Downloaded from: justpaste.it/11hf0
Yorumsal Alan Müjdat GÖKÇE
Bilgi Toplumunu Oluşturma Bilgi, yaşadığımız çağın bir simgesi olarak kabul edilmektedir. Son yıllarda meydana gelen bilgi patlaması araştırma-geliştirmeye verilen önemin bir sonucudur. Teknolojik gelişmenin bir ürünü olarak evlere kadar uzanan bilgi ağları bilgi çağının özelliği olarak algılanmaktadır. Bu bilgiler bilgi otobanları denen hızlı bilgi ulaşım ağları vasıtasıyla yapılmaktadır. Çağımızda bilginin değeri tüm diğer ekonomik araçların önüne geçmiştir. Daha iyiyi bulma arzusu, teknolojik bilginin ulaştığı sınırsız imkanlarla birleşerek yeni teknolojik imkanlarla küçülen dünyada, toplumların bilgilerini artırarak onları her gün daha ileri noktalara ulaştırmaktadır. İnsanın yaşadığı tüm zaman dilimlerinde bilgi sürekli ön planda yer almıştır. Ancak, bilgi hiç bir dönemde bu kadar öneme sahip olmamıştır. Öyle ki, gelişmişliğin ölçü birimi sahip olunan bilgi, bilginin etkinliği de yeni bir bilgi üretimi olmuştur. Çağımızın en önemli özelliği toplumun bilgi üretme kabiliyetidir. Her ülke kendi potansiyeline göre bilgi üretmek üzere araştırma-geliştirme faaliyetinde bulunmaktadır. Araştırma-geliştirme faaliyetleri ile yeni ürünler elde edilebildiği gibi, hazır bilgilere erişme veya erişilmiş bilgilerin nasıl kullanılacağının öğretilmesi de mümkün olmaktadır. Bu sebeple tüm gelişmiş veya gelişmekte olan ülkeler araştırma-geliştirme faaliyetlerine büyük önem vermektedirler. Bilgi toplumunun amacı, ekonomik kalkınma ve sosyal gelişmeye bilim ve teknolojinin etkisinin artırılmasıdır. Bilginin elde edilmesi ve işlenmesi sonucunda, yeni teknolojiler üretilmektedir. Üretilen teknolojik bilgiler insanların hayat standardını yükseltirken bireyin tek başına iş yapması kolaylaşmakta ve hızlanmaktadır. Birey için tüm bu kolaylıklar olurken toplumda yalnızlaşmakta, ancak, yaşama standardı yükselmektedir.
Bilgi toplumunun en önemli özelliklerinden bir tanesi hazır bilgilere erişebilme imkanının olmasıdır. Bilgi ağlarının gelişmesi sonucu, bilginin uluslararası denetimi, erişimi ve paylaşımı kolaylaşmıştır. Artık, basılı formatı olan veya olmayan her türlü bilgiye, bilgi ağları yoluyla erişim kolaylıkla gerçekleşebilmektedir. Bu gerçekleşme hangi uzaklıkta olursa olsun birkaç saniyeyi aşmamaktadır. Bu ağlar yoluyla bilginin dağıtımı kolaylaşmakta, belge ve bilgiler ihtiyaç sahiplerine teknolojinin sunduğu nimetler olarak kısa sürede ulaşmaktadır. Bilgi toplumunun insanı; tahlil, sentez, araştırıcılık, müteşebbislik, objektiflik, pratik yaratıcı düşünce, problem çözme ve karar verme hüner ve teknikleri, gereğinde grup çalışması yapabilme, etkili konuşma, etkili takdim, rapor yazma ve sunma tekniklerini çok iyi bilen insanların vasıfları olarak tariflenmektedir. Bilgi çağının en büyük özelliği yeni bilgilerin çok hızlı bir şekilde üretilmesidir. Üretilen her yeni bilgi sonraki bilginin üretilmesinin hazırlayıcısı olmaktadır. Bu dönemde araştırma-geliştirme faaliyetlerine çok büyük önem verilmektedir. Bilgi toplumunda; ülkelerin gelişmişlik seviyelerinin ölçümü, ürettikleri çelik, enerji gibi maddi değerlerle değil, bilgisayar kullanımı, elde edilen, işlenen, saklanan bilgi miktarı ile yapılmaya başlanmıştır.
Bilgi toplumunu oluşturma açısından önemli bir kriter olan araştırma geliştirme göstergeleri itibariyle ülkeler sınıflandırılmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri, Japonya, Almanya, İngiltere, İsviçre, Fransa ve İsveç gibi sanayileşmiş ülkeler araştırma-geliştirme harcamalarına GSMH’nın yüzde 2’sinden fazla bir kaynak ayırmaktadırlar. Araştırma-geliştirme harcaması sınıflamasında yüzde 1’in altında bulunan ülkeler, genellikle bilgi ve teknoloji üretemeyen, bilgi toplumu olamamış ülkeler olarak değerlendirilmektedir. Çağımızda bilgi insan için vazgeçilmez bir öneme sahip olmuştur. Bilginin derlenerek denetim altına alınması, bilgi işlem metotlarıyla kullanıma hazır hale getirilen bilginin ekonomik, toplumsal ve bilimsel gelişmelere katkısı daha da önem kazanmıştır. Bilginin üretilmesi için yapılan araştırma-geliştirme faaliyetlerinin her alanda yaygınlaştırılması ile elde edilen araştırma sonuçları, lisans, patent, telif hakları gibi yasaların koruyuculuğu altında mülkiyetine sahip olunmaya başlanılmıştır. Bilgi bu dönemde, diğer ürünler gibi ticareti yapılan, kar getiren bir ürün alarak ticari hayatın bir parçası olmuştur. Bilgi hizmetleri artık ileri teknoloji ve sermaye gerektiren alanlar olarak ortaya çıkmaktadır. Bu gerçek bize bilgi toplumu olan ileri teknoloji ülkeleri ile gelişmekte olan ülkeler arasındaki farkın daha da açılacağını göstermektedir. Bilgi toplumu, her tür bilginin yeni haberleşme teknolojileri ile fertlerin ulaşabilme ve kullanma imkanının sağlandığı toplumdur. Her tür malumatın, çok geniş ve zengin teknolojilerle elde edilme imkanı kendiliğinden bilgi toplumunu oluşturmaz. Bilgilerin toplum fertlerinin düşünce süzgecinden geçirilip yorumlanması ve günlük hayatın organik bir parçası haline gelmesi ile sağlanabilir. Bunun için hazırlanacak eğitim programında; 1- Bilgiyi temel olarak alan bir eğitim programı eğitimde uygulanmalıdır.
2- Serbest düşünen, tartışabilen bir toplumun oluşturulmasına çalışılmalıdır. Eğitimde çocuklara daha fazla düşünme, tartışma ve araştırma ortamı sağlanmalıdır. 3- Yetişkinlerin eğitimi ve teknolojiye adaptasyonuna yönelik sürekli eğitim programları hazırlanıp uygulanmalıdır.
Bilgi toplumu, bilgili nesillerin yetiştirilmesi, eğitimin yaygınlaştırılması ve eğitim seviyesinin yükseltilmesiyle sağlanacaktır. Gelişmenin esas unsurunu oluşturan yetişmiş insan gücü eğitim ile sağlanabilmektedir. Toplumda bilimsel düşünceyi bir hayat tarzı haline getirmeden bilgi toplumu oluşturulamaz. Bir ülkenin geleceğini eğitilmiş insan gücü belirlemektedir. bilgi çağında ülkeler; çağın gerektirdiği özellik ve davranışlara sahip, hedef ve çerçeveleri bilen, olumlu, yapıcı, gücünü kendi geliştirip kendini teşvik eden, çağa nispetle üstün, çok sayıda yetişmiş insan kaynağını yetiştirmesi gerekmektedir. Fertler için bu dönemin ehemmiyeti, canlı bir organizmaya benzetilebilecek toplumun bireylerinin yeni şartlar altında hayatını devam ettirmesi ve başarılı olması için yeni duruma uygun yeni bir sosyal teşkilatlanma ihtiyacıdır. Toplumumuzun ilerleme ve yükselme arzu ve dinamizmini bilgi toplumunun getirdiği sınırsız imkanlarla birleştirerek ve buluşturarak bir yenilenme süratle uygulamaya konularak gelişme motive edilmelidir.
Müjdat GÖKÇE