“Where science meets business”
Technology Transfer • Incubation • Recruitment • Funding • Partnership
www.tue.nl/innovation
TU/e Innovation Lab
Kennisvalorisatie staat voorop
Op de TU/e worden niet alleen techneuten opgeleid. Het is een bruisende kennisinstelling voor onderwijs en onderzoek waar studenten en medewerkers worden gestimuleerd om met hun kennis te ondernemen. Jaarlijks ontstaan hierdoor nieuwe (TU/e gerelateerde) technologie bedrijfjes. TU/e Innovation Lab begeleidt studenten, promovendi en medewerkers die willen ondernemen. Hoe zet je kennis om naar een product of dienst waarmee je geld kunt verdienen? Verder helpt TU/e Innovation Lab bij praktische zaken, zoals het beschermen van kennis, het schrijven van een businessplan en het realiseren van financiering.
Steef Blok Directeur
Kennis toepassen in producten en diensten, geld maken van kennis die wordt ontwikkeld op de TU/e. Kort samengevat de opdracht van TU/e Innovation Lab. Makkelijk gezegd, maar niet zomaar gedaan. “Om te beginnen moeten we onze studenten enthousiasmeren voor het ondernemerschap”, stelt Steef Blok, directeur van TU/e Innovation Lab. “Vanuit ons TU/e Center for Entrepreneurship worden allerlei initiatieven genomen om de studenten kennis te laten maken met het ondernemerschap.”
Van bescherming tot oprichting
Toekomst Inmiddels zijn er heel wat TU/e spin-offs in de regio te vinden. Samen zijn zij goed voor meer dan tweehonderd fulltime arbeidsplaatsen. Deze bedrijven geven een impuls aan de Brainport regio. En daarmee is TU/e Innovation Lab een succesverhaal. Maar uit is het boek zeker nog niet. “Wij blijven onszelf ontwikkelen om het regionale bedrijfsleven nóg beter te kunnen ondersteunen.”
Wanneer studenten, professoren of medewerkers van de TU/e besluiten om een onderneming te starten, kunnen zij terugvallen op TU/e Innovation Lab. De business developers van TU/e Innovation Lab begeleiden het gehele voortraject. Van bescherming van het idee tot de oprichting van een bedrijf. “Maar ook bij het leggen van contacten met externe bedrijven bieden wij de helpende hand, bijvoorbeeld bij het vinden van financiering. Ook op het gebied van subsidies/funding, Intellectual Property, support en juridische zaken staat TU/e Innovation Lab voor ze klaar.”
TU/e SURE Innovation Voor het maken van een afgewogen keuze voor het ondernemerschap, is voor studenten praktijkervaring van levensbelang. Voor excellente TU/e studenten die al in een vroeg stadium kennis willen maken met het bedrijfsleven is TU/e SURE Innovation opgericht. Een volledige dochter van TU/e Innovation Lab. Studenten krijgen de kans om al tijdens hun opleiding relevante werkervaring op te doen in het bedrijfsleven. De deelnemende bedrijven profiteren vervolgens van gemotiveerde werknemers van topniveau. “Onze studenten komen er zo achter of het bedrijfsleven bij ze past.”
Successen Blok is blij met de successen die in de loop der jaren zijn behaald. “Er is de TU/e veel aan gelegen dat onze spin-offs succesvol zijn. Niet alleen is de universiteit vaak aandeelhouder van deze bedrijven, tevens zijn succesverhalen belangrijk om studenten te motiveren om in de toekomst ook voor zichzelf te beginnen. En ook voor investeerders zijn deze successen van levensbelang.”
Contact TU/e Innovation Lab
innovationlab@tue.nl
Horsten 1, 5612 AX Eindhoven, The Netherlands Tel +31 40 247 4822 www.tue.nl/innovation
“Where science meets business”
Incubation Bedrijf: Ventinova BV en Afira BV Voorheen: Dolphys Medical BV Producten: PolyPulse, Ventrain, Cricath Oprichter(s): Dirk van Asseldonk Jos Keurentjes Gestart in: 2004/2006 FTE: Ventinova 5,5 Afira 1,5 Octrooien en/of patenten: Ja Spin-off van de faculteit: Scheikundige Technologie
www.dolphys.com
Afira en Ventinova
Dirk van Asseldonk
Het ondernemerschap kent pieken en dalen, dat heeft Dirk van Asseldonk ervaren. En toch had hij de eerste jaren, waarin hij soms vertwijfeld in een onderzoeksruimte stond, niet kunnen en willen missen. Het maakt hem tot een ondernemer met lef, doorzettingsvermogen en kennis van zaken. Dat heeft uiteindelijk geresulteerd in twee goedlopende TU/e spin-offs, Afira en Ventinova.
Ondernemen met lef
De afgestudeerde TU/e-student Scheikundige Technologie maakte in 2000 een vliegende start bij Unilever. Hij schopte het tot brandmanager bij Unox. “De combinatie van techniek en marketing paste goed bij me, maar daarnaast wilde ik graag ondernemen. Ik ben op zoek gegaan naar een business opportunity waarin ik mijn passies kon combineren: ondernemerschap, techniek, economie en medicijnen.” Van Asseldonk komt uit bij professor Jos Keurentjes die een veelbelovend product op de markt wil brengen: een medicijnafgiftesysteem. Over zijn taak: “Met alleen een idee, product of systeem ben je er nog niet. De vertaalslag naar de markt, naar een product of dienst waar behoefte aan is, dat is een enorme uitdaging.” En in dit geval bleek die slag moeilijk te maken. 2005 noemt Van Asseldonk dan ook een ‘frustratieperiode’. “Het was niet alleen lastig het product naar de markt te brengen, maar ik voelde me ook niet de ondernemer die ik wilde zijn. In de praktijk was ik alsnog onderzoeksleider, terwijl ik juist zo bewust had gekozen voor het ondernemerschap.”
Doorzetten Van Asseldonk ging niet bij de pakken neerzitten, in tegendeel. Hij start Afira op. Hij maakt gebruik van de kennis die hij heeft opgedaan in zijn eerste jaren en past die toe in een nieuw product dat water kan ontharden zonder onthardingszout te gebruiken. In 2007 loopt Van Asseldonk professor Dietmar van Enk tegen het lijf, een arts uit het Academisch ziekenhuis in Maastricht. “Hij had een beademingssysteem ontwikkeld dat toegepast kan worden als de luchtweg geblokkeerd is. Een risicovolle, grote incisie maken is dan niet meer nodig. Door middel van een klein ‘rietje’ vindt de beademing plaats.” “De Ventrain, zoals het product is gedoopt, naar de markt brengen was weer een nieuwe uitdaging voor mij. Dat is goed gelukt, inmiddels is de Ventrain in 23 landen verkrijgbaar.”
Investering Overigens ging dat niet zonder slag of stoot. “Een geweldige vinding, is niet genoeg. Om een product op de markt te brengen is geld nodig. Voor onderzoek, voor het concreet maken van het product, voor de vertaalslag naar de markt.” Veel goede ideeën eindigen door dat gebrek aan geld in de ‘death valley’, zoals de impasse door spin-offs wordt genoemd. “Doordat Holland Venture en de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij 2 miljoen euro hebben geïnvesteerd, is het ons gelukt om tot een verkoopbaar product te komen. De volgende uitdaging? Deze techniek toepassen op standaard beademingssystemen.”
Contact TU/e Innovation Lab Incubator Robert Feelders: r.p.feelders@tue.nl
Horsten 1, 5612 AX Eindhoven, The Netherlands Tel +31 40 247 4822 www.tue.nl/innovation
“Where science meets business”
Incubation Bedrijf: EmulTech BV Producten: Ontwikkelen van medicijnafgiftesystemen Oprichter(s): Fränk de Jong Robin de Bruijn Gestart in: 2009 FTE: 7,6 Octrooien en/of patenten: Ja Spin-off van de faculteit: Scheikundige Technologie
www.emultech.nl
EmulTech
Robin de Bruijn & Fränk de Jong
Voor het verbeteren van het productieproces van medicijnafgiftesystemen heeft EmulTech, de TU/e spin-off van Robin de Bruijn en Fränk de Jong, een belangrijke investering binnengehaald.
Klantgericht te werk gaan Medicijnafgiftesystemen geven gecontroleerd medicijnen af. Voor de productie van deze systemen heeft EmulTech een proces ontwikkeld: druppelvorming in microkanalen. De Bruijn: “Met onze methode heb je veel meer controle op het eindproduct (druppels). De grootte van die druppels is enorm belangrijk. Alle druppels die afwijken van de vooraf vastgestelde grootte en verhouding zijn niet bruikbaar, want dan zou de patiënt te veel of te weinig van het medicijn binnen kunnen krijgen. Daarom wordt nu ongeveer veertig procent van de totale hoeveelheid weggegooid. Met de technologie van EmulTech worden de grootte en inhoud van de druppels heel nauwkeurig bepaald, waardoor je minder kostbare ingrediënten nodig hebt.”
Contact met klanten De techniek om te komen tot uniforme druppels ontwikkelde De Bruijn in zijn laatste jaar van de studie aan de faculteit Scheikundige Technologie. “Ik wist al vrij snel dat ik deze techniek wilde toepassen in de praktijk. TU/e Innovation Lab heeft mij geholpen met het opzetten van een bedrijf. Ze stelden de juiste kritische vragen, dwongen me te focussen.” Ook werd De Bruijn aangeraden al in een vroeg stadium in contact te treden met potentiële klanten. Omdat zij weten wat de methode toe zou kunnen voegen aan het huidige productieproces. “Niet alleen kon ik zo mijn methode verbeteren, ik kon ook al een band opbouwen met mijn mogelijke klanten.” Dat is een goede keuze geweest. “Op projectbasis ben ik gestart bij een aantal bedrijven. Zo werd meteen duidelijk wat nog verbeterd kon worden aan mijn product. Een klant moet namelijk bereid zijn geld uit te trekken voor je advies en daardoor is hij of zij altijd 100 procent eerlijk. Daar heb je als ondernemer wat aan.”
Fotografie: Bas van Spankeren
Merknaam Voor TU/e Innovation Lab heeft hij nog wel een tip. “Ik zou het mooi vinden als er een soort gezamenlijke merknaam zou ontstaan, waardoor investeerders en klanten eerder serieus geïnteresseerd zijn. Als kleine ondernemer moet je hard werken om te laten zien wat je in huis hebt. Een voorbeeld is Silicon Valley, als je daar onderneemt, kijken mensen direct anders naar je. Zonder investeerders is het als tech-startup bijna onmogelijk om het hoofd boven water te houden.” Inmiddels bestaat het bedrijf zo’n vijf jaar. “We moesten onze methode toepasbaar maken, je wil uiteindelijk dat je technologie overgenomen wordt door de markt. Ik heb in 2009 geroepen dat het ons in tien jaar zou lukken. Met de investering die we nu binnen hebben, verwacht ik dat het ons gaat lukken!”
Contact TU/e Innovation Lab Incubator Robert Feelders: r.p.feelders@tue.nl
Horsten 1, 5612 AX Eindhoven, The Netherlands Tel +31 40 247 4822 www.tue.nl/innovation
“Where science meets business”
Incubation Bedrijf: Sorama BV Producten: Sorama Portal Sorama Cam Oprichter(s): Rick Scholte Vincent Locht Gestart in: 2009 FTE: 15 Octrooien en/of patenten: Ja Spin-off van de faculteit: Werktuigbouwkunde
www.sorama.nl
Sorama
Rick Scholte
De wereld een klein beetje stiller maken. Met dat doel startte Rick Scholte in 2009 zijn bedrijf Sorama. Tijdens zijn promotieonderzoek aan de faculteit Werktuigbouwkunde van de TU/e ontwikkelde hij een methode om geluid en trillingen te visualiseren. Op basis van die informatie kunnen producten stiller worden gemaakt. Na een kleine dip in 2011, maakt Sorama nu grote stappen.
Luisteren naar de markt Geluid in beeld brengen, hoe doe je dat? “Wij hebben een camera ontwikkeld die is voorzien van 1024 kleine microfoontjes. Met die camera scannen we als het ware een product. Zo wordt heel nauwkeurig in beeld gebracht welk onderdeel van het product geluid produceert. Dat kan een motortje zijn, maar ook een behuizing die meetrilt. Op basis van onze informatie kan een producent zijn product stiller maken.” Al tijdens zijn onderzoek werd Rick Scholte benaderd door verschillende partijen die interesse hadden in zijn methode. Dat was voor mij de bevestiging om voor mezelf te beginnen. Scholte benaderde TU/e Innovation Lab. “Ik heb onder andere enkele valorisatieworkshops gevolgd. Ze hebben me écht op weg geholpen.” Inmiddels ziet hij TU/e Innovation Lab vooral als klankbord. “En ik geef ook graag feedback, ze hebben ook iets aan de kennis die ik als startende ondernemer opdoe. Zo deel ik bijvoorbeeld niet het idee om een ‘techneut’ altijd aan een compagnon te koppelen. Het is écht niet zo dat techneuten per definitie niet kunnen ondernemen. Een goede match is heel belangrijk.” Bij Scholte liep het dan ook mis tussen hem en zijn compagnon. “In 2011 ben ik alleen verder gegaan. Voor mijn gevoel moest ik toen helemaal opnieuw beginnen, maar uiteindelijk is het goed geweest. Ons bedrijf maakt nu een flinke groei door. Er zijn nu tien prototypes van de nieuwe, draagbare camera verkocht. Die camera’s zijn aangeboden aan tien toonaangevende Nederlandse bedrijven. We staan continu in contact met onze klanten. Wat kan er beter? Wat mis je? Het is belangrijk dat je je markt kent. Veel techstarters staren zich blind op het vinden van een financier, maar vergeet je markt niet. Daar doe je het uiteindelijk voor.” Een andere manier om aan die feedback te komen is om aan wedstrijden zoals New Venture mee te doen. “Je komt op die manier ook in contact met andere ondernemers. En wat ook mooi meegenomen is: we hebben 25.000 euro gewonnen.” Inmiddels zijn er vijftien mensen werkzaam bij Sorama. Wat de toekomst gaat brengen? “Eind dit jaar willen we een ‘batch’ van vijftien camera’s verkopen aan vaste klanten. Pas als we er helemaal van overtuigd zijn dat ons product af is, gaan we de internationale markt op. Dan kunnen we écht stappen gaan zetten. Veel omzet draaien of winst behalen is geen doel op zich, het is een gevolg van onze visie, doelstellingen en strategie. Dát is wat telt voor ons.”
Contact TU/e Innovation Lab Incubator Robert Feelders: r.p.feelders@tue.nl
Horsten 1, 5612 AX Eindhoven, The Netherlands Tel +31 40 247 4822 www.tue.nl/innovation
“Where science meets business�
Incubation Bedrijf: SOWISO BV Producten: Oprichting van het SOWISO Platform Ontwikkelen e-learning technologie
Gestart in: 2009 FTE: 3 Octrooien en/of patenten: Nee Spin-off van de faculteit: Wiskunde & Informatica
Fotografie: Petra Appelhof
Oprichter(s): Marc Habbema Max Cohen
www.sowiso.nl
SOWISO
Marc Habbema
Tablets die schoolboeken vervangen, proefwerken die op de computer worden afgenomen en leren door middel van games. De tijd dat scholen argwanend naar technologische ontwikkelingen keken, is voorbij. Volop kansen dus voor ondernemers die feilloos aanvoelen wat studenten, scholieren en docenten nodig hebben.
WoodWing investeert in TU/e spin-off SOWISO Ze studeerden niet aan de TU/e, komen uit Amsterdam én zijn economen. Toch zijn Habbema en Cohen eigenaar van de TU/e spin-off SOWISO. “Max en ik zijn al jarenlang goede vrienden. Het idee om ooit voor onszelf te beginnen speelde al jaren. Toen we via-via hoorden van de e-learning software van de faculteit Wiskunde & Informatica van de TU/e, hebben we de knoop doorgehakt.” Het duo zag volop mogelijkheden. “De e-learning software stak technisch goed in elkaar, maar bijvoorbeeld qua gebruiksvriendelijkheid liet het in onze ogen nog te wensen over. Wij hebben er een verkoopbaar product van gemaakt.” Door middel van de webbased software van SOWISO kunnen uitgeverijen, universiteiten en hogescholen nu zelf intelligente e-learningoplossingen ontwikkelen die voldoen aan de eisen van het huidige digitale tijdperk. Zo is het mogelijk om studenten met verschillende niveaus en didactische voorkeuren een voor hen zo optimaal mogelijk leertraject aan te bieden. De software is innovatief omdat ze in staat is open antwoorden, zoals berekeningen en wiskundige expressies, te interpreteren en te analyseren. Vervolgens wordt er feedback gegeven op de antwoorden. Daarbij ziet de software van SOWISO niet alleen dat er een fout gemaakt wordt, maar ook wat die fout is. Andere e-learningoplossingen zijn beperkt tot multiple-choicevragen en eenvoudige goed/fout feedback.
Marc Habbema richtte samen met Max Cohen SOWISO op, een spin-off van de faculteit Wiskunde & Informatica van de TU/e. Het bedrijf ontwikkelt e-learning technologie voor de exacte wetenschappen. Eind juni 2013 ontvingen zij het goede nieuws dat softwarebedrijf WoodWing wilde investeren in hun bedrijf.
In tegenstelling tot veel startups draaide SOWISO al vanaf het eerste moment omzet. Toch liep ook de TU/e spin-off vast. “Om een échte groei door te maken heb je kapitaal nodig. Kapitaal om door te ontwikkelen en om de marketing en sales verder uit te bouwen.” Eind juni 2013 kwam het verlossende woord. WoodWing, ook actief in de markt van ‘digital publishing’ uit Zaandam, wilde de samenwerking aangaan en investeerde in SOWISO. “Nu kunnen we écht stappen zetten.” Nieuwe ideeën zijn er genoeg. “We denken bijvoorbeeld aan een basiscursus voor eerstejaars studenten.” Maar ook het buitenland lonkt. “Onze droom is om uitgeverijen en universiteiten over de hele wereld te helpen met onze software.”
Contact TU/e Innovation Lab Incubator Robert Feelders: r.p.feelders@tue.nl
Horsten 1, 5612 AX Eindhoven, The Netherlands Tel +31 40 247 4822 www.tue.nl/innovation
“Where science meets business”
Incubation Bedrijf: Rose BV Product: Teleoperated - Service - Robot Oprichter(s): Kees van Hee Henk Zeegers Michiel van Osch Gestart in: 2012 FTE: 7 personen, 4 fte Octrooien en/of patenten: Nee Spin-off van de faculteit: Wiskunde & Informatica
www.robot-rose.nl
Rose
Henk Zeegers & Kees van Hee
Een robot die ouderen kan helpen bij het uitvoeren van alledaagse huishoudelijke taken. Rose is voortgekomen uit een research project naar een idee van Kees van Hee, hoogleraar Architectuur en Informatiesystemen van de faculteit Wiskunde & Informatica. De resultaten van dat project hebben geleid tot de oprichting van Rose BV in 2012. Met het binnenhalen van CbusineZ (onderdeel van zorgverzekeraar CZ) medio 2013, hoopt Rose BV de robot binnen drie jaar naar de markt brengen.
Teleoperated-Service-Robot Het idee voor Rose is zo’n vier jaar geleden ontstaan. “Kees had het idee dat er met tele-operated (op afstand bestuurbare) robots veel mogelijk zou zijn. Samen met Kees heb ik gezocht naar een markt voor zo’n soort robot. We hebben toen gekozen voor de zorg”, vertelt Henk Zeegers, inmiddels samen met Kees van Hee directeur van Rose BV. Robot Rose werd in een kleine drie jaar ontwikkeld binnen het ‘pieken in de delta project TSR: Teleoperated-Service-Robot’. Dit project werd gesubsidieerd door het Ministerie van Economische Zaken en de provincie Noord-Brabant. “Lopende het TSR project hebben we geconcludeerd dat er absoluut een markt is voor een zorgrobot als Rose. We hebben toen ook de beslissing genomen om door te zetten. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Voordat Rose naar de markt kan, moet er nog flink ontwikkeld worden. En daar is geld voor nodig. We zijn dan ook erg blij met het vertrouwen van CZ.” Rose wordt bestuurd door operators vanuit een zorgcentrale of de cliënt zelf. De zorgrobot kan de thuiszorgmedewerker op die manier ontlasten, waardoor er meer aandacht is voor de daadwerkelijke zorg. “We vinden het belangrijk om Rose te ‘testen’ bij en met gebruikers. Daarom hebben we onze robot in het voorjaar van 2012 bij Zuidzorg getest. Alleen door op deze manier te experimenteren kom je erachter wat nog ontbreekt en verbeterd kan worden.” Inmiddels is dus duidelijk wat nog veranderd moet worden om van Rose een bruikbare zorgrobot te maken. CZ investeert 500.000 euro in Rose BV, in ruil voor 43 procent van de aandelen. De TU/e bezit nog 25 procent van de aandelen. Het restant is gelijkelijk verdeeld onder Van Hee, mededirecteur Henk Zeegers en CTO Michiel van Osch. Als postdoc was Van Osch van 2009 tot eind 2012 technisch projectcoördinator van Rose. Zeegers is blij met de hulp die ze bij het stichten van het bedrijf en het toetreden van CZ hebben gehad van TU/e Innovation Lab: “Met name bij het opstellen van de contracten, konden wij wel wat ondersteuning gebruiken. Daar is expertise voor nodig en er gaat ontzettend veel tijd in zitten. Tijd die wij beter kunnen besteden aan de verdere ontwikkeling van ons product.” Op dit moment zijn Van Hee en Zeegers op zoek naar meer investeerders die willen instappen. “We willen Rose de komende drie jaar verder doorontwikkelen. Daar hebben we ongeveer 1,5 miljoen euro voor nodig. Ik hoop dat naast CZ nog meer bedrijven het aandurven om te investeren in ons project.” Van Hee tracht ook via subsidieregelingen geld binnen te halen en volgens hem zijn er ook bedrijven die al hebben aangegeven in natura te willen bijdragen aan de verdere ontwikkeling van Rose.
Contact TU/e Innovation Lab Incubator Robert Feelders: r.p.feelders@tue.nl
Horsten 1, 5612 AX Eindhoven, The Netherlands Tel +31 40 247 4822 www.tue.nl/innovation
“Where science meets business”
Incubation Bedrijf: SMART Photonics BV Producten: Ontwikkelen productiemethode voor optische chips Oprichter: Richard Visser
FTE: 6 Octrooien en/of patenten: Nee Spin-off van de faculteit: Electrical Engineering
Fotografie: Petra Appelhof
Gestart in: 2012
www.smartphotonics.nl
SMART Photonics
Steeds vaker gaat datatransport niet meer via elektrische kabels, maar door glasvezel. De hoeveelheid data die verstuurd kan worden, ligt daardoor vele malen hoger. Fotonica heeft dan ook de toekomst. SMART Photonics, een start-up van een aantal zeer ervaren fotonische experts, gaat samen met de TU/e nog een stap verder. Het zet in op de op de TU/e ontwikkelde geïntegreerde fotonica. Met het verkrijgen van een lening van 232.000 euro van Bright Move kan deze technologie de komende tijd verder ontwikkeld worden.
Optische chips kunnen meer informatie, over een grotere afstand verplaatsen en verwerken met minder energie. Dit in vergelijking met de reguliere elektronische chips. “Optische chips gaan de elektrische chips niet vervangen, maar vooral in de combinatie van die twee zit de toekomst. Deze technologie gaat de huidige technologie verder helpen en maakt nieuwe functionaliteiten mogelijk”, vertelt Richard Visser, eigenaar van SMART Photonics. “Met deze chips kun je wel duizend keer nauwkeuriger meten”, verduidelijkt hij. “En door de nauwkeurigheid van de laser kunnen er nieuwe scan- of behandeltechnieken worden ontwikkeld voor bijvoorbeeld medische toepassingen. Dit is maar het topje van de ijsberg. Wij verwachten dat deze nieuwe technologie net zo veel invloed gaat hebben als de introductie van de elektronische chip!” Voor datacommunicatie worden nu al fotonische componenten gebruikt. Met de technologie van SMART Photonics, die is ontwikkeld op de TU/e, is het straks mogelijk om al die componenten samen te brengen op één chip. Dat wordt geïntegreerde fotonica genoemd. SMART Photonics produceert deze nieuwe, optische chips in opdracht van anderen. “We bieden onze kennis aan derden aan. Het is geweldig om actief te zijn in een pioniersmarkt. Het is een spannende tak van sport die constant in beweging is.”
Fotografie: Joyce van Belkom
Richard Visser
Er ligt een gigantische markt
Wat voor veranderingen dat in de toekomst teweeg gaat brengen? “Het is al gelukt om 50 hd-films in één seconde over vijftig kilometer glasvezelkabel te versturen. Ik verwacht dan ook dat over tien jaar alle computers fotonisch gekoppeld zijn. Een gigantische markt ligt voor ons.” Toch verkeert SMART Photonics nu nog in een startfase. “Ook wij lopen tegen het verschijnsel ‘valley of death’ aan. Er gaat veel tijd zitten in de ontwikkeling en het finetunen van je product. Die tijd moet je zien te overbruggen. Pas daarna kun je écht omzet draaien. Je hebt dus investeerders nodig. Wij zijn dan ook erg blij met de lening van Bright Move. Het brengt ons weer een stapje dichter bij ons einddoel.” Maar SMART Photonics heeft meer kapitaal nodig. Bij het vinden van de juiste investeerders biedt TU/e Innovation Lab de helpende hand. “Natuurlijk moet je het uiteindelijk zelf doen, maar een goede sparringpartner is erg belangrijk. Iemand die met een frisse blik naar je businessplan kijkt en je dwingt om te focussen, om keuzes te maken. Wij zijn er in ieder geval van overtuigd dat dit de techniek van de toekomst is, daar geloven wij heilig in. Met de hulp van TU/e Innovation Lab gaan wij de toekomst veranderen.”
Contact TU/e Innovation Lab Incubator Robert Feelders: r.p.feelders@tue.nl
Horsten 1, 5612 AX Eindhoven, The Netherlands Tel +31 40 247 4822 www.tue.nl/innovation
“Where science meets business”
Incubation Bedrijf: EFFECT Photonics BV Producten: Optische chips Oprichter(s): Boudewijn Docter Tim Koene Gestart in: 2010 FTE: 7 personen Octrooien en/of patenten: Ja Spin-off van de faculteit: Electrical Engineering
www.effectphotonics.nl
EFFECT Photonics
Ons team
Het is EFFECT Photonics, een spin-off van de TU/e, gelukt om op een chip ter grootte van een rijstkorrel meerdere optische functies te combineren. Op deze zogenaamde geïntegreerde optische chip zitten naast lasers ook detectoren, switches en multiplexers.
De toekomst van geïntegreerde fotonica
De gezichten achter EFFECT Photonics zijn Boudewijn Docter en Tim Koene. Beide heren studeerden Elektrotechniek aan de TU/e. “Professor Meint Smit heeft ervoor gezorgd dat wij door wilden gaan in de geïntegreerde fotonica. Zijn enthousiasme werkte aanstekelijk. We zijn ervan overtuigd dat de geïntegreerde fotonica de toekomst heeft”, aldus Docter. Daarom besloot het duo in december 2010 voor zichzelf te beginnen. “We zijn begonnen als ontwerpstudio. In opdracht van klanten ontwerpen we optische chips die we elders laten produceren. Ons uiteindelijke doel is echter om onze eigen technologie verder uit te werken.” Daar is echter veel geld voor nodig. Met de recente lening van Bright Move kan in ieder geval een stap in de goede richting worden gezet. “Het geld wordt ingezet om de optische chips in te bouwen in een demonstratiesysteem, waarvoor zich inmiddels verschillende potentiële klanten gemeld hebben. Diverse partijen willen de prototypes in hun netwerken testen. Naar verwachting kan de nieuwe chip begin 2015 in productie worden genomen.”
Met deze technologie kan EFFECT Photonics producten ontwikkelen voor glasvezelnetwerken van de toekomst.
Bij de oprichting van de BV hebben de twee heren hulp gehad van TU/e Innovation Lab. En ook nu nog is er regelmatig contact. “Zo hebben we via TU/e Innovation Lab een Prove of Conceptlening kunnen afsluiten. Ook helpen ze ons momenteel bij het vinden van investeerders. Voor de verdere ontwikkeling van ons product is het belangrijk dat we investeerders aan boord halen.” Waar EFFECT Photonics over vijf jaar staat? “Dan zijn we hoogst waarschijnlijk opgekocht. Maar voor het zover is, moet er nog veel gebeuren.”
Contact TU/e Innovation Lab Incubator Robert Feelders: r.p.feelders@tue.nl
Horsten 1, 5612 AX Eindhoven, The Netherlands Tel +31 40 247 4822 www.tue.nl/innovation
“Where science meets business”
Recruitment “Geen standaard uitzendbureau”
“De duurzame samenwerking tussen bedrijven, excellente masterstudenten en de TU/e staat centraal.”
“Samen investeren in de toekomst”
www.tue.nl/sure-innovation
TU/e SURE Innovation
Samen investeren in de toekomst
Excellente TU/e masterstudenten koppelen aan techbedrijven, dat is in een notendop wat TU/e SURE Innovation doet. De toppers onder de masterstudenten krijgen de kans om tijdens hun opleiding relevante werkervaring op te doen. Techbedrijven profiteren van gemotiveerde studenten met actuele kennis.
Hans van Dinteren Projectleider TU/e SURE Innovation
Tijdens een technische opleiding rijst voor veel TU/e studenten de vraag: welke baan past bij mij en welke niet? Wat voor mogelijkheden zijn er met mijn studie? Om al vóór het eind van de opleiding een goed beeld te hebben van de mogelijkheden, kunnen studenten hun theoretische kennis in de praktijk brengen. Projectleider Hans van Dinteren: “Het is een win-win situatie. Studenten doen ervaring op in de arbeidsmarkt. Bedrijven krijgen werknemers van topniveau.” De projectleider benadrukt dat TU/e SURE Innovation geen standaard uitzendbureau is: “Centraal staat de duurzame samenwerking tussen bedrijven, studenten en de TU/e.” Werken voor TU/e SURE Innovation is niet voor iedere student weggelegd. Van Dinteren: “Wij zoeken doorlopend naar échte high potentials, de beste studenten van de TU/e.” Deze studenten moeten voldoen aan kwaliteitscriteria, die getoetst worden door een externe adviescommissie. En dan gaat het niet alleen om kennis, maar ook om persoonlijke aspecten. “Onze high potentials moeten in een team kunnen werken, loyaal zijn en zich voor de volle honderd procent inzetten.” Volgens Van Dinteren kan het bedrijfsleven hier van profiteren. “Je haalt studenten in huis die niet alleen werk uit handen nemen, maar ook over de meest actuele kennis beschikken. Zij kunnen terugvallen op de kennis en kunde die aanwezig is op de TU/e. Denk aan kennisbanken en data, maar ook aan hoogleraren die - waar nodig - mee kunnen denken.” Maar er zijn meer voordelen. “Door een samenwerking aan te gaan met TU/e SURE Innovation heb je als bedrijf de kans om toekomstige werknemers te scouten. Een ander voordeel is dat we ook kijken of de opdrachtgever in aanmerking komt voor project subsidies.” Zodra zich een opdracht aandient, gaat de student op sollicitatiegesprek bij de opdrachtgever. Daar is altijd iemand van TU/e SURE Innovation bij aanwezig. De opdracht wordt toegelicht en de student gaat vervolgens aan de slag met een activiteitenplan en een begroting. Hierna volgt een projectmatig dienstverband. Van Dinteren: “We werken transparant en kennen elkaars verwachtingen. De lat ligt wat ons betreft altijd hoog. Alle partijen halen het beste in elkaar naar boven.”
Contact TU/e Innovation Lab TU/e SURE Innovation Hans van Dinteren j.v.dinteren@tue.nl
Horsten 1, 5612 AX Eindhoven, The Netherlands Tel +31 40 247 4822 www.tue.nl/sure-innovation
“Where science meets business”
Recruitment Student: Maarten van Rossum Bedrijf: TU/e
Vervolg: “Nog steeds nauw betrokken bij project maar nu als projectleider!” Outplacement via: Electrical Engineering en Werktuigbouwkunde
Fotografie: Petra Appelhof
Project: Studieproject 2e jaars t.b.v. Automotive
Werkervaring opgedaan bij
TU/e
Waardevolle periode “Mijn studie staat op één”, vertelt Van Rossum. “Maar ik vind het wel belangrijk om naast het opdoen van kennis, ook bedrijfservaring op te doen. Na mijn studie wacht een hele andere wereld, ik wil dan een goed onderbouwde keuze maken. Waar wil ik werken? Wat past bij mij?”
“Mijn studie staat op één” Maarten van Rossum Master Electrical Engineering
Hij kwam in contact met TU/e SURE Innovation tijdens een voorlichtingsavond, eind 2011. “Ik vond het concept meteen interessant. Je kunt je kennis toepassen en doet meteen ervaring op. Super!”
Automotive In eerste instantie lonkte een kans bij ASML, maar die baan liet van Rossum aan zich voorbij gaan. Zoals gezegd: school gaat voor. Het aanbod waarmee TU/e SURE Innovation vervolgens kwam, was echter wel te combineren met zijn studie. Samen met drie andere studenten kon hij iets betekenen voor de kersverse Automotiveopleiding van de TU/e. Als denktank ging het viertal aan de slag. De opdracht? Voor de tweedejaars Automotive studenten moest een project komen waarbij een elektronisch differentieel een grote rol speelde. “Er was een fikse tijdsdruk. We moesten het in een paar maanden voor elkaar boksen. Dat bleek uiteindelijk niet haalbaar.” Niet zo vreemd, want het project van de studenten is behoorlijk ambitieus. Je kunt namelijk wel de theorie over bandengedrag oplepelen, maar ervaring zegt soms meer. Daarvoor was een testauto nodig met een elektronisch differentieel. “We hebben veel overlegd en écht onze theoretische kennis toe kunnen passen in de praktijk. Het is toch geweldig dat ‘onze’ auto nu daadwerkelijk bij de TU/e wordt ingezet? Uiteindelijk levert onze vinding ook veel meer op. Je kunt veel meer meten dan oorspronkelijk de bedoeling was.”
Frisse blik Trots, is Van Rossum dus. Maar, geeft hij eerlijk toe, het hele proces ging niet zonder slag of stoot. “Ik heb ook een frustratieperiode gekend, natuurlijk zat het wel eens tegen. Maar het mooie is dat je werkt als team. Je overlegt met anderen, krijgt nieuwe inzichten en weer een frisse blik. Ik heb veel nieuwe inzichten gekregen én praktische ervaring opgedaan. Dat is heel waardevol!”
Contact TU/e Innovation Lab TU/e SURE Innovation Hans van Dinteren j.v.dinteren@tue.nl
Horsten 1, 5612 AX Eindhoven, The Netherlands Tel +31 40 247 4822 www.tue.nl/sure-innovation
“Where science meets business”
Recruitment Student: Lulu Chan Bedrijf: ASML Project: Interface Refactoring Vervolg: TU/e SURE innovation “Op basis van studiebeurs gewerkt bij NXP. Alleen voor de besten weggelegd!” Outplacement via: Electrical Engineering
Werkervaring opgedaan bij
ASML
Project: Interface refactoring “Zeg, werkervaring opdoen bij ASML, is dat niets voor jou?” Zo moet het telefoongesprek ongeveer zijn gegaan tussen Lulu Chan en haar studiegenoot Maarten van Rossum. De masterstudente kreeg deze unieke mogelijkheid bijna in de schoot geworpen. “Ik had een hectisch jaar achter de rug en verheugde me op de zomervakantie”, lacht Chan. En nu was daar ineens de kans om drie tot vier weken ervaring op te doen bij ASML. … Ze twijfelde geen moment.
‘Ik hoor thuis in het bedrijfsleven’
Ze is naar eigen zeggen graag resultaatgericht bezig. “Ik heb het altijd jammer gevonden dat we geen bedrijfsstage konden doen tijdens de bachelorfase van onze studie. Dit was dus een mooie gelegenheid om toch ervaring op te kunnen doen!”
Lulu Chan Master Electrical Engineering
Doorzetter Ze offerde haar zomervakantie ervoor op, gedreven door ambitie. De opdracht? Interface Refactoring. Het optimaliseren van software interfaces. “Het leek mij meteen een interessante opdracht. Ik ben geïnteresseerd in software en daarnaast leek het me leerzaam om op systeemniveau bezig te zijn.” Die werkervaring bleek zo waardevol als ze had gehoopt. “Ik vond het een heel prettige omgeving om te werken. Je merkt dat er in het bedrijfsleven een andere werksfeer hangt. Ik vond het heel fijn, die structuur.” Wat ze in die vier weken heeft geleerd? Eigenlijk te veel om op te noemen. “Ten eerste: communiceren met collega’s. Je opdracht zo verwerken dat je collega’s ermee verder kunnen. Ook moest ik duidelijk structuur aanbrengen, analyseren en verwerken. Ik heb de opdracht met een goed gevoel afgerond.” En dat geldt voor beide partijen. “ASML wilde graag dat ik nog wat langer zou blijven om de opdracht uit te breiden, helaas viel dat niet te combineren met mijn studierooster omdat je op locatie moet werken. Ik sta dan ook volledig achter het idee van TU/e SURE Innovation: werkervaring mag nooit ten koste gaan van je studie.”
Toelatingscommissie Een vervolg bij ASML kwam er dus niet, maar wél bij TU/e SURE Innovation zelf. “Ik ben gevraagd voor de toelatingscommissie, een eer! Dit is goed te combineren met mijn studie. Door mijn ervaring kan ik me nu zowel inleven in de student, als in de opdrachtgevers.” Al met al is Chan erg te spreken over TU/e SURE Innovation. “Dit is goed voor je cv, bevorderlijk voor je persoonlijke ontwikkeling en een unieke kans om te kijken of het bedrijfsleven iets voor je is. Ik heb mezelf echt beter leren kennen.” En: gaat ze kiezen voor het bedrijfsleven? “Ik denk zeker dat ik in het bedrijfsleven thuishoor, ik kies straks bij voorkeur voor een groot bedrijf zoals ASML.”
Contact TU/e Innovation Lab TU/e SURE Innovation Hans van Dinteren j.v.dinteren@tue.nl
Horsten 1, 5612 AX Eindhoven, The Netherlands Tel +31 40 247 4822 www.tue.nl/sure-innovation
“Where science meets business”
Recruitment Studenten: Luuk Verbakel Ian van Eenennaam Bedrijf: Stichting Kien
Vervolg: “Vinding gepresenteerd aan o.a. kennisinstituten, overheden en branchevereniging Uneto-VNI. Overal laaiend enthousiaste reacties!” Outplacement via Innovation Management
Fotografie: Petra Appelhof
Project: Blueprint voor digitale helpdesk
Werkervaring opgedaan bij
Stichting Kien
Project: Blueprint voor digitale helpdesk Luuk Verbakel en Ian van Eenennaam zijn voor TU/e SURE Innovation aan de slag gegaan voor Stichting Kien. Hun opdracht? De vragen van installateurs over ‘O-energieomgeving’ via een goedlopend proces beantwoorden. “Ik heb een zogenaamde blueprint gemaakt. Met behulp van deze blueprint kunnen studenten de vragen van installateurs straks op een gestructureerde, effectieve en efficiënte manier beantwoorden.”
‘Een leerzame ervaring’ Ian van Eenennaam Master Innovation Management
O- energieomgeving staat voor een leefomgeving die energieneutraal functioneert. Een mooi streven, maar het roept ook veel vragen op bij installateurs. Via het door Verbakel en van Eenennaam gecreëerde digitale systeem is er nu een omgeving waarmee deze vragen beantwoord kunnen worden. “Deze helpdesk is opgedeeld in drie hoofdthema’s”, legt Verbakel uit. “Het gaat om opwekking, opslag en distributie. In eerste instantie wordt de vraag onder één van deze thema’s ondergebracht, waarna een verdere onderverdeling plaatsvindt. Een vraag over zonne-energie kan bijvoorbeeld beantwoord worden met behulp van de universiteitsbibliotheek, waar tientallen artikelen te vinden zijn over dit onderwerp. Deze bibliotheek is gekoppeld aan het systeem.” Bij vragen kan ook doorgeschakeld worden naar een professor of medewerker van de TU/e die kan helpen met het beantwoorden van de vraag.
0-energie omgeving Opslag
Opwekking
Behr./onderh.
Zonne-energie
Bio-energie
Buurt Buffers Behr./onderh.
Adviseren
Adviseren
Mobiel
Adviseren
Behr./onderh.
Behr./onderh.
Installatie
Adviseren
Adviseren
Installatie
Installatie
Installatie
Adviseren Installatie
Installatie
Behr./onderh.
Macro
Adviseren Installatie
Behr./onderh.
Behr./onderh.
Installatie
Waterkracht (ondergronds)
Behr./onderh.
Behr./onderh.
Behr./onderh.
Behr./onderh.
Adviseren
Adviseren
Adviseren
Adviseren
Installatie
Installatie
Installatie
Installatie
Adviseren
Behr./onderh.
Micro Behr./onderh.
Vast
Behr./onderh.
Wind-energie
Electrisch
Adviseren Installatie
Waterkracht-energie
Waterstof opslag
Distributie
Lucht compressie
Thermisch
Meso
Adviseren Installatie
Behr./onderh.
Geothermische-energie
Adviseren Installatie
Low
Power Quality
High
Het systeem is enthousiast ontvangen door Stichting Kien. “Nu zijn we bezig met de volgende stap. De professoren van Bouwkunde, Sustainable Energy Technology en Electrical Engineering warm maken voor deelname aan de helpdesk.” “Ik vond het een leerzame ervaring”, vertelt Verbakel. “Ik heb ook een bijbaan in een steenfabriek, maar nu kan ik ook echt wat met mijn kennis. Die theoretische kennis in de praktijk toepassen, dat vond ik heel prettig. En daarbij werk ik ook nog aan mijn cv. Voor studenten is dit een uitgelezen kans om het bedrijfsleven te ontdekken.”
Contact TU/e Innovation Lab TU/e SURE Innovation Hans van Dinteren j.v.dinteren@tue.nl
Horsten 1, 5612 AX Eindhoven, The Netherlands Tel +31 40 247 4822 www.tue.nl/sure-innovation
“Where science meets business”
Recruitment Student: Leon van Barschot Bedrijven: Nemo Healthcare Texis Projecten: Kostenanalyse Koperdiefstal detectie Vervolg: “Gevraagd om na mijn studie samen met opdrachtgever nieuw bedrijf op te richten!” Outplacement via: Electric Engineering
Werkervaring opgedaan bij
Nemo Healthcare en Texis
Project: Koperdiefstal terugdringen
Hij is de eerste student die de master Electrical Engineering combineert met een master Automotive Technology. Simpelweg omdat hij niet kan kiezen tussen die twee. Het schoolvoorbeeld van een high potential.
‘Anderen helpen met mijn kennis’ Leon van Barschot Master Electrical Engineering / Automotive Technology
“Ik stond aan de wieg van TU/e SURE Innovation”, vertelt Van Barschot trots. “Samen met twee vrienden heb ik in opdracht van de decaan van de faculteit Electrical Engineering, Ton Backx, een businessplan geschreven.” Uiteindelijk heeft TU/e Innovation Lab handen en voeten gegeven aan wat nu TU/e SURE Innovation is. Van Barschot was één van de eerste medewerkers. Al snel na de oprichting van TU/e SURE Innovation kon Van Barschot aan de slag voor Nemo Healthcare. Een bedrijf dat een verbeterde weeënactiviteitmeter had ontwikkeld. De vraag van de opdrachtgever: hebben ziekenhuizen geld over voor dit nieuwe apparaat? Na 2,5 maand had Van Barschot de kostenanalyse afgerond.
Koperdiefstal terugdringen De opdracht die volgde voor Van Barschot sprak nóg meer tot de verbeelding. Het bedrijf Texis diende samen met Stichting Kien een vraag in bij TU/e SURE Innovation. De partijen wilden koperdiefstal aanpakken. Zeker op industrieterreinen kan een ‘onschuldige’ diefstal, grote gevolgen hebben. Een fabriek kan door het ontbreken van koperkabels zomaar een dag stilliggen. Kom maar met een oplossing! Dat was simpel gezegd de opdracht. “Het ontbrak de opdrachtgever aan kennis en tijd. We hebben bekeken wat er al op de markt was, uiteindelijk zijn we uitgekomen bij Wireless Sensor Nodes, kleine sensoren die bijvoorbeeld warmte of beweging detecteren en die informatie draadloos aan elkaar doorgeven. Het signaal wordt zó snel doorgegeven, dat het heel lastig wordt om nog koper te stelen. Deze technologie wordt al in Australië toegepast voor het snel detecteren van bosbranden. Het biedt ook mogelijkheden voor bijvoorbeeld de beveiliging van bouwplaatsen.”
Toegevoegde waarde Inmiddels is er een prototype gemaakt en is het wachten op investeerders. “Ik heb het gevoel dat ik écht van toegevoegde waarde kon zijn. Daarbij is deze ervaring goed voor mijn cv. Wat me verraste, was het enthousiasme van de klant. Leuk om te zien dat je een bijdrage kan leveren.” Het staat voor hem nu wel vast, Van Barschot wil na zijn studie het bedrijfsleven in. “Ik vind het fijn om iets met mijn kennis te doen.” Hij raadt het andere studenten zeker aan, nu al te ‘snuffelen’ aan het bedrijfsleven.“Het is fijn om je kennis toe te passen en om met collega’s te werken. Je komt praktische problemen tegen, die je in de boeken niet terug vindt. Je moet creatief zijn, oplossingen vinden. Daarnaast merkte ik dat ik zekerder werd van mijn kennis, dat die kennis ook echt veel waard is en dat ik er anderen mee kan helpen. Ook dát is een waardevolle ervaring.”
Contact TU/e Innovation Lab TU/e SURE Innovation Hans van Dinteren j.v.dinteren@tue.nl
Horsten 1, 5612 AX Eindhoven, The Netherlands Tel +31 40 247 4822 www.tue.nl/sure-innovation
“Where science meets business”
Recruitment Student: Jurre Hanema Bedrijven: Cohere Shell Nederland
Vervolg: “Begeleid door twee doctors, beoordeeld met een 9!” Het chemische proces wordt door Shell gebruikt! Outplacement via: Electrical Engineering
Fotografie: Petra Appelhof
Projecten: Energy Overview Tool Control System Real time connection Chemical Process
Werkervaring opgedaan bij
Cohere en Shell
Opdracht: Ontwerp Energie Overview Tool “Ik had een bijbaantje, bouwde websites”, vertelt Hanema. Maar toch had hij oren naar de kansen die TU/e SURE Innovation bood. “Het mooie is dat je alles wat je tijdens je studie leert, kunt toepassen in je werk.”
‘Dit geeft een kick’ Jurre Hanema Master Electrical Engeneering, specialisatie Control Systems
In december 2012 leverde Hanema zijn eerste opdracht op. Een zogenaamd Energy Overview Tool, in opdracht van het bedrijf Cohere. Meerdere studenten namen de uitdaging aan, maar Hanema was de enige die de eindstreep haalde. De vinding meet binnenkomende energie van zonnepanelen en brengt deze gegevens in kaart. Hetzelfde gebeurt met de laadpalen op het TU/e terrein. Hoeveel energie verbruiken ze? De gegevens worden verwerkt door het Energie Overview tool, zodat zichtbaar wordt hoeveel zonne-energie nodig is om elektrische auto’s op te laden. De TU/e is de eerste gebruiker, er volgen meer bedrijven en instellingen.
De tweede opdracht waar Hanema aan werkte, was een bijzondere. Een vraag vanuit de markt is de aanleiding om met studenten van de TU/e, de TU Delft, KTH uit Zweden en enkele professoren aan de slag te gaan. “De procesindustrie wil graag real time inzicht hebben in chemische processen. Op die manier kun je op tijd ingrijpen en aanpassingen doorvoeren. Het is echter heel lastig om grip te krijgen op dat soort complexe chemische processen”, legt Hanema uit. “Ik heb geholpen met software, waarmee gegevens worden uitgelezen die gebruikt worden voor de procesbesturing. Dit sloot perfect aan bij mijn vorige werkervaring: je haalt informatie binnen en verwerkt die vervolgens. Ook zijn er duidelijke raakvlakken met mijn specialisatie Control Systems.” De opdracht werpt nu al zijn vruchten af. “Onze vinding is gebruikt voor onderzoek bij een grote petrochemische fabriek in Secunda, Zuid-Afrika. Dat geeft een kick! We kunnen echt iets betekenen voor deze bedrijven.” Hanema kijkt met een glimlach terug op zijn opgedane werkervaring. “Ben je een student met ambitie? Dan raad ik het je zeker aan om je aan te melden bij TU/e SURE Innovation. Het opdoen van werkervaring voegt namelijk écht iets toe aan je studie. Zo heb ik geleerd om contact te onderhouden met meerdere partijen: van masterstudenten tot professoren en het bedrijfsleven. Daar heb ik erg veel van geleerd.”
Contact TU/e Innovation Lab TU/e SURE Innovation Hans van Dinteren j.v.dinteren@tue.nl
Horsten 1, 5612 AX Eindhoven, The Netherlands Tel +31 40 247 4822 www.tue.nl/sure-innovation