Topwandeling De Lutte

Topwandeling De Lutte

Truus Wijnen Een ‘berg’wandeling van 10 km, in de voetsporen van Michael Sijbom, burgemeester van Losser

Topwandeling De Lutte Wandelen met de burgemeester van Losser Eind september 2014 was er een wandeling in de omgeving van De Lutte met als gids de heer Michael Sijbom, burgemeester van de gemeente Losser.

De wandeling was een vervolg op de fietstochten die dhr. Sijbom afgelopen zomer ondernam met campinggasten in zijn gemeente. Tijdens deze tochten werden mooie en bijzondere plekken aangedaan en werd er vol enthousiasme over verteld door de burgemeester.

Dit keer is Dhr. Sijbom met een groep wandelaars op pad geweest, heeft ‘bergen’ beklommen, paddenstoelen ontdekt en kwam samen met de medewandelaars tot de ontdekking dat het wandelen met zich meebrengt dat er veel te zien is op en naast het pad.

De afgelegde route alsmede de routebeschrijving treft u hier aan, met een voorwoord van de burgemeester.

beeld, tekst en route: Truus Wijnen vorm: deel 4 ontwerpers, Jo Molenaar © Truus Wijnen Meer over wandelen in Twente en elders, weblog: http://overwandelengesproken.blogspot.nl

Als een klein kind in een snoepwinkel. Zo voelt een wandelaar zich in de gemeente Losser, de schatkamer van Twente.

Talloze wandelpaden, afwisselende natuur, karakteristieke boerderijen, bijzondere historische plekken en verhalen, gastvrije horeca en vooral onderweg vriendelijke mensen.

Als burgemeester van deze gemeente wandel ik zelf ook graag en voel me dan een toerist in eigen huis.

Onlangs wandelde ik in de omgeving van De Lutte en ik deed dat samen met een aantal echte wandelfanaten. Ik had het genoegen iets te doen wat ik het liefste doe: vertellen over mijn eigen gemeente. Weliswaar ontwents ietwat onbescheiden, want bescheiden zijn ze hier nog wel eens teveel, maar zonder op te scheppen. Want dat hoefde niet: de wandelaars konden met eigen ogen zien hoe prachtig het hier is!

De wandeling die op het programma stond liet goed het coulisselandschap zien waar Noordoost Twente zo bekend om is: een halfopen landschap dat door de beplanting en bebouwing het karakter van een toneel met coulissen heeft. Je wordt constant verrast doordat landschapselementen verdwijnen en even later weer verschijnen. Dit komt vooral door de vele houtwallen in dit gebied, ooit als vee-kering tussen percelen aangelegd.

Het maakt dat wandelen of fietsen hier telkens weer verrassende elementen heeft. Typerend voor Noordoost Twente is ook de Oldenzaalse stuwwal die dwars door de gemeente Losser loopt en het hoogste deel van Oost Nederland is met de bekende Tankenberg (85 m), Paasberg (80 m) en Hakenberg (54 m). Pittige maar mooie klimmetjes die als beloning een schitterend uitzicht geven tot ver in Duitsland. Eén van de hoogtepunten vind ik zelf altijd het majestueuze uitzicht vanaf de Paasberg.

Tijdens deze wandeling kwam onze trots, De Dinkel, niet aan bod.

De Dinkel dat het bekendste riviertje in de regio is, is karakteristiek omdat hij zich slingerend door het landschap voortbeweegt.

Ik beloof u dat ik bij een volgende wandeling waar ik als gids zal meelopen De Dinkel aandoe. Want die moet u gezien hebben.

En wie weet zien we dan ook de ijsvogel, want die komt hier veelvuldig voor.

Van het vele wandelen kregen we trek in een kopje koffie met krentewegge, iets sterkers of gewoon een heerlijk ijsje. Onderweg konden de wandelaars van al dat genieten. Het maakte dat de sfeer er nog beter op werd!

Michael Sijbom

De Sproakstee De Sproakstee was in vroegere tijd de plek waar de Marke vergaderde. Boeren die tot de Marke De Lutte behoorden kwamen hier bijeen om te vergaderen over de situatie van de Marke, om nieuwe regels vast te leggen en oude te handhaven.

De markerichter stelde samen met de eigenaren van de erven de regels op. De pachters hielden in de gaten of de regels wel goed werden toegepast. Zo nodig legde de vergadering onder leiding van de boerrichter (strenge) straffen op aan de overtreders.

Onlangs is deze vergaderplek weer zichtbaar gemaakt in het landschap. Daarvoor zijn 19 stenen in een kring geplaatst voorstellende de pachters van de erven. Midden in de kring liggen stenen die de zetels van de boerrichter en zijn keurnoten symboliseren.

Paasberg De Paasberg (Paaschberg) is een heuvel van 80 meter, en is ĂŠĂŠn van de hoogste punten van de provincie Overijssel. De Paasberg behoort tot het noordelijk deel van het stuwwalcomplex Enschede-Oldenzaal, waartoe ook de 85 meter hoge Tankenberg behoort. De stuwwalcomplex is ontstaan tijdens het Saalien. Het landijs heeft hier de toen bevroren ondergrond zijdelings weggedrukt en als grote schubben dakpansgewijs op elkaar gestapeld. De Pleistocene afzettingen zijn voor een groot deel door erosie verdwenen, waardoor het Tertiaire materiaal tegenwoordig aan of nabij het oppervlak voorkomt. Het gehele stuwwallencomplex van Oldenzaal bevat bijzondere elementen en is geologisch en geomorfologisch van grote waarde.

Op de Paasberg ontspringen verschillende beken zoals de Roelinksbeek.

Elfterheurne en Egheria Twee gebieden waar je door loopt zijn het natuurgebied Elfterheurne en het Landgoed Egheria, beiden in beheer van Natuurmonumenten. Elfterheurne is een cultuurlandschap met bos, weilanden met houtwallen, graanakkers en schilderachtige beekdalen. In het oude bos en de eikenhakhoutwallen groeien wilde roos en mispel. Langs de bospaden staat grasklokje en boslathyrus.

De slanke sleutelbloem, kleine valeriaan en breedbladige orchis voelen zich thuis op de natte hooilanden. De kans is groot dat je reeën, hazen en buizerds ziet. In de poelen zet de zeldzame kamsalamander in het voorjaar eitjes af.

Natuurmonumenten zet zich in het leefgebied van de kamsalamander te beschermen en te versterken. Ook wordt er gewerkt aan het herstel van beken en bronnen. Op diverse plekken zijn weer orchideeën te zien.

Grenzend aan Elfterheurne ligt het glooiende hoevenlandschap landgoed Egheria waar je op heldere dagen het in Duitsland gelegen Bentheim kunt zien. De naam Egheria is een samenvoeging van de voorletters van de zonen van de vroegere landgoedeigenaar Ten Cate, maar verwijst ook naar bronnimf Egeria. De naam Egheria is ontstaan uit de namen EGbert, HEndrik, RIchard en Arnold, zonen van Ten Cate, textielbaron en oud-eigenaar van het landgoed.

Op Egheria wordt weer rogge verbouwd, een graangewas dat in Twente vroeger veel op de arme grond werd geteeld. Dankzij de rogge bloeien er ’s zomers weer kruiden tussen het gewas. Door natuurlijk bosbeheer blijven omgewaaide en afgestorven bomen liggen zodat vogels en zoogdieren er hun schuil- en broedplekken vinden. Het dode hout is een prima plek voor mossen, paddenstoelen en insectenlarven. In de bossen leven vijf soorten roofvogels, vijf soorten spechten en twee soorten uilen. In de houtwallen vinden de appelvink en goudvink een geliefd onderkomen. Ook hier is de kans groot dat je - veelal tegen de bosrand - een ree ziet. In de diverse poelen in het gebied zitten kikkers, padden en tref je salamanders aan.

Bomenroute Verspreid over het landgoed de Wilmersberg staan langs de wandelpaden veel boomsoorten.

Een groot aantal daarvan heeft de familie Blijdenstein begin vorige eeuw uit het buitenland laten overkomen. De soorten zijn op naam gebracht en bij meerdere bomen is een bordje geplaatst met de Nederlandse en Latijnse benaming van de boom.

Kerkebos en Lourdeskapel Het is moeilijk voor te stellen maar het is nog niet zo lang geleden dat er in Nederland een verbod was om processies te houden.

Dit zogenaamde ‘processieverbod’ van 1848 tot 1983 verbood het houden van katholieke processies op de openbare weg.

Om dit verbod te omzeilen werd in 1850 grond aangekocht achter de Plechelmuskerk om zo op eigen grond toch de vieringen te houden. In het bos werden diverse paden aangelegd en drie kapelletjes gebouwd.

Later kwam er ook de Lourdesgrot bij. Deze Lourdesgrot die te vinden is aan de zijkant van de kerk is gemaakt uit Bentheimer zandsteen en had als voorbeeld de originele Lourdesgrot.

Na beĂŤindiging van de processies in 1970 werden de Mariakapelletjes in het bos slachtoffer van vandalisme en na verloop van tijd geheel afgebroken. Alleen de Lourdesgrot bleef behouden.

Het Kerkebos heeft de laatste jaren een grondige opknapbeurt gehad. Paden zijn verbeterd en aan het einde van een in ere hersteld beukenlaantje staat een nieuwe kapel welke gewijd is aan St Jozef.

Erve Middelkamp

Erve Middelkamp is een typisch Twentse boerderijcomplex. De hallenhuisboerderij en de voormalige varkensstal zijn gebouwd in het begin van de 20e eeuw.

Opvallend is de oudere hooischuur op het erf.

Vroegere schuren werden veelal gebouwd met de ambachtelijke pen-gat verbindingen. Hierdoor was het mogelijk het bouwwerk uit elkaar te halen en het elders weer neer te zetten. Het was een roerend goed.

Dat verplaatsen is ook met de hooischuur gebeurd op Erve Middelkamp. De vroegere eigenaar van Landgoed Egheria, textielfabrikant Ten Cate, liet de hooischuur in 1970 van Erve Mittendorf in Fleringen naar Erve Middelkamp in De Lutte brengen.

Deze uit 1780 daterende eenbeukige hooischuur is inmiddels rijksmonument. De schuur heeft een houten gebintconstructie en een open doorrit. In de gebinten zitten telmerken. Deze ingekerfde cijfers waren een hulpmiddel om de onderdelen van de constructie op de juiste wijze in elkaar te zetten. De fundering bestaat uit zwerfkeien en de vloer is van Bentheimer zandsteen.

De wanden zijn deels van hout, deels van leem met daarboven kenmerkend vlechtwerk met stro-kruizen.

Op Erve Middelkamp tref je ook een boerderij en enkele andere schuren aan. In één van de schuren zit het regiokantoor van een beheereenheid van Natuurmonumenten.

De monumentale hooischuur is onlangs gerestaureerd en huisvest nu een fraaie educatie- en vergaderplek, waarbij de monumentale waarde behouden is gebleven.

Bijzonder is de glazen vergaderlocatie op de eerste verdieping. Door de ‘inhouse’ vormgeving is de oorspronkelijke houten constructie van de schuur zichtbaar gebleven.

Op de begane is een informatieruimte ingericht waar wandelaars koffie kunnen drinken. Ook is er een toilet.

�

Paasberg

� Egheria

� Erve Middelkamp

�

Sproakstee

� Elfterheurne

start Lourdesgrot

�

�

bomenroute

Kerkebos

�

Wilmersberg

Start bij de VVV, Dorpshoes Erve Boerrigter, Plechelmusstraat 14, 7587 AM De Lutte.

Horeca - in De Lutte - bij Erve Middelkamp (koffieautomaat) - Landgoedhotel De Wilmersberg Afstand ± 10 km.

Start Loop vanaf de parkeerplaats van Erve Boerrigter naar de straat en ga rechtsaf.

Steek de voorrangsweg over, ga linksaf en daarna al vrij snel rechtsaf vòòr het witte pand, smal pad: Peulkespad.

Negeer 1e pad naar rechts (Loabultpad), blijf rechtdoor lopen en ga niet veel later het 1e graspad linksaf bij houten hekjes en bordje ‘De Sproakstee’.

Loop richting boerderij-camping De Sproakstee.

1 Rechts liggen enkele grote keien in een ronde. Dit is de Sproakstee*.

Blijf rechtdoor op het pad lopen dat links van de boerderij loopt en even later uitkomt op de asfaltweg.

Op asfaltweg rechtsaf.

Bij splitsing links aanhouden: Hoge Lutterweg.

Negeer 1e zandweg naar links en blijf route rechtdoor vervolgen, richting huisnr 1.

Loop over het erf van de boerderij en vervolg de route rechtdoor: karrenspoor tussen bomen.

2 Na de bomenrij het eerste smalle pad linksaf (tussen bomen door) en direct weer rechtsaf; pad langs weiland.

Aan het eind van het (Steie)pad, op T-splitsing, linksaf.

Blijf doorlopen (op de Duivendalweg), passeer hekjes en wandel nog steeds rechtdoor. Dit licht stijgende pad kan modderig zijn.

3 Pad komt uit bij een bankje met uitzicht (rechts).

U bent nu op de Paasberg* en hebt bij helder weer hier een uitzicht tot in Duitsland.

Vervolg de route naar links; licht dalend pad.

Passeer aan het eind van het pad de hekjes, steek de asfaltweg over en vervolgt route rechtdoor. Blijf nu zoveel mogelijk het doorgaande pad rechtdoor volgen (let op, het kan hier behoorlijk modderig zijn) tot bij een asfaltweggetje. Ga hier rechtsaf en blijf even verderop de weg met een bocht naar links volgen.

Passeer bruggetje.

Ga ter hoogte van routepunt R37 van het wandelnetwerk linksaf, houten vlonder over en om via hekjes het landgoed Egheria* op te lopen. Blijf nu almaar op dit pad lopen tot bij een klaphekje.

Ga na het hekje rechtsaf.

Doorlopen tot op erf bij de boerderij met schuren.

4 Dit is Erve Middelkamp*.

Passeer het erf en vervolg daarna (linksaanhoudend) de route rechtdoor (breed halfverhard pad, blauw en rode pijltjes).

Na het weiland het eerste pad rechtsaf gaan: bij routepunt R35 van het wandelnetwerk.

Passeer de houten sluisjes en vervolg het graspad dat even later overgaat in een bospad tot het asfaltweggetje. Hier linksaf.

5 Voorrangsweg oversteken en rechtdoor lopen bij bordje Elfterheurne*.

Na enige tijd wordt een doorwaadbare plek tussen twee open gedeelten gepasseerd, er volgt daarna een bosgedeelte waarna het pad smaller wordt en tussen twee bomenrijen doorloopt.

Let nu op; net na de plek waar links restanten van een grote, omgevallen boom liggen gaat u linksaf; iets naar beneden naar het smalle pad (niet altijd even goed te zien, o.a. door bladeren in de herfst). Dit smalle, bochtige pad loopt tussen bomen door, aan de rechterzijde een wat opener gedeelte.

Blijf het pad zoveel mogelijk naar links volgen.

Op het punt waar u voor u een weiland/grasvlakte ziet, houdt u links aan (bij boomstammetje op pad).

Struin nu door tot het paadje uitkomt op een breder halfverhard pad.

6 Ga linksaf en direct weer rechtsaf.

Aan weerszijden van het pad staan diverse bordjes bij de bomen; dit maakt onderdeel uit van de Bomenroute* die hier loopt.

Op T-splitsing, voor weiland, rechtsaf. Volg het witte pijltje.

Negeer bij 2 dikke stenen het pad naar links.

Passeer na enige tijd aan het eind van het pad het houten opklaphekje, loopt richting het gebouw - dit is Landgoedhotel De Wilmersberg en ga linksaf. Volg witte pijltjes.

Even verderop ook links aanhouden.

Blijf zoveel mogelijk het linkerpad aanhouden (witte pijltjes), volg voor open grasgedeelte de route naar rechts (klinkerpad), waarna uitgekomen wordt aan de voorzijde van het hotel .

Ga linksaf, klinkerweg. Op T-splitsing rechtsaf; asfaltweg.

7 Op volgende T-splitsing weer links en snel daarna rechtsaf: Lutterkerkpad.

Komt uit op erf, houdt rechts aan.

Ter hoogte van het witte hek met tekst ‘het Beernink’ de weg naar links vervolgen.

Op viersprong rechtdoor, betonpad: Lutterkerkpad.

Aan het eind schuin rechtdoor; verharde weg (negeer het halfverharde pad naar rechts.)

Aan het eind, bij bankje, linksaf.

8 1e pad rechtsaf: Fleerderhoekpad. Negeer zijpaden en blijf het pad volgen tot het uitkomt bij de kerk, ga hier linksaf.

Links is de zgn Lourdesgrot* te zien.

Op straat (met voor u ijssalon La Venezia/Spar) linksaf.

Blijf nu straat volgen tot u weer bij het startpunt van de route bent aangekomen. * zie de beschrijvingen voorafgaand aan de routebeschrijving

Een printvriendelijk versie van de routebeschrijving is hier te downloaden.