IKT LABURPENAK
13/01/2012 UPV-EHU/L.H/ 32.1 Unai Olaizola, Julen Hernandez, Garazi Mekolalde e Irene Olasagasti
IKT 2012
Lehehengo atala ESKOLA ETA IKTak BALIABIDE BILDUMA
1.INFORMAZIOAREN,
TEKNOLOGIAREN
ETA
HEZKUNTZAREN
GIZARTEA
Herrialde garatuetan 3. Iraultza industrialak eman dira hainbat faktoreren eraginez. Fenomeno historiko nabarmenetariko bat gaur egun ematen ari den globalizazioa da. Globalizazioa ez da teknologien ondorioz eman baina hauek prozesu hau azkartu egin dute. Informazioaren gizartearen inguruko diskurtsoak: o Diskurtso merkantilista o Diskurtso kritiko-politikoa o Diskurtso teknozentrista o Diskurtso apokaliptikoa Teknologia digitalen alde onak: o Denbora eta espazio mugak hausten dituzte eta leku desberdinetan dauden pertsonen arteko harremana errazten dute. o Informazioa eskuragarri egiten dute. o Zerbitzuen kalitatea eta eraginkortasuna hobetzen dute. o Ekoizteko era berriak ahalbidetzen dituzte. o Lanpostu berriak sortzen dituzte ( telekomunikazioak, informatika‌) o Planetako kultura desberdinen arteko harremana eta hauei buruzko informazioa lortzeko aukera ematen dute. Teknologia digitalen alde txarrak: o Gizarteak teknologiarekiko mendekotasuna du. Makina digitalik gabe ez du funtzionatzen.
2
IKT 2012 o Globalizazioaren ondorioz, mendebaldeko zibilizazioaren nagusitzea mundu mailan. o Desberdintasun kultural eta ekonomikoak lurralde batzuen eta besteen artean. o Pribatutasunaren galera eta kontrolaren areagotzea. Teknologia digitalak erabiltzen jakiteko formazioa jaso behar da bestela pertsonek analfabeto digitalak izateko arriskua dute.
2. TEKNOLOGIA EDUKATIBOA DISZIPLANA PEDAGOGIKO MODURA
Teknologia edukatiboaren hasiera 40. hamarkadan: Ipar Amerikako formazio militarra. 50 eta 60. hamarkadak: ikus-entzunezkoekiko lilura 70. hamarkada: Teknologia edukatiboa hezkuntzaren ebaluaziorako eta diseinurako ikuspuntu tekniko arrazional modura.
EUSKADIKO MARKO ESTRATEGIKOA INFORMAZIOAREN GIZRTEAREN AURREAN Europan aurrera eraman diren planak o Bangemann informea (1994) o Europa a la vanguardia de la sociedad de la información (1996) o Estrategia de Lisboa (1999) o eEurope (2000) o eEurope (2002) o eEurope (2005) o eLearning: Aprendizaje electrónico (2000) o i2010: Sociedad de la información europea 2010 Espainian aurrera eraman diren planak o Info XXI la Sociedad de la Inform@ción para todos o España.es (2004)
3
IKT 2012 o Plan avanz@ (2005) o Plan avanz@2 (2009) Euskadin aurrera eraman diren planak o Iniciativa 2000tres o Plan Premia o Euskadi en la Sociedad de la Informaci贸n o Premia I o Premia II o Plan de perfeccionamiento Graratu o Euskadi en la Sociedad de la informaci贸n 2010: Agendas Digitales o Modelo de Madurez Tecnol贸gica de Centro Educativo o Plan de actuaci贸n TIC
ESKOLAKO IKTen PRAKTIKA ONEN INGURUKO POLITIKA EUROPARRAK Espainiako eskoletan IKTak sartzeko lehenengo saiakera instituzionalak 1986.urtean egin ziren. Hezkuntza sisteman IKTen normalizazioa lortu nahi da. IKTei erabilera onena irakasle eta ikasleen arteko interakzioa era askotarikoa den eskoletan ematen zaie. Europear Batasunak ez du hezkuntza politikarik era formalean. Politika Europearrek dimentsio hauek dituzte: o Elkarbizitzaren eraikuntza o Eraikuntza enpresariala o Eraikuntza soziala o Eraikuntza pedagogikoa
INFORMAZIOAREN
TEKNOLOGIETATIK
ETA
KOMUNIKAZIOTIK
HEZKUNTZA BALIABIDEETARA IKTek hiru efektu mota dituzte: o Interesen estruktura aldatzen dute (Gure pentsamenduak).
4
IKT 2012 o Sinboloen karakterea aldatzen dute (Pentsatzeko erabiltzen ditugun gauzak): o Komunitatearen izaera aldatzen dute (Pentsamendua garatzen den eremua). Garapen teknologikoak eragina duen lekuetan bizi direnek ez dute arazorik honek bizitzaren hainbat aspektu nola aldatu dituen ikusteko. IKTek mundu ekonomikoan ere aldaketa asko eragin dituzte. IKTek eragin handia dute haurtzaroaren garapenean, ikasteko eran, erlazionatzeko eran, eta gure munduaren inguruko esanahiak eta baloreak eraikitzeko eran. IKTak denbora askorako geratuko dira gure artean eta mundua aldatzen ari dira. Hori dela eta, hezkuntzan kontuan eduki behar dira. IKTak ez dira neutralak eta ez dira herrialde guztientzako mesedegarri. IKTen erabilera eraginkorra izan dadin, aldaketak egin behar dira pedagogian, hezkuntza politiketan eta eskoletako egoera materialean. Gaur egungo haur eta gazteen sozializazio eszenatokia beraien gurasoenaren eta irakaslearenaren oso desberdina da. IKTak eskolan sartzeko zailtasunaren arrazoi nagusietako bat eskola irakaslean zentratua egotea da. Gizarteko
eremu
desberdinetan
buru-argitasuna
eta
asmamena
bultzatzen diren bitartean eskolan homogeneotasuna bultzatzen da. IKTek ondo funtzionatzeko egitura administratiboak eta organizatiboak aldatu behar dira. School+ proiektuaren arabera gainontzeko programek ez dituzte eskolen beharrak, kurrikuluen mugak eta gai organizatiboak kontuan hartzen IKTak eskolan sartzeko garaian. IKTak berrikuntza pedagogikoaren motor bihurtzeko zazpi axioma: o Azpiegitura teknologiko egokia o Ikaskuntza-irakaskuntza prozesuetan baliabide berriak erabiltzea o Kudeaketaren ikuspuntu konstruktibista o Ikasleek beren hezkuntza propioa lortzeko gaitasunean inbertitzea o Ikaskuntzaren emaitzak aurreikusteko ezintasuna o Irakaslearen interakzioaren kontzeptuaren anpliazioa
5
IKT 2012 o Ohiko zentzu pedagogikoa zalantzan jartzea IKTak hobekuntza bat izateko gauza asko aldatu behar dira eta hauetako asko irakasleen eskuetan daude.
HEZKUNTZAREN TEKNOLOGIA MUNDU TEKNOLOGIKOAN
Hezkuntzaren teknologia Informazio eta Komunikazio Teknologiaren erabileran sartu behar da ikaskuntza-irakaskuntza prozesuan, hezkuntza ahaztu gabe eta teknologiaren beharrera gehiegi hurbildu gabe. Teknologia, ezagutu egin behar da bizitzako alor ezberdinetan erabili ahal izateko. Teknologia, ez da ez ona ez txarra. Berari ematen zaion erabilera da ona edo txarra izatea egiten duena. Teknologiaren lau ikuspegiak: ◦ Artefaktual
teknologikoa:
hezkuntzaren
teknologian
egokitzen
lagunduko digu teknologiaren informazio eta komunikazioaren erabilerari esker. ◦ Antolakuntza teknologikoa: teknologiak ekarriko duen aldaketara egokitzen lagunduko digu ikaskuntza-irakaskuntza prozesurako. ◦ Zeinu teknologikoa: informazio eta komunikazio teknologikoan erabiltzen den mintzaira hobetzen laguntzen du. ◦ Bioteknologia: jarrera eta ikaskuntza biologikoa kontutan hartzen laguntzen digu.
Hezkuntza teknologikoa hiru eratakoa izan daiteke: o Euskarri fisikoan oinarritzen da eta irakaskuntzako baliabide lagungarriei ematen die garrantzia. o Euskarri logikoan oinarritzen da eta ikaskuntzako baliabide lagungarriei ematen die garrantzia. o Aurreko bien uztarketa da eta ikaskuntzaren emaitzari baino
6
IKT 2012 garrantzi gehiago ematen dio prozesuari. Hezkuntza teknologikoaren ekarpenak: o Hezkuntza teknologikoa aparatu gisa erabili daiteke. o Hezkuntza teknologikoa irakaskuntzako zientzia gisa erabili daiteke.
ESKOLA 2.0
Gaur egun, modernoa den guztia teknologia digitalarekin lotuta dago eta hori, 2.0 da. Web 2.0 sistemak, lehengo garaiko zentralizatutako web gunea ordezkatuko luke. Web 2.0-k aukera ematen die bere erabiltzaileei beste erabiltzaileekin elkarreragiteko edota web-eko informazio aldatzeko, eta ez orain arteko web zerbitzariak bezala, ez ziren elkarreragileak eta informazioa ikustera soilik mugatzen zen erabiltzailea. Bigarren hezkuntzako ikasleek gehiegizko erabilera nabarmentzen dute: ◦ Denbora galtzea eragiten die. ◦ Interneten agertzen den informazioaz ez dira fidatzen. ◦ Haren egiletasunaz zalantza egiten dute egiten dituzten ikerketa lanetan eta beldur dira kopiatu-itsasi batean bukatuko ez ote diren. ◦ Informazio eta komunikazio teknologiaren erabilerak izan zezaketen formazio gabe uzten dituela uste dute. Eskola 2.0 ez da erabiltzen diren teknologiengatik bakarrik ezagutu behar, baita sortzen dituen ikaskuntza harremanengatik ere.
BALIABIDE TEKNOLOGIKOEN ANTOLAKUNTZA HEZKUNTZAN
Teknologiaren bidez funtsezko aldaketa emango da hezkuntzan. Horregatik, ikastetxeek ikasteko gaitasunera prestaturik egon behar dute
7
IKT 2012 teknologiari etekinik handiena ateratzeko eta horrek metodologia, baliabide didaktikoak eta denbora eta espazioaren aldaketa ekarriko ditu. Teknologia
ikastetxearen
gestiorako
eta
hezkuntzako
administrazioarekin harremanetan jartzeko erabiliko da. Hezkuntzaren
informazio
eta
komunikazio
teknologiaren
modelo
antolatzaileak: 5 elementu hartzen ditu kontuan: teknikoa, estrukturala, psikologikoa, helmuga eta baloreak, eta antolatzaileak eta gestioa. o Hartze teknologikoaren modeloa: ikastetxe mota hauetan praktika pedagogikoak
era
tradizionalean
eramaten
dira
aurrera
metodologia espositiboan eta pentsamendu induktiboan oinarrituz. o Integrazio informazio
katalitikoaren eta
modeloa:
komunikazio
ikastetxe
teknologiaren
mota eta
hauetan hezkuntza
proiektuaren arteko lotura bultzatzen duen lider bat bilatzen dute. o Integrazio
kulturalaren
modeloa:
ikastetxe
mota
hauetan
harreman handia dute IKT-ekin eta nabaritzen da irakasleak prestaturik daudela. o Ikaskuntza komunitatea sortzeko, IKT-en papera: -Ikastetxe guztiek bermatu beharko lukete IKT-en integrazioa hiru eremutara
zuzenduz:
▪ IKT-ak baliabide didaktiko bezala, ikastetxeko curriculu proiektuan agertzen denarekin lotuz. ▪ IKT-ak komunikabide bezala, hezkuntza komunitateko kide desberdinen artean. ▪ IKT-ak ikastetxeko antolakuntza, gestio eta administrazioko baliabide bezala. ◦ Horregatik, beharrezkoa da ikastetxeak behar bezalako egokitzapena izatea teknologiekiko, zeren kasu bat baino gehiagotan ez zaio behar hainbesteko erantzuna eman erronka berriari. ◦ Ikastetxe bateko IKT-en antolakuntza talde-lanean eraman behar da aurrera eta horrek ikastetxearen inplikazioa eskatzen du, berak erabakiko baitu ze indar eman die IKT-ei.
8
IKT 2012 ◦ IKT-en integrazioa garatu behar duten ikastetxeek kontutan hartu beharreko hainbat lege: ▪ Egungo arazoak atzoko irtenbideez baldintzatzen dira. ▪ Zenbat eta gehiago presionatu, orduan eta gehiago presionatzen du sistemak. ▪ Portaera txartu baino lehen hobetzen da. ▪ Bide errazak toki berdinera darama. ▪ Sendatzea, gaixotzea baino okerragoa izan daiteke. ▪ Azkarrena mantsoena da. ▪ Kausa eta efektua ez daude gertu ez denboran ez espazioan. ▪ Aldaketa txikiek emaitza handiak sortu ditzakete, baina sarritan arazoa handienak dira gutxien ikusten direnak. ▪ Lortu daitezke bi meta, nahiz eta itxuraz kontraesankorrak izan. ▪ Elefante handi bat erditik zatitzeak ez du sortzen bi elefante txiki izatea. ▪ Ez dago errurik. ◦ Ezagutzaren gestioa ikaskuntzaren gizartean ▪ Ikastetxeak sare telematikoen bidez harremantzeak instituzioen eta profesionalen arteko formakuntza erraztea dakar. ▪ Irakasleen arteko barne mailako sareak badaude, baita kanpo mailako sareak ere, beste irakasleekin harremantzeko. IKT-en bidezko formakuntzarako hezkuntza eremuen gestioa. ◦ IKT-ak kurrikulumean txertatzen dituztek irakasleak metodologia aldatu beharra nabaritzen dute ikasleen ikaskuntza aldaketara egokitzeko. Material teknologikoa duen gela batek izan beharreko ezaugarriak: ▪ On-line sarbidea. ▪ Irudien proiekziorako tresneria (ordenagailua eta bideoa). ▪ …
9
IKT 2012
ESKOLA 2.0 (bloga)
Zer da? ◦ Interneteko idazketarako gunea da. Kronologikoki ordenatuta dago, berrienetik zaharrenera. Blogaren osagai nagusiak bi dira: sarrera edo “post-ak” eta iruzkinak. ◦ Alboetako menuetan aukera gehigarriak ditu. ◦ Doakoa da eta elkarrekintzarako aukera ematen du. Nola erabiltzen da? ◦ Bloga eskola-komunitateko komunikazio-tresna bilaka daiteke. ◦ Kontu bat ireki behar da eta ondoren bloga sortzen da. ◦ Sarrera (edo iruzkina) irudiak, bideoak, loturak edo audio-artxiboak txertatzeko aukera ematen duen multimedia dokumentu bat da. Ikasgelarako gomendioak: ◦ Informazio-iturriak egokiro erabiltzea. Adingabeek, adibidez, baimena behar dute. ◦ Edukia eta gogoetak erantsi behar dituzte eta errespetuzko elkarrizketara bultzatu. ◦ Bloga, kanpoko iruzkinak jasotzera irekita dago, beraz, irakaslearen eta eskola-komunitatearen erantzukizuna dira. Non aurki dezaket? ◦ WordPress: http://es.wordpress.com/ ◦ Blogger: http://www.blogger.com
10
IKT 2012
Bigarren atala ORDENAGAILUAK, EMOZIOEN ERAGILEAK
-Ordenagailuek emozioak eragiten dituzte. -Pertsona batzuek teknologia baztertzen dute (teknofobia), beste batzuek ezin dute hau gabe bizi (teknofilia). -Irakasleek teknologia baztertzearen arrazoiak: formakuntza nahikoa ez edukitzea, ikaskuntzan ordenagailuaren eraginkortasunaren ebidentziarik ez egotea, aldaketari erresistentzia eta denbora eta baliabide falta. -Irakasleek gutxieneko trebetasun teknikoa eduki behar dute, didaktikarekin lotuta. -Irakasle eta ikasleen artean diferentzia generazionala dago teknologiari dagokionean. -Irakasle batzuek teknologia berriak eta sozializazioa kontrajartzen dituzte. -Teknologiak pertsona bezala aldatzen gaitu eta gure harremanak aldatzen ditu. -Irakaskuntzak ordenagailuak bereganatzeak kulturaren, gizartearen eta pertsonen transformazioa dakar. -Teknologia berriek desberdintasun sozialak areagotzen dituzte. -Ikasleak izugarri aldatu dira. Ondorioz, hezkuntza sistema ez dago horrelako ikasleak edukitzeko diseinatua. -Gaur egungo ikasle guztiak jaiotzetiko kontaktua dute teknologiarekin (nativos digitales). -Irakasleak inmigrante digitalak dira eta arazoak dituzte ikasleei teknologia irakasterako orduan.
11
IKT 2012
ESKOLAKO KONPETENTZIA ETA INFORMAZIO DIGITALA -Gaur egungo ikasleak jasotzen duen sozializazio prozesua desberdina da antzinakoarekin konparatuz. Gaur egun, ordenagailua, telebista, bideojokoak eta era guztietako informazioa jasotzen dute. -Horren adibide, ikusentzunezko alfabetizazioa, alfabetizazio teknologiko edo digitala, alfabetizazio informazionala eta multialfabetizazioa. -Informazioa jasotzen ikasteko eta adierazten eta komunikatzen ikasteko konpetentziak: Internet: informazioa zabala dagoenez, behar duguna aukeratzen jakin behar da. Irakaslearen zeregina askotan zaila izaten da, ikasleak berak baino gehiago dakielako. Multimedia, blog-ak, wiki-a: adierazten ikasteko. E-mail, foro eta bideo konferentzien erabilera beste pertsonekin komunikatzeko. -Informazio eta Komunikazio Teknologien erabilera ikasgelan: Hezkuntzari garrantzi gehiago eman behar zaio teknologiari baino. Praktikaren bidez ikasi behar du ikasleak. Garrantzitsua da denbora, ariketak, taldeak eta antolakuntza egoki bat ematea. Lehengo baliabideak ahaztu gabe jakin behar da teknologia berriak uztartzen. Helburu nagusiena ikasleak kulturalki prestatzea da kritikotasuna landuz eta arazoen aurrean irtenbideak bilatzen erakutsiz. -Ordenagailuaren erabilera: Informazio teknologikoaren oinarrizko kontzeptuak: *hardware eta software-aren ezagutza eta sare informatikoak. *Ordenagailuaren erabilera eta fitxategien kudeaketa. *Testu prozesatzaileen erabilera: Word, excell‌ *Kalkulu orriak. *Datu baseak. *Aurkezpenak egiten jakitea. *Informazioa eta komunikazioa bi ataletan banatua.
12
IKT 2012 -Informazioa (interneten nabigatzea). -Komunikazioa (email).
EPICT ESKOLA PLANA -Derrigorrezko gaiak: 1) IKT-ak irakaskuntzan eta ikaskuntzan: -Irakasleak trebetasun eta konpetentzia batzuk behar ditu hurrengo mailetan: teknologiaren erabilera, teknologiaren ulermena eta teknologiaren erabilerari buruzko hausnarketa. -IKT-ak bi ikuspuntutatik (irakasleak): *Tresna personal modura (klaseen prestaketa, ikaskuntza pertsonala,‌). *Irakaskuntzan eta ikaskuntzan integratua (gelako ariketak). 2) Ordenagailua: informatikaren oinarrizko ezagutza ordenagailua bere kaxa erabili ahal izateko. 3) Interneten bidezko informazio bilaketa eta komunikazioa. 4) Testuak prozesatzea eta idazketaren prozesua: lan eragile modura eta irakaskuntza eta ikaskuntzako ariketen tresna pedagogiko modura. 5) IKT-ak eta berrikuntzaren eskola. 2.0. ESKOLA PLANA -Proiektuaren marko orokorra: hainbat material eta tresnez baliatuz, beharrezko konpetentziak eta tresnak izan behar ditu irakasleak ezagutza teknologiko, teknologiko eta disziplinarra garatzeko.
IRUDIA
-Proiektu honen helburua hurrengo gaiei dagokionez:
13
IKT 2012 Ezagutza: irakasle eta ikasleen artean eraikia. Ikasleak: sortzailea, aktiboa eta ikertzailea. Ikaskuntza: soziala, dialogikoa eta komunikatiboa. Harremanak: ikasle nahiz irakasleen arteko elkartruke pertsonala. Ikastea eta erakustea bien ardura da. Ingurunea: irakaskuntza kooperatibo eta partehartzailea. -Irakaslearen IKT maila gorena: teknologia, pedagogia eta edukiak biltzen dituen sekuentzia didaktikoen sorrera, tresna digitalak autonomikoki erabiliz. -IKT-en mapa konpetentziala: Ikastetxea: IKT-ak barnean biltzen dituen hezkuntza proiektua. Irakaslea: Garapen eta kudeaketa profesionala; pedagogia, didaktika eta kurrikuluma; herritartasun digitala. Ikasleak: jario teknologikoa, bizitza guztirako ikaskuntza eta herritartasun digitala. -Lanerako materiala gelan (irakasleak): Baliabide konbentzionalak. Hezkuntzarako objektu digitalak. Ikaskuntza birtualerako inguruneak. Multimedia materiala. Ingurune hurbila eta esperientzia erreala. Interneteko guneak. -Irakasle eta ikasleentzako gaitasun mapak: IKTak lan egiteko, ongi pasatzeko, eta hezteko behar ditugu. Eskola teknologia horiek txertatzeko eremu egokia da. Irakasleentzako gaitasun mapa: o
Lanbide arloko garapena eta kudeaketa: inprimakiak eta kalifikazioak aurkeztea, laguntza-materialak sortzea, etab.
o
Didaktika, pedagogĂa eta kurrikulua: ikasgelan edota gelaz kanpo egiten duen lanari dagozkion gaitasun jakin batzuk.
o
Herritartasun digitala: ikasleak herritar digital arduratsu eta konprometitu gisa prestatzeko irakasleek izan behar dituzten gaitasunak (pribatutasuna, iturrien aipamena, etab.)
14
IKT 2012 Ikasleentzako gaitasun mapa: o
Gaitasun orokorrak:
Trebetasun teknologikoa: teknologia ulertu, erabili eta egokitu.
Bizitza osorako ikaskuntza: jarrera ireki eta ikertzailea.
Herritartasun digitala: jarrera kritikoa informazioa baloratzerakoan (jokabode arauak errespetatzea).
o
Gaitasun espezifikoak etapa bakoitzari egokituak:
Hizkuntza komunikaziorako gaitasuna
Matematikarako gaitasuna.
Mundu fisikoa ezagutzeko eta harekiko elkarrekintzarako gaitasuna.
15
Gizarterako eta herritartasunerako gaitasuna.
Kulturarako eta arterako gaitasuna.
Ikasten ikasteko gaitasuna.
Autonomia eta ekimen pertsonala.
IKT 2012
Hirugarren atala SISTEMA INFORMATIKOAK
Informatika= informazioa + automatika hitzen lotura; ordenagailuen zientzia (gaur egun)
Informatikaren bilakaera historikoa: -Hasierako makinak, algoritmoan oinarritutako klakuluak egiteko makinak. -1801ean lehenengo makina programagarria sortu
Ordenagailua= informazioaren kudeaketa automatikoa egiteko makina elektroniko programagarria.
-1. belaunaldikoak erabilera zientifiko eta militarrerako. -II. Mundu Gerra ondoren lehenengo ordenagailu digital modernoak sortu. -70. hamarkada geroztik, erabiltzaile bakar batek erabil zezakeen ordenagailu txikia sortzeko aukera -Steve Woznia eta Steve Jobs Apple enpresan. - IBM enpresa: ordenagailu pertsonala (PC); ordenagailu txikien estandar bihurtu zen.
Sistema informatikoa: software eta hardware
Ordenagailuaren 2 funtzionamendu maila:
16
IKT 2012 -
Hardwarea. Elementu fisikoak; gailu elektronikoak, aplikazio informatikoak ustiatzeko.
-
Softwarea. Instrukzio multzoak; informazio-datu hutsak, eta bestetik, datuekin egin beharreko instrukzio multzoa.
Loturiko programa independeenten multzoa: aplikazio informatikoa.
Osagai fisikoak. Hardwarea. -Prozesadorea: prozesu eta lan guztien kontrola -unitate aritmetiko-logikoa -kontrol unitatea -Memoria nagusia (RAM, ROM): barruko memoria. Informazioa aldi baterako gordetzen du. -Sarrera/Irteera unitatea:Ordenagailua eta periferikoen arteko konexioa kudeatzen du.. -Kontrolagailuak -Busak. Konputagailuen osagaien arteko komunikazio bide nagusia + datuen transmisiorako hardware-lerro multzoa da. -Periferikoak:Erabiltzaile eta ordenagailuen bitartekariak (teklatua, Sagua, pantaila, inprimagailua, CD-ROMak,‌)
Osagai logikoak. Softwarea.
3 informazio mota biltzen ditu: datuak, sistema eragileak eta aplikazioak.
2 mota: -aplikazioetara zuzendutakoa (datu baseak, testu-editoreak,‌) -sistemarena (sistema eragileak, utilitateak,‌)
17
IKT 2012 Kodifikazio sistema: ordenagailuak ulertzen ez dituen erabiltzaile-informazioa (hizkiak, zenbakiak, sinboloak) kudeatzeko.
Informazioa neurtzeko unitateak: bit, Byte, kilobyte, megabyte, gigabyte,‌
SISTEMA ERAGILEAK
Sistema eragilea: Ordenagailuaren funtsezko softwarea (erabiltzaileen programen eta konputagailuen arteko bitartekari lana egiten duena).
Funtzioak: -erabiltzailearen eta konputagailuaren arteko komunikazioa. -konputagailuaren hardware-gailuak (memoria, pantaila, disko-unitateak,‌) kudeatzea. -disko-fitxategiak kudeatzea (instrukzio zerrenda, erabiltzaileak sortutako informazioa). -programei laguntza eskaintzea. -akatsen antzematea eta berreskurapena: abisua eman, programa baten amaiera behartu, berriro saiatu,‌
*Microsoften Windows 80. hamarkadan, konputagailu pertsonalen sistema eragilerik erabiliena bihurtu zen. Bitartekari grafikoen aldeko apustua.
18
IKT 2012 ORDENAGAILU SAREAK:
Sare baten bitartez elkarren artean komunikaturiko Hardware ekipo desberdinen multzoa, hainbat baliabide elkarbanatzeko
Hasiera batean helburu militarrak. 90. hamarkadan Internetera konexioa enpresa nahiz erabiltzaile pribatuak.
Sareen helburua: kostea jaistea + produktibitatea gehitu -hainbat baliabide elkarbanatu (inprimagailuak, eskaner,‌) -lanaren komunikazio, disponibilitatea,
Osagaiak
Zerbitzaria: beste ordenagailuei zerbitzua eskeintzen dien ordenagailua
Bezeroa: zerbitzariaren zerbitzuak jasotzen dituen ordenagailua
Elementu desberdinak
Interfaz edo sareko txartela: ordenagailuaren parte den txartela. Sare baterako konexio ahalbidetzen du.
Modem: sare publikoko sarerako konexioa ahalbidetzen duen dispositiboa.
19
IKT 2012 Koncentrador: sareko elementu aktiboa. Ordenagailu ezberdinak elkarren artean konektatzen dituen.
Conmutador: sareko beste elementu aktiboa.
Enrutadorea: sare bat beste sare batekin konektatzea ahalbidetzen du.
Zubia: Sareko elementu aktiboa. Sareko zatien arteko konexioa ahalbidetzen du, fisikoki konektatuak ez daudenean.
Transzeptore: bi kableatu desberdinen arteko konexioa ahalbidetzen duen dispositibo elektronikoa.
Latiguillo: ordenagailuko sare-txartelak sareko elementu aktiboekin lotzen ditu.
Pasarelak: sare lokaleko eta ordenagailu handien arteko komunikazioa ahalbidetzen duen hardware edo/eta softwarea.
Sare dimentsio desberdinak
-Area lokaleko sareak (LAN) -Eraikineko areako sareak (BAN) -Kanpuseko sareak (CAN) -Metropoli areako sareak (MAN) -Redes de area extensa (WAN)
20
IKT 2012 IKT-ak eta ikaskuntza, Pentsamenduaren eskolen geletan
Pentsamendurako eskolen ikaskuntza proiektua: kurrikulua berregituratu, irakaskuntza, ebaluaketa, lanbide garapena eta komunitatearen partehartzea.
Irakaskuntza ikasleari eta honen ezagutzei begira; ikasten ikasi.
Ezaugarriak: -
Ikasleen ikerkuntza bideratu: irakasleak eginiko galdera batetik gai globalago batera bideratu ikasleak (ikerkuntza, taldekako lana, eztabaida,‌)
-
Teknologiak erreminta modura: problemaren aurkezpen; laguntzako tresnen ekarpena; hausnarketarako eta berrikusterako tresna; komunitate, guraso eta ikasleen arteko komunikaziorako tresna.
-
Lankidetza, problemen ebazpenerako.
-
Komunitatearen eraikuntza (gelan eta gelaz kanpo)
-
Irakasleen garapen profesionala.
LANKIDETZA ETA IKT-AK
IKTak gure gelan sartzeak ze inpaktu edo eragin izan dezakeen pentsatu behar dugu pedagogia mailan, teknologia mailan baino gehiago.
IKTen integrazio eredua: CSCL
Ikerketan eta praktikan oinarritzen da CSCL.
21
IKT 2012 -Taldekako nahiz bakarkako trebetasunak eta norbere arduradun izatea sustatzen dira. -Sare birtualak eta baliabide teknologikoak pertsonen arteko laguntza modu gisara erabiltzen dira. -Elkar ulertzea eta guztien (talde kide bakoitza nahiz irakaslea) partaidetza beharrezkoak dira.
1. Elkarri lagunduz ikasi eta ikasiz lagundu
Elkarri lagunduz ikas daiteke ordenagailuen bidez, konstruktibismoan eta ikaskuntza eraiketan oinarrituriko prozesu sozialaren bitartez.
Lankidetza. Hainbat ezaugarri bete behar ditu talde lanak: -Bakoitzaren saiakera ezinbestekoa da taldearen arrakastarako. Honetarako lanen banaketa eman behar da, helburu berari begira. -Aurrez aurreko interakzioa kideen artean: elkar laguntza, baliabideak elkartrukatu, besteen ondorioztapen eta arrazonamenduen erronka, konfiantza, etab. -Bakarkako eta taldeko ardura. -Trebetasun sozialen erabilera egokia; kideek elkar ezagutu eta elkar konfiatu behar dute. -Taldekako prozesatzea. Hausnarketa komuna eta ondorio komuna beharrezkoak dira.
2. CSCL prozesuaren gauzatzerako oinarriak
-Ze ingurune dut nire hezkuntza praktikarako? -Nola planifikatu integrazio teknologikoa? -Zein da nire ikasleen ikuspegia?
22
IKT 2012
BERSATIDE (Best Practices collaborative design editor): CSCL prozesuen inplementaziorako eta diseinurako modeloa.
Lankidetza teknika ezberdinak: Jigsaw, brainstorming (mahai borobila), piramidea,‌
3. Teknologiaren labirintoan bide baten bila
-Teknologia guztiak balio al dezake nik nahi dudanerako? -Ze eskatu behar diet erabili behar ditudan tresnei?
Gure tresnen betebehar nagusiak: -Erabilera errazekoak eta eraginkorrak izan behar dute. -Edukiaren, egituraren eta materialaren berrerabilpena posible izan behar du. -Pertsonen arteko, taldeen arteko,‌ kudeaketa erraza ahalbidetu behar du. -Materialaren eta informazioaren kudeaketa eta antolamenduan lagundu behar du. -Ikaslearen ebaluazio erraztu behar du. -Komunikazioa erraztu behar du. -Ikaskuntza prozesua ez du eragotzi behar du.
4. Ebaluatzeko estrategia berriak Kualitatiboak: Irakasleak behaketa, debate eta elkarrizketa bidez ebaluatuko du irakasleak. Ebaluatzeko ez ezik, inbestigazio mailan ere erabiliko da ikasgelan
23
IKT 2012 hobetzeko asmoz. Hau guztia irakasle bakoitzaren kapazidadea kontutan izanda egingo da. Galdera batzuei erantzun beharko zaielarik:
-
Kanpoko laguntza jasoko da?
-
Denbora librea egongo da guztia hau lantzeko?
-
Zenbat ebaluatzaileren laguntza jasoko da?
-
Ze teknika erabiliko dira?
-
Zein dira helburuak?
-
Esperientzia badugu?
Metodologia aldaketa beharrezkoa izango da hau guztia barneratzeko.
WEB-aren erabilera gaur egunekoa da eboluzio prozesua etengabekoa da. Web estatikoa izatetik, dinamikoa izatera pasa da, kolaboratzaile eta parte hartzailegoa, erabiltzaileak direlarik protagonista aktiboak. Honi, Web 2.0 edo web soziala deituko zaio.
Erabiltzaileen web-a. Internet: zerbitzuen artean informazio eta komunikazioa.
Web-a plataforma bezala. Herraminta, zerbitzu, erabiltzaile: Partizipazioa eta erlazioak dute garrantzia.
Herramintak Teknologia azkar eta erabilera erraza dutenak: blog, wiki, foro eta beste formatu batzuk.
Etiketak Informazioa bilatzeko etiketak edo hitz gakoen beharra.
Zerbitzuak Bideo, argazki, ofimatika herramintak. Aplikazio bezala google maps.
Sortu eta konpartitzea
24
IKT 2012 Protagonista erabiltzailea izango da. Esfortzu indibidualak sarean beste kideekin zerbitzuari erabilera gehiago emateko.
Formatuak Bloga: artxibo eta zerbitzu guztiak onartzen ditu. Informazioa transmitituz eta erabiltzaileei ekarpenak emanaz. Erlazioek garrantzia hartuko dute. Wikia izango da formatu erabilienetakoa sarean. Medioen garrantzia Prentsa, irrati eta telebistaren erabilera izugarria da internet bidez. 2.0 telebistaz hitz egiten da dagoeneko. Erabiltzaileek nahi dutenean nahi dutena ikus dezakete honela.
Heziketa 2.0? Komunikazioa
bada
irakasleek
irakasteko
erabiltzen
duten
metodologi
garrantzizkoena, txorakeria litzateke web-aren indarra ez erabiltzea. Balore parte hartzaileak, kolaboratzaileak eta taldeko eraikuntza etengabekoa aurreratuko lirateke. Irakasle asko immigrante digitalak direnez, ez dira egokitzen teknologia berrietara. Gaur egungo haurrak informazioko gizarte batean jaio baitira.
Hainbat ideia Informazioa sarean dabil etengabe. 2.0 zerbitzuak gelan: informazioa jaso eta konpartitzeko, aldi berean ikaskuntza konpartitua eraiki sormena landuaz.
1.Informazioa jaso eta konpartitu:
Rss kanalak: Kanal ezberdineko zuhaitzak eraiki eta internet bidez konpartitu. Faboritoak: Gureak diren faboritoak gorde beste edozein zerbitzutatik nahi dugunean iristeko eta beste pertsonekin konpartitzeko. Eskritorio birtuala: texto prozesatzailea, berehalako mezularitza. Google dods aplikazioa (dokumentu bera eta aldi berean hainbat pertsonek modu kolaboratzailean lantzen dute). Online moduan beti egongo da eskuragai.
25
IKT 2012 Multimedia elementuak: Hainbat zerbitzu eta argazkien gestioa (photobucket eta flickr). Bideoarekin berriz youtube erabiliko da. Blogak eta wikiak: Eraikuntza kooperatiboaren parte dira.Wikia talde lanetarako eta bloga berriz lan indibidualetarako.
Bukatzeko esan, web 2.0 zerbitzuak abantaila asko eskaintzen dizkigula esan behar da. Ezagutu, konpartitu, sortu, parte hartu eta heziketaren helburu garrantzitsuenekin erlazionatzeko aukera handia genuke. Ingurune berri teknosozial bateruntz goaz eta irakasleak aukera hau ezin du pasatzen utzi.
Ikasketa kooperatiboa 1.Pertsonen arteko erlazioak hezkuntzan. 2.Emaitza akademiko hobeak izatea. 3.Ikasle ezberdinen beharretara egokitzea. 4.Elkarbizitza hobe bat eskolako emaitza txarrak gutxituaz.
Irakaslearen funtzioa 1.Irakasleak aktibitateak planifikatuko ditu. 2.Behaketa noiz egin erabakiko du. 3.Ariketa irekiak proposatu bere esperientziatik abiatuz. 4.Bakarkako lana zaindu ondoren talde lana egin ahal izateko. 5.Ikasleari aktibitateen zeregina bere esku uzten joango da. 6.Proposamen irekiak landuko ditu.
Ikasketa kooperatiboak kapazidade hauek hobetuko ditu 1.Ariketen ebazpenak. 2.Iniziatiba hartu eta taldetan lan egin. 3.Besteen interesak kontuan hartu eta egokitzapen bat egiten saiatu. 4.Iritzi ezberdinak ulertu eta errespetatu. 5.Baloreek duten garrantziaz jabetu. 6.Taldean sor daitezkeen arazoei irtenbidea ematen saiatu.
Ikasketa kooperatiboa eman ahal izateko behar diren kondizioak
26
IKT 2012 1.Jarrera irekia eduki behar du. 2.Helburu berdinak konpartitu. 3.Taldean hobe eta gehiago ikasten dala garbi izan. 4.Norbere lana beharrezkoa dala ikusarazi. 5.Denen parte hartzea bultzatu baita soluzioen irtenbideak bilatzeko orduan ere. 6.Organizazio egokia: gelan eta talde mailan ere. 7.Harreman sozial eta komunikatiboei garrantzia eman.
Ikasleak ikas dezakeena 1.Besteen esperientzia berriez ikasi. 2.Sozialki mugitzeko erraztasunak hartu. 3.Errespontsabilitate eta lana konpartitzen ikasi. 4.Jarrera, motibazio eta emozio jarrerak. 5.Taldekideekin garaipen eta galtzeak ere motibazioa igotzen du. 6.Besteek esaten dutena ere entzuten ikasten da. 7.Besteen estrategiek ere ikasteko balioko die ikasleei.
27
IKT 2012
Laugarren atala OBJETU
HEZITZAILE
ETA
DIGITALEN
DISEINU
ETA
GARAPEN
EKINTZAK: PROGRAMA INSTITUZIONALAK 1.IKT- en INTEGRAZIO ERAGINKORRA HEZKUNTZA SISTEMAN Sareak, dituen baliabide guztiak erakusten dizkigu bere zerbitzu, eduki, aplikazio eta irtenbideen bidez, eta baita hezkuntzaren zerbitzura nola jartzen diren aukera desberdinen bidez. Honela, manifestazio instituzionalak (internazionalak, europarrak, nazionalak ‌),
zein
hezkuntza
administrazioak
zabaldutako
estrategiak,
praktika
pedagogikoen garapenarekin erlazioan eskaintzen dituzten aukerak aurrera bultzatzeko beharra goraipatu dute. Hauek, ezagutza mailako irakaskuntza/ikaskuntza autonomoa, flexiblea eta intererlazionatua eskaini behar dute, oro har. Beraz, uler daiteke, hartu beharreko neurriak modu integraleko soluzioetara bideratuak egon beharko liratekeela eta zenbait esparruetarako irtenbideak begietsi beharko dira, horien artean, infraestruktura, euskarri tekniko eta pedagogikoa, baliabide eta material digital hezitzaileak, formakuntza eta dinamizazioa, integrazio kontestuala eta sistetikoa, administrazio bermatzea eta iniziatiba edo proposamen berritzaileen babesa. 2-EDUKI HEZITZAILE DIGITALAK AKZIO ESTRATEGIKORAKO ADIBIDE GISA. Sormena bermatzeko, ebaluaketa sustatzeko beharra eta kalitatezko material digital hezitzaileen zabaltzearen beharra dago. Zerbitzu eta eduki hezitzaile digitalen mintzaira berriki sortzen eta garatzen ari dela kontsideratuz, hauen elaborazio prozesua analizatzea ezinbestekoa gertatzen da eta era berean, heziketa eredu eraginkorrak, berrerabilgarriak eta elkartrukagarriak somatzea bermatzen duten ebaluaketa ereduak sistematizatzea. Ikuspuntu honetatik eduki hauen, kalidadea, fidagarritasuna, erabilera dira gehien baloratzen
28
IKT 2012 direnak. IKT-ren erabileran oinarritzen den irakaskuntza-ikaskuntza prozesuak bideratzeko,
beharrezkoa
izango
da
ezagutzaren
kudeaketa
arin
bat
ahalbidetuko duten kalitate-irizpideak, katalogazioa eta indexazio sistema eraginkorra eta proposatutako irizpide akademiko edota profesionala ezartzea eta baita formakuntza maila identifikatzea ere. Edonola ere, erabiltzaileen dibertsitatea dela eta, garrantzitsua izango da kolektibo baoitzak dituen eskakizunak eta eskaera espezifikoak asetzea, ea kurrikuluma edo hartzaileen adinarekin zerikusia duen, zeintzuk diren eskakizun edota eskaera horiek. Beste batzuetan berriz, irakasleak IKT-en aldean duen informazioarekin, betiere bi eskubide errespetatzeko helburu edo beharrarekin: irakasle bakoitzak bere hezkuntza praktikan daukan askatasuna eta ikasle bakoitzak ikasteko egiten duena. Beraz, helburua, publikoki modu zabal eta dohain batean partekatu daitezkeen eduki eta material katalogo zabal bat sortzea izango litzateke, hezkuntza komunitatea osatzen duten kide guztientzako eskuragarri egongo litzateke, aspektu didaktikoak, teknologikoak eta legalak beteko lituzkeena. 3-ZER ULERTZEN DUGU EDUKI HEZITZAILE DIGITALAK AIPATZEAN? Teknologiaren garapenak berak aukera sozialen eta didaktikoen berritzeak, lengoaiaren esplorazio jarraituak eta behar izan berriren agerpenak, etengabe eraikitzen ari den begirada irekia eta emankorra izatea eskatzen du galdera honi erantzuna eman nahi izan ezkero. Hurbilpen bat egiteko, terminoaren esanahia “bricosoftware� izenez ezagutzen den eredu konstruktibo eta irekitik;arlo eta maila hezitzailearen arabera desberdintutako pakete global gisa agertzen den faktoretzako produktu integralera dagoen eduki hezitzaile digital orori hedatzen da.
29
IKT 2012 4-DISEINU ETA EDUKI HEZITZAILE DIGITALEEN GARAPENERAKO PLAN INSTITUZIONALAK. Badira urteak, Espainiako Hezkuntza Administratiboak hezkuntza sisteman teknologia berrien erabilpena bultzatzeko eta zabaltzeko programa desberdin eta plan jeneralak egin dituela. Lisboako estrategiari eta ondoren estrategia honi erantzun gisa, << 2010: Una Sociedad de Informaci贸n Europea para el Crecimiento y el Empleo >> eta << AVANZA >> planaren barruan << Internet ene l Aula >> eta jarraian sortutako << Internet en la Escuela >> planak martxan jarri izan dira. HORREZ GAIN, Espainiar estatuko hezkuntza administratibo desberdinak alderdi honetako ikerkuntza eta garapena aurrera eraman ahal izateko.
5-EDUKI
HEZITZAILE
DIGITALEN
GARAPENA
<<
INTERNET-A
ESKOLAN>> PLANAREN BARRUAN. Hezkuntza eta Zientzia Ministerioko Hezkuntza Komunikabidea eta Informazio Nazional Sailak (CNICE), eduki hezitzaile digitalen produkziora bideratutako ekintzak aurrera eraman ditu. Hasiera batetik, eduki hezitzaile zabalak, egokitu daitezkeenak, modular eta malguak garrantzitsuak izan dira. Honek, << Internet en la Escuela >> planaren markoan hezkuntza administrazio desberdinen eskuetatik egindako kolaborazioa ekintzen urratsak zehaztu ditu (markatu). Aipatutako plan hau, erreflexiorako, berrikuntzarako eta esperimentaziorako espazio bat bermatzen du, eta batez ere haur eta lehen hezkuntzara zuzendua dagoena. Bertan bi proiektu nabarmentzen dira daukaten espezifikotasunagatik eta dibertsitateagatik. Horietako bat hezkuntza behar berezietara bideratuta dago (Proyecto Aprender) deiturikoa eta besteak komunikabide sozialen integrazio kurrikularra bermatzen du (Mekos). Elkarlana printzipio gisa hartuz, adituen hiru profil ezartzen dira IKT-en inguruan esperientziadun koordinatzaile batek bideratuko lituzkeenak. Produkzio Sistema
30
IKT 2012 honen bidez hamalau lan talde martxan jarri ziren. Esperientzia honen emaitzek eduki hezitzaile digitalak eman dizkigu, besteak beste. Ekoiztutako edukiak, Creative Commons lizentziapean banatzen dira eta honek banatu beharrekoa modu askean egiteko aukera ematen du. Modu aurrerakoi batean, bai CNICEk proposatutako edukiak ( Palladium, EduSport) eta baita << Internet en la Escuela >> programaren bidez hezkuntza administrazioek burututako kolaboraziotik sortutakoak beraien web orrialdeetan material eraldagarria eta garapeneko dokumentu estrategikoak sartzen joango dira. Plan honek, zenbait motatako instituzioen kolaborazioa ahalbidetzen zuen bide irekia jarri zuen. Halaber, SIDAR fundazioaren bidez aurrera atera ahal izan dira, ONCE fundazioaren bidez aholkularitza eta lan baterakorra mantentzen da eta beste instituzio batzuei eman zaie hasiera; CES y A ( Centro Espa帽ol para el Subtitulado y la Autodescripi贸n) eta Real Patronato para la Discapacidad, besteak beste. Horrenbestez, << Internet en la Escuela >> planak eduki hezitzaile digitalen produkziorako lerro nagusiak ditu, hauek finkatuko dituzten denbora eta erliebearen inguruko orientazioa ematen badute, unibertsitarioa ez den heziketa ikaskuntza-irakaskuntza prozesuak egunerokotasuneko errealitate modu bezala azaltzen delarik.
6-LAN EREDU BERRIAK: << INTERNET EN EL AULA >> PLANAREN OSAGARRI DIREN EDUKIAK. 2005-2008. urte bitarteko << Internet en el Aula >> planak, inklusio digitalari heltzen dio, lantaldean edota lan kolaboratiboan oinarritzen diren produkzio prozesuen bidez. Hauetan eduki digital irekiak jomuga eta bitartekoak dira. Kolaborazio bidez egindako edukiak, administrazio hezitzaileen ingurukoak direnak, zenbait agente desberdinen inplikazioa eskatzen dute: intelektual aholkulariak, IKTak aplikatzeko eta erabiltzeko adituak, programatzaileak, talde koordinatzaileak, errepresentazio organuluak eta abar.
31
IKT 2012 Bestalde, aipatu, << Internet en el Aula >> planak, Internet-a hedatzeko dauden helburuen zabaltzea bilatu du orain arte. Gainera, elaborazio, difusio eta erabilerarekin zerikusia dutenak sustatzeko bermea izan du. Prozesu guzti hauetan, oso garrantzitsua eta beharrezkoa da jarraian aipatuko dugun kontzeptua << objektu digital hezitzailea >> (ODH). Bere izaera modularra, irekia eta malguari dagokio behar izan hori. Azkenik, esan, edukien produkzioei dagokienean, << Internet en el Aula >> planaren kolaborazio prozesuek eta lan sistemek, euren atentzioa jazartzen dutela << ikaskuntza prozesuan >> (IO), hain zuzen ere.
7-ESTANDARREN APLIKAZIOA EDUKI HEZITZAILE DIGITAL IREKIEN GARAPENEAN. Lehen aipatu dugunaren harira, IKTetan oinarritzen den irakaskuntza eta ikaskuntzak gero eta errekurtso hezitzaile irekien (REA) eskaintza handiagoa da. Ginera, gehitu, estandar hezitzaile eta teknologikoen aplikazioa bilatzen dela Objektu Digital Hezitzaileen gestioa eta garapena aurrera eramateko asmoarekin. Alde batetik, Objektu Digital Hezitzaileen diseinu, garapen, administrazio, bilkura, bisualizazio (ikuspuntu) eta ODHren berreskuratzea gestionatzen dituzten prozesuak estandarizatzea dute helburu. Bestetik, Objektu Digital Hezitzaileen konbinaketa, empaquetamiento
(enpaketatze ), eta ODHen
transferentzia gestionatzen dituzten prozesuetan jarri da IKUSMIRA.
32