/
1 0 31 -..)d_
~
" ', ~-
,
'"
,l
• ~<i
-r
"\
I
'""
-T.
J-
i·,·
~1
-~
L
~
"-._
't,
f _,;.
1''" i 1"\
.,.
A
(
'
"'
'
·~
"'-.
.,.
',
I
,___.
y
V ~
I
I
,-
''---
r
/
'
)
/--':!
: CENHf.C:E ~ IOEKE~IJ ·KON. IN~T. Y. d, TII.OI'EN
~-'#/--
-!i'"
J
1_3 -·nK'T. 1969
./ (
r
\
'
"
0
UJ
r
><
'
,;
'J-e
A\\
J. .
C\
~
(
'
~·
Ä
1
"----.
.._ ___
"'
"'--
<(
u.
x <'.,.
' < ;..-:J
·';.__""
~
~ t;,_s
z
""'-' ;
-,~
,....;;.~
'&
\\Q.
'.>
>---'
/'<.
-_}~~-}~NDRACHT
MAAKT
,_'
M~t-f-1'-pl" :..:i"""·
:t
r.
{.
.",..-)
---1'I _· ~ .
I
--~
/
<--
-~ I "
~·\~
-?(
.:-
\y·"0 - I -
-
.
\
\
V
r
' • I -
J ,.(I
/ />
#-
'--
;,,
f
~
-y..
I
'}.
·,
-.
'
. 'i
t/ r
'j
·'/,
'!
-"
..
. -, /
. r(
i_
0
-t :r '1·~<
{
\
' 'i-:-·/ ,_
f~
/
l
,I /
'-"
\
/. (
:.
,
'J_ -
/
c ,'\:
'~ PE-SÇÜISA DE B~SE ·J MA lS UMA RA.Z./.0 :t CONFlANÇA UNIVERSAL EM
, r( '\/
s- ,s[mbo o
/
~~
';-
.f~...;or-'_
""'
nive,r $a'· de confiança
=-:
~
ILUMINACÁO • !'..'.3.: TELEcoriltmc.:..;:.: •
'>-""--'--....' ....
GRAY • • ,x,w•oNÉNrÈs' ~l&TffÓNtcos • Eoo;.=o~ '7 --:· t Î
-
::-odut~ ~HfUPS. A pesquisa c- :-•- ..-- -;:s aboratóribs :::>HJL-JPj, ~rÓ~J-~i<'le , sirnultä ea..-s-· s :;- ..:<na centena ::e di r~Çg·es ;: é uma ga r-a- . z ::a-~ a solid ez. Efà ::>rllLIPS no presente e r::~ f. ORGANIZAç·o I?Hi ç::iPS BRASILE ' 0 !. ( : : :o~.o:;; ce serv iços -::~ -Br a-si i) é Ieste mun-o ~:=:.52.s verd ades.
"----=·
-~~
~ :::E =--- • ~~!Y'-ffi:S EL6
•--=- =-> .:.!: • RAOIOfONES..e-EliSCOS •
-<'
~
i;
"l · JUSTIEICA-S.=: "_ =:=·-~.ativa , p:ó is o_:clesen 0'. '--=-:: ' \?' ' ,,.>-·;~:~de --11:ovos e _ ::·::{;~tos è wma .~ s mais -::::-~ ,ç raflte~respc-3"=-:.-::ss enfrenta,da.s.~ pe;_ ia Fee=-~=~= Î' .:ZO....: - '-C.:...L-,lnT er·naciona. ::::5: --::_s ~ias El::+ILI F>:S:="l\l'lats oe :: j J ~ cientis tas P - _ =:.. e- muitos p'àises, !<rabalhz- ___ ésse firn. S_E5 :::--:-_ stas se evidefleiam er -=--=-
f''
~
:..sT.cos
lhn
j(
~.
-
=
RICO$. • EQ.UIPAMENTO '·S :: :: :E = -- ' ._ '"I!RELHAGEM DE .- EoutP~MENTOS .ctENTtFJCOS ::E 'E'-~ :: ::;..""VROU tNousm tAL. ~-
-
-~
--
-'~-,i
p \-;,
-~"~ ~ \'
)i
.:;.:..
:1-,;x. ::l t..sr. ±::!"::::iii2 ::e cc.~
-::·1:". *' ~(~
-'<.
/
1"
-· \
Jaar gang 9
N9 8
Sopteober 1969. · Rodaktiocoooi s sie: K.v.d.Meo r, J,de J ager, D.R.Verooulen, A.Dijkstra, H.A.Kooy • . Prijs abonneo ont po r jaar in Brasil; NCr$ 6,50. in Ne derl a nd : fl. 12,~ Adv ert enti e s: NCr$ 0 1 30 por re g el.
=
~
=
= =
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
- -. -:- - - . --------
PROBLEJV IEN RONDOM D:S LANDHERVORMING ( HEFO:tilltU'- 1\.GRÁRIA) EN V 7AT DE SP:GCIALISTEN EHVAN ZEGGEN., Eon vorig naal hebben wo- even stilgostaan bij de nooilijkhoden, die oen werkolijke reforoa agrária DOt zich oee zou brepgen. , We ontving en nu .dezer dagen oen interossant brochur e rapport van oe n conferentie over 11 Land Roforn 11 gehouden te \IVagening en? waar naa st enkele nederlandor s ook codelo geord en van Zweden, Pa kistan, de R "A ,Uo on andere landen deolnaDon" Als belangrijk punt bracht Prof. Ronald Dove uit Londen, naar voren, dat in de eerste plaats een horverdol ing van 't bruikbare l and nodig zou zijn, dat hot ni e t . oogolijk Doet zijn, dat 90 %va n 1 t land ei ge n~ dow i s van 4 % v a n de b evolking . In Asiatischo landop verpacht do grootgrondbezitter zijn land aan kle1ne bo ertjes, di e b.v. 50 % van do opbrengst als huur n oc ten betalen, in Zuid-An orika h ebben zo ei g en b e ~rijven, noestal de boste grond, waarvan ze con kle i n dool in . cultuur brongen of vetweiderij op grot e sc};laal bedrijven" De kleine boortjes hebben hun_ninif6ndios oeostal op ~o slechtste grond on kunnon daarop niet leven. De grootgrondbezitter l e eft in do stad, geeft daar . zijn geld uit, ~ond e r o ooito te doen e c4 t zoveçl oo g eltj k t e produceren. De professor ziet twee o ogolijkhe den voor verandering on wel de z e : - ; . . . . --, , ·._-::-::.-.·: a- De ._ gro te bedrijven krijgen als _zodanig een ander e leiding, _v vaarbi j . .. degenen die 't land echt bewerkon . de controle overn ouen, of wol _do regering dat doet, on b~ De grote bodrijven worden in vele kle ine bedrijfjes gespl it st, wat echter zoor v eel kapitsal vraag t, . voor 1 t opu e ten, verdelen 1 bouw v a n huizen on 1 t v erlenen v a n eredieton voor aankoop zaden, l and bouwnachi n e s, enz.onz. Dit kapitaa l zal in hoofdzaak door do ni e t a grarische s e ctor moeten wordon vorstrekte ' Do professor vraagt: zijn dan allo probl oDen opg el ost? Neo, ze gt hij, want do vroe gerç arbeider of ninifunc1ist blijft nog arL1 7 ho ew el hij nu do oogst voor 100 ~ zelf ~a g houden~ want zij w ilie~ nu beter eten, boter gokleed gaan on wil len fietsen kopen, boVo
F·v•
r-:-... '
.
..".;.·_-
.
-
·.
.
. .
'
-
;
.
__
.
~
'
- 2 -
: Hij gaat dan verdOr~ Men kan zeker trachten de :politici ervan te overtu i gen dat de landherverdeling goed is voor de econor.1ische groei, naar 't zal Disschien wijs zijn, hen er niet b~j te verte ll en, dat di9 economi sche groei no g wel eenè 20 a 30 j~ar op zich kan l aten wachten, Het kan zeker Dinstens oe~ generatie duren voor de he rv erdel ing • van 1 t land zi ch betaald Daakt Daar in alle geval zal de sm.1 enleving Deer Dob i el geworden zijn, ~al er ook Deer gelijkheid zijn en dus eon betere saDenleving zijn . De egy:ptis che Riad el ChonsDy wees erop, dat oen :plan voor landhorvarDing er rekening Deo moet houden, dat er eon gezonde pr ij sre l atie komt tussen l andbouwprodu ct en en industrieproducten. De p r~j s van de l aatste boinvloedt do eorste in belangrijke nate. In Span j e, zogit h ij, bostaat de landhorvorDing hierin, dat or cradioton wordon gogevon voor aankoop landboum~achines, voor i nvester ing in vee, Qnz. · 'tEerste aspect van de landher~orrning is volgons heD~ Hot croören van eon e conor'lische bas i s voor de ontwikkel ~ ng van de landbouw, en in do tweoç1o plaats hot cro~ron van nieuwe structuren en . een nieuwe so ciale orde. Of de grootgrondbezitter oon vergoeding voo r 't land Doet ·hebben is Gon stekelige kwestie. In Irak, in Iran en in Venezuela . wer d een coDpensat i e in content on betaald. Dat kan kapitaal vlucht ~~~t 1 1 t buiten- , l and veroorzaken. De situatie ligt in elk land and ers, wat non goed in de ga ten Doet houden, 't hangt onder meer af van~ overvloed arbeidskrachten of tekort daaraan, kapitaalsurplus of kapi t aàitekort. Wat bedoelt uen met 1anc1hervorr.1ing? Hier betekont het alle e n~ opvoeren van de landbouwproducti$, daar, nieuwe :pachtregel i ngen, in verschillende landen wil 't zeggen : onteigening van land boven een bepaald areaal. In enkele cornDunistische landen bl eef 85 ~van 't land :privaat e i gond oD, in an~ere is 95 % pol~ l e cti ef. Dat alles wordt gedek t door 't _woord 11 landhorvorming". Zonc1 Gr e eh ter de prij sstru ctu ur ~an de l aric1bomvprodu e ten gezond te Daken, blijft de · landbouwer het slachtoffer van de tussonhandel en de gel cUenors o Een doel treffend prograDDa zal dus ook het crediet · systeern noot en onvatten, co opera ties ooeton veiriJen on ~1e hartdGl moetem rGgolen . Mevrouw Z oAhDed van Pakistan bo ordu urdo op 1 t zelfd e strmüon , wees : erop dat b.v. de landhorvorming in Ja:pari prij~entontro l e, voorlichting, credieten, enz. omvatte, ovenals i n Taiwano .
.
_,--,
- 3 De heer Er:.JL!:anuel de Rad t 1 • :cconoDi st, vort el t van de st u dentenbeweging in Braziliè\ 1 die tot het narxistische idöe kV!f8:in8h',· dat de arne bevolking bewust r.wet worden genaakt van hun rechten, on die wd.-1 opvoeden dóó:r (niet vóór) transforrna tie van de Daa tschappi j en actie, en dat Brazili/3 een revolutionaire transformatie nodig had, De hoe~ Ge~rit Huizer, functionaris van de Verenigde Naties.~d spreekt · de onrust . onder de, landbouwers in Latijns Amerika, o.a. Mexico, Bolivia, Cuba, Venezuela 7 Columbia, Peru, waar rneestal eèn pressie van de kle.ine boeren een landhervorEürig afdwong, waarna dan een passende wetgeving kwam. Sterke organisaties van kleine boeren kunnen veel bereiken. IvTr" Galgast van .Wagc:mingc;m ziet twee probler.wn die door landhervorming moeten worden opgelostg a- e en beter inkor.wnverdeling9 b- een hogere pro~uctie. Een sinpolo landherverdeling is: dan niet genoeg~ andere maatregeleny credieten, afzet, cooperaties, levering van zaad en kunstmest moeten daaraan gepaar~ gaan. Ook mechanisatie zal n~dig ~ijn oili de productie te verhogen. Een beter inkomen in de landbouwsector kont pas, als een behoorlijk deel ~an de landbouWbevolkirig over gaat naar de andere sectorene Mr. Galgast ziet twee r.wgelijke blauwprints om de zaak op te lossen: 1- Onteigening grootgrondbez;i t en stichten van de z.g. gezinsbedrij"-..__,
ven.• Daar is ech t8r V'Gel geld voor nodig. Ook is 't de vraag of ' er voldoende land zal zijn vo.or allen. Waar onder de nieuwo oigenaars er succesvolle booren zullen zijn en mislukkelingen~ blijft toch een gedeelte ariJ cm hulpbehoevend, torwijl anderen vooruitboeren. Erzullen dus toch steeds sleDenten uitgestuurd moeten worden naar de industrieên, In dit geval zal er dus een behoorlijke ~ector di~nsten verlening aan de b9eren ooeten korJen en· :z:al de industrieële groei moeten worden gepland,
Nadeel~
2- Vorming grote cooperatiove of staatsboerdorijen. · Do beste · bocren zouden TJanagers worden en men zou een deel van de arbeidskrachten kunnen gebruiken yoor Work äan w"egen, drainage 1 · erosiebest:rijc1ing, irrigatier enz o, · in Opdracht van clö. Stäat, of daar ze zelf inzien, dat 't voor hun eigen voordeel is .. Wanneer dat gebeurt in opdracht van de Staat, Doet er voor botaald worden, en in 't ancTere geval~ "kos.!_di t~;rk niets:. Nadèlen van dit systecrJ zijn wel~
- 4 a - De boeren will en, in 1 t bagin tenninstè 9 eigen l and 9 kunnen we l eens met minder lust werken en misschien meer hun.best doen op 1 t stukje grond, dat ze nog individu ee l Elogen houden " Men zal ze dus Inoeten opvoeden, de wo.arde van saDcmwerking bijbr engen , enz. b- Waar i q dit geval de socialisatie van de landbouw a l s geheel nodig is, laat staan de soc iali~atie van do gohelo e conomie , is dit eerder een punt voor oen_ideologisch debat, dan dat : t op e i gen mo ri~ tos kan wo r den bez ien, I n Mex ico zijn de coll ectieve bedrijven in een periodo van neergang, ln Cuba z ij n coo peratiovo bodri jven verando rd in Staatsbedrijvon. De stichting van ge zinsb edrijven zal met mind er wee r stand zijn .door te voe ren dan de cr eati e van Staatsbedri jven , daar do niet agra rische soator daari n 11 coDDunisrw n zal zion 9 dat uit zal . l opon op een $O ci a li sor i ng van do goha l o economie. Do stichting van ge zinsb edrijven zal ochtor l e i don tot bepaalde onrechtvaa rdi ghoicl in do distributie (daar niet allen l and k unn en krij gq n enandoro zull en n i s lu;kken) eh zal leidon tot stagna tie van de on twikkcüing in do landbol..lVv" De hoer-Ja coby van Stockhol D wi Jst erop dat Mr. Mac Namara stel do, t1at l andbouw en opvoeding s l eu t e l pr oblenen zijn van economische ont.,.. wi kke ling. Hij zegt vcrdor 9 dat alles b i j eon landhervorn ing afhangt yan de wijze, waar op do diensten nodig oD da ze doo r to voe r en 1 wo rdon ge·organ i 9e·erd e,n gecoordinGerdr-- terwijl 1 t Doe ilij kst zal zijn de boe:~en te bemoedigen vernieu~ingGn te aanvaarden , door coDporatie~ educatie on ontwikkeling genoGnp cha ppen. In India s.teeg de prod uct ie r t ... ûeGst , waar de gr ootgrondbGz i tters z elf act i Gf wGrden on ' t bedrijf zelf g ingen beher en. In · velo andere gevall en faaldon de pogi ngen tot hGrvormtng in India~ omdat de k leine boe~en er hiet a ctief aan Doewerkten. Eerste nodige ·• is dus opvoeding, . een nieuwe mental i te it s cheppen . Ook zal een prograpï"::J a, .• dat uitgaat boven de administratieve capaci te iten op ni e ts uitlapene Er zullen vol doende tc chnici on voorli chters ~·10et(m zijn. Een goede . staf pers oneel voor de uitvoering is de onrJis barç bas is. Vbor 1 t suc ces van eon l andhe rvoro i ngspr ogramoa is een effecti eve exe cu tieve ma c hiner i c,nood z akölijk~ een prö~conditie . Men za l poeten bozien (als Don weet wat do capaciteit van de admibistratieve staf is) ·hoever k unn en wo gaan? Een rt h al o l and omvatt end prograr:1na 1 of eon dporvoeri~ g i n fasen (zoals dat in do Philip ijn en gebe urde)"
r '"
- 5 -
Ook Japan voerde ee~st een progr amma uit om de pachten te r egel en, en ging later boveb -een IJaxi muiJ areaa l onteige non , en surplusland verdelen. In de Philipijnc~ werd eerst 1 t pro graDrna in 66n bepaalde streek doo r gevoerd 1 l ater i n ander e . Men Doe t niet v i a bestaande Ministeries va ri Lindbouw wer ke n, daa r deze t~ ver i n de trad iti es ~ijn va~tgo r oest . Er zijn nieuwe or ganen nodig . In Ceyl on zijn l o.ndbo uwcoDEJ itees gevorr.1d 1 di e b .v. de huur van de huurder ontvange n on aon de e i ge naar betalen, di e voorlichting gev en of 't bo drijf kunnon l e id en . Op deze wijze wordt de confrontati e tu s sen do gr ondboz i tt er en de huurder vorEleden. Landhc:rvorn i ng i s ~!. kostbaar 1 en non za l dus goed moeten overwegen, wat do finan ci el e c onsEquenti es zijn. La ndhervorDing i s iets wét pe~manent nod i g zal blijve n, zo a l~ b . v . in J apan bl eek, waar ge zi~n dë geweldige gr oe i Vari de i nd~s tri e , do l andbo 0 w~tructuur opnieuw Doo i word en ge reorga nis ee r d . Op progrmnuas ·voor l a ndherv or rJ ing Doe ten gr ote r e 'fina nciel e bronnen en Deer t e chnis che assist eritio wo~den ge centreer d . : De heer .Beève van Le i den vettel t 't verha al van de boe;ea~ewe g {n g en de l andhe rv or o ing i n -Mexico. Dat daar de l andhe rvor r:i ing niet ge he el we r d door gevoerd en voor een _deel mislukte zou gr otendeels daa r~ aa n liggen , da t de boeren geh ee l afhankelijk wa r en van de hulp en ·ae eredie ten van de r ege ring [ t erwijl de .regering ni et in de eerst e plaats de belangen van de l Emdbouw op 't oog had, daar in de "partij" de stedeli jke el enenten oot bopao. l de groep en ondern er:Jers in de l a ndbouw dorJineer den . Ook sr_, Sér g io Alcantar a Ferra'z vc r tel t over _do l andhervorDi ng in Mëxic o . Gr.ote l andoi gonaars 1 di e b ij de "par tij 11 gi ngen , no cht on hun l a nd ho~'don ." Do collectieve: boe~ ct~'rij.en .· ( 25 %va n de l a ndbouwb evolking ), diO niqt de volle ste.Ün v an do re g ering me.e r kre g en, zijn voor OO n gr oot c1<J~-î OVer I t hoogtepunt h een o ( 6' 8 ha • pe r actief . deeln eiJe r -) 0 1 6 'fa van c1'e ·l and bouwbevol k i ng l eeft op Di n ifu ndios (2 106 h B; !gerJiddeld.) • 53 % zijn l anda r bei ders zon do r la ~d in e i gendom . 6 % zijn geu i dde l de of gr oc t gr o~dbo zitt e rs. Sra. Cynthia Hewi tt de Alcan t a ra "'spr eekt over o_en st r ooi~ van JVIexico, Da Lagune , waar 300 coll e ctiev e fa r~ s gest icht wç;rdcm (op 146.000 ha .), ~e i i n -totaa l 38,000 bo~ren deeln eme r i ~ Na een aanvanke lij ke. bloei,· werden ocht er doo r de reg ering de credi.eten sterk verDi nder d . •
>
-
.
~
•
-
•
- 6 De b oer e nl e i dor s we r den ver vangen doo r politi ek ben oemd e n . De r ege ri ng liet het ond erli ng ve rzeke ri ngsf onds v erdwijn en en vel e bo or enqe elneDe r s zi en z ichz el f all een nog al s betaa l dé s l aven van de Cen tr a le Bank, t e diep in de s chul d om goe d te werke n , (Da t wa s h e t resultaat van de l andhe r vor mi ng, waa r bij de ~ t aat de ee r ste v i ool s peel de op de co l l e cti ev e bo er derij en . K. M. ) . Op de z e l oz i ngen vo l ~de oen uit er st l eerz ame f or um di s cu ss i e , waa r~ bij we e en v ol gend maa l n og even s til kun non s ta an . K.v . c1 . Moo r.
- = = --
= =
==
=
= = = = == == == == ==
VAN OOST EN WESTc Do wer eld zi t i n spann i ng over Mao Tso Tu ng . Vol ge n s be , Ch ina ~ITa o Ts o rich ten uit Ru s lan d z ou hij zi ek z ijn. Enk ele ber i chten' Tung zi ek · of . tr eden i n ~ ijz ondc rheden en wil len we t en , .da t hij doo r n i e t. e en bero erte ge t r o~f e n i s en h a lf v erlam d . Commun i sti s ch China spr eekt de bericht8n tegen on z egt , dat h i j bi j de v crj a ar dag van de Ch~n cse Rev oluti e we er i n lt publ i ek ~p zal t r eden . Sind s l mei was hij ni et mee r op T. V. of ande r s in !t ope nba a r ver s chenen . Van uit Tai wan wor dt medegedeel d , dat hi j z ich :·, t er ugge t r okken h ee ft net zi j n assess or s e n n i ç uw e r e organ isat i e s voor ; ber e i dt. Af wachten i s 1 t enige , wat er op zit~ \
Ook omtr en t Nasse~ l open ge r uchten al s z ou h ij n i et i n · bl ak e nde we l s t and ver ke r en . Zi j n v oor ge n ome n r e. i s naàr . Rus land , di e no~ n i et door g ing , z ou dan ten dóe l h ebbe n een kuu r te vol gen . (Ons i n zi ens h eeft hi j a l genoeg ~ uren ver toond ) " Over i gens s chi jnt h ij over Ru s l and ni et zo er g t evr e den te zijn o Ni et a ll een, dat de Assoean dam eon fl op i s gewo r den (z o ~ dat de temp ol v an duiz en den j a r en oud, di e me t hulp van h e 6l do wer eld, ~ n .s t u kke n g6za agd, wer d over gebra ch t naar eon ve ilige plaa t s; ook op ' ~~ ou de pl aa ts nog wo l v e ilig ~ewoos t was) , maa r ook de ró s si s che s t e un b ij de a nti-I s r ae l poli t i ek gaa t hem n i et v er genoeg . Voo rts heef t h ij , qa de Isra eli e ti s cho straf expèd iti e over 1 t Su e z kanaal we er heel wat ~oge offici eren ontsl agen , en da t, ondanks ' t foit, dat vol gons de pe ~s , I s ra el da a r met gl ans was afges l agen . ' t Loopt hem ook a lles t egen . J6 zo u er inder daa d ziek van" wor den . Al s Israe l nu di e Assoean-dam tenD i nste naa r eens r ad i k a al ' ve rni e- ·_, ~i g cl e , dan vva s r.,> pr es tig e voor wa t ber eft do cons tructi ef out en g e r e d~ en z ou Ru s l and ~ i ~~ chi en wa i ~ fo r ser g~ l uid l a t en ho r ~n . : r ~ r~e l r èkent er waars chij nlij k op , da t do dam gee n h ulp nod i g hee ft ' oci i n ee n t e z akk en . IiJa sser ook z i ek?
V
- 7 ·conf er enti e Islar.li e- . tische· landen.
~.
De I s l ar:Jietische l anden hebben, in · conferentie bij een, de Ver.Staten aangeklaagd, dat di e de vrede in !t Midclen Oosten tegonhoudenÎ door teveel acht te slaan op de wemsen van Is ra el. Ook oe sloten ze, India uit te nod igen toe te treden tot hun verbond" India zelf had dit eerder al voorgesteld, maar toen wil de men India er niet bij, omdat daar de mohammedaanse Dindorheid van ± 50 . 000.000 zi elen niet voldoende vrijheid zou hebben. Nu rmg India er wol bij, en moe.holpen om wraak te eis·.:m voor do brandstichting in do El A.ksa moskeo in Jorusalem en druk uit te oefenen op Israelo Misschien zou 't nog niet zo kwaad zijn als India zich aansloot. India dreef tot dusver bij aangolegenheden van andoron steeds oen zeer gomati gdo politiek. Of ochtor do ani Do gro ot zal zijn India or bij to hebbon na wat net in Abncdabad plaats vond? India hoilige koeion in Doskoe.
In India kvvaD 't tot zeor bloedige bo.tsingen tussen Hindoes on Mohammedanen, toen oon troep heiligo koeion èen invasie pleegde in een mos kee. Er zoudon honderden doden en du izenden gewonden zijn gevall on.
President Nixon heeft de · bouw van een nieuw Boeingvliogtuig, snellor dan 't gelui d, voor 300 passagier s geautoriseer~ . Engeland en Frankrijk hopen de bestellingen op do Concorde binnon te hobben voor do Boo ing er is. Volgens de Estado do.Pa ran~ heeft do Boeing een snelheid van meer dan - 30.000 kn. per uur . Hoogstwaarschijnlijk heeft het drukfoutduiveltje die sne lheid ochtor vertienvoudigd,
Boeing voor 300 passag iers.
De handel in West Europa zou i~ 1 969 tot dusver een geweld i ge omvang hebbon genomen, en verre zijn uitgegaan boven 1968 " Ook in Oost Europa was er voor~ uitgang maar niet zo sterk a l s in 1 t westene Op zichzalf is dat oen goed teken; tt Zou echter wol te wonsen zijn, dat do ontwikkelingsJ,8.ndon ook een boter aandee l in di e handel op Europa_ kr egen en dan tegon beter e prijzen , vooral voor do l andbo uwpro ductenq De ex bossen van bepaaldo l andbouwproducten wo r den echter in Europa zelf . steeds groter, en di o -wor den vaak gesubs idi eerd ton koste van do wi nsten ~ op de industri e. De export van de industrieproducten, voor een deel to botalen door ontwikkolingslanden helptdus OD do kostprijs vap de i ~nc1bo uwpr oducten k unstmat i g laag te houden. Handel in West Europa.
.
- 8 ·Zo helpt dus het ontwikkelingsland do concurrentie op de werol~markt te financieren. Op deze manier moet de kloof wel groter worden. VerolDe in noci·~ lijkheden,
De self made man Verolme, die in kor te tijd als een rakot omhoogs.choot em in verschillende landen, onder meer Brazili~, scheepswerven bouwde, of het filialen van con kruidenierswinkel betrof, schijnt plotseling in ernstige moeilijkheden te zijn geraakt. Na een Mammoetsdok, we:r·d ook oen r.1aDr.wet tanker gebomvd 9 als eerste van een serion Dat Mammoetje schijnt echter een staartja te kr ij gen in de vorm van een netto verlies ~~n mill io enena Verolne liet overigens de allerbeste experts op financieel gebj_ed voor zich werken, zelfs, naar verteld wordt, oud Elin ister van financien Vondeling" Ook 1 t beste paard blijkt wel oens to struikelen. Nu werd een schenking van de regering gevraag~ oe 't gat in de dijk te dichten. Gezien 1 t groot aan~ tal werklui op de wèrven zal do rcgoring wel trachten een oplossing te vindena _Dat zal dan betekenen, dat de regering een vinger in de pap krijgt. Misschien zou oud-ninister Cals in regeringsopdracht de zaak kunnen controleren. Die heeft vorstand van Mammoets" En anders zal Jelle r t ·vvol zien, al is $en tanker dan nog geen Yellow submarino. , toch zit :t wel in do familie, 1 t Is~e hopen, dat het in orde kont en dat we hier trots ~unnen blijven op nonze 11 Verolr.w werf bij Angra dos Reis, Hup Vero1:tJe ~ --
--
--
- - --- - -
==-====
/~
=
ZOEKLICHT OP :BRAZIL IE, De ex:po1't van Braziliè:\ gaat in 196.9 weer iets beter dan vorig jaar. In de eerste helft van dit jaar werd evenveel geexporteerd als in :t hele jaar 1960. Naast de landbouwproducten 9 die eon veel hogere prijs. zouden moeton opbrengen, worden geleide lijk aan meer industrieproducten geexporteerd tegen prijzen die mee kunnen. Dat do i ndustrieprodu cten geen goec1o kwaliteit zoudon hebben is eon fabeltje :oet heel korte boentjes" ÜD draai bankon naar Duitsland te kunnen loveren, noot r:1en ~(;aker kvvalitatief on in prj_ js kunnen concu:rrercm ,. \TVanneel"' non "geheu-:gcns 11 voor electronische conputers naar de Vor cSta ten. exporteort 9 naar :t land, dat op dit gebied 1 t verst voortgeschreden is, is hot zonder tegenspraak, dat deze artikelen aan de hoogste eisen moeten voldoen. Zo levert Brazili~ ook omnibussen naar 1 t b uitonland, schapon en tal · van andere zaken 9 die nionand verw-ach ton zou u:i.. tg 11 een ontwikkolings--· lando" Export industrie produ eten.,
/
- 9 Tegenover dió expo r t van .:t ·: 2 1 000.000 . 000 dolla r s t aat e chte r ook een i mpor t , di e b i jna ne t z ovee l do ll a r ~ bodr aagt eri moe t ve r de r r ent e en a fl os sing betaa l d wo r de n bver s chul de n va n + 4 . 0oo ~ o o o .ooo dolla r s . Men noot dus we l h ee l goed opl ett en , wat Den i mpor teer t . De iraport vara uto' s kwan vri jwel totc s til s t and , . ook de ii1por t van all e Dogo lij ke soort en pl ast ic gepr ui ksvoor we r pen , De e i gc;m i ndustri e_. kan r eéds . heel vec;l maken van wat eer st ge impo r~eerd wer cT. Wel jaYJner ·, da t van vers chill en de a r t i ke l en, de prijz en h i er te l ande zo h oog zij n , da t de ha r on j e ten be r ge ri j z en . Denk b .v. aan de ne l kwat t en , _di e h i er 8 a 1 0keer zo duur .z ijn a l s i q Nede rland , waar door do boe r, wi ens me l k prij s laa g lig t, zich de "weel de'' ni e t kan v er oorl oven , zulk e dur e. watten te gebru i ken . Een mat i ge p ri j~ . z ou stellig h ot gebruik s t er k s t ir.1U l er en ten ba te van de vol kscçe z ondhe i d . Na de voo rl opi ge ber icht en , dat het wel een s z ou k unne n gebe ur e n, dat er, net toestenr.1int:s van Pres i denit Cos t a e S~l va oen opvol cç er z ou moete n wor don b eno emd , kome n de l aatsta daGe n neer hoopgevende meldingen door. Z o _ ~erd door de mi ni ster van j ust iti e bekend ge rmakt dat hel'; he r stel van de pr es i dent de ve r wa ch til).g wetti gt, dat ' t ni et -nodi g za l zijn een n ietJ~.<we pres i dent ~e beJ:lOyDen . · Ook de bu i tenl andse spe ciali st, die de pr es t elent heef t be zocht , ve r kl aar de , dat ' t geval z eer guns tig ve rl oopt, Pr es i dent Cos t a e Silva a an de b e t er ende ha nd.
Kon i ng v oe t balvraagt weer all er aandacht. He t elfta l van Córiti ba , dni Eur opa naast een e nke l deba cl e (tegen Anderl eekt 2 - 5 ) ook f raa i e over winni ngen behaal de en vcrder enke l ena l en gelij k speol de , (onder mee r i n Nede rl and) won van sab P_a u l o en ook van Botaf ogo , twee van de bos t e. cl ubs' van S ~o P? ul o en Bi o de Ja ne ir o . Me t ,Atl~tic o Mi ne ir o en Int e rna ci o~ nal van PGrto Al egr e itait Coritiba tot dusver op de eerst e pl aats . Santos spe el de no g ni et tot dusv er, hoewe l h et met Cru ze iro, 't el f tal van T os t~o, ook tot de ster kste k~nshobbe r s op ' t kampi cons chap z ou beh or en . We z i en Coritiba nog n i et a l s kanp i oen . De con curr ent i e i s z eer zwaa r , naar de anb i t i o on de wil om eer i n te l ogge~ voor Pa r an~ i s wel aanwe zig .
Koning v oe t bal,
Goed we r k Br a ziliaanse opsporingsdi ens t en.
J.n
Kor t na de te r ugkoo r va n de anbassade ur do r Vor.Stqte~ op de ambassade , war on do eer ste a rr e sta tt os van medeplicht i gen aan de ont voering, a l ve rricht .
- 10
ook de eiemwar van do kon-bi 7 waarin do ontvooring pla ats 'ro nd , ~.o 2 r~ e~too~d; onke le Van de d~dors zou don nog vo or tvluchtig zijn . Een ' f T06t godoelto van do bod r agon 5 van bankroof afko~st i g kondon ook wor0on,a chterh ~a l 0~ ze lfs oe n gcd oolt o , dat al in Zwitsorl a n d gedep on ee rd ',c; o. s o Me -(; do n'iotJwo wotten tog en torrour, kan do r cgo ring s ch e~cpo r op .. t .:oden togen h en, dje, =t zij ui t zucht tot avontu~r, wat ook voorkoD t, of uit Displ aatst idoalisoe, er n i~t tegen opzien bankwa ch ter s ? polii~ ;_oa go nton o.L'· ·oul'"' gors die h en in de weg lopon 1 ne er . te kna l1 on 9 oD ~oo r gol den voor hun terrou r ecties b ij oen te brong on , r ad io on to l ovi~ s io stat ions in brand t e st oken , oh z elf s di~lomaten te ontvoeren on dc ::_~o. DOt do do od te bedreigen, als niet aan hun ver l angons vvor elt volf e a n. Wann oor een gro ep zich 1 t recht aanmat i g t, gomobns chapsb ozi tt to v o~niole n, t e verbrande n of t e roven en torecht tb s toll en, wat zi ch ~a qrt eg en verzet, d~n dwingt zij d o r ege ring togen he n ook oxtra s sherp op t e treden. In e xtr eo~ linkse kringen is 't dan de re gering, ë,,:_e geweld plee g t, ehe , a ls er schoten va ll en "moor dt 0 , te r wijl 1 t cri-gewe ld volledig g er e chtvaardigd wordt gea cht e n do s chiotondo tor:· :.: :;;::.~isten alleen maa r bezi g zijn Do t Ht ore ch t s tc?llingcm "" Zo wo r dt a lles verdraaid en er ~ijn a l t ij d nog men sen, vooral ook in Wes t Europa9 die daarin tr appene Ove r de invali on in Hor.,g_vri jo on Ts j ocho ~ -S l owak i jo, do eloportat i os 0it Es tland, Lotla nd on Litauon 1 do , gifgassen in J em en ge brui k~ , do "~.roJ.ko r o:nJoo r d in do Sudan onz . lJaakte E10D zich niot org : druk, DOt oen ~i tzon do ring voor Biafra, o aar wie ag e ert inza ke Biafra z6 t ogen Rusl a "'e~. l on a ls to gen de Ver . St aten we g ons Vi otnaD of tegen -- fi'-n r;·o l B'"'e~ Î 4tüd-Afrika oD do a pm:thoi d~'? Vlfo zo udo n hi er nooit:: apartheier wi1lon 7 dat i s ook niet nbdig, maar Dogen wo daarmee oordolBn, zonder do toes t a nd gohcol te kenn en? Al s Black Towor oen s oort aparth e id voorstaat, hoo rt men niet v oe l kritiek . Zou i n India con territoria le scheiding v~'m Moslims en Hindoes ook ·niet t e. profa ro ren zijn, z0l ang 1 ·tt wecler-~ i.j ds onbe grip no g zo groot is? I dea al i s ;J.a tuurlijk do ne ntali te i t ve~anc1eren 1 recht voor a llani ., ver draagzaamheid, lief de tot de medeoons tn pl aats stollen van ogoi so e, r;>"oeps'belang, l ogt:ü isa t ie van privil eges . Daai" :Ooeten we he en. Daar : ;.;Jj~Jen wo nooit e~oo:r haa t on geweld te stinulerèn; klas senstrijd en ~2 3sens· ~rijd aan te moed igen, Ni et begi nnen bi j anderen, beg innen bij on szel f en onze houding tegenover de saoe nloving. K,v.d.Moero -- - -- - = = = = = == -- = = = - = = = = = = = - = = = = = = - = j ~:
J <J
.
·
-~'
_:_
U
.
-.J ~ ~ t)
U
L
11
- 11 -
WEET MEN VVliT MEN DOET? Volgens een artikel in hot Fries Dagblad, geciteerd in de Friese Kerkbode is onder auspici~n van het moderamen van de Raàd van Ke~ken in Naderland een boekje ui tge gc ven onder de titEü~ "Aan de werkars van het elf de uur''. In dit boekje word~ als taak van de ke rk en doo r gegeven de daadwer kelijke steun aan revolutionaire beweg i ngen. Bij die revolutionaire beweginge n wordt dan ook genoemd die in Brazili~. Men schijnt de situatie in Braziliê dus heel goed te kennen daar in het moderamen van de Raad van Ker~en . Het i s werkelijk fijn dat oen daar zulke uitnemande Braziliö-kenners heeft, d i e zulke geweldige en verantwoordelijke oproepen duTvan doen uitgaan, Maar we zijn hier toch niet zo heel blij met die oproep, om ~it te ill ustreren even een klein beetje geschiedenis . Toen wij in 1964 in Brazili/3 arriveerden, was dat op h()t ndment, dat onder l e ic1ing van de toenmalige president alle voorbereidingen ge tr offen werden om van Brazili~ een twee:de Cuba te naken. Hoe ver het al gevo rd erd was wist men pas toen dat regime terzijde ge steld was en de stukken op tafel kwamen toen de kluizen en de gehe i me bergplaatsen openging en. Hot was in die . dagen - we waren nog maa r een ~aand in Braziliê - dat we ons afvroegen zouden we hier kunnen blijven of zal Brazili~ een lan d worden van link se elietatuur. En toen gebeurde het, de huisr.:Joeders kwaDen de straat op de gevvona nensan, die het gevaar 11 roken" ~ '.roen kwmn de onbloedig e revolutie van 1964, spontaan zo maar op uit het volk. Juist toen men dacht via bepaalde mil ita ir e kana l en en langs bepaalde. ma chinaties Bra. ziliö om te krij ge n,toen kwam het volk in het gew e er. Toen vers chenen er spandoeken op straat waarop de naam van Jezus Christus stohd~ toen is er j_n Christus naan 11 NEE'.' ge ze gd togen dat regien, dat op het punt,, s to nd Braziliö OD te vormena Toón heeft het volk van Braz ili~ zich onomwonden uitgesproken en.het huidi ge bewind in het zadel ge zet. En wanneer dan de B •.B. C. vanuit Londen op 22 augustus 1969 eon uitzending heeft · nspotlight on Brazi1 '' waarin g ezegd wordt dat onder deze re gerin g Braziliö op we g is naar ~e democratie en dat voor de eerste ~ maal . in zijn geschiedenis, wanneer clan ge ze g d wo r dt in die z elf de uit,zending, d~t de z e re g ering er in is geslaagd OE1 werkelijk de inflatie af te rernmen, dan blijkt dat er in Brazili~ van vandaag mensen aan he~ bowinc1 zijn die zich verantwoordelijk weten. Zich ook verantwoordelijk weten ten opzichte van een volk, dat om deze mensa~ geroepen heeft om een halt toe te roepen aan het opdringende communisme.
Nu zijn er in BTazili~ evenals ovc:ral in Zuid-ADerika conlYJ unistische . g~oepen, die · anuit Cuba go i r:_s trueord trachten oiJ cTöor terreurdaden nochtans het ro er in handen to krijgen. En Doeten nu de ze groepen ge -.~ stound worden? Wat is het toch vroood dat diezelfde kerken, die voor do a roe Ts j eer_~_ en bi ddon encrzi j ds 9 andox·zi j ds de bevolk ing van Braz iliö ' h~ti~lf~ o als de Tsjechen toe ~ ons~n. Niaar wat hog erg er is~ do Go r efor neo:rdo Korkon in No dorland zijn ook liJ van ~b Ra~d van Kerken, i k weet niet of zo ook in het modoramen - vertogcnwoorc1igd z:i_jn, wollicht wel. Dit boekje is dus DOG lÜ tgogovon ·ao Or de G8'r efornoerde Ko rken; zo zijn node verantwoordelijk voor do in dit boekje gogoven oproep tot steen aan de revolutionaire beweging in : · BrazilH~ En dit zijn dan kerken, cUe in sa:menwGrking net do kGrken in Braziliö z ond ing in dit land bodr ijvGn o Dit betekent dat dG zonding van ; een kerk, die oode-verantwoordelijk is voor_dergolijke oproepGn 9 niet _ ~ndors dan IJGt wanttouwen bezien zal worden. Het kan zelfs nog u ecr betekenen, naoelijk dat straks vanuit Baarn de zondelingen go i nstrueerd wordGn hoe zij di e daadwerkelijke steun aan de terreurgroep en kunrion geven, Dat zou de uiteindolij~G consequenti e · van~~en dergelijke oproep zijne Ik nooD :g raa g aan dat r_ien cli t holeDaal niet hooft boc1oold noch ge-Wilc1 9 ik neem z elf s aan dat TJOL). er niet eens bij heeft nageda~ht toen · qit geschrift do wereld ing ing . Daaro:o is het allerrJinste Gere9 wat . de , ... ' forDeerde Kerken tha ns kunnen doen, zich openlijk van dit boqkje dis- · ~~anciören en haar verontschuldigingen aanbiedon aari de regering yan ,Brazili~ voor deze onbodachtzaamheido Laat Don ~o ch ni et vergetGn , dat ~n de vrijheid van de kork~n ~n de yrijheid van Brazilië op hot spel staanDs e W.C. van Hattem. '
'
0,
o
~
M
-
0
0\ 4 ~ 0
>
·. -
= = ·= = - = = =
=·
= = =
=
==
=
= =
= =
--
-..
--
~
. .
--
Refornas do natoros para né.quin.a s agr- ~colas, tra toros è estacionáriosl' de tcdas as linhas na?ionais e inportadas9 como~ Case, Oliver, Intcrnationalï Forguson, :Massey Harris, Min-· ·ncapolis Molin e 9 Ford, Fords on~ Co ckshu tt, ·z e tor, Zac1ruga 9 Mazur, Davi eT ' . Brown, Field Ma:rshall, Caterpillar, Fiat, Deutz,Hano~ag e outros sob' ; consulta . Danos ga ~ ant ia e assistência. ' Inforr_18.çoos com~ Jan T. v an den Berg & Wàlc1enar Boll;izi. Caixa Postal 2480 - Cu~itiba. ADVERTENTIE:
~
- 13 -
~ATAVO NIEUWS~
Op initiatief van een groep ge interesseerden werd deze maand het werk van het slaan van een a rtesische: put voltooid" Dez e put geeft ongeveer 150 000 liter water per dag. Voor het eind van het jaar zullen de initiatiefnem e rs hun aansluiting klaar hebben, zodat da·n bij hen het waterprobleem, wat bij de voortdurende droogte zo dikwijls optrad, definitief zal zijn opgelost. Ook de
C.C~L.P.
liet een put
slaan" Deze geeft ongeveer 200 000 liter per dag.
6 september was een gedenkwaardige dag in Carambe{. In aanwezigheid van diverse autoriteiten werd door de burgemeester van Castro en Miss Paraná de feestelijke _opening verricht van de
11
cancha dos espor...,
tes .-» Op dit ui ±gecementeerde micro sportveld kunnen nu zaalvoetbal, 11
volley~ball
en basket-ball w6rden beDefend.Door de verlichting, die
werd aangebracht 9 bestaat de mogel ijkheid om ook 's avonds deze sporten te beoe fenen. Zowel voor onze jeugd als ook voor onze braziliaanse werknemers is er hiermede weer een prachtige gelegenheid tot ontspanning
gecr~eerd.
.bestuur, de
Woo rden van dank werden gesproken tot het Gemeento-
C,C,L.P~
en de Cooperativa
Batavo~
die door hun subsidies
de uitvoering van dit werk mogelijk maakten. Wij hadden de eer de op ening van het geasfalteerd wegstuk CastroPira:L do Sul, wat gedaan werd door de gouverneur Dr. Paulo Pimentel, mee te -maken. Wat echter nog voel interessanter voor ons was, was het feit, dat we v~n Carambe{ tot Castro ook geheel over -het asfalt konden riJden, Zeer binnenkort zal dit stuk ook klaar zijn. Wat deze asfaltweg voor ons betekent 9 behoeft verder geen beto og. We behocven alleen maa r evcn tö denken hoeveel gemakkolijker en sneller de reis Carambei-Arapoti wordt, om maar evcn aan te tonen, wat dezc weg ook voor de kolonics ond~rling zal gaan betekcncn. Na con ondcrbrcking van 16 jaar is cr cindelijk in Ponta Grossa ,weer cens con vcctcntoonstclling gehouden. De opzet was wol niet groots, maar toch is dit initiatief van het gcmeontcbcstuur van Ponta Grossa wel i ets om even bij stil tc staan. De cntouraga daar leent zich uitste kend voor bovengenoemd doel. Je denkt dan verder on de misschien stoute gedachte komt bij je op, waarom zou het niet mogelijk zijn om daar een gecombineerde veetentoonstelling van de drie kolonios, mi.sschien ook nog met VVi tmarsum cr bij, te organiseren. Het is zo r:.naar een gedachte, misschicn zit er iets in. Omdat er ook andere rasscn dan het melkvee werden ten toon gesteld, was de plaatsruimte voor ons vee bcperkt. Het voordool hiervan
~as
weer, dat het vce, dat çr was,
ook werko lijk priina was . Het boste van het beste was
aanwezig~
- 14 Een felicitatie van onze kant Yoor do heer G.v.Blarcum de Graaff, die in de afdeling stieren het kampioenschap behaalde en voor de heer Auke :Dijkstra die de algonwne ka:op:ioen van hot melkvee op zijn naam bracht. Op 11 soptomber word in Carambe:l een vergadering gohouden van de besturen van de A.B.C.-cooperaties. Ook Ir. van de r Schaaf, de nieuwe landbouwconsulent was ,hierbij aanwezig. Een plan uitgewerkt dpor een commissie om te komen tot centralisatie van de veevoederfabric~ge werd daar ter tafel gebracht en besproken. :Daar het ~6n en ander wanneer dit zijn beslag zou krijgen, nogal vrij diep in zou grijpen in de structuur van de individue~e cooperaties, gaf de vergadering qpdracht aan de commissie om dez e zaa k verder te bestuderen en op_korte tormijn met een uitgewerkte studie hierover ter tafel t~komen. Eerst dan wann ee r dit helemaal op papier staat, kunnen de voorstellen aan de. individuele ledenvergaderingen van de coo,peraties worden voorgelegd. :De jongelui van het Instituto Cristao, die voor hun eindexamen zitten, gaven zaterdag 13 september een show ten beste in het clubgebouw. Het was eon leuke, prettige avond, :De, aanwezigen hebben zich hest geamuseerd. Zoiets zouden we eigenlijk meer moeten hebben. Namens alle . aanwezigen nogmaals hartelijk bedankt jonge1ui 1 voor deze mooie avond. :De voetbal rolt weer. :De competitie om hot kampioenschap voor bastra is begonnen. Zoals reeds gemeld, neme n twe a elftallen uit onze ko ·J,onie hieraan deel . Er is nogal wat geharr ewar gewe eBt onderling over de vraag~ wie uit zou mogen komen onder de naam van Batavo. Het vertegenwoordigende elftal van de coopera ties heeft dit pleit gewonnen en 6nze jeugd v e ~sterkt met elementen uit Castralande en Arapoti noemt zich Flamengo" :De eerste wed~trijdsdag, 30 augustus, was ni e t erg succesvol voor onze jongens. Zowel Batavo als Flamengo moesten het onderspit delven. J,ira een emotionele wedstrijd ging Batavo ·met 4 - 3 ten onder tegen San.,.. tana, terwijl Flamengo met 3 - 1 van Sao Lt.üz verloor. :De tweede keer, 13 séptember, ging het heel wat boter" Batavo won de uitwedstr:j_jd van Ipiranga r..il et 2 ~ 0 ~ Flamengo gaf· IapÓ een ongenadig pak slaag~ Er we:r:d TI,1et 8 - 2 gewonnen. Men hoort zo mompel en onder ons, dat het frango 6verschot in de kolonie wel gauw zal zijn opgelost, nu gebleken is 1 dat bepaalde keepers verzot op frangos blijken te zijn. Over drie weken hebben we de grot e clássico Batavo-Flamengo. :Dan zal het er spannen, zowel binnen als bui ten de lj_jn.
-.
- 15 De afzet van slachthanen, die de afgelopen tijd nogal moeilijk was, begint weer be t er te lopen. Het overschot werd weg gewerkt, zodat deze tak van bedrijf zich weer hooft genormaliseerd. De produktie van melk is ook weer behoorlijk gestegen, zodat. alles , "' en alles bij elkaar h ot er eon bootje zomers begint uit te zien. Nu nog wat regen op zijn tijd on dan beginnen wo werkelijk oen beetje op tevreden mensen t e gelijken. Zullen wo dit hier wol ooit worden, vraag je je soms af? HcA.Kooy. ~
--
--
--
=======
--
- -
===============
C,C.L.P. NIEUWS. AfdE?lin~~21:
Ontvangen melk in augustus: Batavo 791,268 kg.(p~dag 25.525 kg, In 1968; 23,857 kg,p,dag) Castrolende 556.617 kgp(p.dag 17.955 kg, In 1968; 17,518 kg,p,dag) ~r?J2ili~~~3 3_g_J2.2~~ 1 Q~1lJE.g_t."_ In~_l961U_ 9, 8Q2_jf.w_~. dag)__ Totaal· 1"678.694 kg.(p,dag 54.151 kg. Ir;t 1968~ 51.180 kg.;p.dag) Gemiddeld vetgehalte :van de ontv§ngon E1elk~ Batavo-melk 3,822 % (In 1968;i '3,704 %) Castrolanda-melk 3,685 %(In 1968; 3,497 %) Ara J2.2..:ti::rge :llf~. ~-~h7 7Si_~ ll!L 19 6 8L...3-i.1Q_%) Gemiddeld 3,767% (In 1968~ 3,640 %) Afdelip.J.L..§.i?~~
•.;-<:_
Ontvangen ei erep in augustusg Batavo 28 9 745 dz, (In 1968; 20?034 Castrolandp 7 9 692 dz" (Tn 1968 ~ 4. 387 Ara oi:li ],. ?287 , d~.L_IfL.l9~~=Totp.a1 37.724 d~c (In 1968~ 24.421 !f.Qill~ico
dz.) dz,) dz..:..l dzo)
g
9:21.2.Y.2l:de 2:iore~~us~~~~-~·---
~-~ .. .
-~
~~-~~ Castro1anda~-· - --·~E..2.~ ~~~·~~·-.~~1.·. ~~~~~"an.:ta+~-.~~K&_~ ; _ _j1al).ta1 ~ ;
Haan t j os ! 3 0 ? 9 37 Kippon 1. 777 Eenden . 182 Kalkoenen 30 Konijnen 28 Kalveren 112 Koeien I 17 Varkens ! · 234 ~ · -·
.
I I
· 4 6 9 04 4 2 o407 . 302J5 · 166 7 3 . 34 ~- -3 2~232
3 ,. 554 18 e498
I J
-
17 • 94 0 505
'
2 5 •8 3 2 963
!
!
1
I
I
I 27 60 8 163
38 1~153
1. 638 15.150
1
l
f
I .f
--
41 2 49
.
739 .111 4 d34
1
- ·~ · --~ · ~ · =--........",..~ ,...~~-~- -.~ ·· ~ · ~ w-~ · ·~·~·~·-~~-""'=~-~~'"--""""",..~~~ · ~"'---=~·=",_~..--==*"'---=--~-=--·= ·· ~~ --~
I
- 16 -
. . i Totaal - 1968 ~~---~ -1 - A · ' l · · K ·. · . Aantal I ~--=---·:~·~--~----~--~ I ! I 48~877 Haantj es 71,876 29.366 40,331 !
c
•
c Tota a l 1969 c
1~
•
I
Kipp en Eende'n Ka l koen cm Konijnen Kalv er en Koeion Varkons --
--
182 30 55
3. 3 7.0 302,5 166 ,3 - . 72,3
312
49 124
27 446
5.303 37.982
2.2 82
-- -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
--
--
--
--
1.366 57 17
1.715 97 c7 4-' 5 14?5 . 4,372 -1' ~ 5 58 47.753
8
223 35 505 --
-- - - =
i
! I
I
! !
l
I I
= ============
PLUIJJTVEE NIEUVVS • We starten deze keer met de vragenrubr i ek . Er is gevra agd' ·Of het aan cte- . rad en .i s (winstgevend is) om l egkipp en i;en tvveeë;te l egperiod e aan te .houde.ii. . Antwcio:vd:· Winstgeyend i s het .wel," maar aan ,te rad en niot. En we l om de vol gende reden: Als men ëie boel opruimt en nicU:vv"e h ennen i:n produkt i e krijgt, is men beter af. Ket ±s n.l. niet zÓ ,dat na een jaar leggen alle kippen pardoes i n :de ,rui .:vall en , snel ve,rveren en wee r verder l eggen . Hier.gaat een vrij la ngq pe r:j_od e over he en . Ni et , dat de produ kt i e nu,l is, maar een bepaal de g r oep is iri<_-d e rui, and er en nog pi et en anderen zij n er al doo r. Al s een produkti e van 50 %niet mee r r endabel is 1 zit men vrij lang zonder winst. Zeg dat een kip er 90 dagen ove r doet gem iddeld, om op produkt~e te komen. In die 90 dagen wordt 90 X 110 gram .):;:: l:rond ,10 kg. voer ge"consumee rd. Vo or 8 kg • .voer kan eencni euwe hen cw o~'d G:n opgefokt + y er-: wa r ming + _ku iken - slachtkip. Di t komt v rij wel op het z elfde meer. Nu do v oordel en ~ . 1- Al s het ku iken op do j~iste tijd i s opgezet, ~ aát de produktie ge -: woon d.obr . ,, 2- , Van e.e n !Io Tegs hen , :krij gt men ongo twi jfeld meer produktie. 3- De kwa l :j_ t~it van het Gd van jongG hennen is véél bGter (schaal en inhoud ) . 4- Een betere prijs. Al s het e i de l e soort maar haal~~ wat Gr meer aan zit, wo rd.toch n i et betaal d i n verh9uding. Nieuwe vragen~ Ca ixa Posta l 96 Carambe{. VerdGr willen w ~het 6vrir conv e rs~o hebben. Conv e is~o is de vG~houding tussen opgdn omen voer GD l ev end gewich~ bij ;fr angos , of tussen opgenomen voGr en aantal dozijn e i eren bij legkipp en. .
-'
~
17 -
Een lJe stkuik en heeft bij geboort e een e rf e lijke g ro e i eapaci teit van gem idd e l d 2,2 kg . v oor voor 1 kg. lichaamsgewi cht tot 60 da ge n. Een legkuiken heeft de e rfelijk e aanleg om tussen do 6e en de 1 8e maand 280 eieren te produ cer en . Het ligt verder helemaa l aan d e ge zondheid van het kuiken, het voer
en de verzorging, of bovengenoemd resulta a t ook wordt gehaald.
Wat de e rfelij k e aanl og ook is, men zal me t verzo r ging en pr i ma voe r nooit }2.QY2.Q die aanl e g kor.1en . Maa r . aan de andere kant zal elk e f9ut: r es ulteren. i n een mi nder r esu ltaat o In meer voer ve rbruik po r kg . vle es . Het i s n i et z6, dat di e fran gos zoveel meer per dag consume r en , maa r door allerl e i fouten v~ordt d e groe i vertraa gd . Van het opg enomen vo e r is eerst een gedee lte nodi g voor levensonderhoud. Wat meer wordt .-,
- opgenornen i s voor gew ichtsto ona1lw . Hot is dus lo g isch dat e r ste eds meer onderhouds voer nod i g_ is. Totdat. in de 9e week 85% voor onde r..:.. houd is en 15 % voor g roei. Een. fr a n g o die een bepaald gewicht moe t hebben ( wat door veel oorzaken nipt in 60 dagon gehaald wordt) moe t dus meer dagen gevoerd worden on e lk e dag m66r is zove e l voer moer waar g~6h gewi cht van komt.
onderhouds
Ook hot ni e t op tijd af kunnen
zetten is fun est want in botrekkelijk weinig da gep i s de winst opge v reten. De afz et moge lijkheid bepaal t J het aanta l op t e zetton kuike~s .
Natuurlijk z i t hier meer aan vas t, maar daa r, gaat het om . Veel voorkomende fouten die de gr o o i vertre gen 1
ne ~n i et
1- Het aantal ku i kens per. campanu la en voer en drinkbakken in de eerste pe rio do.(Zie pluimveenieuws 1). 2 2- Meer kuikens per m dan to e laatbaar isa 2 2 2 1 - 20 dagen 20 per m o 21 - 40 15 per m • 40 - 60 1 0 pe r m· Dezè aantall en zijn maxi maal. Het beste i s de k uik en s
2
hot hok te pl aatsen net 1 0 per m • doende geven til ee r d is en de
2
Maar 1 0 por m
~ti~
d ir ek~
in
a ls hot ho k vo L-
ruinto geEJOten ·wordt.
3- Vontilati o . Voldo en de renen on g ordijnen. Het_strooisol moet dro og en rul zij n on e r
o ~g
geen amon i ak lucht zij n . Te ko ud, tocht moot
ook vernoden irvord e no 4- Het aantal voe r bakken.
4 0 - 60 dagen 10 cm. per dt er .
5 - De pl aats i ng van drinkba kken . No r gens in h et hok nag een frango meer dan 3 mo t or van water ve rwijderd zijn. 6 - Hot type dr i nkbak. Er zijn noord e r e soorten goo~ . Hbt water mo e t op halshoo g t e s taan. Hot beste zijn de hangen d e . Zodat de dieren e r vrij ond à r door kunnen l 'op e n. Ze mogen niet l ekken .
7- Natto plekke n d ir ekt ver1Nijderc:mr ·ter voorkorüng van coccidiose. 8 - Als o:ç zich to ch coccidios e geve n.
voo·r doet ~
zo sno l Dogelijk med icijn
- 18 9.;;: Sulfa g uirioxaline ·all een gevcm a l s e r ge'ei1 houden meier aan is • 1 0- Nooit van de eric dag · op de andere ove r gaa n op ander voer· ·m aar a l ;.. t:fjcl -g e leidelij k i n 3 dagen. ll- Da ge lijks nakij ken of er ook voer verDorst~ wordt, l kg, per . frang o is geen zeldzaamheid. De bakkc~ l/3 vullen. 12- Weet u zeker dat het dri nkwater bacteri evrij is:? 13- - Elke da g Din stens dri e kee r elk hok i nspe cteren en elké · avond · oen keer. All een maar zien en luiste r en , 14- .Bij een geval · snot dir ekt ingrij pen • . TM 10 of NF 1 80 , Bij verwaarloosde · gevall en Tylan (duur). 15- De .fichas die . u gr at i s bij de coop eratie kunt krijgcri se rieus bijhouden in tweevoud. 16- Nooit mee r dan 66n l eeftijd i n . 6~n hok. Alles er in~ alles er uit. 17- ·Ra item · en IJu iz en . v e rd el gen . (Voer, zakken 1 zi ekteverspr e iders) • 1 8- Gedh 6ude kipp en , patos, varkens, kar ve r en ~ ganzen , kalko enen , e n z. · ·om de ho~ken l aten lope n . 'Bij somr:J i ge Densen i s het net de -- .~ · ~- van Noach, 19- Ste eds v ers voer gebruiken. (Wi e t een -:restje r ··V§:B vorige koppel eer st opmaken) • 20""' De kuikens niet aan hole na cht en ve rlichten wennen . Al s de stroom -_:uitvalt is het - räak~ 21- In de war me tijd t~s ·ochtends v ro eg ·om ·3 uu r verlichten · zodat ze · hun portie ophebben als het war m word·t. · 22- Zodra een koppGl hanen i s ·af gelever d , 'direkt alle s s·choori makGn en ontsmetten. Het hok ~.ê. een week leeg · laten staan, Bovenstaande is b i e t complee t maar ~ann~e r u allBs toepast zólt u ont~ . dekken dat u steeds . dichte r b i j een c onve rsaö van 2' 2 k on t • --
.3, 8 5 kg. 'voer voor e:en f r ango van l, 75 kg c
,·
~
In het begin heb i k dG conv.o r sao bij TGgk i ppen génoerD d. Dit is ten dele e on hee l ander ge v a l, wét in het vo l gen de nummer + verlichting ~Ghand e ld
zal word en . :. De prijzen van de frang os zijn a l behoorlijk gGstege n. Maar door
de ho ge De isprijz en z a l
CJ;
op de 1t1 Gintj és gelet moeten wo rd en :om oen
r edelijke wi nst te · boekeno · -Ab -Dijkinga .
=.
~. =
=.
')
=
= .=
== = = =
=
--
--
--
=
=
ADVERTE;NTIE: De Christ en vrouwendag wordt gehouden op vrijelag 10 oktob e r in ~et. clubgel;wuw te Carar;1be Î. I eder een wo rdt OD 9 uur yerw~ch~ ~ Sp~e~er:
Ds. P. ~ilhu~~· De adr essen verkrijgpaar a NCr$ 7. 1 00 . :. ... -· ·.)
~ ro gr amma 's
zijn hij de bekende
~-
19. "':·
BOER EN ONDÈRNENrER •
Hët is mij opgevallen dat de bodrijfsresul taten tusscm de verschillende bedrijven aanmerkelij~ · ~erschiilen. tit is overigens niets nieuws; ook in Nederland is dit vcrschijnsel opvallend. Op voor wat betreft bouwplan? grondsoort, bedrijfsgrootte, klimaatsomstandigheden, enz. volkomen met elkaar veigelijkbare akkerbouwbedrijven ben ik in ··mijn vorige standplaats tegen verschillen in netto-ovorsc,hot per ha o van FÎ.600)- aangelopen, waarbij do 66n Fl.530,~ boven on do ander Fl. 70 1 -- bonéden do streep kwan, Het arbo_idsinkonon op deze bedrijven was respectievelijk Fl.34.400,- on Fl.8.300,-o Op weidebodrijven doden dezelfde verschillen zich voor, Zo vonden wij op twoo bodrijven r_wt elk 23 ha. land on 33 r:wlkkooicm eon nettoovorscJ:tot por bedrijf van respectievelijk+ Flol3.500~-- en -Fl~l3.650, torwijlhot ar:_boidsinkoEJGn respectievelijk Fl.26o300 9 - on Fl.l.l50,bodroeg. Deze cijfers stomnon tot nadenken. Goede bodrijfsresultaten zijn konnolijk niet alleon het gev olg ~an door iederoen on alles, bohälv~ de boer zelf 1 te belinvloeden fa6t;;.en, · Goedo -p~9ductenprijzGn 9 goeëlÓ afzotDogeli jkho don~ lage prij zon voor produ ctiemidclelGn als kunstr.wst, :rn~chines en veevoeder , heinvloeden de bedrijfsrosul taten natuurlijk in_gunstigo zin. Het bovenstaande dGmonstreert echter duidelijk dat er onderneme rs zijn die de g unstige factoren wetGn uit te buiten en/of_de ongunstige het hoofd weten te bieden, terwijl anderen hiert~e_geen kans zien. Na tu urlijk komt do factor pech ook een woordje meespr~ke~, _maar b ij nadere analyse van de bedrijven blijken de ver' . schillen in resultaat vaak duidelijk aamvijsbare oorzaken te hebben. Dat is bGlangrj_jk o We hebbon wat aan duidolijk aanvvijsbo.rG oorzakGn; wé kunnen er wat mee doen; ze zijn belangrijkër dan verhalon over lage prij~Gn of over hGt_enorme geluk dat buurman heeft geha~ on de stomme pech die wij ~addenT Van _eGn dokter . of een dierenarts willen WG horen wat ons .of onze dieren Ynii,lnkoort 1 dat hij de oqrzEl:ken aanwijst en ons helpt on herhaling te voorkomarro Van de landbouwvoorlichtGr w;Lllon we horen hoc h ei; kont dat.o-nze·tarwe zo slecht staat of dat onze koeien hot op dat voer .nict doe~ " en wo eisen van hem dat htj ons hol:pt on de situ a tie te 'l.uc~betqr<.=;;lf en. orn herhaling te voorkm11en. Zo moet OQk het gcholo r landbouwbodrijf, kunnen word(3J1l doorgelicht ,. Een lQ.ndbouwbcdrijf is Deer dan do sor:1.-'·•-·van. -·- . . de vcrschillende bedrijfstakken. Er zijn voel neer factoren; c1(3nk paar aan de .. f'inanciering, de mechanisatiegraad, de arboidsbozotting, het onderne~er~chap van de .. L-boer 1 enz, ....
;·· · ·
/"""-
'
. ..,
.
_.,
-
-
.
·-·
.
_,
·.
~- '1
- 20 -·
Al deze zaken sanon vormen het landbouwbedrijf en het is duidelijk dat al deze factoren ooetcn worden bokek 0n als we de oorzaken.van oin·' der goedS? ~El-l!§.resultaten willen opsporen op als wc aanwijzingen 0illen geven oo tot botere uitkoosten te konen~ Een bodrijfseconoroische boekhouding is hierbij een belangrijk hulp, tni dci'e l, naar niet neer dan eon hulpnidêGel Hij l"'Joot volledig worden benut on dat kan slechts als de resultaten ervan wordon vergele~en m~t die van anderen en als dat gebeurt onder deskundige leiding~ Een boer die een bedrij~seconomisc~e boekhouding voert, maa~ hen niet vorder gebruikt, is als ionand die eon trekker zondor wielen koopt. Dat is tevens do reden waaron velen.' ook in Nederland.' hot nut ' van dit werk niet tnzien en hot daaroo beschouwen als ronpslomp, wat · het . dan in feite ook inderdaa d is geworden. Werkt non or ovenwei wel op bovonbedoelde wijze mee, dan blijk~ hot in de praktijk do bedrljfsresultaten inderdaad gunstig to beinyloeden" Door deze boekhouding kunnen immers zwakke plekken.in de bedrijfsvoering worden aangetoond on kan do boer doelbewust deze zwakke plekken trachten te versterkano Vervolgens kan hij, saoen oot zijn voorlichter, kornon tot eon nieuwe bedrijfsplanning, waardoor tot eon botere inzet van arbeid, grond en kapitaal kan ..,.:...worden gokonen o . Ik evenals in Nederland , hierover do schouders . - neem aan dat velen, . . ophoJ.en. Het_lijkt inderdaad op het eerste gezicht maar theorie en eon popioren roopslomp. Eon boer is echter meer dan iemand die hot alleon maar net zijn handen hoeft te verdienon; gelukkig niet~ hij is onderner.wr. Hot is zijn verantwoordelijkheid CD tot een econm1iscl'l_ handelen te kor::~ en 2 ~:ij moet zijn bedrijf in alle onderdelen kennen on het op verantwoorà.e wijze steeds aan nieuwe omstandigheden aan te kunnen passen. 0
~·
.
-
.
'•
..
--
.
'
Ik ben begonnén EJOt het vermelden van een ao.ntal verwondering wek- kende v~r~chillon op Nederlo.ndse bedrijveq. Ook in o~ze kolonie~ doen ~ich dergelijke verschijnselen voc: o Ik wil u do.t eens deraonstroren aatr de hemd van enkele hier gevoerde bèdrijfseconornische boekhoudingen" We. beldjken eOn viertal bedrijven, elk r1ot rundvee- en vnrkonshou~ derij . Uit bijgaande tabel, waar±D oe~ aantal kongotallen is woorgogdven, blijkt dat zowel het Netto-ovorsdhott (= op~rengst von hot bodrijf ~1inus alle kosten) als het orbeidsinkoiJen (= netto-overschot. plus de i)Jerekende arbeidskosten) 'belcmgr i jke vors chillo:n vertonen, n 1, ros- :. peçtiev.elijk van l'TC:r$ 13 ~ 810~ 00 tot ·- NCr$ 10,645 ~ 00 en van NCr$ ·' 22,110,00 tot - NCr$ 3 ,, 245 ~ 00 o 1
V
/-\
- 21 Enke l e
-~2.!?~1f.g .
~;;L~'"-~"'"-"~-~- -
opbr cmg::;Jt per g . V.Gc toege r ekend e kosten rundve,e hou der ij gehel e bedri jf to egerekende. kosten vaste - + arb.kost en vve r ktuigkosten totole kosten -netto ---- '-overschot . · ..
A
E
c
D
730
1230
1 010
'620
1 6120 21200 .
.
10850 133 40
13890 1 5220
24330 3016D
1135 0 8360 4091 0 13 810
8280 6880 28500 13,00
10570 5J30 31720 -- 37 40
12290 18240 ' 60690 - 10645
-·-~ ~----·· --~~--~~---------~ - ~~- --=-.,_",-
..
---~ - ----~-~
9..~12..~.iDlt~·.p_~~i. :i ~--~~--~_1_? 11 0 __~~_Q_Q___~_2 640 ~~-opbr./ 100 conto tota l e kosten 134 1 05 112 82 + 1 03 opbr./ 1 00 cont o bewe rkings3_00 328 205 kasten 195 2T4+ toegerekende kosten a l s %v.d. opbr.v.h. bedrijf 39 45 43 +opgenonon tor v er ge l ijking :JJe t Nederlandse bedrijven. Ho e konen dez e verschillen t6t stand? We will en i n dit artike l s l e chts enkele punten aanstippen;.u i tor aard kan veel di epe r op do oorzaken van de verschillen worden in geg a~"1 1 naa r dat voer t ons te ver. Ui t het vol gende zal ovenwo l bl ij ken dat wo rc1 et de z ó · gegevens a l en kele oorzaken kunnen aangeveno !2g_drjj_:f_l;; heeft ee n relatief hoog o.rb eids inkor,1en en netto-overschoit; ondanks de la ge opbrengst per melkkoe . Dat betekbntr dat de vark ens houderij het op dit bedrij f heeft goe dgemaakit, want de total~ too ge rekende kosten voor het bedrijf z~ j n vrij laa g, te r wijl die voor· de ru ndveehou de r ij h oog waren. De opbrengst per 1 0q co niiu totale kosten was hoog evenals de opbr engst per 100 conto bewer kingsk;sten (resp. 134 en 328 oonto). Dat wil z eggen dat per eenheid ge i nvestee ra kapi taal_ ve el werd gc?produceerd. Nad er e berekoning l eer t inderdaad dat b ijvo de werktui gk asten por gov . o. hot langst waren van alle cvior bedrijven. Op dit bedri jf z ou z eer rendabGl gewe r kt kunnen wordon a l s de r undveepr oduktie zou k unnon word en öpgevo erc1 1 wellichii. doo r ver be_- _ tering van de vGes.tapol, maar z Gke r door Gen beterG voedervo orzi ening waardoo~ dG toegerekende kostGn voor het ru ndvee zouden kunnon wor don gedruk t. Beç1p;ijL] heeft weliswa ar een positief, m:wr z c;ko r gGGn hoog rc;sulta a t afgc;w orp'e n.' .Toch was do opbreng st per g . v. e . hot hoogstG van \
- 22 -
alle vier en waren de toegerekende kosten het laagst . Kennelijk ~eeft bier de varkenshouderij hat _ ~aten zitten. Bovendien waren de werktuig~ kosten hier aaru:nerkelijk .h,oger dan oP bedrijf A, :oede .w aardoor zowel de opbrengst per 100 conto totale_kosten als de opbrengst per 100 co~~ ~o bewerkingskasten te laag waren. Op -~dit bedrijf worden wellicht zo-; wel de kapitaals- als de arbc idsinvestering onvoldoende benut, of er is teveel in ma chines e .d. geinvestcerd . ~-.Q b~haalde een redelijk resultaat Det een vrij goede opbrengst per r1e lkkoe. De toegerekende kosten waren vrij norrJaal, de benutting · van arbeid en machin es was goed, gezien de opbrengsten per 100 contLO totale .kosten en de opbrengsten p9r 1 00 cont6 bewerkingskosten. Door m~t naue voor de rundv eehouderij de toegerekende kosten nog te druk- _ ken zouden hier de bedrijfsresulta~en nog aan~e rkelijk kunnen worden verbeterd. Bddrijf D was duidelijk varliesgevend als gevolg van een zeer laga produktie van het melkvee en veol te hoge toe g erekènde ·kosten.Daarnaas~ Vvaren de werktuigkosten en de vaste kosten bijzonder hoog. Het ge in- : vesteorde kapitaal wordt dus of niet voldoóndo benut of er is sprakevan een st_erke avorinvoS tering, Dit . bli-jkt o·ök· duidelijk uit de enerEl lage opbrengst per 1 00 conto kosten . •
•
'!
';
V{c zi en hieruit dat wc de zieke pl ekken in de bedrijfsvoer ing goec1 .. kunnen ontdekkon als de bedrijfseconomische _ grootheden bekend zijn. ' D~0rë!.oor yinden wc Doteen aanknOpingspunten OEJ .tot betere r esul taten te kunnen kaDen. We hebben qit echter s l echts kunnen doen door d9 boekhoudingen van vorschillcmdo bodrijven naast elkaar te l eggcm . DaaroD is het nodig dat wo in onze kolonies mee r aan dit werk doen en dat wc gespreksgroepen vornen 1 waar wc do resultaten met el kaar kunnen bespreken en elkaar op dozc wijz e kunnen hel pen , .Een groter aantal boekhoudingen geeft ons tevens be trouwbare nor- : men, waarraee. we in staat worden gesteld om . verantwoorde begrotingen ~e BakeD. Wijzigingen in het bedrijfsplan moeten n.l. vooraf worden begroo~; we willen er i mmers beter van worden en het is duidelijk dat a ls vve ons bedrijf willen aanpassen door produktietakken uit te prei..,. den of door nieuwe takken in hct bedr ijf op te ne:qc;_n, we eers,t met ~etrouwbare normen een begro ting hiervan moeten maken . Dit zelfde geldt voor de aanschaf van 1:1achines en o.ndere produktie:r:üdclel en . Ik zou u daarom sterk willen aanraden om toch eens te danken aan :het bijhouden van een bedrijfseconomische boekhouding. Of lo.8t o.nder$ uw zoon het doen en la Qt hij zich aansluiten bij een te varDen ge spreks- of studie-groep.
~
;.
!
;
: :
.J. .. . -•
.
·· ~
.
.
r . .,
Hij vcrdiept daardoor zijn inzicht in hot ' 'beclrijfsgebeuren~ ZlJn onclerner.wrsinzicht wordt erdoor vergroot~. waardoor hij later ze.ker een betere kans krijgt. ' Ook in Brazili~ is cle tijd voorbij dat uen door alloen maar te' zaaion en te oogsten ;"ijk kon worden, In Nederland kon dit vroeger soms door clc zc~f lagc arbeid~lbhen (denk aan de grote graanbedrijven in Groningen). In Brazili~ kon dat op cle rug van cle inflatie. en ook door de lage lonon~ _ Hot eerste ia nu al niet meer mogelijk en we moeten er rekening mee houden dat ook het tweede eens zal ophouden" Ook hier wordt ondernemerschap.àus yan steeels grotere betekenis. Laten we het ons tijdig realiseren •..• ' cle landbouwconsulent Iro A. van cler Schaaf. ;
.
== == = = =
.
~
= == = =
= -
=
== = = = = =
GROENVOEDER GEWASSEN VOOR DE ZOMER. Nu we al in oktober zijn moeten wc als melkvee boeren er eens aan gaan denken welke groenvoeder gewassen wc gaan verbouwen om in de zomer te voeren en welke groenvoeder gewassen wc moeten gebruiken om rese~~e te maken voor het najaar on cle volgende winterq ~JI:t._.ê3~J:l_ i}c_i9_.;, P:.f.Q onYQ.S?S}Q~r _~Q.ê.§_Q..l}_'YO 0.!..3-'e j_.cl e l}___2fl~. r.1_9a i è.fJ...J t,L.Sl~2.2.QL:: zom~.
1- !;l~r~or_p;_::r:._~~~~ÇQ~.t!~ ~ Is geschikt voor vveiden en maaien, kan
twee sneden gnven. Het kan in de voor-zomer iets eerdor groenvoeder opbrengen clan parolgierst, mais en ~ar~ ~ n. Zaaitijd - van begin septomber tot begin november. Geeft geen hçga pr.oduktie en schiet in hot zaad in eind januari tot begin februari o Zaaizaad - 20 - 30 kg. per hac Het kan worclpn gezaaid in rijen (20 kg./ha~) of broeclwerpig (30 kgo/ha.) _. ,Voor eon goede opbrengst on snollc groei oist capin tigre eon gopclo ber1esting, vooral ook organischo stoffen. Als oen vroeg ~aait, kan het land~ ook nog gebruikt. worden voor andere zomo rgewassen: papuan, mais en sargum (kuil), etc. 2- ~,;;_;i.jrn.ê.lJL.Qf~J~agill_g - Is alleen geschikt; om te Lmaien en . oD c1.e periode tussen winter en ZJ:)l]er weiden te overbruggen, dus eind · oktober tot begin november, als hE?t vroeg geg;aaicl wordt. Zaai t.ijcl -- van eind augustus tot januari" Hiervoor wordt r.westal do wittenais gebruiktd Als het v,roeg gcz.aaid wordt, is clogroei langzaaD. Geeft maar één snode. Zaaizaad - 60 tot 70 kg o/ha,. on een riJen afstand van 60 cn. Met breedwerpig zaaien gebruikt men 70 tot 80 kg. zaaizaad per ha. Aa nbovclan word~ om het gewas wol te schoffolen, onkruid houdt cle gr~oi erg tegen~
- 24 -
Ma i s : i S e r g gevoeli g ' Voor ka l k en magnes i um g6br ek en he t ~eagee r t er gi op de or ga ni sch; baoast i ng samen mot oen goede k uns t mest beoe sting . De opbr engst i s ± 20 t on po r ha . b ij vr obge oogs t.( bagi n nov enbor). 3- Pa r o ~ ~Ü~~ ouasto i talian o - ges chikt voor beweiden en maa i en . Bi j ma ai en k a n het dri e sneden geven . Za a i t i jd - va n begi n oktober tot e i nd januari. Di t moet n i et te vro eg wor den ge zaai d wa nt het gewas i s gevoel i g voor koude . Voo r maa i en of bewe idi ng kan het gebr ui kt wor den van beg i n de c ember tot b egin a pril. Za a izaad - van ' 15 to t 20 kg ./ha . Ge schik t orJ i n rijen te zab i en v an 30 to t 50 cm. a f s tahd . Pa r el g i e rst i s gevo elig v oo r on-. kr ui d , voo r a l papu an en p6 do galinha , dus zaa i en op wat n i euwer l and . Noo i t . t e ko ~t maa i en of te ko r t l aton bewe i den .' n i et kor te r dan 8 a f 1 0 cm. Al s het te ko r t gemaaid of bewe i d wor dt , geef t hot bes li st geen goede nagr oo i, Een goede sn i jhoogte i s 60 a 70 CEl . cm voor bewe iden v an 1 0 t ot 40 cm . l engte . Par elgi ers t i s mi nder e i send dan oa i s 6 aa r r eageert wel op kal k on v oor a l ook op s tik stof on f os f or.
4- Ca p i n _p~~ n - i s r:1eer ges chik t om to wo i den dan om t e limai on. Zaai t ij d - i n de nt;tanden oktober en noveDbe r , i n l and waa:r nog geen papuan zaad i n z i t . Gebr ui k van 30 nu t 60 kg . z aad pe r ha . en li ef st br eeclwor pi g zaa i en . Al s het zaad i n do gr ond z i t, bagi nt hot té ki e . . -nen i n okt ober en bl ijft opkomen tot prakti sch feb r uari. Papuan · f ea- ~ gee rt goed op stiks t of en f os f aat . ·>
5-' Voeder s or_gu g,_ e ~:L.....§..2r d~ n ~_:.!.91:~ - Di t gewas kan di el). en a l -s sni .jvOeder i n de over gangs pe ri ode tussen wi nte r en z ome r we i de . Kan t wee 'sneden opbr engen . Bi j vr oeg zaa i en kan de eer s t e snede op sta l gevoer d wo r den en de tweede snede kan i ngeku il d wor dcm . Vo or . be we i di ng i s de sor guD niet ges ch i k t. I n j ong stad iuü ( tot .± 60 cD. h oogte.) bestaat e r gevaar van bl auw z uu r ve r g i f tigi ng . Lancl waar v r oe ge sni'jmai s ge s t a an hee f t kan do z el fcle z oDer n og b enut · wo r den on er sor guri of sar dan ~e ve rb ouwen . Di t gewas i s ook vrij r e~ i ste nt ~ 9ge~ dr oogte . De opbr engst van twee sne den kan gaan tot 40 ton pe r h a . Zaa iti jd van september tot j anuari. Do su i kerrij ke sor g uns k unn en nog l aat in het j aar pr oducer en en z ij n i ets vors t r es i sten t~ Zria izaad - 20 to t 25 kg . per ha . De bestè ri jen afstand is van 50 tot 80 cn . a fh a ngend van do hoogte van hot gewas e n of het a ll een v oor gro en of ook v oor zaad doe l e in den is . Dit nag ni et t e di ep g e~ z aa i d wor den ( .± 5 cD. ) en li ef st geen kunstw~s t (kal i e) saraan n et hot z aad i n één rij, de k i em ver br and gemakkel ij k net k uns·tnest , voora l i n zanderige en iets dr oge gr ond .
-· 256- E~-~ - Vergeet niet de waarde van het cewas 2 het i s 6én van de voodergewassen di e het hoo gste aantal k~.s zetrneolwaarde opbren~t per ha . 2 dus als r eserve vo e r voor de winter heol belangr ij k . De batata doce z elf is ere; arm aan ciwit Daar het loof hooft con goocl eiwiit gehalte. Niet poten op grondwaar al veel kalk i n zit en ook niet na . aardappelen of andere knolc;ewassen. Een hoog pH gohalto verrneer~ert de kans op rotting. Do opbrengs t vari eert van 20 tot 30 ton por ha. ~-rd2~.1sm~~en._in.
l,!ct v.9..2rj
aa~~-Q J:lz e <.J2.§_l1fi21?~Qf.._Jap~l}.cr::
{Q:_~~ Om .v lug een goed e product i e te hebben van clo zo wciden 2 neeten zij
ook bemest worden. Eon g oedb gewoonte is het orn _i edor voorjaar eo~ goe de . NPK overbEmesting te g evon, 200 a 250 kg ./ha. van b.v. 8-32-12 of 8-40-8 of 150 a 200 kg. 18-46-0. Doz e gewassen o~e ten kort blijven en niet hoger worden clan 10 tot 12 co. Als de pa ngala in de eerste plaa ts d i ent om hooi van te winnen, Dog zij ni et te long zijn (no g csecm dood blad ond eraan); . het geeft hooi van zeer goede kwa lit e it net con goed eiwit geha lt e . Het kan drie sneden g even in de zoDe r. Een ande r e goede eig enschap van de pangal a is dat het met de tijd al het onkru id overwint (barba de bode, guanxu r.la 2 quicuio 2 etc.). In vuil land duurt het soDs wol twee jaar voor cle panga la weide dicht gegroei d is. ~wasson.21JrLh.et~E!t _,g o~ch=lJL_t,org___iD ~~
..:<
1- SorcyfLJ2lL.§.2..rdan, - Geschikt gewas on in t e ku il·en 2 i s g oe d Det c1e g ewone ·Daaiknouzor te oogsten . Do kwoli teit van cle kuil wet het eiwit en do z etDe elwaarde betreft 2 is r oelo lijk goed. Al s het ing ekuild vvorc1t in jong stadiun i s de eiw itwaarde betrekkolijk hoog in vcrhouding tot de z8tr.10elwaarde 2 ook hot botorzuur zal bij de ze kuilen wol i et s ho go.r zijn. __Wanne e r geku ild wordt in het '1 bijna rijpe'' st8d im.1 is hot ciwi t,... gehalte laag in v erhouding tot do zetnwolwaa r de . Opb; ~ ngs t - eon goed sargun gowas kan tot± 30 m3 kuilvoer per ha. g even. Wanneer er tvveenaal v a n gekuil d wordt 1 dus c; orste en twoede snede z~i dci bpbrerigst tot over de 40 n 3 zijn. 2- Mais ·-H oort geku il d te worden bij doegr ijphei d van dé korrols. Eeh nadeel van ma is kui l en is da t or t ot nu toe hier nog gee n speciale rn6is -o ogst machin es zijn. Mot deze ma chines hoeft me n geen verlies van ko lven di e op do e rend vallen en hot matu riaal wor dt gehakseld, dit is noodzakelijk om oe n vaste kuil te krtj Bo n. Vorder i s nais wel 4et g owas dat de mee ste kg. zetm oel per ha. 'opbr engt 1 r.1aar een botr okkeli jk laa g e iwit heeft,
- 26 De opbrengst van een goed gewas , mais met wat papuan er door :kan tot 40 m3 kuilvoer per ha. zijn. 3,- ~rst - Is een geLlakkelijk gewas oo net de rmaikneizer, te oogsten. Geaft oen betrokkolijk hoog oiwit gehalte en eon goede zGt!JeGlwaarde~ Een goed gewas parelgierst en papuan kan tot 35m 3 ku~lvoGr pGr ha. opbrengen. VGrgeet niet bij dG stengGl gewassen, vooral mais, als z~ niet gehakseld zijn , dat de kuil wGl vast_afgewGrkt moet wordeh Gn liefst nog met een goede grondbedekking (40 tot 50 cm.). Y:L9.lli_~ g_GVGD gOGd Q.Q.2.1• E.§_np;;o}-a - niGt te lang laten worc1Gn als het gehOoid Doet worden. Droogt gemakkelijk. Pé Q.Q._&~J~D;ha· - ook niet te oud laten worden, krijgt eon slechte reuk. Droogt gemakke lijk. R.§_~~uan - niet te groen hooien, droogt erg lang zaaD. Beste tijd om te hooién als er zaad in begint te komen. lli~!.2 - als er geen_regon op is gekomen na het oogstGn geeft het hooi van goed'e kwaliteit. Serradalla - het resterende van de wintorweide kan ook benut worden als ~-:ftooi. Hei; gewas is iets moe ilijk te drogen on Dot het dikwijls koren is ér veel blad verlie~, wat erg nadelig is, aangezien het blad het meeste eiwit bevat. AKKERBOUW GEWASSEN. 122._yerbouw vg.n _s Q.j.§. Enkele int eressante eigenschappen van soja: l- Wannoor de soja in do juiste tijd gu zaaid wordt kan deze gedurende ± 4 weken bloeien. Hieruit kunnen wo opmaken dat oen soja plant voel moor bloe,1:n geeft dan dat er zaad gezet kan worden. Hier zijn enkele ;oordelen ean verbonden. Bij voorbeeld: a- goed wGor in do bloei periode, dus praktisch geen bloosorn verlies. Als hot weer nu droog wordt na dat peulen zich aan het vorTJen zijn Daar zij praktisch nog geen zaad hebben, zal eon gedeelte van de jonge peulen af vallen on de rest zal normaal verder groeien. Als het droog wordt nadat het zaad aan het aanzetten is, zal er voel zaad zijn, maar klein zaad. ~ 7 oen gedeelte van de bloei periode slecht wèer. Er zal bij ongunstig weer veel bloei verloren gaan, maar als het dan weer gunstig wordt zullen er toch peulen zijn die aan~etten en in de re gel zijn die peulen g roter, met meer on groter zaad. Ook als insecten de bloesem bedorven. gebeurt er hetzelfde. Ook wanneer de peulen on het zaad aangetast worden door insecten (fede-fode) blijft de soja plant lange tijd nieuwe bloemen en peulen vormen. ;<Z.
r
- 27 -
Een.ánder voordeel van soja is dat deze plant grote temporatuurverschillen kan verdragen. Hiéruit kunnon we opmaken dat hot klimaat betrekkelijk . ongunstig kan wezen en dat ar toch rtog eon redolijke op~ brongst kan zijn, Dus kan het voorkoiJon dat het gowas twee weken aan droogte in do bl oe i periode lijdt on dat het oen week gunstig woor.is, dan kan er nog voldoende peulzetting zijn voor oen goede opbrengst. Dit gebeurt b.v. niet mot mais on rijst, dia maar eon week hebben voor hot aanzotten van zaad on als't dan geen gunstig woor is (dróag) kan do oogst tot eon . totalo mislukking leiden. ~wi~.s1L.J2.U~Q.2-E~_j;o .21!_.
1- Het kiezon van do juiste ~oorton of variotoiten: a- elke soort soja hooft eon bepaald klinaat noclig on groeit daarom ook hot beste in eon bepaalde streek. Dit is eon heel voornaan punt bij do verhouw van soja. Dus do varieteiten die het beste voldoen in een bepaalde streek ori het mooste opbrenge n moeten niet al te gamv vervangen worden door een soort dat toevallig iri een andere streek goed procluceprt. b- eigenschappen van eon goede soort soja: resistentie tegen bepaalde ziekten, dus oeh gezond gewas; normale bloei periode en goede poulvorr ming; goede zaad vorming , dus zo weinig oogoli~k lege peulen; zoveol mogelijk zaad per peul; peulen dio · niet al te gemakkolijk openspringeb als ze rijp zijn; voldoende hoogte bij de peulzetting; gelijkmatige afri jpil1g:; niet te zware stengels; geen geknikte stengels bij het oogst on. Wat boinvloedt het Deest de, groei periode van ee n variatee i t van soja? ~a- de zaaitijd. Do daglengte boinvloedt de groei periode van elke va-~ rio te it. Dus hoe latGr men zaait, hoe korter clo tij cl van de opkomst tot de bloei en ook clo bloei periode wordt korte~. b- weersomstan digheden. c- vruchtbaarhe id en soort grond. Op vruchtbare grond duurt de periodo van opkomst tot blOei langer clan op minelor vruchtbare grond. Dit is ook meestal hot coval bij zwarte grond tegenOver andere types van grond. d- schado van insocten of ziekten. Door eon grote aanval van 11 foclo-fet1e" bli jvon do p'lan:ton soms blöorïQn zottem tot do winter begint (vorst) . 2- Kwaliteit van hot zaaizaad: a- schoon zaad mot weinig of gee n gespleten korrels. b- het zaad moet schoon zijn on met oen nornale grot~ Voor deze soor~, Te klein zaad ge eft zwakke planten. c- goede kleur? glans en z0nclor sporen van aantasting door insecten (vooral fode-foc1e) en ziekton. Zaacl wat aangetast is door insecten is eon open deur voor schimmol on virus ziekten, ook do kiemkracht van het zaad gaat hard achteruit.
- 28 d- het zaad moe t r as zuiver zijn. Bij e i gen zaa dteeltt moe t oon rigo' :r:eu-ze sele ctie toe gepast worden,- op ge zondheid eq. raszuiverheid. Men moet d us. gee n zaad gebrui ken wat ni et aan do z e eisen vo l doe i:t.. 3- Hoeveelheid ~a ai za ad en rijen afstand . De h oeveelhei d zaaizaad per ha. hangt af van: a - grote van het zaad . b ~ rij en afstand . c- k i ernkr a cht. Gemi dde l d wor dt er 70 tot 90 ~B· zaad per ha . ·gebruikt. Dus 70 kg . per ha. wanneer het zaad k l e in is, goede k i emkracht heeft on de rij en afstand groot is. De ri jen é fst and bij soja~ ------., W~n n ee r men vr oeg zaa i t zal een rlJ On afstand van 50 tot 60 cm. voldoe n. Om de rij en dichte r te z etten, b i j vro eg zaa i en,, za l we l mogelijk ~ lJn op n·i euwe grond, daar er dan nog weinig onkrui d aanwezig is. en het ~ ewas ook n i et er g ho og - groeit~ Bij l aat zaaien i s het a ltij d in te r es~ sant om de rijen i ets d icht e r te z etten, voor a l bij de soort en,. die ni pt jol do~ndo ho ogte van gewas en peulaanzetting krij gen , Hi er zou do rij ~ n afstand dan 30 tot 40 crc1 . kunnen zijn, El i ts we wer ken Dot onkruid bo ~t ri jd i ngsrn i dde l en en het gewas gega ran deer d schoon blijft. · Ho e~ee lheid zaa iza ad per _mete r (in de rij) . Een g oe d ~em i dde l de is 24 to t 30 zaa d j es pe r mete r, di t hangt af van ge rij en afstand, ra s en kiemkracht. B_.v . voor de vari e tiet "Bragg" i s Gen i dea l e stand .± 22 pl anton per me t e r en een rlJ Gn afstand van 60 c:rn ,. 1 Y.Vannoo r men begin novoDb er zaait en wanneer Don eind november , begi n ~ ç1e c ember zaa it, 50 cin. 4- Di ept e van zaaieng Op grond di e ge:oakke lijk dicht s lip_t mot de r egen nooit d i ep er z aai~ n dah 2 ,5 a 3,0 cm ~ Op gr on d :oot eon ko rr elige stru c tuu r, dus de zware ,. :f.ocle gr ond, kan tot 5 CEl , di ept e ge zaa i d wor den . Altij d zaaien in .voch, ti go grond, de soja moot con vlott-e b.eg j_n groei hebben, vooral om aanrtasting vo.n de stengelboor de r (br oca) te voorkomen . Met di ep zaa ien is de opkoDst sl e cht en de pl anten gro e i e-n l ane;zaam in het begi n . 5- Zaa itij d , • ·. De beste za aitijd voor de laat rijp ende soort en (Policano) i s van e ind oktober tot de eerst e helft van novembe r. '; Voor de raidde l vro eg rijp ende soorten (Jacks on, Bienvill e 1 Ha rdy) is de beste ~ijd de Daand november. Voor do vroeg rij pende ,r assen (Bragg , Hill) is de tweede helft van· november een goede tijd . ~.
~j;
. .
.I
:
- 29 -·
Men moe t nooit te vroeg zaa i en wan t dat kan de ppkoms t -b einvloo de n doo r een nog te l age·· torJperat uür van ' de ·gronclo 6- Enten van soj9. ', Een· goede gewoont e is om ieder jaar het soja zaad t e enten met de speciale entstof voor soja (inoculante espe c{f~co para so ja). Dit moot op l ond waor c12 pH vo l doende is en waar ook genoe5 ka_lk op is gekoDen. Bij zulk lan d en go ön t c soja hoeft ucn geen stikstof te gebruiken bij de bemest ing . Op lond waar do pH er g l a~g is en waar nog geon of weinig kalk op ligt i s het gebr uiknn van entstof niet absoluut nodig maar wol zal hier ook stikstof bemesting gegeven moeten worden. Wordt . vervolgd ., Ir. D.J.C. de Geus. = -
= = = -
= === == = =
=
=
==
LEER UW KI ND STUDEREN.
--
--
--
-
-
========
XVI.
54 . Te hoge eisene --· He t gaat hier ni e t om dwaasheden, maar om een normale school net normal e leraren. llj.n._ de _..&s.QQ_ _io h_o og aJ:..S:.J2..QJ28.Ul.~S.l.Q~I 1 Jn{(e n e r~ t a g~u nnQg vol doen? ------Al s de vraag zó wo r dt gc:steld 1 i s het antwöord niet moe i l ijk~ Nee 1 er zijn éltij d l eerlingen di e ongesch i k t zijn. De s chool bepaalt ~e e :Ls e n, niet de 1 eerlj__ng . Wi e n j_ et E1ee lcan , moet afvallen. Maar als het geen bescho uwelij ke vra,ag is, doch een harde werke-lijkheid, kont het ando rs te lj_ ggen ., Piet doet goGd zijn best op school. Zijn studiepatroon is iri orde, hij wil het gr aag goed doen , maar het lukt niet. Moeder ziet haa r ~oon plo e ter en , neemt ke~nj_s van al di e vers chrikke li jk~ leerstof en verzucht~ "Z e no.ken het ook wol wat ol t e bont). Zijn de e isen niet te. hoog?" Het antw oord wordt nu v eel r:1oe ilijker < Nog een opn e rk in g~ de hoogte van de e isen vvo:rdt ~n de praktijk wol degelijk mee bepaald door de l éerlingen o Als oen m id do ln ~t ig~- leorlin g in een go ede kla s koot, heeft hij alle ka nsen tot de laatsten t e .gaan behoren,. Kont hij daarentegen in een s lechte k l as, dan behoort hij waa:rs ch ijn1ijk . tot de elite a De :oeeste enderviijzers on t km:10n namelijk niet aan do verle _i. -d ing .. 21ich op het -gedi dde lde i n te stcHlen , ·, ,- Onde rtussQn ~s . er 'nog gee n ari t i,VOord g egeven op do vraag van de moeder v~n Pi~t ~ ' ~~~i jn d ~ , 8{s en niet te hoog? 11 ~~~~""'""-~ -
. .
~
;
'
.
-·
- 30 -
.Ja, voor Piet wel. Wat houdt dat in? Nogmaals 9 zijn studiopl an on i n:stel lin g zijn in ord e ~n er zijn geen andere aanw i jsbare l oerr emm i ngen . Pi qt za l Óf een an~ de r e school moeten zoeken, waar h i j we l aan do eisen kan voldoen, Óf hij zal moeten blij ven zitten . 55. Zi ttcnbli j_ven. Een ve r vo l end probl eem , nietwaar? Aan het éin d van het jaar komt do l orarenver gadering b ij een om te be slissen wie het verlopen jaar nog maar eens moet over doen . Over el ke l eerling wordt breedvoerig gepraat - er is n i et één s choo l waar a ll een de cijfers tell en - en dan va l t de besl i ssing : do vorderingen zijn van di en aard , dat we het niet ver antwoord achten •....• Al s het over de ho l e linie eon slecht r apport i s 9 zijn er geen moeilijkheden 9 maa r als het gaa t om enkel e di optepu nt en 9 wordt hot anders . Moot di e jongen 9 omda t zijn talon onvoldoende ZlJn, nu eon heel 0 jaar l ang alles overdoen? Of kan h ij Bo vakkon waarvoor hij oen v oldoende heeft overgaan? Voor do ouders i s dit g een probleem . Zij moeton de vraag beantwoorden~ Wat nu? Over doen of niet? Overd oen heeft a ll een z i n al s er con du idel illo r eden te noemen i s waa:ç_Qm ;he t een~1..&2.nël jaar . beill~.':L.E~ Alti jd moot er ernstig worden ge zocht naar de oo rz aak van de ~ is lukking . Wie ni et begrijpt waar om zijn kind i s blijven zi tten~ i s e igenlijk niet i n staat oen bes lissing . te nomen over wat er nu r:1oet ge, beuren . In h et g eva l . vnn Pi et (zi e 54) li ggen de kDart en · du id el i jk . · ~ Hij kan het niet aan. DaD rom moot er oen s chool worden g~zo c ht, waa r h ij het wél aankan .
56. De andere schoo l •••• Er zijn in het a l gemeen twee gr ote richtingen di e men na de l age r e s chool kan volgen ; I- Onderwijs waar v ooral eon beroep wo r dt gedaan op de theoretische i nte lligent i e van het k i nd . II- Onderwijs waar do nadruk valt op de prakt i sche 9 economische of .s ociale aanpassinesvormogen . Tot de eerste gr oep behoren : a - hot gymnas i uD onderwij s . b- hot ci on t{fico onderwij s . c- hot com8 rci o onder wij s, onz.
- 31 Vanuit deze schol en lopen verb indingswegen naar de scholen voor hoger beroepsonderwijs en universiteiten. De tweede groep koDt in B:çazili~ bijna niet voor. In Nederland noeLJCn IN O dit ondcrwi j s ~ Ni jvcrhcidsondorwi j s. Zo kQDCn na do l age re s choolo Er zijn~ 1- hogere technische scholen. Deze scholen hebben vçrschilen~ de afdelingen . Zo kunnen er afdelingen zijn voor houtbewerking (timme r man, rncubo lma~c r) voor metaalbewGrking ( bankwerker, sr;üd, koperslager, looden zinkvv· erken), eloctrotGchniok, schild eren, rijwiel- en au toLJontour, Lwtse l en/ kleermaker, s cho cnmaker, typografie, bakker' textielarb e id' o·n z. 2- scholen voor zoevi~s e rij ön voor de Binnenvaa rt. 3- scho l en voor de Det~ilha6del. 4- scholen voor hoger landbouw- en tuinbouwonderwijs. 5- scholen v oor landbouw vakonderWijs. 6- schol en vo or huishoudkunde. Enzovoort, tev eel om vorder nog op te noemen. Wo zullen pr oberen om in onze ko l onie een soort l andbouw - huish~ud~ ambachts chool op te richten, zodat er ook voor onze k ind eren meer mo ge lijkh ed~n koben na de l agere school. Tensl otte ~
Deze _stukjes werden niet ge schreven O:w u te onderwijzen maar wol ~ om u iets te l er en on te ~ertellen over het studor en van uw kinderen. I-I.Sijpkes-.
= =
=
=
=
=
======
=======
--
--
--
--
= = = = =
NIEUWS UIT ONZE BIBLIOTHEEK - Cll.RAM:BE:f. Lezers, lezeressen 7 mogen wij even Uw aandacht? Wij kunnen u namelijk het verheugende nieuws meedelen, dat wij van het Algemeen Nederla nds Verbond weer ee n prnchtige zending nieuwe leesboo~ ken krege n. Deze boekon zijn dus oen mooie aanwinst vo or onze ei gen bibliotheek. Vcrvol gens ontvingen we - door de vriendelijke vo orspraak van de heer Kloosterman in Holland - v a n het Nederlands Enigr a tiofonds eon flinke zonding oveneens gloe dn ieuw e boeken, als aanvulling van de bei~ de vorige zendingen van 1964 en 1966 9 die nog steeels j_n circulatie zijn.
- 32 - . De h oer va n de r Schaaf, onz e ni euwe l ~ndb o uwc o ncul en t, wa s zo vri endelijk om da ze bo aka n v oo r ons uit H6ll a nd mee te willen n am en, waar~ vo or wij ham van hiar;~ü t ha rtalijk don1c en. Tensl otte vol g t hi er nog aan lijstj e v a n boeken van de mo biele bibli othe ek, ç1ie va n sep t amber t ot en 1-:1 a t december in onze bibli othaGk te lez en zijn! MOB MOB MOB MOB MOB MOB MOB MOB MOB MOB MOB MOB MOB MOB MOB
Bill Cliffor d De ongG l ooflijkc reis, Uit het kl e ine rijk. Het donk er e licht, Kind eren en minnaars. Flicka he t v e ul en. Merijntj e Gijzen-s erie: In de draaikolk, Fliererluiters oponthou d . Onnoz el e k inde r en. De grote zom or. Het v err a a d . Een kna ap wor dt man. He t b oz e gerucht. De goede dood . Kan cr aden.
165 Bo:r:mns 166 Burnford 167 A.Coolen 11 168 169 Vv . Corsari 176 Hara 1 0 177 de Jong 11 178 11 179 11 180 11 181 11 182. I! 183 . 11 184 186 Kir st
Onze bi bliothcek is g eopend g elke dondordag:r:üddag van half drie iiot vijf uur. De bibli othecaressen.
=- = = = = = == == =
•.
=
===
= = ==== = = = = = =
=
= = = =
=
-,
-'I
l
.
I
'
.'· •. ··. · ·,
)_:.·,~31_"'
~· ~
0
.k,-
>-.~--
',
,·
_; -~ :' ~. ..-+-'"
1'\.--:;_ J
,
;_
0:'
•
<'7-7-
j'
r
( ')
~--~ -~1
~~ ·~/' _-.,o;,.....__.r
/
) tf
'
,-
'i- .
,~.:-~.
d
A.·
~:.
--.
:
1
c
t.
-
"-
_...,
...--~
't> ,.
1
ft
-\:
'..·
~
y
f · '·, :::-\~":-->
.~
,~~ ~ ,~
Wd/h~~4 ~ -~
".-..<:-
{.i-
,
nas~:'iGÊN.CIAS
lnformasö,;s'DE ViAGENq êu·-na KLM: R. Säo Luiz, 1)0 • têi.:- 37-2·5S5~
'
_1
~ ·~:
para pagar .
~:;~~:~~;~·~·L::r ~ - ~,:~:~~ ·<~
. ::- _,.;
.t;
P[•lîO-:a'\~~~~
/
1
---
_o-...r-~
1
f,
- J..-_~ '
/\\
-
~-:-
k-
/.
.. '
.....-
(d'
-l'(i
J
'
'
----
~----~~~~~ - ~~~~--~~------------~~~-~~--~~~~~~ --~--~~----~--~~ ~. ....
/
./
/.<_-
.__ / . . , . , )
-?'
-
",)~t'~Af_Af{ 1 /eQRRETORES D_Ê SE.GU~OS_~
.K;_
:. c u ·~ÎT J· BA ~-~~~RANJ\-·
t.
-:-:_., adres: rua 15 . dè Nov. 556, 13. e 15: andar, fo_ri~ 4:..3623 - -teleg/}ama:dl-es: ''_Corretores'' _ = ~» -. . ---. _, ...,.}.;* -.::~ \ p: A JA X _.: verdient Uw . voorkeur.;" daar ~ ~ij In gevaJ Nan brand O·f...ongeval u-w ·" .. •/ \;'~" belà~n -. ~ij~e -V_erzekeringsmaatsc·b~~p-ij~n vta~k~ndi~ ) verdedigt eny U .d,~f~Yiu~~e~ de juiste - . ~ Lschhdelpo~§tellmg ontvangt. -c , ~? ,~-- , :-/-- r\j· _L,, . . . -Al' ::'\ L ~ ,;.. / :;(, :-/ ' · . A J A X is de gro.otste org~.9is~tie op/ verzekeringsge~ied :'~h Z. A~erika "" J~n.... e.en ·der grootsten der wereld. -_ . . , .". ~-, _ ~ " _ . ~ ":á._ __ · ~Xf::,:f; ~ Matriz. Praça Rio~ j\1.~ _z~ ""6.o_andar .. Rio de .Jane,iro. " «.- '= ~ _ ê;_::), Fmal: Rua 15- de /Novembro N.<D .5 56 - 1S.o andar - Curitiba: F"" ,~ .,.. \ -=correspondenten---in alle iand_~n ~an"-dEt wereld, qok_ fn Holland.". . 7"' '-~~- '"v:; WERKT IN ALL ~ BRANC~Ê:S OP VERZEKERINGSGEB.fE:D 0
0
~
_ , ./
__
-i
J
-1"
'
"'
....
7
---
h
,.-
/j
••
_,)'
,
....-
-
'-. .;;
·~
·~-
,"..--.."
.---_-
-:----_
--
ç ,
. /
.
I
--·
-
I
.