Aralýk 2011 Ayda Bir Yayýnlanýr Yýl: 2 Sayý: 12
36. Birleþtirilmiþ Bölge Bilgi Alýþveriþ Toplantýsý Sinop Ýlinde Yapýldý
Gýda Tarým ve Hayvancýlýk Bakanlýðýmýzýn Tarýmsal Araþtýrma, koordinasyonu saðlamak, çiftçi Yayým ve Eðitim fonksiyonlarýný yerine getirmeye çalýþan sorunlarýna çözüm bulmak bulunan kuruluþlarý arasýndaki iþbirliðini etkin hale getirerek çözümlerin çiftçilere intikalini ve geliþtirilen uygun teknolojilerin hýzlý bir þekilde çiftçilere aktarýlmasýný saðlamak amacýyla Bölge Bilgi Alýþveriþi (B.BAV) toplantýlarý düzenlenmektedir. Bu amaçla 36. Bölge BAV toplantýsý 8-9 Aralýk 2011 tarihleri arasýnda Sinop ilinde gereçekleþtirildi. Sinop Vira Otel'de gerçekleþtirilen toplantýnýn açýlýþýna Sinop Valisi Dr. Ahmet Cengiz, Sinop Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Recep Bircan, Vali Yardýmcýsý Salih Altýnok, Trabzon Ýl Müdürü Bektaþ ERDOÐAN, Sinop Ýl Müdürü Sezai Aydýn katýldý.
Fýndýk
Sayfa:2
Tarým Takvimi
Sayfa:2
Mersin Balýðý
Sayfa:7
Yýl: 2 Sayý: 12 Sayfa - 2 -
OCAK AYI TARIM TAKVÝMÝ
FINDIK
Fýndýk Karadeniz bölgesi insanýnýn tartýþmasýz en önemli ürünüdür. Ülkemiz yýlda 600.000 - 700.000 ton fýndýk üretimi ile dünyada birinci sýradadýr. Fýndýk Karadeniz insanýnýn kültürü haline gelmiþtir. Üretimde her türlü tarýmsal çeþitliði deneyen Karadeniz çiftçisinin arazi
dokusuna en uygun bitki tartýþmasýz fýndýktýr. Pasta, tatlý, çikolata üretimi ve kuruyemiþ olarak vazgeçilmez bir ürün olan fýndýk üzerine son yýllarda yapýlan araþtýrmalar; fýndýðýn, yüksek besin deðeri içerdiði, kan yaðlarý üzerinde olumlu etki yaptýðý ve açlýk hissinin kontrolünde etkili olduðunu ortaya koymuþtur. Günde 25-30 gr. kadar fýndýðýn tüketilmesinin vücudumuzun saðlýklý beslenme ve geliþimine katkýda bulunduðunu unutmamak gerekir. Fýndýk zengin bir E vitamini kaynaðýdýr. Vücutta tümörlerin oluþumunu engeller. Ayrýca kalp ve damar hastalýklarý, kolestrole baðlý kroner hastalýklarýn riskini azaltýr. 100 gram fýndýktan elde edilen enerji, günlük enerji ihtiyacýnýn %30'unu karþýlar. Büyüme ve geliþme için en önemli besin öðesi olan proteinler açýsýndanda zengin bir gýdadýr. 100 gr. fýndýkta 16 gr. kaliteli protein bulunur. Bitkisel gýdalar arasýnda demir, kalsiyum, potasyum, fosfor ve magnezyum bakýmýndan en zengin olan bir üründür. B vitaminleri için en önemli doðal kaynaktýr.
Özetle Fýndýk;
Enerji verici ve besleyicidir. Güç ve dikkat gerektiren durumlarda yararlýdýr. Cildi güzelleþtirir. Varis tedavisinde faydalýdýr. Böbrekteki kum ve taþlarý döker, böbrek rahatsýzlýklarýnýn tedavisinde kullanýlýr. Vücutta artýk madde býrakmadan protein verir ve vücudun normal çalýþmasýna, zayýf düþmemesine yardýmcý olur. Geliþme çaðýndaki çocuklarýn geliþmelerini daha iyi saðlamak için fýndýk verilmelidir. Yüksek tansiyondan prostata, kalp þikâyetinden menopoz dönemi sorunlarýna kadar birçok rahatsýzlýkta fýndýk vücudu güçlendirici ve saðlýðýmýzý koruyucu bir görev üstlenir. Yapýlan pek çok araþtýrma, fýndýðýn kolesterolü düþürdüðünü ve kalp krizi riskini azalttýðýný, içerdiði yüksek kalsiyum sayesinde kemikleri ve diþleri güçlendirdiðini, cinsiyet hormonlarýný geliþtirdiðini ve günlük yaþamda enerji verdiðini ortaya koyuyor. Her gün sadece 25-30 gr fýndýk yemek, günlük E vitamini ihtiyacýnýn yüzde 100`ünü karþýlýyor. Son zamanlarda yapýlan araþtýrmalar gösteriyor ki, fýndýkta bol miktarda bulunan beta-sitosterol maddesi, kolesterolü düþürmede ve kanser (kolon, prostat, göðüs) gibi pek çok hastalýðý önlemede önemli bir rol oynayabiliyor.
T.C. Trabzon Valiliði Ýl Gýda Tarým ve Hayvancýlýk Müdürü Bektaþ ERDOÐAN
Ali Kemal YILDIZ Koor. ve Tarýmsal Veriler Þube Müdürü
Osman Nuri BAKÝ Mustafa MAZLUM Sinan AYDIN Harun SÜNBÜL Ali Kemal YILDIZ
(Ýl Md. Yrd.) (Ýl Md. Yrd.) (Tar.Altyapý ve Arazi Deð. Þb. Md.) (Bitkisel Ürt. ve Bitki Sað. Þb. Md.) (Koor. ve Tarýmsal Veriler Þb. Md.)
Okan BARUTÇU Yaþar SEYÝS Süleyman AKPINAR Süleyman TUNCER
Arýcýlýk: Arýlar kovanda soðuktan korunmak için kýþ salkýmý oluþturduðundan rahatsýz edilmemeli. Kovanlarýn önünü kapatan ot vs. varsa temizlenerek kovanlara hava giriþi temin edilir. Tarla Bitkileri: Mýsýr: Bir önceki yýlýn ürününü pazara sevk etmeye ve kendi ihtiyacýný deðirmende öðütmeye devam edilir. Patates: Turfanda patates tarlalarýnda fosforlu gübre uygulamasý ve toprak tesviye iþlemine devam edilir. Dikimle beraber azotlu gübrenin ilk kýsmý verilir. Dikimden bir hafta sonra yabancý ot ilaçlamasý yapýlýr. Normal patates sahalarýna çiftlik gübresi verilerek sürüme baþlanýr. Tütün: Tütün mahsulü iþlenmeye baþlanýr. Fidelik tesisi için toprak iþlemesine baþlanýr. Sebzecilik: Tarlada bir önceki üretimden kalmýþ olan artýklar zararlýlara yataklýk edeceðinden dolayý toplanarak yakýlýr. Ekim-dikim programý hazýrlanýr. Ispanak, karnabahar, turp, lahana, marul ve pýrasa sebzelerde hasat devam ettirilir. Seralar düzenli bir þekilde kontrol edilerek sulama,havalandýrma ve gübreleme iþlerine devam edilir. Seralarýn kar yükünden zarar görmemesi için gerekli tedbirler alýnýr. Hayvancýlýk: Hayvanlar verimlerine göre gruplara ayrýlarak bakým ve yemleme proðramý hazýrlanýr. Her hayvan için secere, verim ve saðlýk kartý hazýrlanýr ve bilgiler bu kartlara aylýk olarak iþlenir. Ahýr içi havasý kontrol altýnda tutulur. Uygun hava koþullarýnda hayvanlar ahýr dýþýna çýkarýlarak ahýr içi temizlenir ve % 3 lük sodalý su ile yýkanýr. Ahýr içi sýcaklýðý sýðýrlarýn bulunduðu bölmede optimum deðer olan 13-18 OC ler arasýnda tutulmaya çalýþýlýr. Kýzgýnlýk gösteren hayvanlara suni tohumlama uygulanýr. Doðumu yaklaþan sýðýrlar doðum bölmesine alýnýr. Meyvecilik: Genel olarak bahçe temizliði yapýlýr. F ýndýk ve diðer meyvelerde budama ve ayýklama iþlemleri yapýlýr. Ayýn ortalarýna doðru kivide kýþ budama iþlemleri yapýlmaya baþlanýr. Fosforlu ve potasyumlu gübreler kireçlemeden bir bucuk ay sonra yapýlmalýdýr. Ahýr (çiftlik) gübresi, fosforlu ve potasyumlu gübre uygulamasý yapýlýr. Ocak ayý içersinde fýndýk bahçelerinde fosforlu ve gübre verilmemiþse kireçlemeye bu ay içersinde de devam edilir. Bahçe topraklarý uygun yerlerde derince bellenir ve gübrelenir. Yeni tesis edilecek bahçeler için fidan çukurlarý açýlýr. Fýndýk bahçelerinde fýndýk kozalak akarý ve dalkýran zararlýsýna karþý kültürel mücadele yapýlýr.
(Hayvan Sað. Yet. ve Su Ür. Þb. Md.) (Kýrsal Kal. ve Örgütleme Þb. Md.) (Gýda ve Yem Þb. Md.) (Ý.M.Ý. Þb. Md.)
M. Ali BÝRÝNCÝ (Müh.) Muzaffer KARABAYIR (tekniker) ENFORMASYON BÝRÝMÝ
BASKI Þener Ofset Matbaacýlýk Ýnönü Mh. Kavakmeydan Sk No:4 TRABZON
Yýl: 2 Sayý: 12 Sayfa - 3 -
Ýl Müdürlüðümüz Ýç Kontrol Sistemi Ankara'da Ýl Müdürlüðümüz, Ýç Kontrol Birimi Ýç Kontrol Sistemi kurulumu ile ilgili çalýþmalarýný tamamlayarak Ýç Kontrol Sistemi (ÝKS) faaliyete geçirilmiþtir. Ýç Kontrol sisteminin kurulumu ve iþleyiþi ile ilgili yapýlan çalýþmalarýn ayrýntýlarý Gýda Tarým ve Hayvancýlýk Bakanlýðý Strateji Geliþtirme Baþkanlýðý Ýç Kontrol Dairesinin organizasyonu ile müsteþarlýk makamýnda Ýl Müdürümüz Bektaþ ERDOÐAN tarafýndan sunum yapýlmýþtýr. Müþteþar yardýmcýsý Sayýn Dr. Ferhat ÞELLÝ Strateji ve Geliþtirme Baþkaný, Ýç Kontrol Daire Baþkaný ve uzmanlarýnýn katýldýðý toplantýya Ýl Müdürlüðümüzden Ýl Müdürümüz Bektaþ ERDOÐAN baþkanlýðýnda Ýl Müdür Yardýmcýmýz Mustafa MAZLUM ve Ýç kontrol sistemi biriminde görevli Veteriner Hekim Mesut KANAR ve Mühendis Mehmet Ali BÝRÝNCÝ katýlmýþtýr.
Yapýlan sunumda Ýç Kontrol sisteminin kurulum ve iþleyiþi ile ilgili ayrýntýlý bilgi verilmiþ Ýç Kontrol Sisteminde anketler ve öneri formlarý üzerinden iyileþtirmeye acýk alanlar ile risk envanterlerinin ortaya koyduðu eksikliklerinin giderilmesi ile ilgili yapýlan çalýþmalar ve sonuçlar somut örneklerle ortaya konulmuþ olup; Bakanlýðýmýz tarafýndan diðer il müdürlükleri ile paylaþýlabilecek ve örnek teþkil edecek bir çalýþma olarak deðerlendirilmiþtir. Sunum sonucunda müþteþar yardýmcýsý Sayýn Dr.Ferhat ÞELLÝ böyle bir sunumun çalýþmalarýný bitiren illerin Ýl Müdürlüklerinde yapýlmasýný ve bakanlýðýmýz tarafýndan izlenmesi gerektiðini belirterek bu kapsamda yapýlacak ilk ziyaretin Trabzon'a yapýlacaðýný söyledi ve sunum için teþekkür etti.
ÝL MÜDÜRÜ BEKTAÞ ERDOÐAN ARICILIK KURSUNU ZÝYARET ETTÝ Tarla Fazeleri Zarar Veriyor
Trabzon Ýl Gýda Tarým ve Hayvancýlýk Müdürlüðü ile Arsin Halk Eðitimi Merkezi Müdürlüðü nün iþbirliði ile Arsin Ýlçesinde açýlan arýcýlýk kursu sona erdi. Trabzon Ýl Gýda Tarým ve Hayvancýlýk Müdürü Bektaþ ERDOÐAN beraberinde Hayvan Saðlýðý,Yetiþtiriciliði ve Su Ürünleri Þube Müdürü Okan BARUTCU, Arsin Ýlçe Gýda Tarým ve Hayvancýlýk Müdürü Þenol KÜRKAN, Arsin Halk Eðitimi Merkezi Müdürü Ýslam ZENGÝN, Müdür Yard. Engin SÝYAH ve Arsin Tarým danýþmaný Halit Kývanç SEKBAN ile birlikte arýcýlýk kursunu ziyaret ederek kursa katýlan çiftçilerle bir süre sohbet etti. Kursa katýlan çiftçilerin sorunlarýný dinleyen Ýl Müdürü Bektaþ ERDOÐAN sohbetinde çiftçilerin sorunlarýna ve sorularýna cevap verdi. Ayrýca arýcýlýðýn önemine dikkat çekerek Arýcýlýk baþta olamak üzere devlet tarafýnda yapýlan
tarýmsal destekler hakkýnda bilgi verdi. Her zaman mesai mefhumu gözetmeksizin çiftçilerin hizmetinde olduklarýný vurguladý. Kursun açýlmasýnda emeði geçen Arsin Halk Eðitimi Merkezi Müdürlüðüne ve katýlýmcýlara teþekkür ederek kursun hayýrlý olmasýný diledi. Arsin Halk Eðitimi Merkezi Müdürü Ýslam ZENGÝN Ýl Müdürü Bektaþ ERDOÐAN'ýn ziyaretlerinden çok memnun olduklarýný söyliyerek teþekkür etti. Kursa katýlan çiftçiler Ýl Müdürü ve Þube Müdürü'nü aralarýnda görmekten duyduklarý memnuniyeti belirterek teþekkür ettiler. Arýcýlýk kursunu Ýl Gýda Tarým ve Hayvancýlýk Müdürlüðü Hayvan Saðlýðý, Yetiþtiriciliði ve Su Ürünleri Þube Müdürlüðü Personellerinden Tekniker Ýsmet KAHRAMAN ve Tekniker Muzaffer KARABAYIR verdi.
Yýl: 2 Sayý: 12 Sayfa - 4 -
36. Birleþtirilmiþ Bölge Bilgi Alýþveriþ Toplantýsý Sinop Ýlinde Yapýldý
Ýl Müdürü Sezai Aydýn'ýn açýlýþ konuþmasýyla baþlayan toplantýda konuþan Vali Dr. Ahmet Cengiz, tarým sektörünün insan saðlýðý ile bire bir iliþkili olduðunu belirterek, bu konuda hassasiyetin hayati önem taþýdýðýný söyledi Vali Dr. Ahmet Cengiz, "Toplantýnýn baþarýlý geçmesini Ülkemiz ve Bölgemiz için hayýrlý olmasýný diledi. Toplantýnýn açýlýþýnda Sinop Ýl Müdürü Sezai AYDIN ve Trabzon Ýl Gýda Tarým ve Hayvancýlýk Müdürü Bektaþ ERDOÐAN 'da bir konuþma yaparak toplantýnýn önemine dikkat çekti ve toplantýnýn hayýrlý olmasýný diledi. Karadeniz Tarýmsal Araþtýrma Enstitüsü Koordinatörlüðünde düzenlenen Toplantýya Trabzon, Tokat, Kastamonu, Karabük, Samsun, Amasya, Artvin, Ordu, Rize, Giresun, Ýl Gýda Tarým ve Hayvancýlýk Müdürlükleri ile Orta Karadeniz Geçit Kuþaðý Tarýmsal Araþtýrma Ýstasyonu Müdürlüðü, Trabzon Su Ürünleri Merkez Araþtýrma Enstitüsü Müdürlüðü, Ordu Arýcýlýk Enstitüsü Müdürlüðü, Giresun Fýndýk Araþtýrma istasyonu Müdürlüðü ile Rize Çay Araþtýrma Enstitüsü Müdürlüðü ve Ondokuz Mayýs Üniversitesi Ziraat Fakültesinden Öðretim üyeleri katýlmýþtýr.
Maviyemiþ Üretim Alanlarý Artýyor
Trabzon Ýl Gýda, Tarým ve Hayvancýlýk Müdürlüðü Bitkisel Üretim ve Bitki Saðlýðý Þube Müdürlüðünce uygulanmakta olan “Meyveciliði Geliþtirme Projesi” kapsamýnda yer alan 2011 yýlý “Mavi Yemiþ Yetiþtiriciliðinin Yaygýnlaþtýrýlmasý Alt Projesi” için temin edilen Mavi Yemiþ (Likapa) fidanlarýnýn çiftçilere daðýtýmý gerçekleþtirildi. Trabzon Ýli Yomra Ýlçe Gýda, Tarým ve Hayvancýlýk Müdürlüðünde 19 Aralýk 2011 tarihinde yapýlan mavi yemiþ fidan daðýtým törenine Ýl Müdürü Bektaþ ERDOÐAN, Bitkisel Üretim ve Bitki Saðlýðý Þube Müdürü Harun SÜNBÜL, Ýlçe Müdür Vekili Ömer Boran ve konu uzmaný teknik personel ile çiftçiler katýldý. Fidan daðýtým töreninde bir konuþma yapan Ýl Müdürü Bektaþ ERDOÐAN þu açýklamalarda bulundu:“Ýlimiz arazi yapýsý bakýmýndan engebeli, iþletme büyüklüðü bakýmýndan ortalama 13 dekar gibi küçük ve parçalý, parsel büyüklüðü bakýmýndan ise ortalama 2,5 dekar civarýndadýr. Bu kadar küçük, parçalý ve engebeli parsellerde yetiþtirilen çay ve fýndýktan daha fazla gelir getirici olmasý ve ayrýca ürün çeþitliliðinin saðlanmasý bakýmýndan ve ayný zamanda çiftçimizin gelir seviyesinin yükseltilmesi amacýyla baþlatýlan “Meyveciliði Geliþtirme Projesi” kapsamýnda Ýlimizde Maviyemiþ, Çilek ve Kivi bahçeleri tesis edilmektedir.
Projelerimiz baþta Ýl Özel Ýdaresi olmak üzere, Dokap-Tarým, Sosyal Yardýmlaþma ve Dayanýþma Vakýflarý tarafýndan finanse edilmektedir. Bu gün Ýl Özel Ýdaresi destekli olarak mavi yemiþ yetiþtiriciliðinin yaygýnlaþtýrýlmasý alt projesi kapsamýnda toplam 40 dekar alan için 10.000 adet mavi yemiþ fidaný daðýtýmýný gerçekleþtirmekteyiz. Merkez, Maçka, Yomra, Arsin, Araklý, Köprübaþý, Sürmene, Of, Dernekpazarý, Çaykara ve Hayrat Ýlçelerimizin çiftçilerine en az 1 dekar olmak üzere Demonstratif amaçlý bahçeler tesis edilmektedir. Bu bahçelerimizin toprak analizleri yapýlmýþ, yön ve yöneyleri uygun olanlar seçilmiþtir.
Projelerimize 2012 yýlýnda da devam edilecektir. Projeye alýnan Çiftçilerimizden talebimiz, bahçelerine iyi bakmalarý, herhangi bir olumsuzluk durumunda ise Ýl ve Ýlçe Müdürlüklerimize müracaat etmeleridir. Tüm çiftçilerimizin yeni yýllarýný kutluyor, bol bereketli ve doðal afetlerden uzak yeni bir yýl diliyorum.”
Yýl: 2 Sayý: 12 Sayfa - 5 -
Araklý' da Tarýmsal Eðitim Tüm Hýzýyla Devam Ediyor Hayrat Ýlçesinde Ücretsiz Kuduz Aþýlama Kampanyasý Baþladý Araklý Gýda, Tarým ve Hayvancýlýk Müdürlüðü TARGEL personeli ziraat mühendisi Ayfer
GEDÝK'in ve Tarým Kredi Kooperatifleri Birliði koordinasyonuyla çalýþma merkezi Ayvadere köyünde 02.12.2011 tarihinde hayvan yetiþtiriciliði , gübreleme ve gübre çeþitleri ile tarým sigortasý hakkýnda bilgilendirme toplantýsý yapýldý. Bilgilendirme toplantýsýna Tarým Kredi Kooperatifi Bölge Müdürü Süleyman KURT, Araklý Ýlçe Gýda Tarým ve Hayvancýlýk Müdürü Edip BÝRÞEN, teknik personel ve çok sayýda çiftçi katýlmýþtýr. Bilgilendirme toplantýsýnda hayvan yetiþtiriciliði, buzaðý bakýmý ve beslemesi konularýnda sunum yapýlmýþtýr. Ayrýca Bakanlýðýmýzýn hayvancýlýða vermiþ olduðu destekler anlatýlmýþtýr. Gübreleme ve gübre çeþitleri hakkýnda bölgemizde yetiþtiriciliði yapýlan ürünlerde kullanýlan gübrelerin çeþitleri, gübreleme zamaný ve oranlarý ile toprak analizi yöntemleri ve önemi anlatýlmýþtýr. Tarým sigortasý hakkýnda çiftçiler bilgilendirilerek tarým sigortanýn faydasý, müracaat þekli ve kapsamlarý anlatýlmýþtýr. Bilgilendirme toplantýsýna katýlan çiftçilerin toplantýyý ve sunumu çok yararlý gördüklerini, bu toplantýlarýn devam etmesini istediklerini bildirdiler. Bu toplantýnýn düzenlenmesinde emeði geçen herkese teþekkür ettiler.
Hayrat Gýda Tarým ve Hayvancýlýk Müdürlüðü tarafýndan 2012 yýlý içerisinde kedi ve köpeklere ücretsiz olarak kuduz aþýlama kampanyasý baþlatýldý. Ýnsanlar için ölümcül olan kuduz hastalýðýnýn önüne geçmek için kedi ve köpekler mutlaka yýlda bir kez kuduz aþýsý yapýlmasý gerekmektedir. Þüpheli bir hayvan tarafýndan ýsýrýlan kiþinin yarasý sabunlu ya da deterjanlý su ile bolca yýkanmalýdýr. Çok basit gibi görülen bu uygulamanýn özellikle yüzeysel yaralarda riski % 90 oranýnda azalttýðý saptanmýþtýr. Yaraya bir antiseptik (%40-70'lik alkol, iyodin v.b) uygulanmalýdýr. Evcil kedi köpeklerini aþýlatmak isteyenlerin Hayrat Gýda Tarým ve Hayvancýlýk Müdürlüðüne baþvurmasý gerekmektedir.
Her Yerde Çiftçilerle Beraberler Çaykara Ýlçe Gýda Tarm ve Hayvancýlýk Müdürlüðü Personeli heryerde çiftçilerin yanýnda. Bazen eðitim salonu, bazen ev ortamý, arazide, tarla baþýnda, bazen de pazarda çiftçileri gerek uygulamalý gerekse teorik olarak bilgilendirmektedirler. Yapýlan çalýþmalarý özetlersek aralýk ayý içerisinde Ataköy ve Köseli köyünde peynir yapýmý, gýda muhafazasý, sebze yetiþtiriciliði, beslenme ve iyotlu tuz kullanýmý hakkýnda ev ortamýnda toplantýlar yapýlarak bayan çiftçilere bilgiler verildi. Tarlabaþýnda çalýþmalar izlenerek uygulamalar gösterildi. Büyükbaþ hayvan iþletmelerinin güncelleme ve büyükbaþ hayvan küpeleme çalýþmalarý devam etmektedir. Fýndýk desteklemeleri için fýndýk arazileri kontrol edilerek cins deðiþiklikleri yapýldý. Ataköy'de Brokoli, havuç ve brüksel lahanasý yetiþtiriciliði üzerine eðitim toplantýlarý yapýldý. Bahar döneminde deneme ekimi yapmak üzere brokoli, havuç ve brüksel lahanasý ekimi için üretici bayanlar bilgilendirildi. Ataköy' de kivi reçeli ve Trabzon hurmasý marmelatý yapýmý gösterildi. Þahinkaya köyünde kivide kýþ budamasý yapýldý. Patates yetiþtiriciliði, ekimi ve muhafazasý üzerine bilgiler verildi. Son dönemlerde pazar açýsýndan güzel getirisi olan yer kirazýnýn Ataköy'de denemesi yapýldý ve Ataköy topraklarýmýzda yer kirazý yetiþtirilebileceði sonucuna varýldý.
Yýl: 2 Sayý: 12 Sayfa - 6 -
Þahinli Ýlköðretim Okulu'nda Beslenme ve Gýda Eðitimi Çarþýbaþý Tarým Danýþmaný Gürsel ÇAKIROÐLU ile Ýl Müdürlüðü Koordinasyon ve Tarýmsal Veriler Þube Müdürlüðünün ortaklaþa düzenlemiþ olduðu toplantý Þahinli Ýlköðretim okulu toplantý salonunda gerçekleþti. Ýlköðretim öðrencilerine Müdürlüðümüz Teknikerlerinden Nebahat MERTCAN ve Gülþen BAÞKAN kahvaltýnýn önemi ve okul baþarýsýna etkisi hakkýnda bilgi verdi. Özellikle kahvaltýlarýndan süt yumurta ve balý eksik etmemeleri gerektiði konusunda uyardýlar. Açýkta satýlan gýdalarýn zararlarý ve satýn alýrken nelere dikkat etmeleri gerektiði ve ilk - son kullanma tarihi geçmiþ ürünleri tüketmemeleri ve açýkta satýn alýnan gýdalar ile ilgili herhangi bir sorunla karþýlaþtýklarýnda ALO 174 gýda hattýný arayýp þikayetlerini bildirmeleri gerektiði konusunda bilgi verdiler. Ýlköðretim öðrencilerinden beslenme ile ilgili gelen sorunlarý yanýtladýlar. Doðal hazýrlanan ürünlerle beslenmenin önemini anlattýlar.
Þalpazarý Ýlçesinde Toprak Tahlili Çalýþmalarýna Hýz Verildi Þalpazarý Ýlçesi Tarým Danýþmanlarý Zir. Müh. Duygu YÝÐÝT, Zir. Müh. Metehan ÝLASLAN, Vet. Hekim Ýlhan KOPAL iþbirliði yaparak bölgelerindeki çiftçilere toprak tahlilinin önemini anlatarak toprak tahlili için numune alýmý konusunda uygulamalý eðitimlere hýz verdiler.
Amaçlarýnýn bölge genelindeki bütün bahçelerden numune alarak çýkacak tahlil sonucuna göre kireçleme ve gübreleme yapýlmasýný saðlamak olduðunu belirten tarým danýþmanlarý, böylece gereksiz yere fazla gübre ve kireç uygulamasýna son vermek istediklerini söylediler. Aþýrý gübre kullanýmýnýn hem ekonomik açýdan hemde saðlýk açýsýndan olumsuz sonuçlarý olduðunu vurgulayarak böylece nitrat kirliliðininde önüne geçmek istediklerini söylediler.
ÇARÞIBAÞI'NDA DENETÝMLER DEVAM EDÝYOR Çarþýbaþý Ýlçe Tarým,Gýda ve Hayvancýlýk Müdürlüðü ve Çarþýbaþý Ýlçe Emniyet Müdürlüðü iþbirliði ile Aralýk ayý içerisnde haftanýn 1(bir) günü gece/gündüz planlama yapýlarak 1380 sayýlý su Ürünleri Kanunu na göre "balýklarda boy yasaklarý" ve "Hamsi Nakil belgeleri" kontrolü yapýldý.Yapýlan denetimler Su Ürünleri Müh.Kamil GÖLÜKÇETÝN tarafýndan yönetildi. Toplam 30 (otuz) araç kontrol noktasýnda durdurularak evrak ve nakil iþlemleri incelendi. Bu incelemer sonucu Su Ürünleri Kanunu' na aykýrý bir duruma rastlanmadý.
Ýl Gýda Tarým Ve Hayvancýlýk Müdürlüðü elemanlarý ile Araklý ilçesi Ayvadere Çiftçi Kadýn Eðitimlerine Yoðun Ýlgi Var ve Deðirmencik köyleri, Çaykara ilçesi Köseli köyü tarým danýþmanlarý iþbirliði ile
çiftçi kadýnlara yönelik ev ekonomisi, gýda muhafaza, iyotlu tuz kullanýmý ve beslenme konularýnda uygulamalý eðitimler verildi. Araklý Ayvadere ve Deðirmencik köylerinde bol miktarda bulunan elmalarýn deðerlendirilmesi için düzenlenen elma pekmezi ve elma sirkesi yapýmý büyük ilgi gördü. Elmanýn besin deðerinin anlatýldýðý bu eðitime Ayvadere köyü tarým danýþmaný Ayfer GEDÝKKAYA Deðirmencik köyü tarým danýþmaný Birgül ERDEN Koordinasyon ve Tarýmsal Ver.Þb.Müdürlüðünden Teknikerler Meryem ÜÇÜNCÜ, Gülþen BAÞKAN, Nebahat MERTCAN'ýn katýlýmý ile yapýlan toplantýda elma pekmezi ve elma sirkesi uygulamalý olarak 21 kadýn çiftçiye gösterildi. Ayrýca Çaykara ilçesi Köseli köyü tarým danýþmaný Yeter ÞEREF'in organize ettiði 14 kadýn çiftçinin katýldýðý beyaz peynir çalýþmasý ilgi ile izlendi bu uygulamada beyaz peynir yapýmýnda kullanýlacak sütün özellikleri ve salamura suyunun hazýrlanmasý gibi önem arz eden konularda kadýn çiftçilere bilgi verildi.
Yýl: 2 Sayý: 12 Sayfa - 7 -
Bir Denetim Ekibinin Tesadüfü: Mersin Balýðý!
Denetim görevlisinin hareketli ama rutinleþmiþ iþleri ara sýra rutin dýþýna çýkar. Tatlý tesadüfler güne damgasýný vurur. Duyanlarý da heyecanlandýran bir öyküye dönüþür sonra. “Hayat bir tabur vukuattýr; kumandaný: tesadüf” diyor Cenap Þahabettin. Tesadüfün adý bu öyküde mersin balýðý olacaktýr.
Mersin Balýðý
Mersin balýðý hem tatlý suda, hem tatlý-tuzlu karýþýk suda (ýrmak deltalarý), hem de denizde yaþar. Göçebe hayatý sürdüren türleri gençliklerini tatlý suda geçirip, sonradan denize göç ederler ve erginleþince çiftleþmek için tekrar tatlý suya dönerler. Mersin balýklarý çok geç erginlik çaðýna ulaþýrlar. Özellikle diþiler, ancak 20 yaþýna varýnca ilk kez yumurtlarlar. Sadece bazý küçük türleri bir iki yaþýnda erginliðe ulaþýrlar. Bazý mersin balýklarýnýn 100 yaþýna varabildikleri ispatlanmýþtýr. Bu yaþa varanlarý 1,4 ton aðýrlýðýna ulaþabilirler, böylece dünyanýn en büyük tatlý su balýklarý namýný hak ederler. Bir zamanlar mersin balýðý altýn yumurtlayan tavuk gibiydi. Çünkü havyarý çok iyi para ediyordu. Ancak, bugün nesli neredeyse tükendi. Eski günleri özleyenler þimdi mersin balýðýný arýyor. Her sene on binlerce yavrusu oluyordu. Karadeniz'in kara sularý ile Anadolu'nun serin ýrmaklarý arasýnda gitti geldi milyonlarca yýl.
tekniker Edip Yücel bulunuyordu. Denetim sýrasýnda asfalt üzerine býrakýlmýþ halde gördüler balýðý. Neslinin tükenmesi nedeniyle avlanmasý yasaktý, avlayana tereddütsüz para ceza uygulanacaktý. Araþtýrýrlar, kimse balýða sahip çýkmaz. Bir müddet sonra balýðýn yaþadýðýný fark ederler. Avlandýktan, tahminen, üç saat sonra yaþadýðý tespit edilen mersin balýðýný denizde, ellerinden býrakmadan, suyla buluþtururlar. Balýk yaþamaktadýr ama bitkindir. Ölmek üzeredir. Tedirgin olurlar. Tuna Özcelep ile Muhammet Ali Altun balýðýn vucuduna masaj yapmaya baþlarlar. Ýki saat kadar sürer balýðýn yaþama çýkacaklarýnýn haberini alýrlar. Bu sýrada balýðýn suda döndürülmesi mücadelesi. bekletilmesi ancak kaçmamasý için de kuyruðuna ip baðlama yöntemini yürürlüðe sokarlar. Görüntü ilginçtir: Kuyruðundan bir iple kayaya baðlý balýk! Bir süre sonra enstitüden gelenlere balýk teslim edilir. Balýk gözden geçirilir. Her þey yolundadýr. Artýk balýðýn markalanarak doðaya býrakýlmamasý için bir neden yoktur. Öyle de olur.
Karadeniz Zekâsý
Masaj, suya sokma derken balýk adeta yeniden hayat bulur. Denetim ekibimize mersin balýðýnýn tesadüf ettiði mekân Bu sýrada Su Ürünleri Merkez Araþtýrma Enstitüsüne telefonla Trabzon balýk hali. Ekipte su ürünleri mühendislerinden Tuna haber verirler. Çünkü enstitü, mersin balýðýný koruma altýna Özcelep, Muhammet Ali Altun, Bayram Sancar ve alan bir proje yürütmektedir. Enstitüden hemen yola
Balýða Kalp Masajý
BUNLARI BÝLÝYORMUSUNUZ ?
Sebzeler piþirilirken sebzelerin üçte birinin su üzerinde kalmasý ve tencere kapaðýnýn kapalý olmasý gerekir. Kapak açýk sebzeler piþirilirse sebzelerdeki suda eriyen vitaminler buharla uçar gider. Sadece karnabahar ve brokoli piþirilirken sülfür kokusunu gidermek için kapak açýk piþirilebilir. Ayrýca sebze yemekleri bir öðünlük piþirilmeli uzun süre bekletilip ýsýtýlýp yenmemelidir. Kuru baklagiller piþirme esnasýnda kolay piþmesi için karbonat katýlmasý vitaminleri öldürür. Kuru baklagillerin kolay piþmesi için akþamdan sýcak suda bekletmek ve düdüklüde piþirmek gerekir. Çaydanlýk elektirikli su ýsýtýcýlarýnýn ve çay makinesinin dibinde kireç mi birikti;Bir paket limon tuzunu çaydanlýk su ýsýtýcýsý yada çay makinesinin içine dökün biraz su ekleyerek kaynatýn kireçten eser kalmayacaktýr. Reçel piþirirken reçelin taþmasýný önlemek için kaynayan reçelin içine fýndýk büyüklüðündeki tereyaðýný atabilirsiniz. Reçelinizin taþmadýðýný göreceksiniz. Buzdolabýnda oluþan kötü kokulardan kurtulmanýn kolay yolu; Küçük bir kaba bir miktar süt koyup aðzý açýk þekilde dolapta bulundurmaktýr. Göreceksiniz süt bütün kötü kokularý emecektir. Yumurtanýn sarýsýný akýndan kolay ayýrmanýn kolay yolu huni içine kýrmaktýr. Yumurtanýn taze olmasýna dikkat edilmelidir. Huninin içine kýrýlan yumurtanýn aký huninin altýna tutulan kabýn içine akacak sarýsý ise üste kalacaktýr. Taze ve yumuþak meyvelerden komposto yaparken su ve þeker önce kaynatýlýp meyveler sonra eklenirse meyvelerin parçalanmasý önlenir. Pilavýnýzýn beyaz olmasýný istiyorsanýz piþirirken içine 1-2 damla limon suyu damlatabilirsiniz.
Yýl: 2 Sayý: 12 Sayfa - 8 -
Gýdalarý Satýn Alýrken Nelere Dikkat Etmeliyiz
Gýda maddesi satýn alýrken bilinçli bir tüketici olabilmek için aþaðýda belirtilen hususlara dikkat etmemiz gerekmektir. 1-Ambalaj iyice incelenmeli: Ambalajý üzerinde delikler, çatlaklar, yýrtýklar bulunan ,gýda maddeleri , Gýda,Tarým ve Hayvancýlýk Bakanlýðý'nýn izin numarasý olmayan , son kullanma tarihi geçmiþ gýdalar satýn alýnmamalýdýr. 2-Raflardaki sýcaklýk kontrol edilmeli: Soðukta muhafazasý gereken bir gýdanýn soðuk olmadýðý fark edilirse o gýda maddesi alýnmamalýdýr Varsa, O O O soðutucu ve donduruculardaki sýcaklýk ölçerleri kontrol edilmelidir. ( Taze meyve ve sebze <10 C , Süt ve süt ürünleri <4 C, Et, balýk, tavuk <2 C, O Dondurulmuþ Gýda < -18 C ) 3-Taze ürünlerin seçimi: Meyve ve sebzelerin görünümünün mümkün olduðunca taze olmasýna dikkat edilmelidir. Çok yaþ görünümde, üzerinde Süleyman AKPINAR lekeler olan ve hafif çürümüþ veya üzerine özsuyu bulaþmýþ sebze ve meyveleri almaktan kaçýnýlmalýdýr.. Sadece görünümün gýdanýn GÜVENLÝ oluþunun bir garantisi olmadýðý da unutulmamalýdýr. Veteriner Hekim 4-Yumurtalarýn kontrol edilmesi: Yumurtalarýn kýrýk, çatlak ve aþýrý kir olmamasýna dikkat edilmemelidir. Markette yumurtalar 4 OC 'da tutulmalýdýr. Oda sýcaklýðýnda bekletilen yumurtalar alýnmamalýdýr. Yumurtalarýn kabuðunda patojen (hastalýk yapýcý) Salmonella enteridis mikroorganizmasý bulaþmasý olabilir ve yumurtanýn içine de O geçebilir. 7 C 'dan daha düþük sýcaklýklarda bu mikroorganizma yeteri kadar nem olmadýðý için çoðalamaz 6-Taze Balýk Seçimi: Balýk etini diðer etlere göre deðerlendirdiðimizde, bað dokusunun az olmasý ve yaðýnýn özellikleri nedeniyle sindirilme oranýnýn daha yüksek olmasý avantaj olarak görülürken, bozulmaya karþý çok duyarlý olmasý önemli bir dezavantaj oluþturmaktadýr. Bu nedenle avlandýktan sonraki aþamalarda hijyenik koþullar altýnda balýk etinin muhafaza edilmesi gerekmektedir. Tüketici açýsýndan balýketindeki bozulmanýn saptanmasý güç olabilmektedir. Özellikle, gözle görülebilir deðiþiklikler oluþmadan önce tüketilmiþ bir balýketinden kaynaklanan zehirlenmeler daha büyük risk taþýmaktadýr. Bu yüzden, avlanmadan sofraya kadar olan tüm aþamalarda hijyenik koþullara uyulmasý ve denetimin yapýlmasý halk saðlýðý açýsýndan önem taþýmaktadýr.
5-Et, Tavuk Seçimi: Kýrmýzý etler eðer tam karkas veya yarým karkas halinde ise etlerin üzerinde yasal damgalarýn bulunmasý. Taze olarak satýþa sunulan kýrmýzý etlerin canlý ve parlak kýrmýzý renkte, tavuk etlerinin ise canlý, diri, parlak ve gri beyaz renklerde olmasý. Doðal renklerinin dýþýnda aþýrý sarý, yeþil ve benzeri renklerde etlerin satýn alýnmamasý. Kanatlý ve kýrmýzý etlerin yüzey kýsýmlarýnda aþýrý bir ýslaklýk ve yapýþkanlýðýn bulunmamasý. Kýrmýzý ve tavuk etlerinin dýþ yüzeylerinde dýþký içeriklerinin veya çevresel etkenlere Balýk etinde bozulmanýn saptanmasýnda herkesin az çok bildiði duyusal niteliklerin baðlý kirlerin bulunmamasý. kontrolü ile bir deðerlendirme yapýlabilir ancak, kesin bir karara varmak için yeterli deðildir. Bu amaçla yapabileceðimiz kontroller þu þekilde yapýlabilir: Taze balýklarýn gözlerinin þeffaf ve parlak olduðunu, balýk bayatladýkça gözlerin donuklaþarak parlaklýðýný yitirir ve çevresinde kanamalar görülür. Taze balýðýn derisinin gergin ve parlak olduðunu, pulsuz balýklarýn bayatlamaya baþladýðýnda derilerinin parlaklýðýný yitirir, balýk bayatladýkça özellikle karýn bölgesinde buruþmalar meydana gelir. Taze balýðýn solungaçlarýnýn pembe kýrmýzý renkte ve solungaç kapaklarýnýn kapalý olur, balýðýn solungaçlarýnýn bayatladýkça önce gri beyaza, daha sonra da kahverengi ve siyah renge dönüþür ve kapaklarýnýn da açýlmaya baþlar. Balýðýn tazeliðinden emin olmak için elle kontrol edilmeli, "Balýðýn taze olduðunu anlamak için parmaðýnýzla balýðýn üzerine bastýrýn, eðer meydana gelen çukurluk anýnda düzeliyorsa balýk taze, parmak izi kalýyorsa balýk bayat demektir. Ayrýca balýðý baþýndan Uzun süreli muhafazalara baðlý olarak etlerin yüzey kýsýmlarýnýn rutubetini kaybetmesi tutup kaldýrdýðýnýzda kuyruðu aynen tavadaki gibi dimdik kalkýyorsa taze olduðunu, aþaðý ve kurumasýna baðlý olarak, donuk ve koyu kahve veya kararmýþ etlerin alýnmamasý. doðru sarkýyorsa bayat olduðunun göstergesidir" Parça formlarda kaplar içerisinde satýlan kýrmýzý ve beyaz etler, kap içerisinde fazla miktarda kanlý sývý toplanmýþ ise satýn alýnmamasý. Etlerin kendilerine özgü kokusunun dýþýnda aðýrlaþmýþ kötü bir koku, ilaç kokusu veya dezenfektan kokusu bulunma durumunda satýn alýnmamasý. Reyonlarda satýlan kýrmýzý ve tavuk etlerinden hazýrlanmýþ hazýr kýymalarýn mümkünse alýnmamasýna, zorunlu alýnmasý gereken durumlarda veteriner hekim çalýþan yerlerden alýnmasýna. Aþýrý yumuþamýþ ve ezilmiþ kýrmýzý ve kanatlý etlerinin alýnmamasý. Donmuþ olarak satýn alýnacak kýrmýzý ve kanatlý etlerinin üzerindeki son kullanma tarihine dikkat edilmesi ve ayrýca çözünmüþ, yumuþamýþ ürünlerin alýnmamasý. Donmuþ olarak satýn alýnacak etler üzerinde bölgesel renk deðiþikliði olmamasý. Et satýþ reyonlarýndaki muhafaza dolaplarýnýn çalýþýr vaziyette olmalarýna ve özellikle O soðutulmuþ taze et satan reyonlarýn sýcaklýklarýnýn 4 C'nin üzerinde olmamasýna, donmuþ O ürün satýlan dolaplarýn ise -18 C'nin altýnda olmamasýna dikkat edilmelidir. Devamý Gelecek Sayýda...