Rotterdamse Cultuurkant editie Mei & Juni 2019

rot terdamse

CULTUUR krant

GRATIS!

MAIL & WIN

Beklim de toren van de Laurensk erk en maak kans op een gratis surfl es bij desurfscho ol in HvH

LAURENSKERK • LEZEN • ARCHITECTUUR • JAZZ • GESCHIEDENIS • POETRY • MILIEU EDITIE E Z E D IN r Jazz

VEELZIJDIG & INFORMATIEF

rot terdamse CULTUUR krant

Uitgeverij 11

LENTE 2019

aa • 100 j otterdam R nal seum in Mu ry Internatio e oet m • 50 P al Rotterda kerk v i t s rens Fe de Lau en t n e um Icon • Mon ectuur en bij t i h c r •A iet air gen tig n i l u C • e, Har Héroin Bean & Jack

Muse Rotte um viert rdam 100 ja jazz ar t/m 8 sept

2

r ot t er da m s e CULTUUR krant

ROTTERDAM

www.rotterdamsecultuurkrant.nl

ROTTERDAM THEA BECKMAN

KLIMAAT ALLIANTIE

de vondeling

Rotterdam is met circa dertig megaton CO2 per jaar verantwoordelijk voor 20% van de landelijke CO2-uitstoot. Het grootste deel daarvan (90%) komt uit de haven. Raffinaderijen en kolencentrales stoten de meeste broeikasgassen uit. Een klein deel van de CO2 wordt afgevangen en geleverd aan de glastuinbouw in het Westland. Daarnaast wisselen bedrijven steeds vaker stroom en warmte uit.

In de stad zijn het verkeer en woningen verantwoordelijk voor de grootste CO2-uitstoot.

De meeste auto’s rijden op fossiele brandstoffen zoals benzine en de meeste gebouwen worden met gas verwarmd. Een deel van de kantoren en woningen is aangesloten op het warmtenet dat wordt gevoed met restwarmte afkomstig uit afvalverbranding.

Rotterdam heeft de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs en het nationale Kli-

Koud, grauw en winderig brak de ochtend van de zesde januari 1473 aan boven de stad Rotterdam. Een dik wolkendek voorspelde sneeuw, maar Truitje Blasius, die zich door de smalle Vrouwensteeg naar de Botersloot haastte, lette daar niet op.

Ze huilde. Juist de vorige dag had ze haar zoontje, achttien dagen oud, moeten begraven. Ruim twee weken was dat kind de hoop en vreugdevolle verwachting geweest van Truitje en haar man, de meesterkuiper Jan Blasius. Toen was de zuigeling weggekwijnd en gestorven. En het was al de tweede maal dat Truitje haar pasgeboren kind verloor, terwijl haar man toch zo hartstochtelijk naar een opvolger verlangde. Waarom moest zij, een gezonde Hollandse vrouw, meteen al haar kinderen begraven?

Met een hart vol rouw dacht ze aan haar gezegende buurvrouw, Maria Kanters, die al drie gezonde jongens had en nog twee leuke meisjes bovendien. Sommige mensen hadden toch alle geluk van de wereld. ....

Zo begint Het Geheim van Rotterdam, een spannend boek van Thea Beckman, uitgegeven door de Rotterdamse uitgeverij Lemniscaat.

Het verhaal speelt zich af in Rotterdam tijdens de Jonker Fransenoorlog.

Thea Beckman (1923 - 2004) werd geboren in Rotterdam en was schrijfster van (historische) kinder - en jeugdboeken, waaronder Kruistocht in Spijkerbroek dat in 2006 verfilmd werd.

Mail&Win

ONTMOETING maatakkoord vertaald in de volgende ambities voor de stad: • In 2022 een dalende trend in de jaarijkse uit stoot van CO2 • In 2030 de Rotterdamse uitstoot van CO2 49% lager ten opzichte van 1990 • In 2050 is Rotterdam klimaatneutraal Om deze ambitieuze doelen te behalen, is de Rotterdamse Klimaat Alliantie in het leven geroepen. Vertegenwoordigers van Rotterdamse bedrijven en organisaties sluiten aan bij vijf klimmaattafels om concrete plannen te maken op het gebied van schone energie, mobiliteit, haven en industrie, consumptie en gebouwde omgeving. Ook bewoners kunnen meepraten en hun ideeën en mening delen via de website:

Win Het Geheim van Rotterdam In welke eeuw speelt dit verhaal zich af?

Geef je antwoord uiterlijk 30 juni door via www.rotterdamsecultuurkrant.nl en maak kans op dit spannende boek!

Straatwandeling met gids Erik

www.energieswitch010.nl

KUNST OP STRAAT

Mural Mephisto

In het centrum van de stad, in de Boomgaardhof, zijn twee muurschilderingen gemaakt ter nagedachtenis aan de legendarische jazzbar Mephisto (1934 - 1938).

Mephisto opende haar deuren in 1934 als jazz bar aan de Oude Binnenweg. De club was uniek in Rotterdam en had als enige uitgaansgelegenheid een zwarte portier. Ook het barpersoneel was gekleurd, net zoals de muzikanten op het podium. Jazz was in die tijd rebelse muziek, een undergroundcultuur. Mephisto noemde zichzelf vol trots ‘Negro Palace’ en adverteerde met sloguns zoals: De sensatie van 1936! New York’s Negerwijk Harlem te Rotterdam. Mephisto brandde af in 1938.

De tweedelige muurschildering is gemaakt door illustratoren Joren Joshua en Ilse Weisfelt.

Het werk is mede mogelijk gemaakt door Rewriters010, CBK Rotterdam en Woonstad Rotterdam. De muurschilderingen zijn onderdeel van de Rotterdam Jazzroute en de Rotterdam Street Art Route.

Meer over Mephisto in de tentoonstelling

Prijsvraag

Op de ‘s Gravendijkwal nr. 95 zit Ontmoeting, een dienstencentrum voor kwetsbare mensen in de samenleving die de verbinding met zichzelf en hun omgeving zijn kwijtgeraakt. De Ontmoeting werkt vanuit een christelijke achtergrond, maar biedt hulp aan iedereen die dat nodig heeft ongeachte levensovertuiging of religie. Ontmoering biedt onder meer dagopvang en begeleiding aan dakloze Rotterdammers.

Jazz in Rotterdam in Museum Rotterdam.

Foto Aad Hoogendoorn / bkor.nl

Uniek bij Ontmoeting zijn de Straatwandelingen met een ervaringsdeskundige gids, die een kijkje geven in het leven van een dakloze in Rotterdam. Wij gingen op pad met Erik (57), die jarenlang verslaafd was, in de gevangenis heeft gezeten en drie jaar op straat leefde. Met hulp van Ontmoeting heeft hij nu een eigen woning, krijgt hij sociale ondersteuning en werkt hij met veel plezier als gids voor de Straatwandeling.

Erik is een geweldige gids! Hij vertelt openhartig over zijn leven, heeft foto’s bij zich van perron nul in de jaren ‘80 en neemt ons mee naar het gebied in de stad waar zijn leven op straat zich afspeelde: CS, Kruiskade, ‘s Gravendijkwal... Hij laat de Huiskamer zien, een laagdrempelige dagopvang voor daklozen en verslaafden, en de Zusters van Moeder Theresa waar je een warme maaltijd kunt krijgen voor een paar euro. Door de verhalen van Erik zien we Rotterdam door zijn ogen, een bijzondere ervaring!

Ook een Straatwandeling doen? Je kunt je aanmelden met minimaal twee deelnemers via onderstaande link. Vergeet niet de gids een fooi te geven na afloop!

ontmoeting.org/straatwandeling

Erasmusboekje Met steun van de G.Ph.Verhagen-Stichting maakten wij een zakformaat boekje over Erasmus: wie was hij, waarom was en is hij zo beroemd en waar kun je hem terugvinden in de stad in kunstwerken en gebouwen?

Het Erasmusboekje wordt u aangeboden door (dakloze) cliënten van Ontmoeting voor een donatie The most famous man of Rotterdam van (min) € 2,-. €2, Dit bedrag komt in zijn geheel ten goede aan de aanbieder.

Ook de gidsen van de Straatwandeling hebben het Erasmusboekje voor u!

Erasmus 2019

• Facts & Figures • His ideas • Quotes • Erasmus in town

This booklet is exclusively sold by homeless people in Rotterdam.

Purchasing this booklet will help them save money to improve their situation. Thank you for your contribution.

MUZIEK

Deze pagina maakten wij in samenwerking met Museum Rotterdam

r ot t er da m s e CULTUUR krant

3

JAZZ IN ROTTERDAM Honderd jaar geleden maakte Rotterdam voor het eerst kennis met een nieuwe Amerikaanse trend: Jazz! Ter gelegenheid van dit bijzondere jubileum presenteert Museum Rotterdam de tentoonstelling Jazz in Rotterdam. De mini expo is samengesteld door gastcurator Hans Zirkzee, auteur van het boek 100 jaar Jazz in Rotterdam.

miNI expo Jazz in Rotterdam: t/m 8 september 2019 in de Rodezand Zaal van Museum Rotterdam

Foto Jerry Lampen

- tegenwoordig verdeeld over 176 nationaliteiten - zijn gewend aan andere culturen. Wij maakten al vroeg kennis met andere culturen en met muziek van Afro-Amerikaanse artiesten. Toen in de jaren twintig rondom het nieuwe stadhuis aan de Coolsingelboulevard grote theaters werden gebouwd om de stad internationale allure te geven, was dat een belangrijke impuls voor het uitgaansleven. Net zoals de versoepeling van dansrestricties, het verruimde horecabeleid en de groeiende dansrage van de roaring twenties. De beurskrach van 1929 en de economische malaise die daarvan een gevolg was, bleken ook een stevige stimulans voor de jazzmuziek. Het Negropalace Mephisto was het belangrijkste vooroorlogse fulltime jazzpodium in Rotterdam. Het jazzaanbod in de stad steeg naar ongekende hoogte.’

Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog toen Jazz door het Nazi regime verboden werd - bleef het in Rotterdam floreren...

‘De ambtenaren van de Kultuurkamer - een door de Duitse bezetter ingesteld instituut waar alle kunstenaars, schrijvers, journalisten, muzikanten, et cetera bij aangesloten moesten zijn om te mogen werken - waren niet bij machte het ingestelde jazzverbod te handhaven. Ondanks de verduistering, het dans- en jazzverbod, de eliminatie van de joodse bevolking, de razzia’s en het feit dat de stad in totaal 147 keer werd gebombardeerd, bleef het Rotterdamse publiek uitgaan. Weken na het bombardement ging het publiek alweer stappen in de overgebleven etablissementen. De horeca kende een vrij vestigingsbeleid in de periferie van het verwoeste centrum. Parkzicht, Gebouw

Waarom is Rotterdam een bijzondere stad op het gebied van Jazz?

‘Weinigen zijn nog op de hoogte van de grandeur van het Rotterdamse uitgaansleven en de kwaliteit van de lokale (jazz)musici. Het hardnekkige imago van permanente bouwplaats - bevolkt door cultuurloze en poetsende arbeiders met opgerolde mouwen - rijpte eigenlijk pas na het bombardement. De culturele verworvenheden van onze dynamische stad zijn zwaar onderbelicht. Mijn studie naar het jazzverleden van de stad laat zien dat jazzmuziek een prominente positie had en heeft in het uitgaansleven van Rotterdam.’

Hoe komt dat?

‘Door de positie van Rotterdam als een internationale havenstad! De inwoners van Rotterdam

Odeon, Lommerrijk (tot 1941 Hillegersberg) en de als noodvoorziening gebouwde L ‘Ambassadeur, Palace, de Cascade en Brauhaus Monopole waren de places to be. Concerten stonden gewoon in de krant aangekondigd en het amusementaanbod behaalde in 1943/1944 een historisch en kwantitatief hoogtepunt.’

Wat kunnen we verwachten van de expo Jazz in Rotterdam in Museum Rotterdam?

De expo maakt deel uit van de manifestatie 100 jaar jazz in Rotterdam. De recente jazzgeschiedenis wordt belicht op andere locaties zoals Dizzy, LV en De Doelen. Stichting Jazz International Rotterdam, North Sea Round Town en LantarenVenster organiseren speciale concerten. In Museum Rotterdam richten we ons op Jazz in Rotterdam tot en met de tweede wereldoorlog. De expo is onderverdeeld in vier periodes: Het begin, De Roaring Twenties, The Mad Thirties en WO II. Speciaal voor de expo zijn vier korte documentaires met uniek beeldmateriaal ontwikkeld. We zien de allereerste Afro-Amerikaanse musici die optraden in Rotterdam. De grote theaters worden belicht. Er is bewegend beeld van een van de grootste Rotterdamse jazzmusici, Louis de Vries. Een absolute eyecatcher is een drumstel uit de jaren twintig.

Ook besteden we aandacht aan de mode van de Flapper girls, laten we antieke geluidsapparatuur zien en is er aandacht voor Rotterdamse damesjazzorkesten, die in de jaren dertig zeer in de mode waren. Kortom: te veel om op te noemen. Komt allen! ‘ Jazz in Rotterdam T/m 8 september in Museum Rotterdam Meer info op www.museumrotterdam.nl

Casino-Variété-foto-P.M.-Vijverberg-collectie-StadsarchiefRotterdam

Jan-Makor-onbekende-fotograaf-collectie-Jan-Makor

Beeld uit de expo Jazz in Rotterdam t/m 8 september in Museum Rotterdam.

Rodezand 26 • museumrotterdam.nl

Mail&Win

Prijsvraag

Win twee entreekaartjes voor de expo Jazz in Rotterdam!

Welke beruchte Rotterdamse jazzbar brandde af in 1938?

Geef je antwoord uiterlijk 30 juni door via www.rotterdamsecultuurkrant.nl en maak kans op gratis entreekaartjes!

Vier van tien muurschilderingen van bekende Rotterdamse Jazz artiesten in de stad. Meer info op r-jam.nl en bkor.nl.

4

r ot t er da m s e CULTUUR krant

Culuur is alles wat mensen met elkaar doen, maken en afspreken.

van alles

STRAAT

DUURZAAM

WERELD

Dwars door het levendige Oude Noorden loopt het Zwaanshals. Door Eveline Duermeijer

Hoe zit het nu precies met de opwarming van de aarde?

Ondertussen in ...

Het Zwaanshals is ruim een kilometer lang en loopt evenwijdig aan de rivier de Rotte, vanaf de Gordelweg in het noorden tot aan het Noordplein in het zuiden van de wijk. Het Zwaanshals dankt haar naam vermoedelijk aan de bocht die de Rotte hier maakt, zoals de bocht in de hals van een zwaan.

De aarde (net zoals andere planeten) wordt omringd door een laag gassen: de atmosfeer of dampkring. Twee belangrijke gassen in die laag zijn CO2 (koolstofdioxide) en H2O (waterdamp). De gaslaag rondom de aarde is zo samengesteld, dat een deel van de warmte van de zon binnen de atmosfeer blijft en de rest wordt doorgelaten de ruimte in. Dit is het natuurlijk broeikaseffect.

Gevolg van de industrialisatie Sinds halverwege de 19e eeuw - sinds het ontstaan van de industrie (grootschalige productie in fabrieken) - gaat de gemiddelde temperatuur op aarde omhoog. Dit komt omdat de uitstoot van broeikasgassen steeds verder toeneemt waardoor de natuurlijke gaslaag rondom de aarde verandert en meer warmte vasthoudt.

Zwaanshals 1934

De naam Swaenshals voor deze buurt komt eind 16e eeuw voor het eerst voor in de stadsarchieven. Ook stond er een herberg met de naam Swaenshals. Nu vind je er het Zwaanshalspark.

En langs de Rotte, parallel aan het Zwaanshals, ligt de Zwaanshalskade. Vroeger lag er een eilandje in de rivier, het Zwaneneiland. De Rotterdamse dichter Dirk Smits (1702-1753) schreef erover. Hier zouden stadszwanen hun winterverblijf hebben. Smits bekendste werk is zijn uitvoerige lofrede over de Rotte, De Rottestroom (1750). Het lezen van deze verzen zou even lang duren als een wandeling langs de Rotte...

Scaade aan ecosystemen Broeikasgassen (gassen die warmte vasthouden) worden uitgestoten bij de verbranding van fossiele brandstoffen zoals aardolie, steenkool en aardgas voor energieopwekking. Broeikasgassen worden ook uitgestoten door de industrieën, vervoermiddelen, huishoudens etc. De totale uitstoot is zó groot, dat het klimaat verandert en de aarde opwarmt. Deze opwarming van de aarde heeft grote gevolgen. Als de aarde te warm wordt, is leven op aarde niet meer mogelijk. Het aantal hittegolven, droogtes, overstromingen en schade aan ecosystemen is nu al meetbaar. Naar verwachting zal dit alleen maar toenemen. Als we niets doen, sterft naar verwachting een derde van alle plant- en diersoorten nog deze eeuw uit.

Zure regen Sommige mensen zeggen: het valt wel mee met die klimaatverandering, het is net als die zure regen van de jaren ‘80 daar hoor je ook niets meer over. Maar door zure regen - onder meer een gevolg van hoge zwaveluitstoot - gingen vissen dood en werden bomen ziek. De internationale maatregelen die genomen zijn, waren zeer effectief.

Zo effectief, dat de verzuring sinds 1980 met de helft is afgenomen.

Helaas is het terugdringen van de CO2 uitstoot - wat neerkomt op een totale hervorming van de wereldwijde energievoorziening - een veel groter en ingewikkelder proces dan de aanpak van zure regen.

Bronnen: WFN, Rijksoverheid, Wereld Meteorologische Organisatie, NRC

Houtzaagmolen De Zwaan 1900

Het gebied rondom de Rotte bestond vroeger uit een polderlandschap met molens. De meeste molens uit die tijd zijn verloren gegaan. In de tweede helft van de 17e eeuw stonden bij het Zwaanshals, nabij de Zaagmolenbrug, twee houtzaagmolens: De Zwaan en De Ooijvaar. De Zwaan werd later onderdeel van het terrein van de houtwerf Van Stolk & Zoonen. De molen werd in 1911 door de gemeente afgebroken om de Zaagmolenstraat door te trekken tot aan de Rotte.

Halverwege de 19e eeuw werd de Noordsingel aangelegd als onderdeel van het Singelplan van stadsarchitect Nicolaas Rose.

Aan de noordkant van de singel werd een gevangenis gebouwd en later ook steeds meer woningen. Eind 19e eeuw kreeg de buurt verder vorm onder leiding van stadsarchitect Gerrit de Jongh. De groei van de Rotterdamse haven zorgde voor explosieve groei van de stad en de behoefte aan woningen nam toe.

Om het centrum van Rotterdam te ontzien, werden op grote schaal huizen gebouwd in het Oude Noorden.

Het Oude Noorden is een leuke wijk met vooroorlogse straatjes en prachtige singels. Vanaf eind jaren ’70 begon de stad er met ‘stadsvernieuwing’. Delen van het Oude Noorden werden gesloopt en herbouwd, gevels werden gerenoveerd, nieuwe woningen gebouwd, straten en stoepen vernieuwd. Vandaag de dag is het Zwaanshals een hippe buurt met leuke (vintage) winkels en restaurants zoals Isis Inc, Jouw Marktkraam, Betje Krul, Lily Scarlet en Koreaans eethuis Allegaartje. Ook vind je er Rotterdams grootste bierbrouwerij Noordt aan de Zaagmolenkade.

Zwaanshals anno nu

Weetje: Voetballers Coen Moulijn en Wim Jansen, schilder Willem de Kooning, zangeressen Patricia Paay en Rita Reys en presentator Wilfried de Jong zijn in het Oude Noorden geboren!

Bronnen: Stadsarchief Rotterdam, Brouwerij Noordt, Engelfriet

MINI’S Een mini plaatsen kan voor € 15,- Mail naar info@goedeboekjes.nl Laagdrempelige, ervaringsdeskundige hulp voor iedereen met een eetprobleem. anonieme-overeters.nl WWW.11MEDIA.nl Lees en download de Vintage Route Rotterdam voor de leukste vintage winkels van de stad.

Luxemburg Luxemburg wil als eerste land in Europa de teelt, verkoop en het gebruik van cannabis voor medicinale en recreatieve doeleinden volledig legaliseren. Hoe precies en volgens welk model wordt nog onderzocht.

Filippijnen Bij de Filippijnse kust is vorige maand een walvis aangespoeld die stief door ondervoeding. De bijna 5 meter lange walvis had 40 kilo plastic afval in zijn maag, waardoor het dier niet meer kon eten.

Volgens biologen is dit één van vele tragische gevolgen van plasticvervuiling in zee.

Brunei De hoogste VN-chef voor de mensenrechten, Michelle Bachelet, heeft de Sultan van Brunei aangesproken op de voorgenomen invoering van Islamische shariawetten. Volgens deze wetten kan de rechtbank de doodstraf opleggen voor verkrachting, overspel, seks voor het huwelijk, het plegen van een overval of het beledigen van de profeet Mohammed. Vrouwen die abortus plegen krijgen publiekelijk zweepslagen en diefstal wordt bestraft met het afhakken van een hand. De VN acht deze wetten in strijd met de mensenrechten.

Equador De Ecuadoraanse inheemse stam Waorani won afgelopen april een rechtzaak tegen een grote oliemaatschappij. De Waorani stam omvat ongeveer 4.800 mensen. De uitspraak van de rehter blokkeert toetreding van bedrijven tot het voorouderlijk Amazonegebied van de Waorani voor olie-exploratieactiviteiten. 180.000 Hectare land in de provincie Pastaza blijft nu beschermd tegen exploitatie.

POETRY

Deze pagina maakten wij in samenwerking met Poetry International Rotterdam

r ot t er da m s e CULTUUR krant

5

POETRY INTERNATIONAL FESTIVAL ROTTERDAM Workshops

Een greep uit de vele workshops van Poetry International.

Familieworkshop Woorden Temmen Poëzie is toveren met woorden. Kom op Vaderdag met het hele gezin poëzie lezen en samen schrijven. Een fijne verrassing voor papa! Met Kila & Babsie • 16 juni, 12.00-13.00 uur

50 Jaar Poetry International Rotterdam Dichters Het Poetry International Festival Rotterdam viert dit jaar haar 50e verjaardag! Het is daarmee een van de oudste festivals van het land en het oudste van de stad.

Feestelijk festival Poetry International viert haar jubileum met een extra feestelijke festivaleditie in de Doelen waar het festival in 1970 voor het eerst plaatsvond. Het programma bestaat uit doorlopende dichtersvoorstellingen, muzikale optredens, dansvoorstellingen, een uitgebreid aanbod van workshops en de jaarlijkse uitreiking van De Grote Poëzieprijs.

Muziek en dans Naast bijzondere dichters presenteert het 50e Poetry International Festival ook verrassende muzikale optredens en dansperformances. Het begint al goed met het openingsprogramma ‘What Happened to the Future?’, waarin het met drie Grammy’s bekroonde Metropole Orkest duetten aan gaat met festivaldichters en The Last Poets, de legendarische grondleggers van spoken word.

Poetry in al haar vormen Vernieuwende dichters uit alle hoeken van de wereld brengen de meest uiteenlopende vormen van poëzie ten gehore, van spoken word tot unieke versmeltingen van woord, muziek, film en dans. Naast intieme voordrachten en multidisciplinair theatraal poëziespektakel, kun je deelnemen aan workshops op het gebied van poëzie schrijven, vertalen, inbinden en performen met dichters en vertalers zoals Ingmar Heytze, Derek Otte en Ton Naaijkens. Op de website vind je het volledige aanbod.

Praktische info Het festival start op 13 juni met Opening Night en eindigt met de uitreiking van De Grote Poëzieprijs 2019 op zondag 16 juni. Je kunt kiezen voor losse dagkaarten of een voordelig passe-partout. Er zijn kortingen voor CJP-houders, Rotterdampas- en seniorenpashouders en jongeren t/m 26 jaar.

Om deel te nemen aan een workshop heb je naast een dagkaart of passe-partout een apart ticket nodig. Kaarten kun je kopen via de website.

Dichters vanuit de hele wereld komen naar het festival.

Jules Deelder Als Rotterdamse dichter onlosmakelijk verbonden met de stad en voor de tiende keer aanwezig op Poetry International Festival.

• 14 juni, 20.10 - 20.30 uur

www.poetry.nl Vertaalworkshop Arabisch Vertaalster Arabisch Nisrine Mbarki brengt je de kneepjes van het vak bij adhv gedichten van Mona Kareem, die zelf ook aanwezig is.

• 15 juni, 10.30-12.30 uur

Speaking Your Truth The Last Poets geven een exclusieve workshop voor vijftien gelukkigen. Wil je erbij zijn? Koop dan snel je kaartje online!

• 14 juni, 14.00-16.00 uur

DONDERDAG 13 JUNI ALLE DICHTERS METROPOLE ORKEST THE LAST POETS VRIJDAG 14 JUNI ANTJIE KROG ULRIKE ALMUT SANDIG THE LAST POETS MARIO BATKOVIC SAYAKA OSAKI GALINA RYMBOE MARIEKE LUCAS RIJNEVELD JULES DEELDER DE LIKT DJ DDV DWAYNE FRANKLIN + DADDY JAKOB ZATERDAG 15 JUNI TOM LANOYE LEA SCHNEIDER FRANK BÁEZ EDUARDO GUERRERO + ANTONIO LIZANA RITA DOVE MONA KAREEM KAYO CHINGONYI CHARLOTTE ADIGÉRY KOLEKA PUTUMA ZHENG XIAOQIONG RAÚL ZURITA ZONDAG 16 JUNI JUDITH HERZBERG PÉTER ZÁVADA JAMES NOËL A-WA CHARLES BERNSTEIN SANTIAGO VERA VAHNI CAPILDEO BRUNO FERRO XAVIER DA SILVA FISTON MWANZA MUJILA PATRICIA LOCKWOOD LIEKE MARSMAN NU KOOPKETS! C I JE T

Poetry Performance Voormalig stadsdichter Derek Otte helpt je met het zelfvertrouwen en de vaardigheden die je nodig hebt om een goede voordracht neer te zetten.

• Za. 15 juni, 13.00-15.00 uur

Koleka Putuma Zuid-Afrikaanse dichter, performer en theatermaker die doorbrak met debuutbundel en bestseller Collective Amnesia (2017).

• 15 juni, 20.00 - 20.20 uur

Marieke Lucas Rijneveld Ze won de C. Buddingh’-prijs met haar debuutbundel Kalfsvlies en publiceerde begin dit jaar haar tweede dichtbundel Fantoommerrie.

• 14 juni, 18.40 - 19.00 uur

En vele anderen!

13/16 JUNE - DE DOELEN poetry.nl

James Noël Rockster van de Haïtiaanse poëzie!

Zanger Wooly Saint-Louis Jean zette zijn gedicht ‘Bon nouvèl / La Bonne Nouvelle’ op muziek.

• 16 juni, 15.40 - 16.00 uur

6

r ot t er da m s e CULTUUR krant

lezen

‘Ik ben overal thuis waar ik m’n bibliotheek heb en m’n schamele spullen’ ~ Desiderius Erasmus (1466 - 1536)

Boekbesprekingen

Alek Dabrowski woont in Rotterdam en is werkzaam in de bibliotheekbranche. Hij is ook boekverkoper bij v/h Van Gennep, bureauredacteur voor poëzietijdschrift Awater en betrokken bij diverse literaire festivals.

door Alek Dabrowski

Jazz in Rotterdam ‘Jazz in Rotterdam’ is een monument. Het vierkante boek is 500 pagina’s dik, rijk geïllustreerd en mooi vormgegeven. Het weegt een paar kilo. Hans Zirkzee beschrijft de jazz in Rotterdam vanaf het prille begin, vanaf de laatste decennia van de negentiende eeuw.

‘Jazz in Rotterdam’ was genomineerd voor het beste Rotterdamse boek 2015.

Het boek is chronologisch opgezet. Elk van de negen hoofdstukken beslaat een tijdperk. Daarnaast is er in elk hoofdstuk in aparte paragrafen alle ruimte voor kleine biografieën, festivals, podia en bands. Elk aspect van de jazz in Rotterdam wordt behandeld.

De keerzijde is dat deze pil het karakter heeft van een naslagwerk. De tekst is geen vloeiend geheel, geen lopend verhaal. Dit komt door de verschillende bronnen die hij gebruikt, met name de lange citaten, soms hele interviews. Daarnaast zijn de tussenliggende teksten en inleidingen op hoofdstukken vaak wat stijf geformuleerd. Desondanks is het onderwerp boeiend genoeg om ‘Jazz in Rotterdam’ in zijn geheel uit te lezen.

De oergeschiedenis van de jazz in Rotterdam begint halverwege de negentiende eeuw met optredens van ‘negerartiesten’ zoals de ‘Washington Minstrels’ en de ‘Ethiopian Serenades’. Dergelijke optredens vonden plaats op kermissen en vaudevillerevues, waar vooral de ritmische bewegingen erg opvielen.

Zirkzee besteedt veel aandacht aan de plekken waar werd opgetreden. Rond 1900 waren dit de variététheaters en een nieuw verschijnsel: de bioscopen, waar live muziek werd gespeeld.

De term jazz werd eerst alleen geassocieerd met dans, pas later met muziek. In de jaren 20 volgden de verschillende dansrages elkaar snel op: de Charleston, de Volta, de Jimska, de hup-

pa-huppa, de heebie jeebies, enzovoorts.

Niet iedereen was gecharmeerd van jazzmuziek.

In 1919 schreef een journalist in de Vaderlander: ‘Is jazz muziek? Nee, het is een opwindend, krankzinnig makend geluid, dat langzaam in je vreet en je tot den rand van den waanzin brengt.’

Hij was niet de laatste die zo over jazz dacht. Bij een optreden van Josephine Baker in Rotterdam werd geschreven over het opwekken van primitieve instincten en de triomf van het oerwoud.

Het grote aantal podia in Rotterdam bleef bestaan tijdens de crisis van de jaren 30. Het leek wel of er meer mensen uitgingen dan ooit. Het aantal amateur jazzbands groeide. Zij hadden markante namen als The Swing Devils, Max Weller and his Noise Mongers of de Bobtonflippers.

De crisis zorgde ook voor een toestroom van buitenlandse muzikanten. Zij waren goedkoper en concurreerden met de Nederlandse bands.

Naast de grote danspaleizen waren er ook kleinere zaken. In 1936 werd een jazzcafé geopend aan de Binnenweg 94. Voorheen zat hier cabaret de Hel. De nieuwe zaak heette Mephisto. Elke avond werd er live jazz gespeeld en zat de tent stampvol. De politie moest regelmatig langskomen om het publiek in bedwang te houden.

Het legendarisch Mephisto bestond slechts twee jaar. Brand verwoestte het café.

In deze bloeiperiode speelde er, net als in latere periodes, een felle richtingenstrijd. Het ging toen tussen de liefhebbers van concertjazz en de mensen die jazz zagen als dansmuziek.

Het vierde hoofdstuk handelt over de oorlog.

Een aantal muzikanten moest onderduiken, anderen hadden juist extra werk. Namen werden aangepast van Engels naar Duits of Nederlands.

Veel muzikanten overleefden de oorlog niet.

Uitgegaan werd er onverminderd tijdens de eerste oorlogsjaren. Jazz werd weliswaar verboden maar op sommige plekken kon er toch gespeeld worden, met name op Katendrecht, waar geen Duitser zich vertoonde.

De periode na de oorlog was het aanbod aan muziekpodia en jazzbands karig. De samenleving was gesloten en weinig internationaal georiënteerd. Er werd volop tegen de verderfelijke jazz geageerd. Jazzmuziek werd gezien als een aantasting van de nationale cultuur. De geschiedenis herhaalde zich.

Een lichtpuntje was de komst van de bebop.

In Rotterdam stuitte deze muziekstijl eerst op verzet onder de traditionele liefhebbers van de swingmuziek. Maar in de jaren 60 werd de bebop langzaamaan gewoon en bloeide de jazz weer op in Rotterdam.

Nieuwe zalen waren Jazzsociëteit B14, De Lantaren en bovenal de Doelen. Het Newport Jazz Festival bracht vanaf 1966 alle grote Amerikaanse jazzartiesten naar Rotterdam.

Zirkzee beschrijft de rijkdom van deze periode in vele paragrafen. Hij gaat gedetailleerd en uitvoerig in op alle clubs en talloze optredens. Ook komen alle belangrijke Rotterdamse muzikanten voorbij: Piet Noordijk, Rita Reys, Tony Viola, Greetje Kauffeld, enzovoorts. Iedereen krijgt een eigen paragraaf.

uitgelezenboeken.blogspot.nl alekdabrowski3@gmail.com

dat Frank Zappa graag wilde komen spelen, maar werd geweigerd door programmeur Berry Visser.

Naar het einde van het boek, vanaf de jaren tachtig, wordt het voor mij steeds interessanter, omdat het over een wereld gaat die ik zelf heb meegemaakt. B14, jazzhouse, jazzbunker, Thelonious en Dizzy komen aan bod. Zirkzee besteedt terecht veel aandacht aan de grote jazzprogrammeur en inspirator Willem van Empel, alias Willem Wodka.

Het jazz aanbod begin jaren tachtig was ongekend. Crisis lijkt een goede voedingsbodem voor jazz. Ook nu was er een richtingenstrijd.

Dixieland werd door de liefhebbers niet serieus genomen. In een jazznota stond zelfs dat alleen ‘compromisloze progressieve jazz’ in aanmerking diende te komen voor subsidie.

In het laatste hoofdstuk wordt het North Sea Jazz festival besproken en geeft Zirkzee ruimte aan jonge talenten zoals Shirma Rouse, Ntjam Rosie en Kim Hoorweg. Al met al is ‘Jazz in Rotterdam’ een naslagwerk waar geen enkele jazzliefhebber of Rotterdam-freak omheen kan!

Lees de volledige recensie op:

Eind jaren 60 veranderde de samenleving in snel tempo en de hele scene veranderde mee. Drugs drukte een stempel op de jeugdcultuur. Dealers hingen rond in tenten als De Ruimte en Exit. Net zoals de als hippies vermomde agenten...

Door de opkomst van de beat en de rock verdwenen veel jazzclubs, of waren minder exclusief op jazz gericht. Op het Kralingse popfestival stonden jazz en pop naast elkaar. Een aardig detail is

uitgelezenboeken.blogspot.com

Jazz in Rotterdam Hans Zirkzee Voor € 35,verkrijgbaar bij Museum Rotterdam

Otmars zonen Na ‘Bonita Avenue’ las ik direct Buwalda’s tweede roman. De twee boeken sluiten naadloos op elkaar aan. In ‘Otmars zonen’ heeft Buwalda dezelfde manier van vertellen. Hij wisselt voortdurend het vertellersperspectief en schakelt veel in de tijd. Zo zet hij een vloeiend verhaal in elkaar waarbij de spanning steeds voelbaar blijft. Het boek telt 600 pagina en is het eerste deel van een drieluik.

Jazz in Rotterdam Hans Zirkzee € 97,-

De twee belangrijkste personages die aan het woord komen zijn Dolf en Isabelle. In de eerste zin van het boek valt meteen het woord ‘Vatersuche’.

Dit zoeken is bij Dolf niet aan de orde: ‘Dolf zoekt niks en hij is ook niks kwijt wanneer in hun flat aan de Geresstraat een man verschijnt tegen wie hij binnen een jaar ‘papa’ zegt, ook al is hij al een jongen van tien.’ Deze man is Otmar Smit. Hij trouwt met Ulrike, de moeder van Dolf. Otmar heeft twee kinderen uit een vorig huwelijk: een dochter en een zoon, die beiden een groot muzikaal talent hebben. De echte vader van Dolf is hem gesmeerd nog voordat Dolf geboren werd.

Hij groeide op bij zijn moeder.

De tweede stem in het boek is Isabelle. Zij kwam voor in ‘Bonita Avenue’ als de slimme en knappe

Soms heb je gewoon de behoefte om even weg te gaan. Weg van alle verplichtingen, alle verwachtingen. De weide wereld in. Even niet denken aan werk en de dag van morgen. Zonder telefoon, zonder luxe. De woeste natuur in. Om hout te hakken, vuur te stoken, te eten van het land, te drinken uit de bron. Om te slapen onder de sterrenhemel.

Otro Elements organiseert back-to-basic expedities in de Italiaanse Alpen.

Check www.otro-elements.it en ga mee op avontuur!

‘Outside your comfort zone...

That’s where the magic happens...’

Thaise student, geadopteerd en opgegroeid in Nederland. Zij was voor korte tijd het liefje van Siem. Nu is zij een internationaal vermaard onderzoeksjournalist die zich in de wereld van de olie verdiept. De onderlinge verhoudingen tussen de hoofdpersonen en de vele bijfiguren zijn in het verhaal per definitie verstoord.

Het sterke van Buwalda is dat hij in de grote hoeveelheid verhalen, die soms wat ongeloofwaardig zijn, de spanning weet te bewaren. Je blijft lezen.

Lees de volledige recensie op: uitgelezenboeken.blogspot.com

lezen

Te Rotterdam ben ik geboren, onder den adem van de Maas ...

Dichtbundels

DOE MEE !

r ot t er da m s e CULTUUR krant

7

Wij nodigen je uit om recensies en boekbesprekingen in te sturen van boeken die je aanspreken en/of je denken hebben veranderd. Maximaal 500 woorden per boek. Stuur je tekst in via www.rotterdamsecultuurkrant.nl.

Deze keer twee besprekingen van dichtbundels door Pien Ruigrok (18 jaar).

Gedichten van de broer van Roos

Milk and Honey

Ik vind Tim geniaal met zijn woordspelingen en ongezond creatieve taalgebruik, Dunglish (Engels op z’n Nederlands), spreekwoorden, leestekens en alle (on)denkbare mogelijkheden om woorden op papier te zetten. Ook gebruikt hij allerlei stijlfiguren en constructies door elkaar. Ik vind dat bewonderingswaardig!

Je moet wel houden van abstracte en licht pessimistische vibes. Van mij mag het iets positiever, maar toch vind ik deze bundel zeker de moeite waard en op alle vlak inspirerend.

Dit boekje staat ondertussen wat minder in de spotlight, maar blijft zeker de moeite waard om te lezen. De gedichten raken omdat je jezelf erin herkent of omdat je jezelf erin kunt verplaatsen.

De bundel is onderverdeeld in vier hoofdstukken die elk een eigen thema behandelen: the hurting, the loving, the breaking en the healing. Kaur is niet bang om over de harde realiteit te schrijven en doet dit op zo’n gevoelige en artistieke manier dat zelfs de pijn van het leven mooi wordt.

Gedichten van de broer van Roos Auteur: Tim Hofman Prijs: € 7,50

Over het boek Een bundel met (korte) woord- en taalgrapjes en lange gedichten met diepe betekenis. Ook de visuele lay-out speelt een rol. De focus wisselt tussen inhoud, taal (verschillende talen) en lay-out.

Over het boek Het boek is opgedeeld in vier hoofdstukken en ieder hoofdstuk gaat over een andere pijn en/of geneest een andere hartzeer. De gedichten zijn kort en zonder rijm., Milk and Honey neemt lezers mee op een reis langs de heftigste momenten in het leven en vindt hierin ook een mooie kant.

Over de schrijver Tim Hofman (1988) werkt bij BNN, waar hij programma’s presenteert zoals Spuiten & Slikken, De Social Club en Je zal het maar hebben. Hij was tafelheer bij DWDD en maakt ook het YouTube-kanaal #BOOS. Tim zette zich in voor het nationale Kinderpardon.

Dit is zijn eerste poëziebundel.

Over de schrijfster Rupi Kaur (1992, Punjab, India) is een Canadese dichter, schrijver, illustrator en spoken word performer. Ze debuteerde in 2015 met de dichtbundel Melk en honing, die thema’s behandelt als geweld, misbruik, liefde, verlies en vrouwelijkheid.

Haar tweede bundel The sun and her flowers verscheen in oktober 2017.

Milk and Honey Auteur: Rupi Kaur Prijs: € 10,99

8

r ot t er da m s e CULTUUR krant

culinair

Lees en download Restaurantgids 010 op www.11media.nl

ROTTERDAMSE HORECA

Een kijkje in de keuken bij Rotterdamse horecaondernemers.

Wie staat er achter het fornuis en wie op de vloer? Wat staat er op het menu en waarom moet je er een keer gaan eten? Deze keer Hartig, Jack Bean en Héroine...

RESTAURANTGIDS 010 / FOODGUIDE 010 Voor meer Rotterdamse Restaurants lees en/of download de Restaurantgids op www.11media.nl Liever een gedrukt gidsje in handen?

In juni krijg je de gids o.a. gratis bij een aankoop bij Danny de Cactus, de leukste kadowinkel van Rotterdam aan de Schilderstraat 63 a (verlengde Witte de Withstraat) en elke woensdag in de Bibliotheek. De gids is ook verkrijgbaar bij de restaurants in de gids, zolang de voorraad strekt!

STEPHAN

MATHIJS

Hartig

Gezellig familiebedrijf

Gastrobar Hartig Hartmansstraat 20A W: gastrobarhartig.nl T: (010) 23 675 48 Open: di t/m zo - 16.00 - 00.00 uur Menu: wereldkeuken / shared dining Een greep uit de kaart: BURRATA Zongedroogde tomaat, pesto, roma tomaten, rucola, aceto crema, pijnboompitten KABELJAUW STOOF Wortel, prei, kruiden crème, parmezaanse kaas, dille GEVULDE AUBERGINE Parel couscous, abrikoos, lente-ui, rode peper, feta, pistache

Michael is chefkok en medeeigenaar van Héroine. Hij leerde Eva kennen bij De Matroos en Het Meisje, waar hij werkte als kok. Hij droomde al jaren van een eigen zaak...

Eva is medeeigenaar van Héroine.

Ze leerde het horecavak op reis in o.a. Australië. Eva is ook oprichter en medeeigenaar van de De Matroos en Het Meisje.

Bij Gastrobar Hartig word je met open armen ontvangen in een enthousiast familiebedrijf.

Vijf jaar geleden ontsond het idee van een eigen zaak. Stephan: ‘Tijdens het kerstdiner werd de knoop doorgehakt!’ Stephan de Leur verzorgt de zakelijke kant, zijn schoonmoeder Bernadette staat achter het fornuis. Stephan: ‘Een duurzaam fornuis met inductie en een oven. Wij vinden duurzaamheid belangrijk dus in onze keuken geen gas.’

De keuken is divers met invloeden uit de hele wereld en de nadruk ligt op shared dining: kleine hapjes die je deelt met iedereen aan tafel. Bijzonder is ook de aandacht voor kunst.

Op de muur prijkt bijvoorbeeld een prachtige schildering van de hele familie.

Héroine

Jack Bean

Plantaardige fast cuisine Mathijs Huis in ‘t Veld is samen met chefkokPepijn Schmeink eigenaar van Jack Bean: plantbased fast cuisine. De zaak zit tegenover Centraal Station, in ieder geval tot eind 2019, want ze huren tijdelijk. Pepijn staat in de keuken, Mathijs regelt de zaken. Mathijs: ‘De drijfveer achter Jack Bean is duurzaamheid. Ik wilde mijn ondernemers know how inzetten voor een betere wereld. Plantaardig eten is de makkelijkste manier om bij te dragen aan een beter milieu.’

De mannen bedachten het plant based fast cuisine concept: lekker plantaardig eten, snel en ook nog gezond. Dat ze duurzaamheid serieus nemen is duidelijk: in de keuken geen avocado’s uit Costarica, maar lokale ingrediënten en zo min mogelijk foodwaste.

Jack Bean Weena 702 W: jackbean.nl T: (06) 587 306 18 Open: ma - vrij vanaf 11.00 uur za & zo vanaf 12.00 uur Menu: plantbased wereldkeuken Een greep uit de kaart: Bombay Salad Wrap Falafel Tahini Salad Bowl Ultimate Burger Mexican Chili Bowl Spiced Pumpkin Soup Chocolate Fudge Popsicle

Culinair genieten voor een vriendelijke prijs

Eva Eekman en chef Michael Schook openden anderhalf jaar geleden de deuren van hun restaurant Héroine in het mooie Industriegebouw. Ze wilden iets neerzetten dat er nog niet was in Rotterdam, een restaurant met een industrieel interieur en internationale allure.

Culinair hoogstaand, maar ook toegankelijk en vriendelijk zonder al te veel poeha. En dat is gelukt! Heroine wordt alom geroemd om haar next level fine dining en ontving slechts een half jaar na opening de gewilde Gouden Pollepel onderscheiding van het AD. Wat maakt Héroine zo succesvol? De combinatie van goed eten, goede sfeer en goede organisatie. Michael bestiert de keuken en zorgt voor het eerste. Hij reist elke dag van Voorburg naar Rotterdam om hier in zijn keuken te staan.

Michael: ‘Op culinair gebied kan hier net wat meer. Rotterdam is een wereldstad, mensen staan open voor culinaire verrassingen. Ik volg de laatste trends, laat me inspireren door de wereldkeuken en zoek altijd naar bijzondere, onverwachte combinaties.’

Eva verzorgt de zakelijke en organisatorische kant van het restaurant. Ze werkt naast de keuken, op de vloer. Eva: ‘Ik vind het belangrijk dat de bediening leuk en informeel is, maar tegelijkertijd strak in de organisatie.’

Vanzelfsprekend wordt er gewerkt met de beste leveranciers, seizoensgebonden ingrediënten en maken ze alles zelf. Leuk vinden wij het vriendelijke verzoek op het menu om je mobiele telefoon in je zak te houden en het onbeperkte tafelwater (plat of bruisend) voor 2.50 euro, waarvan een gedeelte naar een goed doel gaat.

Ondanks het succes van Héroine, zijn Eva en Michael nog lang niet tevreden. Eva: ‘We willen

Volgende Alleg keer: a Laur artje ensi Look us Pick & nick

groeien en vooruit. Nóg beter worden dan we al zijn!’ Een volgende stap is de toevoeging van het lunchmenu. Eva: ‘Sinds kort kun je ook bij ons terecht voor lunch. Dezelfde stijl als het diner - drie en vier gangen met mooie amuses en een hoofdgerecht, maar dan lichter.’

En mocht je je afvragen waar de naam vandaan komt? Eva bedacht hem. Eva: ‘Tijdens het braintsormen kwamen wel honderd namen voorbij. Deze bleef hangen. Het heeft niks te maken met heroine, het is Frans voor heldin.

De dubbele lading vinden we leuk, dat je er even over moet nadenken...’

Héroine Kipstraat 12 W: restaurantheroine.nl T: (010) 31 00 870 Capaciteit: 65 Open: di t/m za Menu: wisselt ongeveer elke zes weken. Je kunt kiezen uit vier, vijf, zes of zeven gangen.

Prijzen: • 7 gangen diner € 67,• 5 gangen diner € 56,• 4 gangen diner € 49,• 4 gangen lunch € 39,• 3 gangen lunch € 32,Ook mogelijk: Private dining met 4 tot 12 man Vanaf juni: terras open

laurenskerk

Deze pagina maakten wij in samenwerking met de Laurenskerk

Wist je dat je van maart t/m oktober op woensdagen en zaterdagen de toren van de Laurenskerk kunt beklimmen? Een enthousiaste gids vertelt tijdens de klim ‘het verhaal van de toren’, je ziet de enorme klokken van dichtbij en na meer dan 300 treden heb je op het dak van de kerk het meeste spectaculaire uitzicht over de skyline van Rotterdam!

Praktische info De Torenbeklimming is er op woensdag om 14.00 uur en zaterdag om 12.00 en 13.30 uur.

Kosten zijn € 5 per persoon of gratis met de Rotterdampas. De minimum leeftijd is 6 jaar.

Kaartjes koop je op de dag zelf bij de kassa van de Laurenskerk. Maximum aantal deelnemers per beklimming is 15.

Een toren met een verhaal...

Al in 1350 was er in Rotterdam een kleine kerk gewijd aan Sint Laurentius en Maria Magdalena.

Honderd jaar later, in 1449, werd met de bouw van een stenen toren gestart. Aan het eind van de 15e eeuw was de kerk voltooid. De toren, en met name de spits, werd nog vele malen verhoogd en vervangen.

Op 12 maart 1547 legde de zestienjarige Gijsbert Tromper den eersten steen voor het tweede gedeelte van den Sint Laurenstoren. Drie jaar later was de toren klaar, maar de kerk- en bouwmeesters wilden graag een hogere spits. De architecten vonden het een gevaarlijke onderneming en vreesden dat de toren het gewicht van zo’n hoge spies niet zou houden. Intussen brak de oorlog met Spanje uit, en hadden de Rotterdammers andere zaken aan hun hoofd dan de kerktoren...

In 1615 werden twee beroemde Amsterdamsche architecten uitgenodigd om de toren-kwestie te

9

Beklim de Toren

GROTE OF SINT LAURENSKERK

De Grote of Sint Laurenskerk is het enige overblijfsel uit de middeleeuwen in het stadscentrum van Rotterdam. De toren vertelt een mooie geschiedenis.

r ot t er da m s e CULTUUR krant

onderzoeken: Hendrick de Keyser en Cornelis Danckertsz. De heren kregen tweeenzeventig gulden reisgeld en drieëndertig gulden ‘om te eten en te drinken’ in het voorname hotel ‘Het Zwijnshoofd’ aan de Groote Markt. De heren verklaarden dat hoewel het gevaarte lichtelijk overhelde, een spits niet onmogelijk was, mits ze niet te zwaar gemaakt werd, bij voorkeur van hout en zóó, dat ze op den hoogen kant van den hellenden toren steunde. Dee Keyser maakte enkele tekeningen en modellen, waarvoor hij nog eens tweeenzeventig gulden kreeg.

Het stadsbestuur organiseerde een collecte en zelfs de burgemeester en wethouders gingen op pad om de Rotterdammers te vragen om een gift.

De actie bracht flink wat geld op, maar de kerkelijke overheid voelde er uiteindelijk toch niks voor om de spits op deze manier te bekostigen. In 1619 kreeg iedereen die iets had gegeven, de gift weer terug. Het bestuur schreef een lening uit voor een bedrag van negenentwintig duizend gulden, tegen een rente van 5,5%.

Drie jaar later was het geld bijeen. Er werd een zeshoekig bouwsel met een koepellantaarn op

de toren geplaatst. De totale hoogte was toen driehonderdachttien voet, de toren van Delft was slechts twee voeten hoger.

In 1650 stortte de toren gedeeltelijk in tijdens een kerkdienst. Het stadsbestuur liet overal vandaan deskundigen komen om de toren weer recht te zetten. Niemand durfde het aan. Ten slotte kwam stadstimmerman Jeremias Persoonszoon met een plan. Hij legde een nieuwe fundering en herstelde de toren. Op 22 April 1655 hingen in Rotterdam de vlaggen uit. Het karwei kostte meer dan 100.000 gulden en twee arbeiders kwamen bij de werkzaamheden om het leven. Maar de toren stond weer recht tegen de kerk.

Mail&Win

Prijsvraag

Win een middag surfen in HvH! Hoeveel verdiepingen heeft de toren van de Laurenskerk?

Geef je antwoord uiterlijk 30 juni door via www.rotterdamsecultuurkrant.nl en maak kans op een gratis surflessessie voor twee bij De Surfschool in Hoek van Holland!

www.desurfschool.nl

Tegenwoordig wordt de kerk beheerd door Stichting Grote of Sint-Laurenskerk en dient ze als maatschappelijk en cultureel centrum.

Naast kerkdiensten zijn er ook (orgel) concerten, bruiloften, beurzen, tentoonstellingen en bijeenkomsten. Op de website vind je de actuele programmering.

laurenskerkrotterdam.nl

Bron: engelfriet.net

Candlelikes

Al honderden jaren steken mensen in de Laurenskerk kaarsen aan voor hun dierbaren. Dat kan nog steeds, achterin de kerk, maar een kaarsje aansteken kan ook digitaal!

Op www.candlelikes.org steek je vanuit huis een kaarsje aan voor iemand die je dierbaar is of was. Een digitaal kaarsje aansteken kost € 2,-, of € 5,- inclusief steun aan een goed doel naar keuze zoals Hotspot hutspot, Dierenambulance Rotterdam of Big brother Big sisters Rotterdam.

Met een digitaal kaarsje steun je sowieso Stichting Laurenskerk Rotterdam bij de instandhouding van de Laurenskerk als monument.

Verhalenboek

De Laurenskerk is een monument vol verhalen! De doorlopende tenstoostelling vertelt aan de hand van een audio-verhalenboek op levendige wijze het verhaal van de stad.

Met het verhalenboek beleef je aan de hand van 84 verhalen en muziekfragmenten, beelden en sculpturen de geschiedenis van de Laurenskerk.

Ontdek bijvoorbeeld waar koningin Juliana de eerste steen inmetselde als start van de wederopbouw en welke spirituele feesten er door diverse culturele groepen in de stad worden gevierd. Onze favoriet is de interactieve maquette die de Laurenskerk toont door de eeuwen heen. Een bezoek aan de kerk + het verhalenboek is € 3,- . laurenskerkrotterdam.nl

10

r ot t er da m s e CULTUUR krant

architectuur

ROTTERDAMSE ICONEN

Depot ~ Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘bewaargeving’, voor het eerst aangetroffen in de Nederlandse taal in 1789.

Het woord is afgeleid van het Franse dépôt, dat op haar beurt weer afgeleid is van het Latijnse ‘deponere’ (neerleggen).

Door Eveline Duermeijer

In Rotterdam wordt gebouwd. Altijd en overal. De groei van de Rotterdamse haven, eind 19e eeuw, leidde tot explosieve groei van de stad. Na het bombardement van 1940 moest een groot deel van de binnenstad opnieuw worden opgebouwd. En ook de laatste decennia gaat de bouw onverstoord door. Woontorens en kantoorgebouwen schieten als paddenstoelen de grond uit en de Rotterdamse skyline wordt steeds indrukwekkender. We bespreken vier iconische Rotterdamse gebouwen, van toen en nu.

Het Witte Huis Eerste wolkenkrabber De eerste wolkenkrabber van Rotterdam en zelfs Europa, was het Witte Huis (1898) aan de Wijnhaven: een kantoorgebouw, ontworpen door architect Willem Molenbroek (1863-1922). Het bouwwerk raakte beschadigd door het bombardement van 1940, maar overleefde.

Het kantoorgebouw telt tien verdiepingen en is 43 meter hoog. Het is opgebouwd uit ijzer en cement. Uit vrees voor brand is er geen hout gebruikt. De toren mag daarom ook niet worden bewoond. De plint is bestemd voor horeca en winkels. Op het dak is een uitkijkplatform, bereikbaar met een lift, uniek in die tijd.

De smeedijzeren constructie bovenop het dak is bedoeld voor reclame uitingen. Ook bijzonder voor die periode was de centrale verwarming in het gebouw en de voorzieningen voor gas en elektrisch licht. Het trappenhuis bestaat uit een ijzeren trap met siersmeedwerk en glas-in-lood ramen. Op alle verdiepingen zijn grote kantoorruimten.

delen van gemeenschappelijke faciliteiten.

Plannen voor het realiseren van het Groothandelsgebouw, zoals het oorspronkelijk heette, bestonden al in 1944. Drie jaar later startte de bouw. In 1953 werd het door toenmalig Koningin Juliana geopend. Het gebouw was aanvankelijk bedoeld voor de groothandel. Maar deze verdween in de loop van de tijd naar de rand van de stad. Na de renovatie van 2005 werd het een Rijksmonument en kreeg het haar huidige functie als multifunctioneel bedrijfsverzamelgebouw.

De naam wijzigde in Groot Handelsgebouw.

Centraal Sastion Rotterdam ca 1958

Het ontwerp is van de architecten Huig Maaskant (1907-1977) en Willem van Tijen (1894-1974). Zij lieten zich inspireren door een vergelijkbaar gebouw, The Merchandise Mart (1930), in de Amerikaanse stad Chicago. De enorme afmetingen van het Groot Handelsgebouw van 220 meter lang, 85 meter breed en 43 meter hoog waren indrukwekkend voor Nederlandse begrippen. En dat is het met 128.000 vierkante meter vloeroppervlakte nog steeds. Markant is ook de interne oprit voor vrachtwagens van maar liefst 1,5 kilometer.

Dat er 2.000 parkeerplaatsen werden gemaakt, getuigde van lef en toekomstvisie: in die tijd reden er nog maar 1.800 auto’s in Rotterdam!

Witte Huis in 1912 - bron Engelfriet

De gevels van de kantoren zijn opgebouwd uit geglazuurde witte bakstenen, vandaar de naam het Witte Huis. Ze zijn versierd met bloemmotieven. Kunstenaar Simon Miedema (1860-1934) ontwierp zes beelden ter hoogte van de eerste verdieping. Eentje werd verwoest tijdens het bombardement. De sculpturen symboliseren belangrijke thema’s uit de 19e eeuw: zeevaart, handel, landbouw, arbeid, nijverheid en vooruitgang. De ronde hoekerkers zijn voorzien van natuurstenen reliëfs met gevleugelde draken. Het gebouw is gerestaureerd, maar aan een zijde zijn de granaatinslagen van het bombardement nog te zien.

De typisch Amerikaanse invloeden uit die tijd en de Art Nouveau bouwstijl geven het Witte Huis haar cultuurhistorische waarde. Het gebouw staat in de Top 100 van de Rijksdienst voor Monumentenzorg.

Groot Handelsgebouw Symbool van de wederopbouw Het symbool van de wederopbouw na 1945 is het Groot Handelsgebouw, schuin tegenover Centraal Station, aan het Stationsplein. Na de oorlog was er grote behoefte aan wederopbouw van kantoor- en handelsruimten. Het concept van een bedrijfsverzamelgebouw voor de Groothandel kwam overwaaien uit Amerika. Meerdere bedrijven in een gebouw met als voordeel het

ontwerp met strakke belijningen en het gebruik van travertin, marmer en goudkleurig aluminium. Voor de oorlog had Rotterdam vier stations.

Met de opening van het Rotterdam Centraal Station kreeg de stad een centraal knooppunt met verbindingen naar alle richtingen.

Het slopen in 2008 van het iconische oude stationsgebouw ging menig Rotterdammer aan het hart. Maar de meeste van hen zijn inmiddels trots op het nieuwe futuristische bouwwerk van zo’n 4.700 vierkante meter! Het nieuwe station met het volledig heringerichte stationsplein vormen een eyecatcher van internationale allure.

Het ontwerp is van Team CS, een samenwerking tussen Benthem Crouwel Architekten, Meyer en Van Schooten en West 8. De bouw duurde negen jaar. In 2014 werd het officieel geopend door Koning Willem-Alexander. De naam veranderde in Station Rotterdam Centraal.

De reden voor vernieuwing van het stationsgebouw was het gebrek aan capaciteit voor het toenemende aantal reizigers. In 2010 waren er ongeveer 110.000 mensen die gebruik maakten van het station. Vandaag de dag zijn dat er zo’n 170.000. Volgens de verwachting zal dit aantal toenemen tot ruim 320.000 reizigers in 2025.

Er zijn nu zeven perrons, dertien perronsporen en drie doorgaande sporen zonder perron. Er is een hoge snelheidstrein (HSL) naar Amsterdam, Brussel en Parijs en de RandstadRail met Den Haag en Zoetermeer. Metro-, tram- en buslijnen die de stad verbinden komen hier samen.

Inrit Groot Handelsgebouw 1957 - boven vooraangezicht

De indeling van het Groot Handelsgebouw is gebaseerd op drie hoven met bedrijfsruimten.

Het gebouw is geheel opgetrokken uit beton en glas. De gevels hebben een zakelijke uitstraling met een patroon dat zich herhaald. Het interne vervoersysteem loopt over drie niveaus. Op de begane grond winkels. Er zijn gemeenschappelijke voorzieningen. En er is een dakterras. Restaurant Engels, een begrip in Rotterdam, is er nog altijd gevestigd. In 1961 werd boven in het gebouw bioscoop Kriterion geopend. Het is nu niet meer openbaar in gebruik. Niet iedereen weet dat in de binnenring appartementen werden bewoond. Vandaag de dag schijnt er nog een laatste bewoner te zijn in het Groot Handelsgebouw.

Station Rotterdam Centraal Internationale allure Een spectaculaire transformatie onderging het Centraal Station. Het oorspronkelijke ontwerp (1957) was van Sybold van Ravesteyn (18891983). Sinds 1921 architect van de Nederlandse Spoorwegen en ook ontwerper van diergaarde Blijdorp. Hij liet zich inspireren door de Italiaanse stationsbouw. Het resultaat was een markant

Geinspireerd door stations in Amsterdam en Keulen is er een grote glazen kap boven de perrons. De houten lamellen aan de overkapping verwijzen naar oude treinstations. De transparante stationshal heeft een opvallende 30 meter hoge punt met een glazen pui. Dit is als een venster naar de stad. De metro, een ondergrondse fietsenstalling en de RandstadRail zijn vanuit de hal toegankelijk. De reizigerstunnel is 30 meter breed met veel lichtinval. Ruim drie keer zo breed als de oude donkere tunnel. Aan beide kanten zijn winkels. West 8 ontwierp een loopbrug van 150 meter lang. Deze verbindt alle 16 perrons met elkaar.

De herkenbare klok en de letters ‘Centraal Station’ afkomstig van het oude stationsgebouw zijn op verzoek van de Rotterdamse bewoners opgenomen in het nieuwe bouwwerk. Ook de kunstwerken die aan weerszijden de vleugels van het oude station sierden zijn herplaatst bij de hernieuwde fietserstunnel.

Depot Boijmans Van Beuningen Publieke schatkamer Rondsnuffelen tussen de 151.00 kunstwerken van Museum Boijmans Van Beuningen? Het kan binnenkort in een van de nieuwste stadsiconen van Rotterdam! Op steenworp afstand van het oude museum wordt het opvallende Depot Boijmans Van Beuningen gebouwd: een gigantische ‘pot’ met spiegelglas rondom. Omdat het ontwerp op de begane grond smaller is dan de bovenliggende verdiepingen, is de footprint in het Museumpark beperkt. De buitengevel zal straks de stad weerspiegelen.

Het uiterlijk van het depot is symbolisch bedoeld.

‘Kunst weerspiegelt namelijk de samenleving’, zegt de Rotterdamse architect Winy Maas van bureau MVRDV. 47 Gerenommeerde architectenbureaus vanuit de hele wereld dongen mee naar de opdracht. Het ontwerp van MVRDV won.

De bouw wordt uitgevoerd door BAM Bouw en Techniek.

Het is een ingewikkelde klus, want het programma van eisen is omvangrijk. Zo moeten er verschillende klimaten in het gebouw komen. Het ene schilderij mag niet te droog bewaard worden, het andere niet te vochtig. Er zijn kunstwerken die het daglicht niet verdragen, anderen hebben het juist nodig.

Bouwtekening Depot Boijmans van Beuningen

Het gebouw wordt 15.000 m2 groot en krijgt zes verdiepingen. De binnenkant wordt van beton.

‘Echt Rotterdams’, meent directeur van het museum Sjarel Ex. Er komen verschillende plekken voor het publiek. Er zijn educatieve ruimten, vitrines, een café en een bioscoop. Op het dak komt een restaurant en in het midden van het gebouw is er een vide die alle vertrekken verbindt. Een langzame lift leidt het publiek door zes verdiepingen met schilderijen en kunstvoorwerpen. Aan beide kanten van de vide worden de kunstschatten getoond. Trappen lopen daar als een lijnenspel doorheen.

Bij de bouw speelt ook duurzaamheid een belangrijke rol. Zo wordt er gewerkt met gerecycled beton en zorgen innovatieve materialen en technieken straks voor een uiterst efficiënt energieverbruik. Er komt warmte-koude opslag in de bodem, een regenwateropslag en grijswater-opslag die water leveren voor de daktuin en het doorspoelen van de toiletten. Ook wordt het depot voorzien van LED verlichting. Op het dak worden 75 bomen, grassen en mos aangeplant.

Zonnepanelen zullen het gebouw van elektriciteit voorzien. De opening is gepland voor 2021.

r ot t er da m s e CULTUUR krant

agenda juni & juli Een greep uit het culturele aanbod in Rotterdam.

Een agendaitem plaatsen kan voor € 20,- ex btw. Mail uw item voor de agenda van het najaar uiterlijk 30 augustus naar: info@goedeboekjes.nl (20 woorden + titel en locatie)

JUNI

JULI

In de maanden april t/m juni geniet je elke dinsdag

Sluit vrijblijvend aan en kom even helemaal tot rust.

De stadsmeditatie wordt georganiseerd door het

Toegang vrij, collecte na afloop.

Boeddhahuis. Elke vrijdag.

Aanvang 12.45 uur • Vrijwillige bijdrage

Aanvang 12.00 uur Locatie: Stadspark Grotekerkplein

Locatie: Laurenskerk

vrij 5 - zo 7 • ROTTERDAMSE KOST

Een bijzondere selectie van onafhankelijke, artistieke

Driedaagse buitenkroeg met niets dan Rotterdamse ge

en experimentele Spaanse films.

zelligheid. De beste en meest-Rotterdamse restaurants

amsterdamspanishfilmfestival.com

krijgen een pop-up keuken op het terrein, waar bezoekers

Locatie: Lantaren Venster

kunnen, slurpen, kanen en knagen.

Locatie: Het Park

vrij 7 - do 9 • Werelds Delfshaven

vrij 7 - zo 14 • NORTH SEA JAZZ

Drie dagen muziek, dans en theater in een bruisende

mix van uiteenlopende acts, stijlen en culturen in West.

Locatie: Coolhavenkade (achter de Machinist) za 8 • BOOTHSTOCK FESTIVAL

Uniek muziekfestival met drie dagen lang jazzmuziek uit verleden, heden en toekomst.

facebook.com/wereldsdelfshavenfestival

northseajazz.com

Locatie: Rotterdam Ahoy do 18 • de geheime tuin

Het Kralingse Bos wordt omgetoverd tot festivalparadijs voor danceliefhebbers. Van house tot techno,

Een onontdekte locatie wordt tijdelijk omgetoverd tot

van hiphop tot R&B.

magisch tuinfeest met dans, theater, performance,

Locatie: Kralingse Bos

muziek, workshops, exposities en meer. ontdekdegeheimetuin.com • t/m augustus

do 13 - zo 16 • Poetry International Rotterdam 50e Editie van poëziefestival met voordrachten, muziek-

Locatie: Geheim tot vlak voor aanvang

do 18 • EENDRACHT FESTIVAL

en dansvoorstellingen en allerlei workshops op het

gebied van poëzie. poetry.nl

Super divers festival met optredens en samenwerkin gen van allerlei kunstenaars en artietsen.

Locatie: De Doelen

eendrachtfestival.nl

za 15 & zo 16 • DAG VAN DE ARCHITECTUUR

rondleidingen en gebiedswandelingen.

vrij 19 - zo 21 • RRROLLEND ROTTERDAM

dagvandearchitectuur-rotterdam.nl

Gezellig foodfestival met diversiteit aan eten en relaxte

Locatie: Divers, zie website

jazz bandjes en ‘s avonds ook dh’s. Voor kinderen zijn

di 23 - za 27 • ROTTERDAM UNLIMITED

markt met eten uit alle hoeken van de wereld en na

Fringe festival rondom North Sea Jazz met het beste

tuurlijk de Zomercarnaval Straatparade.

van de stad op gebied van jazz, blues, soul, funk, etc.

rotterdamunlimited.com

t/m 14 juli. northsearoundtown.nl

Locatie: Diverse locaties

za 28 • REGGAEFESTIVAL ROTTERDAM

Locatie: Diverse locaties

Derde editie van het enige Rotterdamse open air

vrij 28 • JAZZ NIGHT EXPRESS

Een van de grootste gratis straatfestivals van Europa met live muziek, de Battle of Drums, dans, een festival

Locaties: Arminius kerk do 27 • NORTH SEA ROUND TOWN

Locatie: Het Vroesenpark

verdriet … Luister, leer en praat over de liefde in al haar facetten. Programma van de Erasmus Universiteit.

Nachttrein naar Berlijn Zoo met optredens en dj’s aan

reggaefestival met drie stages en (inter)nationale

boord. Bij de aanschaf van je treinkaartje, kan je een

artiesten waaronder UB40 en Wyclef Jean. reggaefestival.nl

voorkeur voor een optreden aangeven.

Locatie: Rotterdam Centraal • Vertrek 19.15 uur

Locatie: Kralingse Bos

Zeg JA! tegen kunst

KUNSTWORKSHOP

t/m 31 mei Vijf enthousiaste Leisure & Event Management studenten van de Willem de Kooning Academie hebben de JA! card ontwikkeld, waarmee je gratis of met korting bij allerlei Rotterdamse culturele instellingen naar binnen mag. De Ja! card koop je voor 7,99 euro. Meer info op Facebook en Instagram: ja.artcard. Of bezoek de website voor meer informatie: jaartcard.wixsite.com/ja-artcard

SENIORENSOOS, SCHIEZICHT DELFSHAVEN

Elke 2e en 4e donderdag van de maand

Wassen, drogen, strijken, vouwen, halen

Kom langs en doe mee

Voor iedereen van 60 jaar en ouder organiseert Creatief Welzijn Senioren de Seniorensoos met workshops van Rotterdamse kunstenaars.

Tekenen, schilderen, vilten, boetseren, mozaiek, porselein beschilderen, enz.

Mathenesserdijk 272b, Delfshaven

en brengen bij ‘Ik was Hier!’, de waswinkel

14.00u -­‐16.00u

van Talentfabriek 010. Inleveren bij de

Kosten: € 2,50 contant aan deur

Buurvrouw in Schiebroek kan ook. Voor info mail gerard@talentfabriek010.nl

Volg ons op Facebook: www.facebook.com/creatiefwelzijnsenioren/

The best Vintage Shops in Rotterdam

Read and download Vintage Route Rotterdam @

www.11media.nl/vintage-routes

8 en 22 februari vilten en mozaiek

8 en 22 maart mozaiek en vilten

12 en 26 april Schilderen en dromenvanger

17 en 31 mei ?? en boetseren

14 en 28 juni boetseren en ??

12 en 26 juli kijk op facebook

9 en 23 augustus kijk op facebook

13 en 27 september schilderen en ??

11 en 25 oktober kijk op facebook

15 en 29 november kijk op facebook

ge TE a T N i V ROU

Oh, Rotterdam, wat heb je een pareltje in huis met Motel Mozaïque, ofwel MoMo. Een oase van nieuw talent, met hier en daar een oude bekende. Compact verenigd in het gebied rondom het hoofdkwartier Schouwburgplein, als een zusje van het filmfestival. Jongeren maken kennis met een 71 jaar oude Oekraïense continuous music pianist in de Arminius kerk. Ouderen staan in de moshpit in Rotown bij post-punk twintigers. Zo’n beetje alle genres komen voorbij. De sfeer is relaxed vrolijk, met als enige klacht hier en daar een wachtrij om binnen te komen.

De fusie tussen akoestisch en electronisch zegeviert. Een van de mooiste shows was die van Grandbrothers. Dit experimentele Duitse duo combineert piano met elektronische beats.

In hun huidige toer treden ze op met een klassiek ensemble, dat op knappe wijze geïntegreerd wordt in de sound. Apparat, a.k.a Sascha Ring, ook een Duitser, deed niet onder voor bovengenoemden.

Een intense electronische sound, gecombineerd met zang en akoustische instrumenten als bas, viool en sax, deden een volle schouwburg, evenals bij Grandbrothers, ademloos genieten. Het optreden van headliner Panda Bear leek minder indruk te maken. Ingetogen, zingend achter een tafel met zijn electronica. Het solo project van Noah Lennox heeft niet de schwung van zijn band Animal Collective, waar ongetwijfeld veel fans op af zijn gekomen.

schminkers, ballenbak en zweefmolen. rrrollend.nl

er

Feromonen, online daten, houden van, erotiek, liefdes

Locaties: Rondom het Eendrachtsplein

Ontdek de mooiste architectuur van Rotterdam met

vrij 21 • NACHT VAN DE LIEFDE

Door Michiel van den Dorpel

van prachtige orgelconcerten in de Laurenskerk.

di 4 - zo 9 • Amsterdam Spanish Film Festival – R’am editie

WIJ WAREN ERBIJ Van 18 tot 20 april was Rotterdam in de ban van Motel Mozaïque.

vrij 5 • STADSMEDITATIE

di 4 • Orgelpauzeconcert

11

Colofon Concept & Realisatie: UITGEVERIJ 11 www.goedeboekjes.nl info@goedeboekjes.nl Wij danken iedereen die een bijdrage aan deze editie heeft geleverd!

© Niets uit deze uitgave mag hergebruikt worden zonder toestemming van de uitgever.

UITGEVERIJ 11 is niet verantwoordelijk voor zet en/of drukfouten.

Aan de andere kant van het spectrum had Rotown op de zaterdag haar finest hour met achtereenvolgens Yak en Fontaines D.C.. Voorman van eerstgenoemde (garagerock) band, Oliver Henry Burslem, begint schijnbaar onverschillig, om, eenmaal uit zijn schulp gekropen, het publiek gek maakt en van het podium de zaal in springt. De post-punkers van Fontaine D.C., die elkaar nota bene vonden in de liefde voor poëzie, deden daar nog een schepje bovenop. Een gedurende het hele optreden storende amp deed niet af aan de act van zanger Grian Chatten en het enthousiasme van de zaal.

De dames zijn goed vertegenwoordigd met onder andere onze Anne-Fay met haar indrukwekkende ‘Rise’, een wat schuchtere Nilüfer Yanya in een overvolle Bird, en Melanie de Biasio met haar minimalistische Jazzy sound. Een speciale vermelding verdient de frontdame van het Zuid- Koreaanse Say Sue Me. Niet zozeer vanwege het niveau van de muziek, maar het plaatje van drie iets te zware jongens op de achtergond en de kleine zangeres Choi Su-mi als de dappere dodo vooraan met elektrische gitaar.

Van de opener met De Likt op donderdag tot de afsluiter Altin Gün op zaterdag, teveel om alles te vermelden. Naast muziek was er ook veel te beleven op het gebied van performance, zoals de choreografie van Katja Heitmann en de spectaculaire samenwerking tussen Binkbeats, eenmansband met vijftig instrumenten, en bewegingskunstenaar Gil the Grid.

Tot slot nog een pluim voor voor het Amsterdamse Jungle By Night. Deze jongens hebben goed begrepen hoe een feestje moet worden opgebouwd. Het dak ging er af op de vrijdagavond. Over feestjes gesproken, de programmeurs van MOMO hebben een puike prestatie geleverd. Volgend jaar weer.

Coverfoto: Gerhard van Roon Deze tekst stond eerder op Festivalinfo.nl

Ga Ga naar de de websites via via cbkrotterdam.nl naar websites cbkrotterdam.nl

Chris Chris Evans,Evans, Portrait of a Recipient as a Door 2014 2014Peter Peter Pontiac, Louis Louis de Vries, 2014 2014 Portrait of a Recipient as a Handle, Door Handle, Pontiac, de Vries, Foto: Jannes Linders Foto: Max Foto: Jannes Linders Foto:Dereta Max Dereta

John Körmeling, 1989, 1989, 1991 1991 John Körmeling, Foto: Jannes Linders Foto: Jannes Linders

CBK Rotterdam is het centrale adres voor kunst, kunstenaars

De vier programma’s TENT, Sculpture International Rotterdam,

Foto: Aad Hoogendoorn

Foto: Max Dereta

Marga Weimans - On The Other Side Of Reality in TENT Rotterdam, 2015 foto Aad Hoogendoorn

Nicky Nicky Assmann, Radiant, 2015 2015 Assmann, Radiant, Foto: Aad Foto:Hoogendoorn Aad Hoogendoorn

De De viervier programma’s TENT, Sculpture International Rotterdam, programma’s TENT, Sculpture International Rotterdam, BKOR en en ArtArt Office werken daar elk elk vanuit eeneen andere BKOR Office werken daar vanuit andere invalshoek aanaan en en vullen elkaar perfect aan.aan. invalshoek vullen elkaar perfect

TENT BKOR ARTART SCULPTURE TENT BKOR SCULPTURE en De publiek invan Rotterdam.

Met tentoonstellingen, lokale enstad Art Office werken elkOFFICE vanuit een andere De actualiteit de kunst vanuit INTERNATIONAL ErBKOR isErgeen in Nederland metdaar actualiteit van de kunst vanuit INTERNATIONAL is geen stad in Nederland met OFFICE en Rotterdams internationale kunst instaat de publieke ruimte, projecten, invalshoek aan en vullen elkaar aan.

Rotterdams perspectief staat zo veel beeldende kunst in de Dit Dit ‘kunstkantoor’ vanvan CBK ROTTERDAM perspectief zo veel beeldende kunst in de perfect ‘kunstkantoor’ CBK ROTTERDAM centraal bij TENT aanaan de Witte openbare ruimte als als Rotterdam. helpt Rotterdamse houdt zichzich bezig met het het opdrachten, en investeringsregelingen brengt centraal bijbijdragen TENT de Witte openbare ruimte Rotterdam. Rotterdam Rotterdam helpt Rotterdamse houdt bezig met de Withstraat waar opvallende beeldend kunstenaars zichzich beheer de BKOR (Beeldende Kunst & & deRotterdam Withstraat waar opvallende kunst, beeldend kunstenaars beheer en vernieuwing de vernieuwing BKOR (Beeldende Kunst CBK de beeldende de en stad, kunstenaars ontwikkelingen en vernieuwende Openbare Ruimte) beheert optimaal te ontwikkelen en en van een unieke internationale en vernieuwende beheert optimaal te ontwikkelen en ontwikkelingen publiek met elkaar in contact. van een unieke internationale GaOpenbare naar de Ruimte) websites via cbkrotterdam.nl Foto: Max Dereta Foto: Jannes Linders kunstenaars in de vanvan en vernieuwt de omvangrijke hunhun zichtbaarheid in de beeldencollectie vanvan meer kunstenaars in context de context en vernieuwt de omvangrijke zichtbaarheid in stad de stad beeldencollectie meer Rotterdam worden gesignaleerd. te vergroten.

Meer 50 publieke kunstwerken stadscollectie in samenwerking Rotterdam worden gesignaleerd. dandan en online te vergroten.

Meer 50 publieke kunstwerken stadscollectie in samenwerking en online SCULPTURE INTERNATIONAL ROTTERDAM BKOR TENT is een dynamisch podium metmet betrokken Rotterdammers, 1200 kunstenaars zijnzijn op de hoofdlijnen TENT is een dynamisch podium betrokken Rotterdammers, dandan 1200 kunstenaars op zogeheten de zogeheten hoofdlijnen Sculpture International Rotterdam (SIR) beheert van de internationale beeldencollectie BKOR (Beeldende Kunst & BKOR Openbare ontwikkelt kunstprojecten in de openbare met landelijke bekendheid en en bedrijven en instellingen. ingeschreven bij Art Office. de stad.

Daarnaast met landelijke bekendheid bedrijven en instellingen.

BKORRuimte) ingeschreven bij Art Office. van de stad.

Daarnaast van Rotterdam in de stad, brengt deze onder de aandacht en ontwikkelt een grootstedelijk ruimte, samen met bewoners en partners, in buurten en wijken. In samenwerking met heeft eeneen verbindende rol in zorgt voorvoor het het beheer en en Art Art Office draagt bij aan de de steltstelt Sculpture International heeft verbindende rol in Office draagt bij aan Sculpture International zorgt beheer internationaal kunstbeleid.

Rotterdam Jazz Artists Memorial (R’Jam) realiseerde BKOR bijvoorbeeld een serie porde Rotterdamse kunstsector.

Rotterdam jaarlijks eeneen uitgebreid vanvan deze collectie professionalisering vanvan (startende) de Rotterdamse kunstsector. professionalisering (startende) onderhoud deze collectie Rotterdam jaarlijks uitgebreidonderhoud In 2001 maakte kunstenaar Jeff Wall opdracht van SIR dit monument op de Kop van tretten van bekende overleden Rotterdamse jazzmusici rondon de Oude Binnenweg. De TENT stelt zich als doel en archiveert uitgebreide beeldend kunstenaars met activiteitenprogramma samen TENT stelt zich als doel en archiveert uitgebreide beeldend kunstenaars met activiteitenprogramma samen Zuid: Lost Luggage Depot; een bewaarplaats voor gevonden voorwerpen. Een passend portretten zijn gemaakt door gerenommeerde striptekenaars en illustratoren. Dit is een hedendaagse in veel een breder over de beelden opPiet de financieringsregelingen, leningen, metmet performances, films, in Nederlandse een brederemigranten informatie over de beelden oplede financieringsregelingen, leningen, performances, films, tijdelijkeinformatie werkhedendaagse op een kade kunst waarkunst ooit op de boot stapten optijdelijke zoek portret van allround jazzmusicus Blanc (Rotterdam, 1921 – Rotterdam, 1996). maatschappelijk mondiaal artist-in-residence mogelijkheden, sculpturen en onderzoek splinternieuwe website. en mondiaal artist-in-residence mogelijkheden, sculpturen en onderzoek splinternieuwe website. naarmaatschappelijk een nieuw leven. en Sommigen lieten er ongewild enkele bezittingen achter. op op opdrachten het het gebied vanvan kunst in de kleinschalige opdrachten gebied kunst in de perspectief te plaatsen. www.sculptureinternationalrotterdam.nl BKOR heeft een groeiende database metkleinschalige kunst in Rotterdam, zie de website. perspectief te plaatsen. en informatievoorziening. publieke ruimte vanvan Rotterdam. en informatievoorziening. publieke ruimte Rotterdam. www.bkor.nl openingstijden di-zo, 11-18 uur uur openingstijden di-zo, 11-18 Ingeschreven beeldend Uitgebreide informatie overover de de Ingeschreven beeldend Uitgebreide informatie kunstenaars presenteren hunhun werk collectie wordt gearchiveerd op op collectie wordt gearchiveerd kunstenaars presenteren werk op de website van Art Office. de website. op de website van Art Office. de website.

Nicky Assmann, Radiant, 2015 Chris Evans, Portrait of a Recipient as a Door Handle, 2014 Peter Pontiac, Louis de Vries, 2014 John Körmeling, 1989, 1991 Foto: Jannes Linders

TENT De actualiteit van de kunst vanuit Rotterdams perspectief staat centraal bij TENT aan de Witte de Withstraat waar opvallende ontwikkelingen en vernieuwende kunstenaars in de context van Rotterdam worden gesignaleerd.

TENT is een dynamisch podium met landelijke bekendheid en heeft een verbindende rol in de Rotterdamse kunstsector.

TENT stelt zich als doel hedendaagse kunst in een breder maatschappelijk en mondiaal perspectief te plaatsen.

ART OFFICE

SCULPTURE INTERNATIONAL ROTTERDAM houdt zich bezig met het beheer en de vernieuwing van een unieke internationale beeldencollectie van meer dan 50 publieke kunstwerken op de zogeheten hoofdlijnen van de stad. Daarnaast stelt Sculpture International Rotterdam jaarlijks een uitgebreid activiteitenprogramma samen met performances, films, tijdelijke Foto: Paul van der Blom sculpturen en onderzoek op het gebied van kunst in de publieke ruimte van Rotterdam.

Het ‘kunstkantoor’ van CBK bemiddelt, informeert en ondersteunt Rotteropeningstijden di-zo, 11-18Rotterdam uur Uitgebreide informatie over de damse beeldend kunstenaars in de uitoefening van hun beroep. Zo is de onderkant collectie wordtstadsdichter gearchiveerd van de Mathenesserbrug verfraaid met een gedicht van voormalig Daniel op website.

Dee. Een initiatief van stichting De zoek naar de de Schittering, met als ambitie 10 bruggen over de Delfshavense Schie in Delfshaven en Overschie in Rotterdam te verfraaien met poëzie van Rotterdamse dichters. Tijdens het wachten kunnen automobilisten, fietsers en wandelaars gedichten aan de onderzijde, op of nabij de brug lezen. Ontwerp van Bart Oppenheimer. Art Office ondersteunde dit project. #CBKRDAMMAAKTMOGELIJK. www.rotterdamsekunstenaars.nl

Foto: Jannes Linders

ART OFFICE Dit ‘kunstkantoor’ van CBK Rotterdam helpt Rotterdamse beeldend kunstenaars zich optimaal te ontwikkelen en hun zichtbaarheid in de stad en online te vergroten. Meer dan 1200 kunstenaars zijn ingeschreven bij Art Office.

Art Office draagt bij aan de professionalisering van (startende) beeldend kunstenaars met financieringsregelingen, leningen, Foto: Aad Hoogendoorn artist-in-residence mogelijkheden, kleinschalige opdrachten TENT en informatievoorziening.

TENT is het platform voor hedendaagse kunst in de context van Rotterdam met tentoonIngeschreven beeldend stellingen, nieuwe producties, educatieprojecten, performances en events met makers uit kunstenaars presenteren hun werk de stad en daarbuiten. op de Rotterdam website slaan van Art Office.

TENT, V2_ Lab for unstable media en Operadagen de handen ineen

BKOR Er is geen stad in Nederland met zo veel beeldende kunst in de openbare ruimte als Rotterdam.

BKOR (Beeldende Kunst & Openbare Ruimte) beheert en vernieuwt de omvangrijke stadscollectie in samenwerking met betrokken Rotterdammers, bedrijven en instellingen. BKOR zorgt voor het beheer en onderhoud van deze collectie en archiveert uitgebreide informatie over de beelden op de splinternieuwe website.

voor een unieke samenwerking. Het resultaat is een dynamisch programma met live performances, een symposium en twee tentoonstellingen. Daarin onderzoekt Post-Opera, op het snijvlak van beeldende kunst, technologie en opera, de hedendaagse veranderende relatie tussen het menselijk lichaam en de stem. Te bezoeken tot 30 juni. www.tentrotterdam.nl

ality in TENT Rotterdam, 2015 foto Aad Hoogendoorn

ality in TENT Rotterdam, 2015 foto Aad Hoogendoorn

CBK Rotterdam is het centrale adres voor kunst, kunstenaars CBK Rotterdam is het centrale adres voor kunst, kunstenaars en en publiek in Rotterdam.

MetMet tentoonstellingen, lokale publiek in Rotterdam. tentoonstellingen, lokale en en internationale kunst in de publieke ruimte, projecten, internationale kunst in de publieke ruimte, projecten, opdrachten, bijdragen en en investeringsregelingen brengt opdrachten, bijdragen investeringsregelingen brengt CBK Rotterdam de beeldende kunst, de stad, kunstenaars CBK Rotterdam de beeldende kunst, de stad, kunstenaars en en publiek metmet elkaar in contact. publiek elkaar in contact.