jaren prettig pendelen tussen Wassenaar en Hyères overlijdt vader met achterlating van vrouw en drie gemeenschappelijke kinderen. Voordat er sprake was van Frankrijk had vader bij de (Nederlandse) notaris geïnformeerd over de wenselijkheid van een testament, maar dit was niet nodig: “Het wettelijke ‘langstlevende al’ principe is geknipt voor uw situatie”.

De kinderen proberen nu bij de Franse rechter aan te tonen dat vaders gewone verblijfplaats Frankrijk was, maar deze vordering wordt na anderhalf jaar procederen afgewezen. Wel constateert de Franse rechter dat het Franse onroerend goed in ieder geval naar Frans recht vererft en dat het mooie Nederlandse ‘langstlevende al’ beginsel niet wordt toegepast.

Dit principe zint de kinderen niet, zij krijgen nu immers een vordering die pas betaald hoeft te worden bij moeders overlijden uit het restant van haar vermogen. De kinderen krijgen het advies dat er naar Frans recht meer te halen is. Maar vader woonde toch in Nederland? “Dat maakt niet uit”, zegt hun adviseur, “Naar Frans recht vererft het huis in Frankrijk volgens Frans recht, hetgeen betekent dat de kinderen erfgenaam zijn en een onaantastbaar recht hebben op een legitieme die

Hier heeft de adviseur van de kinderen nog wel een antwoord op: woonde vader eigenlijk niet in Frankrijk? Natuurlijk, vader betaalde belasting in Nederland, maar die Franse auto, die Franse bankrekening, de hoge Franse telefoon- en energiekosten en het lange verblijf ieder jaar zijn evenzoveel elementen die niet zo maar zijn weg te wuiven.

Moeder vervoegt zich hierop bij de Nederlandse rechter. De kinderen proberen het daar nog eens met de laatste Franse verblijfplaats van vader, want dit begrip kan naar

Frans en Nederlands recht verschillend worden uitgelegd. Nadat dit verweer wederom is afgewezen past de rechter op de hele nalatenschap Nederlands recht toe, hij begrijpt dat zijn Franse collega Frans recht heeft toegepast op het Frans onroerend goed en kent daarop moeder een vordering op de kinderen toe ter vergoeding van het nadeel dat zij daardoor lijdt. Kortom jaren van onzekerheid, emotie en alle partijen zijn verliezers: moeder heeft al die tijd niet over het huis kunnen beschikken en nu de kinderen naar Frans recht erfgenaam zijn staan zij daar ook bloot aan Franse successiebelasting (de langstlevende echtgenoot is vrijgesteld). “Moet dit nu allemaal zo in Europa?”, zult u zeggen. Welnu, in Brussel is net een ontwerpverdrag verschenen waarbij het systeem dat wij in Nederland al hebben, op de hele nalatenschap maar één recht van toepassing, in de EU wordt ingevoerd. In het algemeen is dat het recht van de laatste gewone verblijfplaats, tenzij is gekozen voor het recht van de nationaliteit. Over die gewone verblijfplaats kan men dan nog ruzie blijven maken. Conclusie :U kunt de hele wereld aan, mits U juridisch en fiscaal maar duidelijkheid creëert! n

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 17

werken | interview

Andrea Kruis, succesvol illustrator in de Provence:

“Ik gebruik net als mijn vader altijd alledaagse taferelen” FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 19

interview | werken

Dat succesvol werken voor Nederlandse opdrachtgevers vanuit het buitenland mogelijk is, bewijst Andrea Kruis. Als freelance illustrator heeft ze in Frankrijk een indrukwekkend portfolio opgebouwd. Daarbij hoort nu ook een paginagrote strip in VertrekNL. In dit artikel vertelt ze over de rol van vader Jan Kruis, en over de lusten en lasten van wonen en werken in Frankrijk. tekst paul poley | fotografie peter wiezoreck

et is niet altijd gemakkelijk om kind te zijn van een bekende Nederlander. Een enkeling gaat zelfs gebukt onder die last. Jordi Cruijff, de zoon van Johan Cruijff, is een goed voorbeeld van zo iemand. De hele voetbalwereld bekeek Jordi’s loopbaan altijd door een vergrootglas, om maar een zweem van zijn vaders talent te kunnen ontdekken. In vaders voetsporen heeft Jordi nooit kunnen staan. Andrea Kruis, de dochter van Jan Kruis, de tekenaar van Jan, Jans en de kinderen, lijkt een dergelijke last niet te kennen. Althans, haar portfolio wijst er niet op. Andrea Kruis (48) heeft een indrukwekkende lijst werkzaamheden en opdrachtgevers. Kruis: “Ik ben freelance illustrator, en word veel gevraagd om illustraties te maken voor jeugdboeken en jeugdschoolboeken. Veel Nederlandse educatieve uitgeverijen reken ik tot mijn

Catootje opdrachtgevers. Ook heb ik wel eens een opdracht gedaan voor Hachette, een grote Franse uitgever. Uiteraard maak ik ook veel strips, zowel de illustraties als de tekst. Zo heb ik in de jaren negentig bijna 10 jaar in het weekblad Margriet gestaan met de strip Vijftien en een 1/2. Verder tekende ik strips voor onder andere de Tina. Voor de kinderkliniek van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) werk ik geregeld mee aan informatiefolders voor kinderen. Ook heb ik zelf enkele kinderboeken geschreven, en teken ik portretten.”

Hartstikke leuke collega Zelf beaamt ze dan ook dat het hebben van een bekende vader haar geen windeieren heeft gelegd: “De nadelen van het hebben van een bekende vader zijn niet zo groot. Vervelend is alleen dat je gespiegeld wordt aan je vader. Mensen willen je vaak vergelijken met je vader en zeggen bijvoorbeeld dat onze strips op elkaar lijken. Ja, als je de Donald

Hij kwam wel eens naast me zitten, ja, zich ermee bemoeien. Soms luisterde ik dan, en soms ook niet. 20

VERTREK NL FEBRUARI 2011

Duck, het werk van mijn vader en mijn werk naast elkaar legt, dan lijken die laatste twee het meest op elkaar. Maar als je mijn vaders werk naast mijn werk legt, dan zie je echt verschillen. Sowieso is hij meer ‘schilder’ dan ik. Hij kan ook prachtige landschappen tekenen, dat kan ik niet zoals hij. De voordelen van het hebben van een bekende vader zijn veel groter. In de eerste plaats is hij een hartstikke leuke collega. Samen kunnen we lang en veel over ons werk praten. Natuurlijk is hij daarnaast ook handig om contacten te leggen, vooral in het begin van mijn loopbaan was dat zo. Uiteindelijk moet je het allemaal zelf doen, maar het is toch lekker als iemand uit je omgeving je een handje kan helpen. Of hij me vroeger ook geholpen heeft? Hij kwam wel eens naast me zitten, ja, zich ermee bemoeien. Soms luisterde ik dan, en soms ook niet.”

Andrea Kruis heeft haar hele leven getekend, en dat zal ze ook blijven doen. Toch heeft ze nog een lang gekoesterde wens. Kruis: “Als kind was ik dol op kleien en boetseren. Op de mavo vond ik dat leuk om te doen, en later op de kunstacademie ook. Ik heb altijd gezegd dat als ik later groot zou zijn, ik weer wilde gaat boetseren. Echt doorgezet heb ik dat nooit, het blijft een sluimerende hobby eigenlijk. Wel blijft het een wens, en ik moet er eigenlijk ook meer tijd voor gaan vrijmaken. Om eerlijk te zijn word ik ook blijer van boetseren dan van illustreren. Het is actiever, je kunt lekker om je werk heenlopen en het van alle kanten bekijken. Toen mijn vader zijn strip Woutertje Pieterse deel 2 af had, heb ik hem als cadeau ook een zelfgemaakt bronzen beeldje gegeven.” Haar vader liet zich in zijn werk inspireren door zijn eigen gezin. Zo heeft Andrea zelf model gestaan voor Catootje, en oudere zus Leontine voor Karlijn. Kruis: “Ik was zeven jaar toen mijn vader begon aan Jan, Jans en de kinderen. Hij gebruikte zijn eigen gezinnetje als voorbeeld, dat was dicht bij huis, makkelijk en leuk. Ik vind ook dat je het altijd moet hebben over dingen waar je wat van weet. Andersom heb ik mijn vader nooit gebruikt, nee, hooguit een keer als figurant. Ook mijn eigen man en kind gebruik ik niet als voorbeeld, maar wel vriendinnen van me en kinderen van hen. Bij mij zul je nooit bijvoorbeeld science fiction tegenkomen, ik gebruik in mijn werk altijd alledaagse taferelen.”

werken | interview

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 21

interview | werken Lekker de ruimte Haar werkzaamheden vinden plaats in Frankrijk, de Provence om precies te zijn. Zeven jaar geleden vertrok Kruis met haar gezin uit Nederland. Kruis: “Eigenlijk gewoon omdat het ons leuk leek om in Frankrijk te gaan wonen. We hadden daarvoor al een vakantiehuisje in het departement La Creuse. Mijn man Hans is iemand die zich altijd wil verplaatsen, hij wil altijd op zoek naar andere plekken. Ik vond het prima om in Groningen te blijven. Op een gegeven moment besloten we om een jaar te gaan proberen in Frankrijk te wonen en dat beviel erg goed. De angst dat Nederland ver weg zou zijn, is nooit werkelijkheid geworden, mede dankzij de moderne communicatiemiddelen. Maar Curaçao of Nieuw-Zeeland, dat zijn verre landen om naar te emigreren, Frankrijk is dat niet. Half Nederland komt er sowieso al iedere zomer naartoe met vakantie. Ouders en vrienden zie ik dus regelmatig. We wonen nu heel mooi en met veel plezier in de Provence, we hebben lekker de ruimte. Natuurlijk zijn er ook nadelen aan emigreren. Mensen die denken ‘die zit lekker in Zuid-Frankrijk, zonder gezeur’, die hebben het mis. Hier in Frankrijk bestaat hetzelfde gezeur als in Nederland, sterker nog, het is hier bijvoorbeeld nog bureaucratischer, en bovendien versta je er vaak weinig van. Neem de belastingen en

VERTREK NL FEBRUARI 2011

Geboortedatum 22 oktober 1962 Geboorteplaats Rotterdam Huidige woonplaats de Gard in de Provence Laatste opleiding academie Minerva in Groningen Mijn tip aan ieder die overweegt te emigreren Denk niet dat je door Nederland te verlaten, van je verplichtingen af bent. Ook in het nieuwe land moet je geld verdienen en belasting betalen. Zorg dat je het land min of meer kent, al iets van de taal beheerst en werk hebt.

de verzekeringen, dat moet je hier allemaal omzetten als je van het ene departement naar het andere verhuist. Toen wij van La Creuse naar de Provence verhuisden, hadden we dus met veel rompslomp te maken.”

Digitale communicatie Het werken in Frankrijk bevalt Kruis prima. Dankzij de telefoon en het internet ondervindt ze eigenlijk nauwelijks problemen. Kruis: “De communicatie verloopt zo gemakkelijk. Iedereen wil tegenwoordig alles digitaal. En waar je dan woont en werkt, maakt helemaal niets uit. Toen ik nog in Groningen zat, had ik ook veel opdrachtgevers in het westen van het land, waarmee je digitaal contact had. Alleen voor het Dagblad van het Noorden deed ik wel eens iets waarvoor ik op mijn fiets kon springen. Maar op een gegeven moment wilden ook zij alles per mail

ontvangen. Mijn portfolio kunnen mensen zien op mijn website www.andreakruis.com. Een paar keer per jaar ben ik in Nederland, soms ook zonder man en kind. Dan spreek ik veel af met uitgeverijen om ook op die manier contact te hebben. Maar digitaal werkt het allemaal goed, ook gezien de hoeveelheid werk die ik te doen heb.” Bij die werkzaamheden hoort vanaf nu ook het viermaal per jaar maken van een strip voor VertrekNL. Heeft ze daar al ideeën over? Kruis: “Ik ben er nog druk over na aan het denken, ik denk niet dat het een vaste strip wordt, maar een verzameling losse verhalen. Dus geen vaste figuren of onderwerpen, maar elke keer een nieuw thema. Het wordt waarschijnlijk een getekende column. Want bij emigratie heb je met zo veel onderwerpen en situaties te maken, dat je elke keer een ander interessant aspect kunt uitlichten.” n

ADVERTENTIE

1/4 MONDI

partners | werken

In de rubriek Partners kijken twee partners terug op hun emigratie. Wat waren hun dromen, en zijn die uitgekomen? Wat waren de verschillen tussen beide partners? In deze editie Edwin en Claudia Stolwijk, sinds 2002 woonachtig in de omgeving van Barcelona, Spanje.

dwin Stolwijk (45) is eigenaar van Relocation Global Services in Barcelona. Zijn vrouw Claudia Stolwijk (44) werkt ook voor Relocation Global Services, als relocation manager. Beiden begeleiden buitenlanders, met name expats, die zich in Spanje willen vestigen. Met hun kinderen Meggie, Gina en Enrico verhuisden ze in januari 2002 naar Sant Cugat in de provincie Barcelona. Inmiddels wonen ze in Cardedeu, en is hun gezin uitgebreid met Luca. Edwin en Claudia beleefden hun emigratie in het begin anders, doordat ze niet even vaak in Spanje zaten. Edwin: “Door mijn werkzaamheden in Nederland heb ik, zeker in het begin van de verhuizing naar Spanje, meer contact gehouden met Nederland. Dit heeft voor mij als nadeel gehad dat ik veel minder snel kon integreren in Spanje, meer problemen had met de taal, zeker het Catalaans, de kinderen minder kon meemaken met school en vriendjes.” Claudia integreerde wel snel: “Doordat ik in het begin veel alleen was met de kinderen, zat er voor mij niets anders op dan me vol te storten op de taal en het sociaal contact. Dat is me vreselijk goed gelukt en ik voelde me al snel helemaal in de gemeenschap opgenomen. Ik deed veel vrijwilligerswerk op school en dat hielp enorm om mijn plekje te verdienen binnen de Catalaanse samenleving. Edwin heeft zich meer op de financiële zorg gericht en ik op de emotionele.”

Verrijking Hun dromen voorafgaand aan de emigratie naar Spanje waren vrijwel identiek. Edwin: “We wilden genieten van een andere cultuur en manier van leven, met minder stress, en ontdekken wat het is om samen met je gezin een nieuw leven te starten. Deze droom is zeker uitgekomen, ondanks dat we het afgelopen jaar flink geraakt zijn door de crisis. Of wellicht heeft dit juist bijgedragen aan ons geluk in Spanje, want de crisis heeft ons zeer goed duidelijk gemaakt hoeveel échte vrienden we inmiddels hebben in dit heerlijke land!” Claudia valt hem bij: “Wij hadden al jarenlang nagedacht en gedroomd over verhuizen naar een zuidelijker land. Een andere cultuur, een nieuwe taal, dat zou alleen maar een verrijking zijn. We zijn een sterk gezin en hebben een sterke basis. Wij wilden voorkomen dat we op latere leeftijd het ‘hadden we maar’-syndroom zouden krijgen. Het zou voor onze kinderen een luxe zijn om tweetalig opgevoed te worden. Steeds meer maakten we ons ook zorgen over alle onvrede die er heerste in Nederland. Spanje zagen we als land waar men zorgelozer leeft en met name kinderen heel centraal staan.”

Partners Heimwee

Dromen gaan vaak hand in hand met angsten. Maar zo veel dromen Edwin en Claudia hadden voor hun emigratie, zo weinig vrees kenden ze. Edwin: “Ik kan me dat niet herinneren, nee. We hadden de financiële situatie gewaarborgd doordat ik met mijn consultancyactiviteiten in Nederland een basisinkomen had, en daarbij hadden we ons huis in Nederland prima verhuurd. In het geval dat één gezinslid niet zou kunnen aarden konden we zonder problemen terug naar Nederland en ons leven daar weer oppakken.” Claudia sluit zich bij haar man aan: “We zijn dit hele avontuur vol enthousiasme begonnen en zagen eigenlijk geen donkere zijde. Heimwee was een kleine angst, maar dat hebben we nooit gehad. Alleen onze oudste dochter had en heeft heimwee naar Nederland. Zij was zeven-en-een-half jaar oud toen we hier kwamen, en

VERTREK NL FEBRUARI 2011

werken | partners

ze heeft al die jaren altijd verlangd naar Nederland en idealiseert Nederland in gedachten. We hebben nu het idee haar als ze 18 is te laten studeren in Nederland. Dan kan ze haar eigen oordeel vellen en een keuze maken. Ondanks of misschien juist door onze emigratie zullen we onze kinderen altijd vrij laten in hun keuze waar zij later willen gaan wonen.”

Volop genieten De emigratie leverde Edwin en Claudia niet alleen voordelen op. Edwin: “Bepaalde mensen uit je ‘vroegere’ vriendenkring in Nederland kunnen het niet opbrengen ook op afstand een vriendschap te onderhouden.

Veel Nederlanders hebben grote problemen met geografische afstanden, anders dan Spanjaarden. Elkaar iets minder vaak zien kan een relatie ontzettend ‘oppeppen’, maar voor veel van onze vrienden blijkt dit helaas niet te gelden.” Claudia noemt een ander nadeel: “Wat mij vreselijk is tegengevallen zijn de tijden. Dat men hier laat eet wisten we wel maar ik heb me van tevoren niet genoeg gerealiseerd dat de totaal andere dagindeling me best zwaar zou vallen. De schooldagen zijn bijvoorbeeld lang, met een vreselijke lange middagpauze. Ik zou liever een continurooster zien. Ik zit in de ouderraad van de middelbare school en heb een poging gedaan dit te wijzigen. Maar het betreft een

vastgelegde wet en ja, die verander je niet zo snel.” Ondanks het feit dat de crisis Edwin en Claudia geraakt heeft, genieten ze volop. Van het weer (“bijna elke dag die blauwe lucht tegen de bergen”), van de vele Catalaanse vrienden, het eten en drinken, en van het gebrek aan materialisme in hun omgeving. Claudia: “Kort geleden zijn we in Nederland geweest en dan valt het weer op hoeveel alles om luxe en gadgets draait. De Catalanen voelen zich niet meer dan een ander en kijken op tegen andere landen. In Nederland is dat precies andersom. Wij Nederlanders voelen ons geweldig en denken dat we het meest hippe en vlotte land zijn.” n

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 25

serie | werken

“

...Wij

zijn niet van plan om stil in een hoekje te gaan

’’

zitten.

VERTREK NL FEBRUARI 2011

werken | serie

In deze serie volgen we Martin en Annemarie Kamerbeek, twee Nederlanders die een onderneming willen opzetten in Spanje. Vanaf het prille begin volgen we ze richting een hopelijk succesvol eindresultaat. In deel 1 staat hun oriëntatie centraal.

Van businessplan tot eigen bedrijf

an de nood een deugd maken. Dat willen Martin en Annemarie Kamerbeek uit het Drentse Ruinen. Martin was adjunct-directeur van een opleidingscentrum en zit sinds juni 2010 zonder werk. Annemarie is projectondersteunster bij de provincie Overijssel en komt in juni 2011 zonder werk te zitten. Er waren plannen om na hun pensioen te vertrekken naar een warm, zuidelijk land. Door de nieuw ontstane situatie en de kansen om weer aan het werk te komen, veranderen de zaken aanzienlijk. Martin Kamerbeek: “Wij zijn zeker niet van plan om stil in een hoekje te gaan zitten. Annemarie is 54 en ik ben 57 jaar. In Nederland hebben wij bijna geen mogelijkheden meer om nog werk te vinden. Dus waarom niet ons vertrek naar voren halen en vertrekken naar een warm land en daar een eigen bedrijf opzetten?” Martin en Annemarie hebben gekozen voor Spanje, voor de Costa Tropical, een gebied zo’n 50 kilometer oostelijk van Málaga. Volgens hun informatie is er in dit gebied nog

geen sprake van massatoerisme en heeft het een geweldig klimaat. De keuze voor Spanje was een betrekkelijk eenvoudige. Hoewel Annemarie en Martin tal van landen de revue Een impressie lieten passeren als movan hun emigr van de mogelijke bestemm atie: de omgev in gelijk emigratiedoel, ing van Nerja g was het de kerstvakantie van 2009 die de doorslag gaf. Martin: “Wij zaten toen op de Canarische Eilanden, en het klimaat beviel heden Martin en Annemarie er willen gaan ons uitstekend. Het was heerlijk warm, en verrichten. Dat ligt nog behoorlijk open, we waren verlost van dat Nederlandse weer. volgens Martin: “Onze eerste insteek is nu De Canarische Eilanden boden echter te om er een bed&breakfast of pension te weinig mogelijkheden voor ons. Omdat wij gaan oprichten. Maar dat is als nieuwkode Spanjaarden erg aardig vonden, hebben mer niet gemakkelijk, je moet beschikken wij besloten om ons op het vaste land van over behoorlijk wat kamers om er met zijn Spanje te gaan oriënteren. Overigens ook een tweeën van te kunnen leven. We willen het gebied met een aangenaam klimaat.” heel stapsgewijs opbouwen, door eerst met bijvoorbeeld drie kamers te beginnen. Dat is Alle opties open minder heftig en beter te behappen. Om het Het doel van de reis is duidelijk, maar veel financiële plaatje rond te krijgen, moeten we belangrijker is de vraag welke werkzaamer uiteraard wel iets naast gaan doen. Ook

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 27

serie | werken

Annemarie aan het werk bij de provincie Overijssel daar heb ik al tal van ideeën over. In de omgeving zijn veel oude olijfboomgaarden te vinden bijvoorbeeld, die zou ik nieuw leven kunnen inblazen en weer rendabel kunnen maken. We zouden ook biologische groente en fruit kunnen gaan telen en dat verkopen op de lokale markt. Alle opties liggen wat mij betreft nog open!”

Oriëntatiebezoek Om die opties beter in kaart te brengen, staan Martin en Annemarie ten tijde van dit interview aan de vooravond van een grootscheeps oriëntatiebezoek aan de Costa Tropical. Daar willen ze met verschillende partijen spreken. Martin: “We spreken onder meer

Wij willen met de Spaanse bevolking leven en volledig integreren in de lokale gemeenschap met een makelaar en met iemand van een taalschool. Ook kijken we nauwkeurig naar de mogelijkheden voor een bed&breakfast. Is het haalbaar? Is het gebied geschikt?

e vakantie op d e d n a v n e ld Bee ilanden Canarische E 28

VERTREK NL FEBRUARI 2011

Martin bereidt h aan Spanje vooret oriëntatiebezoek Binnenkort start ik met mijn praktijkdiploma ondernemer MKB en in 2011 starten wij met een basiscursus Spaans. De taal is voor ons erg belangrijk en wij willen die redelijk beheersen voor wij de grote stap maken. Wij willen met de Spaanse bevolking leven en volledig integreren in de lokale gemeenschap. Weer een fase verder gaan we het businessplan en marketingplan in orde maken en dan wordt het tijd voor de grote stap…” In de volgende aflevering van ‘Van businessplan tot eigen bedrijf’: hoe verliep het oriëntatiebezoek en zijn Martin en Annemarie al begonnen aan hun cursus Spaans? n

De bungalow waar de emigratieplannen ontstonden

werken | wereldbanen

Huisartsen populair in Noorwegen Om te kunnen emigreren is het hebben van een baan noodzakelijk. Daarom bieden wij u in elke editie van VertrekNL een selectie aan van een aantal wereldbanen. Momenteel is er een grote behoefte aan huisartsen in heel Noorwegen. De gemeente Vanylven is op zoek naar drie huisartsen.

et gaat om een aantal aanstellingen van 100%. Indiensttreding: 1 juni 2011. De gemeente heeft veel te bieden als het gaat om vrijetijds activiteiten (bergen, fjord, meren). De gemeente heeft een goede gemeentelijke voorzieningen op gebied van onder andere onderwijs en gezondheidszorg. Het culturele leven is gevarieerd. De plannen voor een nieuw gezondheids- en zorgcentrum zijn goedgekeurd en het centrum zal medio 2012 klaar zijn.

Functie-eisen • Opleiding tot huisarts of interesse hebben in volgen van huisartsen opleiding • Men zal in bezit moeten zijn van een autorisatie

• Men zal een grote mate van zelfstandigheid kunnen tonen evenals dat men in teamverband moet kunnen werken • Beheersing van de Noorse taal is noodzakelijk, zowel schriftelijk als mondeling

Arbeidsvoorwaarden • Een uitdagende en een gevarieerde baan in een prettige werksfeer • Een centraal gelegen gezondheidscentrum met meerdere disciplinaire functies (onder andere tandarts, apotheek, etc.) • Goede loon- en arbeidsvoorwaarden • Prima pensioenvoorziening • Verhuiskostenvergoeding • Heeft men kinderen jonger dan 6 jaar dan is er plek in het kinderdagverblijf. • De gemeente heeft een woning ter beschikking; indien gewenst volledig gemeubileerd. Meer informatie via: Placement as, Janet Roelofs T: 0047 9204 9430 E: jr@placement.no

CURACAO Docenten natuur- en scheikunde

Het Vespucci College zoekt per 1 augustus 2011 bevoegde docenten (1egraads) natuurkunde en scheikunde (havo/vwo) voor 0.6 fte (evt. aan te vullen naar 1.0 fte). Profiel: open benadering, flexibiliteit, ambitie. De 180 leerlingen worden opgeleid voor het Nederlands staatsexamen. Sluitingsdatum 1 april. Vespucci College, De heer Th. Fransman T: 05999-8887227 E: t.fransman@vespuccicollege.net

DENEMARKEN Huisartsen

De gemeente Skive ligt in Midtjylland in Denemarken. Voor diverse plaatsen in deze gemeente zijn wij op zoek naar gekwalificeerde en ervaren huisartsen. Het gaat onder meer om het eiland Fur en de plaatsen Glyngøre en Rødding. Placement as, Gert Rietman E: gr@placement.no

NIEUW ZEELAND Project Manager

This business is now being led by one of NZ’s foremost tech entrepreneurs. With the release of the new product suite of software and embedded technologies there has been

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 31

wereldbanen | werken an explosion of activity worldwide as these products corner the lucrative market of highly-secure payment systems. Not content with their present success the company has invested heavily in R&D and plans their next release shortly. With plenty of room to move up this is an opportunity to cement your project management capabilities and form the core of the PM area, progressing into a variety of future positions. Visa4you NZ, Frans van den Bos T: +64.21.2619478, E: vandenbos@visa4you.nl

MOSS/Sharepoint Developer

Part of a larger business umbrella this is the team bringing forward the newest products to client professional services enterprises worldwide. A product suite allowing Webenablement for information architecture integrating with existing business process & document and information flow. You will create a new product to extend an enterprise web application engine to utilise Microsoft’s latest and greatest 3.5 tools, including MOSS. This is a senior role requiring someone with 10+ years development experience. Visa4you NZ, Frans van den Bos T: +64.21.2619478, E: vandenbos@visa4you.nl

Delphi Analyst Programmer

The culture of this North Shore based business is open, flat and encourages autonomy. As a Senior member you will be asked to liaise directly with the customer (often overseas), perform some analysis and design and share your knowledge to provide guidance to other developers. The product is well established, robust and as such, you will be tasked with both new development and the unraveling of intricate issues. If you enjoy troubleshooting and resolving complex code when others can’t, this is the opportunity for you! Visa4you NZ, Frans van den Bos T: +64.21.2619478, E: vandenbos@visa4you.nl

Registered Nurses, Orthopaedics

Orthopaedic Nursing is ideal for nurses who enjoy working in a fast-paced, challenging and rewarding environment. As a leading trauma centre, orthopaedic nursing at our clients Hospital offers you the opportunity to widen your experience in caring for people within the scope of multi-trauma and elective orthopaedic speciality. Visa4you NZ, Frans van den Bos T: +64.21.2619478, E: vandenbos@visa4you.nl

VERTREK NL FEBRUARI 2011

Clinical Director General Medicine

Our client is looking for a Physician who is either vocationally registered in New Zealand or eligible to be registered, to fill the position of Clinical Director Medicine. We are looking for someone who is an experienced clinician who has previously held a Head of Department position, and who has a desire to lead the team of Physicians, Paediatricians and specialist health of older people. This role interfaces between the Heads of Department, and the Chief Medical Officer. Visa4you NZ, Frans van den Bos T: +64.21.2619478, E: vandenbos@visa4you.nl

Registered nurse – Recovery

We are looking for a Registered Nurse who would enjoy the challenge of working in Preoperative Services and are able to adapt to rapidly changing clinical situations. Previous preoperative experience is preferred, but not essential as full training will be given. The nature of Preoperative Services needs you to be able to remain calm under pressure, have great communication skills and function effectively in a team. You will need to be registered in accordance with the Health Practitioner Competency Act 2003 as a Registered Nurse and hold a current Practicing Certificate. Visa4you NZ, Frans van den Bos T: +64.21.2619478, E: vandenbos@visa4you.nl

NOORWEGEN Verpleegkundigen en verzorgenden

Voor een groot aantal Noorse gemeenten zijn wij op zoek naar gediplomeerde en ervaren verpleegkundigen en verzorgenden. De werkzaamheden zijn bij verschillende instellingen, zoals het verzorgingstehuis en in de thuiszorg, maar er worden ook wijkverpleegkundigen gezocht. Het gaat om vaste, full-time banen. Placement as, Gert Rietman E: gr@placement.no

Agrarische bedrijfshulp

In opdracht van Landbrukshuset Nørd-Østerdalen zijn wij op zoek naar een agrarische bedrijfshulp. Het betreft een fulltime en vaste baan. U zult met name worden ingezet bij het melken en verzorgen van koeien bij verschillende boerenbedrijven in Tolga. Daarnaast bent u bereid overige voorkomende werkzaamheden op de boerderij te verrichten. Placement as, Alexander Oudijk E: ao@placement.no

ICT’ers

Kongsberg Gruppen in het zuiden van Noorwegen is een zeer internationaal georiënteerd bedrijf. Op dit moment is men op zoek naar ervaren en gekwalificeerde ICT’ers op HBO- en WO-niveau (onder meer softwareontwikkeling, programmering en engineering). Het gaat om vaste en fulltime banen. Placement as, Rob Saly, E: rs@placement.no

TANZANIA Docent Nederlandse taal

NTC-school Arusha/Moshi zoekt per 1 augustus 2011 een docent Nederlandse taal met bevoegdheid voor voortgezet onderwijs, ook inzetbaar in de basisschool (voltijd). Uitdagende baan in een multiculturele omgeving met fijne collega’s in de internationale scholen en leuke leerlingen. Sluitingsdatum 1 maart. Stichting NTC Arusha/Moshi, Christine de Dobbelaere, E: ntcarumosh@yahoo.co.uk T: +255 756 091 383 (tussen 16:00 en 19:00 op werkdagen)

ZWEDEN Treinmachinisten

De Zweedse gemeente Ånge heeft aangegeven op zoek te zijn naar treinmachinisten. De arbeidsmarkt in de gemeente is goed. Met ruim 150 actieve bedrijven heeft Ånge een gevarieerd bedrijfsleven. Ånge is een grote gemeente met weinig inwoners. Het bos en het spoor hebben van oudsher altijd veel werkgelegenheid geschapen. Placement as, Gert Rietman E: gr@placement.no

Elektriciens

De Zweedse gemeente Laxå heeft aangegeven dat men geïnteresseerd is om in contact te komen met gekwalificeerde electriciens. De arbeidsmarkt in de gemeente Laxå is goed. Met meer dan 500 actieve bedrijven heeft Laxå een gezond bedrijfsleven. Placement as, Gert Rietman E: gr@placement.no

Ga naar www.vertreknl.nl/wereldbanen voor: - nog meer aangeboden wereldbanen - het plaatsen van uw vacature(s) Plaatsing van een vacature op de website is gratis.

wonen | fiscaal mr. c.l.j.r. douven werkzaam bij de belastingdienst/ limburg/kantoor buitenland m.l.h.a. pechholt werkzaam bij emigratiedesk.nl. (dit artikel is geschreven op persoonlijke titel)

Voorkom dubbele belastingheffing na emigratie

e heer en mevrouw Bakker bezitten al enige jaren een tweede woning in Frankrijk. Op 1 april 2011 gaat de heer Bakker met vroegpensioen, hij is dan 60 jaar. Omdat mevrouw Bakker niet werkt, is dat een mooi moment om te emigreren naar Frankrijk. In Frankrijk gaat de heer Bakker leven van zijn vroegpensioen dat hij bij Philips heeft opgebouwd en hij laat lijfrentetermijnen ingaan. Vanaf hun 65e krijgen de heer en mevrouw Bakker nog een AOW-uitkering. De heer Bakker heeft op de website van de Belastingdienst gezien dat het pensioen, de lijfrente en straks de AOW-uitkering in Frankrijk is belast. Op zijn uitkeringen worden loonbelasting en premies volksverzekeringen ingehouden. Is dat geen dubbele belastingheffing? Tot 1 april was de heer Bakker nog inwoner van Nederland en betaalde hij in Nederland belasting over de uitkeringen. Vanaf 1 april is de heer Bakker inwoner van Frankrijk en aldaar een belastingplichtige inwoner. In Nederland blijft de heer Bakker echter ook belastingplichtig voor zijn inkomsten uit

Tips l

Vraag tijdig een verdragsverklaring aan bij de Belastingdienst. l U krijgt per uitkering een verdragsverklaring. l Geef de verdragsverklaring snel door aan uw verzekeraar of pensioenfonds. De Belastingdienst doet dat niet voor U. l Veel landen mogen belasting mogen heffen over lijfrentetermijnen, maar belasten vaak maar een (klein) deel.

Nederland. Door het belastingverdrag dat tussen Nederland en Frankrijk is gesloten, kan geen dubbele belastingheffing ontstaan. In het Frans-Nederlandse belastingverdrag is geregeld dat Frankrijk, als woonland, het heffingsrecht heeft over het pensioen, de lijfrente en de AOW-uitkeringen. Dat is overigens zeker niet in alle belastingverdragen zo geregeld. Zie hiervoor de website www.belastingdienst.nl, zoek op â&#x20AC;&#x153;overzicht belastingverdragen niet-ingezetenenâ&#x20AC;?. De grote lijn in de belastingverdragen is: Particuliere pensioenen: belast in het woonland Ambtenarenpensioen: belast in Nederland Lijfrenteuitkeringen: belast in het woonland AOW-uitkering: verschilt per land Op de uitkeringen wordt echter niet alleen belasting, maar ook premies volksverzekeringen ingehouden. Omdat de heer Bakker vanaf 1 april post-actief is, is hij sociaal verzekerd in Frankrijk. De heer Bakker hoeft dus niet alleen geen belasting, maar ook geen premies volksverzekeringen te betalen in Nederland. Bij de Belastingtelefoon Buitenland (+31 555 385 385) kan een aanvraagformulier gevraagd worden voor een verdragsverklaring. Op deze verdragsverklaring geeft de Belastingdienst aan dat op de uitkeringen van de heer Bakker geen inhoudingen hoeven plaats te vinden. Door

deze verdragsverklaring na ontvangst van de Belastingdienst aan het pensioenfonds en verzekeringsmaatschappij te sturen, worden op de uitkeringen geen loonbelasting en premies volksverzekeringen meer ingehouden. De Sociale Verzekerings Bank (SVB) beoordeelt voor de AOW-uitkering zelfstandig in welk land de AOW-uitkering belast is. Een verdragsverklaring is voor de SVB dus niet nodig. Wel wordt mogelijk op de uitkeringen nog Nederlandse zorgpremie ingehouden. Op grond van de Zorgverzekeringswet brengt het College van Zorgverzekeraars (CVZ) deze in rekening. De heer Bakker moet het Nederlandse inkomen wel in de Franse belastingaangifte vermelden. De Franse fiscus zal waarschijnlijk op de hoogte zijn van deze Nederlandse uitkeringen door de gegevensuitwisseling die plaats vindt tussen Nederland en Frankrijk. Het inkomen op het jaaroverzicht van de uitkerende instanties is overigens niet per definitie ook het inkomen dat in Frankrijk belast is. Vooral bij lijfrenten is in het buitenland, waaronder Frankrijk, alleen het rentebestanddeel belast en niet de volledige uitkering. n Contactgegevens: www.informatiedesk.nl of info@emigratiedesk.nl

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 35

interview | wonen

Leren emigreren tekst frans tilstra | fotografie peter wiezoreck

VERTREK NL FEBRUARI 2011

in ĂŠĂŠn

dag

wonen | interview

Stel je voor: een vrijstaand huis voor € 50.000 in een prachtige omgeving, vlak bij een skigebied, op slechts drie uur rijden van Nederland. En het beste van alles: de bewoners van de streek willen niets liever dan dat jij er komt wonen. Onmogelijk? Niet in Landkreis Nordheim in middenDuitsland. En zo zijn er nog tientallen gebieden in Europa. Zij presenteren zich op 12 en 13 februari 2011 op de 15e editie van de emigratiebeurs in de Expo Houten. ”De beurs helpt je een cultuurschok te voorkomen.”

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 37

interview | wonen

ls iemand anders de emigratiebeurs had uitgevonden, dan was Frans van Houten er zeker heengegaan. De oprichter van de emigratiebeurs emigreerde in 1980 naar Brussel en kreeg daar een behoorlijke cultuurschok.”Ik werkte bij General Electric Plastics en ging voor drie jaar op het hoofdkantoor in Franstalig België werken. Mijn vrouw en ik moesten alles zelf regelen: van rijbewijzen tot verzekeringen en woonruimte. We woonden precies op de taalgrens en konden moeilijk aarden. Met de buren kregen we nauwelijks contact. Ook in de plaatselijke winkels bleven mensen ons zien als buitenlanders.”

“Ook in de plaatselijke winkels bleven mensen ons zien als buitenlanders”

Wat expats willen Een levensles rijker keerden Frans en zijn vrouw na drie jaar Brussel terug naar Nederland. Niet lang daarna richtte hij zijn eigen reclamebureau op. Een congrescentrum in Noordwijkerhout vroeg hem of hij een beurs kon organiseren om de nieuwe congreshal in te wijden. Het onderwerp mocht Frans zelf verzinnen. Daarover hoefde hij niet lang na te denken: dienstverlening voor expats. “Ik dacht: er is vast behoefte aan een beurs waar werkgevers, werknemers en de hele serviceverlenende expatindustrie elkaar kunnen ontmoeten.” Dat klopte. De eerste expat-emigratiebeurs in 1997 was met veertig stands en achthonderd bezoekers uitverkocht. Multinationals en expats troffen er serviceverleners die hen op weg konden helpen in het buitenland: financieel adviseurs, verhuisbedrijven, bedrijven die mensen in het buitenland begeleiden bij het zoeken naar een huis of verzekering, maar ook de Wereldomroep en het NRC Handelsblad, dat een magazine voor Nederlandse emigranten uitgeeft. Frans besefte dat hij een populair onderwerp te pakken had. Van ambassades tot huisdiervervoer Veertien edities later is de emigratiebeurs tien keer zo groot geworden. In februari 2011 presenteren honderdvijftig landen, regio‘s, buitenlandse gemeentes, verzekeraars, belastingadviseurs, diplomawaardeerders, onderwijsinstellingen, lifecoaches en zelfs

VERTREK NL FEBRUARI 2011

huisdiervervoerders zich in drie enorme beurshallen aan ruim tienduizend bezoekers. Er is een Europahal, een overzeese hal met landen als Canada, Australië, de VS en de Antillen, en een aparte hal voor Scandinavië. Bezoekers worden geïnformeerd met workshops en lezingen en vermaakt met muziek en hapjes uit de populairste emigratielanden. Voor Frans zal het de laatste editie zijn als directeur van de beurs. Hij draagt het stokje over aan de nieuwe directeur: Tom Bey. Die deed bij Ahoy en de Telegraaf jarenlang ervaring op met het organiseren van beurzen over allerlei onderwerpen: van groente en fruit tot en met autoevenementen. Met de emigratiebeurs neemt Tom een evenement over dat voorlopig nog niet uitgegroeid lijkt. De emigratiebeurs blijft namelijk populair zolang emigreren dat blijft. En dat lijkt voorlopig het geval.

Kampioen emigreren

F R A N S VA N H O U T E N verhuisde in de jaren tachtig van de vorige eeuw naar Franstalig Brussel voor een baan bij General Electric Plastics. Als expat moest hij alles zelf regelen: van verzekeringen tot woonruimte. Eenmaal terug in Nederland begon hij een reclamebureau en startte hij de emigratiebeurs. De 15e editie wordt zijn laatste als directeur. Hij gaat met pensioen. Het beste land om te wonen buiten Nederland volgens Frans: de Antillen. “Altijd lekker warm.”

De emigratiebeurs is sinds 1997 gelijk op gegroeid met de Nederlandse emigratie. In 1997 vertrokken 40.000 Nederlanders. In 2009 gingen er maar liefst 110.000 op avontuur in het buitenland. Het voorlopige topjaar was 2006, met 132.000 emigranten. Nederland is dan ook Europees kampioen emigreren. Nergens in de EU is het emigratieoverschot zo groot als hier. We zijn blijkbaar een reislustig volkje. Of gewoon snel ontevreden? Het leven in Nederland is namelijk zo slecht niet. We zijn een van de rijkste landen op aarde, met prima gezondheidszorg, een goed functionerend openbaar bestuur en royale voorzieningen. In de statistieken komt Nederland dan ook steevast naar voren als een behoorlijk gelukkig land.”Toch vertrekken de meeste mensen juist vanwege het publieke leven in Nederland”, zegt Tom.”De files, de drukte, de criminaliteit, het gebrek aan wederzijds respect, de politiek, de hoge kosten van levensonderhoud, gebrek aan ruimte en natuur: het zijn allemaal redenen om te vertrekken.” Ongeveer vier procent van de Nederlanders overweegt om in de toekomst te emigreren. Gemiddeld vertrekken 325 mensen per dag. De grootste groep is tussen 20 en 50 jaar. Het gaat meestal om jonge mensen die in het buitenland gaan studeren, werken, of

wonen | interview

ondernemen, alleenstaanden, stelletjes en gezinnen met jonge kinderen. Maar ook veel senioren emigreren om ergens in de buitenlandse zon van hun pensioen te genieten. Zij vallen vaak buiten de statistieken, omdat ze een huis in Nederland aanhouden en hier geregistreerd blijven.

“Kunstenaar worden was niet echt iets voor mij”

Welkom, Nederlanders! Het buitenland ziet ons meestal graag komen. Veel buitenlandse regio’s kampen namelijk met een krimpende bevolking. Vergrijzing en urbanisatie zijn de boosdoeners. “Neem Zweden“, zegt Tom. “Dat land is in sommige delen erg dunbevolkt. Als de bakker met pensioen gaat, moeten mensen veertig kilometer rijden om naar een andere bakker te kunnen. Daarom werft Zweden actief bakkers, kleuterleidsters, timmerlui, medisch personeel, noem maar op. Zweedse ambtenaren helpen je met het zoeken naar woonruimte, werk en een verblijfsvergunning.” Scandinavië heeft niet voor niets een eigen hal op de emigratiebeurs: het probleem is er groot. “Maar vergis je niet”, zegt Frans, “Veel meer landen worstelen met vergrijzing en leegloop: Duitsland en Frankrijk bijvoorbeeld. In Clermont-Ferrand rijdt een ambtenaar je rond om een geschikt huis te vinden, je papieren worden geregeld en voor je partner zoeken ze een baan.” Zelfs Nederland is vertegenwoordigd op de beurs: ZeeuwsVlaanderen hoopt met een standje nieuwe inwoners te trekken. Jaarlijks trekt de regio veertig gezinnen over de streep: genoeg voor een klein dorp. Het handige aan al die standjes is dat toekomstige emigranten op één plek de informatie kunnen verzamelen die ze anders bij verschillende instanties moeten halen. “Bezoekers kunnen met buitenlanders en expats praten over het leven in het buitenland”, zegt Tom. “Is het vervelend als in de zomer in Zweden om 01:00 uur ‘s nachts nog steeds de zon schijnt? Waar doe ik mijn kinderen op school? Moet je schoolgeld betalen? Is er kinderopvang?”

Waar is werk? En natuurlijk: waar vind ik werk? “Je kunt hulp inschakelen van de lokale autoriteiten om een baan te vinden, of zelf een onderneming opzetten in het buitenland”, zegt Frans.

TOM BEY promootte in de jaren negentig van de vorige eeuw Nederlandse akkerbouwproducten in het buitenland. Tom kwam toen al veel op beurzen. Later begon hij ze zelf te organiseren, voor Ahoy en de Telegraaf: over voedingsmiddelen, groente en fruit, huishoudartikelen, noem maar op. Sinds 2009 werkt hij voor zichzelf. De 15e editie van de emigratiebeurs wordt zijn eerste als directeur. Beste land om te wonen buiten Nederland volgens Tom: “Spanje of Zweden. Zon of rust en ruimte, ik zou niet kunnen kiezen.”

“Vroeger droomde iedereen van een camping of een bed & breakfast, maar tegenwoordig ondernemen mensen van alles: garagebedrijven, internetbureaus en fysiopraktijken.” Tom: “Als jij freelance timmerman bent, waarom zou je dan niet in Noord-Frankrijk kunnen timmeren, als hier geen werk is? Je stapt in je auto, huurt er een huis en je kunt aan de slag. Mensen worden steeds mobieler.” Zelf hebben Frans en Tom geen plannen om te emigreren. “Mijn vrouw wil niet nog een keer”, zegt Frans. “En ons werk houdt ons ironisch genoeg hier in Nederland”, zegt Tom, “al reizen we wel veel naar de regio’s die zich presenteren op de beurs.” Als ze dan zouden moeten kiezen, zou Frans het liefst op de Antillen wonen. “Altijd mooi weer”. Tom zou voor de zon naar Spanje vertrekken, maar voor de natuur en de rust naar Scandinavië. Je bent gewild Voor mensen die wel concrete plannen hebben te emigreren, hebben Frans en Tom een belangrijke tip: leer de taal. Tom: “Dat bepaalt het succes van je avontuur. Denk niet dat je het met Engels redt. In Duitsland spreken ze het al nauwelijks, laat staan in Frankrijk of Spanje. Daarnaast: zorg dat je werk hebt en ook een baan voor je partner. Je kunt altijd naar een uitzendbureau, of een gemeentehuis. Die hebben vaak een databank van banen in de omgeving. Soms geven ze een stuk grond cadeau om een eigen bedrijf te starten. Ze willen je namelijk allemaal graag hebben.” n

E M I G R AT I E B E U R S De 15e editie wordt op 12 en 13 februari 2010 gehouden in congrescentrum Expo in Houten, nabij Utrecht. Wat in 1997 begon als een experiment met veertig stands en nog geen duizend bezoekers, is uitgegroeid tot de belangrijkste beurs van Nederland voor mensen die dromen van een leven in het buitenland. Tienduizend expats, emigranten, studenten, ondernemers, werkzoekenden en andere landverhuizers vinden er bij 150 exposanten alles over wonen, werken en ondernemen in het buitenland.

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 39

wonen | thema

Waar moet je op letten bij het kopen van een huis in het buitenland? Waarom u naar het buitenland vertrekt, weet u zelf het best. Waar u vervolgens gaat wonen, is helemaal uw eigen idee. Maar bij de vraag wat voor huis u gaat kopen en hoe u dat doet, kunnen wij u helpen. Drie specialisten aan het woord met tips over huizen kopen in het buitenland.

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 41

thema | wonen

Om u goed van dienst te zijn, hebben we gekozen voor specialisten uit drie populaire emigratielanden: Spanje, Canada en Frankrijk.

SPANJE

Robert Flens is de directeur van Casas de España. Een van de vele valkuilen die hij ziet bij mensen die naar Spanje willen vertrekken, is dat deze mensen soms het liefst zelf een woning willen aankopen, zonder hulp van een makelaar of aankoopadviseur. Niet verstandig, want er zijn verschillen tussen het kopen van een huis in Nederland en in Spanje. Flens: “Mensen denken vaak een hoop geld te besparen door geen makelaar in de arm te nemen, maar geloof me: het kost vaak meer door alle ellende die eruit voortkomt. De grootste problemen ontstaan dan door schulden die nog op de woning rusten, denk daarbij aan onbetaalde rekeningen voor de hypotheek, belasting, water, elektra et cetera. Met de woning koop je ook die schulden. Bij de aankoop van kustwoningen dient men te letten op de Ley de Costa, dat is de kustwet. Deze wet kan vergaande consequenties hebben bij de aankoop van een woning. Het is uitermate belangrijk vooraf goed te hebben uitgezocht wat mogelijke consequenties op termijn kunnen zijn.”

VERTREK NL FEBRUARI 2011

“Een andere valkuil is dat veel woningen in Spanje door internetmakelaars worden aangeboden die zelf niet in Spanje gevestigd zijn. Ze hebben meestal dan ook geen enkele kennis van de woning. Kijk daarom altijd naar een in Spanje gevestigde partij met een eigen woningaanbod. Deze zal je de kopieën van de escritura (de akte, red.) kunnen tonen en vertellen wat de mogelijke problemen zijn en hoe deze opgelost kunnen worden. Vaak hebben ze ook een gestor en advocaat die het aankoopproces begeleiden, wat de garantie geeft dat er geen onverwachte verrassingen volgen. Mijn belangrijkste tip voor emigranten naar Spanje is dan ook: zoek een gevestigde partij in Spanje met een eigen woningaanbod.”

Kijk altijd naar een in Spanje gevestigde partij met een eigen woningaanbod

CANADA

Ook Anko Sweep, directeur van HomeLife Home Professional Realty Inc., wijst voor mensen die naar Canada willen op het belang van een goede makelaar. Goede makelaars kunnen u van belangrijke informatie voorzien. Maar Sweep wijst ook op de hulp van de Canadezen zelf: “Een Canadees is van huis uit zeer behulpzaam en in de meeste gebieden ziet de plaatselijke bevolking ook graag nieuwe mensen komen wonen in hun omgeving. Deze locals zijn zeer bereid om de nieuwelingen in het begin te helpen. Het komt soms voor dat we mensen zien die denken het beter te weten en hun eigen gang gaan zonder hulp van makelaar of lokale bevolking. In de meeste gevallen loopt dat niet goed af… Wat mensen zich een enkele keer niet realiseren, is dat er ook in Canada gewoon gewerkt moet worden voor het geld. Emigranten naar Canada beschikken na de verkoop van alles in Nederland soms over een aardige som geld, maar de kosten lopen hier snel op en het geld kan er hard doorheen gaan, ook door de vele voorziene en onvoorziene kosten. Want ook hier in Canada kost alles geld.” “De belangrijkste tip voor mensen die overwegen naar Canada te emigreren is dat ze nooit teveel informatie vooraf kunnen opdoen door surfen op internet, bezoeken aan de verschillende gebieden en gesprekken met locals. Goed oriënteren is zo belangrijk, alleen al omdat alle provincies in Canada hun eigen regering en dus ook hun eigen wetten en regels hebben, op het gebied van bijvoorbeeld werk en verblijf. Wat voor Ontario geldt, hoeft niet voor bijvoorbeeld Alberta te gelden. Ook goed om te weten als je in Canada een huis wilt kopen, is dat de makelaar wordt betaald door de verkopende partij. Dit is dus anders dan de kostenkoper-regeling in Nederland. Er zijn nog wel de zogeheten lawyer fees, maar die zijn niet zo hoog. In Manitoba betaal je ongeveer $ 1.000 hiervoor. Als je een woning koopt moet je ook ‘Land Transfer Tax’ betalen, een soort overdrachtsbelasting. De hoogte van dit bedrag hangt af van de waarde van het pand. Om een voorbeeld te geven: de Land Transfer Tax in Manitoba voor een $200.000,- huis is $ 1.719,-, voor een $400.000,- huis is deze $ 5.719,-Deze bedra-

wonen | thema Als je in Canada een huis wilt kopen, wordt de makelaar betaald door de verkopende partij

lijkheid om in Frankrijk het huis direct van de eigenaar te kopen: “Eigenaars hoeven zich nergens aan te houden, behalve aan wat wettelijk is vastgelegd, en kunnen uitspraken doen die u met een korreltje zout moet nemen. Maar afgezien van de vraagprijs maakt het niet uit of u via een makelaar koopt of direct van de eigenaar. Door voortdurend op uw hoede te zijn en een aantal spelregels in acht te nemen loopt u in beide gevallen weinig risico. Er zijn echter een aantal zaken waarop u dient te letten.” Zeven van die tips nemen we hieronder puntsgewijs door. 1 Houd afstand tot makelaar of eigenaar Haaijman: “Kopers zijn vaak te goed van vertrouwen en worden snel goede maatjes met de makelaar of eigenaar. Dit is een veelgemaakte fout. Het is af te raden een te nauwe relatie aan te gaan met een makelaar of eigenaar. Hoe aardig zij ook zijn, het gaat bij de verkoop van een huis om grote bedragen en soms vervagen de ethische normen daardoor. U weet natuurlijk ook best dat een echte vriendschap niet na enkele bezoeken gevormd wordt.”

gen komen boven op de koopprijs. Tot slot hebben verschillende gebieden in Canada ook verschillende verkooptechnieken. In de grote steden wordt een huis dikwijls lager te koop aangeboden dan de werkelijke waarde. Vervolgens komen verschillende biedingen binnen die de prijs opdrijven. Een huis dat bijvoorbeeld in Winnipeg wordt aangeboden voor $300.000,- kan voor $340.000,- verkocht worden. Dit gaat weer anders in bijvoorbeeld Brandon, waar een huis wordt aangeboden voor $300.000,-, en dat vervolgens verkocht kan worden voor $280.000,-.”

FRANKRIJK

Wouter Haaijman is directeur van French Property Surveyors Ltd. in het ZuidFranse Alayrac. Haaijman wijst op de moge-

2 Schakel een onafhankelijk specialist in voor het koopcontract “Een makelaar verkoopt een huis in opdracht van de eigenaar. Hij vertegenwoordigt dus het belang van die eigenaar (en zijn eigen belang). Gebruik die makelaar daarom niet voor het opstellen en beoordelen van het voorlopige koopcontract. Schakel daarvoor een onafhankelijke specialist in.”

4 Laat een expert kijken naar het Dossier Diagnostic Technique “Het Dossier Diagnostic Technique is een verplicht rapport dat de verkoper moet laten opstellen. Een DDT-inspecteur stelt alleen vast en geeft niet aan wat de gevolgen zijn van zijn waarnemingen of hoe deze hersteld moeten (of kunnen) worden. Het DDT-rapport is voor een leek vaak moeilijk te begrijpen. Veel kopers besteden daarom te weinig aandacht aan de inhoud ervan. Dat kan ernstige gevolgen hebben. Laat het rapport door een onafhankelijke, bouwkundige expert beoordelen. Deze expert zal vaststellen wat voor u, de koper, de technische en financiële gevolgen zijn van de waargenomen problemen.”

Een waardebepaling door een erkende taxateur kan bij de onderhandelingen over de vraagprijs gebruikt worden

3 Laat niet alles door één persoon of bedrijf regelen “Er zijn makelaars die aanbieden alles te regelen. Afgezien van wat hierboven al is opgemerkt over de contracten, wees op uw hoede. Er is slechts een zeer beperkt aantal makelaars dat de belangen van de verkoper en de koper werkelijk gescheiden kan houden. Het is veel veiliger specialisten in te schakelen voor iedere stap tijdens het koopproces.”

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 43

thema | wonen 5 Kies vakmensen en geen beunhazen “Frankrijk staat bol van Nederlandse (maar vaak ook Engelse) doe-het-zelvers, (ex-) bouwvakkers, (ex-)loodgieters, enzovoorts, die zich aanbieden als vakman. Veel van deze mensen zijn in Frankrijk gaan wonen en moeten proberen wat te verdienen. Dat is hun goed recht zolang ze zich houden aan de regels, maar helaas bieden zij vaak diensten aan waarvoor zij de noodzakelijke kennis noch ervaring hebben. Bovendien kunnen zij zich, door hun gebrek aan kwalificaties, vaak niet verzekeren. Zo’n beunhaas lijkt, op het eerste gezicht, misschien veel goedkoper, maar heeft hij ook de noodzakelijke kwalificaties? Staat hij bij een professionele vakorganisatie geregistreerd? Kent hij de relevante voorschriften, en hoe controleert u dat hij daarmee bekend is en ze ook volgt? Is hij technisch voldoende onderlegd (dat moet ook gelden voor de specifieke locatie waar het huis staat)? Geeft hij garantie en, als hij

VERTREK NL FEBRUARI 2011

die geeft, is die wat waard? Is hij verzekerd voor fouten? Is de geoffreerde prijs redelijk? Betaalt hij belasting? Kies liever een officieel geregistreerde, gekwalificeerde vakman, dan weet u waar u aan toe bent. Zorg ervoor dat de offerteaanvraag goed in elkaar zit en dat de ontvangen offerte reëel is. Op die manier krijgt u waar voor uw geld. Tijdens het uitvoeren van de opdracht zullen er altijd problemen optreden, maar u weet dan dat u deze, samen met de vakman, op een professionele manier kunt oplossen.” 6 Kies een gekwalificeerde taxateur om de marktwaarde van het huis vast te stellen “Na iedere onderhandeling vraagt een minder ervaren koper zich af of hij wel de beste prijs bedongen heeft. Als u ook maar enige twijfel hebt over de vraagprijs, laat de marktwaarde van het huis dan vaststellen door een onafhankelijke, gekwalificeerde taxateur. Dat kan bijvoorbeeld een bouwkundig expert zijn die geregistreerd

staat bij RICS. Alleen makelaars die lid zijn van de CEIF of een gelijkwaardige professionele instantie zijn gekwalificeerde taxateurs. Natuurlijk laat u de verkopende makelaar, lid of geen lid van de CEIF, zijn eigen huizen niet taxeren! Een waardebepaling door een erkende taxateur kan bij de onderhandelingen over de vraagprijs gebruikt worden.” 7 Onderhandel goed voorbereid! “Veel kopers gaan onvoorbereid de onderhandelingen in. Een onafhankelijke, bouwkundig expert geeft u informatie over de marktwaarde van een huis, de staat waarin het verkeert, welke dringend noodzakelijke reparaties er zijn, of er achterstallig onderhoud is, en wat de kosten zijn van die reparaties en dat onderhoud. Gebruik die informatie tijdens de onderhandelingen over de aankoopprijs. Vooral de eigenaar vindt dat soms moeilijk te aanvaarden en zal daar bezwaren tegen aanvoeren. Leg dat naast u neer.” n

wonen | onroerend goed

Via een bosweg naar het paradijs? In de rubriek Onroerend goed staat een selectie van de te koop aangeboden woningen en/ of bedrijven op de website VertrekNL.nl/ onroerendgoed. Dit betreft aanbod uit diverse landen en in verschillende prijsklassen, waarvan in elke editie een bijzonder goed wordt uitgelicht. Ditmaal is het een prachtige villa verborgen in de Franse natuur.

Uitgelicht

FRANKRIJK – Autun De villa staat in een onbedorven stuk natuur met waterpartijen, heuvels en bomen. U heeft bij deze droomlocatie een heel groot woonhuis, een kleiner huis en een huis in de boerderij waar tevens een grote lesruimte is die voor van alles gebruikt kan worden. Multifunctioneel zodat u al uw plannen kunt verwezenlijken. Huis 1 - Gebouwd op kelders. B.G.: Serre met prachtig uitzicht • Woonkamer • Tv-kamer • Provisiekamer • Keuken • Badkamer • WC. Etage: 3 Slaapkamers. Huis 2 - Benedenetage: Keuken • Grote cursusruimte • Toilet • Garage • 2 grote ruimtes. B.G: Serre • Hal • Woonkamer • Woonkeuken • Provisiekamer • Bureau • Badkamer • WC. Etage: 2 Slaapkamers • Vide. Huis 3 - B.G.: Serre • Keuken • Woonkamer • Toilet. Etage: 2 Slaapkamers • Douche • WC. Terrein: ± 1.6 ha met 3 vijvers en gedeeltelijk bos • Alle huizen hebben diverse terrassen • Mooi uitzicht • Veel privacy • Alles in zeer goede staat. Prijs: € 465.000 Bonne Vie Bemiddeling T: 0251 31 32 42, E: info@bonnevie.info

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 45

onroerend goed |

wonen

CANADA -Brandon - Manitoba

CANADA -Brandon

DUITSLAND - Nordrhein Westfalen - Emmerich

en 3 badkamers op grote bouwkavel met uitzicht

totale woonoppervlakte van 310 m2, 5 slaapka-

keuken in landelijke stijl, massief houten vloer in

Totaal 260 m2 woonruimte met 3 slaapkamers

op de “Assiniboine Valley”. Aangebouwde 2 auto garage, aircondition, etc. Prijs € 300,000,-

HomeLife Home Professional Realty Inc.

T: (204) 726-5340, E: amyhome@wcgwave.ca

Luxe woning gebouwd in 2009, dit huis heeft een mers, 3 badkamers. Dubbel aangebouwde garage. Deze woning is zeer luxe afgewerkt. Prijs € 365.000,-

HomeLife Home Professional Realty Inc.

T: (204) 726-5340, E: amyhome@wcgwave.ca

Fraaie vrijstaande woning met garage. Gesloten de woonkamer, 3 ruime slaapkamers, moderne badkamer, garage (3x9 m), nieuw aangelegde

tuin met zonneterras! Woonopp: 104m2. Perceel 402m2.

Prijs € 199.500,-

Rainer Elsmann Immobilien GmbH

T: 02828 92199, E: info@elsmannimmobilien.de

CANADA -Brandon

DUITSLAND - Nordrhein Westfalen - Emmerich

van Brandon op de rand van de “Little Saskatche-

dubbele aangebouwde garage. 4 slaapkamers,

uitzicht over de Rijn, weilanden en landerijen.

Prachtig “Log House” Een half uur ten Noorden wan River Valley” ligt dit prachtige huis met 5

slaapkamers, 4 badkamers, zeer goed afgewerkt. Gelegen op 20 hectare met prachtig uitzicht op de valley.

Prijs: € 525.000,-

HomeLife Home Professional Realty Inc.

Pas opgeleverde Condo. 300 m2 woonruimte met 3 badkamers. Condo fee $ 145 per maand. Dit is

onder andere voor grasmaaien en sneeuwruimen. Prijs € 265.000,-

HomeLife Home Professional Realty Inc.

T: (204) 726-5340, E: amyhome@wcgwave.ca

Vrijstaande villa, gelegen op een top-locatie! Mooi 3 badkamers, dubbele garage, hoogwaardige

inbouwkeuken, meerdere schuifpuien, veel glas,

gelijkvloers wonen is mogelijk. Woonopp: 277m2, Perceel 1396 m2.

Prijs € 509.000,-

Rainer Elsmann Immobilien GmbH

T: 02828 92199, E: info@elsmannimmobilien.de

CANADA -Brandon - Manitoba

DENEMARKEN - Fur, Skive - Midtjylland

DUITSLAND - Niedersachsen - Stadtoldendorf

bewerkbare hectare, modern huis, werkplaats,

te koop, met een prachtig uitzicht over het land-

Gelegen aan drukke weg in een dorpje in het

Zeer productief graanbedrijf. Bedrijf met 590

ouder tweede huis, graanopslag etc. Het bedrijf ligt ongeveer 1 uur Noord-West van Brandon, Manitoba.

Prijs € 1.200.000,-

HomeLife Home Professional Realty Inc.

T: (204) 726-5340, E: amyhome@wcgwave.ca

VERTREK NL FEBRUARI 2011

Op het eiland Fur staat deze voormalige boerderij schap en de Limfjord in het noorden van Dene-

marken. Het eigendom staat op 13.566 m2 eigen

grond, dat onder meer uit bos en een parkachtige tuin bestaat.

Prijs: ca. € 226.000,-

Placement AS, Gert Rietman

T: 0047 928 54 190, E: gr@placement.no

Bedrijfspand/woonpand met 2 appartementen. zuiden van Niedersachsen. Het bedrijfsgedeelte bestaat uit een tankstation, shop, werkplaats,

kantoor, sanitair en sociale ruimten. De woning bestaat uit 2 appartementen (108 m2 en 42m2). Prijs n.o.t.k.

Rainer Elsmann Immobilien GmbH

T: 02828 92199, E: info@elsmannimmobilien.de

wonen | onroerend goed

DUITSLAND - Niedersachsen - Stadtoldendorf

FRANKRIJK - Lac de Pannecière

NOORWEGEN – Tolga - Hedmark

nenstad. Gelegen op een perceel van 192 m2. Deze

loopafstand van groot zwemmeer. De woning is

uitgevoerd in de traditioneel Noorse houtbouw-

Eengezinswoning gelegen in de historische binwoning is gebouwd in 1850 en beschikt over 7

kamers, „nachtspeicher“-verwarming, en kleine

binnenplaats. Het gebouw dient gerenoveerd te worden.

Prijs € 1.000,- k.k.

Rainer Elsmann Immobilien GmbH

T: 02828 92199, E: info@elsmannimmobilien.de

Charmante woning met spectaculair uitzicht op in zeer goede staat en direct te betrekken. Fraai aangelegde tuin en vlak bij klein dorpje met belangrijkste voorzieningen. Prijs: € 129.000,-

Bonne Vie Bemiddeling

T: 0251 31 32 42, E: info@bonnevie.info

Deze zeer rustig gelegen grote houten woning is stijl. Kenmerkend voor deze bouwstijl zijn de

dikke houten balken die als een bouwpakket in

elkaar worden geschoven. Het pand dient gerenoveerd te worden.

Prijs: ca. € 65.000,-

Placement AS, Alexander Oudijk

T: 0047 932 52 190 , E: ao@placement.no

DUITSLAND - Niedersachsen - Stadtoldendorf

FRANKRIJK - Lormes

NOORWEGEN- Vanylven - Møre og Romsdal

garage, royale tuin en zonneterras. In 1999 geheel

rand van dorp, niet ver van stadjes met allerlei

huis te koop. Het pand is opgetrokken uit dikke

Goed onderhouden vrijstaand woonhuis met

gerenoveerd, verwarmingsinstallatie en elektra zijn vernieuwd. Alle kamers zijn op het zuiden

gericht en beschikken daarom over veel lichtinval. Woonopp: ca. 125 m2. Perceel ca. 896 m2. Prijs € 134.900,- k.k.

Rainer Elsmann Immobilien GmbH

Groot landhuis met schitterend uitzicht, aan de voorzieningen. Het huis is zeer geschikt voor chambre d’hôte of voor een grote familie. Prijs: € 299.000,-

Bonne Vie Bemiddeling

T: 0251 31 32 42, E: info@bonnevie.info

Prachtig gelegen honderd jaar oud gerenoveerd houten balken op een fundament van natuur-

steen met betonvoegen. Het dak is belegd met leisteen. De tuin is mooi aangelegd. De kavelgrootte bedraagt 1.786 m2. Prijs: ca. € 165.000,-

Placement AS, Janet Roelofs

T: 0047 920 49 430, E: jr@placement.no

T: 02828 92199, E: info@elsmannimmobilien.de

FRANKRIJK - Corbigny

FRANKRIJK - Lac de Pannecière

NOORWEGEN - Flå - Buskerud

goede staat verkerende woonboerderij met veel

grote meer Lac de Pannecière, staat dit charman-

gen kampeergelegenheid met veel vaste gasten.

Op een terrein van meer dan 1 hectare ligt deze in authentieke elementen. De diverse bijgebouwen

en vrijstaande schuur bieden diverse mogelijkheden. Vlakbij klein dorpje met winkels. Prijs: € 109.000,-

Bonne Vie Bemiddeling

T: 0251 31 32 42, E: info@bonnevie.info

In een heel gezellig dorp, pal aan de oever van het te hotel-restaurant met zonnig terras. Prijs: € 321.000,-

Bonne Vie Bemiddeling

T: 0251 31 32 42, E: info@bonnevie.info

Stavn Camping in Flå is een gezellige, rustig geleDe camping heeft de afgelopen jaren een ware

metamorfose ondergaan, maar heeft zijn charme behouden. Bij de camping hoort een woonhuis, waar ook de receptie te vinden is. Prijs: ca. € 372.000,-

Placement AS, Martin Vos

T: 0047 926 11 366, E: mv@placement.no

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 47

onroerend goed |

wonen

OOSTENRIJK – Piesendorf - Salzburgerland

OOSTENRIJK – Embach - Salzburgerland

ZWEDEN – Jokkmokk - Norrbottens län

geplande piste in Zell am See skigebied. Kelder:

2-seizoenengebied. Ind: Kelder. BG: entree, toilet,

ligt aan de E45 en de Inlandsbana, de trein die

Geschikt voor 3 families, op 100m van de

bergruimte, sauna. BG: badkamer, hal, 2 keukens,

3 slaapkamers, toilet en badkamer. 1e Verd: 2 badkamers, overloop, keuken, balkon, 3 slaapkamers, keuken, toilet en balkon. 5 parkeerplaatsen. Prijs € 460.000,- k.k. Alpreal makelaardij

T: 040 7110322, E: info@alpreal.nl

Goed onderhouden pension met 25 bedden in kantoor, keuken, bar, bergruimte, entree naar

eigenaarswoning. 1e verd: hal, toilet, 5 gastenka-

mers, balkon, deel eigenaarswoning. 2e verd: hal, 2 douches en toiletten op de gang, 6 gastenkamers, 2 balkons, bergruimte.

Prijs € 698.000,- k.k. Alpreal makelaardij T: 040 7110322, E: info@alpreal.nl

OOSTENRIJK - Goldeggweng - Salzburgerland

OOSTENRIJK - Mittersill - Salzburgerland

Ski Amade - 5 slaapkamers en 3 badkamers. Ind:

zwembad - rustige ligging - ruim 3-kamer appar-

Rustig gelegen landhuis met mooi uitzicht - in

kelder: douche en toilet, hobby ruimte, bergruimte, waskeuken. BG: hal, slaapkamer met douche/

toilet, keuken, bergruimte, eetkeuken, woonkamer met toegang terras/tuin. 1e Verd.: 4 slaapkamers, 2 badkamer, balkon. Dubbele garage en tuinhuis. Prijs € 340.000,- k.k. Alpreal makelaardij T: 040 7110322, E: info@alpreal.nl

Prijs vanaf € 240.000,- k.k. excl. btw Alpreal makelaardij

T: 040 7110322, E: info@alpreal.nl

VERTREK NL FEBRUARI 2011

gebouwd in 1910 en verbouwd in 1985 en in 1996. Prijs: ca. € 167.000,-

Placement AS, Gert Rietman

T: 0047 928 54 190, E: gr@placement.no

woonkamer met toegang tot het balkon, keuken.

Er is een kelderbox en een eigen parkeerplaats bij het appartement.

Prijs € 175.000,- k.k. Alpreal makelaardij T: 040 7110322, E: info@alpreal.nl

grond. Veel originele details bewaard gebleven,

hebben gezamenlijke sauna en stoomcabine.

en verschillende andere ruimtes. Het hotel is

Indeling: entree, 2 slaapkamers, toilet, badkamer,

piste - wellness in het huis - bouw gestart. Elk

de ondergrondse garage. De 6 appartementen

22 kamers, een restaurantkeuken met eetkamer

tement - goede verhuurmogelijkheden

ZWEDEN – Tingsryd - Kronogbergs län

app. heeft een kelderbox en een parkeerplaats in

’s zomers tot in het hoge noorden rijdt. Er zijn

Op loopafstand van het centrum - nabij het

OOSTENRIJK - St Johann im P. Alpendorf Salzburgerland Mooie 3-kamer appartementen - op 150m van

Een buitenkans! Dit is het enige hotel in Porjus,

Boerderij gelegen in Tingsryd met 6 kamers

waarvan 4 -5 slaapkamers. 2792m2 bijbehorende waaronder spiegeldeuren, houten vloeren en

ouderwetse tegelkachels. Gelegen aan het Åsnenmeer met aanlegplek voor een boot. Prijs: ca. € 89.000,-

Placement AS, Gert Rietman

T: 0047 928 54 190, E: gr@placement.no

Ga naar www.vertreknl.nl/onroerendgoed voor: - nog meer aangeboden woningen - het plaatsen van uw woning Plaatsing van een woning op de website is gratis.

leven | 7 dilemma’s

Wijnboer, schrijver en componist Ilja Gort, kocht in 1994 een wijnchâteau in een dorpje vlak bij Bordeaux. In een vlaag van onbesuisd enthousiasme legde Gort zich toe op het wijnboerschap. Wijn maken, zonder enige ervaring: nogal een gok. Die pakte niet onverdienstelijk uit: zijn La Tulipe wijnen zijn inmiddels internationaal bekend en geprezen. tekst chantal saba

Welke mentaliteit spreekt je meer aan, de Franse of de Nederlandse?

Met Frankrijk heb ik een haat-liefdeverhouding. Het leven op een middeleeuws wijnkasteel is snoeihard en tegelijkertijd fluweelzacht.

Vier je je verjaardag liever in Nederland of in Frankrijk?

In Frankrijk, want daar is de kans op een surpriseparty aanzienlijk kleiner.

Welk politiek figuur vind je sympathieker: Rutte of Sarkozy?

Sarkozy is een Absolute Held. Een in diepe slaap verkerend reuzenland uit de prut trekken zoals hij dat met Frankrijk wil, is een buitengewoon moedige ambitie. Die man verdient een standbeeld. Helaas is het wel zo dat je, als je zo’n taak wilt volbrengen, niet door iedereen een aardige man gevonden zult worden. Mark Rutte is een goede politicus, een intelligente man en bovendien een sympathieke vent. Dit intrinsiek onmogelijke kabinet in goede banen leiden, lijkt mij een duivelse klus. Maar Mark kan veel. Ik hoop dat het hem lukt.

Je had in een ander land geboren mogen zijn. Frankrijk of een ander land?

Nederland is een van de beste landen om geboren te worden. Maar als dat niet zou kunnen, tja... Frankrijk of Italië lijkt me ook wel goed. Maar het beste alternatief zou wellicht zijn om geboren te worden ver van de westerse wereld. Op een Polynesisch paradijseilandje, met ivoorkleurige stranden, een azuurblauwe zee en glinsterende vissen die zo op je barbecue springen. En uiteraard mooie meiden in niets anders dan een rieten rokje.

Als Nederland een zwoel klimaat zou hebben, woonde je dan in Frankrijk of in Nederland?

Ik hou van Frankrijk, ook vanwege het klimaat, maar vooral vanwege de ruimte en de levensstijl; op een of andere manier geniet je in Frankrijk meer van het leven. Nederland is een werkland waar alles om geld draait; in Frankrijk gaat het meer om eten, drinken en genieten. Daarvoor en daarna wordt er gewerkt, maar niet te lang.

Stel dat de druiven niet meer willen groeien in Frankrijk, zou je dan naar Italië uitwijken of een ander land? DIRECT! Italië is een fantastisch land, waar geweldige wijnen vandaan komen. Ik ben dol op dat land. De taal, de koffie, de wijn en ‘la cuccina’! De Italiaanse keuken is de lekkerste ter wereld.

De wereld vergaat en je krijgt een tijdscapsule: welke fles wijn gaat hierin? La Tulipe of een andere?

WAAR BEN JE GEBOREN? AMERSFOORT WAT IS JE GEBOORTEDATUM? 05-01-1951 WAAR WOON JE IN NEDERLAND? AMERSFOORT

Daar gaat een fles Bourgonge in. Morey Saint Denis Pernin Rossin; die komt van een wijngaard die niet meer bestaat. Monsieur Pernin Rossin maakte hemelschreiend lekkere wijn, maar zijn vrouw kreeg genoeg van al dat extra werk dat daarbij komt kijken. Ze verkochten de wijngaard aan een neef. Die rooide de stokken en op de plaats waar deze godgegeven wijn vandaan kwam, groeit nu maïs. n

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 49

de immmigrant | leven

“

...in één

dag miljonair zijn door de corruptie die

’’

er heerst.

VERTREK NL FEBRUARI 2011

leven | de immigrant

Anna Botsvine, visual designer en partner van ontwerpbureau ANGI Studio, komt oorspronkelijk uit Oekraïne. In deze eerste aflevering van De Immigrant vertelt zij over haar komst naar Nederland.

Van Oekraïne naar Nederland tekst paul poley | fotografie peter wiezoreck

Waarom ben je ooit naar Nederland gekomen? Anna Botsvine: “Dat was voor

mijn studie. Ik kom uit een Oekraïense kunstenaarsfamilie: mijn opa, mijn vader en mijn moeder zijn allemaal werkzaam in de kunst. Kunstenaar worden was echter niets voor mij, kunst is heel subjectief en ik zocht iets creatiefs wat meer toepassing had in de praktijk. Tijdens reizen kwam ik al veel in het buitenland, zoals de Verenigde Staten. Maar in Nederland woonden vrienden van mijn ouders, werkzaam bij de ambassade. Zij waren lovend over Nederland. In Den Haag was het mogelijk een studie grafische vormgeving en typografie te volgen, en zo kwam het dat ik in 1997 naar Nederland ging. Ik raakte zo vergroeid met Nederland en de Nederlandse manier van werken dat ik er uiteindelijk ook ging wonen en werken. Mijn ouders hebben dit alles gestimuleerd en waren bovenal blij dat ik in Europa bleef.”

BIOGRAFIE ANNA BOTSVINE Geboortedatum 18 mei 1979 Geboorteplaats Kyiv, Oekraïne Woonplaats Den Haag Laatste opleiding Vormgeving en typografie Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten te Den Haag (1997-2001)

Wat zijn de grootste verschillen tussen Nederland en Oekraïne? “Ik geloof dat

mensen overal hetzelfde zijn, alleen de achtergronden zijn anders. De kleine verschillen die er zijn tussen Nederland en Oekraïne, zitten hem vooral in de manier waarop beide volken naar het leven kijken. Nederlanders kennen een grote eigen verantwoordelijkheid, wat ik prettig vind. In Oekraïne is dat veel minder, mensen daar zijn geneigd de regering van alles de schuld te geven. Verantwoordelijkheid nemen in hun leven zijn ze niet gewend, dat geldt overigens voor alle voormalige Sovjetrepublieken. Dat is helaas ook de reden dat de opbouw van het land zo langzaam verloopt. Die verschillen vind je ook terug in het werken. In Nederland wordt naar je professionaliteit gekeken, in Oekraïne naar je persoon. Een directeur kan daar alles besluiten als hij dat wil.”

Waar moeten Nederlanders die naar Oekraïne emigreren op letten? “Eigen-

lijk wat ik hiervoor al noemde. Wie in Oekraïne gaat werken, moet er rekening mee houden dat kennis niet altijd gewaardeerd wordt, dat veel van jou als persoon afhangt, dat je vak soms niet gerespecteerd wordt en dat er helaas nog altijd sprake is van corruptie. Kennis en status worden er niet langzaam opgebouwd, want iemand kan bij wijze van spreken in één dag miljonair zijn door de corruptie die er heerst. Verder zal het Nederlanders opvallen dat de servicegerichtheid, in winkels bijvoorbeeld, laag is. Beleefdheid en beschaafdheid zitten lang niet in ieders systeem.”

Wat zijn de mooiste plekjes van je moederland? “Oekraïne is een land zo groot

als Frankrijk, met tal van mooie plekken. Kiev bijvoorbeeld is een enorm grote en oude stad, waar veel te zien is. Een moderne stad ook, in tegenstelling tot het achterlopende platteland. In Oekraïne vind je ook een grote bergketen, de Karpaten. En helemaal in het zuiden is er een subtropische kust. Er is dus genoeg te vinden en te doen.” n

Huidige baan Senior Visual Designer, mede-eigenaar bij ANGI studio, mei 2003-heden. Het vertalen van klantdoelstellingen naar usercentered designs met de nadruk op gebruiksvriendelijkheid, toegankelijkheid en visuele ervaring. Het creëren van aantrekkelijke ontwerpen die de gebruikersinteractie verbeteren. Voorlaatste baan Visual Designer bij Informaat, 2001-2003. Gewerkt in multidisciplinaire teams als visueel ontwerper voor onder andere de Belastingdienst, ABN AMRO, Achmea, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Tussen 2003 en 2005 werd ik ingehuurd door Informaat als freelance visual designer en werkte voor OHRA, Kluwer, Maetis en DVB Bank. Mijn tip aan ieder die overweegt te emigreren Zorg dat je een heel goed gevoel bij het land en de mensen hebt, dat je jezelf er thuis kunt voelen.

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 51

toen&nu | leven

In deze rubriek staan mensen centraal die het roer in hun leven hebben omgegooid. Die rigoureus hun oude werkzaamheden hebben verruild voor nieuwe. In deze eerste editie komt Thorwald Westmaas aan het woord. Ooit scheepswerktuigkundige op zeeschepen wereldwijd, nu houder van een Bed&Breakfast in Panama.

at voor werk doe je nu precies?

Westmaas: “Ik run de Balboa Inn Bed & Breakfast op Panama, met negen kamers. Daar kunnen we goed van leven. Verder ben ik betrokken bij een groen project, zie www.selvasantafe. com en www.landinpanama.nl. Ik vind bouwen leuk. Dingen creëren, ontwikkelen, customer service uit de eerste wereld bieden in een derdewereldland; dat is de uitdaging.”

Wat voor werk deed je voordat je naar Panama vertrok? Westmaas: “Ik heb de Hogere Zeevaartschool in Vlissingen

gedaan en ruim drie jaar gevaren als scheepswerktuigkundige. Dat was een speciaal soort HTS-opleiding. Als ‘wtk’ ben je verantwoordelijk voor het bedienen en onderhouden van alle apparatuur op een schip. Van motoren tot generatoren, vriesmachines tot watermakers, olieseparatoren tot elektra. Heel veelzijdig, je leert van alle markten thuis te zijn en dingen zelf op te lossen, want ‘even Apeldoorn bellen’ is er niet bij op zee. Achteraf gezien een goede voorbereiding op wat ik later ging doen.”

Wat is de reden voor deze ommezwaai? Westmaas: “In de

tijd dat ik als scheepswerktuigkundige werkte, ging ik een keer op vakantie in Costa Rica op aanraden van kennis en vond het erg leuk. Zes maanden later ging ik op verlof van een schip in Panama en ging twee weken naar Costa Rica. Daar kwam ik in een bar een Spanjaard tegen die me vertelde over Spaanse talenscholen in Costa Rica. Hij raadde me er eentje aan en zo zat ik in januari 1987 een maandje in Costa Rica om Spaans te leren.

VERTREK NL FEBRUARI 2011

leven | toen&nu

TOEN

scheepswerktuigkundige

Die school kon duidelijk beter, en een lerares waar ik bevriend mee raakte had ook ambities in die richting. Ik stopte er wat geld in en zou elk jaar gratis Spaans komen leren als ik m’n dividenden kwam ophalen. Dat was het plan. Maar ’t liep anders. In juni was ik weer in Costa Rica en had al snel in de gaten dat er meer geld nodig was en dat ik ‘er even bij moest blijven’. Weken werden maanden. Een jaar ging zomaar voorbij, inmiddels was het ‘mijn baby’ geworden en wilde ik het karwei afmaken.

Van je pensioen genieten of iets nieuws opbouwen? In dat laatste geval heb je hier minder verstikkende regelgeving. Wel is het andere regelgeving. Gelukkig werd ik niet gehinderd door ervaringen in Nederland op dat gebied. Reacties als ‘zo hoort dat toch niet, wat zijn ze hier achterlijk, wat een zooitje!’ had ik niet. Ik had meer iets van ‘nou, als dat zo moet, dan doen we het maar zo’. Veel emigranten lopen daarop kapot. Er is hier veel grijs gebied en als je de taal niet prima spreekt, dan kan het erg lastig zijn.

Dat is me goed afgegaan. Het ondernemen ligt me wel en na twee jaar ging de talenschool erg goed lopen. In 2005 openden we ook zo’n school in Panama en zijn we met vrouw (Nederlandse ondertussen) en kinderen naar Panama verhuisd. Daar zitten we nu dik vijf jaar. Intussen had ik het na 22 jaar wel een beetje gehad met de school. Ik had al andere activiteiten in de toerismesector en wilde de Bed & Breakfast The Balboa Inn opstarten. We hadden al een gebouw gekocht maar dat moest nog helemaal omgebouwd worden. Om dat te financieren heb ik de talenschool in Panama verkocht, nu dik twee jaar geleden, en inmiddels ook de school in Costa Rica.

Verder is er natuurlijk een enorm cultuurverschil. Ik zie op bijvoorbeeld het emigratieprikbord op internet van die ongelooflijk naïeve mensen die alleen maar naar de positieve kant van het cultuurverschil kijken, en niet naar de uitdagingen en moeilijkheden die het oplevert, de frustratie. Want je wilt als Hollander niet aankloten maar het goed doen en dat is vaak niet makkelijk. Een ‘first world product in a third world country’: dat valt niet mee. En zoals de Amerikanen zeggen: ‘it’s hard to fly like an eagle when you’re surrounded by turkeys’. Maar wel een mooie uitdaging.

Zoals gezegd, de ommezwaai in het werk was eigenlijk een ‘accidental start-up’ maar wel eentje die me goed lag. In deze landen liggen genoeg mogelijkheden voor mensen die echt willen aanpakken. Het is niet makkelijk en je moet wat startkapitaal hebben, geld dat je ook moet kunnen verliezen. Maar als het goed gaat, kun je leuk boeren en een beetje vermogen opbouwen. In Nederland is dat een stuk lastiger.”

Waarom heb je voor Panama gekozen? Westmaas:

“Het was eigenlijk puur toeval hoe ik eerst in Costa Rica en later in Panama belandde. Wel wist ik dat Spaans een belangrijke taal zou gaan worden, met name in de VS. Dus ik wist dat er goede kans op groei was.”

Wat zijn de grote voor- en nadelen van Panama? Westmaas: “Nou, het mooie weer hier is zeker niet verkeerd. Elke dag beginnen met de zon is erg prettig. Maar de vraag is: wat wil je?

Je moet in dit soort landen ook niet te veel verwachten van rechtsgelijkheid, echte democratie, gerechtigheid, enzovoort. Hier geldt het recht van de sterkste. Mensen in Nederland roepen ‘ik wil weg uit Nederland want bijvoorbeeld de ziektekostenverzekering wordt uitgekleed, of is zo duur. Of we betalen 2000 euro aan schoolgeld, schandalig’. Nou, wij betalen hier per kind zo’n 400 euro per maand voor een goede school. Publieke scholen zijn zo slecht, daar wil je je kind niet heen sturen. De ziektekostenverzekering is ook duurder dan in Nederland. En net als in Amerika geldt: als je te duur wordt, is de premie het jaar daarop twee keer zo hoog. Take it or leave it. Men klaagt in Nederland veel over de hufterigheid, het gebrek aan fatsoen en de botheid. Nou, ga dan niet in een ontwikkelingsland wonen als je er in Nederland al moeite mee hebt. Voordringen in het verkeer, afval uit de auto gooien, allerlei ander asociaal gedrag: het valt hier niet eens meer op. Dat hoort bij de cultuur denk je dan maar als je in januari lekker op je terras in de grote tropische tuin achter een koud biertje zit. Veranderen doe je het toch niet…” n

Bed&Breakfast in Panama FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 53

fun4kids

ls echte wereldreiziger ben je natuurlijk heel goed in topografie. Met dit landenladdertje kun je je kennis testen. Beantwoord je de vragen hieronder goed, dan lees je van boven naar beneden het woord waarnaar we op zoek zijn. Mail dit vóór 16 mei a.s. naar redactie@vertreknl.nl. In de maand mei worden de winnaars bekend gemaakt via de website www.vertreknl. nl. De vijf winnaars maken kans op een echt ZooBookoo kubusboek van de wereld. Hiermee leer je spelenderwijs meer over landen en continenten (vanaf 9 jaar). Deze prijzen worden ter beschikking gesteld door uitgeverij Scala Leuker Leren in Groningen (www.scalaleukerleren.nl).

Oplossing:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Vragen landenladdertje: 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Wat is het kleinste land in Europa? Kiwi is een fruitsoort, maar ook een vogel. In welk land komt deze voor? Uit welk land komt prinses Maxima? Wat is een andere naam voor de Zuidpool? In welk land is de dollar het wettige betaalmiddel? Voor welk land staan de letters ‘Be’ in het woord Benelux?

7. Welk land organiseerde in 2010 het WK voetbal? 8. Uit welk land komt een auto met de letters PL op het nummerbord? 9. Wat is het grootste land ter wereld (oppervlakte en inwonertal)? 10. Welk land heeft de langste muur ter wereld (ca. 8850 km), die in 2007 is gekozen als één van de zeven nieuwe wereldwonderen? 11. In welk land is Thai de officiële taal?

Landenhussel

We hebben de namen van een aantal landen door elkaar gehusseld. Welke landen zoeken we?

Dioranje

Grotemonne

Vuistrook

Oproep

Agraden

Orkestonij

We zijn erg benieuwd naar hoe jij (en je broert je(s) en/of zusje(s)) het vinden dat jullie gaan emigreren of net geëmigreerd zijn. Alles is van harte welkom. Vin d je het leuk en spannend om een nieuw leven te beginn en ; ho e was bijvoorbeeld je afsche id van familie en vrien dje s/v rie ndinnetjes en school? Zie je er erg tegenop of is het juist een spannend avontuur? He t is de bedoeling om jul lie emails en/of brieven hierover te plaatsen (max. 150 woorden) in de komende nummers. We horen graag van jul

lie!

VERTREK NL FEBRUARI 2011

fun4kids

Van de vragen in het landenladdertje zijn twee mooie tekeningen gemaakt. Als je goed kijkt, zie je dat er vijf verschillen zijn! Kun jij ze vinden?

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 55

puzzel en win

denkt eraan om te gaan emigreren. Misschien heeft u zelfs al een specifiek land op het oog. Als (aspirant) emigrant bent u geïnteresseerd in andere landen en culturen en bent u waarschijnlijk zeer bereisd. Deze puzzel langs enkele landen moet voor u dan ook geen probleem vormen. Vul de namen in van de landen die we zoeken en vorm van de letters die een kleur hebben het juiste woord. Stuur voor 16 mei 2011 deze oplossing naar: redactie@vertreknl.nl. In de maand mei wordt de winnaar bekend gemaakt via de website www.vertreknl.nl. De winnaar maakt kans op Het Grote Topospel: het avontuurlijkste spel van de wereld. Deze prijs wordt ter beschikking gesteld door uitgeverij Scala Leuker Leren uit Groningen (www.scalaleukerleren.nl).

3 1

6 8

4 5

Oplossing: Vragen landenloper 1 horizontaal: dit land gelegen in het noordoosten van Afrika is vooral bekend door de rivier de Nijl, de piramiden en de Sahara. 2 verticaal: dit land vormde vroeger het centrum van het Inca-rijk. Qua geografie kent het zowel tropisch regenwoud, als kustgebied en bergland. 3 verticaal: dit Scandinavische land is lid van de Europese Unie, maar niet van de eurozone en voert nog steeds de eigen munteenheid (kroon). Ook Groenland behoort tot dit land, evenals de Faeröer-eilanden. 4 horizontaal: dit land ligt in het Caribisch gebied in de Atlantische Oceaan, bestaat uit 1 enkel eiland, behorend tot het meest oostelijk gelegen deel van de Bovenwindse eilanden van de Kleine Antillen. In dit gebied komen vaak orkanen voor. De voertaal is Bajan, een Creoolse taal. De officiële taal is

VERTREK NL FEBRUARI 2011

Engels. De naam komt van het Spaans of Portugees. De eerste Europese zeevaarders die er aankwamen vernoemden het eiland naar de veel voorkomende “bebaarde vijgenboom.” 5 horizontaal: een land in Oost-Afrika. Het land is in de loop der eeuwen door vele volken gedomineerd: Arabieren, Portugezen, Duitsers en Britten. Het land heeft een grote etnische diversiteit, de Kikuyu zijn de grootste groep. Een bekend oud staatshoofd is Daniel arap Moi. 6 horizontaal: deze dwergstaat in het midden van Europa (overigens geen lid van de Europese Unie!) staat vooral bekend als belastingparadijs en wintersportoord. Dit land was het eerste land ter wereld dat de doodstraf afschafte in de praktijk. In 1798 werd de laatste ter dood veroordeelde “terechtgesteld”, in 1985 volgde de wettelijke afschaffing.

7 verticaal: eiland in de Middellandse Zee, dat geografisch gezien behoort tot het Aziatische continent, maar om culturele en politieke redenen wordt het vaak tot Europa gerekend. In 2004 werd het land lid van de Europese Unie en maakt ook deel uit van de eurozone. 8 horizontaal: deze eilandstaat (6852 eilanden) ligt in de Grote Oceaan ten oosten van het Aziatische continent. Het land is lid van de G8 en Verenigde Naties. Het heeft tevens 1 van de grootste economieën ter wereld. Het land heeft last van aardbevingen. De deelname in de Tweede Wereldoorlog werd beëindigd door atoombommen op de steden Hiroshima en Nagasaki. 9 horizontaal: is een land in Oceanië en bestaat uit 322 eilanden waarvan er ca. 110 bewoond zijn; 9 verticaal: is een land in Zuidoost-Azië en bestaat uit 7107 eilanden. Het land is vroeger door zowel de Spanjaarden als Amerikanen gekoloniseerd. Bekende (oude) staatshoofden zijn Ferdinand Marcos en Corazon Aquino. 10 horizontaal: is een land in Zuid- Azië. Het Hindi is de primaire officiële taal die door de federale overheid wordt gebruikt. Het Engels is een geassocieerde extra officiële taal. 11 verticaal: dit land verklaarde zich samen met Slovenië op 25 juni 1991 onafhankelijk van Joegoslavië, wat het begin inluidde van een Onafhankelijkheidsoorlog.

boeken

Uitgelicht Het Canada Emigratieboek Dit boek is voor aspirant-emigranten die dromen van een tijdelijk of permanent verblijf in Canada. Het opent met een voorwoord van tweevoudig Europees kampioene allround schaatsen Tonny (de Jong) Knoll, die in 2003 emigreerde naar Canada. Het eerste deel is een kennismaking met Canada, waarin op toegankelijke wijze de cultuur, de geschiedenis, de bevolking, het landschap en het klimaat worden besproken. Vervolgens wordt het leven in Canada beschreven met informatie over onder andere: visa, geldzaken, kopen/huren van een woning, belastingen, verkeer, onderwijs en feestdagen. Het werken in Canada wordt belicht met informatie over solliciteren, beschermde beroepen, arbeidswetgeving en secundaire arbeidsvoorwaarden. Het tweede deel is een mooie toevoeging ten opzichte van andere boeken over emigreren naar Canada. Canada is opgedeeld in tien provincies en drie territoria. Deze provincies en territoria verschillen

onderling sterk. Vandaar dat dit deel van het boek alle onderwerpen nog eens specifiek per provincie/territorium behandeld. Elke provincie heeft daarbij zijn eigen kleur en is hierdoor makkelijk op te zoeken. Door het hele boek heen staan interessante weetjes over Canada, waarmee u een kijkje krijgt in het echte Canadese leven. Het boek is geïllustreerd met mooie kleurfoto’s, landkaarten en tabellen. Dit alles maakt Het Canada Emigratieboek tot een nuttig naslagwerk voor een ieder die erover denkt te emigreren naar Canada.

Over de auteur De auteur is de Canadese Jennifer Smit-Hobbs, opgegroeid op het platteland van Alberta. Tijdens haar studie aan de University of Alberta, emigreerde ze naar Nederland. Tijdens haar eigen inburgering in Nederland miste ze vaak iemand die haar de weg kon wijzen en haar kon informeren over de valkuilen die ze tegen zou komen. Met de oprichting van haar bedrijf ‘Oriëntatie Canada’ hoopt ze aanstaande Canadezen te helpen zich snel thuis te voelen in haar moederland.

Surf & win Maak kans op een van de vijf gesigneerde exemplaren van Het Canada Emigratieboek. Ga vóór 16 mei 2011 naar www.vertreknl.nl/actie en laat ons weten waarom u wilt emigreren.

Het is hier net het paradijs Het land van lamlendigheid en ijdeltuiterij, waar je je huisvuil in de fik moet steken omdat niemand het komt ophalen, waar werklozen liever op straat rondhangen dan werken en ambtenaren je volhardend tegenwerken. Janneke Vos heeft al haar bijzondere avonturen opgetekend. Ze brengt met verve de hilarische pogingen tot chantage, de iconenschilderende herder, de kabouter op gifgroene laarzen en de eindeloze, koude winters over op het Nederlandse publiek. Niets is wat het lijkt en situaties zijn soms nog vreemder dan je ooit voor mogelijk hebt gehouden, maar ondanks alle uitdagingen blijft Roemenië een prachtig land! Een nieuwe bundel spraakmakende verhalen, vol kleurrijke mensen, wonderbaarlijke voorvallen en bizarre wendingen, aangevuld met een 16 pagina’s full color fotoalbum. Janneke Vos | ISBN 978 90 529 4496 8 | E 19,95 | Paperback | Uitgeverij Profiel | November 2010

Canada here we come…again! Janet Hofstra en Jeroen Bos besluiten in 2003 de aantrekkingskracht van Canada niet langer links te laten liggen en een emigratie op te starten. Niets lijkt hun in de weg te staan om samen met hun drie kleine kinderen dit avontuur aan te gaan. Maar het loopt anders... In haar boek beschrijft Janet de ongeplaveide weg richting vertrek uit Nederland. Het visumtraject herbergt de ene begrenzing na de andere onmogelijkheid. Steeds als hun grote vertrek nabij lijkt, ligt er een nieuwe uitdaging op de loer waarmee hun emigratie wordt uitgesteld. Volhardend gooien de aspirant-emigranten alle wapens in de strijd. Hoe ver moet je gaan om dromen na te jagen? Maar dan wordt het voortdurend opgeschorte vertrek onverwacht realiteit. In 2009 zet het gezin eindelijk voet op Canadese bodem. Waar ontroerende verschillen,vermakelijke belevenissen, sprakeloos geluk, maar ook onoverbrugbare kilometers voor een turbulente inburgering zorgen. Janet Hofstra | ISBN 978 90 776 9864 8 | E 14,95 | Paperback | Van Dorp Educatief | November 2010

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 57

boeken

Zeeuwen in Amerika Zeeland was straatarm. Zeeland had geen toekomst. Dus gingen ze. Vele Zeeuwen zijn sinds het einde van de negentiende eeuw het geluk elders gaan zoeken: in het beloofde land, in Amerika. Vertrek per boot vanuit de Rotterdamse haven, aankomst op een kade in New York. Aan de hand van onder meer de verhalen van nazaten is te reconstrueren of deze emigranten het geluk ook daadwerkelijk vonden. De droevige verhalen en de successtory’s zijn in dit boek te lezen, een bundeling van artikelen en foto’s, die in de Provinciale Zeeuwse Courant zijn verschenen. N.B.: bij het ter perse gaan van deze editie hebben wij een voorlopig omslag ontvangen. Lilian Dominicus | ISBN 978 90 713 5938 5 | E 24,95 | Gebonden Paperback | Uitgeverij De Buitenspelers | Maart/april 2011

Hondenbaan in de zon Jackie en haar man Stephen emigreren in 1997 van Londen naar een schilderachtig bergdorpje in het Spaanse Andalusie. Ze raken hecht bevriend met de excentrieke dorpsbewoners en herinneringen aan hun oude leven vervagen snel. Charly is de eerste van een reeks zwerfhonden die bij Jackie een liefdevol thuis vindt. Nu wonen er tien honden en acht katten in hun Casa, in alle kleuren en maten en allemaal tweetalig en vangen ze jaarlijks rond de honderd kittens en pups op. Jackie Todd | ISBN 978 90 443 2953 7 | E 16,95 | Paperback | The House of Books bv | April 2011

De Grote Atlas van de Belevingswereld De Grote Atlas van de Belevingswereld van grafisch ontwerper Jean Klare is een luxe, prachtig verzorgde en volledig herziene editie van de Atlas van de Belevingswereld, die wereldwijd in 17 talen verscheen en waar alleen al in Nederland meer dan 100.000 exemplaren van verkocht werden. Alle ervaringen van een mensenleven zijn in De Grote Atlas van de Belevingswereld herkenbaar in kaart gebracht. Dus heet het vliegveld waar de geliefden elkaar voor het eerst in de ogen keken geen Singapore Airport maar Vleugels, Alaska is vervangen door de Wouden van Overweldiging, de stranden liggen bij Goede Vrienden en Koel Biertje, en de kuuroorden heten Herbeleving en Berusting. Een curieuze wereld, waarin werkelijkheid en fantasie hand in hand gaan. Daarom zal eenieder voor wie een atlas iets magisch heeft, graag in dit boek verdwalen. Janneke Vos | ISBN 978 90 616 9969 9 | E 39,90 | Gebonden – FC | Uitgeverij De Harmonie | April 2011

Een jaar in de Provence In 1989 publiceerde Peter Mayle (1939) voor het eerst zijn bestseller ‘Een jaar in de Provence’. Na 15 jaar in de reclamewereld werkzaam te zijn geweest, emigreerde hij in 1987 naar de Provence in Frankrijk. Daarna woonde hij enkele jaren in New York, maar tegenwoordig woont hij weer in Frankrijk, in het departement Vaucluse. Bij uitgeverij Van Reemst verschijnt dit voorjaar een heruitgave van dit zeer succesvolle boek, waarin hij over zijn belevenissen als Britse expat in de Provence vertelt. Peter Mayle | ISBN 978 90 475 1755 9 | E 12,50 | Paperback | Uitgeverij Van Reemst | Maart/april 2011

Meer emigratieboeken vindt u op www.vertreknl.nl/boeken. U kunt daar de boeken eenvoudig bestellen en /of recenseren.

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 59

leven | strip

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 61

wegwijzer

Wegwijzer van A tot Z Hier vindt u diverse bedrijven die u kunnen helpen bij uw vertrek naar het buitenland variërend van een visumaanvraag tot het vinden van een baan en/of woning. Meer bedrijven vindt u op onze website VertrekNL.nl/wegwijzer. Ook kunt u daar uw bedrijf kosteloos aanmelden.

Alpreal Specialist in onroerend goed in Oostenrijk. Bemiddelen voor u bij aanen verkoop van chalets, appartementen, woningen, hotels/pensions en bouwgrond. De Biestermannen 22, 5591 NH Heeze T: 0043 (0)664 9411147 T: 0031 (0)4071 10322 E: info@alpreal.nl W: www.alpreal.nl

Bonne Vie Bemiddeling Bemiddelt ruim 21 jaar bij de aanen verkoop van onroerend goed in en om de Morvan (in het hart van Bourgondië - Frankrijk). Kerkemeer 29, 1921 XV Akersloot T: 0031 (0)251 31 32 42 T: 0033 (0)386 78 00 71 E: info@bonnevie.info W: www.bonnevie.info Bus Insurance Services Voor al uw verzekeringen; nationaal of internationaal. Penningkruid 20 3984 BK Odijk T: 0031 (0)30 6565599 E: info@businsurance.nl W: www.businsurance.nl Buysse Emigration Visaspecialist voor Canada, USA en Down Under. Tollenstraat 39, 4101 BD, Culemborg Postbus 419, 4100 AK, Culemborg T: 0031 (0)345 51 51 03 F: 0031 (0)345 52 13 62

E: info@visaspecialist.com W: www.emigratie.nl

Casas de Espana Uw partner voor het vinden, bouwen of verkopen van uw woning aan de Costa Blanca in Spanje. Alles in één hand zowel in Spanje als Nederland. Pinksterbloem 40, 1689 RB, Hoorn(NH) T: 0031 (0)229 26 86 08 T: 0031(0)6 42 74 19 61 F: 0031 (0)229 26 76 80 E: contact@costa-blanca-huizen.nl W: www.costa-blanca-huizen.nl Cradle Kraamzorg Nederlandse kraamzorg in het buitenland. Cradle biedt professionele begeleiding in je kraambed in je eigen huiselijke omgeving aangepast aan jouw wensen en behoeften op een vertrouwde manier: in de Nederlandse taal en cultuur. Jan Witheijnstraat 58 1018 WM Amsterdam T: 0031 (0)20 4275141 E: grietje.miedema@cradle.nl W: www.cradle.nl

Emigratieboek.nl Uitgeverij Van Dorp Educatief Boekhandel voor landverhuizers. Emigreren vraagt om een goede voorbereiding. Op de site Emigratieboek.nl vindt u alle boeken die verkrijgbaar zijn op het gebied van emigreren. Van praktische gidsen tot

taalcursussen en reisgidsen. Postbus 42, 3956 ZR, Leersum T: 0031 (0)343 46 99 70 F: 0031 (0)343 46 99 73 E: administratie@vandorp-educatief.nl W: www.emigratieboek.nl

T: 0033 (0)6 36 81 60 58 F: 0033 (0)9 75 18 09 10 E: info@frenchpropertysurveyors.com W: www. frenchpropertysurveyors.com

Emigratiebureau.com Emigreren naar Canada? Emigratiebureau.com is visumspecialist bij uw emigratie naar Canada. Het is het enige emigratiebureau in Nederland dat zich alleen op Canada richt en is daarmee uniek. Postbus 8, 9950 AA, Winsum T: 0031 (0)595 42 62 09 F: 0031 (0)595 42 62 07 E: info@emigratiebureau.com W: www.emigratiebureau.com

GuideLines Juridische en fiscale handboeken inzake (ver)koop en (ver)huur van onroerend goed in het buitenland. Ook informatiehandboeken over werken en/of het starten van een eigen onderneming in het buitenland. Cortenbacherdreef 27, 6367 GG, Voerendaal T: 0031 (0)45 575 42 18 F: 0031 (0)45 575 45 35 E: guidelines@planet.nl W: www.guidelines.nl

Emigratiedesk Uw coach bij grensoverschrijdend werken naar België, Duitsland of Frankrijk. Steinderweg 49, 6171 XJ, Stein T: 0031 (0)46 426 08 07 T: 0031 (0)6 49 80 67 01 E: info@emigratiedesk.nl W: www.emigratiedesk.nl

French Property Surveyors Ltd Voert door geheel Frankrijk bouwkundige inspecties en taxaties uit van onroerend goed. Het bedrijf geeft tevens technisch advies voor en tijdens verbouwingen, renovaties en restauraties. FPS (voormalig CPA) levert deze diensten sinds 2006. La Sycomore, Alayrac, 12500 Espalion, Frankrijk

Hans de Vries ApS Onafhankelijk adviesbureau voor emigratiebegeleiding in Denemarken en Zweden. Isbjerg Møllevej 75 6800 varde, Denemarken T: 0045 (0)40180620 E: mail@hansdevries.dk W: www.hansdevries.dk

JoHo Support Belangenorganisatie die wereldwijd talent wil ontwikkelen, kennis delen, en samen te werken. Die wereldwijd steunt via support centers, sites & services, en werkt voor o.a. scholieren, studenten,

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 63

wegwijzer expats, ondernemers,reizigers en vrijwilligers. World Experience Center, Paviljoensgracht 18, 2512 BP, Den Haag T: 0031 (0)88 321 45 67 E: info@joho.nl W: www.joho.nl

Kuiper bv De Internationale Verhuizer Kuiper is gespecialiseerd in verhuizingen van en naar Zuid-Europa met eigen vestigingen in Frankrijk, Spanje en Portugal. Bovendien is Kuiper onderdeel van een gekwalificeerd agentennetwerk dat in Europa en wereldwijd verhuizingen verzorgt. Van Houten Industriepark 12, 1381 MZ, Weesp T: 0031 (0)294 41 80 80 F: 0031 (0)294 41 81 57 E: info@kuiperbv.nl W: www.kuiperbv.nl

Mondial Waaijenberg Groep Of u nu binnen Nederland verhuist of emigreert naar een ander land, de Mondial Waaijenberg Groep verzorgt uw complete verhuizing voor zowel particulieren als zakelijk. Wanneer u tijdelijk naar het buitenland verhuist, kunnen zij uw inboedel ook opslaan in één van hun opslagloodsen. Het verhuisbedrijf heeft vestigingen in Gelderland en in Groningen. Celsiusstraat 47, 6716 BZ te Ede Postbus 299, 6710 BG, Ede T: 0031 (0)318 62 45 55 F: 0031 (0)318 64 62 61 E: info@waaijenberg.nl W: www.waaijenberg.nl

NRC De Week De compacte variant van NRC Handelsblad voor het buitenland, in gedrukte vorm en NRC Handelsblad op internet. NRC De Week wordt alleen in het buitenland bezorgd. T: 088 – 5720572 (klantenservice bereikbaar op maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur) W: www.nrc.nl/deweek

OOM Verzekeringen Voor de branche buitenlandverzekeringen neemt OOM Verzekeringen een unieke positie in door zich te positioneren als dé verzekeraar voor langer verblijf in het buitenland. Nederlanders die voor langere tijd in het buitenland verblijven kunnen bij OOM Verzekeringen terecht om goede, integere en passende verzekeringen af te sluiten. Postbus 3036, 2280 GA, Rijswijk (ZH) T: 0031 (0)70 353 21 00 (ma-vrij 8.30 uur – 17.00 uur) F: 0031 (0)70 360 18 73 E: info@oomverzekeringen.nl W: www.oomverzekeringen.nl

Pet Travel Clinic Gespecialiseerde agent in de zorg voor het organiseren van de emigratie van uw huisdier. Dierenwelzijn is de eerste prioriteit. Hoeksteen 153, Avio Trade park, 2132 MX Hoofddorp T: 0031 (0)20 316 50 93 F: 0031 (0)20 316 50 99 E: pets@zoologistics.nl W: www.zoologistics.nl Placement AS Informatie en advies over de emigratieprojecten in Scandinavië, maar ook over wonen, ondernemen en werken in Denemarken, Noorwegen en Zweden. Contactpersoon: Gert Rietman 6250 Stordal, Norge T: 0047 928 54 190 E: post@placement.no W: www.placement.no

Rabobank Grensbanken De adviseurs van deze banken hebben specifieke kennis van zowel Belgische en Duitse als Nederlandse wetgeving op het gebied van fiscaliteit, sociale zekerheid en hypotheken. Zij kunnen u advies geven over alle keuzes die gemaakt moeten worden op financieel gebied. Wat betreft de hypotheek, maar ook voor pensioenen, verzekeringen, sparen en beleggen. Daarnaast hebben de Rabobank Grensbanken een uitgebreid lokaal netwerk van deskundigen opgebouwd. Denk hierbij aan makelaars, notarissen, fiscalisten,

juristen en advocaten, maar ook verzekeringsmaatschappijen, architecten en bouwondernemingen. E: info@emigrerennaarbelgie.nl E: grensbanken@rn.rabobank.nl T: 0031 (0)40 217 96 66; W: www.emigrerennaarbelgie.nl/ www.emigrerennaarduitsland.nl

Stichting NOB Stichting Nederlands Onderwijs in het Buitenland ondersteunt het Nederlands onderwijs in het buitenland. Dit doen zij sinds 1980 in opdracht van het ministerie van OCW. Bovendien verzorgt NOB het werkgeverschap van de Nederlandse leerkrachten en directeuren van de Europese scholen. Parkweg 20a, 2271 AJ Voorburg T: 0031 (0)70 386 66 46 (algemeen) F: 0031 (0)70 387 31 54 E: info@stichtingnob.nl W: www.stichtingnob.nl

VCK Live Animal Logistics Uw dieren vervoeren door de lucht vereist een specialistische aanpak. Het vervoer door de lucht is geregeld in een luchtvaartwet. Deze wet zorgt ervoor dat het welzijn van de dieren altijd voorop staat en dat het vervoer niet schadelijk is voor uw dieren. VCK Live Animal Logistics is een luchtvrachtagent die de beste reismogelijkheden voor uw dieren kan arrangeren. Pelikaanweg 29, 1118 DT, Schiphol Amsterdam T: 0031 (0)20 654 91 31 F: 0031 (0)20 601 02 73 E: animals.air@vcklogistics.nl W: www.dierentransport.com Visa4you Begeleidt u vanaf het eerste begin tot het moment dat u het visum in uw paspoort heeft gekregen. Uw emigratie specialist naar Australie, Canada en Nieuw Zeeland. Pieperij 11, 7924 PZ, Veeningen T: 0031 (0) 528 39 11 18

F: 0031 (0) 528 39 11 19 E: info@visa4you.nl W: www.visa4you.nl

Wereldomroep Via radio, televisie en internet biedt Radio Nederland Wereldomroep nieuws, informatie en cultuur aan miljoenen mensen over de hele wereld. Dat wordt gedaan vanuit een Nederlands-Europees perspectief, in tien talen. Hierbij houdt de Wereldomroep rekening met de verschillende informatiebehoeften van de diverse doelgroepen en past de Wereldomroep het aanbod aan op de mediasituatie in diverse regio’s. Witte Kruislaan 55, 1217, AM Hilversum Postbus 222, 1200 JG, Hilversum T: 0031 (0)35 672 42 11 (algemeen) T: 0031 (0)35 672 43 33 (publieksvoorlichting) F: 0031 (0)35 672 43 43 E: wereldomroep@rnw.nl W: www.wereldomroep.nl Wereldschool Verzorgt het afstandsonderwijs voor Nederlandstalige kinderen van drie tot en met achttien jaar die in het buitenland verblijven. Zowel volledig onderwijs thuis is mogelijk als in combinatie met een lokale of internationale school. U kunt ervoor kiezen uw kind(eren) alleen Nederlands te laten volgen of voor een combinatie van vakken die in uw specifieke situatie passend is. Uiteraard is het ook mogelijk het volledige onderwijs via de Wereldschool te doen. Pascallaan 71, 8218 NJ, Lelystad T: 0031 (0)320 22 99 27 F: 0031 (0)320 22 99 91 E: info@wereldschool.nl W: www.wereldschool.nl n

Ga naar www.vertreknl.nl/wegwijzer voor: - nog meer relevante adressen binnen de emigratiebranche - het plaatsen van uw eigen bedrijf Plaatsing van uw bedrijf op de website is gratis.

FEBRUARI 2011 VERTREK NL

| 65

volgend nummer

Volgende keer in VertrekNL: Thema Taal en Onderwijs In de serie Van Businessplan tot eigen bedrijf volgen we Martin en Annemarie Kamerbeek. Zij willen een B&B in Spanje opzetten. We spreken hen na hun oriëntatiebezoek: “We overwegen nu sterk om in Spanje op de markt te gaan staan...”

7 dilemma’s voor

Hans Kazàn

Interview Henrico Prins,

emigrant sinds 2009 (Nieuw-Zeeland) en auteur van het in mei te verschijnen boek ‘Emigreren voor beginners bekentenissen van een landverhuizer’

De nieuwe VertrekNL ligt vanaf half mei in de winkel! 66

VERTREK NL FEBRUARI 2011

Wilt u vertrekken? Eerst de Wereldomroep checken!

De Wereldomroep is een onmisbare bron van

er verhalen en reportages over mensen die de

internet en satelliet. In veel landen is BVN.tv te

informatie voor Nederlanders die van plan

stap al maakten. Zelfs voor de kinderen is er

ontvangen, met de beste programma’s van de

zijn in het buitenland te gaan wonen.

een apart onderdeel: WereldKIDS.nl

publieke omroep en is er een actuele digitale

Onze site bevat een speciaal gedeelte met

Woont u eenmaal in het buitenland dan blijft

nieuwskrant: de WereldKrant. Daarnaast kunt u

de do’s en don’ts bij emigratie.

de Wereldomroep uw band met Nederland via

zich abonneren op het WereldExpat Magazine,

Maar ook handige checklists bij het maken

radio, internet en tv.

een wekelijkse, gratis digitale nieuwsbrief

van uw vertrekplan. En speciale dossiers

Met radioprogramma’s specifiek voor expats

met relevant nieuws. Ga voor alle informatie

over geld en zekerheid. Bovendien vindt u

en emigranten, te beluisteren via kortegolf,

naar www.wereldomroep.nl/expat

Goed verzekerd in het buitenland! Voor wie langere tijd in het buitenland gaat wonen is het belangrijk ook dรกรกr goed verzekerd te zijn. Dat kan bij OOM Verzekeringen met de Global Traveler-verzekering. Kijk op www.oomverzekeringen.nl of bel +31(0)70 353 21 00. ziektekosten | SOS | reis | ongevallen | aansprakelijkheid inboedel | rechtsbijstand | annulering

OOM Verzekeringen

A l 7 0 j a a r g re n z e l o o s d e s k u n d i g