Oranje Boven Herfsteditie 2019 by DenD en Oranje Boven en Lekker Doen

HERFST-EDITIE 2019

Beretrots

op zĳn prinsessen! 11947

- † 2019

CHRISTINA Prinses tegen wil en dank

Prins Carlos in Venetië

Passie t i u r f r o o v

bineren we de Voor DubbelDrank com een heerlijke lekkerste vruchten tot nk. Dubbel en verrassende fruitdri n vitamine C! genieten dus en rijk aa

BREWED TO BE LIVED

Geen 18, geen alcohol

DEZE MAAND

18 Knippen met Modekoningin Máxima

Koningspaar bejubeld in Groot-Brittannië

Huis ten Bosch: om door een ringetje te halen

Exclusief: PrinsCarlos en prinses Annemarie in Venetië

74 7 vragen over Hofmeester Chris Breedveld

8 18 23 29 38 40 48 51 56 60 64 69 78 87 88 93

Royaal Journaal Modekoningin ‘Beretrots op dochters’ Huis ten Bosch in beeld Het leven van Christina Prins Constantijn 50 jaar! Stamboom Oranjes De geheimen van Frogmore House Eropuit Prins Carlos in Venetië Column Jeroen Snel Regerende vorstenhuizen Koninklijke Bibliotheek Royalty Quiz Koninklijke klijke puzzel Strip Willem & Max

Prinsen en es Prinsesjes 6

OR ANJ E BOVE N

Trotse Koning en vader

Geachte lezer, Met een volmondig ‘Beretrots’ liet koning Willem-Alexander weten hoe hij over zijn drie dochters denkt. De Koning vindt dat de drie meiden zich ontwikkelen tot onafhankelijke tieners en kijkt daar goedkeurend naar. Daarbij staat de Prinses van Oranje, prinses Amalia natuurlijk het meest in de schijnwerpers. De Spaanse krant El Pais noemde haar de meest mediagenieke prinses van de nieuwe generatie. In deze Oranje Boven leest u uiteraard een uitgebreid verslag van de fotosessie en bijeenkomst in de tuinen van Huis ten Bosch. Ook besteden we uitgebreid aandacht aan Frogmore House, de nieuwe woning van de hertog en de hertogin van Sussex, oftewel prins Harry en zijn vrouw Meghan. Het jonge stel lijkt voor steeds meer privacy te kiezen. Zo mag de wereld zelfs niet weten wat de naam is van hun nieuwe hond. Maar dat blijkt niet het enige geheim van Frogmore House... h ttijdens ht ijde ij d nss Koningin Máxima stond wereldwijd in de aandacht haar bezoek aan de G20. Haar werk voor de n on ontw twikke tw elt Verenigde Naties valt steeds meer op. De koningin ontwikkelt om omate m m me zich als boegbeeld van Nederland tot een topdiplomate mett een hoog aanzien. In andere landen met een monarchie wordt met afg afgunst fg gun unst stt gekeken naar de relevante rol waarin Nederland het et vorstenpaar heeft weten te manoeuvreren. Het opent pe ent n deuren die voor anderen gesloten blijven. Verder in deze Oranje Boven een exclusief interview ew met prins Carlos vanuit Venetië en een kijkje achter ter de schermen bij het eenvoudig levende vorstenhuis uis van Bhutan. Ik wens u veel leesplezier, Jan-Kees Emmer

O RAN JE BOVEN

Koningin Letizia ontmoet kankerpatiënten

Sportieve koning Koning Willem-Alexander heeft zich begin juli weer van zijn sportiefste kant laten zien. Hij moedigde samen met prinses Amalia en prinses Ariane de Oranje-leeuwinnen aan tijdens de ﬁnale van het WK-voetbal in Frankrijk. Het team moest spelen tegen de Verenigde Staten, die vier jaar geleden wereldkampioen waren geworden. Helaas verloor Oranje maar natuurlijk was de Koning bijzonder trots op de voetbalsters.

Middels een speciale VR-bril kon de Spaanse koningin Letizia ervaren wat kankerpatiënten meemaken. De bril wordt bij chemotherapie gebruikt om stress bij patiënten te verlichten en voor aﬂeiding te zorgen. Tijdens haar bezoek aan de Spaanse Bond tegen Kanker, waar zij erevoorzitter van is, bezocht ze ook de kamers die speciaal bedoeld zijn voor kinderen met kanker en vertelden patiënten aan de koningin hoe ze omgaan met concentratieproblemen na de behandeling tegen de ziekte.

Prins Harry altijd al op nummer twee Als tweede kind van prinses Diana en prins Charles is de kans klein dat prins Harry ooit koning van het Verenigd Koninkrijk zal worden. Zijn oudere broer prins William staat, na zijn vader prins Charles, in de lijn van troonopvolging terwijl Harry op de zesde plek staat. Voor de toekomst van het Verenigd Koninkrijk is Harry dus een stuk minder belangrijk, en volgens de hoofdredactrice van tijdschrift Majesty voelde Harry in zijn jeugd al dat hij eeuwig op nummer 2 zou staan. ,,De koningin-moeder zei altijd: kom William, kom naast me zitten. Kleine Harry werd volledig genegeerd”, vertelt ze in de documentaire ‘Meghan and Harry: The Baby Years.

OR A NJ E BOVE N

Beyoncé lapt koninklijk protocol aan laars ,,Mijn prinses", zei Beyoncé tegen Meghan Markle toen ze elkaar voor het eerst ontmoetten bij de première van The Lion King in Londen. De zangeres keek er duidelijk naar uit om Meghan, die overigens officieel niet de titel ‘prinses’ heeft, te spreken. Jay-Z, de man van Beyoncé, greep de ontmoeting aan om prins Harry een vaderschapstip te geven. ,,Vind altijd tijd voor jezelf”, zou de rapper tegen Harry hebben gezegd. Eerder dit jaar brachten Beyoncé en haar man Jay-Z een eerbetoon aan Meghan, die het eerste Afro-Amerikaanse lid is van de Britse koninklijke familie.

Woorden spellen en bbelen ballen grabbelen met Laurentien Het bekende televisiespelletje Lingo is sinds kort weer op televisie te zien. Prinses Laurentien vindt het fantastisch dat het programma, waarin kandidaten woorden moeten spellen en ballen moeten grabbelen, terug is op de televisie. Ze zet zich namelijk al jaren in voor de bevordering van de geletterdheid, en via Lingo komen mensen in aanraking met de Nederlandse taal. ,,Misschien is er wel een kind die een ouder iemand verslaat. Ik hoop ook dat ouderen samen naar Lingo gaan kijken", zei prinses Laurentien.

Belgische prinses ontmoet Keniaanse leeftijdsgenoten De Belgische prinses Elisabeth (17) is samen met haar moeder, koningin Mathilde, op werkbezoek geweest in Kenia. Daar maakte ze kennis met Keniaanse kinderen en ontdekte ze wat Unicef in het land doet. Volgens de Koningin was Elisabeth ontroerd door alle ontmoetingen met leeftijdsgenoten. Dat prinses Elisabeth met haar moeder meereisde moest een geheim blijven. Voor de meereizende media was het dan ook een grote verrassing toen ze Elisabeth het vliegtuig zagen uitstappen. Bij het persgesprek na aﬂoop van het bezoek zei de prinses onder de indruk te zijn. ,,Het is een zeer intense en unieke ervaring voor mij”, zei ze over de reis.

O RAN JE BOVEN

Ierland

Terugdenken aan vroeger

Oeps…foutje Het staatsbezoek van koning Willem-Alexander en Máxima aan Ierland afgelopen juni verliep niet vlekkeloos. Hoewel de bezoeken meestal tot in de h een puntjes voorbereid zijn, maakten de Ieren toch e aantal gênante fouten. Zo hing de Nederlandse oor vlag ondersteboven aan de vlaggestok, waardoor het niet rood-wit-blauw was, maar ayor blauw-wit-rood. Vervolgens noemde Lord Mayor van Dublin de Koning ‘His Majesty AlexanderWillem.’ Zullen het de zenuwen zijn geweest?

Koning Willem-Alexander zal tijdens het bezoek aan Ierland ongetwijfeld hebben teruggedacht aan een bijzonder moment. In 1978 was Willem-Alexander samen met zijn ouders en broers op vakantie in Ierland en zoals gebruikelijk was er een fotomoment. De destijds elfjarige Willem-Alexander had duidelijk geen zin om te poseren voor de journalisten en riep ‘Alle Nederlandse pers, oprotten!” Hij kreeg meteen een standje van Beatrix.

Máxima straalt weer oen! in smaragdgroen! Máxima straalde tijdens het staatsbanket in n Ierland g ze een in een smaragdgroene jurk. Daarbij droeg ngers en diadeem met smaragden, diamanten oorhangers pen door een diamanten ketting. De jurk is ontworpen Jan Taminiau, en bijzonder is dat het niet de eerste ber 2017 keer is dat Máxima de jurk droeg. In oktober ugal aan. had ze de jurk tijdens een bezoek aan Portugal banket. Ook destijds had het Koningspaar een staatsbanket. dragen Daarnaast zou Máxima de jurk hebben gedragen toen ze in Londen naar het huwelijk van haar ing. goede vriendin Marianna Goulandris ging.

O RAN JE BOVEN

magisch

Een

drankje gedestilleerd uit een reuze bonsaiboomâ&#x20AC;Ś?

wetenschap! Nee, een flesje vol

De Japanse wetenschapper dr. Shirota bracht in 1935 Yakult op de markt. Een gefermenteerde zuiveldrank vol unieke bacteriĂŤn die levend aankomen in de darmen. Magie? Nee hoor, pure wetenschap!

B R IT S E GLO RIE OPGE P OE TST BIJ PAAR DE NR A C E S VA N A S C OT

KONINGSPAAR ACTEERT IN BRITS SCHOUWSPEL

erwijl Groot-Brittannië Europa de rug toekeert, reikt het Nederlandse koningspaar Willem-Alexander en Máxima de Britten juist de hand. Want in twee dagen tijd veroverden de Oranjes de harten van de Britten en vóóral die van de leden van het Britse koningshuis. Het was vooral Máxima

die met haar keuze voor haar kleding absoluut geschiedenis schreef. Was ze bij de plechtigheid in St. George Chapel waar haar man lid werd van ‘Most Noble Order of the Garter’ nog in een poederroze jurk van Claes Iversen, de dag daarna bij de koninklijke paardenrennen van Ascot overdonderde ze iedereen met de

O RAN JE BOVEN

Fanatiek moedigt Sarah Ferguson een van de paarden aan.

Staatsieportret met koningin Elizabeth nadat de Koning was opgenomen in de orde van de Kouseband.

keuze voor een spectaculair ontwerp van haar favoriete ontwerper Edouard Vermeulen van het Belgische modehuis Natan. Zelfs het verbaasde societyblad Hello besteedde een complete reportage aan de Nederlandse koningin. Haar hoed werd vergeleken met een compleet bloemenveld en een bos. ,,What a moment”, concludeerden de journalisten en vervolgens werden alle superlatieven uit de kast getrokken over de modegevoelige Argentijnse.

Gastvrouw Het was natuurlijk Willem-Alexander die als nieuwe ridder van de Kousenband alle aandacht verdiende en die ook naar zich toetrok. Met de kranige koningin Elizabeth (93) als gastvrouw (eerder ontving ze de Amerikaanse president Trump tijdens een beladen bezoek) en de Spaanse koning Felipe, die ook nog geridderd moest worden, vond de plechtige (besloten) installatie plaats.

De traditie van de installatie is al eeuwenoud, want de Orde van de Kousenband bestaat al sedert 1338. Honi soit qui mal y pense (‘O wee degene die hier kwaad van denkt’) staat in de kousenband van Willem-Alexander in gouden letters geschreven. Het verhaal gaat dat Edward III verliefd werd op een getrouwde vrouw, die op een feest haar kousenband verloor, de koning raapte die op en gaf het terug aan de vrouw. Een lid van de Nederlandse hofhouding was zeer onder de indruk van de pracht en praal, zo vertrouwde de functionaris Oranje Boven toe. ,,Dat kan alleen maar in Engeland, met zoveel koninklijk protocol. Dat kom je nergens anders tegen in Europa”, aldus de dignitaris. Het is niet voor niets dat Willem-Alexander en Máxima zeer goede banden onderhouden met de prinsen William en Harry en hun echtgenotes. Weliswaar zijn Willem-Alexander

Màxima en Willem-Alexander als gast van Koningin Elizabeth op de eerste dag van de paardenraces van Ascot.

ORANJ E BOVE N

Jockey Hayley Turner poseert met haar paard 'Thanks Be' na het winnen van een van de races van Royal Ascot.

en Máxima iets ouder, maar ze behoren allen tot de nieuwe generatie moderne royals. Bovendien onderscheiden de Oranjes zich zichtbaar van de andere Europese koningshuizen.

Linkerbeen Het ridderschap is een geweldig pr-instrument van het Britse koningshuis. Want er zijn behalve ridders van koninklijken bloede, ook gewone burgers lid van de orde. Wie zeer verdienstelijk is geweest voor de Britse society maakt kans geïnstalleerd te worden. Het zijn er momenteel iets meer dan twintig. Ook het toelaten van buitenlandse vorsten tot de orde bevordert de vriendschapsbanden. Koningin Beatrix werd in 1989 geïnstalleerd in de serie van buitenlandse vorsten als ‘Stranger Knight’. Willem-Alexander, getooid met een schitterende cape, kreeg aan zijn linkerbeen een kousenband aangebracht.

Een groot deel van het koninklijk gezelschap verscheen vervolgens dan ook dinsdag op het nabijgelegen Ascot voor de jaarlijkse koninklijke paardenraces. Een eveneens Britse traditie die stamt uit het begin van de achttiende eeuw. De huidige koningin Elizabeth is er steevast van de partij. En dit jaar waren koning Willem-Alexander en koningin Máxima hoofdgasten, die met de 'Queen' werden binnengereden in de eerste koets. In de drie andere koetsen zaten de andere Britse royals. De Britten zijn dol op gokken en dat past ook goed bij de paardenraces. Maar er kon ook worden ingezet op de kleur van de hoed die Elizabeth deze dag zou dragen. Het bleek een korenbloemblauw hoofddeksel te zijn, terwijl het hoofddeksel van Máxima, gemaakt door de Nederlandse ontwerper Berry Rutjes, pas echt over de top was.

Britse traditie Maar toen moest het bezoek aan Ascot nog beginnen, want de volgende dag ging het er veel meer ontspannen aan toe. Máxima, die zich als een vis in het water voelt tussen de Britse royals, droeg een zachtroze, jurk van Claes Iversen en Gianvito Rossi-hakken…

Voor vrouwen draait het om de hoed op Ascot. Die van Màxima was gemaakt door ontwerper Berry Rutjes. O RAN JE BOVEN

NIEUW ACTIEF BLAUW WATER

VOOR INTENSIEVE REINIGING + LANGDURIGE FRISHEID

POWER PINK MAGNOLIA OCEAN

Nu verrijkt met

CareSerum

Houdt kleding lang mooi

Modekoningin M

MAXIMA

door Josine Droogendĳk

Nu er steeds minder gala’s in de agenda van prinses Beatrix staan, duiken er steeds vaker ingekorte avondjurken op. De japon van Prinsjesdag 2004 doet nu bijvoorbeeld dienst als mantelpak.

Ook zĳ doen de schaar erin! Net als ieder ander, draagt koningin Máxima haar kleding gewoon meerdere keren. Ook laat ze regelmatig een gebruikte jurk of jas vermaken, zodat ze toch met ogenschijnlijk nieuwe outﬁts op de rode loper kan verschijnen. Onze koningin is zeker niet de enige royal die deze truc heeft ontdekt.

ORANJ E BOVE N

roeger, in de tijd van koningin Emma en koningin Wilhelmina, waren mooie stoffen moeilijk te verkrijgen. Het vermaken van bestaande kleding was dan ook aan de orde van de dag. Dienstmeisjes en naaisters haalden steekje voor steekje complete avondjurken uit elkaar, zodat de stof nog een keer gebruikt kon worden voor een nieuw ontwerp. En als het materiaal na verloop van tijd écht begon te slijten, werden de bruikbare stukken van de stof gewoon benut voor een kraag, sjaal of tas. Tegenwoordig is de situatie heel anders. Voor een paar tientjes kun je een mooie lap zijde scoren op de markt of via internet, terwijl het loon van een goede coupeuse niet vergeleken kan worden met het hongerloontje van een naaister of dienstmeisje van vroeger. Het vermaken van bestaande kleding is dus niet meer zo aantrekkelijk, maar toch zijn ze er aan het hof dol op. Waarom toch?

Het antwoord op deze vraag is niet in een paar woorden samen te vatten. De ene keer heeft een metamorfose te maken met gewichtsschommelingen of een zwangerschap, terwijl bepaalde symboliek of nieuwe trends ook zomaar de aanleiding kunnen vormen. Zo liet koningin Beatrix in 2006 enkele volumineuze avondjurken uit de jaren tachtig en negentig vermaken, zodat ze beter aansloten bij het modebeeld van die tijd. Natuurlijk had de koningin evengoed compleet nieuwe jurken kunnen bestellen, maar inmiddels weten we dat zij als echte stoffenliefhebber niet zomaar een mooie lap zijde uit het oog verliest. Een metamorfose van een jurk kan dus met van alles te maken hebben.

Inkorten Bij het vermaken van bestaande kleding komt in de meeste gevallen wel heel wat kijken. Het inkorten van een rechte rok is niet zo’n ingewikkelde klus, maar als een coupeuse van een bestaande jurk een driedelig mantelpak moet maken, kost dat natuurlijk wel wat meer inzicht en behendigheid. In 2004 droeg Máxima tijdens een koninklijk huwelijk in Denemarken een zachtroze japon van Valentino. Tien jaar later dook het kledingstuk opnieuw op tijdens het staatsbezoek van de Chinese president aan Nederland, maar dit keer met zachtroze kant op het rokgedeelte.

O RAN JE BOVEN

Modekoningin MAXIMA Als echte modeliefhebber liet prinses Diana ook regelmatig kleding vermaken. In 1989 werd de schaar gezet in deze lichtblauwe avondjurk.

Zeker als een dessin ook nog eens keurig moet doorlopen. Gelukkig hebben de meeste royals wel een ervaren coupeuse en een eigen atelier tot hun beschikking, zodat er gewoon op het paleis aan de koninklijke outﬁts gesleuteld kan worden.

Strapless japon Vanwege ingewikkelde ambachten of exclusieve materialen is dat echter niet altijd mogelijk en moet er specialistische hulp worden ingeroepen. Voor het huwelijk van haar broer Juan Zorreguieta bestelde Máxima bij Jan Taminiau bijvoorbeeld een strapless japon met verﬁjnd borduurwerk. Het resultaat was werkelijk schitterend, maar voor een staatsbanket bleek de halslijn toch net iets te laag te zijn. Met een onopvallende rand borduurwerk werd het decolleté tactisch en kundig opgetrokken. Zonder hulp van Taminiau had dit natuurlijk nooit gekund, want priegelig 3D-borduurwerk vereist de nodige ervaring. Gelukkig is er met een goedgevulde portemonnee heel veel mogelijk.

Tijdens de inhuldiging van koning Willem-Alexander droeg prinses Mabel als eerbetoon aan prins Friso een zwarte japon met een witte strik. Enkele maanden later werd het ontwerp van Viktor en Rolf opnieuw gedragen tijdens de herdenkingsdienst voor de prins, maar wel met een ingekort rokgedeelte.

ORANJ E BOVE N

Voor de nieuwjaarsreceptie van 2007 liet prinses Mary een prachtige e positiejurk van bordeauxrood ďŹ&#x201A;uweel maken. Na haar zwangerschap bleef het ele jaren uit beeld, maar tijdens de nieuwjaarsreceptie e van n 2012 kledingstuk enkele uwe versie -met boothals en nauwsluitend lijfje- te zi ien. E En kregen we de nieuwe zien. eek er ook nog wel een lapje over te zijn voor een twee jaar later bleek chique halsband..

Voor een gala in de National Portrait Gallery n Catherine bestelde hertogin n bij deze japon van een een Alexander McQueen nieuw bovenlijfje. elrok ook Doordat de hoepelrok ven, viel thuis mocht blijven, a op. het verschil extra

Driemaal is scheepsrecht. Dr Zoiets moet Letizia van Spanje gedac hebben toen zij voor gedacht de tw tweede keer deze zilveren jurk liet aanpassen. Ziet u de verschillen?

O RAN JE BOVEN

Makkelijk om mee te nemen!

Met 100%! echte kaas

Nieuw bij jouw Dirk!

KONING EN KONINGIN OVER HUN OPGROEIENDE DOCHTERS:

,,WE ZIJN BERETROTS OP ZE” Ze zijn bijna net zo gewoon als alle andere Nederlandse gezinnen, zo lijkt het althans. Twee ‘beretrotse’ ouders en drie wolken van meiden. Op school kregen Amalia, Ariane en Alexia al tienen met een griffel. Met een prima cijferlijst op zak begonnen ze eind augustus aan een nieuw schooljaar...

O RAN JE BOVEN

'Je wilt weten wat er in die hoofdjes gebeurt. Daar moet je de tĳd voor nemen.'

Koningin Máxima beseft echter als geen ander dat de ‘dames’ op deze leeftijd aandacht van hun ouders nodig hebben. De vele reizen die ze maakt voor de VN helpen dan niet. ,,Natuurlijk mis ik mijn man en mijn kinderen als ik weg ben. Maar ik probeer dan als ik toch weg ben zo veel mogelijk te doen. De issue is effectiviteit”, aldus Máxima over de gezinsdrukte, die iedereen wel herkent. ,,Je moet het maar aan alle werkende moeders vragen. Maar de prioriteit zijn toch mijn kinderen.”

Dankbaar Als ouders zijn Willem-Alexander en Máxima zijn blij dat hun kinderen Amalia, Ariane en Alexia in alle rust kunnen genieten van hun

ORA NJ E BOVE N

jonge jaren. Ze zijn dankbaar dat de media dit respecteren. Het gevoel van vrijheid wordt daardoor sterker, stelt de Koning. Toch nemen ze als ouders de tijd om wat ‘diepere’ gesprekken te voeren met hun dochters. ,,Je wilt weten wat er in die hoofdjes gebeurt. Daar moet je de tijd voor nemen”, vindt Máxima. ,,Als je niet jezelf kunt zijn, dan kun je ook niet de publieke zaak dienen”, aldus de vorst. Wie toch in de privésfeer de leden van het gezin fotografeert, loopt het risico voor de rechter te worden gesleept. Elk incident wordt op zijn merites beoordeeld. Als er sprake is van een commerciële doel of als het gaat om een inbreuk in de privésfeer, wordt dit niet

getolereerd door het hof. Na de restauratie van Huis ten Bosch voelt de familie Van Oranje zich al behoorlijk thuis in Den Haag. Het ﬁetsen naar school is korter en ook de vriendinnetjes komen nu sneller spelen op het paleis. Volgens Willem-Alexander kwam zijn gezin na de verhuizing in een ‘gespreid bedje’. Ook de prinsessen hadden inspraak bij de inrichting van hun kamers. Ze mochten de kleur van hun kamer bepalen en desgewenst het thema. Dat zorgde ervoor dat ze zich er nu ook echt al thuis voelen, verzekeren hun ouders.

Nieuwe ervaring Voor Willem-Alexander, die er in zijn tienerjaren slechts twee jaar woonde en daarna verbleef op een kostschool in Wales, is Huis ten Bosch ook een compleet nieuwe ervaring. ,,Toen wij hiernaartoe verhuisden was de helft van

fhebbende vader. De vorst is een lie

het gebouw nog een bouwput. We zijn de vakmensen dankbaar dat ze met zo veel passie en met heel hun hart hier aan hebben gewerkt”, voegt Máxima toe. Het gezin Van Oranje maakt een vrolijke, onbezorgde indruk. Het leven gaat voort, ook als je Koning, koningin en prinsjesje bent. Het sluit goed aan bij het optimisme en levenslust die het gezin uitstraalt. ,,Het leven is te kort om er niet van te genieten”, aldus koning Willem-Alexander.

O RAN JE BOVEN

Toast op mooie

momenten! Samen met Haust

Genieten van dat kwalitatieve moment samen. Met elkaar, familie of vrienden. Dรกt is waar we bij Haust graag aan bijdragen.

Laat je inspireren op haust.nl

FRUITIG FRIS LICHT BITTER

JAR ENL ANGE R ENOVAT IE GEEFT BLINKE ND RE SULTAAT

Huis ten Bosch: paleis met een gouden randje Koning Willem-Alexander heeft de deur van paleis Huis ten Bosch even op een kier gezet en de media een kijkje laten nemen in de ontvangstruimten en de werkkamers. Daarmee toonde de Koning namens het Rijk trots het resultaat van de miljoenen kostende, jarenlange renovatie en restauratie van het pronkjuweel in het Haagse bos. Er is gesloopt, gehakt, gestuct, geverfd en met monnikengeduld hersteld en het resultaat, zo konden de uitverkoren zien, is indrukwekkend.

O RAN JE BOVEN

De werkkamer van de Koning is doelmatig ingericht.

De Oranjezaal was ooit een mausoleum als eerbetoon aan prins Frederik Hendrik.

aleizen vertellen natuurlijk verhalen. Van de geschiedenis van een land en van een familie, en Huis ten Bosch vormt daarop geen uitzondering. Iedereen kent van de buitenkant wel de kenmerkende koepel, waaronder de spectaculaire Oranjezaal ligt. Dat was ooit een mausoleum voor stadhouder prins Frederik Hendrik, voor wie dit als zomerresidentie bedoelde paleis â&#x20AC;&#x201C; destijds nog zonder zijvleugels â&#x20AC;&#x201C; werd gebouwd.

uniek eerbetoon aan haar man van. De verschillende eigenaren en bewoners van het paleis op de grens tussen Wassenaar en Den Haag hebben ieder hun eigen sporen achtergelaten. Een aantal keren is Huis ten Bosch ternauwernood aan vernieling ontsnapt, zoals tijdens de Franse en Duitse bezettingen en de bombardementen op het Haagse Bezuidenhout aan het einde van de Tweede Wereldoorlog.

Een mausoleum, want Frederik Hendrik overleed voor dat Huis ten Bosch klaar was en zijn vrouw Amalia van Solms maakte er een

Koningin Beatrix was de eerste regerende vorstin die er een echt woonpaleis van maakte en haar zoon Willem-Alexander zet dat gebruik

ORANJ E BOVE N

Beatrix

De DNA-salon is opgesierd met een verzameling ondertekende foto's van Europese vorsten.

De bibliotheek ligt naast de werkkamer van de koningin, aan de voorzijde.

sinds januari voort. Maar voor het koninklijk gezin zijn intrek kon nemen, moest het paleis van voor naar achter en van dak tot kelder worden onderzocht, gestript, gereinigd â&#x20AC;&#x201C; houtrot, zwammen, asbest, lekkages, scheuren in muren en stenen â&#x20AC;&#x201C; en weer opgebouwd. Het voorlopige prijskaartje bedraagt 63,1 miljoen euro, maar daarmee is het monument weer voor minstens dertig jaar in puike conditie. En wat zo leuk is, is dat de nieuwe bewoners weer een hoofdstuk hebben toegevoegd aan de lange geschiedenis van Huis ten Bosch.

De prachtig versierde Oranjezaal en de aangrenzende Japanse en Chinese kamers hebben er 'familie' bij gekregen in de vorm van de Blauwe salon en de tot DNA-salon omgedoopte Groene salon. Daar heeft de 21ste eeuw zich op klassieke maar verrassende en verfrissende wijze zijn intrede gedaan. De DNA-salon gaan we nog vaak terug zien op foto's, want daar gaat de Koning zijn gasten ontvangen. De 60.000 (!) baksteentjes die samen het DNA laten zien van koning, koningin en prinses Amalia, zullen nog vaak als achtergrond dienen op foto's.

O RAN JE BOVEN

Proef de perfecte fusie . Thee, fruit en kruiden

NIEUW

Nu ook verkrijgbaar in 1,25L • UNIEKE EN NATUURLIJKE SMAAK • LAAG IN CALORIEËN • GEMAAKT VAN RAINFOREST ALLIANCE GECERTIFICEERDE THEE

Thee van thee-extracten, fruitsap uit concentraat en kruidenaroma’s. Fuze Tea is een drank met thee-extracten en vruchtensap uit concentraat, (met kruidenextract), met suikers en zoetstof. © 2019 FUZE TEA is a registered trademark of DP Beverages.

Op het bureau van koningin Màxima prijkt een enorme gouden Appeltje van Oranje.

Een kijkje in de Blauwe salon boordevol met betekenisvolle spullen en foto's.

Origineel in elke betekenis van het woord is tevens de Blauwe salon, waar als het ware het levensverhaal van het koningspaar in beeld wordt gebracht op stillevens waarvoor tal van objecten model hebben gestaan.

Elfstedenkruisje 'Fotograﬁsch weven' heet het en de kijker komt ogen tekort. Zo zijn ondere andere het Elfstedenkruisje van de Koning, het

paardenzadel van de prinsessen, de das van prins Claus, de hoed die koningin Beatrix droeg bij het huwelijk van haar oudste zoon, de verlovingsring van Máxima en de bandoneon van Carel Kraayenhof te bewonderen. Maar ook het tafelmes van Willem van Oranje, een bloemenhouder van stadhouder-koning Willem III en de gouden veerpen waarmee de huwelijksakte van prinses Juliana en prins Bernhard werd getekend.

O RAN JE BOVEN

Voor een avond zoals bij de Italiaan!

Jij maakt van een avond een romantische avond met een beetje hulp van Ristorante. Een krokante dunne bodem, rijkelijk belegd met de lekkerste ingrediĂŤnten.

www.oetker.nl

Ristorante, smaakt altijd zoals bij de Italiaan!

REPORTAGE door Hans Jacobs

Koningin Máxima was blij met het weerzien met Jharna Islam, die ze in 2015 had ontmoet. Het kledingatelier van Jharna is sindsdien uitgebreid.

ADIÓS NONINO

G R OT E I NT ER NAT IONAL E WAAR D E RING VO OR O NZE KONINGIN

MÁXIMA AL TIEN JAAR TOPDIPLOMAAT Koningin Máxima wordt door de Verenigde Naties in het zonnetje gezet omdat ze tien jaar actief is als speciaal pleitbezorger van de secretaris-generaal. In die functie adviseert, stimuleert en helpt ze regeringen wereldwijd om ﬁnanciële diensten toegankelijker te maken voor alle mensen. Die toegang is in Nederland vanzelfsprekend: 99,8 procent van de vrouwen heeft wel een bankrekening, verzekering of de mogelijkheid tot geld overmaken en sparen. Maar in Pakistan is dat 7 procent en in Bangladesh, waar de Koningin vlak voor de

ORA NJ E BOVE N

zomervakantie op werkbezoek was, slechts 35 procent. Mannen doen het in beide landen iets beter, maar daardoor blijven tal van kansen op groei en ontwikkeling liggen. In de voorbije tien jaar zijn veel vorderingen gemaakt. ,,Meer dan een miljard mensen heeft

Het koninklijk paar nam even de tijd voor ontmoetingen met het aanwezige publiek.

Máxima hecht er grote waarde aan zelf op pad te gaan om te zien hoe plannen in de praktijk werken.

nu wel toegang gekregen. Dat betekent vaak een belangrijke verbetering van hun leven. ,,Als je iets kunt sparen, val je niet meteen weer in een diep gat als de oogst een keer tegenzit of als er schade is aan je huis”, weet koningin Máxima, die daarover in Bangladesh tijdens zwaar beveiligde veldbezoeken met de bevolking praatte. Máxima hecht er grote waarde aan zelf op pad te gaan en te zien of de in kantoren uitgedokterde plannen in de praktijk ook werken. ,,Dan wordt me verteld dat alle vrouwen een mobiele telefoon hebben, zodat ze kunnen bankieren en dan hoor ik bij een veldbezoek van een vrouw dat alleen haar man een telefoon heeft en dat zij haar uitkering steeds, contant, moet ophalen”, gaf de koningin in Bangladesh als voorbeeld.

dat er rond de Algemene Vergadering in New York een extra evenement wordt georganiseerd waar haar werk alle aandacht krijgt.

Trots ,,Ik ben erg trots op mijn vrouw”, zei koning Willem-Alexander over haar werk bij de persontmoeting in de tuin van Huis ten Bosch. Het werk is ook belangrijk voor haar activiteiten in Nederland, zo meende de Koning die vertelde dat hij ook naar New York zal gaan om het evenement bij te wonen.

Met die kennis van de werkelijkheid kan ze beter advies geven en de plannenmakers aanraden nog eens naar de details te kijken of aanpassingen te maken. De VN is blij met de inzet van de koningin, vandaar Na de excursies worden de ervaringen gedeeld in een reeks vergaderingen. O RAN JE BOVEN

PRIN S ES C H R I S TI N A H UN K ER DE N AAR E E N 'G E WO O N' L EV EN B UITEN DE M O N AR CHIE

Prinses tegen wil en dank Ze zocht altijd de anonimiteit, maar dat lukte nooit lang. Prinses Christina, in 1947 geboren als prinses Marijke, de jongste dochter van Koningin Juliana en prins Bernhard,was met regelmaat het middelpunt van kwesties zonder dat ze daar zelf de hand in had. Het maakte haar een enigszins tragisch ďŹ guur die door het leven ploeterde. 16 augustus overleed Christina op 72-jarige leeftijd. Christina werd geboren met een ernstige oogafwijking waardoor ze gehandicapt door het leven ging. Daarmee was ze ook het zorgenkindje van koningin Juliana en prins Bernhard. Toen reguliere medische behandelingen niet aansloegen, zocht een wanhopige Juliana zelfs haar heil bij de gebedsgenezeres Greet Hofmans.

ORANJ E BOVE N

En zo was Christina ongewild het middelpunt van een affaire die de monarchie begin jaren vijftig op haar grondvesten deed schudden. Juliana, die samen met enkele getrouwen openstond voor het gekonkel van Hofmans raakte zover verwijderd van prins Bernhard dat het bijna op een echtscheiding uitliep.

in 19 se 47 s C – hr 20 ist 19 in a

Kroonprinses Juliana en prins Bernhard houden prinses Marijke (de latere prinses Christina) vast bij haar doop in de Domkerk van Utrecht, Nederland, 9 oktober 1947.

Op 7 januari 1977 werd in Lech het 40-jarig huwelijksfeest van koningin Juliana en prins Bernhard gevierd. V.l.n.r. Jorge Guillermo , prinses Christina, koningin Juliana, prins Bernhard en prinses Beatrix.

Even leek het erop dat de prinses het geluk gevonden had in Jorge Guillermo, een Amerikaan van Cubaanse afkomst. Het paar trouwde in 1976. De prinses wijdde zich aan haar gezin en aan grote passie de muziek. Toch hield het sprookje geen stand. Guillermo bleek niet de trouwe echtgenoot die hij had beloofd te zijn, en na een stille martelgang van jaren, werd het huwelijk in 1996 ontbonden. Daarna woonde ze lange tijd in New York, Londen en Italië, waar ze de anonimiteit vond die ze zocht. Heen en weer reizend naar Nederland zette ze zich nog in voor blinden en slechtzienden. Ze hield zich naast zang en muziek de laatste jaren bezig met dans- en klanktherapie. Voor haar grote passie zocht ze wel de schijnwerpers op. Als lid van het Comité van Aanbeveling van het naar haar vernoemde Prinses Christina Concours zette ze zich in voor jong talent. Het concours wil kinderen in Nederland kennis laten maken met muziek en hen stimuleren hun talenten te ontwikkelen. Een talent dat ze zelf ook had, en dat haar tot de grootste trots van haar moeder Juliana maakte.

Troonopvolging Christina viel als lid van de koninklijke familie niet in de lijn van troonopvolging. Ze heeft

Prinses Christina met haar drie kinderen: Bernardo (1977), Nicolás (1979) en Juliana (1981).

nooit een uitkering van de staat ontvangen. Dat betekende dat zij voor haar inkomen afhankelijk was van het kapitaal van de familie. In 2009 was ze toch weer het middelpunt van een relletje toen De Volkskrant onthulde dat ze haar deel van het familiekapitaal ﬁscaalvriendelijk had weggesluisd richting Guernsey. Ook in de laatste fase van haar leven slaagde ze er niet in om buiten de publiciteit te blijven waar ze zo naar hunkerde. Bij Sotheby’s in New York bood ze tot afgrijzen van kunstminnend Nederland een waardevolle tekening van de Belgische kunstenaar Peter Paul Rubens te koop aan. Niet verboden, zo oordeelde ook het kabinet. Desondanks kwam het de prinses op grote kritiek te staan. Sinds er botkanker bij haar werd vastgesteld, bracht ze haar tijd zoveel mogelijk in Nederland door. In een appartement van Paleis Noordeinde werd haar door haar neef Willem-Alexander gastvrij onderdak verleend. Daar stierf ze op 16 augustus 2019 omringd door haar familie. De prinses met haar dochter Juliana.

O RAN JE BOVEN

ORA NJ E BOVE N

VA N H A RT E

gefeliciteerd

OKTOBER 1969

Prins Constantĳn

Bedrĳfsdiplomaat én keukenprins Prins Constantijn bereikt de magische leeftijd van vijftig jaar. De broer van de Koning is vierde in lijn voor de troonsopvolging, woont met zijn gezin in Den Haag en zet zich in voor jonge start-ups. De intelligente prins schijnt thuis de sterren van de hemel te koken. De geboorte van Constantijn Christof Frederik Aschwin ging allesbehalve soepel: hij leed aan ernstige ademhalingsstoornissen en artsen vreesden destijds zelfs voor het leven van de pasgeborene. Als kind was hij fel en slim maar kon hij fysiek moeilijk tegen zijn robuuste broers opboksen. Hij kreeg als enige van de drie jongens een troetelnaam van moeder Beatrix: Tijn. Tijn lijkt uiterlijk veel op zijn vader, wijlen prins Claus. Hij schijnt ook hetzelfde karakter te hebben. Tegen de wil van zijn vader in, besluit Constantijn rechten te studeren. ,,'Doe iets origineels, rechten is saai en conservatief’, zei mijn vader erover. Daarin zat enige zelfspot aangezien hij het zelf ooit studeerde”, liet prins Constantijn weten.

Kreeftsoep Prins Constantijn werkte als strategisch beleidsadviseur in Londen en belandt in diezelfde hoedanigheid ook in Brussel. Hij woont nu in Den Haag waar hij als ambassadeur voor StartUpDelta werkt, een bedrijf dat beginnende Nederlandse bedrijven in hun groei ondersteunt. De prins is achttien jaar getrouwd met jeu jeugdliefde Laurentien en trotse vader van drie pubers: gravin El Eloise (17), graaf Claus-Casimir (15) en gravin Leonore (13). Pr Prins Constantijn is thuis, net als zijn vader was, een echte ke keukenprins. Vis is het favoriete ingrediënt om mee te koken, v volgens zijn echtgenote. ,,Hij maakt veel met vis, bijvoorbeeld e een cappuccino van kreeftsoep.” 'Tijn' als achtjarige, 1978.

O RAN JE BOVEN

Lekkers oet Losser: kip-kebabsalade! In Losser maken we al meer dan 50 jaar de lekkerste salades. Met veel zorg en de beste ingrediĂŤnten. Dat wist u misschien al. Maar wat nog niet iedereen weet, is dat we ook gek zijn op broodjes kebab. En dat heeft ons geĂŻnspireerd om een kip-kebabsalade te maken. Gegrilde kip, pikante specerijen en LOBQQFSJHF LPNLPNNFS JO FFO LOPnPPL ZPHIVSUTBVT Lekker!

Met trots voor u gebrouwen. Geen 18, geen alcohol.

Hertog Jan Weizener Een eigenzinnig tarwebier

Onze Weizener is zeker niet zomaar een tarwebier. Het verenigt het beste van twee heel verschillende soorten bieren: Belgisch witbier en het Duitse Weizen. Je proeft de hop, de gemoute tarwe, de frisse gist, de koriander en het kleine beetje sinaasappelschil. Alles bij elkaar is het echt een heel eigenzinnig bier. Ontdek onze andere bieren op hertogjan.nl/bieren

Uit Liefde voor Bier

KONINKLIJK

ETEN

Vegan & Plant-based Food Expert Marina Numan schreef het kookboek ‘Het Wereld Dieet’. De culinair journaliste laat deze editie haar licht schijnen over de Argentijnse keuken omdat onze koningin daar vandaan komt. In deze Oranje Boven vindt u het lekkerste dessert en de meest exotische cocktail.

HÉT D ES S ER TGEHEIM VAN MÁXIMA’S VADE RL AND!

HOE EEN FOUT TOT HÉT ARGENTIJNSE TOETJE LEIDDE... Zoals dat gaat met een aantal culinaire vondsten, is dulce de leche heel waarschijnlijk ontstaan omdat iemand vergeten was de verse melk met suiker van het vuur te halen. Een geluk voor generaties die nu nog van die ‘fout’ kunnen genieten. Vooral in Argentinië, het geboorteland van koningin Máxima, wordt deze zoete karamelcrème gebruikt als basis voor lekkernijen. Denk aan ﬂensjes, overheerlijke taarten, toetjes én zelfs als ontbijt. Zondig eens met dit gemakkelijk te maken karamelijs. 44 44

ORANJ E BOVE N

Dulce de leche-ĳs met banaan en studentenhaver

Argentĳnse sinaasappelcocktail Het boodschappenlijstje

Het boodschappenlijstje - 1 blikje gecondenseerde volle melk met suiker, 400 gram - 2 rijpe bananen, gepureerd

- 50 ml. sinaasappellikeur - 2 ijsblokjes

- 400 ml. slagroom - Vanille-extract of 1 zakje vanillesuiker - 75 gram studentenhaver

Bereidingswijze voor 4 tot 6 personen: • Zet het blikje (of meerdere), zonder papierwikkel, in een grote pan met zoveel water, dat het blikje ruim onderstaat. Breng het water aan de kook en zorg ervoor dat het blikje bedekt blijft met het water. Kooktijd is ca. 2 uur. Laat het blikje in de pan zelf afkoelen.

- 50 ml. verse jus d’orange - 2 ijskoud gekoelde flesjes witbier

Lekker voor een zwoele nazomeravond: een echte Argentijnse sinaasappelcocktail met witbier! Bereidingswijze voor 4 glazen: • Meng de sinaasappellikeur en de jus d’orange in een grote kan. Roer goed door en verdeel het over vier glazen. Laat in elk glas een ijsklontje vallen. Houd de glazen schuin en schenk per glas een half ﬂesje witbier uit. Santé!

• Sorteer de rozijnen uit de studentenhaver en laat 15 minuten weken in warm water. Giet af en zet apart. Hak de noten in stukjes. • Doe de inhoud van het blikje in een mengkom. Mix met behulp van het garde-opzetstuk de crème glad in ca. 1 minuut. Klop in een andere kom de slagroom lobbig met de vanillesuiker of het extract en meng met de caramelcrème. • Tot slot mengt u de bananenpuree en de rozijnen erdoor. Zet in de vriezer om het te laten bevriezen. Als na 3 uur de crème enigszins is bevroren, strooi er dan de nootjes over. Natuurlijk kunt u de studentenhaver ook direct samen met de overige ingrediënten mengen en laten bevriezen.

Tip:

aan het dulce de leche-ijs kunt u diverse vullingen toevoegen zoals - in rum of Grand Marnier gewelde - rozijnen - stukjes fruit zoals aardbeien, - frambozen, mango en perzik - in kleine stukjes gehakte pure of - witte chocolade - 1 glaasje sterke koffie of espresso - 5 verkruimelde bitterkoekjes

O RAN JE BOVEN

DE FAM I L I E VAN

ORANJE = Leden van het Koninklijk Huis

Willem-Alexander Máxima 27 april 1967 17 mei 1971 wonen in Paleis Huis ten Bosch, Den Haag

Johan Friso 25 september 1968 † 12 augustus 2013

Mabel 11 augustus 1968 woont in Londen

Laurentien Constantijn 25 mei 1966 11 oktober 1969 wonen in Den Haag

ORANJ E BOVE N

Juliana 30 april 1909 † 20 maart 2004

Beatrix Claus 31 januari 1938 6 september 1926 woont in † 6 oktober 2002 kasteel Drakensteyn, Lage Vuursche

Catharina-Amalia 7 december 2003

Alexia 26 juni 2005

L Luana 26 maart 2005

Z i Zaria 18 juni 2006

Eloise 8 juni 2002

Claus-Casimir 21 maart 2004

Ariane 10 april 2007

Leonore 3 juni 2006

Bernhard 29 juni 1911 † 1 december 2004 Margriet Pieter 19 januari 1943 30 april 1939 wonen in 'Huis Het Loo', Apeldoorn

Felicia 31 mei 2005

Lucas 26 oktober 2002

Anna 15 april 2001

Benjamin 12 maart 2008

Samuel 25 mei 2004

Isabella 14 mei 2002

Pieter 19 november 2008

Emma 28 november 2006

Eliane 5 juli 2009

Magali 9 oktober 2007

Willem Jan 1 juli 2013

Christina 18 februari 1947 † 16 augustus 2019

Maurits Marilène 17 april 1968 4 februari 1970 wonen in Amsterdam

Bernhard Annette 25 december 1969 18 april 1972 wonen in Amsterdam

Pieter-Christiaan Anita 22 maart 1972 27 oktober 1969 wonen in Wassenaar

Foto's: Hollandse Hoogte, RVD

Irene 5 augustus 1939 Gescheiden in 1981 woont in Doorn

Floris Aimée 10 april 1975 18 oktober 1977 wonen in Voorschoten

O RAN JE BOVEN

Kies bewust...

Kies voor eieren van Natuurfarm de Boed

a a k vol

Verkrijgbaar in verpakking van

Gezond

• Vrije uitloop-eieren • Rijk aan onverzadigde Omega 3 vetzuren • Smaakvol ei en mooie gele dooier • 2 sterren Beter Leven Keurmerk

erv

r iendel

Verkrijgbaar in verpakking van verpa

ij k

• Biologisch voer • Zonder genetisch gemodificeerde grondstoffen • Een gezond ei en een prettige gedachte • 3 sterren Beter Leven Keurmerk

kijk voor meer informatie op

www.gulikerenroodbol.nl

HA R RY EN MEGH AN BE TRE K K E N HU IS ME T DU BI E U ZE GE S C HI E DE NI S

Hoewel Sara Sara Sa rah Ferguson Ferg Fe rgu usson on e n Sarah en pr p riin ns An ns A ndrew drrew d ew prins Andrew in 1 996 sc 99 sscheidden, che heid idde den n,, in 1996 wo w o one nen ze ne ze n og ssteeds og tee te ed ds wonen nog sa am me en. n. samen.

DE GEHEIMEN VAN FROGMORE HOUSE De preutse koningin Victoria had er stiekeme ontmoetingen met haar minnaar, koning Edward VIII hield er feestjes met socialite en persona non grata, Nicole Wallis Simpson. Als muren van Frogmore House konden praten, dan zou dat rode oortjes opleveren. Nu is het de beurt aan Harry en Meghan een nieuw hoofdstuk aan de geschiedenis van Frogmore House toe te voegen. O RAN JE BOVEN

Worstelijk genieten

Elke hap koninklijk lekker Maak een staatsbanket van je lunch. Of een koningsbal van je borrel. Met Gelderse kookworst van Zandvliet. In deze vorstelijke worst proef je de traditionele bereidingswijze en pure ingrediĂŤnten. Koninklijk lekker op ieder moment! Ga voor meer informatie en inspiratie naar: www.zandvliet.com

Gelderse kookworst heeft het Beter Leven keurmerk met 1 ster.

Zo was er haar Schotse bediende John Brown. Naar verluidt zou Victoria maling hebben gehad aan de etiquette die lichamelijk contact tussen bedienden en de vorst verbood. Maar ook John overleed vrij snel na hun eerste ontmoeting, waardoor Victoria weer alleen achterbleef. Vier jaar na de dood van John, in 1887, ontmoette ze de Indiase bediende Abdul Karim. Zij zag hem voor het eerst in Frogmore House toen hij haar ontbijt serveerde. ,,Jong, lang en een serieuze gezichtsuitdrukkingâ&#x20AC;?, schrijft de destijds 69-jarige Victoria na de ontmoeting met Abdul in haar dagboek.

Hechte band

N US LE A HO D N RE A H MO SC G E RO F N

Koningin Victoria was zeventien jaar oud toen ze haar neef prins Albert voor het eerst ontmoette. Ze was meteen van hem gecharmeerd en in 1840, vier jaar na hun ontmoeting, trouwden ze. Samen kregen ze negen kinderen. Toen prins Albert op 42-jarige leeftijd overleed aan buiktyfus was Victoria ontroostbaar. In de veertig jaar na zijn dood, tot aan haar overlijden, was koningin Victoria gehuld in rouwkleding. Ze richtte meerdere gedenktekens en monumenten op voor haar man. Toch was prins Albert niet de enige man in het leven van Victoria, want hoewel ze het imago had preuts te zijn, was niets minder waar.

Koningin Victoria en Abdul

Abdul die pas 25 jaar oud was, klom snel op binnen het Engelse hof. Uiteindelijk is hij benoemd tot Indiase secretaris van de koningin. De twee werden vrienden en koningin Victoria was erg op hem gesteld. Of er ook romantiek in het spel was, is niet duidelijk, maar hun band was zo hecht dat familieleden de relatie afkeurden. Abdul woonde jarenlang in Frogmore Cottage, waar de koningin hem vaak opzocht. Toen Victoria in 1901 overleed, en naast haar man in het mausoleum op Frogmore Estate werd begraven, werd Abul door de koninklijke familie gedwongen Engeland te verlaten en terug naar India te gaan. Hij overleed, een paar jaar later, op 46-jarige leeftijd. Samen met achterkleinzoon Edward, de latere prins van Wales. (1897)

Victoria, onder toeziend oog van de Indiase bediende Abdul Karim.

O RAN JE BOVEN

Edward koos voor de liefde.

Koning Edward en Wallis Heel Groot-BrittanniĂŤ sprak er schande van: koning Edward Vlll die verliefd werd op Wallis Simpson. Niet alleen was Wallis Amerikaanse, ze was twee keer getrouwd ĂŠn gescheiden. De Anglicaanse Kerk, waar de Britse vorst automatisch hoofd van is, staat hertrouwen na een scheiding niet toe. Laat staan twee keer. Edward moest kiezen: het koningschap of Wallis Simpson. Zij en haar tweede man Ernest Simpson waren in 1931 aanwezig bij een evenement aan het Engelse Hof van Burrough. Daar schudde zij voor het eerst de hand van kroonprins Edward.

Minnares Bij hun eerste ontmoetingen sprong de vonk niet over. Wallis was immers getrouwd en ook Edward kreeg liefde, namelijk van minnares Thelma Furness. Het was Thelma die Wallis aan de prins koppelde, want toen zij in 1934 haar zus ging opzoeken in Amerika, stelde zij voor dat Wallis de prins gezelschap kon houden. De twee werden verliefd en in 1936 vroeg Wallis de scheiding met Ernest Simpson aan. In datzelfde jaar moest prins Edward het koningschap overnemen toen zijn vader, George V, overleed. De Britse regering maakte zich ernstig zorgen: omdat koning Edward als hoofd van de Anglicaanse Kerk niet mocht

Wallis en Edward in het gezelschap van de Amerikaanse president Richard Nixon, 1970.

ORA NJ E BOVE N

trouwen met Wallis Simpson zou ze door de kerk nooit als koningin worden geaccepteerd. De koning moest van de regering en het volk kiezen tussen het koningschap of de liefde. Op 10 december 1936, na bijna een jaar koning te zijn geweest, deed Edward officieel afstand van de troon. Op 3 juni 1937 trouwde hij met Wallis. Niemand van de koninklijke familie was aanwezig op het huwelijk. Het stel vertrok uit Engeland en woonde in de jaren daarna in verschillende landen. Edward overleed in 1972 en werd begraven bij Frogmore House. Toen Wallis in 1986 overleed, werd ze naast Edward op het landgoed begraven. Opvallend: bijna de gehele koninklijke familie was aanwezig bij de uitvaart.

Het duo reisde heel Europa door met hun schoothondjes.

N US LE A HO D N RE A H MO SC G E RO F N

Prins Harry en Meghan Ook tegenwoordig is er nog veel te doen rondom Frogmore House en Frogmore Cottage. Voor de komst van hertog en hertogin van Sussex en hun zoontje Archie is Frogmore Cottage grootschalig verbouwd. Vijf vertrekken zijn omgebouwd tot één grote woning en daar moesten aardig wat muren voor sneuvelen. Maar het huis heeft gloednieuwe trappen, een luxe keuken en zelfs een yogastudio. Hoewel koningin Elizabeth een geschat vermogen van €450 miljoen heeft, is de gehele verbouwing, die €2,7 miljoen kostte, betaald van belastinggeld. De inrichting van de woning zou wel op rekening van prins Harry en Meghan komen.

Trotse ouders van Archie en een nieuwe generatie bewoners van Frogmore: prins Harry en Meghan.

Frogmore House met het mausoleum (inzet) waar koningin Victoria haar laatste rustplaats vond.

O RAN JE BOVEN

ER OP UIT

Den Haag

door Caroline Vlietstra

PARELTJES VAN BUITENPLAATSEN ROND HUIS TEN BOSCH Begin dit jaar verhuisde het koninklijk gezin naar het Haagse Paleis Huis ten Bosch, in 1645 gebouwd als zomerresidentie voor prins Frederik Hendrik en zijn vrouw prinses Amalia. Onze Oranjes wonen midden in het groen, tussen pareltjes van buitenplaatsen, parken, prachtige landgoederen en tuinen. Hier wat tips om ‘koninklijk’ te recreëren in het groen.

Japanse Tuin, plek van rust en bezinning Tussen Den Haag en Wassenaar ligt ‘de Japanse Tuin’, het pronkstuk van Landgoed Clingendael. De tuin van 6800 vierkante meter groot is de enige Japanse tuin in Nederland uit het begin van de 20e eeuw. In deze verborgen parel zijn prachtige, zeldzame bomen en planten te zien. De tuin is zo kwetsbaar dat hij slechts een korte periode van het jaar voor publiek geopend is. In de herfst is dat van 12 tot en met 27 oktober. Toegang tot Clingendael en de Tuin is gratis. Clingendael 12a, Den Haag.

Zuiderstrand Een van de mooiste stukjes Den Haag, zeker voor de Hagenaars, is het Zuiderstrand. Het is het rustige - 'geheime' - alternatief tussen Scheveningen en Kijkduin, direct achter de duinen. Het is een relaxplek voor iedereen die van strand en zee houdt. Je ziet hier vooral inwoners van Den Haag - naast enkele toeristen die deze plek ook vinden. De beachclubs op het Zuiderstrand staan er van maart tot en met oktober. In de wintermaanden is het strand leeg en heb je een blik van Scheveningen tot Hoek van Holland..

ORANJ E BOVE N

Landgoed De Horsten n Het koninklijk landgoed De Horsten, een groot aaneengesloten groengebied, verbindt Ter Horst, Raaphorst en Eikenhorst, de voormalige woning van ons koningshuis. Het wandelgebied De Horsten hoort al meer dan 150 jaar bij elkaar en is eigendom van de koninklijke familie. Verscholen op de landgoederen ligt Theepaviljoen De Horsten. Hier kun je 's winters heerlijk opwarmen met een kop Jägerthee en in de zomer genieten van een glas rosé op het terras. Dit voormalig zogenaamde ‘schiethuis’, heeft prins Frederik in 1861 laten bouwen.

Heerlĳk luieren in het Haagse Bos

Engelse sfeer in Westbroekpark Het Westbroekpark is met zijn grote speelweiden, vijvers en watergangen, één van de mooiste parken van Den Haag. Door de losstaande boomgroepen en de schilderachtige doorkijkjes doet het aan een Engels park denken. Het Westbroekpark staat vooral bekend om de prachtige rozentuin: het in 1960 aangelegde Internationaal Rosarium. Hier bloeien elk jaar 20.000 rozenstruiken op ongeveer 300 bedden. Het zijn de nieuwste soorten die door de kwekers uit de gehele wereld gewonnen en vrijwillig ingestuurd worden. Tip: nuttig een drankje bij theesalon de Waterkant. Kapelweg 35, Den Haag

Waar zie je, midden in een stad, buizerds en ijsvogels broeden? Waar hoor je, midden in diezelfde stad, in de herfst de bronstroep van edel- en damherten? Dat kan alleen in het Haagse Bos, de ‘tuin’ van Paleis Huis ten Bosch. In dit eeuwenoude bos maakte de Haagse adel vroeger rijtochtjes en n vierde het volk feest. De kermissen in het bos liepen zo vaak uit de hand dat ze in de 18e eeuw verboden werden. Nu gaat het er minder ruig aan toe. In het Haagse Bos kom je vandaag de dag om te relaxen of naar herten te kijken die in de romantische Koekamp, met zijn vijvers en kronkelende paadjes, loom liggen te herkauwen. Prinses Beatrixlaan 800, Den Haag

Prinsessentuin wordt Paleistuin n

Meijendel - een prachtig duingebied en onderdeel van Nationaal Park Hollandse Duinen - is een buitengebied dat bestaat uit allemaal verschillende mini-landschappen. Welk seizoen je Meijendel ook bezoekt, er zijn altijd mooie taferelen te ontdekken. In het bos en de hoge duinen kun je dan ook heerlijk ﬁetsen, urenlang wandelen en uitkijken over de inﬁltratieplassen. Het gebied is rijk aan verschillende planten diersoorten en behoort tot de top tien van de meest vogelrijke natuurgebieden van Nederland. Bovendien komen nergens anders in Nederland zoveel nachtegalen voor. Meijendelseweg 40-42, Wassenaar.

O RAN JE BOVEN

Foto's: The Hague Marketing Bureau

Mini-landschappen in Meijendel

Bij Den Haag hoort vanzelfsprekend een koninklijke tuin. Verscholen tussen Paleis Noordeinde, Koninklijke Stallen en het Koninklijk Archief ligt de Paleistuin. Frederik Hendrik, zoon van Willem van Oranje, liet de Paleistuin aan het begin van de 17e eeuw aanleggen voor zijn moeder: Louise de Coligny. Het park heette toen nog de 'Prinsessentuin' en zat vol romantische bloemperken, vijvers en fonteinen. Inmiddels is de tuin omgedoopt tot Paleistuin en is voor iedereen toegankelijk. Mits er belangrijke gasten op het paleis zijn… Prinsessewal, Den Haag

SI N CE 1979

Duo Penotti is bereid met de allerbeste, 100% natuurlijke en ook duurzame ingrediĂŤnten zoals UTZ gecertificeerde hazelnoten & cacao en biologische melk. Dat maakt Duo Penotti onweerstaanbaar lekker!

duopenottioriginal #wearepenotti

DE PASSIE

Camilla neemt zodra ze de gelegenheid heeft, ruim de tijd voor het aaien van een pony of paard.

G EK O P PA A R D R IJDEN

Camilla Parker Bowles Vorsten zijn ook gewoon mensen en ieder mens wordt met een talent geboren. Elke editie duiken we in de onbekende talenten en hobby’s van Europese royals. Wist u bijvoorbeeld dat Camilla Parker Bowles haar hele leven lang al gek is op paarden? Als klein meisje was Camilla dol op paarden. In de vakantieperiodes ging ze naar een ponykamp waar ze naar hartenlust op de edele dieren kon rijden. ,,Het was net een idylle uit een boek van Enid Blyton”, zegt ze over die zomers. ,,Ik was nooit gelukkiger dan wanneer ik kon rijden.” Ook tegenwoordig zit Camilla regelmatig te paard. Ze is zelfs beschermvrouwe van British Equestrian Federation, het nationale bestuursorgaan van de Britse paardensport. Ze steunt de vereniging niet alleen ﬁnancieel, maar organiseert ook recepties voor de leden.

Polowedstrĳd

Ze heeft niet alleen maar mooie vakanties te danken aan de passie voor paarden, de viervoeters zorgden er indirect voor dat Camilla haar prins en toekomstige man tegenkwam. Een gemeenschappelijke vriendin wilde Camilla en prins Charles koppelen, en regelde

dat ze elkaar zouden ontmoeten tijdens een polowedstrijd. Hoewel hij later met prinses Diana trouwde, zag hij Camilla regelmatig bij polowedstrijden waar de prins zelf aan meedeed. De hobby van hertoging Camilla heeft er ook voor gezorgd dat zij, ondanks dat ze bij het Britse volk niet geliefd was, aansluiting vond bij de Britse Koninklijke Familie. Camilla gaat samen met schoonmoeder koningin Elizabeth naar paardenevenementen, waar ze Shetlandpony’s met evenveel liefde aait als een Arabier. En ondanks dat de koningin 93 jaar is en Camilla ook de zeventig heeft aangetikt, rijden ze regelmatig paard. Camilla speelt ook polo. O RAN JE BOVEN

REPORTAGE door Hans Jacobs

CA R LO S EN AN NEMAR IE OND ER INDRUK VAN PRACHTIG VE NE TIË

Hertog van Parma houdt traditie hoog O Onder de toeristen die door straten van Venetië slenteren is er één die prins Carlos en prinses Annemarie herkent wanneer ze voor een romantisch etentje in een watertaxi stappen. Het is een goede kennis van de eerder dit jaar afgezwaaide K Kamerheer van de koning in de provincie Overijssel. Carlos en Annemarie, in Italië hertog en hertogin van Parma, gaan verder volledig op de in de enorme massa die zich vergaapt aan de toeristenmagneet die jaarlijks 76 keer meer bezoekers (20 miljoen) krijgt dan er inwoners

ORANJ E BOVE N

zijn. Het hertogelijk paar, dat voor het eerst in Venetië is, kan als speciale gast van de Soevereine Militaire Orde van Malta echter aan de drukte ontsnappen. Gastheer graaf Clemente Riva Sanseverino heeft alles

Annemarie en Carlos in de San Marco-basiliek.

Prinses Annemarie wil alles weten van het schip de Scalé Reale in het Marinemuseum.

tot in de puntjes geregeld en met de eigen taxi worden de bezoekers naar de mooiste plekjes van de stad gebracht. ,,Overweldigend”, luidt het oordeel van prins Carlos na drie dagen rondvaren en rondkijken. De visite is een combinatie van werk en privé. De dynastieke orden van de voormalige hertogdommen Parma en Piacenza, met Carlos sinds het overlijden van zijn vader in 2010 aan het hoofd, werken op tal van terreinen samen met de wereldwijd vertakte en door meer dan honderd landen als soevereine 'staat' erkende Orde van Malta. ,,We kunnen van elkaar leren. We komen vaak dezelfde problemen tegen en onze rol wordt alleen maar groter nu de overheid zich op allerlei terreinen terugtrekt”, verklaart Carlos.

Met de watertaxi Die gesprekken hadden ook elders in Noord-Italië plaats kunnen vinden, maar omdat Carlos en Annemarie nog nooit in Venetië zijn geweest, is voor deze stad gekozen. ,,Fantastisch, wat mooi", zegt de prinses wanneer ze met wapperende haren op de achterplecht van de taxi naar de eeuwenoude paleizen en kanalen van Venetië kijkt. Daarbij is het oppassen geblazen, want niet alle bruggen zijn even hoog.

Oppassen voor lage bruggen in de watertaxi .

De euforie van Annemarie (41) blijkt ook nog een andere reden te hebben. Ze vertelt opgetogen over haar nieuwe baan waar ze op 1 oktober aan begint, als partner van adviesbureau Ward Howell. Na bijna een heel werkzaam leven in de politieke journalistiek is het tijd voor een nieuwe start. ,,Ik ben trots dat ze dit aandurft”, stelt Carlos (49). Het paar wordt met alle égards ontvangen door admiraal Andrea Romani van de marinebasis. Ze worden in de San Marcobasiliek speciaal begroet door de patriarch van Venetië en kijken hun ogen uit in de glasfabriek Mazzega op het eiland Murano. Carlos duikt daar ook even de winkel in om zijn vrouw te verrassen met een passend aandenken: oorhangers en een armband. ,,Het is net een huwelijksreis”, zegt de prinses wanneer ze weer op een mooi plekje van Venetië uitstapt.

Carlos wordt ontvangen door admiraal Romani.

O RAN JE BOVEN

SOUTH AFRICAâ&#x20AC;&#x2122;S FIRSTCAPE

De schitterende wijngaarden in de Floraregio van de ZuidAfrikaanse Westkaap zijn beroemd vanwege het mooie en fruitige karakter van de druiven, die gebruikt worden voor de FirstCape wijnen.

Pizza zoals la Mama hem maakt!

Casa di Mama, een authentieke Italiaanse pizza met krokante dunne bodem en een luchtige dikke rand, die thuis in de oven rijst.

www.oetker.nl

Buon appetito!

Koninklijke ROYALTY KENNER aan het

woord JEROEN SNEL Royaltydeskundige Jeroen Snel volgt de Europese vorstenhuizen op de voet. In zijn column in Oranje Boven schrijft de Blauw Bloedpresentator over zijn belevenissen in het voetspoor van de Europese royals.

Willem-Alexander, toen kroonprins, en Máxima bezochten in 2002 Nederlandse mariniers op de Antillen.

ORANJ E BOVE N

De zomervakantie ligt helaas al weer achter ons, maar het komende seizoen met de Oranjes belooft bĳzonder te worden. Eind september is koningin Máxima in New York vanwege haar werk voor de Verenigde Naties. Ze is al weer tien jaar speciaal adviseur van de secretaris-generaal en dat wordt gevierd.

aarna gaan de Koning en de koningin op staatsbezoek naar India. Het is vaste prik dat in de week voor de herfstvakantie een ver land wordt bezocht. Twaalf jaar geleden was koningin Beatrix er nog. Echter, omdat India voor ons land veel betekent op hightechgebied gaat ons koningspaar er weer heen. Direct daarna volgt een bijzonder bezoek aan Japan. Eind oktober zijn de Koning en koningin bij de inauguratie van keizer Naruhito.

agenda Hij is al sinds 1 mei in functie maar een officieel moment met buitenlandse gasten moet nog komen. Het wordt een groot feest daar in Tokio waar heel wat royals en andere staatshoofden bij zullen zijn. En wie weet zal prinses Amalia ook van de partij zijn. Want het is traditie dat een kroonprins of kroonprinses bij de inhuldiging of kroning van een nieuwe koning of keizer is.

COLUMN

deed, maar gewoon één eiland per keer. In de afgelopen jaren was een lokale feestdag steeds de aanleiding die kant op te gaan. Na ‘Dia di Bandera’, ‘Saba Day’ en ‘Dia di Rincon’ op Curaçao, Saba en Bonaire zou Aruba wel eens aan de beurt kunnen zijn voor een officieel bezoek. Stiekem heb ik ‘Dia di Himno y Bandera’, de ‘Dag van het Volkslied en de Vlag’ op 18 maart, vrijgehouden in mijn agenda.

Zo was Willem-Alexander als kroonprins bij En natuurlijk staat volgend jaar ook Duitsland de inauguratie van de vorige keizer van Japan. weer op het programma. Sinds hij koning is Als ze gaat kan Amalia meteen het contact hebben Willem-Alexander en Máxima ieder jaar aanhalen met leeftijdsgenootje Aiko. Want weet verschillende deelstaten bezocht. Ze hebben ze u nog dat Naruhito, Masako en nu bijna allemaal gehad. Op één Aiko met de Oranjes vakantie na: Berlijn. In april zullen vierden in Nederland en op Willem-Alexander en Máxima het Oude Loo in Apeldoorn naar Denemarken reizen. Dan min logeerden om tot rust te komen of meer privé omdat de Deense Jeroen Snel: van alle zware verplichtingen? koningin Margrethe haar tachtigste verjaardag viert. Als ,,Nog even en Toen wisten we al dat de petekind zal Willem-Alexander de koninklĳke zeker niet ontbreken tussen banden heel hecht zijn met agenda wordt de keizerlijke familie. Vandaar de vele Europese royals die er aanwezig zullen zijn. ook dat Willem-Alexander nog leuker" en Máxima bij het feest van Ik hoop en probeer ze weer zo goed mogelijk te volgen. Naruhito als nieuwe keizer van Nog even en de koninklijke Japan willen zijn. Die trip valt agenda wordt nog leuker! Als straks wel in de herfstvakantie Amalia straks 18 is zal ook zij en dus zal het verblijf in de officiële verplichtingen hebben. Dan zien we vakantievilla in Griekenland moeten worden haar dus veel vaker en kunnen we regelmatig ingekort. Maar niet getreurd, Willem-Alexander over haar berichten. Dat zal vanaf december en Máxima zijn er ook nog wel eens buiten de 2021 zijn. Nog twee jaartjes geduld dus. schoolvakanties om te vinden.

Skivakantie De voorjaarsvakantie staat wel volledig geblokt in de agenda. Ook komend jaar gaat het gezin weer op skivakantie in Lech. En na de winterzon verwacht ik dat de Koning en koningin de zomerzon opzoeken in het Caribisch deel van ons koninkrijk. In een interview dat ik al weer even geleden met Willem-Alexander had, vertelde hij dat hij de eilanden vaak wil bezoeken. En dan niet alle zes in één reis, zoals Beatrix altijd Koning Willem-Alexander met de huidige Japanse keizer Naruhito.

O RAN JE BOVEN

4 × MEER SCHUIM* SPOELBEURT NA SPOELBEURT. SIMPELWEG BRILJANT. PROBEER ONZE FRISSE GEUREN

*in vergelijking met WC-EEND® Aqua Blue Toiletblok na spoelbeurt.

Nieuwe verpakking Verrassend dun. Beschermt als TENA.

TENA Discreet biedt een volledig assortiment voor urineverlies. Deze producten zijn discreet en bieden drievoudige bescherming tegen doorlekken, geurtjes en een vochtig gevoel. Probeer het zelf op tena.nl

BOLLETJE GEROOSTERDE GRANEN NOTEN & ZADEN HEERLIJK ONTBIJTEN MET SUPERVEEL VEZELS

door Jeroen van der Weĳden n

REGERENDE VORSTENHUIZEN: BHUTAN

KONING EENVOUD REGEERT BHUTAN Heel af en toe duiken ze op in de internationale media, verder horen we weinig over de royals van Bhutan, het kleine koninkrijk in de Himalaya dat wordt omsloten door India en China. Wie zijn koning Jigme Khesar (39) en zijn vrouw koningin Jetsun Pema (29) die met hun ‘drakenprinsje’ Jigme (3) in hun land op handen worden gedragen?

e koninklijke familie van Bhutan is bepaald niet door glitter en glamour omgeven, zoals veel andere vorstenhuizen. Koning Jigme Khesar en zijn tien jaar jongere vrouw koningin Jetsun Pema houden er een tamelijk sobere levensstijl op na. Voor hen geen imposante paleizen met gouden

koetsen en dure auto’s, maar een eenvoudige cottage als woondomein. Exemplarisch voor hun bescheidenheid, was de huwelijksreis in 2011. In plaats van ﬁrst class naar de andere kant van de wereld te vliegen om in een exotisch oord cocktails te drinken, wandelden ze in hun eigen land om

O RAN JE BOVEN

Nu al een plichtpleging voor het prinsje.

De jonge Jigme Namgyel Wangchuck in gebed met zijn vader. de natuur te ontdekken en het volk te ontmoeten. De destijds 31-jarige Jigme had net de troon bestegen, toen hij zijn grote liefde, de 21-jarige Jetsun Pema, aan zijn onderdanen voorstelde. Het was geen gearrangeerd huwelijk, maar echte liefde, zo blijkt uit de woorden die hij sprak: ,,Veel mensen zullen hun eigen idee hebben over wat een koningin moet zijn. Dat ze op een unieke manier mooi moet zijn, intelligent en wellevend. Ik denk dat iemand die de tijd krijgt ervaring op te doen, kan uitgroeien tot een dynamisch mens in willekeurig welke rol. Voor de koningin is het belangrijk dat ze te allen tijde als individu een goed mens is en als koningin moet ze vastberaden de mensen en het land dienen. Ik heb zo iemand gevonden als mijn koningin. Hoewel ze nog jong is, is ze warm en vriendelijk in zowel haar hart als karakter. Deze kwaliteiten, in combinatie met de wijsheid die met de jaren komt, zullen haar tot een groot dienaar van de natie maken.”

door haar schoonheid en mooie karakter. ,,Als je volwassen bent, wil ik dat je mijn vrouw wordt”, bekende hij het ongetwijfeld verbaasde meisje. Het duurde logischerwijs nog zeker tien jaar voordat ze in het diepste geheim verkering kregen. Ze woonden zelfs, dwars tegen het protocol in, drie jaar voor hun huwelijk samen. De koning beloofde tijdens zijn huwelijksceremonie het plechtig bij één vrouw te houden. In Bhutan is dat niet vanzelfsprekend, want polygamie is er nog altijd toegestaan. Zo is zijn vader Jigme Singye getrouwd met vier zussen uit een rijke familie. En na een huwelijk moet er bij koningsparen ‘gewerkt’ worden aan een troonopvolger. Die kwam er op 5 februari 2016, de dag dat Jetsun beviel van een zoon, kroonprins Jigme Namgyel Wangchuck. Inmiddels is het ‘Drakenprinsje’ zoals hij ook wordt genoemd, een vrolijke peuter die zich naar verluidt buitengewoon lang liet dragen, maar nu hij het lopen heeft ontdekt, als een ongeleid projectiel

Polygamie Dat laatste lijkt acht jaar later goed gelukt, want het volk draagt haar, net als de koning, op handen. De ‘Kate Middleton van de Himalaya’s’ wordt ze wel genoemd en dat heeft alles te maken met haar charme. Dat viel Jigme als zeventienjarige kroonprins al op toen hij haar tijdens een familiepicknick - de twee zijn verre familie van elkaar - ontmoette. Zij was pas zeven, maar Jigme was toen al geraakt

ORA NJ E BOVE N

De koninklijke familie.

REGERENDE

Koningshuizen

In februari 2016 kwam kroonprins Jigme ter wereld.

De royals van Bhutan bij een officiële gelegenheid.

alle kanten op rent. Maar wat weten we van de in de Bhutaanse hoofdstad Thimphu geboren Jetsun Pema? Dat ze niet van het gewone volk is. Haar vader, een piloot, is de halfbroer van een eerdere koningin-gemalin en haar moeder komt uit een oude adellijke familie in Bhutan. Ze heeft twee broers en twee zussen. Leuk detail: haar zus Yearso Lhamo is getrouwd met een broer van de koning, prins Jigme Dorji Wangchuck. De koningin studeerde in India, Londen en Bhutan, aan onder andere Regent’s College en specialiseerde zich in ‘internationale betrekkingen’, psychologie en kunstgeschiedenis. Ze is nog altijd erg geïnteresseerd in kunst en schilderen. Daarnaast is ze gek op basketbal. Ze zet zich in voor een onderzoeksfonds om de natuur in haar land te beschermen. ,,We hebben in Bhutan nog veel ongerepte natuur en veel natuurlijke

hulpbronnen. Die moeten we bewaren en beschermen, onder meer door er duurzaam mee om te gaan”, vertelde zij.

Hoge VN-onderscheiding Ook koning Jigme Khesar die sinds 2006 op de troon zit, zet zich in voor betere leefomstandigheden in het land. Hij kreeg daar dit jaar nog een hoge onderscheiding van de Verenigde Naties voor. In navolging van zijn vader koning Jigme Singye, zet ook de jonge vorst die politicologie in Oxford studeerde, in op het verhogen van het bruto nationaal geluk van Bhutan. En ook wist hij van Bhutan het enige CO2-neutrale land ter wereld te maken. Daarnaast werd de koning geprezen voor zijn ondersteuning van de verdere democratisering van zijn land. Een land dat overigens sinds 1907 een monarchie is, maar pas in 2008 een constitutionele monarchie werd waarbij de koning zijn absolute macht afstond.

Prins Jigme laat zich graag dragen.

Lilian Baels.

O RAN JE BOVEN

PRINSEN & PRINSESJES Maar liefst drie foto’s deelden de trotse ouders William en Kate van hun jarige zoon prins George. Zes jaar oud en onbezorgd spelend in de tuin van Kensington Palace. George zal ooit het 43e staatshoofd zijn, na William de Veroveraar. Tegen die tijd zal het gebit zijn hersteld, want zo te zien mist het Britse prinsje een paar tandjes.

Een kroonprins die we niet zo vaak zien: Moulay El Hassan van Marokko. Deze knappe jongeman is nu 16 lentes oud en is de oudste zoon van Mohammed de zesde en prinses Lalla Salma. Hij heeft ook nog een zusje van 12, zij heet Lalla Khadija.

Tijdens de 40ste verjaardag van de Spaanse grondwet zien prinses Leonor en prinses Soﬁa er weer uit om door een ringetje te halen. Leonor wordt dit jaar 14 en Sofía werd eind april 12.

Een heerlijke deugniet, die kleine prins Vincent van Denemarken. Deze 8-jarige belhamel is duidelijk afgeleid vlak voor de aanvang van een sportwedstrijd. Broer Christian (l.) kijkt verwonderd naar zijn broertje terwijl Isabella (r.) voornamelijk met haar telefoon bezig is.

ORANJ E BOVE N

Een dikke knuffel van een reus van een panda voor prinses Josephine van Denemarken. Het prinsesje was met haar moeder, kroonprinses Mary, en broertje, prins Vincent bij de opening van het nieuwe pandaverblijf in de dierentuin van Kopenhagen.

Een stoer stelletje, die Gabriell a en Jacques van Monaco. Zo zien we royals in de dop maar weinig. Als een koppeltje motormuisj es lopen ze, inclusief snelle zonnebril, over de rode loper. Ban ang g om de ogen op zich gericht te krijgen , is deze 4-jarige tweeling allerminst.

Prinses Estelle van Zweden zegt het met bloemen tijdens de viering van de Naamdag van haar moeder kroonprinses Victoria.

O RAN JE BOVEN

Vragen over de Hofhouding

Chris Breedveld GROOTMEESTER Koning Willem-Alexander heeft sinds 1 augustus een nieuwe baas van de hofhouding. Chris Breedveld is op die dag begonnen als grootmeester. Breedveld is al jaren een vertrouweling van het koningspaar, al werkte hij nog niet eerder op het paleis.

1 74

Waarom is de nieuwe grootmeester geen nieuwkomer? Chris Breedveld was eerst plaatsvervangend directeur-generaal van de Rijksvoorlichtingsdienst, waar hij onder meer de mediacode 'uitvond', en vanaf 2012, dus kort voor de troonswisseling, werd Breedveld benoemd tot directeur van het Kabinet van de Koningin. In beide

ORA NJ E BOVE N

posities schoof Breedveld elke week aan bij het zogenoemde secretarieoverleg in paleis Noordeinde, waar de koninklijke agenda wordt bepaald en besproken.

Maar Breedveld had geen kantoor op het paleis? De Rijksvoorlichtingsdienst is gehuisvest bij de minister-president aan het Binnenhof, waar vandaan het Kabinet van de Koning (zoals het sinds 2013 heet) is te zien. Beide organisaties helpen het hof, maar maken er geen deel van uit. Vandaar dus dat Breedveld wel vaak op het paleis kwam, maar er geen eigen kamer had. Daar komt nu dus verandering in. Gaan we Chris Breedveld dan ook vaker zien? Zonder het te beseffen, hebben veel Nederlanders de nieuwe grootmeester al in actie gezien in

Chris Breedveld kijkt mee tijdens het tekenen van de Koninklijke Besluiten.

Breedveld heeft een Haags netwerk waar je u tegen zegt. zijn vorige functie. Hij was het die op 30 april 2013 de akte van abdicatie voorlas, waarmee koningin Beatrix haar aftreden bekendmaakte. Nu zien we Breedveld eigenlijk alleen op Prinsjesdag. Niet wuivend, maar wel meerijdend in een eigen koets.

4 5

Wat doet zo'n grootmeester nog meer? Hij kent het koninklijk bedrijf als geen ander, en heeft een Haags netwerk waar je u tegen zegt. Maar het koninklijk bedrijf 'kennen' is nog niet hetzelfde als er leiding aan geven. Dus dat is de nieuwe uitdaging. De grootmeester heeft toch ook oog voor het buitenland? Een belangrijk onderdeel van het werk van de grootmeester is het onderhouden van de contacten met buitenlandse vertegenwoordigers en hoven. Hij is ook aanwezig wanneer ambassadeurs hun geloofsbrieven

komen aanbieden en hij bereidt staatsbezoeken inhoudelijk voor.

6 7

Er is nog wat bÄłzonders aan de hand met de aanstelling, toch? De Koning heeft met de benoeming gebroken met het gebruik van de laatste decennia dat de grootmeester bij Buitenlandse Zaken werd gerecruteerd, en om die reden na een aantal jaren weer terugkeerde op dat departement of in de diplomatieke dienst. En wie is de nieuwe directeur van het Kabinet van de Koning? Christoffer Jonker is de degene die op Prinsjesdag zijn werkkamer beschikbaar zal stellen aan de zwaaiende prinses Beatrix. O RAN JE BOVEN

KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK

VORSTELIJK lezen & kĳken

Voor iedereen die zich wil verdiepen in de vorstelijke wereld van monarchen, adel en politiek, selecteert Oranje Boven een aantal ‘royale’ boeken, biograﬁeën en naslagwerken.

Wij, Amersfoort Koningsdag 2019

De hoogste tijd Een eeuw vrouwenkiesrecht

Vrouwen kregen in 1918 passief kiesrecht, maar een jaar later mochten vrouwen daadwerkelijk naar de stembus. Het invoeren van de wetswijziging ging niet zonder slag of stoot, want geleerden en parlementariërs lieten van zich horen. Drie onderzoekers onderzochten het actieve vrouwenkiesrecht. Zij schrijven over de gevolgen van het vrouwenkiesrecht en over belangrijke personen die ervoor hebben gezorgd dat vrouwelijk Nederland tegenwoordig mag stemmen. M. Leyenaar, J. Oldersma, K. Niemöller ISBN: 9789025310011

ORA NJ E BOVE N

Spuwen in de Koninginnesoep Elf interviews met ‘Mensen rond de troon’

Elf mensen die weten hoe het is om voor koningin Beatrix te werken, vertellen hun ervaringen in dit boek. Zet van Wander schreef de positieve en negatieve ervaringen op. Van Wander nam de interviews al begin deze eeuw af, maar nu wordt het boek pas uitgegeven. Hij vreesde den dat de geïnterviewden oek gevolgen van het boek n. konden ondervinden. eling Door de troonswisseling is de inhoud van hett boek eel minder controversieel geworden. Zet van Wander 95 ISBN: 9789463188395

Ondanks het regenachtige weer straalden Koning Willem-Alexander, koningin Máxima en hun drie dochters op Koningsdag 2019. Door Amersfoorters werden ze enthousiast onthaald en geëntertaind. Het boek ’Wij, Amersfoort Koningsdag 2019’ laat alle hoogtepunten van die dag zien. Burgemeester van Amersfoort, Lucas Bolsius, schreef een voorwoord. Vervolgens wordt de lezer meegenomen door de geschiedenis van Amersfoort. ISBN: 9789061095415

Bij het scheiden van de markt Beschouwingen over politiek en samenleving

Kapitein Walther Boer en het galaconcert Ter gelegenheid van het huwelijk van prinses Juliana en prins Bernhard, gaf de Nederlandse regering op 5 januari 1937 het Residentie Orkest de opdracht het Horst Wessellied te spelen. Dit lied, het partijlied van de nazi’s, werd door veel Nederlanders gehaat. Ook de dirigent, Peter van Anrooy deelde die haat en weigerde het lied te spelen, net zoals twintig leden van het orkest. De opdracht van de regering om het lied uit te voeren was opmerkelijk, want anderhalve dag eerder verklaarde de regering dat er alleen nog maar het Wilhelmus gespeeld mocht worden. Waarom ging de Nederlandse regering lijnrecht tegen haar eigen besluit in? Albert van der Schoot zoekt in het boek ‘Kapitein Walther Boer en het galaconcert’ uit wat er destijds precies gebeurde. Albert van der Schoot ISBN: 9789463236027

Als VVD-leider en Europees Commissaris drukte Frits Bolkestein zijn stempel op de binnen- en buitenlandse politiek. Jarenlang schreef hij scherpe beschouwingen en essays over politiek. Als spreker liet hij zijn mening horen. In ‘Bij het scheiden van de markt’ worden zijn beschouwingen die Bolkestein schreef tussen 2008 en 2018 gebundeld. rijft kritisch over Hij schrijft ne muziek en moderne rkunst, maar is schilderkunst, ertijd positief over een tegelijkertijd ne schilder als Rothko. moderne ft het ook over de Hij heeft kracht van Europa en de ophef stond in het die ontstond -Oosten na zijn lezing Midden-Oosten voor de Liberale Internationale in 1991. Hij bespreekt ook de n die hij in zijn politieke mensen e tegen kwam. carrière olkestein Frits Bolkestein ISBN: 9789044640380

‘Majesteit, U kent het werkelijke leven niet’ De oorlogsdagboeken van minister van Buitenlandse Zaken mr. E.N. van Kleffens.

De vijf dagboeken van Eelco N. van Kleffens, minister van Buitenlandse Zaken tussen 1939 en

1 1946, die hij in de Tweede Wereldoorlog schreef, zijn W iin dit boek gebundeld. Dit boek geeft niet alleen D een unieke kijk op de Nederlandse monarchie ten tijde van de oorlog, ook schetst Van Kleffens in zijn dagboeken een ander beeld van koningin Wilhelmina dan we gewend zijn. Zo beschrijft hij uitgebreid de onzekerheden, zwakheden en stemmingswisselingen van de bekende ‘Moeder van het Verzet.’ Michael Riemens ISBN: 9789460044298

O RAN JE BOVEN

LAAT THUIS? S L A N J I F T E H S I N DA . T B E H S I U H N I N A J JE WAT

KI P! ... no u go ed .

WE ? N E T E

KNOR

KNO

KNOR

Nutella is lekker met: W afels P a n n e n k o e k e n ! ! s e ! Broodj Crackers! Poffert

jes!

ijs!

Taart! !

s Croissant

Je kunt het zo gek niet bedenken of het is lekker met Nutella. Ga naar nutella.com voor de lekkerste recepten.

Koekjes!

HEBBEDINGEN VAN ORANJE Lepeltjes, kussens, poppen en kleding; Oranje Boven speurt ieder kwartaal het internet af en selecteert de leukste en grappigste koninklijke hebbedingetjes. In de museumwinkel van Paleis Het Loo staan de mooiste spullen. Bekijk ze allemaal op paleishetloo.nl

Zo in elkaar gezet Dol op Paleis Het Loo? Dan kan die vanaf nu in jouw vensterbank staan, want met deze 3D-puzzel kan iedereen het paleis nabouwen. Het 3D-model heeft twee verdiepingen en twaalf losse onderdelen om mee te variĂŤren. Het kost ongeveer drie kwartier om het bouwpakket in elkaar te zetten.

Een 'echte' Anna Paulowna Deze shawl is exclusief voor Paleis Het Loo ontworpen naar voorbeeld van de shawl die Anna Paulowna droeg op het schilderij erij van J.B. Van der Hulst. De shawl heeft een afmeting van 70 x 200 cm en is gemaakt van 100% zijde.

Spaar je rÄłk Een mooie verzilverde spaarpot in de vorm van n een koets. De spaarpot is 11 cm breed en 12 cm m hoog. Niet alleen een leuk origineel object om geld mee te sparen, maar hij staat ook prima in n de woon- of slaapkamer.

ORA NJ E BOVE N

Een stukje paleis op je boterham Binnen de paleismuren wordt al eeuwen fruit gekweekt. De producten werden in de paleiskeukens verwerkt, geweckt, ingelegd of gedroogd. De allermooiste ingrediënten resulteren in vorstelijke conﬁturen en marmelades. Met verrassend lekkere smaken, zoals de Sinaasappel-Brandy marmelade. Probeer ook de Aardbei-Champagne of Abrikoos & Citroenconﬁture. Die zijn niet te versmaden, zo lekker. Allemaal naar eigen receptuur.

Koninklĳke verkleedpartĳ!

Mary Prinsessenjurk Verkleed je als koningin Mary Stuart II, de grondlegster en eerste bewoner van het paleis. Deze roze prinsessenjurk heeft een satijnen bovenlijfje en een rok van organza stof. De jurk heeft een volledig elastische bovenkant waardoor prinsesjes deze eenvoudig kunnen aantrekken. Op de voorzijde zit een geborduurde applicatie met het monogram van Paleis Het Loo. De jurk is verkrijgbaar in twee maten: (98-104) en (110-122).

Vorstelijk k prikken Leuke eekhoorntjess cocktailprikkers in een stevige houder. der. De cocktailprikkerhouders houders zijn er in verschillende soorten. oorten. Van kroontjes, olifantjes, fantjes, en theepotjes tot fruit. Mooi ter decoratie, maar aar natuurlijk ook handig om te gebruiken. ebruiken.

O RAN JE BOVEN

Nieuw Maxi ROLLEN groot lang Smart & Sustainable

Duurt langer

MEER papier MINDER verpakking Milieuvriendelijker

eu Ni w!

100% PINDA’S en verder niks!

Probeer nu met de enige echte Calvé pindakaassmaak! Bereid met alleen pinda’s, geroosterd en gemalen volgens ons unieke recept en dat proef je meteen.

Stel van de eerste letters van de antwoorden op de 21 vragen één woord samen. Heel veel puzzelplezier! 1. Voornaam Zweedse koning? 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.

Achternaam van koninklijke familie? Achternaam zakenvrouw uit Den Haag die paleis Soestdijk heeft gekocht? Zou ruzie hebben met haar schoonzus? Land waar staatsbezoek plaatsvond en het ﬂink regende? Koninklijk gesprek met leider van dit land viel politiek verkeerd? Af en toe ‘werkplek’ van koning Willem-Alexander? Verantwoordelijk functionaris voor beheer en onderhoud paleizen? Ambassadeur van Koeweit gaat hier binnenkort wonen? Paleis van de Zonnekoning? Voornaam erkende buitenechtelijke dochter van wijlen prins Bernhard in Frankrijk? Organisatie waarvoor royals een keer per jaar de handen uit de mouwen steken? Dochter prins Bernhard en prinses Annette? Naam nieuwe Japanse keizer? Staat nog een tijdje in het koetshuis voor herstel en renovatie? Stad in Schotland en titel van prins Philip? Wintersportplaats van de Oranjes? Chambre de Reﬂection aan het Binnenhof? Zus van prinses Beatrix? Oplossing vorig Jaarlijkse optocht destijds in de tuin van paleis Soestdijk? nummer: Decoratiestelsel Zus van Spaanse koning Felipe?

Met gratis kilo's op reis De Palermo soft trolley is een echte must have als het gaat om koffers. Deze kleine, compacte trolley, met tweewielsysteem, is super licht en handig opvouwbaar. Zo kunt u meer gratis kilo’s aan bagage op reis meenemen. Hij is gemakkelijk

op te bergen. De trolley is gemaakt van 300 denier, oranje polyester. Dit materiaal is gebruiksvriendelijk en maakt reizen daardoor bijzonder comfortabel. Wie wil er nu niet eens met een lekker lichtgewicht op reis?

Winnen! Oranje Boven verloot één Palermo soft trolley. Stuur uw oplossing ossing van de quiz voor 15 november in op oranje-boven.nl/quiz om kans te maken.

O RAN JE BOVEN

Koninklijke

puzzels

Woordzoeker

N E M G E N E L I R A M M H N

O J K A G O T R E H A L A G S

O N IJ D N N T F I R E R R N I

R A D S C A I O Y D R O G I E

W P T E E O I N A Y O V A G R

E S S J R N N D N T K L R I A

G L E S T S G S M E S A I L D

E E O N L O C E T I P G T I E

N I S I O I E H L I O E A E N

E H P R S S N A E B T S R V A

D P A P T E I T F I R U I E I

E O L E E X V H J I D E T B R

W S R A E M A E F E L I C I A

Z A I L K S R N G V R I N H E

O C A N O M G A M M E T P G T

De woorden zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt. Letters kunnen elkaar overlappen. Zoek de woorden op en streep ze af. De overgebleven letters vormen, achter elkaar gelezen, de oplossing. ADEL ALEXIA ARIANE ATHENA BEVEILIGING CONSTITUTIE DIANA

ELOISE EMMA ENGELBRECHT EREPENNING FELICIA FILIP FONDS

GALA GRAVIN GROOTMEESTER HARRY HERTOG ISLA KATE

LINTJE LIPPE MARGARITA MARILENE MARY MONACO NOORWEGEN

ONDERSCHEIDING PRINSJESDAG SIERADEN SOESTDIJK SOPHIE SPANJE VLAG

ZWEDEN

Stuur de goede oplossing in vóór 1 november 2019 via: www.oranje-boven.nl/koninklijkepuzzel Oplossing puzzel vorig nummer: Regeren is vooruitzien

ORANJ E BOVE N

Sudoku

8 1 8 6 7 4 9 2 9 8 6 3 8 4 3 1 6 2 1 7 8 6 3 9 2 6 8 4 3 2 1 2 4 5

1 2

5 4

9 8

6 4 8 2 4 3 1 9 7 8

9 4 3 8 5 7 2 3 1

5 6

Winactie dvd & boek ‘My brilliant friend’

5X My Brilliant Friend is een achtdelige topserie naar de internationale bestseller L’amica geniale (De geniale vriendin) van Elena Ferrante. Wanneer haar belangrijkste vriendin spoorloos lijkt verdwenen, zet de bejaarde Elena Greco haar computer aan om het verhaal van hun vriendschap te schrijven. Ze ontmoette Raffaella Cerullo, die ze altijd Lila noemde, in 1950 in de eerste klas van de lagere school. Hun gezamenlijke geschiedenis, die zich afspeelt in het gevaarlijke, maar fascinerende Napels, zal meer dan zestig jaar van hun leven beslaan. www.lumiere.be/movies/my-brilliant-friend.

Winnen!

Oranje Boven geeft vijf pakketten weg met de prachtige dvd en het heerlijke boek onder de goede inzendingen. Stuur de oplossing van de woordzoeker voor 15 november in op oranje-boven.nl/puzzel om kans te maken.

O RAN JE BOVEN

DIVERSE VARIANTEN VERKRIJGBAAR, O.A.

KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP WWW.PERFECT-FIT.NL

EXPERTS IN VOEDING NU NOG LEKKERDER

NIEUW NU OOK MET PEERSMAAK

* Voedingswaarde: bevat verwaarloosbare hoeveelheid energie.

VOLGENDE KEER IN

De volgend e Oranje B oven verschij nt in DECEM BER

n Japan kroontrzĳ nieuwe keize

Colofon Oranje Boven Het grootste GRATIS onafhankelijke royaltymagazine van Nederland! Gratis meenemen bij alle supermarkten van Dirk van den Broek, DekaMarkt en Dirck III-slijterijen. Uitgever Brookland Productions, Sassenheim Concept, realisatie en redactie Trusted Media Publishers.

Modekoningin Máxima:

vorstelijk ﬂuweel

STAATSBEZOEK INDIA

Fotograﬁe RVD/Jeroen van der Meyde, Hans Jacobs, PPE, Johannes Dalhuijsen, Hollandse Hoogte, (o.a Frank van Beek, AP Photo etc.). Trusted Media Publishers BV Redactie Trusted Media Donauweg 10 1043 AJ Amsterdam Niets in deze uitgave mag, in welke vorm en op welke wijze dan ook, worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Hoewel Oranje Boven met de grootst mogelijke zorgvuldigheid wordt samengesteld, staan uitgever en redactie niet in voor eventuele onvolkomenheden in de inhoud en kunnen hiervoor niet aansprakelijk worden gesteld. Niet alle in de advertenties genoemde producten zijn verkrijgbaar in de hier bovengenoemde winkels.

Oranje Boven kalender 27 oktober

Prinses Anita a 50 jaar

zonde al die oude kleding, laat ik eens wat verstellen doet mijn schoonmoeder ook!

2 november

Koningin Soﬁa K van Spanje 81 jaar

oeps veel te veel weggeknipt waar vind ik nou een lapje stof wat er op lijkt?

25 december ber 2

Prins Bernhard hard P 50 jaar

MAXX!

O RAN JE BOVEN

KANS OM TE WINNEN!

* **

Raadpleeg de deelnemende verpakkingen voor de algemene voorwaarden alvorens een aankoop te doen. Open 'm speel en eet. 'Sony' en haar logo's zijn geregistreerde handelsmerken van Sony Corporation.