Trajectum 11/12 #04

oorlogsverteller

stand-up

swoosh!

CHRIS VAN DER HEIJDEN

LACHEN TEGEN DE HERFST

ACHTBAAN OVER DE UITHOF

NR04 | 27.10.2011 | www.trajectum.hu.nl | magazine voor Hogeschool Utrecht

P L E H R E T S E E M DE T N J I W D R E V

Ontdek de masters van de Universiteit Leiden

Kom in november naar de Masterdagen en ontdek meer dan zestig masters van de Universiteit Leiden en veel bijzondere specialisaties.

www.mastersinleiden.nl Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.

STUDENTEN, LET OP! Punten niet gehaald?

Scriptie nog niet af?

Met Personal Studycoaching van Instituut Maltha kom je er wel!

Ook voor struikelvakken als Statistiek & de Bètavakken kun je op ons rekenen.

Schrijf je nu in via

www.instituutmaltha.nl Of kom langs op de

Van Asch van Wijckskade 24.

...door uw gift op giro 6640 (advertentie)

cliniclowns.nl

10 12 16 18 22 30

nieuws DE HU SCOORT WEER LAGER de stelling ALLE DOCENTEN EEN 7! interview CHRIS VAN DER HEIJDEN, OORLOGSVERTELLER golf STRIJDEN OF NETWERKEN? duurzaam DE UITHOF KAN EEN STUK GROENER. TOCH? coverstory HELP, DE MEESTER VERDWIJNT! herfstdepressie LACHEN HELPT!

REDACTIONEEL

06

Zin in de meester Toen ik op de basisschool zat, wist ik dat ik tot en met groep vijf een juf had en de drie groepen erna een meester: Ormel, Bruins en Wieringa, tevens hoofd der christelijke basisschool. Lekker duidelijk, maar leuk waren ze niet. Ze zaten er al jaren en de houdbaarheidsdatum was al lang verstreken.

Dat is nu wel anders, want onze samenleving feminiseert. Glazen muren worden massaal aan diggelen gegooid. Vrouwen rukken op in alle sectoren. De dokter is een vrouw, de communicatie-adviseur is een vrouw en de leerkracht is een juf. Deze laatste trend is al jaren geleden ingezet en daar is niet iedereen even blij mee. Het beroep van meester is aan inflatie onderhevig, het is niet sexy om voor de klas te staan.

Overheidsmaatregelen om het beroep van meester aantrekkelijker te maken, hebben gefaald. Jongens blijken niet zo van werken met kleuters te houden, te vingerhaken – raar woord overigens, ik vingerhaak, jij vingerhaakt…

Dat de meester een uitstervend ras dreigt te worden, is volgens de deskundigen niet oké. Jongens hebben rolmodellen nodig en die kan de juf niet bieden. Dat zeggen ook de kinderen in deze Trajectum over het verdwijnen van de meester. Met de meester kun je lachen. Op de school van mijn kind zorgen de vier meesters op feesten en partijen altijd voor humor en relativering.

Een mooier statement voor het behoud van de meester maakte mijn zoon afgelopen zondag na een week vakantie: Op mijn vraag of hij weer zin in school had, antwoordde hij: ‘Nee, ik heb zin in de meester.’

Janny Ruardy

27102011 TRAJECTUM 04

3

Minder opleidingen, vage toekomst Het Instituut Engineering and Design brengt het aantal opleidingen terug van vijf naar drie.

Ook omdat de commissieVeerman het wil.

Elektrotechniek, werktuigbouwkunde en technische bedrijfskunde blijven bestaan en krijgen een nieuw curriculum. Industriële automatisering en (zoals eerder bekend werd gemaakt) algemene operationele techniek worden vanaf komend studiejaar afgebouwd. Verder verdwijnen de negen profielen en afstudeerrichtingen, zoals mediatechnologie en integrated product development.

De maatregelen zijn het gevolg van het herontwerp van het instituut, onderdeel van de faculteit Natuur en Techniek. De fa-

culteit wil het totale opleidingenpalet onder de loep nemen.

Achterliggende redenen zijn onder meer een te lage instroom van studenten en het advies van de landelijke commissie-Veerman aan hogescholen om zich duidelijker te profileren.

Het is de bedoeling dat elementen van de afgestoten onder­ delen in het nieuwe studieprogramma terugkomen. Bijvoorbeeld in de thema’s medische, duurzame, creatieve en mobiliteitstechnologie. September 2013 moet het nieuwe onderwijs van start gaan.

De gemeenschappelijke opleidingscommissie wil eerst verder met studenten en docenten praten alvorens een definitief advies te geven. ‘Het is voor ons erg belangrijk dat er in de nieuwe structuur nog steeds ingenieurs opgeleid worden voor de beroepen waarvoor er nu opgeleid wordt’, meldt GOC-voorzitter Arie van Scheepen. ‘Studenten kiezen nu bewust voor bepaalde beroepsprofielen en de vraag is hoe dit in de nieuwe structuur vorm krijgt. Dat is voor ons nu nog wat vaag.’ (GR)

FF BELLEN

Revolutie op de Ganzenmarkt

4

TRAJECTUM 04 27102011

Net als in veel andere plaatsen in de wereld wordt ook in Utrecht geprotesteerd onder de naam Occupy. Op de Ganzenmarkt staat een twaalftal tentjes.

Auke den Otter, vierdejaars student oefentherapie Cesar, is één van de activisten.

Waarom doe je mee?

‘Ik ben lid van de organisatie Internationale Socialisten en voer al langer actie omdat ik weet dat het niet goed gaat met de wereld. Hopelijk ontstaat er met Occupy een nieuwe beweging die opkomt tegen het onrecht in de wereld.’

NAAR DAKAR VOOR HET GOEDE DOEL Met een Volvo 940 van bijna twintig jaar oud crost Sander Meijer, vierdejaars student commerciële economie, met twee vrienden van Amsterdam naar de Senegalese hoofdstad Dakar. Ze hebben geld ingezameld voor Rotary Doctors Nederland, een organisatie die de medische hulpverlening in de Hoorn van Afrika wil verbeteren. In Dakar wordt het geld overgedragen en ook de auto ter beschikking gesteld. De drie studenten betalen de auto, het verblijf en de terugtocht uit eigen zak. In totaal rijden ruim vijftig teams mee in de Amsterdam-Dakar Challenge. (GR) Zie www.amsterdamdakar.nl

Wat hoop je te bereiken?

‘Natuurlijk hoop ik dat we echt iets kunnen veranderen, maar het is belangrijk om realistisch te blijven. Occupy is in Nederland relatief klein, maar hope­lijk wordt de beweging steeds groter.’

Slaap je ook in een tentje?

‘Nee, ik loop stage dus dat zou niet handig zijn. Ik probeer wel zoveel mogelijk op de Ganzenmarkt te zijn. Mijn studie gaat helaas voor, maar ik probeer het zoveel mogelijk te combineren.’

Revolutie, is dat nog wel van deze tijd?

‘Jazeker. Kijk maar naar het Midden-Oosten. De situatie in Nederland is natuurlijk minder extreem maar ook hier worden mensen uitgebuit.’

Wanneer komt de revolutie in Nederland?

‘Ik moet toegeven dat die er waarschijnlijk niet komt. De meeste Nederlanders willen niet vechten voor onrecht omdat ze het zelf vrij goed hebben.’

Wat vind jij onrechtvaardig?

‘Mensen die heel hard werken voor een minimumloon. Bijvoorbeeld een vrouw achter de kassa die net haar kinderen kan verzorgen, terwijl de manager bakken met geld binnenhaalt. Ik vind dat schandalig. Het zou anders verdeeld moeten zijn.’

(MV)

Hier en daar verkiezingen

KORT

Op vijf van de zes faculteiten stelden zich evenveel of minder mensen verkiesbaar dan er zetels zijn, zowel bij het personeel als bij studenten. Deze kandidaten zijn automatisch gekozen, waardoor verkiezingen overbodig zijn. Voor de ruim veertig opleidingscommissies moet er slechts bij een handvol gestemd gaan worden. Op facultair niveau brandt alleen de verkiezingskoorts bij de studentgeleding van Maatschappij en Recht. Dat blijkt op de kieslijsten die te vinden zijn op www. verkiezingen.hu.nl.

Kiezen kan van 21 tot en met 27 november nog wel voor studenten en medewerkers in de Cen-

trale Medezeggenschapsraad (CMR). De zittende personeelsfracties AOb/Abvakabo, HU+ en Ondersteunend Personeel krijgen concurrentie van de partij HU 2020 (met twee kandidaten) en drie eenpersoonslijsten.

Bij de studenten valt op dat de fractie USVBO geen kandidaten heeft aangedragen. Concurrent MUST levert veertien gegadigden en neemt het op tegen drie eenpersoonslijsten.

De verkiezingen begonnen met enig gekrakeel. Vereniging MUST ontdekte enkele fouten op de kieslijsten en schreef in een brief aan de Kiescommissie dat zij zich ‘ernstig zorgen’ maakt.

‘Het bevestigt ons vermoeden dat zij niet zorgvuldig zijn opgesteld’, zegt Arend Wesdijk, voorzitter van de vereniging. Hij wil een structurele oplossing voor de toekomst, bijvoorbeeld door de lijsten in een vroeg stadium openbaar te maken.

4,4 procent minder studenten schreven zich dit jaar in voor een studie aan de HU. Bij de voltijd bacheloropleidingen valt de daling mee: 0,3 procent. De neergang is vooral te zien bij de andere studievarianten. Bij de deeltijdopleidingen is die 12 procent en bij de masters 14 procent. Duale studies kelderen hard, met 29 procent minder inschrijvingen dan vorig jaar.

Ferdinand van Wijk, voorzitter van de Kiescommissie, erkent dat er iets mis is gegaan. ‘We zullen zorgvuldig nagaan hoe dit kon gebeuren’, zegt Van Wijk. Studenten of medewerkers die zich als kandidaat hebben opgegeven en niet op de lijsten staan, kunnen hiertegen in beroep gaan, voegt hij eraan toe. (GR)

OPROEP Trajectum en Studium Generale organiseren een online debat voorafgaand aan de HU-verkiezingen. Kandidaten voor de centrale medezeggenschapsraad, faculteitsraden en/of opleidingscommissies doen hun zegje over een aantal stellingen.

Heb je een vraag? Mail die naar trajectum@hu.nl.

Volg het online debat van 14 t/m 18 november op trajectum.hu.nl.

‘Ik heb een keer gerommeld met een man die niet wist wie Mulisch was. Geen succes.’

Saskia van Laar, docente bij de faculteit Maatschappij en Recht, biedt zich aan in de datingrubriek ‘Buitenkans’ van het Volkskrant Magazine.

FILMPJE

Bij de meeste faculteiten en opleidingscommissies komen geen verkiezingen omdat er te weinig kandidaten zijn.

1 op f3 na zien m. a V e tu rt c be raje o t t ok ww. u.nl h w

JUF & BUITENSPEL De Pabo komt mannen tekort en daarom vraagt Trajectum TV zich af: hoe mannelijk zijn aankomende juffen eigenlijk? Weten ze bijvoorbeeld wat buitenspel is? En wat betekent het voor opgroeiende jongens en meisjes, alleen maar juffen voor de klas?

27102011 TRAJECTUM 04

5

HU scoort weer laag De HU doet het, net als de andere Randstadhogescholen, slecht in de in oktober verschenen Keuzegids HBO Voltijd 2012. De grotere instellingen in het zuiden van het land voeren de ranglijst aan.

D oor G erard R utten en H O P

Eén na laatste De Hogeschool Utrecht staat op de één na onderste plaats in de lijst van grotere hogescholen van de Keuzegids.

Inholland blijft hekkensluiter in de Keuzegids HBO Voltijd 2012.

De Hogeschool van Amsterdam staat op de derde plaats van onder, net boven de HU. In de Keuzegids scoren met name de technische en econo­ mische opleidingen van de HU onder de maat. Onder andere bouwkunde, werktuigbouwkunde, commerciële economie en bedrijfseconomie bezetten een laatste plaats. Maar er zijn ook toppers. Chemie, chemische technologie en medische hulpverlening staan op nummer 1, terwijl bijvoorbeeld pedagogiek, personeel en arbeid en fysio­ therapie het ook goed doen.

De HU bungelt al enkele jaren in de onderste regionen. Vorig jaar deelde de HU de laatste plaats met Hogeschool Inholland en het jaar daarvoor bezette ze net als nu de één na laatste plek.

Het college van bestuur heeft

6

TRAJECTUM 04 27102011

naar aanleiding hiervan de commissie-Gispen in het leven geroepen die het onderwijs en het klimaat aan de hogeschool onder de loep nam. De commissie kwam afgelopen juni met een aantal aanbevelingen om het onderwijs te verbeteren.

De Keuzegids baseert de rankings vooral op de meningen van studenten uit de Nationale Studentenenquête, maar weegt ook het studiesucces en de deskundigenoordelen uit de accreditatie mee. De consumentengids wordt uitgegeven door het Centrum Hoger Onderwijs Informatie (CHOI).

Zuidelijke hogescholen scoren hoog Hogescholen in het zuiden van het land bieden betere opleidingen dan die in de Randstad.

In het rijtje van grote hogescholen van de Keuzegids is Avans kampioen en staan de Hogeschool Zeeland en Hogeschool Zuyd op de tweede en derde plek. Daarna volgen NHTV Breda en Hogeschool Windesheim.

Alle grote Randstadhogescholen scoren onder het gemiddelde.

Dat geldt voor het eerst ook voor de Haagse Hogeschool.

De extreme uitschieters naar boven en beneden zijn allemaal kleinere hbo-instellingen. In het rijtje met middelgrote instellingen staat de Christelijke Hogeschool Ede net als vorig jaar bovenaan, maar de allerhoogste scores zijn voorbehouden aan vier zelfstandige pabo’s en het particuliere managementinstituut IVA in Driebergen. De Ka-

‘Onaanvaardbaar’ De één na laatste plaats van de HU in de Keuzegids is voor het college van bestuur ‘onaanvaardbaar’.

‘We weten waar de problemen liggen en we werken aan verbeteringen’, zo schrijft het college in een verklaring die op de interne HU-site is gepubliceerd. Er worden gesprekken gevoerd met studenten, docenten en leidinggevenden om de belangrijkste knelpunten in de tevredenheid van studenten te traceren en aan te pakken, stelt het college.

Er zijn inmiddels eenduidige

afspraken gemaakt over roostering, nakijktermijnen en verwerking van cijfers in studievolgsysteem Osiris. ‘De komende periode wordt de ingezette verbeteraanpak onverminderd voortgezet.’

Op donderdag 27 oktober is van 15.00 tot 17.00 uur een bijeenkomst gepland, waarbij studenten en medewerkers met elkaar in gesprek gaan over het verhogen van de tevredenheid van de studenten en de kwaliteit van het onderwijs.

tholieke Pabo Zwolle sprokkelt maar liefst 92 punten bij elkaar.

De kleine kunsthogeschool Codarts en vooral de particuliere hogeschool HBO Nederland doen het daarentegen slecht: zij krijgen een stuk minder waardering dan Inholland.

SCORE VAN DE 17 GROTE HOGESCHOLEN 1. Avans – 71 2. Zeeland – 70 3. Zuyd – 69,5 4. NHTV (Breda) – 68,5 5. Windesheim – 65,5 6. Fontys – 61,5 7. NHL (Leeuwarden) – 61,5 8. Haagse – 59 9. Hanze – 59 10. Saxion – 59 11. HAN (Arnhem/Nijmegen) – 59 12. Stenden – 58,5 13. Rotterdam – 57,5 14. Leiden – 55,5 15. Amsterdam – 55 16. HU – 52,5 17. Inholland – 51,5 Zie ook www.keuzegids.org

SCORE HU IN KEUZEGIDS

2010

2011

2012

57 55 52,5

RECENSIE

Gevaarlijk is het als je de ambitie hebt om iets toe te voegen aan dit genre. Ruud Bos, neurobioloog bij de faculteit Diergeneeskunde, probeerde het toch. Onder het pseudoniem R. Dubois verscheen van hem onlangs het boekenweekdikke Promo Sapiens, een satire.

Bos beschrijft de drang van een vrouwelijke collegevoorzitter (geen type Yvonne van Rooy) om te scoren. Haar universiteit, waar ze overigens net als de UU een digitaal blad hebben, mag aan een Holland Next Top Professor meedoen.

De verhouding met haar overige collegeleden is er een van wantrouwen en elkaar een hak zetten. Gebeurtenissen buitelen over elkaar heen en leiden uiteindelijk tot een apotheose, waarbij de collegevoorzitter flink voor gek wordt gezet, tot groot leedvermaak van haar collega’s.

Hoewel het gegeven best aardig is verzonnen, is het verhaal niet goed geschreven. Ongeloofwaardig op sommige momenten, met secretaresses die bedremmeld in de deuropening blijven staan tot mevrouw toestemming geeft en achterwaarts de kamer weer verlaten.

Tenenkrommend met dialogen als ‘voort maar weer met het werk, Annette’.

Mocht ik ooit weer een stukje schrijven over dit genre, dan zal het boekje van Ruud Bos er niet bij staan.

Janny Ruardy

Sjoerd Arends is vijfdejaars journalistiek

Boeken waarin de universitaire gemeenschap op de hak wordt genomen verschijnen met een zekere regelmaat. Briljant in dit genre is De Masters van C.P. Snow uit het stenen tijdperk, 1951, over een vileine strijd tussen een aantal academici over wie de master van de faculteit mag worden. In Nederland schreef W.F. Hermans eind jaren zeventig zijn Onder professoren, waarin hij afrekent met zijn Groningse collega’s. Nog niet zo heel lang geleden verscheen van schrijver/filosofe Joke Hermsen De profielschets, waarin een decaan van de wijsbegeertefaculteit zijn liefje voortrekt bij een benoeming. De gebeurtenis had daadwerkelijk plaatsgevonden. Hermsen persoonlijk ondervond als vrouw nogal wat tegenstand als onderzoeker aan de Tilburgse universiteit. Zij verliet de wetenschap.

InHUland

COLUMN

Onder bestuurders

Nederlanders zijn gek op cijfers en lijstjes, dus een groot aantal media pakten het persbericht over de Keuzegids Hbo Voltijd met plezier op. Vooral in Utrecht, want de HU kwam slecht uit het onderzoek naar studiesucces. ‘Hogeschool Utrecht scoort onvoldoende.’ ‘HU op één na laatste plaats in keuzegids.’ Vervolgens is het wachten op opmerkingen uit je omgeving, die je eraan herinneren dat je ook onderdeel uitmaakt van dat zootje ongeregeld. ‘Zo, niet best hè, die school van jou!’

Daar heb ik mezelf ook weleens schuldig aan gemaakt. Via mijn vriendin belandde ik op een verjaardag in Amsterdam met een groep mensen die ik niet of nauwelijks kende. En zoals dat gaat bij mensen die je niet of nauwelijks kent, praat je over wat je doet in het dagelijks leven. Dus onvermijdelijk over je studie.

Een jongen vertelde dat hij bijna afgestudeerd werktuigbouwkundige was. Een opleiding waar ik niks anders dan respect voor heb. Van zulke hoeveelheden ingewikkelde wisen natuurkunde krijg ik spontaan koude rillingen. Maar wat kun je er mooie dingen mee ontwerpen: ik zag de organen van een futuristisch schip voor me. Een boekwerk aan formules erachter!

Dat beeld verdween echter snel toen hij vertelde waar hij studeerde: Hogeschool InHolland. ‘Aiiii.’ Het schip veranderde in een vlot dat aan elkaar hing met tie rips en duct tape. Ik condoleerde de jongen en vroeg of hij nog een vervolgopleiding ging doen. Hij keek mij fronsend aan en zei dat dit één van de beste werktuigbouwkundige opleidingen van Nederland was. Hij was tevreden en overtuigd. Hij zou nergens anders willen zitten. ‘Maar, InHolland!’

Door de kortzichtige aandacht heeft die naam een bittere smaak gekregen. Maar natuurlijk is niet elke opleiding aan die school knudde. Misschien lopen er topdocenten rond als het gaat om bepaalde vakgebieden. Zoals dat ook op de Hogeschool Utrecht het geval is. Ja, het systeem waarin Hogeschool Utrecht opereert deugt niet en is asociaal tegenover studenten, maar de school heeft meer dan zeventig bacheloropleidingen. Daar zit ongetwijfeld veel goeds tussen dat je op andere scholen niet vindt.

Slechts een afkeurend label hangen aan de naam Hogeschool Utrecht heeft geen zin. Wat is er precies aan de hand met die zeventig opleidingen? Iets meer nuance, graag!

SJOERD ARENDS

R. Dubois, Promo Sapiens, een satire. Uitgeverij Gigaboek. Verkrijgbaar bij Studystore in De Uithof, € 9,95

27102011 TRAJECTUM 04

7

• dinsdag 25 oktober • Ganzenmarkt, Utrecht • stadscamping Occupy

8

TRAJECTUM 04 27102011

hET M

moment 27102011 TRAJECTUM 04

9

In De Stelling geven betrokkenen en deskundigen hun mening en analyse bij een actuele kwestie. Naast De Stelling is er ruimte voor ingezonden brieven.

Mail je bijdrage naar marc.janssen@hu.nl

DE STELLING

Docenten moeten een 7 halen Hogeschool Fontys wil dat studenten docenten gaan beoordelen. Een docent moet dan minimaal een 7 halen. Minister Zijlstra complimenteerde de hogeschool met deze aanpak. Zelf wil hij ook prestatieafspraken met hogescholen gaan maken, waarin ook de kwaliteit van docenten wordt gemeten. Wie deze afspraken haalt, krijgt meer geld. Alle reden om de docenten minimaal een 7 te laten halen. Of toch niet?

Door Gerda van ’t Spijker

Piet van Ierland directeur Dienst Marketing en Communicatie Fontys Hogescholen ‘Met de beoordeling van docenten door studenten willen we de kwaliteit van ons onderwijs meetbaar maken. Maar deze beoordeling neemt niet alles over. We moeten ook gewoon onze accreditatie blijven halen.

Wij denken dat studenten heel goed in staat zijn een docent te beoordelen: ze kunnen heel goed aangeven of een docent bevlogen lesgeeft, of hij hen inspireert en of hij de inhoud goed neerzet.

Mocht een docent een 6 halen, dan wordt hij natuurlijk niet meteen de laan uitgestuurd. Wij gaan hem dan coachen en ondersteunen. Kijken waar het aan ligt en dat aanpakken. Mocht hij langdurig laag scoren en treedt er geen verbetering op, dan moet je de conclusie trekken dat hij beter op zijn plek is in een andere baan.”

10

TRAJECTUM 04 27102011

Lynn Kombrink

Sander Muizelaar

tweedejaars HBO Rechten ‘Goed idee! Sommige docenten mogen echt wel creatiever en enthousiaster lesgeven. Sommigen lezen alleen sheets voor.

Dat kan echt niet!’

beleidsmedewerker Onderwijs en Onderzoek aan de HU en secretaris van de Commissie Gispen ‘Een cijfer aan een docent geven, is niet de weg om de kwaliteit van het onderwijs omhoog te laten gaan. Je moet docenten niet de maat nemen, je kunt beter de dialoog aangaan, met coaching en ondersteuning.

Docenten onderling kunnen elkaar ook goed helpen. Het meten en beoordelen van een docent is tricky. Studentevaluaties zijn manipuleerbaar. Als je een vak makkelijk haalt, ben je misschien positiever over de docent dan wanneer je het moeilijk vindt.

Het is een gevoelige kwestie, je moet daar geen cijfers aan geven. En we hebben al een hoop instrumenten in handen.’

Huub Haandrikman eerstejaars Maatschappelijk Werk en Dienstverlening ‘Docenten moeten zelf ruim voldoende zijn om ons te kunnen beoordelen. Dus minimaal een 7 vind ik wel een goede eis.’

Jacqueline Hulst directeur Onderwijs en Onderzoek van de HU ‘Op de HU verschilt de evaluatie van het onderwijs per opleiding. Wij willen geen algemene standaard invoeren voor de HU, alle docenten met een rapportcijfer beoordelen. We bespreken wel steeds de kwaliteit van het onderwijs met de docenten.

Wij willen ook dat die kwaliteit steeds omhoog gaat. En in principe is een docent daar natuurlijk ook in geïnteresseerd. Maar wij denken niet dat je dat bereikt met zo’n beoordeling.’

Elène Beukers tweedejaars HBO Rechten ‘Studenten die iedere dag ervaren hoe docenten lesgeven kunnen wel een goed oordeel geven, maar ik denk dat je ook een externe professionele blik nodig hebt.

Studenten kunnen niet alles overzien.’

John Driedonks docent Multimedia Journalistiek aan de HU ‘Ik vind het een goed idee als studenten de docenten beoordelen, zolang het niet de enige wegingsfactor is. Stel je bent econoom en geeft les aan eerstejaars. En ze vinden je verhaal oninteressant. Misschien breng je het wel saai, maar het kan ook zijn dat het niveau van de student te laag is om jouw verhaal te kunnen volgen. Daarom mag de mening van een student niet doorslaggevend zijn. Het is een indicatie.’

Vera Lettinck tweedejaars HBO Rechten ‘Ze moeten geen digitale enquête doen, dat werkt niet. Nu hebben wij dat soort enquêtes over vakken, bijna niemand vult ze in. Je zou in de les moeten komen en daar de enquête afnemen.’

O N D E R R E D A C T I E VA N M A R C J A N S S E N

20.10.2011 | Henk Penseel

Avans blijft scoren

POLL

Degenen die deze blog lezen zijn vaak goed geïnformeerd en bereid om tijd te investeren in meningen van anderen. Meestal wil je eigenlijk de niet-lezers iets aan hun verstand brengen. Het is als dure programma’s gericht op een kleine groep raddraaiers, die je niet bereikt. Of je probeert het college van bestuur ergens van te overtuigen, maar die hebben hun stokpaardjes al gekozen.

Gratis appels voor studenten?

Tot eind 2011 krijgen HU-medewerkers dagelijks gratis appels. Studenten zouden die ook moeten krijgen.

Geef je mening op www.trajectum.hu.nl

Uitslag vorige poll: Docenten moeten een 7 halen.

Goed idee?

Toch nog een poging uit weer een interview in Science Guide, waarin Avans–collegelid Frans van Kalmthout drie factoren noemt die bepalen of grote hogescholen kwalitatief een succes zijn. Avans, met ruim 25.000 studenten, is dat zeker, want de hogeschool staat met 12 domeinen op de eerste plaats.

1. Strakke sturing 2. Ruimte bieden voor vernieuwing 3. Ken je omgeving (bedrijfsleven en studenten)

#hU @hillarylutes It’s disgraceful how the Hogeschool Utrecht treats exchange students. I’m disgusted by their total disregard for our schedules.

@roxxy84 Mag ik even schreeuwen!

Al die loze beloftes en slechte afspraken bij de #HU ben ik spuugzat!

100

Bij deze laatste factor gaat het meeste mis volgens Van Kalmthout. Ik ben het met hem eens. Veel te weinig docenten steken hun neus buiten de school, bezoeken congressen of seminars. Trainingen op ict-gebied worden wel losjes aangeboden, maar niet structureel. Daar ontbreekt sturing. Er zijn nog veel docenten die geen Outlook-agenda hebben, laat staan dat ze iets van sociale media afweten. Een suggestie voor ons college van bestuur om een kijkje te nemen in de Avanskeuken.

90 80 70 60 50 40 30 20

31%

15%

15%

38%

Ja, het studentenoordeel is nu eenmaal het belangrijkste

Nee, studenten kunnen de kwaiteit van een docent niet overzien

Nee, het studentenoordeel mag niet doorslaggevend zijn

0

Ja, zo reken je af met vrijblijvendheid in het hbo

10

TOPBLOG

Henk Penseel is recentelijk met vervroegd pensioen gegaan maar blijft bloggen op trajectum.hu.nl/blogs

@Furr91 Heb je ineens ipv woensdag op donderdag een tentamen.

Op de #hu kan het allemaal.

@SerkanSert 2 jaar geleden was ik nog student en nu ga ik een workshop geven aan docenten, gekker moet het niet worden wel leuker. #HU

@KQKim Daar merk ik niks van! Ik word altijd goed geholpen, goede docenten “@rtvutrecht: HU scoort onvoldoende rtvu.nl/n/395049”

@remmelt12 Degene die het inschrijfsysteem van de #HU heeft bedacht had een hekel aan studenten. No doubt. #Svj

@BrandPaul Als er met een mop ook stopcontacten worden schoongemaakt, weet je dat schoonmakers geen bijster hoog IQ hebben. #HU Volg ons op twitter.com/trajectum

27102011 TRAJECTUM 04

11

INTERVIEW

‘Ik vertel

12

TRAJECTUM 04 27102011

Chris van der Heijden beïnvloedde eerder het denken over de oorlog met zijn essay Grijs Verleden. Op 28 oktober promoveert hij op onderzoek naar de nasleep van de Tweede Wereldoorlog in Nederland en hoe er is omgegaan met de oorlog in de laatste 66 jaar. Een gesprek over nuance, ambacht en wetenschap, zijn NSB-vader en PVV-broer, ‘foute mensen’ en tolerantie.

een verhaal’ D O O R T I R Z A H S C H N AT E R

27102011 TRAJECTUM 04

13

Je boek heet Dat nooit meer.

Welke betekenis heeft Dat? ‘Dat is alles wat er in de oorlog gebeurd is en vooral het meest verschrikkelijke: de Shoah (de Holocaust, red.). Vooral in de loop van de jaren zeventig is de oorlog symbool geworden voor alles wat we niet willen. Begin jaren tachtig was er een debat gaande: wat is nu onze democratie? Waar staan wij pal voor? Dat kon niemand uitleggen, tot je over de oorlog begon. Dan wist iedereen waar je het over had. De oorlog was een spiegel. En dat werkt nog steeds zo. Als Wilders het over de Koran heeft, vergelijkt hij het met Hitlers Mein Kampf.’

Je bent historicus én journalist. Is dit boek wetenschappelijk of journalistiek?

‘Op de promotie zal daarover waarschijnlijk gedoe ontstaan. Mijn onderzoek heeft geen duidelijke, klassiek-wetenschappelijke these, wat wel het geval is bij onderzoek naar barende hagedissen bij de derde maan in het voorjaar. Ik doe dat niet, ik vertel een verhaal. Don’t tell, but show, is mijn filosofie. Ik kan best zeggen: “Pats! (klapt in zijn handen), deze theorie heb ik,” maar dan ben ik die complexe werkelijkheid kwijt.’

En wat als er getwijfeld wordt aan het waarheidsgehalte?

‘Ik zou juist twijfelen als iemand met een heel duidelijke theorie over zoiets complex als menselijke situaties komt. Toen ik afstudeerde in Utrecht bezwoer ik mezelf dat ik nooit in de wetenschap terecht wilde komen.

Ik vond het zo boring. Ik wil iets maken, een “meubelmaker met 26 letters” zijn. Daarom werk ik op een hogeschool. Ik zou tamtam willen maken over de vraag hoe je vanuit een hbo-opleiding – een ambachtelijke opleiding – op een andere manier wetenschap kunt bedrijven.’

Waarom dan toch promoveren?

‘De waarheid is dat ik tijd kreeg van de hogeschool als ik een boek schreef voor mijn promotie. Vier jaar lang twee dagen per week. Het was gewoon pragmatisch.

En heerlijk om weer vier jaar te studeren.’

Eerder bracht Van der Heijden over de Tweede Wereldoorlog Grijs verleden uit.

Daarmee veroorzaakte hij nogal wat commotie, omdat hij daarin stelde dat de meeste mensen tijdens de oorlog niet ‘goed’ of ‘fout’ waren, maar vooral bezig met hun dagelijkse beslommeringen.

‘Iemand moet eerst vertellen wat je moet zien voordat je weet wat je ziet.’

14

TRAJECTUM 04 27102011

Heeft dit boek een soortgelijke boodschap?

‘Grijs Verleden was een essay, Dat nooit meer een proefschrift en daarom moest ik voorzichtiger zijn. Wat ik overigens moeilijk vind, want ik ben niet zo voorzichtig. Mijn boek is een cultuurgeschiedenis over de omgang van Nederland met de Tweede Wereldoorlog.’

Wat levert dat op?

‘We gaan allemaal op in de jachtigheid van het leven en de media zijn daarbij te dominant. Iedereen praat elkaar na, hype volgt op hype en niemand kijkt wat er eigenlijk waar is. Het is nuttig om die aaneenschakeling van affaires opnieuw te bekijken, als het uitgestormd is. Ik zou op de hogeschool graag serieus actuele geschiedenis willen doceren. Niet alleen voor journalisten, maar ook bij Gezondheidszorg en Educatie.

Studenten te leren met enige afstand te kijken naar de modes in hun tijd.

Mensen weten pas wat er is gebeurd in hun leven als iemand ze vertelt dat het is gebeurd. Marcel Proust loopt in zijn roman À la recherche du temps perdu op een gegeven moment door een straat en roept: “Heeft er iemand wat geschreven over deze straat? Want dan weet ik tenminste wat ik moet zien.” Zo werkt het. Iemand moet eerst vertellen wat je moet zien voordat je weet wat je ziet.’

• Chris van der Heijden (Leiden, 1954) • Geschiedenis, filosofie en literatuurwetenschap, Universiteit van Utrecht • Docent aan de School voor Journalistiek, Hogeschool Utrecht • Schrijver van diverse (historische) boeken en verhalenbundels • Journalist voor o.a. Groene Amsterdammer, Vrij Nederland, NRC Handelsblad, KRO, NOS en VPRO.

Is ongenuanceerdheid jouw grootste vijand?

‘Nee hoor, ongenuanceerdheid is heel goed in het debat en nuttig voor de politiek.

Maar voor de beschouwing vind ik ongenuanceerdheid, tja, ongenuanceerd (lacht).

Het populisme van Wilders, waar ik beslist geen voorstander van ben, vind ik soms heel verfrissend omdat het dingen op scherp zet. Maar zo moeten we een debat niet voeren.’

Jouw broer Haye van der Heijden vertelde onlangs in een ingezonden stuk in de Volkskrant op Wilders te stemmen.

Wat vind jij hiervan?

‘Ik heb het stuk gelezen vlak voordat hij het inzond en heb gezegd: “Haye, dit moet je niet publiceren. Volgens mij gooi je te veel overhoop.” Hij heeft het toch gedaan, dat moet hij zelf weten. Ik ben dol op Haye, we zijn zeer goede vrienden, maar we zijn het over één ding fundamenteel oneens wat Wilders betreft: ik vind dat hij groepen mensen discrimineert en wegzet, Haye vindt dat hij dat niet doet. We kunnen er over praten tot we een ons wegen. Een van de dingen die ik onder meer uit de oorlog heb geleerd, is dat je niet individuen of individuele acties associeert met groepen mensen. Dat past niet in mijn wereldbeeld, ik ben daar veel te liberaal voor. Haye is verder net zo liberaal als ik, we kunnen zeer goed met elkaar verkeren, maar we agree to disagree.’

Van der Heijden werd in 1954 geboren als de derde van zes kinderen. Zijn vader zat na de oorlog vast vanwege zijn oorlogsverleden. Hij was NSB’er en hoofd van de Landwacht in Zuid Holland. Hij verliet verliet het gezin toen Chris acht jaar was.

Heeft de fascinatie voor de oorlog met je vader te maken?

‘Toen ik als jongen van achttien ging studeren had ik al jaren geen contact met hem.

Daarom ging ik hem in het verleden zoeken.

Zoiets moois en ontroerends denk ik dat het was, ja. En dat heeft me op het spoor gezet.

Ik zag mijn vader weer toen ik twintig was en dacht: wie is die man? Hij was fout omdat hij bij de NSB had gezeten en fout als vader, dubbel fout dus. Later, toen ik hem beter heb leren kennen, heb ik me vaak afgevraagd: hoe kan zo’n verstandige, autoritaire, zelfingenomen maar toch ook beschaafde man geassocieerd worden met zoiets weerzinwekkends als de Shoah. Inmiddels ben ik ervan overtuigd dat hij er niks mee te maken had. En zo langzamerhand ben ik al 35 jaar met de oorlog bezig.

Mijn vader is 95 en ook wij zijn het op een aantal punten fundamenteel oneens, maar het zoeken naar hem speelt geen rol meer.

Je slaat een weg in, geschiedenis is mijn vak geworden. En dan roepen mensen: wil je je vader vergoelijken? Maar dat wil ik helemaal niet. Die periode is geweest.’

Zijn we na 66 jaar niet een keer uitgepraat over de oorlog?

‘De oorlog is sinds 1945 het meest besproken onderwerp. Eerst hing hij als een schaduw over de samenleving en de slachtoffers. Vanaf de jaren zestig werd de oorlog een spiegel, een nationaal verhaal. En nu is voor de meeste jongeren de oorlog: een keer op 4 mei naar een herdenking gaan en ‘fascist’ roepen naar iemand, die hen niet aanstaat. De 5 mei-viering verschuift steeds meer naar het vieren van de vrijheid. De oorlog speelt nog steeds een grote rol, maar is anders geworden.’

Wat betekent Dat nooit meer voor de huidige student?

‘Ik heb een serie lessen gegeven over ‘foute mensen’: mensen die vuile handen hebben gemaakt. Studenten interviewen mensen die in Nederlands-Indië gevochten hebben, kinderen van foute ouders uit de oorlog, mensen die in Bosnië hebben gezeten. Ze zijn erdoor gefascineerd, want ze leven in zo’n beschermde wereld. Wanneer word je nou geconfronteerd met dit soort mensen?

Het is goed om na te denken over de enorme mogelijkheden van tolerantie die je hebt als je in zo’n besloten wereld leeft als waarin wij leven. Ik heb het in die lessen bijvoorbeeld over Lynndie England, die in de Abu Ghraib gevangenis in Irak werkte en verliefd werd op een man, die tegen haar zei: dit tuig moet je goed aanpakken want het zijn scumbags. En ze deed het.’

Dat nooit meer: de nasleep van de Tweede Wereldoorlog in Nederland, uitgeverij Contact, ISBN 9789025420949, € 69,95

27102011 TRAJECTUM 04

15

Par 4 Waar eens appeltjes werden geplukt en de koeien graasden, worden nu hole-in-ones geslagen.

Uiteindelijk mag de FEM de beker mee naar huis nemen.

16

TRAJECTUM 04 27102011

Nu is het nog oefenen, soms in gepast golftenue (maar niet altijd). Op 29 juni 2012 volgt de echte uitdaging, het HU Open Golftoernooi.

Netwerken doe je op de golfbaan in Bunnik.

Wie gaat de HU Battle of the Faculties winnen deze vrijdag 14 oktober: Gezondheidszorg of Economie en Management?

27102011 TRAJECTUM 04

17

Luchtfietsen toegestaan STUDENTEN BEDENKEN EEN DUURZAME UITHOF

Zet een windmolen voor sportcomplex Olympos, bouw een nieuwe faculteit met houten balken en leg een monorail aan voor vliegende fietscapsules.

Zo ontstaat een duurzame Uithof.

Studenten van de hogeschool presenteren hun resultaten in een boekje dat op 11 november, Dag van de Duurzaamheid, verschijnt. Hoe realistisch zijn hun plannen?

D oor G erard R utten

18

TRAJECTUM 04 27102011

Dag van de Duurzaamheid Tijdens de landelijke Dag van de Duurzaamheid op 11 november organiseren de HU en de Universiteit Utrecht een programma over de Duurzame Uithof.

Studenten werken overdag in multidisciplinaire teams aan casussen, ’s avonds opent oud-minister Jacqueline Cramer het programma in het Universiteitsmuseum.

Er zijn presentaties van de University of Edinburgh en de TU Eindhoven. Ook wordt het boekje over het project de Duurzame Uithof overhandigd.

Groene sprong van G naar C D

E

C A

OBJECT

Sportcentrum Olympos DOEL

Het terugdringen van het energieverbruik in het sportcomplex.

Het verbruikt veel elektriciteit en gas. Zodoende is de jaarlijkse CO2-uitstoot met 556 ton hoog en krijgt de hal energielabel G, de slechtste kwalificatie. Dat moet beter.

DOOR

Studenten algemene operationele techniek.

RESULTATEN

• Met een betere ventilatie is een snel en makkelijk resultaat te behalen Het scheelt al gauw 73 ton CO2, kost 30.000 euro en is in anderhalf jaar terugverdiend. Het leidt tot een bescheiden stijging op het energielabel van G naar F. • Ook een quick win: warmte­ terugwinunits, een ventilatie­ systeem waarbij de warmte

F

G

B

behouden blijft. Scheelt 70 ton CO2, vergt een financiële injectie van 100.000 euro en is er in vijf jaar uit. Eveneens een sprongetje van G naar F. • Een combinatie van maatregelen zet meer zoden aan de dijk.

Betere ventilatie, goede warmteterugwinunits, nieuwe verlichting en gebruik van warmte uit de bodem en grondwater levert een CO2-reductie van een dikke 200 ton op. Dit kost 330.000 euro aan investeringen en duurt zeven jaar voordat het is terug verdiend. Olympos maakt dan een groene sprong van G naar C. • Ook effectief: enkele duizenden vierkante meters zonnepanelen op het dak. Die zorgen voor 70 procent van het elektriciteitsverbruik en leiden tot 230 ton minder CO2. De prijs is een kleine 1,8 miljoen en het duurt bijna dertig jaar voordat de kosten eruit zijn. Het levert wel het predicaat B op.

• De meest vergaande optie: de bouw van een windmolen.

Die kost een slordige 4,5 miljoen euro, maar produceert meer energie dan Olympos verbruikt. Na tien jaar stroomt er geld binnen.

REACTIE

‘Ik ben erg voor schone energie en zeg snel ‘ja’ tegen dergelijke duurzame maatregelen’ , zegt Edwin Peeters, adjunct-directeur van Olympos, op persoonlijke titel. Maar hij ziet wel beren op de weg. Want waar haalt Olympos 4,5 miljoen euro voor een windmolen vandaan? ‘We hebben zo’n bedrag niet op de plank liggen of op de bank staan.’

Daarnaast zijn er enige jaren geleden al verbeteringen doorgevoerd, merkt Peeters op.

In de danszaal en fitnessruimte bijvoorbeeld is koeling aangebracht omdat de hitte tijdens de

zomermaanden niet te dragen was. En ook de armaturen van de verlichting zijn aangepast zodat ze meer licht geven met minder lampen terwijl er ook lampen zijn aangebracht die langer meegaan. ‘Die investeringen moeten nog terugverdiend worden. Als we nu weer vernieuwingen zouden toepassen, betekent dit een kapitaalvernietiging van de bestaande installaties.’

Maar als je op verantwoorde manier kunt investeren in duurzaamheid, dan moet de universiteit (gebouweigenaar van Olympos) dat niet nalaten, vindt Peeters. ‘Het milieu gaat ons allemaal aan en dat geldt zeker de sporters, want die ademen flink in.’

27102011 TRAJECTUM 04

19

Fietsen in de lucht

OBJECT

DOOR

REACTIE

De Shweeb: een monorail waarmee personen zich enkele meters boven de grond verplaatsen door in een doorzichtig capsule op pedalen te trappen.

Een snelheid van 75 kilometer per uur is haalbaar. De Shweeb staat al als attractie in een pretpark in Nieuw-Zeeland.

Studenten technische bedrijfskunde

‘Het is een hartstikke mooi project’, meent Alie Tigchelhoff, directeur van het Utrecht Science Park (USP). De Shweeb zou door de week worden ingezet als openbaar vervoer en in het weekend als attractie voor dagjesmensen. ‘Maar’, voegt ze er aan toe, ‘er moet nog veel gebeuren voor het zover is.’ Zij vraagt zich af in hoeverre het systeem is getest voor gebruik van massavervoer. ‘In een attractiepark willen mensen wel twintig minuten wachten voor je kan instappen, maar dat is niet zo als je er dagelijks gebruik van maakt.’

Het zal een hele kluis zijn om de financiën rond te krijgen. Als de fietsmonorail commercieel wordt geëxploiteerd, moeten bedrijven in de buidel tasten.

DOEL

• Onderzoeken of een testbaan in De Uithof financieel haalbaar is. Als tracé is gekozen voor het eindstation van de toekomstige tram (bij het te bouwen trans­ ferium) en het sportpark Olympos.

• Daarnaast is bekeken of een lange Shweebbaan van een kleine 25 kilometer soelaas biedt.

Die maakt een rondje langs De Uithof, Amelisweerd, Bunnik, Houten, Zeist en meerdere plekken in de stad Utrecht.

20

TRAJECTUM 04 27102011

RESULTATEN

• De bouw- en marketingkosten van de testopstelling bedragen drie miljoen euro. Verwacht wordt dat dagelijks ruim 1500 mensen gebruik maken van de Shweeb. Bij een prijs van twee euro per rit is het project binnen vier jaar uit de kosten.

• De lange Shweebbaan kost zo’n 96 miljoen euro. Maar die kan beduidend goedkoper uitvallen als de kinderziektes er eerst door de testbaan uit zijn gehaald.

• Aanbeveling: leg een kort traject van de Shweeb aan. ‘Dit testtracé kan door het innovatieve karakter ook een positieve bijdrage leveren aan het image van Utrecht Science Parc.’ Het bedrijf IntroVation van Johannes Krens is al volop aan het lobbyen en fondsenwerven voor de zwevende fietsbaan in de Uithof.

Maar als het onderdeel uitmaakt van het openbaar vervoer dan komen de gemeenten en het samenwerkingsverband Bestuur Regio Utrecht in beeld.

De BRU toont zich vooralsnog terughoudend, vertelt Peter Smit, teammanager strategisch beleid. De organisatie deelt de zorgen van USP-directeur Tigchelhoff over het verwerken van grote stromen mensen door de Shweeb. Daarbij komen vanuit de politiek vragen over de ‘inpasbaarheid’ in het landschap.

Hoe ziet zo’n monorail er uit in het bos of weiland? Hij nodigt de initiatiefnemers uit om met ideeën te komen. ‘Maar nu geven wij er geen steun aan en steken er geen energie in.’

Houten draagconstructie en lamellen

OBJECT

Nieuwbouw HU DOEL

De faculteit Natuur en Techniek huist momenteel in drie locaties en moet over enkele jaren verhuizen naar De Uithof. De nieuwe huisvesting moet duurzaam en energiezuinig zijn.

DOOR

De Omslag Het project Duurzame Uithof vormt een onderdeel van De Omslag, een vijfjarig programma dat duurzaamheid bij de HU handen en voeten moet geven. Het programma bundelt tal van projecten op het niveau van individuele woningen, de wijk, de stad en de regio. De Omslag houdt zich ook bezig met duurzaamheid in het onderwijs en onderzoek. De faculteit Natuur en Techniek is de voortrekker, maar ook bij andere faculteiten ontstaan ‘groene’ initiatieven.

Zie www.duurzaam.hu.nl

Studenten bouwkunde RESULTATEN

De studenten maakten een ontwerp op basis van het principe van cradle-to-cradle: alle gebruikte materialen kunnen na afbraak van het pand worden hergebruikt. Het gebouw telt acht verdiepingen en herbergt 30.000 vierkante meter.

De studenten verwerkten veel natuurlijke materialen in hun ontwerp. Wat het meest in het in het oog springt, is de houten draagconstructie. Houten balken van een meter dik, bijeen gehouden door diagonale stalen

draden, stutten de muren, vloeren en plafonds. ‘Die constructies zijn tegenwoordig meestal van beton’, zegt docent bouwkunde en projectleider Rogier Laterveer. ‘Voor een gebouw van acht verdiepingen is dit echt bijzonder.’

Een andere bijzonderheid is het gebruik van houten lamellen aan de buitenkant. ‘Als het gebouw ’s nachts niet gebruikt wordt, kunnen de lamellen dicht waardoor de warmte binnen behouden blijft.’

Het doel om het gebouw in energiegebruik zelfvoorzienend te maken, bleek niet haalbaar.

Dat komt door de compactheid van het perceel, vertelt Laterveer. ‘Daardoor is er bijvoorbeeld te weinig oppervlakte op het dak om voldoende zonnepanelen op te kunnen stellen.’

REACTIE

‘Het is mooi dat studenten van de FNT een duurzaam ontwerp maken’, zegt Miriam Nuijten van de stafdienst marketing en communicatie. ‘Misschien kunnen we er elementen uit meenemen, maar het bouwproces van de HU is nog niet zo ver dat we daar concreet over kunnen zijn.’

Dat beaamt Sandra Valenbreder, sinds enkele maanden programmamanager duurzame bedrijfsvoering. Zelf zou ze heel ver willen gaan in het gebruik van duurzame materialen en energieneutrale of zelfs energieopwekkkende installaties voor het nieuwe onderkomen.

Maar ze kan er nog niet veel over zeggen want het plan voor een duurzame bedrijfsvoering ligt nog ter goedkeuring bij het college van bestuur. Wel is ze hoopvol gestemd. ‘Want de HU heeft duurzaamheid als een van haar speerpunten.’

27102011 TRAJECTUM 04

21

Op de basisschool kom je ze niet veel meer tegen: mannen.

Pabo’s doen er alles aan om aantrekkelijk voor ze te zijn.

Maar ook zonder frĂśbelwerkjes en kleuterstages komen de jongens niet meer naar de opleiding.

Een heldere visie hoe het tij gekeerd kan worden ontbreekt.

HELP DE MEESTER VERDWIJNT 22

TRAJECTUM 04 27102011

Openbare basisschool in Krewerd, 1958

DOOR GERDA VAN ’T SPIJKER EN MIRA VINK

27102011 TRAJECTUM 04

23

en woensdagochtend op de Sint Dominicusschool in Utrecht. In groep 7b van meester Jelle van Zelst (36) krijgt Rabab (10) de beurt en snelt naar voren. Ze mag iets uitbeelden. Haar klasgenootjes moeten raden wat het is. Ze begint zwierig rond te dansen met een grote liniaal. Meteen schieten er 28 vingers opgewonden de lucht in.

Meester Jelle is een van de drie mannelijk leerkrachten op deze grote basisschool met 550 leerlingen en 45 leerkrachten. En als we de cijfers mogen geloven zal er over een paar jaar nog maar één meester in het team zitten.

Onze samenleving feminiseert. Zeventig procent van de geneeskundestudenten is vrouw en het communicatievak wordt nu al geheel door vrouwen gedomineerd. Voor sommige sectoren is dat niet erg, maar voor het onderwijs wel, is de opvatting. Nog maar zestien procent van de basisschoolleerkrachten is man, blijkt uit cijfers van het kenniscentrum

24

TRAJECTUM 04 27102011

F oto’s : mira vink

E

onderwijspersoneel (SBO). Over acht jaar zal dat nog maar twaalf procent zijn. Door de vergrijzing neemt het aantal meesters af en de aanwas is steeds kleiner.

Een Pabostudie is namelijk niet populair bij jongens. Landelijke maatregelen om de instroom van jongens te vergroten, falen tot nu toe. Net als de maatregelen om jongens minder snel te laten afvallen. Ook de Academische Pabo (ALPO) die in 2008 in Utrecht van start ging, trekt tegen de verwachtingen in weinig jongens. De opleiding zou de jongens een grotere uitdaging kunnen bieden, omdat naast het Pabodiploma ook een onderwijskundediploma behaald wordt. Maar dat blijkt niet voldoende.

Hoe komt het dat jongens niet voor het vak kiezen? Jongens zitten anders in elkaar dan meisjes, concludeert het SBO. Jongens kiezen met een andere motivatie en hebben een andere verwachting. Voor jongens is de opleiding een noodzakelijk kwaad, een mid-

del om leraar te kunnen worden. Ook is de opleiding voor hen vaker een tweede keus, terwijl bijna veertig procent van de meisjes onvoorwaardelijk kiest. Op de basisschool weten ze al dat ze juf willen worden.

Jongens hebben ook een ander, meer traditioneel beeld van het beroep dan meisjes. Ze zien zichzelf al klassikaal lesgeven.

Streng, maar met gevoel voor humor. De eerste stage is vaak het moment van de waarheid. Vooral als de stage in de onderbouw is, haken jongens makkelijk af.

Het feit dat zo weinig jongens voor de Pabo kiezen, helpt ook niet. Dick de Wolff, faculteitsdirecteur bij Educatie aan de HU, beaamt dit: ‘De Pabo is een gemeenschap van vrouwen en de school waar ze later gaan werken meestal ook. Vaak is die gemeenschap ook nog klein. Daar moet je je wel prettig bij voelen als man. Stel je voor dat je de enige vrouw in het politiecorps of in het leger bent. Dan heb je gewoon een lastige positie. De mores zijn anders.’

Meester Faber, 6e klas, 1946

‘Vergeleken met alle juffen, heb ik toch liever een meester.’

In programma’s met klinkende namen als Paboys, Krachtig Meesterschap en Meer Mans hebben Pabo’s en het ministerie verschillende maatregelen genomen om jongens binnen te halen en te houden. Zo komen mannen prominent in beeld in folders en op open dagen. Op sommige Pabo’s kunnen studenten al vroeg kiezen voor een specialisatie in het oudere kind of een minor management volgen. Ook de stages worden aangepakt. De verplichte eerste stage in de onderbouw is op sommige Pabo’s afgeschaft en jongens lopen zoveel mogelijk stage op scholen waar veel meesters zijn.

Binnen de Pabo’s worden de jongens bewust bij elkaar in de klas gezet om zo de onderlinge band te versterken.

EERSTE MEESTER

Terug naar de klas van meester Jelle. Veel kinderen in groep 7b hebben voor het eerst een meester. Daar zijn ze blij mee, want ze verstaan meester Jelle beter, hij praat har-

der dan een juf, maakt meer grapjes en is duidelijk maar niet streng. Sommigen hebben in groep 3 een half jaar les gehad van een invalleerkracht. Hij deed het zwangerschapsverlof van hun juf. De kinderen zijn het er over eens dat juffen strenger zijn dan meesters. Rabab verwoordt het kort en bondig: ‘Vergeleken met alle juffen, heb ik toch liever een meester.’

Meester Jelle loopt ondertussen ontspannen door de klas, en zet met een grapje hier

en daar een kind weer aan het werk. Voor de kinderen vindt hij de afwisseling tussen meesters en juffen belangrijk. Meesters brengen een andere sfeer mee. ‘Mannen zijn relaxter met opruimen’, legt hij uit. ‘Een juf is vaak gestructureerder en dat ervaren de kinderen als streng. Vrouwen benoemen dingen ook meer. Ik heb een druk jongetje in de klas. Als hij zit te wiebelen, zou een juf al snel zeggen dat hij stil moet zitten. Ik trek ‘m in het voorbijgaan even kort aan zijn haar. En dan snapt hij het ook.’

Zelf vindt meester Jelle het gezellig om te werken in een team met veel vrouwen.

‘Maar die paar mannen heb je wel nodig hoor’, zegt hij snel. ‘Het is goed voor de vrouwen dat er ook mannen werken op een school. Dat is toch natuurlijker.’

Dat vindt Martine Delfos, psychotherapeut en lector aan de Hogeschool Edith Stein (HES) in Hengelo ook. Zij is van mening dat er meer meesters voor de klas moeten omdat diversiteit belangrijk is: ‘Niet alleen

27102011 TRAJECTUM 04

25

>

‘Ook voor meisjes is het belangrijk om meerdere rolmodellen te hebben.’

PABO IN CIJFERS 2009 (alle hogescholen) INSTROOM m 12.87% v 87.13%

PA B O

MMFFFFFFFFF

Pabo, 1959

voor jongens, ook voor meisjes is het belangrijk om meerdere rolmodellen te hebben.’ Volgens Delfos zou de basisschool een betere afspiegeling van de werkelijkheid moeten zijn. De leerlingen zouden niet alleen met zowel meesters als juffen in aanraking moeten komen maar ook met een allochtone meester of juf. Of een leerkracht met een handicap.

STIJGING

Dit jaar zijn 181 Pabostudenten gestart aan de HU. Daarvan zijn maar liefst 38 jongens.

‘Daar zijn we blij mee, maar we hebben er geen verklaring voor’, zegt Hein Harmsen, muziekdocent bij het Instituut Theo Thijssen van de HU en jaarcoördinator dagopleiding van het eerste en tweede jaar. ‘We hebben er zo’n vijf per groep.’

Harmsen start deze ochtend met zijn derde muziekles aan drie jongens en bijna twintig meiden. Ze zijn in september met de studie begonnen. De studenten hebben een boek

26

TRAJECTUM 04 27102011

met kinderliedjes, maar tijdens de les is er ook ruimte voor een uitdagender repertoire.

Eerstejaars Robin den Daas (17) vindt dat die kinderliedjes er ook bij horen, net als knutselen en de les ‘textiel’. Niet echt een ‘stoer’ vak voor een student van 17, maar Robin vindt het ‘wel relaxed’. ‘Rekenen en taal zijn minder leuk, je moet zelf een beetje kind zijn als je deze opleiding doet,’ denkt Robin, die al op de basisschool wist dat hij meester wilde worden.

Medestudent Peter Olthof (24) is daarentegen niet dol op de textiellessen, ‘maar het is net wat je er zelf van maakt. Je kunt zelfs je gitaar gebruiken tijdens de rekenles later.’ Peter haakt niet af vanwege het knutselen. ‘Ik wil al vanaf mijn vierde leraar worden, heb eerst een tijd sociaalpedagogisch werk gestudeerd. Dat was niks voor mij.’

Hij vindt niet dat de opleiding te veel op vrouwen is gericht. ‘De textielles van vanochtend was een ramp, maar dat overleef ik uiteindelijk ook wel.’

UITVAL NA 1 JAAR m 27.17% v 16.18%

PA B O

MMMFF DIPLOMA m 13.25% v 86.75%

PA B O

MMFFFFFFFFF

Peter en Robin lijken de positieve uitzonderingen. Een groot deel van de afhakende jongens kan zich namelijk niet vinden in kinderliedjes en gefröbel, zo blijkt. ‘Maar het aantrekkelijker maken van de opleiding voor jongens heeft niet de hoogste prioriteit op de HU’, zegt Wichert Duyvendak, directeur van het Instituut Theo Thyssen. ‘Het vakkenpakket is aan regels gebonden en het is moeilijk om de vinger op de zere plek te leggen, waardoor je de juiste maatregelen kunt nemen.’

Wel zijn inmiddels ook op de HU de onderen bovenbouwstage omgewisseld. ‘De leerlingen lopen de eerste stage bij de bovenbouw’, zegt Duyvendak. ‘Maar alle leerlingen moeten uiteindelijk ook stage lopen op de onderbouw, anders krijgen ze geen bevoegdheid om in alle basisschoolklassen les te geven.’

Tij keren

Volgens Dick de Wolff kunnen de Pabo’s het tij niet in hun eentje keren. Hij ziet het als een maatschappelijk probleem. Het onderwijs staat niet op zich, maar is onderdeel van een keten. De hele keten moet meewerken aan een oplossing. Hij ziet de oplossing dan ook in een bredere aanpak. ‘Als je mensen uit de auto wilt halen, dan kom je er niet door alleen het openbaar vervoer te verbeteren’, legt hij uit. Schoolbesturen moeten specifiek mannen gaan werven. Op scholen moet er veel gedifferentieerder met taken en functies worden omgegaan. En Pabo’s zouden vakprofielen moeten opstellen, zodat studenten zich kunnen onderscheiden.‘Wij leven in een gekke maatschappij’, stelt De Wolff. ‘Wij hebben hoge verwachtingen van het onderwijs maar vinden tegelijkertijd dat het weinig mag kosten. Voor een dubbeltje op de eerste rang zitten, dat kan niet. Je moet durven investeren.’

Martine Delfos denkt op een kleinere schaal.

Ze wil op de HES een ‘taskforce’ voor de Pabojongens vormen, waar de jongens steun hebben aan elkaar en ze goede begeleiding krijgen. Volgens Delfos is die begeleiding juist belangrijk bij jongens. ‘Je moet niet vergeten dat deze jongens vaak net van de middelbare school komen en een jaar of 17 zijn. Bij meisjes zie je dat ze sneller volwassen worden en netjes al hun schoolwerk maken. Jongens hebben hier vaker moeite mee en dat zie je ook goed op de Pabo.’ De psychotherapeute denkt dat met de juiste begeleiding minder jongens zullen afhaken.

Pabo Venlo Op de Pabo in Venlo is de instroom van mannen dit jaar opmerkelijk groot: bijna veertig procent. Vorig jaar was dat nog zo’n vijftien procent. Locatiedirecteur Annigje Primowees denkt dat het imago van de Pabo langzaam verandert. ‘Het imago van het bedrijfsleven is de laatste jaren verslechterd. Misschien dat mannen daardoor vaker voor het beroep van onderwijzer kiezen.’

Venlo wil de extra jongens graag binnenhouden en gaat met de studenten onderzoeken waar zij behoefte aan hebben. Bij de lessen rekenen en natuur & techniek kijken jongens en meisjes gedurende zes lessen apart naar verschillende behoeftes aan lesmethodes. ‘Over het algemeen zien meiden rekensommen meer in de context, terwijl jongens vaak rekenstrategieën onder de knie willen krijgen om die over te brengen’, zegt Primowees.

Het accent moet vooral komen te liggen op de kwaliteit van het onderwijs en niet bij het werven van studenten. ‘Via mooie foldertjes en reclame komen er wel meer studenten naar een opleiding maar als er vervolgens niets verandert bij de opleiding, haken ze af.

‘Noord. Oost. Zuid. West. Nooit. Op. Zondag. Werken’, zegt meester Jelle terwijl de kinderen worstelen met hun topografieopdracht. Meester Jelle probeert het zo goed mogelijk uit te leggen. ‘De wereld is veel te groot om op de kaart te passen. Dit schoolgebouw is zelfs te groot. Daarom spreken we af dat een centimeter of deze kaart een meter is’ Terwijl zijn klasgenootjes druk bezig zijn met het meten van de wereld, geeft Edde (10) een heldere analyse van het probleem: ‘Nu heb je weinig meesters en veel juffen, en dan is een meester speciaal. Maar als het andersom was, waren de juffen speciaal.’

27102011 TRAJECTUM 04

27

De Machtigste Student IN HET VOLGENDE NUMMER:

OP 10 NOVEMBER PRESENTEERT TRAJECTUM DE 10 MEEST INVLOEDRIJKE

STUDENTEN VAN DE HU. WIE HEEFT HET WERKELIJK VOOR HET ZEGGEN IN DE RADEN EN COMMISSIES? WELKE STUDENT VERZAMELT DE MEESTE FUNCTIES? EN WAAR ZITTEN DE RUNNER UPS? Lees het in nummer 5, vanaf 10 november in alle bakken te vinden.

Of kijk online op trajectum.hu.nl

Magazine voor Hogeschool Utrecht

(advertentie)

AGENDA

i.s.m.

museum nacht za-29 okhtt utrec

MNU Poster A2 2x PMS.indd 1

WINACTIES 3 x 2 kaarten Het portret van Dorian Gray @ Stadsschouwburg Utrecht * Literair verantwoord doen maar geen zin om te lezen?

De Stadsschouwburg zorgt er 3 november voor dat je een literaire klassieker op toneel kunt zien. In Het portret van Dorian Gray van Oscar Wilde zie je de gevaren wanneer jeugd en schoonheid boven alles worden verheven.

10 x 2 kaarten Pelgrims @ Museum Catharijneconvent * Alles achter je laten om duizenden kilometers te lopen naar een heilige plek: wat bezielt pelgrims? Dat vroeg Museum Catharijneconvent zich af en laat ons met de tentoonstelling Pelgrims. Onderweg naar Santiago de Compostela alles zien over pelgrims. * Winnen? Check Sapsite.nl/winacties of Trajectum.hu.nl/cultuur

op kaartverko l mm 2 9voO KogTraO BaEenR or pr autrecht.n www.muse MUSEA Museumnacht In het donker is alles spannender en dat geldt ook voor de tien Utrechtse musea die van 20.00 tot 02.00 uur hun deuren openzetten tijdens de Museumnacht. Zo zijn er bijvoorbeeld opera in de Domtoren, singer-songwriters in het AAMU, DJ Nuno Dos Santos die het Centraal Museum wegblaast en een gruwelijke spooktocht in Het Spoorwegmuseum.

08-09-11 15:57

D O 2 7 – Z A 2 9 O K T O BER Theater Meester Olaf Karl & de dames 21.00 – Theater Kikker VR 28 OKTOBER Popmuziek Popronde Utrecht v.a. 16.00 – Diverse cafe’s Utrecht T/M 29 OKTOBER Tentoonstelling Red Bull Art of Can Meesterwerken van blik – Centraal Museum W O 2 – Z O 6 N O V E M BER Festival Impakt Festival ‘The right to know’ – Diverse locaties WO 2 NOVEMBER Opera Carmen St. Internationale Opera Producties 20.00 – Stadsschouwburg Utrecht Archief Op zoek naar je voorouders Spreekuur 10.30 – Het Utrechts Archief

10 NOVEMBER CONCERT Spinvis op De Photoplayer Spinvis gaat samen optreden met de Photoplayer.

Nee, niet dat ding waar je vroeger in de kroeg je guldens in gooide om – bij gebrek aan goed gezelschap – memory te spelen, maar een semi-zelfspelend muziekinstrument wat behoort tot de collectie van museum Speelklok. Het optreden is eenmalig dus mis het niet.

DO 3 NOVEMBER Uitgaan A+ Dance 23.00 - EKKO VR 4 NOVEMBER Klassiek Moskou Radio Filharmonisch Orkest 20.15 – Vredenburg Leidsche Rijn Dans CACTI Nederlands Dans Theater 2 20.00 – Stadsschouwburg Utrecht ZA 5 NOVEMBER Wereldbeat Club RASA Conjunto Angola 70 21.00 – RASA WO 9 NOVEMBER Film Filmquiz Utrecht 20.30 – ‘t Hoogt Folk/Indie Josiah Wolf (WHY?) 20.30 – EKKO

11 NOVEMBER CABARET Parnassos Cabaretpodium Parnassos biedt een lichtpunt in de herfstmisère. Zij heeft een nieuw Cabaretpodium gelanceerd! Topcabaretiers en stand-up comedians bieden maandelijks een ongecompliceerd avondje vermaak voor een schappelijk prijsje. Op 11 november is het de beurt aan LambertJan Koops met zijn voorstelling ‘36’.

Meer anti-herfstdepressietips op pagina 30 en 31

AMERSFOORT DO 27 OKTOBE R Theater Bejaarden & Begeerte 20.00 – De Flint Evenement Oktoberfest Amersfoort 3 dagen ‘Deutsche Schlagers’ 17.00-23.00 – Eemplein VR 28 OKTOBER Theater Hofstra & Thirty Dames en Heren 20.30 – De Flint Cabaret Het mooiste komt nog Seth Gaaikema 20.00 – De Flint ZA 29 OKTOBE R Theater Het vergeten woud Familievoorstelling 16.00 – De Kamers Muziek Popronde 2011 All Missing Pieces, Stefany June e.a.

00.00-4.00 – De Kelder

27102011 TRAJECTUM 04

29

DEZE DRIE STAND-UPPERS TREKKEN JE ZO UIT DE NOVEMBERDIP. MAAR PAS OP: JE SCHIJNT JE DOOD TE KUNNEN LACHEN.

D O O R T I R Z A H S C H N AT E R

CULTUUR

Herfstblues medicijn

F OT O: D A NNY VA N D EN BERG

LAST VAN DE HERFSTBLUES?

1

Leon van der Zanden VRUCHTVLEES Met een bak fruit en een schilmes komt Leon van der Zanden het podium op, klaar om alles af te schillen en te pellen (vooral zichzelf) tot er niks meer overblijft dan vruchtvlees. Met pijnlijk goede grappen zet hij herkenbare menselijke situaties neer. In zijn vorige show Cola bracht hij een ode aan zijn overleden vader en liet hij zien niet bang te zijn ook zijn kwetsbaarheid aan het publiek te tonen.

Dat maakt Van der Zanden tot een aanwinst voor het Nederlandse cabaret en dat wordt nationaal erkend, want op Lowlands staat de rij voor de standup tent inmiddels op 100 meter.

In de blauwe zaal van de Stadsschouwburg speelt Leon van der Zanden zijn nieuwste show Vruchtvlees. ‘Het leven is niet altijd sappig, het grootste deel is vlezig, dik en troebel. Maar dat is het voor ons allemaal. Die gedachte biedt verlichting.’

25 en 26 november, 20.30 uur, €18 – Stadsschouwburg, Lucasbolwerk 24

30

TRAJECTUM 04 27102011

CULTUUR

SMILE :-) • Dieren lachen niet als mensen, ook apen niet. Als zij hun tanden laten zien, is dat vooral uit angst, dreiging of onderwerping (denk: Bokito). Apen zijn trouwens wel kietelig.

• Er zijn diverse mensen die zich letterlijk doodgelachen hebben.

Zo schijnt er in 1975 een Engelse metselaar te zijn geweest die na een aflevering van de Britse comedyserie The Goodies 25 minuten lang lachte en toen overleed.

Zijn weduwe schreef de makers later een brief waarin ze hen bedankte voor de plezierige laatste minuten van haar man.

FOTO: ERIK SCHADDELEE

• Volgens Wikipedia is lachen ‘een reactie van mensen op humor, of een uiting van blijdschap, opluchting of spanning. Het komt tot uiting in een beweging van de mond of het uitstoten van bepaalde geluiden’.

• Lachen is gezond. Je maakt tijdens het lachen endorfine en dopamine aan, stoffen waardoor je je lekker voelt. Lachen werkt ook stressverlagend en versterkt het immuunsysteem.

Soundos El Ahmadi AANGENAAM!

2

De Amsterdamse met de Marokkaanse roots, dat hoor en zie je aan alles bij Soundos. Aangenaam! Is haar eerste echte eigen stand-upshow, maar ze draait sinds dit seizoen al mee in de Comedytrain. Ook kon je haar cynische en gevatte commentaren al horen in ‘De meiden van

Martijn Oosterhuis NO SURRENDER Haram’, het niet zo brave antwoord op ‘De meiden van Halal’ (halal betekent in het Arabisch ‘rein’ en haram ‘onrein’). Soundos in een aflevering over sissende mannen tegen vrouwen op straat: ‘Waarom niet gewoon: hallo mevrouw, hoe gaat het vandaag met u? Dat gesis, tssss, het zou verboden moeten worden.’

26 november, 20.30 uur, €16, €14 voor studenten – Schiller Theater, Minrebroederstraat 11

Op droge wijze houdt deze zelfbenoemde ‘kakkochtoon’ (‘Wel geslagen, niet gesubsidieerd’) pleidooien voor een beschaafder optreden van jongeren in televisieprogramma’s. ‘In plaats van met een plak kots op je buik, stomdronken in Lloret rondstrompelend naar je moeder zwaaien.’ Ook uit hij zijn verwondering voor wat hij in de drogist tegenkomt (‘De vaginale douche: Badedas met een soort dildo erop?’).

3

Oosterhuis is een graag geziene gast op festivals (Lowlands, Crossing Border) en maakte in het eerste seizoen deel uit van de Lama’s. No Surrender is de werktitel van deze try-out. In het knusse Werftheater (maar 100 plaatsen, dus wees snel!) komt hij met bestaand materiaal en probeert hij nieuw spul uit.

10 november (try-out), 20.30 uur, €13 (€12 met CJP of U-pas) Werftheater, Oudegracht (a/d Werf) 58-60

27102011 TRAJECTUM 04

31

PVA-uitdaging

kelijke magazine van de Hogeschool

COLUMN

Utrecht, verschijnt elke twee weken, behalve in de vakanties.

De volgende Trajectum verschijnt donderdag 10 november, uiterste inzenddatum service-berichten en traatjes: 2 november.

Redactie-adres Bezoekadres: Padualaan 99,

VOORLEZERS GEZOCHT Kinderen met een taalachterstand worden gedurende 20 weken, wekelijks thuis voorgelezen. Dit stimuleert taalontwikkeling en verbindt mensen met verschillende achtergronden. Meld je aan! www.voorleesexpress.nl

kamer 3S.140, Utrecht Postadres: Postbus 8611,3503 RP Utrecht Tel: (088) 481 66 90 E-mail: trajectum@hu.nl Website: www.trajectum.hu.nl Redactie Janny Ruardy (hoofdredacteur, (088) 481 66 92) Marc Janssen (eindredacteur, (088) 481 66 93) Gerard Rutten

GEVRAAGD: ADMINISTRATIEVE / HUISHOUDELIJKE ASSISTENTE

(redacteur, (088) 481 66 94)

6 - 10 uur per week. Werkzaamheden zijn onder meer verwerken van post, opstellen van e-mails en licht huishoudelijk werk. Ruime vergoeding en interessante ervaring.

Bel 030 - 271 13 40 of mail theoschouten@ziggo.nl

(webredacteur, (088) 481 66 96)

Tirzah Schnater (redacteur, (088) 481 66 95) Maarten Nauw Nettie Peters (redactie-assistent, (088) 481 66 90) Mira Vink (stagaire, (088) 481 67 30) Gerda van ‘t Spijker (stagaire, (088) 481 67 96) Medewerkers Ad Franzen, Sjoerd Arends, Ype Driessen

SNEL HEES OF EEN SCHORRE STEM? Moeilijk verstaanbaar of alles twee keer moeten zeggen? Meld je dan aan voor een gratis logopedieonderzoek, -advies of -behandeling in de opleidingskliniek logopedie.

Bel naar 088 - 48 15 777

Fotograaf Kees Rutten Ontwerp Ontwerpwerk, Den Haag Opmaak Karel Oosting Advertenties Bureau van Vliet zandvoort@bureauvanvliet.com, tel: 023 - 571 47 45 fax: 023 - 571 76 80 Abonnementen

TRAATJES

AD FRANZEN

Trajectum, het redactioneel onafhan-

Spirituele groei: van leerling tot Leraar. Maak je eigen lesprogramma.

1 november, 20.00 uur in De Kargadoor, Oudegracht 36, Utrecht.

Toegang vrij. www.stichtingisis.org

Ad Franzen is docent op de HU

Bij de faculteit voor Economie en Management is dit jaar een offensief gestart met de naam PVA. Het is de afkorting voor ‘Presentie, Voorbereiding en Actieve deelname’.

Nieuwe studenten moeten 70% van alle lessen aanwezig zijn, colleges voorbereiden en in de lessen een actieve houding aannemen. De boodschap is duidelijk: weg met vrijblijvendheid en slapte! Het is één van de initiatieven om ervoor te zorgen dat de FEM-opleidingen eindelijk van de laatste plaats in de keuzegids afkomen en dat de FEM een toonaangevende businessschool zal worden.

Als docent werd ik vanzelfsprekend direct uitgedaagd door PVA. In eerste instantie dacht ik: ‘De middelbare school heeft definitief haar intrede in het hoger onderwijs gemaakt’. Aan de andere kant: door de enorme studentuitval bij de FEM zijn alle maatregelen geoorloofd. Het stelde me direct voor lastige keuzes: in mijn eerste college dit jaar bij de FEM gaf ik de studenten opdracht om het werkboek van Sharepoint te downloaden, te printen en de volgende dag mee te nemen naar de les. Van de negentig studenten hadden ongeveer vijf studenten de moeite genomen om dit te doen. Wat nu? Direct alle anderen wegsturen? Dan had ik nog vijf lesweken over van de zeven want in de eerste lesweek waren mijn lessen uitgevallen door een drietal FEM-startdagen. Ik was slap en maakte alleen een opmerking dat dit niet de afspraak was!

Kort daarna betrapte ik een meisje op Facebook in plaats van Excel, terwijl ze zat te wachten om mij een vraag te kunnen stellen. Was dit de geschikte gelegenheid om de ‘A’ van ‘actief’ door te halen en daarmee de toekomst van de betrokken studente voorgoed te verknallen? Oplettende lezers onder u zullen het juiste antwoord uit de wijze van de vraagstelling hebben afgeleid.

In lesweek vijf zat ik dinsdagochtend om half negen in het computerlokaal tevergeefs op studenten te wachten: er kwam niemand. Het management had dinsdagavond om 19.00 uur een tentamen bedrijfseconomie ingeroosterd en studenten vonden mijn les van half negen te vroeg in combinatie met dit tentamen. Die ‘V’ van voorbereiding voor bedrijfseconomie zat blijkbaar goed en was belangrijker dan de ‘P’ van presentie voor mijn vak. Ik ben benieuwd wat de oogst van PVA aan het einde van dit cursusjaar zal zijn…..

LEZING OVER SPIRITUELE GROEI

 35,– per jaargang (of deel daarvan) Druk BDU, Barneveld Redactieraad Chris van der Heijden, Ad van Liempt, Maarten van der Linde, Patricia Veldhuis, Hendrien van de Weert Trajectum is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau © Trajectum Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden om zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen.

32

TRAJECTUM 04 27102011

Mark van den Aardweg (29) Oud-pabostudent HU Amersfoort Onderwijzer op de Daltonschool Rijnsweerd Bijna Leraar van het jaar 2011

Leraar van groep 6B Mark van den Aardweg vond de basisschool vroeger eigenlijk niet leuk. Hij was verlegen en voelde zich ondergesneeuwd. Ook thuis miste hij soms aandacht.

Zijn broertje met PDD-NOS (een autismespectrum-stoornis) eiste veel aandacht op.

Soms frustrerend, ‘maar het heeft me gevormd tot wie ik nu ben’.

Pas op zijn 24e ging hij naar de Pabo. Eerst was hij vertegenwoordiger, maar hij werd het zat om ‘geld bij elkaar te pingelen’. Als leraar probeert hij zo veel mogelijk op het karakter van elk kind te letten.

Met een zelfgemaakt tafeltje met rode knoppen en grote zwaailichten maakt hij van een overhoring een spannende gameshow met rennende, gemotiveerde kinderen.

Zijn talent om les te geven, blijft niet onopgemerkt. Mark wordt genomineerd voor Leraar van het jaar. Hij is het net niet geworden. Niet erg.

De winnaar is een jaar lang ambassadeur van het onderwijs en Mark hoeft niet zo nodig de barricades op. ‘Ik wil doen waar ik goed in ben: voor de klas staan’.

Vorig jaar had Mark een leerling die eerst het etiket hoogbegaafd en later de diagnose Asperger kreeg. ‘Hij was in de war en had het idee dat hij ‘raar’ was.’ Samen met de jongen gaf Mark een presentatie in de klas over Asperger.

‘Sinds die dag gaat het bergopwaarts. Daar doe ik het voor.’

Het mooiste compliment vindt Mark dat de kinderen en ouders hem opgaven voor de wedstrijd. ‘Zijn’ kinderen kwamen massaal met zelfgemaakte spandoeken naar de uitzending. De volgende dag kreeg hij van elk kind iets met nr.1 erop. ‘Koekjes, knutselwerkjes, een cake en zelfs eentje van Lego.’

Dat hij bijna de enige man is tussen de juffen, is geen probleem. ‘Mijn vriendin is er ook eentje. Ik kan ze wel aan, die juffies.’

D oor M ira V ink

27102011 TRAJECTUM 04

33

Ook een bericht, oproep, mededeling, uitnodiging of boodschap?

Mail Trajectum@hu.nl o.v.v. ‘servicebericht’.

Eerstvolgende trajectum verschijnt 10 november.

Deadline in te leveren servicebericht uiterlijk 2 november.

PRIKBORD

Serviceberichten, speciaal voor medewerkers en studenten van de hogeschool.

BUREAU TALENT

STUDIUM GENERALE

MEDIATHEEK

Training Timemanagement

De ideale HU op FE

Nieuw aanbod mediatheektrainingen

Krijg je je werk nooit af? Word je gek van de chaos op je bureau?

Word je regelmatig gestoord? De training Timemanagement is bedoeld voor iedereen die zijn tijdsbeheer wil verbeteren en daarmee het totale functioneren. Startpunt zijn die situaties in je werk die jij als lastig ervaart en die zorgen voor een negatief effect op je gevoel, denken en handelen. Het resultaat van de training zal zijn dat je efficiënter en effectiever met je tijd om zal gaan; je kan meer doen in minder tijd met minder stress.

Data: 1 december: 9.00 - 12.30 uur en 15 december: 13.00 16.30 uur / Kosten: € 375,– per persoon / Doorgang onder voorbehoud van voldoende inschrijvingen. Inschrijven: bureautalent@ hu.nl of 088 – 481 87 80

Hoe ziet de ideale hogeschool er volgens studenten en het College van Bestuur uit? Wat moet er aan het onderwijs, de onderwijsorganisatie en het onderzoek dat op de HU gedaan wordt, verbeteren? Welke prioriteiten moeten daarvoor gesteld worden, op welke termijn zijn veranderingen mogelijk en welke rol spelen bijvoorbeeld externe rankings in het beleid van de HU en haar opleidingen? Over al deze zaken gaan studenten van FE en het College van Bestuur met elkaar in gesprek tijdens een sessie van de Ideale HU. Datum: 17 november / Tijd: 18.00 – 21.00 uur / Locatie: FE / Meer info en aanmelden: studiumgenerale@hu.nl

BUREAU TALENT HU

Werkbelevingsonderzoek

• Een goede rijopleiding volg je maar één keer in je leven!

• Al meer dan 40 jaar toonaangevend, innovatief en betrouwbaar!

• Wij hebben als één van de weinige rijscholen het Bovag 3-sterren kwaliteitslabel!

www.bruinsma.nl 030-2510864 De grootste verkeersschool van Midden-Nederland

34

TRAJECTUM 04 27102011

Op 8 of 9 november ontvangen medewerkers een e-mail met een link naar een vragenlijst over werkbeleving op de HU. Je werkbeleving is afhankelijk van twee factoren: werkstressoren en energiebronnen. Het is belangrijk balans te hebben tussen je energiebronnen en werkstressoren. Het werkbelevingsonderzoek geeft een beeld van deze balans. Daarnaast maakt het onderzoek het mogelijk om de werkbeleving in kaart te brengen en waar nodig actie te ondernemen en beleid bij te stellen. Faculteiten maken nog een eigen keus voor enkele aanvullende thema’s. Je ontvangt direct na het invullen van de vragenlijst persoonlijke, digitale feedback. Daarnaast worden er op faculteits- en hogeschoolniveau uitgebreide rapportages opgesteld. Je kunt deze rapporten en een samenvatting van de resultaten begin 2012 op de Sharepointsite van P&O vinden.

Meer informatie bij je leidinggevende of personeelsadviseur.

Training Projectmanagement: De basis In deze training staan de basisbeginselen van projectmanagement centraal. Technische aspecten, zoals de projectcyclus en de projectfasen, het maken van een projectplan, het implementeren van projectresultaten en de projectcommunicatie en evaluatie worden behandeld. Ook mensgerichte aspecten zoals het leidinggeven aan een projectteam, het verkrijgen van commitment binnen en buiten het projectteam en de relatie tussen opdrachtgever en projectleider komen aan de orde.

Deze training vraagt een investering vanuit eigen tijd: 4 uur per gevolgd dagdeel.

Trainingsdata: 7 december 9.30 17.00 uur, 14 december, 11 januari 2012, 9.30 - 13.00 uur / Kosten: € 450,– per persoon / Doorgang van training onder voorbehoud van voldoende inschrijvingen.

Inschrijven: bureautalent@hu.nl of 088 - 481 8780

Kun jij je weg nog vinden in de vernieuwde LexisNexis: de HU-databank met kranten en tijdschriften? Ben je bezig met onderzoek en wil je Refworks gebruiken voor het beheer van literatuurwijzigingen? Of vind je het nu echt tijd om eens goed kennis te maken met social media?

Van 27 oktober tot en met 3 november bieden de HU-mediatheken diverse workshops aan voor docenten en medewerkers.

Het trainingsaanbod vind je op de rode trainingsladders van de mediatheek of op www.mediatheek.hu.nl.

Aanmelden kan via mediatheektraining@hu.nl

CENTRUM STUDIEKEUZE

Twijfels?

Heb je twijfels of je huidige studie de juiste keuze is? Of ben je met je studie gestopt en heb je nog geen idee wat de volgende stap wordt? Maak dan een afspraak bij Centrum Studiekeuze. In een vrijblijvende intake wordt gekeken waar je tegen aanloopt en welke begeleiding daarin geboden kan worden.

Voor meer informatie over Centrum Studiekeuze en voor het maken van een afspraak kun je terecht op www.centrumstudiekeuze.nl

HU AMERSFOORT

Sportieve samenwerking HU Amersfoort doet studenten en medewerkers een sportief aanbod: vanaf nu is het mogelijk om tegen een sterk gereduceerd tarief te sporten bij Fitacademie Bokkeduinen in Amersfoort.

Studenten en medewerkers van de HU kunnen onder deskundige leiding van een instructeur onbeperkt fitnessen, squashen en groepslessen als yoga, zumba, spinning en bootcamp volgen.

Meer info: www.amersfoort.hu.nl

STUDIUM GENERALE

Amerikaanse professor Richard Florida, internationale grootheid als het gaat om het denken over regionale, economische ontwikkeling, innovatie en de rol van de ‘creatieve elite’ daarin, zal in zijn lezing stilstaan bij de rol van creatieve hoger opgeleiden, (culturele) ondernemers en andere intellectuelen in de economische ontwikkeling van stad en regio. Hij geeft inzicht in hoe kennisinstellingen, ondernemers en kunstenaars door lokale overheden gekoesterd, gestimuleerd en gesteund zouden moeten worden en op welke wijze kennis en het omarmen van nieuwe manieren van wonen en werken in crisistijd toch kunnen leiden tot economische groei.

Datum: 2 november / Tijd: 15.00 17.00 uur / Locatie: Faculteit voor Economie en Management, Collegezaal 1B1 / Aanmelden: www.studiumgenerale.hu.nl onder Debat en dialoog: Lezing Richard Florida.

OLYMPOS

Onbeperkt sporten Wil je niet gebonden zijn aan vaste tijden, maar sporten wanneer het jou uitkomt? Dan zijn de abonnementen van Olympos wellicht iets voor jou. Op het sportcentrum kan je terecht voor een tennisabonnement of – wanneer in deze tijd van het jaar binnen sporten je meer aanspreekt – een squashof badmintonabonnement. Ben je niet van de racketsporten, ga dan fitnessen. Je bepaalt zelf de periode van het abonnement (één, drie, zes of twaalf maanden) en kan dan zo vaak komen sporten als je wilt en wanneer het jou uitkomt. Naast deze abonnementen biedt Olympos ook een eenjarig zwemabonnement aan. Tegen een gunstig tarief maak je een jaar lang gebruik van vier verschillende baden in de omgeving. Hoe vaak, waar en wanneer wederom naar eigen invulling.

Meer info: www.olympos.nl

UTRECHT INC. E.A.

Startup weekend Loop jij rond met een briljant idee voor een nieuwe app, site of (serious) game? Meld je dan nu aan voor het Startup weekend van 11 t/m 13 november in Utrecht!

Een explosieve mix van innovatie, creativiteit en ondernemerschap.

Multidisciplinaire teams van designers, marketeers, ondernemers, webbouwers en game developers krijgen 54 uur om van idee naar startende onderneming te komen en hun businessconcept te pitchen voor ondernemers en investeerders.

Meer info: www.ci.hu.nl en www. startupweekendutrecht.nl

NIBUD

Slim Studeren = Geld Beheren Financieel trainingsprogramma voor en door studenten, met medewerking van het Nibud, om studenten te wijzen op het belang van goed budgetbeheer.

Twaalf studenten in zes steden, waaronder Utrecht, zijn opgeleid door het Nibud om hun medestudenten te leren over de gevolgen van lenen en de financiële mogelijkheden die je hebt als studenten. Denk bijvoorbeeld aan het aanvragen van toeslagen, het doen van belastingaangifte, maar ook praktische tips over slim omgaan met je geld. Dus wil jij alles weten over budgetteren en inzicht krijgen in je eigen financiën, kom dan naar een van de budgettrainingen. Op verschillende data en locaties worden er in Utrecht en andere studentensteden trainingen gegeven.

Aanmelden en meer info: www. studerengeldbeheren.nl

Q:

Op mijn middelbare school kreeg ik extra tijd bij toetsen omdat ik dyslectisch ben. Hoe werkt dat hier? Ik hoorde dat ik ook extra studiefinanciering kan krijgen. Weet u hoe dat zit?

A:

Dyslexie hebben is lastig. Het is goed om jezelf nu al voor te bereiden op hoe dat later zal gaan in je werkende leven. Op het werk zul je moeten regelen dat je belangrijke teksten door iemand laat controleren op fouten.

Spellingscontrole helpt veel, het softwareprogramma Kurzweil kan ook helpen, maar voor sommige situaties heb je hulp van iemand anders nodig.

Tijdens je opleiding zul je ook verslagen moeten maken en teksten moeten aanleveren. Iets met veel fouten inleveren is niet gepast. Dyslexie is dan geen excuus. Dus als je iets moet inleveren, waarmee anderen verder moeten werken, laat je het altijd eerst controleren.

Bij een tentamen kan je die hulp niet inroepen en daarmee wordt rekening gehouden. Bij de HU kun je extra tentamentijd krijgen als je een originele dyslexieverklaring van orthopedagoog of (jeugd)psycholoog kunt laten zien. Als uit de dyslexieverklaring blijkt dat er meer faciliteiten nodig zijn, zoals vergroot lettertype, grotere regelafstand, afdruk op geel papier of A3-formaat, kan dat in de meeste gevallen ook worden aangevraagd.

Er zijn ook sites waarop je gratis taal- en spellingstrainingen kunt vinden. Het is raadzaam en ook leuk om dagelijks zo’n training te doen. Het kost je maximaal vijf minuten per dag.

Als je door medische omstandigheden (ziekte, functiebeperking, handicap) langer over je studie doet dan de cursusduur, kun je inderdaad verlenging van studiefinanciering aanvragen.

Via de site van DUO moet je dan het daarvoor bestemde voorziening prestatiebeursformulier downloaden. De studentendecaan van je faculteit kan helpen bij het invullen van het formulier.

DECAAN

Bijzondere lezing Richard Florida (USA)

In de rubriek FAQ geven studentendecanen Marianne Hamel, Frans Meeuwsen en Jaap van Weenen antwoord op veel gestelde vragen van studenten. Heb jij vragen? Dan kun je bij jouw eigen decaan terecht voor informatie, advies en hulp over en bij je studie. Maar ook bij bijzondere persoonlijke omstandigheden en financiële en materiële vragen.

De studentendecanen hebben een onafhankelijke positie en gaan uit van de belangen van de student. Kijk op de studentendecanen-site op Sharepoint voor meer informatie.

Marianne Hamel T IP : www. betersp ellen.nl

27102011 TRAJECTUM 04

35

24/7 Ik ben Elaine Dalemans (20) en studeer International Marketing Management. Dit jaar help ik als buddycoach vier internationale studenten een beetje op weg. Ik vind het leuk om wat te drinken met vrienden en ga dit jaar de activiteitencommissie versterken van de Utrechtse Studentendansvereniging Udance.

MAANDAG Grachtentocht met alle buitenlandse studenten en buddyc oaches.

DINSDAG Meewerken bij een rs, project voor eerstejaa een ze n ete mo g daa van managementgame uitvoeren.

WOENSDAG Met drie andere buddy’s en een aantal internationale studenten de stad in.

DONDERDAG Er moet ook hard aan de studie gewerkt worden!

ZATERDAG Met de familie op het terras genieten van de nazomerzon.

ZONDAG Uitgebreid ontbijt met mijn zus om lekker van onze vrije dag te genieten.

Ook een keer in deze rubriek? Geef je op via tirzah.schnater@hu.nl

VRIJDAG Lekker weekend vie ren met een drankje en lekkere hapjes erbij.