Cm1973 09

.;"

-_,_,·

-::"-

"'"~.....,-

·x:<.~~ -~,;:-~

__

·-::.

~

'

.'

z

a:: _Îil 1-z~

--

,,

'

B

~; ~;;<'--<

-~~:~ ·. A '-~ )~~A ·,·· -

)

(

-};_~- ~-~ ~ ~,.

_,:;,«

::

I

/"

~

..-

---._

-,-

.

•

'(-

Jb ._"-:~,;_

~

;>;

j.C.~. l~

·.-:'~

-

..!

'\.,

r

:~~~~>:_·:;::;.ft _]

\I

8

~:~~~sem;;~v~uo:d~jelo

lufthansa Jinlias aéreas alemäs

Agente geral ~m rCuritiba

APTA LTDA. passagens e cargas FONE : -

.

.

2 3 ï:ll -6~

Rua· Baráo do Cërro Az ul, 315 · - C:oixa ~ostal 6602 • .CuriHba ( N as depend ënci a s do Ser:ropa)

·. '

C E NT R A A L

MAAN D·a LA D.

Jaargang 13

S.eptember 1973.

NQ 9 Redacti e commissie:

..

W. de èeus~ 'K • V. d. Meer, F. do Jo1Jg 1 D.R. .Vormeulen, H.A. ,Kooy. . ' PriJs Gbor:~n e m·' en t . p. e r: ja<1r i .n 8 r<1zil (f:;\ ;8,50,_ +n Nec;JE;lrland F.L -' :

.

Adv e rt e nti e s:

·-

.-

.;..:

.

..:..;

~

0,30 pa r r e g e l

-

.

COOPER ATIE

VRIJHEID .

_

-· -

~ i

CE BONDEN HE ID

' .

>· . .., ,.

m.e...n z,i jn oor. zo ee ns te .l uiste r e n legt bij ·:de, g o.s-

Wanr:,C? i~ r

pr e kken, .di e de

.:_;

30·-···

p1rgduc e nten

ov ,er~,

hun, C.qoper,atie,s . vo e P&r},,_ don hoort -

men soms d e _verzuchting :sl o)<en : . )a, ·soms. kon,

,ge

Co.o p e r Gti e wel ee ns

inte_r e ss G_ nt z ijn, moor. j8 houdt zo we inig v,rijh e id ov o r. J e be nt gebon.denr: d o t

-r ~et ·m:iS .f?C~i: $n :-toch

gen weg t e zo e ken,

zo

mmn beter -: iE?, . o ls produc e nt je ei-

zel f in t e koR e n, ,wa_ar j e wi l t,

z elf ook jo pro -

duc ten .aan d e m<1n. te breng e n. Do t. k o n je soms e .e n stu,k :Ln de op br e ngst

sch e l~ n.

Er z i jn tijd e n,

t e n kunt moke n e n e igenlijk mo es t

dt1.t je ;buit e n. me .e r voor je produc jt,> ,dap r , dn,n .o ok h.e l e moal vrij .in

'

- 2 -

zijn, aan de Caopersti e l e ve ren, wonneer di e zo go e d werkt, dat z e moe r be t aa lt,

(d a t mo o t toch kunn e n) e n n a ar buit o n ve rkop e n, wonn e er

I '

de coop e r o ti e ni e t kon concurr e r e n me t de vrij e ha nd e l.

Zo op 't

oog lijkt d a t oe n vrij onrdig e r e de nering, mo or won

nee r me n e ve n do ord e nkt, do n klopt e r do or i e ts ni e t. 't Zo u kunn en k l o pp en , wan neo rd e prijz o n va n de prod u ct e n st a bi e l bl o ve n e n do n zou ong e twijf e ld do coope r o ti o oo k bij voortduur beter e prijz e n kunn e n be t a l e n, t e nminst e , wo nne e r h8 t o en go e d ge l e ido c oo po r a ti e be tr e ft.

De e rvaring va n de l o ng e j a r e n hee ft ge l ee rd, hoe we l s ommigon dot inmidd e ls a l wee r ve rg e ten ~ijn, dot, ( e n voo r a l in Brazilio is da t in ve l o str e ke n n og st ood s he t ge va l) in str e ke n, waa r e r ge e n c ao pe r s ti e is de pr oduc e nt oo n ha nde n o n ·v oe t o n ge bon de n i s oo n de tuss e nh a n de l. Me n ziet dan a ver o l de boe r e n in a rmz a lige hokk e n wone n t o rwijl de pla a ts e lijk e tuss e nh a n de l oo r e e n gr oo t .ge bouw hoo ft st aa n, waa rin ee n wink e l, d i e a ll e s l e ve r e n ka n, wa t de boe r n od ig hee ft, e n waar de boer ook a l zijn pr od uct e n moe t l o ve r e n, wa nt hij st oo t daa r a ltijd in 't krijt.

All e s wa t hi j n o dig hee ft, k rij gt hij op cr ed i e t, moo r vo e l t e duur e n a ll e s wat hi j pr od uc ee rt l e vo rt hij daar o f, maa r v oo r oo n veel t e l a ge n prijs. .. ·Voo r a l de kl e in e pr o duc e nt is doo r n i e t be t e r a f dan oe n sl oo f, d i e noo it kans hee ft ee n gr o t e pr o duc e nt t G wo r du n, wo nt hij va r d i e nt t e weinig o m t e l o vo n.

In de rgelijk e str o k e n · mak e n dG c oopen:,o ti e s sn o l o pgang.

I~

v a~ P ar~n~ ware n in 1969 èlechts 6 cooperaties

'f l uid-Westen

met in totaal 397 leden. Nu zijn

e~

20.000 leden.

De ptoductt e

pr~ctisc ~

Wê S

,---~

er in 196 9

13 cooperaties met meer dan ni hil en s ilos voor

~arwe,

soja e n and e r e product en wa r en a r onb ek e nd.

Op 1l og e nblik zijn e r silos . voor lO.OOO.bOO zakk e n van 60 kg. De be ho e ft e aan zad e n b e dra a gt er dit jaar me e r dan 500.000 zak e n er we rd voor

ruim ~

48.000,00 in de ooo pe rati o s go inv est ee rd.

Zond e r coop e r o ti e è wa s dit nooit moge lijk g e wee st.

Nu zull e n e r zijn, di ~ r e de ne r e n: All e s go o d e n welj ma ar wa a rom nu geen ~u ee l

vrijh e id - l~ t en

aa n de produc e nt, om zij n product e n e ve n

oök n a ar buit e n t e vo rkop o n.

Als de prij s buit e n be t e r is, be wijst da t d o n ni o t, da t de coo

per o t.ia sl e cht f u nction e e rt e n he b. i k da n ni o t he L r e cht · om doo r t e v e rko~a n~ · w aa i

me n me e r

b e t ~a lt ?

- 3 ..._

~anneer

varken~

als voorbeeld nemen, dan weet iedereen, dat

de

prijs, die de grote frigorificos bet~len steeds direct in verband

/

.·

'

we de )

stáèt~et

de wet van vraag en aanbod.

Is 't aanbod van varkens groot, dan worden de prlJZen gedrukt, en nog eens gedrukt om de

wi~st

zö gröot

mog~lijk

te maken. Wil de boer A

niet leveren, prachtig, er is toch genoeg aanöod en B-Bn ander levert misschien nog graag, offidat die 't geld dringend nodig heeft. In deze tijden kopen de slagerijen dus

wel~in,

tegen extra goedkope prijzen en

slaan een deel in de koelhuizen op, zodat ze lang kunnen doorgaan de lage prijzen voor de

met

~reducent.

Wanneer echter het aanbod daalt en de voorraad slinkt, dan be taalt men soms gedurende korte tijd veel hogere prijzen, om te kunnen doordraai en en de klanten te ' kunnen blijven bedienen.

Nu de cooperatiè, die varkens slacht. Gedurende lange maanden betaalt dez e een betere prijs dan de grote frigorificos; maar heePt ~ dus geen kans een goedkope ex tra voorraad aan te leggen~ Het lid . le~~rt . 'trouw aan de cooperatie; wat geen

windei~ren

legt.

Dan komen er plotseling een paar maanden van tekort aan varkens.

De buitenprijzen vliegen omhoog en soms kan de cooperatie dan niet hel emaal meekomen, ondanks 't feit dat ze zelf geen winst maakt.

Wanneer de'leden

d~n

trouw blijven doorleveren is er nog niets gaan verloren, want zo spoedig 't aanbod ~eer wat genormalisee rd is, de buitenprijzen weer omlaag. é~

Wa t zou

echter gebeuren, wanneer de leden in zo'n situatie

plotseling naar buiten zouden leveren?

In de eerste plaats zouden de verwerkingskosten bij de cooperatie st e ~ k stijg e n door de mindere · :J. a rw oer • Ve r volg e n s zo u de co à per at ie · zijn klanten niet meÉ:n kunnen bedienen, wat dïrect klantenverlies bète ken~. Uitein~elijk zou dit dus een strop betekenen voor ' coop~r~ti~ ~n

l eden, en in 't bijzonder voor die leden, die nog wel ~ooriever~n, 1

t ~US hun organisatie nog mOgelijk m~keh, zij

1

en

t met.verli~s, toch

door te werken.

Gezamelijk gingen leden en cooperatie verplichtingen aan bij de verrichte inv e steringen, bij de verkregen geza~elijk de

leni~gen,

wa~ivoor men ook

ver~ntwoordelijkheid draagt.

Wanneer enkele leden nu d~e verantwoordelijkheid von zich ofschui ven en dat zien als

11

Vrijheid", dan is ' t een vrijheid, die geen

re~e­

ning houdt met de gezamelijke aangegane y~rantwoordelijkheid, een vrij heid du s, d ie aan de gemeenschap, aan de ~sasten, waarmee men vrijwillig in zee

ging, schade berokkent.

4 .-

De. persoonlijke vrijh,eid houdt daar. op, waar .ge.bruik van die vrij \

heid de: medeleden de gevolgen laat dpagen.

Kan de cooperatie dan niet altijd met da marktprijzen meegaan

en

dus de buitenprijs betalen?

Dat zou zeker kunnen, wanneer die prijs ook gevolgd werd, wann ee r di e bijzond e r laag is. Dan zou de caoparatie ee n res e rvefonds .kunnen vormen voor de tijd van schaars aanbod, waardoor: z e altijd .zou kunn e n concurre r en . Een and e r e vraag is, of dat nu int e r e ssant zou zijn vqor de leden.

Voor de produc e nt is ee n andere wijze van r e s e rv e vorming we z e n lijk van me e r be lang en wel

z6,

~at in de tijd v ~ n lag e prijzen voor -

de produc e nt e r een res e rv e gevormd wordt, om mee r t e .kunn e n be talen, wann ee r de marktprijzen te l aag worden.

De tussenhand e l h ee ft dan ee n goud en tijd. Vorig jaar kwam 't

,. . . . ._

in

Curitiba voor, dat de sl a chtha a ntjes in ee n pe riode va n ov e rproduçti .. e :

'

';

~iet

alleen voor spotprijzen we rd e n aa ng e kocht, maa r de koper ook nog e e n ma x i mu m ge wi c h t st e 1 de , e n we 1 1 k g · 8 0 0 • Vo o.r de ·. ha n e n va n 2 k g • we rd slechts de prijs van 1 kg. 800 be taald en voor de be t a ling we rd nog een t e rmijn gesteld van 120 dage n.

Geen wonder, da t he e l wat producenten daa r gedwongen werden hun c . bedrijf ke stoppen en verschille nde failliet gingen. Wie niet failliet ging : wachtte bete r e prijz en a f, met 't risico dan we e r n e t t e l aa t te komen e n opnieuw ge ld t e ve rli e zen.

Zoiets is bij de caopa r a ti e onmog e lijk. Ia nu tijd e lijk d e basisprijs l a ge r da n de prijs buiten , dan weet het lid toch wel:

d~

meerop-

brengst is ge e n "winst voor de coop e r a ti e" , maa r de mee opbrengst vormt een pot, die dienen kan, om ~traks~ a ls d e markt weer tijdalijk in e en zakt, toch ee n red e lijk e prijs door t e be tal e n, e n wanneer dat nie t no dig is, komt de meeopbrengst ons over e nk e l e n;J.aanden a ls na be t a ling we e r tegoe de.

Ja, z~ l iemand zegg e n, maar ik he b d ie ex tr a c e nt e n toch meteen in m'n zak, da t geld komt mij

t~ch

li e ~ e r

-

to e . Zo iem a nd hoort dan ook

het risico te nemen, da t hij straks gedur e nd e maanden buit e n een ve el l a ge r e prijs z a l krijg e n, want j e kunt nu ee nm aa l ni e t van tw ee wallen eten, bij de cooperati e , wa nneer die meer

~at aa ld,

en e rbuiten, wan

ne e r 't daar tij de lijk even beter is.

"Samen _uit, sam e n thuis", is een ou d spr eekw oord, wat ook hi e r tak e nis heeft. Ieder is . vrij om in een coop e r a tie to e te . tr ede n,

b~

maar

he eft zich da n oo~ vrijwillig aan . de belangen van de gemeenschap g e bo~ den, heeft e en bepaalde verantw?ord e lijkh e id op zich g e nome~ en.kan

... 5 .. die ' niet ' zo ' zönder ' meer afschuivem wanneer '.~ hE)rn belieften dus de' ' - ..

" 2i n de ten scha ö e - b e rok k ~ n en ~ '. .

!. '

' Met de a~~kciop van 0o~r - is ' t ook al weer hetzelfde. Bij d~ coo"v~ij' 1

peratie kopen, wanneer die voordeliger is, maar . teve.ns buit e

n in

zijn om

t e s 1 aan • Nu is .P r. act i s c h ' t vo e r , bi j d 8 co op e ra~ i e .alt i j d

~oàrd~Jig e ~,

maar om

~oedkoo p

teringen ook .. zo go e' d mogelijk worden . . ., :·

we~k ~·n, . moeten

t o kunnen

,.

·-·:·

.

benu~.

-

'

de gedane inves

;,.

H~ 8 ~

.

zo~

'·

..

..>. ..

- ·--

do caoparatie kun . ,.

,.

'

·- n e ~ werk èn . zondàr de zekerh e id dat ' t vo_er ook_ wordt .afgenome.n. Om ._ .di e '

red~n

w~nn~el'' J~de_- n_·' ,'· · ..

--

-is ' \ "ook a llesz-i ;ns b ill{Jk_, .

.

· :'

', ,

'

;

die zich b i j d o .

.

,__

.'

i'nt e-g:ratió vàn dtè tooperatie aa n~lui t e n en d aa rvoor te,ke,ndef? ~.e n ande

re ' prijs ~oor : ,

t

vo e r be_t 'a 'i e n 'a1s' h ij die d e gehele vrijheid_ we nst, - -

vö~<r z a l kOpen,··- -wanneer ' t.. h. ..em uitkomt on zijn ,e igen . pro:duc . .

die we l

.

::- ·

,'

.

-

.. .

t e r'i ' misschie n wel, mi'ssch-i e'n .niet -aa n de cooper~ atie .zal a fJ,e ve r e n.

Wannner een cooperatie b.y. de co~peiati~ waa i

wee t

l.poo

~e r

to.n _ vo e r

maa nd nodig heeft

ze mee' ka'n r o. ke_nen, we e t _ _ook dat. de garantie

voo·r de be' t a li'ng' e r door do productie is. .-- . ... . .

-~·

..

vHe dus lid is van een coopern tio, J:e oft d_CJ. çq:-door de

vr~jh eid­

gekozen, en wel de vrijheid niet afh .<=\f!_kelijk t e zijn, ._ zoals zo vo le producent en vo n de tussenhandel, dic:3 in _hoofdz~ak met , e iger;l ~b elaF.l_QGn houdt~

e n e igen winst rekening

Tev ~ns . heeft

hij zelf yrijwillig

dio

0rijheid "8oor zi~n lo e tred ~ n a ls lid vaQ d~ cooporati e ingeperktJ

daa r . hij d e v e ~p-lichting e~ v~:~. e l .k lid op ?i_~h,_ norn:. di e transacties . ' . . ' .

..

~-

.

: .

vin de coop e r a ti e t e verrichten, di e tot de

.

~o e lein da n

'·

de

van

7 cooper~

ti e behoren.

Bij toetred en tot een int e gr a ti e bion e n _een .

.

'

.

.

.

-- ë is e n d ubb e l

cooperat~e

zw oa r. Me n n am v rij willig een çl e el von de

w ~ge n

di e

verp~icht~nge3n

vo n de ' int eg rati e' voor zijn rekening e n meq _ de t:J lt dus ook irl_ o lle lus t e n o n last e n. Don geldt dus ·,

_ook~

e o n mar1 e_E3 n _man, . ee n woord e_e.n

·._.

wo'ord.

Dv~ rig e ns behoe ft 'T ni smond t e be rouw en. ., te zijn toegetr ede-n tot

e8 n coope ratie of integrati e_, ..

, -___

c ao persti e d uren mees tal hee l p~ijs

ee n be t e r e

hée ft,

want_de _ t~j de n

v a n bet e re prijzen in de

·'

wot l a n ge r d o n de tij de n, -do t

t e r wijl z e lfs in d ie tij den de ma rkt vo ok zo

-w i -sse l-va-ll·ig- i-s;- da t · dB --ene WErek' èe rï g ro·o-r \/erséi"hfl --mäok-t r e week,

men buiten

---

-~

...

·-

~ -·

...

~

bij de and~

t e rwijl de cooper.a t .i D -dG - b a sisprijs vo o r l ange re tij d be ken d "

. is, z..odat .men weet, .w-a t mq n a ls minLnium ontv o.:ngt,- niet doa rbij de:. .kans •~ 1

•~

• .

•

~

.

•

•

••

__op .e e n. rn.eer o f .min d\3 r gpe de: n:a be.t cl'l:ing.

Dp:n

_ is ~

er nog . :.d i( verschil:: bij ve-rkoop <n'3a:r b.Uit e n : is e r goen - .

enkel.. _r._e c..h .t ..' ..o p

-..

;

·'

i npprao~ .

q f . crj,i;;iek,·· n:och:

;'V 3. n

.de · in d'i -vidUele producent

-- 6

~-

het rec ht z ijn mening kenbaa r te maken en de . producenter1 met e l kaa r ' kiez en hun eigin bestuur niet alleen, maar hebben a ls l ede n het r ~ch t '

om r eg l eme nt en en bepalingen in te s t e ll e~, te wijzigen of op tG ho f f en .

Dat -bete k 8 n t dus : v r i j he i d g 8 b ond e n aan ' t a 1 ge m8 8 n belang • .

Zo worden ook de t el angen van de k l e ine producent besch e r md. voor allen, allen voo r een . d~30

Ste l je e e ns voor ,

r ~n

man bes luit on samen een lange ": ijzeren' . '·

( ·

staaf van 1.500 kg. op de sch ouders te nomen e n to vervoeren. Zou .'t dan een ech t e Jrij he id zijn, wannee r i ed o r naa r e i gen verkiezing e r ope e ns ond e ruit kon lopen en de . _r e st l a t on zwoegen? ~ls e r dan op ee ns do helft van de ploeg en wef de sterkste he lft de benen zou ne mu n en de r e st onder 't zw a r e gewicht loten bezwijken, zou dot een juisto on vdrontwoorde vrij hei d zijn?

Nu

is ' t wo l

gee~

zwar e st aa f, die men i n oen Caoparatie

be~luit

sam e n t e dragen, ma ar wonneer men s amen een zware l ening op lange t oE mijn oan~aot , kondioniet zwaarder drukken on moe r meD s en onder z'n druk verpl e tter e n don een stuk ijzer?

Ko n men d e~ gelij k e verpl ic ht ing en aangaan en toch iedei de vrijheid lot e n om ni 8 t mee t e doen?

Me n voelt, dat zo'n vrijheid i mmcir eil zou z i jn , een vrijheid

om

zidh van vrijwillig opgenomen ve rplichtingen o f t e maken en de medele . den, vooral de z0akkero in gevaar t e br engen .

Trouw ~n

stoot i ede r v rij, ma ar ~enmoal ge tr ouwd is mon ni e t m~ e r

vrij om weg t e lopen.

Comp a ynon word e n in een zaak is vrij, maar dan heeft men verplicb ting e n zich voor die zook in te zetten, om lust e n en l oste n mee te dragon. Zo oo k bij een Coope r o ti e .

De keuze: "me-edoen of niet moodoen 11 is vrij. Ki est mon voor moodo e n, dan is men echter niet mee r vrij om niet me e t o do o n, maar plicht e ro on moe te

~e rk en

voor ziehzolf, da beste

o m vo or

r o~ ult a t en

1

ver-

t e lge rneen en doo r door ook mede

te bereiken.

K.v.d. [VJ eer

------

- - -

-

----------" VAN DOST EN I!JE ST

Het opmerkelijkste nie0ws kwam

CHILI

een Ma rxis ti sc he

~og~riMg,

~

-

--- -- --

n

ditmao~

van Ch ili.

D oo ~

was

df li ever eon Ma rxistisc h pro -

sident. De volkv ert ege-nwoordiging was in meerderheid t ogen .

vo r~ s chi l1 ende

wetten, :die de president toch doordreef,

ho e we l dot ni e t ê'onstitutioneel uios. De rechterlijke ma cht mo e st tel-

r - 7 k e ns we e r me rk e n,

dat d e pr e sid e ot zic h van -haar ni e ts aantrok. De .

·· ·· pr d sfd o nt W8.S g ë kÓzefl döot

min:d e rh e id · va:n ~;- :!:- 3..6 % .van 08 ki e z e rs' -

BG!l

en had to e rt ond é r bepaald e voorwaard 8 n; n -~1. dat h ,i j ?ich ao..n. de. con_§, tituti e· zou hoUde ·n, " de stein v a n de · ChristenD.e mocr.at E] n , gokregen, . zodat hij in zijn a mbt· kon w·ord o n be noemd. Vervolgens l i.et. hij

.d ~

.C hri_§,

ton' De moe r ·a t è n me t eoh ·. links J. i g g e n , ,_ e n • ging _~t o g e n- do . wen:? • yan d e me e::r

da~the'id.'van ~~ t -v-olk eè n Ha r -x ist-is.c h p:rb:gr a mm a doorvo e ren< Dus wa s d o "rBge-rTng" ·, h o e-We l en zou - a·u-s· v~olg er1s

de

.,

i n consti tu.tion eel - ,tqch Mar:xi:stisch

·Brezhn e w tho·orie ·ook ·st ee d-s Ma rxi-s_ti.sch- mo e ten

Staking op staking ' volgd e . -De middenklässe,

waar-toe ook- -d e . bet e r

betaalde : ':::n:beide ts' hOorden' ·:(o. o .- v<:rn de kopermijnel:l} met de -klein e z e l -f stond i g e n ( o.o.

tiend ui z end's n o i :gHna <:n s van .vracht a LJtos) ging niet

' met de . invoBri n g· va·n ~ '-t i"l ar· ~<ism e , me t =d e vele - onteigef')in g e r'\ -.en a ndere dw a ngmaatr e g e len a ccoord. De huisvrouwen hi e lden optochton_met

~ e tel-

m6tid~, d oa ~ d e 0e ie in~a~i e § 0 ari goed ~roduc ëe r e ride boorderij e n voedsÓlvoo:tzï 8 n.ln6 '"ln d~ wà r

dê

ren (

hadd e n gebracht · en dus de p<:mneÇJ " ~ ~· 99 w:;

londèr.ij e n wàor riiot · gè ptodwceerd we rd li e t :·men ~iggpn)

De ~ lt1fÏati o g e durend e

'

.... ...

goh e ~i ecnt e 'r b 'i e ef nog à è h t e r de kop in •

Ta·

' t i aa tsta j::wr bedroo g.;- 3!:)0

. .. . ' In j;Jni · stOn d ''ee n lÓ~ o r af d eliing ··

de

' ' .' .

' Op

e n reb ol l ee rde, Het le ge -r . a ls

de ~r e g e ring s .too n '. e n - d:r.ukte ..

' '-

pe- opst o nd

.' '

De ·~itu a'ti ê v ers·lecht e .P:.de ' v e r ëJBr.• D-e int e rn a tLonpJ-e m·aatsch.o,_p di e grot e ndeels nnt e-ig·G-hd waren'~ zelfs· zo.nde-r· enige , schn dp ve r-;-

pij e_n,

goeding~

h a_dde{{ logïscherwijz o ge'e n ·belangstelling meer:

OrT)

in Chili ._

t o irl~-es't e r ~ ri. · De s <t á k.ing e n brci.cht c:i n do ·economi:e .. bijna tot stilst a nd:.

T ~ n - l c:ï ng e n' fa 6tst e o i ~t o n de C hrist·e n..;; de mocr a t e n,~· da,t

à ent

zOu ci"ftr ëd en,

n 3d ot

zü

dG~ p,rp si

o e rst- nog g·e tr.a cht: h addory, ,tot ._eer; y e r

gelijk te komen op voorwosr dó , · da t ' dá ' prr:~s-i d erit . g 8 e·n maa :t-:r:: e gelen. mee t ...

-~

.:

zou nemen i~ de strijd ·met de gr èrn d we t, ook 'gee n önt e igeningeR ,me er.

'Men kwam niet tot een ócéoor d .

E inde 1 i j k t r o d to e n he t

le go r op , dat in J uni de pro si de f\t .nog . -

Gen kans ha d g e g e v e n. Binn e n e nk e l e uren w21.s to e n h e t

te ge ven; We ig or de Aller1de; ~ gene ... ·-

Gevraag d of te tr ede n of zlè h ov e r .. ge n zich tot h e t

Vofgen -~

de

pleit beslist. ;;

e in d tk ,- 0 Ör:w ttê n.

't

·- ~-- - -·- -- ~- ---- ~ - -

Po l e is .w ~ rd:· gebombar deer d .

Ju'nt:ci Militar p1cw.g d e: .A1l e n-dG z i:i lffn\óot·.cl . Volgens anderen .

. .

,

.

·r· ,

..

•

·:

wos hij stri] do n'd ·gestorv o·n. ' HD"fi J e tdèn 'buit'8 nl:an·do ·rs,

waaronder voor-

al Cubanen en gevluchtu terr o rist e n uit Uruguoi,, 'i Srssilie en anderelond8n wet den hetzij nüo.r . h uiE? len d e l21.n de n,

./

g e zon~d en

wa: nrori de r 8r21zili u _,

of ,gevQ_jl,g e n gezet. Verschil

A~ rgen(ini r~ ,

,

~

Frankrijk ~:m ...:.(nge land 1.. ~

-· 8 -

de nieuwe regering al erkend.

Enkele communist i sche landen hebben de

hebb~n

di~lómatieke

· betrekkin-

~ gen _ verbroken, nadat ~eisf Cri ili d~ betrekkingeM mêt Cuba verbrak, dat zich zeer sterk in de zaken van Chili had gemengd; er guerillas scholen had opgericht, wapens had ge l e verd

~n z.

Enk e le landen he bben ook lehihg e n, di e aan

Allende ~ waron

tooge -

z e gd voorlopig bevroren, zoals b.v. Zwodon en We st-Duitsland~ lrJest Duitsland lev e_rt wel ee n grote hoGvoOlheid graan.

In West Europa leeft bij velen het idee, dat nu 't enige Zuid-Amerikaans e :Land, dat net wat 11 democratisch" begon t e worden, plots e ling weer in , eeo dictatuur is vor and o td.

In feite is een slecht georganiseerde dict a tuur van links vervan gen door een

dictat~ur

van rechts, die nog

mo~t - doen

blijken, of zij

't , beter . kcHl, maar heel weinig kans heeft, het er nog slechter af te bre ngon. ,

Zo ?ls 't ging in Chili kon het niet lènger doorgaan,

~at

is wel

zeker. Jammer geno eg kon Allende niet !]let de Christon'-democraten zee gaan, omdat zijn eigen volgolingon daar deeli voel to

in

~odicaal

voor waron. Er scheen geen an dore uitweg moer open trr zijn, om Chili voor .eon burgeroorl() g 'te bewaren. Niet alleon do grote· hoeveulheden wapens, aangetroffen i.n Po leis en woningon wijzen ·dao.rop, , maor .. ook de eorste berichten over de situatie uit de linkse hook, o~dqr . meer, dat Conoraal Pro.ts, oan Jt hoöfd von <èen r eg imo~t en twee kqlonnen gewopmndo arbeiders

opmarcheer~e

noor Sont i ogo.

Het is nu te hopen, dát n~ in Chili de gë_matigheid hot wint mon gemeensch"i:1ppelijk goot worken o"i)n het · h·o:rstel v.an 't land in eersta plaat-s e n don ook

de~

en de

bok o ndo Chilensè dornocratio wee.r invoert,

die ·nu ee rst door links -tltl n de kont wa s gezet e.n nu -ook door. 1 -t leg~n aan de känt we ·rd golatoh. Gedurondo meer don 4Djao.,r had het loger zich in Chiii niet met de polifi e k bomöeit, wo.t het wel tot eer strek te. Nu na m het no. long oarzolon noodgodWoHgen actie om de chaos t o voorkomen.

ARG[NTINIE

De ve rkiezingen voor Poron e n

Izab~la

stoon voor dG

dour. Inmirldels gaan de terr eu ractl o s nog sto ed s vor de r.

Men vräagt zich af, of Peron nog voldoende prestigo zal hebben de meest ro o rig e alementen onder de

dui~

to krij

gon·.

ISRAEL SYRIE.

Tussen vli eg tuig o n van Isra e l eri Syrie Jond eon lucht ~lag plaats,

waar~ij Syrie vrij ~St vli~gtuigen moost -

-- 9

verliezen. Een bezoek van dKSacr.~.et~ils -c--Va'-R-- de Verenigde Naties Israel , en enkele Arabische k ÇlJ) • _Zonder een goede.

wi~

~anqen

aan

heeft geen ontspanning kunoeo____Q_EêWE]r v~gJ __tE? ,~- -

aan , beide :rijden valt .. er ook ni.fl_:b_.

_b ene ik en. ~-

ENGELAND

In Londen zijn in anderhalve maand meer dan 50 bomaansla gen gepleegd. - De IRA' zegt ; ni- ~ t schüldig te zl}n~-:ÀIEr"::uiiJ .

-

1

t

g ed3an hadden; was er Wèl me'et schad e geweèsf; ---:·ze·g·g'a'n . .,

i.

ZG o'

Mori'sieur Pbmpfd6u b'racht êe ri bezo'ek aan . Ch;i Aa, waàr

FRANKRIJK

verwante ziülen vond ' in zijn . àrguJaan t~' gen de machfon", de V .S. e n Rus:land. [ r

mo è· t:e ~

11

hij

w8reld

'bl'l'jkbao'r

- ~ins

t e ns 4 graaimaChton zijn, waor Chiri~' eri Fr"~"r.krijk' do n ook .

bij zouden horen, ook al zou het in ' t l aa tst e

ge0o~

.

· · · r~

meer lijk e n

op

grootheidsw aan.

NEDERLAND

1

t Necterla'ridse elftal~ dat Noorw ~ g e ~ op e igen terrein

,,

moe s t b e d wi n g e n , na i n Ne de r 1 a n d e e n 9 - 0 zog ~- t ,e _h,e, t:J , :: ben bereikf, moest h ef bij e'en . n'îag·e fe 2 1 ov e_:_rcih~n:n:frïS- - ~ .

' : :·,: _· . i ·;___ '

l a t e ri; "Ploca ril kwam da n d'ok met ee n a r tik e l landa"·, wsor ' in werd geschreven·, ebt 'mét C ruiff er

n

W'di::ius · Ho

-·

n'o g ee n- ·ot<äffs:fë~ "lü à s·

dat· Hollimd volgend jo-a r mee to-u kunnen spelë~n~ ;- maar zonder Cruiff • -_;_~; •

_!_ ,.; ,. • .. •

·-' ·.. •

~

ztJu daar he'lemaal geen kans op zijn.

·)··· .~·-

~ ~· ; ·~ ~---~

- - - ;~ ,:~: J

.c··._,__.

' Fat-o s 8· Fotos~~'· bracht op de ;middonpu'gin·s een kleurorifoto van Ajax

1

bliiv p ~

als team, dat _zijn gowicht in goud woord is. Of ' t dot zal ·..

zonder tiJohan"?

..: ~ ..:-;·: ; .i . '' ...,.) ' :

-~

--- - ~ -- - -~ ·--- -:- --

't: Nederlandse hockey team overtrof zichzelf d~or in 'tlè''_.:e:i~'d"- '',C: :>

strijd van

1

t tournooi India te verslaan.

Vooral in de strafschoppen of eigenlijk "~'trafslogenn schijnt N~ d'è rlond zeer "sterk t e zfjn. boar'rriee ~érd < :Ln' de ha'rv'e finale \~esf:..D·uit~ l .anè:J e'n in de · finoie Fnd1a vàn de ' bohn gevè-e g.d '. ' · (We - wi stB ~- t'rouwe n'"s uit · o i g e n e t'vorin~ s"ch·'oi:rl nog wel, dot de

'" -strof~1 o·g~ri; 1 ;: ·: in

~i's

i

·l ee ~ti nge n op -'de

·..• '

ie_g8 re

N~d~r·l an:b .b?ho'orlij'k aan kon'-

·-r ·

..

.

·' · · ·

~

ï·· _ :.

d8n kOmen·. Ei 'zitten be'poo-ld e nkole Jan dTe " oud e .· st ij 1 schoolmn estor s . ~at

, .:.·· -~ _-:, .-.: -~~ ~; -~

.: ,

hbck oy -t eam) .

q ~~;

.. .J: . ·

;·,:.._

~ '_; __:-· _·.

.

-· :-, . . K • v. ~ d • • ~1e er •

----

~ . -

-. -. ' " ' ,

~----------

-

--

":'""".

. . .....

- ··

_,

.. A

..

~

~-

-4

·-·

· -

•> •

·-

, .r.; ·

-·

--

---

_.. .

_. r·

/:

- lO -

-.

11

ZOE KLI CH T OP

_BRAZ ILU~ -.:: 1 ' ·

· HOewel dat nu n-i e t -'dh'ect "à ls G' en grote verassing

A'RE NA STELT CEN. CEISEL

kwam, was het toch g oe d te vernemen, dat het Congres

CANDIDAAT

van de Arena inderdaad Generaal Ceisel aanstelde als Ca'ndidaat van de r ege rin gspartij',

,.,:

OOK CANDI .,..

Oo.k . de opp o s iti e.pa rti j be sloot me t e i ge n candidat o n

DA AT M.B.B.

t e kom e n, onda nk s e en z e k e r e oppositi e in do z o oppositi e , di e van mo n i ng is, dat de M.D. B. goo n m8 dew u r kin g ma g go vE.m aan lW n s yst t.LJ.fll van j _::ndir o ct u varki u-

z.ing on, Voorwaarde. is echten, dat de -c a ndidaton gratis tijd vo-o rT .V. Gn Radio kunn e n. krijgo n.

proce nt,_ z o ko r i9 't dus. no g niut.

H on _dord~

Bij de; v~rkiezing o n van 't Con gr o s ha_d d.ü-, -ü-pposi ti u wo l gratis z e ndtijd, maar of de_ r eg<ning .bij- ou_!l ind_ir Gcte: V 8.rkL3:Zin g dit ook no ,

dig vindt

,•

•

k O·

••

• '•

' •

'•

· :

o

••

.._, _< . ;

0

. .' '-

is do vra ag .

Ook do Ar o na hoe ft nu ge on g r a tis z Gndtijd. We l hoo ft de T.v. in t o r o s _s o ,b ij de candid a t o n .e n. br:a cht dus o:.

)~G lf

-~

nwç:js be o1do n van 't be -

zoek van de candi.daat Ceneraa1 Geiso1 a EHJ. Brosi-l_io.

BU RCE MEESTER

De M.D. B, burgem ae.st er

ONTHEVE N UIT

o mbt ontheven. Er

wo ~

von Ancpolis we rd uit zijn g e bl e k ~ n, : d~t

hij Qls vorki o -

zingsstuQt ? on mne r dan duizend go int e ress e erdon

AMBT

bo o ntjes bij de ge me.e nt, e·. hod toij~ e z o g~ e n dat or nu ,. mo or dot duizond " o mbt_e noron" sal o. ris ontvi_ ngon'. zonde r e r ook mo.o.r .\ "' . ,, . ' . ·--. t .·

~-'

:

. -~--

.. ' t .•=

iots voor

..

... ..

wo t de gomeent e ko. s blijkboo.r niet kon _verdrogen.

~doen,

CO NGRES

Vo n , 24 .tot 28 Se pt e mber z o l in Flori o nÓpolis hot z o ~

C 0 0 PER AT I VA S

do Congr e s von de Br o. zili oo ns o coop o ro.ti o s word o n go .. ·,

·.

hou qE]n.

Ook . de orgo.nisoti e von Coope roti e s vo. n Po ron6 zol do.er vertegenwoordigd zijn. Hoewel d it Congros olle soorten von Coo persties

verenig~~

dus onder meer: comsumptie-cooperotios,

woningbou~

coop e rotios, cr e dietcoope r?tios, el o ctri~it e its-coop o to.ties, school caopar a ti e s enz~ _ ~ord~ de hoofd ~~ot s tu~ d.s govormd dooi do producti ocooper o tios, met o ls overgrote af deling do cooperoti o s op ge bied von lan d bouw en veet ee lt, hoew e l er ook Coop e rati o s zijn von erbeidors, d io b.v. een foillkte schaenGfabri e k ov e rnamen, coop o roties vo.n huisnijverheid enz. Zond e r twijfel kom e n e r interessont o punten oo.n de or ·d e-~

wo1:uöv"èr - eon volgen d ma a l

---- --- ---

me-er-. ···

- - - - - -

---

~

---

--

~< .

v. d . Moer

- J'r " BATAVO NIEUWS

n

_.

We besloten ~'ns vorïg verslag met bepaalde mededelingen over kansen, · die ér nog waren voor onze voetbalclub

om

a'l snog het amateurvoet-

bal kamptoe~échap Van Castra te behalen~ Laten we u -maar gauw uit

de

droom helpen,

in

een 2 -

het is niet gelukt. De wedstriJd tege 'n IapÓ eindigde

2 gelijkspel, waardoor de onzen werden uitgeschakeld. Uiteinde

lijk is het kampioenácHap terechtgekomen bij I~pó,

welke club de be

-sl-issings\.I:J-88-st-rijd tegen·· Palmeir-a ·van ·Monte AlBgre· met· 1 -

0 LD·on·. -onze

gelukwensen aan onze sportieve tegenstanders, die we veel succes . wensen in de strijd om het kampioenschap van Paraná,

toe

brachten we reeds

over.

Het is de laatste- tijd een beetjé akelig nat weer hier in onze om geving. De werkzaamheden in de landbouwsector ondervinden hi~rdoor wel wat stagnatie, • . Laten we hopen, dat het weer, wat vaster 'ial worden,

zo

.dat onze landbouwers hun ·grote arealen· soj? en 'rijst dp tijd zullen kunnen inzaaien.

Er zijn momenteel ook wat mc)eilijkheden: met de aanvoer van de landbouwkalk en de kunstmest. Zo

oogziende ·zijn- we door de grootste-

moeilijkheden heen. De aanvoer begint weer een normaler verloop te k-r i-j g-en--. ·· -- -- ··· -We hadden het genoegen aanwezig te kunnen zijn bij de halfjaar lijkse ledenvergadering van de C.C.L.P.,

die vergaderd werd in een

prettige, opbouwend_e· sfeer. De r.e ·sultaten :bereik;t - in_ de eerste sernes ter van 1973 mogen er zijn en g e ven Bestuur en Directie het recht voor een zeker optimischme voor het· tweede semester.

Het was weer feest in Caramb e i. Op 8 September traden Benny

van

Santen en Carry V'ri·esman in' het huwelijk. Na de kerkelijke bevestiging "~

-

-·

~--

~

·- -

·-

· ·-

~-

· --

-

- --

~- -

. .. q

- -

~- - ·

volgde een leuke gezellige receptie in het clubgebouw. Weer bleek delijk op dit feest,

~·

dui~

dat ons clubgebouw . veel te klein is. Hier zaL wei

kalijk op korte termijn iets aan gédaàn-r1loeten worden. Een week later trouwden Dim de Ceus en Coby de Rooy. Ook hier was er na de kerkdienst ·een 'gez·elli·ge ' receptie~ Terwijl er

s'

avonds-=--vó'or ruim 200 gèn'odigden

een churrasc·o wer-d aangeboden biJ Papai COgo. Van deze plaats willen -we ceide · ec.ht'p"aren nogmatils hartelijk féliciterè~n en hun ·het allerbes.:. ·te op h-'uri v'erdefe levensweg tde wens:en.

8B'zoek uit Nederland ontvingen

we

van ds. en mevrouw Witzier,

di~

twee weksn in- ons midden doorbrachten. ·Ds. Witzier' is ·predikant van de Chr. Ceref. Kerk v'an s' Cra1.lendee.:i.', zulke nauwe· banden hebben ·.

het · dorp, ·watJ.rmee velÈrn' onder 'ons -

- 12 -·

Be zo e k kr e gen we ook u it Arg e n t ini e va n de hee r Kro. a n, vice-consul v a n Ned erl a nd de

Tr e s-Arroyus-~

In 1: 948- wo. s de hee r Kr aa n ook hier

Hij stond e r verst e ld van ho e de k o loni e g e grDeid en ontw.ikkeld was.

Na o.r we_ uit zBe r be trouwbo.re bron vernamen zal de Vereniging

van

Pl a ttB l o. ndsvrDuwen binnenkort weer e.e n mo de Bhow org a nisere n. Maar , daa r o v e r _ de ·v o lg e n de. .k e e r _me e r • H. A .• J<ooy

-- - ...-.-

--·--

·-

·

"""!' .

_r. - -

"':"'! ·-' -··-:"':

~

Te _Koop _aangeboden: 2

Een schuur 459 m ' 2 ·ee n wo Onhuis Terr e in ·oppervl a kt e ·1900 m • ' b e id ~ - ge l e g e n in 't Ce ntrum.

2 ' Eé n t e rr e in', ·gr oo t ;)0 x 100 m vl a k bij 1 t Ce ntrum.

- ;:_:[ e n Ben dix wo srric:rchin e" geheel ger e vis ee r d met 6 . maa nde n garantie.

Te bevragenL Qr. Ir. R. O. Burgem e estr e .Ru a Bo n i f á c i o Vi le l o 5 5 8 Po nto Gr o ss o .

-

-

-

,_ -

4!!1'

...",

- -~ -

Ee h kleine v oo rr oo d Pinus Eliot~is e n Arauc6rio (pinheiro) bij: S i mon Bi e rst e k e r Telefoonn ummer: 253 -"""'!"---~

KORTE

:\rJE NKENROOD: STOP! Op varkensmestbed rijven is.d e gr oe i pe r dier pe r dog e en goede

graa d me ter

o~

de ~ r e sult o ten

van ee n bedrljf

t~

be oo r de l e n~

cijf e r kan é ls he t wa r e. wo r den besch ouw d a ls het

Het gr oe i-

v e rk ee rslic~t

, vo o r

he t be d rijf. · Als d e gr oe i pe r . do g me e r is d o.n650 gro.m st a at het ~ ver­ kee rslicht o p groen. Dit be tekent: ga z o door, de . r e sulta t e n zijn g oed .Ligt de gr ot-i tuss e n 575 en 650 grom sto.àt het o p_ orang e

~

Bet e -

kent: ' opletten 1 het kan · be ter .. I .s he t min der don : 57 _5 gr. per dier per dog, do n staat het -licht. -op ro-od. ~t o p! Kijk wot er a an de ho.nd Win hi e rvo o r de sn ol ds o. dvi e s in van ee n a n ~e r e d esku~ d ig 8 .

~s.

~

,~

- 13.

-· - ·-···- ··-··" ~" -··---- ---· -~ ·

11

.--~-~--

. .......... - ..

BOLETIM C.C.L.P. "

Leite recebido durante o mês de agosto de 1973: : -· ·' 789~603 kg.

Batàvö Castro1$nda 445.077 kg~ Arapoti 326.073 ~~.

162.914 kg.

P.Grossa Irati ._ . __".,;.__,..7_4...:;.•..,..1_0_9 kg • T 0._ T .A . L

--

--

--

-

.

por d1a por dia po~ dia por dia p o r . _d i a

1 • 7 9 7 • 77 6 kg • . por d.i

Çl

=====

=

= ==- - =

25.471 14 _.357 10 •.518 · 5 • .255 2. 391

kg. Em 1,972 26.215 kg.por kg. Em 1972 14.025 kg.por kg. Em 1972 10.056 kg~pof kg. Em 1972 6.Dl5kg.por kg _• . E m_ 1 9 7 2 _ _ _9_4..,..8 kg. P?r

,57.992

~g.

====

Em 1972

57 . ~

dia dia dia dia dia

259 kg. po:r dia

Górdura ·Médla: 3,765% ' E~ '1972 j~7~2% 3, 5?l % ·· Em - 1972 ·3-,64.2 %· ~,453 . % : E rll. l ~ 72 ..·. ? _, 5 9 L+ % Em 197~ 3~690 ~ 3 ,727'% · .. 3,555 % · - E llJ: 1972 3, 3.68 tfo

Bata0o CastralandS : Ar a~p o-t-~ ~ .· _. : .

P. Grossa · I ra t-i'· -:. ·'- · ., :'- · · · --

...

-- - - - - -- -~

--

- -

'·

3, 64B'. % --

Em 1972

= -, --

--

3, 689

-

--

--

%- -

.--,

,-.

'~

======

-

!

.·' .

===

·. ...

Ovos rec;eb.idos. du.rante.. o_ ll]ês d e . a gosto de, 1.973: 8 a t_a. v o .

19~422,300

· -. : ..-·

c ast-rol anda Ar3poti ···

692; B oo· •. 3·06 ,;900

·: ·-.· :

T 0 T .AT

·20'.492, BOD

::: - - - . ; .· = -..

=- -

'_:_ ·- .

-,. = =

-·' =.·--. = . _

- .- = = - = -·

. . = -- -

F R I G 0 · R I F ·I · C 0 : ·· Cs stroland a Batavo Q t de • _Kg • ..· ' ~g.

141.046 192.253 7 5 ,D 9 8 . 9 4 •2? 2 . . 6.960 ' 17.'294 :· ,.293 463,5 4 . _18' 5 .

32 7 03 ' 120 2.303 . 16 30 . 36 _' 23' 7 : 2 492 4.699 . 24 ..· 3{.584 175 15- ~499 404

C)tde.

:

Frangos Ga linh ó.s Patos Perus Vite1as Coelhos Bovin9s Suinos

7.397

Kg_.

9.000 .. :

'

47

Perus· Patos Vtte los Coelhos Bovinas Suino .s

...

' :

2

.J

' 223.541 .. 6.960

1972 ·-·

4

293' . . . 20:}.

46 3 2. ·: . 82_6

2 95.52 5.

17. 294_ 18,5 . . 4 6 3' 5 3. 976.

59,7 . 6;.469 ..

68. 7.1.0

kg • kg~ -

35

6 1.278 247 . 21.627

19.73 .

Ga).inh.~ s

: .

935

T D 'T A 1 -

Fr-Dngos

P., Grössa · Qtde. Kg.

ArapQti ·

Q tde .• -· . ;

. 15} _. 066 349

•

211.044,6 kg • .

385 kg.

kg. kg~

kg • kg. kg.- . kg •

312 .

3.578 8 ..8 • 6 3 SJ.. ' 59.426 '

237 188

9 44 .632

=====- ============- - ====

=

===

-~

~

kg.

'l<g. ·kg. kg•

kg •

·- - -·,·-

- 14 "IPJIJ

LAZE~J

VOORUn

(Vervolg van Groene Revolutie - ee n mo de rn sprookje . .

- ---·-- ..... · ·····----- -----· Nieuwe Ziekten De meeste

cultuurgew~ssen

-- ·····-· .- ----

- ······ --- -------

- - -- -- ~ ~ ---- --

.

--··------------- - -------- ..

-···

- - -~-

...

W?rden belaagd door - allerlei _ziekten en

p 1 a ge F1 , we lk e i n v e 1 e ge va lle n ra s ge bond e ry· z i ~ n; d at . ~i 1 z e g ge n d a t · csommige _ rassèn -' tegen ~ bepaalde _. zi è. kten _ resi~tent blijke .n te ~ijn ter. . .. . .

\

.

.

--

'

wijl andBI:'JL t_n __ meer of minder§ ma tevatbaar z;Ljn. _:... f\JL1:)_ ~_ j:Jij· granen een groot aantal schimmelziekten . bekend di e gl'ot e schad-e , · oplopende tot volledige misoogst, met zich kunnen brengen. In de naluur is ~r e e n voort d u re n de st r i j d ga a n de t u s se n de z ie k te ve r wek k er e n- deee n strijd welke uitermat e delijk is dat nu

boei~nd

eens de ene

t e e ind tr e kt. Het is

nam e l~jk

d~

is en waarbij

~a rtij

d~

dan weer

m-e-n-s~"

--

tendens toch dui-

andere aan het

zo, dat w3nn ee r een' bepaalde

l~ng~

tarwera~

bijvoorb ee ld r e sistent is tegen . een zekere schimmelziekte, er van dez~

schimmel gemakkelijk nieuwe vormen ontstaan welke soms in staat

blijken dit aanvankali jk 'rE? si st §_n te __r~_ s _ toe t}_ a a IJ_ _t§ __:(:aste n:" __Q§_t::§l. __ ni e uwe vormen, biotypen of plysio's genoemd _, k~nne~ iich sneller vermeerderen naarmate de opp e rvlakt e van het betr'okken ras groter is en meer aan ee ng es loten ligt, waar dan onder voor d~ zfe~teverwekker guns

-

:

.

tig e omsta ndigheden ge vaarlijke ep id em i e erl _kunn,e n ontst aan. Er zijn -

hier talloze voorbeelden van bekend, waarvan het meest recente er ee n _is in de mais.

In

d~

Verenigde Staten zijn ni e uwe maisrasss e n geintroduceetd

waarin Bls·een der ·uitgangsoud e rs eenzelfde was gekozen. De plotselinge aantasting

steri ~ le

doo~ ~ ~e~

schimmel had catastrofale gevolgen voor de

mannelijke lijn

nieuwe vörm van

, g~hel e

een~

ma lsteelt in de VS;

derl<undig en schatten de ve rliez en op enkele miljard e n gu ld e ns.

Het gevaar voor he t optreden van

dergelijk ~

catastrofes wordt

groter naarmate het r assenpat roon eenzijdiger wordt en de erfelijke achtergrond v an de geteelde rass en eenzijdiger. Dit nu is in hoge mate het geval met de eerst e op grote schaal geintroduceerde Mexicaanse .tarw~s,

?9als bijvoorbeeld in Tufkij e , waar in 1969 bijna 600.000 hs. _ bezaaid ~e t ~~n ras. Hierdoor verscheen dan.ook prompt een-

· w~rd

. nieuwe st a m van roestschimmel, w~lke ~e aanvankelijk getaxeerde meer. opbrengst over vrijw e l het gehe le gebi·eèJC halveerd(3 en in 1970 zelfs -. .op vrij grote schaal tot misoogst sanle,i.d ~ng gaf.

Het · is dikwijls een politi e k moeilijk haalbare kaart om op ad vies van de skun dig e n en vÓÓr al l es zorg voor t e dragen een breed spec trum van rassen welke erfelijk gezien niet te dicht bij elksar staan, t e te l e ;rJ

•

. In landen met een overwegend agrarische bevolk;ing is:::, /het moeilijk ver.. ·. . .. :··· -. . ..·: ; - . '· .. . . . ... .. koopbaar de teelt van rassen te adv .i ~ ~re_n ,\U.?.}.~ e po~\~[l~i(3e.~, i~-- gezond,e toe~E~nd ~ i~ d~r zijn dan de to~opbr~ngers. Het o~tbreke ~ van inzicht ,._~

"

-.

d'esond~nks e~n vo~: r'~~~-~Iing ~ ~ n

e n mogelijk de mo'ed ' om

.

..

.

.

·. .

... .

. ... . ..

. I

za,aizaad zodanig . . .. ..

-d ~ tel e .rs . wel \'=)e .n b e h~orliJI<·e . rc;1s~ ~-nspreidi~g moe ~

l e ;:n g ani _ser en dat

n~ar

t e n toepass e n, zal ... l 's lding g e ve n tot

·~

t e . v.r e'zen valt öo'k ' ~-~ d_(3 t -; e:komst

.ste;L~ig _ a~n­

h ~ t optred ~ n van ni e uwe ge- ~aarlijke epid~mie, e n~

w~

Oók i .n Ne.derlan·d zi e n

d~k~ij~s é ~ n.of e ~keJ.e rass~n

_dat

sterk .·

dÓmineren ' e ~ ook hi ~ r zijn e r vel~ ~ voorbeeld e n van grpte verliezen als gevolg Va _n he t : Optre'de_n Van niB U We . p_h ysi0 I

Sa

, .;

,·~ ··;·.:c· ·

--· za'a i za {l d v-b 0 t z iè n i n9 ' oe v~orzieni~~ me t z aa iz a ad v a n deze modern e rassen l e ve rt in de . '! --

- · ·'

.

- ~e e ste Î a nden nog a l mat probl e men op. In de tijd d a t de boer e n lokal e o~rbouwd e n,

rassen

.

__ ;_· ;- -·

.

•'

w e r~

z a~ iz a ad

me est a l

va n het eig? n

~edrijf

.gebruikt.

...

f_e ~teJ_~jk

Voor deze landrass13n, we lk e

d,oor , d s n a tuur optim13, a l ware_n

g~

s e lecte er.d ~oor ..d e_ op het bedrijf _ h-e ersende .omstandighepe~~ l e verde dit ·.·.·.· ... . . . . ... .

<~ dan· ook ge e n. g1o e ili -jkh~der: · o,p·. . ·-·

De nieuwe kortstrorassen e cht e r zouden wanneer men dit oude s y s

~

le ·~ ·-m zou ha ndhav e n binne n z e er kort e. tijd vermengd raken _met di.t "ou ..:. decrw.efse" so~timent, a ls gevolg VBn opslag, mechanische vermenging bij 'd ·~~~ ~- n'èn 'in 'g.e r'ing e ma t e ook" doo ·r . de Ï~ ruisbe\nu~hti g ing van . b-~, i- ten af~

co-~tr'ole v à n ''pe :; c e l en k ortstrot a r we in 19.69 in T~rkije vonden wij : in' ··sommtg-e p~ rè e 1 _e n éé n j ·aa:r .n a :de : introduct -i e · ~~eds: ongevee~ '\o :% . ...

Bij

pl a nten di e niet in he t r a s : ·thuishoorde n. · Het is e envoudig te zien dat

ion~ ~ r · i~ e ci ~le v~ ~~z~ig d ~r ge iljk ; · v ~ ime ng~~gen

in

~ ~kele

jare n

t~Jd $

~ li~ Joor.delen vBn· he t ni e u we ras 't e.'nie t z·a u.c:ien kunnel dÇJen. '"

Het is dus nodig een zaa izaad:ve rme'erd e ring op poten te ?:_etten,

_ g~·'c r ee erd d a t d e Verm e erdering de COn

wa a rto e e en· a pp Br aa t mÓêt w·o rd"e rl

. . :·

t r 'o î e ·, h e t z aá iz aad .ó .,ri d e~zo e k

..

.;

. ..

-~

.

.

·,

•·.

\ '

: . . ! ...

e.ri de d:Cstr_{ but_ie ter héln? . ne _e\llt_,_ een _op.,

g a ve 'welke in ve'rschillen de o ntw~k~lingsland.en tot nu toe te zwaar

is

g e blek~n. : D~ proj 8 c,ten welk~ d e z aà iz aa dvoorziening moete!l v_erbeteren; -~

~

~ .'

.· .

·_

hebb e n st e r k te k a ,mp e n me t e e n t ekort aa n d eskundig e '). Dikwijls ook

.;.

. :. -. .

..-

..

- -

.

: : ,· ·

.:

.

:

;

.

..

•

.· . • .

~

_··

:- - _ '. . .. _._ .

. :. ::

.:

.;

.

i

'

.

-.

'

.

.1. '

'

.

~

ontbre e k'f ee n wette lijk e ba. sis, waa---rm ee de bo e ren .. .-gedw.ongen zouden ..kun ·. . ' ,,, ' . . .:: ' -:on en word e n gecontrol ee rd z a Biz a ad t e gebruik~_ n. De noo rLz:akelijkerwijz ~ · - · h:~::gere pr.ij ·s · welk ~ voor d 'e rg e ,l ijk , z a aiza ad mo e t ~or d e_ n betaal,d , werkt :·

b~vendie ~ w e~ ~ ~

.' .-,·_:

ln d e

~ ichting

d,at_

d~·· kleine

;boer .het niet kan. · ··r ::;·._:

bet.Blen ~

Va n a ndere a a rd i _s he t problee~ d a t ontst a at do.or de verv_a ngirig,

7

v a n de ' iok a le l and r~ ssen door_ de mod er_n e .nieuw e typen. Deze landrassen ·. .. ~- ,_ .. . --·' :.: :_. . . . .· . . . . .-. . . ..· :_ ,. :. . :· . .. - ·. ' -'· ' welk e als gevolg van de heersende o mst a n d ig h e d en in de loop der tijden ;

:

....

-.

..zeer.. go e_d .B8n' d Lt ::fll i-:li.eu_ wa r e n. aa n.g e.p a st., vormen. b.ij.zondeD- waa.rdevol.le -i

-· 1 6 ...

zeer ~oed ·aan dit milieu ~are~ 26 n~epcist; vormèn bijzonder ~aardevol la ' bronnen··VJ Or ve r de re vere de lîng • . Over het e lgerneen ' be zitten de ze . · l and rassen vele e igenschappen

we1~ e

groter e oogst z e kerhoid in 0ergelij

klilg ' tot de moderne rass2n met zich brachten, Voor teokomstige Varedoling is het dan ook noodzé~ e lijk J a t de rgelijk ~ primifief mot e riaEl be~aard blijft, omdat ahder~ o~ -d ~ · d uur verdere voor uitgang riauwelij~s­ mogelijk zou zijn. Zb Ver dwijnen f- een zeer snel tempo vele primitieve vormen · van de ~ ranen in d ie ' gèbieden waar de Me xi~aanse tarwes hun intre de. hebben gedaan. In : Zuid..,:Amer i ka; waar vele wi lde en primitieve soorten, verwant aan onze · aardappel, vbo~komen, is de laatste jaren eveneens snelle teruggang gecons t~t eer d. In deze wilde en primitieve soorten komen eigenschappen voor we lke in de cultuuraardàppel' 8ehvöt.Tddig niet aanwezig zijn., zoals resistentie t egen de beruchte aardappel moeheid* Het is dus noodzakelijk zoveei moge lijk van het oude materiaal te conserv e;e n, wat naar duidelijk gebleken is u it slui terid mögeli jk is in zeer nauw e internationale samenwerking. Do oprich-t ing van regionale ~ nenba n ken is dan ook een dwingende no·odzaak. ~et

is dus w~l duidelijk da~de ~roene revoluti e nog niet meer is -

.

dan de eerste aanzet om t~ kunnen komen tot een blijven~e produk tivi teitsvergroting an een stijgende welvab.rt in de ontwikkelingslanden.

Het is· ~ven~èns wet duidelijk dat de belang rijks-t e problë'men opg~ l 'o st moeten worde 'n door een nauwe inteinat1onale samenwerking, waarbij weer een sterke ondersteuning van de ontwikkelingslanden een dwingende ~is is. Hierbij ~,èten iristellinge~ als de Voedsel~ e~ · Lan~bouworgani~ ~~tie van de Verenigde N~ties (F . A.O;) e~ de W ~reidbank op zo groot mo

gelijke sc'haal worden ing eschakeld.

Dank~ij de nieuwe ta~we - en rijstrassen is aangetoond . da{ via de

plantveredeling 'de p ot entiel'~ mogelijkegad e n aanwezig z(jh . Het 'komt e r nu o·p àcin deze Óok we rk e li jk te r eo.l ise:rer. waarbij vooral de aandacht moet ~orde~ gévestigd op h~t nog steeds heersende zeer grote ei~itfekort dat ook ddor sterk vergrote produktie van de granen - typi . sche zetmeelproducenten - niet of onvoldoende wordt opgelost. Pogingen om de eiwitkwaliteit van v~le gewassen te ver6etereh zijn gciand~ ~n lijken met succes bekroond te kunnen · worden. Het is zonder meer duidelijk dat het geh~ l e complex, voorzover hei alleen nog maar de technis. che asp e ct e n betreft, ged~ ren de zèer lange tijd de aa ndacht Van zeer t a lrijke deskundigen ver eis t/ waaró:lj-het zij nogmaals onde-r streeptee n zeer n~u~e · internationile s ~m ~ nw~rking n~odzakelijk is. .

.

-

.

. .

~

-- - - ,. _-:- - - .

.,

' ----<':~ ... ~

.

H . Lamberts

-

· ...;.

- --.,- -

/'""\

--- 17' SLE PE NDE MELKZIEKTE EE N VOlD I Hê st'IE KT( '· ~ ~ '

. (.

Slepende melkziekte is een ziekte van nieuwmelktè; ···· hncrg~rr·adüd­

tieve melkkoeien. Het trl3edt op 2 - -·6 .. weken na· het afkalven, De . ziekt e komt

bij ~ vaarz e n - ~eld e n

voor~ - D oor - h ~ t

grot ~

~ant~l

I

afkal-

vingen in het voorjaar is het - vooral eon vooijaarstiekte. Het is

I

t y p:f!sc h e e n s.ta lzi o. k te e.n komt maar ·· z o lde n voor :.in ·do we id e . ' •

.···.-·\

Do ee tlust va n d e di ci r e n is sl ~th t, voóral h ~ t kiic~tvoer

-/

wordt g ew e ig e rd. De melkgift daalt z o o r sterk of wii Önvol,dooncle op g ong komen~ Het vetgehalt e v a n d o m~lk is va cik hoog. Heel type·r o nd voor - d o z's ' ziekt e is d o 's t e rke en soms sn e ll e varrn a g e ring . van de dieren. Mo t

do melk, a d e mlucht on urin e wordt .

acont~ngeur ·'

B Gln

··verspreid, ' die . door' vele me ri:s 8 n g e rok ö n k a n . wor,d e -~.

'

Naa st dezo klinisch e vorm v a n sl op end e mo lkzi e kt e komen ook ~ v a ok

.

:

';

.

'

- ;:·. .

.'

'

I I

ve l o sluimer'ond e gev o ll e'n voor. Hierbij gaan do dieren m.e er

in 'c onditi o acht e ruit· e n is d e me ikd'ift wo t ~og o ~

l ci ger . d o n_ verw a cht zou

worde n. So ~ s is Öok d o a c e tbngeu~ t e r~ik è n. ·.

De oo rz aa k va n d o ç;le,pende · me lkzie .kte; moe t vo od ing .v Dn he t

~i,Ç:!J'.:~ .: Ge ble k e n. i _ s

da t

..

·,

.. .

· •. ;

g e zOcht worden in · de

he.t : blo e·dsüikorg(!)halt·e ' (glu•

c o s e g oh Dlte ) bij sl.Gp e ndo me lkzi e kte erg · l an g is -~ Uit - dit blo e d :·:;;,:; .

·. .._

.~

sui k er - wordt dEl me lksuik e r g e vormd. In l kg. me -lk zi·t 45 · g'ram· suik e ~~

Voo r . de voFming van 25 -kg. m ~lk is dus mo e i d6h l R~. mel~

suik o r n o dig. Voor d e z e l kg. me lksuikor ·is we l ·~oovq r.; lh e id suik e r

tio is h e t "' .

rnel~'­

50 koor' de tótal e -

in. r,et, bl oe d ·: n o dig • .: Vo or e e n go è d o ri1B1kproduk .... :

no d ig ~ a t he t

suik ~ rge ho lt o : i~ h o t

g o vuld k o n word e n. Do suik çn

in he t

blo e d on~èstoord aan

bloed · IJJordt . govorrnd uit het

f ·

propionzuur in ' · d o p on~; Wo r d t e r nu in d e p o ~~ t o w ö inig · ~r~piori . ·. ..

zuur' · _g e v o rmd, don kon o r t e we inig b loo d sûikor g e vor~d wo~deA~ Vb 6 r .· . . . d e vorming van melk is er qa n t e _ we inig grondstof i n h o t wGzig en e r o ntst aa t

b1oed ' 1a a n

slap e n de me lkzi e kt o .

!>' '

...

:1.8 ... pion z uur ge halte. Vandaar dat ook d6 d_v_~ EJ!. 9.~----~i3.t~IJJ,Jrvorming in de .... --- ··-..·· pens invloed heift op het p ropionzuur heha l te .

I

Hoe VoorkÓmen?

0~ sl e pehde . melkzi~kte te voor~omon

is het ncidig om do voeding

d e me 1kk oe i Bn to r ie hte n op rJe n Vo ldoG ndG propio nz uurvorming in ' de. pens Qn oon. bepGr·king van boto rzuur. .Va8

In. de:: ee rste plaat s ·is daarvoor nodig dat voldoende ze tm ee lwaar

I

do wordt go goven,,vol gens do normen van do CVB Ran tso onbe r o kening is daarvo _o r nod i g . Er di on t_, voor,a l aa ndacht a an voldoondo zetmeel waard o goschonkon t o wo rd e n.

Wordt bonodon de _vo odo rnormen van do CVB govoerd, don worden er

...

in tot aal in do pons t e woinig zur en gevormd, woordoor do ' ge hele enorgi o voorzi on ing vo n het dier te ko rt komt, Er wordt de~~ - ~~danks een g0 ede vetzuurverhouding in de pens , to we inig p ro pionzuur ge vorm d .

Voedo rmiddol en mot voe l boterzuur, mo t nomb slbc8tó kuil, hob ben dir ect ol oon o ng unsti ge werki ng. Echt e r ock andere 0ciedermid de l e n di a vee 1 boto rz uur yorme n ho bbo n ou n o ng tin stig(l) wo r k ing. Ge -

I

no omd kon wordon suiker in grotare hoovoolhodo n, b.v. in do vor m

van suikerbieton of opganomen i n het k r o c htvootmongsol. Suik e r _:_ :../ vormt name lijk in do po r1 s r e latief vool boto rzuur on woinig ~r0pion

-

..

zuur. -Voodo r middolon idi o do propionvorming bovordororl zijn o.o. mais g~utongl ucoso, goStdomdo oordnppolo~, vo o dorbi~te~, gekookte rogge.

Uit rollJ:wo m:ndtlppolon wordt in -hot olgomoon weinig propionzuur govo vor md , _zDols ook móis e~ to gge . ·

. _. In . clo on ti'.;. S l epon do;.. fVJ e lkziè k tGko ok z ij n bij voorkour _ ~rodukton op go~omon di o do p·topionzuurvo:rming i n' do , pons bevordoron. De loots

t o joron wordt hioroon oDk wel 5 - lO. pct . p ropyl oo ng l ycol toog~ vo ogd. Goodvi s eord wo r d t hiorvon 2 kg. 66r dog to go von von of 2 we-

I I

kon no het.ofkolvon. - ASM -kotik in dozb hoo0oo lhoden gogova n werkt

preventiof. Voor go no zifl g van sle ~onclo mol~ ziokto wordf 4 kg. por do.g gqodv is oo r d . Do moo ilijk ho i d is o c htu:r do t ziok o di o ro n do zo 4 k g ~ · ~o r dog moo r moo ilijk willon opnomon.

Botor i s, het doorom om zieke- di e r en doo r do dieronarts to ] aton

be

t

hon do l on o lijktijdig r11et eon .dioronortsbohändeli'rlg cli on t hot rorit ' .. .: G_ ' soon y .o.n hot d.ior i0::P!r de gob r ocht to wo r. cJon .

- -~~

-~

.

'

.•.

.

l .·

Oi t •

•

•

•

•

•

•

•

$

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

1 " •

Dé •

•

•

•

•

•

•

•

•

•

x.

-

S채o Paulo