Congres NVFVG
Nieuwe technologieĂŤn in de gehandicaptenzorg Donderdag 7 april 2016 De Schakel Oranjelaan 10 Nijkerk
Voorwoord Het bestuur van de Nederlandse Vereniging van Fysiotherapeuten voor Verstandelijk Gehandicapten, de NVFVG, nodigt u met genoegen uit aanwezig te zijn op ons jaarcongres met als titel: Nieuwe technologieën in de gehandicaptenzorg De zorg is altijd in beweging en staat niet stil. Juist in de gehandicaptenzorg liggen grote kansen voor nieuwe innovaties en technologieën. Mensen met verstandelijke beperkingen kunnen niet altijd even goed aangeven hoe het met ze gaat. Meten van objectieve waarden middels nieuwe technologieën helpt om bijvoorbeeld gedrag te interpreteren. Daarom zal het komende NVFVG congres in het teken staan van nieuwe technologieën die het onderzoek of de behandeling van mensen met verstandelijke beperkingen ondersteunen. Hierbij valt te denken aan het gebruik van verschillende meetinstrumenten voor bijvoorbeeld inspanningstesten, zoals ademgasanalyses en hartslag. Of gebruik maken van GPS-data voor het bepalen van de invloed van de omgeving op fysieke activiteit. Wij bedanken de leden van de congrescommissie die dit jaar weer een mooi programma hebben samengesteld. Kom en laat u inspireren! U bent van harte welkom op het NVFVG-jaarcongres. Met vriendelijke groet, Bestuur NVFVG Aleid Laan, Mariët Horsthuis, Erik Gielen, Lotte Enkelaar en Annelies Goetheer
3
Dagvoorzitter
Programma-overzicht
Opening en afsluiting
•
Marije Bunskoek / Fysiotherapeut ’s Heeren Loo, lid beroepenveldcomissie bachelor- en masteropleiding fysiotherapie Hogeschool Leiden
Plenaire sprekers
9.00
Binnenkomst en registratie met koffie en thee
9.30
Opening door de dagvoorzitter Marije Bunskoek
9.45
1ste plenaire sessie 6 Kennistransfer ‘Fit for the Future! Samen werken aan beroepsinnovatie hoe doe je dat?’ Dr. Janke de Groot
10.35
2e plenaire sessie Beweeggedrag in kaart gebracht Marijke jansen
Sessies 1 t/m 3
1.
Dr. Janke F. de Groot / Fysiotherapeut en medisch fysioloog, senior onderzoeker van de lijn Kind & Inspanning en hogeschool hoofddocent bij Hogeschool Utrecht 6
2. Marijke Jansen / MSc, Urban Geography, Faculty of Geosciences at Utrecht University 7 3. Dr. Marcel Heerink / Werkzaam bij het Lectoraat Robotica, Hogeschool Windesheim Flevoland 7
Workshop sprekers Workshops 1 t/m 5
1. 2.
Marieke Wouters / MSc, Leerstoel Geneeskunde voor Verstandelijk Gehandicapten, Erasmus MC en Reinaerde Marjolein Smit / MSc, Silverfit B.V.
7
11.25 Pauze 11.40
1ste ronde workshops
12.40
Lunch en Algemene Ledenvergadering (ALV)
13.40
3e plenaire sessie Nieuwe Vrienden – Sociale robots in therapie en educatie Dr. Marcel Heerink
8 tm 11
7
14.30 Pauze 8
14.45
2e ronde workshops
8 tm 11
15.45
3e ronde workshops
8 tm 11
16.45
Afsluiting door de dagvoorzitter Marije Bunskoek
8
3.
Herbert Krakauer / CEO Vita Motion
4.
Stijn Weterings / MSc, Leerstoel Geneeskunde voor Verstandelijk Gehandicapten, Erasmus MC en Abrona
5.
Manon Bloemen / MSc, Kinderfysiotherapeut en gezondheidsweten- schapper, promovenda binnen de onderzoekslijn Kind & Inspanning en docent bij de opleiding Master Fysiotherapie Hogeschool te Utrecht Dr. Janke F. de Groot / Fysiotherapeut en medisch fysioloog, senior onderzoeker van de lijn Kind & Inspanning en hogeschool hoofddocent bij Hogeschool Utrecht 10
9
9
17.00 Borrel
4
5
Programma-informatie plenaire sessies 9.45
1ste plenaire sessie Kennistransfer ‘Fit for the Future! Samen werken aan beroepsinnovatie hoe doe je dat?’ Dr. Janke de Groot Fysiotherapeut en medisch fysioloog, senior onderzoeker van de lijn Kind & Inspanning en hogeschool hoofddocent bij Hogeschool Utrecht
Binnen deze functie werkt zij als onderzoeksleider van een groot samenwerkingsverband “Fit for the Future!” opgebouwd uit stichting Hogeschool Utrecht, Fitkids en de NVFK, UMCU,Revalidatiecentrum de Hoogstraat, VUMC, Erasmus MC en K-J Projects. Daarnaast is zij ookonderzoeksleider voor de Health in Adapted Youth Sports studie (lokatie HU) en werkt zij vanuit het Wilhelmina Kinderziekenhuis aan een studie over vermoeidheid en vermoeibaarheid bij patiënten met SMA.
Nieuwe technologieën bieden mogelijkheden om het beweeggedrag van mensen objectief en gedetailleerd te meten. Met behulp van GPS-meters krijgen we inzicht in de locaties waar mensen bewegen en beweegmeters geven inzicht in de intensiteit van bewegen. Het combineren van gegevens van beide meters verschaft niet alleen informatie over de locatie en intensiteit van bewegen, maar kan bovendien inzicht geven in het type bewegen (bijv. sporten op één locatie, een wandeling maken of van huis naar werk fietsen).
Doel van deze sessie is (1) inzicht te geven in de opbouw en samenwerking van het het Fit for the Future! consortium, maar ook (2) om samen met de deelnemers in gesprek te gaan over de richting van kennisontwikkeling binnen de Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie voor Verstandelijk Gehandicapten.
Tijdens deze presentatie worden de meetmethoden verder uitgelegd en wordt in gegaan op de mogelijkheden voor onderzoek en praktijk.
Eerste doelstelling van het “Fit for the Future!” consortium is de ontwikkeling van een kennistransfersysteem (KTS) getiteld “Fit for the Future!”, waarin bestaande kennis vanuit onderzoek, in samenwerking met het (kinder)fysiotherapeuten, wordt vertaald naar toepasbare kennis voor het werkveld.
13.40
Een tweede doelstelling, is het ontwikkelen van nieuwe kennis, in nauwe samenwerking met hetzelfde werkveld, op het gebied van het meten en verbeteren van fitheid en participatie in fysieke activiteit bij kinderen met een lichamelijke beperking.
Sociale robots – heel vaak in de vorm van robotdieren – worden steeds vaker ingezet voor doelgroepen met specifieke behoeftes, zoals mensen met dementie, kinderen met ASS en kinderen die zware behandelingen ondergaan in het ziekenhuis. Met de toenemende mogelijkheden van de techniek en het betaalbaar worden van robots zijn er ook steeds meer mogelijkheden voor inzet binnen therapie en educatie. De mogelijkheden hebben vooral te maken met emoties die robots kunnen laten zien en kunnen oproepen. Een bijkomend aspect is de ethische bezinning van de emoties die dit oproept.
De ontwikkeling van nieuwe kennis uit dit project zal betrekking hebben op rolstoelvaardigheid, het meten van fysieke activiteit en het effect van een bewegingsstimuleringsprogramma als toevoeging aan de reguliere kinderfysiotherapie. Werkvorm: Interactieve lezing. Take home message: Wanneer onderzoekers en professionals samenwerken aan kennisontwikkeling en beroepsinnovatie wordt het onderzoek een stuk relevanter voor toepassing in de dagelijkse praktijk!
6
10.35 2de plenaire sessie Beweeggedrag in kaart gebracht Marijke jansen MSc, Urban Geography, Faculty of Geosciences at Utrecht University Bewegen is belangrijk voor de gezondheid. Helaas beweegt niet ieder mens voldoende om ook daadwerkelijk gezondheidswinst te behalen. Mensen hebben de neiging om hun beweeggedrag te overschatten, en kunnen daarnaast vaak niet tot in detail vertellen waar ze nu precies bewegen, welke vormen van beweging ze uitoefenen (bijv. fietsen, lopen, etc.), en hoe intensief dat is.
3de plenaire sessie Nieuwe Vrienden – Sociale robots in therapie en educatie Dr. Marcel Heerink Werkzaam bij het Lectoraat Robotica, Hogeschool Windesheim Flevoland
Doelstelling: Verkenning van de mogelijkheden voor de therapeutische inzet van robots. Werkvorm: Een presentatie gevolgd door een discussie/brainstorm.
7
Programma-informatie workshops
jaar gewerkt aan een expertsysteem dat op basis van behandeldoelen oefeningen adviseert.
11.40 14.45 15.45
1ste ronde workshops 2e ronde workshops 3e ronde workshops
In de workshop geven we meer uitleg over de verschillende systemen die beschikbaar zijn en gaan we in op de mogelijkheden van de SilverFit. U kunt hierbij de spellen zelf ervaren en beoordelen of dit aansluit bij uw cliënten.
Workshop 1 Maximale hartslag in mensen met een verstandelijke beperking. Nuttig? Marieke Wouters MSc, Leerstoel Geneeskunde voor Verstandelijk Gehandicapten, Erasmus MC en Reinaerde
635 personen met een verstandelijke beperking (zowel kinderen als volwassenen) hebben in de VS en Spanje een maximale inspanningstest uitgevoerd. De gegevens van deze testen geven ons inzicht in hun piek zuurstofopname, maar ook in hun piek hartslag. Dit zijn veelgebruikte maten om het uithoudingsvermogen te meten. Maar wat zeggen deze gegevens ons precies? En wat kunnen we hiermee in de praktijk? In deze workshop krijgen jullie meer informatie over wat er bekend is over de maximale hartslag van mensen met een verstandelijke beperking, en gaan we in discussie over wat dit betekent voor de praktijk.
Workshop 2 Virtuele therapie in de fysiotherapie - SilverFit Marjolein Smit MSc, Silverfit B.V.
SilverFit produceert computerspellen om bewegen voor mensen met een beperking leuker te maken. De spellen zijn zo gemaakt dat je ze precies kunt instellen op het niveau van de cliënt (al startend vanaf een zeer laag niveau -er zitten bijvoorbeeld veel oefeningen in voor mensen in een rolstoel). Dit wordt momenteel op grote schaal toegepast in de ouderenzorg (in verpleeg- en verzorgingshuizen) en ook steeds meer in de verstandelijke gehandicaptenzorg. Wereldwijd oefenen wekelijks meer dan 20.000 cliënten met onze spellen. De oefeningen zijn allen gebaseerd op wetenschappelijke richtlijnen en de klinische praktijk. SilverFit heeft in de afgelopen jaren 7 verschillende systemen ontwikkeld. Deze richten zich op grof motorische, cognitieve en ADL vaardigheden, looptraining, fietsen; krachttraining, beweegstimulering buiten de therapie, thuisrevalidatie, en slikrevalidatie. Op het SilverFit, het systeem met 3D camera, is het afgelopen 8
Workshop 3 Meer kwaliteit van leven met robots als hulpmiddel voor fysiotherapie Herbert Krakauer CEO Vita Motion
De wisselwerking tussen lichaam en brein benutten om een scala aan psychosomatische effecten te bewerkstelligen, die het welzijn verbeteren van de kliënt en de verzorgers. Hoe neurologie en bewegingswetenschap samengaan en fysiotherapeuten in staat stelt ook immobiele kliënten (weer) te laten bewegen op een innovatieve en aantrekkelijke manier. Meer participatie als uitgangspunt voor meer ADL met behulp van zorgrobots en de toekomstige rol van de fysiotherapeut in een multidisciplinaire setting, die de kosten in de zorg gaan verlagen. Doelstelling: De gehandicaptenzorg beter, humaner en efficiënter maken met behulp van de beweegrobot. Werkvorm: Bespreking van verschillende casussen van NAH kliënten. Take home message: We kunnen morgen beginnen …… Workshop 4 Weten hoe te meten. Een onderzoek naar conditiemeting bij mensen met een verstandelijke beperking Stijn Weterings MSc, Erasmus MC en Abrona - Leerstoel Geneeskunde voor Verstandelijk Gehandicapten In deze workshop zal worden besproken hoe het uithoudingsvermogen van mensen met een verstandelijke beperking getest zou kunnen worden. Hierbij is de Klinimetrie interessant: de wetenschap kijkt naar de kwaliteit van metingen en meetinstrumenten en onderzoekt: hoe weten we wat we meten? In deze workshop gaan we bekijken welke vragen al zijn beantwoord en welke vragen nog beantwoord moeten worden over het meten van het uithoudingsvermogen van mensen met een verstandelijke beperking. We doen dit aan de hand eigen 9
onderzoek, waarin de supramaximale inspanning bij volwassenen met een verstandelijke beperking heb onderzocht. De uitgangspunten, de meetprocedures en de resultaten van dit onderzoek komen uitgebreid aan bod, evenals mogelijke vragen voor toekomstig onderzoek. Tot slot kijken we naar de toepasbaarheid in de dagelijkse praktijk.
Take home message: Testen die valide en toepasbaar zijn in bepaalde doelgroepen zijn dat niet altijd voor andere doelgroepen. Voor- en nadelen van de verschillende testen, toegepast bij patiënten met een verstandelijke beperking, komen aan bod.
Workshop 5 Fitheidstesten voor kinderen met een beperking Dr. Janke F. de Groot Fysiotherapeut en medisch fysioloog Senior onderzoeker van de lijn Kind & Inspanning en hogeschool hoofddocent bij Hogeschool Utrecht Manon Bloemen MSc, Kinderfysiotherapeut en gezondheidswetenschapper / Promovenda binnen de onderzoekslijn Kind & Inspanning en docent bij de opleiding Master Fysiotherapie Hogeschool te Utrecht
Dr. Janke F. de Groot, fysiotherapeut en medisch fysioloog, is senior onderzoeker van de lijn Kind & Inspanning en hogeschool hoofddocent bij Hogeschool Utrecht. In deze functie werkt zij als onderzoeksleider van een groot samenwerkingsverband “Fit for the Future!” opgebouwd uit stichting Hogeschool Utrecht, Fitkids en de NVFK, UMCU, Revalidatiecentrum de Hoogstraat, VUMC, Erasmus MC en K-J Projects. Manon Bloemen MSc, kinderfysiotherapeut en gezondheidswetenschapper, is promovenda binnen de onderzoekslijn Kind & Inspanning en docent bij de opleiding Master Fysiotherapie bij de Hogeschool Utrecht. Haar promotie onderzoek is gericht op fysieke activiteit en fitheid bij rolstoel rijdende kinderen en jongeren met Spina Bifida. Doelstelling: Doel van deze sessie is het leren uitvoeren van:
• • • •
De aangepaste Shuttle Run Test voor kinderen met CP Shuttle Rij Test (SRiT) voor kinderen met een handbewogen rolstoel Behendigheidstesten voor lopende en rijdende kinderen Het Fitkidsprotocol op de loopband (indien aanwezig)
In deze workshop gaan de deelnemers aan de slag met verschillende protocollen voor fitheid gerelateerde testen voor kinderen en jongeren met een beperking. Tijdens de workshop zal er ook voldoende ruimte zijn om met elkaar in gesprek te gaan over de toepasbaarheid van deze protocollen bij patiënten met een verstandelijke beperking. Het is handig om loszittende kleding en sportschoenen te dragen vanwege het actieve karakter van de workshop. Werkvorm: Workshop. 10
11
Inschrijven Er zijn naast 3 plenaire sprekers ook 5 workshops. Er zijn drie workshoprondes: u kunt drie workshops kiezen. U kunt tijdens het inschrijven via onderstaande link uw voorkeur aangeven voor de drie workshops die u wilt bijwonen. Inschrijven kan tot 31 maart 2016. Inschrijvingen worden verwerkt op volgorde van binnenkomst. U kunt zich online inschrijven via de volgende link op Mijn Fysionet: ....
Prijzen Leden van de NVFVG betalen €75,- en niet-leden betalen €150,- voor deelname.
Locatie De Schakel, Oranjelaan 10, 3862 CX Nijkerk, 033 246 0804 Openbaar vervoer De Schakel is goed bereikbaar per trein. Het NS Station ligt op slechts 2 minuten lopen van De Schakel. NS Station Nijkerk is te bereiken met de stoptrein vanaf de intercity stations Amersfoort, Utrecht en Zwolle (2 x per uur). Parkeergelegenheid Op het terrein van de Schakel kunt u gratis parkeren. Tevens kunt u vrij parkeren in de aangrenzende woonwijk en bij het NS-station (P+R). Let op aan de Oranjelaan (doorgaande weg) kunt u gratis parkeren middels een parkeerschrijf (blauwe zone).
Annuleren Op deze bijeenkomst zijn de betalingsvoorwaarden en klachtenregeling van het KNGF van kracht, zie de volgende links: • Betalingsvoorwaarden https://www.kngf.nl/binaries/content/assets/kngf/onbeveiligd/vakgebied/ kwaliteit/ckr/betalingsvoorwaarden-vakinhoudelijke-bijeenkomsten-november-2015.pdf • Klachtenregeling https://www.kngf.nl/binaries/content/assets/kngf/onbeveiligd/vakgebied/kwaliteit/ckr/kngf-klachtenregeling-scholing-141014.pdf Annulering dient schriftelijk te geschieden, via e-mail nvfvg@kngf.nl.
Accreditatie Voor dit congres is accreditatie aangevraagd voor het deelregister Algemeen Fysiotherapeut.
12
Nederlandse Vereniging van Fysiotherapeuten voor Verstandelijk Gehandicapten (NVFVG) Postadres Postbus 248, 3800 AE Amersfoort T E
033 467 29 00 nvfvg@kngf.nl
W W
http://nvfvg.fysionet.nl www.defysiotherapeut.com
2016Š NVFVG Amersfoort. Alle rechten voorbehouden Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk of kopie of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Nederlandse Vereniging van Fysiotherapeuten voor Verstandelijk Gehandicapten te Amersfoort (NL).